sanskritdocuments.org · ashtadhyayi or sutrapath of panini .. ashtadhyayi.pdf author panini ,...

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥.. Ashtadhyayi or Sutrapath of Panini ..

sanskritdocuments.org

August 20, 2017

.. Ashtadhyayi or Sutrapath of Panini ..

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥Sanskrit Document Information

Text title : aShTAdhyAyi or sUtrapATha

File name : aShTAdhyAyI.itx

Category : major_works, svara, pANinI

Location : doc_z_misc_major_works

Author : pANinI

Language : Sanskrit

Subject : linguistics/grammar/morphology_and_phonetics

Proofread by : Dhananjay Vaidya dvaidya1 at jhmi.edu, Arun arun90 at gmail.com

Latest update : March 23, 2004, July 1, 2010

Send corrections to : Sanskrit@cheerful.com

Site access : http://sanskritdocuments.org

This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study andresearch. The file is not to be copied or reposted without permission, forpromotion of any website or individuals or for commercial purpose.

Please help to maintain respect for volunteer spirit.

August 20, 2017

sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

aShTAdhyAyI.pdf 1

.. Ashtadhyayi or Sutrapath of Panini ..

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥॥ అ య ౧ ॥

౧.౧.౧ వృ ౖ ।౧.౧.౨ అ ణః ।౧.౧.౩ ఇ ణవృ ।౧.౧.౪ న ప ఆర ।౧.౧.౫ చ ।౧.౧.౬ ।౧.౧.౭ హ ఽనన ః సం గః ।౧.౧.౮ ఖ వచ ఽ కః ।౧.౧.౯ స పయత ం సవర ।౧.౧.౧౦ జ ।౧.౧.౧౧ ఈ వచనం పగృహ ।౧.౧.౧౨ అద ।౧.౧.౧౩ ।౧.౧.౧౪ త ఏ జ ।౧.౧.౧౫ ఓ ।౧.౧.౧౬ స కల వ ।౧.౧.౧౭ ఉఞః ।౧.౧.౧౮ ఊఁ ।౧.౧.౧౯ ఈ చ సపమ ।౧.౧.౨౦ ఘ ।౧.౧.౨౧ ఆద నవ క ।౧.౧.౨౨ తరపమ ఘః ।౧.౧.౨౩ బ గణవ డ సం ।౧.౧.౨౪ ష ।

2

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౧.౧.౨౫ డ చ ।౧.౧.౨౬ కకవ ।౧.౧.౨౭ స సర ।౧.౧.౨౮ క బ ।౧.౧.౨౯ న బ ।౧.౧.౩౦ తృ స ।౧.౧.౩౧ ద చ ।౧.౧.౩౨ జ ।౧.౧.౩౩ పథమచరమత రక పయ శ ।౧.౧.౩౪ ర ప వరద త ప ధవ వ మసం ।౧.౧.౩౫ స మ ధ ।౧.౧.౩౬ అనరం బ పసం న ః ।౧.౧.౩౭ స తమవ య ।౧.౧.౩౮ త త సర భ ః ।౧.౧.౩౯ కృ జనః ।౧.౧.౪౦ న నః ।౧.౧.౪౧ అవ వశ ।౧.౧.౪౨ సర మ న ।౧.౧.౪౩ డన ంసకస ।౧.౧.౪౪ న ।౧.౧.౪౫ ఇగ ణః సమ రణ ।౧.౧.౪౬ ఆద ట ।౧.౧.౪౭ ద ఽ త రః ।౧.౧.౪౮ ఏచ ఇగ ।౧.౧.౪౯ ష ।౧.౧.౫౦ ఽనరతమః ।౧.౧.౫౧ ఉర రపరః ।౧.౧.౫౨ అ ఽన స ।౧.౧.౫౩ చ ।౧.౧.౫౪ ఆ ః పరస ।

aShTAdhyAyI.pdf 3

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౧.౧.౫౫ అ త ర స ।౧.౧.౫౬ వ ఽన ।౧.౧.౫౭ అచః పర ర ।౧.౧.౫౮ న ప న ర చనవ య పస రసవ ర ర-జశ ।౧.౧.౫౯ ర చ ఽ ।౧.౧.౬౦ అదర నం పః ।౧.౧.౬౧ పత యస పః ।౧.౧.౬౨ పత య పత యల ణ ।౧.౧.౬౩ న మ ఽఙస ।౧.౧.౬౪ అ ఽ ।౧.౧.౬౫ అ ఽ ర ఉప ।౧.౧.౬౬ త ర స ।౧.౧.౬౭ త తరస ।౧.౧.౬౮ స ం పం శబ శబసం ।౧.౧.౬౯ అ సవరస పత యః ।౧.౧.౭౦ తపరస లస ।౧.౧.౭౧ ఆ ర న స ।౧.౧.౭౨ న సదనస ।౧.౧.౭౩ వృ ర స వృద ।౧.౧.౭౪ త చ ।౧.౧.౭౫ ఏ ం ।౧.౨.౧ ఽ ఇ ।౧.౨.౨ జ ఇ ।౧.౨.౩ ః ।౧.౨.౪ ర కమ ।౧.౨.౫ అసం ।౧.౨.౬ ఇ భవ ం చ ।౧.౨.౭ మృడమృద ధ ష శవదవసః ।౧.౨.౮ ద ద షగ స పచ ః సఁశ ।౧.౨.౯ ఇ ఝ ।

4 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౧.౨.౧౦ హల చ ।౧.౨.౧౧ త ప ।౧.౨.౧౨ ఉశ ।౧.౨.౧౩ గమః ।౧.౨.౧౪ హనః ।౧.౨.౧౫ య గన ।౧.౨.౧౬ పయమ ।౧.౨.౧౭ చ ।౧.౨.౧౮ న ।౧.౨.౧౯ ధృషః ।౧.౨.౨౦ మృష ।౧.౨.౨౧ ఉ ప కర రన తర ।౧.౨.౨౨ ఙః చ ।౧.౨.౨౩ ప త ।౧.౨.౨౪ వ ఞ ృతశ ।౧.౨.౨౫ తృ మృ కృ ః శ పస ।౧.౨.౨౬ ర ప ద ః సంశ ।౧.౨.౨౭ ఊ ఽజ స ర తః ।౧.౨.౨౮ అచశ ।౧.౨.౨౯ ఉౖ తః ।౧.౨.౩౦ ౖ ర తః ।౧.౨.౩౧ స రః స తః ।౧.౨.౩౨ త త ఉ తమరహస ।౧.౨.౩౩ ఏక స ।౧.౨.౩౪ యజకర ణ జప ఙ మ ।౧.౨.౩౫ ఉౖ స ం వష రః ।౧.౨.౩౬ ఛన ।౧.౨.౩౭ న బహ ం స తస తః ।౧.౨.౩౮ వబహ ర తః ।౧.౨.౩౯ స సం మ ।౧.౨.౪౦ ఉ తస తపరస సన తరః ।

aShTAdhyAyI.pdf 5

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౧.౨.౪౧ అపృక ఏ పత యః ।౧.౨.౪౨ త షః స కరణః కర రయః ।౧.౨.౪౩ పథ షం స స ఉపసరన ।౧.౨.౪౪ ఏక భ ర ।౧.౨.౪౫ అరవద రపత యః ప క ।౧.౨.౪౬ కృత తస శ ।౧.౨.౪౭ హ న ంస ప కస ।౧.౨.౪౮ పసరనస ।౧.౨.౪౯ త త ।౧.౨.౫౦ ఇ ః ।౧.౨.౫౧ కవద వచ ।౧.౨.౫౨ ష ం ః ।౧.౨.౫౩ తద ష ం సం ప ణ ।౧.౨.౫౪ ప ।౧.౨.౫౫ గప చ తద ఽదర నం ।౧.౨.౫౬ ప నపత రవచనమర న ప ణ ।౧.౨.౫౭ పసర చ ల ।౧.౨.౫౮ క బ వచనమన తర ।౧.౨.౫౯ అస ద శ ।౧.౨.౬౦ ఫ షప ం చ న ।౧.౨.౬౧ ఛన నర కవచన ।౧.౨.౬౨ ఖ శ ।౧.౨.౬౩ ష నర ర తద ం బ వచనసవచనం త ।

౧.౨.౬౪ స క ష ఏక భ ।౧.౨.౬౫ వృ తల ణ వ షః ।౧.౨.౬౬ ంవచ ।౧.౨.౬౭ ।౧.౨.౬౮ తృ స సృ తృ ।౧.౨.౬౯ న ంసకమన ంస ౖ కవ న తర ।౧.౨.౭౦ ।

6 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౧.౨.౭౧ శ రః శ ।౧.౨.౭౨ త సౖ త ।౧.౨.౭౩ మ ప సం అత ।౧.౩.౧ ద తవః ।౧.౩.౨ ఉప ఽజ క ఇ ।౧.౩.౩ హలన ।౧.౩.౪ న భ ః ।౧.౩.౫ ఆ డవః ।౧.౩.౬ షః పత యస ।౧.౩.౭ ।౧.౩.౮ లశక త ।౧.౩.౯ తస పః ।౧.౩.౧౦ య సంఖ అ శః స ।౧.౩.౧౧ స రః ।౧.౩.౧౨ అ త త ఆత పద ।౧.౩.౧౩ వకర ః ।౧.౩.౧౪ కర కర వ ।౧.౩.౧౫ న గ ం భ ః ।౧.౩.౧౬ ఇత త పప చ ।౧.౩.౧౭ శః ।౧.౩.౧౮ ప వ భ ః యః ।౧.౩.౧౯ ప ం ః ।౧.౩.౨౦ ఆ ఽ స హర ।౧.౩.౨౧ ఽ సమ భ శ ।౧.౩.౨౨ సమవప భ ః సః ।౧.౩.౨౩ ప శన ఖ శ ।౧.౩.౨౪ ఉ ఽ ర కర ।౧.౩.౨౫ ఉ న నకర ।౧.౩.౨౬ అకర చ ।౧.౩.౨౭ ఉ ం తపః ।౧.౩.౨౮ ఆ యమహనః ।aShTAdhyAyI.pdf 7

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౧.౩.౨౯ స గమ ృ ప స రత భ ః ।౧.౩.౩౦ స ప హ ః ।౧.౩.౩౧ స ఙః ।౧.౩.౩౨ గన వ పణ వన హ క -

ప యత పకథ ప కృఞః ।౧.౩.౩౩ అ ః పసహ ।౧.౩.౩౪ ః శబకర ణః ।౧.౩.౩౫ అకర చ ।౧.౩.౩౬ స న త ఞ ర కరణ నభృ గణనవయః ।౧.౩.౩౭ కరృ శ కర ।౧.౩.౩౮ వృ సర య కమః ।౧.౩.౩౯ ఉపప ।౧.౩.౪౦ ఆఙ ఉదమ ।౧.౩.౪౧ ః ద హర ।౧.౩.౪౨ ం సమ ।౧.౩.౪౩ అ పస ।౧.౩.౪౪ అపహ జః ।౧.౩.౪౫ అకర చ ।౧.౩.౪౬ సమ మ ।౧.౩.౪౭ స పస నయత మ పమన వదః ।౧.౩.౪౮ వ క ం స ర ।౧.౩.౪౯ అ రకర ।౧.౩.౫౦ ప ।౧.౩.౫౧ అ ద ః ।౧.౩.౫౨ సమః ప ।౧.౩.౫౩ ఉదశ రః సకర ।౧.౩.౫౪ సమసృ ।౧.౩.౫౫ ణశ చ ర ।౧.౩.౫౬ ఉ ద మః స కర ।

8 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౧.౩.౫౭ స ృదృ ం సనః ।౧.౩.౫౮ రః ।౧.౩.౫౯ ప ం వః ।౧.౩.౬౦ శ ః తః ।౧.౩.౬౧ య శ ।౧.౩.౬౨ ర వ సనః ।౧.౩.౬౩ ఆమ త యవ కృ ఽ ప గస ।౧.౩.౬౪ ం రయజ ।౧.౩.౬౫ సమః వః ।౧.౩.౬౬ ఽనవ ।౧.౩.౬౭ ర య కర స క ఽ ।౧.౩.౬౮ భ ।౧.౩.౬౯ గృ వ ః పలమ ।౧.౩.౭౦ యః స నన కరణ శ ।౧.౩.౭౧ పప కృ ఽ ।౧.౩.౭౨ స త తః కర ఫ ।౧.౩.౭౩ అ ద దః ।౧.౩.౭౪ చశ ।౧.౩.౭౫ స య ఽగ ।౧.౩.౭౬ అ పస జః ।౧.౩.౭౭ పప న ప య ।౧.౩.౭౮ కర పరౖ పద ।౧.౩.౭౯ అ ప ం కృఞః ।౧.౩.౮౦ అ పత భ ః పః ।౧.౩.౮౧ ద హః ।౧.౩.౮౨ ప ర ృషః ।౧.౩.౮౩ ఙ రమః ।౧.౩.౮౪ ఉ చ ।౧.౩.౮౫ ఽకర ।౧.౩.౮౬ ధ ధనశజ ః ।

aShTAdhyAyI.pdf 9

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౧.౩.౮౭ గరణచల భ ః ।౧.౩.౮౮ అ వకర తవత రృ ।౧.౩.౮౯ న ద ఙ ఙ సప హ నృ వదవసః ।౧.౩.౯౦ క షః ।౧.౩.౯౧ ।౧.౩.౯౨ వృద ః స స ః ।౧.౩.౯౩ చ కౢపః ।౧.౪.౧ ఆ క సం ।౧.౪.౨ ప పరం ర ।౧.౪.౩ న ।౧.౪.౪ య వ వ ।౧.౪.౫ ఽఽ ।౧.౪.౬ హస శ ।౧.౪.౭ ఘ స ।౧.౪.౮ ప ః స స ఏవ ।౧.౪.౯ ష కశ న ।౧.౪.౧౦ హస ం ల ।౧.౪.౧౧ సం ।౧.౪.౧౨ రం చ ।౧.౪.౧౩ య పత య స పత ఽఙ ।౧.౪.౧౪ ఙనం పద ।౧.౪.౧౫ నః ।౧.౪.౧౬ చ ।౧.౪.౧౭ ష సర నమ ।౧.౪.౧౮ య భ ।౧.౪.౧౯ త మత ।౧.౪.౨౦ అయస చ న ।౧.౪.౨౧ బ బ వచన ।౧.౪.౨౨ క వచౖ కవచ ।౧.౪.౨౩ ర ।౧.౪.౨౪ వమ ఽ న ।

10 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౧.౪.౨౫ ం భయ ః ।౧.౪.౨౬ ప ర ఢః ।౧.౪.౨౭ ర ం ఈ తః ।౧.౪.౨౮ అన దర న చ ।౧.౪.౨౯ ఆ ప ।౧.౪.౩౦ జ క ః పకృ ః ।౧.౪.౩౧ వః పభవః ।౧.౪.౩౨ కర యమ ౖ స సమ న ।౧.౪.౩౩ చ ం య ణః ।౧.౪.౩౪ ఘ శ ం ప నః ।౧.౪.౩౫ తమరః ।౧.౪.౩౬ స ృ తః ।౧.౪.౩౭ ధ ఽ ం యం ప పః ।౧.౪.౩౮ ధ పసృష ః కర ।౧.౪.౩౯ ర స పశ ః ।౧.౪.౪౦ ప ం వః ర స క ।౧.౪.౪౧ అ ప గృణశ ।౧.౪.౪౨ ధకతమం కరణ ।౧.౪.౪౩ వః కర చ ।౧.౪.౪౪ ప కయ సమ నమన తర ।౧.౪.౪౫ ఆ ఽ కరణ ।౧.౪.౪౬ అ ఽఽ ం కర ।౧.౪.౪౭ అ శశ ।౧.౪.౪౮ ఉ న ఙ సః ।౧.౪.౪౯ క తతమం కర ।౧.౪.౫౦ త కం త ।౧.౪.౫౧ అక తం చ ।౧.౪.౫౨ గ పత వ రశబక కర మ కస ।౧.౪.౫౩ హృ రన తర ।

aShTAdhyAyI.pdf 11

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౧.౪.౫౪ స తనః క ।౧.౪.౫౫ తత జ శ ।౧.౪.౫౬ శ తః ।౧.౪.౫౭ ద ఽస ।౧.౪.౫౮ దయః ।౧.౪.౫౯ ఉపస ః ।౧.౪.౬౦ గ శ ।౧.౪.౬౧ ఊ చశ ।౧.౪.౬౨ అ కరణం పర ।౧.౪.౬౩ ఆద దర ః సదస ।౧.౪.౬౪ ష ఽల ।౧.౪.౬౫ అనరప గ ।౧.౪.౬౬ క మన శ ప ।౧.౪.౬౭ ఽవ య ।౧.౪.౬౮ అసం చ ।౧.౪.౬౯ అచ గత రవ ।౧.౪.౭౦ అ ఽ ప ।౧.౪.౭౧ ఽన । variation౧.౪.౭౨ కృ ।౧.౪.౭౩ ఉ ఽ ।౧.౪.౭౪ త భృ చ ।౧.౪.౭౫ అన న ఉర మన ।౧.౪.౭౬ మ ప వచ చ ।౧.౪.౭౭ త ం హ పయమ ।౧.౪.౭౮ ధ ం బన ।౧.౪.౭౯ ప ష ప ।౧.౪.౮౦ ః ।౧.౪.౮౧ ఛన ప ఽ ।౧.౪.౮౨ వ వ శ ।౧.౪.౮౩ కర పవచ ః ।౧.౪.౮౪ అ ర ।

12 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౧.౪.౮౫ తృ ఽ ।౧.౪.౮౬ ।౧.౪.౮౭ ఉ ఽ చ ।౧.౪.౮౮ అపప వర ।౧.౪.౮౯ ఆ మ వచ ।౧.౪.౯౦ ల త న గ ప పర నవః ।౧.౪.౯౧ అ ర ।౧.౪.౯౨ ప ః ప ప న ః ।౧.౪.౯౩ అ ప అనర ।౧.౪.౯౪ ః ।౧.౪.౯౫ అ ర కమ చ ।౧.౪.౯౬ అ ః ప రస వ న వసరగ స చ ।౧.౪.౯౭ అ శ ।౧.౪.౯౮ కృ ।౧.౪.౯౯ లః పరౖ పద ।౧.౪.౧౦౦ త త పద ।౧.౪.౧౦౧ ఙ పథమమధ త ః ।౧.౪.౧౦౨ కవచన వచనబ వచ కశః ।౧.౪.౧౦౩ పః ।౧.౪.౧౦౪ భ శ ।౧.౪.౧౦౫ ష పప స కర న మధ మః ।౧.౪.౧౦౬ ప చ మ పప మన తమ ఏకవచ ।౧.౪.౧౦౭ అస తమః ।౧.౪.౧౦౮ పథమః ।౧.౪.౧౦౯ పరః సం కరః సం ।౧.౪.౧౧౦ ఽవ న ।

aShTAdhyAyI.pdf 13

.. Ashtadhyayi or Sutrapath of Panini ..

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥॥ అ య ౨ ॥

౨.౧.౧ సమరః పద ః ।౨.౧.౨ మ ప ఙవ స ।౨.౧.౩ క స సః ।౨.౧.౪ సహ ।౨.౧.౫ అవ వః ।౨.౧.౬ అవ యం భ స పసమృ -వ ృద త సమ -శబ వప ద ఽఽ ర గపద దృశ -సమ క నవచ ।౨.౧.౭ య ఽ దృ ।౨.౧.౮ వదవ ర ।౨.౧.౯ ప ఽ ।౨.౧.౧౦ అ శ సం ః ప ।౨.౧.౧౧ ।౨.౧.౧౨ అపప బ రఞ వః పఞ ।౨.౧.౧౩ ఆ మ ఽ ః ।౨.౧.౧౪ ల ప ఆ ।౨.౧.౧౫ అ ర త మ ।౨.౧.౧౬ యస మః ।౨.౧.౧౭ ష పభృ చ ।౨.౧.౧౮ మ ష ।౨.౧.౧౯ సం వం న ।౨.౧.౨౦ న శ ।౨.౧.౨౧ అన ప చ సం ।

14

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౨.౧.౨౨ త షః ।౨.౧.౨౩ శ ।౨.౧.౨౪ తప తగ త స పౖ ః ।౨.౧.౨౫ స యం న ।౨.౧.౨౬ ఖ ।౨.౧.౨౭ ।౨.౧.౨౮ ః ।౨.౧.౨౯ అత నసం చ ।౨.౧.౩౦ తృ తత ృ న ణవచ న ।౨.౧.౩౧ ర సదృశస రకలహ ణ శశ ః ।౨.౧.౩౨ కరృకర కృ బ ల ।౨.౧.౩౩ కృౖ ర రవచ ।౨.౧.౩౪ అ న వ ఞన ।౨.౧.౩౫ భ ణ కరణ ।౨.౧.౩౬ చ తద రబ త ఖర ౖ ః ।౨.౧.౩౭ పఞ భ న ।౨.౧.౩౮ అ ఢ కప పత రల శః ।౨.౧.౩౯ క రకృ న ।౨.౧.౪౦ సప ః ।౨.౧.౪౧ ద ష పక బ శ ।౨.౧.౪౨ ణ ।౨.౧.౪౩ కృౖ రృ ।౨.౧.౪౪ సం ।౨.౧.౪౫ వయ ః ।౨.౧.౪౬ తత ।౨.౧.౪౭ ।౨.౧.౪౮ స దయశ ।౨.౧.౪౯ ర ౖ కసర జర ణనవ వ ః స కర న ।౨.౧.౫౦ క ం సం ।౨.౧.౫౧ త తరపదస చ ।

aShTAdhyAyI.pdf 15

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౨.౧.౫౨ సం ః ।౨.౧.౫౩ త ౖ ః ।౨.౧.౫౪ ణ ౖ ః ।౨.౧.౫౫ ఉప న వచౖ ః ।౨.౧.౫౬ ఉప తం ః ప ।౨.౧.౫౭ షణం ణ బ ల ।౨.౧.౫౮ పరపథమచరమజఘన స న-మధ మధ మ శ ।౨.౧.౫౯ దయః కృ ః ।౨.౧.౬౦ న న న ।౨.౧.౬౧ సన హత ర త త ృ ః జ ౖ ః ।౨.౧.౬౨ వృ రక గ ఞౖ ః జ న ।౨.౧.౬౩ కతరకత ప ప ।౨.౧.౬౪ ం ।౨.౧.౬౫ వ కక పయగృ వ -హత ష య పవకౄ- పక ః ।౨.౧.౬౬ పశం వచౖ శ ।౨.౧.౬౭ ఖల ప తవ నజర ః ।౨.౧.౬౮ కృత అ ।౨.౧.౬౯ వ వ న ।౨.౧.౭౦ రః శమ ఽఽ ః ।౨.౧.౭౧ చ గ ।౨.౧.౭౨ మ రవ ంస దయశ ।౨.౨.౧ ప ధ తర క ౖ కర ।౨.౨.౨ అరం న ంసక ।౨.౨.౩ యతృ యచ ర ణ న తర ।౨.౨.౪ ప చ య ।౨.౨.౫ ః ప ।౨.౨.౬ న ।౨.౨.౭ ఈషదకృ ।౨.౨.౮ ష ।

16 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౨.౨.౯ జ శ ।౨.౨.౧౦ న ర ।౨.౨.౧౧ రణ ణ రసదవ యతవ స కర న ।౨.౨.౧౨ న చ ।౨.౨.౧౩ అ కరణ చ ।౨.౨.౧౪ కర చ ।౨.౨.౧౫ తృజ ం కర ।౨.౨.౧౬ కర చ ।౨.౨.౧౭ త ం క ః ।౨.౨.౧౮ గ దయః ।౨.౨.౧౯ ఉపపదమ ।౨.౨.౨౦ అౖ వ న ।౨.౨.౨౧ తృ పభృ న న తర ।౨.౨.౨౨ చ ।౨.౨.౨౩ బ ః ।౨.౨.౨౪ అ కమన ప ।౨.౨.౨౫ సంఖ ఽవ స కసం ః సం ।౨.౨.౨౬ న న ।౨.౨.౨౭ తత ద స ।౨.౨.౨౮ న స ల ।౨.౨.౨౯ ద ంద ః ।౨.౨.౩౦ ఉపసరనం ర ।౨.౨.౩౧ జద పర ।౨.౨.౩౨ ద ం ।౨.౨.౩౩ అ ద దన ।౨.౨.౩౪ అ చర ।౨.౨.౩౫ సప ష బ ।౨.౨.౩౬ ।౨.౨.౩౭ ఽఽ ।౨.౨.౩౮ క ః కర ధ ।౨.౩.౧ అన ।

aShTAdhyAyI.pdf 17

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౨.౩.౨ కర ।౨.౩.౩ తృ చ శ న ।౨.౩.౪ అన ఽన ణ ।౨.౩.౫ ధ రత నసం ।౨.౩.౬ అపవ తృ ।౨.౩.౭ సప పఞ రకమ ।౨.౩.౮ కర పవచ య ।౨.౩.౯ య ద కం యస శ రవచనం తత సప ।౨.౩.౧౦ పఞ అ ఙ ః ।౨.౩.౧౧ ప ప చ య ।౨.౩.౧౨ గత రకర చ మనధ ।౨.౩.౧౩ చ సమ ।౨.౩.౧౪ పపదస చ కర నః ।౨.౩.౧౫ మ చ వవచ ।౨.౩.౧౬ నమఃస స లంవష చ ।౨.౩.౧౭ మన కర ణ ద ఽ ।౨.౩.౧౮ కరృకరణ సృ ।౨.౩.౧౯ సహ ఽప ।౨.౩.౨౦ ఙ రః ।౨.౩.౨౧ ఇతం తల ।౨.౩.౨౨ సం ఽన తర ం కర ।౨.౩.౨౩ ।౨.౩.౨౪ అకరర ృ పఞ ।౨.౩.౨౫ ఽ ।౨.౩.౨౬ ష ప ।౨.౩.౨౭ సర మ సృ చ ।౨.౩.౨౮ అ పఞ ।౨.౩.౨౯ అ తర క తరప ।౨.౩.౩౦ షష తసరపత న ।౨.౩.౩౧ ఏన ।౨.౩.౩౨ పృథ సృ ఽన తర ।

18 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౨.౩.౩౩ కర చ ల కృచ క పయ సత వచనస ।౨.౩.౩౪ ః షష న తర ।౨.౩.౩౫ చ ।౨.౩.౩౬ సపమ కర చ ।౨.౩.౩౭ యస చ న వల ణ ।౨.౩.౩౮ ష ద ।౨.౩.౩౯ శ ప ద ప ప ౖ శ ।౨.౩.౪౦ ఆ క శ ం ।౨.౩.౪౧ యతశ రణ ।౨.౩.౪౨ పఞ భ ।౨.౩.౪౩ అ ం సపమ ప ః ।౨.౩.౪౪ ప ం తృ చ ।౨.౩.౪౫ న చ ।౨.౩.౪౬ ప ర ఙప ణవచన పథ ।౨.౩.౪౭ స ధ చ ।౨.౩.౪౮ ఽఽమ త ।౨.౩.౪౯ ఏకవచనం సం ః ।౨.౩.౫౦ ష ।౨.౩.౫౧ ఽ దరస కర ।౨.౩.౫౨ అ గరద ం కర ।౨.౩.౫౩ కృఞః ప య ।౨.౩.౫౪ ం వవచ మజ ః ।౨.౩.౫౫ ఆ థః ।౨.౩.౫౬ పహణ ట థ ం ం ।౨.౩.౫౭ వ వహృప ః సమర ః ।౨.౩.౫౮ వసదరస ।౨.౩.౫౯ పస ।౨.౩.౬౦ హ ।౨.౩.౬౧ ష ర వ సమ ।౨.౩.౬౨ చ ర బ లం ఛన ।

aShTAdhyAyI.pdf 19

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౨.౩.౬౩ య శ కర ।౨.౩.౬౪ కృ ఽరప ఽ కర ।౨.౩.౬౫ కరృకర ః కృ ।౨.౩.౬౬ ఉభయ కర ।౨.౩.౬౭ కస చ వర ।౨.౩.౬౮ అ కరణ నశ ।౨.౩.౬౯ న వ య ఖలరతృ ।౨.౩.౭౦ అ ర ష ధమర ః ।౨.౩.౭౧ కృ ం కర ।౨.౩.౭౨ ర ప ం తృ ఽన తర ।౨.౩.౭౩ చ ష మదభద-శల ర ౖ ః ।

౨.౪.౧ కవచన ।౨.౪.౨ ద ంద శ ర ।౨.౪.౩ అ చర ।౨.౪.౪ అధ క రన ంసక । ।౨.౪.౫ అధ యన ఽ పకృ ।౨.౪.౬ ర ।౨.౪.౭ ష న ఽ ః ।౨.౪.౮ దజనవః ।౨.౪.౯ ం చ ధః శ కః ।౨.౪.౧౦ మ రవ ।౨.౪.౧౧ గ శ పభృ చ ।౨.౪.౧౨ వృ మృగతృణ న వ ఞన-ప శ న శ వడవ ప ధ త ।౨.౪.౧౩ ప దం న కరణ ।౨.౪.౧౪ న ద పయఆ ।౨.౪.౧౫ అ కరౖ వ చ ।౨.౪.౧౬ స ।౨.౪.౧౭ స న ంసక ।

20 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౨.౪.౧౮ అవ వశ ।౨.౪.౧౯ త ఽన కర రయః ।౨.౪.౨౦ సం ం క న ।౨.౪.౨౧ ఉప పకమం త ।౨.౪.౨౨ ।౨.౪.౨౩ స ఽమ ష ।౨.౪.౨౪ అ చ ।౨.౪.౨౫ ।౨.౪.౨౬ పరవ ఙం ద ంద త ష ః ।౨.౩.౨౭ ర వదశ వడ ।౨.౪.౨౮ మన వ చ చ న ।౨.౪.౨౯ ః ం ।౨.౪.౩౦ అపథం న ంసక ।౨.౪.౩౧ అర ః ం చ ।౨.౪.౩౨ ఇద ఽ ఽశ తసృ ఽఽ ।౨.౪.౩౩ ఏతదసత సత ।౨.౪.౩౪ నః ।౨.౪.౩౫ ఆర ।౨.౪.౩౬ అ జ ర ।౨.౪.౩౭ ఙ రసౢ ।౨.౪.౩౮ ఘఞ శ ।౨.౪.౩౯ బ లం ఛన ।౨.౪.౪౦ ట న తర ।౨.౪.౪౧ వ ః ।౨.౪.౪౨ హ వధ ।౨.౪.౪౩ చ ।౨.౪.౪౪ ఆత ప ష న తర ।౨.౪.౪౫ ఇ ।౨.౪.౪౬ గ ర ధ ।౨.౪.౪౭ స చ ।౨.౪.౪౮ ఇఙశ ।

aShTAdhyAyI.pdf 21

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౨.౪.౪౯ ।౨.౪.౫౦ ఙృ ః ।౨.౪.౫౧ చ సఁశ ః ।౨.౪.౫౨ అ ః ।౨.౪.౫౩ వ ః ।౨.౪.౫౪ చ ఙః ।౨.౪.౫౫ ।౨.౪.౫౬ అ ర ఘఞ ః ।౨.౪.౫౭ ।౨.౪.౫౮ ణ ర గ ః ।౨.౪.౫౯ ౖ భ శ ।౨.౪.౬౦ ఇఞః ।౨.౪.౬౧ న ల భ ః ।౨.౪.౬౨ త జస బ ౖ ।౨.౪.౬౩ య ।౨.౪.౬౪ యఞ శ ।౨.౪.౬౫ అ భృ త వ ష త భ శ ।౨.౪.౬౬ బహ చః ఇఞః చ భర ।౨.౪.౬౭ న పవ భ ః ।౨.౪.౬౮ క త ద ం ।౨.౪.౬౯ ఉప ఽన తర మద ం ।౨.౪.౭౦ ఆగస న రగ న ।౨.౪.౭౧ ప క ః ।౨.౪.౭౨ అ పభృ భ ః శపః ।౨.౪.౭౩ బ లం ఛన ।౨.౪.౭౪ య ఽ చ ।౨.౪.౭౫ భ ః ః ।౨.౪.౭౬ బ లం ఛన ।౨.౪.౭౭ భ ః చః పరౖ ప ।౨.౪.౭౮ సః ।౨.౪.౭౯ త భ స ః ।

22 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౨.౪.౮౦ మ ఘసహ రణశవృద ద ృచ ృగ జ ః ।౨.౪.౮౧ ఆమః ।౨.౪.౮౨ అవ పః ।౨.౪.౮౩ వ ద ఽమ పఞ ః ।౨.౪.౮౪ తృ సప ర ల ।౨.౪.౮౫ టః పథమస రసః ।

aShTAdhyAyI.pdf 23

.. Ashtadhyayi or Sutrapath of Panini ..

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥॥ అ య ౩ ॥

౩.౧.౧ పత యః ।౩.౧.౨ పరశ ।౩.౧.౩ ఆ తశ ।౩.౧.౪ అ ద ।౩.౧.౫ ద ః స ।౩.౧.౬ న ధ ర సస ।౩.౧.౭ ః కర ణః స నకరృ ం ।౩.౧.౮ ప ఆత నః క ।౩.౧.౯ మ చ ।౩.౧.౧౦ ఉప ।౩.౧.౧౧ క ః క స పశ ।౩.౧.౧౨ భృ వ పశ హలః ।౩.౧.౧౩ జ ః క ।౩.౧.౧౪ క య కమ ।౩.౧.౧౫ కర ణః మనత ం వ చ ః ।౩.౧.౧౬ ం ఉద మ ।౩.౧.౧౭ శబౖ రకల భకణ భ ః కర ।౩.౧.౧౮ భ ః కరృ ద ।౩.౧.౧౯ న వ వ తఙః క ।౩.౧.౨౦ చ ణ వ ।౩.౧.౨౧ ణ శశ లవణవతవసహలకలకృత

।౩.౧.౨౨ హ ః సమ య ।౩.౧.౨౩ త ం గ ।

24

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౧.౨౪ పసదచరజపజభదహదశగౄ వగ ।౩.౧.౨౫ స ప శ ప ల క మత చవర వర-

ర ।౩.౧.౨౬ మ చ ।౩.౧.౨౭ క య ।౩.౧.౨౮ ప ప ప భ ఆయః ।౩.౧.౨౯ ఋ య ।౩.౧.౩౦ క ।౩.౧.౩౧ ఆ దయ ఆర ।౩.౧.౩౨ స ద తవః ।౩.౧.౩౩ స లృ ః ।౩.౧.౩౪ బ లం ।౩.౧.౩౫ స త మమ ।౩.౧.౩౬ ఇ శ మ ఽనృచ ః ।౩.౧.౩౭ ద సశ ।౩.౧.౩౮ ఉష ద గృ ఽన తర ।౩.౧.౩౯ భృ ం వచ ।౩.౧.౪౦ కృ ప జ ।౩.౧.౪౧ ర త న తర ।౩.౧.౪౨ అ ద ంపజన ం క ంరమ మకఃవ ం మక చ న ।

౩.౧.౪౩ ।౩.౧.౪౪ ః ।౩.౧.౪౫ శల ఇ ప ద టః క ః ।౩.౧.౪౬ ష ఆ ఙ ।౩.౧.౪౭ న దృశః ।౩.౧.౪౮ భ ః కర చ ।౩.౧.౪౯ ః ।౩.౧.౫౦ శ న ।౩.౧.౫౧ నయ ధ నయ లయత రయ భ ః ।౩.౧.౫౨ అస వ భ ః అ ।

aShTAdhyAyI.pdf 25

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౧.౫౩ హ శ ।౩.౧.౫౪ ఆత ప ష న తర ।౩.౧.౫౫ దౢ తః పరౖ ప ।౩.౧.౫౬ స స భ శ ।౩.౧.౫౭ ఇ ।౩.౧.౫౮ జృస భ శ ।౩.౧.౫౯ కృమృదృ భ శ న ।౩.౧.౬౦ పదః ।౩.౧.౬౧ పజన ధ ఽన తర ।౩.౧.౬౨ అచః కర కర ।౩.౧.౬౩ హశ ।౩.౧.౬౪ న ధః ।౩.౧.౬౫ త ఽ చ ।౩.౧.౬౬ వకర ః ।౩.౧.౬౭ ర య ।౩.౧.౬౮ కర శ ।౩.౧.౬౯ భ ః శ ।౩.౧.౭౦ శ శభ క క త లషః ।౩.౧.౭౧ య ఽ పస ।౩.౧.౭౨ సంయసశ ।౩.౧.౭౩ భ ః ః ।౩.౧.౭౪ వః శృ చ ।౩.౧.౭౫ అ ఽన తర ।౩.౧.౭౬ త కర త ః ।౩.౧.౭౭ భ ః శః ।౩.౧.౭౮ భ ః శ ।౩.౧.౭౯ త కృఞ ఉః ।౩.౧.౮౦ కృ ర చ ।౩.౧.౮౧ భ ః ।౩.౧.౮౨ స స ఞ ః శ ।౩.౧.౮౩ హలః శ ః న ।

26 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౧.౮౪ ఛన యజ ।౩.౧.౮౫ వ త బ ల ।౩.౧.౮౬ ష ।౩.౧.౮౭ కర వ కర ల యః ।౩.౧.౮౮ తపసపఃకర కౖ వ ।౩.౧.౮౯ న హ న ం య ।౩.౧.౯౦ ర ః ం శ పరౖ పదం చ ।౩.౧.౯౧ ః ।౩.౧.౯౨ త పపదం సప స ।౩.౧.౯౩ కృద ।౩.౧.౯౪ ఽస ఽ ।౩.౧.౯౫ కృ ః లః ।౩.౧.౯౬ తవ త యరః ।౩.౧.౯౭ అ య ।౩.౧.౯౮ ర ప ।౩.౧.౯౯ శ స శ ।౩.౧.౧౦౦ గదమదచరయమ పస ।౩.౧.౧౦౧ అవద పణ వ గర ప త ।౩.౧.౧౦౨ వహ ం కరణ ।౩.౧.౧౦౩ అర ః ౖ శ ః ।౩.౧.౧౦౪ ఉపస పజ ।౩.౧.౧౦౫ అజర ం సంగత ।౩.౧.౧౦౬ వదః క చ ।౩.౧.౧౦౭ ।౩.౧.౧౦౮ హనస చ ।౩.౧.౧౦౯ ఏ శస ృదృ షః క ।౩.౧.౧౧౦ ఋ ప కౢ చృ ః ।౩.౧.౧౧౧ ఈ చ ఖనః ।౩.౧.౧౧౨ భృ ఽసం ।౩.౧.౧౧౩ మృ ।౩.౧.౧౧౪ జ య ర మృ ద చ ప కృషప వ ః

aShTAdhyAyI.pdf 27

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

।౩.౧.౧౧౫ న ।౩.౧.౧౧౬ ష న ।౩.౧.౧౧౭ య య ఞకల హ ।౩.౧.౧౧౮ పత ం గ శ న ।౩.౧.౧౧౯ ప ౖ ప చ ।౩.౧.౧౨౦ కృవృ ః ।౩.౧.౧౨౧ గ ం చ ప ।౩.౧.౧౨౨ అ వస దన తర ।౩.౧.౧౨౩ ఛన షర వ యప షమర స ధ ర ఖన న వయ ఽఽపృచప వ బహ ద వ ప య పృ ।౩.౧.౧౨౪ ఋహ ర ।౩.౧.౧౨౫ ఓ వశ ।౩.౧.౧౨౬ ఆ వ ర ల త చమశ ।౩.౧.౧౨౭ ఆ ఽ ।౩.౧.౧౨౮ ప ఽసంమ ।౩.౧.౧౨౯ య య య నహ స ।౩.౧.౧౩౦ క ణ య సం ।౩.౧.౧౩౧ అ ప ప య స ః ।౩.౧.౧౩౨ చ ।౩.౧.౧౩౩ లృ ।౩.౧.౧౩౪ న గ ప న చః ।౩.౧.౧౩౫ ఇ పధ రః కః ।౩.౧.౧౩౬ ఆత పస ।౩.౧.౧౩౭ టృశః శః ।౩.౧.౧౩౮ అ పస మ న -

భ శ ।౩.౧.౧౩౯ ద ద ।౩.౧.౧౪౦ జ కస ణః ।౩.౧.౧౪౧ ఽఽద సంస ణవ ఽవహృ హ-

28 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

షశ సశ ।౩.౧.౧౪౨ ర పస ।౩.౧.౧౪౩ గ ః ।౩.౧.౧౪౪ కః ।౩.౧.౧౪౫ ।౩.౧.౧౪౬ గసక ।౩.౧.౧౪౭ చ ।౩.౧.౧౪౮ హశ ల ః ।౩.౧.౧౪౯ సృల ః సమ ।౩.౧.౧౫౦ ఆ చ ।౩.౨.౧ కర ణ ।౩.౨.౨ మశ ।౩.౨.౩ ఆ ఽ పస కః ।౩.౨.౪ సః ।౩.౨.౫ న క ః ప మృ ప ః ।౩.౨.౬ జః ।౩.౨.౭ స ఖ ః ।౩.౨.౮ ష ।౩.౨.౯ హర ర ద మ ఽ ।౩.౨.౧౦ వయ చ ।౩.౨.౧౧ ఆ ।౩.౨.౧౨ అరః ।౩.౨.౧౩ సమ కర ః ర జ ః ।౩.౨.౧౪ శ ః సం ।౩.౨.౧౫ అ కర ః ।౩.౨.౧౬ చ షః ।౩.౨.౧౭ ఽఽ చ ।౩.౨.౧౮ ఽగ ఽ స ః ।౩.౨.౧౯ కర ।౩.౨.౨౦ కృ ।౩.౨.౨౧ ప స న బ -

aShTAdhyAyI.pdf 29

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

బ భ కరృ త త-సం జ హ హర తత ర ।౩.౨.౨౨ కర భృ ।౩.౨.౨౩ న శబ కకలహ ౖ ర తమనప ।౩.౨.౨౪ సమ శకృ ।౩.౨.౨౫ హర రృ థ ః ప ।౩.౨.౨౬ ఫ గ త మ శ ।౩.౨.౨౭ ఛన వనసనర మ ।౩.౨.౨౮ ఏ ః ఖ ।౩.౨.౨౯ సన ః ।౩.౨.౩౦ శ ।౩.౨.౩౧ ఉ వ ః ।౩.౨.౩౨ వ హః ।౩.౨.౩౩ ప పచః ।౩.౨.౩౪ తన చ ।౩.౨.౩౫ ధ ః దః ।౩.౨.౩౬ అ ర ల ట రృ త ః ।౩.౨.౩౭ ఉగమ రమ ద న శ ।౩.౨.౩౮ యవ వదః ఖ ।౩.౨.౩౯ షత ర ః ।౩.౨.౪౦ య వ ।౩.౨.౪౧ ఃసర స ః ।౩.౨.౪౨ సర భక కషః ।౩.౨.౪౩ ఘ భ కృఞః ।౩.౨.౪౪ మ యమ ఽ చ ।౩.౨.౪౫ ఆ వః కరణ వ ః ।౩.౨.౪౬ సం ం భృతౄవృ స త దమః ।౩.౨.౪౭ గమశ ।౩.౨.౪౮ అ త ధ ర రస న డః ।౩.౨.౪౯ ఆ హనః ।౩.౨.౫౦ అ శతమ ః ।

30 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౨.౫౧ ర ర ః ।౩.౨.౫౨ ల ప ష ।౩.౨.౫౩ అమ ష కరృ చ ।౩.౨.౫౪ శ హ క ట ః ।౩.౨.౫౫ ఘ డ ।౩.౨.౫౬ ఆఢ భగ లప తన న

ష కృఞః కర ।౩.౨.౫౭ కర వః క ।౩.౨.౫౮ స ృ ఽ ద ।౩.౨.౫౯ ఋ గధృక గ ం చ ।౩.౨.౬౦ త దృ ఽ చ క చ ।౩.౨.౬౧స ష హ హ జ ద ద ద- పస ఽ

।౩.౨.౬౨ భ ః ।౩.౨.౬౩ ఛన సహః ।౩.౨.౬౪ వహశ ।౩.౨.౬౫ కవ ష ।౩.౨.౬౬ హ ఽననః ద ।౩.౨.౬౭ జనసనఖనకమగ ।౩.౨.౬౮ అ ఽన ।౩.౨.౬౯ క చ ।౩.౨.౭౦ హః క ఘశ ।౩.౨.౭౧ మ తవ కశ ।౩.౨.౭౨ అ యజః ।౩.౨.౭౩ ఛన ।౩.౨.౭౪ ఆ మ న ప పశ ।౩.౨.౭౫ అ ఽ దృశ ।౩.౨.౭౬ చ ।౩.౨.౭౭ సః క చ ।౩.౨.౭౮ ప ।

aShTAdhyAyI.pdf 31

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౨.౭౯ కర ప ।౩.౨.౮౦ వ ।౩.౨.౮౧ బ ల ।౩.౨.౮౨ మనః ।౩.౨.౮౩ ఆత ఖశ ।౩.౨.౮౪ ।౩.౨.౮౫ కర యజః ।౩.౨.౮౬ కర హనః ।౩.౨.౮౭ బహ ణవృ ।౩.౨.౮౮ బ లం ఛన ।౩.౨.౮౯ కర పమన కృఞః ।౩.౨.౯౦ ఞః ।౩.౨.౯౧ అ ః ।౩.౨.౯౨ కర ణ ।౩.౨.౯౩ కర యః ।౩.౨.౯౪ దృ ః క ।౩.౨.౯౫ జ కృఞః ।౩.౨.౯౬ స చ ।౩.౨.౯౭ సప ం జ రః ।౩.౨.౯౮ పఞ మ ।౩.౨.౯౯ ఉపస చ సం ।౩.౨.౧౦౦ అ కర ।౩.౨.౧౦౧ అ ష దృశ ।౩.౨.౧౦౨ ।౩.౨.౧౦౩ య ర ।౩.౨.౧౦౪ ర రతృ ।౩.౨.౧౦౫ ఛన ।౩.౨.౧౦౬ టః న ।౩.౨.౧౦౭ క శ ।౩.౨.౧౦౮ ం సదవస వః ।౩.౨.౧౦౯ ఉ న న నశ ।

32 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౨.౧౧౦ ।౩.౨.౧౧౧ అనద త ల ।౩.౨.౧౧౨ అ వచ లృ ।౩.౨.౧౧౩ న య ।౩.౨.౧౧౪ ।౩.౨.౧౧౫ ప ।౩.౨.౧౧౬ హశశ ర చ ।౩.౨.౧౧౭ ప సన ।౩.౨.౧౧౮ ల ।౩.౨.౧౧౯ అప చ ।౩.౨.౧౨౦ న పృషప వచ ।౩.౨.౧౨౧ న ।౩.౨.౧౨౨ ।౩.౨.౧౨౩ వర ల ।౩.౨.౧౨౪ లటః శతృశన వపథ స కర ।౩.౨.౧౨౫ స ధ చ ।౩.౨.౧౨౬ ల ణ ః ః ।౩.౨.౧౨౭ స ।౩.౨.౧౨౮ ఙ ః న ।౩.౨.౧౨౯ ల వ వచనశ న ।౩.౨.౧౩౦ ఇ ః శతకృ ।౩.౨.౧౩౧ ఽ ।౩.౨.౧౩౨ యజసం ।౩.౨.౧౩౩ అరః ।౩.౨.౧౩౪ ఆ స లతదర త ।౩.౨.౧౩౫ తృ ।౩.౨.౧౩౬ అలంకృ కృఞ జ త త న ద-చ పతపవృ వృ సహచర ఇ ।

౩.౨.౧౩౭ శ న ।౩.౨.౧౩౮ వశ ।౩.౨.౧౩౯ సశ ః ।

aShTAdhyAyI.pdf 33

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౨.౧౪౦ త గృ ధృ ః ః ।౩.౨.౧౪౧ శ త ।౩.౨.౧౪౨ సమ ృ ఙ ఙ సప సృసంసృజ-ప సంజ రప పప రటప వదప దహప హ-ష ష హ హ డ చత జరజ-

భ చ పచ హనశ ।౩.౨.౧౪౩ కషలసకతసమ ః ।౩.౨.౧౪౪ అ చ లషః ।౩.౨.౧౪౫ లపసృ మథవదవసః ।౩.౨.౧౪౬ న ంస శ ద శప పప రటప -

।౩.౨.౧౪౭ పస ।౩.౨.౧౪౮ చలనశ దకర ।౩.౨.౧౪౯ అ తశ హ ః ।౩.౨.౧౫౦ చఙ మ దన మ సృగృ జ ల చలషపతపదః।౩.౨.౧౫౧ ధమ భ శ ।౩.౨.౧౫౨ న యః ।౩.౨.౧౫౩ ద ప శ ।౩.౨.౧౫౪ లషపతపద వృషహనకమగమశౄభ ఉక ।౩.౨.౧౫౫ జల ట ణవృఙః క ।౩.౨.౧౫౬ ప ః ।౩.౨.౧౫౭ దృ ణ వ భ మప ప భ శ ।౩.౨.౧౫౮ స ృ గృ ప ద త శ భ ఆ ।౩.౨.౧౫౯ శదస ః ।౩.౨.౧౬౦ సృఘస దః క ర ।౩.౨.౧౬౧ భఞ స ర ।౩.౨.౧౬౨ ః ర ।౩.౨.౧౬౩ ఇణ స భ ః క ర ।౩.౨.౧౬౪ గత రశ ।౩.౨.౧౬౫ కః ।

34 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౨.౧౬౬ యజజపద ం యఙః ।౩.౨.౧౬౭ న క స జసకమ ంస రః ।౩.౨.౧౬౮ స శంస ఉః ।౩.౨.౧౬౯ ః ।౩.౨.౧౭౦ చ న ।౩.౨.౧౭౧ ఆదృగమహనజనః చ ।౩.౨.౧౭౨ స తృ ర ।౩.౨.౧౭౩ శౄవ ః ।౩.౨.౧౭౪ యః క ।౩.౨.౧౭౫ శ స సక వర ।౩.౨.౧౭౬ యశ యఙః ।౩.౨.౧౭౭ జ స పౄ వ వః ।౩.౨.౧౭౮ అ ఽ దృశ ।౩.౨.౧౭౯ వః సం ఽనర ః ।౩.౨.౧౮౦ పస డ సం ।౩.౨.౧౮౧ ధః కర ష ।౩.౨.౧౮౨ శస జ ద చ హపతదశనహః కర ।౩.౨.౧౮౩ హల కర ః వః ।౩.౨.౧౮౪ అ ఖనసహచర ఇతః ।౩.౨.౧౮౫ వః సం ।౩.౨.౧౮౬ కర చ వత ః ।౩.౨.౧౮౭ తః కః ।౩.౨.౧౮౮ మ భ శ ।౩.౩.౧ ఉ ద బ ల ।౩.౩.౨ ఽ దృశ ।౩.౩.౩ భ ష గ దయః ।౩.౩.౪ వ త ర ।౩.౩.౫ క క ః ।౩.౩.౬ ంవృ ।౩.౩.౭ ప న చ ।౩.౩.౮ డరల చ ।

aShTAdhyAyI.pdf 35

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౩.౯ ర ।౩.౩.౧౦ ం ।౩.౩.౧౧ వవచ శ ।౩.౩.౧౨ అ కర చ ।౩.౩.౧౩ లృ చ ।౩.౩.౧౪ లృటః స ।౩.౩.౧౫ అనద త ।౩.౩.౧౬ పద జ శస ృ ఘ ।౩.౩.౧౭ సృ ।౩.౩.౧౮ ।౩.౩.౧౯ అకర చ ర సం ।౩.౩.౨౦ ప మ ం స భ ః ।౩.౩.౨౧ ఇఙశ ।౩.౩.౨౨ ఉపస వః ।౩.౩.౨౩ స వః ।౩.౩.౨౪ ఽ పస ।౩.౩.౨౫ వః ।౩.౩.౨౬ అ యః ।౩.౩.౨౭ వః ।౩.౩.౨౮ ర ః ః ।౩.౩.౨౯ ఉ ర ః ।౩.౩.౩౦ కౄ ।౩.౩.౩౧ య స వః ।౩.౩.౩౨ ఽయ ।౩.౩.౩౩ పథ వశ ।౩.౩.౩౪ ఛ చ ।౩.౩.౩౫ ఉ గహః ।౩.౩.౩౬ స ।౩.౩.౩౭ ప ష ః ।౩.౩.౩౮ ప వ త య ఇణః ।౩.౩.౩౯ ప ః ః ప ।

36 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౩.౪౦ హ ర ।౩.౩.౪౧ స శ పస శ కః ।౩.౩.౪౨ సం త ధ ।౩.౩.౪౩ కర వ ణ ।౩.౩.౪౪ అ వ ఇ ।౩.౩.౪౫ ఆ ఽవ ర హః ।౩.౩.౪౬ ।౩.౩.౪౭ ప య ।౩.౩.౪౮ వృ ।౩.౩.౪౯ ఉ శయ వః ।౩.౩.౫౦ ఽఽ ః ।౩.౩.౫౧ అ గ వరప బ ।౩.౩.౫౨ వ ।౩.౩.౫౩ ర చ ।౩.౩.౫౪ వృ ద ।౩.౩.౫౫ ప ఽవ ।౩.౩.౫౬ ఏర ।౩.౩.౫౭ ఋ ర ।౩.౩.౫౮ గహవృదృ గమశ ।౩.౩.౫౯ ఉపస ఽదః ।౩.౩.౬౦ ణ చ ।౩.౩.౬౧ వ ధజ ర పస ।౩.౩.౬౨ స నహ ।౩.౩.౬౩ యమః స ప ।౩.౩.౬౪ గదనదపఠస నః ।౩.౩.౬౫ క ం చ ।౩.౩.౬౬ త ం పణః ప ।౩.౩.౬౭ మ ఽ పస ।౩.౩.౬౮ పమదసమ హ ।౩.౩.౬౯ స రజః ప ।౩.౩.౭౦ అ గహః ।

aShTAdhyAyI.pdf 37

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౩.౭౧ పజ స ః ।౩.౩.౭౨ హ ః సమ రణం చ న ప ।౩.౩.౭౩ ఆ ।౩.౩.౭౪ న వః ।౩.౩.౭౫ ఽ పసరస ।౩.౩.౭౬ హనశ వధః ।౩.౩.౭౭ ఘనః ।౩.౩.౭౮ అనర ।౩.౩.౭౯ అ ౖ క పఘణః ప ణశ ।౩.౩.౮౦ ఉద ఽ న ।౩.౩.౮౧ అపఘ ఽఙ ।౩.౩.౮౨ కర ఽ ।౩.౩.౮౩ స క చ ।౩.౩.౮౪ ప ఘః ।౩.౩.౮౫ ఉపఘ ఆశ ।౩.౩.౮౬ సం గణపశంస ః ।౩.౩.౮౭ త ।౩.౩.౮౮ తః ః ।౩.౩.౮౯ ఽ ।౩.౩.౯౦ యజ చయత చ పచ ర న ।౩.౩.౯౧ స న ।౩.౩.౯౨ ఉపస ః ః ।౩.౩.౯౩ కర ణ కర చ ।౩.౩.౯౪ ం ।౩.౩.౯౫ ప ం ।౩.౩.౯౬ మ వృ షపచమన ద ఉ తః ।౩.౩.౯౭ ఊ రయశ ।౩.౩.౯౮ వజయ క ।౩.౩.౯౯ సం ం సమజ షద పతమన ద ఙ ృ ణః।౩.౩.౧౦౦ కృఞః శ చ ।

38 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౩.౧౦౧ ఇ ।౩.౩.౧౦౨ అ పత ।౩.౩.౧౦౩ శ హలః ।౩.౩.౧౦౪ ఽ ।౩.౩.౧౦౫ క చర శ ।౩.౩.౧౦౬ ఆత పస ।౩.౩.౧౦౭ సశ ।౩.౩.౧౦౮ ం బ ల ।౩.౩.౧౦౯ సం ।౩.౩.౧౧౦ ఽఽ నప పశ చ ।౩.౩.౧౧౧ ప ర త ।౩.౩.౧౧౨ ఆ నఞ ః ।౩.౩.౧౧౩ కృత బ ల ।౩.౩.౧౧౪ న ంస కః ।౩.౩.౧౧౫ చ ।౩.౩.౧౧౬ కర చ న సంస క ః శ ర ఖ ।౩.౩.౧౧౭ కర కరణ శ ।౩.౩.౧౧౮ ం సం ం ఘః ణ ।౩.౩.౧౧౯ చరసంచరవహవజవ పణ గ శ ।౩.౩.౧౨౦ అ తౄ ర ।౩.౩.౧౨౧ హలశ ।౩.౩.౧౨౨ అ య వసం వ శ ।౩.౩.౧౨౩ ఉద ఽ ద ।౩.౩.౧౨౪ ల యః ।౩.౩.౧౨౫ ఖ ఘ చ ।౩.౩.౧౨౬ ఈష ః కృ కృ ఖ ।౩.౩.౧౨౭ కరృకర శ కృ ః ।౩.౩.౧౨౮ ఆ ।౩.౩.౧౨౯ ఛన గత భ ః ।౩.౩.౧౩౦ అ ఽ దృశ ।౩.౩.౧౩౧ వర న వర నవ ।

aShTAdhyAyI.pdf 39

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౩.౧౩౨ ఆశం ం తవచ ।౩.౩.౧౩౩ పవచ లృ ।౩.౩.౧౩౪ ఆశం వచ ।౩.౩.౧౩౫ నద తనవ పబన ప ః ।౩.౩.౧౩౬ భ ష మ వచ ఽవర ।౩.౩.౧౩౭ ల న ।౩.౩.౧౩౮ పర ।౩.౩.౧౩౯ లృ ఽ ప ।౩.౩.౧౪౦ చ ।౩.౩.౧౪౧ ః ।౩.౩.౧౪౨ గ ం లడ ః ।౩.౩.౧౪౩ కథ చ ।౩.౩.౧౪౪ ంవృ ఙృ ।౩.౩.౧౪౫ అనవకౢప మర ర ంవృ అ ।౩.౩.౧౪౬ ం స లృ ।౩.౩.౧౪౭ య ।౩.౩.౧౪౮ యచ యత ః ।౩.౩.౧౪౯ గ ం చ ।౩.౩.౧౫౦ కర చ ।౩.౩.౧౫౧ లృడయ ।౩.౩.౧౫౨ ఉ ః సమర ।౩.౩.౧౫౩ మప ద ఽక ।౩.౩.౧౫౪ సమ ఽల ప ।౩.౩.౧౫౫ స వనవచ ఽయ ।౩.౩.౧౫౬ మ ।౩.౩.౧౫౭ ఇ ।౩.౩.౧౫౮ స నకరృ ।౩.౩.౧౫౯ చ ।౩.౩.౧౬౦ ఇ వర ।౩.౩.౧౬౧ మన మనణ అ షసమ శ ర

40 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

।౩.౩.౧౬౨ చ ।౩.౩.౧౬౩ ౖ సర ప కృ శ ।౩.౩.౧౬౪ ర ।౩.౩.౧౬౫ ।౩.౩.౧౬౬ అ చ ।౩.౩.౧౬౭ లసమయ ।౩.౩.౧౬౮ య ।౩.౩.౧౬౯ అ కృత తృచశ ।౩.౩.౧౭౦ ఆవశ ధమర ః ।౩.౩.౧౭౧ కృ శ ।౩.౩.౧౭౨ శ చ ।౩.౩.౧౭౩ ఆ ।౩.౩.౧౭౪ చ సం ।౩.౩.౧౭౫ ।౩.౩.౧౭౬ త ల చ ।౩.౪.౧ సమ పత ః ।౩.౪.౨ సమ , , చ తధ ః ।౩.౪.౩ స చ ఽన తర ।౩.౪.౪ య ధ ప గః ర ।౩.౪.౫ స చ న వచనస ।౩.౪.౬ ఛన ఙ టః ।౩.౪.౭ ఙ ।౩.౪.౮ ఉపసం శఙ శ ।౩.౪.౯ మ న అ క నౖ అౖ న ౖ కౖ -

శౖ శౖ నౖ త ఙ నః ।౩.౪.౧౦ ప ౖ ౖ అవ ౖ ।౩.౪.౧౧ దృ చ ।౩.౪.౧౨ శ ణ ల ।౩.౪.౧౩ ఈశ న ।౩.౪.౧౪ కృ తౖ న త నః ।

aShTAdhyAyI.pdf 41

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౪.౧౫ అవచ చ ।౩.౪.౧౬ వల ణ ృఞ చ త జ భ ।౩.౪.౧౭ సృ తృ ః క ।౩.౪.౧౮ అలఙ ః ప ధ ః ం ।౩.౪.౧౯ ఉ ం వ ।౩.౪.౨౦ ప వర చ ।౩.౪.౨౧ స నకరృక ః ర ।౩.౪.౨౨ ఆ ణ చ ।౩.౪.౨౩ న యద ।౩.౪.౨౪ ఽ పథమ ।౩.౪.౨౫ కర కృఞః ఖ ।౩.౪.౨౬ ణ ।౩.౪.౨౭ అన ౖ వంకథ తం ప గ ।౩.౪.౨౮ య తథ ర ప వచ ।౩.౪.౨౯ కర దృ ః క ।౩.౪.౩౦ వ న ః ।౩.౪.౩౧ చ దర ః ః ।౩.౪.౩౨ వరప ణ ఊ ప న త స ।౩.౪.౩౩ ః ।౩.౪.౩౪ లస ల ః కషః ।౩.౪.౩౫ ష ర షః ।౩.౪.౩౬ స కృత హన ృఙ హః ।౩.౪.౩౭ కర హనః ।౩.౪.౩౮ హ షః ।౩.౪.౩౯ హ వ గ ః ।౩.౪.౪౦ షః ।౩.౪.౪౧ అ కర బనః ।౩.౪.౪౨ సం ।౩.౪.౪౩ క వ ష ర వ ః ।౩.౪.౪౪ ఊ ః ।

42 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౪.౪౫ ఉప కర చ ।౩.౪.౪౬ క య ధ ప గః ।౩.౪.౪౭ ఉపదంశసృ ।౩.౪.౪౮ ం ం చ స నకర ।౩.౪.౪౯ సప ం ప డ ధకరః ।౩.౪.౫౦ స స ।౩.౪.౫౧ ప చ ।౩.౪.౫౨ అ ప ।౩.౪.౫౩ ం చ ।౩.౪.౫౪ ఽ ।౩.౪.౫౫ ప శ చ ।౩.౪.౫౬ ప ప స ం ప వ న ః ।౩.౪.౫౭ అస తృ ః ఽన ।౩.౪.౫౮ గ ః ।౩.౪.౫౯ అవ ఽయ కృఞః ణ ।౩.౪.౬౦ ర చ పవ ।౩.౪.౬౧ తస త కృ ః ।౩.౪.౬౨ ఽరపత చ ।౩.౪.౬౩ వః ।౩.౪.౬౪ అన ।౩.౪.౬౫శకధృష ఘటరభలభకమస స ।౩.౪.౬౬ ప వచ ష లమ ।౩.౪.౬౭ కర కృ ।౩.౪.౬౮ భవ యపవచ ప యజ ।౩.౪.౬౯ లః కర చ కర భ ః। ।౩.౪.౭౦ త వ కృత కఖల ః ।౩.౪.౭౧ అ కర కః కర చ ।౩.౪.౭౨గత కర క ష ఽఽసవసజన హ ర భ శ।

aShTAdhyAyI.pdf 43

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౪.౭౩ శ సమ ।౩.౪.౭౪ ద ఽ ।౩.౪.౭౫ మన దయః ।౩.౪.౭౬ ఽ కర చ వ గ పత వ భ ః ।౩.౪.౭౭ లస ।౩.౪.౭౮ ప పస బ స -

ంఝ ంధ డ మ ।౩.౪.౭౯ త ఆత ప ం ।౩.౪.౮౦ స ।౩.౪.౮౧ టసఝ ।౩.౪.౮౨ పరౖ ప ం ణల సల సణల ః ।౩.౪.౮౩ ల ।౩.౪.౮౪ వః ప త ఆ వః ।౩.౪.౮౫ లఙ ।౩.౪.౮౬ ఏ ః ।౩.౪.౮౭ ర చ ।౩.౪.౮౮ ఛన ।౩.౪.౮౯ ః ।౩.౪.౯౦ ఆ తః ।౩.౪.౯౧ స ం ।౩.౪.౯౨ ఆ తమస చ ।౩.౪.౯౩ ఏత ఐ ।౩.౪.౯౪ ఽ ।౩.౪.౯౫ ఆత ఐ ।౩.౪.౯౬ ౖ ఽన త ।౩.౪.౯౭ ఇతశ పః పరౖ ప ।౩.౪.౯౮ స ఉతమస ।౩.౪.౯౯ త ం తః ।౩.౪.౧౦౦ ఇతశ ।౩.౪.౧౦౧ తసస ం ంతం మః ।౩.౪.౧౦౨ ఙ ।

44 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౩.౪.౧౦౩ పరౖ ప చ ।౩.౪.౧౦౪ ।౩.౪.౧౦౫ ఝస ర ।౩.౪.౧౦౬ ఇ ఽ ।౩.౪.౧౦౭ ః ।౩.౪.౧౦౮ ।౩.౪.౧౦౯ జభ స భ ః చ ।౩.౪.౧౧౦ ఆతః ।౩.౪.౧౧౧ లఙః క యనౖ వ ।౩.౪.౧౧౨ షశ ।౩.౪.౧౧౩ ర క ।౩.౪.౧౧౪ ఆర కం షః ।౩.౪.౧౧౫ చ ।౩.౪.౧౧౬ ।౩.౪.౧౧౭ ఛన భయ ।

aShTAdhyAyI.pdf 45

.. Ashtadhyayi or Sutrapath of Panini ..

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥॥ అ య ౪ ॥

౪.౧.౧ ప ।౪.౧.౨ జస ట మ స మ -ఙ ।౪.౧.౩ ।౪.౧.౪ అ ద త ।౪.౧.౫ ఋ ।౪.౧.౬ ఉ తశ ।౪.౧.౭ వ ర చ ।౪.౧.౮ ఽన తర ।౪.౧.౯ బృ ।౪.౧.౧౦ న షట భ ః ।౪.౧.౧౧ మనః ।౪.౧.౧౨ అ బ ః ।౪.౧.౧౩ మన తర ।౪.౧.౧౪ అ పసర ।౪.౧.౧౫ ణఞ యసజఘ తచయపకఙ ఙ రపః।౪.౧.౧౬ యఞశ ।౪.౧.౧౭ ం ష త తః ।౪.౧.౧౮ సర త క భ ః ।౪.౧.౧౯ రవ ం చ ।౪.౧.౨౦ వయ పథ ।౪.౧.౨౧ ః ।౪.౧.౨౨ అప ణ తకమ న త త ।

46

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౧.౨౩ ।౪.౧.౨౪ ప ఽన తర ।౪.౧.౨౫ బ ధ ।౪.౧.౨౬ సం ఽవ ।౪.౧.౨౭ మ య చ ।౪.౧.౨౮ అన ఉప న తర ।౪.౧.౨౯ త ం సం ఛన ః ।౪.౧.౩౦ వల మక గ య పరస ర కృత-మఙల ష చ ।

౪.౧.౩౧ జ ।౪.౧.౩౨ అనర త వ ।౪.౧.౩౩ ప యజసం ।౪.౧.౩౪ స ర స ।౪.౧.౩౫ త ం సప ।౪.౧.౩౬ తక ౖ చ ।౪.౧.౩౭ వృ కప త తః ।౪.౧.౩౮ మ ।౪.౧.౩౯ వ ద ప నః ।౪.౧.౪౦ అన ।౪.౧.౪౧ భ శ ।౪.౧.౪౨ నపద ణ ణసల జ గ ల ల శ క-కబ ద ృత మ వప కృ ల -

వ ద రౖ శ ।౪.౧.౪౩ ।౪.౧.౪౪ ణవచ ।౪.౧.౪౫ బ భ శ ।౪.౧.౪౬ త ం ఛన ।౪.౧.౪౭ వశ ।౪.౧.౪౮ ం ।౪.౧.౪౯ ఇన వ ణభవశర దమృడ రణ యవయవన-

।

aShTAdhyAyI.pdf 47

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౧.౫౦ కరణ ।౪.౧.౫౧ ద ।౪.౧.౫౨ బ ।౪.౧.౫౩ అ ఙ ర ప ।౪.౧.౫౪ పసర దసం ప ।౪.౧.౫౫ ద షజ దనకరశృ చ ।౪.౧.౫౬ న బహ చః ।౪.౧.౫౭ సహన ద న చ ।౪.౧.౫౮ నఖ సం ।౪.౧.౫౯ ర చ చ న ।౪.౧.౬౦ ర ప ।౪.౧.౬౧ హః ।౪.౧.౬౨ సఖ ।౪.౧.౬౩ ర ష ద ప ।౪.౧.౬౪ కకరపర ష ఫల ల తరప చ ।౪.౧.౬౫ ఇ మ ష ః ।౪.౧.౬౬ ఊ తః ।౪.౧.౬౭ హ సం ।౪.౧.౬౮ ప శ ।౪.౧.౬౯ ఊ తరప ప ।౪.౧.౭౦ సం తశఫల ణ శ ।౪.౧.౭౧ క కమణ శ న ।౪.౧.౭౨ సం ।౪.౧.౭౩ రర ద ।౪.౧.౭౪ యఙ ।౪.౧.౭౫ ఆవ చ ।౪.౧.౭౬ త ః ।౪.౧.౭౭ న ః ।౪.౧.౭౮ అ ర ర తమ ః ష ।౪.౧.౭౯ వయ ।౪.౧.౮౦ భ శ ।

48 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౧.౮౧ ౖ వయ వృ త -ఽన తర ।

౪.౧.౮౨ సమ ం పథ ।౪.౧.౮౩ వ ఽ ।౪.౧.౮౪ అశ ప భ శ ।౪.౧.౮౫ త త ప తరప ణ ః ।౪.౧.౮౬ ఉ ఽ ।౪.౧.౮౭ ం ం నఞ భవ ।౪.౧.౮౮ గనప ।౪.౧.౮౯ ఽ గ ।౪.౧.౯౦ ।౪.౧.౯౧ ఫ రన తర ।౪.౧.౯౨ త పత ।౪.౧.౯౩ ఏ ।౪.౧.౯౪ న ।౪.౧.౯౫ అత ఇ ।౪.౧.౯౬ భ శ ।౪.౧.౯౭ రక చ ।౪.౧.౯౮ భ శ ।౪.౧.౯౯ న భ ః ఫ ।౪.౧.౧౦౦ హ ఽఞః ।౪.౧.౧౦౧ య శ ।౪.౧.౧౦౨ శరద నకద ద ృ వ య ।౪.౧.౧౦౩ ణపర త వ దన తర ।౪.౧.౧౦౪ అనృ నన ఽ ।౪.౧.౧౦౫ గ య ।౪.౧.౧౦౬ మ బ హ ణ క ః ।౪.౧.౧౦౭ క ర ।౪.౧.౧౦౮ వత చ ।౪.౧.౧౦౯ ।౪.౧.౧౧౦ అ భ ః ఫ ।

aShTAdhyAyI.pdf 49

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౧.౧౧౧ భ ౖ గ ।౪.౧.౧౧౨ ఽ ।౪.౧.౧౧౩ అవృ న భ స భ ః ।౪.౧.౧౧౪ ఋష నకవృ భ శ ।౪.౧.౧౧౫ సం సమ ద ః ।౪.౧.౧౧౬ క ః క న చ ।౪.౧.౧౧౭ కర ఙచ గ ద త భర ।౪.౧.౧౧౮ ।౪.౧.౧౧౯ ఢ చ మ ।౪.౧.౧౨౦ ఢ ।౪.౧.౧౨౧ ద చః ।౪.౧.౧౨౨ ఇత ఞః ।౪.౧.౧౨౩ భ శ ।౪.౧.౧౨౪ కర త శ ।౪.౧.౧౨౫ చ ।౪.౧.౧౨౬ క న ।౪.౧.౧౨౭ ల ।౪.౧.౧౨౮ చట ఐర ।౪.౧.౧౨౯ ఢ ।౪.౧.౧౩౦ ఆర ।౪.౧.౧౩౧ ।౪.౧.౧౩౨ తృష శ ।౪.౧.౧౩౩ ఢ పః ।౪.౧.౧౩౪ తృష శ ।౪.౧.౧౩౫ చ ఢ ।౪.౧.౧౩౬ గృ భ శ ।౪.౧.౧౩౭ జశ ద ।౪.౧.౧౩౮ దః ।౪.౧.౧౩౯ ఖః ।౪.౧.౧౪౦ అ ర ప దన తర ం యడక ।౪.౧.౧౪౧ మ దఙ ।

50 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౧.౧౪౨ డ ।౪.౧.౧౪౩ స శ ః ।౪.౧.౧౪౪ ర చ ।౪.౧.౧౪౫ వ సప ।౪.౧.౧౪౬ వ భ ష ।౪.౧.౧౪౭ త ః త ణ చ ।౪.౧.౧౪౮ వృ ట బ ల ।౪.౧.౧౪౯ శ చ ।౪.౧.౧౫౦ హృ మ ం ణ ।౪.౧.౧౫౧ ణ ః ।౪.౧.౧౫౨ నల ణ భ శ ।౪.౧.౧౫౩ ఉ ।౪.౧.౧౫౪ భ ః ।౪.౧.౧౫౫ సల ం చ ।౪.౧.౧౫౬ అ ద చః ।౪.౧.౧౫౭ ఉ ం వృ ద ।౪.౧.౧౫౮ ం చ ।౪.౧.౧౫౯ దన తర ।౪.౧.౧౬౦ మవృ బ ల ।౪.౧.౧౬౧ మ వఞ చ ।౪.౧.౧౬౨ అపత ం తపభృ త ।౪.౧.౧౬౩ వ వం ।౪.౧.౧౬౪ త చ య ।౪.౧.౧౬౫ ఽన స స రత వ ।౪.౧.౧౬౬ వృదస చ ।౪.౧.౧౬౭ నశ ।౪.౧.౧౬౮ జనపదశ ద ।౪.౧.౧౬౯ య ం చ ।౪.౧.౧౭౦ ద ఞ గధక ఙ రమ ద ।౪.౧.౧౭౧ వృ స ఞ ।౪.౧.౧౭౨ ణ ః ।

aShTAdhyAyI.pdf 51

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౧.౧౭౩ వయవపత గథకల శ ।౪.౧.౧౭౪ త ః ।౪.౧.౧౭౫ క ।౪.౧.౧౭౬ మవ భ శ ।౪.౧.౧౭౭ అతశ ।౪.౧.౧౭౮ న చ భ భ ః ।౪.౨.౧ న రకం ।౪.౨.౨ చ (శకలకర )ట ।౪.౨.౩ న ణ కః లః ।౪.౨.౪ బ ।౪.౨.౫ సం ం శవ శ ।౪.౨.౬ ద ం చ ః ।౪.౨.౭ దృషం మ ।౪.౨.౮ క ర ।౪.౨.౯ మ డ ।౪.౨.౧౦ ప వృ రథః ।౪.౨.౧౧ కమ ః ।౪.౨.౧౨ ౖ పౖ ద ।౪.౨.౧౩ ర వచ ।౪.౨.౧౪ త దృతమమ భ ః ।౪.౨.౧౫ స చ త వ ।౪.౨.౧౬ సంస ృతం భ ః ।౪.౨.౧౭ ద ।౪.౨.౧౮ దధ ష ।౪.౨.౧౯ ఉద ఽన తర ।౪.౨.౨౦ డ ।౪.౨.౨౧ ఽ ర (సం ) ।౪.౨.౨౨ ఆగ యణ శ ట ।౪.౨.౨౩ శవ ౖ భ ః ।౪.౨.౨౪ ఽస వ ।౪.౨.౨౫ క ।

52 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౨.౨౬ ద ।౪.౨.౨౭ అ నప న పృ ం ఘః ।౪.౨.౨౮ ఛ చ ।౪.౨.౨౯ మ చ ।౪.౨.౩౦ ట ।౪.౨.౩౧ య ృ ష య ।౪.౨.౩౨ పృ రమ త ద మ ష -గృహ చ చ ।౪.౨.౩౩ అ ర ।౪.౨.౩౪ భవవ ।౪.౨.౩౫ మ జ షప ట ।౪.౨.౩౬ తృవ ల మహ మ ః ।౪.౨.౩౭ తస స హః ।౪.౨.౩౮ ఽఽ ఽ ।౪.౨.౩౯ రభ జ జన జ తవత -మ ।౪.౨.౪౦ ద చ ।౪.౨.౪౧ ఠ కవ నశ ।౪.౨.౪౨ హ ణ ణవ డ ద ।౪.౨.౪౩ మజనబ స భ ః త ।౪.౨.౪౪ అ ర ।౪.౨.౪౫ ఖ భ శ ।౪.౨.౪౬ చర ధర వ ।౪.౨.౪౭ అ తహ ష ।౪.౨.౪౮ ం య వన తర ।౪.౨.౪౯ యః ।౪.౨.౫౦ ఖల ర ।౪.౨.౫౧ ఇ తకట చశ ।౪.౨.౫౨ ష ।౪.౨.౫౩ జ ।౪.౨.౫౪ ౖ ధల క ।

aShTAdhyAyI.pdf 53

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౨.౫౫ ఽ చ నసః ప ।౪.౨.౫౬ సం ప జన దృభ ః ।౪.౨.౫౭ తద ం పహరణ ణః ।౪.౨.౫౮ ఘఞః ఽ ం ఞః ।౪.౨.౫౯ తద త ద ।౪.౨.౬౦ క ట ।౪.౨.౬౧ క ।౪.౨.౬౨ అ హ ః ।౪.౨.౬౩ వస భ ష ।౪.౨.౬౪ ।౪.౨.౬౫ చ ప ।౪.౨.౬౬ ఛ హ చ త ష ।౪.౨.౬౭ తద న త ।౪.౨.౬౮ న ర ృత ।౪.౨.౬౯ తస సః ।౪.౨.౭౦ అ రభవశ ।౪.౨.౭౧ ఓర ।౪.౨.౭౨ మ శ బహ జ ।౪.౨.౭౩ బహ చః ।౪.౨.౭౪ ఉద చ శః ।౪.౨.౭౫ సంక భ శ ।౪.౨.౭౬ ర ల ।౪.౨.౭౭ ఽ ।౪.౨.౭౮ ।౪.౨.౭౯ ప చ ।౪.౨.౮౦ ఞ ణ ఠ ల రఢఞ యఫ ఞ -కక ఽ హణకృ శ ర ద శతృణ ఽశ స -సం శబలప కర తంగమపగ న హ భ ః ।౪.౨.౮౧ జనప ।౪.౨.౮౨ వర భ శ ।౪.౨.౮౩ శర ।

54 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౨.౮౪ ఠ చ ।౪.౨.౮౫ న ం మ ।౪.౨.౮౬ మ భ శ ।౪.౨.౮౭ దనడ త డ ।౪.౨.౮౮ నడ డ ల ।౪.౨.౮౯ వల ।౪.౨.౯౦ ఉత భ శ ః ।౪.౨.౯౧ న ం చ ।౪.౨.౯౨ ।౪.౨.౯౩ ర ద ।౪.౨.౯౪ ద ఖ ।౪.౨.౯౫ క ఢక ।౪.౨.౯౬ ల భ ః స లం ।౪.౨.౯౭ న ఢ ।౪.౨.౯౮ ద ప రసస ।౪.౨.౯౯ ః ష ।౪.౨.౧౦౦ రం రమ ఽ చ ।౪.౨.౧౦౧ గ దక య ।౪.౨.౧౦౨ క ష ।౪.౨.౧౦౩ వ ।౪.౨.౧౦౪ అవ త ।౪.౨.౧౦౫ ఐష హ ఃశ ఽన తర ।౪.౨.౧౦౬ ర తరప ద ।౪.౨.౧౦౭ ర ప దసం ం ఞః ।౪.౨.౧౦౮ మ ఽ ।౪.౨.౧౦౯ ఉ చ చ బహ ఽ ।౪.౨.౧౧౦ ప తరపదపల ప ద ।౪.౨.౧౧౧ క ।౪.౨.౧౧౨ ఇఞశ ।౪.౨.౧౧౩ న ద చః చ భర ।౪.౨.౧౧౪ వృ చ ః ।

aShTAdhyAyI.pdf 55

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౨.౧౧౫ భవతషక ।౪.౨.౧౧౬ భ ష ।౪.౨.౧౧౭ క భ శ ।౪.౨.౧౧౮ న ।౪.౨.౧౧౯ ఓ ఠ ।౪.౨.౧౨౦ వృ ।౪.౨.౧౨౧ ధన ప ।౪.౨.౧౨౨ పస రవ చ ।౪.౨.౧౨౩ ప ః ।౪.౨.౧౨౪ జనపదతదవ శ ।౪.౨.౧౨౫ అవృ ద బ వచన ష ।౪.౨.౧౨౬ క వకగ తరప ।౪.౨.౧౨౭ భ శ ।౪.౨.౧౨౮ నగ త న ణ ః ।౪.౨.౧౨౯ అర న ।౪.౨.౧౩౦ గన ।౪.౨.౧౩౧ మదవృ ః క ।౪.౨.౧౩౨ ప ద ।౪.౨.౧౩౩ క భ శ ।౪.౨.౧౩౪ మ ష తత ।౪.౨.౧౩౫ అప ।౪.౨.౧౩౬ య శ ।౪.౨.౧౩౭ గ తరప చ ః ।౪.౨.౧౩౮ గ భ శ ।౪.౨.౧౩౯ ం క ః ।౪.౨.౧౪౦ జః క చ ।౪.౨.౧౪౧ వృ ద న ప ।౪.౨.౧౪౨ క పలదనగర మహ తరప ।౪.౨.౧౪౩ పర చ ।౪.౨.౧౪౪ ఽమ ।౪.౨.౧౪౫ కృకణప ర ।

56 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౩.౧ ష దస రన తర ం ఖ చ ।౪.౩.౨ త న చ ।౪.౩.౩ తవకమమ కవచ ।౪.౩.౪ అ ద ।౪.౩.౫ ప వ ధ తమ చ ।౪.౩.౬ ర ప ట చ ।౪.౩.౭ మజనపౖ క దఞ ।౪.౩.౮ మ న ః ।౪.౩.౯ అ మ ।౪.౩.౧౦ ద స దం య ।౪.౩.౧౧ ట ।౪.౩.౧౨ శరదః ।౪.౩.౧౩ తప ః ।౪.౩.౧౪ ప ం చ ।౪.౩.౧౫ శ స చ ।౪.౩.౧౬ సం ఽఽద ృ న ఽ ।౪.౩.౧౭ వృష ఏణ ః ।౪.౩.౧౮ వ భ ష ।౪.౩.౧౯ ఛన ఠ ।౪.౩.౨౦ వస చ ।౪.౩.౨౧ మ చ ।౪.౩.౨౨ సర చ త పశ ।౪.౩.౨౩ యం ర ప ఽవ భ చ ।౪.౩.౨౪ ప ।౪.౩.౨౫ తత తః ।౪.౩.౨౬ వృషష ।౪.౩.౨౭ సం ం శర ।౪.౩.౨౮ ప లప వస ।౪.౩.౨౯ పథః పన చ ।౪.౩.౩౦ అ ।౪.౩.౩౧ అ చ ।

aShTAdhyAyI.pdf 57

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౩.౩౨ న పక ం క ।౪.౩.౩౩ అణ చ ।౪.౩.౩౪ శ ఫ న ష నర హస-

ఽ బ ।౪.౩.౩౫ న లఖర చ ।౪.౩.౩౬ వత ఽ దశ క త ష ।౪.౩.౩౭ న బ ల ।౪.౩.౩౮ కృతలబ త శ ః ।౪.౩.౩౯ యభవః ।౪.౩.౪౦ ఉప పక ప ష ।౪.౩.౪౧ సం ।౪.౩.౪౨ డ ।౪.౩.౪౩ ష త చ ।౪.౩.౪౪ ఉ చ ।౪.౩.౪౫ ఆశ ।౪.౩.౪౬ ష వస దన తర ।౪.౩.౪౭ యమృ ।౪.౩.౪౮ క ప శ తయవ ।౪.౩.౪౯ వరస ।౪.౩.౫౦ సంవత గ య ం ఠ చ ।౪.౩.౫౧ హర మృగః ।౪.౩.౫౨ తదస ఢ ।౪.౩.౫౩ తత భవః ।౪.౩.౫౪ య ।౪.౩.౫౫ శ వయ చ ।౪.౩.౫౬ దృ కల వస స ర ।౪.౩.౫౭ ఽ చ ।౪.౩.౫౮ గ ఞ ః ।౪.౩.౫౯ అవ చ ।౪.౩.౬౦ అనః ర ప ట ।౪.౩.౬౧ పర ।

58 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౩.౬౨ శ ః ।౪.౩.౬౩ వ చ ।౪.౩.౬౪ అశ య వన తర ।౪.౩.౬౫ కరల కనలం ।౪.౩.౬౬ తస న ఇ చ తవ మ ః ।౪.౩.౬౭ బహ ఽ ట ।౪.౩.౬౮ క య భ శ ।౪.౩.౬౯ అ వ ః ।౪.౩.౭౦ శ ష ।౪.౩.౭౧ ఛన యద ।౪.౩.౭౨ ద జృ హ ణర థ ధ ర రశ రణ-

ట ।౪.౩.౭౩ అణృగయ భ ః ।౪.౩.౭౪ తత ఆగతః ।౪.౩.౭౫ ఠ య భ ః ।౪.౩.౭౬ ఽ ।౪.౩.౭౭ సంబ ।౪.౩.౭౮ ఋతశ ।౪.౩.౭౯ ర చ ।౪.౩.౮౦ దఙ వ ।౪.౩.౮౧ మ ఽన తర ం ప ః ।౪.౩.౮౨ మయ చ ।౪.౩.౮౩ పభవ ।౪.౩.౮౪ ఞ ః ।౪.౩.౮౫ తదచ ప త ః ।౪.౩.౮౬ అ మ ర ।౪.౩.౮౭ అ కృత కృ గ ।౪.౩.౮౮ కనయమసభద ం న జన భ శ ః ।౪.౩.౮౯ ఽస సః ।౪.౩.౯౦ అ జనశ ।౪.౩.౯౧ ఆ ధ భ శ ః పర ।

aShTAdhyAyI.pdf 59

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౩.౯౨ శ ఞ ః ।౪.౩.౯౩ త ఽఽ ఽణ ।౪.౩.౯౪ శ రవర చ డక ణఞ కః ।౪.౩.౯౫ భ ః ।౪.౩.౯౬ అ ద శ ట ।౪.౩.౯౭ మ ట ।౪.౩.౯౮ ం ।౪.౩.౯౯ త బ లం ।౪.౩.౧౦౦ జనప ం జనపదవ సర ం జనప న స నశ ంబ వచ ।౪.౩.౧౦౧ న క ।౪.౩.౧౦౨ వరత ఖ చ ।౪.౩.౧౦౩ శ ప మృ ం ః ।౪.౩.౧౦౪ క ౖ శ య భ శ ।౪.౩.౧౦౫ ణ హ ణక ।౪.౩.౧౦౬ న భ శ న ।౪.౩.౧౦౭ కఠచర ।౪.౩.౧౦౮ క ఽ ।౪.౩.౧౦౯ ఛగ ।౪.౩.౧౧౦ శర ం నట త ః ।౪.౩.౧౧౧ కర నకృ ః ।౪.౩.౧౧౨ ౖ క ।౪.౩.౧౧౩ త శ ।౪.౩.౧౧౪ ఉర యచ ।౪.౩.౧౧౫ ఉప ।౪.౩.౧౧౬ కృ గ ।౪.౩.౧౧౭ సం ।౪.౩.౧౧౮ ।౪.౩.౧౧౯ భమరవటర ద ద ।౪.౩.౧౨౦ త ద ।౪.౩.౧౨౧ ర ద ।

60 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౩.౧౨౨ పత ద ।౪.౩.౧౨౩ ప ధ ప షదశ ।౪.౩.౧౨౪ హల ట ।౪.౩.౧౨౫ ద ం ౖ రౖ క ః ।౪.౩.౧౨౬ తచర ।౪.౩.౧౨౭ సం ఙ ల ష ఞ మ ।౪.౩.౧౨౮ క ।౪.౩.౧౨౯ ఛ క కబహ ృచన ఞ ః ।౪.౩.౧౩౦ న దణ ణ ।౪.౩.౧౩౧ ౖ వ భ శ ః ।౪.౩.౧౩౨ ఞల ప ద ।౪.౩.౧౩౩ ఆథర క క పశ ।౪.౩.౧౩౪ తస రః ।౪.౩.౧౩౫ అవయ చ ష వృ భ ః ।౪.౩.౧౩౬ ఽ ।౪.౩.౧౩౭ ప చ ।౪.౩.౧౩౮ త జ ః ।౪.౩.౧౩౯ ఓర ।౪.౩.౧౪౦ అ శ ।౪.౩.౧౪౧ ప ।౪.౩.౧౪౨ శ ష ।౪.౩.౧౪౩ మయౖ త మభ దన ః ।౪.౩.౧౪౪ త ం వృదశ భ ః ।౪.౩.౧౪౫ శ ।౪.౩.౧౪౬ చ ।౪.౩.౧౪౭ సం ం క ।౪.౩.౧౪౮ ః ।౪.౩.౧౪౯ అసం ం లయ ।౪.౩.౧౫౦ ద చశ న ।౪.౩.౧౫౧ త ద ర ।౪.౩.౧౫౨ ఽ ।

aShTAdhyAyI.pdf 61

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౩.౧౫౩ త భ ః ప ।౪.౩.౧౫౪ రజ ఽ ।౪.౩.౧౫౫ తశ తత త ।౪.౩.౧౫౬ తవ ప ।౪.౩.౧౫౭ ఉ ।౪.౩.౧౫౮ ఉ ర ।౪.౩.౧౫౯ ఏ ఢ ।౪.౩.౧౬౦ పయ ర ।౪.౩.౧౬౧ శ ।౪.౩.౧౬౨ వయః ।౪.౩.౧౬౩ ఫ ।౪.౩.౧౬౪ ప ఽ ।౪.౩.౧౬౫ జ ।౪.౩.౧౬౬ చ ।౪.౩.౧౬౭ హ త భ శ ।౪.౩.౧౬౮ కం యపరశవ ర ఞ చ ।౪.౪.౧ గ హ ష ।౪.౪.౨ న వ ఖన జయ త ।౪.౪.౩ సంస ృత ।౪.౪.౪ లత ప ద ।౪.౪.౫ తర ।౪.౪.౬ ట ।౪.౪.౭ ద చష ।౪.౪.౮ చర ।౪.౪.౯ ఆక ష ।౪.౪.౧౦ ప భ ః ష ।౪.౪.౧౧ శ గ టఞ ।౪.౪.౧౨ త వ ।౪.౪.౧౩ వస కయ క ట ।౪.౪.౧౪ ఆ చ చ ।౪.౪.౧౫ హర త భ ః ।

62 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౪.౧౬ భ ఽఽ భ ః ష ।౪.౪.౧౭ వధ వ ।౪.౪.౧౮ అ ః ।౪.౪.౧౯ ర ృ ఽ భ ః ।౪.౪.౨౦ ర త ం ।౪.౪.౨౧ అప త ం కక ।౪.౪.౨౨ సంసృ ।౪.౪.౨౩ ః ।౪.౪.౨౪ లవ ।౪.౪.౨౫ ద ।౪.౪.౨౬ వ ఞౖ ప ।౪.౪.౨౭ ఓజస ఽమ వర ।౪.౪.౨౮ త పత ర ప మ ల ।౪.౪.౨౯ ప ఖం చ ।౪.౪.౩౦ పయచ గర ।౪.౪.౩౧ దదౖ ద షన ।౪.౪.౩౨ ఉఞ ।౪.౪.౩౩ ర ।౪.౪.౩౪ శబద రం క ।౪.౪.౩౫ ప మత మృ హ ।౪.౪.౩౬ ప పనం చ ష ।౪.౪.౩౭ తరపదపదవ పదం వ ।౪.౪.౩౮ ఆక టఞ ।౪.౪.౩౯ ప తరపదం గృ ।౪.౪.౪౦ ప క రల మం చ ।౪.౪.౪౧ ధర ం చర ।౪.౪.౪౨ ప పథ ఠంశ ।౪.౪.౪౩ సమ సమౖ ।౪.౪.౪౪ ప ష ణ ః ।౪.౪.౪౫ ।౪.౪.౪౬ సం ం ల ట పశ ।

aShTAdhyAyI.pdf 63

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౪.౪౭ తస ధర ।౪.౪.౪౮ అ మ భ ః ।౪.౪.౪౯ ఋ ఽ ।౪.౪.౫౦ అవకయః ।౪.౪.౫౧ తదస పణ ।౪.౪.౫౨ లవ ట ।౪.౪.౫౩ శ భ ః ష ।౪.౪.౫౪ శ ఽన తర ।౪.౪.౫౫ ల ।౪.౪.౫౬ మ కఝర దణన తర ।౪.౪.౫౭ పహరణ ।౪.౪.౫౮ పరశ టఞ ।౪.౪.౫౯ శ య క ।౪.౪.౬౦ అ షం మ ః ।౪.౪.౬౧ ల ।౪.౪.౬౨ ఛ ణః ।౪.౪.౬౩ క ధ య వృత ।౪.౪.౬౪ బహ ర ప ట ।౪.౪.౬౫ తం భ ః ।౪.౪.౬౬ తదౖ య క ।౪.౪.౬౭ ం ద ఠ ।౪.౪.౬౮ భ దణన తర ।౪.౪.౬౯ తత కః ।౪.౪.౭౦ అ ట ।౪.౪.౭౧ అ న శ ।౪.౪.౭౨ క నప రసం వ వహర ।౪.౪.౭౩ క వస ।౪.౪.౭౪ ఆవస ష ।౪.౪.౭౫ ద ।౪.౪.౭౬ తద హ రథ గ సఙ ।౪.౪.౭౭ యడ ।

64 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౪.౭౮ ఖః సర ।౪.౪.౭౯ ఏక చ ।౪.౪.౮౦ శక ద ।౪.౪.౮౧ హల ట ।౪.౪.౮౨ సం ం జ ః ।౪.౪.౮౩ ధ త ధ ।౪.౪.౮౪ ధనగణం ల ।౪.౪.౮౫ అ ణః ।౪.౪.౮౬ వశం గతః ।౪.౪.౮౭ పదమ దృశ ।౪.౪.౮౮ లమ బ ।౪.౪.౮౯ సం ం ।౪.౪.౯౦ గృహప సం ఞ ః ।౪.౪.౯౧ వ ధర ష ల ల భ ర ల ప -వ మ సమస తస ।౪.౪.౯౨ ధర పథ ర దన ।౪.౪.౯౩ ఛన ।౪.౪.౯౪ ఉర ఽ చ ।౪.౪.౯౫ హృదయస యః ।౪.౪.౯౬ బన చ ।౪.౪.౯౭ మతజనహ కరణజల క ।౪.౪.౯౮ తత ః ।౪.౪.౯౯ ప జ భ ః ఖ ।౪.౪.౧౦౦ భ ణః ।౪.౪.౧౦౧ ప ష ణ ః ।౪.౪.౧౦౨ క ఽఽ భ ష ।౪.౪.౧౦౩ భ ష ।౪.౪.౧౦౪ పథ వస స ప ర ।౪.౪.౧౦౫ స యః ।౪.౪.౧౦౬ ఢశ న ।౪.౪.౧౦౭ స న ।

aShTAdhyAyI.pdf 65

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౪.౧౦౮ స ద శ త ఓ తః ।౪.౪.౧౦౯ ద ద ః ।౪.౪.౧౧౦ భ ఛన ।౪.౪.౧౧౧ న ం డ ।౪.౪.౧౧౨ శన మవ మ ।౪.౪.౧౧౩ త డ ।౪.౪.౧౧౪ సగర స థస ద ।౪.౪.౧౧౫ ద ।౪.౪.౧౧౬ అ ద ।౪.౪.౧౧౭ ఘ చ ।౪.౪.౧౧౮ స దః ।౪.౪.౧౧౯ బ దత ।౪.౪.౧౨౦ తస గకర ।౪.౪.౧౨౧ ర ం హన ।౪.౪.౧౨౨ వ జగ హ భ ః పశ ।౪.౪.౧౨౩ అ రస స ।౪.౪.౧౨౪ మ ।౪.౪.౧౨౫ త ప మన ఇ ష చ మ ః ।౪.౪.౧౨౬ అ న ।౪.౪.౧౨౭ వయ మ ।౪.౪.౧౨౮ మత సత ః ।౪ ౪.౧౨౯ మ ర చ ।౪.౪.౧౩౦ ఓజ ఽహ య ।౪.౪.౧౩౧ యశఆ ర ద ।౪.౪.౧౩౨ ఖ చ ।౪.౪.౧౩౩ ౖ ః కృత చ ।౪.౪.౧౩౪ అ ః సంస ృత ।౪.౪.౧౩౫ సహ ణ సం ఘః ।౪.౪.౧౩౬ మ చ ।౪.౪.౧౩౭ మమర యః ।౪.౪.౧౩౮ మ చ ।

66 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౪.౪.౧౩౯ మ ః ।౪.౪.౧౪౦ వ ః స చ ।౪.౪.౧౪౧ న దః ।౪.౪.౧౪౨ సర ।౪.౪.౧౪౩ వశమ షస క ।౪.౪.౧౪౪ చ ।

aShTAdhyAyI.pdf 67

.. Ashtadhyayi or Sutrapath of Panini ..

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥॥ అ య ౫ ॥

౫.౧.౧ చ ః ।౫.౧.౨ ఉగ ఽ ।౫.౧.౩ కమ చ సం ।౫.౧.౪ హ ర భ ః ।౫.౧.౫ తౖ త ।౫.౧.౬ శ వయ ద ।౫.౧.౭ ఖలయవ ష లవృషబహ ణశ ।౫.౧.౮ అ ం థ ।౫.౧.౯ ఆత శ జన తరప ఖః ।౫.౧.౧౦ సర ం ణఢ ।౫.౧.౧౧ ణవచర ం ఖ ।౫.౧.౧౨ తదరం కృ ః పకృ ।౫.౧.౧౩ ఛ ప బ ః ఢ ।౫.౧.౧౪ ఋష న ర ః ।౫.౧.౧౫ చర ఽ ।౫.౧.౧౬ తదస తద ।౫.౧.౧౭ ప ఢ ।౫.౧.౧౮ గ ష ।౫.౧.౧౯ ఆ ద చ సం ప ట ।౫.౧.౨౦ అస భ ః ।౫.౧.౨౧ శ చ ఠన వశ ।౫.౧.౨౨ సం అ శద ః క ।౫.౧.౨౩ వ ।౫.౧.౨౪ ంశ ంశ ం న సం ।

68

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౧.౨౫ కం ఠ ।౫.౧.౨౬ దఞన తర ।౫.౧.౨౭ శత న ంశ కసహసవస ద ।౫.౧.౨౮ అధ ర ర గసం ।౫.౧.౨౯ పణసహ ।౫.౧.౩౦ ।౫.౧.౩౧ చ ।౫.౧.౩౨ ంశ ఖః ।౫.౧.౩౩ ఈక ।౫.౧.౩౪ పణ ద షశ ద ।౫.౧.౩౫ ।౫.౧.౩౬ ద చ ।౫.౧.౩౭ న త ।౫.౧.౩౮ తస తం సం ।౫.౧.౩౯ ద రసం ప ర ।౫.౧.౪౦ చ చ ।౫.౧.౪౧ సర పృ మణ ।౫.౧.౪౨ త శ రః ।౫.౧.౪౩ తత త ఇ చ ।౫.౧.౪౪ కసర ట ।౫.౧.౪౫ తస పః ।౫.౧.౪౬ ష ।౫.౧.౪౭ తద వృ య భ ప య ।౫.౧.౪౮ ర ట ।౫.౧.౪౯ ద చ ।౫.౧.౫౦ తదర వహ వహ ద ం భ ః ।౫.౧.౫౧ వస ద ం ఠన ।౫.౧.౫౨ సమ వత వహర పచ ।౫.౧.౫౩ ఆఢ త ఽన తర ।౫.౧.౫౪ షంశ ।౫.౧.౫౫ చ ।

aShTAdhyAyI.pdf 69

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౧.౫౬ ఽ ంశవస భృతయః ।౫.౧.౫౭ తదస ప ణ ।౫.౧.౫౮ సం ః సం సంఘ ధ య ।౫.౧.౫౯ ప ంశ ంశత ంశత శత -సపత నవ శత ।౫.౧.౬౦ పఞ దశ వ ।౫.౧.౬౧ సప ఽ ఛన ।౫.౧.౬౨ ంశచ ంశ హ సం ం డ ।౫.౧.౬౩ త అర ।౫.౧.౬౪ త ।౫.౧.౬౫ ర ద చ ।౫.౧.౬౬ ద భ ః ।౫.౧.౬౭ ఛన చ ।౫.౧.౬౮ దంశ ।౫.౧.౬౯ కడఙరద చ చ ।౫.౧.౭౦ ।౫.౧.౭౧ యజ ం ఘఖ ।౫.౧.౭౨ యణ యణ యణం వరయ ।౫.౧.౭౩ సంశయ పన ః ।౫.౧.౭౪ జనం గచ ।౫.౧.౭౫ పథః ష ।౫.౧.౭౬ ప ణ త ।౫.౧.౭౭ ఉతరప హృతం చ ।౫.౧.౭౮ ।౫.౧.౭౯ న ర ృత ।౫.౧.౮౦ తమ భృ ।౫.౧.౮౧ ద య యత ।౫.౧.౮౨ ర ।౫.౧.౮౩ ష ణ చ ।౫.౧.౮౪ అవయ ఠంశ ।౫.౧.౮౫ స ః ఖః ।

70 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౧.౮౬ ।౫.౧.౮౭ త హస ంవత చ ।౫.౧.౮౮ వ చ ।౫.౧.౮౯ తవ త ।౫.౧.౯౦ ష ః ష ణ పచ ।౫.౧.౯౧ వత చ శ న ।౫.౧.౯౨ సమ ఖ చ ।౫.౧.౯౩ న ప జయ లభ ర కర ।౫.౧.౯౪ తదస బహ చర ।౫.౧.౯౫ తస చ ద య భ ః ।౫.౧.౯౬ తత చ య ర ం భవవ ।౫.౧.౯౭ ఽ ।౫.౧.౯౮ న య క చహ ం ణయ ।౫.౧.౯౯ స ।౫.౧.౧౦౦ కర ద ।౫.౧.౧౦౧ తౖ పభవ సం భ ః ।౫.౧.౧౦౨ ద చ ।౫.౧.౧౦౩ కర ణ ఉక ।౫.౧.౧౦౪ సమయసదస ప ।౫.౧.౧౦౫ ఋ ర ।౫.౧.౧౦౬ ఛన ఘ ।౫.౧.౧౦౭ ద ।౫.౧.౧౦౮ పకృ ఠ ।౫.౧.౧౦౯ ప జన ।౫.౧.౧౧౦ ఽఽ ద మనదణ ః ।౫.౧.౧౧౧ అ పవచ భ శ ః ।౫.౧.౧౧౨ స ప స ర ప ।౫.౧.౧౧౩ ఐ క ।౫.౧.౧౧౪ ఆ క ద నవచ ।౫.౧.౧౧౫ న ల ం ద ః ।౫.౧.౧౧౬ తత త వ ।

aShTAdhyAyI.pdf 71

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౧.౧౧౭ తదర ।౫.౧.౧౧౮ ఉపస చ న త ।౫.౧.౧౧౯ తస వస త ।౫.౧.౧౨౦ ఆ చ ।౫.౧.౧౨౧ నన త దచ రసంగతలవణవట ధకతర-సల భ ః ।౫.౧.౧౨౨ పృ భ ఇమ ।౫.౧.౧౨౩ వరదృ భ ః ష చ ।౫.౧.౧౨౪ ణవచన హ భ ః కర చ ।౫.౧.౧౨౫ ద న పశ ।౫.౧.౧౨౬ స ర ః ।౫.౧.౧౨౭ క ర ।౫.౧.౧౨౮ పత న య ।౫.౧.౧౨౯ ణభృ వ వచ ఽ ।౫.౧.౧౩౦ య న ఽ ।౫.౧.౧౩౧ ఇగ చ ల ।౫.౧.౧౩౨ ప త ।౫.౧.౧౩౩ ద ంద మ భ శ ।౫.౧.౧౩౪ తచర ఽ రతద ।౫.౧.౧౩౫ భ శ ః ।౫.౧.౧౩౬ బహ ణస ః ।౫.౨.౧ ం భవ ఖ ।౫.౨.౨ ర ।౫.౨.౩ యవయవకష ద ।౫.౨.౪ ల భ ఽ భ ః ।౫.౨.౫ సర చర ణః కృతః ఖఖ ।౫.౨.౬ య ఖసం ఖస దర నః ఖః ।౫.౨.౭ తత ః పథ ఙకర పత తం ।౫.౨.౮ ఆపపదం ।౫.౨.౯ అ పదస నయం బ భ య ।

72 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౨.౧౦ ప వరపరమ ర త తమ భవ ।౫.౨.౧౧ అ ర త మం ।౫.౨.౧౨ స ంస ం య ।౫.౨.౧౩ అద ఽవష ।౫.౨.౧౪ ఆగ నః ।౫.౨.౧౫ అ గ లం ।౫.౨.౧౬ అధ య ।౫.౨.౧౭ అభ చ చ ।౫.౨.౧౮ ఖ త ।౫.౨.౧౯ అశ ౖ హగమః ।౫.౨.౨౦ న అధృ ర ః ।౫.౨.౨౧ న వ ।౫.౨.౨౨ పప నం సఖ ।౫.౨.౨౩ ౖ యంగ నం సం ।౫.౨.౨౪ తస క ల క భ ః ణ హ ।౫.౨.౨౫ ప ః ।౫.౨.౨౬ న త ప ణ ।౫.౨.౨౭ న ం నసహ ।౫.౨.౨౮ ః లచ ఙ ట ।౫.౨.౨౯ స దశ కట ।౫.౨.౩౦ అ రచ ।౫.౨.౩౧ న ః సం ం ట ట టచః ।౫.౨.౩౨ డ స ।౫.౨.౩౩ ఇన ట క చ ।౫.౨.౩౪ ఉ ం త క స ఢ ః ।౫.౨.౩౫ కర ఘ ఽఠ ।౫.౨.౩౬ తదస సం తం ర ఽఽ భ ఇత ।౫.౨.౩౭ ప ద యసజఘ తచః ।౫.౨.౩౮ షహ మ చ ।౫.౨.౩౯ యద భ ః ప వ ।౫.౨.౪౦ దం ం ఘః ।

aShTAdhyAyI.pdf 73

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౨.౪౧ మః సం ప డ చ ।౫.౨.౪౨ సం అవయ తయ ।౫.౨.౪౩ ం తయ య ।౫.౨.౪౪ ఉ త ।౫.౨.౪౫ తద న క ద డః ।౫.౨.౪౬ శదన ంశ శ ।౫.౨.౪౭ సం ణస మయ ।౫.౨.౪౮ తస ర డ ।౫.౨.౪౯ దసం ఽఽ ర ।౫.౨.౫౦ థ చ చ న ।౫.౨.౫౧ షట క పయచ ం ।౫.౨.౫౨ బ గగణసంఘస ।౫.౨.౫౩ వ ।౫.౨.౫౪ యః ।౫.౨.౫౫ ః సమ రణ చ ।౫.౨.౫౬ ంశ భ సమడన తర ।౫.౨.౫౭ త ం శ ర ససంవత చ ।౫.౨.౫౮ ష సం ఽఽ ః ।౫.౨.౫౯ మ చ ః క ః ।౫.౨.౬౦ అ క ।౫.౨.౬౧ ఽ ।౫.౨.౬౨ ష ।౫.౨.౬౩ తత శలః పథః ।౫.౨.౬౪ ఆక భ ః క ।౫.౨.౬౫ ధన ర ।౫.౨.౬౬ భ ః ప ।౫.౨.౬౭ ఉద ట ।౫.౨.౬౮ స న ప తః ।౫.౨.౬౯ అంశం ।౫.౨.౭౦ త ద పహృ ।౫.౨.౭౧ హ ణ సం ।

74 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౨.౭౨ ం ।౫.౨.౭౩ అ క ।౫.౨.౭౪ అ కః క ।౫.౨.౭౫ చ ।౫.౨.౭౬ అయః లద ం ఠక ।౫.౨.౭౭ వ థం గహణ ।౫.౨.౭౮ స ఏ ం మ ః ।౫.౨.౭౯ శృఙలమస బననం కర ।౫.౨.౮౦ ఉత ఉన ః ।౫.౨.౮౧ లప జ ।౫.౨.౮౨ తద న న ం సం ।౫.౨.౮౩ ద ।౫.౨.౮౪ యంశ ఽ ।౫.౨.౮౫ దమ న క ఠ ।౫.౨.౮౬ ః ।౫.౨.౮౭ స చ ।౫.౨.౮౮ ఇ భ శ ।౫.౨.౮౯ ఛన ప ప ప ప పర వ త ।౫.౨.౯౦ అ పద ।౫.౨.౯౧ ద ష సం ।౫.౨.౯౨ య పర త ః ।౫.౨.౯౩ఇ య న ంగ న దృష న సృష న ష -ఇన దత ।౫.౨.౯౪ తద స మ ।౫.౨.౯౫ ర భ శ ।౫.౨.౯౬ లజన తర ।౫.౨.౯౭ భ శ ।౫.౨.౯౮ వ ం ం మబ ।౫.౨.౯౯ ల చ ।౫.౨.౧౦౦ భ ః శ లచః ।

aShTAdhyAyI.pdf 75

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౨.౧౦౧ ప శ ఽ వృ ణః ।౫.౨.౧౦౨ తపఃసహ ం ।౫.౨.౧౦౩ అ చ ।౫.౨.౧౦౪ క శర ం చ ।౫.౨.౧౦౫ ల చ ।౫.౨.౧౦౬ దన ఉన త ఉర ।౫.౨.౧౦౭ ఊష ష మ రః ।౫.౨.౧౦౮ ం మః ।౫.౨.౧౦౯ ఽన తర ।౫.౨.౧౧౦ ణ జ సం ।౫.౨.౧౧౧ ర ర ।౫.౨.౧౧౨ రజఃకృ ప ష వల ।౫.౨.౧౧౩ దన సం ।౫.౨.౧౧౪ త శృ జ రస ల -మ నమ మ ః ।౫.౨.౧౧౫ అత ఇ ఠ ।౫.౨.౧౧౬ భ శ ।౫.౨.౧౧౭ భ ఇల చ ।౫.౨.౧౧౮ ఏక ట త ।౫.౨.౧౧౯ శతసహ చ ।౫.౨.౧౨౦ హతపశంస ర ।౫.౨.౧౨౧ అ స ః ।౫.౨.౧౨౨ బ లం ఛన ।౫.౨.౧౨౩ ఊ ।౫.౨.౧౨౪ ః ।౫.౨.౧౨౫ ఆల ట బ ।౫.౨.౧౨౬ ౖ శ ।౫.౨.౧౨౭ అర ఆ ఽ ।౫.౨.౧౨౮ ద ం ప పగ ః ।౫.౨.౧౨౯ ం చ ।౫.౨.౧౩౦ వయ ర ।

76 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౨.౧౩౧ భ శ ।౫.౨.౧౩౨ ధర లవ చ ।౫.౨.౧౩౩ హ ।౫.౨.౧౩౪ వ ద హ ।౫.౨.౧౩౫ ష ।౫.౨.౧౩౬ బ మ బన తర ।౫.౨.౧౩౭ సం ం మ ।౫.౨.౧౩౮ కంశం ం బభ తయసః ।౫.౨.౧౩౯ వ వ ర ః ।౫.౨.౧౪౦ అహం భ ।౫.౩.౧ భ ః ।౫.౩.౨ ంసర మబ ఽ భ ః ।౫.౩.౩ ఇదమ ఇ ।౫.౩.౪ ఏ ర ః ।౫.౩.౫ ఏత ఽ ।౫.౩.౬ సర స ఽన తర ం ।౫.౩.౭ పఞ స ।౫.౩.౮ త శ ।౫.౩.౯ పర ం చ ।౫.౩.౧౦ సప స ।౫.౩.౧౧ ఇద హః ।౫.౩.౧౨ ఽ ।౫.౩.౧౩ హ చ చ న ।౫.౩.౧౪ ఇత ఽ దృశ ।౫.౩.౧౫ సౖ న ంయతదః ।౫.౩.౧౬ ఇద ।౫.౩.౧౭ అ ।౫.౩.౧౮ ం చ ।౫.౩.౧౯ త చ ।౫.౩.౨౦ త చ చ న ।౫.౩.౨౧ అనద త లన తర ।

aShTAdhyAyI.pdf 77

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౩.౨౨ సద ఃప త ౖ షమఃప ద వ ద ర -అన త త రప రధ భ త ః ।౫.౩.౨౩ ప రవచ ।౫.౩.౨౪ ఇదమస ః ।౫.౩.౨౫ మశ ।౫.౩.౨౬ చ చ న ।౫.౩.౨౭ క భ ః సప పఞ పథశ ష ః ।

౫.౩.౨౮ ద త మత ।౫.౩.౨౯ ప వ ।౫.౩.౩౦ అ ।౫.౩.౩౧ ఉప ప ।౫.౩.౩౨ ప ।౫.౩.౩౩ పశ ప చ చ న ।౫.౩.౩౪ ఉత ధరద ః ।౫.౩.౩౫ ఏనబన తర మ ఽపఞ ః ।౫.౩.౩౬ ద ।౫.౩.౩౭ ఆ చ ।౫.౩.౩౮ ఉత చ ।౫.౩.౩౯ ధ వ మ రధవౖ ।౫.౩.౪౦ అ చ ।౫.౩.౪౧ ఽవరస ।౫.౩.౪౨ సం ఽ ।౫.౩.౪౩ అ కరణ చ ।౫.౩.౪౪ ఏ ధ ఞ ర ।౫.౩.౪౫ శ ధ ।౫.౩.౪౬ ఏ చ ।౫.౩.౪౭ శ ।౫.౩.౪౮ ర ద ।౫.౩.౪౯ దశ ఽచ న ।౫.౩.౫౦ ష ష ం ఞ చ ।

78 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౩.౫౧ నపశ ఙ ః క చ ।౫.౩.౫౨ ఏ స ।౫.౩.౫౩ త చర ।౫.౩.౫౪ ష ప చ ।౫.౩.౫౫ అ య తమ ష ।౫.౩.౫౬ ఙశ ।౫.౩.౫౭ వచన భ పప తర య ।౫.౩.౫౮ అ ణవచ వ ।౫.౩.౫౯ శ న ।౫.౩.౬౦ పశస స శః ।౫.౩.౬౧ జ చ ।౫.౩.౬౨ వృదస చ ।౫.౩.౬౩ అ క ఢ ద ।౫.౩.౬౪ ల ః కనన తర ।౫.౩.౬౫ న ।౫.౩.౬౬ పశం ం ప ।౫.౩.౬౭ ఈషదస కల శ యరః ।౫.౩.౬౮ బ ర ।౫.౩.౬౯ ప రవచ య ।౫.౩.౭౦ త ః ।౫.౩.౭౧ అవ యసర మక ః ।౫.౩.౭౨ కస చ దః ।౫.౩.౭౩ అ ।౫.౩.౭౪ ।౫.౩.౭౫ సం ం క ।౫.౩.౭౬ అ క ।౫.౩.౭౭ చ త ।౫.౩.౭౮ బహ మ ష మ ష ।౫.౩.౭౯ ఘ ల చ ।౫.౩.౮౦ రడ చ ।౫.౩.౮౧ మ ః క ।

aShTAdhyAyI.pdf 79

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౩.౮౨ అ న తరపద పశ ।౫.౩.౮౩ ర ం దచః ।౫.౩.౮౪ వల ప లవ ర ం తృ ।౫.౩.౮౫ అ ।౫.౩.౮౬ హ ।౫.౩.౮౭ సం ం క ।౫.౩.౮౮ శ రః ।౫.౩.౮౯ ప ।౫.౩.౯౦ ం షర ।౫.౩.౯౧ వ శ ర భ శ త ।౫.౩.౯౨ ంయత ర ద కస డతర ।౫.౩.౯౩ బ ం ప ప డతమ ।౫.౩.౯౪ ఏ చ ।౫.౩.౯౫ అవ ప క ।౫.౩.౯౬ ఇ ప కృ ।౫.౩.౯౭ సం ం చ ।౫.౩.౯౮ మ ।౫.౩.౯౯ ఽ ప ।౫.౩.౧౦౦ వప భ శ ।౫.౩.౧౦౧ వ ర ।౫.౩.౧౦౨ ఢః ।౫.౩.౧౦౩ ఽఽ య ।౫.౩.౧౦౪ దవ ం చ భ ।౫.౩.౧౦౫ చ ః ।౫.౩.౧౦౬ స చ త ష ।౫.౩.౧౦౭ శర ఽఽ ఽ ।౫.౩.౧౦౮ అ భ ష ।౫.౩.౧౦౯ ఏక షజన తర ।౫.౩.౧౧౦ కర క ।౫.౩.౧౧౧ పత ర ఛన ।

80 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౩.౧౧౨ ఽ మ ।౫.౩.౧౧౩ తచ ర ।౫.౩.౧౧౪ ఆ ధ సం ఞ ష హ ణ జ ।౫.౩.౧౧౫ వృ ణ ।౫.౩.౧౧౬ మ గరష చ ః ।౫.౩.౧౧౭ ప మణ ।౫.౩.౧౧౮అ దభృ వ వచ వ వ మదయ ।౫.౩.౧౧౯ దయస ః ।౫.౪.౧ దశతస సం ఽఽ ం పశ ।౫.౪.౨ దణవ వసర శ ।౫.౪.౩ భ ః ప రవచ క ।౫.౪.౪ అనత నగ ।౫.౪.౫ న వచ ।౫.౪.౬ బృహ ఆ ద ।౫.౪.౭ అషడ తఙ లంక ల తరపఖః ।౫.౪.౮ అ ర ।౫.౪.౯ త చ బ ।౫.౪.౧౦ స ।౫.౪.౧౧ ఙవ య మ దవ పక ।౫.౪.౧౨ అ చ చ న ।౫.౪.౧౩ అ నష ।౫.౪.౧౪ ణచః మ ।౫.౪.౧౫ అ ణః ।౫.౪.౧౬ మ ।౫.౪.౧౭ సం ః ఽ వృ గణ కృత ।౫.౪.౧౮ చ ర ః ।౫.౪.౧౯ ఏకస సకృచ ।౫.౪.౨౦ బ ఽ పకృష ।

aShTAdhyAyI.pdf 81

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౪.౨౧ తత కృతవచ మయ ।౫.౪.౨౨ స హవచ బ ।౫.౪.౨౩ అన వస హ ష ఞ ః ।౫.౪.౨౪ వ ద య ।౫.౪.౨౫ ం చ ।౫.౪.౨౬ అ ర ః ।౫.౪.౨౭ త ।౫.౪.౨౮ అ ః కః ।౫.౪.౨౯ భ ః క ।౫.౪.౩౦ న ।౫.౪.౩౧ వ ।౫.౪.౩౨ ర ।౫.౪.౩౩ చ ।౫.౪.౩౪ న భ ష ।౫.౪.౩౫ హృ ।౫.౪.౩౬ త కర ఽ ।౫.౪.౩౭ ఓష ర ।౫.౪.౩౮ ప భ శ ।౫.౪.౩౯ మృద క ।౫.౪.౪౦ స పశం ।౫.౪.౪౧ వృక ం చ చ న ।౫.౪.౪౨ బహ చ ర దన తర ।౫.౪.౪౩ సంౖ కవచ చ ।౫.౪.౪౪ ప పఞ స ః ।౫.౪.౪౫ అ య ః ।౫.౪.౪౬ అ గ వ థన ష కర తృ ః ।౫.౪.౪౭ య న ప చ ।౫.౪.౪౮ ష శ ।౫.౪.౪౯ పనయ ।౫.౪.౫౦ అ తత కృభ సమ ద కర ః ।౫.౪.౫౧ అ ర నశ ర రజ ం పశ ।

82 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౪.౫౨ ।౫.౪.౫౩ అ సమ చ ।౫.౪.౫౪ తద నవచ ।౫.౪.౫౫ చ ।౫.౪.౫౬ వమ ష షమ సప ర ల ।౫.౪.౫౭ అవ కర ద జవ ద ।౫.౪.౫౮ కృ యతృ యశమ కృ ।౫.౪.౫౯ సం శ ః ।౫.౪.౬౦ సమ చ ప ।౫.౪.౬౧ సపత ష ద వ థ ।౫.౪.౬౨ ష ।౫.౪.౬౩ ఖ ।౫.౪.౬౪ ః ।౫.౪.౬౫ ।౫.౪.౬౬ స దశప ।౫.౪.౬౭ మ ప ప ।౫.౪.౬౮ స ః ।౫.౪.౬౯ న జ ।౫.౪.౭౦ మః ।౫.౪.౭౧ నఞస ।౫.౪.౭౨ ప ।౫.౪.౭౩ బ సం డజబ గ ।౫.౪.౭౪ ఋ ర ఃప న ।౫.౪.౭౫ అ పత న వ మ మ ః ।౫.౪.౭౬ అ ఽదర ।౫.౪.౭౭ అచ ర చ ర చ ర ంస న న హ మ-ఙ న వ రగ ర వపద వనకం వ-

ర ం హ వసరజస ః యస ష ష-షర ష మ వృ ప న ష ః

।

aShTAdhyAyI.pdf 83

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౪.౭౮ బహ హ వర సః ।౫.౪.౭౯ అవసమ భ సమసః ।౫.౪.౮౦ శ వ యః యసః ।౫.౪.౮౧ అన వత దహసః ।౫.౪.౮౨ ప రసః సప ।౫.౪.౮౩ అ గవ ।౫.౪.౮౪ ః ।౫.౪.౮౫ ఉపస దధ నః ।౫.౪.౮౬ త ష ః సం ఽవ ః ।౫.౪.౮౭ అహస ౖ క శసం త చ ః ।౫.౪.౮౮ అ ఽహ ఏ భ ః ।౫.౪.౮౯ న సం ఽఽ ః స ।౫.౪.౯౦ ఉతౖ ం చ ।౫.౪.౯౧ ఽహస భ ష ।౫.౪.౯౨ రత త ।౫.౪.౯౩ అ రసః ।౫.౪.౯౪ అ ఽ యస ర సంజ ః ।౫.౪.౯౫ మ ం చ త ః ।౫.౪.౯౬ అ ః నః ।౫.౪.౯౭ ఉప ద ।౫.౪.౯౮ ఉతరమృగ చ సక ః ।౫.౪.౯౯ ః ।౫.౪.౧౦౦ అ చ ।౫.౪.౧౦౧ ః ।౫.౪.౧౦౨ మఞ ః ।౫.౪.౧౦౩ అనస న ంస చ న ।౫.౪.౧౦౪ బహ నప ।౫.౪.౧౦౫ మహ మన తర ।౫.౪.౧౦౬ ద ం దష స ।౫.౪.౧౦౭ అవ శరత భృ భ ః ।౫.౪.౧౦౮ అనశ ।

84 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౪.౧౦౯ న ంస దన తర ।౫.౪.౧౧౦ న ర గ య భ ః ।౫.౪.౧౧౧ ఝయః ।౫.౪.౧౧౨ శ నకస ।౫.౪.౧౧౩ బ సక ః ష ।౫.౪.౧౧౪ అ ।౫.౪.౧౧౫ ం ష ర ః ।౫.౪.౧౧౬ అ ర ప ః ।౫.౪.౧౧౭ అనర ం చ మ ః ।౫.౪.౧౧౮ అ ః సం ం నసం ।౫.౪.౧౧౯ ఉపస చ ।౫.౪.౧౨౦ త శ వ చ రౖ ప జపద-షప ః ।

౫.౪.౧౨౧ న ః హ స రన తర ।౫.౪.౧౨౨ త మ ప ధ ః ।౫.౪.౧౨౩ బ ప శ న ।౫.౪.౧౨౪ ధ ద వ ।౫.౪.౧౨౫ జ హ తతృణ భ ః ।౫.౪.౧౨౬ ద బ ।౫.౪.౧౨౭ ఇ కర వ ।౫.౪.౧౨౮ ద భ శ ।౫.౪.౧౨౯ పస ం ః ।౫.౪.౧౩౦ ఊ ।౫.౪.౧౩౧ ఊధ ఽన ।౫.౪.౧౩౨ ధ షశ ।౫.౪.౧౩౩ సం ।౫.౪.౧౩౪ ।౫.౪.౧౩౫ గన ర భ ః ।౫.౪.౧౩౬ అ ।౫.౪.౧౩౭ ఉప చ ।

aShTAdhyAyI.pdf 85

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౫.౪.౧౩౮ దస ఽహ భ ః ।౫.౪.౧౩౯ మ ప చ ।౫.౪.౧౪౦ సం ర స ।౫.౪.౧౪౧ వయ దనస దతృ ।౫.౪.౧౪౨ ఛన చ ।౫.౪.౧౪౩ ం సం ।౫.౪.౧౪౪ ।౫.౪.౧౪౫ అ న ద భవృషవ భ శ ।౫.౪.౧౪౬ క ద వ ం పః ।౫.౪.౧౪౭ క పర ।౫.౪.౧౪౮ ఉ ం దస ।౫.౪.౧౪౯ ।౫.౪.౧౫౦ హృ రృ త ః ।౫.౪.౧౫౧ ఉరఃపభృ భ ః క ।౫.౪.౧౫౨ ఇనః ।౫.౪.౧౫౩ నద ృతశ ।౫.౪.౧౫౪ ।౫.౪.౧౫౫ న సం ।౫.౪.౧౫౬ ఈయసశ ।౫.౪.౧౫౭ వ ః ।౫.౪.౧౫౮ ఋతశ న ।౫.౪.౧౫౯ త ః ।౫.౪.౧౬౦ ష శ ।

86 sanskritdocuments.org

.. Ashtadhyayi or Sutrapath of Panini ..

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥॥ అ య ౬ ॥

౬.౧.౧ ఏ పథమస ।౬.౧.౨ అ యస ।౬.౧.౩ న ః సం దయః ।౬.౧.౪ ఽ సః ।౬.౧.౫ ఉ అభ స ।౬.౧.౬ జ దయః ష ।౬.౧.౭ ం ఽ సస ।౬.౧.౮ రన సస ।౬.౧.౯ సన ః ।౬.౧.౧౦ ।౬.౧.౧౧ చ ।౬.౧.౧౨ ంశ ।౬.౧.౧౩ ష ఙః సమ రణం తప స ।౬.౧.౧౪ బ బ ।౬.౧.౧౫ వ స య ం ।౬.౧.౧౬ గ వ వ వ చ వృశ పృచ -భృజ ం చ ।౬.౧.౧౭ ట స భ ।౬.౧.౧౮ శ ।౬.౧.౧౯ స స ం య ।౬.౧.౨౦ న వశః ।౬.౧.౨౧ యః ।౬.౧.౨౨ యః ।౬.౧.౨౩ స ః ప ర స ।

87

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౧.౨౪ దవ స ర ః శ ః ।౬.౧.౨౫ ప శ ।౬.౧.౨౬ ఽభ వ ర స ।౬.౧.౨౭ శృతం ।౬.౧.౨౮ యః ।౬.౧.౨౯ డ శ ।౬.౧.౩౦ ః ।౬.౧.౩౧ చ సంశ ః ।౬.౧.౩౨ హ ః సమ రణ ।౬.౧.౩౩ అభ సస చ ।౬.౧.౩౪ బ లం ఛన ।౬.౧.౩౫ యః ।౬.౧.౩౬ అపస ృ నృ నృ జ-

ః త రః ।౬.౧.౩౭ న సమ ర సమ రణ ।౬.౧.౩౮ వ యః ।౬.౧.౩౯ వ న తర ।౬.౧.౪౦ ఞః ।౬.౧.౪౧ ల చ ।౬.౧.౪౨ జ శ ।౬.౧.౪౩ వ శ ।౬.౧.౪౪ ప ః ।౬.౧.౪౫ ఆ చ ఉప ఽ ।౬.౧.౪౬ న ।౬.౧.౪౭ ర ల ర ।౬.౧.౪౮ ం ।౬.౧.౪౯ ధ ర ర ।౬.౧.౫౦ ం ల చ ।౬.౧.౫౧ య ః ।౬.౧.౫౨ శ న ।౬.౧.౫౩ అప ణ ।

88 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౧.౫౪ ।౬.౧.౫౫ పజ య ః ।౬.౧.౫౬ భ ।౬.౧.౫౭ త ం స య ః ।౬.౧.౫౮ సృ దృ రల మ ।౬.౧.౫౯ అ తస చ పధ న తర ।౬.౧.౬౦ రంశ న ।౬.౧.౬౧ చ త ।౬.౧.౬౨ అ రః ।౬.౧.౬౩పద శృ శస ష షన కఞ క ద సఞ -పభృ ।౬.౧.౬౪ ః షః సః ।౬.౧.౬౫ నః ।౬.౧.౬౬ ర ।౬.౧.౬౭ రపృకస ।౬.౧.౬౮ హ స పృకం హ ।౬.౧.౬౯ ఏఙ స ః ।౬.౧.౭౦ శ న బ ల ।౬.౧.౭౧ హస స కృ ।౬.౧.౭౨ సం ।౬.౧.౭౩ చ ।౬.౧.౭౪ ఆ శ ।౬.౧.౭౫ ।౬.౧.౭౬ ప ।౬.౧.౭౭ ఇ యణ ।౬.౧.౭౮ ఏ ఽయ వః ।౬.౧.౭౯ పత ।౬.౧.౮౦ స తౖ వ ।౬.౧.౮౧ య జ శ ।౬.౧.౮౨ కయ సద ।

aShTAdhyAyI.pdf 89

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౧.౮౩ భయ పవ చ చ న ।౬.౧.౮౪ ఏకః ర పర ః ।౬.౧.౮౫ అ వచ ।౬.౧.౮౬ షత ర దః ।౬.౧.౮౭ ఆ ణః ।౬.౧.౮౮ వృ ।౬.౧.౮౯ ఏ ధ ।౬.౧.౯౦ ఆటశ ।౬.౧.౯౧ ఉపస దృ ।౬.౧.౯౨ శ ః ।౬.౧.౯౩ ఓ ఽమ ః ।౬.౧.౯౪ ఏ పర ప ।౬.౧.౯౫ ఓ శ ।౬.౧.౯౬ ఉస ప ।౬.౧.౯౭ అ ।౬.౧.౯౮ అవ కరణ త ఇ ।౬.౧.౯౯ త న స ।౬.౧.౧౦౦ త ।౬.౧.౧౦౧ అకః సవ రః ।౬.౧.౧౦౨ పథమ ః ర సవరః ।౬.౧.౧౦౩ త చ నః ం ।౬.౧.౧౦౪ ।౬.౧.౧౦౫ జ చ ।౬.౧.౧౦౬ ఛన ।౬.౧.౧౦౭ అ ర ః ।౬.౧.౧౦౮ సమ ర చ ।౬.౧.౧౦౯ ఏఙః ప ద ।౬.౧.౧౧౦ ఙ ఙ శ ।౬.౧.౧౧౧ ఋత ఉ ।౬.౧.౧౧౨ ఖ పరస ।౬.౧.౧౧౩ అ ర ద ।

90 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౧.౧౧౪ హ చ ।౬.౧.౧౧౫ పకృ ఽనః దమవ ప ।౬.౧.౧౧౬ అ దవ దవక రవ యమవన వ చ ।౬.౧.౧౧౭ య రః ।౬.౧.౧౧౮ ఆ వృ వ ఽ ఽ ఽ ।౬.౧.౧౧౯ అఙ ఇ చ ।౬.౧.౧౨౦ అ చ ధప ।౬.౧.౧౨౧ అవప చ ।౬.౧.౧౨౨ సర త ః ।౬.౧.౧౨౩ అవ యనస ।౬.౧.౧౨౪ ఇ చ ( త ) ।౬.౧.౧౨౫ తపగృ అ త ।౬.౧.౧౨౬ ఆ ఽ కశ న ।౬.౧.౧౨౭ ఇ ఽసవ కల స హస శ ।౬.౧.౧౨౮ ఋత కః ।౬.౧.౧౨౯ అ తవ ప ।౬.౧.౧౩౦ ఈ౩ కవర ణస ।౬.౧.౧౩౧ వ ఉ ।౬.౧.౧౩౨ ఏతత ః ఽ రనఞ హ ।౬.౧.౧౩౩ స శ న బ ల ।౬.౧.౧౩౪ ఽ ద రణ ।౬.౧.౧౩౫ ర ః ।౬.౧.౧౩౬ అడ సవ ఽ ।౬.౧.౧౩౭ సమ భ ః క ష ।౬.౧.౧౩౮ సమ చ ।౬.౧.౧౩౯ ఉ ప యత ౖ కృత ।౬.౧.౧౪౦ ర లవ ।౬.౧.౧౪౧ ం ం ప శ ।౬.౧.౧౪౨ అ చ చ ఖ ।౬.౧.౧౪౩ ః ।౬.౧.౧౪౪ అపరస ః త ।

aShTAdhyAyI.pdf 91

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౧.౧౪౫ ష దం తప ।౬.౧.౧౪౬ ఆస దం ప ।౬.౧.౧౪౭ ఆశ ర మ ।౬.౧.౧౪౮ వర ఽవస రః ।౬.౧.౧౪౯ అపస ర ఙ ।౬.౧.౧౫౦ రః శ క ।౬.౧.౧౫౧ హ చ తరప మ ।౬.౧.౧౫౨ ప ష శశ క ః ।౬.౧.౧౫౩ పస ణ హ శ వృ ।౬.౧.౧౫౪ మస రమస ప జక ః ।౬.౧.౧౫౫ జ నగ ।౬.౧.౧౫౬ రస వృ ః ।౬.౧.౧౫౭ రస రపభృ చ సం ।౬.౧.౧౫౮ అ తం పద కవర ।౬.౧.౧౫౯ క త ఘ ఽన ఉ తః ।౬.౧.౧౬౦ ఉ ం చ ।౬.౧.౧౬౧ అ తస చ య త పః ।౬.౧.౧౬౨ ః ।౬.౧.౧౬౩ తః ।౬.౧.౧౬౪ త తస ।౬.౧.౧౬౫ తః ।౬.౧.౧౬౬ సృ జసః ।౬.౧.౧౬౭ చ రః శ ।౬.౧.౧౬౮ చసృ ఽఽ భ ః ।౬.౧.౧౬౯ అ ద తరప దన తర మ త స ।౬.౧.౧౭౦ అ శ నస సర మ న ।౬.౧.౧౭౧ ఊ దమ ద ౖ భ ః ।౬.౧.౧౭౨ అష ।౬.౧.౧౭౩ శ ర నద ।౬.౧.౧౭౪ ఉ తయ హ ।౬.౧.౧౭౫ ః ।

92 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౧.౧౭౬ హస ం మ ।౬.౧.౧౭౭ మన తర ।౬.౧.౧౭౮ శ న బ ల ।౬.౧.౧౭౯ ష చ హ ః ।౬.౧.౧౮౦ ఝ తమ ।౬.౧.౧౮౧ ।౬.౧.౧౮౨ న శ వవర డ ఙ ృద ః ।౬.౧.౧౮౩ ఝ ।౬.౧.౧౮౪ నృ న తర ।౬.౧.౧౮౫ త త ।౬.౧.౧౮౬ స ద ప ల ర క -అ తమహ ః ।౬.౧.౧౮౭ ఆ ః ఽన తర ।౬.౧.౧౮౮ స ం మచ ।౬.౧.౧౮౯ అభ ః ।౬.౧.౧౯౦ అ చ ।౬.౧.౧౯౧ సర స ।౬.౧.౧౯౨ భృ మదజనధనద గ ం పత ర

।౬.౧.౧౯౩ ।౬.౧.౧౯౪ ఆ ర ల న తర ।౬.౧.౧౯౫ అచః కరృయ ।౬.౧.౧౯౬ థ చ డ ।౬.౧.౧౯౭ త ।౬.౧.౧౯౮ ఆమ తస చ ।౬.౧.౧౯౯ ప మ ః సర మ ।౬.౧.౨౦౦ అనశ తౖ గప ।౬.౧.౨౦౧ ।౬.౧.౨౦౨ జయః కరణ ।౬.౧.౨౦౩ వృ ం చ ।౬.౧.౨౦౪ సం ప న ।

aShTAdhyAyI.pdf 93

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౧.౨౦౫ చ ద జ ।౬.౧.౨౦౬ ష ధృ ।౬.౧.౨౦౭ ఆ తః క ।౬.౧.౨౦౮ ।౬.౧.౨౦౯ చ ఛన ।౬.౧.౨౧౦ త ం మ ।౬.౧.౨౧౧ ష దస ర ।౬.౧.౨౧౨ ఙ చ ।౬.౧.౨౧౩ య ఽ వః ।౬.౧.౨౧౪ ఈడవనవృశంస ం ణ తః ।౬.౧.౨౧౫ న ః ।౬.౧.౨౧౬ గ గ స హశ ఠక ।౬.౧.౨౧౭ ఉ తమం ।౬.౧.౨౧౮ చఙ న తర ।౬.౧.౨౧౯ మ ః ర సం ం ।౬.౧.౨౨౦ అ ఽవ ః ।౬.౧.౨౨౧ ఈవ ః ।౬.౧.౨౨౨ ।౬.౧.౨౨౩ స సస ।౬.౨.౧ బ పకృ ర పద ।౬.౨.౨ త

రతృ సప ప వ య కృ ః ।౬.౨.౩ వరః వ ష ।౬.౨.౪ ధలవణ ః ప ।౬.౨.౫ ద ం ।౬.౨.౬ ప బ రకృచ ః ।౬.౨.౭ ప ఽప ।౬.౨.౮ త ।౬.౨.౯ ర అ ర ।౬.౨.౧౦ అధ క య ।౬.౨.౧౧ సదృశప ప ః దృ ।

94 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౨.౧౨ ప ।౬.౨.౧౩ గనవ పణ ం ।౬.౨.౧౪ ప పకమ న ంస ।౬.౨.౧౫ ఖ య ।౬.౨.౧౬ చ ।౬.౨.౧౭ స ం ।౬.౨.౧౮ ప ౖ శ ।౬.౨.౧౯ న ।౬.౨.౨౦ వన ।౬.౨.౨౧ ఆశ ధ య సం వ ।౬.౨.౨౨ త ।౬.౨.౨౩ స ధస డసమ దస శస ।౬.౨.౨౪ స ణవచ ।౬.౨.౨౫ శ ఽవమక పవ కర ర ।౬.౨.౨౬ రశ ।౬.౨.౨౭ ఆ ః ప న ।౬.౨.౨౮ ష న తర ।౬.౨.౨౯ ఇగన లక లభ లశ ।౬.౨.౩౦ బహ న తర ।౬.౨.౩౧ త శ ।౬.౨.౩౨ సప ద ష పక బ ష ।౬.౨.౩౩ ప ప వర వయ ।౬.౨.౩౪ జన బ వచనద ం ఽనకవృ ।౬.౨.౩౫ సం ।౬.౨.౩౬ ఆ పసరన ।౬.౨.౩౭ ర జ దయశ ।౬.౨.౩౮ మ హ ప హగృ స ల-ర రతౖ ల రవపవృ ।

౬.౨.౩౯ లకశ ౖ శ ।౬.౨.౪౦ ఉష ః ః ।౬.౨.౪౧ ః ద ర ।

aShTAdhyAyI.pdf 95

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౨.౪౨ రపత క ర తజరత లదృఢ -వడ ౖ లక ఃపణ కమ ం చ ।

౬.౨.౪౩ చ తద ।౬.౨.౪౪ అ ।౬.౨.౪౫ చ ।౬.౨.౪౬ కర ర ఽ ।౬.౨.౪౭ అ ।౬.౨.౪౮ తృ కర ।౬.౨.౪౯ గ రననరః ।౬.౨.౫౦ చ కృత ।౬.౨.౫౧ తౖ నశ గప ।౬.౨.౫౨ అ గ ఽఞ వపత ।౬.౨.౫౩ న చ ।౬.౨.౫౪ ఈషదన తర ।౬.౨.౫౫ రణ ప ణం ధ ।౬.౨.౫౬ పథ ఽ పసమ ।౬.౨.౫౭ కతరకత కర ర ।౬.౨.౫౮ ఆ హ ణ ర ః ।౬.౨.౫౯ చ ।౬.౨.౬౦ ష ప న ।౬.౨.౬౧ ।౬.౨.౬౨ మః ।౬.౨.౬౩ చ పశం ।౬.౨.౬౪ ఆ తః ।౬.౨.౬౫ సప ధ ఽహర ।౬.౨.౬౬ చ ।౬.౨.౬౭ ఽధ ।౬.౨.౬౮ పం చ ।౬.౨.౬౯ ణవ హ ।౬.౨.౭౦ అ ౖ ।౬.౨.౭౧ భ సద ।

96 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౨.౭౨ ల ంహౖ న ప ।౬.౨.౭౩ అ ఽ ।౬.౨.౭౪ ం ।౬.౨.౭౫ అ ।౬.౨.౭౬ కృఞః ।౬.౨.౭౭ సం ం చ ।౬.౨.౭౮ త యవం ।౬.౨.౭౯ ।౬.౨.౮౦ ఉప నం శ రపకృ వ ।౬.౨.౮౧ దయశ ।౬.౨.౮౨ ర శ ష ష వటం ।౬.౨.౮౩ అ ర ం బహ చః ।౬.౨.౮౪ ఽ వసనః ।౬.౨.౮౫ ।౬.౨.౮౬ దయః ।౬.౨.౮౭ ప ఽవృదమక ।౬.౨.౮౮ ఽఽ ం చ ।౬.౨.౮౯ అమహన వం నగ ఽ ।౬.౨.౯౦ అ వరం ద చ ।౬.౨.౯౧ న కసం వమ శ కజల ।౬.౨.౯౨ అనః ।౬.౨.౯౩ సర ం ణ ।౬.౨.౯౪ సం ం య ః ।౬.౨.౯౫ ం వయ ।౬.౨.౯౬ ఉద ఽ వ ।౬.౨.౯౭ క ।౬.౨.౯౮ స ం న ంస ।౬.౨.౯౯ ।౬.౨.౧౦౦ అ ష డ చ ।౬.౨.౧౦౧ న నఫలక ః ।౬.౨.౧౦౨ ల ప మ లం ।

aShTAdhyAyI.pdf 97

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౨.౧౦౩ క మజనప న న ।౬.౨.౧౦౪ ఆ పసరన ।౬.౨.౧౦౫ ఉతరపదవృ సర ం చ ।౬.౨.౧౦౬ బ శ ం సంజ ।౬.౨.౧౦౭ ఉద ।౬.౨.౧౦౮ ।౬.౨.౧౦౯ న బ ।౬.౨.౧౧౦ పసర ర మన తర ।౬.౨.౧౧౧ ఉతరప ః ।౬.౨.౧౧౨ క వరల ।౬.౨.౧౧౩ సం పమ శ ।౬.౨.౧౧౪ కణపృష జంఘం చ ।౬.౨.౧౧౫ శృఙమవ ం చ ।౬.౨.౧౧౬ న జరమర తమృ ః ।౬.౨.౧౧౭ ర న అ ష ।౬.౨.౧౧౮ క దయశ ।౬.౨.౧౧౯ ఆ తం ద ఛన ।౬.౨.౧౨౦ ర చ ।౬.౨.౧౨౧ ల ర ల ల ఽ సమమవ ।౬.౨.౧౨౨ కంసమన ర య ణం ।౬.౨.౧౨౩ త ం న ంస ।౬.౨.౧౨౪ క చ ।౬.౨.౧౨౫ ఆ హ ।౬.౨.౧౨౬ ల టక క ణం గ ।౬.౨.౧౨౭ ర ప న ।౬.౨.౧౨౮ పలల ప కం ।౬.౨.౧౨౯ ల దసలక ః సం ।౬.౨.౧౩౦ అకర ర జ ।౬.౨.౧౩౧ వ దయశ ।౬.౨.౧౩౨ తః ంభ ః ।

98 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౨.౧౩౩ ర జ క ం క భ ః ।౬.౨.౧౩౪ న ష ః ।౬.౨.౧౩౫ ష చ ।౬.౨.౧౩౬ ణం వన ।౬.౨.౧౩౭ పకృ భ ల ।౬.౨.౧౩౮ బహ జ వభస ।౬.౨.౧౩౯ గ ర పప కృ ।౬.౨.౧౪౦ ఉ వనస గప ।౬.౨.౧౪౧ వ ద ం చ ।౬.౨.౧౪౨ తరప ఽ వపృ ద షమ ।౬.౨.౧౪౩ అనః ।౬.౨.౧౪౪ థఘ జ త ।౬.౨.౧౪౫ ప కః ।౬.౨.౧౪౬ సం మ ।౬.౨.౧౪౭ పవృ ం చ ।౬.౨.౧౪౮ ర దత త ।౬.౨.౧౪౯ ఇత న కృత చ ।౬.౨.౧౫౦ అ వకర వచనః ।౬.౨.౧౫౧ మ నశయ సన న జ ః ।౬.౨.౧౫౨ సప ః ణ ।౬.౨.౧౫౩ ఊ రకలహం తృ ః ।౬.౨.౧౫౪ శం పసరమసం ।౬.౨.౧౫౫ న ణప స ద ర లమ స ః ।౬.౨.౧౫౬ యయ తద ।౬.౨.౧౫౭ అ వశ ।౬.౨.౧౫౮ ఆ చ ।౬.౨.౧౫౯ సం ।౬.౨.౧౬౦ కృ దయశ ।౬.౨.౧౬౧ తృన న ।౬.౨.౧౬౨ బ ద తతద ః పథమ రణ ః గణ ।౬.౨.౧౬౩ సం ః సనః ।

aShTAdhyAyI.pdf 99

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౨.౧౬౪ ఛన ।౬.౨.౧౬౫ సం ం న ః ।౬.౨.౧౬౬ వ ఽనర ।౬.౨.౧౬౭ ఖం ఙ ।౬.౨.౧౬౮ వ య క బ మహ ల పృ వ భ ః ।౬.౨.౧౬౯ ప దన తర ।౬.౨.౧౭౦ ల ఽ దఽకృత తప ప ః ।

౬.౨.౧౭౧ ।౬.౨.౧౭౨ న ।౬.౨.౧౭౩ క ర ।౬.౨.౧౭౪ హ ఽ ర ।౬.౨.౧౭౫ బ ర ఞ తరపద ।౬.౨.౧౭౬ న ద ఽవయ ః ।౬.౨.౧౭౭ ఉపస ఙం వమప ।౬.౨.౧౭౮ వనం స ।౬.౨.౧౭౯ అనః ।౬.౨.౧౮౦ అనశ ।౬.౨.౧౮౧ న ।౬.౨.౧౮౨ ప ర మణల ।౬.౨.౧౮౩ ద ఙం సం ।౬.౨.౧౮౪ ద చ ।౬.౨.౧౮౫ అ ఖ ।౬.౨.౧౮౬ అ చ ।౬.౨.౧౮౭ గ త ఽ ఽధ ర మ మ చ ।౬.౨.౧౮౮ అ ప స ।౬.౨.౧౮౯ అ రప నక య ।౬.౨.౧౯౦ ష షః ।౬.౨.౧౯౧ అ రకృత ।౬.౨.౧౯౨ ర ।౬.౨.౧౯౩ ప రం దయస ।

100 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౨.౧౯౪ ఉ ద జ నమ దయః ।౬.౨.౧౯౫ రవ ప ।౬.౨.౧౯౬ ।౬.౨.౧౯౭ ం ద ర బ ।౬.౨.౧౯౮ సకం ।౬.౨.౧౯౯ ప శ న బ ల ।౬.౩.౧ అ తరప ।౬.౩.౨ పఞ ః భ ః ।౬.౩.౩ ఓజఃస ఽమ సమసః తృ ః ।౬.౩.౪ మనసః సం ।౬.౩.౫ ఆ చ ।౬.౩.౬ ఆత నశ ర ।౬.౩.౭ ౖ కర ం చ ః ।౬.౩.౮ పరస చ ।౬.౩.౯ హలద సప ః సం ।౬.౩.౧౦ ర చ ం హ ।౬.౩.౧౧ మ ।౬.౩.౧౨ అ రమస ద ।౬.౩.౧౩ బ చ ।౬.౩.౧౪ త కృ బ ల ।౬.౩.౧౫ వృట ర ల ం ।౬.౩.౧౬ వర రశరవ ।౬.౩.౧౭ ఘ లత ల మ ః ।౬.౩.౧౮ శయ స అ ।౬.౩.౧౯ దబ ।౬.౩.౨౦ చ ।౬.౩.౨౧ ష ఆ ।౬.౩.౨౨ ఽన తర ।౬.౩.౨౩ ఋ సమ భ ః ।౬.౩.౨౪ స సృప ః ।౬.౩.౨౫ ఆన ఋ ద ం ।

aShTAdhyAyI.pdf 101

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౩.౨౬ వ ద ం చ ।౬.౩.౨౭ ఈద ః మవ ణ ః ।౬.౩.౨౮ ఇద ృ ।౬.౩.౨౯ ।౬.౩.౩౦ వసశ పృ ।౬.౩.౩౧ ఉ షసః ।౬.౩.౩౨ తర త ।౬.౩.౩౩ త త చ చ న ।౬.౩.౩౪ ః ంవ త ం ద స కర

మ ర ఽఽ ।౬.౩.౩౫ త ఆకృత చః ।౬.౩.౩౬ క శ ।౬.౩.౩౭ న ప ః ।౬.౩.౩౮ సం ర శ ।౬.౩.౩౯ వృ తస చ త త రక ।౬.౩.౪౦ ఽ ।౬.౩.౪౧ శ ।౬.౩.౪౨ ంవ కర రయ య ।౬.౩.౪౩ ఘ పకల ల వ తమతహ ఽహస ః ।౬.౩.౪౪ న ః ష న తర ।౬.౩.౪౫ ఉ తశ ।౬.౩.౪౬ ఆన హతః స కరణ య ః ।౬.౩.౪౭ ద షనః సం మబ హ ః ।౬.౩.౪౮ సయః ।౬.౩.౪౯ చ ంశత భృ స ।౬.౩.౫౦ హృదయస హృ ఖయద ।౬.౩.౫౧ కష ।౬.౩.౫౨ దస ప పహ ।౬.౩.౫౩ ప యత తద ।౬.౩.౫౪ మ హ చ ।

102 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౩.౫౫ ఋచః ।౬.౩.౫౬ ష శశ ।౬.౩.౫౭ ఉదక దః సం ।౬.౩.౫౮ షం స హన చ ।౬.౩.౫౯ ఏకహ ర త ఽన తర ।౬.౩.౬౦ మ దనస వజ ర ర వధ చ ।౬.౩.౬౧ ఇ హ ఽ లవస ।౬.౩.౬౨ ఏక త చ ।౬.౩.౬౩ ః సం ఛన ర ల ।౬.౩.౬౪ చ ।౬.౩.౬౫ ఇష ం త ల ।౬.౩.౬౬ త నవ యస ।౬.౩.౬౭ అ షదజనస ।౬.౩.౬౮ ఇచ ఏ ఽమ త యవచ ।౬.౩.౬౯ చంయమ రంద చ ।౬.౩.౭౦ స గదస ।౬.౩.౭౧ న లస ।౬.౩.౭౨ ః కృ ।౬.౩.౭౩ న పః నఞః ।౬.౩.౭౪ త డ ।౬.౩.౭౫ న ణ న స న న లనఖ-న ంసకన తనక పకృ ।౬.౩.౭౬ ఏ ౖ కస ।౬.౩.౭౭ న ఽ ష న తర ।౬.౩.౭౮ సహస సః సం ।౬.౩.౭౯ గ చ ।౬.౩.౮౦ ।౬.౩.౮౧ అవ ।౬.౩.౮౨ పసరనస ।౬.౩.౮౩ పకృ ఽఽ ష వత హ ।౬.౩.౮౪ స నస ఛనస రపభృ ద ।

aShTAdhyAyI.pdf 103

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౩.౮౫ రనపద మ త ప నవర-వ వచనబ ।౬.౩.౮౬ చర బహ ।౬.౩.౮౭ ।౬.౩.౮౮ ద ।౬.౩.౮౯ దృగృశవ ।౬.౩.౯౦ ఇద ।౬.౩.౯౧ ఆ సర మ ః ।౬.౩.౯౨ ష వ శ రద ఞ వపత ।౬.౩.౯౩ సమః స ।౬.౩.౯౪ రస ర ।౬.౩.౯౫ సహస స ః ।౬.౩.౯౬ సధ దస శ న ।౬.౩.౯౭ ద న పస ఽప ఈ ।౬.౩.౯౮ ఊద ।౬.౩.౯౯ అషష తృ స న స

ఽఽ ఽఽ రక గ ।౬.౩.౧౦౦ అ ।౬.౩.౧౦౧ ః క త ఽ ।౬.౩.౧౦౨ రథవద శ ।౬.౩.౧౦౩ తృ చ ।౬.౩.౧౦౪ పథ ః ।౬.౩.౧౦౫ ఈషద ।౬.౩.౧౦౬ ।౬.౩.౧౦౭ కవం ।౬.౩.౧౦౮ ప చ చ న ।౬.౩.౧౦౯ పృ ద య ప ష ।౬.౩.౧౧౦ సం య ర హ హన న తర ం ।౬.౩.౧౧౧ ఢ ర స ఽణః ।౬.౩.౧౧౨ స వ దవరస ।

104 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౩.౧౧౩ ౖ గ ।౬.౩.౧౧౪ సం ।౬.౩.౧౧౫ క ల ణ షపఞ మ న -న ద వస కస ।౬.౩.౧౧౬ న వృ వృ వ స త ।౬.౩.౧౧౭ వన ః సం ం టర ం ల ।౬.౩.౧౧౮ వ ।౬.౩.౧౧౯ మ బహ ఽన ।౬.౩.౧౨౦ శ ం చ ।౬.౩.౧౨౧ ఇకః వ అ ః ।౬.౩.౧౨౨ ఉపసరస ఘఞ మ బ ల ।౬.౩.౧౨౩ ఇకః ।౬.౩.౧౨౪ ద ।౬.౩.౧౨౫ అషనః సం ।౬.౩.౧౨౬ ఛన చ ।౬.౩.౧౨౭ ః క ।౬.౩.౧౨౮ శ స వ ః ।౬.౩.౧౨౯ న సం ।౬.౩.౧౩౦ చ ।౬.౩.౧౩౧ మ య శ వ స మ ।౬.౩.౧౩౨ ఓష శ భ వపథ ।౬.౩.౧౩౩ ఋ ఘమ త ।౬.౩.౧౩౪ ఇకః ।౬.౩.౧౩౫ ద ఽత ఙః ।౬.౩.౧౩౬ తస చ ।౬.౩.౧౩౭ అ మ దృశ ।౬.౩.౧౩౮ ।౬.౩.౧౩౯ సమ రణస ।౬.౪.౧ అఙస ।౬.౪.౨ హలః ।౬.౪.౩ ।

aShTAdhyAyI.pdf 105

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౪.౪ న సృచతసృ ।౬.౪.౫ ఛన భయ ।౬.౪.౬ నృ చ ।౬.౪.౭ ప ః ।౬.౪.౮ సర మ స ।౬.౪.౯ ష ర స గ ।౬.౪.౧౦ నమహతః సం గస ।౬.౪.౧౧అపృనృచ సృనపృ షృత షృ తృ తృ తౄ-ప సౄ ।౬.౪.౧౨ ఇన ర ం ।౬.౪.౧౩ చ ।౬.౪.౧౪ అత సనస ః ।౬.౪.౧౫ అ కస ఝ ః ।౬.౪.౧౬ అజనగ ం స ।౬.౪.౧౭ త ।౬.౪.౧౮ కమశ ।౬.౪.౧౯ ః డ చ ।౬.౪.౨౦ జ రత ర వ మ ప శ ।౬.౪.౨౧ పః ।౬.౪.౨౨ అ దవద ।౬.౪.౨౩ న పః ।౬.౪.౨౪ అ ం హల ఉప ః ।౬.౪.౨౫ దన సఞస ం శ ।౬.౪.౨౬ ర శ ।౬.౪.౨౭ ఘ చ వకరణ ః ।౬.౪.౨౮ స జ ।౬.౪.౨౯ అ ౖ ద పశథ మశ ః ।౬.౪.౩౦ ః ।౬.౪.౩౧ స స ః ।౬.౪.౩౨ నన ం ।

106 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౪.౩౩ భ శ ।౬.౪.౩౪ స ఇదఙ ః ।౬.౪.౩౫ ।౬.౪.౩౬ హ రః ।౬.౪.౩౭ అ ప శవన త మ క ఝ ।౬.౪.౩౮ ల ।౬.౪.౩౯ న రశ ।౬.౪.౪౦ గమః ।౬.౪.౪౧ డ ర క ।౬.౪.౪౨ జనసనఖ ం సఞ ః ।౬.౪.౪౩ ।౬.౪.౪౪ త ర ।౬.౪.౪౫ సనః ప న తర ।౬.౪.౪౬ ఆర ।౬.౪.౪౭ భ పధ ః రమన తర ।౬.౪.౪౮ అ పః ।౬.౪.౪౯ యస హలః ।౬.౪.౫౦ క స ।౬.౪.౫౧ ర ।౬.౪.౫౨ ం ।౬.౪.౫౩ జ మ ।౬.౪.౫౪ శ య ।౬.౪.౫౫ అ మ ।౬.౪.౫౬ ల ల ।౬.౪.౫౭ ఽఽపః ।౬.౪.౫౮ రశ న ।౬.౪.౫౯ యః ।౬.౪.౬౦ ం అణ ద ।౬.౪.౬౧ ఽఽ శౖ న ః ।౬.౪.౬౨ స వకర -ఉప ఽజనగహదృ ం ణ చ ।

aShTAdhyAyI.pdf 107

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౪.౬౩ డ ।౬.౪.౬౪ ఆ ప ఇ చ ।౬.౪.౬౫ ఈద ।౬.౪.౬౬ జ ం హ ।౬.౪.౬౭ ఏ ।౬.౪.౬౮ ఽన స సం ః ।౬.౪.౬౯ న ల ।౬.౪.౭౦ మయ దన తర ।౬.౪.౭౧ ఙఙృఙ తః ।౬.౪.౭౨ ఆడ ।౬.౪.౭౩ ఛనస దృశ ।౬.౪.౭౪ న ।౬.౪.౭౫ బ లం ఛనస ఽ ।౬.౪.౭౬ ఇర ।౬.౪.౭౭ అ ం య వ ।౬.౪.౭౮ అ స సవ ।౬.౪.౭౯ ః ।౬.౪.౮౦ ఽమ ః ।౬.౪.౮౧ ఇ య ।౬.౪.౮౨ ఏర ఽసం గ ర స ।౬.౪.౮౩ ఓః ।౬.౪.౮౪ వ భ శ ।౬.౪.౮౫ న ః ।౬.౪.౮౬ ఛన భయ ।౬.౪.౮౭ ః ర ।౬.౪.౮౮ ః ।౬.౪.౮౯ ఊ ప హః ।౬.౪.౯౦ ।౬.౪.౯౧ త ।౬.౪.౯౨ ం హస ః ।౬.౪.౯౩ ణ ఽన తర ।

108 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౪.౯౪ ఖ హస ః ।౬.౪.౯౫ ।౬.౪.౯౬ ఽ పసరస ।౬.౪.౯౭ ఇస న చ ।౬.౪.౯౮ గమహనజనఖనఘ ం పః త న ।౬.౪.౯౯ త ప శ న ।౬.౪.౧౦౦ ఘ భ ర చ ।౬.౪.౧౦౧ ఝ ః ।౬.౪.౧౦౨ శృ పౄకృవృభ శ న ।౬.౪.౧౦౩ అ తశ ।౬.౪.౧౦౪ ।౬.౪.౧౦౫ అ ః ।౬.౪.౧౦౬ ఉతశ పత దసం గ ।౬.౪.౧౦౭ ప న తర ం ః ।౬.౪.౧౦౮ త ం క ః ।౬.౪.౧౦౯ చ ।౬.౪.౧౧౦ అత ఉ ర ।౬.౪.౧౧౧ శ ర పః ।౬.౪.౧౧౨ ఽభ స తః ।౬.౪.౧౧౩ ఈ హల ః ।౬.౪.౧౧౪ ఇద దస ।౬.౪.౧౧౫ ఽన తర ।౬.౪.౧౧౬ జ శ ।౬.౪.౧౧౭ ఆ చ ।౬.౪.౧౧౮ ।౬.౪.౧౧౯ ఘ వ స పశ ।౬.౪.౧౨౦ అత ఏకహల ఽ ।౬.౪.౧౨౧ థ చ ।౬.౪.౧౨౨ తౄఫలభజతపశ ।౬.౪.౧౨౩ ం ।౬.౪.౧౨౪ జౄభ త ।

aShTAdhyAyI.pdf 109

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౪.౧౨౫ ఫ ం చ స ।౬.౪.౧౨౬ న శసదద ।౬.౪.౧౨౭ అర ణస వనఞః ।౬.౪.౧౨౮ మఘ బ ల ।౬.౪.౧౨౯ భస ।౬.౪.౧౩౦ దః ప ।౬.౪.౧౩౧ వ ః సమ రణ ।౬.౪.౧౩౨ హ ఊ ।౬.౪.౧౩౩ శ వమ మత ।౬.౪.౧౩౪ అ ఽనః ।౬.౪.౧౩౫ ష ర హనృత మ ।౬.౪.౧౩౬ ః ।౬.౪.౧౩౭ న సం ద ।౬.౪.౧౩౮ అచః ।౬.౪.౧౩౯ ఉద ఈ ।౬.౪.౧౪౦ ఆ ః ।౬.౪.౧౪౧ మ త నః ।౬.౪.౧౪౨ ంశ ।౬.౪.౧౪౩ ః ।౬.౪.౧౪౪ నస ।౬.౪.౧౪౫ అహ ష వ ।౬.౪.౧౪౬ ఓ ణః ।౬.౪.౧౪౭ ఽక ః ।౬.౪.౧౪౮ య చ ।౬.౪.౧౪౯ ర గస మ ం య ఉప ః ।౬.౪.౧౫౦ హలస తస ।౬.౪.౧౫౧ ఆపత స చ త ఽ ।౬.౪.౧౫౨ క శ ।౬.౪.౧౫౩ ల భ శ స ।౬.౪.౧౫౪ య ।౬.౪.౧౫౫ ః ।110 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౬.౪.౧౫౬ ల ర వహస ప ం య పరం ర సచ ణః ।౬.౪.౧౫౭ య ర బ ల వృదతృప ర-వృ ర ం పసస వర ం గర త వృ ః ।౬.౪.౧౫౮ బ చ బ ః ।౬.౪.౧౫౯ ఇషస చ ।౬.౪.౧౬౦ యసః ।౬.౪.౧౬౧ ర ఋ హ ర ః ।౬.౪.౧౬౨ ష శ న ।౬.౪.౧౬౩ పకృౖ ।౬.౪.౧౬౪ ఇనణ నప ।౬.౪.౧౬౫ ద గ ప నశ ।౬.౪.౧౬౬ సం శ ।౬.౪.౧౬౭ అ ।౬.౪.౧౬౮ వకర ః ।౬.౪.౧౬౯ ఆ ।౬.౪.౧౭౦ న మ ఽప ఽవర ణః ।౬.౪.౧౭౧ అ ।౬.౪.౧౭౨ ర ।౬.౪.౧౭౩ ఔ మనప ।౬.౪.౧౭౪ యన య థర కౖ య-

య ణహత ౖ వత రౖ కౖ య రణ ।౬.౪.౧౭౫ ఋత స స రణ చ న ।

aShTAdhyAyI.pdf 111

.. Ashtadhyayi or Sutrapath of Panini ..

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥॥ అ య ౭ ॥

౭.౧.౧ ర ।౭.౧.౨ ఆయ యః ఫఢఖచ ం పత ।౭.౧.౩ ఽనః ।౭.౧.౪ అదభ ।౭.౧.౫ ఆత ప ష నతః ।౭.౧.౬ ।౭.౧.౭ ।౭.౧.౮ బ లం ఛన ।౭.౧.౯ అ స ఐ ।౭.౧.౧౦ బ లం ఛన ।౭.౧.౧౧ దమద ర ః ।౭.౧.౧౨ ఙ ఙ ః ।౭.౧.౧౩ ర ః ।౭.౧.౧౪ సర మ ః ౖ ।౭.౧.౧౫ ఙ ః ।౭.౧.౧౬ నవ ।౭.౧.౧౭ జసః ।౭.౧.౧౮ ఔఙ ఆపః ।౭.౧.౧౯ న ంస చ ।౭.౧.౨౦ జస ః ః ।౭.౧.౨౧ అ భ ఔ ।౭.౧.౨౨ ష ।౭.౧.౨౩ స ర ంస ।౭.౧.౨౪ అ ఽ ।

112

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౭.౧.౨౫ అ డత భ ః పఞ భ ః ।౭.౧.౨౬ త చ న ।౭.౧.౨౭ ష దస ం ఙ ఽ ।౭.౧.౨౮ పథమ ర ।౭.౧.౨౯ శ న ।౭.౧.౩౦ భ సః భ ।౭.౧.౩౧ పఞ అ ।౭.౧.౩౨ ఏకవచనస చ ।౭.౧.౩౩ మ ఆక ।౭.౧.౩౪ ఆత ఔ ణలః ।౭.౧.౩౫ త ష న తర ।౭.౧.౩౬ ః శ ర ః ।౭.౧.౩౭ స ఽన ల ।౭.౧.౩౮ ఽ ఛన ।౭.౧.౩౯ ం ర సవ ఽఽ లః ।౭.౧.౪౦ అ మ ।౭.౧.౪౧ పస ఆత ప ।౭.౧.౪౨ ధ ।౭.౧.౪౩ యజౖ న చ ।౭.౧.౪౪ తస ।౭.౧.౪౫ తపనపనథ శ ।౭.౧.౪౬ ఇద మ ।౭.౧.౪౭ య ।౭.౧.౪౮ ఇ న చ ।౭.౧.౪౯ దయశ ।౭.౧.౫౦ ఆజ ర ।౭.౧.౫౧ అశ రవృషలవ త క ।౭.౧.౫౨ ఆ సర మ ః ।౭.౧.౫౩ సయః ।౭.౧.౫౪ హస న ।౭.౧.౫౫ షట ర శ ।

aShTAdhyAyI.pdf 113

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౭.౧.౫౬ మ శ న ।౭.౧.౫౭ ః ।౭.౧.౫౮ ఇ ః ।౭.౧.౫౯ ।౭.౧.౬౦ మ న ర ।౭.౧.౬౧ ర జ ర ।౭.౧.౬౨ ట ర ః ।౭.౧.౬౩ ర రశ ః ।౭.౧.౬౪ ల శ ।౭.౧.౬౫ ఆ ।౭.౧.౬౬ ఉ పశం ।౭.౧.౬౭ ఉపస ఖల ః ।౭.౧.౬౮ న ం వ ।౭.౧.౬౯ ణ ః ।౭.౧.౭౦ ఉ ద ం సర మ ఽ ః ।౭.౧.౭౧ రస ।౭.౧.౭౨ న ంసకస ఝలచః ।౭.౧.౭౩ ఇ ఽ భ ।౭.౧.౭౪ తృ ఽఽ త ంస ం ంవ లవస ।౭.౧.౭౫ అ ద సక మన తః ।౭.౧.౭౬ ఛనస దృశ ।౭.౧.౭౭ ఈ చ వచ ।౭.౧.౭౮ భ చ ః ।౭.౧.౭౯ న ంసకస ।౭.౧.౮౦ ఆ న ।౭.౧.౮౧ శప త ।౭.౧.౮౨ వన హః ।౭.౧.౮౩ దృక వస తవ ం ఛన ।౭.౧.౮౪ వ ఔ ।౭.౧.౮౫ ప మథ ృ ।౭.౧.౮౬ ఇ ఽ సర మ ।

114 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౭.౧.౮౭ నః ।౭.౧.౮౮ భస పః ।౭.౧.౮౯ ం ఽ ।౭.౧.౯౦ ।౭.౧.౯౧ ణ త ।౭.౧.౯౨ స రస ।౭.౧.౯౩ అన ।౭.౧.౯౪ ఋ శన దం ఽ హ ం చ ।౭.౧.౯౫ తృజ ః ।౭.౧.౯౬ ం చ ।౭.౧.౯౭ తృ ఽఽ ష ।౭.౧.౯౮ చ రన తః ।౭.౧.౯౯ అ స ।౭.౧.౧౦౦ౠత ఇ ః ।౭.౧.౧౦౧ ఉప శ ।౭.౧.౧౦౨ ఉ ష ర స ।౭.౧.౧౦౩ బ లం ఛన ।౭.౨.౧ వృ ః పరౖ ప ।౭.౨.౨ అ నస ।౭.౨.౩ వదవజహలన చః ।౭.౨.౪ ।౭.౨.౫ హ న ణశ స గృ ।౭.౨.౬ ఊ ।౭.౨.౭ అ హ ర ః ।౭.౨.౮ వ కృ ।౭.౨.౯ తతథ సరక చ ।౭.౨.౧౦ ఏ చ ఉప ఽ ।౭.౨.౧౧ కః ।౭.౨.౧౨ స గహ శ ।౭.౨.౧౩ కృసృభృవృ ।౭.౨.౧౪ ।

aShTAdhyAyI.pdf 115

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౭.౨.౧౫ యస ।౭.౨.౧౬ ఆ తశ ।౭.౨.౧౭ కర ః ।౭.౨.౧౮ బ న నలగ ష బ ణమనమనసమఃస స షస సభృ ।౭.౨.౧౯ ధృ శ ౖ ।౭.౨.౨౦ దృఢః లబల ః ।౭.౨.౨౧ ప ప వృఢః ।౭.౨.౨౨ కృచ గహన ః కషః ।౭.౨.౨౩ ర శబ ।౭.౨.౨౪ అ ః సం భ ః ।౭.౨.౨౫ అ ।౭.౨.౨౬ రధ య వృత ।౭.౨.౨౭ న న రదసస షచ న జ ః ।౭.౨.౨౮ ష మత రసం స ।౭.౨.౨౯ హృ మ ।౭.౨.౩౦ అప తశ ।౭.౨.౩౧ హ శ న ।౭.౨.౩౨ అప హ ృ శ ।౭.౨.౩౩ హ తః ।౭.౨.౩౪ గ తస తస త తచత కస శసౄ-శంసృ సృత తృత తృవ తృవ తృవ జ -

వ త చ ।౭.౨.౩౫ ఆర క వ ః ।౭.౨.౩౬ క ర త పద ।౭.౨.౩౭ గ ఽ రః ।౭.౨.౩౮ వౄ ।౭.౨.౩౯ న ।౭.౨.౪౦ చ పరౖ ప ।౭.౨.౪౧ ఇ స ।౭.౨.౪౨ త ప ।

116 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౭.౨.౪౩ ఋతశ సం ః ।౭.౨.౪౪ స ర య ।౭.౨.౪౫ ర భ శ ।౭.౨.౪౬ రః షః ।౭.౨.౪౭ ఇ ।౭.౨.౪౮ షసహ భ ష షః ।౭.౨.౪౯ స వనరభసద స ృ భరజ స ।౭.౨.౫౦ శః ష ః ।౭.౨.౫౧ ఙశ ।౭.౨.౫౨ వస ।౭.౨.౫౩ అ ః ।౭.౨.౫౪ చ ।౭.౨.౫౫ జౄవ ః ।౭.౨.౫౬ ఉ ।౭.౨.౫౭ ఽ కృతచృతచ ృదతృదనృతః ।౭.౨.౫౮ గ పరౖ ప ।౭.౨.౫౯ న వృద శ ర ః ।౭.౨.౬౦ చ కౢపః ।౭.౨.౬౧ అచ స థల త ।౭.౨.౬౨ ఉప ఽత తః ।౭.౨.౬౩ ఋ ర జస ।౭.౨.౬౪ బ తతనజగృమ వవ గ ।౭.౨.౬౫ సృ దృ ః ।౭.౨.౬౬ ఇడత వ య ।౭.౨.౬౭ వ ద ।౭.౨.౬౮ గమహన ద ।౭.౨.౬౯ స ంసస ంస ।౭.౨.౭౦ ఋద ః ।౭.౨.౭౧ అ ః ।౭.౨.౭౨ ఞ ః పరౖ ప ।౭.౨.౭౩ యమరమన ం స చ ।

aShTAdhyAyI.pdf 117

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౭.౨.౭౪ ఙఞ ం స ।౭.౨.౭౫ రశ పఞ భ ః ।౭.౨.౭౬ భ ః ర ధ ।౭.౨.౭౭ ఈశః ।౭.౨.౭౮ ఈడజ చ ।౭.౨.౭౯ ఙః స ఽనన స ।౭.౨.౮౦ అ యః ।౭.౨.౮౧ ఆ తః ।౭.౨.౮౨ ఆ ।౭.౨.౮౩ ఈ సః ।౭.౨.౮౪ అషన ఆ భ ।౭.౨.౮౫ హ ।౭.౨.౮౬ ష దస ర ।౭.౨.౮౭ ం చ ।౭.౨.౮౮ పథ శ వచ ।౭.౨.౮౯ ఽ ।౭.౨.౯౦ పః ।౭.౨.౯౧ మపర నస ।౭.౨.౯౨ వచ ।౭.౨.౯౩ యవ జ ।౭.౨.౯౪ ।౭.౨.౯౫ భ మ ఙ ।౭.౨.౯౬ తవమ ఙ ।౭.౨.౯౭ త కవచ ।౭.౨.౯౮ పత తరపద శ ।౭.౨.౯౯ చ ః ం సృచతసృ ।౭.౨.౧౦౦ అ ర ఋతః ।౭.౨.౧౦౧ జ జరసన తర ।౭.౨.౧౦౨ త మః ।౭.౨.౧౦౩ మః కః ।౭.౨.౧౦౪ ః ।

118 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౭.౨.౧౦౫ ।౭.౨.౧౦౬ త ః సః వనన ః ।౭.౨.౧౦౭ అదస ఔ పశ ।౭.౨.౧౦౮ ఇద మః ।౭.౨.౧౦౯ దశ ।౭.౨.౧౧౦ యః ।౭.౨.౧౧౧ ఇ ఽ ం ।౭.౨.౧౧౨ అ ప కః ।౭.౨.౧౧౩ హ పః ।౭.౨.౧౧౪ మృ ర ృ ః ।౭.౨.౧౧౫ అ ।౭.౨.౧౧౬ అత ఉప ః ।౭.౨.౧౧౭ త ష ః ।౭.౨.౧౧౮ చ ।౭.౩.౧ ంశ త రసత య ।౭.౩.౨ కయ త పల ం యః ।౭.౩.౩ న ం ప ౖ ।౭.౩.౪ ం చ ।౭.౩.౫ న ధస చ వలస ।౭.౩.౬ న కర వ ।౭.౩.౭ గ ం చ ।౭.౩.౮ ।౭.౩.౯ ప న న తర ।౭.౩.౧౦ ఉతరపదస ।౭.౩.౧౧ అవయ దృ ః ।౭.౩.౧౨ స జనపదస ।౭.౩.౧౩ ఽమ ।౭.౩.౧౪ ం మనగ ।౭.౩.౧౫ సం ః సంవత రసంఖ స చ ।౭.౩.౧౬ వర భ ష ।౭.౩.౧౭ ప న సం ణ ః ।

aShTAdhyAyI.pdf 119

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౭.౩.౧౮ షప ।౭.౩.౧౯ హృద గ న ర పదస చ ।౭.౩.౨౦ అ శ ం చ ।౭.౩.౨౧ వ ద ం చ ।౭.౩.౨౨ న స పరస ।౭.౩.౨౩ చ వ ణస ।౭.౩.౨౪ ం నగ ।౭.౩.౨౫ జఙల వల నస త తర ।౭.౩.౨౬ అ ప ణస ర స ।౭.౩.౨౭ తః పరస ।౭.౩.౨౮ ప హణస ।౭.౩.౨౯ తత త యస చ ।౭.౩.౩౦ నఞః శ ర తజ శల ।౭.౩.౩౧ య తథయ ర ః ప ణ ।౭.౩.౩౨ హన ఽ ణ ః ।౭.౩.౩౩ ఆ ణ ృ ః ।౭.౩.౩౪ ప శస న చ ః ।౭.౩.౩౫ జ వ శ ।౭.౩.౩౬ అ ం ।౭.౩.౩౭ ం ।౭.౩.౩౮ న ।౭.౩.౩౯ వన తర ం హ త ।౭.౩.౪౦ భ ।౭.౩.౪౧ వః ।౭.౩.౪౨ శ రగ తః ।౭.౩.౪౩ హః ఽన తర ।౭.౩.౪౪ పత య ర త ఇ ప పః ।౭.౩.౪౫ న స ః ।౭.౩.౪౬ ఉ తః యక ః ।౭.౩.౪౭ భ ఽ న మ ।౭.౩.౪౮ అ త ం చ ।

120 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౭.౩.౪౯ ఆ ।౭.౩.౫౦ ఠ కః ।౭.౩.౫౧ ఇ కః ।౭.౩.౫౨ చ ః న ః ।౭.౩.౫౩ న ం చ ।౭.౩.౫౪ హ ।౭.౩.౫౫ అ చ ।౭.౩.౫౬ రచ ।౭.౩.౫౭ స ః ।౭.౩.౫౮ ః ।౭.౩.౫౯ న ః ।౭.౩.౬౦ అ వృ శ ।౭.౩.౬౧ జ ప ప ః ।౭.౩.౬౨ ప య ।౭.౩.౬౩ వ ర ।౭.౩.౬౪ ఓక ఉచః ।౭.౩.౬౫ ణ ఆవశ ।౭.౩.౬౬ యజ చ చపవచర శ ।౭.౩.౬౭ వ ఽశబసం ।౭.౩.౬౮ ప జ శ ।౭.౩.౬౯ జ ం భ ।౭.౩.౭౦ ।౭.౩.౭౧ ఓతః శ ।౭.౩.౭౨ క ।౭.౩.౭౩ హ హ హ త ప ద ।౭.౩.౭౪ శ మ ం రః శ ।౭.౩.౭౫ క చ ం ।౭.౩.౭౬ కమః పరౖ ప ।౭.౩.౭౭ ఇ గ య ం ఛః ।౭.౩.౭౮ ణృశ స శదస ంబ ఘధమ షమనయచ పశ ర య ః ।

aShTAdhyAyI.pdf 121

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౭.౩.౭౯ జ ।౭.౩.౮౦ ం హస ః ।౭.౩.౮౧ గ ।౭.౩.౮౨ ణః ।౭.౩.౮౩ చ ।౭.౩.౮౪ ర ర క ః ।౭.౩.౮౫ ఽ ణ ।౭.౩.౮౬ గనల పధస చ ।౭.౩.౮౭ భ స ర ।౭.౩.౮౮ ।౭.౩.౮౯ ఉ వృ హ ।౭.౩.౯౦ ఊ ।౭.౩.౯౧ ఽపృ ।౭.౩.౯౨ తృణహ ఇ ।౭.౩.౯౩ వ ఈ ।౭.౩.౯౪ య ।౭.౩.౯౫ శమ మః ర ।౭.౩.౯౬ అ ఽపృ ।౭.౩.౯౭ బ లం ఛన ।౭.౩.౯౮ దశ పఞ భ ః ।౭.౩.౯౯ అ ర లవ ః ।౭.౩.౧౦౦ అదః స ।౭.౩.౧౦౧ అ య ।౭.౩.౧౦౨ చ ।౭.౩.౧౦౩ బ వచ ఝ ।౭.౩.౧౦౪ ఓ చ ।౭.౩.౧౦౫ ఆ పః ।౭.౩.౧౦౬ స చ ।౭.౩.౧౦౭ అ ఽరన ర స ః ।౭.౩.౧౦౮ హస స ణః ।౭.౩.౧౦౯ జ చ ।

122 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౭.౩.౧౧౦ ఋ సర మ న ః ।౭.౩.౧౧౧ ।౭.౩.౧౧౨ ఆణ ః ।౭.౩.౧౧౩ పః ।౭.౩.౧౧౪ సర మ ః డ స శ ।౭.౩.౧౧౫ తృ ।౭.౩.౧౧౬ మ భ ః ।౭.౩.౧౧౭ ఇ ।౭.౩.౧౧౮ ఔ ।౭.౩.౧౧౯ అచ ః ।౭.౩.౧౨౦ ఆ ఽ ।౭.౪.౧ చ ప హస ః ।౭.౪.౨ స ృ ।౭.౪.౩ జ స ష ప వ ల మన తర ।౭.౪.౪ పః బ సస ।౭.౪.౫ ష ।౭.౪.౬ ఘ ।౭.౪.౭ ఉరృ ।౭.౪.౮ త ం ఛన ।౭.౪.౯ దయ ।౭.౪.౧౦ ఋతశ సం ణః ।౭.౪.౧౧ ఋచ త ౄ ।౭.౪.౧౨ శృదౄ ం హ ।౭.౪.౧౩ ఽణః ।౭.౪.౧౪ న క ।౭.౪.౧౫ ఆ ఽన తర ।౭.౪.౧౬ ఋదృ ఽ ణః ।౭.౪.౧౭ అస ।౭.౪.౧౮ శ య రః ।౭.౪.౧౯ పతః ।౭.౪.౨౦ వచ ఉ ।

aShTAdhyAyI.pdf 123

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౭.౪.౨౧ ఙః ర ణః ।౭.౪.౨౨ అయ ।౭.౪.౨౩ ఉపస ద స ఊహ ః ।౭.౪.౨౪ ఏ ।౭.౪.౨౫ అకృ ర క రః ।౭.౪.౨౬ చ ।౭.౪.౨౭ ఋతః ।౭.౪.౨౮ శయ ।౭.౪.౨౯ ఽ సం ః ।౭.౪.౩౦ య చ ।౭.౪.౩౧ ఈ ః ।౭.౪.౩౨ అస ।౭.౪.౩౩ క చ ।౭.౪.౩౪ అశ దన ధ గ ।౭.౪.౩౫ న చ నస తస ।౭.౪.౩౬ ర ర ణ ర ృషణ షణ ।౭.౪.౩౭ అ ఘ ।౭.౪.౩౮ వ మ ర ఠ ।౭.౪.౩౯ కవ ధ రపృతనస పః ।౭.౪.౪౦ ద స ।౭.౪.౪౧ రన తర ।౭.౪.౪౨ ద ః ।౭.౪.౪౩ జ శ ।౭.౪.౪౪ ఛన ।౭.౪.౪౫ తవ త మ త ష య చ ।౭.౪.౪౬ ద ః ।౭.౪.౪౭ అచ ఉపస తః ।౭.౪.౪౮ అ ।౭.౪.౪౯ సః ర ।౭.౪.౫౦ స పః ।౭.౪.౫౧ చ ।

124 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౭.౪.౫౨ హ ఏ ।౭.౪.౫౩ వర ః ।౭.౪.౫౪ స రభలభశకపతప మచ ఇ ।౭.౪.౫౫ ఆపప ృ ।౭.౪.౫౬ దమ ఇచ ।౭.౪.౫౭ ఽకర కస ।౭.౪.౫౮ అత ఽ సస ।౭.౪.౫౯ హస ః ।౭.౪.౬౦ హ ః షః ।౭.౪.౬౧ శ ః ఖయః ।౭.౪.౬౨ ః ।౭.౪.౬౩ న కవ ర ।౭.౪.౬౪ కృ శ న ।౭.౪.౬౫ధ దర దర ఽల ప ఫణ -

సంస ష దత కత కదద భద ధ ద త -త తతఃస సృపతంవ వృజన ర ృ గ గ చ ।౭.౪.౬౬ ఉర ।౭.౪.౬౭ ః సమ రణ ।౭.౪.౬౮ వ ।౭.౪.౬౯ ర ఇణః ।౭.౪.౭౦ అతః ఆ ః ।౭.౪.౭౧ త హలః ।౭.౪.౭౨ అ శ ।౭.౪.౭౩ భవ రః ।౭.౪.౭౪ స గ ।౭.౪.౭౫ ం త ం ణః ।౭.౪.౭౬ భృ ।౭.౪.౭౭ అ ప శ ।౭.౪.౭౮ బ లం ఛన ।౭.౪.౭౯ సన తః ।

aShTAdhyAyI.pdf 125

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౭.౪.౮౦ ఓః యణ ప ।౭.౪.౮౧ సవ శృ దవ పవ పవ చ వ ం ।౭.౪.౮౨ య ః ।౭.౪.౮౩ ఽ తః ।౭.౪.౮౪ గ సం ధ ం భం కసపతపదస ।౭.౪.౮౫ గ ఽ నస ।౭.౪.౮౬ జపజభదహదశభఞప ం చ ।౭.౪.౮౭ చరఫ శ ।౭.౪.౮౮ ఉ పర తః ।౭.౪.౮౯ చ ।౭.౪.౯౦ గృ పధస చ ।౭.౪.౯౧ చ ।౭.౪.౯౨ ఋతశ ।౭.౪.౯౩ సన ల చఙ ఽన ।౭.౪.౯౪ ల ః ।౭.౪.౯౫ అ స ృదృత రపథమదసౄస ।౭.౪.౯౬ ః ।౭.౪.౯౭ ఈ చ గణః ।

126 sanskritdocuments.org

.. Ashtadhyayi or Sutrapath of Panini ..

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥॥ అ య ౮ ॥

౮.౧.౧ సర స ।౮.౧.౨ తస పర త ।౮.౧.౩ అ తం చ ।౮.౧.౪ త ప ః ।౮.౧.౫ ప ర ర ।౮.౧.౬ పస దః ద ర ।౮.౧.౭ ఉపర ధ ధసః ।౮.౧.౮ మ త సమ ప త నభర ।౮.౧.౯ ఏకం బ వ ।౮.౧.౧౦ ఆ చ ।౮.౧.౧౧ కర రయవ ఉత ।౮.౧.౧౨ ప ణవచనస ।౮.౧.౧౩ అకృ య ఖ రన తర ।౮.౧.౧౪ య య యథ ।౮.౧.౧౫ ద న ం రహస మ వచన త మణ-యజ తప వ ।౮.౧.౧౬ పదస ।౮.౧.౧౭ ప ।౮.౧.౧౮ అ తం సర మ ।౮.౧.౧౯ ఆమ తస చ ।౮.౧.౨౦ ష దస ః ష చ స ।౮.౧.౨౧ బ వచ వస ।౮.౧.౨౨ మ కవచనస ।౮.౧.౨౩ ః ।

127

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౮.౧.౨౪ న చ ౖ వ ।౮.౧.౨౫ ప చ ।౮.౧.౨౬ స ః పథ ।౮.౧.౨౭ త ః ।౮.౧.౨౮ ఙ ఙః ।౮.౧.౨౯ న ।౮.౧.౩౦ ౖ ర ద హన చ ణ ద త క ।౮.౧.౩౧ నహ ప ర ।౮.౧.౩౨ సత ం ప ।౮.౧.౩౩ అ ।౮.౧.౩౪ చ ।౮.౧.౩౫ ఛనస కమ ఙ ।౮.౧.౩౬ వద ।౮.౧.౩౭ ం ననర ।౮.౧.౩౮ ఉపసరవ తం చ ।౮.౧.౩౯ పశ పశ ౖ ః ।౮.౧.౪౦ అ చ ।౮.౧.౪౧ ।౮.౧.౪౨ చ ప ।౮.౧.౪౩ న త ష ।౮.౧.౪౪ ం ప ఽ పసరమప ద ।౮.౧.౪౫ ।౮.౧.౪౬ ఏ మ ప లృ ।౮.౧.౪౭ త ర ।౮.౧.౪౮ మ ృతం చ తర ।౮.౧.౪౯ ఆ ఉ ననర ।౮.౧.౫౦ ।౮.౧.౫౧ గత ర లృణ రకం స న ।౮.౧.౫౨ చ ।౮.౧.౫౩ తం పసరమ తమ ।

128 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౮.౧.౫౪ హన చ ।౮.౧.౫౫ ఆమ ఏ నర మ తమన ।౮.౧.౫౬ య పరం ఛన ।౮.౧.౫౭ చన వ త ష గ ః ।౮.౧.౫౮ చ ।౮.౧.౫౯ చ పథ ।౮.౧.౬౦ ।౮.౧.౬౧ అ చ ।౮.౧.౬౨ హ ప ఏ త వ రణ ।౮.౧.౬౩ ।౮.౧.౬౪ ౖ చ చ న ।౮.౧.౬౫ ఏ ం సమ ।౮.౧.౬౬ యద ృ త ం ।౮.౧.౬౭ జ తమ త ( భ ః) ।౮.౧.౬౮ సగ ర ।౮.౧.౬౯ త చ ప ।౮.౧.౭౦ గ ర ।౮.౧.౭౧ తవ ।౮.౧.౭౨ ఆమ తం ర అ ద నవ ।౮.౧.౭౩ మ స కర ( న వచన ) ।౮.౧.౭౪ ( న వచనం) తం షవచ(బ వచన ) ।౮.౨.౧ ర ద ।౮.౨.౨ న పః ప రసం కృ ।౮.౨.౩ న ।౮.౨.౪ ఉ తస త ర ణః స ఽ తస ।౮.౨.౫ ఏ శ ఉ తః ।౮.౨.౬ స ఽ ప ।౮.౨.౭ న పః ప నస ।౮.౨.౮ న స ః ।౮.౨.౯ ప శ మ ఽయ భ ః ।

aShTAdhyAyI.pdf 129

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౮.౨.౧౦ ఝయః ।౮.౨.౧౧ సం ।౮.౨.౧౨ ఆస వద వచ వత వ మణ చ ర ణ ।౮.౨.౧౩ ఉద ద చ ।౮.౨.౧౪ జ ।౮.౨.౧౫ ఛన రః ।౮.౨.౧౬ అ ।౮.౨.౧౭ దస ।౮.౨.౧౮ కృ లః ।౮.౨.౧౯ ఉపసర య ।౮.౨.౨౦ య ।౮.౨.౨౧ అ ।౮.౨.౨౨ ప శ ఙ ః ।౮.౨.౨౩ సం నస పః ।౮.౨.౨౪ సస ।౮.౨.౨౫ చ ।౮.౨.౨౬ ఝ ఝ ।౮.౨.౨౭ హ ద ।౮.౨.౨౮ ఇట ఈ ।౮.౨.౨౯ ః సం ర చ ।౮.౨.౩౦ ః ః ।౮.౨.౩౧ ఢః ।౮.౨.౩౨ రః ।౮.౨.౩౩ హ హ హ ।౮.౨.౩౪ న ధః ।౮.౨.౩౫ ఆహసః ।౮.౨.౩౬ వశ భససృజమృజయజ జ జచ ం షః ।౮.౨.౩౭ ఏ బ భ ఝషనస ః ।౮.౨.౩౮ దధస శ ।౮.౨.౩౯ ఝ ం జ ఽ ।౮.౨.౪౦ ఝషస ఽధః ।

130 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౮.౨.౪౧ ష ః కః ।౮.౨.౪౨ ర ం నః ర స చ దః ।౮.౨.౪౩ సం ర ణ తః ।౮.౨.౪౪ భ ః ।౮.౨.౪౫ ఓ తశ ।౮.౨.౪౬ ।౮.౨.౪౭ ఽస ।౮.౨.౪౮ అ ఽన ।౮.౨.౪౯ ఽ ।౮.౨.౫౦ ఽ ।౮.౨.౫౧ షః కః ।౮.౨.౫౨ ప వః ।౮.౨.౫౩ మః ।౮.౨.౫౪ ప ఽన తర ।౮.౨.౫౫ అ పస ల బకృ ః ।౮.౨.౫౬ ద న ఽన తర ।౮.౨.౫౭ న పౄ మ ।౮.౨.౫౮ గపత య ః ।౮.౨.౫౯ తం శకల ।౮.౨.౬౦ ఋణ ధమ ।౮.౨.౬౧ నసత ష తప ర ర ఛన ।౮.౨.౬౨ న త యస ః ।౮.౨.౬౩ న ।౮.౨.౬౪ ః ।౮.౨.౬౫ శ ।౮.౨.౬౬ సస ః ।౮.౨.౬౭ అవ ః త ః శ ।౮.౨.౬౮ అహ ।౮.౨.౬౯ ఽ ।౮.౨.౭౦ అమ ధరవ భయ ఛన ।౮.౨.౭౧ వశ మ హృ ః ।

aShTAdhyAyI.pdf 131

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౮.౨.౭౨ వ సం ధ ంస న ం దః ।౮.౨.౭౩ ప న ః ।౮.౨.౭౪ ।౮.౨.౭౫ దశ ।౮.౨.౭౬ ప ర ఇకః ।౮.౨.౭౭ హ చ ।౮.౨.౭౮ ఉప ం చ ।౮.౨.౭౯ న భ ।౮.౨.౮౦ అద ఽ మః ।౮.౨.౮౧ ఏత ఈద వచ ।౮.౨.౮౨ క స ః త ఉ తః ।౮.౨.౮౩ పత అ ।౮.౨.౮౪ చ ।౮.౨.౮౫ ౖ ప ౖ హ ః ।౮.౨.౮౬ రనృ ఽనన ౖ కస ।౮.౨.౮౭ ఓమ ।౮.౨.౮౮ యజకర ।౮.౨.౮౯ పణవ ః ।౮.౨.౯౦ ఽనః ।౮.౨.౯౧ స ష ష వ ః ।౮.౨.౯౨ అ ష పరస చ ।౮.౨.౯౩ పృషప వచ ః ।౮.౨.౯౪ గృ చ ।౮.౨.౯౫ ఆ తం భర ।౮.౨.౯౬ అఙ కం ఆ ఙ ।౮.౨.౯౭ ర ।౮.౨.౯౮ ర ం ।౮.౨.౯౯ ప శవ చ ।౮.౨.౧౦౦ అ తం ప త ః ।౮.౨.౧౦౧ ప ఽ ప జ ।౮.౨.౧౦౨ ఉప చ ।

132 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౮.౨.౧౦౩ స త ఽ సమ ప త ।౮.౨.౧౦౪ ఽఽ ఃౖ ఆ ఙ ।౮.౨.౧౦౫ అనన ప న ః ।౮.౨.౧౦౬ ౖ చ ఇ ।౮.౨.౧౦౭ ఏ ఽపగృహర ర తర ।

౮.౨.౧౦౮ త వ సం ।౮.౩.౧ మ వ స ఛన ।౮.౩.౨ అ కః ర స ।౮.౩.౩ ఆ ఽ త ।౮.౩.౪ అ ప ఽ రః ।౮.౩.౫ సమః ।౮.౩.౬ మః ఖయ మ ।౮.౩.౭ నశ వ ప ।౮.౩.౮ ఉభయథ ।౮.౩.౯ ద స నప ।౮.౩.౧౦ నౄ ।౮.౩.౧౧ స త ।౮.౩.౧౨ ।౮.౩.౧౩ పః ।౮.౩.౧౪ ।౮.౩.౧౫ ఖరవ న సర యః ।౮.౩.౧౬ ః ।౮.౩.౧౭ భ ఽ ఽ ర స ఽ ।౮.౩.౧౮ ర పయత తరః క యనస ।౮.౩.౧౯ పః కల స ।౮.౩.౨౦ ఓ ర స ।౮.౩.౨౧ ఉ చ ప ।౮.౩.౨౨ హ స ।౮.౩.౨౩ ఽ రః ।౮.౩.౨౪ న ప నస ఝ ।

aShTAdhyAyI.pdf 133

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౮.౩.౨౫ సమః ।౮.౩.౨౬ మప ।౮.౩.౨౭ నప నః ।౮.౩.౨౮ ః శ ।౮.౩.౨౯ డః ।౮.౩.౩౦ నశ ।౮.౩.౩౧ ।౮.౩.౩౨ ఙ హ ద ఙ త ।౮.౩.౩౩ మయ ఉ ।౮.౩.౩౪ సర యస సః ।౮.౩.౩౫ శర సర యః ।౮.౩.౩౬ శ ।౮.౩.౩౭ ః XకX చ ।౮.౩.౩౮ ఽప ।౮.౩.౩౯ ఇణః షః ।౮.౩.౪౦ నమ ర ర ః ।౮.౩.౪౧ ఇ పధస పత యస ।౮.౩.౪౨ ర ఽన తర ।౮.౩.౪౩ శ కృ ఽ ।౮.౩.౪౪ ఇ ః మ ।౮.౩.౪౫ త ం స ఽ తరపదసస ।౮.౩.౪౬ అతః కృక కంస మ త క ష నవ యస ।౮.౩.౪౭ అధః ర ప ।౮.౩.౪౮ క చ ।౮.౩.౪౯ ఛన ఽ త ః ।౮.౩.౫౦ కఃకరత ర కృ కృ ష న ః ।౮.౩.౫౧ పఞ ః ప వధ ।౮.౩.౫౨ చ బ ల ।౮.౩.౫౩ ష ః ప తపృష రపదపయ ।౮.౩.౫౪ ఇ ।౮.౩.౫౫ అప నస రన ః ।

134 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౮.౩.౫౬ స ః డః సః ।౮.౩.౫౭ ఇ ః ।౮.౩.౫౮ సర యశర ఽ ।౮.౩.౫౯ ఆ శపత య ః ।౮.౩.౬౦ వ ఘ ం చ ।౮.౩.౬౧ వ షణ ।౮.౩.౬౨ సః స స ం చ ।౮.౩.౬౩ దడ ఽ ।౮.౩.౬౪ ఽఽ ష న సయ ।౮.౩.౬౫ ఉపస వ స భ నయ-

ధ చసఞస ।౮.౩.౬౬ స రప ః ।౮.౩.౬౭ స ః ।౮.౩.౬౮ అ లమ ర ః ।౮.౩.౬౯ శ స జ ।౮.౩.౭౦ ప భ ః వ తసయ సహ స ।౮.౩.౭౧ ం ఽడ ఽ ।౮.౩.౭౨ అ పర భ ః స న ర ।౮.౩.౭౩ ః స ర ।౮.౩.౭౪ ప శ ।౮.౩.౭౫ ప స నః చ భర ।౮.౩.౭౬ ర ల భ ః ।౮.౩.౭౭ ః స త ।౮.౩.౭౮ ఇణః ధ ం ం ఽ ।౮.౩.౭౯ టః ।౮.౩.౮౦ స ఽ ః సఙః ।౮.౩.౮౧ ః న ।౮.౩.౮౨ అ ః మ ః ।౮.౩.౮౩ షః మః ।౮.౩.౮౪ తృ తృ ం స ।౮.౩.౮౫ ః మన తర ।

aShTAdhyAyI.pdf 135

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౮.౩.౮౬ అ సః సనః శబసం ।౮.౩.౮౭ ఉపసర మ ర చ రః ।౮.౩.౮౮ ర ః స ః ।౮.౩.౮౯ న ం ః శ ।౮.౩.౯౦ తం ప త ।౮.౩.౯౧ క ష ।౮.౩.౯౨ ప ఽగ ।౮.౩.౯౩ వృ సన షరః ।౮.౩.౯౪ ఛ చ ।౮.౩.౯౫ గ ం రః ।౮.౩.౯౬ శ ప భ ః సల ।౮.౩.౯౭ అ మ స ప శఙ మ -

పర బ వ భ ః సః ।౮.౩.౯౮ చ ।౮.౩.౯౯ ఏ సం మ ।౮.౩.౧౦౦ న ।౮.౩.౧౦౧ హ త ।౮.౩.౧౦౨ ససప వ వ ।౮.౩.౧౦౩ ష తతత ఃష నః ద ।౮.౩.౧౦౪ య ।౮.౩.౧౦౫ త మ శ న ।౮.౩.౧౦౬ ర ప ।౮.౩.౧౦౭ ఞః ।౮.౩.౧౦౮ స రనః ।౮.౩.౧౦౯ స ః పృతన ం చ ।౮.౩.౧౧౦ న రపరసృ సృ స ృ స ృ సవ ।౮.౩.౧౧౧ త ః ।౮.౩.౧౧౨ య ।౮.౩.౧౧౩ ధ ర ।౮.౩.౧౧౪ ప సబ స చ ।౮.౩.౧౧౫ ఢః ।

136 sanskritdocuments.org

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౮.౩.౧౧౬ స స ం చ ।౮.౩.౧౧౭ ః స స ః ।౮.౩.౧౧౮ స ష ః పరస ।౮.౩.౧౧౯ వ ఽ వ ఛన ।౮.౪.౧ ర ం ణః స నప ।౮.౪.౨ అ మ ఽ ।౮.౪.౩ ర ప సం మగః ।౮.౪.౪ వనం ర శ ధ ట ఽ భ ః ।౮.౪.౫ ప రనఃశ ప మ ర ఖ ర-

ఽసం మ ।౮.౪.౬ ష వనస భ ః ।౮.౪.౭ అ ఽద ।౮.౪.౮ హన ।౮.౪.౯ నం ।౮.౪.౧౦ వకరణ ః ।౮.౪.౧౧ ప న భ చ ।౮.౪.౧౨ ఏ తరప ణః ।౮.౪.౧౩ మ చ ।౮.౪.౧౪ ఉపస దస ఽ ప శస ।౮.౪.౧౫ ।౮.౪.౧౬ ఆ ।౮.౪.౧౭ రదనదపతపద స హ -వప వహ మ చ ।౮.౪.౧౮ ఽక వ న ఉప ।౮.౪.౧౯ అ ః ।౮.౪.౨౦ అనః ।౮.౪.౨౧ ఉ సస ।౮.౪.౨౨ హ ర ర స ।౮.౪.౨౩ వ ।౮.౪.౨౪ అనర ।౮.౪.౨౫ అయనం చ ।

aShTAdhyAyI.pdf 137

॥ అ అథ త ఠ కృత ॥

౮.౪.౨౬ ఛనస ృదవగ ।౮.౪.౨౭ నశ భ ః ।౮.౪.౨౮ ఉపస బ ల ।౮.౪.౨౯ కృత చః ।౮.౪.౩౦ ।౮.౪.౩౧ హలశ ఇ ప ।౮.౪.౩౨ ఇ ః స మః ।౮.౪.౩౩ ంస ।౮.౪.౩౪ న క గ ।౮.౪.౩౫ ప ।౮.౪.౩౬ న ః నస ।౮.౪.౩౭ ప నస ।౮.౪.౩౮ పదవ ఽ ।౮.౪.౩౯ ఽఽ చ ।౮.౪.౪౦ ః ః ।౮.౪.౪౧ ః ।౮.౪.౪౨ న ప ర ।౮.౪.౪౩ ః ।౮.౪.౪౪ ।౮.౪.౪౫ య ఽ ఽ ।౮.౪.౪౬ అ ర ం ।౮.౪.౪౭ అన చ ।౮.౪.౪౮ తస ।౮.౪.౪౯ శ ఽ ।౮.౪.౫౦ పభృ క యనస ।౮.౪.౫౧ సర త కల స ।౮.౪.౫౨ ।౮.౪.౫౩ ఝ ం జ ఝ ।౮.౪.౫౪ అ చర ।౮.౪.౫౫ ఖ చ ।౮.౪.౫౬ ఽవ ।

138 sanskritdocuments.org

౮.౪.౫౭ అ ఽపగృహ కః ।౮.౪.౫౮ అ రస య పరసవరః ।౮.౪.౫౯ ప నస ।౮.౪.౬౦ ।౮.౪.౬౧ ఉదః స ః ర స ।౮.౪.౬౨ ఝ ఽన తర ।౮.౪.౬౩ శ ఽ ।౮.౪.౬౪ హ య ం య పః ।౮.౪.౬౫ ఝ ఝ సవ ।౮.౪.౬౬ ఉ ద తస స తః ।౮.౪.౬౭ తస దయమ ర శ ప ల ।౮.౪.౬౮ అ అ ఇ ।

ఇ

Original from TeX Users Group Eighth Annual: Conference ProceedingsMeeting, Seattle, August 24-26, 1987, TeXniques no. 5,(Providence, 1988), p. 11.

Proofread by Dhananjay Vaidya dvaidya1 @at@ jhmi.edu and Arun

.. Ashtadhyayi or Sutrapath of Panini ..Searchable pdf was typeset using XeTeXgenerateactualtext feature of XƎLATEX 0.99996

on August 20, 2017

Please send corrections to sanskrit@cheerful.com

aShTAdhyAyI.pdf 139