મtબાઈલ મંચના પત્રt - inshodh...મtબ ઈલ મ ચન પત રt...

165
મોબાઈલ મંચના પો (શિક) www.inshodh.org Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council of Education Research and Training Gandhinagar September 2018 દોલતપ રા ાથમિક શાળા, િસાણાના મશકી િે લક િર પમત ારા કલટરની તાલીિિા િોબાઈલ િચ પોની ચચા ા.

Upload: others

Post on 19-Dec-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો

(શિક્ષક) www.inshodh.org

Indian Institute of Management Ahmedabad

in partnership with

Gujarat Council of Education Research and Training Gandhinagar

September 2018

દોલતપરુા પ્રાથમિક શાળા, િહસેાણાના મશક્ષકશ્રી િહુેલકુિાર પ્રજાપમત દ્વારા કલસ્ટરની તાલીિિાાં િોબાઈલ િાંચ પત્રોની ચચાા.

Page 2: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 2

ભારતીય પ્રબધં સસં્થાન અમદાવાદ (ઇન્ડીયન ઇન્સ્ટીટયટુ ઓફ મેનેજમેન્ટ અમદાવાદ)

ભારતીય પ્રબાંધ સાંસ્થાન અિદાવાદ ભારતની પ્રથિ હરોળની વ્યવસ્થાપન (િેનેજિેન્ટ કોલેજ)

સાંસ્થા તરીકે ઓળખ ધરાવે છે.

અહીં રવી જે. િથાઇ સેન્ટર ફોર એજ્યકેુશનલ ઇનોવશેન સાંદભા એજ્યકેુશનલ ઇનોવશેન્સ બેંક

અંતર્ાત ક્રિયાન્ન્વત છે.

અહીં પ્રાથમિક મશક્ષણિાાં થઇ રહલે નવતર પ્રવમૃિઓને સાંર્ક્રિત કરી તેના દસ્તાવેજીકરણ દ્વારા

આ મવર્ત બીજી શાળા અને મશક્ષકો સધુી પહોંચાડવાનુાં કાિ ચાલ ુછે.

એજ્યકેુશનલ ઇનોવેશન્સ બેંક

પ્રો. મવજય શેરીચાંદ

ઇન્ડીયન ઇન્સ્ટીટયટુ ઓફ િેનેજિેન્ટ અિદાવાદ,

વસ્ત્રાપરુ, અિદાવાદ - ૩૮૦૦૧૫

ફોનઃ ૦૭૯-૬૬૩૨-૪૮૬૧/૪૮૭૦

એજ્યકેુિનલ ઈનોવેિન્સ બેંક પ્રોજેક્ટ એડીટોરીઅલ ટીમ:

અમવનાશ ભાંડારી (પ્રોજેક્ટ હડે)

િેઘા ર્જ્જર (પ્રોજેક્ટ એસોસીએટ)

સાંકેત સાવલલયા (પ્રોજેક્ટ આમસસ્ટન્ટ)

લાલજી નાકરાણી (પ્રોજેક્ટ આમસસ્ટન્ટ)

મનશાાંષી શકુ્લ (રીસચા આમસસ્ટન્ટ)

મનરુપા વઘાસીયા (પ્રોજેક્ટ આમસસ્ટન્ટ)

Page 3: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 3

મશક્ષકો દ્રારા થયેલા પ્રયોર્ને લર્તી િાક્રહતીની મશક્ષકો અને શાળા વ્યવસ્થાપન સમિમતના

સભ્યો વચ્ચે આપ-લે કરવા િાટે એક િાંચ ઉભુાં કરવા એજ્યકેુશનલ ઇનોવેશન્સ બેંક પ્રોજેક્ટ

અંતર્ાત િોબાઈલ ટેકનોલોજી (તકનીક) આધાક્રરત ચચાાન ુાં િ ાંચ ૨૦૧૪િાાં IIMA અને

GCERT અંતર્ાત ચાલી રહલે પ્રોજેક્ટ એજ્યકેુશનલ ઇનોવેશન્સ બેંકિાાં શરૂ છે.

આ િાંચની િદદથી સરકારી પ્રાથમિક શાળાના મશક્ષકો અને શાળા વ્યવસ્થાપન સમિમતના

સભ્યો દ્રારા કરવાિાાં આવેલ નવીન પ્રયોર્ો મવશેની તથા સાંલગ્ન બાબતોની િાક્રહતી મનયમિત

િળી રહવેાથી એિને પ્રાથમિક મશક્ષાની ગણુવતા સધુારવા િાટે આ િાંચિાાં મશક્ષણને લર્તા

પ્રશ્નો સીધી અથવા આડકતરી રીતે પછુવાિાાં આવે છે. મશક્ષકો અને એસ.એિ.સી. સભ્યો

પ્રશ્નોના જવાબ આપે છે. તેિજ જુદા - જુદા મદુાઓ પર પોતાના િાંતવ્યો રજુ કરે છે. િળેલ

જવાબ િાાંથી શ્રેષ્િ જવાબ પસાંદ કરી તેનો પત્ર જવાબ આપના મશક્ષક મિત્રોને પરત

િોકલવાિાાં આવે છે.

જુન, ૨૦૧૪ થી ૨૫ ઓર્સ્ટ, ૨૦૧૮ સધુી ૧૪૪ પ્રશ્નો મશક્ષક મિત્રોને પછૂવાિાાં આવ્યા છે.

જવાબ આપનાર ૨૮,૩૯૫ પત્રો IIMA (Indian Institute of Management Ahmedabad) દ્વારા

િોકલવાિાાં આવ્યા છે. આ તિાિ પત્રને સાંગ્રક્રહત કરીને આ પસુ્તક રજુ કરવાિાાં આવ્યુાં છે.

શાળા અને SMC ણે લર્તા તિાિ મદુ્દાઓને આવરીને પછૂાયેલા પ્રશ્નો અને તેના પર SMC

સભ્યોના િાંતવ્ય અને ઉકેલ આપ આ પસુ્તકિાાં વાાંચી શકશો. અિને આશા છે કે આ પસુ્તકનુાં

વાાંચન આપના િાટે અને શાળા િાટે ઘણુાં ઉપયોર્ી રહશેે.

એજ્યકેુશનલ ઇનોવેશન્સ બેંક ટીિ

રમવ જે. િથાઈ સેન્ટર ફોર એજ્યકેુશનલ ઇનોવેશન

ઈન્ડીયન ઇન્સ્ટીટયટુ ઓફ િેનેજિેન્ટ અિદાવાદ

5 સપ્ટેમ્બર 2018

Page 4: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 4

અનકુ્રમણિકા

ક્રમ પ્રશ્નોની કેટેગરી પેજ ૧ ભાષા ૫ ૨ ર્લણત ૧૬ ૩ મવજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી ૨૩ ૪ સાિાજજક મવજ્ઞાન અને પયાાવરણ ૨૮ ૫ વાાંચન,લેખન અને િૌલખક અલભવ્યન્ક્ત ૩૧ ૬ હાજરી અને અમનયમિતતા ૩૯ ૭ િધ્યાહન ભોજન ૪૪ ૮ ગણુવિાલક્ષી મશક્ષણ ૪૬ ૯ મલૂ્ય મશક્ષણ ૬૫ ૧૦ પરીક્ષા અને મલૂ્યાાંકન ૯૦ ૧૧ ICT ૧૦૦ ૧૨ ઈતર પ્રવમૃિ દ્વારા મવકાસ ૧૦૯ ૧૩ કન્યા મશક્ષણ ૧૧૭ ૧૪ મવશેષ જરૂરીયાત વાળા બાળકો ૧૨૧ ૧૫ શાળા અને વર્ાખાંડ વ્યવસ્થાપન ૧૨૮ ૧૬ શાળા વાતાવરણ ૧૩૦ ૧૭ શાળા મવકાસ આયોજન ૧૩૭ ૧૮ શાળા સમદુાય સબાંધો ૧૪૨ ૧૯ સવાાંર્ી મવકાસ ૧૫૮

Page 5: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 5

ભાષા

Page 6: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 6

(૧) પ્રશ્ન: આપના મતંવ્ય મજુબ અંગે્રજી શવષયનો કોઈ એક મદુો જે શવધાથીઓને સમજાવવામા ંમશુ્કેલી પડે છે અને તેને સરળતાથી સમજાવવા/ભિાવવા માટેની રીત ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) મવધાથીઓને અંગ્રજેીના સ્પેલલિંર્ યાદ રાખવાિાાં મશુ્કેલીની સિસ્યા દુર કરવા સ્પેલલિંર્,અથા અને લચત્ર સાથે શબ્દોના થિોકોલ કક્રટિંર્ શાળા લોબીિાાં લર્ાવ્યા. તેથી મવધાથી રોજ આ સ્પેલલિંર્ વાાંચતા થયા. (હતેલબેન જોશી - જી. આણાંદ, િનોજભાઈ સથુાર - જી. બનાસકાાંિા) ૨) મવધાથીિાાં અંગ્રેજી બોલવા, લખવા, સાંભાળવા અને વાાંચવાની ક્ષિતા વધારો થાય અને અંગ્રજેી પ્રત્યેનો ડર દુર કરવા શાળાિાાં ઈંગ્લીશ ફેરનુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે. (લક્ષ્િણભાઈ ચૌધરી - જી. પાટણ) ઈંગ્લીશ એકઝીલબશન ફેરની મવડીયો લલિંક: https://www.youtube.com/watch?v=1MtEAcQ_GFE 3) વર્ાિાાં હાજરી પરુતી વખતે બાળકોને રોલનાંબર પ્રિાણે એક એક સ્પેલીર્ બોલાવવાિા આવે છે. જેથી સ્પેલીર્ તયૈાર થાય.અને અંગ્રેજીની કમવતા તથા પાિ અલભનય દ્રારા પ્રાથનાસભાિાાં મવધાથીઓને સિજાવવાિાાં આવ ેછે. (વષાાબેન સોલાંકી - જી. ખેડા) ૪) એબીસીડી શીખવવા િાટે અંર્ેજી મળૂાક્ષરોની િાળા બનવા મવધાથીના ર્ાળાિાાં પહરેાવવાિાાં આવતી.અને તે ક્રદવસે ર્ાળાિાાં પહરેેલ િાળા પ્રિાણ ેમવધાથીનુાં નાિ રહતે ુાં. (પ્રમવણભાઈ વણકર - જી. અિદાવાદ) ૫) શાળાિાાં રમવવારે અંગ્રજેી ડ ેનુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે તે ક્રદવસે બાળકો સાથે અંર્જેીિાાં ચચાા કરવાિાાં આવે અને જવાબ પણ બાળકો અંર્ેજીિાાં આપે તેવો આગ્રહ રખાય છે. (કલ્પેશભાઈ કાવર -જી. સરેુન્દ્રનર્ર) ૬) અંગ્રજી મળૂાક્ષરોના રિકડાનો ઉપયોર્ દ્રારા વર્ાિાાં બાળકો પાસે સ્પેલલિંર્ બનાવવી ટેબલ પર ર્ોિવવાિાાં આવે છે અને ત્યારબાદ બાળકો પાસે સ્પેલલિંર્ બોલવવાિાાં આવે છે.આ રીતે બાળકો રિતાાં રિતાાં સ્પેલલિંર્ શીખે છે. (કુસિુબેન ડાભી - જી. સરેુન્દ્રનર્ર) ૭) અંગ્રેજીિાાં બાળકને ક્રિયાપદો સિજવાિાાં મશુ્કેલી હતી.તેના િાટે સૌ પ્રથિ બાળકને ક્રિયાપદ મવશે સાંપણૂા ઉદાહરણ સહીત સિજુતી આપી વર્ાના તિાિ બાળકોને એક એક ક્રિયાપદોનો રોલ કરાવ્યો.આ રીતે બાળકો સહલેાઈથી ક્રિયાપદ શીખી શક્યા. (મિતલુકુિાર પટેલ - જી. પાટણ) ૮) બાળકોિાાં અંગ્રેજી મવષયનુાં શબ્દ ભાંડોળ વધારવા કારુ્ાન સ્રીપનો ઉપયોર્ કયો. કોઈ એક મદુ્દાને આધારે કારુ્ાન સ્રીપ તૈયાર કરી દરેક કારુ્ાનિાાં કોઈ એક નવો શબ્દ મકુવાિાાં આવે અને તે સાથે તેનુાં લચત્ર પણ તે સ્રીપિાાં હોય. આ કારુ્ાન સ્રીપ મવદ્યાથીઓને આપી તેિના શબ્દ ભાંડોળ વધારો કયો. (કેવલભાઈ અંધાક્રરયા - જી. અિદાવાદ)

Page 7: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 7

(૨) પ્રશ્ન: બાળકોને ભાષાના શવષય મજબતુ કરવા માટે આપે કરેલ પ્રવશૃિ અને પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) મવદ્યાથીઓને ગજુરાતી, અંગ્રેજી અને ક્રહન્દી ભાષાના શબ્દો શીખવાડવાની સાથે બરાબર ઉચ્ચારણ કરી શકે તે િાટે સાંર્ીતનો ઉપયોર્ કરીને મવમવધ રાર્ દ્વારા જુદા જુદા શબ્દો શીખવાડવાિાાં આવે છે, બાળકોને સાંર્ીતની સાથે સાથે અભ્યાસ કરવો બહ ુર્િે છે તથા શાળાિાાં ૫૦% જેટલા બાળકો શબ્દનુાં બરાબર ઉચ્ચારણ કરતા થયા છે. (પ્રજ્ઞાબને પટેલ - સરુત - 7046741314) ૨) વર્ાખાંડિાાં ફ્રી તાસિાાં અથવાતો ૩ ક્રદવસે કોઈ એકવાર અડધો કલાક બાળકોને જુથિાાં વહચેીને શબ્દો ની મવમવધ ર્ેિ રિાડવાિાાં આવે છે, જેિાાં પ્રથિ બાળક શબ્દ બોલે ત્યારબાદ તેિાાં જે છેલ્લો શબ્દ આવ્યો હોય તેના પરથી બનતો બીજો શબ્દ બોલે જે બાળક સાચો શબ્દ તેિજ તેનો ઉચ્ચારણ સાચુાં બોલ ે તેિને ૧ પોઈન્ટ આપવાિાાં આવે જે ટીિ મવજેતા બને તનેે બીજા ક્રદવસની પ્રાથાનાિાાં બહિુાન કરવાિાાં આવે છે. (અરમવિંદમસિંહ પરિાર - િેહસાણા - 7359105044, સોહિભાઈ િાકોર – પાટણ - 8000962233, કિલેશભાઈ ભટ્ટ - ભાવનર્ર - 8141671778, સરેુશભાઈ જીદીયા – સરેુન્દ્રનર્ર - 8980037086, લતાબેન અલેકાર - વડોદરા - 9099325981, રાયમસિંહભાઈ પરિાર - ર્ીરસોિનાથ - 9275117976) ૩) "સ્પેલલિંર્ મવક" - અંગ્રજેી શીખવાડવા તેિજ ઉચ્ચારણ બરાબર કરાવવા ધોરણ પ્રિાણે ગ્રપુ પાડયા અને મવદ્યાથીની ક્ષિતા અનસુાર સ્પેલલિંર્ આપવાિાાં આવે છે અને અિવાક્રડયાને અંતે બધા ગ્રપુ ભેર્ા કરીને અંદરો અંદર સ્પેલલિંર્ સ્પધાા કરાવવાિાાં આવતી અને મવજેતાને જાહરેિાાં ઇનાિ આપવાિાાં આવે છે.આ પ્રક્રિયા પછી બાળકો અંગ્રેજી પ્રત્યે રસ લેતા થયા છે. (સભુાષભાઈ વાળા - જુનાર્ઢ - 7405352667) ૪) બાળકો આપણા રોજીંદા જીવન જરૂરી શબ્દો ગજુરાતી, અંગ્રેજી, ક્રહન્દી તેિજ સાંસ્કૃત ભાષાનો ઉપયોર્ કરીને અલર્ અલર્ રીતે બોલી શકે તે હતેથુી વર્ાખાંડની અંદર તેિજ શાળાની લોબીિાાં મવમવધ કલરના ચાટાપેપરનો ઉપયોર્ કરીને લખવાિાાં આવ્યા છે જેથી કરીને બાળક આવતા જતા તે ચાટાપેપર જોઇને નવુાં શીખવાનો પ્રયત્ન કરે છે.બાળકોિાાં ઉત્સકુતા વધી છે અને રોજે નવા નવા શબ્દો શાળાિાાં લાવતા થયા છે. (િેહલુભાઈ સથુાર - િહસેાણા - 7600984093, ડુાંર્રમસિંહ વાઘલેા - બનાસકાાંિા - 8128438232, રીનાબેન જેિવા - ર્ીરસોિનાથ - 8758511211, પ્રમતિાબેન પ્રજાપમત - વડોદરા - 9428585569, અલ્પેશકુિાર ચૌધરી - બનાસકાાંિા - 9429287953) ૫) બાળકને ભાષણ શબ્દ, ઉચ્ચારણ તેિજ સ્ટેજ ફીઅર દુર થાય તે િાટે વર્ાખાંડની અંદર તેિજ પ્રાથાનાખાંડિાાં હાજરી નાંબર પ્રિાણ ેવાતાા બોલવા કહવેાિાાં આવે છે તેિજ સાંભાળનાર મવદ્યાથીઓ જે મવદ્યાથી વાતાા બોલ્યો છે તેિાાંથી ઉચ્ચારણની ભલૂ તેિજ શબ્દની ભલૂ કાઢે છે અને તે મવદ્યાથીને આ ભલૂો તરફ ધ્યાન દોરે છે.આ પ્રવમૃિ દ્વારા મવદ્યાથીઓિાાં િહદ અંશે સ્ટેજ ફીઅર દુર થયો છે અને ભાષા પર પકડ િેળવી છે. (કલ્પેશકુિાર ફેફર - િોરબી - 8866441444)

Page 8: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 8

૬) શાળાિાાં ભાષા ક્રદવસ ઉજવવાિાાં આવે છે,આ ક્રદવસે શાળાિાાં બાળકો તેિજ મશક્ષક ગજુરાતી, ક્રહન્દી અને અંગ્રેજી ભાષાિાાં વાતચીત કરે છે. (જીજ્ઞાબેન િકરાર - અિરેલી - 9426852504, ડો.મિનેષકુિાર પટેલ - બનાસકાાંિા - 9428186534) ૭) ભાષાકીય શબ્દભાંડોળ િજબતુ કરવા િાટે “શબ્દકાડા” શરુ કરવાિાાં આવ્યુાં છે જેિાાં અક્ષર અને શબ્દોના કાડા આખા રૂિિાાં કાડા ફેલાવી નાખવાિાાં આવે છે અને કોઈ પણ મવદ્યાથીને એક ખાસ શબ્દ કે અક્ષર શોધી લાવવાનુાં કાયા સોપવાિાાં આવેશે.આિ બાળકો અલર્ અલર્ શબ્દના કાડા જોઇન ેસરળતાથી સિજી શકે છે અને સાચુાં ઉચ્ચારણ કરી શકે છે. (ક્રહતેશકુિાર પટેલ - પાટણ - 9558030104, અમવનાશકુિાર પટેલ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9427665972) ૮) બાળકો પાસે ગજુરાતી, ક્રહન્દી, અંગ્રેજી અને સાંસ્કૃત શબ્દની અલર્થી જ બકૂ બનાવવાિાાં આવી છે જેિાાં દરરોજ નવા નવા શબ્દ લખાવવાિાાં આવ ેછે. (િનાલીબેન પટેલ - જાિનર્ર - 9428667469, ભામવનીબેન પટેલ - નવસારી - 9428379919) (૩) પ્રશ્ન: િાળાના શવદ્યાથીઓને ગજુરાતી વ્યાકરિને સરળતાથી સમજી તેનો ઉપયોગ કરી િકે તે માટે કરેલ નવતર પ્રવશૃિ અને પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે.૧) શાળાિાાં બાળકોને ગજુરાતી વ્યાકરણ સરળ રીતે સિજી શકે તે િાટે અિારી શાળાિાાં વ્યાકરણ ન્ક્વજ, નાટક પધ્ધમત, વન મિમનટ, ફકરાિાાંથી મવશેષણ શોધવાની તેિજ લચઠ્ઠી ઉપાડ જેવી મવમવધ રિત દ્રારા મશખવવાિાાં આવે છે. જેથી બાળકો સરળ રીતે ગજુરાતી વ્યાકરણ સિજી શકે છે અને વ્યવહાર િાાં ઉપયોર્ પણ કરી શકે છે. (સતીષકુિાર પ્રજાપમત – પાંચિહાલ - 9978779260, મકેુશભાઈ ઉપાધ્યાય - વડોદરા - 9925799846, દીપકભાઈ વેકરીયા - રાજકોટ - 9228165407, કિલેશભાઈ ભટ્ટ - ભાવનર્ર - 8141671778, લચરાર્ભાઈ ભાવસાર - આણાંદ - 9824366921, ક્રહરેનભાઈ સાંઘાણી - બોટાદ - 9904994294) ૨) બાળકોને પે્રક્ટીકલ ની પધ્ધમતથી ગજુરાતી વ્યાકરણ શીખી શકે તે હતેથુી તેિને વ્યાકરણના મવમવધ પ્રોજેકટ આપવાિાાં આવે છે. (આયેશાબેન પટેલ - અિદાવાદ - 8000233268, મનયતીબેન પટેલ - ર્ાાંધીનર્ર - 7600031823) ૩) વર્ાખાંડ શશુોભાનની સાથે સાથે બાળકો ભાષાિાાં પણ નવુાં શીખે તે હતેથુી શબ્દ, વાક્ય, જોડણી, શબ્દાથા, રૂઢીપ્રયોર્, શબ્દ સમહૂ િાટે એક શબ્દ, સવાનાિ, મવશેષણ, ક્રિયામવશેષણ, સાંજ્ઞા જેવા એકિન ેસિજવા િાટે મવમવધ પ્રકારના ચાટા બનાવીને વર્ાખાંડની દીવાલ પર લર્ાવવાિાાં આવ્યા છે. (અમિનભાઈ પ્રજાપમત - ર્ાાંધીનર્ર - 9724089181, અમિતભાઈ િોરી - સરેુન્દ્રનર્ર - 8866655861, પીન્રુ્બેન પટેલ - પાંચિહાલ - 8980590917, કનૈયાલાલ પટેલ - િહસેાણા - 9586842643, રીનાબેન જેિવા - ર્ીરસોિનાથ - 8758511211, ભર્વાનજીભાઈ કટેશીયા - જાિનર્ર - 9925891560, જીગ્નેશભાઈ રાિોડ - સરુત - 9033565586)

Page 9: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 9

૪) ભાષાકીય વ્યાકરણ શીખવાડવા િાટે શાળાિાાં નાટકની િદદ લેવાિાાં આવે છે. (ચતરુભાઈ ઝાપક્રડયા - બોટાદ - 9898574295) ૫) બાળકો ભાષાકીય શબ્દનુાં સ્પષ્િ અને સાચા ઉચ્રણ કરે તે હતેથુી પ્રાથાનાખાંડિાાં દરરોજ ૫ (પાાંચ) અલર્ અલર્ કાળિાાં વાક્ય બોલાવવાિાાં આવે છે. (રિેશભાઈ જાદવ - રાજકોટ - 8866606379) ૬) બાળકોને ભાષાના નવા શબ્દો તેિજ ઉચ્ચારણ શીખવાડવા િાટે વાતાા કહવેાિાાં આવે છે. (િલયભાઇ જોશી - અિરેલી - 9426624442) ૭) શાળાિાાં ભાષા કોનાર મવકસાવવાિાાં આવ્યુાં છે, બાળકો તેનો ખબુ સારો એવો ઉપયોર્ કરે છે. (બાબભુાઈ િોર - કચ્છ - 9925640338, દેવાાંર્ીબેન બારૈયા - જાિનર્ર - 9429272564, કરશનમસિંહ િોરી - ભાવનર્ર - 9737807621, મકેુશભાઈ પરિાર - બોટાદ - 9601288601) ૮) ગજુરાતી વ્યાકરણ PPT અને VIDEO ની િદદથી શીખવાડવાિાાં આવ ેછે, ઓક્રડયો - મવડીઓ દ્વારામશખવાડલે વ્યાકરણ લાાંબા સિય સધુી યાદ રહ ેછે. (સતીશભાઈ પરિાર - રાજકોટ -9558554560)

(૪) પ્રશ્ન: અંગે્રજી ભાષાને સરળતાથી િીખવા માટે અંગે્રજી ભાષાના િબ્દભડંોળમા ંવધારો કરવા માટે આપે કરેલ પ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) બાળકોને અંગ્રેજી શબ્દોનુાં જ્ઞાન વધે તે િાટે હાથની આંર્ળી પપેટ , સ્ટીક પર કાર્ળ લર્ાડલે પપેટ વર્ાખાંડિાાં બાળકો સાિે રજુ કરવાિાાં આવે છે. બાળકો આ પપેટ પર પોતાને મશક્ષક દ્વારા મશખવાડલે વાકય રચના પ્રિાણ ેપોતાની જાત ેએક પછી એક વાકય બોલ ેછે, આિ પપેટ પરથી જે વસ્તનુ ુાં પપેટ હોય તેનો મનબાંધ તૈયાર થઇ જાય છે. (નીલિબેન રાણા - ભરૂચ - 8128640015)

૨) વર્ાિાાં ૫ અંગ્રેજી શબ્દો બાળકોન ેલખાવવાિાાં આવે છે અન ેબીજા ક્રદવસે વર્ાિાાં વારાફરતી બધા બાળકો બોલ ેછે.જયારે ૧૦૦ સ્પેલલિંર્ થાય ત્યારે મલૂ્યાાંકન િાટે ટેસ્ટ લેવાિાાં આવે છે, ટેસ્ટિાાં જેણે વધ ુિાકા આવ્યા હોય તેને પ્રોત્સાહન િાટે ઇનાિ આપવાિાાં આવે છે.

Page 10: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 10

(ક્રકિંજલબેન પટેલ - કચ્છ - 8401495935, ક્રદલીપભાઈ આક્રહર - જાિનર્ર - 9173325403, નીરવભાઈ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9586116776) ૩) શાળાિાાં ભાષા પ્રત્યે બાળકોિાાં સરુચી વધે તે િાટે "ભાષા ડ"ે િનાવવાિાાં આવે છે જેિાાં ગજુરાતી, ક્રહન્દી, સાંસ્કૃત અને અંગ્રેજી ભાષાનો સિાવેશ કરેલ છે. જે ભાષાનો ક્રદવસ હોય તે ક્રદવસે મશક્ષક અને મવદ્યાથી આખો ક્રદવસ તે જ ભાષાનો પ્રયોર્ શાળાિાાં કરે છે. ફળશ્રમુત રૂપે િહદ અંશે બાળકોિાાં ભાષાને અંતર્ાત સધુારો આવ્યો છે. (પીયશુભાઇ પટેલ - પાટણ - 8905955755) (૪) વર્ાખાંડની વસ્ત ુ ચીશે બાળકો અંગ્રેજીિાાં જાણ ે તે િાટે વર્ાખાંડની દરેક વસ્ત ુ જેવી કે ટેબલ, દરવાજા, બારી, પાંખો, ટયબુલાઈટ, કાળાં પાક્રટયુાં વર્ેરેિાાં કાર્ળ લર્ાડી અંગ્રેજી સ્પેલલિંર્, ઉચ્ચારણ અને અથા લખવાિાાં આવ્યો છે. (દિયાંતીબેન પટેલ - કચ્છ - 9408837250, સાંર્ીતાબેન દલસાણીયા - સરેુન્દ્રનર્ર - 9427669439, પ્રકાશભાઈ વણકર - સાબરકાાંિા - 9427884557) ૫) હાજરી પરૂતા સિયે વર્ાખાંડિાાં જેટલી સાંખ્યા હોય તેિેને રોલ નાંબરની સાથ ેએક એક અંગ્રેજી શબ્દ આપવાિાાં આવે છે, મશક્ષક જયારે હાજરી પરેૂ ત્યારે યસ સર - િેિ ની જગ્યા એ અંગ્રેજી શબ્દ બોલે છે. (દીપલીબેન િહીડા - બોરસદ - 9408865196) ૬) અંગ્રેજી શબ્દો શીખવાડવા િાટે નેટ પરથી લચત્રો ડાઉનલોડ કરીને ટીવીિાાં બતાવવાિાાં આવ ે છે, મવદ્યાથી લચત્ર જોઇન ે અંગ્રજેી શબ્દ વાાંચે છે. (ભગભુાઈ દેસાઈ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9427552125, પાંકજકુિાર પ્રજાપમત - દાાંતીવાડા - 9428557463) ૭) મવદ્યાથીઓ પાસ ે ડીક્ષનરી બનાવવી. - જેિાાં એક લેટર િાટે મવદ્યાથીઓ ઓછાિાાં ઓછાાં 150 સ્પેલલિંર્ શોધી લાવે ,તેવો આગ્રહ રાખવાિાાં આવ ેઅને અંતે આિ એક મવદ્યાથીઓની પોત ેબનાવેલી હસ્તલલલખત ડીક્ષનરી તૈયાર થઈ જાય છે. (શ્રધ્ધાબને રાવલ - ભાવનર્ર - 9638304001) ૮) િધ્યાહન ભોજન જયારે પીરસાત ુાં હોય ત્યારે ધો ૪ કે તેની ઉપરના ધોરણના મવદ્યાથી ૨ - ૨ ના જુથિાાં અંગ્રેજી શબ્દ અને તેનો અથા બોલે છે. (ચાંદુભાઈ આક્રહર - નવસારી - 9825883869) (૫) પ્રશ્ન: શુ ંઆપે ટેકનોલોજીના ઉપયોગ દ્વારા કોઈ નવીનતમ પ્રયોગ કરેલ છે. તેની ટ ંકી શવગતો આપો. તારિ: મશક્ષકોએ ટેકનોલોજીના ઉપયોર્ દ્વારા નીચે મજુબના નવીનતિ પ્રયોર્ કરેલ છે. ૧) મશક્ષકે મવજ્ઞાન અને ર્લણતના અઘરા ટોમપક ની સી.ડી. બનાવી મવદ્યાથીઓને બતાવી અઘરા મદુ્દાઓ સરળતાથી સિજાવ્યા. ૨) સોશીયલ સાઈટ ફેસબકુ પર શાળાનુાં પેજ બનાવી મવદ્યાથીઓ અને શાળા દ્વારા થતી તિાિ પ્રવમૃતઓના ફોટા સાથે િાક્રહતી અપલોડ કરી શાળા મવશ ેવાલીઓ તથા અન્યન ેિાક્રહતર્ાર કયાા. ૩) િાઉસ િીસીફ નાિનો સોફ્ટવેર ડાઉનલોડ કરી તેિાાં યમુનટ ટેસ્ટ તૈયાર કરી િલ્ટી િાઉસના ઉપયોર્ દ્વારા મવદ્યાથીઓ સરળતાથી ટેસ્ટ આપતા થયા. ૪) મશક્ષકે કમવતાઓ ડાઉનલોડ કરી મવદ્યાથીઓને સાંભળાવી અને સાથે સિજાવી.

Page 11: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 11

૫) એન્રોઈડ ફોનિાાં ચાલ ેતેવી મશક્ષણને લર્તી એપ ડાઉનલોડ કરી મશક્ષકે મવદ્યાથીઓને તેના દ્વારા ભણાવ્યા. ૬) મશક્ષણને લર્તા વીક્રડઓ યટુયબુ પરથી િેળવી મવદ્યાથીઓને બતાવ્યા અને સિજાવ્યા. ૭) મશક્ષકે વોટ્સએપ પર ગ્રપુ બનાવી મવદ્યાથીઓને મશક્ષણને લર્તી સિસ્યાનુાં ઘરેથી મનરાકરણ િેળવી શકે તેવી વ્યવસ્થા કરી. ૮) ટેક્નોલોજીના ઉપયોર્ દ્રારા સ્િાટા કલાસરૂિ ની વ્યવસ્થા કરી મવદ્યાથી ઓિાાં મશક્ષણ પ્રત્યે રસ વધાયો. ૯) મશક્ષણિાાં ઉપયોર્ી મવમવધ વેબસાઈટની સિજ મવદ્યાથી ઓન ેઆપી. ૧૦) ઈન્ટરનેટ પરથી રસપ્રદ પઝલ, ડીક્ષનરી, મશક્ષણને લર્તી ર્િે વર્ેરના ઉપયોર્ દ્વારા મવદ્યાથી ઓને સિજાવ્યા. ૧૧) ઈન્ટરનેટ પરથી ઈમતહાસના ,મવજ્ઞાનના પ્રયોર્ના અન ે લણતના વીક્રડયો દ્વારા મવદ્યાથી ઓન ેભણાવ્યા. ૧૨) શાળાના એલ.સી.ડી. પર અથવા પ્રોજેકટર દ્વારા તિાિ મવષયોના મદુ્દાઓનો વીક્રડયો િેળવી મવદ્યાથીઓન ેસિજાવ્યા. સરકારી પ્રાથમિક શાળાના મશક્ષકો દ્વારા બનાવેલ વબેસાઈટ/બ્લોર્ નીચે પ્રિાણે છે.જે આપન ેઆપના મશક્ષણકાયાિા ઉપયોર્ી થઇ શકે છે: www.edusafar.com www.bhaveshsuthar.com www.bhaveshpandya.org www.dabhirajesh.blogspot.in www.nvndsr.blogspot.in www.manishsuthar2013.blogspot.com (૬) પ્રશ્ન: આપના મતે િા માટે અંગે્રજી શિક્ષિમા ંબાળકો નબળા રહી જાય છે? આ મશુ્કેલીને

દુર કરવા માટે આપની િાળામા ંકોઈ પ્રયાસ થયેલ છે? તેની ટ ંકી શવગત જિાવો? અને જો

કોઈ પ્રયાસ થયેલ નથી કરવામા ંઆવેલ તો આપના માટે કયા પ્રકારના પ્રયત્નો કરી િકાય? તારિ: બાળકોિાાં ભાષા પ્રત્યે રસ જાર્ે તેિજ અંગ્રજેી ભણવાિાાં, સિજવાિાાં, લખવાિાાં અને બોલવાિાાં આત્િમવિાસ વધે તે િાટે નીચે મશક્ષકોએ મજુબના પ્રયત્નો કરવા જોઈએ. ૧) બાળકોના જૂથ પાડી બાળકોને અંગ્રજીિાાંજ જૂથચચાા કરવા કહી શકાય. ૨) દરેક શાળાિાાં અિવાક્રડયાિાાં અમકુ ક્રદવસ મશક્ષક અને બાળકોએ ફરજીયાત અંગ્રેજીિાાં જ વાત કરી વાતાવરણ અંગ્રેજી યકુ્ત બનાવી શકાય.

Page 12: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 12

3) બાળકોન ે પહલેા જેવુાં આવડ ે તેંવ ુઅંગ્રેજી બોલવાનુાં, પછી સ્પષ્ટ વાાંચન, ત્યારબાદ ર્ૂાંકા શબ્દોનુાં વાાંચન, પછી નાના વાક્યોનુાં વાાંચન, અન ેછેલ્લ ેફકરા વાાંચન જેવી િિબદ્ધ પ્રવમૃત કરાવવી. ૪) આ ઉપરાાંત, ૧) શાળાિાાં અંગ્રેજી સિાચારપત્રોનુાં મનયમિત વાાંચન, રોજીંદા વ્યવહારિાાં અંગ્રેજી શબ્દોનો પ્રયોર્,અંગ્રેજી વાતાા વાાંચન, સ્પેલલિંર્ બોક્સ, વાાંચન િહાવરો, 2) અંગ્રજેી વાાંચન, શ્રવણ અન ેકથન કૌશલ્ય મવકસાવવુાં, અંગ્રેજી અંતાક્ષરી, અંગ્રજેી કોનાર,અંગ્રેજી કાવ્યર્ાન, સ્પેલલિંર્ બેંક, TLM બનાવવા, ૩) કારુ્ાન ફીલ્િ સ્થામનક ભાષાિાાં અને એજ અંગ્રજેી ભાષાિાાં બતાવવી,શાળાની દરેક જગ્યા અને વસ્તઓુ પર ગજુરાતી અને અંગ્રજી શબ્દો લખવા, પ્રાથાના સભાિાાં સમહૂ ર્ાન કરાવવુાં, અંગ્રજી સિાચાર બતાવવા, બાળકોએ પોતાનો પક્રરચય અંગ્રજેીિાાં જ આપવો,લચત્રો, પ્રોજેક્ટ, ૪) બાળકોન ેઆપવાિાાં આવતા સચૂનો, પ્રાથાના,બાળક પાસેથી અંગ્રજેી મનબાંધ વાાંચન,મનયમિત પનુરાવતાન, વકતતૃ્વ સ્પધાાન ુાં આયોજન, ભીંતલચત્રોકે લખાણ, મકુવાાંચન, વાાંચન ચાટા , ફોટો ચાટા ,િેચ કાડા,ફ્લેશ કાડા, અંગ્રેજી બોલવાની રિતો, ભાષા પ્રિાણે શબ્દકોશની રિતો,પાત્રઅલભનય, અહવેાલ લખેન,પત્ર લેખન, લચત્ર વણાન, ફકરા વાાંચન, વાતાા લખાણ અને વાાંચન વર્ેરે પ્રયત્નો દ્વારા બાળકોને સહલેાઈથી અંગ્રજેી મવષય શીખવાડી શકાય. બાળકોની મશુ્કેલીઓ: અંગ્રેજીનો ખોટો ડર અને પવૂાાગ્રહ. પ્રોત્સાહનનો અભાવ, શ્રવણ, કથન, અને વાાંચનનો િિ જળવાતો ન હોવાથી. પ્રાથમિક શાળાિાાં આવતા બાળકોનુાં આમથિક,સાિાજજક અને કૌરુ્ાંલબક વાતાવરણ અસરકારક ન

હોવાથી. ભાષાના મશક્ષકોનો મખુ્ય મવષય ગજુરાતી, ક્રહન્દી કે સાંસ્કૃત હોય અને તે અંગ્રેજી મવષયભણાવે છે.

તેથી મવષયને પરુતો ન્યાય િળતો નથી. બાળકોિાાં શબ્દભાંડોળ અને પનુઃઅભ્યાસનો અભાવ. મશક્ષણ પ્રત્યે જાગમૃત ધરાવતા પરીવારો તથા મશક્ષણિાાં તેજ ર્તી ધરાવતા કેટલાક મવદ્યાથીઓ

મશક્ષણ િાટે સરકારી શાળાિાાં ભણવાનુાં પસાંદ કરતા નથી જેના કારણે બીજા મવદ્યાથીઓને જોઈતા પ્રિાણિાાં સહાધ્યાયીઓ િળતા નથી.

અમકુ મશક્ષકોનુાં અંગ્રેજી સારુાં હોવા છતાાં તેની મશખવવાની પદ્ધમતના કારણે બાળકોને શીખવેલ ુબધ ુજ તેની સિજણની બહાર જાય છે.

કારણો: વાલીઓનોસાંપકા અને બાળકોની અમનયમિતા િાતભૃાષાના મશક્ષણિાાં પણ અભાવ અને અંગ્રેજી િાટે અસરકારક વાતાવરણ બહશેુ્રણીય વર્ાખાંડો. િાળા માટે સ ચનો: જે મશક્ષકનો મખુ્ય મવષય અંગ્રેજી હોય તે જ મશક્ષક શાળાિાાં અંગ્રેજી ભણાવે તેવો મનયિ હોવો

જોઈએ. તેથી બાળકોને અંગ્રજેીનુાં મશક્ષણ પરેૂપરુૂાં િળી રહ.ે

Page 13: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 13

મશક્ષકોએ પણ અંગ્રેજી ઉચ્ચારણ કરવુાં જેથી બાળક સાાંભળે અને તેને પણ અંગ્રજેી બોલવા પે્રક્રરત કરવા જોઈએ.

બાળકોના અભ્યાસિિિાાં પહલેા ધોરણથી જ અંગ્રેજી મવષય ફરજીયાત હોવો જોઈએ. મશક્ષકોએબાળકોનેભમવષ્યિાાંઅંગ્રેજીનાલીધેઆવનારીમશુ્કેલીઓનેધ્યાનિાાંલઈનેઅંગ્રજેીમવષયને

ર્ાંભીરતાપવૂાક લઇ બાળકોના આત્િમવિાસિાાં વધારો થાય તેવા નક્કર પ્રયત્નો કરવા જોઈએ. (૭) પ્રશ્ન: કઈ રીતે બાળકોને વધ ુસહલેાઈથી મ ળાક્ષર અને અંકો શવિેનુ ંજ્ઞાન આપી િકાય? જેથી બાળકની સામાન્ય ભ લો જેવી કે, ટ અને ડ, ઠ અને ઢ, બ અને ભ, પ અને ય વગેરે ભ લો સધુારી િકાય? તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) બાળકના ર્ળાિાાં અલર્ - અલર્ અક્ષરના કાડા રાખીને બાળકને ર્િે તે શબ્દ કહવેો અને બાળકને એ શબ્દિાાં આવતા અક્ષરો શોધીને બનાવવા કહવે ુાં. દા.ત. બાળકને નિન શબ્દ કહીએ તો જે બાળક પાસે ‘ન’, ‘િ’, અન ે‘ન’ શબ્દ હોય તેને અલર્ બોલાવીને ‘નિન’ શબ્દ બનાવવો. ૨) ટાંર્ ટ્વીસ્ટરની પ્રેકટીસ દ્વારા બાળકોિાાં બોલવાની કળા મવકસાવી શકાય. 3) આ ઉપરાાંત બાળકોન ેમળૂાક્ષરોની ભલૂો સધુારવા િાટે: રેતી િાાં લખીન ે અક્ષરોના િોટા સ્વરૂપિાાં રાંર્ો ભરીને દીવાલ લેખન તથા ભોયતળીયા પર લખેન કરીને તેને ઘુાંટી શકે તેવી વ્યવસ્થા કરીને શ્રતુલેખન અને િૌલખક પ્રશ્નોતરી કરીને કમ્પ્યટુર પર અવાજ સાથે મવડીયો જોવડાવીને ચાટા બનાવીન ે૪) બાળકોન ે પીિ પાછળ હાથની આંર્ળી કે અન્ય વસ્ત ુ વડ ેઅઘરા મળૂાક્ષરો અને અંકો ઘુાંટવાની અનભુતુી દ્વારા શીખવી શકાય. ૫) બાળકો ઘરેથી સ્કલૂિાાં આવે ત્યારે તેણે શુાં જોયુાં તે શબ્દો બકુિાાં લખાવવા અને પછી શબ્દોિાાંથી વાક્યો બનાવવા કહવે ુાં. ૬) કોઈ ખાવાના ફરસાણિાાં મળૂાક્ષરના અક્ષરોનો આકાર આપીન ેબાળકોન ેમળૂાક્ષરની સિજણ આપી શકાય. ૭) અક્ષરોની કમવતા, જોડકણા, બાળર્ીતો તૈયાર કરીને તેનુાં મનયમિત ર્ાન કરાવીને ૮) મવમવધ શબ્દરિતો રિાડીને ૯) પશ,ુ પક્ષીના લચત્રો તથા કારુ્ાન લચત્રો ની સરખાિણી મળૂાક્ષર જોડ ે કરીને વર્ેરે. પદ્ધમતઓ દ્વારા ભલૂો સધુારી શકાય.

Page 14: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 14

(૮) પ્રશ્ન: આપે અંગે્રજી ભાષા િીખવવા ક્ા ંપ્રયત્ન કરેલ છે? તેની ટ ંકી શવગત જિાવો. તારિ: મશક્ષકોએ મવધાથીઓને અંગ્રજેી શીખવવા િાટે નીચે મજુબની મવમવધ પ્રવમૃિ કરેલ છે. ૧) શાળાિાાં અંગ્રેજી સાિામયક ચાલ ુકયાા જેથી મવદ્યાથીઓને અંગ્રજેી વાાંચન નો િહાવરો થઇ શકે. ૨) પે્રઝેન્ટેશન અને મવક્રડયો દ્વારા અંગ્રેજીનો રોજીંદા જીવનિાાં ઉપયોર્ મવષે શીખવાડવાિાાં આવ્યુાં. 3) પ્રાથાનાસભા અને શાળાના સિય દરમિયાન મશક્ષકે મવદ્યાથીઓ પાસે અંગ્રજેી ભાષાનો વધ ુઉપયોર્ કરાવ્યો. ૪) કાડા - પેપર, સ્પેલલિંર્, અંતાક્ષરી રિત દ્વારા અંર્જેી મવદ્યાથીઓને સરળતાથી શીખવવાિાાં આવ્યુાં. ૫) સપ્તાહ ઉજવણી કરવાિાાં આવી જેિાાં ફળ, પ્રાણી, રાંર્, અને શાકભાજી વીક રાખવાિાાં આવ્યા. ઉ.દા. ફળ સપ્તાહિાાં મવદ્યાથીઓ અંગ્રેજીિાાં ફળને લર્તા ઉખાણા, ર્ીત, રોલ પ્લ ેકરે અને દરેક વર્ાને પણ અલર્ ફળના અંગ્રેજી નાિ આપવાિાાં આવ્યા. ૬) એક મશક્ષકે હાજરી પરુાવતી વખતે મવદ્યાથીઓ પાસે રાજ્ય અને રાજધાનીનુાં નાિ અંગ્રેજીિાાં બોલાવે છે. ૭) વર્ાિાાં મવદ્યાથીઓને અંગ્રેજીિાાં નાની - નાની વાતાાઓ અને વતાિાનિાાં થયેલ ઘટનાઓ મશક્ષકે સિજાવી. ૮) હાજરી પરુતી વખતે મવદ્યાથીઓને તેનો નાંબર અને નાિનો સ્પેલલિંર્ બોલવા સચુવ્યુાં. ૯) મવદ્યાથીઓને અંગ્રજેીના મવડીઓ, ર્ીતો, જોડકણા, અંગ્રેજી કારુ્ાન, સિાચાર પત્રના વાાંચન દ્વારા સરળતાથી અંગ્રેજી શીખવાડયુાં. ૧૦) મવદ્યાથીઓને વર્ાિાાં અંગ્રેજીિાાં પોતાનો પક્રરચય આપવા કહવેાિાાં આવ્યુાં. (૯) પ્રશ્ન: શિક્ષકો દ્વારા જિાવવામા ંઆવેલ સમસ્યાઓ માથંી નવમા(ંક) ક્રમની મખુ્ય અને સૌથી વધ ુિાળામા ંજોવા મળતી સમસ્યા છે કે, િાળામા ંબાળકોને અંગેજી શવષય પ્રત્યે અરૂચી અને અંગે્રજી શવષય સમજવામા ંઅઘરો પડે છે. બાળકોની અંગેજી શવષય પ્રત્યે અરૂચી દુર થાય તે માટે કરેલ પ્રવશુત અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો.

તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. જવાબની સાથે મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપલે છે. ૧) " Master of English " રિત અંતર્ાત શાળાના ધોરણ પ્રિાણ ેબાળકોના ગ્રપુ બનાવી ગ્રપુ િાાંથી એક બાળક ઉભો થઈ બાકીના ગ્રપુને એકક્ટિંર્ વડ ે સિજાવશે. અને તેનો જવાબ બાળક અંગ્રજેીિાાં આપશે.બધા ધોરણિાાં મવજેતા ગ્રપુને Master of English જાહરે કરવાિાાં આવે છે. (લખનભાઈ જોશી - ભાવનર્ર - 9428182365) ૨) અંગ્રેજી મવષય પ્રાથમિક શાળાિાાં ધોરણ - ૫ થી આવે છે. ધોરણ - ૩ થી જ અંગ્રેજી કક્કો શીખવવાનુાં ચાલુાં કયુાં જેથી ઘણાાં બાળકો પ્રાથમિક કક્ષાનુાં અંગ્રેજી સ્પેલલિંર્ િોઢે બોલી શકે છે અને લખી પણ શકે છે.દરરોજ 02 સ્પેલલિંર્ - ઉચ્ચાાંર - અથા સાથ ેમવદ્યાથી પોતાની જાતે િેં બનાવેલ બોક્ષિાાંથી

Page 15: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 15

આંમશક રીતે લચઠ્ઠી ઉપાડ ેછે અને એ લચઠ્ઠીિાાં આવેલ સ્પેલલિંર્ ઉચ્ચાાંર,અથા સાથે કાંિસ્થ કરી બીજા ક્રદવસ ેલાવે છે અને એ બાળકન ે પ્રાથાનાસભાિાાં સન્િાનવાિાાં આવે છે. (ર્ૌરવભાઈ પટેલ - અિરેલી - 9727571009) 3) “Gappa day” અંતર્ાત શાળાિાાં નક્કી કરેલા ક્રદવસે બાળકો અને શાળા પક્રરવારના તિાિ સભ્યો જેવુાં આવેડ ેતેવુાં ફરજીયાત અંગ્રેજી ભાષાિાાં વાતચીત કરવાિાાં આવે છે. (સભુાષભાઈ વાળા - જુનાર્ઢ - 7405352667) ૪) “ENGLISH CORNER” શાળાિાાં બનાવવાિાાં આવ્યુાં છે.તેિાાં અંગ્રજી ભાષાિાાં કોમિકસ,િેર્ેઝીન,પેપર કક્રટિંર્.આટીકલ,ફ્લશે કાડા,સ્પેલલિંર્ કાડા,ચાટા ,પઝલ,ર્ેિ અન ેડીક્ષનરી રાખવાિાાં આવે છે.બાળકો ફ્રી સિયિાાં રસ પવૂાક અંર્ેજી કોનારનો ઉપયોર્ કરી અંર્ેજી શીખે છે. (કેતનકુિાર જોશી - વડોદરા - 9909533950) ૫) શાળાિાાં બાળકોની અંર્ેજી મવષય પ્રત્યે અરૂચી દુર થાય તે િાટે બાળકો એ પોતાના ધોરણની ક્રડક્ષનરી જાત ેતૈયાર કરી તેનો ઉપયોર્ કરવાિાાં આવે છે.અન ેશબ્દો ના કાડા બનાવી તનેો ફ્લશેકાડા તરીકે ઉપયોર્ કરવાિાાં આવે છે. (ર્ૌતિભાઈ ઇંદ્રોડીયા - રાજકોટ - 9426516945, અમિતકુિાર પટેલ - સાબરકાાંિા - 9909535212) ૬) શાળાિાાં બાળકોને દરરોજ િાટે ફક્ત ૧૫ નવા શબ્દો શોધી બીજા બાળકો સાથે સરખાવવા િાટે જણાવવાિાાં આવ્યુાં જેથી એક બાળક ઓછાિાાં ઓછા ૫૦ અંગ્રેજી શબ્દો શીખે અને દરરોજ બીજા ક્રદવસ ેનવુાં શીખવા િાટે ઉત્સાહીત બને છે. (ર્ીરીશકુિાર ચૌધરી - દાહોદ - 9824259724) ૭) શાળાિાાં નક્કી કરેલા ક્રદવસે અંગ્રજેીિાાં કાવ્યર્ાન, મનબાંઘલેખન,રિત,વાતાા, અંર્ેજી પર અલભનય જેવી સ્પઘાા યોજવાિાાં આવ ેછે. તેથી બાળકોનો અંગ્રજેી મવષય પ્રત્યે ડર દુર થાય અને અંગ્રેજી મવષયિાાં રૂચી વધે. (વશરાિભાઇ પટેલ - બનાસકાાંિા - 9725409775, નટવરમસિંહ પરિાર - આણાંદ - 9913636555)

Page 16: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 16

ગણિત

Page 17: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 17

(૧) પ્રશ્ન: ગણિત શવષય રસપ્રદ બને અને સરળતાથી શવદ્યાથીઓ સમજી િકે તે માટે કરેલ પ્રવશૃિ અને પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) બાળક જયારે વર્ાખાંડિાાં આવે તથા બહાર જાય ત્યારે તેિને સાંખ્યારેખા, સ્થાનક્રકિંિત વર્ેરે શીખ ેતે િાટે શાળાની લોબી પર સાંખ્યારેખા, સ્થાનક્રકિંિત વતુાળ દોયુાં બાળકો આવતા જતા તેના પર ચાલ્યા જાય અને સાંખ્યા રેખા પરથી સાંખ્યા, સરવાળા, બાદબાકી, સ્થાનક્રકિંિત શીખે અને ર્મ્િત સાથે જ્ઞાન િેળવે છે. (કલપેશભાઈ ફેફર - િોરબી - ૮૮૬૬૪૪૧૪૪૪, પ્રવીણમસિંહ ઝાલા - ખેડા - ૯૯૦૪૩૬૪૯૭૧) ૨) બાળકોને ર્લણત મવષય રિત અને ર્િતની િદદ થી શીખવાડવા વર્ાખાંડની અંદર ર્ાલણમતક પઝલ, ન્યઝુપેપરિાાં આવતી ર્ાલણમતક િથાિણ (પઝલ), ર્ાલણમતક સાપસીડી, ગરુુજી કી ચેલેન્જ, બીજ ર્લણતના કોયડા, જુદા જુદા ર્ાલણમતક TLM, કોમ્પ્યટુર પર દાખલા, એકીબકેી અને અમવભાજ્ય - મવભાજ્ય સાંખ્યા ની ર્િે વર્ેરે પ્રકારની ર્ેિ, િટીરીયલ તેિજ મવમવધ સ્ત્રોતનો ઉપયોર્ કરવાિાાં આવ ેછે. બાળકોને આ પ્રકારની રિત વધ ુ રસપ્રદ કરવા જુદા જુદા જૂથ પાડીને સાચા જવાબના પોઈન્ટ આપવાિાાં આવે છે જેથી કરીને બાળકો સતત વધ ુપોઈન્ટ િેળવવા વધ ુિહનેત કરતા અને િથાિણ કરતા થયા છે. (પીન્રુ્બેન પટેલ - પાંચિહાલ - ૮૯૮૦૫૯૦૯૧૭, અમિતભાઈ િોરી - સરેુન્દ્રનર્ર - ૮૮૬૬૬૫૫૮૬૧, દિયાંતીબેન પટેલ - કચ્છ - ૯૪૦૮૮૩૭૨૫૦, ર્ાયત્રી ડાભી - પોરબાંદર - ૯૪૨૮૮૪૨૬૯૫, િશરૂભાઈ રબારી - ધાનેરા - ૯૪૨૬૨૩૬૮૪૨, અશોકભાઈ પરિાર - કચ્છ - ૯૪૨૭૨૪૯૩૬૨, લાલજીભાઈ પાંચાલ - સરેુન્દ્રનર્ર - ૯૪૨૭૩૨૩૦૪૬, તેજસભાઈ િસાલીયા - બનાસકાાંિા - ૯૪૨૮૬૭૫૩૦૩, ભામવનભાઈ કોક્રરયા - પોરબાંદર - ૯૫૮૬૬૨૦૭૧૯, કિલેશભાઈ લીલા - રાજકોટ - ૯૬૦૧૮૪૦૩૩૩, ભાિીનીબેન મિસ્ત્રી - બનાસકાાંિા - ૯૪૨૯૩૧૦૧૯૨, જયદેવભાઈ ભટ્ટ - જુનાર્ઢ - ૯૭૧૨૯૨૧૩૪૧ક, રાિજીભાઈ રોટાતર - બનાસકાાંિા - ૯૭૨૬૬૫૮૫૦૮, શાાંતીબેન પરિાર - જુનાર્ઢ - ૯૮૨૪૪૯૩૮૦૯, ભાનપુ્રસાદ પાંચાલ - આણાંદ - ૯૭૩૭૨૨૯૬૭૦, રિેશભાઈ સેતા - ભાવનર્ર - ૯૮૨૪૮૧૯૬૫૬, િાલદેભાઈ કરવાદરા - પોરબાંદર - ૯૮૨૫૦૧૩૩૨૧, પજુાબેન પૈજા - રાજકોટ - ૯૮૨૫૪૨૪૬૬૧) ૩) બાળકો ચડતા ઉતરતા િિની સાંખ્યા શીખે તે હતે ુથી શાળાના દાદર પર ચડતી ઉતરતી સાંખ્યા પેકન્ટિંર્ કરીને લખવાિાાં આવી છે જેથી ચડતા - ઉતરતા વાાંચી શીખી શકે. (મિલનભાઈ રાવલ - ભાવનર્ર - ૯૦૧૬૯૮૨૧૯૯) ૪) વર્ાખાંડની અંદર બાળક જ્યાાં જુવે ત્યાાં ર્લણત શીખી શકે તે હતેથુી શાળાિાાં જ િેથ્સ રૂિ અથવાતો ર્ાલણમતક - મવજ્ઞાન કોનાર બનાવવાિાાં આવ્યો છે જેિની દીવાલ પર ર્ાલણમતક સતુ્રો તેિજ તેના મસદ્ધાાંતો લખવાિાાં આવ્યો છે. (ભાદુભાઈ દેસાઈ - સરેુન્દ્રનર્ર - ૯૪૨૭૫૫૨૧૨૫, પ્રવીણભાઈ િકવાણા - ભાવનર્ર - ૯૪૨૮૬૧૯૮૦૯, િોરી કરણમસિંહ - ભાવનર્ર - ૯૭૩૭૮૦૭૬૨૧)

Page 18: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 18

૫) બાળકોને ઘક્રડયા શીખવાડવા િાટે પ્રાથાનાખાંડ તેિજ વર્ાખાંડિાાં ઘક્રડયા ર્ાન કરાવવાિાાં આવે છે. (પ્રમતકભાઈ રૂડાની - અિરેલી - ૯૪૨૯૫૫૯૩૦૮, મિક્રહરભાઈ સોલાંકી - િેહસાણા - ૯૫૧૦૩૭૩૭૭, મશરીષભાઈ પટેલ - સરુત - ૯૭૧૪૪૭૫૩૨૦, શેખ સાકીરહસેુન - િહીસાર્ર - ૯૯૦૪૫૫૮૬૭૩)

(૨) પ્રશ્ન: ગણિત શવષયમા ંભ શમશત પ્રકરિ બાળકોને રમતની સાથે ઉત્સકુતાની સાથે િીખી િકે તે માટે આપે કરેલ નવતર પ્રયોગ તેમજ તેમનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) બાળકોને કાટકોણ, લઘકુોણ, ગરુુકોણ જેવા ભમૂિમતના ખણુાઓનો પક્રરચય બાળકો સરળતાથી શીખ ેતે હતેથુી વર્ાખાંડની અંદર જ તેિને કાંપાસના સાધનની િદદ વડ ે વ્યવહાક્રરક ઉદાહરણ રૂપે બારીના ખણૂા,પર્મથયાાં ના ખણૂા, દીવાલની ક્રકનાર વર્ેરે કેટલા અંશનો ખણૂો થાય તેિજ તેને િાપવાની યોગ્ય રીતો સિજાવવાિાાં આવે છે. બાળકો આ પ્રયોર્ પોતાના ઘરે જઈને પણ દોરવે છે. (િેલાભાઈ રાિોડ - નિાદા - 7878711192, વરૂણભાઈ દવ ે- અિરેલી - 9601840333, હીરાભાઈ પરુોક્રહત - બનાસકાાંિા - 9723674276) ૨) ભમૂિમતનો એકદિ બેઝીક ખ્યાલ આકાર તેિજ તેની િાપણી મવષે સિજુતી આપવા િાટે વર્ાખાંડ ની અંદર તેિજ શાળાના િેદાનિાાં આવેલ મવમવધ આકારો નો ઉપયોર્ લઈને તેિને સિજાવવાિાાં આવે છે અને તેનો એક્રરયા, ક્ષેત્રફળ, વ્યાસ,પક્રરઘ કઈ રીતે ર્ોતવુાં તેનુાં પે્રક્ટીકલ કરાવવાિાાં આવે છે. (આક્રકબહસૈુન િનસરુી - અિદાવાદ - 7984349332, ભાવમસિંહ ડાભી - ર્ાાંધીનર્ર - 8000962233, ભામવકભાઈ સરુાણી - લાિી - 9429426938, અલ્વીના અબ્બાસભાઈ - નવસારી - 9510137377, અમિનભાઈ જોશી - સરુત - 9574590186, ચેતનભાઈ ચૌહાણ - ઉિરપાડા - 9574949014) (૩) ર્લણત મવષયિાાં ભમૂિમત પ્રકરણ બાળકોને દ્રશ્ય શ્રાવ્ય સાધન વડ ેશીખી શકે તે હતેથુી બાળકોને ભમૂિમત પ્રકરણ DVD તેિજ કોમ્પટુરિાાં મવમવધ વીક્રડઓ દેખાડીને શીખવાડવાિાાં આવે છે. તદુપરાાંત શાળાિાાં વીક્રડઓને અનરુૂપ ટેસ્ટ પણ લેવાિાાં આવે છે. (અમિતભાઈ િોરી - સરેુન્દ્રનર્ર - 8905175962, ર્ૌતિભાઈ ઇન્દ્રોડીયા - રાજકોટ - 9426563040, નરેન્દ્રભાઈ ચૌહાણ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9428086079) ૪) વર્ાખાંડિાાં પ્રવેશ કરતાની સાથે ભમૂિમત સાથે મલુાકાત કરે અને ઓળખ ે તે હતેથુી વર્ાખાંડના દરવાજાની નીચે ખણૂાઓનુાં િાપ ઓઈલપેન્ટથી દોરવાિાાં આવ્યુાં છે જેથી કરીને બાળક દરવાજો ખોલ ેતો પણ તેને કયા અંશે ખણૂો ખોલ્યો છે તે ખ્યાલ આવે. (દુષ્યાંતભાઈ પટેલ - કરિસદ - 9033565586, ભવદીપ વાઢેર - જુનાર્ઢ - 9737179116, બાબભુાઈ િોર - કચ્છ - 9925799846) ૫) બાળકોન ેભમૂિમતના સાધનોના આકાર સિજાવવા િાટે અલર્ અલર્ રિત રિાડવાિાાં આવે છે જેિ કે મત્રકોણ સિજાવવા તેિને િેદાનિાાં લાવીને ઘર - ઘર ની રિત રિાડવાિાાં આવ ેછે અને તેિને સિજાવવાિાાં આવે છે કે મત્રકોણના ર્િે તેટલા ભાર્ કરો પણ સરવાળો ૧૮૦ જ થાય. (ગલુાબચાંદ ગપુ્તા - બનાસકાાંિા - 9427624123)

Page 19: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 19

૬) ભમૂિમતના સતુ્રો કાવ્ય બનાવીને શીખવાડવાિાાં આવ ે છે. (રિેશભાઈ ચાાંદપા - ઉના - 9574682434) ૭) ભમૂિમતની સાંકલ્પના, મસદ્ધાાંતો, વ્યવહારિાાં ઉપયોર્ીતા સિજવા િાટે બાળકોને વર્ાખાંડિા અને િેદાનિા લઇ જઈને પયાાવરણિાાંથી જ મવમવધ આકૃમતઓ, ટાાંકા ની રચના, ક્રદવાલ િા પડતા ખણૂાઓ, લબિંદુ,બાજુઓ, સયૂા િાાંથી નીકળતા ક્રકરણો મવશે,પ્રોજેક્ટર દ્વારા મવક્રડઓ બતાવીને જેિાાં િકાનોનુાં બાાંધકાિ, પ્લોટ ની સિજણ દ્વારા પ્રેકક્ટકલ જ્ઞાન આપવાિાાં આવ ેછે અને વર્ાખાંડની દીવાલ,બોડા િા પડતા ખણૂાની રચના, વતુાળનુાં કેન્દ્ર અને તેની રચના િાટે બાળકોને િેદાનિા લઈ જઈને પે્રકક્ટકલ કરાવાિાાં આવે છે. (નીરવભાઈ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9586800615, ક્રકશોરભાઈ કનેટીયા - બોટાદ - 9726489544) (૩) પ્રશ્ન: તારીખ ૨૫ જ ન ૨૦૧૬ ના રોજ િાળાને લગતી સમસ્યાઓનો પ્રશ્ન પછુવામા ંઆવેલ

હતો. તે અંતગગત શિક્ષકો દ્વારા જિાવવામા ંઆવેલ સમસ્યાઓમાથંી નવમા(ંઅ) ક્રમની મખુ્ય

અને સૌથી વધ ુિાળામા ંજોવા મળતી સમસ્યા છે કે, િાળામા ંબાળકોને ગણિત અથવા ગણિત

શવષયના અમકુ મદુ્દા સમજવા અઘરા પડે છે.

બાળકો ગણિત અથવા ગણિત શવષયના અમકુ મદુ્દાને સરળતાથી સમજી િકે તે માટે કરેલ પ્રવશુત અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) ધોરણ ૬ ના બાળકોને નોફો - ખોટ શીખવવા િાટે શાળાિાાં “સબ્જી િાંડી” બનાવવાિાાં આવી હતી.દરેક બાળકો નક્કી થયા પ્રિાણે વેપારી અને ગ્રાહક બની નફો - ખોટ શીખ્યા. (બકીિચાંદ્રભાઈ ભટ્ટ - જાિનર્ર - 9824115206) ૨) “ભૌમિમતક લેપટોપ” શાળાિાાં રૂ.૮૫૦ ના ખચે ભૌમિમતક લેપટોપ બનાવવાિાાં આવ્યુાં છે. તેિાાં ધોરણ ૩ થી ૮ ના બાળકો મશક્ષકની હાજરી અથવા ર્ેરહાજરીિા સરળતાથી ભમૂિમત શીખી શકે છે. ભૌમિમતક લેપટોપ િાાં રેક્રડયો પણ બાળકો સાંભાળી શકે છે.(સેવકભાઈ ચૌધરી - વડોદરા - 7874063646) 3) “ર્લણત કોનાર” ધોરણ - 3 થી જ એ પદ્ધમત અપનાવી જેિાાં બાળકોને શાળાિાાં અથવા તો નવરાશના સિયિાાં એકિ અનસુાંધાને રકિ અંર્ેના બોક્ષ તૈયાર કયાાં જેિાાં બાળકોને ન આવડતુાં શીખવી વધ ુિહાવરા િાટે જાતે જ એ એકિના બોક્ષિાાંથી અનેક રકિની નાની - નાની લચઠ્ઠી લઇ જાત ેજ એની રફનોટિાાં રકિ નોંધી વધ ુિહાવરો કરી અઘરાાં મદુ્દાને સરળ જાતે જ બનાવી શકે છે. (પટેલ ર્ૌરવભાઈ - અિરેલી - 9727571009) ૪) શાળાના બાળકોન ેસાંખ્યાજ્ઞાન, સરવાળા, બાદબાકી, ગણુાકાર, ભાર્ાકાર શીખવવા િાટે ૪૯ પેજનુાં Gunotsav Math Practice Material મવકસાવાયુાં. જેિાાં સ્ટેપ બાય સ્ટેપ મવદ્યાથીને જેટલુાં આવડતુાં હોય,

Page 20: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 20

તેનાથી આર્ળનાાં પેજ આપીને સરળતાથી િહાવરો કરાવાતો. (પાંકજભાઈ પરિાર - જાિનર્ર - 99784 57656) લલિંક: www.pankajsid34.blogspot.com ૫) અિારી શાળાિાાં બાળકોને વદીવાળા દાખલા મશખવવાિાાં તકલીફ પડતી કે વદી કયાાંથી લેવાની ન ેશા િાટે લવેાની? તેના જવાબિાાં અિ ે૧ - ૧ રૂમપયાના મસક્કા લઈ દાખલાિાાં જે રકિ આપી હોય તેટલા મસક્કાના જૂથો બનાવ્યા.એક જુથિાાં ૧0 મસક્કા રાખ્યા. પછી એક છોકરાને વસ્ત ુલેવા િાટે ઉભો કયો તેને જે વસ્ત ુખરીદવી હતી તેની ક્રકિંિત કરતા તેની પાસે રૂમપયા ઓછા હતા િાટે પાડોશી પાસે ઊછીના લેવા િાટે સિજાવ્યુાં, તે મવદ્યાથી પાડોશી પાસે ઊછીના લેવા જાય છે પણ તેને ૧0 મસક્કાન ુઆખ ુજૂથ િળે છે ને મળૂ રકિિાાં ભેળવી દેવાન ુકહવેાિાાં આવે છે,હવે પાડોશી પાસે એક રૂમપયો ઓછો નથી થતો પરાંત ુ૧૦ રૂમપયાનુાં એક જુથ ઓછાં થાય છે એ સિજાવ્યુાં. (િકવાણા ભરતભાઈ - કચ્છ - 94292 81448) ૬) ર્લણતના અઘરા મદુાને સિજાવવા િાટે ટેકનોલોજીનો ઉપયોર્ અથવા (મવડીયો બતાવીને) બાળકો વચ્ચ ેર્લણત ર્મ્િત ની સ્પધાા દ્વારા ર્લણત શીખવાડી શકાય. (પ્રમવણકુિાર ભેસાણીયા - જુનાર્ઢ - 9426775635, રાવળ શ્રધાબેન - ભાવનર્ર - 9638304001, પ્રજ્ઞાબને જોશી – પોરબાંદર - 9737904660) (૪) પ્રશ્ન: શવદ્યાથીઓ સરળતાથી ઘરડયા િીખી િકે તે માટે કરેલ પ્રવશૃિ અને પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) પ્રશ્નનો જવાબ આપેલ કુલ મશક્ષકમિત્રો િાાંથી ૧૨૦ શાળાિાાં પ્રાથાનાસભાિાાં સમહુિાાં ઘક્રડયા ર્ાન તેિજ પ્રાથાનાખાંડિાાં હાજર ર્િેતે ધોરણના મવદ્યાથીને ઉભા કરીને ઘક્રડયા પછૂવાિાાં આવે છે. ઘક્રડયાર્ાન ની સાથે સાથે ઘણી શાળાિાાં ઘક્રડયાિાાંથી વચ્ચેની રકિ પછૂવાિાાં આવે છે અને જેન ેના આવડ ેતેને ૨ વાર ઘક્રડયા લખવા દેવાની સજા આપવાિાાં આવે છે. અમકુ શાળાિાાં આ જ પ્રક્રિયા પ્રાથાનાખાંડની જગ્યાએ શાળા છૂટવાના સિયે બધા ધોરણને સમહુિાાં ભરે્ા કરીને ઘક્રડયાર્ાન તેિજ જે મવદ્યાથીને પહલેા ઘડીયો આવડ ે અથવા તો પછેૂલ ઘડીયાની રકિનો ગણુાકાર સાચો બોલે તેને પહલેા ઘરે જવા દેવાની પધ્ધમત કરવાિાાં આવી રહી છે. આ પધ્ધમતથી બાળકો ઘરેજવાની ઉતાવળ હોવાથી ઘક્રડયા પણ જલદી જલદી શીખતા થયા છે. ૨) પ્રશ્નનો જવાબ આપેલ કુલ મશક્ષકમિત્રો િાાંથી ૭૦ શાળાિાાં બાળકોને િધ્યાહન ભોજનિાાં બેસતાની સાથે ઘક્રડયાર્ાન કરવાિાાં આવે છે.બાળકો સમહુિાાં ઘક્રડયા બોલતા હોવાથી તેિને ઘક્રડયા બોલવાનો પણ કોકન્ફડન્સ આવે છે. ૩) ઘણીવાર બાળકો જયારે ઘડીયાની જરૂક્રરયાત હોય ત્યાાં સધુી જ ઘક્રડયા યાદ રાખે છે અને પછી ના સિયિાાં તિે એને પછૂો એટલે િહદ અંશે જવાબ ખોટો દેતા હોય છે આ વાત પરથી ખબર પડી કે

Page 21: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 21

બાળકો ઘક્રડયા શીખવા િાટે ર્ોખણપટ્ટી કરે છે તેિજ તેિને પાયાનુાં ર્લણત કાચ ુહોય છે, આ સિસ્યા અટકાવવા િાટે બાળકોને ઓરલ તેિજ વૈક્રદક ર્લણતની રીત વડ ેશીખવાડવાિાાં આવે છે જેિાાં તેિને સરવાળા, ગણુાકાર, ભાર્ાકાર તેિજ બાદબાકી શીખવાડવાિાાં આવે છે. દા.ત. (૧) ૨+૨=૪, ૪+૨=૬, ૬+૨=૮, ૮+૨=૧૦, ૧૦+૨=1૨ (૨) ૨+૨+૨+૨+૨+૨= ૬ time ૨ = ૨*૬=૧૨ (રુજુતાબેન િેહતા - જુનાર્ઢ - ૭૫૭૨૮૪૩૯૪૦, સરીતાબેન ભદોક્રરયા - અિદાવાદ - 8141887273, કિલેશભાઈ રોક્રહત - છોટા ઉદયપરુ - 8980681683, હષાાબને જાદવ - તાપી - 9427472586, ભગભુાઈ દેસાઈ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9427552125, પજૂાબેન - કચ્છ - 9427567034) ૪) બાળકો શાળાિાાં દાખલ થતાની સાથે ઘક્રડયા જુવે, શીખે તેિજ તેિનુાં િનન કરે તેહતે ુ ાં થી શાળાની દીવાલ, પીલ્લર, ક્લાસરૂિની દીવાલ પર ઓઈલ કલરથી ઘક્રડયા લખવાિાાં આવ્યા છે.(જયશ્રીબને િકવાણા - રાજકોટ - 7622016354, િનોજભાઈ સથુાર - બનાસકાાંિા - 9099206800, રિેશભાઈ સેતા - ભાવનર્ર - 9824819656) ૫) શાળા છૂટવાના સિયની ૧૦ મિનીટ પહલેા બાળકોના જૂથ પાડીને ઘડીયાને લર્તી પઝલ તિેજ ક્વીઝ રિાડવાિાાં આવ ે છે. (અમિતભાઈ િોરી - સરેુન્દ્રનર્ર - 8866655861, રિેશચાંદ્રભાઈ - અંકલેિર - 9426859056) ૬) બાળકોને ઘક્રડયા શીખવાડવા િાટે મવદ્યાથી પ્રિાણે ઘક્રડયા કાડા બનાવવાિાાં આવ્યા છે. (આનાંદભાઈ ભવુા - િોરબી - 8905175962, ર્ૌતિભાઈ ઇન્દ્રોડીયા - રાજકોટ - 9426516945, બાબભુાઈ િોર - કચ્છ - 9925640338, પજૂાબેન પૈજા - રાજકોટ - 9825424661) ૭) કોમ્પટુરિાાં દ્રશ્ય શ્રાવ્ય િાધ્યિ થકી બાળકોને ઘક્રડયા સાંર્ીત તેિજ અલભનય સાથ ેશીખવાડવાિાાં આવે છે. બાળક દ્વારા દ્રશ્ય શ્રાવ્ય િાધ્યિ થકી શીખલેુાં લાાંબા સિય સધુી યાદ રહ ેછે. (નીનાબેન સથુાર - સાબરકાાંિા - 9016124311) ૮) શાળાિાાં હાજરી પરુતી વખતે “યસ સર” ની જગ્યાએ બાળક ૨*૧=૨, ૨*૨=૪. વર્ેરે) બોલે છે. બાળકને આર્ળના ક્રદવસે કહી દેવાય છે કે કાલે કયા ઘડીયાની િદદ વડ ેહાજરી પરુવાિાાં આવશે. (સાર્રભાઈ સખીયા - અિરેલી - 9099702449) (૫) પ્રશ્ન: ધોરિ ૧ થી ૫ બાળકો સખં્યાજ્ઞાન િીખી િકે તે માટે આપે કરેલ પ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપલે છે. ૧) ધોરણ ૧ થી ૫ ના બાળકોને સાંખ્યાજ્ઞાન શીખવાડવા િાટે ધોરણ પ્રિાણે મવમવધ એકટીવીટી કરવાિાાં આવે છે જેિકે, ધો૧ ના બાળકોને રેતીિાાં સાંખ્યાના વળાાંક, ધો ૨ ના બાળકોને સાંખ્યા કાડા, ધો

Page 22: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 22

૩ ના બાળકોને સાંખ્યાર્ાન, ધો ૪ ના બાળકોને સાંખ્યા ચાટા , ધો ૫ ના બાળકોને સાંખ્યા પટ્ટીથી સાંખ્યા શીખવાડવાિાાં આવ ેછે. (અમિનભાઈ સોલાંકી - ખેડા - 9979782719) ૨) સાંખ્યાજ્ઞાન શીખવાડવા િાટે બાળકોને અંક લખેલા કાડા આપવાિાાં આવે છે. આ કાડા બાળકો ગ્રપુિાાં અથવાતો પોતાની જાતે ત ેસાંખ્યાને ઓળખી વાાંચીને યાદ રાખે છે. (પાંકજભાઈ પ્રજાપમત - વડોદરા - 9714577656, કૃણાલભાઈ પાંચાલ - પાંચિહાલ - 8866813188, કેતનભાઈ પટેલ - પાટણ – 9687944848) ૩) બાળકો સાંખ્યાજ્ઞાન શીખવાડવા િાટે 1 થી ૧૦૦ સાંખ્યાનાાં ૧ થી ૧૦, ૧૧ થી ૨૦....એિ ૯૧ થી ૧૦૦ સધુીના ૧૦ સાંખ્યાચિ બનાવ્યા છે. મશક્ષક બોડા પર સાંખ્યા લખે છે, બાળકો બોડાિાાં લખેલ સાંખ્યા સાંખ્યાચિ િાાંથી શોધ ેછે. (દીપાલીબેન િહીડા - આણાંદ - 9408865196) ૪) ધોરણ 1 અન ે૨ ના બાળકોને સાંખ્યા જ્ઞાન તેિજ ર્ાલણમતક ક્રિયાઓ શીખવાડવા િાટે તાસ ના પિા પર સફેદ કાર્ળ લર્ાડીને તેની પર સરવાળા, બાદબાકી અને ગણુાકારના દાખલાઓ તેિજ કોયડાને કાડા પર લખીને અલર્ - અલર્ બોક્ષિાાં રાખવાિાાં આવ્યા. બાળકો આ બોક્ષ લઈન ેપોતાની જાત ેઅથવાતો ગ્રપુિાાં કાયા કરે છે. (પ્રકાશભાઈ મનરાંજની - રાજકોટ - 9898380908) ૫) બાળકોને ર્ાલણમતક મદુ્દા રિત દ્વારા શીખવાડવા િાટે જુદી જુદી રિત રિાડવાિાાં આવે છે,જેિકે સ્થાનક્રકિંિત શીખવાડવા સાંર્ીતખરુશી, જુના રેકેટ દ્વારા 1 થી ૧૦૦ સાંખ્યા તેિજ 1 થી ૧૦ ના ઘક્રડયા, સરવાળા બાદબાકી િાટે કેટલા રે કેટલા રિત, લોહીચુાંબક દ્વારા એકી - બેકી સાંખ્યા જેવી રિત રિાડીને શીખવાડવાિાાં આવે છે. (દિયાંતીબેન પટેલ - કચ્છ - 9408837250, સતીશભાઈ પ્રજાપમત - પાંચિહાલ - 9978779260, નીલેશભાઈ વાઘલેા - જાિનર્ર - 9429363474, પીન્રુ્બેન પટેલ - પાંચિહાલ - 8980590817, નાર્જીભાઈ દેસાઈ - બનાસકાાંિા - 8758363490) ૬) બાળકો શાળાિાાં પ્રવેશની સાથે સાથે સાંખ્યાજ્ઞાન િેળવે તે હતેથુી દાદર, રેમ્પ અને રેલીંર્ પર ચડતા ઉતરતા િિિાાં અંકો લખવાિાાં આવ્યા છે. (ક્રદલીપમસિંહ મવહોલ - િહસેાણા - 9725871658, ક્રહરેનભાઈ સાંઘાણી - બોટાદ – 9904994294) ૭) ધોરણ 1 થી ૫ ના બાળકોને સાંખ્યા જ્ઞાન શીખવાડવા િાટે િોબાઈલિાાં એનીિેશન વીક્રડઓ ડાઉનલોડ કરીને પ્રોજેક્ટર પર બતાવવાિાાં આવે છે. તદુપરાાંત સાંખ્યાજ્ઞાન શીખવાડતી મવમવધ િોબાઈલ - ટેબ્લેટ ર્ેિનો સહારો પણ લેવાિાાં આવે છે.આ પધ્ધમતથી બાળકો સરળતાથી સાંખ્યા યાદ કરતા થયા છે. (ભરતમસિંહ વાઘલેા - િહસેાણા - 9879503835, મિતલુભાઇ પટેલ - પાટણ - 9724641090, નીરવભાઈ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9586116776, પ્રેિજીભાઈ કરેલીયા - જાિનર્ર – 9898791013) ૮) સરવાળા બાદબાકી શીખવાડવા િાટે એક બોક્ષિાાં અંકો અને બીજા બોક્ષિાાં સરવાળા - બાદબાકીની મનશાની રાખવાિાાં આવી છે. બાળકો આ પ્રવમુત બાળકોને જુદા જુદા જૂથ પાડીને કરવાિાાં આવે છે. (રજનીકાાંતભાઈ પટેલ - બનાસકાાંિા - 9974052199)

Page 23: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 23

શવજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી

Page 24: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 24

(૧) પ્રશ્ન: તારીખ ૨૫ જ ન ૨૦૧૬ ના રોજ િાળાને લગતી સમસ્યાઓનો પ્રશ્ન પછુવામા ંઆવેલ હતો. તે અંતગગત શિક્ષકો દ્વારા જિાવવામા ંઆવેલ સમસ્યાઓમાથંી નવમા(ંબ) ક્રમની મખુ્ય અને સૌથી વધ ુિાળામા ંજોવા મળતી સમસ્યા છે કે, િાળામા ંબાળકોને શવજ્ઞાન અથવા શવજ્ઞાન શવષયના અમકુ મદુ્દા સમજવા અઘરા પડે છે. શવજ્ઞાન અથવા શવજ્ઞાન શવષયના અમકુ મદુ્દાને સરળતાથી સમજી િકે તે માટે કરેલ પ્રવશુત અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) શાળાના ધોરણ ૬ થી ૮ ના બાળકોને મવજ્ઞાન મવષય શીખવવા િાટે મવજ્ઞાન મવષયના દરેક મદુા પ્રિાણે પ્રયોર્ કરી મવક્રડયોનુાં મનિાાણ કરવાિાાં આવ્યુાં. મવજ્ઞાન મવષયના દરેક પ્રકરણ સાથે એક યમુનટ ટેસ્ટ પીડીએફ અને એિપી૩ ફોરિેટિાાં તૈયાર કરવાિાાં આવી છે. (ચાંદનભાઈ રાિોડ - દેવભમૂિ દ્વારકા - 9998190662) YouTube channel - www.youtube.com/c/VIGYANVISHWA1 ૨) શાળાિાાં ર્યા વષ ે" મવજ્ઞાન વષા "તરીકે ઉજવણી કરવાિાાં આવી તેિાાં દર શમન વારે "સાયન્સ કલબ"િાાં બાળકોની જુદી જુદી ટીિ િારફત એક પ્રયોર્ રજુ કરવાિાાં આવતો જેના પરીણાિ સ્વરૂપ બાળકો ખબુ જ સરળતાથી મવજ્ઞાન મવષયના અઘરા મદુા પ્રવમુત દ્વારા શીખી શક્યા. ( ભર્વાનજી કટેશીયા - જાિનર્ર - 9925891560) 3) મવજ્ઞાન મવષયિાાં રુમધરાલભસરણ તાંત્ર મવશે બાળકો સરળતાથી તેની રચના અને કાયાને સિજી શકે તે િાટે રુમધરાલભસરણ તાંત્રનો મવડીયોનુાં મનદશાન અને રુમધરાલભસરણ તાંત્ર ના મવમવધ અંર્ો હૃદય, ધિની, મશરા,ક્ષેપક, કરણક મવશે બાળકોની પાસે ચાટા પેપર અને હૃદય નુાં િોડલે તૈયાર કરી પ્રાથાના સભાિાાં તેના કાયા મવશે બોલવા િાટેની તક આપવાિાાં આવી. (હક્રરમસિંહ ચાવડા - ખેડા -9824701629) ૪) “ર્લણત - મવજ્ઞાન િાંડળ” ઉિરાળા તથા વલભીપરુ તાલકુા મશક્ષકોએ િળીને ર્લણત - મવજ્ઞાન િાંડળ બનાવાવાવિાાં આવ્યુાં છે.. આ િાંડળિાાં દર િક્રહનાના પહલેા રમવવારે મવજ્ઞાનના બધા પ્રયોર્ો અને પ્રવમૃત કરાવવાિાાં આવી. તથા મવજ્ઞાન મવષયની પ્રશ્ન બેન્ક બનાવી રસિય વાતાવરણ પરુૂાં પાડવાિાાં આવે છે. ( જજતેન્દ્રભાઈ કનેજજયા - ભાવનર્ર - 9879356515) ૫) શાળાિાાં દર શમનવારે પ્રાથાનાસભાિાાં બાળકોને મશુ્કેલ લાર્તા ધોરણ ૬ થી ૮ િાાંથી ૩ પ્રશ્નો અન ેધોરણ ૪ અને ૫ િાાંથી ૨ પ્રશ્નોની મશક્ષકો અન ેબાળકો વચ્ચે ચચાા કરવાિાાં આવે છે. આ ચચાાિાાં ઉકેલાયેલા પ્રશ્નઅને જવાબ બાળકો નોંધે અને બાળકોને મશુ્કેલ લાર્તા પ્રશ્નોનોનુાં મનરાકરણ િેળવે છે. (રિેશચાંદ્ર પટેલ - ભરૂચ - 9426859056) ૬) વર્ા ખાંડ િાાં અભ્યાસ દરમિયાન પ્રકરણ ૩ િા એમસડ,બેઇજ અને ક્ષાર િાાં મવદ્યાથીઓન ેએસીડ બેઇજ અને ક્ષારને ઓળખવાિાાં અને વર્ીકરણિાાં સિસ્યા હતી તેના િાટે બાળકોને લીટિસ પેપર,

Page 25: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 25

અમકુ પદાથો ના સ્વાદ અને સ્પશા દ્વારા બાળકોન ેએમસડ, બઇેજ અન ેક્ષારની િાક્રહતી આપવાિાાં આવી. (અમિનભાઈ પ્રજાપમત - ર્ાાંધીનર્ર - 9724089181) (૨) પ્રશ્ન: શવદ્યાથીઓનો શવજ્ઞાન શવષયમા ં પ્રયોગ કરી િકે તે માટે કરેલ પ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) શાળાના મવદ્યાથીઓને કોઈ પણ કાિ જો ગ્રપુિાાં આપવાિાાં આવે તો બાળકોને એ પ્રવમૃતિાાંથી બાળકોને ઘણુાં શીખવા િળે છે.આથી જ અમકુ શાળાિાાં મવજ્ઞાન મવષયિાાં આવતા જક્રટલ પ્રયોર્ો બાળકો પોતાની જાતે કરે તે હતેથુી વર્ાખાંડિાાં મવમવધ ગ્રપુ બનાવવાિાાં આવે છે. ગ્રપુિાાં જે બાળક હોમશયાર હોય છે તેને ગ્રપુનો નેતા(લીડર) બનાવવાિાાં આવે છે. ગ્રપુ લીડર ગ્રપુના બીજા બાળક કે જેને મવજ્ઞાન મવષય રસપ્રદ નથી લાર્તો અને પ્રયોર્િાાં રસ ન દાખવતા હોય તેને પોતાની દેખરેખ નીચે રાખીને સાથે ચાલ ેછે જેથી તે બાળકને મવજ્ઞાન મવષય રસપ્રદ લાર્ે અને નવા નવા પ્રયોર્ો કરવા િાટે પે્રરાય. (લચરાર્ભાઈ પાંડયા - જુનાર્ઢ - 9898154607, ક્રહરેનભાઈ ભટ્ટ - ભાવનર્ર - 9328169988, લલીતભાઈ ચૌધરી - સાાંતલપરુ - 8128551123) ૨) બાળકોને મવજ્ઞાનનો પ્રયોર્ જાતે કરવા દેવાનો હોય એ પહલેા બાળકોને પ્રયોર્ મવષે રાખવાની સાવચેતી તેિજ ધ્યાનિાાં રાખવા જેવી બાબતો મવષનેી િાક્રહતી િૌલખક તેિજ દ્રશ્ય - શ્રાવ્ય િાધ્યિ થકી આપવાિાાં આવે છે.બાળકોને મવજ્ઞાનના પ્રયોર્નો વીક્રડયો ડીવીડી , સીડીના િાધ્યિ અને ઈન્ટરનટેના સહારે બતાવવાિાાં આવે છે, તથા પ્રયોર્ િાટે જરૂરી એવી સાધન સાિગ્રી બાળકોને લખાવીને એકત્ર કરીને મવજ્ઞાન મવષયનો પ્રયોર્ કરવાની છૂટ આપવાિાાં આવે છે. (િેહલુભાઈ સથુાર - િહસેાણા - 7600984093, ભાવમસિંહભાઈ ડાભી - ર્ાાંધીનર્ર - 9879947498, ક્રહતેશભાઈ સોલ્યા - આહવા (ડાાંર્) - 9408190197, હિેલતાબને વણકર - ર્ાાંધીનર્ર - 9427314883, પજૂાબેન પૈજા -રાજકોટ - 9825424661, ર્ૌતિ ઇન્દ્રોડીયા - રાજકોટ - 9426516945, નીલેશભાઈર્જ્જર - સરેુન્દ્રનર્ર - 9998195261, કરશનભાઈ િોરી - ભાવનર્ર - 9737807621, લચરાર્ભાઈ ભાવસાર - આણાંદ - 9824366921) ૩) શાળાના દરેક વર્ાખાંડિાાં “મવજ્ઞાન કીટ” મકુવાિાાં આવી છે જેની અંદર મવજ્ઞાનના તિાિ સાધનો રાખવાિાાં આવ્યા છે . બાળકો જયારે મવજ્ઞાન મવષયનો અભ્યાસ કરે ત્યારે અભ્યાસની સાથે પે્રક્ટીકલ પણ કરે છે જેના પક્રરણાિે બાળકો લાાંબા સિય સધુી જક્રટલ પ્રયોર્ આસાનીથી યાદ રાખી શકે છે. (યાકુબભાઈ પટેલ - ભરૂચ - 8140957327, ક્રહતેશભાઈ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9428811226) ૪) દર ગરુુવારે અથવા તો શમનવારની બાળસભાિાાં અથવા તો પ્રાથાનાિાાં બાળકોને એકિાાં કરીને તેિને “લાઇવ પ્રયોર્” બતાવવાિાાં આવે છે અને બાળકોને આ પ્રયોર્ મવષે અવલોકન લખવા િાટે કહવેાિાાં આવે છે જેથી બાળકો પોતે અનભુવેલ અનભુવ કાર્ળિાાં લખીને સપુ્રત કરે છે. જે મવદ્યાથીનુાં અવલોકન સારુાં હોય તેિને પ્રાથના ખાંડિાાં પ્રોત્સાક્રહત કરવાિાાં આવે છે. “મવજ્ઞાન ક્રદવસ”ની ઉજવણીના

Page 26: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 26

ભાર્રૂપે બાળકોએ કરેલ પ્રયોર્ો તેિજ બનાવેલ સાધનોની ર્લેેરી ઉભી કરવાિાાં આવે છે જેથી બાળકો પ્રોત્સાક્રહત થાય. (મવિિમસિંહ પરિાર - બોટાદ - 9723564999, કલ્પેશભાઈ ફેફર - િોરબી - 8866441444, જયેશભાઈ પટેલ - અરવલ્લી - 9638649495, લલીતભાઈ ર્ોક્રહલ - આણાંદ - 9409060362, ડો.ક્રકશોરભાઈ શેલડીયા - જેતપરુ - 9429043627, ભર્વાનજીભાઈ કટેશીયા - જાિનર્ર - 9925891560, ભગભુાઈ દેસાઈ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9427552125, અમિતભાઈ સોની - િહસેાણા - 9510209616, ચેતનાબેન રાસ્ત ે - કચ્છ - 7567537969, રાિજીભાઈ રોટાતર - બનાસકાાંિા - 9726658508) ૫) સિાજિાાં રહલે અંધશ્રદ્ધા દુર કરવા િાટે સિયાાંતરે “અંધશ્રદ્ધા મનવારણ ક્રદવસ” િનાવવાિાાં આવ ેછે. મશક્ષક દ્વારા બાળકોને નાળીયેરિાાંથી રુિાલ નીકળવો , હાથિાાંથી કાંકુ કિવુાં, િોં િાાંથી લોહી કાઢવુાં વર્ેરે લાઇવ ડિેો આપીને બાળકોને જાગતૃ કરે છે તેિજ ઘરની આજુબાજુના લોકોને પણ આ બાબત મવષે સિજાવવાનુાં પણ કહવેાિાાં આવે છે. (િીરાબેન ડોડીયા - રાજકોટ - 8490822998, અતલુભાઈ રાિાનજુ - વઢવાણ - 9979497014) (૩) પ્રશ્ન: બાળકો શવજ્ઞાન શવષય ગોખવાના બદલે સમજીને અભ્યાસ કરે તથા પોતાની જાતે જ પ્રવશૃિ કરીને બીજા લોકોને સમજાવે તે હતેથુી આપે કરેલ પ્રવશૃિ તેમજ પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) કુલ મશક્ષકો કે જેિને જવાબ આપ્યો છે તેિાાંથી ૭૫% શાળાિાાં બાળકોન ે મવજ્ઞાન મવષય શીખવવા િાટે, શવજ્ઞાન વગગખડં - શાળાિાાં જ અલર્થી એક વર્ાખાંડ બનાવ્યો છે જેિાાં બાળકો પોતાની જાતે ત્યાાં

જઈને મવજ્ઞાન મવષયિાાં ડબૂી જાય, મવજ્ઞાન વર્ાખાંડની અંદર મવમવધ TLM તિેજ વૈજ્ઞામનક નાિો વાળા ચાટા તેિજ મવજ્ઞાનના મવમવધ સાધનો લર્ાવવાિાાં આવ્યા છે સાધનોની સાથે સાથે તેિના મવષે િાક્રહતી અને ઉપયોર્ીતા સચૂવતી િાક્રહતી રાખવા આવી છે.પક્રરણાિે બાળકોને ખાલી નાિ આપતાની સાથે તેઓ વર્ાખાંડની અંદર રાખેલ વસ્ત ુશોધી કાઢે છે અને પોતાની જાતે પ્રયોર્ કરે છે.

પ્રાથગનાખડં - પ્રાથાનાખાંડિાાં બાળકો સમહુિાાં મવજ્ઞાન મવષયને લર્તા મસદ્ધાાંતો, સવાલ - જવાબ (ક્વીઝ), સાધનો તેિજ અલર્ અલર્ પ્રયોર્ મવષે ચચાા - મવચારણા તેિજ એકબીજા સાથ ેિાક્રહતીનુાં શેરીંર્ કરે છે.

૨) શાળાના બાળકોને મવજ્ઞાન મવષયિાાં પસુ્તકરૂપી જ્ઞાન આપવા કરતા તેઓને પ્રકે્ટીકલ કરાવીને મવજ્ઞાનના મસદ્ધાાંતોનુાં જ્ઞાન પીરસવાિાાં આવે તો વધારે સિય સધુી યાદ રાખે છે અને બીજા બાળકોને પણ િદદ રૂપ થાય છે તે હતે ુથી શાળાિાાં બાળકને યોગ્ય િાક્રહતી તેિજ જરૂરી સચુન આપીને તેઓને જાતે પ્રયોર્ કરવા દેવાિાાં આવે છે. (બીજલબેન લીંબાચીયા - ભાવનર્ર - 8153092336, રોહનભાઈ

Page 27: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 27

પટેલ - િેહસાણા - 8153081011, લક્ષ્િીનારાયણભાઈ પટેલ - સાબરકાાંિા - 9714455702, અમનતાબેન પરિાર - વડોદરા - 9033360187, અક્ષયભાઈ જાદવ - પાંચિહાલ - ૯૭૧૨૦૯૬૨૨૫) ૩) બાળકોને સયૂાિ ાંડળ અને ગ્રહો, આકાશર્ાંર્ા, પક્રરભ્રિણ, સયૂાગ્રહણ, ચાંદ્રગ્રહણ વર્ેરે નાટક દ્વારા શીખવાડવાિાાં આવે છે, બાળકો ર્મ્િત કરતાની સાથે પીરસાત ુાં મવજ્ઞાન ઝડપથી તિાિ મસધ્ધાાંત સાથે સ્પષ્ટ પણ ે સિજતા થયા છે. (મવજયભાઈ ચૌધરી - કચ્છ - 9925639955, શૈલેન્દ્રભાઇ ર્ોક્રહલ - 9016166584) ૪) શાળાના િેદાનિાાં આવેલ તિાિ વકૃ્ષની સાથે ૧ મવજ્ઞાનનો પ્રોજેક્ટ લર્ાવવાિાાં આવ્યો છે, બાળકો ક્રરશેષના સિયિાાં તેિજ પોતાના ફ્રી સિયિાાં ત્યાાં જઈને રિતા રિતા વાાંચે છે. (મવનોદકુિાર હીરાણી - ભાવનર્ર - 9879242828) ૫) બાળકોને પોતાની શૈલી મવસ્તતૃ કરવા િાટે શાળા લેવલે એક પ્લેટફોિા આપવાિાાં આવ્યુાં છે, જેિાાં બાળકોએ દર અિવાક્રડયે ૧ એક મવદ્યાથી એસ.એિ.સી.સભ્યની હાજરીિાાં તથા એસ.એિ.સી.સભ્યની િીટીંર્ના ક્રદવસે એિ ૬ િક્રહના દર અિવાક્રડયે મવજ્ઞાનના પ્રયોર્ પ્રાથાનાખાંડિાાં રજુ કરવાિાાં આવે છે અને વષાના અંતે ફેબ્રઆુરી િક્રહનાિાાં “મવજ્ઞાન પ્રદશાન” નુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે અને શે્રષ્િ પ્રયોર્ને ઇનાિ આપીને બહિુાન કરવાિાાં આવે છે. (રાકેશકુિાર િાકર - િહવુા - 7698075930, િેહલુભાઈ સથુાર - િહસેાણા - 7600984093, સેવક્ભાઈ ચૌધરી - વડોદરા - 7874063646) ૬) શાળાિાાં બાળકોને મવજ્ઞાનના પ્રયોર્ કરતા પહલેા દ્રશ્ય - શ્રાવ્ય સાધનો જેવાકે DVD, LCD, પ્રોજેક્ટર, િોબાઈલ, ટેબ્લેટ, કોમ્પટુર, ઈન્ટરનેટની િદદ વડ ે વીક્રડઓ બતાવવાિાાં આવે છે અને તેઓને પ્રયોર્ મવષે સ્પષ્ટ િાક્રહતી આપવાિાાં આવે છે, ત્યારબાદ બાળક પોતાની જાતે પ્રયોર્ કરે છે. (મવનોદભાઈ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9586103995, અશોકભાઈ ચાવડા - ર્ીર - સોિનાથ - 9913533955, પ્રગ્નેશભાઈ પટેલ - નવસારી - 9879620460, નીલેશભાઈ દાિોર - દાહોદ - 9099398230, સાંજયભાઈ િોરક્રડયા - સરુત - 9427100174, રાજેશભાઈ રબારી - અિદાવાદ - 7778069925, નીમતનભાઈ પટેલ - ર્ાાંધીનર્ર - 9824596264, જીજ્ઞાબેન િકરાર - અિરેલી - 9426852504, સાંકેતભાઈ શાહ - છોટાઉદેપરુ - 9624250072, સતીશભાઈ પ્રજાપમત - પાંચિહાલ - 9978779260, સોહીલભાઈ વહોરા - નિાદા - 999865938, જીર્રકુિાર પટેલ - પાટણ - 9662514720, અમિતભાઈ િોરી - સરેુન્દ્રનર્ર - 8866655861, હડીયલ વકતાભાઇ - બનાસકાાંિા - 9825277189, લચરાર્ભાઈ પટેલ - દાહોદ - 9924890124) ૭) બાળકોને મવજ્ઞાન મવષયનુાં કાિ જુથિાાં આપવાિાાં આવ ેછે. (રાિાનજુ અતલુભાઈ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9979497014, ભામવકભાઈ સરુાણી - અિરેલી - 9429416616) ૮) શાળાિાાં “નોલેજ રી” ચાલ ુ કયુાં છે.જેિાાં બાળકો છાપાિાાં આવતા મવજ્ઞાને લર્તા લેખો,અજબ - ર્જબ,સાયન્સ રીકસ,વૈજ્ઞામનકોના જીવન ચક્રરત્રો વર્રેે કક્રટિંગ્સ કરી ભેર્ા કરે છે.જેને પિૂાાં પર ચોંટાડી નોલેજ રી પર લર્ાડ ેછે અને વાાંચે છે. (સતુરીયા મનધીબેન - અિરેલી - 9825542629)

Page 28: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 28

સામાજજક શવજ્ઞાન અને

પયાગવરિ

Page 29: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 29

(૧) પ્રશ્ન: સામાજજક શવજ્ઞાન બાળકો સરળતાથી સમજી િકે અને રસપ વગક ભિે તે માટે આપે

કરેલ નવતર પ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો.

તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) બાળકોને પહલેા ફીઝીકલ (થીયરી) શીખવાડવાિાાં આવ ે છે અન ે ત્યારબાદ ઈન્ટરનેટના િાધ્યિ થકી બાળકોન ેતેન ેલાર્તો વીક્રડયો , ફોટો તેિજ અન્ય િાક્રહતી બતાવવાિાાં આવે છે. આ પ્રવમૃિ થકી જાણવા િળયુાં કે બાળકોને ફક્ત થીયરીથી બાળકોને સાિાજજક મવજ્ઞાન સિજાવવાિાાં આવે તો ત ેસિજવાિાાં અઘરુાં છે પણ ટેકનોલોજી ના સહારે આ આઘરી વસ્ત ુસહલેી બને છે અને બાળકો સચોટ સિજી શકે છે. (જસ્િીનકુિાર દરજી - પાંચિહાલ - 7285840750, જયશ્રીબેન િકવાણા - રાજકોટ - 7622016354, રાજેશભાઈ રબારી - અિદાવાદ - 8866031626, અમિતભાઈ િોરી - સરેુન્દ્રનર્ર - 8866655861, સોહિભાઈ િાકોર - પાટણ - 8000962233, પ્રીતીબને કોટેચા - પોરબાંદર - 9033481803, ધ્રવુભાઇ વેદાણી - ભાવનર્ર - 9033897768, દીપાલીબેન િહીડા - આણાંદ - 9408865196, રશ્િીબેન પટેલ - વલસાડ - 9426547452, ભગભુાઈ દેસાઈ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9427552125, નીરવભાઈ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9586116776) 2) "લમનિંર્ ડી લાઈટ - Learning de Light" પ્રોગ્રાિ થકી બાળકોને સાિાજજક મવજ્ઞાન એનીિેશનના રૂપિાાં બતાવવાિાાં આવે છે અને અભ્યાસ કરાવવાિાાં આવ ે છે. (લલીતભાઈ ચૌધરી - પાટણ - 8128551123) ૩) સાિાજીક મવજ્ઞાન મવદ્યાથી સહલેાઈથી સિજી શકે અને ભણી શકે તે િાટે કરેલ નવતર પ્રવમૃિઓ નીચે પ્રિાણ ેછે. નાર્ક્રરક શાસ્ત્રના એકિો જેવા કે પાંચાયત, સ્થાનીક સ્વરાજ્યની સાંસ્થાઓ જેવા એકિોિાાં િોક પોલ

કરાવી મશખવવાથી સારૂ પક્રરણાિ િળેલ છે. પથૃ્વી અને તેના પક્રરિિણ, ધક્રરભ્રિણ, ક્રદવસ - રાત જેવા મદુ્દા મશખવવા િાટે પથૃ્વીના ર્ોળા દ્વારા

મશખવતા સારી રીતે સિજાય છે. ઈમતહાસના પાિો નાટકો દ્વારા મશખવતા સારી રીતે મશખવી શકાય છે અને તે લાાંબા સિય સધુી

યાદ રહ ેછે. (જર્દીશભાઈ વાળા - ભાવનર્ર - 8238184236) ૪) બાળકો સાિાજજક મવજ્ઞાન સરળતાથી શીખી શકે તે હતેથુી શાળાિાાંજ સાિાજજકમવજ્ઞાન કોનાર ઉભુાં કરવાિાાં આવ્યુાં છે જેિાાં નકશા,સાિામયક સાંદભા પસુ્તક, પેપર કટીંર્ની ફાઈલ વર્ેરે જેવી અનેક સાિગ્રી મકૂવાિાાં આવી બાળકો પોતાના ફ્રી સિયિાાં ત્યાાં જઈને સિય પસાર કરવાની સાથે સાથે નવુાં શીખે છે. (િેલાભાઈ રાિોડ - નિાદા - 7698764098, ક્રહરેનભાઈ સાંઘાણી - બોટાદ - 9904994294)

Page 30: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 30

૫) બાળકો સાિાજજકમવજ્ઞાનની કસોટી આપતા ડરતા હતા આ સિસ્યાના હલ િાટે કોમ્પ્યટુર પર જ લચત્ર વાળી ટેસ્ટ બનાવવાિાાં આવી જે બાળકો હોશ ેહોશ ેઆપવા લાગ્યા અન ેકસોટી આપવાની સિસ્યા દુર કરવાિાાં આવી. (મિક્રહરભાઈ સોલાંકી - િહસેાણા - 9510137377) ૬) થિોકોલ નો કેિેરો બનાવી તેિાાં સાિાજજક મવજ્ઞાનને લાર્તી અલર્ અલર્ લચત્રો વાળી સ્લાઈડો બનાવવાિાાં આવી અને બાળકોને જોવા આપી, આ પ્રવમૃતિાાં બાળકો સ્વેચ્છાએ જોડાયા અને નવુાં સાિાજજક મવજ્ઞાન મવષે નવુાં શીખ્યા. (ભાવેશભાઈ પટેલ - અિરેલી - 9687637108) ૭) બાળકોને સાિાજજકમવજ્ઞાનના પ્રોજેક્ટ આપવાિાાં આવે છે. (હરેશભાઈ અઢીયોલ - પાટણ - 9924068770 (૨) પ્રશ્ન : પયાગવરિના સરંક્ષિ, સધુારિા, તથા સતંણુલત શવકાસ કરવા માટે અને પયાગવરિ તરફના

દ્રષ્ટટકોિ બદલવા માટે શવદ્યાથીઓને કઈ કઈ પ્રવશૃતઓ દ્વારા પે્રરરત કરી િકાય?

તારિો : મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. ૧) પયાાવરણની જાળવણી િાટે બાળકોને તથા ર્ાિના સભ્યોને પયાાવરણલક્ષી િાર્ાદશાન પરુૂાં પાડવુાં. ૨) સફાઈ અને તેનુાં િહત્વ સિજાવીને ર્ાંદા પાણીનો યોગ્ય મનકાલ કરીને પાણીથી થતા પ્રદુષણને અટકાવી શકાય તેિજ બાયોર્ેસ જેવી પદ્ધમતઓ અપનાવીને પયાાવરણની જાળવણી કરી શકીએ. 3) પ્લાસ્ટીક કચરાના મનકાલ તથા તેને પનુ:ઉપયોર્ થઈ શકે તેિાટેના પ્રયત્નો કરવા. ૪) જૂન-જુલાઈ િક્રહનાિાાં વકૃ્ષારોપણ િાટે બાળકોને પે્રક્રરત કરવા. પોતે રોપેલા ઝાડને ઉછેરીને તેનુાં જતન કરવાની જવાબદારી તેને સોંપવી ઝાડ થોડુાં િોરુ્ાં થાય ત્યારે જે તે બાળકને તેનાાં થડ સાથે પોતાનાાં નાિનુાં બોડા લર્ાવવા પે્રક્રરત કરવા જેનાથી બાળકોિાાં પોતાપણાની ભાવના પેદા થાય અને પયાાવરણ તરફ જાગતૃ થાય આ ઉપરાાંત શાળાિાાં ઔષધબાર્ તથા ક્રકચન ર્ાડાન જેવી પ્રવમૃતઓ કરી શકાય. ૫) પયાાવરણના સાંરક્ષણ અને સધુારણા િાટે પયાાવરણીય અવલોકનો, મવમવધ સ્થળોની મલુાકાત, પ્રોજેક્ટ તૈયાર કરાવીને, કચરાિાાંથી ખાતર તૈયાર કરવાની પ્રવમૃતઓ બાળકોને શીખવાડીને, શાળાના દરેક વર્ાિાાં તથા ર્ાિની મવમવધ જગ્યાએ કચરાપેટીની વ્યવસ્થા કરાવીને, બાળકોને પયાાવરણ પ્રદશાન, મવમવધ રિતો, પ્રવાસ, કાર્ળનાાં પનુ: ઉત્પાદનની પ્રક્રિયા, ગ્લોબલ

વોમિિંર્ની અસરો, પયાાવરણની જાળવણી, અલભનય ર્ીત, કમવતા ર્ાન, જૂથ ચચાા, નાટકો, રેલીઓ, લચત્ર સ્પધાાઓ, વકતતૃ્વ સ્પધાા, દીવાલો પર સ્વચ્છતા સબાંધી સતૂ્રોચ્ચાર કરીને, વર્ેરે. પ્રવમૃતઓ દ્વારા પયાાવરણ પ્રત્યેનો દ્રષ્ટીકોણ બદલવા િાટે પ્રયત્ન કરી શકાય.

Page 31: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 31

વાચંન, લેખન અને મૌણખક

અણભવ્યક્ક્ત

Page 32: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 32

(૧) પ્રશ્ન: શવદ્યાથીઓમા ંમૌણખક અણભવ્યક્ક્ત કેળવાય અને જાહરેમા ંબોલવાનો ડર દ ર થાય તે માટે કરેલ પ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) ૨૦૦ મશક્ષક કે જેિણ ેજવાબ આપ્યો છે તેિાાંથી ૧૮૦ મશક્ષક દ્વારા શાળાિાાં થતી પ્રાથાના સભાિાાં બાળકો સમુવચાર, સ્વરલચત કાવ્ય તથા ર્ીત ર્ાન, િૌલખક વાતાા, અંતાક્ષરી, નાટક, ભજન, ધનૂ, લોકર્ીત, િને શુાં ર્િે છે, િને ર્િતો તહવેાર, િને ર્િતુાં સીટી, િને ર્િતો મવષય, ઘક્રડયા, સિાચાર વાાંચન, વ્યન્ક્ત મવશેષ મવષે બોલવુાં, જાણવા - જેવુાં, અભ્યાસિિના તેિજ અભ્યાસિિ બહારના મુાંજવતા પ્રશ્નો, િૌલખક મનબાંધ સ્પધાા, વકૃત્વ સ્પધાા, અંગ્રેજીના સ્પેલલિંર્, શીઘ્રવકૃત્વ સ્પધાા વર્ેરે રજુ કરતા હોય છે, આ પ્રાથાનાસભાિાાં દરેક બાળકને સરખુાં િહત્વ િળે તે હતેથુી વર્ાખાંડ મજુબ હાજરીપત્રકના નાંબર પ્રિાણે વાર આપવાિાાં આવે છે. જેથી બાળકને સમહુિાાં બોલવાનો ડર દૂર થાય છે. ૨) ઘણી શાળાઓિાાં અિવાક્રડયાના કોઈ એક ક્રદવસે બાલસભાનુાં આયોજન થતુાં હોય છે. આ બાલસભાિાાં “એક મિનીટ જરા િને સાાંભળો, રિત રિાડી ને...” , વાાંચન કોનાર/પસુ્તક પક્રરચય , બાલકમવ, િારા િનની મુાંજવણ, આજનુાં નાટક, વર્ેરે થીિ પર બાળકોનો બાળકો સાથે સાંવાદ કાયાિિ યોજાય છે જેની ર્ૂાંકિાાં મવર્ત નીચે મજુબ છે. “એક મિનીટ જરા િને સાાંભળો, રિત રિાડી ને...” – જુદા જુદા મવષય વસ્તશુબ્દોની લચઠ્ઠી બનાવીને

સાંર્ીત ચાલ ુથાય એટલ ેએક પછી એક બાળકના હાથિાાં આપવાની સાંર્ીત બાંધ થતાની સાથે જે બાળકના હાથિાાં લચઠ્ઠી આવે તેને આ શબ્દ મવષે ઓછાિાાં ઓછા ૫ અથાપણૂા વાક્યો ૧ િીનીટિાાં બોલવાના.

વાાંચન કોનાર/પસુ્તક પક્રરચય - બાળકને શાળાની લાયબ્રેરી તથા અન્ય પસુ્તકિાાંથી જે પસુ્તક ર્િતુાં હોય તેના મવષે અલભપ્રાય તથા પસુ્તકનો સારાાંશ કહવેાનો.

બાલકમવ - બાળક દ્વારા સ્વરલચત કાવ્ય અથવા ર્ીત અિવાક્રડયા દરમિયાન રજુ કરવાનુાં અિવાક્રડયાના અંતે જે કાવ્ય અથવા ર્ીત સારુાં હોય તેિને પેન - પેન્ન્સલ - રબર આપીન ેપ્રોત્સાક્રહત કરવા.

િારા િનની મુાંજવણ - બાળકો પોતાનો પ્રશ્ન સમહુિાાં રજુ કરે છે અને બાળકો તથા મશક્ષક તેનો યોગ્ય ઉિર આપે છે.

આજનુાં નાટક - બાળકોને ર્િતુાં નાટક જે અભ્યાસિિિાાં આવતુાં હોય તથા અભ્યાસિિ બહારનુાં હોય તે રજુ કરવાિાાં આવે છે.

(ઉપાધ્યાય છાયાબેન - આણાંદ - 9925339281, પટેલ રજનીકાાંતભાઈ - બનાસકાાંિા - 9427314883, સયુાક્રરયા મનધીબેન - અિરેલી - 9998611764, કણજીયા રેખાબને - આણાંદ - 9913041555, રાિોડ ક્રદનેશભાઈ - વઢવાણ - 9879860601, સથુાર િેહલુ - િહસેાણા - 9724641090, િકવાણા પ્રવીણભાઈ - િહવુા - 9427857847, દવ ેમિલનભાઈ - િહસેાણા - 9898574295, ચૌધરી હરેશભાઈ

Page 33: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 33

- સાબરકાાંિા - 989836595, ભાવસાર લચરાર્ભાઈ - આણાંદ - 9824971834, અજીતભાઈ એસ.ચાવડા - સરેુન્દ્રનર્ર - 9825424661) ૩) “િારુાં વક્તવ્ય” અંતર્ાત ધોરણ ૬ થી ૮ ના બાળકોને ઓચીંતા જ પ્રાથાનાસભાિાાં િારુાં વક્તવ્ય આપવા િાટે કહવેાિાાં આવે છે, વક્તવ્ય પણ શેના પર? વક્તવ્ય ના મવષય િાટે નોટીસબોડા પત્ર ૧૦૦ મવષય લખવાિાાં આવ્યા છે તેિાાંથી બાળક કોઈ પણ એક મવષય પસાંદ કરે છે અને પોતાનુાં વક્તવ્ય આપે છે. (સથુાર િનોજભાઈ - બનાસકાાંિા - 9723086572) ૪) બાળકોિાાં સ્ટેજ તેિજ િાઈક પ્રત્યેનો ડર દુર કરીને પોતાની િૌલખક અલભવ્યન્ક્ત કેળવાય તે હતેથુી શાળાના નાના કાયાિિોિાાં બાળકોન ેસાંચાલન સોપવાિાાં આવ ેછે. (વાળા જર્દીશભાઈ - ભાવનર્ર, પટેલ આયેશાબેન - અિદાવાદ - 8140957327, િકવાણા ભરતભાઈ - કચ્છ - 9428965986) (૨) પ્રશ્ન: બાળકને વાચંન રસરૂચી વધે તે માટે કરેલ નવતર પ્રયોગ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ં

જિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) વર્ાખાંડિાાં વાાંચન કરતા બાળકની સહલેાઈથી ઓળખ થાય અને તેને પ્રોત્સાક્રહત કરવાિાાં આવે જેથી કરીને બીજા બાળકો પણ વાાંચન કરવા પે્રરાય તે િાટે વર્ાખાંડિાાં એક ચાટા પેપર પર મવદ્યાથી પ્રિાણે સ્ટાર બનાવવી તેની પર તેનુાં નાિ લખવાિાાં આવ્યુાં છે. જે બાળક સારુાં વાાંચન કરે તેને તેના નાિના સ્ટારની બાજુિાાં બીજો સ્ટાર મશક્ષક આપે છે અિવાક્રડયાના અંતે જે મવદ્યાથી પાસે વધ ુસ્ટાર હોય તેને શાળા પક્રરવાર ઇનાિ આપીને પ્રોત્સાક્રહત કરે છે. (સોઢા િહાંિદસોએબ - કચ્છ - 9979522899) ૨) શાળાિાાં વાાંચન કોનાર બનાવવાિાાં આવ્યુાં જેિાાં બાળકોને વાાંચવુાં ર્િે તેવા સલચત્ર પસુ્તકો રાખવાિાાં આવ્યા જેવાકે બાલસકૃષ્ટ, ઝર્િર્, બાળ સાંદેશ, બાળ વાતાા ના પસુ્તકો સાથે િહાન બાળકો ને લર્તા પસુ્તકોનો પણ સિાવેશ કરવાિાાં આવ્યો છે. આ તિાિ પસુ્તકો ને િિાનસુાર ર્ોિવવાિાાં આવ્યા બાળકો પોતાની રીતે આ પસુ્તકો િેળવીને વાાંચે અને તેને જે સારી બાબત લાર્ી હોય તેનુાં અવલોકન પ્રાથાનાિાાં અથવાતો લાયબ્રેરીિાાં િારુાં મપ્રય પસુ્તકિાાં તેની નોંધ કરે છે. (પટેલ રજનીકાાંતભાઈ - બનાસકાાંિા - 9974052199, િહકે્રરયા કિલેશભાઈ - અિદાવાદ - 9427525959, પટેલ પીન્રુ્બેન - પાંચિહાલ - 8980590917) ૩) બાળકો વીક્રડઓ જોઇને વાાંચન શીખ ે તે િાટે પ્રોજેક્ટર અને કોમ્પ્યટુર પર એનીિેશન અન ેસબટાઇટલ વાળા વીક્રડઓ તેિજ ફોટો વાળા સ્લાઈડ શો વર્ાિાાં બતાવી અભ્યાસ કરાવવાિાાં આવ ેછે. અિવાક્રડયાને અંતે મવદ્યાથીનુાં મલૂ્યાાંકન િાટે કસોટીનુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે જેને વધ ુ િાક્સા આવ્યા હોય તેનુાં પ્રાથાનાખાંડિાાં બહિુાન કરવાિાાં આવે છે. (પરિાર શાાંતીબેન - જુનાર્ઢ - 9825193809, ચૌહાણ જર્દીશભાઈ - જુનાર્ઢ - 9824493809, રાવલ શ્રદ્ધાબેન - ભાવનર્ર - 9638304001)

Page 34: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 34

૪) જૂથ કાયા પદ્ધમત દ્વારા વર્ાિાાં ટીિ પાડવાિાાં આવે છે જેિાાં ઉચ્ચ, િધ્યિ અને મનમ્ન શકૈ્ષલણક સ્તરના મવદ્યાથીઓનો સિાવેશ કરવાિાાં આવે છે. આિ આવી વર્ાિાાં છ ટીિો બનાવીને વાાંચન કાયા કરાવવુાં જેિાાં પ્રથિ બ ે હોંમશયાર મવદ્યાથીઓને કન્વીનર અને સહ કન્વીનર બનાવીને વાાંચન કાયા સોંપવાિાાં આવ ે છે આ બાંને કન્વીનર અને સહ કન્વીનર પોતે વાાંચન પણ કરશે અને બીજા ટીિના નબળા બાળકોને પણ િદદ કરશે.આિ કરવાથી મવદ્યાથીઓના વાાંચનિાાં ઘણો બધો ફેર પડયો તેિજ મવદ્યાથીઓનુાં વાાંચન પણ સધુયુાં છે.આ પ્રવમૃતિાાં મશક્ષક િાર્ાદશાકની ભમૂિકા ભજવે છે. (પટેલ મિતલુભાઇ - પાટણ - 9724641090) ૫) ધોરણ ૫ અન ે૬ ના મવદ્યાથી ગજુરાતી ભાષા સરળતાથી ટેકનોલોજીની િદદથી શીખી શકે તે િાટે "જ્ઞાનકુાંજ" પ્રોજેક્ટ અંતર્ાત શાળાને િળેલા ૧૦૦ ટેબ્લેટને સવાર સાથે જોડીને ઓફલાઈન ચાલતી એપ્લીકેશન જેવીકે ગજુરાતી બાળવાતાા તેિજ સોફ્ટવેર kolibri નો ઉપયોર્ કરીને MP3 વાતાા, એનીિેટેડ વાતાા ટેબ્લેટિાાં બતાવવાિાાં આવે છે. (પ્રજાપમત અમિનભાઈ - ર્ાાંધીનર્ર - 9724089181) ૬) શાળાિાાં ઓપન એર લાયબ્રેરી બનાવી છે જેિાાં ધોરણ ૧ - ૨, ધો ૩,૪,૫ અને ધોરણ ૭ - ૮ એિ ૩ જ્ઞાનસાંપટ મકુ્ક્વાિ આવ્યા છે. સાથે સાથે સિાચાર પત્રનુાં સ્ટેન્ડ પણ ત્યા રાખવાિાાં આવ્યુાં છે. બાળકો રીશેશના સિયે તથા ફ્રી તાસિાાં ત્યાાં વાાંચન કરે છે. (મિસ્ત્રી ભાિીનીબેન - બનાસકાાંિા - 9429310192) ૭) બાળકો રિત દ્વારા પસુ્તકાલયના પસુ્તક વાાંચવા પે્રરાય તે િાટે લાયબ્રેરીના પસુ્તકિાાંથી જુદાજુદા પ્રશ્નો પછૂવાિાાં આવે છે અને તેનો ઉિર લાયબ્રેરીના પસુ્તકિાાંથી શોધી લાવવા કહવેાિાાં આવે છે, વાતાાની ચોપડીિાાંથી અધરુી વાતાા કહવેાિાાં આવે છે જેથી બાળકો પસુ્તકાલયિાાંથી આ પસુ્તક વાાંચીને આ વાતાા પણૂા કરે છે. (લોખાંડ ેજયશ્રીબેન - સરુત - 9428243658, જોશી લખનભાઈ - ભાવનર્ર - 9428182365) (૩) પ્રશ્ન: બાળકમા ં રહલે લેખનિક્ક્ત તેમજ વાચંનિક્ક્ત બહાર લાવવા આપના દ્વારા કરેલ નવતરપ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંલખો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) શાળાના બાળકોિાાં લેખનશન્ક્ત અને વાાંચનશન્ક્ત મવકસે તે હતે ુથી શાળાિાાં જ વાતાા કોનાર, અધરુી વાતાા, દ્રશ્ય - શ્રાવ્ય વાતાા, નાટક દ્વારા વાતાા વર્ેરે ચાલ ુકયુાં, ફળ સ્વરૂપે બાળક દ્વારા સ્વલેલખત ૧૦૦૦ જેટલી વાતાા નો સાંગ્રહ થયો જેિાાં એક િહને્દ્ર પરિાર નાિના મવદ્યાથીએ પોતાની જાતે ૧૦૦ વાતાા લખી છે.બાળકો પોતાની જાતે જ વાતાા બનાવવા લાગ્યા. (પાંકજભાઈ પ્રજાપમત - દાાંતીવાડા - 9428557463) ૨) બાળકોને ફ્રી તાસિાાં તેિજ અિવાક્રડયે ૩ વાર બાળકોને પોતાને ર્િતા મવષય પર લેખન, ર્િતો પ્રસાંર્, િને ર્િતો મવષય, િારો પ્રવાસ,પત્ર લેખન, મનબાંધલેખન, ર્િતો તહવેાર અને િારી મલુાકાત પર અહવેાલ લખવા આપવાિાાં આવે છે અને તેનો એક ફાઈલિાાં સાંગ્રહ કરવાિાાં આવે છે. વષાના અંતે બાળકની પ્રોગ્રેસ જાણવા િાટે તેિના વાલી તેિજ મવદ્યાથીને આ ફાઈલ બતાવવાિાાં આવે છે.

Page 35: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 35

(નીિેશકુિાર પટેલ - વડોદરા - 9427056305, અમિનકુિાર પટેલ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9427665972, જર્દીશભાઈ વાળા - ભાવનર્ર - 8238184236, ર્ૌતિભાઈ ઇન્દ્રોડીયા - રાજકોટ - 9426516945) ૩) બાળકોિાાં લેખનશન્ક્તનો મવકાસ થાય તે હતે ુ ાં થી ઓન ધ સ્પોટ મદુ્દો આપીને તેના પર લેખન કરવા આપવાિાાં આવે છે.બાળકો મદુ્દાને િનોિન મવચારીને પોતાના શબ્દો કાર્ળ પર લખે છે. (મનયતીબેન પટેલ - ર્ાાંધીનર્ર - 7600031823, જીતાભાઇ વણકર - કચ્છ - 7600876251, િેહલુકુિાર સથુાર - િહસેાણા - 7600984093, ક્રહરેનભાઈ સાંઘાણી - બોટાદ - 9904994294) ૪) બાળકોને લચત્ર તેિજ મદુ્દા પરથી વાતાા તેિજ અહવેાલ લખવા આપવાિાાં આવે છે. (જયશ્રીબેન િકવાણા - રાજકોટ - 7622016354, રાજેશભાઈ પ્રજાપમત - અિરેલી - 8980337661, અજયભાઈ પરિાર - ભાવનર્ર - 8980778856) ૫) બાળકને દર અિવાક્રડયે તેિજ ૧૫ ક્રદવસે લાઈબ્રેરીિાાંથી એક પસુ્તક આપવાિાાં આવે છે, બાળક આ પસુ્તક વાાંચે છે અને તેનો િાંતવ્ય શાળાિાાં રાખલે રજીસ્ટરિાાં પોતાના શબ્દોિાાં નોંધે છે, તેિજ પ્રાથાનાસભાિાાં પસુ્તક િાાંથી પસાંદ પડલે પ્રસાંર્ વાાંચીને સાંભળાવે છે.આિ આ પ્રવમૃિ થકી વાાંચન તેિજ લેખન શન્ક્તિાાં વધારો જોવા િળયો છે. (કિલેશભાઈ ભટ્ટ - ભાવનર્ર - 8141671778, રિેશભાઈ જાદવ - રાજકોટ - 8866606379) ૬) શાળાિાાં આવતા વતાિાન પત્રો દ્વારા વાાંચનશન્ક્ત વધે તે હતેથુી પ્રાથાનાસભાિાાં કોઈ પણ બાળકને ઉભા કરીને વતાિાન પત્રિાાંથી ર્િતી બાબત વાાંચવા આપવાિાાં આવ ેછે, આિ બાળક વાાંચે છે અન ેબીજા બાળકો સાાંભળીને પોતાનુાં સાિાન્યજ્ઞાન વધારે છે. (પીન્રુ્બેન પટેલ - પાંચિહાલ - 8980590917, િનીષભાઈ સથુાર - ખેડા - 9099172177, દિયાંતીબેન પટેલ - કચ્છ - 9408837250, સરેુશભાઈ ભાવસાર - િહીસાર્ર - 9427078704) ૭) બાળકોને ડીજીટલ વાતાા સાંભળાવીને પોતાની જાતે લખવા આપવાિાાં આવે છે. (મનશીથભાઈ આચાયા - અિદાવાદ - 9662359321) (૪) પ્રશ્ન: શિક્ષક દ્વારા બાળકોમા ં લેખન સર્જન કૌિલ્ય શવકસાવવા કરેલ પ્રવશુત અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકોએ આપેલ શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે જવાબની સાથે મશક્ષકનુાં નાિ અને નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) બાળકોિાાં લખેન સર્જન કૌશલ્ય મવકસાવવા શાળાિાાં આવતા સિાચાર પત્ર તથા મવમવધ અંકોિાાંથી બાળકને ર્િતા મદુ્દા પર લખેન કાયા કરાવીને બીજા ક્રદવસે જે મવદ્યાથીના સારા અક્ષર હોય તેનુાં પ્રાથાના સભાિાાં બધા બાળકોની વચ્ચ ેત્રણ તાળી દ્વારા બહિુાન કરવાિાાં આવે છે. (િનસરુી આકીબહસૈુન - અિદાવાદ - 7878711192, શાહ સાંકેતભાઈ - છોટાઉદેપરુ - 9624250072) ૨) “ટપાલ દ્વારા લેખન કૌશલ્યનો મવકાસ” બે શાળાઓના મશક્ષકની િદદથી મવદ્યાથીના નાિ અન ેતેિના એરસે િાંર્ાવ્યા.ત્યારબાદ સાિ સાિેની શાળાના બાળકો પોતાની શાળાિાાં ચાલી રહલે કાિર્ીરી મવષે તથા ખબર - અંતર પછૂતા સિાચાર જાતે ટપાલિાાં લખે અને તેને બીજી શાળાના મવદ્યાથીના

Page 36: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 36

એરસે લખીને પોસ્ટ - ઓફીસ િાાં આપી આવે છે અને તેના પ્રત્યતુર િાાં સાિેના મવદ્યાથી પાસેથી ટપાલ િેળવે.આિ બાળકોિાાં ટપાલ લખવાની ટેવ પડ ેઅને સાથે સાથે તેિની લેખન સર્જન કૌશલ્યનો મવકાસ કયો. (વાઘલેા ડુાંર્રમસિંહભાઈ - કચ્છ - 8128438232) ૩) શાળાિાાં મવમવધ સ્પધાા જેવીકે શ્રતુ લેખન, મનબાંધ સ્પધાા, મદુ્દા તેિજ લચત્ર પરથી વાતાા,સલુેખન સ્પધાા દ્વારા બાળકોિાાં મવચારવાની શન્ક્ત ઉજાર્ર કરવાની સાથે સાથે તેિને સારા અક્ષર તથા સુાંદર લેખન સર્જન કૌશલ્યનો મવકાસ કયો. (પટેલ ચાંક્રદ્રકાબેન - ર્ાાંધીનર્ર - 9825023704, િોરી કરશનભાઈ - ભાવનર્ર - 9737807621, ઓડદેરા રિેશભાઈ - પોરબાંદર - 9737318884, િોરી અમિતભાઈ - સરેુન્દ્રનર્ર - 8866655861, ર્ક્રઢયા મવજયભાઈ - બોટાદ - 9662548154, રાવલ ખ્યાતીબેન - ર્ાાંધીનર્ર - 9904480702, પટેલ પીન્રુ્બેન - પાંચિહાલ - 8980590917, ડૉ. મિનેશભાઇ પટેલ - બનાસકાાંિા - 9428186534) ૪) બાળકો નાના ધોરણથી જ સુાંદર, સ્વચ્છ અને િરોડદાર અક્ષર વાળાં લખાણ કરે તે હતેથુી વર્ાખાંડિાાં બાળકને કેલીગ્રાફી , મવમવધ આકારો વાળા લચત્રો,રેતી વડ ે લચત્રો અને ફ્રી - હને્ડ થી બનતા લચત્રો ની િદદ વડ ેબાળકોને લચત્રકાિના સહારે લેખન સર્જન કૌશલ્યનો મવકાસ કયો. આ પ્રવમૃિથી બાળકો સુાંદર, સ્વચ્છ અને િરોડદાર અક્ષર વાળાં લખાણ કરે છે. (પરિાર પ્રક્રદપભાઈ - જુનાર્ઢ - 9974164143, સથુાર િનોજભાઈ - બનાસકાાંિા - 9099206800, ભવુાઆનાંદભાઈ - િોરબી - 8905175962, વણકરપરેશભાઈ - સાબરકાાંિા - 9427884557) (રેતીની િદદથી પોતાની ખબૂી બહાર લાવતા નેસડા પ્રાથમિક શાળાના બાળકો મશક્ષક - સથુાર િનોજભાઈ - બનાસકાાંિા) ૫) બાળકોિાાં લખેન સર્જન કૌશલ્યનો મવકાસ કરવો પણ કેવી રીતે કરવો ? જેથી બાળકોને પણ લાર્ ેકે “રિત સાથે ભણતર” કરી રહ્યા છે.શાળાની લાયબ્રેરીિાાં વાતાાના ઘણા પસુ્તકો છે બાળકોને કહવેાિાાં આવ્યુાં તિને જે વાતાાન ુાં પસુ્તક જોઈએ તે લઇ લો.અિવાક્રડયાના અંતે બાળકોને કહવેાિાાં આવ્યુાં કે તિે જે વાતાાની બકૂ વાાંચી તે પરથી તિારો અલભપ્રાય લખીને આપો.બાળકોએ પોતાના િનિાાં જે વાતાાની ચોપડી મવશેના અલભપ્રાય હતા તેને એક કોરા પેજ પર ચીતયાા અન ે મશક્ષકન ે આપ્યા.આિ મશક્ષકે બાળકોને વાાંચન અને લખેનકાયા િાટે પણ પ્રોત્સાક્રહત કયાા. (શાહ હષાલભાઈ - ભાવનર્ર - 9879553944) ૬) મવમવધ શાળા દ્વારા િામસક, દ્વદ્વિામસક, મત્રિામસક તથા વામષિક પમત્રકા બનાવવાિાાં આવે છે.આ પમત્રકાિાાં જોક્સ, ઉખાણા, િર્જિારીના પ્રશ્નો, જનરલ નોલેઝ, વાતાા, કમવતા, જીલ્લા રુ્ર(પ્રવાસન સ્થળો મવશેની િાક્રહતી),પે્રરણાસ્ત્રોત સમુવચારો અને શાળાિાાં અત્યાર સધુી શુાં કયુાં ? ભમવષ્યિાાં શુાં કરવા િાાંર્ે છે. જેવા મવમવધ મવભાર્ો ધોરણ ૫ થી ૮ ના બાળકોિાાં વહેંચવાિાાં આવે છે, બાળકો પોતાની જાત ેકાચુાં લખાણ કરી મશક્ષકને આપે છે મશક્ષક બધા મવભાર્ ભરે્ા કરીને જે મવદ્યાથીએ સારી રીતે લખ્યુાં હોય તેિનુાં નાિ તથા ધોરણનુાં નાિ પમત્રકાિાાં તેના મવભાર્ સાથે જરૂરી વ્યાકરણના સધુારા કરીને છાપવાિાાં આવે છે.જેથી બાળકો વધ ુ પ્રોત્સાક્રહત થાય છે. (કટેમશયા ભર્વાનજીભાઈ - જાિનર્ર - 9925891560, પાંચાલ ભપેુન્દ્રભાઈ - આણાંદ - 9737229679, બોલણીયા મવજયભાઈ - સરેુન્દ્રનર્ર -9979703541, પટેલ રિેશચાંદ્ર - ભરૂચ - 9426859056)

Page 37: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 37

(ભર્વાનજીભાઈ કટેમશયા દ્વારા શાળાિાાં ચલાવતુાં િામસક પત્રક “કાાંકક્રરયા વલ્ડા” જેિાાં બાળકોન ેપોતાની ખબૂી બહાર લાવવાની ઉતિ તક આપવાિાાં આવે છે.) (૫) પ્રશ્ન: આપે આપની િાળામા ં શવદ્યાથીઓના લેખન કૌિલ્યનો શવકાસ થાય તે માટે કોઈ નવીન પ્રવશૃિ કરી છે? તારિ: ૩૮૮ મશક્ષક જેઓએ જવાબ આપ્યો છે તેિાાંથી ૨૮૩ મશક્ષકના દ્વારા શાળાિાાં મવદ્યાથીઓના લેખન કૌશલ્યનો મવકાસ થાય તે િાટે કાંઇક ને કાંઇક નવીન પ્રવમૃિ કરવાિાાં આવેલ છે. જે નીચ ેમજુબ છે. ૧) શાળા દ્વારા ભીંતપત્ર અથવા બાળસાિામયક પ્રકામશત કરવાિાાં આવે છે જેિાાં બાળકોની સ્વરલચત અને હસ્તલલલખત કૃમતનો સિાવેશ કરવાિાાં આવે છે,જેના પક્રરણાિે બાળકોિાાં બીજા બાળકથી સારુાં કાિ કરવાની જીજ્ઞાશા વધી અન ેસાથે લેખન કૌશલ્યિાાં વધારો થયો.આ ભીંતપત્ર અથવા બાળસાિામયક િાાં એક શબ્દ પરથી બાળકો દ્વારા સજર્જત વાતાા, મનબાંધ, કાવ્ય અને પ્રવાસ કે મવમવધ મવશેષ ક્રદનની ઉજવણી શાળાિાાં ઉજવ્યા બાદ બાળકો પોતાના શબ્દોિાાં પોતાનો અનભુવ કોરા કાર્ળ પર લખે છે અને તે શાળાના ભીંતપત્ર અથવા બાળસાિામયક પત્રિાાં છાપવાિાાં આવે છે , અને આ ભીંતપત્ર અથવા બાળસાિામયક શાળાની નજીકિાાં આવેલ બીજી શાળા સધુી પહોચાડવાિાાં આવે છે. ૨) પ્રાથાનાસભાિાાં બાળકો કાવ્ય, વાતાા,જાણવા જેવુાં, જ્ઞાન ર્ોષ્િી, પોતાનો અનભુવ વર્ેરે રજુ કરે છે અને રજુ કરનાર બાળક પોતે પોતાની કૃમત એક કાર્ળ પર લખીને આપે છે જે કાર્ળ શાળાને નોટીસબોડા પર લર્ાવવાિાાં આવે છે અને બીજા ક્રદવસે પ્રાથાનાકૃમત નાિની ફાઈલિાાં સાંગ્રહ કરવાિાાં આવે છે. સાથે મશક્ષક લચત્ર પરથી વાતાા બનાવવી, કોઈ એક શબ્દ પરથી વાતાા બનાવવી, પેરેગ્રાફ પરથી વાતાા બનાવવી વર્રેે પ્રવમૃિ કરાવે છે અને અિવાક્રડયાના અંતે જે બાળકની વાતાારચના સારી હોય તઓેને ૧ થી ૩ નાંબર આપીને તેઓનુાં બહિુાન કરવાિાાં આવે છે અને સાથે તેઓને એક પેન આપવાિાાં આવે છે, અને આ વાતાા શાળાના નોટીસ બોડા પર એક અિવાક્રડયા િાટે રાખવાિાાં આવે છે અને ત્યારબાદ તેને વાતાાસ ાંગ્રહ નાિની ફાઈલિાાં રાખવાિાાં આવે છે.બાળકો દ્વારા રચાયેલ વાતાા િાાંથી જે વાતાા બોધ આપતી હોય અને સરસ હોય તેવી વાતાાન ુાં બાળસાિામયક પત્રિાાં પ્રકામશત કરવાનો લાભ આપવાિાાં આવે છે. ૩) ધોરણ ૧ થી ૩ ના બાળકોને વાતાા સાંભાળવી અને જોવી બહ ુર્િે તેથી મશક્ષક દ્વારા બાળકોને LCD અથવા કોમ્પટુરિાાં પાંચતાંત્રની વાતાા ,મવિિ વેતાળ ,ઈસપની વાતાાઓ અને અકબર બીરબલની વાતાાઓ અિવાક્રડયાિાાં ૨ વાર બતાવવાિાાં આવે છે પણ એક શરતે કે બાળકોએ વાતાા જોયા પછી તેને જેવી આવડ ેતેવી પોતાની નોટબકૂિાાં લખવાની અને મશક્ષકને બતાવવાની.આિ બાળકો વાતાા સાાંભળયા પછી પોતાની જાતે મવચારે છે અને તેને શબ્દોિાાં રૂપાાંતર કરવાની કોમશશ કરે છે આ સાથે બાળકન ેવાતાાિાાં એક - બીજા સાથે કરવાિાાં આવતા સાંવાદના શબ્દો મવષે પક્રરલચત બન્યા.આ પ્રવમૃતથી બાળકોને નવા શબ્દો કાને પડયા અન ેતેિના લેખનિાાં પણ એ જોવા િળયા અન ેિૌલલકતા પણ વધારો જોવા િળયો.

Page 38: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 38

૪) પ્રજ્ઞાવર્ા ધોરણ ૧ અને ૨ િાાં લખેન કૌશલ્ય વધે તે હતેથુી મશક્ષક દ્વારા સાદા શબ્દોથી લઈન ેઅઘરા શબ્દોના કાડા બનાવ્યા, ત્યારબાદ બાળકોના જૂથ પાડવાિાાં આવ્યા અને જુથિાાં એક મવદ્યાથી પસાંદ કરવાિાાં આવ્યો જેને શબ્દો સારી રીતે લખતા આવડતુાં હોય તેને જૂથની જવાબદારી સોપવાિાાં આવી.આ પસાંદ કરેલ બાળક પોતાના હાથિાાં રહલે કાડા વાાંચે અને બીજા મવદ્યાથી તે સાાંભળીને લખશે. કાડા પરુા થઇ ર્યા બાદ મવદ્યાથી મશક્ષક પાસે જશે અને ચેક કરાવશે.જુથિાાં તિાિ બાળકના લખેનિાાં કોઈ ભલૂ ન હોય તો મશક્ષક તે જૂથને હસ્તો ચહરેો, ચોકલેટ, સ્ટાર વર્ેરે મસમ્બોલ આપીને તેઓને વાક્યનુાં કાડા આપે છે,આવી રીતે જે બાળકો લખેનિાાં ભલૂ કરતા હતા તે આ પ્રવમૃિ કયાા બાદ તેનુાં પ્રિાણ ઓછ થયુાં છે.

(૬) પ્રશ્ન: કેવી કેવી પ્રવશૃતઓ દ્વારા બાળકોમા ંવાચંનનુ ંકૌિલ્ય શવકસાવી િકાય? તારિો: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. ૧) બાળકોિાાં વાાંચનનુાં કૌશલ્ય મવકસાવવા િાટે સ્વર,વ્યાંજન અને મળૂાક્ષર, બારાક્ષરી, જોક્રડયા શબ્દો, સાદા શબ્દો, એકવાક્ય વાળા શબ્દો, તથા વ્યાકરણની સિજ જેવી કે હ્સસ્વ, દીઘા, િાત્રાઓ, અલ્પમવરાિ, પણૂામવરાિ.વર્ેરેની સિજણ આપી શકાય. ૨) મનયમિત વાાંચન જૂથ બનાવીને બાળકોિાાં વાાંચનનુાં કૌશલ્ય અને તેના આત્િમવિાસિાાં વધારો કરી શકાય. 3) નાના શબ્દો બાળકો પાસે વાંચાવવા તેિજ શબ્દો પરથી નાના વાક્યો તિેને જ બનાવવા આપવાથી તેનાિાાં શબ્દોનુાં જ્ઞાન અને સિજણિાાં વધારો કરી શકાય. ૪) સતત વાતાાનો િહાવરો કરાવવો અને બાળકને પોતાની ભાષાિા લખીને વાચવા િાટે કહવેાથી બાળકે કઈંક નવુાં કયાાની લાર્ણી અનુાંભવશે. ૫) બાળકને કોઈ પ્રશ્ન પછૂી તેનુાં સાંદભા સાક્રહત્ય જણાવવુાં અને તેિાાંથી જવાબ શોધવા િાટે કહી શકાય તેનાથી બાળક તે સાક્રહત્ય જોશે અને તેિાાંથી નવુાં શીખી શકશે. ૬) વર્ાખાંડિાાં મશક્ષક ટેબલ પર એક બકૂ રાખશે અને વર્ાખાંડિાાં દાખલ થતા બાળકને બકૂ િાાંથી કોઇપણ એક વાક્ય બોડા પર લખવા અને વાાંચવા કહવે ુાં. ૭) અધરુી વાતાા બાળકોને કહી તે અધરુી રહી ર્યેલ વાતાા વાાંચીને પરૂી કરવા કહી શકાય. ૮) આ ઉપરાાંત શાળાિાાં: ૧) રીડીંર્ કોનાર, િોબાઇલ પસુ્તકાલય, બાળપસુ્તક િેળો, ૨) વાતાા વાાંચન, આદશા વાાંચન, મકુ વાાંચન. ૩) જોડયા શબ્દો અલર્ કરીને તેની જેવા બીજા શબ્દો શોધવા, ૪) લચત્રો દોરીને સિજુતી આપીને, િાટીિાાં અક્ષરો લખીને વાચવા પે્રક્રરત કરી શકાય. ૫) શબ્દોની રિત કે શબ્દ બેંક બનાવીને, શબ્દ કે મળૂાક્ષર પરથી કાડા તૈયાર કરવા દ્વારા, ૬) વાાંચન િહાવરો, ઉચ્ચાર શદુ્વદ્ધ, સમહૂ વાાંચન પ્રવમૃિ, ૭) સિાચારપત્રોિાાં આવતા નાના લખેોનુાં કક્રટિંર્ કરીને તેના પર સપણૂા િક્રહનાના પ્રોજેક્ટ વકા આપી શકાય, ૮) ટેકનોલોજીના િાધ્યિ દ્વારા કારુ્ાન મવડીઓ, અલભનય ર્ીત, ફૂલપાાંદડી જેવી બકુોનુાં વાાંચન, ૯) ગપુ્ત શબ્દોની રિત, ,ગ્રામ્ય મહુાવરાઓનુાં લેખન અન ેવાાંચન, ૧૦) વકૃ્ષોનુાં નાિાાંકરણ કરીને, ક્રદવાલ લખેન વર્ેરે પ્રવમૃતઓ દ્વારા બાળકોિાાં વાાંચનનુાં કૌશલ્ય મવકસાવી શકાય.

Page 39: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 39

હાજરી અને અશનયશમતતા

Page 40: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 40

(૧) પ્રશ્ન: તારીખ ૨૫ જ ન ૨૦૧૬ ના રોજ િાળાને લગતી સમસ્યાઓનો પ્રશ્ન પછુવામા ંઆવેલ હતો. તે અંતગગત શિક્ષકો દ્વારા જિાવવામા ંઆવેલ સમસ્યાઓમાથંી મખુ્ય અને સૌથી વધ ુિાળામા ં જોવા મળતી સમસ્યા છે કે િાળાના ઘિા પ્રયત્નો છતા ં મોટા પ્રમાિમા ંબાળકોની િાળામા ંઅશનયશમત રહ ેછે. આપના અનભુવના આધારે જિાવો આ સમસ્યાનુ ં શનવારિ કઈ પ્રવશુત દ્વારા કરી િકાય? તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) “વાલી સેત ુ પત્ર” અંતર્ાત વાલીઓ શાળાિાાં મનયમિત મલુાકાત લ ે છે અને મનયમિત શાળાએ આવનાર મવધાથીને પ્રોત્સાહન આપવાિાાં આવ ે છે. (તેજાભાઈ પ્રજાપમત - બનાસકાાંિા - 9898901845) ૨) “કલાસ રત્ન પ્રોજેક્ટ”,”ર્ોલ્ડન કલાસ ઓફ ધ સ્કુલ” અંતર્ાત એક િક્રહનાિાાં મનયમિત આવનાર મવધાથીનુાં શાળા,એસ.એિ.સી. અને ર્ાિલોકોની હાજરીિાાં સન્િાન કરી પ્રોત્સાક્રહત કરવાિાાં આવે છે. (લચરાલબેન સથુાર - સાબરકાાંિા - 9909526137, મવજયભાઈ બાંભાણીયા - ભાવનર્ર -9913992930) 3) શાળાિાાં વષા દરમિયાન મનયમિત રહનેાર મવધાથીને “સ્રુ્ડન્ટ ઓફ ધ યર” જાહરે કરી પ્રિાણપત્ર આપવાિાાં આવે છે. (અમિનકુિાર પટેલ - બનાસકાાંિા – 9925318410, પરેશભાઈ િાકોર - અિદાવાદ - 8347741969, કેયરુભાઈ ડોડીયા - રાજકોટ - 9725319802) ૪) “િારી હાજરી િારા હાથે" અંતર્ાત બાળકો અલાયદા ફોરિેટિાાં પોતાની દૈમનક હાજરી પરેૂ અને િાસને અંતે ૧૦૦% હાજરી આપનાર બાળકને પ્રાથાનાસભાિાાં ઈનાિ આપી સન્િાન કરવાિાાં આવે છે. (રિેશચાંદ્રભાઈ પટેલ - ભરૂચ - 9426859056) ૫) “વર્ા એજ સ્વર્ા” અંતર્ાત વર્ાખાંડ શૈક્ષલણક અને ભૌમતક સમુવધા યકુત બનાવવાિાાં આવ્યો તેથી બાળકોનો ર્િતો વર્ાખાંડ બનવાથી તેવો શાળાિાાં મનયમિત થયા. (મકેુશકુિાર પઢીયાર - બોટાદ - 9601288601) 6) “અધરુી વાતાા” અંતર્ાત શાળાિાાં દર બ ે ક્રદવસે મલુ્યમશક્ષણનો સિાવેશ કરી એક વાતાા કહવેાિાાં આવે છે. પહલેા ક્રદવસની અધરુી વાતાા બીજા ક્રદવસે પરૂી કરવાિાાં આવે છે. બાળકો રસપ્રદ વાતાા સાાંભળવા િાટે મનયમિત શાળાએ આવતા થયા. (ભામવકભાઈ ગરુુબક્ષાણી - ર્ાાંધીનર્ર - 8511047846) 7) “પ્રવમૃત િાંચ”, “પપેટ શો” કાયાિિ અંતર્ાત જેિા પ્રાથાના કાયાિિથી િાાંડીને શાળા સિય પરૂો થાય ત્યાાં સધુી કાંઇ કાંઇ પ્રવમૃત કરાવી શકાય તેન ુઆયોજન કરેલ છે. તેિાાં ર્લણતિાાં ચતષૂ્કોણનાાં પ્રકારો, સ્થાનક્રકિંિત વર્ેરે િેદાની રિતથી, વ્યાજનાાં દાખલા બેંક મલુાકાત દ્રારા, નફો - ખોટ રાિહાટ દ્રારા, સાપસીડીની રિતથી સરવાળા બાદબાકી શીખવાડાય છે.સાિાજજક મવજ્ઞાન e-news દ્રારા,મવજ્ઞાન ટેકનોલોજી પ્રયોર્ો દ્રારા,પ્રજ્ઞાની મવમવધ સપ્તરાંર્ી પ્રવમૃત art n craft કોનાર દ્રારા તેિજ મવમવધ બાલરિતો રિાડવાિાાં આવે છે.આ કારણ ેબાળકો શાળા મનયમિત થયા. (ર્ૌરવભાઈ પટેલ - અિરેલી

Page 41: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 41

- 9727571009, મનમધબેન સતુરીયા - અિરેલી - 9825542629, અમનતાબને પટેલ - પાટણ - 992501072)

(૨) પશ્ન: ધોરિ ૮ થી ૯ મા ંશવધાથીનીઓ નો ડ્રોપ આઉટ રેિીયો સૌંથી વધ ુછે. આ પ્રકારના

નવતર પ્રયોગ દ્રારા ડ્રોપ આઉટ રેશિયો ઘટાડી િકાય છે.શુ ંઆપે કન્યા શિક્ષિને પ્રોત્સાહન

આપવા માટે પ્રયત્ન કરેલ છે.તેની ટ ંકી શવગત આપો.

તારિ: િોટા ભાર્ના મશક્ષકોના િતે દશાાવેલ નવતર પ્રયોર્ જેવી પ્રવમૃતઓ દ્વારા કન્યાઓનો રોપ આઉટ રેટ ઘટાડી શકાય છે. એ મસવાય મશક્ષકો દ્વારા કન્યા મશક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવા િાટે કરેલ પ્રવમૃતઓ નીચે મજુબ છે. ૧) એક શાળાિાાં મશક્ષકો વાલી અને કન્યાના સીધા સાંપકાિાાં રહ ેછે અને િાધ્યમિક શાળાના આચાયાની મલુાકાત કરી તેઓ કન્યાનુાં નાિાાંકન કરાવે છે. પક્રરણાિ એ િળે છે કે બોડાની પરીક્ષાિાાં કુિાર કરતા કન્યાનુાં રીઝલ્ટ ઊંચુાં જોવા િળે છે. ૨) એક શાળાિાાં ભણતી તિાિ કન્યાઓના વાલીનુાં એક સમ્િેલન યોજવાિાાં આવે છે જેિાાં તેિને કન્યા મશક્ષણનુાં િહત્વ સિજાવવાિાાં આવે છે અને ફોટા તેિજ મવડીયો પણ દેખાડવાિાાં આવે છે તથા કન્યાઓના ઉચ્ચ અભ્યાસ િાટે રહલે સરકારી યોજના મવષે તેિને વાકેફ કરવાિાાં આવે છે અને િાર્ાદશાન પરુૂાં પાડવાિાાં આવે છે. અને ર્ાિના પ્રમતકષ્િત વ્યન્ક્તઓ દ્વારા પણ મશક્ષણનુાં િહત્વ સિજાવવાિાાં આવ ેછે. 3) એક મશક્ષકે નજીકની િાધ્યમિક શાળાિાાં મવદ્યાથીઓના વાલીઓને લઇ તેિની િીટીંર્ કરવી અને કન્યા મશક્ષણના િહત્વ મવષે જાણકારી આપી. પક્રરણાિ એ આવ્યુાં કે તેઓ ધોરણ ૮ પછી તેિની દીકરીઓના અભ્યાસ િાટે િાધ્યમિક શાળાિાાં િોકલવા સહિત થયા. ૪) શાળાના સાંકૃમતક કાયાિિિાાં કન્યા કેળવણી અને કન્યા મશક્ષણના મવષય પર નાટક રજુ કરેલ છે. ૫) મશક્ષકો ધોરણ ૮ ના મવદ્યાથીઓના વાલીને બોલાવી તેિના જ બાળકો દ્વારા તૈયાર કરેલ શૈક્ષલણક કૃમતઓ દેખાડવાિાાં આવે છે જેથી તેિને કન્યાઓિાાં રહલે કળાનો પક્રરચય થાય આ ઉપરાાંત હોમશયાર મવદ્યાથીનીને શાળા તરફથી વધારાની મશષ્યવમૃિ પણ આપવાિાાં આવે છે. મશક્ષક દ્વારા ધોરણ ૧૦ અન ે૧૨ પછી મવમવધ કોસા અંર્નેુાં િાર્ાદશાન પણ આપવાિાાં આવે છે જેથી મવદ્યાથીનીઓ સ્વમનભાર બની શકે. ૬) ઉચ્ચ અભ્યાસ કરવા િાાંર્તી અને કરી રહલે મવદ્યાથીનીઓને પ્રોત્સાહક ઇનાિો આપવાિાાં આવ્યા અને ર્ાિિાાં જે કન્યાઓ ભણીને આર્ળ કારક્રકદી બનાવી હોય તેિને બોલાવી િાર્ાદશાન પરુૂાં પાડવાિાાં આવ્યુાં. ૭) એક મશક્ષક દ્વારા મવમવધ ર્ાિની મલુાકાત કરવાિાાં આવે છે અને કન્યા મશક્ષણ અંર્ે તેઓ ક્રફલ્િ બનાવે છે. ત્યારબાદ તેઓ રેક્રડયો સ્ટેશનની પણ મલુાકાત લે છે અને રેક્રડયો જોકીને પણ કન્યા મશક્ષણ અંર્ે વાત કરવા િાટે કહ ેછે.

Page 42: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 42

૮) કન્યા મશક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવા િાટે મશક્ષકે ખાસ પતૂળી ખેલ ભણતરનો દાયજો, દીકરીને આપજો સ્વખચ ેતૈયાર કયો છે. આ પતૂળી ખેલ દર વષે ઘણી બીજી શાળાઓિાાં ભજવાય છે. GIET દ્વારા તેનુાં શકુ્રટિંર્ કરીને અવાર-નવાર DD-1 તથા DD-11 પર દશાાવાય છે. ૯) મશક્ષક દ્વારા દરેક મવદ્યાથીની િાટે સલાિતી ભયુાં વાતાવરણ પરુૂાં પડાય છે અને તેઓને અનેક કળા પણ શીખવાડાય છે. પક્રરણાિ રૂપે છેલા ૬ વષાથી શાળાિાાં કુિાર કરતા કન્યાની સાંખ્યાિાાં વધારો છે અને કન્યાઓ દરેક પ્રવમૃતિાાં ભાર્ પણ લે છે. ૧૦) સ્કલૂના ક્રડસ્પ્લે બોડા પર કન્યાઓએ કોઇપણ ક્ષેત્રિાાં સફળતા હાાંસલ કરી હોય તે મવશેના સિાચારના કક્રટિંર્ લર્ાડવાિાાં આવે છે જેથી મવદ્યાથીનીઓ તેિાાંથી પે્રરણા લઇ ઉચ્ચ અભ્યાસ કરે અને સફળ કારક્રકદી બનાવે. (૩) પ્રશ્ન: ઉમેદપરુા પ્રાથશમક િાળા, તાલકુો - વાવ, જીલ્લો - બનાસકાઠંા મા ંિાળા એ મોડા આવનાર બાળકને કડવા લીમડાના બે થી ત્રિ પાન ખવડાવવાની સજા આપવામા ંઆવે છે. એક અઠવારડયામા ં જ સરસ પરરિામ જોવા મળયુ,ં ૮૦% બાળકો શનયશમત આવતા થઇ ગયા.આ રીતે બાળકોના સ્વાસ્થયનુ ં પિ ધ્યાન રાખવામા ં આવે છે. આપ શિક્ષક દ્વારા બાળકોનુ ં સ્વાસ્થય સારંુ રહ ેતે માટે કરેલ પ્રવશુત અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. જવાબની સાથે મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપલે છે. ૧) 'િારુાં સ્વાસ્થ્ય એ પક્રરવારની ખશુી' અંતર્ાત બાળકોને પ્રાથાનાસભાિાાં કોઈ એક ઔષમધ કે ઘરર્થ્્ુાં ઉપચાર સાંદભે મશક્ષકો દ્વારા અને બાળકો દ્વારા િાર્ાદશાન આપવાિાાં આવ ે છે. બાળકોન ે શાળાિાાં આરોગ્ય અંતર્ાત િાર્ાદશાન આપવાથી તેિના પક્રરવારિાાં કોઈ બીિાર પડ ેતો એ તાત્કાલલક ઘરર્થ્્ ુઉપચાર કરી શકે છે. (ર્ૌરવભાઈ પટેલ - અિરેલી - 9727571009) ૨) “તન તાંદુરસ્ત તો િન તાંદુરસ્ત” પ્રોજેક્ટ અંતર્ાત શાળાના જ મશક્ષક દ્વારા ધોરણ ૨ થી ૮ ના દરેક બાળકને વષા દરમિયાન શરીરની તાંદુરસ્તી જળવાય તે િાટે આિ આસનો શીખવાિાાં આવે છે.આ બાળક ધોરણ ૨ થી ૮ ભણી શાળાિાાં જય ત્યાાં સધુી તેિને ૫૬ જેટલા આસનો શીખી જાય અન ેબાળક તાંદુરસ્ત રહ ેછે. (રાકેશભાઈ પટેલ - અિદાવાદ - 9974853984) 3) “દિક બાળક” અંતર્ાત શાળાના મશક્ષક દ્વારા આમથિક રીતે નબળા અસ્વસ્થ બાળકને દિક લઈ મશક્ષક દ્વારા અથવા લોકસહકાર િેળવી બાળકની સારવાર કરાવવાિાાં આવે છે. (દીમપકાબેન વ્યાસ - ર્ાાંધીનર્ર - 9429061430) ૪) “એક ગ્લાસ દૂધ” પ્રોજેક્ટ અંતર્ાત તોરડા પ્રાથમિક શાળાના બાળકોન ે લોકસહયોર્થી એક ગ્લાસ દુધ આપવાિાાં આવે છે. જેથી બાળકોને પોષણક્ષિ આહાર િળી રહ ેછે. (જયેશભાઈ પટેલ - અરવલ્લી - 9638649495)

Page 43: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 43

૫) હડિતીયા સી.આર.સી.ની પાાંચ શાળાઓિાાં બાળકોના સ્વાસ્થ્ય િાટે ઋત ુપ્રિાણે એક આયૉજન બનાવી શાળાના દરેક આચાયા શ્રી ને આપવાિા આવ્ય ુછે. જેિાાં જુદા જુદા પણા, કાંદમળૂ, કિોળ, ફ્ળ, શાકભાજી સી.આર.સી. દ્વારા વાલી સમદુાય,એસ.એિ.સી પક્રરવાર કે કોઈ દાતાના સહયોર્ દ્વારા આપવાિાાં આવે છે. (ર્ૌતિભાઈ ઇંદ્રોડીયા - રાજકોટ - 9426516945) ૬) “આજ નો ડોક્ટર” અંતર્ાત શાળાિાાં નક્કી કરેલા ક્રદવસે શાળાના બાળકો િાાંથી કોઈ એકને બાળ ડોક્ટર બનાવવાિાાં આવે છે. આ બાળ ડોક્ટર મશક્ષકોના સહકારથી સ્વસ્થ રેહવા િાટે કેવો ખોરાક, કેટલો ખોરાક, કસરત, સટેુવો વર્ેરેની િાક્રહતી આપી બાળકોને સ્વાથ્ય પ્રત્યે જાગતૃ કરાય છે. (િયરુભાઈ આહીર - અિદાવાદ - 9879200499) ૭) શાળાિાાં ધોરણ 5 થી 8 ના બાળકોને ઘરે ઘરે કચરા પેટી મકુાવી છે અને તેનો ઉપયોર્ બાળકો અને પક્રરવારના સભ્યો કરે તે િાટે બાળકોને સિજાવવાિાાં આવે છે. (ભામવનકુિાર કાનજીભાઇ - પોરબાંદર - 9586620719)

Page 44: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 44

મધ્યાહન ભોજન

Page 45: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 45

(૧) પ્રશ્ન: શિક્ષકો દ્વારા જિાવવામા ંઆવેલ સમસ્યાઓ માથંી દસમા ંક્રમની મખુ્ય અને સૌથી વધ ુ િાળામા ં જોવા મળતી સમસ્યા છે કે, િાળામા ં બાળકો મધ્યાહન ભોજન જમતા નથી.અથવા મધ્યાહન ભોજનનો બગાડ કરે છે. િાળામા ંબાળકો મધ્યાહન ભોજન જમે અને મધ્યાહન ભોજનનો બગાડ ન કરે તે માટે કરેલ પ્રવશુત અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. જવાબની સાથે મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપલે છે. ૧) “અન્ન સાથે િન સાથે” પ્રોજેક્ટ અંતર્ાત રોજ શાળા પક્રરવાર અને બાળકો સાથે િેન ુમજુબ િધ્યાહન ભોજન લ ેછે. આ િાટે શાળાને એસ.એિ.સી પક્રરવાર અને ગ્રાિ પક્રરવારનો સહયોર્ િળે છે. (પજુાબેન પૈજા - રાજકોટ - 9825424661) ૨) “ગ્રાિ િાંડળ” અંતર્ાત સી.આર.સી હડિતીયાની પ્રાથમિક શાળાઓિાાં દરેક ર્ાિિાાં એસ.એિ.સી. સભ્યો અને ર્ાિલોકોનુાં એક ગ્રાિ િાંડળ બનાવવાિાાં આવ્યુાં છે.આ ગ્રાિ િાંડળ શાળાને બાળકોને ઋત ુમજુબ કિોળ, ઔષધીય રસ, પણા ,પાણી,વાનર્ી અને ર્ાિના સારા કે દુઃખદ પ્રસાંર્ો પર ખચાિાાં ઘટાડો કરી શાળાિાાં મતમથ ભોજન આપી શકે તેવી વ્યવસ્થા કરવાિાાં આવે છે. (ર્ૌતિભાઈ ઇંદ્રોડીયા - રાજકોટ - 9426516945) 3) શાળાિાાં બાલ સાંસદની િધ્યાહન ભોજન સમિમતના સભ્યોની ધોરણ પ્રિાણે રુ્કડીઓ બનાવવાિાાં આવી છે.આ રુ્કડી િધ્યાહન ભોજનિાાં બનતી રસોઈની ગણુવિા પર ધ્યાન આપે છે.અને ભોજનનો બર્ાડ ના કરે તે હતેથુી દરેક ધોરણના બાળકોને પોતાના વર્ાની આર્ળ જ જિવા િાટે બેસાડવાિાાં આવે છે. મશક્ષકની હાજરીિાાં જ બાળકોને જરૂર હોય તેટલુાં જ પીરસવાિાાં આવે છે.આના પક્રરણાિે શાળાના 427 પૈકી 380 થી વધ ુબાળકો દરરોજ િધ્યાહન ભોજનનો લાભ લે છે. (ભાનપુ્રસાદ પાંચાલ - આંણદ - 9737229670) ૪) “અન્નપણૂાા ઇનાિ“ અંતર્ાત શાળાિાાં દર અિવાડીએ િધ્યાહન ભોજન દરરોજ જિનાર બાળકન ેઅન્નપણૂાા ઇનાિ આપી પ્રોત્સાક્રહત કરવાિાાં આવે છે.(મવનોદકુિાર ક્રહરાણી - બોટાદ - 9879242828) ૫) “િારી થાળી ખાલી થાળી” પ્રોજેક્ટ અંતર્ાત શાળાિાાં િધ્યાહન ભોજનનો બર્ાડ ન કરનાર બાળકને વાલી, એસ.એિ.સી. સભ્યો અને ર્ાિલોકોની હાજરીિાાં શાળા દ્વારા પ્રોત્સાક્રહત કરવાિાાં આવે છે.(કિલેશભાઈ ભટ્ટ - ભાવનર્ર - 814161778) ૬) “િારી થાળી “ અંતર્ાત શાળાિાાં દરેક િધ્યાહન ભોજનની થાળી પર એક નાંબર લખેલો હોય છે. દરેક બાળક પોતાને ધોરણ પ્રિાણે િળેલ નાંબર વાળી થાળી લઈ જિવા બસેે છે. િધ્યાહન ભોજન પીરસતી વખતે આ નાંબરની નોંધ કરવાિાાં આવે છે. આ આધારે જે નાંબરની થાળી વાળા બાળકે િધ્યાહન ભોજન ન લીધુાં હોય તેિની સિસ્યા જાણી તેનુાં મનવારણ કરવાિાાં આવે છે. િધ્યાહન ભોજનનો બર્ાડ ન થાય તે િાટે થાળીની સફાઈ કરતી વખતે પણ નક્કી કરેલ બાળકોની ટીિ થાળીના નાંબરની નોંધ કરે છે. (રિેશકુિાર રાિોડ - બોટાદ - 9427752066)

Page 46: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 46

ગિુવિાલક્ષી શિક્ષિ

Page 47: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 47

(૧) પ્રશ્ન: શુ ં શિક્ષિની ગિુવિા સધુારવા માટે અને મશુ્કેલીને દુર કરવા માટે દ્રી - માગીય મારહતીની આપ - લે ની જરૂર છે. આપના માટે કયા પ્રકારની મારહતીની આપ - લે ની જરૂર છે? તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપનાર મશક્ષકની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) શાળાને લર્તી સિસ્યાઓ જે મશક્ષકો અન ેઆચાયા અનભુવે છે. ૨) વહીવટી મશુકેલીઓ મનવારવા િાટેની િાક્રહતી. 3) શાળાિાાં બાળકો િાટે અને શાળાના મવકાસ િાટે કરી શકાય તેવી નવીન પ્રવમૃિઓ અંર્ેની િાક્રહતી. ૪) શાળા સવાગ્રાહી મલૂ્યાાંકન હિેળ મલૂ્યાાંકન કરવા િાટેની ચોક્કસ રીત અંર્ેની િાક્રહતી. ૫) અભ્યાસિિ અંર્ેની િાક્રહતીની આપલે. ૬) નીમતઓના અિલ િાટેની િાક્રહતી અને શાળા મવકાસ યોજનાિાાં કોઈ પ્રકારના ફેરેફાર હોય તો તેને કઈ રીતે અિલિાાં લાવવા તે િાટે. ૭) ગણુવિાલક્ષી મશક્ષણ પરુૂાં પાડવા િાટેની જુદી જુદી પદ્ધમતઓ અંર્ેની િાક્રહતી. ૮) જુદી જુદી િાર્ાદમશિકા અને િોડયલુ િાાં જે સધુારા વધારા થયા હોય તેની િાક્રહતી. ૯) જ્યાાં અિલીકરણ થતુાં હોય શાળા કક્ષાએ તો ત્યાાંથી પણ સચૂનો લેવાિાાં આવે અને પછી જ તેને લર્તી કોઈ યોજના બનાવવાિાાં આવે. ૧૦) િામસક અને વામષિક અભ્યાસિિની િાક્રહતી, મશક્ષક અને બાળકોની ઉપલબ્ધીઓની િાક્રહતી, વષા દરમિયાનની સહભ્યામસક પ્રવમૃિઓની િાક્રહતી, પ્રોજેક્ટ વકાની િાક્રહતી, શાળાિાાં બાળકો િાટે ખટૂતી સવુીધાઓ અંર્નેી િાક્રહતીની આપ - લે, શૈક્ષલણક ઉપ્લબ્ધીઓની િાક્રહતી. (૨) પ્રશ્ન: િાળા સમયબાદ શવદ્યાથીઓ ગિુવિા યકુ્ત શિક્ષિ સાથે જોડાયેલા રહ ેતે માટે કરેલ પ્રવશૃિ અને પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપનાર મશક્ષકની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) શાળા સિય બાદ બાળકો શાળાિાાં જ સિય પસાર કરે તે હતેથુી ૬૦% શાળાના મશક્ષકો કે જેિને પોતાનો અલભપ્રાય આપ્યો છે તેઓના િત મજુબ બાળકોને રિત - ર્િત, ગહૃકાયા તેિજ ક્વીઝનુાં આયોજન શાળા સિય પરૂો થાય બાદ કરે છે અને બાળકોને શાળા સાથે જોડાયેલા રાખે છે. આ પ્રવમૃિ નુાં પક્રરણાિ એ િળયુાં કે બાળકો શાળા સિય પત્યા પછી જે રખડવા જતા રહતેા તે બાંધ થયા, અલર્ અલર્ રિતો રિતા થયા તેિજ ક્વોલીટી ઓફ એજ્યકેુશન વધ્યુાં. ૨) બાળકો શાળાિાાંથી છટી જાય પછી બાળકો ઘરે પહોચીને એક ખણૂાિાાં દફતર ફેકીને મિત્રો સાથે રિવા જતા રહ ે છે અથવા તો રખડવા જતા રહ ે છે. આ સિસ્યાના મનરાકરણ િાટે ૭૦% શાળાના મશક્ષકો દ્વારા એક “શેરી મશક્ષણ” અન ે “ઘર શાળા”નુાં આયોજન કરેલ છે, જેિાાં ર્ાિના મશલક્ષત લોકો,

Page 48: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 48

એસ.એિ.સી.સભ્યો, િોટા ધોરણના હોમશયાર મવદ્યાથીઓ, શાળાના આચાયા અને મશક્ષશકોનો સિાવેશ કરવાિાાં આવ્યો અને િહોલ્લા - શેરી પ્રિાણે રહતેા મવદ્યાથીના ગ્રપુ પાડવાિાાં આવે છે અને આ ગ્રપુ ર્ાિના મશલક્ષત લોકો, એસ.એિ.સી.સભ્યો, િોટા ધોરણના હોમશયાર મવદ્યાથીઓિાાંથી કોઈપણ એક વ્યન્ક્તના ઘરે એકિાાં થઈને પોતાનુાં ગહૃકાયા કરે છે અને પોતાને ન આવડતુાં હોય તેવા મવષય એકબીજા સાથે ચચાા કરીને તેનો હાલ કાઢે છે. પક્રરણાિે બાળકો પોતાના મિત્રો સાથે જ રહીને અભ્યામસક પ્રવમૃિ કરતા થયા અને આિ રિતની સાથે ર્ણતર િળેવતા થયા. ૩) શાળા સિય બાદ શાળાિાાં જ “ઓપન લાયબ્રેરી”નુાં આયોજન કરવાિાાં આવ્યુાં છે, જેિાાં બાળકને જોઈએ એ પસુ્તક લઈને વાાંચી શકે છે. (હનીફ્શા બેલીિ - સરેુન્દ્રનર્ર - ૯૭૨૪૧૬૩૦૬૬, કિલેશભાઈ ભટ્ટ - ભાવનર્ર - ૮૧૪૧૬૭૧૭૭૮) ૪) શાળા સિય બાદ કોમ્પટુર વર્ા ૧.૫ વષાથી ચાલ ુકરવાિાાં આવ્યો છે, જેિાાં શાળા સિય બાદ ૧ - ૧ કલાક ધોરણ ૫ થી ૮ ના બાળકોને એક મશક્ષકની દેખરેખ નીચ ેકોમ્પટુરિાાં અંગ્રજેી - ગરૂ્લ ગજુરાતી ટાઇપીંર્ શીખવાડવાિાાં આવે છે.જે બાળક આજે આવ્યો હોય ફરીથી તેનો વારો એક અિવાક્રડયા પછી આવે છે. (સાંજયભાઈ ઓઝા - ર્ીરસોિનાથ - ૯૪૨૮૧૮૭૯૪૩) ૫) “સ્વાિી મવવેકાનાંદગપૃ ઘરશાળા” અંતર્ાત શાળાના બાળકો ર્ાિિાાં એક જગ્યાએ ભરે્ા થઈને ગહૃકાયા કરતા, આ ઘરશાળાિાાં હાઇસ્કુલના બાળકો પણ આવે તે હતેથુી દર રમવવારે બાળક્રફલ્િ બતાવવાિાાં આવે છે જેથી સારૂ એવુાં પક્રરણાિ અને સાંખ્યા િળી છે. (ક્રહરેનભાઈ સાંઘાણી - બોટાદ - ૯૯૦૪૯૯૪૨૯૪) ૬) શાળા સિય બાદ બાળકો હજુ પણ થોડુાં વધારે શીખે તે હતેથુી શાળાિાાં એક્સ્રા ક્લાસનુાં આયોજન કરવાિાાં આવ્યુાં છે, જેિાાં ર્લણત, મવજ્ઞાન, અંગ્રજેી અને સાથે સાથે કોમ્પીટીટીવ પરીક્ષા જેવી કે સૌરાષ્ર ક્રહન્દી પ્રચાર સમિમતની ક્રહન્દી પરીક્ષાઓ, ગજુરાત મવદ્યાપીિની જોડણી સધૂાર પરીક્ષા, ર્ાયત્રી પક્રરવાર રસ્ટની ભારતીય સાંસ્કૃમત જ્ઞાન પરીક્ષા, રાજ્ય પરીક્ષા બોડાની મશષ્યવમૃિ પરીક્ષા, ઉપરાાંત સ્થામનક પ્રશ્ર્નોિર પરીક્ષાઓ િાટેનુાં કોલચિંર્ આપવાિાાં આવે છે. (અરમવિંદભાઈ રાિોડ - ભાવનર્ર - ૯૫૧૦૧૮૩૭૮૩, યોર્ેશભાઈ સીતાપરા - નવસારી - ૯૦૩૩૫૨૪૧૫૪, જર્દીશભાઈ રાણોદર - પાટણ - ૯૪૨૭૩૯૫૭૪૫, હરેશભાઈ ગજુર - સરેુન્દ્રનર્ર - ૯૪૨૭૪૯૫૮૫૩, પ્રશાાંતભાઈ કરણીયા - અિરેલી - ૯૬૮૭૨૨૭૦૦૭, હષાભાઈ ગરુ્જર - સરેુન્દ્રનર્ર - ૯૪૨૭૪૯૫૮૫૩) ૭) બાળકો ઘરે જઈને પણ શાળા સાથે સાંકળાયેલા રહ ે તે હતેથુી ગ્રપુિાાં પ્રોજેક્ટ આપવાિાાં આવ ેછે. બાળકો શાળા સિય બાદ શાળાિાાં જ પ્રોજેક્ટની કાિર્ીરી મવષે વાતચીત તેિજ પ્રોજેકને લાર્તુાં કાિ કરે છે સાથે સાથે તેઓ પોતાના ઘરે પણ ગ્રપુિાાં કાિ કરે છે, પ્રવમૃતનુાં પક્રરણાિ એ િળયુાં કે બાળકો પોતાની જાતે મવષયવસ્ત ુપર મવચારતા થયા અને તેને જોવાનો અંદાજ બદલાયો. (એસ.એિ.પરિાર - વડોદરા - ૭૩૮૩૦૦૮૧૦, ચેતનભાઈ શાહ - અિદાવાદ - ૯૮૨૪૦૧૧૭૩૧, કરશનભાઈ િોરી - ભાવનર્ર – ૯૭૩૭૮૦૭૬૨૧)

Page 49: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 49

(૩) પ્રશ્ન: શવદ્યાથીઓમા ંસહભાગીતા અને ચચાગને પ્રોત્સાહન આપવા આપે કરેલ નવતર પ્રયોગ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) મવદ્યાથીઓિાાં સહભાલર્તા િાટે મવમવધ પ્રવમૃિ મવદ્યાથી પાસે કરાવવાિાાં આવે જેવી કે, લચત્રકાિ, િાટીકાિ, અધરૂા વાક્ય પરુા કરી વાતાા બનાવવી, શબ્દો ભેર્ા કરી ફકરો બનાવવો, શાળાસફાઈ, બર્ીચાકાિ, વ્યન્ક્તર્ત સ્વચ્છતા, પાથાના સભાની જવાબદારી, શાળા સાંચાલન, ગહૃકાયા વર્ેરે. ત્યારબાદ મવદ્યાથીઓને પ્રોત્સાહન િાટે ઇનાિનુાં મવતરણ, જાહરેિાાં સન્િાન કરાવવાિાાં આવે છે. જેના પક્રરણાિે જે મવદ્યાથી ઈિરપ્રવમૃતિાાં ભાર્ નથી લેતા તેવા મવદ્યાથીઓ પણ ચચાાિાાં ભાર્ લેવા પ્રેરાય છે. (રોજસરા વાળાભાઈ જે. - સરેુન્દ્રનર્ર - ૩૬૩૪૨૭ - ૭૦૧૬૬૨૦૮૧૨ , પ્રમતકકુિાર રૂડાણી - અિરેલી - ૩૬૫૬૩૫ - ૯૪૨૯૫૫૯૩૦૮, પઢીયાર િીતાબેન આર. - ખેડા – ૩૮૭૬૩૦ -૯૭૨૩૦૮૬૫૭૨) ૨) મવજ્ઞાન જેવા મવષયિાાં વૈજ્ઞામનકના નાિ પરથી મવદ્યાથીઓના ગ્રપુનુાં નાિ આપીને હોમશયાર મવદ્યાથીને ગ્રપુના લીડર બનાવવાિાાં આવે છે. મવદ્યાથીઓને ટીિિાાં પ્રોજેક્ટ વકા િાટે અલર્ - અલર્ િાક્રહતી ભેર્ી કરી રિતો રિે છે. િક્રહનાિાાં જે ગ્રપુને વધારે પોઈન્ટ આવે તેને ઇનાિ દ્વારા પ્રોત્સાક્રહત કરવાિાાં આવે છે જેથી મવદ્યાથીઓ ગ્રપુિાાં કાિ કરવાિાાં રસ દાખવે છે અને સહભાલર્તા પણ ધરાવે છે. (ક્રકિંજલ એલ. જાાંબચુા - ભાવનર્ર - ૩૬૪૦૪૧ - ૭૬૨૨૮૩૬૭૪૭, ડો. જોશી જયદીપ એ. - જૂનાર્ઢ - ૩૬૨૦૦૧ - ૯૫૩૭૯૭૭૭૮૯) 3) મવદ્યાથીઓને મુાંજવતા પ્રશ્નો િાટે પ્રશ્નપેટી બનાવવાિાાં આવી છે જેિાાં બાળકો તેના પ્રશ્નો લખી તેિાાં મકેુ છે. દર સપ્તાહ ેતે પેટીિાાંથી પ્રશ્નો વાાંચી મશક્ષક અને મવદ્યાથી ચચાા , જુથિાાં મવદ્યાથી ચચાા, પ્રવમૃિ, રિત રિાડવી જેના દ્વારા મવદ્યાથીિાાં સહભાલર્તા કેળવાય છે. (ભવુા આનાંદકુિાર ડી. - િોરબી - ૩૬૩૬૪૨ - ૮૯૦૫૧૭૫૯૬૨, ક્રકશોર િકવાણા - જૂનાર્ઢ - ૩૬૨૨૬૦ - ૯૬૩૮૭૬૦૪૦૩, જાદવ િનીષાબેન આર. – ર્ીર સોિનાથ - ૩૬૨૫૩૦ - ૯૬૦૧૬૫૭૫૯૭) ૪) વર્ાિાાં મવદ્યાથીઓની રુ્કડી બનાવીને સર્જનાત્િક પ્રવમૃિ, પ્રશ્ન બેંક, પ્રશ્નોતરી, નાટક, ચચાા, વકતતૃ્વ, મલુ્ય મનષ્િાવાળા સવાલો, મનબાંધ લેખન, ચલલચત્રો, શાળાની નજીકિાાં જોવાલાયક સ્થળ પર સામકુ્રહક ભોજનની વ્યવસ્થા કરવાથી સહભાલર્તા કરવાિાાં આવે છે. ( સોલાંકી ભરતભાઈ જે. - સરુત - ૩૯૪૩૫૦ - ૯૮૨૪૪૭૧૦૧૨, સાાંવ સલચનકુિાર આર. - સરેુન્દ્રનર્ર - ૩૬૩૫૧૦ - ૯૮૭૯૩૦૭૩૫૬) ૫) મવદ્યાથીઓને પણાપોથી બનાવવા તિાિ મવદ્યાથીઓ ઘરેથી જુદા-જુદા પણા લાવીન ે પણાપોથી બનાવે છે. તેિજ દરેક મવદ્યાથી લચત્ર જોઈને ૨ લીટી િાાં લખે છે. એવી જ રીતે ઉખાણાના જવાબ, કોયડા રિત, પસુ્તક વાાંચીને બીજા મવદ્યાથીઓ સાથે અદલાબદલી કરીને પસુ્તક મવશે ચચાા કરે છે. મવદ્યાથીઓિાાં સમહુ્સભાવાના ના ગણુ કેળવાય છે. બાળકો વર્ા સિક્ષ બોલતા થયા છે. (પટેલ ક્રહતેન્દ્રકુિાર એન. - વડોદરા - ૩૯૧૭૭૪ - ૯૮૭૯૭૨૨૮૫૪, મવહોલ ક્રદલીપમસિંહ પી. - મવસનર્ર -

Page 50: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 50

૩૮૪૩૧૫ - ૯૭૨૫૮૭૧૬૫૮, ઝાલા પ્રવીણમસિંહ જે. - ખેડા - ૩૮૭૩૪૦ - ૯૯૦૪૩૬૪૯૭૧, જોશી ભામવક કુિાર સી. - બનાસકાાંિા - ૩૮૫૦૦૧ - ૯૯૨૪૫૩૩૮૭૮ ) ૬) ર્લણત-મવજ્ઞાનની પ્રવમૃત મવદ્યાથીઓ સાથે કરવાિાાં આવે છે. જેિ કે આઈટિ દ્વારા એસીડ બેઇઝની કસોટી, હળદર પત્ર કે જાસદુ પત્ર બનાવાવા િાઈિોસ્કોપ દ્વારા ઓમનયન સેલ લેવાની આવી પ્રવમૃિ મવદ્યાથીઓ એકવાર જોઈને જાતે કરે છે. (પીયષૂ પાંડયા - ભાવનર્ર - ૩૬૪૦૦૨ - ૯૯૨૪૬૫૪૨૨૦) ૭) મવદ્યાથીઓને િીનીટની ર્ેઈિ બનાવીને રિવાથી બધા રસપવૂાક ભાર્ લે છે. જેવી કે, કોન બનેર્ા કરોડપમતની રિત રિવાથી બાળકો ર્મ્િત સાથે શીખવાની િજા આવે છે. તે મજુબ બાળકોને ચાલેલ પાિનુાં પનુરાવતાન, કાવ્ય, સિાનાથી અને મવરુધાથી શબ્દો વર્ેરે રિત રિીને શીખ ે છે. (ક્રદલક્ષત ઉષાબેન ડી. - ભાવનર્ર - ૩૬૪૧૪૦ - ૯૪૨૬૪૫૫૮૪૮, ભાલોડીયા કુસિુ બહને - જૂનાર્ઢ - ૩૬૨૦૦૧ - ૯૪૦૯૧૫૧૨૧૨) (૪) પ્રશ્ન: શુ ંઆપે આપની િાળામા ંબાળકોની િૈક્ષણિક ગિુવતા મલુ્યાકંન માટે કોઈ નવીન પ્રવશુત કરેલ છે. જો હા, તો તે નવીન પ્રવશુતની શવગત અને એનુ ંપરરિામ શુ ંજોવા મળયુ ંતે ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) ૩૦૪ મશક્ષકે આપેલા જવાબ િાાંથી ૨૩૭ મશક્ષકે શાળાિાાં બાળકોની શૈક્ષલણક ગણુવતા મલુ્યાાંકન િાટે નવીન પ્રવમુત કરેલ છે. બાકીના મશક્ષકે શાળાિાાં બાળકોની શૈક્ષલણક ગણુવતા મલુ્યાાંકન િાટે કોઈ નવીન પ્રવમુત કરેલ નથી. ૨) "ચાણક્ય ઇનોવેશન એકેડિી" એવુાં ગ્રપૂ બનાવ્યુાં જે અંતર્ાત બધા મશક્ષકો સાથે િળી સિસ્યાઓના સિાધાન િળેવીએ છીએ સતત મલૂ્યાાંકન કરવાથી શાળાના બાળકોની ગણુવતાિા સધુારો જોવા િળે છે. વષા દરમિયાન એકિ ટેસ્ટ લેવાિાાં આવે છે અને તિાિ ટેસ્ટનો સાંગ્રહ કરી તેના પર ચચાા કરવાિાાં આવે છે. (દેવાાંર્ીબેન બારૈયા - જાિનર્ર - 9429272564) 3) શાળાિાાં મવદ્યાથીઓના શૈક્ષલણક કાયાના મલૂ્યાાંકન િાટે અમકુ મવષયના સિગ્ર એકિના તિાિ મદુ્દાઓને આવરી લેતી િકલ્ટમિક્રડયા ફ્લેશ યમુનટ ન્ક્વઝનુાં મનિાાણ કરાય ુ છે, જેથી બાળકો ક્રરસેષના સિય દરમિયાન કમ્પ્યટુર પર બેસીને પોતાની િેળે અભ્યાસ, મલૂ્યાાંકન તેિજ ઉપચારાત્િક એિ ત્રણેય કાયા એકસાથે કરે છે. (પાંકજભાઈ પરિાર - જાિનર્ર - 9978457656) ૪) ન્યઝુપેપર અથવા િેર્ેઝીનિાાં આવતી શૈક્ષલણક િાક્રહતીને એકિ સાંદભે પરૂક સાક્રહત્ય તરીકે ઉપયોર્ કરવાની સિજ આપાવાિાાં આવી તેથી બાળકો એકિ સાંદભ ેપરૂક સાક્રહત્ય જાતે શોધતા થયા. (િમનષકુિાર સથુાર - ખેડા - 9099172177) ૫) કોઈ પણ મવષયના અઘરા મદુા સિજાવવા િાટે પ્રશ્નોિરીને સાપ - સીડી સ્વરૂપે બનાવવી બીજા અને એકિને ઊભી - આડી ચાવીિાાં ર્ોિવવી...જેવી રિતો બનવાની વર્ાિાાં રિાડવાિાાં આવ ેછે.તેથી

Page 51: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 51

બાળક સરળતાથી અન ે થોડા સિયિાાં સિજાવી શકાય છે. (પ્રણાલીબેન િહિેરી - અિદાવાદ - 9429606070, ચેતનાબેન પટેલ - અિદાવાદ - 9998967213) ૬) શાળાિાાં દર િહીને એસ.એિ.સી. સભ્ય અને વાલીની હાજરીિાાં ધોરણ પ્રિાણે અને જનરલ નોલેજના આધારે ઓનલાઈન - ઓફલાઈન કવીઝનુાં ત્રણ સ્તરે આયોજન કરવાિાાં આવે છે. આના પક્રરણાિે બાળકો અને વાલીઓ મશક્ષણ પ્રત્યે જાગતૃ થયા. (મવજયમસિંહ રાિોડ - કચ્છ - 9427384547, પ્રમવણભાઈ િાકોર - પાટણ - 9016933048) ૭) શાળાિાાં એકિ શીખવ્યા બાદ ચચાા અને એકિ અનરુૂપ લેખન કરાવવાિાાં આવે છે.બીજા ક્રદવસે બાળકોની િૌલખક કસોટીનુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે.તેથી બાળકો લાાંબો સિય યાદ રાખતા થયા અને બાળકોના અક્ષરો પણ સધુયાા. (લચરાર્કુિાર પટેલ - પાંચિહાલ - 9427657144)

(૫) પ્રશ્ન: શુ ંઆપે કોઈ એવી પ્રવશૃિ કરી છે જેનાથી બાળકોનુ ંમન વગગખડંમા ંચાલતી પ્રવશૃિમા ંકેષ્ન્દ્રત રહ?ે કરેલ પ્રવશૃતની ટ ંક મા ંશવગત જિાવો. પવ ૃગશિનુ ંશુ ંપરરિામ આવ્યુ?ં તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) મશક્ષકે આર્લા ક્રદવસે ભણાવવાનો ટોમપક વર્ાખાંડિાાં બધા મવધાથીઓને આપી દીધો. તેથી મવધાથીઓ અને મશક્ષકો નવા મવચારો રજુ કરી શકે અને મવધાથીઓનુાં િન ભણવાિાાં જળવાઈ રહ.ે (સોજીત્રા કલ્પેશભાઈ) ૨) મવજ્ઞાન મવષય ભણાવતી વખતે પાિિાાં જરૂરી વસ્ત ુ મવધાથીને બનાવી લાવવા કહયુાં અને પ્રયોર્ દ્રારા સરળતાથી મવજ્ઞાન મવષય સિજાવી શકાય. (શૈખ સાકીહુાસેન) 3) દરેક પાિ પરૂો થયા પછી ટેસ્ટનુાં આયોજન કરવુાં અને સારા િાકા લાવનાર મવધાથીઓને પ્રોત્સાક્રહત કરવા અને ઓછા િાકા લાવનાર મવધાથીઓને રૂબરૂ િળી સિજાવવા. મવધાથીઓને પ્રશ્નનો પછૂવાની તક આપવી. (જોશી ર્ૌરવકુિાર, લબરેનકુિાર પટેલ) ૪) બાળકોને ર્િતા કાર્ૂાન કેરેક્ટરની િદદથી શીખવી શકાય. િનર્િતા રોલ િોડલેની વાત ટાાંકીને કોઈ નવી બાબત, સટેુવ, વલણ ઘડતર કે િીએટીવીટી શીખવી શકાય.વર્ાખાંડિાાં હાંિેશા કુતહુલતાનુાં વાતાવરણ જળવાઈ રહ ે તેવુાં આયોજન થાય તો મવદ્યાથીઓને દરેક પ્રવમૃતિાાં રસ રૂચી સાથે બાળકો પ્રવમૃતિાાં કેકન્દ્રત રહી શકે.વર્ાખાંડિાાં મવદ્યાથીઓ કોઈ પ્રવમૃતિાાં પ્રત્યક્ષ રીતે જોડાઈ રહ ે તો તેઓ ધ્યાનભાંર્નો મશકાર થતા બચી શકે છે. (હિે ાંત વાઘલેા) ૫) બ્લેક બોડા પર લખતી વખતે રાંર્બેરાંર્ી ચોકનો ઉપયોર્ કરવાથી અને મવજ્ઞાન મવષયિાાં પ્રયોર્ કરતી વખતે દરેક બાળકનો સિાવેશ કરવાથી બાળકોનુાં ધ્યાન કેકન્દ્રત કરી શકાય. અને મખુ્ય મદુાઓની નોધ બોડા પર કરવી. (પરિાર ક્રકશોરભાઈ, મકેુશકુિાર ઉપાધ્યાય) ૬) કોઈ પણ પ્રવમુત કરાવતા પહલેા મવદ્યાથીઓને એક સરસ વાતાા કહવેાની. ત્યાર બાદ પ્રવમૃતઓ કરાવવી. (અમમૃતયા િહને્દ્રભાઈ, મસપાઈ ઈિરાનભાઈ, સેંતા રિેશભાઈ એસ., જાદવ જયેન્દ્રકુિાર, િેહલુભાઈ કવૈયા, રાિજીભાઈ હિેરાજભાઈ, સાંદીપ ડી. પાંડયા, હીરાની મવનોદકુિાર)

Page 52: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 52

૭) ર્લણત અને મવજ્ઞાન જેવા મવષયિાાં ભાણાવવા િાટે શાળાિાાં ઈ-લમનિર્ િોડયલુ તૈયાર કરવાિાાં આવ્યુાં છે. જેિાાં મવષયના એકિ પ્રિાણે સાઈડ શો અને એિ.સી.કય ુ ન્ક્વઝ દ્રારા બાળકોને સરળતાથી ભણાવવાિાાં આવે છે. (નીલશેકુિાર રાજર્ોર) ૮) શાળાના વર્ાખાંડ ડીજીટલ કલાસરૂિ તરીકે મવકસાવવાિાાં આવ્યા છે. કલાસિાાં ટી.વી. અથવા કમ્પટુર પર દરેક મવષયના પાિ ઓક્રડયો-મવડીયો બાળકોને બતાવવાિાાં આવે છે. અને ટેકનોલોજી ઉપયોર્થી બાળકોને ભણાવ્યા. (મશવાાંર્ીબેન શાસ્ત્રી, પ્રજાપમત િેહલુકુિાર, બહચેરભાઈ પ્રજાપમત) ૯) ક્રહન્દી મવષયિાાં વ્યાકરણ શીખવવા િાટે વ્યાકરણ કોનાર બનાવ્યુાં. વ્યાકરણ શીખવ્યા બાદ મવધાથીએ શીખેલ વ્યાકરણ અને તેની સિસ્યા લખી એક બોક્ષિાાં નાખવાિાાં આવે છે ત્યાર બાદ તેનુાં સિાધાન કરવાિાાં આવ ેછે. (મનિીષાબેન શાહ) ૧૦) વર્ાખાંડિાાં બાળકોનુાં ધ્યાન આકમષિત કરવા િારી આસપાસની દુમનયા એકિિાાં પક્ષીઓ, પ્રાણીઓના રહિેાણ,ખોરાક લેવાની ટેવ, અવાજ, શરીરોનુાં અવલોકન વર્ેરેનુાં પ્રત્યક્ષ સિજ આપવા વર્ાખાંડ બહાર લઈ જઈ અવલોકન કરાવી ઊંડાણ પવૂાક સિજ આપી. પ્રોજેકટ વકા દ્રારા પણ સિજ આપી. (શેફાલીબને ફ્રાન્ક્લીનભાઈ, રાકેશકુિાર જે. વાઘલેા, િીરલકુિાર મવરાણી, ધલુશીયા રુશીતકુિાર) ૧૧) જે બાળકોને જે મવષય િાાં રસ ના પડતો હોય તો તેને સાંલગ્ન કોઈ પ્રવમૃિ કરાવવી. જેિકે રાષ્ર ધ્વજ ભણાવતા ત ે બાળક પાસ ે બનાવવાિાાં આવે તો ત ે રસથી ભણશે. (અમિતકુિાર સોની, નીલેશકુિાર પટેલ, દેવેશભાઈ ગપુ્તા, કલ્પેશભાઈ દસાડીયા) ૧૨) બાળકોને અલભનય દ્વારા કે રિત દ્વારા મશક્ષણ આપી ધ્યાન કેકન્દ્રત કરવાિાાં આવે છે. અન ેઅમકુ એકિ િાાં નાટયકરણ દ્વારા મશક્ષણ આપી બાળકોનુાં ધ્યાન કેકન્દ્રત કરવાિાાં આવે છે. કોઈ એકિિાાં પ્રવમૃિ કે પ્રોજેક્ટ કાયા દ્વારા મશક્ષણ કાયા કરાવવાિાાં આવે છે. (અમિનભાઈ પ્રજાપમત, રિેશચાંદ્રભાઈ પટેલ નીલેશકુિાર ચાવડા, એન્થની િેકવાન) (૬) પ્રશ્ન: રદવાળી વેકેિન દરશમયાન બાળકો શિક્ષિ સાથે જોડાયેલ રહ ે તે માટે આપે કરેલ નવતર પ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) પ્રથિ સત્ર દરમિયાન બાળકે િેળવેલ શૈક્ષલણક મસદ્વદ્ધ તેિજ મવષયિાાં રહલે કચાશ મવષે વાલીને જાણ કરવા િાટે એક િીટીંર્ બોલવવાિાાં આવતી અને બાળકને આ કચાશ દુર કરવા મવષયને અનરુૂપ ક્રદવાળી લેશન આપવાિાાં આવે છે. (મનધીબેન સતુરીયા - અિરેલી - 9998004245) ૨) બાળકો ઘરે રહી વેકેશનિાાં શૈક્ષલણક પે્રક્ટીકલ જ્ઞાન િેળવે તે હતેથુી ક્રદવાળી લેશનિાાં પ્રોજેક્ટ આપવાિાાં આવ ે છે, જેિાાં મવજ્ઞાન મવષયિાાં ઉપયોર્ી સાધન ઘરે કેવી રીતે બનાવાય અને તેનો ઉપયોર્, રસોડાિાાં વપરાતા એસીડ બેઇઝ મવષે યાદી બનાવવા આપવાિાાં આવે છે, ર્લણત મવષયિાાં આવતા બેંક અન ે વ્યાજ વાળા પ્રકરણ િાટે બેંક પોસ્ટ ઓફીસ ની મલુાકાત લઇ તેિાાં આપવાિાાં

Page 53: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 53

આવતી સમુવધા મવષે જાણકારી િેળવવાનુાં કહવેાિાાં આવે છે. આ પ્રવમૃિ દ્વારા સારુાં એવુાં પક્રરણાિ િળયુાં છે. (અમનલભાઈ િકવાણા - સરેુન્દ્રનર્ર - 9979002002, તપનકુિાર બોરીસાર્ર - ર્ીર સોિનાથ - 8866162565, અલ્પેશભાઈ ચૌધરી - બનાસકાાંિા - 9429287953, લચરાર્ભાઈ ભાવસાર - આણાંદ - 9824366921, બીપીનભાઈ શણા - જુનાર્ઢ - 9979438303) ૩) ધોરણ ૩ અને ૪ ના બાળકો ક્રદવાળી લેશન લખેલી નોટબકુ અથવા પેજ ખોઈ ના નાખ ેઅને લેશન પોતાની જાતે સરસ રીતે પણૂા કરે તે હતેથુી ક્રદવાળી લેશન ડાયરીનાાં રૂપિાાં આપવાિાાં આવે છે, આ ડાયરી શાળાિાાં જિા કરાવવાની ઓવાથી બાળકો બરાબર સાચવે છે અને લશેન પણ પણૂા કરે છે. (દિયાંતીબેન પટેલ - કચ્છ - 9408837250, જીજ્ઞાબેન િકરાર - અિરેલી - 9426852504, સરેુશભાઈ જીદીયા - કચ્છ - 8980037086) ૪) ધોરણ ૧ થી ૫ ના બાળકો વાાંચન પ્રત્યે અણર્િો દુર કરવા િાટે ક્રદવાળી વેકેશનિાાં લાયબ્રેરીિાાં રહલે વાતાાની ચોપડી મવદ્યાથીને વાાંચવા િાટે આપવાિાાં આવે છે આ ચોપડીિાાં વાતાા, ઈમતહાસને લર્તી વાતો, જાણવા જેવુાં વર્ેરે હોય છે. વેકેશન ખલુતા પ્રાથાનાખાંડિાાં ધોરણ પ્રિાણે પોતે જે ચોપડી વાાંચી તેનો સાર કહવેાનો હોય છે, આ પ્રવમૃિ દ્વારા બાળકો વાાંચન પ્રત્યે રૂચી દેખાડતા થયા છે. (નરેશકુિાર પ્રજાપમત - પાટણ - 9879763758, જીતેન્દ્રભાઈ વાજા - ભાવનર્ર - 9909398636) ૫) ક્રદવાળી વેકેશનના પ્રથિ ક્રદવસે બાળકો બહ ુર્ેરહાજર રહતેા હોય તે આ સિસ્યાના હલરૂપ ેશાળા ૫ ક્રદવસ વહલેી ચાલ ુકરી બાળકોને મવમવધ પ્રવમૃિ, રિત તેિજ ર્ાિિાાં રેલી કરાવવાિાાં આવી. પ્રથિ ક્રદવસે શાળાિાાં ૯૫% હાજરી જોવા િળી. (નાથાભાઈ ચાવડા - ભાવનર્ર - 9638466346) ૬) મવદ્યાથીઁઓને સાક્રહત્યિાાં રસ હોય તેવી તિાિ રચનાઓ કરી લાવવા કહયુાં પક્રરણાિે 100 વાતૉઓ,50 કમવતાઓ 200 હાઈકુની રચના તો થઈ જ પણ મવધાથીઁઓ મશક્ષણ સાથે સાંકળાયેલા રહયા. (પાંકજકુિાર પ્રજાપમત - બનાસકાાંિા - 9428557463) ૭) ક્રદવાળી વેકેશનિાાં શાળાિાાં હાલિાાં અભ્યાસ કરતા મવદ્યાથી તેિજ ભતૂપવૂા મવદ્યાથી એકબીજા સાથે હલતા િળતા થાય તેિજ શાળા પક્રરવાર તરફથી નવુાં શીખ ે તે િાટે "મવન્ટર કેમ્પ" નુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે. (મનશીથ આચાયા - અિદાવાદ - 9662359321) ૮) શાળાને સ્વચ્છતા પરુસ્કાર - ૨૦૧૬ િળયો, આ પરુસ્કાર ની અસર દરેક ઘરે પહોચે તે હતેથુી ક્રદવાળી વેકેશનિાાં બાળકોને ઘરે સ્વચ્છતા તેિજ શૌચાલયનો ઉપયોર્ પોતાના ઘરે તેિજ આજુબાજુિાાં રહતેા લોકોને જાણકારી આપવાનુાં નક્કી કયુાં. સ્વચ્છતા અંતર્ાત જે બાળકે સારુાં એવુાં કાિ કયુાં હોય તેિને ૧ થી ૩ નાંબર આપી ૨૬ જાન્યઆુરી, ૨૦૧૮ િાાં ઇનાિ પણ આપવાિાાં આવશે. (પ્રવીણભાઈ રેથાલીયા - સરેુન્દ્રનર્ર - 9824610697)

(૭) પ્રશ્ન: આપે િાળામા ં શવધાથીઓ વેકેિન દરશમયાન પિ શિક્ષિ સાથે જોડી રાખવા માટે કોઈ પ્રવશુત કરેલ હોય તો તેની ટ ંકમા ંજાિકારી આપો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે.

Page 54: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 54

૧) વેકેશન દરમિયાન મવધાથીઓને કરવાની પ્રવમુતઓનુાં કાડા અને બ્રોશર મશક્ષક દ્રારા તૈયાર કરવાિાાં આવે છે. તે કાડા મવધાથીઓના વાલીઓને આપવાિાાં આવે છે. વેકેશન દરમિયાન મવધાથીઓ તે પ્રવમુત કરે અને વાલીઓ તેનુાં મનરક્ષણ કરે છે. (ક્રદલીપકુિાર પટેલ - જી. સાબરકાાંિા, હષાદકુિાર વાઘલેા - જી. અિદાવાદ) ૨) મશક્ષકે મવધાથીઓ વેકેશન દરમિયાન મશક્ષણ સાથે જોડી રાખવા િાટે એક ફોિા બનાવ્યુાં. જેિાાં મવધાથીઓના ઘરે આવતા િહિેાનો પાસેથી તેિના ર્ાિ, તાલકુો, જજલ્લાનુાં નાિ, ર્ાિની જોવાલાયક જગ્યાઓ, ર્ાિિાાં બાયોર્ેસ પ્લાન્ટ, ગ્રીન હાઉસ, સોલાર પેનલ, વસ્તી વર્ેરેની િાક્રહતી િેળવે છે અને ફોિાિાાં ભરે અને શૈક્ષલણક િાક્રહતી િેળવે છે. (હિે ાંતભાઈ વાઘલેા - જી. અિદાવાદ સીટી) ૩) મવધાથીઓને વેકેશન દરમિયાન પ્રથિ સત્ર ના પેપર લખવા િાટે અને પેપરની તૈયારી કરવા િાટે આપિાાં આવ ેછે. (જીર્રભાઈ પટેલ - જી. પાટણ, િર્નભાઈ - જી. પાંચિહાલ, સમતષકુિાર પરિાર - જી. રાજકોટ, જર્દીશભાઈ રણોદરા - જી. પાટણ, જુવાનમસિંહ ચૌહાણ - જી. ર્ોધરા, બાબભુાઈ પ્રણાિી - જી. સાબરકાાંિા) ૪) મવધાથીઓને વેકેશન દરમિયાન મશક્ષણ સાથે જોડી રાખવા િાટે મવધાથીઓને શૈક્ષલણક પ્રોજેક્ટ અને અસાઈનિેન્ટ આપવાિાાં આવે છે. (યોર્ેશભાઈ િહતેા - જી. કચ્છ, શ્રીકાાંતભાઈ દેથરીયા - જી. િોરબી, સાંદીપ પાંડયા - જી. વડોદરા) ૫) શાળાિાાં વેકેશન પહલેા દરેક મવધાથીઓને એક ખાલી નોટબકુ આપવાિાાં આવે છે અને આ નોટબકુિાાં મવધાથીઓને પોતાના િનપસાંદ મવષયનુાં ગહૃકાયા કરવાનુાં કહવેાિાાં આવે છે. (મવવેકભાઈ જોશી - જી. પોરબાંદર) ૬) વેકેશન દરમ્યાન બાળકોને મશક્ષણ સાથે જોડી રાખવા વેકેશન પહલેા શાળાિાાં પસુ્તક પ્રદશાન રાખલે હત ુાં અને દરેક મવદ્યાથીઓને ર્િતુાં પસુ્તક વેકેશન દરમ્યાન ઘરે વાાંચવા લઈ જવા િાટે આપ્યુાં અને વેકેશન દરમ્યાન વાાંચી તેનુાં ક્રરવ્ય ુલખી લાવવાનુાં કહ્ુાં. (દેવાાંર્ીબેન બારૈયા - જી. જાિનર્ર) ૭) વેકેશન દરમ્યાન મવદ્યાથીઓને મશક્ષણિાાં જોડી રાખવા િાટે એક પ્રશ્ન બેંક બનાવી જવાબ તયૈાર કરી લાવવા જણાવવાિાાં આવે છે. વેકેશન બાદ તે પ્રશ્ન બેંકની પરીક્ષા લવેાિાાં આવે છે. (ભાવેશભાઈ બાબભુાઈ - જી. સરુત) ૮) વેકેશન દરમિયાન મવષય ર્લણત અને મવજ્ઞાનના ૧ કલાક િાટેના ધોરણ પ્રિાણ ે વારાફરતી વેકેશન તાસ લવેાિાાં આવે છે. (સાંક્રદપકુિાર ચૌધરી - જી. િહસેાણા) (૮) પ્રશ્ન: આપના મતે ણબનઆંકડાકીય મારહતીની આપ - લે ક્ા માધ્યમ દ્વારા થવી જોઈએ? તારિ: મશક્ષકોના િત મજુબ લબનઆંકડાકીય િાક્રહતીની આપ - લ ેનીચ ેદશાાવેલ િાધ્યિો દ્વારા થવી જોઈએ. ૧) ઈ-િેલ, વ્હોટસએપ, કોઈ એપ્લીકેશન બનાવીને, ફેસબકુ, બ્લોર્, કોન્ફરન્સ, BISAG દ્વારા ૨) તાલકુા કક્ષાએ સાંદેશા વ્યવહારના િાધ્યિ તરીકે એક વ્યન્ક્તની મનિણકુ કરવી. 3) ટપાલ દ્વારા રાજ્ય કક્ષાએ સીધો સાંપકા થાય અને ત્યાાંથીં તરુાંત ઉિર િળે તેવી વ્યવસ્થા હોય

Page 55: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 55

૪) એક સોફ્ટવેર અથવા વેબસાઇટ હોય અને તેિાાં દરેક શાળાનુાં એકાઉન્ટ હોય અને િાક્રહતી શાળા દ્વારા અપલોડ કરવાિાાં આવે તે સીધી એક જગ્યાએ એકમત્રત થાય અને ત્યાાંથી શાળાને જોઈતી િાક્રહતી િળી રહ ેઅને મશુ્કેલીઓ ના ઉકેલ પણ િળી રહ.ે ૫) લબન આંકડાક્રકય િાક્રહતી િોકલવા તથા અન્ય સહાયતા િાટે હલે્પ સેંટરની વ્યવસ્થા હોવી જોઇએ.

૬) ટોલ ફ્રી નાંબર દ્વારા ટેલી કોન્ફરાંસના િાધ્યિથી અને પ્રશ્નોતરી દ્વ્રારા િાક્રહતીની આપ - લે કરવી જોઇએ.

૭) વેબસાઈટ બનાવવાિાાં આવે જ્યાાં સરકાર બધી િાક્રહતી ઉપલોડ કરે અને G. R પણ ત્યાાં જ મકુવાિાાં આવે અને શાળા ઓ ત્યાાંજ પોતાના િાંતવ્યો રજુ કરી શકે.

૮) બકુ અથવા િેર્ેઝીન િાાં પણ િાક્રહતીની આપલે થઇ શકે અને િાક્રહતીિાાં સચૂનો નો પણ સિાવેશ થવો જોઈએ.

(૯) પ્રશ્ન: પાઠના આયોજનનમા ં શવદ્યાથીઓની રૂચીને ધ્યાનમા ં લઈને તેનો સમાવેિ કરવા આપે કરેલ નવતર પ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) પાિના આયોજનિાાં મવમવધ પ્રવમૃતઓનો સિાવેશ કરવાથી મવદ્યાથીઓને પાિિાાં રસ રહ ે છે. પયાાવરણને લર્તા પાિ િાટે બાળકોને શાળાના પયાાવરણિાાં લઇ જઈને અભ્યાસ કરવાિાાં આવે છે. જેિ કે વકૃ્ષનુાં િહત્વ સિજાવવા િાટે શાળા પક્રરસરિાાં આવેલ વકૃ્ષની ઉછેરની જવાબદારી બાળકોને આપવાિાાં આવે છે જવાબદારી સાથે અભ્યાસ કરે તે િાટે અંગ્રેજીિાાં સ્પેલલિંર્, ઉચ્ચાર અને તેનો અથા લખેલા નાના બેનર લર્ાડ ે છે જેના દ્વારા રીસેસિાાં રિતા રિતા સ્પેલલિંર્ પણ પાકા કરે છે. (પટેલ પ્રવીણકુિાર એસ. - િોરબી - 9427067574, પટેલ નરેશકુિાર બી. - િહસેાણા - 8980913082, િકવાણા ભરતભાઈ બી. - કચ્છ - 9429281448) ૨) પાિના આયોજનિાાં મવદ્યાથીઓની રૂચી ધ્યાનિાાં લઈને પાિ વધ ુઆનાંદિય બની તાાહ ે તે િાટે જુદાાં-જુદાાં કારીર્રોને િળવા અને તેઓનુાં કાિ જાણીને મવદ્યાથીને પ્રોજેક્ટ આપવાિાાં આવે છે મવદ્યાથીઓ આ પ્રોજેક્ટ જાતે અને પોતાના અનભુવને આધારે બનાવે છે. (ભાક્રટયા રાકેશકુિાર - વડોદરા - 7874511711) 3) પાિ આયોજન સિયે બાળકોને પાિને લર્તી પ્રવમૃિ કરાવવાિાાં આવે છે. જેિ કે, વાતાા, નાટક, પાત્ર અલભનય, લચત્ર અને મદુ્દાઓ પરથી વાતાા, શબ્દ કાડા, મલુ્યમનષ્િ સવાલો, મનબાંધ, ચલલચત્રો, પ્રોજેક્ટ ચચાા, રિતર્િત, ફ્લશેકાડા, અંગ્રજેી શબ્દ, મલુાકાત, ર્ાયન - વાદન, બાલર્ીત, ઉખાણાાં, વકતતૃ્વ, વર્ેરે. આ બધી ક્રિયા બાળકો કરે છે. આ કાયાથી બાળકોિાાં ઉત્સાહ અને મનયમિતતાનુાં પક્રરણાિ િળયુાં છે તેિજ અધ્યાપન કાયા વધારે અસરકારક બન્યુાં છે. (જોશી પ્રજ્ઞાબેન - પોરબાંદર - 9737904660, સોલાંકી ભરતભાઈ જે. - સરુત - 98244710132, િોરી કરણમસિંહ ડી. - ભાવનર્ર -

Page 56: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 56

9727807621, ખાાંટ રણજીતમસિંહ સોિાજી - પાંચિહાલ - 9409560094, જીજ્ઞાબેન કે. િક્કર - અિરેલી - 9456852504, સોલાંકી અમિનમસિંહ એલ. - ખેડ - 9979782719) ૪) પાિના આયોજનિાાં મવદ્યાથીઓની રુચીને ધ્યાનિાાં લઈને આયોજન કરવાિાાં આવે તો મવદ્યાથીઓ ચોક્કસ પણ ે ધ્યાનપવૂાક પાિ સિજે છે.અને પ્રવમૃતની સાથે - સાથે મદુાઓ મવશે સિજ કેળવી સરળતાથી મવષયવસ્તનેુ ગ્રહણ કરે છે. જેિ કે, મવદ્યાથીઓને પાચનક્રિયા પધ્ધમત શીખવી જેિાાં તેને અનરુૂપ એનીિેશન મવડીઓ બનાવવાની મવદ્યાથીઓ મદુાને સરળતાથી સિજી શકે છે અને તેનુાં અથાગ્રહણ કરે છે. (શાહ સાંકેતકુિાર એસ. - છોટાઉદેપરુ - 9624250072) ૫) બાળકોનો સ્વભાવ રિમતયાળ હોય છે. જેના લીધે બાળકોને રિવાનુાં ર્િે છે. જેને ધ્યાનિાાં રાખી મળૂાક્ષરો શીખાવવા િાટે રિતના િેદાનિાાં બેસાડી આંર્ળીઓની િદદથી મળૂાક્ષરો લખાવીને શીખવવા િાટે આયોજન કરવાિાાં આવે છે. (શબ્બીરહસેુન એ. વોરા - સરેુન્દ્રનર્ર - 9714211243) ૬) કાર્ળનુાં કક્રટિંર્ કરી ર્લણતના આકારો શીખ ે છે. (પટેલ જીર્રકુિાર ચીિનલાલ - પાટણ - 9662514720) ૮) સાિાજજક મવજ્ઞાનના અમકુ પ્રકરણિાાં લાઇવ એક્ટીવીટી કરવાની જેિ કે, ચુાંટણીની િાક્રહતી િાટે ક્લાસિાાં ચુાંટણી કરવી હાઈકોટાને સપુ્રીિ કોટાની િાક્રહતી િાટે કોટા બનાવે છે. બજારિાાં ગ્રાહક િાટે નાટક કરવાિાાં આવવાથી બાળકોિાાં રસ, રૂચી વધે છે. (ડો. જયદીપ એ. જોશી - જુનાર્ઢ - 9537977789) (૧૦) પ્રશ્ન: જો આપને િાળામા ં આવતી મશુ્કેલીઓ શવષે કે કોઈ અન્ય શિક્ષિ ને લગતી બાબતો અંગે ણબન આંકડાકીય મારહતી સચંાર કરવો હોય તો આપ કોની સાથે કરવા ઈચ્છિો? તારિ: મશક્ષકોએ આપેલા જવાબ પરથી જાણવા િળે છે કે તેઓ શાળાિાાં આવતી મશુ્કેલીઓ મવષે કે કોઈ અન્ય મશક્ષણ ને લર્તી બાબતો અંર્ે લબન આંકડાકીય િાક્રહતી સાંચાર નીચેની સાંસ્થાઓ કે વ્યન્ક્તઓ સાથે કરવા ઈચ્છે છે. ૧) GCERT, SSA, DIET, TPO, DPO, CRC અને BRC, આચાયા, મવષય મનષ્ણાત, મશક્ષકો, IIM સાથ ે૨) સ્થામનકપ્રશ્નોનાઉકેલિાટેSMC સભ્યોની સાથે 3) શૈક્ષલણક બાબતોના મનરાકરણ િાટે કેળવણી મનક્રરક્ષક અથવા તાલકુા પ્રાથમિક મશક્ષણામધકારી સાથે ૪) િાર્ાદશાન િાટે તાલકુા કક્ષાએ સી.આર.સી, બી.આર.સી. તેિજ તાલકુા પ્રાથમિક મશક્ષણામધકારી અનેજજલ્લા કક્ષાએ જજલ્લા પ્રાથમિક મશક્ષણામધકારી તેિજ રાજ્ય કક્ષાએ િાર્ાદશાન િેળવવા િાટે રાજ્યના શૈક્ષલણક અમધકારીઓ સાથે ટેકનોલોજીના િાધ્યિથી ઇન્ટરનેટ દ્વારા ઇ-િેઈલ ની િદદથી તેિજ અન્ય એપ્લીકેશન દ્વારા દ્વદ્વ-પક્ષીય િાક્રહતી તેિજ પ્રશ્નોની આપ-લ ેકરીને સાચ ુિાર્ાદશાન િેળવી શકાય. ૫) મવષયવસ્ત ુિાટે જીસીઈઆરટી ના મવષય કન્વીનરશ્રીઓ અને સ્ટેટ ક્રરસોસા ગ્રપુના સભ્યો સાથે ૬) વહીવટી સિસ્યા િાટે જજલ્લા મશક્ષણ સમિમતના સભ્યો સાથે ૭) અનભુવીમશક્ષકસભ્યોસાથેકેિકેતેિનેશાળાતથાવર્ાખાંડનેલર્તીસિસ્યાઓનોવધઅુનભુવહોયછે.

Page 57: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 57

૮) દરેક ૧૦ શાળા િાટે એક િોડરેટર હોય તેની સાથે એક મશક્ષણના મનષ્ણાત વ્યન્ક્ત હોય જે ફક્ત મશુ્કેલી ઉકેલવાનુાં જ કાિ કરે અને તેને બીજી કોઈજ વહીવટી કાિર્ીરી સોપવાિાાં આવે નક્રહ. ૯) આ બાબત બહ ુસાંવેદનશીલ કહવેાય એટલે કોઈ મશક્ષણમવદ, મશક્ષણિાાં રસ ધરાવતા વ્યન્ક્તઓ અને મનષ્ણાત વ્યન્ક્તઓની એક કમિટી બનાવી અને તેિની સલાહ લેવી જોઈએ. ૧૦) જીલ્લાપ્રિાણ ેિાક્રહતી સાંચાર િાટેઅલર્અલર્મવભાર્હોવા જોઈએ.

(૧૧) પ્રશ્ન: વગગમા ં ભિાવતી વખતે શવદ્યાથીઓ અને શિક્ષકના અનભુવો/રોજીંદા અનભુવોને શવષયવસ્ત ુસાથે જોડીને કેવી રીતે સમજાવી િકાય? તે માટે આપે કરેલ નવતર પ્રવશૃિ અને પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો.

તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર

મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. (૧) ર્લણતિાાં મવદ્યાથીઓને ક્ષેત્રફળ અને ઘનફ્ળ સિજાવવા િાટે વર્ાિા રહલેી વસ્તનુા િાપન લઇ કઇ ક્રરતે ક્ષતે્રફળ િાપી શકાય તેં સિજાવ્યુાં. ઘનફ્ળ િાટે શાળાની લાંબચોરસ ટાાંકી િા કેટલુાં પાણી સિાય તેન ુપ્રત્યક્ષ િાપાંન કરાવ્યુાં. તેિજ બાળકોને ઘરેથી તેિની પાણીની ટાાંકીનુાં િાપ લેવા િાટે કહ્.ુ જેિા 70% મવદ્યાથીઓ પોતાની જાતે ક્ષેત્રફળ, મત્રજ્યા અને એરીયા શોધતા થયા. (દીપકભાઈ ધારમવયા - જાિનર્ર - 9898296367, આનાંદકુિાર ભવુા - િોરબી - 8905175962) (૨) મવદ્યાથી પોતે જે મવચાયુાં અને અનભુવ્યુાં તે સારી રીતે લખી શકે એ િાટે મવદ્યાથીને ઘરેથી શાળાિાાં આવતા રસ્તાિાાં જે કોઈ િળે અથવા જે પણ જોયુાં હોય તેનુાં પોતાની બકુિાાં નાિ અને તેનુાં વણાન લખાવનુાં કહવેાિાાં આવે છે. (કિલેશભાઈ લીલા - રાજકોટ - 9601840333) (૩) ધોરણ ૬ થી ૮ િાાં સાિાજજકમવજ્ઞાન મવષયિાાં ભકૂાંપ, પરુ, વાવાઝોડુાં જેવી સાંરચના શીખવાડવા િાટે મશક્ષક તરીકે જે-તે સિયે પ્રત્યક્ષ રીતે અનભુવ્યુાં તે બાળકોને કીધુાં તેિજ તેના ઓનલાઈન વીક્રડઓ પણ બતાવ્યો. આ પ્રવમૃિ બાદ મવદ્યાથીઓએ પણ કહ્ુાં કે સાહબે આ વષે બનાસકાાંિાિાાં બહ ુવરસાદ આવ્યો એટલે જાન-િાલ ને બહ ુનકુશાન થયુાં છે અિે આ િાક્રહતી ટીવી િાાં જોઇ આિ દરેક મવદ્યાથી પોતે જે અનભુવ્યુાં તે બીજાને કહતેા થયા. (કૌશલકુિાર સથુાર - િહસેાણા - 9724202229)

(૪) આજુબાજુિાાં આવેલ બેંક, પોસ્ટ ઓફીસ, બરફની ફેક્ટરી, બ્લોક બનાવતી કાંપની, ગ્રાિ પાંચાયત, બસ સ્ટેશન, રેલ્વે સ્ટેશન, ખેતર અને ઈંટરનેશનલ સાંસ્થા વલ્ડા હલે્થ ઓર્ેનાઈઝશેન વર્ેરેની િાક્રહતી આપવાની હોય ત્યારે તેિને બને તો પ્રત્યક્ષ મલુાકાત અથવા ઈન્ટરનેટ ના િાધ્યિ દ્વારા યોગ્ય િાક્રહતી આપવાિાાં આવે છે. (ભરતકુિાર સોલાંકી - સરુત - 9824471012, ચેતન શાહ - અિદાવાદ - 9824011731, અલ્પેશભાઈ ચૌધરી - બનાસકાાંિા - 9429287953, અિીતાબને પટેલ - પાટણ - 9879258137, લલલતભાઈ ર્ોક્રહલ - આણાંદ - 9409060362)

(૫) મવદ્યાથીઓન ેઉચ્ચાલન જેવા એકિ સરળતાથી ભણાવવા િાટે જીવનિાાં ઉપયોર્ી સાધનો જેવા જે પકડ, સાણસી, છપ્પ,ુ સાઈકલ, ચીમપયો, કાતર, કુહાડી, સ્ુ, પૈડુાં વર્ેરેનો ઉપયોર્ કરવાિાાં આવે છે. (જર્દીશભાઈ વાળા - પાલીતાણા - 8238184236)

Page 58: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 58

(૬) શાળાિાાં લર્ભર્ બધાાં જ મશક્ષક તેઓના અનભુવો બાળકો સાથે વણાન કરે અને આ સાથે એકિન ુઅનબુાંધ જોડી સિાજ આપવાિાાં આવે તો બાળક તેની સાંકલ્પના વધ ુસ્પષ્ટ કરી શકે છે. અંક ર્લણતને રિત સાથે જોડીને હીંચકા કે લપસણી રિતા ઘક્રડયા કે એકડા બોલવાની પ્રથા અિારી શાળાના જાગમૃતબેને મવકસામવ છે. (મનશીથભાઈ આચાયા - અિદાવાદ - 9662359321)

(૭) ઋણ અન ેધન સાંખ્યા ના સરવાળા અને બાદબાકી શીખવતી વખતે મવદ્યાથીઓ એ જાતે દુકાનથી કરેલી ખરીદીથી પોતે કારેલ લેવડ દેવડના અનભુવથી શીખવતા મવદ્યાથી ઝડપથી સરવાળા અને બાદબાકી સિજતા થયા છે. (દીપકકુિાર િેસક્રરયા - બનાસકાાંિા - 9033289851, નાર્જીભાઈ દેસાઈ - બનાસકાાંિા - 8758363490) (૧૨) પ્રશ્ન: બાળકોને ગિુવતા સભર શિક્ષિ મળી રહ ેતે માટે આપે િાળામા ંકોઈ પ્રયત્ન કરેલ છે? તેની ટ ંકી શવગત જિાવો અને તેનુ ંશુ ંપરરિામ જોવા મળયુ?ં

તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. ૧) મશક્ષકે કમ્પ્યટુર દ્વારા મવજ્ઞાન અને અન્ય મવષયના એકિ શીખવ્યા અન ેત્યારબાદ નબળા મવદ્યાથી ને હોમશયાર મવદ્યાથી ભણાવે તેવી વ્યવસ્થા કરવાિાાં આવી અને તનેા પક્રરણાિ રૂપે મવદ્યાથીઓની શાળાિાાં મનયમિતતા વધી, કમ્પ્યટુર દ્વારા સરળતાથી મવષયવસ્તનુુાં જ્ઞાન િળયુાં અને ક્રરશેષ દરમિયાન પણ કમ્પ્યટુર પર બેસવા લાગ્યા. ૨) એક મશક્ષકએ સાિાન્ય જ્ઞાનની સી.ડી. બનાવી અને મવદ્યાથીઓને એલ.સી.ડી. સ્િીન પર બતાવી જેથી હવે મશક્ષકની ર્ેરહાજરીિાાં પણ મવદ્યાથીઓ સી.ડી. દ્વારા ભણે છે અને તેિના સાિાન્ય જ્ઞાન િાાં વધારો થયેલ જોવા િળેલ છે. ૩) ધોરણ ૧૨ મવજ્ઞાનના નબળા મવદ્યાથીઓ િાટે મશક્ષકે ભૌમતક મવજ્ઞાનના વીક્રડઓ બનાવ્યા જેથી તેિના મવદ્યાથીઓ ઘરે અથવા શાળાની કોમ્પ્યટુર લેબિાાં આ વીક્રડઓનો જાતે અભ્યાસ કરી શકે, જેથી મવદ્યાથીઓના ભૌમતકમવજ્ઞાનના પક્રરણાિિાાં સધુારો જોવા િળયો. આ જ મશક્ષકે જોયુાં કે ધોરણ ૧૧ ના બાયોલોજી ગપૃનો અભ્યાસ કરતા મવદ્યાથીઓ ર્લણતનો અભ્યાસ કરતા નથી પરાંત ુ તેિને ભૌમતક મવજ્ઞાનિાાં આવતા ર્લણતના કેટલાાંક મદુ્દા આવડવા જરૂરી છે.આ િાટે તેિણે મવદ્યાથીઓને ર્લણતના મદુ્દાઓના એનીિેશન કેવીરીતે બનાવવા તે િાટેનો વીક્રડઓ ટયટુોક્રરઅલ Geogebra softwareના ઉપયોર્ દ્વારા બનાવીને આપ્યો જેના ઉપયોર્ દ્વારા મવદ્યાથીઓએ એનીિેશન બનાવ્યા. આ મવદ્યાથીઓન ે એનીિેશન આધાક્રરત જ ર્લણતની પ્રશ્ન બેંક આપવાિાાં આવી અને તેિણે બનાવેલ એનીિેશન પરથી આ પ્રશ્નબેંકના ઉિરો િેળવ્યા. આ પ્રયત્નના પક્રરણાિે બાયોલોજીગપૃનો અભ્યાસ કરતા મવદ્યાથીઓને ર્લણતના મદુ્દા સિજાયા અને ભૌમતકશાસ્ત્ર શીખવાિાાં સરળતા રહી. ૪) મવષય પ્રિાણ ેવર્ાખાંડ અન ેસબ્જેક્ટ કોનાર ર્ોિવ્યા છે અન ેજેથી મવદ્યાથીન ે ટી.એલ.એિ. તરત િળી જાય છે. અને મવદ્યાથીઓને િોડલે અને ચાર્ટાસથી સિજાવ્યા જેથી તેિને અઘરા મદુ્દા સિજવાિાાં સરળતા રહ ેછે.

Page 59: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 59

૫) ભારતના રાજ્યોના નાિના પ્રથિ મળુાક્ષર પરથી સતૂ્ર બનાવ્ય ુજે નીચે મજુબ છે: “આંિ તેિ કેઉઉ ક્રહિ ર્ો પાંઝાલબ છત્રી ઓ અિી ક્રદપક અિે ગજુરાત ના મસહ” આ સતૂ્રના ઉપયોર્થી શાળાના ધોરણ ૬ થી ૮ ના બધા મવદ્યાથીઓને સરળ રીતે દરેક રાજ્યના નાિ યાદ રહી જાય છે. ૬) નબળા બાળકો િાટે અઘરા મવષય શીખવવા ઉપચારાત્િક વર્ાનુાં શાળા સિય બાદ ટયશુન દ્વારા આયોજન કરવાિાાં આવ્યુાં જેથી તેઓના વામષિક પક્રરણાિિાાં સધુારો નોંધવાિાાં આવ્યો અને તેઓને અઘરા મદુ્દા સિજવાિાાં નડતી સિસ્યાનુાં વ્યન્ક્તર્ત રીતે મનરાકરણ લાવી શકાયુાં. ૭) ગજુરાતી, ક્રહન્દી અને અંગ્રેજીના કાવ્યર્ાન િાટે ઑક્રડયો ક્લીપ એકિી કરી તિાિ ધોરણના બાળકોને સાંભળાવવાિાાં આવી જેથી તેઓ દરેક ભાષાિાાં રાર્ સાથે કાવ્ય ર્ાન કરતા થયા. ૮) ક્રરશેષ દરમિયાન હોમશયાર મવદ્યાથી સાથે નબળા મવદ્યાથી કે જેને વાાંચતા ન આવડતુાં હોય તેની જોડી બનાવી અન ેતેન ે મશખવાડવાનુાં આયોજન મશક્ષક દ્વારા કરવાિાાં આવ્યુાં અને જે જોડીને આવડી જાય તેને ઇનાિ અપાયુાં જેથી િોટા ભાર્ના મવદ્યાથીને વાાંચતા આવડી ર્યુાં. ૯) વાલીસભાના આયોજન થકી તથા રૂબરૂ અથવા ટેલીફોનીક મલુાકાત દ્વારાબાળકને પડતી મશુ્કેલીઓથી અને બાળકોની મવમવધ પ્રવમૃિઓ અને પ્રર્મત િાટે મશક્ષકે વાલીઓ સાથે ચચાા કરી તેિને િાક્રહતર્ાર કયાા તેના પક્રરણાિ સ્વરૂપ આજે તે મશક્ષકની શાળાિાાં ખાનર્ી શાળાઓિાાંથી પણ બાળકો પરત આવે છેઅને સિગ્ર મવસ્તારના ૫ થી વધ ુર્ાિડાના બાળકો જ ાંર્લ મવસ્તારની અંતક્રરયાળ શાળા ર્ણાતી સરકારી શાળાિાાં પ્રવેશ િેળવવા લાગ્યા છે.આ મશક્ષકને વાલીઓનો પણ હકારાત્િક સહકાર અને પ્રમતભાવ િળયો છે. ૧૦) મવદ્યાથીઓને પ્રોત્સાહન આપવા િાટે શે્રષ્િ મવદ્યાથી, મનયમિત મવદ્યાથી, શે્રષ્િ વાાંચક, શે્રષ્િ રિતવીર વર્ેરે પરુસ્કારો આપવાિાાં આવ્યા જેથી અન્ય મવદ્યાથીઓ પણ પરુસ્કાર િેળવવા વધ ુિહનેત કરવા લાગ્યા. ૧૧) અમકુ મવદ્યાથી સાિેથી વારિાાં મવષયિાાં મ ૂાંઝવતા પ્રશ્ન પછૂી શકતા ન હતા જેથી વર્ાિાાં પ્રશ્નપેટી મકુવાિાાં આવી જેિાાં બાળકોને જે મવચાર આવે અથવા કોઇપણ મવષયને લર્તા પ્રશ્ન હોય તે બાબતે લખી આ પેટીિાાં નાખે અને દર શમનવારે પેટીિાાં નાખેલ પ્રશ્નનો જવાબ તિાિ બાળકોની સાિે આ૫વાિાાં આવ ેછે. આન ુપક્રરણાિ જોવા િળ યુાં કે શાળાિાાં શરિાળ બાળકો પણ પ્રશ્ન પછૂવા લાગ્ યા અને બાળકોન ેનવા પ્રશ્નના જવાબ િળવા લાગ્ યા જેથી તેના જ્ઞાનિાાં વધારો થયો અને તેઓ અભ્યાસિિના વધ ુપસુ્તકો વાાંચવા લાગ્યા. ૧૨) મશક્ષકે દરેક યમુનટના અંતે પ્રથિ ઓપન બકુ અને પછી બકૂ વર્ર પરીક્ષા લીધી જેથી મવષયિાાં મવદ્યાથીઓનો રસ વધ્યો.

Page 60: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 60

૧૩) વર્ાિાાં દરેક બાળકની પ્રોફાઈલ તૈયાર કરી જેથી તેના બેક ગ્રાઉન્ડ મવષે જાણવા િળયુાં અને તેિને રસ રૂચી પ્રિાણ ેમશક્ષણ આપવાિાાં આવ્યુાં જેિકે ર્લણતિાાં રસ ઓછો હોય તેવા બાળકોને રિતા રિતા ર્લણત ભણાવવુાં, જેથી તેિનો ર્લણત પ્રત્યેનો રસ વધે તેિજ અંગ્રજેી જેવા મવષયો િાટે સાિાન્ય અંગ્રેજી શબ્દોનુાં વ્યવહાક્રરક ઉપયોર્િાાં બોલવુાં તેવા પ્રયત્ન કરવાિાાં આવ્યા. ૧૪) ક્લસ્ટર પર મશક્ષકોની લચિંતન મશલબર કરી મશક્ષણ િાાં ગણુવતા લાવવા િાટે ચચાા કરવાિાાં આવી જેથી તેઓની શાળાિાાં મવદ્યાથીઓને િળતા મશક્ષણિાાં સધુારો જોવા િળયો. ૧૫) વ્યવહારુ શબ્દની લચત્ર બકુ મશક્ષક દ્વારા બનાવવાિાાં આવી જેથી હવે મવદ્યાથીઓ સ્પેલલિંર્ અન ેતેના અથા આસાનીથી યાદ રાખી શકે છે. ૧૬) વર્ાિાાં ડીજીટલ ક્લાસરૂિ બનાવડાવ્યો જે િાટે ધોરણ ૧ થી ૮ ના દરેક મવષયના મદુ્દા િાટે સોફ્ટવેર મવકસાવ્યુાં જેથી બાળકો શાળાિાાં આવવા આકષાાયા અને સોફ્ટવેર દ્વારા ભણવાનુાં, પનુરાવતાન અને મશક્ષક િાટે પણ મવદ્યાથીઓનુાં મલૂ્યાાંકન સરળ બન્યુાં. ૧૭) એક મશક્ષક ૨ વષાથી અંગ્રજેી અન ેર્લણત મશક્ષણ નાટક અન ેક્વીઝ દ્વારા કરાવે છે અન ે૯૦% બાળકો અંગ્રજેી વાાંચી શકે છે અને ર્લણત ના દાખલા આસાનીથી ર્ણી શકે છે. (૧૩) પ્રશ્ન: ગિુવિાલક્ષી શિક્ષિ માટે શવદ્યાથીઓના ં આરોગ્યમા ં સધુારો કરવા માટે કરેલ પ્રવશૃિ અને પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) શાળાિાાં અરડસૂી, િધનુાસીની, ર્ળો, સતાવરી, દાિવેલ, ર્રિાળો, મસિંદુર, ગ્રીન ચા, એલોવેરા, પથ્થર કોિી, અજિો, લીંડીપીપર, ફુદીનો, હજારીર્લ, આદુ, લીંબ,ુ અિર્ાંધા, ડિરો, લીિડો અને વરીયાળી જેવા ઔષધીય છોડ શાળાિાાં જ ઉછેરવાિાાં આવ્યા છે જેથી કરીને બાળકોિાાં ઔષધીય છોડ મવષે પક્રરલચત થાય અને તેના ઉપયોર્ કરતા થાય, બાળકના ઘરે કોઈ બીિાર પડયુાં હોય ત્યારે ઔષધીય બાર્િાાં થી જરૂક્રરયાત પ્રિાણે ઔષધી ઘર ઉપયોર્ િાટે પણ લઇ જાય છે તથા આ ઔષધીય પોતાના ઘરની આજુબાજુ પણ વાવે છે. (જસ્િીનભાઇ દરજી - પાંચિહાલ - 7285840750, િેહલુભાઈ સથુાર - િહસેાણા - 7600984093, સેવક્ભાઈ ચૌધરી - વડોદરા - 7874063646, હષાાબેન જાદવ - તાપી - 9427472586, અમિનકુિાર પટેલ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9427665972, ર્ૌરવકુિાર જોશી - િેહસાણા - 9638635031, નીશીથભાઈ આચાયા - અિદાવાદ - 9662359321) ૨) શાળાિાાં અમકુ બાળકોને પેટિાાં દુખતુાં હોવાથી ર્ેરહાજર રહતેા હતા, આ સિસ્યાની જાણ થતા મશક્ષકે તેની પાછળનુાં મળૂ કારણ શોધતા જાણવા િળયુાં કે બાળકોના હાથ ર્ાંદા તેિજ નખિાાં િેલ ભરેલા હતો અને વાળ જુ વાળા તેિજ ખોડાથી ભરેલ હતા મશક્ષકે આ તિાિ બાળકોને યોગ્ય શેમ્પ ુઅને અલોવેરા જેલ આપવાિાાં આવ્યુાં અને િાથાિાાં લર્ાવવાનુાં કહવેાિાાં આવ્યુાં તેિજ હાથની યોગ્ય રીતે

Page 61: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 61

સફાઈ રાખવા િાટે સચૂવ્યુાં. થોડા સિય બાદ હાજરી પરથી જાણવા િળયુાં કે જે બાળકો પેટ દદાના લીધે ર્ેરહાજર રહતેા હતા તે હાજર રહતેા થયા અને પેટિાાં દુખતુાં બાંધ થયુાં. (િાધવીબેન ડોબક્રરયા - રાજકોટ - 7383826316) ૩) મશયાળાની ઋતિુાાં બાળકો આખા વષા િાટે નીરોર્ી રહ ેતે હતેથુી આયવેુક્રદક હોન્સ્પટલ, NGO તેિજ ઔશાડીયાના જાણકારની િદદ લઈ ત્યાાંથી કાચી સાિગ્રી (ઔષમધઓ) લઈ સ્ટાફ દ્વારા જ મવધાથીઓ િાટે ઉકાળો તૈયાર કરવાિાાં આવતો અને દરેક મવધાથીઓને પીવડાવવાિાાં આવતો. આવુાં કરવાથી મવધાથીઓને એ રોર્ સાિે લડવાિાાં પ્રમતકારક શન્ક્ત િળી રહ ેછે. (અમિતભાઈ િોરી - સરેુન્દ્રનર્ર - 8866655861, વષાાબેન મત્રવેદી - પોરબાંદર - 7874482155, કિલેશભાઈ લીલા - રાજકોટ - 9601840333, ક્રિષ્નાબેન પાંડયા - બનાસકાાંિા - 9724394721, અરમવિંદભાઈ ભોજાણી - ભાવનર્ર - 9879970065) ૪) મશયાળાની ઋતિુાાં શાળાિાાં વાવેલ લીિડાિાાં જયારે િોર(ફૂલ) આવે ત્યારે તે ફૂલ તેિજ કુણી કુપળો એકિી કરીને તેનો રસ કરવાિાાં આવે છે અને શાળાિાાં બાળક પ્રાથાનાખાંડિાાં બેસે ત્યારે તેિને તે રસ આપવાિાાં આવ ેછે. (િેલાભાઈ રાિોડ - નિાદા - 7698764098, લતાબેન અલેકાર - વડોદરા - 9099325981, શૈલેશભાઈ દુધાત્રા - રાજકોટ - 9409165913) ૫) બાળકોિાાં સ્વચ્છતાની ટેવને કાયિી અનસુરે તે િાટે વર્ાિાાં સફાઈના સાધનો નો એક કોનાર બનાવ્યો. જેિાાં અરીસો, કાાંસકો, નેલ કટર, તેલ, રૂિાલ વર્ેરે કાયિી વર્ાિાાં રાખવાિાાં આવ્યુાં છે. (રાિજીભાઈ રોટાતર - બનાસકાાંિા - 9726658508) (૬) શાળાના મવદ્યાથી બહારનો નાસ્તાનો ઓછો ઉપયોર્ કરે તે હતેથુી દરેક બાળકોને ઘરેથી પૈસા લાવવાની િનાઈ કરવાિાાં આવી અને ઘરનો જ નાસ્તો કે રોટલી - શાક, શાળાિાાંથી બનાવેલ નાસ્તો તેિજ ફણર્ાવેલ કિોળ િળી રહ ે તેવી વ્યવસ્થા કરવાિાાં આવી તેિજ વાર મજુબ ભોજન કે નાસ્તો બાળકોને લખાવી ને સિજાવી દેવાિાાં આવ્યુાં કે કયા ક્રદવસે કયો નાસ્તો લાવવો. (નીરવભાઈ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9586116776, કોિલબેન જોશી - અિદાવાદ - 9427142905, ડો. ક્રકશોરભાઈ શેલડીયા - રાજકોટ - 9429043627, જનકભાઈ િાવાણી - ભાવનર્ર - 9510573055) ૭) શાળાિાાં એક ઔષધ પોથી બનાવી છે જેિાાં મવમવધ રોર્ ને મનવારવા કઈ ઔષધીનો ઉપયોર્ કરવો તે લખલેુાં છે અને ક્યાાંથી િળી શકે? તે પણ જણાવ્યુાં છે. (સાર્ર સખીયા - અિરેલી - 9099702449) (૧૪) પ્રશ્ન: વહીવટી કાયગ ઓછામા ંઓછા સમયમા ંકરી વધમુા ંવધ ુસમય વગગખડંમા ંફાળવી િકાય તે માટે આપે કરેલ નવતર પ્રવશૃિ જિાવો અને તેનાથી થયેલ ફાયદા ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) કુલ જવાબ આપેલ મશક્ષકિાાંથી ૮૦% શાળાિાાં હવે શાળાકીય કાિર્ીરી તેિજ પક્રરપત્રો અન ેજરૂરી િાક્રહતી કમ્પ્યટુરરાઈસ કરવાિાાં આવે છે જેથી કરીને મશક્ષક વધારે સિય પોતાના કલાસિાાં કાઢી શકે

Page 62: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 62

અને ફ્રી તાસિાાં બાળકોને ઈિર પ્રવમૃિ કરાવે છે. તદુપરાાંત જયારે પણ ર્િેતે િાક્રહતી ર્િે તે શાખાિાાં જોઈતી હોય તિેને થોડા જ સિયિાાં પહોચાડવાિાાં આવે છે. ૨) શાળાના કોઈ પણ મવદ્યાથીની િાક્રહતી ફક્ત એક રજીસ્ટર નાંબર નાખવાથી આવી જાય અને જયારે પણ મશષ્યવમૃિના ફોિા ભરવાના હોય, જન્િ તારીખનો દાખલો કાઢવાનો હોય,બેંક ડીટેલ તેિજ આધાર કાડા નાંબરની જરૂર હોય કે બીજી શૈક્ષલણક સ્પધાાત્િક પરીક્ષાના ફોિા ભરવા હોય ત્યારે આ િાક્રહતી ઝડપથી િળે તે હતેથુી શાળાના મવદ્યાથીનો તિાિ ડટેા કોમ્પટુરિાાં નાખવાિાાં આવ્યો છે, શરૂઆતિાાં થોડા સિય ડટેા નાખતા સિય લાગ્યો પરાંત ુફળ સ્વરૂપે ર્િે તે શાખાિાાં િોકવાની િાક્રહતી બહ ુઓછા સિયિાાં િોકલવાિાાં આવે છે. (કેતનભાઈ ઢોલરીયા - સરુત - 9913006983, ચતરુભાઈ ઝાપક્રડયા - બોટાદ - 9898574295, મવિલભાઈ પટેલ - ભરૂચ - 9824325044, સચીનભાઈ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9879307356) ૩) પહલેાાં શાળાકીય વહીવટી કાયા હાથ વડ ે લખીને અને રૂબરૂિાાં ટપાલ કે પક્રરપત્ર અને પત્રકો પહોંચાડી ને કરવાિાાં આવતુાં હત ુાં અને આ બધાિાાં સિય વધ ુ વેડફાતો હતો. આથી શાળા દ્વારા પે સેન્ટર શાળા, સી.આર.સી. સેન્ટર અને બી.આર.સી. ભવન સાથ ેપત્રકો અન ેપક્રરપત્રો ની આપ લ ેઈ-િેઈલ તેિજ વોટ્સએપ દ્વારા કરવાિાાં આવે છે. (પ્રજ્ઞેશભાઈ પટેલ - નવસારી - 9879620460, ભાવેશભાઈ પાંડયા - િહસેાણા - 9824613969) ૪) શાળાની હાજરી, િધ્યાહન ભોજનની સાંખ્યા કોમ્પટુરિાાં MS Excel િાાં નાખી ફોમુાલા અપ્લાય કરીને તેની એવરેજ તેિજ િામસક પક્રરપત્ર બનાવવાિાાં સરળતા રહ ે છે. (શૈલેષકુિાર દુધાત્રા - રાજકોટ - 9409165913) ૫) સરકાર તરફથી જે પત્રકો િાંર્ાવવાિ આવ ેછે તેની પહલેેથી જ એક સિયપત્રક મજુબ રાફ્ટ તૈયાર કરવાિાાં આવે છે કે કયા િક્રહનાિાાં કયો પત્રક િોકલવાનો થશે? જેથી કરીને જયારે પત્રકો આપવાના થાય ત્યારે તેિાાં જરૂરી સધુારા કરીને સરકારી શાખાિાાં િોકલી આપવાિાાં આવે છે. (િીનેશકુિાર પટેલ - સરુત - 9428845675, નીિેશકુિાર પટેલ - વડોદરા - 9427056305, સરેુશકુિાર નાર્લા - અિરેલી - 9925943358, રાયમસિંહ પરિાર - ર્ીર - સોિનાથ - 9275117976, ક્રકક્રરટભાઈ પટેલ - ખેડા - 9974012198, મનધીબેન સતુરીયા - અિરેલી - 9825542629) (૬) પ્રાથમિક શાળના વહીવટી કાયાિા સરુ્િતા િાટે િાટે એસ.એિ.સી. ને મવિાસિા લઈ તિાિ પ્રકારના વહીવટી કાયા િાટે, શાળાને િળતી વહીવટી ગ્રાન્ટ િાથી એક ક્લાકા (કમ્પ્યટુર) ની હાંર્ાિી મનિણકુ કરી તેને તિાિ પ્રકારન ુ કાયા કરાવી,મશક્ષકોને તેિાથી મનુ્ક્ત અપાવી,તે સિયનો શૈક્ષલણક કાયાપાછળ ઊપયોર્ કરવાિાાં આવે છે. (પાંકજકુિાર દરજી - પાંચિહાલ - 9624256037) (૭) ર્ાિના લોકોને જન્િનો દાખલો તેિજ મવદ્યાથીના એલ.સી. કાઢવાના હોય ત્યારે બહ ુસિય લાર્તો પણ કોમ્પટુરિાાં બધો ડટેા એક વાર નાખ્યા બાદ ઝડપથી કાિ થવા લાગ્યુાં, જયારે લાઈટ ના હોય અથવા મશક્ષક શાળાએ ના હોય તેવા સિયિાાં જો આવા ડોકયિેુન્ટની જરૂર હોય ત્યારે મશક્ષક પોતાના િોબાઈલિાાં રાખલે શાળાના ડટેા િાાંથી િોકલી આપે છે. (મવજયભાઈ કણઝારીયા - બોટાદ - 9924036038, યવુરાજભાઈ વાઘલેા - ભાવનર્ર - 9825590790, રાકેશભાઈ પટેલ - સરુત - 9879860601)

Page 63: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 63

(૧૫) પ્રશ્ન: આપ દરેક શવષયના અભ્યાસક્રમને વધ ુરસપ્રદ બનાવવા કઈ પ્રવશૃિ કરો છો? તારિ: મશક્ષકો દ્વારા અભ્યાસિિને રસપ્રદ બનાવવા મવદ્યાથીઓ પાસેથી નીચ ે મજુબની પ્રવમૃતઓ કરાવવાિાાં આવે છે. ૧) દરેક જૂથ વચ્ચે મવષય પ્રિાણે પ્રોજેક્ટ આપવાિાાં આવે છે અને તેનુાં પ્રદશાન પ્રાથાના સભાિાાં કરવાિાાં આવે છે જેથી અન્ય મવદ્યાથીઓ પણ તેના મવશે જાણે. ૨) ઐમતહામસક અને પાિયપસુ્તકિાાં આવતા સ્થળોની શક્ય તેટલી મલુાકાત કરાવવાિાાં આવે છે અને તજજ્ઞો દ્વારા સિેીનાર પણ ર્ોિવવાિાાં આવે છે. ૩) મવષય પ્રિાણ ેપી.પી.ટી. દ્વારા પે્રઝેન્ટેશન કરવાિાાં આવે છે અને મવક્રડયો પણ બતાવવાિાાં આવે છે. ૪) મશક્ષક સાિાજજક મવજ્ઞાન શીખવતી વખતે ઐતહામસક પ્રસાંર્ો ને લર્તા પસુ્તકો અને લચત્રો બતાવે છે અને મવદ્યાથીઓને કહવેાિાાં આવે છે કે તેઓ એવા પ્રસાંર્ વર્ાખાંડ િાાં કહ ેઅને તે પરથી પ્રોજેક્ટ પણ બનાવે. ૫) મવજ્ઞાનિાાં દરેક પ્રકરણના અંતે MICROSOFT MOUSE MISCHIEF SOFTWAREની િદદથી શાળાના િલ્ટીિીક્રડયા હોલિાાં LCD projector અન ેMouseની િદદથી ક્વીઝ રિાડવાિાાં આવ ેછે જેથી મવદ્યાથીઓને ર્મ્િત સાથે જ્ઞાન િળે અને તેની પ્રર્મતનો તરુાંત ખ્યાલ પણ મશક્ષકોને આવે. ૬) ધોરણ ૮ ન એક એકિ ધામિિક - સાિાજજક જાગમૃત િા વહિે - અને અંધશ્રદ્ધા ની વાત કરવાિાાં આવી છે જેિા વતાિાન સિયિા પણ સિાજિાાં રહલેી મવમવધ અંધશ્રદ્ધાઓની િાક્રહતી વતાિાન પત્ર દ્વારા તથા તે અંર્ેના મવમવધ કટીંગ્સ એકત્ર કરી તેનો અંક તૈયાર કરી તેની સિજ આપવાિાાં આવે છે. એ જ રીતે મવમવધ પ્રાકૃમતક આપમિઓ જેવી કે પરૂ, સનૂાિી, ભકૂાંપ વર્ેરેના પેપર કટીંગ્સ દ્વારા અંક તૈયાર કરી બતાવવાિાાં આવે છે. તે મજુબ િાાંમતકારીઓના લચત્રોના અંક તૈયાર કરાવવા વર્ેરે જેવા પ્રોજેક્ટ, પ્રવમૃિઓ બાળકો પાસે કરાવવાિાાં આવે છે અને જેિા બાળકો રસપવૂાક ભાર્ લે છે. ૭) કમવતાઓ િાટે મશક્ષક પ્રાથાનાસભાિાાં મવદ્યાથીઓને સાંર્ીતના વાદ્ય સાથે અલભનય ર્ીત કરાવડાવે છે. વાતાાઓ િાટે મવદ્યાથીઓ પાસે નાટક અને પત્ર અલભનય કરાવાય છે જેથી તેઓની અલભનય કળા મવકસે તેિજ ર્મ્િત સાથે તેઓ પાિના કાવ્ય તેિજ વાતાાઓ સિજી શકે. આ તિાિ પ્રવમૃતઓ રેકોડા કરીને મવદ્યાથીઓને ટી. વી. પર બતાવાય છે જેથી તઓે પોતાના અને અન્ય મવદ્યાથીઓના કૌશલ્યને જોવે અન ેપ્રોત્સાહન પણ િળે. ૮) મવમવધ પ્રવમૃતઓ જેવી કે લચત્રકાિ,પશ,ુ પક્ષી, વ્યવસાયકારો, ફળ - ફૂલ, શાકભાજી, અનાજના લચત્રો લર્ાડવા. સાંગ્રહ: જુદા જુદા અનાજના નમનુા, કિોળ, તેલીબીયા, જોવાલાયક શહરે સ્થળોના લચત્રો ચોટાડવા. ૯) જુદાજુદા મવષયોને લર્તા સાંગ્રહો જેિ કે જોડકણાના અંક, બાળર્ીતોનો અંક, પક્ષીઓનો, પ્રાણીઓનો સલચત્ર અંક બનાવેલ છે. ૧૦) િાટીકાિ: િાટીની પ્રવમૃિ જેવી કે િણકા રિકડા બનાવવા જેવી પ્રવમૃતઓ કરાવવાિાાં આવે છે. સારી પ્રવમૃિની લબરદાવી ક્રડસ્પ્લે ઉપર મકુાય છે જેથી બીજા બાળકને સારી પ્રવમૃિ કરવાની પે્રરણા િળે.

Page 64: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 64

(૧૬) પ્રશ્ન: આપના મતે ગિુવિાલક્ષી શિક્ષિની વ્યાખ્યા/પરરભાષા શુ ંછે? તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે ૧) પસુ્તકના જ્ઞાન મસવાય સાિાન્ય જ્ઞાન પણ પરુત ુાં િળી રહ ે૨) મવદ્યાથીની અંદર રહલેી કુશળતાને ખીલવવી, સવાાંર્ી મવકાસ કરવો ૩) પ્રવમૃિ આધાક્રરત મશક્ષણ

Page 65: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 65

મ લ્ય શિક્ષિ

Page 66: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 66

(૧) પ્રશ્ન: િાળામા ંકોઈ સમસ્યાના સમાધાનના રૂપે પ્રોજેક્ટના રૂપમા ંબાળકો પાસે કોઈ કાયગ કરાવેલ છે? ટ ંકમા ંમારહતી આપો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) ૩૧૫ શાળા પૈકી ૨૦૦ શાળાઓિાાં “બચત બેંક” નાિનો પ્રોજેક્ટ હાથ ધરવાિાાં આવ્યો છે. જેિાાં મવદ્યાથી પોતાને િળતા ખીસાખચા િાાંથી જે પૈસા બચાવે તે શાળાિાાં ચાલતી બેંકિાાં જિા કરાવે અન ેજયારે આ નાણા ની જરૂર હોય અથવા તો જયારે શાળા િાાંથી પ્રવાસ જવાનો હોય ત્યારે આ નાણાનો ઉપયોર્ કરતા હતા અને તેઓ જયારે શાળા છોડીને જતા હોય ત્યારે ખાતાિાાં જિા નાણા તેિને પાછા આપવાિાાં આવતા હતા. બેંક ચલાવવાની તથા સાંભાળવાની બધી જવાબદારી શાળાના બાળકોને જ સોપવાિાાં આવી છે. શાળા દ્વારા ચાલતી બેંકિાાં મવદ્યાથી, એસ.એિ.સી. સભ્ય તથા વાલીઓના ખાતા પણ છે. ૨) ૩૧૫ શાળા પૈકી ૨૪૦ શાળાઓિાાં “રાિહાટ” નાિનો પ્રોજેક્ટ હાથ ધરવાિાાં આવ્યો છે. શાળાિાાં બાળકોને જરૂરી એવી સ્ટેશનરી વસ્ત ુશાળાિાાં જ િળી રહ ેતે હતે ુથી “રાિહાટ” શરુ કરવાિાાં આવ્યુાં છે જેિાાં તેનુાં બધુાં સાંચાલન ધોરણ પ્રિાણે બાળકની મનયનુ્ક્ત કરીને કરવાિાાં આવે છે. ૩) એક શાળાિાાં બાળકોિાાં વાાંચન, લખેન અને ર્ણન ક્ષિતા મવકસાવવા િાટે પ્રોજેક્ટ હાથ ધરવાિાાં આવ્યો.આ પ્રોજેક્ટિાાં શાળાના જે મપ્રય મવદ્યાથી છે તઓેને ધોરણ ૧ થી ૪ અન ે૫ થી ૮ એિ બે જુથિાાં વહચેવાિાાં આવ્યા અને તે જુથિાાં ૨-૩ હોમશયાર મવદ્યાથી નીિવાિાાં આવ્યા. આ હોમશયાર મવદ્યાથી િાટે મશક્ષક દ્વારા ૩૦ ક્રદવસ િાટે ફે્રિ તૈયાર કરવાિાાં આવી આ ફે્રિિાાં બાળકોને શુાં વાંચાવવુાં, ર્ણાવવુાં અને લખાવવુાં જેવા મદુ્દા આવરી લેવાિાાં આવ્યા.આ પ્રવમૃિ દરરોજ ૩૦ મિમનટ કરવાિાાં આવે છે. આ પ્રવમૃિનુાં એવુાં પક્રરણાિ જોવા િળયુાં કે ૭૦ થી ૮૦% બાળકો લખતા, વાાંચતા, ર્ણતા શીખી ર્યા જેિ કે ધોરણ ૧ િાાં ૮૦% બાળકોને વાાંચતા આવડ ેછે. (અમિનભાઈ પ્રજાપમત - ર્ાાંધીનર્ર) ૪) એક શાળાિાાં “િારો મિત્ર” નાિનો પ્રોજેક્ટ વકૃ્ષોનુાં જતન કરવા િાટે હાથ ધરેલ છે. આ પ્રોજેક્ટિાાં શાળાને એક નવુાં લબલ્ડીંર્ ર્ાિથી દુર િળયુાં છે. આ શાળાના નવા લબલ્ડીંર્ ની આસપાસ બહ ુઓછા પ્રિાણિાાં વકૃ્ષો હતા. આ વકૃ્ષોનુાં પ્રિાણ તો વકૃ્ષો વાવીને વધારી દીધ ુપણ હવે તેનુાં જતન કેિ કરવુાં એ બાબત ની લચિંતા હતી કારણ કે શાળાિાાં વકૃ્ષોને પાણી પીવડાવવાની કોઈ સમુવધા જ ન હતી. આથી બાળક પ્રિાણે એક એક વકૃ્ષ સોપવાિાાં આવ્યુાં, બાળકો ઘરેથી જે પાણી પીવા િાટે લાવ્યા હોય તેિાાંથી વધતુાં પાણી પોતાને સોપેલ વકૃ્ષને પીવડાવવાની જવાબદારી આપવાિાાં આવી. આ પ્રવમૃિ ના પક્રરણાિે આજે શાળાનુાં િેદાન વકૃ્ષોથી ભરેલુાં લાર્ ેછે. (વાસદેુવભાઈ રાિોડ - સરેુન્દ્રનર્ર, દેવાાંર્ીબેન બારૈયા - જાિનર્ર) ૫) શાળાિાાં વર્ા સ્વચ્છ રહ ે તે હતે ુ થી “સ્વચ્છતા” પ્રોજેક્ટ ચાલ ુ કરવાિાાં આવ્યો.આ પ્રોજેક્ટિાાં ૧ સફાઈ િાંત્રી અને ૧ નાયબ િાંત્રી બનાવવાિાાં આવ્યા. આ બાંન ેિાંત્રી શાળાના વર્ાખાંડિાાં સફાઈ કરતા મવદ્યાથીઓ પૈકી જે મવદ્યાથી સારી રીતે સફાઈ કરતો હોય અને સ્વચ્છતા રાખતો હોય તેનુાં નાિ િાંત્રી પોતાની બકૂ િાાં લખે અને િક્રહનાને અંતે જે બાળકને વધ ુપોઈન્ટ િળયા હોય તેને આવતા િક્રહના િાટે

Page 67: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 67

િાંત્રી બનાવવાિાાં આવે છે. આ પ્રોજેક્ટ થી બાળકો સ્વચ્છતાના આગ્રહી થયા છે અને વર્ાખાંડ પણ સ્વચ્છ રાખતા થયા છે. (ઉપાધ્યાય પ્રમતકભાઈ - િહસેાણા) (૨) પ્રશ્ન: શુ ંઆપે િાળામા ંશવધાથીઓને પ્રથાનાસભામા ંકોઈ એવી પ્રવશુત કરાવેલ છે જેનાથી

મ લ્ય શિક્ષિ મળી રહ?ે ટ ંકમા ંશવગત જિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) "આજનુાં િદદરૂપ કાયા પ્રોજેક્ટ” અંતર્ાત જેિા બાળકો દ્વારા કોઈ ને િદદ કરવાિા આવી હોય તેની વાત પ્રથાનાસભાિાાં કરવાિાાં આવે છે. (મિકિભાઈ ર્ઢવી - પોરબાંદર - 9723867000, હાક્રદિકકુિાર શિાા - ખેડા - 8140745121, મશવાભાઈ સોંલકી - પાટણ - 9727484519, મનમધબેન સતુરીયા - અિરેલી - 9825542629) ૨) “સ્ટોરી કાફે પ્રોજેક્ટ” અંતર્ાત દર શમનવારે શાળાના મશક્ષક,ર્ાિના કોઈ વડીલ દાદા કે મશક્ષણમવદ પાસ ે શૈક્ષલણક મલુ્ય વાળી વાતાા કહવેડાવવાિાાં આવે છે. (અમિતકુિાર સોની - િહસેાણા - 9510209616, મવઠ્ઠલભાઈ વણકર - િહીસાર્ર - 9574152255) ૩) “દિક કમ્પ્યટુર” યોજના અંતર્ાત શાળાના કમ્પ્યટુર બાળકોને દિક આપવાિાાં આવે છે. આ યોજના અનસુાર બાળકને િળેલ દિક કમ્પ્યટુરની જાળવણી કરવાનુાં કાયા આપવાિાાં આવે છે. (િનીષકુિાર વાઢીયા - ર્ીર સોિનાથ - 9737376983) ૪) શાળાિા પ્રાથાનાિા મશક્ષકો દ્વારા રોજ એક પે્રરક વાતાા કહવેાિા આવતી અને બીજા ક્રદવસે બાળક દ્વારા તેન ુ સ્વતાંત્ર લખેન કરી લાવવા કહવેાિાાં આવતુાં અને કોઈ એક બાળકે લખેલ વાતાાન ુાં પ્રથાનાસભાિાાં વાાંચન કરવાિાાં આવતુાં. (પ્રમતકકુિાર અરમવિંદભાઈ - અિરેલી - 9429559308) ૫) શાળાિાાં “મલુ્ય મશક્ષણ િાંત્રાલય” અંતર્ાત પ્રિાલણકતા,મનષ્િાવાન અને જવાબદાર નાર્ક્રરક બન ેત ેિાટે કોઈ બાળકે સારુાં કાયા કયુાં હોય તેને સિાજના પ્રમતકષ્િત વ્યકમત દ્રારા સન્િાનવાિાાં આવે છે. (પ્રમવણભાઈ ભરુાભાઈ - કચ્છ - 9909505011) ૬) “કર ભલા હોર્ા ભલા” અને “વધેલુાં પાણી છોડવાને આપવુાં” પ્રોજેક્ટ અંતર્ાત દરોરજ શાળા છોડતી વખતે વધેલુાં પાણી વકૃ્ષોને પાવાિાાં આવે છે. (બહચેરભાઈ પ્રજાપમત - કચ્છ - 9426136964) ૭) શાળાના બાળકે કરેલ મલુ્ય મશક્ષણની પ્રવમુતઓનુાં સી.આર.સી. દ્રારા િેર્ેઝીન બહાર પાડવાિાાં આવે છે. િેર્ેઝીન બાળકે કરેલ પ્રવમુત તેના ફોટા સાથે છાપવાિાાં આવે છે તેથી બાળક આવી પ્રવમુત કરવા પ્રોત્સાક્રહત થાય છે. (દીમપકાબેન મવજયભાઈ - કચ્છ - 9913984889) ૮) “ચાલો પ્રયત્ન કરીએ” થીિ અંતર્ાત ૨૫ જેટલી કૃમતઓ મકૂવાિાાં આવી છે જેિાાં મવષયવસ્ત,ુ િાક્રહતી અન ેજ્ઞાન, અલભનય - કલા અને મલુ્યલક્ષી મશક્ષણ િળે તેવી કૃમતઓ મકૂવાિાાં આવી છે. બાળવાતાા અંતર્ાત - બે બાળકો વાતાાની રજૂઆત કરે છે. ઈતરપ્રવમૃિ અંતર્ાત નાનાાં નાટક, નાક્રટકા, સાંવાદ, વાતાાન ુાં નાટયકરણ વર્ેરે દર બધુવારે રજૂ થાય છે. આ બધી જ પ્રવમૃિ મલુ્યલક્ષી મશક્ષણનો

Page 68: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 68

સાંદેશો આપે છે. (રિેશચાંદ્રભાઈ પટેલ - ભરૂચ - 9426859056) (૩) પ્રશ્ન: આપે આપની િાળાને સ્વચ્છ રાખવા માટે કોઈ પગલા લીધેલ હોય તો તે ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ : મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) દર િહીને શાળાિાાં સ્વચ્છ વર્ાખાંડ ની સ્પધાા રાખવાિાાં આવ ે છે અન ે આ સ્પધાાિાાં જીતનાર વર્ાખાંડને ૨ હને્ડવોશ કરવાની બોટલ આપવાિાાં આવે છે અને સ્ટાર નો લબલ્લો યમુનફોિા પર લર્ાવવાિાાં આવે છે. (મશવાાંર્ીબેન શાસ્ત્રી - દાહોદ) ૨) શાળાિાાં ર્ાંદકી કરતા બાળકોને અટકાવવા િાટે શાળાિાાં “સ્વચ્છતા કોટા ” નુાં આયોજન કયુાં છે. દર શમનવારે આ કોટા ભરાય છે અને આ કોટાિાાં ફક્રરયાદી, બચાવપક્ષના વકીલ, જર્જ અને સાંભાળનારા પે્રક્ષકો ની વચ્ચે આરોપીને પ્રશ્નોતરી કરીને કબલુ કરાવ્યા બાદ તેિને મશક્ષાિાાં સફાઈ,વાાંચન,લેખન આપવાિાાં આવે છે જેના થાકી બાળકો કચરો કચરા પેટીિાાં નાખતા થયા છે. (હસમખુભાઈ પ્રજાપમત - પેટલાદ) 3) શાળાિાાં સ્વચ્છતા િાટે મવદ્યાથીઓના ગ્રપુ બનાવ્યા છે અને તેિનો ગ્રપુ પ્રિાણે એક લીડર પસાંદ કયો છે અને તેિને અમકુ મવસ્તારની સફાઈની જવાબદારી સોપવાિાાં આવી છે તથા ગ્રપુ પ્રિાણે એક મશક્ષક ની પણ મનયનુ્ક્ત કરી છે જે તેના મવસ્તારની સફાઈ મવશે ધ્યાન રાખી શાળાને સ્વચ્છ રાખી શકે. (મવજયભાઈ દેવમરુારી - ર્ઢડા) ૪) પ્લાકસ્ટકનો ઉપયોર્ રોકવા િાટે એક શાળાિાાં “નો પ્લાકસ્ટક સેના”ની મનિણકુ કરી છે જે શાળા શરુ થવાની પહલેા મવદ્યાથીઓ નાસ્તો લાવે તે પ્લાકસ્ટક બરે્ િાાં હોય કે પેકેટિાાં હોય તે મવધાથીને રોકીને નાસ્તો નાસ્તાના ડબ્બાિાાં નાખીને અન ેપ્લાકસ્ટક કચરાટોપલીિાાં નાખ્યા બાદ જ વર્ાખાંડ િાાં પ્રવેશવા દેવાિાાં આવે છે. (નીલેશભાઈ રાજા - બોટાદ) ૫) એક શાળાના િેદાનિાાં વકૃ્ષ દીિ એક થેલી લર્ાડવાિાાં આવી છે આ થેલી નો ઉપયોર્ બાળકો જયારે િેદાન િાાં રિતા હોય ત્યારે કચરો નાખવા િાટે કરે છે અને સિયાાંતરે તે ખાલી કરવાિાાં આવે છે. (ઘનશ્યાિભાઈક્ષ પટેલ - ધ્ાાંર્ધ્ા) (૪) પ્રશ્ન: િાળાના બાળકો અને વાલીઓમા ં સ્વાસ્્ય પ્રત્યે જાગશૃિ વધે તે માટે આપે કરેલ નવતર પ્રયોગ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) ર્ાિિાાં ફલળયા પ્રિાણ ે૫-૫ મવદ્યાથીની રુ્કડી બનાવી અને તેિને સ્વચ્છતા અંર્ે જાણકારી આપતુાં ફોિા આપવાિાાં આવ્યુાં આ બાળકોએ ઘરે ઘરે જઈને આ ફોિા ભરાવ્યુાં જેિાાં ઘરની આજુબાજુની સફાઈ,

Page 69: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 69

ર્ાંદા પાણીનો મનકાલ,તેિજ ફલળયાની સફાઈ, છેલ્લા ૩ િક્રહનાિાાં કોઈ બીિાર પડયુાં છે કે નક્રહ વર્ેરે બાબતનો પણ સિાવેશ કરવાિાાં આવ્યો હતો. આ સવનેો સારાાંશ ૨૬ િી જાન્યઆુરીના ક્રદવસે શાળાના કાયાિિિાાં ર્ાિલોકોની ઉપન્સ્થમતિાાં કરવાિાાં આવ્યો જેથી તેિને સિજાવી શકાય કે સ્વચ્છતાનો સ્વાસ્થ્ય સાથે કેવી રીતે સબાંધ છે. (દીપકભાઈ ધારવૈયા - જાિનર્ર - 9898296367) ૨) મશયાળાની શરૂઆતિાાં સ્વાઈન ફ્લ ુઅને િેલેક્રરયા જેવા રોર્ોનો ફેલાવ ખબુ હતો, જેનુાં મખુ્ય કારણ િચ્છર હતા. આ રોર્ો અટકાવવા લોકોિાાં જાગમૃત ફેલાવવા િક્રહનાના કોઈ એક બધુવારે સાાંજે ર્ાિ લોકોની િીટીંર્ ભરીને િાક્રહતી અને િાર્ાદશાન આપવાિાાં આવ્યુાં તેિજ બીિારીથી કેવી રીતે બચવુાં તેના પેમ્પલેટ પણ આપવાિાાં આવ્યા. બીજા ક્રદવસે ધોરણ ૮ ના મવદ્યાથીની એક બાળદાકતરી સમિમત બનાવી જેને ઘરે ઘરે જઈને જ્યાાં પાણી ભરાય છે તે જગ્યાની િાક્રહતી જે-તે ઘર વાળાને આપી અન ેતેને ચોખ્ખી કરવા જણાવ્યુાં. લર્ભર્ એકાદ અિવાક્રડયાિાાં પરુા ર્ાિના ઘરની મવઝીટ આ સમિમતએ કરી શાળાને રીપોટા આપ્યો. આિ ર્ાિલોકોિાાં િિચ્છરથી થતા રોર્ો મવષે જાગતૃ થયા છે. (ફીચડીયા શૈલેશભાઈ - રાજકોટ - 9824831771) ૩) ર્ીતાપરુ ર્ાિના મપવાના પાણીિાાં ક્ષારનુાં પ્રિાણ વધારે હોવાના કારણે બાળકોના દાાંતની લબિારી વધારે જોવા િળી. આના ઉપચાર િાટે સૌ પ્રથિ શાળાિાાં દાાંતની સફાઈ બાબતે જાગ્રતી આવે તે િાટે દાાંતની મનયમિત સફાઈ ના સચૂનો આપ્યા.અિવાડીયાિાાં એક વાર સામકુ્રહક દાંત િાંજન કાયાિિ રાખવાિાાં આવતો. હાલિાાં શાળાિાાં દરરોજ િધ્યાહન ભોજન બાદ ૨:૪૫ સિયે દરેક બાળકને શાળા તરફથી બ્રશ તથા રુ્થપેસ્ટ દ્વારા દાાંતની મનયમિત સફાઈ કરાવવાિાાં આવે છે.બાળકોની દાાંતની તકલીફ ઓછી થઈ. દાાંત પ્રત્યે જાગ્રતી આવી.શાળા કક્ષાએ આ પ્રયોર્ હાલિાાં મનયમિત ચાલે છે. (રમસકભાઈ પટેલ - અિદાવાદ - 9687835010)

૪) શાળાિાાં ક્રરશેષ દરમિયાન બાળકો ન્યરુીશયન વાળો નાસ્તો ખાય તે િાટે દર શમનવારે વેંજીટેબલ સલાડ ડ,ે ફ્રુટ સલાડ ડ,ે કિોળ ડ,ે ભેળ ડ,ે... જેવા અનેક ડ ેઉજવવાનુાં શરુ કરવાિાાં આવ્યુાં છે, બાળકો હોશે હોશે ઘરેથી સલાડ નાસ્તાિાાં લાવે છે અને સમહુિાાં આરોર્ે છે. (શ્રધ્ધાબેન રાવલ - ભાવનર્ર - 9638304001) ૫) ર્ાિના લોકો સ્વાસ્થ્યિય જીવન જીવે તે િાટે શાળાના ધોરણ ૬ અને ૭ બાળકોનુાં ગ્રપુ પાડીને આ બાળકોને શમનવારે સાાંજના સિયે અને રમવવારે સવારે ર્ાિના દરેક ફલળયાિાાં વહેંચવાિાાં આવ્યા. બાળકો ધ્વારા ફલળયાિાાં રહલેો કચરો, પથ્થરો, વર્ેરે સફાઈ કરવાિાાં આવી. આિ બાળકો દ્વારા દર

Page 70: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 70

અિવાક્રડયે આ પ્રવમૃિ કરવાિાાં આવી. બાળકોને જોઈ આજે ફલળયાના લોકો દરરોજ જાતે સફાઈ કરે છે અને બાળકો તથા ર્ાિલોકોને સ્વાસ્થ્ય નુાં િહત્વ પણ સિજાયુાં. (નરેશકુિાર પટેલ - િહસેાણા - 8980913082) ૬) સ્વાસ્થ્ય સારુાં રાખવા િાટે જરૂરી સ્વચ્છતા બરાબર જળવાય રહ ેતે િાટે વ્યન્ક્તર્ત સ્વચ્છતાનુાં કાડા બનાવ્યુાં છે તેિજ ર્ાિિાાં ઘર પ્રિાણ ેકાડા બનાવ્યુાં છે. જ્યાાં મલૂ્યાાંકન દરમિયાન સ્વચ્છતા જોવા િળે તેના નાિ મજુબ તેને પોઈન્ટ આપવાિાાં આવે છે અમકુ સિયના નાતે જેના વધ ુપોઈન્ટ હોય તેિને એસ.એિ.સી. તેિજ ર્ાિલોકોની હાજરીિાાં ઇનાિ આપી પ્રોત્સાક્રહત કરવાિાાં આવે છે. (સાંજયભાઈ પટેલ - 8238406080 - વડોદરા) (૫) પ્રશ્ન: િાળામા ંતમે વગગખડંનો મહિમ ઉપયોગ કરીને શવષય વસ્ત ુસમજાવવા માટે કોઈ નવીન પ્રવશૃિ કરી હોય તો ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) ૨૯૧ શાળા પૈકી ૨૨૦ શાળાના વર્ાખાંડિાાં મવષયવસ્ત ુ ને અનરુૂપ ટી.અએલ.એિ. ચાટા , મવમવધ રાજ્યના તથા દેશના નકશાઓ, પક્ષીના લચત્ર, ઋત ુઅને હવાિાન અંર્ે જાણકારી, િાણસના મવમવધ અંર્, ચારેય ક્રદશા અને ખણૂા નુાં લચત્ર, મવમવધ ફૂલો તથા શાકભાજીના લચત્ર, મવમવધ દેશના નાિ સાથે રાષ્રધ્વજ, ભમૂિમતના આકારો, કાર્ૂાન લચત્ર, વાર અને િક્રહનાની સિજ આપતા પોસ્ટર વર્ેરે લર્ાડવાિાાં આવે છે. ૨) એક શાળાિાાં પ્રજ્ઞાવર્ા ધોરણ ૧ અને ૨ ના બાળકો પોતાની ચોપડી સરળતાથી ઓળખી શકે તે હતેથુી વર્ાખાંડની અંદર જ એક નાનો કબાટ બનાવેલ છે જેિાાં બાળકોની ચોપડીઓ પર જે બાળકની ચોપડી હોય તેનો કમ્પ્યટુરિાાં બનાવેલ ફોટો લર્ાવવાિાાં આવ્યો છે. જેથી બાળક પોતાની જાત ેફોટો ઓળખીને પોતાની ચોપડી લે છે અને ઉપયોર્ કાયા પછી પોતાની જાતે કબાટિાાં મકેુ છે. (દરજી ક્રકરણભાઈ - કચ્છ) ૩) ધોરણ ૧ થી ૪ બાળકો અંગ્રેજીના સ્પેલલિંર્ સરળતાથી શીખે તે હતેથુી શાળાના વર્ાખાંડિાાં આવેલી જેટલી પણ વસ્ત ુછે તેની બાજુિાાં તેનો સ્પેલલિંર્, ઉચ્ચારણ અને તેનો અથા લખવાિાાં આવ્યો છે. બાળક સતત આ સ્પેલલિંર્, ઉચ્ચાર અને અથા જોતો હોવાથી સરળતાથી યાદ રાખતા થયા છે. (નાયી નીરજકુિાર - સાબરકાાંિા, સેવક્ભાઈ ચૌધરી - વડોદરા) ૪) બાળકોને કાર્ૂાન બહ ુર્િતા હોય છે આથી એક શાળાિાાં કારુ્ાન થીિ સાથે લર્ાવેલ ચાટા િાફ્ટિાાં મળૂાક્ષરો, અંકો, ર્ાલણમતક સતુ્રો, અંગ્રેજીના સ્પેલલિંર્ વર્ેરે લખવાિાાં આવે છે અને બાળકો દ્વારા સતત આ પનુરાવતાન થવાથી સરળતાથી યાદ રાખતા થયા છે. (સતુરીયા મનધીબેન - અિરેલી, પટેલ ર્ૌરવભાઈ - રાજુલા, વ્યાસ ક્રકરણભાઈ - િોરબી) ૫) સરુતની એક શાળાિાાં બાળકો ટેકનોલોજીનો વાાંચનિાાં ભરપરુ ઉપયોર્ કરે તે હતેથુી મશક્ષકે લાયબ્રેરીની ડીજજટલ સ્વરૂપ આપ્યુાં છે. બાળકોને જરૂરી એવુાં વાાંચન િટીરીઅલ જેિ કે સફારી,

Page 71: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 71

બાળવાતાા, પાિયપસુ્તકો, પે્રરણાત્િક પસુ્તકો, જાણવા જેવુાં વર્ેરેનુાં પી.ડી.એફ. ફોિેટ તથા નોટપેડ અન ેવડાપેડ ફોિેટિાાં રૂપાાંતક્રરત કરીને કમ્પ્યટુરિાાં ઇન્સ્ટોલ કરવાિાાં આવ્યુાં છે. શાળાિાાં રીશેષના સિયે તથા દર શાળા સિય મસવાયના ફ્રી સિયિાાં તેનો ઉપયોર્ કરે છે. (રાખોલલયા ક્રહતેશભાઈ - સરુત) ૬) બાળકોિાાં વાાંચન ક્ષિતા મવકસે તે હતે ુથી એક શાળાિાાં વર્ાખાંડોિાાં જ ભાષા કોનાર બનાવી દીધો. આ કોનેરિાાં બાળકોને આકમષિત કરતા વાતાાની ચોપડીઓ તથા કાર્ૂાનની ચોપડીઓ અંગ્રજેી, ગજુરાતી અને ક્રહન્દી ભાષાિાાં મકુવાિાાં આવી બાળકો આ કોનારિાાંથી પોતાની જાતે જ જે પસુ્તક જોઇત ુાં હોય તે લઈને વાાંચતા હતા. આિ લાયબ્રેરીનો ઉપયોર્ વર્ાખાંડ િાાં થવા લાગ્યો અને બાળકો વાાંચનિાાં રૂચી દાખવવા લાગ્યા. (જાની નીમતનભાઈ - અિરેલી, પાવની મવઠ્ઠલદાસ - કચ્છ)

(૬) પ્રશ્ન: શવદ્યાથીઓમા ં િારીરરક સ્વસ્થતા વધારવા તેમજ કુપોષિ દુર કરવા આપે ક્ા ંપ્રયત્ન કરેલ છે? તારિ: મવદ્યાથીઓિાાં શારીક્રરક સ્વસ્થતા વધારવા તેિજ કુપોષણ દુર કરવા મશક્ષકોએ નીચે મજુબના પ્રયત્નો કરેલ છે. ૧) િધ્યાહન ભોજન અને ક્રકચન ર્ાડાનિાાં સીઝન પ્રિાણે લીલા શાકભાજી નો ઉપયોર્ કયો. ૨) મવદ્યાથીઓની આરોગ્ય અમધકારી સાથે મલુાકાત ર્ોિવી અને તેિને કુપોષણ મવષે િાક્રહતી આપી. 3) કુપોષણ અને આહારના જરૂરી ઘટકો આધાક્રરત ચાર્ટાસ, મવડીયો / સ્લાઈડ શો દેખાડીને સિતોલ આહારનુાં િહત્વ સિજાવ્યુાં. ૪) કન્યાઓને ક્રહિોગ્લોબીનની તપાસ કરી તેની ર્ોળી આપવાિાાં આવી અને શરીરિાાં તેના યોગ્ય પ્રિાણ મવષ ેિાક્રહતી આપી. ૫) વાલીઓને બાળકો ઘરે પૌકષ્ટક આહાર લે તે િાટે સિજ આપી અને િેડીકલ ચેક અપ કેમ્પ શાળા િાાં રાખવાિાાં આવ્યો. ૬) એન.જી.ઓ. દ્વારા શારીક્રરક તપાસ કરવાિાાં આવેલ અને તારવેલ ખાિી પ્રિાણે જરૂરી ખોરાક મવષ ેિાક્રહતી આપવાિાાં આવી. ૭) શાળાિાાં મવદ્યાથી અિવાક્રડયાિાાં એક વાર િનર્િતુાં શાક લાવે અને તેના મવષે લેલખતિાાં નોંધ રાખ ેજેિાાં સારો સહકાર િળયો અને તેઓ અલર્ શાકના ફાયદા જાણતા થયા. ૮) મવજ્ઞાન િેળાિાાં મવદ્યાથીઓ દ્વારા કુપોષણ ને લર્તી કૃમતઓ રજૂ કરવાિાાં આવી અને તેઓએ મવટાિીન અને પ્રોટીન યકુ્ત આહારના પ્રયોર્ો રજુ કયાા. ૯) િધ્યાહન ભોજનની ગણુવતા પ્રથિ મશક્ષકો તપાસે છે , કોઈ સિસ્યા જણાય તો િધ્યાહન ભોજન ઓર્ેનાઇઝર ને વાત કરે છે અને ભોજન પહલેા મવદ્યાથીઓ પાસે હાથ ધોવડાવાય છે. ૧૦) સરકારી આયવેુક્રદક હોન્સ્પટલની મલુાકાત કરવી અને ડોકટરે મવદ્યાથીઓને સ્વાસ્થ્ય અંર્ે મવસ્તતૃ સિજણ આપી. ૧૧) દૂધ સાંજીવની યોજના અંતર્ાત મવદ્યાથીઓ દૂધ પીવે તે ધ્યાન રખાય છે.

Page 72: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 72

૧૨) પ્રાથાના િાાં એક ક્રદવસ ખોરાકના િહત્વ મવષ ેચચાા કરવાિાાં આવ ેછે જેથી મવદ્યાથીઓ ખોરાક મવષ ેકાળજી લે. ૧૩) મવદ્યાથીઓને મવમવધ પ્રકારની કિોળની સ્વાક્રદષ્ટ વાનર્ી બનાવતા મશક્ષકોએ શીખવાડી. ૧૪) મશક્ષકશ્રી ક્રદલીપભાઈના નવતર પ્રયોર્ની મવડીયો ક્લીપ બતાવી કિોળનુાં િહત્વ મવદ્યાથીઓને સિજાવવાિાાં આવ્યુાં. ૧૫) મવદ્યાથીઓ પાસે અનાજ કિોળ િાંર્ાવી રસોઈ સ્પધાા રખી અને તે જ ભોજન તેિને આપ્યુાં. ૧૬) મવદ્યાથીઓના સહકારથી તેિને ભાવે તેવ ુઅને પોષણ યકુત આહાર અને નાસ્તો મશક્ષકો બનાવે છે. ૧૭) મવદ્યાથીઓને દર ગરુુવારે ૧ કેળાં આપવાિાાં આવ્યુાં. ૧૮) અિવાક્રડયાિાાં એક વાર સરકાર તરફથી આપવાિાાં આવતી આયનાની દવા આપી અને બાળકો ત ે લે તેનુાં ધ્યાન રાખવાિાાં આવ્યુાં. ૧૯) તલુસીના પાનનુાં સેવન અને તલુસીના ઉકાળાનુાં પાન મવદ્યાથીઓને કરાવ્યુાં. ૨૦) મવદ્યાથીઓ પાસે વ્યાયાિ અને પ્રાણાયાિ કરાવ્યુાં અને આજના ગલુાબિાાં સ્વચ્છ મવદ્યાથીનુાં સન્િાન કયુાં. ૨૧) આંખોની નબળાઈ દુર કરવા િાટે લીલા શાકભાજીનો મનયમિત ઉપયોર્ કરવા હતે ુશાળાિા િેથી, કોથિીર, મળુા, લીલીડુાંર્ળી, ધાણાન ુવાવેતર કયુા. ૨૨) દરરોજ ૧ ગ્લાસ દૂધ મવદ્યાથીઓને આપવાિાાં આવ્યુાં. ૨૩) મવદ્યાથીઓના બોડી િાસ ઇન્ડકે્ષ િાપ્યા અને તે અનરુૂપ ભોજનની સલાહ આપી. ૨૪) સ્વાસ્થ્ય ક્રદવસ, હને્ડ વોમશિંર્ ડ,ે સ્વચ્છતા ક્રદવસ ઉજવવાિાાં આવ્યા. ૨૫) મશક્ષક અિવાક્રડયાિાાં એક વાર ફળનુાં મવતરણ કરે છે અને કિોળ િાાં મવમવધ વસ્ત ુઉિેરી બાળકોને ખવડાવાિાાં આવ ેછે. ૨૬) ર્ાિલોકો પાસેથી દાતા તૈયાર કરી મવના મલુ્યે બાળકોને દૂધ આપ્યુાં. ૨૭) કન્યાઓને રૂબેલા રસી આપવાિાાં આવી. ૨૮) બાળકોને ફાસ્ટ ફૂડ ખાતા બાંધ કયાા અને મસિંર્ ચણા અથવા ઘરનો નાસ્તો જ લેવાની સચુના આપી. ટાિેટા, ર્ાજર ખબુ ખવડાવ્યા જેથી બાળકોિાાં બીિારીનુાં પ્રિાણ નક્રહવત થયુાં. ૨૯) બાળકો દ્વારા અિવાક્રડયાિાાં એક વાર કિોળનો નાસ્તો કરવ્યો અને તેિાાં સાથે ર્ાજર, બીટ, સલાડ, ર્ોળ, ખજુર, બનાવે તેની નોંધ પણ તેઓ જ રાખ ેતેવુાં આયોજન કયુાં. ૩૦) સલાડ, નાસ્તા સ્પધાા, હલે્ધી ફૂડ િાય ચોઈસએવી સ્પધાાઓ ર્ોિવી અને ડો. અનબુેન શાહ ના સેિીનાર ની ર્ોિવણ કરી જે મવદ્યાથીઓ સાથે દર િહીને તેિના સ્વાસ્થ્ય ને લર્તા મદુ્દા પર ચચાા કરે છે. ૩૧) બાળકોના આંખ ની ખાિી ડોક્ટર દ્વારા તપાસી અને તેિને ચશ્િાાં આપવાિાાં આવ્યા. ૩૨) દર મશયાળાની પ્રારાંભે આિળા,તલુસી, ફુદીનો, લીલી હળદર અને આદુના રસનુાં તિાિ મવદ્યાથીઓને સેવન કરાવાયુાં જેથી મવદ્યાથીઓિાાં લબિારીનુાં પ્રિાણ ઘટયુાં, અભ્યાસિાાં એકાગ્રતા વધી અને તેઓ શાળાિાાં મનયમિત આવતા થયા.

Page 73: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 73

33) મવદ્યાથીઓ સ્વચ્છ યમુનફોિા પહરેે તેિજ તેિનુાં શરીર સ્વચ્છ રાખે તે િાટે મશક્ષકો ખાસ ધ્યાન રાખ ેછે. (૭) પ્રશ્ન: જો આપે િાળાનુ ંવાતાવરિ શિસ્તમય અને આનદંમય બની રેહ તે માટે કોઈ પ્રવશુત કરી હોય તો ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) “મવકાસ પેટી” અંતર્ાત બાળકોને શાળાિાાં કઈ વસ્તનુી જરૂક્રરયાત છે અને તે વસ્ત ુકઈ રીતે િેળવી શકાય. બીજુ ાં શાળાિાાં કઈ સિસ્યા છે અને તેને કઈ રીતે દુર કરી શકાય તેની મવર્ત લખી ચીિી મવકાસ પેટીિાાં નાખવાિાાં આવે છે. નક્કી કરેલા સિયે મવકાસ પેટી ખોલી બાળકોની સિસ્યાનુાં સિાધાન અન ેજરૂક્રરયાતનો મવચાર કરવાિાાં આવે છે. (પ્રમવણભાઈ વણકર - અિદાવાદ - 9925483938) ૨) “મવષય િાંડળ” અંતર્ાત શાળાિાાં દરેક મવષયના િાંડળ બનાવવાિાાં આવ્યા છે. તેિાાં શાળાના દરેક બાળકે કરેલ મવષય અનસુાર પ્રવમુત મવષય િાંડળિાાં ફોટા સાથે મકુવાિાાં આવે છે. (જીતેન્દ્રભાઈ વાજા - ભાવનર્ર - 9909398636) ૩) “દિક વકૃ્ષ” અંતર્ાત શાળાના બાળકોના ગ્રપુિાાં વકૃ્ષની સારસાંભાળની જવાબદારી સોપવાિાાં આવે છે. (તેજસભાઈ િહતેા - ર્ીર સોિનાથ - 9429321524, કેતનકુિાર જોશી - વડોદરા - 9909533950) ૪) “મવચાર વકૃ્ષ” કાયાિિ અંતર્ાત શાળાિાાં બાળક અલભવ્યક્ત થાય એ હતેથુી બાળકના જીવનના કોઇપણ સારા નરસા અનભુવ થોડા શબ્દોિાાં લખીને મવચાર વકૃ્ષ પર લર્ાડ ેછે. ( જયદેવમસિંહ ડોક્રડયા - બોટાદ - 9879796545) ૫) “િારી શાળા સુાંદર શાળા” પ્રોજેક્ટ અંતર્ાત બાળકો પોતાના બટુ - ચાંપલ વર્ાની બહાર વ્યવન્સ્થત મકેુ અને શાળાનુાં વાતાવરણ મશસ્તિય અન ેઆનાંદિય બની રહ ેતે િાટે બાળકોને પ્રોત્સાક્રહત કરવાિાાં આવે છે. (અરમવિંદભાઈ ભેડા - પોરબાંદર - 9725625147) ૬) શાળાના દરેક વર્ાિાાં ફક્રરયાદ પેટી (ફક્રરયાદ સમિમત) મકુવાિાાં આવી છે.દર શમનવારે બાળકોએ કરેલ ફક્રરયાદ ઉકેલવાિાાં આવે છે. (ક્રહિાાંશભુાઈ પોક્રરયા - પોરબાંદર - 9909954454, ખ્યામતબેન રાવળ - ર્ાાંધીનર્ર - 9904480702) ૭) શાળાના િેદાનિાાં નાના બાળકોને લઇ જઈ બાળકોની સાંખ્યા પ્રિાણેના ગ્રપુ બનાવી ત્યારબાદ ગ્રપુિાાં રહલેા દરેક બાળકોને િેદાનિાાં પડલેા નાના પત્થર કે કાાંકરા વીણી લાવાનુાં કહવે ુ ાં.િેદાનિાાં જ િોટા અક્ષરે અંકો કે મળૂાક્ષરો લખી આપવા.દરેક બાળકોના ગ્રપુ લખેલા એક એક મળૂાાંક્ષરો કે અંકો પાસે બેસી જશે ને પોતે વીણેલા કાાંકરા કે પથ્થરો તેના પર ર્ોિવશે. આ રીતે બાળકો ગ્રપુિાાં અને મશસ્તિય રીતે કાિ કરતાાં શીખે છે. (મનમધબેન સતુરીય - અિરેલી - 9825542629) ૮) શાળાિાાં ફુટબોલની રિતની જેિ બાળક જયારે ભલુ કરે ત્યારે યેલ્લો કે રેડ કાડા આપી તેના આધારે તેને હકારાત્િક સજા કરવાિાાં આવે. (મવિિભાઈ ર્ઢવી - પોરબાંદર - 9723867000)

Page 74: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 74

(૮) પ્રશ્ન: વગગખડં વ્યવસ્થાપન એટલે કે િાળામા ં શવદ્યાથીઓ સાથેનો સમય વધ ુઅસરકારક બનાવવા માટે આપ ક્ા પ્રકારના પગલા લ્યો છો? તારિ: મશક્ષકો નીચે પ્રિાણેના નવીન કાયા કરીને વર્ાખાંડ વ્યવસ્થાપન વધ ુ અસરકારક બનાવવા પ્રયત્ન કરે છે. ૧) વર્ાિાાં મશક્ષક દ્વારા અિવાક્રડયાિાાં ૧ તાસ પ્રવમૃતનો રાખવાિાાં આવે છે જેિાાં દરેક પ્રવમૃતનો સિાવેશ થાય અને દરેક મવદ્યાથી તેિાાં ભાર્ લે તેનુાં ખાસ ધ્યાન પ્રોત્સાહન આપીને રાખવાિાાં આવ્યુાં જેથી તેઓ સર્જનાત્િક પ્રવમૃિ સાથે મશક્ષણ પ્રાપ્ત કરે છે. ૨) ઈમતહાસ જેવા મવષયિાાં નાટક દ્વારા મશક્ષણ, ભાષાના મવષય િાાં કમવતા ઓક્રડયો દ્વારા સાંભળાવાય છે. 3 કિીન મદુ્દા સિજાવ્યા પછી મવદ્યાથીને રુ્ચકા િજાક સાંભળાવાય છે જેથી તેઓને ર્મ્િત સાથે જ્ઞાન િળી રહ ેછે. ૩) એક મશક્ષક તેિનો િહિિ સિય મવદ્યાથી સાથે પસાર કરી તેિના સ્વભાવ, અને તેિની કુશળતા જાણવા પ્રયત્ન કરે છે જેથી તેિની સાથે વાતાાલાપ સરળ બની શકે અને િોટા ભાર્ની તિાિ પ્રવમૃતઓ જૂથ કાયા દ્વારા મવદ્યાથીઓ પાસે કરાવે છે. ૪) કોઇપણ અભ્યાસના મદુ્દા પર મવદ્યાથીઓ સાથે ચચાા કરવાિાાં આવે છે અને તેિને વર્ાિાાં વધ ુ વ્યક્ત કરવાની તક આપવાિાાં આવે છે જેથી તેિને મુાંજવતી સિસ્યા કે સવાલનો સરળતાથી ઉકેલ લાવી તેિની સિજશન્ક્ત નો મવકાસ કરાય છે. ૫) ચાલ ુ તાસ દરમિયાન મશક્ષક દ્વારા મવદ્યાથીઓને પ્રશ્નોિરી કરવાિાાં આવે છે જેથી તેિનુાં ધ્યાન કેકન્દ્રત રહ.ે ૬) વર્ાની તિાિ પ્રવમૃતઓના આયોજન િાટે તિાિ મવદ્યાથીઓનો સિાવેશ કરવાિાાં આવે છે અને મશક્ષકની ર્ેરહાજરીિાાં વર્ાનુાં આયોજન કરતા મવદ્યાથીઓને મશખવેલ છે જેથી વર્ાિાાં વ્યવસ્થાપન જળવાઈ રહ.ે ૭) દરરોજ અલર્ મવદ્યાથીઓને બેંચની પ્રથિ હરોળિાાં બેસાડવાિાાં આવ્યા જેથી તેિનુાં ધ્યાન કેકન્દ્રત રહ.ે ૮) શાળાિાાં ડીજીટલ વર્ાખાંડ બનાવવાિાાં આવ્યો જેિાાં મશક્ષકો ધોરણ ૧ થી ૮ ના મવદ્યાથીઓ િાટે મવડીયો, ક્વીઝ બનાવી બતાવે છે અન ેનાટક, પ્રોજેક્ટ, પ્રદશાન જેવી પ્રવમૃતઓ કરાવીને મવદ્યાથીઓ સાથેનો સિય વર્ાખાંડિાાં જ અસરકારક બનાવવાિાાં આવે છે. ૯) ક્રરશેષ દરમિયાન સર્જનાત્િક પ્રવમૃિ કરાવવાિાાં આવે છે જેથી મવદ્યાથીઓ વર્ાિાાં અભ્યાસ મસવાય પણ પ્રવમૃિથી જોડાયેલ રહ ેઅને તેિને નવીન કાયા કરવાનો ઉત્સાહ રહ ેતેિજ વર્ાિાાં યમુનફોિા સમિમત, સમુવચાર સમિમત, અભ્યાસ સમિમત જેવી સમિમતઓની રચના કરવાિાાં આવેલ છે જેથી દરેક પોતાના કાયાિાાં વ્યસ્ત રહ ેઅને સ્વયાંસાંચાલલત કાયાથી વર્ાિાાં વ્યવસ્થા પણ જળવાઈ રહ ેછે. ૧૦) િોબાઈલ કે કમ્પ્યટુર પર એકિ ને લર્તી િાક્રહતી બતાવવાિાાં આવે છે જેથી તેિનો અભ્યાસ પ્રત્યેનો રસ જળવાઈ રહ ેઅને પસુ્તક મસવાય ટેકનોલોજી દ્વારા જ્ઞાન િળતુાં રહ.ે

Page 75: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 75

૧૧) તાસની શરૂઆતિાાં મવદ્યાથીઓ પાસે અમકુ સિયે શૈક્ષલણક રિત રિાડવાિાાં આવે છે અથવા અન્ય શાળાિાાં થયેલ નવીન કાયા અંર્ ેકહવેાિાાં આવે છે જેથી તેઓન ેપ્રેરણા િળે અન ેત્યારબાદ બાકી રહલે સિયિાાં મશક્ષણ અપાય છે પક્રરણાિે તેઓ જીજ્ઞાસાપવુાક ભણ ેછે. (૯) પ્રશ્ન: તારીખ ૨૫ જ ન ૨૦૧૬ ના રોજ િાળાને લગતી સમસ્યાઓનો પ્રશ્ન પછુવામા ંઆવેલ હતો. તે અંતગગત શિક્ષકો દ્વારા જિાવવામા ંઆવેલ સમસ્યાઓમાથંી મખુ્ય અને સૌથી વધ ુિાળામા ંજોવા મળતી સમસ્યા છે કે, બાળકોની શિક્ષિ પ્રત્યે અરૂચી,ગહૃકાયગમા ંઅશનયશમતતા અને અઘરા મદુ્દા લાબંા સમય સધુી યાદ રાખવામા ંમશુ્કેલી અનભુવે છે. આપના અનભુવના આધારે જિાવો આ સમસ્યાનુ ંશનવારિ કઈ પ્રવશુત દ્વારા કરી િકાય? તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) મવધાથીના ગ્રપુ બનાવી શૈક્ષલણક મદુ્દા પર ચચાા - મવચારણા કરવાથી બાળકોને લાાંબા સિય સધુી યાદ રહ ેઅને મશક્ષણ પ્રત્યે રૂચી જળવાય રહ ેછે. (અલ્પેશભાઈ ચોહાણ - ભાવનર્ર - 9714885579, ક્રકશોરભાઈ શેલડીયા - રાજકોટ - 9429043627) ૨) “સહાય જૂથ” અંતર્ાત વર્ાના શૈક્ષલણક આધાર પર હોમશયાર અન ેનબળા સહાય જૂથોની રચના કરી. હોમશયાર બાળકોને નબળા બાળકોની જવાબદારી સોપી બાળકોની મશક્ષણ પ્રત્યે અરૂચી દુર કરી. (જયેશભાઈ પટેલ - અરવલ્લી - 9638649495) 3) “બાળકોને ઓછ લખો પણ સારુાં લખો” અંતર્ાત થોડુ ગહૃકાયા આપવાિાાં આવત ુહોવાથી બાળકો હોંશભેર ગહૃકાયા લાવતા.અને સારુ લખાણ લખનારની બકુિાાં ખબુ સરસ, સરસ,સારુાં લખી અને હસતો ડાર્લો દોરી આપતા હોવાથી તેિાાં પણ સ્પધાા જોવા િળે છે. (મવજયભાઈ ર્ોંડલીયા - અિરેલી - 9725571955, મનમધ િહશેભાઈ સતુરીયા - અિરેલી - 9825542629) ૪) શાળાિાાં બાળકોની શૈક્ષલણક ક્ષિતાને આધારે A,B,C ગ્રેડ આપ્યા. રોજ બાળકો ને ગ્રેડ ની ક્ષિતાન ેઆધારે ગહૃકાયા આપવાની શરૂઆત કરી તેથી િોટાભાર્ના બાળકો ગહૃકાયા લાવતા થયા. (લખનભાઈ જોષી - ભાવનર્ર - 9428182365, રાજેન્દ્રકુિાર પાંડયા - ભાવનર્ર - 9427560503) ૫) શાળાિાાં મશક્ષક દ્વારા ભણાવતી વખતે સ્થામનક ઉદાહરણો આવરીને તેનુાં િહત્વ સિજાવ્યુાં. સ્થામનક મવસ્તારનાાં ઉદાહરણો બળકોએ જાતે જોઇ અનભુવેલાાં હોવાથી વધ ુઅસરકારક મનવડ ે છે. (હાક્રદિકભાઈ શિાા - ખેડા - 8140745121) ૬) શાળાિાાં કાડા પેપર ઉપર દરેક મવધાથીના નાિ,તારીખ અને વાર મજુબ ખાના પાડી લેશનનો ચાટા બનાવાવવાિાાં આવ્યો.ગહૃકાયા લાવનાર મવધાથીના ચાટા પર લાલ ચાાંદલો લર્ાડવાિાાં આવતો. જે બાળક ને વધુાં ચાાંદલા થયા હોય તેિને હસતા બાળકનો િોટો લબલ્લો શટા પર લર્ાવી તેિનુાં સન્િાન કરવાિાાં આવતુાં.બાળકો વચ્ચે સ્પધાા થઇ અને મનયમિત ગહૃકાયા લાવતા થયા. (અતલુકુિાર રાિાનજુ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9979497014)

Page 76: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 76

૭) “િારી નોંધ” અંતર્ાત શૈક્ષલણક મદુ્દા આવરીને સપુર સેવન પોઈન્ટ બાળકોને લખાવવાિાાં આવે છે. આ પોઈન્ટ ના આધારે દર અિવાક્રડયે કસોટી લેવાિાાં આવે છે.નાંબર લાવનાર મવધાથીને પ્રોત્સાક્રહત કરવાિાાં આવ ે છે.બાળકો વચ્ચ ે સ્પધાા થતા બાળકો મશક્ષણ પ્રત્યે રસ લતેા થયા. (પારસભાઈ દવ ે - કચ્છ - 9099926324) (૧૦) પ્રશ્ન: િાળાના શવદ્યાથીઓ િાળામા ંઅને ઘરમા ંઉજાગ (વીજળી) બચત કરવ પે્રરાય અને ઉજાગ (વીજળી) બચત કરવા જાગતૃ થાય તે માટે કરેલ નવતર પ્રવશૃિ અને પરરિામ ટ ંકમાં જિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) કુલ જે મશક્ષકોએ તેિના જવાબ િોકલ્યા છે ત ે િાાંથી ૭૦% શાળાિાાં વીજળી બચાવવા, (અ) વર્ાખાંડિાાં ઉજાા િોનીટર (બ) શાળાિાાં ઉજાાટીિ, વીજ ગ્રપુ, બાળ ઉજાા રક્ષક દળ, વીજળી દૂત, ઉજાા સેના વર્ેરે નાિની ટીિ બનાવવાિાાં આવે છે, આ ટીિ ની કાિર્ીરી એટલ ેશાળાિાાં રીશેષના સિયે તેિજ શાળા છટતી વખતે તિાિ મવજ ઉપકરણો બાંધ કરવાની તેિજ લબન જરૂરી વીજળીનો ઉપયોર્ ટાળવાનો.જે ગ્રપેુ વષા દરમિયાન સારી કાિર્ીરી કરી હોય તેને શાળાના કાયાિિિાાં તેિનુાં બહિુાન કરવાિાાં આવતુાં, આ પ્રવમૃિ થકી શાળાના લાઈટબીલિાાં ફરક તો પડયો પણ સાથે સાથે બાળકોિાાં ઉજાાની િહત્વતા મવષે પણ ખ્યાલ પેદા થયો. ૨) શાળાિાાં ઉજાા ક્રદવસ ઉજવવાિાાં આવે છે, સાથ ેસાથે બાળકોને સોલાર ઉજાાના રોજીંદા જીવનિાાં ઉપયોર્ી એવા મવમવધ િોડલે બનાવતા શીખવાડવાિાાં આવે છે. જેિ કે સોલાર વોટર પ્યોરીફાયર બાળકો આ પ્રયોર્ ઘરે પણ કરે છે. (કુિારપાલ ભાઈ પટેલ - સાબરકાાંિા - 9725433666) ૩) શાળાિાાં ઉપયોર્ી જુદા જુદા વીજળીના ઉપકરણોની તેિજ તેના વોલ્ટેજ મવષે િાક્રહતી આપવાિાાં આવી, તેિજ તેિને ઇલેકક્રક જૂની વસ્ત ુઅને નવી વસ્તનુાાં ઉપયોર્થી પાવર બીલિાાં પડતો ફકા મવષ ેસિજ આપી, શાળાિાાં જૂની ટયબુ લાઈટની જગ્યાએ નવી એલ.ઈ.ડી. લાઈટ ફીટ કરીને લાઈટબીલિાાં જે તફાવત િળયો ત ેબાળકો સાથે ચચાા કરવાિાાં આવી. બાળકોએ શાળા તેિજ ઘરે વીજળી (ઊજાા) પ્રત્યે િાક્રહતર્ાર થયા. (નરેશભાઈ પ્રજાપમત - પાટણ - 9879763758, રાયમસિંહ પરિાર - ર્ીરસોિનાથ - 9275117976, ક્રહતેન્દ્રમસિંહ ર્ોક્રહલ - લાિી - 9428284079 ) ૪) બાળકોને લોક મવજ્ઞાન કેન્દ્ર મવદ્યાનર્રની એકવાર મલુાકાત લવેડાવી ત્યાાંથી ઉજાા બચત િાટેની િાક્રહતી પરૂી પાડતા પોસ્ટર અને સાધનોના વપરાશની સિજ આપી પોતાના ઘરે તેવુાં થાય તે િાટે વારાંવાર યાદ પણ કરાવવાિાાં આવે છે. આિ બાળકો પોતાના ઘરે સી.એફ.એલ. લેમ્પ લર્ાવવાનો સાંકલ્પ કયો છે. (ભપેુન્દ્રભાઈ પાંચાલ - આણાંદ - 9737229670) ૫) બાળકોને ઉજાા મવશે વકતતૃ્વ સ્પધાા, લચત્ર સ્પધાાન ુાં આયોજન, સ્લોર્ન સ્પધાા, ઉજાા બચત િાટેના YouTube વીક્રડયો બતાવવા, ફોટોગ્રાફ દ્વારા સિજણ, પ્રોજેક્ટર દ્વારા વીજળીની િહાન શોધો મવશ ેબાળકોને સિયાાંતરે િાક્રહતી આપવાિાાં આવે છે. (નીરવભાઈ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9586116776,

Page 77: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 77

ક્રકરણબેન પટેલ - વડોદરા - 9974937165, ર્ૌરવભાઈ પટેલ - અિરેલી - 9727571009, ક્રહરેનભાઈ સાંઘાણી - બોટાદ - 9904994294) ૬) શાળાિાાં કોઈ વળી મિક્રટિંર્ હોય અથવા જયારે ર્ાિના લોકો શાળાના કાયાિિિાાં ભેર્ા થાય ત્યારે “ઉજાા બચાવો” થીિ પર નાટક ભજવવાિાાં આવે છે અને વીજળી કેવી રીતે બચાવી શકાય તેના સરળ રસ્તા મવષે િાક્રહતર્ાર કરવાિાાં આવે છે. (જર્દીશભાઈ ચૌહાણ - જુનાર્ઢ - 9824493809) (૧૧) પ્રશ્ન: બાળકોમા ંનવુ ંશવચારવાની ક્ષમતા અને એકબીજામા ંપ છપરછની ભાવનાનો શવકાસ થાય તે માટે િાળામા ંઅને િાળાની બહાર કેવા પ્રકારની પ્રવશૃિઓ દ્વારા બાળકોની અણભવદૃ્ધિમા ંવધારો કરી િકાય? તારિો: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. ૧) બાળકોના જૂથ બનાવી અલર્ અલર્ પ્રોજેક્ટ તૈયાર કરવા િાટેની કાિર્ીરી સોંપવી. ૨) બાળકોને અલર્ અલર્ મદુ્દાને ધ્યાનિાાં લઈને સવે કરવાની કાિર્ીરી સોંપવી. 3) બાળકોના જૂથ વચ્ચ ેઅલર્ અલર્ મવષયો પર જૂથ ચચાાનુાં આયોજન કરવુાં. ૪) ક્વીઝ નુાં આયોજન કરવુાં. ૫) ર્ાિિાાં એસ.એિ.સી ના સભ્યોની િદદથી એક જગ્યા નક્કી કરી ત્યાાં દરેક મવષયની ઝાંપડી તૈયાર કરવી. બાળકોના જૂથને આ િાટે અલર્ અલર્ પ્રકારની કાિર્ીરી સોંપવી. ૬) બાળકોને અલર્ અલર્ મવષય લખી લચત્રો અને મવડીઓ બતાવવા અને તે પછી પ્રશ્નો પછૂવા. ૭) પ્રવમૃિ આધાક્રરત મશક્ષણ પરુૂાં પાડવુાં. ૮) વાાંચન કોનાર ઉભા કરવા. (૧૨) પ્રશ્ન: આપ વગગખડંમા ંશવદ્યાથીના સારા વતગનને કઈ રીતે ઓળખો છો અને ણબરદાવો છો? તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) આ પ્રશ્નના જવાબ આપનાર મશક્ષકમિત્રો િાાંથી ૭૦% મશક્ષકમિત્રો વર્ાખાંડ તિેજ શાળાિાાંથી સારા વતાન કરતા મવદ્યાથીને ઓળખવા િાટે આ મજુબ પ્રયાસ કરે છે. જયારે મવદ્યાથી શાળાિાાં થી કોઈની ખોવાયેલ વસ્ત ુમશક્ષક અથવાતો જે વ્યન્ક્તની હોય તેને પહોચાડ,ે બીજા મવદ્યાથી તેિજ મશક્ષકને િદદ કરે, વડીલોનુાં આદર કરે, પશ ુપાંખીની સેવા કરે, સાથીિીત્રોની શૈક્ષલણક બાબતિાાં િદદ કરે તેિજ તેની સાથેનો વાતાાલાપ કરે તેવા મવદ્યાથીની નોંધ લઈને જાહરેિાાં તેને મશક્ષણ િાાં ઉપયોર્ી વસ્ત ુજેિ કે પેન્ન્સલ, રબર, નોટબકુ, કાંપાસ, ચોકલેટ, વોટર બોટલ તેિજ બટૂ, ચાંપલ કે કપડાાં આપી સન્િામનત કરવાિાાં આવે છે. ૨) એિની નોંધ બકૂ િાાં સારા કાયો બદલ તેિને ર્િતુાં કાર્ૂાન દોરી, વ્યન્ક્તર્ત કાયો બદલ આભાર િાની ફૂલ આપીને, શૈક્ષલણક કાયા િાટે શૈક્ષલણક સાધનો બક્ષીસ િાાં આપીને લબરદાવુાં છાં. લખાણ કે િૌલલક અલભવ્યન્ક્ત િાટે સ્ટાર કાડા આપુાં છાં. (કૃણાલ િારવણીયા - જુનાર્ઢ - 8141368808)

Page 78: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 78

૩) વ્યન્ક્ત મવકાસ પત્ર િાાં આપલે ૪૦ મદુ્દા િાાંથી વતાન અને મલુ્યમશક્ષણ ને લર્તા ૨૦ મદુ્દા લઈને તેનો ચાટા બનાવ્યો છે િક્રહના પ્રિાણ ેઅને મવદ્યાથી પ્રિાણે એક ટેબલ પણ બનાવ્યુાં છે જે મવદ્યાથીનુાં સારુાં વતાન હોય તેના ખાનાિાાં એક સ્ટાર મકુવાિાાં આવે છે િક્રહનાના અંતે જે મવદ્યાથીના સ્ટાર વધ ુહોય તેને "સ્ટાર અચીવર" ઘોમષત કરી ઇનાિ આપી લબરદાવવાિાાં આવ ેછે. (રુજુતાબને િેહતા - જુનાર્ઢ - 7572843940) ૪) શાળાિાાં કરાવવાિાાં આવતી પ્રવમૃતિાાં મવદ્યાથીનુાં જોડાણ તેિજ તેની સારૂ વતાનને પ્રોત્સાક્રહત કરવા િાટે અિવાક્રડયાિાાં કોઈ એક દીવસે પ્રોત્સાક્રહત થનાર મવદ્યાથીના વાલીન ેશાળા સિય બાદ બોલાવી શાળા પક્રરવાર વચ્ચે મવના હાથે ઇનાિ આપી તે બાળકને સન્િામનત કરવાિાાં આવ ેછે. (સરેુશભાઈ નાર્લા - અિરેલી - 9925943358) ૫) વર્ાિાાં બેિેલા મવદ્યાથી િાાંથી જે મવદ્યાથી સારુાં વતાન કરતો હોય તેનુાં દ્રષ્ટાાંત બીજા મવદ્યાથીઓને આપી તેિને સિજ આપવાિાાં આવે છે જેિકે સાક્રહલ જુવો કેવો સરસ રીતે બિેો છે બધા મવદ્યાથી સાક્રહલ તરફ જોશે અને તેનુાં અનકુરણ કરે છે. આિ વર્ાના બીજા મવદ્યાથી પણ જે મવદ્યાથી સારુાં વતાન કરે છે તેનુાં મનરાકરણ કરશે. (િહાંિદસાહબે સોઢા - કચ્છ - 9979522899) ૬) વર્ાિાાં જે મવદ્યાથીએ અિવાક્રડયા દરમિયાન સારુાં વતાન કયુાં હોય તેને વર્ાના નોટીસ બોડા પર ફોટો અને નાિ લખવાિાાં આવે છે જેથી બીજા મવદ્યાથી તે જોઇને પોતાનો ફોટો પણ નોટીસ બોડા પર લાર્ ેતેવી િહચે્છા રાખતા થાય છે. (પ્રકાશભાઈ સોલાંકી - અિરેલી - 8460221825) (૧૩) પ્રશ્ન: વગગખડંમા ંશવદ્યાથીના ખરાબ વતગનને સધુારવા માટે આપ કયા પગલા લો છો? તે ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) જે બાળકોનુાં વતાન બીજા બાળકો પ્રત્યે નકુશાનકારક, ભમવષ્ય બર્ડતુાં લાર્ ેતેવુાં હોય અને આવા બાળકો ની મશુ્કેલી જાણીને તેિને પે્રિપવૂાક અને એિને ર્િતા કાિ, પ્રોજેક્ટ િાટે એિનુાં નાિ,પ્રવમૃિઓ દ્વારા, શાળાને લર્તા મવમવધ કાિ ઉજવણી/સફાઈ, ઈકો કલબ, ર્લણત-મવજ્ઞાન િાંડળની પ્રવમૃિઓ, િોડલે્સ બનાવવા પે્રરણા આપીને સધુારવાના પ્રયત્નો કરવાિાાં આવ ેછે. (નીરવભાઈ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9586116776, સતીશકુિાર - પાંચિહાલ - 9978779260, સેવક્ભાઈ ચૌધરી - વડોદરા - 7874063646, હાંસાબેન પરિાર - ભરૂચ - 9429671069) ૨) ખરાબ વતાન કરતા બાળકને અટકાવવા િાટે સારુાં વતાન કરતા બાળકને વર્ાિાાં અથવા પ્રાથાનાખાંડિાાં તેની પ્રસાંશા કરી લબરદાવવાિાાં આવે છે. (રાજેશકુિાર પ્રજાપમત - અિરેલી - 9427970216, નીલેશભાઈ પટેલ - બનાસકાાંિા - 7646563928, પ્રજ્ઞાબેન જોશી - પોરબાંદર - 9737904660, સાર્રભાઈ સખીયા - અિરેલી - 9099702449)

Page 79: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 79

૩) ખરાબ વતાન કરનાર બાળકને સારુાં વતાન કરનાર બાળક સાથે બેસાડવાિાાં આવે છે જેથી ખરાબ વતાન કરતો બાળક પોતાની કુટેવો ભલૂીને સટેુવો મવકસાવે. (અંબાલાલ - મપ્રયદાસ - જાિનર્ર - 9913691216) ૪) ખરાબ વતાન કરનાર બાળકને સધુારવા મશક્ષક દ્વારા યોગ્ય પસાંદ કરેલ પસુ્તકો વાાંચન િાટે આપવાિાાં આવે છે. (પ્રકાશકુિાર સોલાંકી - અિરેલી - 8460221825) ૫) શાળાિાાં “ચાલો આદશા બનીએ” પ્રોજેક્ટ અંતર્ાત દર ચોથા શમનવારે સારી ટેવોની CD બતાવવાિાાં આવે છે જેિાાં લાઈનિાાં જિવુાં, બીજા મવદ્યાથી મશક્ષક અને વડીલ સાથે કેવુાં વતાન કરવુાં, ચાંપલ લાઈનિાાં રાખવા, જિતા પહલેા હાથ ધોવા વર્ેરે (રિેશભાઈ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9714303470) 6) બાળક આિ તો ખરાબ વતાન કરત ુાં જ નથી, પરાંત ુકોઈ કારણસર તેનુાં વતાન ખરાબ લાર્ ેતો પહલેાાં તો શા કારણ થી આવુાં કયુાં તેની તપાસ કરવાિાાં આવે છે, અને તે મજુબ આવુાં ન કરાય તેવી સિજ આપવાિાાં આવ ેછે અન ેતનેા કારણે થતાાં નકુસાન ની સિજ આપવાિાાં આવે છે. (ર્ાયત્રીબને શાહ - વડોદરા - 9429825026) ૭) મવદ્યાથીને જે પ્રવમૃિિાાં રસ હોય તે પ્રવમૃતિાાં તેને સાિેલ કરવાિાાં આવે છે જેથી તે સતત ત્યાાં િાનમસક રીતે હાજર રહશેે જેના પક્રરણાિે તેનાિાાં જે ખરાબ વતાન છે તે ઓછાં થશે. (ખ્યાતીબેન રાવલ - ર્ાાંધીનર્ર - 9904480702, અમનલકુિાર િકવાણા - સરેુન્દ્રનર્ર - 9979002002, પ્રવીણમસિંહ ઝાલા - જાિનર્ર - 9974060933, વલ્લભભાઈ રોજસરા - લીંબડી - 8141686623, િેહલુભાઈ સથુાર - િહસેાણા - 7600984093) ૮) ખરાબ વતાન કરનાર મવદ્યાથીને સધુારવા ટોકીને નક્રહ પણ મિત્રતા બાાંધીને તેને મિત્રની રીતે સિજાવીને સધુારવાિાાં આવે છે. (રાજેશભાઈ િાછી - ર્ોધરા - 9909457365)

(૧૪) પ્રશ્ન: આપની િાળાના શવદ્યાથીઓ જયારે ઉચ્ચ અભ્યાસ કરવા માટે િાળા છોડીને જતા હોય છે ત્યારે શવદ્યાથી દ્વારા િાળામા ંઆપવામા ંઆવતી “સ્મશૃત ભેટ” માટે તમે કોઈ નવીન પ્રવશૃિ કરવામા ંઆવે છે? ટ ંકમા ંજિાવો? તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) એક શાળાિાાં ધોરણ ૮ ના બાળકો મવદાય લેતી સિયે બાળકોના હાથે વકૃ્ષારોપણ કરવાિાાં આવે છે. આ પ્રવમૃિિાાં એક બાળક દીિ એક વકૃ્ષ શાળાના િેદાનિાાં તથા ર્ાિની આસપાસ રોપવાિાાં આવે છે અને તેની પછીના નાના ધોરણ ના બાળકો તે વકૃ્ષનુાં જતન કરવા િાટેની પ્રમતજ્ઞા લેવડાવવાિાાં આવ ેછે. (અમિતભાઈ સોની - િહસેાણા, મકેુશભાઈ ચૌધરી - ડાાંર્) ૨) ધોરણ ૮ ના મવદાય સાંભારાંભ વખતે બાળકો વર્ાખાંડ િાાંથી શાળા િાટે ફાંડ ભેર્ો કરીને શાળાને મવજ્ઞાનની કીટ, મ્યઝુીક ની કીટ, ટેબલ, મતજોરી વર્ેરે ભેટ આપે છે. (રજનીકાાંતભાઈ પટેલ - બનાસકાાંિા, હક્રરમસિંહ ચાવડા - ખેડા)

Page 80: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 80

૩) એક શાળાિાાં નાના ધોરણિાાં અભ્યાસ કરતા આમથિક ન્સ્થમત સારી ના હોય તેવા મવદ્યાથીન ેઅભ્યાસિાાં િદદરૂપ થવા િાટે શાળાિાાંથી મવદાય લતેા મવદ્યાથીઓ ફાંડ ભરે્ો કરીને તેિાાંથી નોટબકૂ, પેન્ન્સલ, રબર, કાંપાસ વર્રેે લઇને નબળી ન્સ્થમતવાળા મવદ્યાથીને આપવાિાાં આવે છે. (ૠમષતકુિાર ધલુમશયા - જુનાર્ઢ, ભાવેશભાઈ પાંડયા િહસેાણા) ૪) એક શાળાિાાં ત્રણ પેટી મકુવાિાાં આવી છે જેિાાં અ) િારે કાંઇક કહવે ુાં છે. બ) િારે કાંઇક જોઈએ છે. ક)િારે કાંઇક આપવુાં છે. આિ જે મવદ્યાથીની જે પ્રિાણેની જરૂક્રરયાત હોય અથવાતો આપવાની ઈચ્છા હોય તે મવદ્યાથી લચઠ્ઠીિાાં લખીને પેટીિાાં નાખી દે અને દર શમનવારે આ પેટી ખોલવા આવે અને જે મવદ્યાથીની જે જરૂક્રરયાત હોય એ સાંતોષવાિાાં આવ.ે આ ઉપરાાંત ધોરણ ૧૦ િાાં અભ્યાસ કરતા મવદ્યાથીઓ કે જેિને પોતાના ચોપડા, પાિયપસુ્તક તથા પોતાનો રસે આપવાનો હોય તે શાળાિાાં જિા કરાવે અને આ વસ્ત ુશાળાિાાં જે મવદ્યાથી નબળી આમથિક પક્રરન્સ્થમતિાાં થી આવતો હોય તેને આપવાિાાં આવે છે. (લક્ષ્િણભાઈ ચૌહાણ - પાટણ) ૫) એક શાળાિાાં ધોરણ ૮ િાાંથી ઉચ્ચ અભ્યાસ બીજી શાળાિાાં કરતા હોય પણ ર્ાિિાાં જ રહીને કરતા હોય તેવા મવદ્યાથીઓ નાના ધોરણના અભ્યાસિાાં નબળા બાળકોને દિક લ ે છે અને તેિને શાળા સિયબાદ અભ્યાસ કરાવે છે. (કિલેશભાઈ લીલા - રાજકોટ) (૧૫) પ્રશ્ન: ગણિતમા ંઆવતા ંગિ - પરરચય તથા યગુ્મકોિ, અનકુોિ કે અંત: કોિ િીખવવા માટે આપે કરેલ નવિર પ્રવશુત અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપલે છે. ૧) ર્લણતિાાં આવતા ર્ણ પક્રરચય તથા યરુ્િાાં કોણ, અનકુોણ કે અંત:કોણ શીખવવા િાટે વાયરના રુ્કડા કે દોરડાાંના રુ્કડા વડ ેઆુમત બનાવી, કાર્ળ િાાંથી જુદા જુદા આકાર બનાવીને, દીવાસળી, દોરાની િદદથી અંને વાલ્વ ટયબુિાાંથી િોડલે બનાવીને તેિજ અનાજ િાંર્ાવીન ેર્ણ મવશેની સિજુતી આપવાિાાં આવ ે છે. આિ ર્મ્િતની સાથે ભણતરની રીત આપનાવી જેથી બાળકોને શીખવાિાાં િજા આવી અન ે યાદ રાખવાિાાં સરળતા રહી. (દીપકભાઈ ધારવૈયા - જાિનર્ર - 9898296367, પ્રવીણમસિંહ જે. ઝાલા - ખેડા - 9904364971, અક્ષયકુિાર જાદવ - પાંચિહાલ - 9712096225)

Page 81: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 81

૨) જેટલા યગુ્િકોણ, અનકુોણ અંતઃકોણનાાં ખણૂા બને તે ને અનરુૂપ મવદ્યાથીઓના મિત્રોની જોડીઓ બનાવી ઝેડ અને ઉલ્ટા ઝડે આકારની શાળા િેદાનિાાં ર્ોિવણ કરી યગુ્િકોણ ત્યારબાદ ય ુઆકારથી અનકુોણ અને છેક્રદકાથી બનતા અંતકોણની સિજ િેળવે છે. (િેહલુકુિાર જોશી - ર્ીરસોિનાથ - 9898985003, િાલવભાઈ સોલાંકી - જુનાર્ઢ - 9714329193) ૩) િેદાનિાાં વત ુાળિાાં બાળકોને બેસાડીને આજ રીતે પ્રવમૃિ કરાવેલ છે...ઉપરાાંત બાળકોને વર્ાખાંડિા સિાાંતર રેખાઓ િોડલે દ્વારા, રાંર્ીન ચોક દ્વારા જુદી જુદી રેખાઓ દશાાવીને બાળકો જાતે તિાિ ખણૂાઓ, છેદ લબિંદુ, આકારો યાદ રાખે છેબાળકો પણ આજ રીતે પોતાની જાતે નોટબકુિાાં આકૃમતઓ દોરીને સિજણ િેળવ ેછે. (નીરવભાઈ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9586116776) ૩) ર્લણત કોનાર બનાવ્યુાં છે ધોરણ ૫ થી ૮ િાાં આવતા ર્લણત મવષય ના પ્રકરણને લર્તા કોયડા, સતુ્રો, ચાટા , પસુ્તક, TLM, પઝલ, જે બાળકો પોતાની જાતે શોધ ેઅને બીજા બાળકોને પછૂીને જવાબ આપે છે. (બાબભુાઈ િોર - કચ્છ - 9925640338)

૫) િલ્ટીિીક્રડયા સાધન તેિજ લનાવીટા સોફ્ટવેર વડ ેદ્રશ્ય શ્રાવ્ય પધ્ધમતથી અભ્યાસ કરાવવાિાાં આવે છે જેથી બાળકો સરળતાથી શીખતા થયા છે. (ક્રહતેશભાઈસોલાંકી - જુનાર્ઢ - 9638631431, રાજેશકુિાર િાછી - ર્ોધરા - 9909457365) ૬) બાળકોન ે ર્ણ, યગુ્િકોણ, અનકુોણ અને અંત:કોણની સિજ આપવા િાટે હાડાબોડા પર સિાાંતર રેખાઓ અને તેને જોડતી LED લાઈટ ર્ોિવી તેિજ તેને શરુ-બાંધ કરવા ૫ સ્વીચ ર્ોિવી એક TLM બનાવ્યુાં જેના વડ ે બાળકો સરતાથી સિજતા થયા છે. (રાિજીભાઈ રોટાતર - બનાસકાાંિા - 9726658508, પીયશુભાઇ પાંડયા - ભાવનર્ર - 9924654220, કીન્જલ્બેન જાાંબચુા - તાલાલા - 7622836747)

Page 82: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 82

(૧૬) પ્રશ્ન: વગગખડંમા ંિીખવા - િીખવવાની પિશતમા ંકયા પ્રકારના ફેરફાર કરવાની જરૂર છે? તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) શાળાિાાં મવધાથી વર્ાિાાં પે્રઝન્ટેશન અને દરેક મવષયિાાં પ્રવમુત સાથે ભણી કરી શકે તેવા ક્રડજજટલ વર્ાખાંડ હોય તેવી વ્યવસ્થા કરી. (નાથાભાઈ ચાવડા - ભાવનર્ર, ઇન્દ્રજીતમસિંહર્ોક્રહલ - અિદાવાદ, દીપકકુિાર પાંચાલ - સાબરકાાંિા, કેતનકુિાર જોશી - વડોદરા, લબજલબેન લલમ્બચીયા - ભાવનર્ર, કેતનભાઈ ઢોલરીયા - સરુત, િેહલુકુિાર પટેલ - પાટણ) ૨) વર્ાખાંડિાાં મવધાથીને કોઈ પણ મવષયનો મદુો સિજાવતી વખતે જીવાંત ઉદાહરણ અથવા તેનો મવડીઓ ઉપલબ્ધ થાય તવેી વ્યવસ્થા કરી. (પ્રકાશકુિાર પટેલ - સાબરકાાંિા, અમિતકુિાર સોની - િહસેાણા) ૩) શાળાના વર્ાિાાં ૬ મવધાથીઓ ની એક એવી ૬ ટીિ બનાવેલી છે.તેિાાં દરેક ટીિિાાં એક નેતા છે.જે પોતાની ટીિ ના લેશન થી લઈને દરેક કાયા િાાં સારા દેખાવ િાટે પ્રયત્નશીલ રહ ે છે. આિ વર્ાિાાં સ્વસ્થ હક્રરફાઈ થાય તેવુાં વાતાવરણ ઉભુાં કરવાિાાં આવ્યુાં છે. (જાનકીબને કુાંભાણી - જુનાર્ઢ, જયશ્રીબેન િકવાણા - રાજકોટ) ૪) શાળાના વર્ાખાંડની દરેક દીવાલ મવધાથી દ્રારા બનાવેલ ર્લણતના સતુ્રો, મવજ્ઞાનના પ્રયોર્ની રીત, િહાન વ્યન્ક્તના જીવન ચક્રરત્ર અને જાણવા જેવુાં પર લર્ાડવાિાાં આવ્યુાં. (આમશષકુિાર અશોકભાઈ - રાજકોટ) ૫) વર્ાખાંડિાાં મશક્ષકે દરેક મવષયના અલર્ - અલર્ કોનાર બનાવ્યા છે.દરેક કોનારિાાં તે મવષયને લર્તુાં સાક્રહત્ય, પસુ્તકો અને મવધાથીએ કરેલ પ્રવમુત રાખવાિાાં આવી. (સોનલબેન ભર્ોરા - વડોદરા) ૬) શાળાિાાં ર્લણત અને મવજ્ઞાન મવષય િાટે લબે બનાવવાિાાં આવી છે.આ લેબિાાં મવજ્ઞાન તિાિ પ્રયોર્ અને ર્લણતના સરવાળા, બાદબાકી, ર્લણતના મવમવધ અલભર્િો શીખી શકે તેવી વ્યવસ્થા કરવાિાાં આવી છે. (લચતાંનકુિાર પટેલ - નવસારી) ૭) વર્ાખાંડિાાં દરેક મવષય ભણાવતી વખતે વર્ાના મવધાથીઓને જૂથિાાં વહચેવાિાાં આવે છે. દરેક જૂથ વચ્ચે ચચાા કરી ભણાવવાિાાં આવે છે. આ રીતે બાળકો સરળતાથી વર્ાિાાં શીખતા થયા. (િનાલીબેન દેસાઇ - સરુત) (૧૭) પ્રશ્ન: શુ ંઆપે શિક્ષકોની અછત પ રી કરવા માટે કોઈ પ્રવશૃિ કરેલ છે? તેની ટ ંકી શવગત જિાવો. તારિ: મશક્ષકો શાળાિાાં અન્ય મશક્ષકો ની અછત પરૂી કરવા નીચે મજુબ ની પ્રવમૃિઓ કરે છે. ૧) એક મશક્ષકે લમનિંર્ િટીરીયલ તૈયાર કયુાં જે મવદ્યાથીઓ મશક્ષકની ર્ેરહાજરીિાાં વાાંચી અને શીખી શકે. તેિણે સી.ડી. ના ઉપયોર્ દ્વારા પણ મવદ્યાથીઓને મશક્ષકની ર્ેરહાજરીિાાં ભણતા રાખ્યા. જેથી તેઓ કમ્પ્યટુર દ્વારા મશક્ષણ િેળવી શકે.

Page 83: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 83

૨) જયારે શાળાિાાં મશક્ષકોની અછત હોય અથવા કોઇ મશક્ષક લાાંબી રજાઓ ઉપર હોય સાંયકુ્ત વર્ાખાંડો (જોક્રડયા વર્ો) લેવાના થતા હોય છે.તે સિયે મશક્ષકે બાંને વર્ાને અનરુૂપ એકિ અને મવષય વસ્ત ુઅનસુાર જુદા જુદા ટી.એલ.એિ મનિાાણ કયાા, વેસ્ટ વસ્તઓુના ઉપયોર્થી શૈક્ષલણક સાિગ્રીન ુ મનિાાણ કયુા. જુદા જુદા મવષયોના એકિ અનરુૂપ કોમ્પ્યટુર દ્વારા એકિ અનરુૂપ પે્રઝન્ટેશન તૈયાર કયાા, તદૂપરાાંત ઇન્ટરનેટના િાધ્યિથી એકિ અનરુૂપ મવક્રડયો, લચત્રો, વાતાાઓ, કમવતાઓ તેિજ અન્ય જરૂરી શૈક્ષલણક સાિગ્રરી ડાઉનલોડ કરી મવદ્યાથીઓને બતાવી જેથી એક વર્ાન ુશૈક્ષલણક કાયા ચાલત ુહોય ત્યારે બીજા વર્ાના મવદ્યાથીઓ ઉપરોક્ત િાધ્યિ દ્વારા તેિજ શૈક્ષલણક રિતો દ્વારા, મતૂા-અમતૂા વસ્તઓુના ઉપયોર્થી અસરકારક શૈક્ષલણક કાયા કરતા. 3) એક મશક્ષક દ્વારા અંગ્રેજીના સ્પેલલિંર્ની અને મવજ્ઞાનના યમુનટિાાંથી પ્રશ્ન પછૂવાની ન્ક્વઝ રિાડવાિાાં આવે છે જે મવદ્યાથીઓ મશક્ષકની ર્ેરહાજરીિાાં પણ રિે છે અન ેતેિના સાિાન્ય જ્ઞાનિાાં પણ વધારો થાય છે. ૪) અંગ્રેજી કોનાર મવકસાવવાિાાં આવ્યો જેિાાં ડીક્ષનરીની િદદથી અલર્ શબ્દો અને લચત્રની િદદથી વાતાાઓ મકુવાિાાં આવી જેનો ઉપયોર્ મવદ્યાથીઓ કરીને તેિના શબ્દ ભાંડોળ િાાં વધારો કરી શકે છે અને આ પ્રયોર્ દ્વારા મવદ્યાથીઓની વર્ાિાાં ૧૦૦% હાજરી પણ થઇ. ૫) એક મશક્ષકે દરેક મવષય પ્રિાણે 100 જેટલા ર્ૂાંકા પ્રશ્ર્નો તૈયાર કયાા અને મશક્ષકની ર્ેરહાજરીિાાં મવધાથીઓ એકબીજાને પ્રશ્ર્નોતરી દ્વારા મવષયની તૈયારી કરી શકે તે વ્યવસ્થા કરી. ૬) મશક્ષકની અછત પરૂી કરવાિાાં ર્ાિના મશલક્ષત યવુાનોની િદદ લેવાિાાં આવી જેથી મવદ્યાથીઓ શાળાિાાં સિયની બરબાદી વર્ર ભણી શકે છે. ૭) શાળાિાાં મશક્ષકની અવેજીિાાં મપયરગપૃ મસસ્ટિ અિલિાાં મકૂી.આ મસસ્ટિિાાં ધોરણ ૬ થી ૮ના બાળકોનુાં વર્ા પ્રિાણે જુથ બનાવવાિાાં આવ્યુાં. એક જુથિાાં ૧૦ બાળકો એિ એક વર્ાિાાં ૪-૫ જુથ પાડવાિાાં આવ્યા. દરેક ગપૃના જુથનેતા ગપૃનુાં સાંચાલન કરે. બાળકોનુાં આ ગપૃ અછત મશક્ષકના મવષયનુાં મવષયકાયા કરાવે. જરુરી સચુના આયોજન મશક્ષક દ્વારા િળતુાં. દરેક બાળકનો પ્રોગ્રેસ ક્રરપોટા નેતા નોંધે.આ રીતે વર્ાિાાં મશક્ષકની ર્ેરહાજરિાાં કાિ થતુાં. ૮) કમ્પ્યટુરિાાં એન્રોઇડ ર્ેમ્સ ઇન્સ્ટોલ કરવાિાાં આવી જેથી મવદ્યાથીઓ મશક્ષકની ર્ેરહાજરીિાાં પણ રિત દ્વારા મશક્ષણ િેળવી શકે. ૯) મશક્ષકે અન્ય મશક્ષક ની શાળાિાાં ઘટ પરૂી કરવા િાટે અલર્ મદુ્દાનો વીક્રડયો "Office Mix" સોફટવેરની િદદથી બનાવ્યો જેિાાં ઈંટરનેટની િદદથી લચત્રો, મવડીયો અન ેઓનલાઈન ન્ક્વઝનો પણ સિાવેશ કયો. ટેબ્લેટ પેનથી તેિાાં લખી પણ શકાય છે. "Office Mix" એ પાવરપોઈન્ટનુાં Add-On છે. તેની િદદથી કોઈ પણ મશક્ષક ઘણીજ સરળતાથી પોતાનો શૈક્ષલણક વીક્રડયો બનાવી શકે છે. ૧૦) શાળાના ભતૂપવૂા મવદ્યાથી કે જેઓ પોતાની કારક્રકદી બનાવી રહ્યા છે તેિની િદદ દ્વારા ગ્રપુ બનાવવાિાાં આવ્યુાં અને સેવાભાવે તેઓ શાળાિાાં મશક્ષણ પરુૂાં પાડ ેછે. ૧૧) ઉચ્ચ ધોરણના મવદ્યાથીઓની િદદથી અલર્ મવષયના મદુ્દા પ્રિાણે ઓક્રડયો-મવડીયો બનાવવાિાાં આવ્યા જે મવદ્યાથીઓ મશક્ષકની ર્ેરહાજરીિાાં સરળતાથી શીખે છે.

Page 84: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 84

(૧૮) પ્રશ્ન: આપને િાળામા ંક્ા ંક્ા ં પ્રશ્નો નડે છે જેનુ ં શનરાકરિ આપ અત્યાર સધુી નથી લાવી િક્ા? કોઈ પિ પ્રકારનો પ્રશ્ન હોય આપ અહી લખીને જિાવો. તારિ: ૩૬૭ મશક્ષકે આપેલ જવાબ અનસુાર શાળાિાાં નીચે મજુબના પ્રશ્નો છે. ૧) ૩૬૭ મશક્ષકે આપેલ જવાબ િાાંથી ૮૬ મશક્ષકોના િતે શાળાિાાં એ પ્રશ્ન છે કે બાળકોના િાતા-મપતા કાિ સ્થળાાંતર કરવાને કારણે, બાળકોના ઘરથી શાળા દુર હોવાને કારણે, બાળકોની આમથિક ન્સ્થમત નબળી હોવાને કારણે, વાલીઓિાાં મશક્ષણ પ્રત્યે જાગતૃતા ન હોવાને કારણે િોટી સાંખ્યાિાાં બાળકો શાળા અમનયમિત અથવા સતત ર્ેરહાજર રહ ેછે. ૨) ૩૬૭ મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી ૬૪ મશક્ષકોના િતે શાળાિાાં એ પ્રશ્ન છે કે વાલીઓ મશક્ષણ પ્રત્યે જાગતૃ નથી, વાલીઓની આમથિક ન્સ્થમત સારી ન હોવાને કારણે બાળકોને પણ કાિ કરવા જવુાં પડ ેછે, વાલીઓ નવી ટેકનોલોજી સાથે જોડાઈ શાળાના સાંપકાિાાં નથી રહતેા અને વાલીઓ બાળકોના મશક્ષણ પાછળ સિય નથી આપતા. 3) ૩૬૭ મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી ૬૩ મશક્ષકોના િતે શાળાિાાં એ પ્રશ્ન છે કે બાળક મશક્ષણ પ્રત્યે જાગતૃ નથી, બાળકો હોિવકા કરતાાં નથી, બાળકો શાળાિાાં મશસ્તનુાં પાલન કરતાાં નથી, બાળકો વ્યસન કરે છે, બાળકોના મળૂાક્ષર સારા નથી, બાળકો િૌલખક અલભવ્યન્ક્ત કરી શકતા નથી, બાળકો રીશેષ બાદ શાળાએ આવતા નથી અને બાળકોને યાદ રહતે ુાં નથી. ૪) ૩૬૭ મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી ૪૧ મશક્ષકોના િતે શાળાિાાં એ પ્રશ્ન છે કે શાળાિાાં મવમવધ ક્રદવસ અને ઉત્સવોની ઉજવણી, મશક્ષકોને વધારે તાલીિ અને શૈક્ષલણક મસવાયની કાિર્ીરી, બાળકોને ફરજીયાત પાસ કરવા, સરકાર તરફી િળતી સહાયિાાં મવલાંબ આ કારણે મશક્ષકન ેબાળકોન ેભણાવવા િાટે સિય િળતો નથી. ૫) ૩૬૭ મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી ૨૮ મશક્ષકોના િતે શાળાિાાં એ પ્રશ્ન છે કે વાલીઓ કન્યા મશક્ષણ પ્રત્યે જાગતૃ નથી, વાલી કન્યાને પ્રાથમિક મશક્ષણ બાદ ભણાવતા નથી, અમકુ સિાજની કન્યાઓને પ્રાથમિક મશક્ષણ પણ િળતુાં નથી. ૬) ૩૬૭ મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી ૨૩ મશક્ષકોના િતે શાળાિાાં એ પ્રશ્ન છે કે શાળાિાાં ભૌમતક સમુવધાિાાં પીવાનુાં પાણી, શાળાિાાં રિવાનુાં િેદાન, શાળાના િેદાન ફરતે દીવાલ, વર્ાખાંડની અછત, શાળાિાાં કમ્પ્યટુર લબે અને સાયન્સ લેબનો અભાવ છે. ૭) ૩૬૭ મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી ૧૯ મશક્ષકોના િતે શાળાિાાં એ પ્રશ્ન છે કે શાળાની આજુબાજુના મવસ્તારના લોકોનો અસહકાર, શાળાની એસ.એિ.સી. જાગતૃ નથી અને શાળાને લોક અથવા વાલી સહકાર િળતો નથી. ૮) ૩૬૭ મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી ૧૭ મશક્ષકોના િતે શાળાિાાં એ પ્રશ્ન છે કે શાળાિાાં મશક્ષકોની ઘટ, મશક્ષકનો નવી ટેકનોલોજી પ્રત્યે અને મશક્ષણ પ્રત્યે અરૂચી, આચાયા અને મશક્ષકો વચ્ચ ેસાંકલન નથી, શાળા અને એસ.એિ.સી. વચ્ચે સાંકલન નથી. ૯) ૩૬૭ મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી ૧૬ મશક્ષક જણાવે છે તેિની શાળા કોઈ પ્રશ્ન નથી અથવા તિેણે શાળાિાાં નડતા પ્રશ્નનોનુાં સિાધાન િેળવેલ છે.

Page 85: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 85

૧૦) ૩૬૭ મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી ૮ મશક્ષકોના િતે શાળાિાાં એ પ્રશ્ન છે કે બાળકોને અંગ્રેજી, ર્લણત અને મવજ્ઞાન મવષય સિજવાિાાં અઘરા પડ ેછે. ૧૧) ૩૬૭ મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી ૪ મશક્ષકોના િતે શાળાિાાં એ પ્રશ્ન છે કે બાળકો િધ્યાહન ભોજન જિતા નથી. (૧૯) પ્રશ્ન: તારીખ ૨૫ જ ન ૨૦૧૬ ના રોજ િાળાને લગતી સમસ્યાઓનો પ્રશ્ન પછુવામા ંઆવેલ હતો. તે અંતગગત શિક્ષકો દ્વારા જિાવવામા ંઆવેલ સમસ્યાઓમાથંી આઠમા ં ક્રમની મખુ્ય અને સૌથી વધ ુિાળામા ં જોવા મળતી સમસ્યા છે કે િાળામા ં શિક્ષકોની ઘટ, શિક્ષકની નવી ટેકનોલોજી પ્રત્યે અને શિક્ષિ પ્રત્યે અરુણચ, આચાયગ અને શિક્ષકો અને િાળા અને એસ.એમ.સી.વચ્ચે સકંલન નથી. સમસ્યા શનવારવા માટે આપે કરેલ પ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો? તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) શાળા અન ેએસ.એિ.સી. સભ્યો વચ્ચ ેસાંકલન િજબતુ કરવા િાટે શાળાિાાં દર િક્રહનાની પહલેી તારીખે એસ.એિ.સી. િીટીંર્ નુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે તથા એક િક્રહના ની અંદર શાળા અને બાળકો દ્વારા કરેલ કાિો તથા પ્રર્મત અને જરૂક્રરયાત મવષે ચચાા કરવાિાાં આવે છે.સાથે સાથે શાળા દ્વારા એક વ્હોટસએપ (WhatsApp), ફેસબકુ (Facebook) જેવા સોમશયલ િાધ્યિિાાં ગ્રપુ તથા પેજ બનાવીને શાળાની િાક્રહતી ર્ાિના લોકો તથા એસ.એિ.સી. સભ્ય સધુી પહોચાડવાિાાં આવે છે. તથા શાળાિાાં િળતી સરકારી ગ્રાન્ટ ક્યાાં વાપરવી તે બાબતની ચચાાિાાં એસ.એિ.સી. સભ્યોની િદદ લેવાિાાં આવ ેછે. (દેસાઈ નાર્જીભાઈ - બનાસકાાંિા - 8758363490, વણકર પ્રકાશભાઈ - સાબરકાાંિા - 9427884557, સથુાર િનીષભાઈ - ખેડા - 9099172177, વાઘલેા ડુાંર્રમસિંહ - કચ્છ - 8128438232, વેકરીયા દીપકભાઈ - રાજકોટ - 9228165407, વણકર પ્રવીણભાઈ - અિદાવાદ - 9925483938, વ્યાસ સીિાબેન - અિરેલી - 9426425542, ભેસાણીયા પ્રવીણભાઈ - જુનાર્ઢ - 9426775635) ૨) શાળાિાાં મશક્ષકોની ઘટ હોવાથી બાળકો પોતાનો અભ્યાસ કરવાિાાં મશુ્કેલી થતી હતી પણ આ સિસ્યા દુર કરવા િાટે ર્ાિના જ ભણેલ - ર્ણલે દીકરા-દીકરીને િાનદ વેતન આપીન ે શાળાિાાં દાખલ કયાા. (િચ્છોયા પ્રવીણભાઈ - ભરૂચ - 9909505011, દવે તેજસભાઈ - ર્ાાંધીનર્ર - 9824553668, પરિાર અશોકભાઈ - કચ્છ - 9427249362, પટેલ રાહલુભાઈ - અરવલ્લી - 9429209542) 3) મશક્ષકોને નવી ટેકનોલોજી વર્ાખાંડ સધુી કઈ રીતે લઇ જવી તેની CRC અને BRC કક્ષાએ તાલીિ દ્વારા તથા શાળાની અંદર મવષય મજુબ જે સહાયક સાિગ્રી ઓન-લાઈન (INTERNET) િાાં છે તને ેડાઉનલોડ કરીને વર્ાખાંડિાાં બતાવીને બાળકોના પક્રરણાિિાાં આવેલ સધુારા અંર્ે િાક્રહતી બીજા મશક્ષકોને આપી અને તેઓ પણ પોતાના વર્ાખાંડિાાં આ પ્રવમૃિ શરુ કરે તે િાટે પ્રોત્સાક્રહત કયાા. (વોરા િામિિકકુિાર - અરવલ્લી - 9427470078, સથુાર નીનાબેન - સાબરકાાંિા - 9016124311, િોર્લ ઈિરાનભાઈ - પાલનપરુ - 9624831196, વાઢેર ભવદીપભાઈ - જુનાર્ઢ - 9727069993, પટેલ

Page 86: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 86

પ્રગ્નેશભાઈ - નવસારી - 9879620460, જોશી કેતનભાઈ - વડોદરા - 9909533950, પટેલ અમિનભાઈ - બનાસકાાંિા - 9925318410)

(૨૦) પ્રશ્ન: આપની િાળામા ંશવધાથીઓને પ્રવશૃિમય રાખવા અને તેમના જ્ઞાનમા ંવધારો કરવા કઈ પ્રવશુત થાય છે? ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકો દ્વાર આપવાિાાં આવેલ ઉિર િાાંથી અમકુ પ્રવમૃિઓ કે જે આપ પણ આપની શાળાિાાં અ િલી કરી શકો છો તે અહી જણાવેલ છે. ૧) શાળાિાાં વાાંચન િાટે અલર્ તાસ ફાળવેલ છે અને મવદ્યાથીઓ વાાંચલેા પસુ્તક મવષે પ્રાથાનાિાાં કહ ેછે. શાળાિાાં વાલીઓ પણ પસુ્તકો લઇ જઈ શકે છે અને શાળાિાાં મવદ્યાથીઓ અને વાલી સાથે એક ન્ક્વઝ રાખવાિાાં આવે છે જેનાથી તેઓ વાાંચવા િાટે વધ ુપ્રોત્સાક્રહત થાય છે. ૨) અિવાક્રડયાિાાં નક્કી કરેલા અથવા રજાના ક્રદવસે શાળાિાાં મનબાંધલેખન, ર્ીત-સાંર્ીત સ્પધાા, ક્વીઝનુાં આયોજન, વકૃત્વસ્પધાા, બાલસભા, લચત્રસ્પધાા, ઇિર વાાંચન, રિત-ર્િત, ટેકનોલોજીના ઉપયોર્ દ્રારા મવડીયો બતાવવા જેવી પ્રવુાંમતઓ શાળાિાાં કરાવવાિાાં આવે છે. આ પ્રવમૃિિાાં એસ.એિ.સી.સભ્યો અને ર્ાિલોકો પણ ભાર્ લે છે. અને મવજેતા મવધાથીઓને ઇનાિ પણ આપવાિાાં આવે છે. 3) શાળાિાાં વાાંચન કોનાર અને શાળાની લાઈબ્રેરી મવધાથી સારી રીતે ઉપયોર્ કરી શકે તેવી વ્યસ્થા કરી છે. મવધાથીઓ પાસે છાપાિાાં આવેલા લેખો િાંર્ાવવાિાાં આવે છે અને તેનુાં પ્રાથનાસભાિાાં વાાંચન કરવાિાાં આવે છે. ૪) એક મશક્ષકે શાળાિાાં વાાંચન ચબતુરો બનવ્યો. જેિાાં ૨૫ મવધાથીઓ એક સાથ ેશાળાની લાઈબ્રેરીના પસુ્તકોનુાં વાાંચન કરી શકે છે. મવધાથીઓના જન્િક્રદવસે તેિને પસુ્તક પણ ભેટ આપવાિાાં આવે છે. ૫) શાળાિાાં મવદ્યાથીઓને પ્રવમૃિિય રાખવા સાથે મવદ્યાથીઓના બાહ્ય જ્ઞાનિાાં વધારો થાય, મવદ્યાથીઓનુાં વાાંચન વધ ુપક્રરપક્વ બને તે હતેથુી શાળાિાાં કુદરતી વેલાઓનો ઉપયોર્ કરી ખલુ્લા વાતાવરણિાાં અલર્થી વાચનકુટીર બનાવેલ. આ વાચન કુક્રટરિાાં આચાયા-મશક્ષકો અને ધોરણ ૬ થી ૮ ના બાળકો સાથે પરાિશા કરી દર બધુવારે િિશઃ એક કલાક વાચન પ્રવમૃિનો લાભ બાળકો લ ે ત ેપ્રિાણેનુાં આયોજન કરેલ છે. બાળકો સાથે જે તે ધોરણના મશક્ષક પણ વાચન કરે તે રીતની વ્યવસ્થા છે. ૬) વર્ાખાંડિાાં મવદ્યાથીઓના ગપૃ પાડવાિાાં આવે છે. દરેક ગ્રપુિાાં ચારથી પાાંચ મવદ્યાથીઓ હોય જેિાાં એક હોમશયાર મવદ્યાથી હોય જેને િાર્ાદશાક (Mentor) કહવેાય. ફ્રી તાસ કે ક્રરસેસિાાં કે શાળા સિય બાદ ગ્રપુના મવદ્યાથીઓને ન આવડતો એકિની ચચાા િાર્ાદશાક (Mentor) દ્વારા થાય અને પોતાને આ આવડતા પ્રશ્નોનો ઉકેલ પોતાના ગ્રપુિાાંથી િેળવે. િાર્ાદશાક (Mentor) ને ન આવડતા પ્રશ્નોનો ઉકેલ જેતે મવષય મશક્ષક પાસથેી િેળવ.ે ૭) “રોજબરોજની વાાંચન યાત્રા” મશષાકથી એક પસુ્તક રાખવાનુાં સ્ટેન્ડ બનાવેલ છે. જેિાાં વાતાાના અને બીજા પસુ્તકો રાખવાિા આવે છે. જેનો મવદ્યાથીઓ શાળાિાાં વહલેા આવે ત્યારે, રીશેષનાાં સિયિાાં કે

Page 87: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 87

અન્ય નવરાશનાાં સિયિાાં જાતે લઇ વાાંચ ે છે અને જાતે જ મકુી દે છે. આ સ્ટેન્ડ શાળા સિય પહલેા રૂિની બહાર મકુાવાિાાં આવે છે, અને શાળા સિય પરુો થતા અંદર રૂિિાાં મવદ્યાથીઓ જાતે જ મકુી દે છે. મવદ્યાથીઓ જાતે જ તેિા મકુવાનાાં પસુ્તકો, સાિમયકો બદલાવે છે. ૮) શાળાના મશક્ષક દ્વારા બનાવવાિાાં આવેલા છાપાની પસ્તી િાાંથી જુદા જુદા અંકો બનાવેલા છે. જેવા કે વાતાા સાંગ્રહ, સાિાન્યજ્ઞાન સાંગ્રહ, સમુવચાર સાંગ્રહ, સ્થામનક વનસ્પમત સાંગ્રહ, વર્ેરે જ્ઞાન પરબ કોનાર બનાવી ત્યાાં મકુવાિાાં આવ્યા છે. જેનો ઉપયોર્ મવદ્યાથીઓ તથા શાળાના મશક્ષક ભાઈ બહનેો પોતાની અનકુુળતાએ વાાંચી શકે છે. મવદ્યાથીઓ તેિાાંથી જાણવા જેવુાં વર્ેરે લઇ પ્રાથાનાિાાં રજુ કરે છે. મશક્ષકો પોતાની ગરુુ વાણીિાાં વાાંચલેી વાતાાઓ અને સમુવચારો રજુ કરે છે. ૯) શાળાિાાં વાાંચન અને ઈિર પ્રવુાંમતઓના કાયાિિનુાં સાંચાલન શાળાના મવધાથીઓ પાસે કરાવવાિાાં આવે છે તે િાટે પસુ્તક િાંડળ સમિમત, બાલસભા સાંચાલન સમિમત, શાળા મવકાસ મવધાથી સમિમત જેવી સમિમતઓ બનાવવાિાાં આવી છે. (૨૧) પ્રશ્ન: શુ ંઆપની િાળા દ્રારા પિ આવી મલુાકાતનુ ંઆયોજન કરવામા ંઆવેલ છે? જો હા તો મલુાકાત દરશમયાન આપ જે જોવો છો તે આપની િાળામા ંપિ થાય તેનુ ંઆયોજન કઈ રીતે કરો છો? તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) બીજી શાળાના ક્રકચન ર્ાડાનની મલુાકાત લીધી હતી અને તેઓ કઇ રીતે સાર સાંભાળ રાખે છે, સાચવે છે તે બાબત ેજાણકારી િેળવી હતી. .ત ેપ્રિાણે અિે પણ શાળા સિય બાદ એક વ્યન્ક્તન ેર્ાડાન સાચવવાની જવાબદારી સોંપેલ છે.બાળકોને પણ વ્યક્રકતર્ત છોડ િાવજત કરવાની જવાબદારી સોપેલ છે. (વષાાબેન સોલાંકી - જી. ખેડા) ૨) શાળાના મશક્ષકો અને એસ.એિ.સી. સભ્યો દ્રારા ર્ણીત અને મવજ્ઞાન મવષયને લર્તુાં મશક્ષણના રાંર્ો નાિનુાં સાિામયક બહાર પાડવાિાાં આવે છે.નજીકની શાળાિાાં આ સાિામયક િોકલવાિાાં આવે છે. (મપયષુભાઈ પાંડયા - જી. ભાવનર્ર) ૩) આ મશક્ષકે “િાંથન અસાંજો” નાિનુાં ૧૦ મશક્ષકોનુાં ગ્રપુ બનાવીને શાળાિાાં આમથિક રીતે નબળા મવધાથીઓને પસુ્તકો,કપડાાં અને મશક્ષણિાાં ઉપયોર્ી વસ્તઓુની સહાય કરે છે. (શલૈેષભાઈ ચૌધરી - જી. તાપી) ૪) કલસ્ટર સ્તરે નબળી શાળાઓને સારી શાળાઓને દતક આપવાિાાં આવ ેછે સારી શાળા એસ.એિ.સી ના સહકારથી મવજ્ઞાનિેળો, કવીઝ સ્પધાા વર્ેરેનુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે. (કેતનકુિાર જોષી - જી. વડોદરા) ૫) બીજી શાળાની મલુાકાત બાદ શાળાિાાં ભાષા કોનાર, ઇમતહાસ કોનાર, ર્લણત-મવજ્ઞાન િાંડળની રચના દ્વારા દ્રારા શાળાના મવધાથીઓની ગણુવતા વધારવાિાાં આવી છે. (િધસુદુનભાઈ િકકર - જી. પાટણ)

Page 88: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 88

૬) શાળાના મશક્ષકો અને એસ.એિ.સી. સભ્યો દ્રારા વોટ્સએપ પર ગ્રપુ બનાવીને શાળાિાાં થતી પ્રવમુતનુાં આદાનપ્રદાન કરવાિાાં આવે છે છે. (રાજેશભાઈ રબારી - જી. અિદાવાદ, નીનાબેન સથુાર - જી. સાબરકાાંિા) ૭) મલુાકાત દરમિયાન બોલતી દીવાલ જોએલી તેના અનસુાર અિારી શાળાની અને વર્ાખાંડની દીવાલ પર લચત્ર સાથે શકૈ્ષલણક િાક્રહતી લખવાિાાં આવી. (પ્રવીણકુિાર ભરુાભાઈ - જી. કચ્છ) (૨૨) પ્રશ્ન: જો આપને આઈ.આઈ.એમ. તરફી મળતા પત્રો િાળાની કોઈ પ્રવશુતમા ંઉપયોગી થયા હોય તો તેની ટ ંકમા ંમારહતી આપો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) શાળાિાાં મશક્ષક આઈ.આઈ.એિ. તરફી િળતા પત્રોની શાળાના મશક્ષક અને એસ.એિ.સી. સભ્યો સાથે િળીને ચચાા કરે છે. અને શાળાની સિસ્યાનો નવતર પ્રયોર્ની િદદથી હાલ કરે છે. (મવનોદમસિંહ ચૌહાણ - જી. ભાવનર્ર, િનીષકુિાર પરિાર- જી. ભાવનર્ર, કેયરુભાઈ પટેલ - જી. પાંચિહાલ, યોર્ેશભાઈ િહતેા - જી. કચ્છ, સતીષભાઈ પરિાર - જી. રાજકોટ, અમિનભાઈ નકુિ - જી. ર્ીર સોિનાથ, અશોકભાઈ જાટીયા - જી. કચ્છ, અમિનભાઈ પ્રજાપમત - જી. ર્ાાંધીનર્ર) ૨) મશક્ષકે શાળાિાાં ધોરણ ૮ િાાં પહલેો પાિ પત્રલેખન શીખવવા િાટે આઈ.આઈ.એિ. તરફી િળતા પત્રોનો ઉપયોર્ કરેલ છે. (કામતિકકુિાર મસિંર્લ - જી. ભાવનર્ર) 3) આઈ.આઈ.એિ. તરફી િળતા પત્રો દ્રારા વાલીઓ ને પણ લાઈબ્રેરીના પસુ્તક ઉપયોર્ની નવતર પ્રવમુત જાણી શાળાિાાં પણ તેનો અિલ કયો. (મનમશતાબેન ભટ્ટ - જી. કચ્છ, સાંજયભાઈ િોરક્રડયા - જી. સરુત) ૪) શાળાિાાં બાળકોની અિવાક્રડક મવષયવાર પરીક્ષા લઈ પરીક્ષાનુાં મલૂ્યાાંકન કરી બાળકના વાલીઓને િોકલવાિાાં આવ ે છે. આ નવતર પ્રયોર્ િાટે આઈ.આઈ.એિ. તરફી િળતા પત્રોનો ઉપયોર્ કયો. (રમસકભાઈ પટેલ - જી. અિદાવાદ, િનોજભાઈ પટેલ - જી. વલસાડ) ૫) મશક્ષકે બનાવેલ નવતર પ્રવમુત શેર કરવા િાટેના તાલકુા અને જીલ્લા સ્તર સધુીના વોટ્સઅપ ગ્રપુિાાં આઈ.આઈ.એિ. તરફી િળતા પત્રોના ફોટા શેર કરવાિાાં આવે છે.અને નવતર પ્રયોર્ જાણકારી મશક્ષકોન ેઆપવાિાાં આવે છે. (શ્રીકાાંતભાઈ દેથરીયા - જી. િોરબી) ૬) આઈ.આઈ.એિ. તરફથી િને િળેલ પત્રના ઉપયોર્ દ્રારા વર્ાિાાં બાળકોની હાજરી પરુતી વખતે યશ સર કહવેાના બદલ ે સ્પેલલિંર્ બોલવાન ુચાલ ુકયુાં. તેથી બાળકોિાાં અંગ્રજેી પ્રત્યેનો ડર દુર થયો. (િનોજભાઈ સથુાર - જી. બનાસકાાંિા) ૭) આઈ .આઈ.એિ તરફથી િને િળેલ પત્રના ઉપયોર્થી શાળાિાાં નવતર પ્રવમુત કરવાિાાં આવે છે. દરેક વર્ાખાંડિાાં એક પ્રવમૃિ બોડા રાખેલ છે જેિાાં વર્ાના બાળકો તેિની સર્જનાત્િક પ્રવમૃિ પ્રદમશિત કરી શકે. ( લક્ષ્િણભાઈ ચૌધરી - જી. પાટણ)

Page 89: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 89

૮) આઈ.આઈ.એિ. તરફથી િને િળેલ પત્રના બાળકોના વાાંચન િાટે નોટીસબોડા પર મકૂવાિાાં આવે. કોઇ વર્ાિાાં થયેલ મવમશષ્ટ પ્રવમૃત કે પ્રયોર્ િાટે દરેક બાળક તથા મશક્ષકને S.M.C િારફતે આવા અલભનાંદન પત્રો આપી સન્િાનવાિાાં આવે છે. (શીવાભાઈ સોલાંકી - જી. પાટણ) (૨૩) પ્રશ્ન: કઈ પ્રવશૃિઓ દ્વારા બાળકોમા ંસહકારના કૌિલ્યનો અને નેતતૃ્વના ગિુોનો શવકાસ કરી િકાય છે?

તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. ૧) હોમશયાર અને નબળા બાળકોના જૂથ બનાવીને, જુથિાાં એક નેતાની મનિણકુ કરવી અને મવષય પ્રિાણે પ્રોજેક્ટ બનાવવા આપવા. ૨) બાળકોને જુદી જુદી પ્રવમૃિ ઓ સોપીને જેિકે વર્ાખાંડનુાં િોમનટરીંર્ કરવુાં, પ્રાથના સભાનુાં આયોજન કરવુાં, વામષિક ક્રદવસના આયોજનની પ્રવમૃિઓ, તહવેારોની ઉજવણીનુાં આયોજન વર્ેરે. 3) ચ ૂાંટણી દ્વારા બાળકોની જુદી જુદી સમિમત બનાવવી અને દરેક સમિમતને પ્રવમૃિ અનસુાર કયો સોંપવા, સમિમતિાાં નેતાની મનિણકુ કરવી. ૪) જૂથ ચચાા ર્ોિવવાથી અને સતત સવાગ્રાહી મલૂ્યાાંકન કરવુાં. ૫) પ્રોજેક્ટ વકા આપીને T.L.M બનાવાવની પ્રવમૃિ સોંપીને. ૬) જૂથ પાડીને ન્ક્વઝ સ્પધાા, અંગ્રેજીિાાં સ્પેલલિંર્ોની રિત, કોમ્પ્યટુરિાાં પે્રઝન્ટેશન બનાવવા આપવા વર્ેરે. ૭) વાાંચન, લખેન, ર્ણનિાાં પણ સારા, િધ્યિ, નબળા બાળકોના જૂથ પાડી તેિની પ્રર્મત કરી શકાય.

Page 90: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 90

પરીક્ષા અન ેમલૂ્યાાંકન

Page 91: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 91

(૧) પ્રશ્ન: િાળા સવગગ્રાહી મ લ્યાકંન પિશત હઠેળ આપ બાળકોનુ ંમલુ્યાકંન કઈ રીતે કરોછો?

આપ આ પિશતથી કેટલા સતંટુટ છો?

તારિ: શિક્ષકે આપેલ જવાબમાથંી શે્રટઠ જવાબ નીચે મજુબ છે. હકારાત્મક પાસાઓ: ૧) આ મલુ્યાકંન પિશત બહજુ અસરકારક છે આ પિશત દ્વારા મલુ્યાકંનમા ંદરેક એકમના હતેઓુ દ્વારા કસોટી બનાવીને રક્રયાત્મક મૌણખક અને લેણખત રીતે બાળકોનુ ંમલુ્યાકંન થાય છે. ૨) મલુ્યાકંન માટે જયારે કોઈ ટોશપક પતી જાય ત્યારે તેને લગતા પ્રશ્ન પ છી ને કે લખાવીને તેનુ ંમલુ્યાકંન કરવામા ંઆવે છે. 3) િાળામા ં બાળકોના જુદા જુદા જ થ બનાવીને તેમની આવડત મજુબ લેખન, વાચન અને જ્ઞાનનુ ંમલુ્યાકંન રોજ ૩૦ શમનીટ સધુી ચલાવવામા ંઆવે છે જેથી અભ્યાસક્રમમા ંપાછળ રહી ગયેલ બાળકો તેમની ક્ષમતા વધારી િકે. ૪) િાળાકીય સવગગ્રાહી મ લ્યાકંન દ્વારા િાળાના બાળકોનુ ંસતત અને સવગગાહી મ લ્યાકંન કરવામા ંઆવે છે. જેમા ંજે તે ધોરિના તમામ શવષયોને ધ્યાનમા ંરાખીને મ લ્યાકંન કરવા માટે ટેસ્ટ લેવામા ંઆવે છે પિ તેમા ંજો યોગ્ય પરરિામ ના મળે તો તેની મશુ્કેલી સોધીને ફરીથી પ્રયત્ન કરવામા ંઆવે છે. અને વારંવાર પ્રયત્ન કરી બાળકોમા ં તે હતે ુ શસધ્ધ થાય તે માટે િૈક્ષણિક ટેકનોલોજી જેમા ં કોમ્પ્યટુર અને ઇન્ટરનેટની મદદથી શવશવધ સોફ્ટવેર દ્વારા સવગગ્રાહી મ લ્યાકંન માટેના ક્ક્વઝ તૈયાર કરી બાળકોમા રસ અને રુચી ઉત્પન્ન થાય તે મજુબની પિશતથી મલુ્યાકંન કરીએ છીએ. ૫) રચનાત્મક મલુ્યાકંન: ૪૦ ગિુ, સતકગ મલુ્યાકંન ૪૦ગિુ, સ્વધ્યયન મલુ્યાકંન ૨૦ગિુ ટોટલ ૧૦૦ ગિુ દ્વારા બાળકોનુ ંમ લ્યાકંન કરવામા ંઆવે છે. આ પિશતથી જ શવદ્યાથીનો સવાાંગી શવકાસ કરી િકાય. પરંત ુનીચેના કારિોસર આ પિશતમા ંજરૂરી સફળતા મળતી નથી: ૧) વગગમા ંશવદ્યાથી સખં્યા ૪૦ થી વધ ુન હોવી જોઈએ. અમકુ િાળામાના વગગમા ં૮૦ શવદ્યાથી છે. ૨) મોટા ભાગના શિક્ષકોને સહજે પિ સર્જનાત્મક કે વધારાનુ ં કામ કરવુ ં નથી. તેથી તેઓ સાચુ ંમલુ્યાકંન કરતા નથી. અમકુવાર શિક્ષકો બાળકોના મખુને જોઈને જ મ લ્યાકંન કરી નાખે છે જે યોગ્ય મલુ્યાકંન નથી. 3) મોટા ભાગના વાલી હજુ પિ ગિુને મહત્વ આપે છે.તેના લીધે શિક્ષક સાચુ ં મલુ્યાકંન કરેતો શવદ્યાથીને ઓછા ગિુ આવે જયારે નોન ગ્રાન્ટેડ િાળાઓ કોઇપિ પ્રકારનુ ંમલુ્યાકંન કયાાં શસવાય પ રે પરુા ગિુ શવદ્યાથીને આપે છે. વાલીઓ આ બાબતની સરખામિી કરીને ગ્રાન્ટેડ િાળાના શિક્ષક પર દબાિ કરે છે પરરિામે ગ્રાન્ટેડ િાળાનો શિક્ષક પિ છેવટે અંદાજે મલુ્યાકંન કરે છે. ૪) િાળાનો સમય અપ રતો છે. ૫) કોણચિંગ ક્લાસને શવદ્યાથી મહત્વ આપતો હોવાથી વાલી અને શવદ્યાથી સહ અભ્યાશસક પ્રવશૃતને મહત્વ આપતો નથી.

Page 92: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 92

નકારાત્મક અણભગમ: ૧) જો કોઈ બાળકને લેણખત કસોટીમા ંશ ન્ય ગિુ આવ્યા હોય તો તેને પિ બઢતી આપવામા ંઆવે છે જેનાથી બાળકમા ંકસોટીનુ ંમહત્વ ઘટી જાય છે અને અભ્યાસમા ંયોગ્ય ધ્યાન આપી સકતો નથી. ૨) િાળામા ંઆ મલુ્યાકંન અમકુ શિક્ષકો જ કરે છે. 3) આ પિશતમા ંફક્ત બાળકોની યાદિક્ક્તની જ કસોટી લેવામા ંઆવે છે જેથી બાળકોને કઈ પ્રવશૃતમા ંરૂચી વધારે છે તે જાિવુ ંશિક્ષક માટે થોડંુ મશુ્કેલી ભયુાં છે. ૪) બાળકોની પ્રાથના સભા, િાળામા ંથતી સહભ્યાશસક પ્રવશૃિ, અભ્યાસક્રમ આધારરત પ્રવશૃિ, વગગખડંમા ંશનયશમતતા, વ્યક્ક્તગત સ્વચ્છતા, રમતગમત કે્ષત્રમા ં કુિળતા, અણભનય ગીતો વાતાગઓ કહવેી, બાળમેળા યોજવા, લેખન, વાચન, ગિન અને વકતતૃ્વ સ્પધાગ વગેરે દ્વારા થતુ ં મલુ્યાકંન એ િાળા સવગગ્રાહી મલુ્યાકંન પિશતથી વધ ુશે્રટઠ છે. ૫) સમયસર મલુ્યાકંન થતુ ંનથી ખાસ કરીને અંગે્રજી જેવા શવષયોમા ંપરુત ુ ં ધ્યાન આપવામા ંઆવતુ ંનથી. ૬) િાળાકીય સવગગ્રાહી મલુ્યાકંનમા ંબાળકોમા ંરહલેી શવશવધ પ્રકારની ક્ષમતાને આધારે મલુ્યાકંન થાય છે જે એક સારી બાબત છે પરંત ુ શવશવધ પ્રકારના અને અનેક પ્રકારના પત્રકો ગ ચંવડ ઊભી કરે છે. પરરિામને ખ બ લાબંી પ્રરક્રયા બનાવી દીધી છે. શિક્ષકોને અવરોધરૂપ બનતા કારિો: ૧) બાળકોની િાળામા ંઅશનયશમતતા, િાળામા ંમોડા આવવુ,ં ઘરકામ અંગે ઘરે વહલેા જવુ.ં ૨) શિક્ષકોની અગવડતાને કારિે એક શિક્ષકે બે ધોરિો સાચવવા પડ ેછે. 3) આ પિશતના પત્રકો ચકાસવામા ંખબુ જ સમય જાય છે જેના લીધે સમયસર કામ થતુ ંનથી. (૨) પ્રશ્ન: િાળામા ં કોઈ સ્પધાગ દ્વારા બાળકોમા ં કોઈપિ શવષય પ્રત્યે રૂચી વધારવાની પ્રવશૃિ કરી હોય તો ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) શાળાિાાં દર બધુવારે ધોરણ ૬ થી ૮ના મવદ્યાથીઓની મવષય પ્રિાણ ેક્વીઝનુાં આયોજન મવદ્યાથીને જુથિાાં વહચેીને કરવાિાાં આવે છે.એક િક્રહના ના અંતે જે જૂથના વધારે પોઈન્ટ હોય તેને એસ.એિ.સી. સભ્ય દ્વારા ઇનાિ આપવાિાાં આવે છે. (ભાવેશભાઈ પાંચાલ - પાટણ, કનભુાઈ સોલાંકી - ર્ીરસોિનાથ, પ્રકાશભાઈ પાંડયા - ભાવનર્ર) ૨) શાળાિાાં તિાિ ધોરણના મવષયના એકિ પ્રિાણ ેકોમ્પટુરિાાં “કોન બનેર્ા કલેવર ક્વીઝ - KBC QUIZ” તયૈાર કરીને બાળકોને આપવાિાાં આવ ે છે આ િાધ્યિ થી બાળકો સરળતાથી અને હોશભરે ક્વીઝ આપ ેછે તથા ક્વીઝ્ના અંતે જે પ્રશ્ન ના સિજાયો હોય અથવા ના આવડયો હોય તે મશક્ષકો ફરી વાર સિજાવ ેછે. (કનભુાઈ સોલાંકી - કચ્છ, મવશાલપરૂી ર્ોસ્વાિી - પોરબાંદર)

Page 93: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 93

૩) શાળાિાાં બાળકોન ેઅંગ્રજેી મવષયિાાં શબ્દભાંડોળ મવકસે ત ે હતેથુી મશક્ષક દ્વારા અંગ્રેજી સ્પેલલિંર્ ની અંતાક્ષરી અિવાડીએ કોઈપણ ૩ ક્રદવસ અડધો કલાક વર્ાિાાં મવદ્યાથીને બ ે જુથિાાં વહચે્યા પછી રિાડવાની પણ આ ર્ેિિાાં જે ગ્રપુનો મવદ્યાથી સ્પેલલિંર્ બોલે તેને અંગ્રજેી શબ્દનો અથા અને ઉચ્ચાર આવડવુાં ફરજીયાત છે આથી બાળકો નુાં શબ્દભાંડોળ વધ ે અન ે સ્પેલલિંર્ યાદ રાખવાની સાથ ે સાથ ેસરળતાથી બોલવા લાગ્યા.(લર્રીશકુિાર વાળાંદ - પાંચિહાલ, જયશ્રીબેન લોખાંડ ે- સરુત) ૪) એક શાળાિાાં બાળકોિાાં જનરલ નોલેજ ખબુ ઓછાં હત ુાં આ સિસ્યા દુર કરવા િાટે એક મશક્ષકે દરરોજ થતી પ્રાથાનાની શરૂઆતિાાં ૫ સવાલ-જવાબ સાિાન્યજ્ઞાન ને લર્તા કહવેાિાાં આવતા હતા આ સવાલ-જવાબ ધોરણ ૫ થી ૮ સધુીના મવદ્યાથી પોતાના બકુ લખ ેઅને િક્રહનાને અંતે એક ક્વીઝ નુાં આયોજન કરવાિાાં આવે અને તેિાાંથી ૧ થી ૩ નાંબર િેળવનાર મવદ્યાથીને ઈનાિ આપવાિાાં આવે છે. (દેવાાંર્ીબેન બારૈયા - જાિનર્ર) ૫) બાળકો ઘરે પણ પોતે શાળાિાાં કરાવેલ એકિનુાં પનુરાવતાન જાતે કરી શકે તે હતેથુી એક મશક્ષકે એન્રોઈડ િોબાઈલિાાં ઓફલાઈન ચાલી શકે એવી એપ્લીકેશન બનાવી અને બાળકોને આપી બાળકો પોતાની જાતે તે એપ્લીકેશનિાાં આપેલ ક્વીઝ્નો જવાબ આપે છે અને ત્યારબાદ િેળવેલ પક્રરણાિ પણ િેળવી શેક છે. (રિેશભાઈ ઓડદેરા - પોરબાંદર) 6) બાળકોિાાં લખાણ શન્ક્ત વધે તે હતેથુી એક મશક્ષકે ધોરણ ૫ થી ૮ ના બાળકોને કોઈ પણ મવષય ઉપર મનબાંધ ગજુરાતી,અંગ્રજેી તથા ક્રહન્દીિાાં લખવા આપે અને ત્યારબાદ મશક્ષક તપાસે અને ત્યારબાદ તેિાાંથી ૧, ૨, ૩ નાંબર લાવનારને પ્રાથાનાિાાં બહિુાન કરે, આ પ્રવમૃતથી બાળકો સારી રીતે ભાષાકીય મનબાંધ લખતા થયા છે અને લેખનક્ષિતા વધી છે. (રચનાબેન પટેલ - સાબરકાાંિા).

(૩) પ્રશ્ન: શુ ંઆપ પિ ઈચ્છો છો કે આપના જીલ્લા આ પ્રકારની ક્વીઝનુ ંઆયોજન કરવામા ંઆવે? શુ ંઆપની િાળાના બાળકો માટે જીલ્લા, તાલકુા કે િાળા કક્ષાએ આ પ્રકારની કોઈ સ્પધાગત્મક પ્રવશુત/ પરીક્ષાનુ ંઆયોજન કરવામા ંઆવેલ છે? ટ ંકમા ંજાિકારી આપો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) ૯9% મશક્ષકો ઈચ્છે છે કે તેિના જીલ્લાિાાં ક્વીઝનુાં આયોજન કરવાિાાં આવે. ૨) શાળાિાાં “વન્ડરશેર ક્વીઝ ક્રિએટર” નાિના પ્રોગ્રાિની િદદથી ધોરણ ૬ થી ૮ ના બાળકો િાટે મવષય અનસુાર કે.બી.સી. જેવી ક્વીઝ બનાવવાિાાં આવી છે અને શાળાિાાં સ્પધાા પણ ર્ોિવવાિાાં આવે છે. (મનલેશભાઈ રાજર્ોર - જી. કચ્છ, અલ્પેશકુિાર દવે - જી. ખેડા, અમિતભાઈ િોરી - જી. સરેુન્દ્રનર્ર) ૩) શાળા કક્ષાએ મવશેષ ક્રદન (મવજ્ઞાન-ર્લણત, જ્ઞાન સપ્તાહ જેવા ક્રદવસ), િહાપરુુષની જન્િ જયાંમત જેવા ક્રદવસને અંતાર્ત કવીઝન ુઆયોજન કરવાિા આવે છે. (રૂમષતકુિાર ધલુશીયા - જી. જુનાર્ઢ, િનોજભાઈ પટેલ - જી. વલસાડ)

Page 94: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 94

૪) ર્ોકરણ પે સેન્ટર ની તિાિ શાળાઓ વચ્ચે સાિાન્ય જ્ઞાન અન ેધોરણ ૬ થી ૮ ના સાંપણૂા અભ્યાસિિની ક્વીઝ સ્પધાાન ુાં આયોજન કરવાિાાં આવ્યુાં.મવધાથીઓ ખબુ ઉત્સાહ સાથે સ્પધાાિાાં ભાર્ લીધો.મવજેતા ટીિ નાંબર ૧,૨ અને ૩ ને સી.આર.સી. અને આચાયા દ્રારા પ્રોત્સાક્રહત કયાા. (અરમવિંદભાઈ ભેડા - જી. પોરબાંદર) ૫) શાળાના બલુેટીનબોડા પર દર શિુવારે ૧૦૦ પ્રશ્ન મકુવાિાાં આવે છે. અન ેબીજા ક્રદવસે શાળાિાાં ૧૦૦ પ્રશ્નિાાંથી ૧૦ પ્રશ્ન પછુવાિાાં આવે છે. (પ્રમવણભાઈ વણકર - જી. અિદાવાદ) ૬) શાળાિાાં દરોરજ મવષય અનસુાર સ્પધાાન ુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે. સ્પધાાિાાં ભાર્ લેનાર મવધાથીઓન ે મવજ્ઞાન િન, જૈમવકમવજ્ઞાન િન, ર્લણત િન અને ભાષા િન નાિના કાડા પહરેાવવાિાાં આવે છે. (અશોકભાઈ જાટીયા - જી. કચ્છ) ૭) અિારી શાળાિાાં અિવાડીયાિાાં એક વખત સાાંજના દરેક બાળક વારાફરતી એક એક પ્રશ્ન પછેુ બાકીના બાળકો જવાબ આપે. (બાબભુાઈ િોર - જી. કચ્છ) ૮) મશક્ષકે િહવુા તાલકુા કક્ષાએ પયાાવરણ બચાવો, ભષ્રાચાર હટાવો, બેટી બચાવો અને રક્તદાન જેવા મદુાઓનો સિાવેશ કરી પોસ્ટર સ્પધાા યોજી હતી.સ્પધાાિાાં એકિા થયેલા ૪૨૪ પોસ્ટરનુાં પ્રદશન પણ ર્ોિવવાિાાં આવ્યુાં.(રિેશભાઈ સેંતા - જી. ભાવનર્ર) ૯) શાળાની કમ્પ્યટુર લબેિાાં દરેક કમ્પ્યટુરિાાં Ubuntu Operating system દ્રારા Kword Quiz નાિના સોફ્ટવેર િદદથી મવષય અનસુાર ક્વીઝ બનાવેલ છે અને મવદ્યાથીઓને જયારે ફ્રી તાસ હોય ત્યારે મવધાથીઓ ક્વીઝ રિે છે. (લક્ષ્િણભાઈ ચૌધરી - જી. પાટણ) (૪) પ્રશ્ન: SCE ના અમલીકરિમા ંઆવતી મશુ્કેલીઓ જિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) જયારે નવો પાિ શરૂ કરીએ અથવા નવો મદુ્દો ચાલ ુકરીએ ત્યારે અમકુ મવદ્યાથીઓ ર્ેરહાજર રહ ેછે જેથી તેિને વર્ાિાાં શીખવાડલેુાં નથી આવડતુાં. આવા મવદ્યાથીઓને શીખવાડવા િાટે મશક્ષક દ્વારા સ્પેમશયલ સિય આપી શકાતા નથી. જેથી SCE િાાં મુાંજવણ થાય છે. (પટેલ મનયાંતાબેન જે - ર્ાાંધીનર્ર - 7600031823, વાળા જર્દીશ પાલીતાણા - 8238184236, ખાંત રણજીતમસિંહ એસ. - પાંચિહાલ - 9409560094) ૨) મવદ્યાથીઓ સિયસર દ્રઢીકરણ કરી શકતા નથી જેના પક્રરણાિે તેિની મસધ્ધી અને ક્ષિતા સિયની સાથે થઈ શકતી નથી. આ કારણે આર્ળના ધોરણના હતે ુમસદ્ધ કરવાિાાં મવદ્યાથીઓને તકલીફ પડ ેછે. (પાંચક નીતીનકુિાર બી - સરેુન્દ્રનર્ર - 8238914355, પ્રજાપમત િનભુાઈ - અિદાવાદ - 9429525746, પટેલ ભારતી - પાટણ - 9428123007, મસસોડીયા જયશ્રીબેન - ર્ાાંધીનર્ર - 9824515651)

Page 95: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 95

૩) મવદ્યાથીઓ નુાં સિય પર મલુ્યાાંકન કરી િાક્રહતી પરૂી કરવાિાાં સિય વધારે જાય છે. તેથી પસુ્તકોનુાં અભ્યાસ અધરુો રહવેાની શક્યતા રહ ે છે. (પાંડયા મશવિકુિાર બી - ભાવનર્ર - 9427559228, િાનસેતા મનમિષાબને - કચ્છ - 9429426938) ૪) પત્રકોિાાં દરેકના િત અલર્ અલર્ છે અમકુ મવદ્યાથીઓની ક્ષિતા ચકાસવી મશુ્કેલ બને છે. ઘણા મવદ્યાથીઓન ે લખતા, વાાંચતા નથી આવડતુાં જેના પક્રરણાિે મલુ્યાાંકન કરવુાં મશુ્કેલ પડ ે છે અથવા મલુ્યાાંકન શક્ય બનતુાં નથી. (કોક્રરયા ભામવનકુિાર કે. - પોરબાંદર - 9586620719) (૫) પ્રશ્ન: SCE ના અમલીકરિમા ંઆવતી મશુ્કેલીઓ દુર કરવા આપે કરેલ નવતર પ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) મવદ્યાથીઓની મસધ્ધી પ્રિાણે ટેસ્ટ લેવાિાાં આવે છે. અને તેના પ્રિાણ ેSCE પત્રક મવદ્યાથીઓ દ્વારા જ ભરાવવાિાાં આવ ે છે જેથી મવદ્યાથીઓ ન ેપ્રર્મત કરવાની પ્રેરણા િળે છે. (પટેલ મનયાંતાબેન જે - ર્ાાંધીનર્ર - 7600031823) ૨) જ્ઞાનકુાંજ પ્રોજેક્ટિાાં એકિને અંતે મલુ્યાાંકન અને પ્રવમૃિ આપવાિાાં આવે છે. અને કૌન બનેગા કરોડપશત જેવી રિતના આધારે મવદ્યાથીઓ દ્વારા આપવાિાાં આવતા જવાબો મવદ્યાથીઓ ને જે-ત ેબાબતિાાં પરુતી સિજ ના હોય તેિાાં ખ્યાલ આવી જાય છે તેિજ SCE પત્રક ભરવાિાાં સરળતા રહ ેછે. (ચૌધરી સેવકભાઈ એચ - વડોદરા - 7874063646) ૩) SCE ની મશુ્કેલીઓ દુર કરવા સૌપ્રથિ તો મવદ્યાથીઓના વાલીનો સાંપકા કરી અમનયમિતતા દુર કરવા પ્રયત્ન કરવાિાાં આવ્યો. તેિજ જે તે ક્ષિતા મસદ્ધ થતા જ તેની નોંધ SCE પત્રકિાાં કરવાિાાં આવે છે, પત્રક B િાાં પણ િિિાાં ન લેતા જે ક્ષિતા મસદ્ધ થાય તનેી સાિેના ખાનાિાાં તેની નોંધ કરે છે. (વાળા જર્દીશ પાલીતાણા - 8238184636) ૪) પત્રકો બનાવવા િાટે મશક્ષક દ્વારા અિવાક્રડયાિાાં એક કલાક એિ િક્રહનાિાાં કુલ ૩ કલાક નુાં યોર્દાન આપવાનુાં શરુ કયુાં. શરૂઆતના સિયિાાં તકલીફ પડી પરાંત ુ૧ વષા સધુી આ મજુબ પ્રવમૃિ કરતા પત્રકો ભરવાિાાં સરળતા રહી. દરેક એકિ પછી નાની ટેસ્ટ એટલે કે ૧ ચપે્ટરિાાં ૨ થી ૩ ટેસ્ટ લેવાિાાં આવે છે. ટેસ્ટ દ્વારા મવદ્યાથીઓને ચપે્ટરનુાં વ્યવન્સ્થત પનુરાવતાન થવાથી સારુાં પક્રરણાિ િળતુાં થયુાં છે. મવદ્યાથીઓ ને કેટલુાં આવડ ે તેના પરથી SCE પત્રક ભરવાની મશુ્કેલી દુર થવા પાિી છે. (પાંચાલ સનુીલકુિાર - બારડોલી - 898081317, પટેલ ભારતી પી. - પાટણ - 9428123007, પાંચાલ મિક્રહરકુિાર એિ - િહીસાર્ર - 9574844414) ૫) શાળાિાાં આધમુનક કક્ષાનુાં વાતાવરણ બનાવવાિાાં આવે છે. મવદ્યાથીઓને ટેસ્ટ, પ્રોજેક્ટ કાયા દ્વારા, ચાટા મજુબ રુ્કડી પાડીને, ઉપરાાંત વર્ાની શરૂઆતિાાં પહલેી ૫ મિનીટ મવદ્યાથીઓ ને આર્ળના ક્રદવસિાાં વર્ાખાંડિાાં જે કયુાં તે પછૂીને મવદ્યાથીઓનુાં મલુ્યાાંકન કરવાથી મવદ્યાથીઓનુાં પક્રરણાિ જાણી શકાય છે. પત્રક A દ્વારા મવદ્યાથીઓ નુાં ઉપચારાત્િક મનદાન કાયા કરવાિાાં સરળતા રહ ે છે. (ખાંત

Page 96: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 96

રણજીતમસિંહ એસ. - પાંચિહાલ - 9409560094, મનમિષા િાનસેતા - કચ્છ - 9429426938, ઉપાધ્યાય મકેુશ - વડોદરા - 9925799846) ૬) મવદ્યાથીઓની મશક્ષણકાયાની સાથે કસોટી લેવાિાાં આવે છે. મવદ્યાથીઓ કસોટી સિયે હાજર રહ ેતેવા પ્રયત્નો કરવા િાટે ઈનાિ મવતરણ, ન આવડતો એકિ વારાંવાર સિજાવવાિાાં આવે છે. તિાિ પત્રકો કમ્પટુરાઈઝ્ડ કરવાિાાં આવે છે. મવદ્યાથીઓ ને તિાિ એકિો મસદ્ધ થાય તે િાટે જૂથ ચચાા કરાવવાિાાં આવ ે છે. (સોલાંકી િાલવ વી. - જુનાર્ઢ - 9714329193, સાંઘાણી ક્રહરેનકુિાર પી. - બોટાદ - 9904994294) ૬) પ્રશ્ન: િાળામા ંએકમ પ િગ થયા બાદ એકમ કસોટી માટે આપે કરેલ નવતર પ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) યમુનટ પણૂા થતા ઓનલાઈન અથવા તો યમુનટિાાંથી પ્રશ્નો કાઢીને તેની ઝેરોક્ષ કાઢીને બાળકોની ટેસ્ટ લેવાિાાં આવે છે. જેથી બાળકો સરળતાથી એકિનુાં પનુરાવતાન કરે છે. (દેસાઈ જીર્રભાઈ - બનાસકાાંિા - 7383911647, વણકર પ્રકાશભાઈ - સાબરકાાંિા - 9427884557, મમુનયા રાજેશભાઈ - દાહોદ - 9726768616, બોલણીયા મવજયભાઈ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9979703541) ૨) યમુનટ ટેસ્ટનુાં મલૂ્યાાંકન ઝડપથી અને ઓછા સિયિાાં થાય તે હતેથુી ટેસ્ટ OMR ના સ્વરૂપે લેવાિાાં આવે છે. (ઘોસીયા આશાબને - પોરબાંદર - 9924902635) ૩) વર્ાખાંડિાાં એકિ પત્યા બાદ તેનુાં પનુરાવતાન બાળકો રિતર્િત ની સાથે કરી શકે તે હતે ુસહ તેિને ગ્રપુ પાડીને પ્રશ્નોતરી, KBC, બોલો કોણ, પ્રશ્નલચઠ્ઠી પેટી જેવી રિત રિાડીને તેનુાં મલૂ્યાાંકન કરવાિાાં આવે છે. (પટેલ આયેશાબેન - અિદાવાદ - 8000233268, આચાયા મનશીથભાઈ - અિદાવાદ - 9662359321, વાઘલેા ર્ીતાબેન - ર્ાાંધીનર્ર - 9979769560, અિીતભાઈ િોરી - સરેુન્દ્રનર્ર - 8866655861, િનસરુી આકીબહસેુન - અિદાવાદ - 7878711192, રમસકભાઈ પટેલ - અિદાવાદ - 9687835010) ૪) સ્પધાાત્િક પરીક્ષાના યરુ્િાાં બાળકો તેનાથી અવર્ત થાય તે િાટે યમુનટ ટેસ્ટ કોમ્પ્યટુર પર E - LEARNING, લમનિર્ ક્રડલાઇટ, ફ્લેશ કમવઝ ક્રિએટર વર્ેરે સોફ્ટવેર ની િદદથી ટેસ્ટ અને મલૂ્યાાંકન કરવાિાાં આવે છે. (દીપકભાઈ - જાિનર્ર - 9898296367, કારેલીયા પે્રિજીભાઈ - જાિનર્ર - 9898791013, પ્રવીણભાઈ િકવાણા - ભાવનર્ર - 9428619809, પટેલ મિતલુભાઇ - પાટણ - 9724641090, રિેશભાઈ જાદવ - રાજકોટ - 8866606379 ૫) યમુનટ ટેસ્ટ બકુ જેિા દરેક બાળકો ની ટેસ્ટ લેવાય છે જેિા દરેક મવધાથી ને િાકૅ આપવાિાાં આવે છે િાકૅ અપાયા બાદ વાલી ની સહી પણ લેવાિા આવ ેછે જેથી વાલીઓ પણ બાળકો ની ન્સ્થમત જાણી શકે. (તોરલબેન - ભજુ - 9879424976)

Page 97: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 97

૬) બાળકો પોતાની જાતે એકિ કસોટીનુાં મલૂ્યાાંકન ઘરે બેિા બેિા કરી શકે તે હતેથુી મશક્ષક તરફથી જેના વાલી પાસે એન્રોઇડ િોબાઈલ છે તિેને “UKC app” ઇન્સ્ટોલ કરી આપવાિાાં આવ ેછે અન ેજે મવદ્યાથી પાસે િોબાઈલ ના હોય તે શાળાિાાં આવીને કોમ્પ્યટુર પર ઉપયોર્ કરી શકે છે. (ચૌહાણ નીરવભાઈ - ભાવનર્ર - 9586116776)

(૭) પ્રશ્ન: આપના દ્વારા ગિુોત્સવની મારહતી સરળતાથી સાચવવા અને મારહતીનો ઉપયોગ કરવા કરેલ પ્રવશુત અને પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. ૧) ગણુોત્સવના પરીણાિ આધાક્રરત ધોરણ 6 થી 8ના મવદ્યાથીઓને વાાંચન અન ેમવષય પ્રિાણે જે ગણુ િળે છે, તેનો અભ્યાસ કરી ને ક્યાાં બાળકને ક્યાાં મવષયિાાં િહનેત કરવાની થાય છે .તે શોધવાિાાં આવે છે અને તે પ્રિાણે તે મવદ્યાથીઓનુાં ઉપચારાત્િક મશક્ષણ આપવાિાાં આવે છે. મવષય પ્રિાણ ે િળેલ પરીણાનુાં મવશ્લેષણ કરી ને ક્યાાં મવષયિાાં મવદ્યાથીઓની મસદ્વદ્ધ ઓછી છે તે મવષયના મશક્ષક દ્વારા િહનેત કરી ગણુવિા સધુારવા પ્રયત્ન કરવાિાાં આવી રહ્યો છે. મવદ્યાથીઓની પે્રકટીસ િાટે ઉપરોક્ત પક્રરણાિના આધારે પે્રકટીસ પ્રશ્નો દ્વારા શૈક્ષલણક મસદ્વદ્ધ તપાસવાિાાં આવી રહ્ુાં છે. આ રીતે શાળાના શૈક્ષલણક રીતે ઓછી મસદ્વદ્ધ હાાંસલ કરેલ મવદ્યાથીઓ ધીિે ધીિે સારી મસદ્વદ્ધ તરફ જઇ શક્યા છે. (િનોજભાઈ સથુાર - 9099206800 - જી. બનાસકાાંિા, ઉત્પલકુિાર કુલકણી - 9898365955 - જી. બનાસકાાંિા, પરિાર અશોક િોહનલાલ - 9427249362 - જી. કચ્છ) ૨) શાળાિાાં ચાલતી મવમવધ અભ્યાસ ને અનલુક્ષીને પ્રવમૃતઓ જેવી કે ન્ક્વઝ સ્પધાા દ્વારા, મવજ્ઞાન ન ેસરળતા સિજવા િાટે બાળકો જાતે પ્રયોર્ો કરીને અવલોકન, તારણ િેળવે અન ેર્લણત જેવા અઘરા લાર્તા મવષય ને રસપ્રદ બનાવવા ર્લણત ને વ્યવહારુ ઉપયોર્ી બનાવીને સિજણ આપવુાં, ર્લણતની ર્ૂાંકી રીતો દ્વારા બાળકોને સિજણ અને ર્મ્િત સાથે સિજાવવુાં. દરરોજ પ્રાથાના સભાિાાં અભ્યાસને લાર્તુાં જ્ઞાન પીરસવુાં, ક્રદન મવશેષ ની િાક્રહતી પરુી પાડવી, આજનો શબ્દ દરરોજ લખીન ેબાળકોન ેઉત્સાહ પરૂો પાડવો અને ભયમકુ્ત વાતાવરણ પરુૂાં પાડીને કસોટી લેવાિાાં આવે. વૈજ્ઞામનકો ની િાક્રહતી, જીવન પક્રરચય મવશે ખ્યાલ આપવો. આ બધી િાક્રહતી શાળાના બ્લોર્ અને youtube પર અપલોડ કરેલ છે. (મનરવભાઈ ર્ૌતિભાઈ ચૌહાણ - 9586116776 - જી. ભાવનર્ર) 3) ગણુોત્સવ કાયાિિિાાં થયેલ મલૂ્યાાંકનની િાક્રહતીની સાંપણૂા મવર્તોનો રેકોડા શાળાિાાં તથા દરેક વર્ામશક્ષક પોતાની ફાઇલ પણ રાખે છે. જેથી જે ત ેવર્ા અન્ય મશક્ષક પાસે આવે ત્યારે તે વર્ાની તિાિ િાક્રહતી તેિજ બાળકોની મસદ્વદ્ધઓ, મલૂ્યાાંકનોની નોંધ, ઉપચારાત્િક કાયાની મવર્તો તે વર્ા સાાંભળનાર મશક્ષકને ખ્યાલ આવે. દરેક બાળક જે પ્રર્મત કરે તેની નોંધ તે બાળકોની પ્રોફાઇલિાાં કરવાિાાં આવે છે. સાંપણૂા પોટાફોલલયો તૈયાર થતાાં બાળકોની સારી નરસી બાબતો જાણી શકાય છે. (લક્ષ્િીનારાયણ જયાંતીલાલ પટેલ - 9714455702, સોહાિકુિાર િાકોર - 8000962233 જી. પાટણ, સતુરીયા મનમધ િહશેભાઈ - 9825542629 - જી. અિરેલી)

Page 98: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 98

૪) ગણુોત્સવ ની િાક્રહતી સરળતાથી િળે તે િાટે ધોરણ મજુબ ના ડટેાની હાડા કોપી ન ેસોફટકોપી તૈયાર કરી વર્ામશક્ષક ને આપવાિા આવી છે. SMC ના સભ્યો તેિજ વાલીઓ ને આની વેબસાઇટ ની િાક્રહતી તેિજ ઊપયોર્ કરવાની રીત સિજાવવાિાાં આવી. ગણુોત્સવનુાં પરીણાિ દરેક બાળકોને આપવાિાાં આવે છે. (જયેશભાઈ પટેલ - 9638649495 - જી. અરવલ્લી) ૫) અિે ગણુોત્સવની િાક્રહતી સાચવવા િાટે અિે શાળાિાાં દરેક કમ્પ્યટુર િાાં ગણુોત્સવ નુાં હોિ પેજ બનાવવાિાાં આવેલ છે. જેિાાં એક કમ્પ્યટુરિાાં ગણુોત્સવના પક્રરપત્રો અને ડીટેઈલ રાખવાિાાં આવે છે. બીજા દરેક કમ્પ્યટુર િાાં સ્ટડીઝ િટીરીયલ રાખવાિાાં આવે છે. જેિાાં બાળકોને જયારે જરૂર પડ ેત્યારે ઉપયોર્ કરે છે. દરેક બાળકની નોટિાાં પ્રશ્નબેંક બનાવવાિાાં આવી છે. દરેક બાળકનૉ ડટેા સાચવવા તેિના નાિની ફાઈલ બનાવી છે. તેિના ટેસ્ટ પેપર ના ફોટા પાડી વોટ્સએપ ગપૃિાાં મકુાય છે. બધા ડટેાની િાસ્ટર કમ્પ્યટુર િાાં પણ સાચવણી કરાય છે. (ક્રહરેનકુિાર સાંઘાણી - 9904994294 - જી. બોટાદ) ૬) એક સૉફ્ટવેર બનાવ્યુાં છે જેિા બાળક ની િક્રહતી નાખવાથી બાળક ની અલર્ અલર્ િાક્રહતી િળે છે. ટેસ્ટ ની મપ્રન્ટ નીકળતા તેિાાં બાળક ની ટોટલ િાક્રહતી આવે છે જેથી બાળક ને તેના પર નાિ કે રોલ નાંબર, આધાર ડાયસ ,આધાર કાડા લખે આવે છે. (અલ્પેશભાઈ ચૌધરી - 9429287953 - જી. બનાસકાાંિા) ૭) પ્રજ્ઞાવર્ાિાાં ગણુોત્સવની િાક્રહતી સાચવવા કરેલ આયોજન પ્રજ્ઞાવર્ાિાાં ગણુોત્સવની િાક્રહતી સાચવવા િાટે સોફટવેરનો ઉપયોર્ કયો. સાથે સાથે ગણુોત્સવની સાંપણૂા િાક્રહતી ની એક ફાઇલ બનાવેલ છે. ગણુોત્સવ સાંદભે તિાિ ડોકયિેુન્ટ આ ફાઇલિાાં રાખેલ છે. ડોકયિેુન્રી ફાઇલ િા રાખલે િાક્રહતી. વાાંચન લખેન ર્ણન ની આંકડાકીય િાક્રહતી ઉપચારાત્િક બાળકોની યાદી 0/૫ ગણુ િેળવેલ બાળકોની યાદી અને ૬/૧૦ ગણુ િેળવેલ બાળકોની યાદી ઉપચારાત્િક કાયા િાટે ઉપયોર્ કરેલ ટી.એલ.એિ. ની યાદી વાાંચન લખેન ર્ણન િાટેની તિાિ ફે્રિો ર્ણન િાટેના પેપર અને લખેન િાટેની નોટબકુ વાાંચન િાટે તૈયાર કરેલ તિાિ ફે્રિોનો સિાવેશ થાય તેવી લેિીનેશન કરેલ કાડા ઉપચારાત્િક કાયા િાટે ન ુિોડયલુ ઉપચારાત્િક કાયા િાટેની નોધપોથી..જેિાાં અહવેાલ દર અિવાક્રડય ેપ્રીટેસ્ટ લીધેલ પેપરનો સાંગ્રહ ઉપચારાત્િક કાયા ના ટી એલ એિ નો અલર્ કોનાર ઉપચારાત્િક કાયા િાટેનુાં હાજરીપત્રક જુલાઈ/ઓર્સ્ટ ની ઉપચારાત્િક બાળકોની ન્સ્થમત ની યાદી ઉપચારાત્િક કાયા ના વર્ાખાંડના ફોટા

Page 99: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 99

આિ આવ ુઘણુાં બધુાં ભેગ ુ કરી એક ડોકયિેુન્ટ ફાઇલ બનાવેલ છે. શાળાના કોમ્પ્યટુરિા આ તિાિ મનભાવેલ િાક્રહતીનુાં ઉપચારાત્િક પ્રજ્ઞા વર્ા નાિનુાં ફોલ્ડર બનાવી સેવ કરેલ છે. (પટેલ મપન્રુ્બેન બાપજુીભાઈ - 8980590917 - જી. પાંચિહાલ) (૮) પ્રશ્ન: દરેકશવદ્યાથીની પ્રગશત માટે ચોક્કસ આયોજન, દરેક શવદ્યાથીની વ્યક્ક્તગત જરૂરરયાતમજુબ શિક્ષિ આપવા અને શવદ્યાથીની પ્રગશતનુ ંયોગ્ય મ લ્યાકંન કરવા માટે આપિાળામા ંકેવા પ્રકારનુ ંઆયોજન કરો છો? તારિ : મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. ૧) મવદ્યાથીની પ્રોફાઇલ બનાવવી જેિાાં મવદ્યાથીના રસના મવષયો, તેની મનયમિતતા, તેનુાં સાિાન્ય જ્ઞાન, શારીક્રરક સ્વાસ્થ્ય, મવદ્યાથીની મવમશષ્ટતાઓ, નબળાઈઓ, ર્ત વષાની હાજરી, ઈતર પ્રવમૃતિાાં લીધેલ ભાર્, િળેલ પ્રોત્સાહન વર્ેરે. જેવી તિાિ બાબતોનો સિાવેશ કરવો. ૨) મવદ્યાથીની ક્ષિતા પ્રિાણે જૂથ બનાવવા અને તેને િનપસાંદ પ્રવમૃિઓ કરાવી તેનુાં અવલોકન કરીને મવદ્યાથીનુાં મલૂ્યાાંકન કરી શકાય 3) પ્રર્મતપત્રક, પ્રવમૃિ આધાક્રરત પત્રક, રિત આધક્રરત પત્રક તથા અભ્યાસ આધાક્રરત પત્રક તૈયાર કરીને શાળાના તિાિ મવદ્યાથીની િાક્રહતી અને તેનુાં મલુ્યાાંકન સહલેાઈથી કરી શકાય. ૪) શાળાિાાં સાપ્તાક્રહક તથા િામસક આયોજન તૈયાર કરવુાં અને તેન અનસુાર કાયા કરવા. ૫) આ ઉપરાાંત, (૧) શાળાિાાં શાળા જૂથ ચચાા, (૨) પ્રોજેક્ટ વકાશોપ યોજવા, શાળાિાાં બાળકોન ેશબ્દોની અને વાક્યોની અંતાક્ષરી, શબ્દ શોધ, સ્પેલલિંર્, કમ્પ્યટુર, લચત્રકાિ, િહેંદી, સીવણકાિ, બાર્કાિ, અલભનયર્ીતો, સફાઈ, સાંર્ીત સ્પધાા, વકતતૃ્વ સ્પધાા, મનબાંધ લેખન, િૌલખક તથા લેલખત કસોટી, િનોવૈજ્ઞામનક કસોટી કે પ્રશ્નોતરી વર્ેરે. પ્રવમૃતઓ દ્વારા મવદ્યાથીની પ્રર્મતનુાં યોગ્ય મલૂ્યાાંકન કરી શકાય.

Page 100: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 100

ICT (Information and Communication Technology)

Page 101: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 101

(૧) પ્રશ્ન: ટેકનોલોજીના ઉપયોગથી િાળામા ં થતી પ્રવશૃતને સમાજ સધુી પહોંચાડવા અને િૈક્ષણિક સદંભગ સારહત્ય મેળવવા માટે ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ તે માટે કરેલ પ્રવશૃિ અને પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) આજનો યરુ્ એટલ ેટેકનોલોજીથી ભરેલો અને સોમશયલ નેટવક્રકિંર્થી જોડાઈ રહવેાનો છે. કુલ ૧૪૮ મશક્ષક કે જેિને જવાબ આપ્યો છે તેિાાંથી ૧૦૫ શાળાઓના મશક્ષકમિત્રોએ શાળાિાાં ચાલતી ઇનોવેટીવ મવમવધ એકટીવીટી તેિજ શૈક્ષલણક સાંદભા િટીક્રરયલ બીજા લોકો સધુી પહોંચાડવા અને કાંઇક નવુાં શીખવા અને િેળવવા િાટે પોતાની જાતે અથવા તો અન્ય મિત્રોની િદદ વડ ેપોતાની શાળાના નાિનુાં ફેસબકુ પર પેજ અને ગ્રપુ બનાવ્યુાં છે તથા વોટ્સેપ (WHATSAPP) પર ઇનોવેટીવ મશક્ષકમિત્રોએ બીજા મશક્ષકમિત્રોના, વાલીઓ અને એસ.એિ.સી.સભ્યોના ગ્રપુ બનાવ્યા છે અને સતત કોન્ટેક્ટિાાં રહતેા થયા. જેિાાં શાળાિાાં ચાલતી મવમવધ પ્રવમૃતઓને ફેસબકુ, વોટ્સેપ (WHATSAPP), SCHOOL WEBSITE, BLOG વર્ેરે બનાવીને દેશના ખણૂે ખણૂ ે શેર કરી રહ્યા છે. (દા.ત. www.crckalol.blogspot.in, [email protected], www.facebook.com/nesdaschool/, www.kavyanshsuthar.blogspot.in) (૨) શાળાિાાં ઉપયોર્ી એવુાં મવમવધ સાંદભા િટેક્રરયલ જેવુાં કે PDF ફાઈલ, ફોટો, વીક્રડયો, વાતાાઓ, નાટક, કાવ્ય સાંગ્રહો, લેખક પક્રરચય વર્ેરે મશક્ષક પોતાની જાતે ઈન્ટરનેટના િાધ્યિ દ્વારા અલર્ અલર્ વબેસાઈટ, YOUTUBE, પેજ તેિજ બ્લોર્ પરથી ડાઉનલોડ કરીને બાળકોને દ્રશ્ય - શ્રાવ્ય સાધન વડ ેઅભ્યાસ કરાવવાિાાં આવે છે. (રાવલ ખ્યાતીબેન - ર્ાાંધીનર્ર - 9979703541, છછાર ક્રદલીપભાઈ - દેવભમૂિ દ્વારકા - 9924155108, આચાયા મનમશથભાઈ - અિદાવાદ - 9879242828, શાહ રીનાબેન - આણાંદ - 8200901324) (૩) શાળાના કોમ્પટુર અને ટેબ્લેટિાાં શૈક્ષલણક સોફ્ટવેર,CD - DVD વર્ેરે સાિગ્રી ઇન્સ્ટોલ કરીને બાળકોને શૈક્ષલણક ડીજીટલ િટીરીયલ પીરસવાિાાં આવે છે અને બાળકોની યમુનટ મજુબની ટેસ્ટ પણ કોમ્પટુર પર લેવાિાાં આવે છે. (નાઈ અલ્પેશભાઈ - ઇડર - 9879796545, સાાંર્ાણી ક્રહરેનભાઈ - બોટાદ - 9909910362, ડો. મિનેશભાઇ પટેલ - બનાસકાાંિા - 9510137377, રાિોડ જીગ્નેશભાઈ - સરુત - 9879620460, પ્રજાપમત તજેાભાઈ - બનાસકાાંિા 8238970456, ચાવડા સાંદીપભાઈ - જુનાર્ઢ - 9913693687) (૪ ) બાળકોનુાં પક્રરણાિની જાણકારી તેિજ ર્ેરહાજરીની જાણકારી શાળાની વેબસાઈટ પર મકુવાિાાં આવે છે અન ે જે બાળકના વાલીન ે ઈન્ટરનેટનો ઉપયોર્ નથી કરતા તે વાલીને આ પક્રરણાિની જાણકારી તેિજ ર્ેરહાજરીની જાણકારી તેિના િોબાઈલ નાંબર પર એસ.એિ.એસ. દ્વારા િોકલવાિાાં આવે છે.(રૂડાણી પ્રમતકભાઈ - અિરેલી - 9558554560, તરસક્રરયા િનસખુભાઈ - 9429061430, ડોડીયા કેયરુભાઈ - રાજકોટ - 9429730401, કે. વાય. મત્રવેદી - ર્ાાંધીનર્ર - 9428086079, િચ્છોયા પ્રવીણભાઈ - કચ્છ - 8238184236)

Page 102: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 102

(૫) શાળાિાાં થતી મવમવધ એકટીવીટી, કાયાિિો, િહિેાન મલુાકાત, ભમવષ્યના પ્રોગ્રાિ વર્ેરેની જાણકારી આપતુાં શાળાનુાં િામસક, મત્રિામસક, છિામસક અને વામષિક ઇ-િેર્ઝેીન ર્ાિના લોકો, આજુબાજુના સરકારી અમધકારીઓ, ભતૂપવૂા મવદ્યાથીમિત્રો અને બીજા મશક્ષકમિત્રો સાથે શેર કરવાિાાં આવે છે. (બોલણીયા મવજયભાઈ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9099657596, નાર્લા સરેુશભાઈ - અિરેલી - 9427472586) (૬) શાળાિાાં થતી મવમવધ એકટીવીટી, કાયાિિો, િહિેાન મલુાકાત, ભમવષ્યના પ્રોગ્રાિ વર્ેરેની જાણકારી લોકલ ટીવી ચનેલ પર જાહરેાત કરવાિાાં આવે છે. (િોરી કરશનભાઈ - ભાવનર્ર - 9824819656) (૨) પ્રશ્ન: શ્રી વડંી પ્રાથશમક િાળાના શિક્ષક કૈલાિકુમાર નાટડાએ e-class નવતર પ્રયોગ દ્વારા ગેરહાજરીનુ ંપ્રમાિ ઘટાડ્ુ.ં આપ શિક્ષક દ્વારા e-class નવતર પ્રયોગ કરેલ છે.જો હા તે તેની શવગત અને પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપલે છે. ૧) ધોરણ ૬ થી ૮ ના બાળકો ગજુરાતી, અંગ્રજેી અને ક્રહન્દીિાાં વાતાાથી રસ લેતા થાય તે હતેથુી શાળાિાાં એક જુનો ફોન રાખવાિાાં આવ્યો છે જેના િેિરીકાડાિાાં ઓક્રડયો વાતાા (e-story) રાખવાિાાં આવી છે બાળકો જયારે પણ ફ્રી હોય ત્યારે સાાંભળે છે. આ વષાથી બાળક પોતાના ઘરે પણ આ ઓક્રડયો વાતાા (e-story) પોતાના ઘરે ફોનિાાં સાભળે તે હતેથુી મવદ્યાથી પાસે િેિરીકાડા િાંર્ાવવાિાાં આવશે અને તેિાાં મશક્ષક તરફથી ડટેા નાખી દેવાિાાં આવશે. (ધવલભાઈ ભર્ત - અિદાવાદ - 9879811712)

૨) જે શાળાિાાં e-class નથી એવી શાળાિાાં મશક્ષક દ્વારા લેપટોપ, કોમ્પ્યટુર, સ્િાટાફોન, પ્રોજેક્ટર, TV જેવા દ્રશ્યશ્રાવ્ય િાધ્યિિાાં DVD, CD તેિજ યટુયબુના સહારે શૈક્ષણીક વીક્રડઓ તેિજ ઓક્રડયો - વીક્રડઓ સાક્રહત્ય ડાઉનલોડ કરીને બાળકોન ે તેિાાંથી અભ્યાસ કરાવવાિાાં આવે છે. આ પદ્ધમતથી શાળાિાાં હાજરી, બાળકોની વર્ાખાંડિાાં એકાગ્રતા વધે છે. (સતીશભાઈ પરિાર - રાજકોટ - 9558554560, મપ્રયાંકાબને િહતેા - પોરબાંદર - 7575834793, મકેુશભાઈ ઉપાધ્યાય - વડોદરા - 9925799846, ધિેશકુિાર પરિાર - આણાંદ - 9824379606, અમિનભાઈ પટેલ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9427665972, તપનકુિાર - ર્ીરસોિનાથ - 8866162565, શ્રદ્ધાબેન રાવલ - ભાવનર્ર - 9106609899, િહિેદસોહબે સોઢા - કચ્છ - 9979522899, રિેશચાંદ્ર પટેલ - ભરૂચ - 9426859056,

Page 103: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 103

ર્ીરીશભાઈ ચૌધરી - દાહોદ - 9726765229, પ્રમતકભાઈ દરજી - દાહોદ - 9909215144, મવરલભાઈ શિાા - આણાંદ - 9979230760) ૩) બાળકોને પસુ્તકિાાંથી અભ્યાસ કરવાિાાં ક્યારેક કાંટાળો આવતો હોય છે, આ પ્રકારના પ્રકરણને પાવર પોઈન્ટ પે્રઝેન્ટેશન (PPT) બનાવીને અભ્યાસ કરાવવાિાાં આવે છે. (જ્યોમતબેન ઓઝા - જુનાર્ઢ - 9408949439, મિતલુકુિાર પટેલ - પાટણ - 9724641090) ૪) બાળકોને લેલખત ટેસ્ટ આપવાિાાં કાંટાળો આવે છે , આ સિસ્યાના હલ િાટે આ કોમ્પ્યટુર પર ટેસ્ટ લેવાની ચાલ ુ કરી તેિજ તેિાાં સાઉન્ડની પણ ઈફેક્ટ આપી જેથી બાળકોને ર્િે સાથે સાથે બાળકોને ગરૂ્લ 3D િેપ નો ઉપયોર્ પણ શીખવાડયો. આ સાથે આ પ્રવમૃતથી બાળકો મનયમિત રૂપે ટેસ્ટ આપતા થયા સાથે સાથે બાળકોનો ટેસ્ટ પ્રત્યે જે ડર હતો તે દુર થયો તેિજ ગરૂ્લ િેપ નો ઉપયોર્ કરતા થયા. (મિક્રહરભાઈ સોલાંકી - િહસેાણા - 9510137377, નીરવભાઈ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9586116776) ૫) ધોરણ ૧ ના બાળકો શરૂઆતના ક્રદવસોિાાં શાળાિાાં આવતા ડરતા હતા આ ડર દુર કરવા િાટે તેિને િનર્િતી વાતાાની ઓક્રડયો-વીક્રડઓ કલીપ બતાવવાિાાં આવે છે અને તેિનો ડર દુર કરવાિાાં આવે છે. તેિજ પ્રજ્ઞા ક્લાસના બીજા કાિિાાં આ પ્રવમૃિથી કરવાિાાં આવે છે. (શાાંતીબેન પરિાર - જુનાર્ઢ - 9825193809) (૩) પ્રશ્ન: શુ ંઆપે ટેકનોલોજીના ઉપયોગ દ્વારા કોઈ નવીનતમ પ્રયોગ કરેલ છે. તેની ટ ંકી શવગતો આપો. તારિ: મશક્ષકોએ ટેકનોલોજીના ઉપયોર્ દ્વારા નીચે મજુબના નવીનતિ પ્રયોર્ કરેલ છે. ૧) મશક્ષકે મવજ્ઞાન અને ર્લણતના અઘરા ટોમપક ની સી.ડી. બનાવી મવદ્યાથીઓને બતાવી અઘરા મદુ્દાઓ સરળતાથી સિજાવ્યા. ૨) સોશીયલ સાઈટ ફેસબકુ પર શાળાનુાં પેજ બનાવી મવદ્યાથીઓ અને શાળા દ્વારા થતી તિાિ પ્રવમૃતઓના ફોટા સાથે િાક્રહતી અપલોડ કરી શાળા મવશે વાલીઓ તથા અન્યને િાક્રહતર્ાર કયાા. ૩) િાઉસ િીસીફ નાિનો સોફ્ટવેર ડાઉનલોડ કરી તેિાાં યમુનટ ટેસ્ટ તૈયાર કરી િલ્ટી િાઉસના ઉપયોર્ દ્વારા મવદ્યાથીઓ સરળતાથી ટેસ્ટ આપતા થયા. ૪) મશક્ષકે કમવતાઓ ડાઉનલોડ કરી મવદ્યાથીઓને સાંભળાવી અને સાથે સિજાવી. ૫) એન્રોઈડ ફોનિાાં ચાલ ેતેવી મશક્ષણને લર્તી એપ ડાઉનલોડ કરી મશક્ષકે મવદ્યાથીઓને તેના દ્વારા ભણાવ્યા. ૬) મશક્ષણને લર્તા વીક્રડઓ યટુયબુ પરથી િેળવી મવદ્યાથીઓને બતાવ્યા અને સિજાવ્યા. ૭) મશક્ષકે વોટ્સએપ પર ગ્રપુ બનાવી મવદ્યાથીઓને મશક્ષણને લર્તી સિસ્યાનુાં ઘરેથી મનરાકરણ િેળવી શકે તેવી વ્યવસ્થા કરી. ૮) ટેક્નોલોજીના ઉપયોર્ દ્રારા સ્િાટા કલાસરૂિ ની વ્યવસ્થા કરી મવદ્યાથી ઓિાાં મશક્ષણ પ્રત્યે રસ વધાયો.

Page 104: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 104

૯) મશક્ષણિાાં ઉપયોર્ી મવમવધ વેબસાઈટની સિજ મવદ્યાથી ઓન ેઆપી. ૧૦) ઈન્ટરનેટ પરથી રસપ્રદ પઝલ, ડીક્ષનરી, મશક્ષણને લર્તી ર્િે વર્ેરના ઉપયોર્ દ્વારા મવદ્યાથી ઓને સિજાવ્યા. ૧૧) ઈન્ટરનેટ પરથી ઈમતહાસના ,મવજ્ઞાનના પ્રયોર્ના અન ે લણતના વીક્રડયો દ્વારા મવદ્યાથી ઓન ેભણાવ્યા. ૧૨) શાળાના એલ.સી.ડી. પર અથવા પ્રોજેકટર દ્વારા તિાિ મવષયોના મદુ્દાઓનો વીક્રડયો િેળવી મવદ્યાથીઓન ેસિજાવ્યા. સરકારી પ્રાથમિક શાળાના મશક્ષકો દ્વારા બનાવેલ વેબસાઈટ/બ્લોર્ નીચે પ્રિાણે છે. જે આપને આપના મશક્ષણકાયાિા ઉપયોર્ી થઇ શકે છે: www.edusafar.com www.bhaveshsuthar.com www.bhaveshpandya.org www.dabhirajesh.blogspot.in www.nvndsr.blogspot.in www.manishsuthar2013.blogspot.com

(૪) પ્રશ્ન: શુ ં આપના કે આપની િાળા દ્વારા િાળાની પ્રવશૃતઓનો ફેલાવો કરવા માટે કોઈ નવીનતમ પ્રવશૃિ કરવામા ંઆવે છે? તેની ટ ંકી શવગત જિાવો. તારિ: મશક્ષકોએ ટેકનોલોજીના ઉપયોર્ દ્વારા નીચે મજુબના નવીનતિ પ્રયોર્ કરેલ છે. ૧) મશક્ષકો શાળાની તિાિ પ્રવમૃિ વોટ્સ એપ પર મશક્ષકોના ગ્રપુિાાં શેર કરે છે અને ફેસબકુ પેજ પર પણ પ્રવમૃતઓના ફોટા તથા િાક્રહતી શેર કરવાિાાં આવ ેછે. ૨) શાળાની તિાિ પ્રવમૃતના ફોટાનુાં કલેક્શન શાળા પ્રોફાઈલિાાં રખાય છે અને વાલી િીટીંર્ કે અન્ય શાળા ઉત્સવિાાં સૌન ેબતાવવાિાાં આવે છે. 3) ભતૂપવૂા મવદ્યાથી સાંિેલન, રેલીનુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે જેથી શાળા પ્રવમૃતનો પ્રચાર થાય છે.

વેબસાઈટ બ્લોગ મખુપત્ર

www.timbineshprimaryschool.webs.com www.shahpurschool.blogspot.in પેક્રરસ્કોપ

http://prerana2015.blogspot.in/ રેવા ગુાંજ

http://tejasmehta4.blogspot.in/ ઉડાન

www.samadaraps.blogspot.in કલરવ

Page 105: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 105

૪) નર્ર પ્રાથમિક મશક્ષણ સમિમતના મખુપત્રિાાં શાળાની મસદ્વદ્ધ નો પ્રસાર કરવાિાાં આવે છે અન ેપ્રેસ નોટ પણ આપવાિાાં આવ ેછે. ૫) શાળાિાાં થયેલ કાયાિિનુાં રેકોડીંર્ કરીને સીડી કે ડીવીડી સ્વરૂપે રાખી સમ્િેલનિાાં બતાવાય છે અને સિાચારપત્રિાાં નોંધ અપાય છે. ૬) શાળાના તિાિ કાયાિિના ફોટા લીધા બાદ પેન રાઈવ દ્વારા દરેક ફોટા આસપાસની શાળાિાાં મશક્ષકોને અપાય છે. ૭) એક શાળાની પ્રવમૃતના ફોટોગ્રાફનુાં ફોલ્ડર બનાવી એક પાવર પોઈન્ટ પે્રઝને્ટેશન સ્વરૂપ ે તેિન ેબી.આર.સી. ભવનિાાં સબમિટ કરવાિાાં આવ્યા. ૮) શાળાની િાસીક વાલી િીટીંર્િાાં તિાિ પ્રવમૃિ પ્રોજેક્ટર ઉપર બતાવવાિાાં આવે છે. ૯) શાળાએ પોતાનુાં સિાચારપત્ર Activity Times શરુ કયુાં જેિાાં તેઓ ચાલ ુિાસની તિાિ પ્રવમૃતઓ છપાવે છે અને તિાિ ક્લસ્ટરની શાળાિાાં તેિજ પાંચાયત અને ર્ાિના લોકોિાાં તે વહેંચવાિાાં આવે છે. ૧૦) શાળાિાાં બલુેટીન બોડા ચાલ ુકયુાં છે અન ેય ુટયબુિાાં શાળાની એક ચનેલ બનાવવાિાાં આવી છે. આ મસવાય ટેકનોલોજીનો સદુપયોર્ કરવા મશક્ષકોએ બ્લોર્, વબેસાઈટ બનાવે છે અન ે શાળા દ્વારા મખુપત્ર પણ બહાર પાડવાિાાં આવે છે જેના નાિ આ પ્રિાણે છે.

www.mineshkumar81.blogspot.com રિકડુાં

www.liyaprimaryschool.blogspot.in અક્ષરનુાં અજવાળાં

www.pragnaabhigamsafar.blogspot.com દપાણ

www.khaparvadaschool.blogspot.in સ્પાકાલ

www.timbaprimaryschool.blogspot.com

www.shrisukhparkanya2.blogspot.com

www.kjparmar.in

www.teachkidzee.blogspot.com

www.icdabhi.blogs.in

www.lakhnakaschool.blogspot.in

www.sarvatragnanm.blogspot.in

www.pankajsid34.blogspot.com

Page 106: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 106

(૫) પ્રશ્ન: શુ ંઆપ શવદ્યાથીઓને ટેકનોલોજી ના ઉપયોગ દ્વારા ભિાવો છો? જો હા તો િેના દ્વારા? બાળકોમા ંશુ ંફેરફાર જોવા મળયો? તારિ: ૯૪% મશક્ષકો મવદ્યાથીઓને ટેકનોલોજી ના ઉપયોર્ દ્વારા ભણાવે છે અને તેઓ નીચે મજુબની પદ્ધમતનો ઉપયોર્ કરે છે: ૧) શાળાિાાં ઈ લમનિંર્ િોડયલુ બનાવેલ છે જેિાાં દરેક પ્રકરણના પાવર પોઈન્ટ સ્લાઈડ શો અને િલ્ટીપલ ચોઈસના જવાબની ક્વીઝ બનાવેલ છે જેના દ્વારા મવદ્યાથીઓએ શીખેલ પાિનુાં મલૂ્યાાંકન સરળતા થી થાય છે. આ પૈકી અમકુ ફાઈલ www.nikeshajani.blogspot.in બ્લોર્ પર મકેુલ છે. આ તિાિ ઉપયોર્ દ્વારા મવદ્યાથીઓની હાજરીિાાં અને તેિના વામષિક પક્રરણાિિાાં સધુારો જોવા િળયો છે. ૨) ધોરણ ૮ ના મવદ્યાથીઓના િાટે તિાિ મવષય િાટેની એન્રોઇડ ક્વીઝ એપ ડાઉનલોડ કરીને મવદ્યાથીઓ પાસ ેજ રિાડાય છે. 3) મશક્ષકોએ ડીજીટલ સોફ્ટવેર શાળા િાટે ખરીદેલ છે અને તેઓ અન્ય મશક્ષકોને પણ એિ .એસ. ઓફીસ શીખવા િાટે પ્રોત્સાહન આપે છે .મવદ્યાથીઓ મવમવધ પાિ િાટેના પે્રઝેન્ટેશન પણ બનાવે છે. જેથી તેઓ જાતે પે્રઝેન્ટેશન બનાવતા અને આપતા શીખે અને તેઓ આશાનીથી સહાધ્યાયીઓને પણ શીખવી શકે. ૪) મશક્ષકે બ્લોર્ બનાવેલ છે www.kjparmar.in તેઓ જાતે પાવર પોઈન્ટ પે્રઝેન્ટેશન પર યમુનટ ટેસ્ટ તૈયાર કરે છે. ૫) મશક્ષક પોત ે એક ર્લણત-મવજ્ઞાન અને કમ્પ્યટુરનુાં મશક્ષણ આપતી સાંપણૂા ગજુરાતી ભાષાિાાં જ વેબસાઈટ ચલાવ ે છે. જેનુાં નાિ છે: http://www.vishalvigyan.in તેના પર કમ્પ્યટુરિાાં ચાલ ે તેવી ધોરણ ૬-૮ની ર્ેિ મકેુલ છે. સાથે તેિણ ે જ બનાવેલ એન્રોઈડ એપ્સ પણ છે. સાથે તેિણ ેિોબાઈલિાાંથી જ એમનિશેન મવડીયો બનાવી અને YouTube અને વેબસાઈટ પર મકેુલ છે. જેનાથી મવદ્યાથીઓ ખબૂ પ્રભામવત થઈ અને શીખી રહ્યા છે. ૬) મશક્ષક દ્વારા મવદ્યાથીઓને ભણાવતા પ્રકરણનુાં વર્ાખાંડિાાં જ મવડીયો શકૂ્રટિંર્ કરવાિાાં આવ્યુાં છે અન ેમશક્ષકો તે મવદ્યાથીઓને ટી.વી. પર બતાવે છે જેથી મવદ્યાથીઓને આસાનીથી દરેક પ્રકરણનુાં પનુરાવતાન થાય છે. ૭) શાળાની પ્રાથાનાિાાં કમ્પ્યટૂરની િદદથી વાતાા સાંભળાવવાિાાં આવે છે , જેનાથી મવદ્યાથીઓિા શદુ્ધ ઉચ્ચારણનો ગણુ કેળવી શકાયો છે. ૮) મશક્ષક નીચ ે મજુબના બ્લોર્ પણ ચલાવે છે જેિાાં તેઓ મવદ્યાથી િાટે મવડીયો, પાવર પોઈન્ટ પે્રઝેન્ટેશન વર્ેરે અપલોડ કરે છે જેથી અન્ય મશક્ષકો પણ તેઓ ઉપયોર્ શાળાિાાં કરે. www.vasaninaresh.blogspot.in, www.rameshsenta7.blogspot.in, www.timbineshprimaryschool.webs.com, www.mineshkumarblogspot.com ૯) એક મશક્ષક નીચેના સોફટવેરનો ઉપયોર્ મવદ્યાથીઓને મવજ્ઞાન અને ર્લણતના મદુ્દા સિજાવવા િાટે કરે છે: Satellitium

Page 107: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 107

Geogebra Microsoft Mouse Mischief Kword Quiz Stellarium ના ઉપયોર્થી મવદ્યાથીઓનો ખર્ોળશાસ્ત્રિાાં રસ જાગ્યો. મવદ્યાથીઓ સૌર િાંડળ, તારાિાંડળ, આકાશર્ાંર્ા, સયૂા અને ચાંદ્ર ગ્રહણ વર્ેરે સિજતા થયા. Geogebra ના ઉપયોર્થી મત્રકોણમિમત અન ેતેના અલર્ સતુ્રો સિજતા થયા. ૧૦) સાિાજીક મવજ્ઞાનનાાં મશક્ષણિાાં જ્યારે નકશાની સિજ આપવાની થાય છે, ત્યારે શાળાિાાં કમ્પ્યટૂરિાાં GOOGLE MAP ની APPLICATION ની િદદથી અક્ષાાંશ - રેખાાંશ ની સિજ રસપ્રદ રીતે આપવાિાાં આવે છે. (૬) પ્રશ્ન: આપે િાળામા ં ડીજીટલ લાયબે્રરીના શનમાગિ અને તેના ઉપયોગ માટે કરેલ પ્રવશૃિ

અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો.

તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) લાયબ્રેરી િાાંથી કોને કયુાં પસુ્તક લીધુાં તે સરળતાથી નોંધવા અને રેકોડાિાાં રાખવા િાટે લાયબ્રેરીનુાં રજીસ્ટર કોમ્પ્યટુરિાાં બનાવવાિાાં આવ્યુાં છે. આ રજીસ્ટર થકી લાયબ્રેરીના ડડે સ્ટોકની પણ િાક્રહતી િળી રહ ે છે. (અલભષેક સીંઘ - ખેડા - 9998340117, જીતેન્દ્રકુિાર પરિાર - બનાસકાાંિા - 9913586241, પે્રિજી કારેલીયા - જાિનર્ર - 9898791013, સાંજયભાઈ પટેલ - પાટણ - 9998194404, મિતલુભાઇ પટેલ - પાટણ - 9724641090) ૨) બાળકો શાળાનુાં પસુ્તકાલય ઘરે લઇ જઈને વાાંચે તે િાટે કાપડની થલેી અથવાતો પતરાની પેટી રાખવાિાાં આવી છે જેની અંદર ચોપડીના સેટ બનાવી રાખવાિાાં આવ ેછે વારાફરતી બાળકો આ પેટી થવા થેલી લઈને ઘરે લઇ જાય છે અને આ ચોપડી પોતે, િાતા-મપતા તેિજ આજુબાજુના સાક્રહત્યપે્રિી વાાંચે છે. (સાંજયકુિાર પટેલ - ર્ાાંધીનર્ર - 9979664643) ૩) શાળાની લાયબ્રેરીના પસુ્તકોના મખુ્ય પષુ્િને સ્કેન કરીને પ્રાથાનાખાંડિાાં ધોરણને અનરુૂપ પસુ્તકોના મખુ્ય પષુ્િ બતાવવાિાાં આવે છે બાળકોને જે પષુ્િ ર્િે તે બકુનુાં નાિ લખે છે અને લાયબ્રેરીિાાંથી પોતાની જાતે શોધીને લઇ લે છે. (પ્રવીણમસિંહ ઝાલા - જાિનર્ર - 9974060933) ૪) ડીજીટલ લાયબ્રેરી િાટે લાયબ્રેરીના પસુ્તકોની િળે તેટલી સીડી ભેર્ી કરી છે બાળકો તે સીડી િાાંથી પોતાની જાતે પ્લે કરીને શીખે છે. (ઈિરભાઈ ડાભી - ડીસા - 9879465315) ૫) જ્ઞાનકુાંજ પ્રોજેક્ટ અંતર્ાત શાળા િળેલ ૧૦૦ ટેબલટે િળેલા હતા તેિાાંથી ૨૫ ટેબલેટિાાં ૨૩૦-૨૫૦ જેટલી વાતાા અને વાતાાની એપ્લીકેશના નાખવાિાાં આવે છે જેનો ધોરણ ૫ ના મવદ્યાથી ઉપયોર્ કરે છે. (અમિનભાઈ પ્રજાપમત - ર્ાાંધીનર્ર - 9724089181) ૬) શાળાના કોમ્પ્યટુરિાાં વાતાા, રમજુી ચોપડી, શૈક્ષલણક પસુ્તકો તેિજ સલચત્ર વાતાાની સોફ્ટ કોપી ઓનલાઈન અથવા બીજા મશક્ષકો પાસેથી સોમશયલ િીક્રડયાના િાધ્યિ થકી PDF સ્વરૂપે િેળવી તેન ે

Page 108: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 108

ડાઉનલોડ કરીને શાળાના કોમ્પ્યટુરિાાં ઇન્સ્ટોલ કરવાિાાં આવી છે તિેજ બાળકોને જે ચોપડી પોતાની જાતે ઈન્ટરનેટ પર ના િળે તે મશક્ષકને કહ ે છે મશક્ષક પોતાની જાતે ઈન્ટરનેટ ની િદદ વડ ેશોધીને સોફ્ટ કોપી શોધીને આપે છે અથવા જો મવદ્યાથીને વીક્રડયો વાળી વાતાા જોઈતી હોય તે કોમ્પ્યટુરિાાં ઈન્ટરનેટના િાધ્યિ થકી યટુયબુ પરથી પોતાની જાતે સચા કરીને વીક્રડઓ વાળી વાતાા સાંભાળે છે. જેથી બાળકો ફ્રી તાસિાાં તેનો ઉપયોર્ કરી શકે. (લક્ષ્િીનારાયણ પટેલ - ઇડર - 9714455702, ર્ૌતિભાઈ ર્ોક્રહલ - બોરસદ - 9974395404, બાબભુાઈ િોર - કચ્છ - 9925640338, મપ્રયદશી અંબાલાલ - જાિનર્ર - 9913691216, પ્રજ્ઞાબેન જોશી - પોરબાંદર - 9737904660, દીપકભાઈ ધરામવયા - જાિનર્ર - 9898296367, જર્તમસિંહ િકવાણા - સાબરકાાંિા - 9687664068, નીશીથભાઈ આચાયા - અિદાવાદ - 9662359321, ભાવીનભાઈ કોક્રરયા - પોરબાંદર - 9586620719, દીપલીબેન િહીડા - આણાંદ - 9408865196, પાંકજભાઈ પ્રજાપમત - બનાસકાાંિા - 9428557463)

Page 109: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 109

ઈતર પ્રવશૃિ દ્વારા શવકાસ

Page 110: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 110

(૧) પ્રશ્ન: અવોડગ દ્વારા બાળકોના આત્મશવશ્વાસ, ઉત્સાહ અને શિક્ષિમા ં રસ રહ ે છે. તે માટે આપે કરેલ નવતર પ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) શાળાિાાં બાળકો હાજર રહ ે તે િાટે િક્રહનાિાાં જે બાળકની સરેરાશ હાજરી વધ ુ હોય તેને સ્ટાર આપવાિાાં આવે છે. (નાકરાણી ભાવેશભાઈ - અિરેલી - 9974005480, િલયભાઇ જોશી - ભાવનર્ર - 9426624442) ૨) બાળકોને શાળા લેવલે, તાલકુા અને જીલ્લ્લા લવેલે યોજાયેલ રિત-ર્િત તેિજ બીજી સ્પધાાિાાં મવજેતા બાળકને િળેલ અવોડાનુાં પ્રદશાન ર્ોિવવાિાાં આવે છે જેથી બીજા બાળકો તે અવોડા િેળવવા િાટે પ્રોત્સાક્રહત થાય. (ક્રદલીપભાઈ મવહોલ - િહસેાણા - 9725871658) ૩) શાળાિાાં બાળકોને સાક્ષરી મવષયો પ્રત્યે નહીં પરાંત ુ સ્વચ્છતા મવશે થોડી રુલચની જરૂર હતી.આ સિસ્યા મનવારવા શાળાિાાં "સ્વચ્છ વર્ાખાંડ એવોડા" આપવાનુાં મવચાયુાં.જે વર્ાની સફાઈ,સાધનોની ર્ોિવણી,બાળકોની સ્વચ્છતા સૌથી સારી તે વર્ાને સ્વચ્છ વર્ા જાહરે કરીતે આખો ક્રદવસ રોફી તે વર્ાિાાં મકુવાિાાં આવતી. (સતુરીયા મનધીબેન - અિરેલી - 9825542629) ૪) શાળાિાાં દરમિયાન શૈક્ષલણક તેિજ લબનશૈક્ષલણક બાબતિાાં આર્ળ હોય તે મવદ્યાથીને “સ્રુ્ડન્ટ ઓફ યર” આપવાિાાં આવે છે. (િીરાબેન ડોડીયા - રાજકોટ - 8490822998, નીરવભાઈ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9586116776) ૫) ઘક્રડયા કમવતા મવકલ્પ આધાક્રરત પ્રશ્નો ની નાની લેલખત સ્વરૂપની કસોટી ર્લણત િા ઝડપ અન ેચોક્કસાઈથી ર્ણતરી કરતા દાખલાઓ અન ેખાસ દરરોજ અંગ્રજેી િા એક નવો શબ્દ (New Word) શોધી લાવનાર ને ઇનાિ આપી પ્રોત્સાહન આપવાિા આવે છે. (ક્રહરેનભાઈ જાની - ભાવનર્ર - 9737690179) ૬) વામષિક પક્રરણાિિાાં જે મવદ્યાથીને ૬૦%, ૭૦%, ૮૦% અને ૯૦% ઉપર હોય તવેા મવદ્યાથીને દાતા શ્રી તરફથી આમથિક ઇનાિ આપવાિાાં આવે છે, બીજા બાળકો આ તક નો લાભ લેવા વધ ુિહનેત કરતા થયા છે. સરેુશભાઈ નાર્લા - અિરેલી - 9925943358) ૭) બાળકિાાં િાનવીય મલૂ્યોનુાં ઘડતર થાય તે હતે ુ સહ શાળાિાાં ક્રદવ્યાાંર્ બાળકની જરૂક્રરયાત જે બાળક પણૂા કરે તે બાળકને "સેવા અવોડા" દર િહીને આપવાિાાં આવે છે.(રાિાનજુ અતલુકુિાર - વઢવાણ - 9979497014) ૮) શાળાિાાં બાળકોનો રસ રૂચી બન્યા રહ ેતે હતેથુી અલર્ અલર્ કેટેર્રી મજુબ અવોડા નીચે મજુબ આપવાિાાં આવે છે. શે્રષ્િ મવદ્યાથી એવોડા : બાળકો વાાંચનિાાં રસ લે અને પરીક્ષાિાાં ધ્યાન કેકન્દ્રત કરી વાાંચન કરે તે

િાટે મનયમિત મવદ્યાથી એવોડા : મનયમિતપણ ેઆવે તે િાટે સફાઈ એવોડા : સાફ સફાઈ રોજ રાખે અને કરે તે િાટે

Page 111: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 111

સરદાર પટેલ એવોડા : બીજા બાળકોને મશક્ષણિાાં િદદ કરે તે િાટે સાાંસ્કૃમતક એવોડા : સાાંસ્કૃમતક કાયાિિિાાં ભાર્ લે, રસ લ ેતે િાટે અને ઉત્સાહથી કાિ કરે છે તે િાટે અબ્દુલ કલાિ એવોડા : મવજ્ઞાન િાાં રસ લે તે િાટે ઈમતહાસકાર એવોડા : સાિાજજક મવજ્ઞાન મવષય પ્રત્યે રસ કેળવે (ક્રહરેનભાઈ સાંઘાણી - બોટાદ - 9904994294) (૨) પ્રશ્ન: આપ આપના શવદ્યાથીઓની કળા જેવી કે રમત, હસ્તકલા, વકતતૃ્વ અને લખાિિક્ક્તને શવકસાવવા અને પ્રોત્સાહન આપવા કયા પગલા લ્યો છો? ટ ંકમા ંશવગત જિાવો. તારિ: મશક્ષકો દ્વારા મવદ્યાથીઓની કળાને મવકસાવવા િાટે કરવાિાાં આવેલ પ્રોત્સાહનની મવર્ત નીચ ેપ્રિાણે છે. ૧) લખાણશન્ક્ત વધારવા મવદ્યાથીઓ પાસે સૌપ્રથિ નાના વાક્યો લખાવવાિાાં આવે છે ત્યારબાદ સ્વતાંત્ર લખાણ અન ે ત્યારબાદ તઓેન ે મનબાંધ લેખન, પત્રલખાણ અન ેવાતાા લખતા કરવાિાાં આવ્યા અને તેિાાંથી જેણે શે્રષ્િ લખાણ લખ્યુાં હોય તે મવદ્યાથીને શાળાિાાં શમનવારની બાલસભાિાાં ઇનાિ આપીને બહિુાન આપવાિાાં આવ્યુાં. ૨) હસ્તકલા િાટે મવદ્યાથીઓ પાસે વર્ાસશુોભન, શાળાસશુોભન, િેહાંદીસ્પધાા, લચત્રસ્પધાા, િીણબિી તથા અર્રબિી જેવી કૃમતઓ બનાવવાિાાં આવી, આ ઉપરાાંત વેસ્ટિાાંથી બેસ્ટ વસ્ત ુઅને િાટીિાાંથી બનતા રિકડાાંની સ્પધાા કરી તેના એક પ્રદશાનનુાં આયોજન પણ કરવાિાાં આવ્યુાં. 3) શાળાના િેદાનિાાં વકૃ્ષો પર વાાંચનપોથી રાખવાિાાં આવેલ છે જેથી રીસેશના સિયિાાં મવદ્યાથી વકૃ્ષ પાસે બેસીને વાચી શકે. ૪) શાળાના નોટીસબોડા પર મવદ્યાથી દ્વારા સિાચારપત્ર િાાંથી જાણવા જેવુાં, મવજ્ઞાનની નવી શોધો, રેતી લચત્રો અને અન્ય રાંર્ીન લચત્રો મકુવાિાાં આવે છે અને તેિાાંથી જે મવદ્યાથી દ્વારા શે્રષ્િ પ્રદશાન કરવાિાાં આવ્યુાં હોય તેનુાં બહિુાન કરીને તેના સાંગ્રહ તરીકે ફાઈલ બનાવી પસુ્તકાલયિાાં રાખવાિાાં આવે છે. ૫) શાળાની પ્રાથાનાિાાં હાજરી પ્રિાણે બે મવદ્યાથીઓ ઉખાણા, વાતાા, સિાચાર, જાણવા જેવુાં અને પોતાને જે મવષય ર્િતો હોય તેના પર થોડી વાર િાટે બોલે જેથી તેિનો સૌની સાિે બોલવાનો ડર દૂર થાય છે. ૬) શાળાિાાં દરેક વર્ા વચ્ચે અવનવી સ્પધાાન ુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે જેથી મવદ્યાથીને દર વખત ેનવુાં કરવાની ઉત્સકુતા રહ ે છે અને જે મવદ્યાથી શે્રષ્િ હોય તેિને તાલકુા કક્ષા અને જીલ્લાએ સાંબાંમધત સ્પધાા િાટે જવા િાટે શાળા દ્વારા િોકલવાિાાં આવે છે. ૭) મવદ્યાથીઓને લચત્ર બતાવવાિાાં આવે છે અને તનેા પરથી તેઓ વાતાા બનાવે છે જેથી તેિનાિાાં મવચારવાની શન્ક્ત મવકસે છે અને તેનુાં મલૂ્યાાંકન મશક્ષક અને તેિના દ્વારા મનયકુ્ત મવદ્યાથીઓ કરે છે તથા તેિની ભલૂ સધુારે છે.

Page 112: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 112

(૩) પ્રશ્ન: વેસ્ટ માથંી બેસ્ટ બનાવવા ના નવતર પ્રયોગ ને બીજી િાળામા ંઅમલી બનાવી િકાય? આપની િાળામા ં પ્રકારની કોઈ પ્રવશૃિ કરવામા ં આવી હોય તો તેની ટ ંકી શવગત જિાવો. તારિ: િળેલ ઉિર પરથી જાણવા િળે છે કે બધાજ મશક્ષકોના િત મજુબ આ પ્રવમૃિ દરેક શાળાિાાં કરાવી શકાય છે. ૧) પેપર વેસ્ટ િાાંથી ટી.એલ.એિ બનાવવાિાાં આવ ેછે. ૨) શાળાિાાં ૩ કચરા પેટી રાખી છે ૧ િાાં પ્લાકસ્ટક અને લોખાંડ ૨જી િાાં પેપરનો કચરો ૩ જીિાાં વન્સ્પતીજન્ય કચરો ભરવાિાાં અવે છે. અને આ કચરાને જુદી જુદી વસ્તઓુ બનાવવાિાાં ફરી ઉપયોર્િાાં લેવાિાાં આવ ેછે. 3) પ્લાસ્ટીકની બોટલ કાપી તેિાાં છોડ ઉર્ાડવાિાાં આવે છે. ૪) નકાિા ટાયરિાાંથી ક્રહિંચકા બનાવવાિાાં આવ્યા છે. ગ્લકુોઝની બોટલિાાંથી ઝમ્િર બનવવાિાાં આવ્યા છે. ૫) પેન્ન્સલના છોલનો લચત્ર દોરવાિાાં તથા સશુોભન કરવાિાાં ઉપયોર્ કરવાિાાં આવે છે. ૬) પ્લાકસ્ટક ઓર્ળી અને તેિાાંથી બીબા બનાવી અન ેટાઈલ્સ બનાવી છે ૭) પ્લાકસ્ટકની થેલીિાાંથી તોરણ બનાવવાિાાં આવ્યુાં છે ૮) શાળાિાાં એક ખાડો બનાવવાિાાં આવ્યો છે જેિાાં કચરાનો મનકાલ કરવાિાાં આવે છે અને સેન્દ્રીય ખાતર બનવવાિાાં આવ ેછે. ૯) અમકુ પમૂતિઓિાાંથી િળતી િાક્રહતીના કક્રટિંર્ સાચવી તેનુાં આખ ુકલકે્શન તૈયાર કરીએ છીએ. જે બાળકોને જ ઉપયોર્ી મનવડ.ે ૧૦) ચોકના રુ્કડાિાથી રાંર્ોલીનો પાવડર બનાવ્યો. ૧૧) પ્લાકસ્ટકિાાંથી પર્ લછુણીયા, થિોકોલિાાંથી રોબોટ બનાવવાિાાં આવે છે. ૧૨) પ્લાકસ્ટકની બોટલ િાાંથી પેન સ્ટેન્ડ અને ફ્લાવર પોટ બનાવવાિાાં આવ્યુાં. ૧૩) દૂધ સાંજીવની યોજના, ર્ાિિાાંથી બધી દૂધની થેલી એકિી કરી તેને િાકેટિાાં વેચી જે પૈસા આવે તેનો બાળકોના મવકાસ પાછળ ઉપયોર્ થાય છે. ૧૪) નકાિી બોલપેનને ઓર્ાળી તેિાાંથી બ્રશ બનાવવાિાાં આવે છે. ૧૫) લગ્નની કાંકોત્રી િાાંથી ફોટો ફે્રિ બનાવી અને તેની કોપી િાાંથી જુિર બનાવ્યા. ૧૬) નકાિી પ્લાસ્ટીકની બોટલિાાંથી થિોસની બોટલ બનાવી જેથી તેિાાં પાણી િાંડુ રહી શકે. ૧૭) આ ઉપરાાંત મશક્ષકોનુાં સચૂન છે કે આવા વેસ્ટ િાાંથી બેસ્ટ વસ્તઓુ બનાવવા િાટેના વકાશોપ શાળાિાાં થવા જોઈએ જેથી બાળકોિાાં સર્જનાત્િકતાનો મવકાસ થાય. (૪) પ્રશ્ન: “િરદોત્સવ” (રદવાળી કેમ્પપ) જોધપરુ પ્રાથશમક િાળા નબંર ૧, અમદાવાદ મા ંરદવાળી વેકેિન દરશમયાન તારીખ ૭ નવેમ્પબર થી ૧૭ નવેમ્પબર સધુી િાળાના મખુ્ય શિક્ષક પ્રતાપભાઈ ગેરડયા અને સાથી શિક્ષકોના સહકારથી િરદોત્સવનુ ંઆયોજન કરવામા ંઆવ્યુ.ં

Page 113: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 113

િરદોત્સવ દરશમયાન બાળકો િાળાએ આવી સવારમા ં યોગ - પ્રાિાયામ કરે છે.ત્યાબાદ સર્જનાત્મક પ્રવશુતમા ં વેસ્ટ માથંી બેસ્ટ,કોરડયા િિગાર, ણગફ્ટ કાડગ જેવી વગેરે પ્રવશુત સાથે મલુ્ય શિક્ષિ મળી રહ ે તેવી પ્રવશુત કરાવવામા ંઆવે છે. િાળામા ં બાળકોને રક્રકેટ, ટેશનસ, વોલીબોલ અને ફુટબોલ જેવી રમતો પિ રમાડવા આવે છે. આ રીતે િાળા બાળકો વેકેિનના સમયમા ંિાળા અને શિક્ષિ સાથે જોડાયેલા રહ ેતેવી પ્રવશુત કરવામા ંઆવે છે. આપના દ્વારા બાળકો વેકેિનના સમયમા ંિાળા અને શિક્ષિ સાથે જોડાયેલા રહ ેતે માટે કરેલ પ્રવશુત અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. જવાબની સાથે મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપલે છે. ૧) શાળાના ધોરણ ૮ ના બાળકોના જુથ પાડી વેકેશન દરમ્યાન શાળાના આસપાસના મવસ્તારના લોકોિાાં પાન - િસાલા અને તિાકુથી થતા રોર્ોની જાણકારી આપી તેનાથી દુર રહ ેઅને તેન ુસેવન ન કરે તેની સિજુતી આપવાિાાં આવી. જેનાથી બાળકોિાાં સાિાજજક સિરસતા કેળવાય. પોતાની વાત અલભવ્યક્ત કરવાની ક્ષિતા કેળવાય. બાળક પોતે પણ ભમવષ્યિાાં તેનો ઉપયોર્ કે સેવન ન કરે. (િનાલીબેન પટેલ - જાિનર્ર - 9428667469) ૨) "િારી ડાયરી િારા હાથે" અંતર્ાત વેકેશન દરમ્યાન બાળકે કરેલ પ્રવમૃિ અને ક્રદનચયાા લખવા આપવાિાાં આવી.જેથી બાળકો વેકેશન દરમિયાન મશક્ષણ સાથે જોડાયેલ રહ.ે (રિેશચાંદ્ર પટેલ - ભરૂચ - 9426859056) 3) “ક્રદવાળી કેમ્પ” અંતર્ાત શાસ્ત્રી મશક્ષક િહાસાંઘના સહકારથી પાાંચ ક્રદવસના ક્રદવાળી કેમ્પનુાં આયોજન કરવાિાાં આવ્યુાં. આ ક્રદવાળી કેમ્પિાાં સાંર્ીતસ્પધાા, લચત્રસ્પધાા, રિોત્સવ, લેખનસ્પધાા, વકૃત્વસ્પધાા અને સાાંસ્કૃમતક કાયાિિો વર્ેરેનુાં આયોજન કરી બાળકોને મશક્ષણ સાથે જોડી રાખવાિાાં આવ્યા. (સરેુશકુિાર િક્કર - પાટણ - 9825504972) ૪) “કબડ્ડી કેમ્પ” અંતર્ાત વેકેશન દરમિયાન શાળાિાાં કબડ્ડીસ્પધાાન ુાં આયોજન કરવાિાાં આવ્યુાં. આ કબડ્ડી કેમ્પિાાં શાળાના બાળકોએ અને કન્યાઓએ વધ ુપડતો ભાર્ લીધો. મવજેતા ટીિને લોકસહકાર દ્વારા પ્રોત્સાક્રહત કરવાિાાં આવ્યા.આ રીતે બાળકોના આત્િમવિાસિાાં વધારો કરવાિાાં આવ્યો. (ઉત્પાલકુિાર કુલકણી - બનાસકાાંિ - 9898365955) ૫) શાળાિાાં ગ્રીષ્િોત્સવનુાં આયોજન કરવાિાાં આવ્યુાં. તે અંતર્ાત શાળાિાાં બાળકોને ટેકનોલોજી ના ઉપયોર્ દ્વારા મશક્ષણ આપી કોમ્પ્યટુરની રેનીર્ આપવાિાાં આવી. (મશવાાંર્ીબને શાસ્ત્રી - દાહોદ - 9409163860)

(૫) પ્રશ્ન: બાળકોમા ંબહારનુ ંજ્ઞાન અને સામાન્ય જ્ઞાન મા ંવધારા માટે કયા પ્રકારની પ્રવશૃિઓ કરી િકાય?

Page 114: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 114

તારિો: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. જવાબની સાથે મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપલે છે. ૧) શાળાનુાં સાિામયક શરુ કરવુાં. આ સાિામયક બનાવવાનુાં કાિ બાળકોને જ સોપવુાં. આ સાિામયક આજુબાજુની શાળાઓિાાં પણ િોકલવુાં. ૨) દરરોજ બનતી ઘટનાઓની ચચાા શાળાિાાં પ્રાથાનાસભાિાાં કરવી અને પછી પ્રશ્નોિરીનુાં આયોજન કરવુાં. 3) અલર્ અલર્ સ્થળની મલુાકાતે બાળકોને લઇ જવા અને તેના પર પોજેકટ બનાવવા આપવા. ૪) શાળાના બાળકો દ્વારા મવજ્ઞાનના પ્રયોર્ો કરવા તથા બીજી શાળાઓિાાં જઈને પ્રયોર્ો કરવા, અને બાળકોને પ્રશ્નોિરી સ્પધાા રિાડવી. ૫) શાળાના પસુ્તકાલયિાાં સાિાન્ય જ્ઞાનના પસુ્તકો લાવીને બાળકોને વાાંચવા િાટે આપવા, શાળાિાાં સિાચારપત્રો અને સાિામયકો પણ ખાસ બાળકોન ે વાાંચવા િાટે આપવા. બની શકે તો બાળકોને ઈંટરનેટ સાથે જોડીને બાળકોને જ્ઞાનનો ભાંડાર આપવો. ૬) સિાચાર પત્રિાાં આવતા સિાચાર પરથી બાળકોને પ્રોજેક્ટ તૈયાર કરવા આપવા. ૭) કોન બનેર્ા કરોડપમત જેવી રિત રિાડીને સાિાન્ય જ્ઞાન િાાં વધારો કરવો. ૮) શાળાિાાં ઈંટરનેટ િારફતે ફેસબકુ, વ્હોટસ એપ જેવા િાધ્યિો દ્વારા િાક્રહતી િેળવવા અને તેના પરથી પ્રોજેક્ટ બનાવવા આપવા. ૯) વર્ાિાાં જેટલા બાળકો હોય તેટલા સાિાન્ય જ્ઞાનનાાં પ્રશ્નોની લચઠ્ઠીઓ બનાવવી બાળકોને એક એક લચઠ્ઠી ઉપાડવા કહવે ુાં અને પછી જે પ્રશ્ન હોય તેનો જવાબ બીજા ક્રદવસે શોધીને લાવવા અને પોતાનો પ્રશ્ન બીજાને પછૂવો અને વર્ાિાાં ચચાા કરવી. ૧૦) પાંચાયતની િીટીંર્િાાં બાળકોને લઇ જવા અને શક્ય હોય તો બાળકોને રીસેસના સિયિાાં દુરદશાન પર સિાચાર બતાવવા. (૬) પ્રશ્ન: શુ ંતમે તમારી િાળામા,ં શિક્ષિની રદિામા ંપ્રથમ પગલી લેતા બાળક માટે રમતની સાથે શિક્ષિ આપવા માટે રમતની સાથે શિક્ષિ આપવા માટે કોઈ નવીન પ્રવશૃિ કરેલ હોય તો તેની ટ ંકમા ંમારહતી આપો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) એક મશક્ષકે બાળકોને અંગ્રેજી મવષય શીખવવા િાટે તેઓ એ લાકડાના નાના રુ્કડા કયાા અને તેની ઉપર અંગ્રજેીના મળૂાક્ષરો કેમપટલ અને સ્િોલિાાં લખવાિાાં આવ્યા વર્ાિાાં મશક્ષક જે મળૂાક્ષર બ્લેકબોડા પર લખે અને બોલે તે બાળકો લાકડાના રુ્કડા િાાંથી શોધે અને બોલી બતાવે. આ પ્રવમૃિ દ્વારા મશક્ષક બારાક્ષરી અને સ્પેલલિંર્ ની ર્ેિ પણ શીખવાડી. ( મવનોદભાઈ હીરાણી - બોટાદ)

Page 115: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 115

૨) ૧-૨ ધોરણિાાં બાળકોને ર્ાલણમતક સાંખ્યા સરળતાથી આવડ ેતે હતેથુી બાળકોને શાળાના િેદાનિાાં વકૃ્ષ નીચ ેલખોટી,પથ્થર,બાંર્ડીના તટેૂલા કાચ, કચકૂા અને સરોિીના બી ની િદદ લઇ બાળકોને જૂથ બનાવવાનુાં શીખવાડીને બાળકોને સાંખ્યા સરળતાથી શીખવાડી શક્યા. (ભરતભાઈ જોષી - રાણાવાવ) 3) બાળકોને ક્રદશા મવશે િાક્રહતર્ાર થાય તે હતેથુી એક મશક્ષકે ઓરડાના આિે ક્રદશાના ખણૂાિાાં કઇંક ને કઇંક વસ્ત ુછપાવી તે ર્ોતવાની રિત બાળકોને રિાડી. આ રિતિાાં બાળકોને ખાલી ક્રદશાના નાિ આપી વસ્ત ુર્ોતવાનુાં કહવેાિાાં આવ્યુાં અને બાળકો ક્રદશા પ્રિાણે વસ્ત ુર્ોતીને મશક્ષકને આપે છે અન ેક્રદશા મવશે િાક્રહતર્ાર થાય છે. (મનમશતાબને ભટ્ટ - કચ્છ) ૪) એક મશક્ષકે ધોરણ ૧ ના બાળકોને અંક સાંખ્યા શીખવાડવા િાટે અંકના કાડા બનાવ્યા આ કાડા બાળકો પોતાના ર્ાળાિાાં આખો ક્રદવસ પહરેી રાખે છે ,મશક્ષક બાળકોને જે કાડા આપે છે તેનાથી બાળકો િિશ બેસવા, રિત રિવા, પાણી પીવા અને ક્રરશેષિાાં રજા િેળવવા બાબત સધુી ઉપયોર્ કરે છે તથા આ કાડા બીજા ક્રદવસ ેબીજા બાળક સાથે બદલી નાખવાિાાં આવે છે. (ઘનશ્યાિભાઈ પટેલ - સરેુન્દ્રનર્ર, જીગ્નેશભાઈ શ્રીિાળી - અિદાવાદ) ૫) શાળાિાાં નવા આવતા બાળકોને સરળતાથી શાળાના વાતાવરણિાાં હળીભળી શકે અને સાથે સાથે ર્લણત મવષયિાાં અંક શીખવાડવા િાટે એક મશક્ષક દ્વારા પ્રવમૃિ કરી જેિાાં જે બાળકને જેટલા અંક આવડ ેએટલા હીંચકા ખાવાના. આ પ્રવમૃતથી વધ ુહીંચકા ખાવાના િોહિાાં બાળકો વધ ુઝડપથી અંક શીખ્યા. (સનુીલભાઈ બારોટ - નક્રડયાદ) ૬) ધોરણ ૧ અને ૨ ના નવા બાળકોને શાળાિાાં રસ પવૂાક આવતા થાય તે િાટે મશક્ષક દ્વારા બાળકોને ર્િતી રિતો જેવીકે સાપસીડી, ર્ીલીદાંડો, પકડદાવ, બરફ-પાણી જેવી રિતો તથા બાળકોન ેર્િતા બાળર્ીતો જુથિાાં ર્વડાવે છે જેથી બાળકો ર્ીત દ્વારા શબ્દનો ઉચ્ચારણ બરાબર કરી શકે. (ચાંદુલાલ રાિોડ - જાિખાંભાળીયા) ૭) બાળકોને આકાર આવડ ે તે િાટે વર્ાખાંડ ના ફ્લોર પર ચોરસ, લાંબચોરસ, મત્રકોણ, ર્ોળ સકાલ વર્ેરે આકાર દોરવાિાાં આવ્યા છે, બાળકોને નાના નાના રાંર્ીન પથ્થર આપીને આકાર દોયો હોય એ પ્રિાણે ર્ોિવવા િાટે કહવેાિાાં આવે છે રાંર્ીન પથ્થર હોવાથી બાળકો હોશભેર પથ્થર ર્ોિવવાનીઆ પ્રવમૃિ કરે છે. (જયેશભાઈ િાાંડવીયા - અિરેલી) (૭) પ્રશ્ન: િાળામા ંશુ ંલાવવુ,ં નવી વસ્ત ુક્ા ંબનાવવી, ઉજવિી કેવી રીતે કરવી, િાળામા ંથતી અમકુ પ્રવશૃિ ચાલ ુરાખવી કે બધં કરવી જેવી બાબતોની ચચાગમા ં શવદ્યાથીઓ ભાગીદાર થાય અને િાળામા ંબાળકોને ગમતા વાતાવરિનુ ંશનમાગિ થાય તે માટે કરેલ પ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) શાળાિાાં બર્ીચો નહોતો. તેથી પ્રાથાનાખાંડિાાં મવદ્યાથી સિક્ષ આ વાતની રજૂઆત કરી બાળકો આ વાત સાથે સહિત થયા કે ર્ાિની નજીક આવેલ નસારી, ઘર તેિજ ખેતરની આજુબાજુ ઉર્તા છોડ

Page 116: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 116

શાળાિાાં લાવીને પાલક તરીકે જવાબદારી સાંભાળવી. આિ શાળા તેિજ બાળકોના સહયોર્ વડ ેએક સુાંદર બર્ીચાનુાં મનિાાણ કયુાં. (કેળવણી રાિોડ - નિાદા - 7698764098, મવજયભાઈ કણઝારીયા - બોટાદ - 9924036038, રાિજીભાઈ રોટાતર - બનાસકાાંિા - 9726658508) ૨) બાળકો ને કેવી પ્રશ્નોિરી ર્િે? એ જાણકારી બાળકો પાસેથી િેળવી ન્ક્વઝ નુાં આયોજન કરવાિાાં આવ્ય,ુ અને દરેક બાળકો સહભાર્ી બને એ િાટે બાળકોના લેવલ મજુબ ગ્રપુ પાડી, દરેક ગ્રપુ િાટે અલર્ પોઇન્ટ મસસ્ટિ રાખવાિાાં આવી, આથી દરેક પાિ ને અંતે આવી રસપ્રદ ન્ક્વઝ રાખવાિાાં આવે છે, અને તેન ુસફળ પક્રરણાિ પ્રાપ્ત થયુાં છે. (કીશોરભાઈ પરિાર - ભાવનર્ર - 9016172676) ૩) શાળાિાાં ર્િે તે શૈક્ષલણક વસ્ત ુ તેિજ શાળાના િેદાનિાાં ખટૂતી વસ્ત ુ જોઈતી હોય તેની ચચાા-મવચારણા સમિમતના મખુ્ય સભ્ય અને શાળાના બાળકો વચ્ચે કરવાિાાં આવે છે અને બધાની સહિત લઇને વસ્ત ુફાઈનલ કરવાિાાં આવે છે. સમિમતના મખુ્ય સભ્ય દર શમનવારે મશક્ષકો સાથેની િીટીંર્િાાં પોતાની જરૂક્રરયાત શાલોઅના બાળકો વતી રાખે છે અને મશક્ષક ત ેવસ્ત ુશાળાિાાં ઉપલબદ્ધ કરાવે છે. (વાંદનાબેન જાની - જાિનર્ર - 9426711060, નરેન્દ્રભાઈ ચૌહાણ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9428002930, કુણાલ િારવણીયા - જુનાર્ઢ - 8141368808) ૪) પસુ્તકાલય, શાળા વર્ાખાંડની જવાબદારી, મવમવધ કાયાિિોનો આયોજન અને તેનુાં સાંચાલન શાળાના મવદ્યાથીઓ દ્વારા થાય તે હતેથુી મવદ્યાથીના મવમવધ ગ્રપુ જેિકે તેજસ્વી ગ્રપુ, યશસ્વી ગ્રપુ, પડકાર ગ્રપુ, પરુુષાથા ગ્રપુ, લચરાંજીવી ગ્રપુ અને ભર્ીરથ ગ્રપુ એિ જુદા જુદા ગ્રપુને જુદી જુદી જવાબદારી સોપવાિાાં આવી. પક્રરણાિે બાળકો પોતાની સમિમતના ભાર્ે આવતુાં કાિ જો બાકી હોય તો તેને પણૂા કરવાની તાકેદિાાં રહ ેઅને એક બીજા મવદ્યાથીને િદદ કરે. (િેહલુભાઈ પ્રજાપમત - િહસેાણા - 9428224326/ સતીશભાઈ પ્રજાપમત - પાંચિહાલ - 9978779260, અરમવિંદભાઈ ભોજાણી - ભાવનર્ર - 9879970065, મનયતીબને પટેલ - ર્ાાંધીનર્ર - 7600031823) ૫) નોટીસબોડા પર શાળાનો પ્રશ્ન લખવાિાાં આવે છે અથવાતો શાળાિાાં “સચુન પેટી” રાખવાિાાં આવ ેછે, સાથે સાથે બાળકો પાસ ેઆ પ્રશ્નનો જવાબ િાાંર્વાિાાં આવે છે. મવદ્યાથી પોતાનો જે અલભપ્રાય હોય તે લખીને બોક્ષિાાં નાખે છે આ બોક્ષ પ્રાથાનાખાંડિાાં ખોલવાિાાં આવે છે અને તેિાાંથી બેસ્ટ જવાબ હોય તેનો અિલ કરવાિાાં આવ ે છે. (જયાંતીભાઈ દુધાત - ર્ીર સોિનાથ - 9825522339, સતીષકુિાર પરિાર,રાજકોટ - 9558554560)

Page 117: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 117

કન્યા શિક્ષિ

Page 118: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 118

(૧) પ્રશ્ન: શુ ંઆપે આપની િાળામા ંકન્યાઓનુ ંડ્રોપઆઉટ અટકાવવા માટે કોઈ નવીન પ્રવશુત કરેલ છે? ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) શાળાિાાં “કન્યાદાન પહલેા મવદ્યાદાન” અને “કન્યાઓને કરીયાવરિાાં કક્રરયાવર નક્રહ મશક્ષણ આપો” પ્રોજેક્ટ અંતર્ાત દાતાઓ િેળવવાિાાં આવ ે છે તેઓ મવધાથીનીઓન ેદિક લઇ આમથિક િદદ દ્રારા મવધાથીનીઓન ેભણાવે છે. (મશવાાંર્ીબેન શાસ્ત્રી - દાહોદ, 9409163860, મવનોદભાઈ રૈયાભાઈ - બોટાદ - 9824385290) ૨) મવધાથીનીઓન ેતેના નાના ભાઈ-બહનેને સાંભાળવા હોય ત્યારે તેને સાથે શાળાિાાં લાવી શકે. નાના ભાઈ-બહને બાલિાંક્રદરિાાં રિી શકે અને મવધાથીની અભ્યાસ કરી શકે તેવી વ્યવસ્થા શાળાિાાં કરવાિાાં આવી છે. (િીરાાંબેન ડોડીયા - રાજકોટ - 8490822998) ૩) મશક્ષકે કન્યા શાળાિાાં રોપઆઉટ અને અમનયમિતતા અટકાવવા શાળા કક્ષાએ જ કોમ્પ્યટુરની િદદથી ઈ-લમનિંર્ િોડયલુ નુાં મનિાાણ કયુાં જેનો ઉપયોર્ કન્યાઓના મશક્ષણકાયા, મલૂ્યાાંકન અને તેિના દ્રઢીકરણ િાટે કરવાિાાં આવે છે. (મનલેશભાઈ રાજર્ોર - કચ્છ - 9426789398) ૪) શાળાિાાં અભ્યાસ કરતી કન્યાઓની એક કમિટી બનાવવાિાાં આવી છે. આ કમિટી ર્ેરહાજર રહલે કન્યાઓના વાલી સાથે રૂબરૂ મલુાકાત કરી વાલીઓને કન્યામશક્ષણ પ્રત્યે જાગતૃ કરે છે. અને શાળાિાાં મનયમિત રહનેાર કન્યાને શાળા દ્રારા પ્રિાણપત્ર આપવાિાાં આવે છે. (ઉક્રદતભાઈ િકવાણા - ર્ાાંધીનર્ર - 9429183615) ૫) શાળાિાાં ર્ેરહાજર રહલે મવધાથીનીઓને તેના નજીકના મવસ્તારિાાં રહતેી હોમશયાર મવધાથીની દ્રારા તેના ઘરે જઈ ભણાવી શકે તવી વ્યવસ્થા શાળા દ્રારા કરવાિાાં આવી છે. (ભાવેશભાઈ િનસખુભાઈ - અિરેલી - 9724772469) ૬) શાળાિાાં અપડાઉન કરતી મવધાથીનીઓન ેદિક લઇ એસ.ટી. પાસ કઢાવી આપવાિાાં આવ્યા છે. (ભેિાભાઇ ચૌધરી - પાટણ - 9925587655) ૭) રમવવારની રાંર્ત એક આવે બીજા સાથે બેન આવે ભાઈ સાથે કાયાકિા અંતર્ાત રમવવારે બે કલાક શાળાિાાં ધોરણ ૧૦ ની પરીક્ષાની તૈયારી, વાાંચન, ર્ણન, લેખન, રિત, યોર્ા અને સાાંસ્કૃમતક કાયાિિોનુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે. આ કાયાિિ અંતર્ાત ૪૦ કન્યા અને િક્રહલાઓએ ધોરણ ૧૦ ની પરીક્ષા આપી છે. (જીતેન્દ્રકુિાર વાજા - ભાવનર્ર - 9909398636) ૮) ધરિપરુ ર્ાિિાાં એક સમિમત ની રચના કરવાિાાં આવી છે. આ સમિમત દ્રારાઅભ્યાસ કરતી મવધાથીનીઓ આર્ળ ભણી શકે તે િાટે વાલીઓને સિજાવવાિાાં આવે છે અને આમથિક સહાય કરવાિાાં આવે છે. (પજુાબેન પ્રમવણભાઈ - રાજકોટ - 9825424661)

Page 119: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 119

(૨) પ્રશ્ન: શિક્ષકો દ્વારા જિાવવામા ંઆવેલ સમસ્યાઓ માથંી પાચંમા ક્રમની મખુ્ય અને સૌથી વધ ુિાળામા ંજોવા મળતી સમસ્યા છે કે, વાલીઓ કન્યા શિક્ષિ પ્રત્યે જાગતૃ નથી. કન્યાઓને ફક્ત પ્રાથશમક શિક્ષિ મળે અથવા અમકુ સમાજની કન્યાઓને પ્રાથશમક શિક્ષિ પિ મળતુ ંનથી.આ સમસ્યાના શનવારિ માટે આપના દ્વારા કરવામા ંઆવેલ પ્રવશૃિ જિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) કન્યાઓ દ્વારા સાાંજના સિયે ર્ાિના ચોરે અથવા શાળાિાાં કન્યા મશક્ષણને િહત્વ આપતા નાટક તથા રેલીઓ કાઢવી અને કન્યાને ભમવષ્યિાાં શુાં અભ્યાસ કરવો તેનુાં તજજ્ઞની િદદથી િાર્ાદશાન આપતા કાયાિિો ર્ાિજનોની હાજરીિાાં કરવાિાાં આવે છે. (બીજલબેન લીંબાચીયા - ભાવનર્ર - 8153092336, જયેશભાઈ પાંચારા - બોટાદ - 8140400489, ક્રહતેશભાઈ સોલ્ય - ડાાંર્ - 9408190197, પ્રવીણભાઈ ખાચર - સરેુન્દ્રનર્ર - 7567299909, ક્રદલીપમસિંહ વાઘલેા - ખેડા - 8140008225, અરમવિંદભાઈ ભોજાણી - ભાવનર્ર - 9879970065, િહશેકુિાર પ્રજાપતી - પાટણ - 9099026960, અિાિોહાંિદ પરસરા - િોરબી - 9974693538, જીગ્નેશભાઈ રાિોડ - સરુત - 9033565586) ૨) શાળાિાાં જે કન્યાઓ કોઈ કારણસર ર્ેરહાજર રહતેી હતી તેિના વાલીને વર્ામશક્ષક દ્વારા રીસેશના સિયિાાં વાલી મલુાકાત રાખવાિાાં આવતી હતી અને તેિનુાં ર્ેરહાજરી અંર્ે ચચાા કરીને કન્યા મશક્ષણનુાં િહત્વ સિજાવવાિાાં આવે છે તથા શાળા દ્વારા િાતસૃ ાંિેલન, બેટી પઢાવો અને િાતા - દીકરી સાંિેલન યોજવાિાાં આવે છે. (લચરાર્ભાઈ ઝાલા - અિદાવાદ - 9913771188, ભપુતભાઈ દલવાડી - બનાસકાાંિા - 8140702549, રિેશભાઈ સેંતા - ભાવનર્ર - 9824819656, હીરાભાઈ ભરવાડ - સરુત - 9925137702) 3) કન્યા મશક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવા િાટે સરકારશ્રી તરફથી િળતી સહાય મવષે તેિના વાલીને િાક્રહતર્ાર કરવા િાટે સાાંજના સિયે મિક્રટિંર્ રાખવાિાાં આવે છે અને કોઈ વાલી કન્યા મશક્ષણ ને આમથિક રીતે પહોચી શકતા ના હોય તે કન્યાની ભલાિણ ર્ાિના જ કોઈ િોટા દાતા જોડ ેકરાવવાિાાં આવતી હતી જેથી તેિનો ખચા દાતા આપી શકે. (મવઠ્ઠલભાઈ પટેલ - િહીસાર્ર - 7575808855, પીયશુભાઇ મવરડીયા - અિરેલી - 9925223987, લાલજીભાઈ િક્કર - કચ્છ - 9913437363, કિલેશભાઈ ભટ્ટ - ભાવનર્ર - 8141671778, અલ્પેશભાઈ નાયી - સાબરકાાંિા - 9426563040) ૪) ક્રકરણ બેદી, સનુીતા મવલલયમ્સ અને સામનયા મિજાા અને પી.ટી. ઉષા જેવી િહાન સ્ત્રી મવષે વાત મવદ્યાથીનીઓ અને તેિના વાલી જોડ ેકરવાિાાં આવે છે અને મશક્ષણ બાબત ચચાા-મવચારણા કરવાિાાં આવે છે. (િનીષભાઈ સથુાર - ખેડા - 9099172177, પ્રવીણભાઈ સથુાર - બનાસકાાંિા - 9428980023, અમિતભાઈ ડાભી - રાજકોટ - 9426269209, પાંકજભાઈ પ્રજાપમત - દાાંતીવાડા - 9428557463, રીનાબેન શાહ - આણાંદ - 9924250545) ૫) શાળાિાાં એક મશલક્ષકા બેન હોવા જોઈએ જેથી મવદ્યાથીનીઓ પોતાની મશુ્કેલી તેિને કહી શકે. (રજનીકાાંતભાઈ પટેલ - બનાસકાાંિા - 9974052199, પ્રવીણભાઈ સથુાર - બનાસકાાંિા)

Page 120: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 120

(૩) પ્રશ્ન: જો આપે આપની િાળામા ંભૌશતક સશુવધાઓ પ રી પાડવામા ં કોઈ કાયગ કરેલ હોય

અને શવધાથીઓને તેનાથી શુ ંફાયદો થઈ રહ્યો છે તો તે જિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) શાળાના વકૃ્ષની નીચ ે લોક સહકારથી બાાંકડાઓ મકુ્યા. રીસેસના સિયે બાળકો લાઈબ્રેરીના પસુ્તકોનુાં વાાંચન કરે છે તેથી તોફાનની ફક્રરયાદો ઘટી અને બાળકોિાાં વાાંચન પ્રત્યે રસ વધ્યો છે. (બળવાંતકુિાર સોલાંકી - બોટાદ - 9879398165) ૨) શાળાના આંર્ણિાાં ૧૦૦થી વધારે વકુ્ષો શાળા અને ર્ાિલોકોના સહકારથી ઉર્ાડવા આવ્યા છે. મવધાથીઓને કુદરતી વાતાવરણ િળવાથી મવધાથીઓ રસપવૂાક પ્રવમુત સાથે મશક્ષણ િેળવે છે. (આકાશભાઈ દવ ે- અિરેલી - 9426732630) 3) “રુિઝિ ૨૦૧૬” અંતર્ાત શાળાિાાં વામષિક કાયાિિિાાં શાળાએ ર્ાિલોકો અને દાતાઓ પાસેથી ૭૦,૦૦૦ નુાં દાન િેળવી શાળાને જરૂરી ભૈમતક સમુવધાઓ િેળવી. (મનકુાંજભાઈ ભતુ - ર્ીરસોિનાથ - 9714480964) ૪) શાળાિાાં ક્રહન્દી ક્રદવસ ઉજવવાનુાં નક્કી કરવાિાાં આવ્યુાં.આ ક્રદવસે શાળાિાાં ક્રહન્દી ભાષાિાાં વાતચીત, રુ્કા એક પાત્ર્ય અલભનય અને નાટક ક્રહન્દીિાાં ભજવવાિાાં આવ્યા. ધોરણ ૬ થી ૮ના બાળકોને ફરજીયાત સાાંસ્કૃમતક કાયાિિિાાં ભાર્ લેવાનુાં કહવેાિાાં આવ્યુાં. સાથ ેવાલીઓને પણ શાળાિાાં આવવા આિાંત્રણ આપવાિાાં આવ્યુાં.આ રીતે લોકફાળો િેળવી શાળાિાાં બાળકોને ભૌમતક સમુવધા પરૂી પાડવાિાાં આવી. (અમિતકુિાર સોની - િહસેાણા - 9510209616) ૫) “દિક વકુ્ષ” અંતર્ાત બાળકો,મશક્ષકો,એસ.એિ.સી. સભ્ય અને ર્ાિલોકો દ્વારા શાળાના આંર્ણિાાં રહલેા વકુ્ષો દિક અલી તેની સારસાંભાળ રાખવા આવે છે.આ રીતે શાળાના બાળકોને કુદરતી વાતાવરણ પરુૂાં પાડવાિાાં આવે છે. (મિતલુકુિાર પટેલ - પાટણ - 9724641090) ૬) શાળાિાાં મવષયવાઈઝ વર્ા વ્યવસ્થા કરવાિાાં આવી જેિાાં બાળકો વર્ા બદલીને અભ્યાસ કરતા. જેિાાં મવજ્ઞાનનો વર્ા, ર્લણતનો વર્ા, સિાજીક મવજ્ઞાનનો વર્ા, ભાષાનો વર્ા વર્રે વર્ાિાાં રસ પવૂાક આભ્યાસ કરતા. આ વર્ા બનાવાવા િાટે શાળા પસુ્તકાલય અને દાતાઓના દાનનો ઉપયોર્ કરવાિાાં આવતો. (ભગભુાઈ દેસાઈ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9737158303) ૭ ) "િારો કાર્ળ િારુાં ન્યઝૂ પેપર" અંતર્ાત દરેક વર્ાિાાં એક બોક્ષ રાખવાિાાં જેિાાં દરેક બાળક પોતાનો નકાિો કાર્ળ ડચૂો વાળયા વર્ર આ બોક્ષિાાં નાખે છે. જે વર્ાિાાં ઓછાિા ઓછા કાર્ળ હોય તેિને શે્રષ્િ વર્ા જાહરે કરવાિાાં આવે છે.આ કાર્ળિાથી શાળાિાાં મનયમિત ન્યઝુ પેપર આવે છે. (રિેશકુિાર ખાંભાલળયા - બોટાદ - 9714486053) ૮) ર્ાિિાાં કોઈ લગ્ન પ્રસાંર્ દરમિયાન ર્ાિલોકોને શાળાની જરૂક્રરયાત કહી ભૌમતક સમુવધાઓ િાટે દાન િેળવીએ છીએ. (જજતેન્દ્રભાઈ કનેજજયા - ભાવનર્ર - 9879356515)

Page 121: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 121

શવિેષ જરૂરીયાત વાળા

બાળકો

Page 122: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 122

(૧) પ્રશ્ન: શવકલાગં બાળકોને વ્યક્ક્તગત ટેકો અને પ્રોત્સાહન મળતા રહ ેઅને તેમને પરરક્સ્થશત, વય, કક્ષા અને ક્ષમતા અનસુાર શિક્ષિ અને જરૂરી સહાયતા મળતી રહ ેતે માટે કેવા કયો કરી િકાય? તારિો: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. ૧) રિતો રિાડીને, સમહુિાાં કયો સોંપીને, તેિને જેિાાં રસ હોય તેવી પ્રવમૃિઓ કરાવીને તેિાાં જ તેિને આર્ળ લાવવા પ્રયત્ન કરવા. ૨) આવ બાળકોના િાતા મપતા સાથે સતત સાંપકાિાાં રહવે ુ ાં જેથી તેિને કઈ રીતે ભણાવવા અને તેિનો મવકાસ થાય છે કે નક્રહ તેનો ખ્યાલ આવે. આવા બાળકો િાટે ખાસ બનાવવાિાાં આવેલી શાળાઓ તથા સરકારી સહાય મવષે િાતા મપતાને િાક્રહતર્ાર કરવા અને સહાય િેળવવા િાટે િદદ કરવી. 3) બાળકને દરેક કાિ િાટે પ્રોત્સાક્રહત કરવા અને તેિના આત્િમવિાસિાાં વધારો કરી નેતેના કાિના વખાણ કરવા.બાળકોને પ્રોત્સાક્રહત મવડીઓ બતાવવા અને તેિને પણ બધા બાળકોની જેિ અલર્ અલર્ પ્રવમૃિઓ સોપવી. ૪) શાળાએ આવવા જવા િાટે ખાસ વાહનની વ્યવસ્થા કરવી. ૫) જે બાળક શાળાએ ના આવી શકતા હોય તેિને તિેના સહપાિી દ્વારા પ્રાથમિક મશક્ષણ આપી શકાય તેવી વ્યવસ્થા પરૂી પાડવી. બાળકોના જૂથ બનાવીને તેિને આવા બાળકોને શાળાએ લાવવા િાટેની અને અભ્યાસિાાં િદદ કરવા િાટેની પ્રવમૃિ સોંપવી. ૬) એસ.એિ.સી. સભ્યોની િીટીંર્ બોલાવી બાળકોને ખાસ જરૂક્રરયાતો સાંતોષી શકાય અને તેિને િદદ કરી શકાય તે િાટેના મનણાયો લેવા. અવ બાળકો િાટે અલર્ સમિમતનુાં મનિાાણ કરવુાં.એસ.એિ.સી. િાાં આવા બાળકોના વાલીન ેસભ્ય બનાવવા. ૭) તાલીિ િેળવેલ મશક્ષકો દ્વારા મશક્ષણ આપવાિાાં આવે તે બાબતન ુધ્યાન રાખવુાં. તાલકુા કક્ષાએ એક ક્રરસોસા પસાનની મનિણકુ કરેલ હોય છે તેના દ્વારા આવા બાળકો િાટે મવમવધ કાયાિિ ર્ોિવવા.

(૨) પ્રશ્ન: િાળા માટે આશથિક સહાય મેળવવા અને િાળાની ભૌશતક સપંશતની જાળવિી માટે કરેલ પ્રવશૃિ અને પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનારનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. આમથિક સહાય િેળવવા િાટે: ૧) લોક સહયોર્થી ફાંડ એકત્ર કરી ને ર્રીબ મવદ્યાથીઓને પસુ્તક તેિજ અભ્યાસીક સહાય કરાય છે તેિજ દર વષે વામષિકોત્સવ િા અલર્ અલર્ સ્પધૉના મવજેતા ખેલાડીઓ ને ટેબલેટ થી િાાંડીને સાઇકલ જેવા ઘણા બધા ઇનાિો આપવાિાાં આવે છે. (સતીષભાઈ પરિાર - રાજકોટ - 9558554560, વકતાભાઇ હડીયલ - બનાસકાાંિા - 9825277189)

Page 123: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 123

૨) શાળાિાાં થતા શૈક્ષલણક પ્રવાસ તેિજ અન્ય જોઈતી આમથિક સહાય િળી રહ ેતે હતેથુી શાળા દ્વારા ર્ાિના લોકો જે શહરેિાાં અથવાતો એન.આર.આઈ હોય તેિનો સાંપકા સાધીને શાળાની જરૂક્રરયાત મવષ ેજાણકારી આપવાિાાં આવે છે અને આિ દાતા દ્વારા જોઈતી િદદ સિયસર િળી રહ ેછે. (કિલેશભાઈ ભટ્ટ - ભાવનર્ર - 8141671778, મકેુશભાઈ ઉપાધ્યાય - વડોદરા - 9925799846, સાયરાબેન - કચ્છ - 9825467223) 3) શાળાના મવદ્યાથીઓન ેપીવાના પાણીની સિસ્યા હતી. આ સિસ્યાની વાત ર્ાિના લોકો તેિજ ભતૂપવૂા મવદ્યાથીને કરવાિાાં આવી, વાત કાયા બાદ કોઈક શાળાિાાં અમકુ મવદ્યાથી તરફથી દાન એકઠુાં કરીને અથવાતો ર્ાિના સદ્ધર લોકો તિેજ ર્ાિના લોકોનો ફાળો કરીને શાળાિાાં પીવાના પાણીની ટાાંકી, આર.ઓ. પ્લાન્ટ અને વોટર કુલર મકુવાિાાં આવ્યુાં છે. (િયાંકભાઈ ર્ોસાઈ - ભાવનર્ર - 9512951515, કેતન ઢોલરીયા - સરુત - 9913006983, સભુાષભાઈ વાળા - જુનાર્ઢ - 7405352667) ૪) શાળાની નજીકિાાં રહતેા િોટા દાતા તેિજ કાંપનીિાાં શાળાની જરૂક્રરયાતની વાત કરી, વાત કાયા બાદ પક્રરણાિ રૂપ ેિોટી રકિ દાન સ્વરૂપ ેિળી આ રકિ બેંકિાાં ફીક્ષડ ડીપોઝીટ (FD) કરાવી અન ેતેિના વ્યાજિાાંથી બાળકોને બટૂ-િોજા, પને-પેન્ન્સલ, નોટબકૂ, ર્ણવેશ અને પ્રોત્સાહકરૂપે ઇનાિ આપવાિાાં આવ ેછે. (ઉવીબેન દવે - અિદાવાદ - 9574000934, હસમખુભાઈ પ્રજાપમત - આણાંદ - 8128689504) ૫) જે મશક્ષક મિત્રોએ પોતાનો અલભપ્રાય આપ્યો છે ત ેપૈકી ૮૦% મશક્ષકો શાળાિાાં આમથિક િદદ િળી રહ ેતે િાટે ૨૬િી જાન્યઆુરી, ૧૫િી ઓર્સ્ટ, વામષિકોત્સવ, તથા બીજા શકૈ્ષલણક કાયાિિિાાં ર્ાિ લોકો, એસ.એિ.સી. સભ્યો, િોટા અમધકારીઓ, તેિજ અન્ય દાતાઓ ને કાયાિિિાાં મખુ્ય િહિેાન બનાવીને શાળાની જરૂક્રરયાત મવષે અવર્ત કરીને દાન લેવાિાાં આવે છે. શાળાની ભૌમતક સાંપમત જાળવણી િાટે: ૧) શાળાની ભૌમતક સાંપમતની જાળવણી િાટે પ્રાથાનાિાાં મવદ્યાથીઓને સિજ આપી તેિજ મવદ્યાથીઓન ેજુદા જુદા સાધનોનુાં/મિલકતોની સારસાંભાળનુાં સાંચાલન સોંપ્યુાં.તેિજ એસ.એિ.સી. સભ્યો, ભતૂપવૂા મવદ્યાથી, શાળાની આજુબાજુ રહતેી િક્રહલાઓ અને ર્ાિલોકોને પણ વારાફરતી શાળાની જાળવણી અંર્ ેજવાબદારી સોપીને શાળાની જાળવણીિાાં યોર્દાન પરુૂાં પાડયુાં. (દુષ્યાંતભાઈ િેહતા - ર્ીરસોિનાથ - 9033231202, મશવાાંર્ી શાસ્ત્રી - દાહોદ - 9409163860, અમિતભાઈ સોની - િહસેાણા - 9510209616, લવભાઈ પટેલ - અિદાવાદ - 9998661665) (૨) લોકસહયોર્થી શાળાનુાં ર્ાડાન તેિજ અન્ય ભૌમતક સાધનોની બરાબર જાળવણી તે હતેથુી શાળાિાાં આધમુનક CCTV કેિેરા લર્ાવવાિાાં આવ્યા છે. (પ્રજ્ઞેશભાઈ પટેલ - નવસારી - 9879620460, કરશનભાઈ સોની - ભાવનર્ર - 9737807621) (૩) પ્રશ્ન: લાબંા સમયથી બાળકોને જરૂરી સહાય મળે તેમજ કોઈ અડચિ વગર તેઓ પોતાનો અભ્યાસ ચાલ ુરાખી િકે તે માટે શિક્ષક દ્રારા કરેલ પ્રવશુતની ટ ંકમા ંમારહતી આપો.

Page 124: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 124

તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) શાળાિાાં આરોગ્ય કોનાર રાખવાિાાં આવ્યુાં છે તનેા દ્રારા બીિાર બાળકોની સારવાર કરવાિાાં આવે છે. (આંનદકુિાર ભવુા - જી. િોરબી) ૨) બીિાર અને કુપોમષત બાળકોની શાળાિાાં મનયમિત તપાસ થાય છે. (મવનોદકુિાર ક્રહરાણી - જી. બોટાદ) 3) આરોગ્ય શાખાિાાં બાળકો અને વાલીઓનો સાંપકા કરાવી બીિાર બાળકોની સારવાર કરવાિાાં આવે છે. સારવાર બાદ બીિાર બાળકોના અભ્યાસ િાટે તે મવસ્તારના એસ.એિ.સી. સભ્યો દ્રારા તે મવસ્તારના ભણેલા યવુક કે યવુતી દ્રારા અભ્યાસ કરવાિાાં આવે છે. (જૈલેશકુિાર સથવારા - જી. પાટણ) ૪) મશક્ષકે બીિાર બાળકો મશક્ષણ સાથે જોડાયેલા રહ ેતે િાટે મશક્ષણને લર્તુાં ઓડીયો િટીરીયલ તૈયાર કયુાં છે. અને શાળાના હોમશયાર મવધાથીઓનુાં ગ્રપુ પણ બનાવેલ છે જે બીિાર બાળકને તેિના ઘરે જઈ ભણતરિાાં િદદ કરે છે. (ક્રહરલબેન િાકર - જી. ભાવનર્ર) ૫) મશક્ષકે બીિાર બાળકો મશક્ષણ સાથે જોડાયેલા રહ ે તે િાટે શાળાના હોમશયાર મવધાથીને તેની જવાબદારી સોપી અન ેમશક્ષકની િદદથી બાળકને અભ્યાસ કરવાિાાં આવતો. (નરેન્દ્રભાઈ િાકર - જી. ડાાંર્) ૬) શાળાિાાં બાળકોની મનયમિત આરોગ્ય ની ચકાસણી કરવાિાાં આવે છે. આયનની ર્ોળીઓ અિવાક્રડય ેએકવાર આપવાિાાં આવે છે તેિજ આખના નાંબર ની તપાસ કરવાિાાં આવ ેછે. (વષાાબેન સોલાંકી - જી. ખેડા) ૭) વાલી સાંપકા દ્રારા બાળકની ખબર સિયાાંતરે િેળવવી. પાિયપસુ્તક, મશષ્યવમૃિ, તેિજ અન્ય સરકારી સહાય આપવી. શાળા આરોગ્ય કાયાિિિાાં બાળકની તપાસ તથા િળવા પાત્ર સહાય અપાવવાિાાં સહાય કરવાિાાં આવે છે. (સાંદીપ પાંડયા - જી. વડોદરા)

(૪) પ્રશ્ન: લાબંા સમયથી બાળકોને જરૂરી સહાય મળે તેમજ કોઈ અડચિ વગર તેઓ પોતાનો અભ્યાસ ચાલ ુરાખી િકે તે માટે શિક્ષક દ્રારા કરેલ પ્રવશુતની ટ ંકમા ંમારહતી આપો. તારિ: એસ.એિ.સી. સભ્યોએ આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર એસ.એિ.સી. સભ્યોનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) બીિાર બાળક શાળાિાાં લાાંબા સિયથી ર્ેરહાજર રહતેા કે શાળાિાાં અમનયમિત આવતા મવધાથીઓ ની જાણ એસ.એિ.સી સભ્યોને કરવાિાાં આવેછે અને શાળા ના મશક્ષક અન ેસભ્યો સાથે િળીને વાલીન ેજાણ કરી તેની સારવારિાાં િદદરૂપ બને છે. (િેહલુકુિાર પ્રજાપમત - જી. િહસેાણા) ૨) મશક્ષકે બીિાર બાળકો મશક્ષણ સાથે જોડાયેલા રહ ે તે િાટે શાળાના હોમશયાર મવધાથીને તેની જવાબદારી સોપી અન ે મશક્ષકની િદદથી બાળકને અભ્યાસ કરવાિાાં આવતો. (મત્રલોકભાઈ ર્ોક્રહલ - જી. જુનાર્ઢ)

Page 125: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 125

3) બીિાર બાળકના ઘરે શાળાના મશક્ષક તે મવસ્તારના એસ.એિ.સી સભ્ય સાથે બાળકના વાલી તેિજ બાળકની મલુાકાત લે છે.શાળાિાાંથી બાળકને િળતી જરૂરી સહાય સત્વરે બાળકના એકાઊન્ટિાાં જિા થાય છે. પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્ર તથા કરિસદ િેક્રડકલ હોન્સ્પટલ દ્વારા િદદ િળે તે િાટે શાળા દ્વારા પ્રયત્ન થાય છે. ૪) શાળાની એક બાળકીને લાાંબા સિયથી વાલની બીિારી હતી.તેને સરકારશ્રીના શાળા આરોગ્ય કાયાિિ અંતર્ાત ઓપરેશન સધુીની સારવાર અપાવવાિાાં સફળતા િેળવી છે. (ભર્વાનજી કટેશીયા - જી. જાિનર્ર)

(૫) પ્રશ્ન: જો આપે િાળામા ંઆશથિક રીતે નબળા બાળકો પોતાનો અભ્યાસ પ રો કરી િકે તે માટે કોઈ પ્રવશુત કરી હોય તો તેની ટ ંકમા ંમારહતી જિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) “દિક બાળક” કાયાિિ અંતર્ાત ધોરણ નવ અન ેદસિાાં અભ્યાસ કરતાાં બાળકોને દિક લઈ તેિના અભ્યાસને લર્તી આમથિક જવાબદારી શાળાના મશક્ષક અથવા સિાજના કોઈ વ્યન્ક્ત સ્વીકારે તેવા પ્રયત્નો કરવાિાાં આવ ેછે. (નાથાભાઈ ચાવડા - ભાવનર્ર - 9638466346) ૨) “અક્ષય દ્રવ્ય પાત્ર” પ્રોજેક્ટ અંતર્ાત શાળાના મશક્ષકો,બાળકો અને ર્ાિલોકો પોતાના શભુ પ્રસાંર્ ેઅક્ષય દ્રવ્ય પ્રોજેક્ટિાાં આમથિક સહાય કરે છે. આ પ્રોજેક્ટ અંતર્ાત શાળાના બાળકોની શૈક્ષલણક આમથિક સહાય કરવાિાાં આવે છે. (ધનેશભાઈ શેિ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9714724300, સીિાબને વ્યાસ - અિરેલી - 9426425542, પ્રજ્ઞેશભાઈ વ્યાસ - પાટણ - 9898436946, પ્રમવણભાઈ વણકર - િહસેાણા - 9925483938) ૩) “કન્યાદાન પહલેા મવદ્યાદાન” પ્રોજેક્ટ અંતર્ાત િક્રહલા િાંડળ અન ે ક્રકટ્ટી કલબની િક્રહલાઓ મવધાથીનીઓના સાંપણૂા અભ્યાસની આમથિક જવાબદારી સ્વીકારી છે. (મશવાાંર્ીબેન શાસ્ત્રી - દાહોદ - 9409163860) ૪) બીજા મશક્ષકોના જવાબ અનસુાર આમથિક રીતે નબળા બાળકોને સહાય કરવા િાટે લોકભાર્ીદારી અને બાળકોન ે આમથિક િદદ સાંસ્થા અન ે શાળાિાાં પતાંર્, રાખડી અને ઘર સશુોભનની વસ્ત,ુ બાળકીઓને ભરતગુાંથણ અને સીવણકાિ જેવી વર્ેરે પ્રવમુત દ્રારા િદદ કરવાિાાં આવે છે. ૫) ક્રદવ્યાાંર્ બાળકોને તેિની અનકુુળતા મજુબ શાળાિાાં થતા કાયાિિની જવાબદારી સોંપી બાળકોના ઉત્સાહિાાં વધારો કરવાિાાં આવે છે. (મકેુશભાઈ પઢીયાર - બોટાદ - 9601288601) ૬) શાળાની ‘બચત બેંક’, ‘બાળબેંક’ િાાં બાળકો અને મશક્ષકો નક્કી રકિ જિા કરે છે. આ જિા થયેલ રકિ આમથિક રીતે નબળા બાળકોના શૈક્ષલણક હતે ુ િાટે ઉપયોર્ કરવાિાાં આવે છે. (જૈલેશભાઈ સથવારા - પાટણ - 9909674744, કેતનકુિાર જોશી - વડોદરા - 9909533950, િાકરમસિંહ ર્ાબ ુ- સરેુન્દ્રનર્ર - 9825005211)

Page 126: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 126

(૬) પ્રશ્ન: િાળા અને િાળાની આસપાસ રહતેા શવસ્તારના રદવ્યાગં બાળકોને િાળાએ આવે અને શિક્ષિ લઇ િકે તે માટે કરેલ નવતર પ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) શાળાિાાં ર્ોક્રહલ ક્રહતેષ ધીરૂભાઈ નાિના એક મવદ્યાથી maskular disorder રોર્થી અપાંર્ થયો હતો. જેિાાં ત ે શાળાિાાં ચાલીને આવી શકતો નહોતો. શાળાના જ મશક્ષક દ્વારા આ બાળકને શાળાિાાં લઈ આવતા અને મકૂી આવતા હતા. (પ્રવીણભાઈ િકવાણા - ભાવનર્ર - 9428619809) ૨) ક્રદવ્યાાંર્ બાળક િાકોર ખોડાજીને પર્ે અપાંર્ હતા, આ બાળકને મશક્ષક દ્વારા મસમવલ હોન્સ્પટલ લઇ જઈને ઓપરેશન કરાવી કેલીપે્રડ અને રાઈસીકલ આપવી સાથે સાથે ક્રફઝીયોથેરાપીના જાણકારને બોલાવીને બાળકને િદદ કરવાિાાં આવી. (જર્દીશભાઈ રાણોદર - પાટણ - 9427395745) ૩) સન ૨૦૧૩િાાં આંર્ણવાડીિાાં પટેલ પ્રણવ કરીને બાળક હત ુાં આ બાળક નુાં નાિ આંર્ણવાડીના રજીસ્ટરિાાં બોલતુાં હત ુાં પણ આવતુાં નહોત ુાં, તેના ઘરે જાણ ેપછૂતા ખબર પડી તે MR છે અન ેતેના પપ્પા પણ તેને િોકલવા તૈયાર નહોતા, તેને ટોઇલેટ જવા સધુ્ધા ખબર નહોતી. પણ મશક્ષકે તેિની વાત નકારી અને શાળાના મશક્ષકને આ બાળકની અલર્ અલર્ કાિ વહચેી લીધુાં કે કોણ તેને જિાડશે, કોણ તેને મકૂી આવશે, કોણ તેન ે ટોઇલેટ લઇ જશે. આ બાળક આજે ધોરણ ૬ િાાં અભ્યાસ કરે છે. (છાયાબેન ર્ોસ્વાિી - ર્ાાંધીનર્ર - 9408009897) ૪) સન ૨૦૦૫ની આસપાસ એક બહરેી મ ૂાંર્ી દીકરીને ધોરણ ૧િાાં તેની િમ્િી પપ્પાની ના હોવા છતાાં એને પ્રવેશ આપ્યો. પ્રવેશ આપ્યો તે પહલેાાં તેને તેની દૈમનક ક્રિયાઓનુાં પણ ભાન નહોત ુાં તેિજ ચાલ ુવર્ાિાાં તે બીજા મવદ્યાથીઓ ને હરેાન પરેશાન કરતી હતી. પણ થોડા સિય પછી ધીિે ધીિે તેનાિાાં સધુારો આવ્યો અને બીજા બાળકો સાથે હળીિળીને રહવેા લાર્ી. બે વષા સધુી િેં િારી શાળાિાાં રાખી પછી નજીકના બહરેા મ ૂાંર્ા ની શાળાિાાં પ્રવેશ અપાવ્યો અને આજે એ સારુાં મશક્ષણ િેળવી રહી છે. િને એનો આનાંદ છે. (િહશેકુિાર પાંચાલ - ખેડા - 9898131097) (૫) ર્ાિિાાં એક બાળકને cerebalpalsi નાિનો રોર્ છે જેના કારણે તે પોતાની જાતે ચાલી શકતો ન હતો. કોઈ ની િદદ વર્ર બેસી પણ શકતો ન હતો, જેનાાં કારણે તેને ર્ાિની શાળાિાાં ૫ ધોરણ સધુી અભ્યાસ કયો પરાંત ુઆર્ળ અભ્યાસ કરવા બીજા ર્ાિ જવાનુાં હોવાથી તેને અભ્યાસ બાંધ કરી દીધો. આ વાત જાણ્યા પછી િેં The Phisycally Handycap સાંસ્થા ના સહયોર્થી તેન ેરાયમસકલ અન ેર્રર્ડી વાળા પાટલા ની સહાય પણ અપાવી જેની િદદથી તે બાજુની શાળાિાાં જાતે આવતો-જતો થયો. (ર્ાયત્રીબેન શાહ - વડોદરા - 9429825026) ૬) ક્રદવ્યાાંર્ બાળકને ઘરેથી શાળાએ અને શાળાથી ઘરે લાવવા-મકુવાની જવાબદારી તેની બાજુિાાં રહતેા ધોરણ ૭-૮ ના બાળકને આપવાિાાં આવી. એસ.એિ.સી. સભ્ય તરફથી આ બાળકોને તિાિ સ્ટેશનરી ભેટિાાં આપવાિાાં આવે છે. (ક્રહતેન્દ્રભાઈ પટેલ - વડોદરા - 9879722854) ૭) એક િાનમસક એિ.આર. બાળક શાળાિાાં આવતુાં ન હત ુાં આ બાળક અભ્યાસ િાટે રેગ્યલુર આવે તે હતેથુી બાળકને રિકડાાં, નાસ્તો, પાટી,દફતર આપી પ્રોત્સાક્રહત કયો તેિજ એક બાલમિત્ર વર્ાિાાં

Page 127: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 127

રિકડાાં, લચત્રો, પસુ્તકો, ચાટા, િૉડલે મકૂી આખો ક્રદવસ ત્યાાં બેસી ભણ ેઅને રોજ શાળા િાાં આવે તે િાટે ર્ીત-સાંર્ીત ની રચના રિત રિાડી. ર્ાિના દાતા દ્વારા ઈનાિ મવતરણ કરવાિાાં આવ્યુાં. આિ આ બાળક રેગ્યલુર શાળાએ આવતુાં થયુાં. (ક્રહરેનભાઈ સાંઘાણી - બોટાદ - 9904994294) ૮) સરકાર તરફથી ક્રદવ્યાાંર્ વ્યન્ક્તઓ િાટે આપવાિાાં આવતી મવમવધ પ્રકારની સહાય તેિજ સરકારી ક્ષેતે્ર આવા વ્યન્ક્તઓ િાટે ક્રરઝવા જગ્યાઓ ની િાક્રહતી આપી તેઓ અભ્યાસ િાટે પે્રક્રરત થાય અને મશક્ષણનુાં િહત્વ સિજે તે િાટે જાગમૃત અલભયાન હાથ ધરવાિાાં આવે છે. (સતીશભાઈ પરિાર - રાજકોટ - 9558554560, કરશનભાઈ િોરી - ભાવનર્ર - 9737807621) ૯) શાળા અને શાળાની આસપાસ રહતેા તેિજ ર્ાિના અને અન્ય પાાંચ શાળાના ક્રદવ્યાાંર્ બાળકો અભ્યાસ િેળવે તે િાટે િધ્યપ્રદેશ ભોજ ઓપન યનુીવસીટી દ્વારા તેિજ એસ.એસ.એ.એિ. કચેરી બનાસકાાંિા પાલનપરુ દ્વારા તાલીિ આપવાિાાં આવી. ક્રદવ્યાાંર્ બાળકોને તાલકુાના રિતોત્સવિાાં તેિજ હરીફાઈિાાં ભાર્ લેવડાવ્યો. મપ્રન્ટેડ(લાર્જ) પસુ્તકો , ર્ણવેશ , ક્રદવ્યાાંર્ોને લર્તા પરીપત્રો (જેવા કે તેિના પરીક્ષા બાબતે)

વર્ેરે શાળાિાાં તેિજ અન્ય શાળાિાાં પણ આપી િાક્રહતર્ાર કયાા. (રાિજીભાઈ રોટાતર - પાલનપરુ - 9726658508)

Page 128: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 128

િાળા અને વગગખડં

વ્યવસ્થાપન

Page 129: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 129

(૧) પ્રશ્ન: શિક્ષકો દ્વારા જિાવવામા ં આવેલ સમસ્યાઓ માથંી ચોથા ક્રમની મખુ્ય અને સૌથી વધ ુિાળામા ંજોવા મળતી સમસ્યા છે કે, શિક્ષકોને િૈક્ષણિક કાયગ ઉપરાતં વધારાની કામગીરી સોપવામા ંઆવે છે. આ કારિે શિક્ષિ પાછળ પરુતો સમય મળતો નથી. આપના અનભુવ આધારે જિાવો આ સમસ્યાનુ ંશનવારિ કઈ રીતે કરી િકાય? તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) મશક્ષકોએ શાળાિાાં મશક્ષણ મસવાયની કાિર્ીરીનુાં ભારણ ઘટાડવા િાટે ટેકનોલોજી ઉપયોર્ કરી બાળકોની િાક્રહતી કમ્પ્યટુરિાાં દાખલ કરી દેવાથી વારાંવાર િર્ાવવાિાાં આવે તો સરળતાથી આપી શકાય. (કુલદીપભાઈ નટવરલાલ - ર્ીર સોિનાથ - 9924445044) ૨) મશક્ષકોએ શાળાિાાં મશક્ષણ મસવાયની કાિર્ીરી ક્રરશેષ અથવા શાળા સિય બાદ કરવી.શાળાિાાં થતાાં મસમવલ વકાિાાં એસ.એિ.સી, સહ અભ્યામસક પ્રવમૃિિાાં મશક્ષણમવદ, ટીિવકા , મનવિૃ મશક્ષકોની િદદ લેવી. (રોક્રહતકુિાર રાવળ - િહસેાણા - 9998002868, સાંદીપકુિાર પ્રજાપમત - ખેડા - 9537336070, મવનોદભાઈ ક્રહરાણી - બોટાદ - 9879242828, ફાલ્ગનુીબેન શાહ - સાબરકાાંિા - 9714924406, મનમધબેન સતુરીય - અિરેલી - 9825542629) 3) શાળાિાાં મશક્ષક મશક્ષણ મસવાયની કાિર્ીરી િાટે સિય િળી રહ ેિાટે વર્ાના બાળકોને એ.બી.સી. કેટેર્રીિાાં મવભાજીત કરવાિાાં આવ્યા છે.જયારે મશક્ષક વહીવટી કાિ િાટે બહાર જાય ત્યારે એ કેટેર્રીના બાળકો વર્ાના બીજા બાળકોને મશક્ષકે ભણાવેલા પાિનુાં પનુરાવતાન કરાવે અને નવા પાિની થોડી િાક્રહતી પણ આપે છે. (સાંર્ીતાબેન ભ ૂાંર્ળીયા - ભાવનર્ર - 9409443409, ભરતકુિાર પરિાર - અિરેલી - 9925943358, મશલ્પાબેન િકવાણા - જુનાર્ઢ - 9624069789, કનૈયાલાલ સોલાંકી - બનાસકાાંિા - 9974574892) ૪) શાળાિાાં ૪:૦૦ થી ૫:૦૦ સિયર્ાળો રિત-ર્મ્િત નો તાસ હોય છે. આ દરમિયાન મશક્ષકે સાથી મશક્ષકની િદદ લઈ મશક્ષણ મસવાયની કાિર્ીરી કરી શકાય. (ઘનશ્યાિભાઈ રાિોડ - ભાવનર્ર - 9978135591)૫) મશક્ષક જે મવષય ભણાવતા હોય તે અનરુૂપ પ્રવમુત બાળકોને કરવાનુાં કહવેાિાાં આવે.આ સિય દરમિયાન મશક્ષક મશક્ષણ મસવાયની કાિર્ીરી કરવાનો સિય િળી રહ ેછે. (િહશેભાઈ ર્ોક્રહલ - ર્ીર સોિનાથ - 9157222678) ૬) મશક્ષકે શાળાિાાં મશક્ષણ મસવાયની કરેલ કાિર્ીરીને પ્રોત્સાક્રહત કરવી જોઈએ. (ર્ોમવિંદભાઇ કુકડીયા - સરેુન્દ્રનર્ર - 9426421033)

Page 130: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 130

િાળા વાતાવરિ

Page 131: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 131

(૧) પ્રશ્ન: આપની િાળાનુ ંપસુ્તકાલય કઈ રીતે કાયગરત છે? આપ તેને જીવતં રાખવા માટે અને વધમુા ંવધ ુબાળકોને તેનો લાભ મળે તે માટે ક્ા પ્રયત્ન કયાગ છે? તારિ: મશક્ષકો નીચ ેમજુબની પ્રવમૃતઓ શાળાના પસુ્તકાલયને કાયારત અને જીવાંત રાખવા િાટે અને વધિુાાં વધ ુબાળકોને તેનો લાભ િળે તે િાટે કરે છે. ૧) શાળાિાાં બાળકો િાટે પસુ્તકો ખલુ્લા બોક્સિાાં મકુવાિાાં આવ્યા છે જેથી મવદ્યાથીઓ નવરાશના સિયિાાં તે વાાંચે છે. ૨) શાળાિાાં પસુ્તકોને મવભાર્ જેવા કે બાળ સાક્રહત્ય, લચત્ર કથા, ર્લણત, મવજ્ઞાન, અંગ્રજેી પ્રિાણે ર્ોિવવાિાાં આવ્યા છે અને મવદ્યાથીઓન ે૧૫ ક્રદવસ િાાં ૧ વખત પસુ્તક બદલવાનો સિય અપાય છે. 3) શાળાિાાં પસુ્તકોનુાં સાંચાલન મવદ્યાથીઓ દ્વારા જ થાય છે અને િોનીટર વર્ા પ્રિાણે પસુ્તકનુાં રજીસ્ટર પ્રિાણે ધ્યાન રાખે છે અને વાાંચેલા પસુ્તકોની પ્રાથાનાસભાિાાં રજૂઆત પણ થાય છે. ૪) મવદ્યાથીઓને પસુ્તક વાાંચવા િાટે પોઈન્ટ િળે છે અને જે મવદ્યાથીએ સૌથી વધ ુપસુ્તક વાાંચ્યુાં હોય તેને પોઈન્ટ પ્રિાણે ર્ીફ્ટ આપવાિાાં આવે છે જેથી અન્ય મવદ્યાથીઓ પણ પસુ્તક વાાંચવા પે્રરાય છે. ૫) ૧૭૦૦ જેટલા પસુ્તકને કોડ આપવાિાાં આવ્યા અને ધોરણ પ્રિાણે ક્મ્પ્યટુરિાાં નાખેલ કોડ પ્રિાણે તેઓ આસાનીથી પસુ્તક પસાંદ કરી શકે છે. કોડ લાઈબ્રરેીયન ને કહવેાથી તેઓ પસુ્તક આપે છે ૬) ઈ બકુને કમ્પ્યટુર લેબિાાં ઇન્સ્ટોલ કરવાિાાં આવી છે જેથી મવદ્યાથીઓ ર્િે તે સિયે કમ્પ્યટુર દ્વારા પણ પસુ્તકોનુાં વાાંચન કરે છે. ૭) શાળાિા ઓપન પસુ્તકાલય બનાવવાિા આવ્ય.ુ જેિા પસુ્તકોને વર્ાખાંડ, પ્રાથાનાખાંડ, શાળાની લોબીની ક્રદવાલ પર દોરી બાાંધી ત ે દોરી પર બાળકની કક્ષા મજુબ પસુ્તકો લટકાવવાિા આવ્યા. બાળકો પોતાની જાતે પસુ્તક લઈ શકે તેવી વ્યવસ્થા કરવાિા આવી. જેથી બાળકો પોતાની ઇચ્છા, રસ-રુલચ મજુબ પસુ્તક વાચતા થયા છે. ૮) પસુ્તકાલયિાાં સચુના પેટી પણ રાખવાિાાં આવી છે જેિાાં મવદ્યાથીઓ ક્યા પ્રકારના પસુ્તકો વાાંચવા જોઈએ તે અંર્ ેજણાવ ેછે. ૯) જે પસુ્તક વાાંચવાિાાં આવે છે તેનો પક્રરચય લખીને બલુેટીન બોડા પર મકુવાિાાં આવે છે. ૧૦) મશક્ષક પસુ્તકિાાંથી પ્રશ્ન પછેૂ છે જેના જવાબ મવદ્યાથીઓએ બીજે ક્રદવસ આપવાના હોય છે જેથી તેઓ પસુ્તક વાાંચવા પે્રરાય છે. ૧૧) ગ્રામ્ય કક્ષાએ પસુ્તકાલયની સમુવધા ઘણી વાર ઉપલબ્ધ ન હોવાથી મશક્ષકે શાળાના પસુ્તકાલયને ર્ાિલોકો િાટે ખલુ્લુાં રાખ્યુાં છે જેથી વાલીઓ અને એસ.એિ.સી. સભ્યો પણ તે વાાંચતા થયા છે. (૨) પ્રશ્ન: િાળાના પસુ્તકાલયના પસુ્તકનો શવદ્યાથી પોતાની િૈક્ષણિક ગિુવિા સધુારવા ઉપયોગ કરે તે માટે આપે કરેલ પ્રવશૃિ અને પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે.

Page 132: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 132

૧) એસ.એસ.એ. તેિજ સરકાર તરફથી શાળાિાાં પસુ્તકો તો અપાય છે પરાંત ુ તેનો ઉપયોર્ બાળકો દ્વારા બહ ુઓછા પ્રિાણિાાં કરવાિાાં આવે છે. કુલ જવાબ આપેલ મશક્ષકમિત્રો િાાંથી ૨૬૦ જેટલા મશક્ષકો એ શાળાના પસુ્તકાલયને થોડુાં અલર્ રીતે રજુ કયુાં જેિકે ખલુ્લી પસુ્તકાલય, વાાંચન કોનાર, પસુ્તકાલય ઓપન ફોર ઓલ અને પસુ્તક પેટી વર્ેરેિાાં વાતાાના પસુ્તકો, મવષયવસ્તને લાર્તુાં સાક્રહત્ય, સાિાન્યજ્ઞાનની ચોપડીઓ તેિજ મવદ્યાથીઓએ બનાવેલ પ્રોજેક્ટ રાખીને બાળકોિાાં વાાંચનની ભખૂ જર્ાડી છે. ૨) બાળકો ને પસુ્તકો કબાટ કે ટેબલ પરથી લઈને પસુ્તકો ને બાળકોની વય, ધોરણ અન ેમવષયવસ્ત ુમજુબ વર્ીકરણ કરીને શાળાના જ ભાવાવરણિાાં આવેલ શાળાના વર્ાખાંડ, લોબીિાાં (ઓસરી), િેદાનિાાં અને રિતર્િતના સાધનો તેિજ વકૃ્ષો પર ટેબલ પર અથવા તો દોરી બાાંધીને પસુ્તકો, લટકાવવાિાાં આવે છે જ્યાાં બાળકો સરળતાથી પહોચીને વાાંચી શકે આ પસુ્તકો દર અિવાક્રડયે બદલવાિાાં આવે છે જેથી કરીને બાળકોિાાં ઉત્સાહ અને કઈક નવુાં જાણવાની જીજ્ઞાશા જાળવાય, સાથે સાથે બાળકોિાાં વાાંચનનો પણ ગણુ કેળવાય છે. (મિરલભાઈ મવરાણી - અિરેલી - 9428187493, અરમવિંદભાઈ - ભાવનર્ર - 9510183783, મવજયભાઈ ભોલણીયા - સરેુન્દ્રનર્ર - 9979703541, ડો.મિનેશભાઇ પટેલ - બનાસકાાંિા - 9428186534, શ્રદ્ધાબેન રાવલ - ભાવનર્ર - 9638304001, મકેુશભાઈ પઢીયાર - બોટાદ - 9601288601, િહશેભાઈ િક્કર - અિદાવાદ - 9427624123, પીયશુભાઇ પાંડયા - ભાવનર્ર - 9924654220, ભાવેશભાઈ િેહતા - િહસેાણા - 9426536382, પ્રવીણભાઈ િકવાણા - િહવુા - 9428619808, ૠમષતકુિાર ધલુમશયા - જુનાર્ઢ - 9726999244) ૩) શાળાિાાં બનાવવાિાાં આવેલ લાયબ્રેરી રજીસ્ટર પરથી જે બાળક વર્ાખાંડિાાં રાખેલ પસુ્તકાલય કે શાળાના પસુ્તકાલયિાાંથી સૌથી વધ ુવખત પસુ્તક વાાંચ્યા હોય તે મવદ્યાથીને પ્રોત્સાહન આપવા િાટે તેિને એસ.એિ.સી. સભ્યની હાજરીિાાં અથવાતો વાલીને પ્રાથાનાસભાિાાં બોલાવીને બાળકને ઇનાિ આપવાિાાં આવે છે, બીજા બાળકો આ જોઇને પે્રરણા લઈને વાાંચન તરફ વળયા છે. (દીપકભાઈ લકુિ - આણાંદ - 9099584080) ૪) શાળાિાાં ઉજવાતા મવમવધ તહવેારો અને િહાન વ્યન્ક્તની યાદિાાં ઉજવાતા ક્રદવસ વખતે બાળકો પોતાનુાં વકૃત્વ આપવા િાટે પસુ્તકાલયનો વધિુાાં વધ ુઉપયોર્ કેવી રીતે કરી શકે તે જણાવવાિાાં આવે છે અને બાળકોને પોતાનુાં વકૃત્વ આપવા િાટે તૈયાર કરવાિાાં આવે છે. (અલ્કાબને િકવાણા - ઉના - 9727309494) ૫) બાળકોને અિવાક્રડયે એકવાર પ્રાથાનાખાંડિાાં સાિાન્ય જ્ઞાન તેિજ મવષયવસ્ત ુઅંતર્ાત ૧૦-૧૫ પ્રશ્ન આપવાિાાં આવે છે, બાળકોને આ પ્રશ્નોનો જવાબ શોધવા િાટે ૨ ક્રદવસનો સિય આપવાિાાં આવે છે તથા પસુ્તકાલય તેિજ િોટા વડીલોની િદદ લેવાની છૂટ આપવાિાાં આવે છે. (રાયમસિંહ પરિાર - ર્ીરસોિનાથ - 9275117976, કૌિીક્ભાઈ પટેલ - િેહસાણા - 9427546775) ૬) શાળાિાાં જે ટોમપકનો અભ્યાસ ચાલતો હોય તેને અંતર્ાત લાગ ુપડતા સાંદભા િટીરીયલ જે શાળાની પસુ્તકાલયિાાં હોય તેના મવષે બાળકોને જણાવવાિાાં આવે છે. (કરશનમસિંહ િોરી - ભાવનર્ર - 9737807621, નવાભાઇ કોળી - બનાસકાાંિા - 9909301929, અમિતભાઈ િોરી - સરેુન્દ્રનર્ર - 8866655861)

Page 133: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 133

૭) પસુ્તકાલયના પસુ્તકો વાલીઓ તેિજ એસ.એિ.સી. સભ્ય વાાંચવા પે્રરાય તે હતેથુી બાળકને વાલી કે એસ.એિ.સી. િીટીંર્િાાં પસુ્તક પક્રરચય બોલાવવાિાાં આવે છે અને આ પસુ્તકો કેવી રીતે વધારવા તે િાટે બાળકોના ઘરે જે વધારાના પસુ્તકો હોય તે શાળાના પસુ્તકાલયિાાં અપાણ કરવા સિજાવવાિાાં આવે છે, અને આિ “વેસ્ટ િાાંથી બેસ્ટ” નુાં સર્જન કરવાિાાં આવે છે. (યાસ્િીનબેન શૈખ - ભાવનર્ર - 9924793979, મકેુશભાઈ ઉપાધ્યાય - વડોદરા - 9925799846) (૩) પ્રશ્ન: િા માટે બાળકો સરકારી િાળા છોડી ખાનગી િાળામા ંજઈ રહ્યા છે? તારિ: જે મશક્ષક મિત્રોએ પોતાનો િાંતવ્ય આપ્યો છે તેનુાં મવશ્લેષણ નીચે મજુબ છે. ૧) બાળકો સરકારી શાળા છોડી ખાનર્ી શાળાિાાં જઈ રહ્યા છે તેના નીચે મજુબના કારણો છે, સરકારી શાળાિાાં પરુતો સ્ટાફના હોવાથી. વાલીઓને પોતાના પતુ્ર-પતુ્રીને અંગ્રેજી િાધ્યિિાાં અભ્યાસ કરાવવાની ઈચ્છા. ખાનર્ી શાળાનુાં ઇન્ફ્રાસ્રક્ચર (પ્રયોર્ શાળા, કોમ્પ્યટુર લેબ, લાઈબ્રેરી, આધમુનક તકનીકથી આપતુાં

મશક્ષણ) સરકારી શાળા કરતા સારુાં હોવાથી. સરકારી શાળાિાાં સરકારી કાર્ળ વકા , જુદા જુદા સરકારી તહવેારો તથા ઉત્સવો, લબન જરૂરી

તાલીિો વર્ેરેિાાં મશક્ષકો રોકાયેલ રહ ે છે તેથી બાળકોને જરૂરી સિય આપી નથી શકતા, આથી વાલીના િત મજુબ સરકારી શાળાિાાં અભ્યાસના કરાવતા હોવાથી ખાનર્ીિાાં મકેુ છે.

સરકારી શાળાિાાં િોનીટરીંર્ ફક્ત કાર્ળ પર જ છે, કોઈ પણ પ્રકારનુાં વ્યન્ક્તર્ત િોનીટરીંર્ કરવાિાાં આવતુાં નથી જેથી કરીને કોઈને સારુાં અભ્યાસ પરોસવાની ઈચ્છા રહતેી નથી.

૨) મશક્ષકોએ જણાવેલ આંકડાકીય િાક્રહતી આ મજુબ છે. જેના પરથી આપને સ્પષ્િ જોઈ શકીએ છીએ કે ખાનર્ી શાળાિાાં જનાર બાળકોની સાંખ્યા સરકારી શાળાિાાં આવતા બાળકો કરતા ઘણી વધ ુછે.

વષા જામત ર્ાિિાાં કુલ

બાળકો સરકારી શાળાિાાં આવતા બાળકો

ખાનર્ી શાળાિાાં જતા બાળકો

૬ થી ૧૦ વષા છોકરાઓ 42324 11745 26654

છોકરીઓ 36968 11465 15479

૧૧ થી ૧૪ વષા છોકરાઓ 31246 9617 20415

છોકરીઓ 27538 19196 13133

કુલ - 127704 52023 75681 (૪) પ્રશ્ન: િાળામા ંિૈક્ષણિક વાતાવરિ તૈયાર કરવા માટે SMC ની સરક્રય ભશુમકા માટે આપે કરેલ નવતર પ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો.

Page 134: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 134

તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) એસ.એિ.સી. સભ્યો પોતાના મશરે આવતી શાળાકીય જવાબદારી સિજે અને જાણ ેતેિજ શાળાકીય મનણાયિાાં પોતાનુાં યોર્દાન આપે તે િાટે એસ.એિ.સી. સભ્ય અન ેશાળાનુાં જોડાણ િજબતુ કરવા િાટે શાળાિાાં આયોજજત થતા દરેક કાયાિિિાાં તેિને બોલવવાિાાં આવ ેછે. (કેયરુભાઈ ડોડીયા - રાજકોટ - 9725319802, દિયાંતીબને પટેલ - કચ્છ - 9408837250, િેહલુભાઈ પટેલ - પાટણ - 9978420305, મવલ્સન રાિોડ - વડોદરા - 9638252569) ૨) એસ.એિ.સી. સભ્યો દ્વારા યોગ્ય દાતા શોધીને દાન એકત્ર કરીને શાળાને ડીજીટલ સાધનો જેવા કે CCTV કેિેરા, કોમ્પ્યટુર, પ્રોજેક્ટર વર્ેરે સાધનો વસાવવાિાાં તેિજ શાળાિાાં ભૌમતક સાધનો વસાવવાિાાં અને શાળાના નવીનીકરણના કાિ િાટે િદદરૂપ થયા છે. (નર્ીનકુિાર પાંચાલ - બનાસકાાંિા - 9426336405, શ્રદ્ધાબેન રાવલ - ભાવનર્ર - 9638304001, કાનાભાઈ - સરુત - 7698076224, લબ્રજેશભાઈ નાર્પરા - અિદાવાદ - 9725605783) ૩) નબળી આમથિક પક્રરન્સ્થમત ધરાવતા મવદ્યાથી તેિજ અનાથ બાળકો િાટે એસ.એિ.સી. સભ્યો દ્વારા "અનાથ નો નાથ " પ્રોજેક્ટન ુ અિલીકરણ કરવાિાાં આવ્યુાં છે. (કલાિભાઈ વસાવા - નિાદા - 9687056072) ૪) શાળાિાાં જરૂક્રરયાત કરતા ઓછા મશક્ષક હોવાથી ર્લણત-મવજ્ઞાનના મશક્ષકની ઘટ હતી જે એસ.એિ.સી. અધ્યક્ષ (B.A., B.Ed) દ્વારા દરરોજ ૧ કલાક મવદ્યાથીને અભ્યાસ કરાવતા હતા, આ પ્રવમૃિ ૬ િાસ સધુી ચાલી જેના પક્રરણાિરૂપે મશક્ષકની ઘટ દુર થઇ. (પ્રવીણભાઈ સરવૈયા - ભાવનર્ર - 9714420077) ૫) શાળાના નબળા મવદ્યાથી પણ હોમશયાર મવદ્યાથીની બાજુિાાં ઉભા રહ ે તે િાટે શાળાની ભતૂપવૂા મવદ્યાથીની દ્વારા શાળા સિય બાદ ૧ કલાક નબળા બાળકોને ભણાવવાિાાં આવ ેછે. (સરેુશભાઈ નાર્લા - અિરેલી - 9925943358) ૬) શાળાિાાં આયોજજત થતી મવમવધ સ્પધાા, હરીફાઈ કે શૈક્ષલણક બાબતિાાં જે મવદ્યાથીએ સારુાં પરફોિાન્સ કયુાં હોય તેને પ્રોત્સાહન રૂપે ઇનાિ અથવા કોઈ ર્ીફ્ટ આપવા િાટે એસ.એિ.સી.સભ્યને બોલાવવાિાાં આવે છે. (જર્તમસિંહ િકવાણા - સાબરકાાંિા - 9687664068) ૭) સરકારશ્રી તરફથી શાળાિાાં આવતી મવમવધ ગ્રાન્ટ તેિજ ઓડાર ની ચચાા કરવા િાટે દર િહીને એસ.એિ.સી. સભ્ય અને મશક્ષક વચ્ચ ેઆચાયા દ્વારા િીટીંર્નુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે જેિાાં આવતા સિયે કેવી રીતે કાિ કરવુાં તેની ચચાા કરવાિાાં આવે છે. (જીજ્ઞાબેન િકરાર - અિરેલી - 9426852504, પ્રજ્ઞાબેન જોશી - પોરબાંદર - 9737904660, સાંજયભાઈ િેહરા - ખેડા - 7567073661, અમિનભાઈ સોલાંકી - ખેડા - 9979782719) ૮) એસ.એિ.સી. સભ્ય શાળાકીય કાયોિાાં પોતાનુાં યોર્દાન આપે જેથી મશક્ષક + એસ.એિ.સી. મવદ્યાથીનુાં તેિજ શાળાનુાં યોગ્ય ઘડતર કરી શકે તે િાટે િામસક તેિજ એકિ પ્રિાણે લવેાતી કસોટી અને ક્વીઝિાાં એસ.એિ.સી.સભ્યને વારાફરતી કસોટી િોનીટરીંર્ કરવાની જવાબદારી સોપવાિાાં આવી છે. (ભાવેશભાઈ િેહતા - ર્ીરસોિનાથ - 9426536382, પ્રવીણભાઈ િકવાણા - ભાવનર્ર -

Page 135: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 135

9428619809, દીપાલીબેન િહીડા - આણાંદ - 9408865196, નીરવભાઈ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9586116776, પ્રમતિાબેન જોશી - કચ્છ - 9537027185, િેહલુભાઈ સોની - મવજાપરુ - 9426520266) ૯) શાળાિાાં ર્ેરહાજર રહતેા મવદ્યાથીને હાજર કરવા િાટે એસ.એિ.સી.સભ્ય પણ ભાર્ લ ે તે િાટે એસ.એિ.સી. સભ્યન ે જે-તે િહોલ્લા તેિજ એક્રરયા પ્રિાણ ે જવાબદારી સોપવાિાાં આવી છે, જેિાાં ર્ેરહાજર રહતેા મવદ્યાથીના વાલીની રૂબરૂ મલુાકાત કરવી તેિજ મવદ્યાથીને શાળાિાાં હાજર કરવાનુાં સિાવેશ કરવાિાાં આવ્યુાં. મશક્ષક દ્વારા ર્ેરહાજર બાળકોની યાદી એસ.એિ.સી. સભ્યને વોટ્સએપ પર અને રૂબરૂ મવદ્યાથી દ્વારા પહોચાડવાિાાં આવે છે. (સશુીલકુિાર પાંચાલ - સરુત - 8980813173, ર્ીરીશભાઈ વાળાંદ - પાંચિહાલ - 9624645047, સરેુશભાઈ િક્કર - પાટણ - 9825504972, િાવજીભાઈ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9879659750, િનન પ્રજાપમત - િેહસાણા - 7574813425, કૃણાલભાઈ પાંચાલ - પાંચિહાલ - 8866813188) (૫) પ્રશ્ન: જો આપે આપની િાળામા ંભૌશતક સશુવધાઓ પ રી પાડવામા ં કોઈ કાયગ કરેલ હોય અને શવધાથીઓને તેનાથી શુ ંફાયદો થઈ રહ્યો છે તો તે જિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) શાળાના વકૃ્ષની નીચ ે લોક સહકારથી બાાંકડાઓ મકુ્યા. રીસેસના સિયે બાળકો લાઈબ્રેરીના પસુ્તકોનુાં વાાંચન કરે છે તેથી તોફાનની ફક્રરયાદો ઘટી અને બાળકોિાાં વાાંચન પ્રત્યે રસ વધ્યો છે. (બળવાંતકુિાર સોલાંકી - બોટાદ - 9879398165) ૨) શાળાના આંર્ણિાાં ૧૦૦થી વધારે વકુ્ષો શાળા અને ર્ાિલોકોના સહકારથી ઉર્ાડવા આવ્યા છે. મવધાથીઓને કુદરતી વાતાવરણ િળવાથી મવધાથીઓ રસપવૂાક પ્રવમુત સાથે મશક્ષણ િેળવે છે. (આકાશભાઈ દવ ે- અિરેલી - 9426732630) 3) “રુિઝિ ૨૦૧૬” અંતર્ાત શાળાિાાં વામષિક કાયાિિિાાં શાળાએ ર્ાિલોકો અને દાતાઓ પાસેથી ૭૦,૦૦૦ નુાં દાન િેળવી શાળાને જરૂરી ભૈમતક સમુવધાઓ આપવી છે. (મનકુાંજભાઈ ભતુ - ર્ીરસોિનાથ - 9714480964) ૪) શાળાિાાં ક્રહન્દી ક્રદવસ ઉજવવાનુાં નક્કી કરવાિાાં આવ્યુાં.આ ક્રદવસે શાળાિાાં ક્રહન્દી ભાષાિાાં વાતચીત,રુ્કા એક પાત્ર અલભનય અને નાટક ક્રહન્દીિાાં ભજવવાિાાં આવ્યા. ધોરણ ૬ થી ૮ ના બાળકોન ેફરજીયાત સાાંસ્કૃમતક કાયાિિિાાં ભાર્ લેવાનુાં કહવેાિાાં આવ્યુાં.સાથે વાલીઓને પણ શાળાિાાં આવવા આિાંત્રણ આપવાિાાં આવ્યુાં.આ રીતે લોકફાળો િેળવી શાળાિાાં બાળકોને ભૌમતક સમુવધા પરૂી પાડવાિાાં આવી. (અમિતકુિાર સોની - િહસેાણા - 9510209616) ૫) “દિક વકુ્ષ” અંતર્ાત બાળકો,મશક્ષકો,એસ.એિ.સી. સભ્ય અને ર્ાિલોકો દ્વારા શાળાના આંર્ણિાાં રહલેા વકુ્ષો દિક લઈ તેની સારસાંભાળ રાખવા આવે છે.આ રીતે શાળાના બાળકોને કુદરતી વાતાવરણ પરુૂાં પાડવાિાાં આવે છે.(મિતલુકુિાર પટેલ - પાટણ - 9724641090)

Page 136: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 136

૬) શાળાિાાં મવષયપ્રિાણ ે વર્ા વ્યવસ્થા કરવાિાાં આવી જેિાાં બાળકો વર્ા બદલીને અભ્યાસ કરતા.જેિાાં મવજ્ઞાનનો વર્ા,ર્લણતનો વર્ા,સિાજીક મવજ્ઞાનનો વર્ા,ભાષાનો વર્ા વર્રે વર્ાિાાં રસ પવૂાક આભ્યાસ કરતા.આ વર્ા બનાવાવા િાટે શાળા પસુ્તકાલય અને દાતાઓના દાનનો ઉપયોર્ કરવાિાાં આવતો.(ભગભુાઈ દેસાઈ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9737158303) ૭) "િારો કાર્ળ િારુાં ન્યઝૂ પેપર" અંતર્ાત દરેક વર્ાિાાં એક બોક્ષ રાખવાિાાં જેિાાં દરેક બાળક પોતાનો નકાિો કાર્ળ ડચૂો વાળયા વર્ર આ બોક્ષિાાં નાખે છે. જે વર્ાિાાં ઓછાિા ઓછા કાર્ળ હોય તેિને શે્રષ્િ વર્ા જાહરે કરવાિાાં આવે છે.આ કાર્ળિાથી શાળાિાાં મનયમિત ન્યઝુ પેપર આવ ે છે. (રિેશકુિાર ખાંભાલળયા - બોટાદ - 9714486053) ૮) ર્ાિિાાં કોઈ લગ્ન પ્રસાંર્ દરમિયાન ર્ાિલોકોને શાળાની જરૂક્રરયાતની જાણ કરીને ભૌમતક સમુવધાઓ શાળાિાાં વસાવવા િાટે દાન િેળવાવિાાં આવે છે. (જજતેન્દ્રભાઈ કનેજજયા - ભાવનર્ર - 9879356515)

Page 137: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 137

િાળા શવકાસ આયોજન

Page 138: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 138

(૧) પ્રશ્ન: િાળામા ંશિક્ષકોની ઘટ અથવા શિક્ષકશમત્રો મીટીંગમા ંગયા હોય ત્યારે બાળક શિક્ષિ સાથે સકંળાયેલા રહ ેતે માટે કરેલ પ્રવશૃિ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) જયારે મશક્ષકને તાલીિિાાં જવાનુાં થાય કે રજા પર હોય ત્યારે શૈક્ષલણક પ્રવમૃિ ચાલ ુરહ ે તે િાટે ર્ાિના વડીલ જેિને લખતા વાાંચતા આવડતુાં હોય તેિને ૨ કલાક સ્વચે્છાએ શાળાએ આવીન ેમવદ્યાથીને અભ્યાસ કરાવવા િદદ લેવાિાાં આવ ે છે. (નાર્જીભાઈ દેસાઈ - બનાસકાાંિા - 8758363490) ૨) મશક્ષકો ની ઘટ હોય ત્યારે િારા િોબાઈલિાાં કોઇપણ એક શૈક્ષલણક એકિન ુિારા અવાજિાાં રેકોડા કરી હ ુજે વર્ાિાાં ન હોય ત્યાાં બાળકો ને િાઇક દ્વારા સાંભળાવી શૈક્ષલણક કાયા ચાલ ુરાખુાં છાં. (રાિાનજુ અતલુકુિાર - સરેુન્દ્રનર્ર - 9979497014) ૩) ‘ચાલો મશક્ષક મશક્ષક રિીએ’ અંતર્ાત જ્યારે મશક્ષક વ્યસ્ત હોય તયારે બાળકો એકબીજાને ર્લણત નાાં દાખલા ની ટેસ્ટ લે છે અને ચકસે છે. આનાથી વર્ાખાંડ નાાં બાળકો કાિ િા વ્યસ્ત રહ ે છે અને દાખલા નો િહાવરો પણ થાય છે. (લખનભાઈ જોશી - ભાવનર્ર - 9428182365) ૪) બાળકોને વતાિાનપત્રનુાં એક પેજ આપી બાળકોને એક એક મળૂાક્ષર આપવાિાાં આવે છે બાળકો પેપરિાાંથી આ શબ્દ શોધીને પોતાની બકુિાાં લખે છે. (ક્રદલીપમસિંહ મવહોલ - મવસનર્ર - 9725871658) ૫) મશક્ષકની ર્ેરહાજરી હોય ત્યારે કોમ્પ્યટુર લબેિાાં એકિ કસોટીનુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે. (રિેશભાઈ જાદવ - રાજકોટ - 8866606370) ૬) મવદ્યાથીઓને મશક્ષક દ્વારા નેટનો ઉપયોર્ કરીને કેવી રીતે સાંદભા સાક્રહત્ય િેળવી વાાંચી શકાય તે શીખવાડયુાં છે જેના કારણ ેજયારે પણ મશક્ષક શાળાિાાં કોઈ કારણસર ર્ેરહાજર હોય અથવા િીટીંર્િાાં ર્યા હોય ત્યારે બાળકો નેટ દ્વારા અભ્યાસ કરતા થયા છે. (સેવક્ભાઈ ચૌધરી - વડોદરા - 7874063646) ૭) મશક્ષકની ર્ેરહાજરીિાાં વર્ાના બાળકોન ે જૂથ પાડીને વર્ા લીડર દ્વારા િલ્ટીિીડીયા સાધનો દ્વારા બાળવાતાા, કાવ્યો, જોડકણાાં, કાર્ૂાન ક્રફલ્િો, બોધકથાઓ, શૈક્ષલણક વીક્રડઓ વર્ેરે બતાવવાિાાં આવે છે. જૂથ પાડીને પ્રવમૃિ પણ કરાવવાિાાં આવે છે જે જૂથ મવજેતા બને તેને શાળા પક્રરવાર તરફથી ઇનાિ આપીને બહિુાન કરવાિાાં આવે છે. (મનધીબેન સતુરીયા - અિરેલી - 9825542629, પ્રમતકભાઈ રૂડાણી - અિરેલી - 9429559308, જીજ્ઞાબેન િકરાર - અિરેલી - 9426852504, ઉિેશભાઈ વણકર - ક્રહિંિતનર્ર - 9409346319, કુસિુબેન ભાલોડીયા - જુનાર્ઢ - 9409151212, પ્રવીણભાઈ િકવાણા - ભાવનર્ર - 9428619809) ૮) શાળાિાાં મશક્ષકની ર્ેરહાજરી હોય ત્યારે મવદ્યાથી વર્ાખાંડની બહાર ના જતા રહ ેતે િાટે મવદ્યાથીન ેર્િે તેવી પ્રવમૃિ જેવી કે વતાિાનપત્રિાાંથી કક્રટિંર્ કરીને નોટિાાં લર્ાવવુાં, રિતારિતા અભ્યાસ કરવો, પ્રશ્નોતરી, મકૂવાચન, મખૂવાચન, કાવ્ય ર્ાન, ઘડીયાર્ાન, શ્રતુલખેન, સલુેખન, શબ્દ રિત, અંતાક્ષરી,

Page 139: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 139

પઝલ અને કોયડા સોલ્વ કરવી, મવષયવાર ક્રકવઝ અને એકિ કસોટી લવેી, લચત્ર દોરવા, અંગ્રેજી સ્પેલલિંર્ તયૈાર કરવા, મનબાંધ લેખન, ઈકોકલબની પ્રવમૃિઓ વર્ેરે વ્યન્ક્તર્ત રીતે અથવા તો જૂથિાાં કરાવવાિાાં આવે છે. (બાબભુાઈ િોર - કચ્છ - 9925640338, લચરાર્ભાઈ ભાવસાર - આણાંદ - 9824366921, ભાનપુ્રસાદ પાંચાલ - આણાંદ - 9737229670, મવપલુકુિાર દુધાત - પોરબાંદર - 9725819327, િાલવભાઈ સોલાંકી - જુનાર્ઢ - 9714329193, મનશીથભાઈ જાની - અિરેલી - 9426999923, શ્રધ્ધાબેન રાવલ - તળાજા - 9638304001) (૨) પ્રશ્ન : િાળાના શવકાસ માટેના આયોજનના અસરકારક અમલીકરિ, જવાબદારીની ચકાસિી અને મલુ્યાકંન કરવા માટે સી.આર.સી. કો - ઓડીનેટસગ, િાળાના આચાયગ અને શિક્ષકોએ ક્ા ંપ્રયાસો કરેલ છે? તારિો: સી.આર.સી કો-ઓડીનેટર દ્વારા શાળાિાાં કરવાિાાં આવેલા પ્રયાસો નીચે મજુબ છે. ૧) શાળાનો મવકાસ બે બાબતો પર આધાર રાખે છે ૧) વહીવટી, ૨) શૈક્ષલણક. વહીવટી કાયોને પરુા કરવા સી.આર.સી. અને આચાયા પોતાના સિયનો બને તેટલો વધ ુઉપયોર્ કરી ગણુવિાલક્ષી કાયો પરુા કરે છે. શૈક્ષલણક કાયો િાટે શાળાિાાં શાળા મવકાસ પ્લાન બનાવતી વખતે સી.આર.સી. કો-ઓડીનેટર, એસ.એિ.સી., શાળાનો સ્ટાફ, દાતાઓ, મશક્ષણમવદો, મનવતૃ મશક્ષકોની સાિેલર્ીરી આ તિાિના અલભપ્રાય તથા સલાહ સચૂનો ધ્યાનિાાં લઇ યોગ્ય આયોજન તૈયાર કરી દરેકની જવાબદારી નક્કી કરી મનમિત સિયે તેનુાં મલુ્યાાંકન કરે છે. ૨) સરકારશ્રી તરફથી આવતી ગ્રાન્ટનો વ્યવન્સ્થત ઉપયોર્ થાય છે કે નહી તેની કાળજી લ ેછે. 3) CRC કક્ષાએ મવમવધ પ્રકારની સ્પધાાઓ તેિજ શાળાની દરેક બાબતોની યાદી તેિજ તેના કાયોની નોંધ કરી તેના પર મનયાંત્રણ, દેખરેખ, અને સતત િાર્ાદશાન પરુૂાં પાડીને મલૂ્યાાંકન કરી પત્રકોની ચકાસણી કરે છે. ૪) RTE મજુબ શાળાની જરૂરીયાતોની સમુનમિત કરીને સી.આર.સી. કો-ઓડીનેટર દરેક િાક્રહતીનો તરત જ અિલ કરે છે. ૫) સી.આર.સી. અિવાક્રડયે કે િહીને શાળાની મલુાકાત લઈ નબળા બાળકોને િધ્યિ કક્ષાિાાં લાવવા િાટેના જરૂરી સચૂનો પરુા પાડ ેછે. શાળાના આચાયા અને મશક્ષકોએ નીચે મજુબના પ્રયાસો કરેલા છે: ૧) એસ.એિ.સી. સભ્યોની તથા સ્ટાફની મનયમિત િીટીંર્નુાં આયોજન કરી િીટીંર્િાાં કરેલ કાિની સમિક્ષાનુાં મવવરણ કરે છે. ૨) શાળાના આચાયા દ્વારા ૧) શાળાિાાં ભાષા કુટીર, બાળકો િાટે વાાંચન, લખેન, ર્ણનની વ્યવસ્થા, ૨) સતત ર્ેરહાજર રહતેા બાળકોની મલુાકાત, તથા વાલી સાંપકા અને ગ્રાિસભા, ૩) મલૂ્યાાંકનની નવી બદલાયેલી પધ્ધમતિાાં િાર્ાદશાન, ૪) કન્યાકેળવણી િાટેના પ્રયાસો, ૫) બાળકો પાસે અભ્યાસિિ અનસુાર પ્રવમૃતઓ કરાવવી અને જરૂક્રરયાત મજુબ ભણાવવાની પદ્ધમતિાાં જરૂરી સધુારા તથા તેિનાિાાં મશસ્ત જેવા ઔપચાક્રરક ગણુોનો મવકાસ, ૬) િધ્યાહન ભોજનની ગણુવિાની મનયમિત ચકાસણી, ૭)

Page 140: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 140

કમ્પ્યટુર દ્વારા મશક્ષણ, આનાંદદાયક પ્રાથાનાસભા, બોલતી દીવાલો, વામષિક રિતોત્સવ, લોકફાળો એકિો કરવો, ૮) શાળાિાાં ભૌમતક સમુવધાઓ જેવી કે કન્યાઓ િાટે અલર્ શૌચાલય, પાણીની ર્ાંદકી દુર કરવા ર્ટર વ્યવસ્થા, પસુ્તકાલય, ઇલેકક્રક રોબોટ સાથે દરેક વર્ાખાંડિાાં લાઈટ ફીટીંર્, િધ્યાહન ભોજનના પરૂતા વાસણો અને તેની સફાઈની વ્યવસ્થા, ર્ણવેશ, પ્રાયોલર્ક સાધનો અને રિતર્િતના સાધનોની વ્યવસ્થા, ૯) િાનમસક રીતે મવકલાાંર્ બાળકોને યોગ્ય મશક્ષણ તથા અસરકારક વાતાવરણ પરુૂાં પાડવુાં. ૧૦) શાળાના વહીવટી ક્રહસાબોનુાં દસ્તાવેજીકરણ તથા કમ્પ્યટુરિાાં જાળવણી, ૧૧) શાળાિાાં બાળિેળો, ર્લણત - મવજ્ઞાન પ્રદશાન, વકતતૃ્વ સ્પધાા, સફાઈ અલભયાન, સમિમતની રચના, લચત્ર સ્પધાા, રાંર્કાિ, કાર્ળકાિ પ્રશ્નોતરીનુાં આયોજન, સાાંસ્કૃમતક કાયાિિોનુાં આયોજન વર્ેરે જેવા પ્રયત્નો કરેલ છે. નકારાત્િક પાસાઓ: ૧) સી.આર.સી ને પોતાનો કાયાભાર વધ ુહોવાથી તે વર્ાનુાં યોગ્ય મલૂ્યાાંકન કરી શકતા નથી. ૨) શાળાકીય અસિાનતાને લીધે શાળાના મવકાસ િાટેના આયોજનનુાં અસરકારક અિલીકરણનુાં અને દરેક બાળકને પાસ કરવાનો હોવાથી મલૂ્યાાંકનનુાં િહત્વ રહતે ુાં નથી 3) આપના િાંતવ્યો મજુબ થોડા અંશે તાલકુા કક્ષાએ સી.આર.સીની અને શાળાિાાં શાળાના આચાયાની જવાબદારી પ્રત્યે નકારાત્િક વલણ જાણવા િળયુાં અને થોડા અંશે સી.આર.સી.અને શાળાના આચાયા જાગતૃ છે પરાંત ુતેઓની નાણાાંકીય રીતે સવલતો િળતી ન હોવાથી કાયા કરી શકતા નથી. સચૂનો: ૧) શાળાના મવકાસના આયોજનનુાં િાક્રહતીપત્ર શાળાના આચાયા પાસે હોવુાં જોઈએ અને સિયાાંતરે તેનુાં મલૂ્યાાંકન એસ.એિ.સી તથા સી.આર.સી. વર્ેરે દ્વારા થવુાં જોઈએ જેથી યોગ્ય ક્રદશા નક્કી થઈ શકે. ૨) આચાયા દ્વારા િાર્ાદશાન અને શાળાના અન્ય મશક્ષકો સાથે સિેુળભયાા સબાંધો, મવષય અનસુાર જવાબદારી આપવી અને તેનુાં યોગ્ય પાલન થાય તે િાટેની બાાંહધેરી આપવી. 3) મલૂ્યાાંકન કોને કેટલુાં કરવુાં તે નક્કી નથી જેથી ક્યારેક એવુાં થાય છે કે અમકુ યોગ્ય મદુ્દાઓનુાં મલૂ્યાાંકન ર્ાિલોકો કરે છે.અને તે તેના મજુબ મનણાય લઇ લે છે જે યોગ્ય નથી. તેને કરતા સી.આર.સી., આચાયા, તથા મશક્ષકો દરેકના મલૂ્યાાંકનના અલર્ અલર્ મવભાર્ હોવા જોઈએ આિ સી.આર.સી. કો-ઓડીનેટર શાળાના આચાયા તથા મશક્ષકો દ્વારા બાળકોિાાં કતાવ્ય ભાવના મવકસ ેતથા તિાિ મવષયોિાાં પારાંર્ત થાય તેવા પ્રયત્નો કરવા જોઈએ. (૩) પ્રશ્ન: િાળા નવસર્જન માટે કરેલ પ્રવશૃિ અને પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) સાિાજજક મવજ્ઞાન મવષય લાાંબા સિય સધુી બાળકોને યાદ રહ ેતે હતેથુી શાળાના કોમ્પ્યટુર તેિજ ઈન્ટરનેટ કનેક્શન થકી શીખવાડવાિાાં આવે છે. બાળકો દ્રશ્ય-શ્રાવ્ય સાધન થકી કરેલ અભ્યાસ લાાંબા સિય સધુી યાદ રાખી શકે છે તે શાળાિાાં લવેાતી ટેસ્ટ પરથી ખ્યાલ પડયો. (ક્રકશોરભાઈ - ભાવનર્ર - ૯૦૧૬૧૭૨૬૭૬)

Page 141: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 141

૨) શાળાિાાં જરૂરી એવા બદલાવ, નવી યોજનાનો અિલ અને યોગ્ય મનણાય લેતા પહલેા શાળાિાાં અભ્યાસ કરતા મવદ્યાથીઓના વાલી, એસ.એિ.સી.સભ્ય તથા ર્ાિના લોકોને સિયાાંતરે િીટીંર્ બોલાવીને ઉપરોક્ત બાબત ચચાા કરવાિાાં આવ ે છે તથા આ મનણાય બાળકોન ેકઈ રીતે અસર કરશે તેની પણ ચચાા કરવાિાાં આવે છે તેિજ શાળાિાાં જોઈતુાં ફાંડ અને જરૂરી એવી િદદ પરૂી પાડવા સહિત થાય છે. (રોહનભાઈ પટેલ - િહસેાણા - ૮૧૫૩૦૮૧૦૧૧, ઉષાબેન દીક્ષીત - ભાવનર્ર - ૯૪૨૬૪૫૫૮૪૮, પ્રદીપભાઈ ભટ્ટ - ભાવનર્ર - ૯૪૦૮૨૦૫૯૫૯, વસાંતદાન ર્ઢવી - ૯૫૮૬૦૦૬૬૯૯, ક્રદપાલીબેન િહીડા - આણાંદ - ૯૪૦૮૮૬૫૧૯૬) ૩) એક શાળાની બાજુિાાં જ િોટી ખાડ (ખાડો) હતો, શાળાિાાં કોઈ દીવાલ ના હોવાથી બાળકો િાટે જોખિી હત ુાં આથી મશક્ષક દ્વારા વારાંવાર ગ્રાન્ટ િાટે પ્રક્રિયા કરેલી પણ મનષ્ફળતા િળેલી, મશક્ષકે ર્ાિના લોકો તેિજ દાતાને આ બાબત ધ્યાન દોયુાં અને ર્ાિ તેિજ દાતાના ફાળાના સહારે શાળાિાાં દીવાલ થઇ છે તેિજ બાળકોની ખાડાિાાં પડી જવાની શક્યતા ઓછી થઈ છે. (અમનલભાઈ િકવાણા - સરેુન્દ્રનર્ર - ૯૯૭૯૦૦૨૦૦૨) ૪) ર્ાિિાાં ZEROX િશીન હત ુાં નક્રહ. આથી ર્ાિના લોકોને ZEROX નુાં કાિ હોય કે પછી શાળાના વહીવટી તેિજ શૈક્ષલણક પેપરનુાં ZEROX કાઢવાનુાં કાિ હોય, બધુાં જ કાિ પણૂા કરવાિાટે ર્ાિ થી દુર આવેલ ર્ાિિાાં જવુાં પડત ુાં.આ સિસ્યાનો અંત વાલીસાંિેલનિાાં ર્ાિના લોકોને આ સિસ્યા અંર્ે જાણ કરવાિાાં આવી. વાલીસાંિલેનના ફાળા થકી શાળાિાાં એક ZEROX િશીન લીધુાં જેનો ઉપયોર્ શાળા તેિજ ર્ાિના લોકો કરે છે. (અમિનભાઈ નકુિ - ર્ીરસોિનાથ - ૭૮૭૪૦૭૮૭૬૨) ૫) શાળાના બાળકો પણ પ્રાઇવેટ શાળાના બાળકોની જેિ જ ડીજીટલ કલાસ રૂિ વડ ેભણે તે હતેથુી ર્ાિના લોકો તેિજ દાતા ના સહયોર્ વડ ેશાળાિાાં એક ડીજીટલ ક્લાસનુાં મનિાાણ કરવાિાાં આવ્યુાં જેિાાં કોમ્પ્યટુર, પ્રોજેક્ટર તેિજ જરૂરી એવી ઈ-શૈક્ષલણક િટીરીયલ (CD, DVD, Pen-Drive, Educational Software, etc.) ઉપલબ્ધ કરાવ્યુાં જેથી બાળકો ડીજીટલ પદ્ધમતથી અભ્યાસ કરી શકે. (સેવક્ભાઈ ચૌધરી - વડોદરા - ૭૮૭૪૦૬૩૬૪૬, કુલદીપભાઈ ચૌહાણ - ખેડા - ૯૪૨૮૩૧૪૯૦૪, સાંજયભાઈ િેદપરા - અિરેલી - ૯૮૭૯૩૫૭૯૨૩, નીકુલભાઈ સથવારા - િહસેાણા - ૯૭૨૫૧૨૫૬૦૬, કાન્ન્તલાલ િકવાણા - જાિનર્ર - ૯૭૨૪૭૫૪૦૫૪, જલાલદુીન વોહરા - અિદાવાદ - ૯૮૯૮૩૭૩૭૫૫)

Page 142: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 142

િાળા સમદુાય સબધંો

Page 143: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 143

(૧) પ્રશ્ન: આપે આપની િાળાના બાળકોના વાલીઓ સાથે સપંકગ બનાવી રાખવા જો કોઈ પ્રવશૃિ કરી હોય તો ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) શાળાિાાં લેવાતી પ્રકરણ પ્રિાણેની કસોટીના િાક્સા (ગણુ) www.fullonsms.com નાિની SMS WEBSITE નો ઉપયોર્ કરીને બાળકે િેળવેલ ગણુનો િેસેજ વાલીના િોબાઈલિાાં િોકલવાિાાં આવે છે. (ડોબક્રરયા શીતલબેન - સાવરકુાંડલા) ૨) શાળાિાાં સિયાાંતરે બાળકોના વાલી સાથે સરળતાથી સાંપકા કરવા િાટે શાળાિાાં બાળકોના વાલીઓના િોબાઈલ નાંબરની ચોપડી (ડીક્ષનરી) બનાવવાિાાં આવી છે, જેના થકી શાળાિાાં ર્ેરહાજર રહતેા મવદ્યાથીની વાલી ને જાણકાર કરવાિાાં આવે છે અને તેને હાજર કરવાિાાં આવે છે તથા શાળાનુાં પક્રરણાિ િેસેજ દ્વારા દ્વારા જાણ કરવાિાાં આવે છે. (બોડા સાંક્રદપભાઈ - કચ્છ, રાવલ અલ્પેશભાઈ - સરેુન્દ્રનર્ર) ૩) શાળાિાાં દર ૧૫ ક્રદવસે એક વાર વાલી િીટીંર્ બોલાવવાિાાં આવે છે જેિાાં તેિના બાળકે ૧૫ ક્રદવસ દરમિયાન કરેલી પ્રર્મતની જાણ કરવાિાાં આવે છે તથા પ્રર્મતકાડા િાાં વાલીના હસ્તાક્ષર લેવાિાાં આવે છે. (રીયાજલી ફેજલી - દાહોદ) ૪) શાળાિાાં ધોરણ પ્રિાણ ેબાળકોના વાલીઓના િોબાઈલ નાંબરની ચોપડી જે તે ધોરણના મશક્ષકન ેઆપેલ છે જે બાળક ર્ેરહાજર હોય તેના વાલીને તે ધોરણના મશક્ષક ફોન કરીને કારણ જાણે છે જો ત ેબાળક વર્ર કારણ ર્ેરહાજર રહ્યો હોય તો તેને શાળાએ હાજર કરવાિાાં આવે છે. (અરદેશણા બીપીનભાઈ - જુનાર્ઢ) ૫) શાળાિાાં એસ.એિ.સી. સભ્યોને ફલળયા પ્રિાણ ેર્ેરહાજર રહતેા બાળકોને શાળાિાાં હાજર કરવા િાટે ની જવાબદારી આપવાિાાં આવી છે. શાળાિાાં જે બાળક ર્ેરહાજર રહ્યા હોય તેની જાણ મશક્ષક ફોન દ્વારા એસ.એિ.સી.સભ્યને કરે છે અને એસ.એિ.સી. સભ્ય ર્ેરહાજર રહનેાર ના ઘરે જઈને તપાસ કરે છે અને બાળકને શાળાએ િોકલે છે. (સોની અમિતભાઈ - િહસેાણા) (૨) પ્રશ્ન : સમાજ સરકારી િાળામા ંમળતુ ંશિક્ષિ અને સશુવધા જાિે અને પોતાના બાળકોને સરકારી િાળામા ંભિાવે તે માટે કરેલ પ્રવશૃિ અને પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) શાળાિાાં સિયાાંતર વાલી િીટીંર્નુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે, આ િીટીંર્િાાં શાળાિાાં કરવાિાાં આવેલ મવમવધ પ્રવમૃતઓ તથા હવે પછીના િક્રહનાિાાં શુાં કરવાનુાં છે તેની જાણ વાલી, એિ.એસ.સી. સભ્ય તેિજ ર્ાિના લોકોન ેજણાવવાિાાં આવે છે. (િાધવીબેન ડોબક્રરયા - રાજકોટ - 7383826316)

Page 144: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 144

૨) ર્ાિિાાં જ સરકારી અને પ્રાઇવેટ શાળા એિ બાંન ેહતી આ શાળા વચ્ચેનો તફાવત સિજાવવાિાાં શાળાના મશક્ષક તેિજ આચાયા મવદ્યાથીઓના વાલીને શાળાિાાં અથવાતો ર્ાિિાાં જ્યાાં િળે ત્યાાં તેિના બાળકને કઈ જગ્યાએ અભ્યાસ કરે તો સારુાં થશે તે સિજાવવાિાાં આવે છે. (મનયતીબેન પટેલ - ર્ાાંધીનર્ર - 7600031823, સોહિભાઈ િાકોર - પાટણ - 8000962233) 3) શાળાિાાં અભ્યાસ કરતાાં બાળકોના સહારે શાળાિાાં ચાલતી પ્રવમૃિ તેિજ ઉપલબ્ધ સવુીધાઓ તિાિ મવદ્યાથીની બકુિાાં લખવાિાાં આવી અને તેિને સચુના આપવાિાાં આવી કે આ બકુ ઘરની આજુબાજુ જે રહ ેતેને બતાવવાની જેથી કરીને પડોશીઓ શાળા મવશે પક્રરલચત થાય અને પોતાના બાળકને સરકારી શાળાિાાં મકુવા િાટે પે્રરાય. (પાયલબેન શાહ - આણાંદ - 8128685940) ૪) ધોરણ ૧ થી ૫ ના બાળકોને સરકારી શાળાિાાં કેિ નાિાાંકરણ કરવુાં, સરકારી શાળાિાાં અપાતી મવમવધ સહાયો, કોમ્પયટુર મશક્ષણ, પ્રજ્ઞા અલભર્િ, લાઈફ સ્કીલ, બાળિળેા, યોર્ મશક્ષણ, પ્રવમૃતલક્ષી મશક્ષણ, મવજ્ઞાન િેળા, વ્યાયાિ સાંિેલન, વકૃત્વ સ્પધાા, લચત્ર સ્પધાા, ક્વીઝ કોમ્પીટીશન વર્ેરેની મવસ્તતૃ સિજ વાલીઓ, ર્ાિના લોકો તેિજ એસ.એિ.સી.સભ્ય વર્ેરે ને ઉનાળાના વેકેશનિાાં જ "સિર કેમ્પ", વાલી િીટીંર્ના િાધ્યિ દ્વારા સિજાવવાિાાં આવ્યુાં. (રાકેશકુિાર લેઉવા - િહસેાણા - 9426234120, બાબભુાઈ પ્રણાિી - સાબરકાાંિા - 9426142206, અલેકાર લતાબેન - વડોદરા - 9099325981, અમિનભાઈ પટેલ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9427665972,નટવરભાઈ વાઘલેા - િહસેાણા - 9427682687, રાિજીભાઈ રોટાટર - બનાસકાાંિા - 9726658508) ૫) શાળાિાાં વષા દરમિયાન ચાલતી શાળાકીય પ્રવમૃિ મવશે આજુબાજુના મવસ્તારિાાં રહતેા લોકો અવર્ત થાય તે હતેથુી શાળા દ્વારા પમત્રકા તેિજ શાળા મખુપત્ર છપાવવાિાાં આવે છે અને તેને ર્ાિના લોકો તેિજ વાલીના વ્હોટસએપ પર તેિજ મવદ્યાથી દ્વારા તેને ઘર ઘર સધુી પહોચાડવાિાાં આવે છે. (દીપકકુિાર લકુિ - આણાંદ - 9099584080, ભાિીનીબેન મિસ્ત્રી - બનાસકાાંિા - 9429310192, અજીતભાઈ ચાવડા - સરેુન્દ્રનર્ર - 9662297298) ૬) શાળાિાાં વષા દરમિયાન ચાલતી શાળાકીય પ્રવમૃિ મવશે આજુબાજુના મવસ્તારિાાં રહતેા લોકો અવર્ત થાય તે હતેથુી સિાચારપત્ર અને ન્યઝુ ચેનલ ના િાધ્યિથી લોકલ એક્રરયાિાાં સિાચાર આપવાિાાં આવે છે. (કૌમશક પ્રજાપમત - સરેુન્દ્રનર્ર - 9427711480, સતીષકુિાર પરિાર - રાજકોટ - 9558554560) ૭) શાળાની િાક્રહતી સિાજ સાથે શેર કરવા િાટે ફેસબકુ પર પેજ બનાવેલ છે. (ર્ીરીશભાઈ ચૌધરી - દાહોદ - 9726765229, કરશનમસિંહ િોરી - ભાવનાર્ર - 9737807621, નેહાબેન િહતેા - કચ્છ - 9825021610) (૩) પ્રશ્ન:આપ શિક્ષક દ્વારા િાળાના ભ તપ વગ શવધાથી કે શિણક્ષત ગામલોકોના સહકારથી વતગમાન શવધાથીના શિક્ષિમા ંસધુારો કરવા કરેલ પ્રવશુત અને તેનુ ંપરીિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. જવાબની સાથે મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપલે છે.

Page 145: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 145

૧) “વાલીશાળા” અંતર્ાત શાળા જેવી જ શાળા સાાંજે ૫:૩૦ થી ૭:૩૦ દરમિયાન નક્કી થયલે એક વાલીના ઘરે ૧ થી ૫ અને બીજા વાલી ઘરે ૬ થી ૮ ધોરણના વર્ા ચાલે છે. વાલી શાળાિાાં શાળાના ભતૂપવૂા મવધાથીઓ, શાળા મશક્ષકો, મવશેષ કૌશલ્ય ધરાવતા વાલીઓ દ્વારા બાળકોને ભણાવવાિાાં આવ ેછે. દર િક્રહના બે વખત ર્ાિના ચોરે િહાશાળાનુાં આયોજન કરવાિાાં આવ ે છે. આ િહાશાળાિાાં વાલીશાળાિાાં ૧૫ ક્રદવસ દરમિયાન થયેલ કાિર્ીરી, બાકીના ૧૫ ક્રદવસની કાિર્ીરીનુાં આયોજન અને વાલીશાળાિાાં નડતી મશુ્કેલીનુાં સિાધાન કરવાિાાં આવે છે. વાલી શાળા િાટે જગ્યાનુાં સ્થળ (વાલીનુાં ઘર) દર ૧૫ ક્રદવસે બદલવાિાાં આવે છે. આ રીતે ભતૂપવૂા મવધાથી કે મશલક્ષત ર્ાિલોકોના સહકારથી વતાિાન મવધાથીના મશક્ષણિાાં સધુારો કરવાિાાં આવે છે. (પજુાબેન પ્રવીણભાઈ પૈજા - રાજકોટ - 9825424661, ર્ૌતિભાઈ જયશખુલાલ ઇન્દ્રોડીયા - રાજકોટ - 9426516945) ૨) શાળાના ભતૂપવૂા મવધાથી કે મશલક્ષત ર્ાિલોકોના ખેતરનો ઉપયોર્ મશક્ષણિાાં કરવાિાાં આવે છે.આ ખેતરે બાળકોને લઈ જઈ પાકની વાવણી, કાપણી, ખાતર, ઋત ુ અનસુાર પાકનુાં વાવેતર, ખેતીના ઓજારો, જિીનના પ્રકારો, પાકોની મવશેષતા અને પાકોિાાં થતા રોર્ અને પયાાવરને લર્તી મશક્ષણિાાં ઉપયોર્ી િાક્રહતી બાળકોન ે આપવાિાાં આવે છે. (રાિજીભાઈ હિેરાજભાઈ રોટાતર - બનાસકાાંિા - 9726658508) 3) શાળાિાાં ધોરણ ૮ પાસ કરી જનાર કન્યાઓનુાં લલસ્ટ બનાવવાિાાં આવે છે. જે કન્યા આમથિક કારણોસર આર્ળ અભ્યાસ ન કરી શકે તેના વાલીને સિજાવી શાળાના ભતૂપવૂા મવધાથી, મશલક્ષત ર્ાિલોકો કે શાળા પક્રરવાર દ્વારા આમથિક િદદ કરવાિાાં આવે છે. (પ્રજ્ઞેશભાઈ પટેલ - સરુત - 7046741314) ૪) “ટોળીનાયક” અંતર્ાત ચાર ફલળયા વાઇઝ ટોળીનાયક બનાવેલ છે. તે ટોળીનાયક તેના ફલળયાના તિાિ બાળકોને દરરમવવારે એક કલાક ભણાવે. ટોળીનાયકને મશક્ષક દ્વારા શુાં અને કેવી રીતે ભણાવવુાં તેની િાક્રહતી આપવાિાાં આવે છે. આ પ્રવમૃતન ુમલૂ્યાાંકન કરવા સપ્તાહિા એકવાર ટોળીનાયક દ્વારા ભણાવેલ મદુાને અનલુક્ષી કસોટી લેવાિાાં આવે છે. (મપન્રુ્બેન બાપજુીભાઈ પટેલ - દાહોદ - 8980590917) ૫) “દિક યોજના” અંતર્ાત શાળાના ભણવાિાાં હોમશયાર બાળકો ભણવાિાાં નબળા બાળકોન ેદિક લ ેછે.દરરોજ નક્કી કરેલ એક મશક્ષકની હાજરી શાળા સિય પહલેા એક કલાક પહલેા આવી હોમશયાર બાળકો ભણવાિાાં નબળા બાળકોને ભણાવે છે. (આશાબને કોટેચા - જાિનર્ર - 9099459287) ૬) "શાળા મિત્ર િાંડળ" અંતર્ાત શાળાના ભતૂપવૂા મવદ્યાથીઓ, મશલક્ષત અન ે મવશષે કૌશલ્ય ધરાવતા ર્ાિલોકો અને શાળા પક્રરવારનુાં િાંડળ બનાવવાિાાં આવ્યુાં છે. આ િાંડળ આખ્યાન, ક્રિકેટ િેચ, પ્રસાંર્ોપાત િળેલા દાન વર્ેરે આવકના સાધનો ઉભા કરીને શાળાની ઘટતી ભૌમતક સમુવધાઓ ઉપલબ્ધ કરાવે છે.તિેજ જરૂરીયાતિાંદ બાળકોને આમથિક સહાય કરે છે. (કરણમસિંહ િોરી - ભાવનર્ર - 9737807621)

Page 146: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 146

(૪) પ્રશ્ન: શુ ંઆ પ્રકારની પ્રવશુત આપના જીલ્લામા ંિરૂ થાય તેવુ ંઈચ્છો છો?શુ ંઆપે િાળા કક્ષા એ જ શવધાથીઓ દ્રારા િાળાની મારહતી ગામલોકો સધુી પહોચાડવા માટે કોઈ પ્રવશુત કરેલ છે? પ્રવશુતની ટ ંકમા ંશવગત જિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) ૯૯% મશક્ષકો ઈચ્છે છે કે આ પ્રકારની પ્રવમુત તેિના જીલ્લાિાાં શરુ થાય. ૨) શાળા દ્રારા પ્રકામશત થતુાં સેત ુ સાપ્તાક્રહક મવધાથીઓના ઘરે િોકલવાિાાં આવે છે. (મવનોદકુિાર ક્રહરાણી - જી. બોટાદ) ૩) શાળાની થતી પ્રવમુતની જાહરેાત લોકલ ન્યઝુપેપર અને બ્રોસર દ્રારા ર્ાિલોકો સધુી પહોચાડાિાાં આવે છે. (તલુસીભાઈ િકવાણા - દુધરેજ પ્રાથમિક શાળા - જી. સરેુન્દ્રનર્ર, કૌમિકકુિાર પટેલ - જી. િહસેાણા, રિેશચાંદ્ર પટેલ - જી. ભરૂચ, અશોકભાઈ પરિાર - જી. કચ્છ, રોક્રહતકુિાર રાવળ - જી. િહસેાણા, દેવાાંર્ીબેન બારૈયા - જી. જાિનર્ર) ૪) બાળકના જન્િક્રદવસે ગલુાબના બદલ ે શાળાિાાં થતી પ્રવમુતઓની િાક્રહતી વાળ કાડા આપવાિાાં આવે છે.આ કાડા ર્ાિલોકોને બતાવે છે. (ક્રદનેશભાઈ પટેલ - જી. િહસેાણા, લાલજીભાઈ પાંચાલ - જી. અિદાવાદ) ૫) શાળાિાાં થતી પ્રવમુતઓની િાક્રહતી સાથે રેલી ર્ાિિાાં યોજી શાળાની પ્રવમુતની ર્ાિલોકોને જાણ કરવાિાાં આવે છે. (મનુીબા શૈખ - જી. અિદાવાદ, િનાલીબેન દેસાઈ - જી. સરુત) ૬) શાળાિાાં થતી પ્રવમુતના ફોટો અને મવડીયોની સી.ડી.બનાવી,લોકલ ટી.વી.કેબલિાાં અને ર્ાિિાાં બેનરો લર્ાવીને શાળાિાાં થતી પ્રવમુતના િાક્રહતી ર્ાિલોકોને આપવાિાાં આવે છે. (લહરેીકાાંત ર્રવા - જી. કચ્છ, અમિતકુિાર સોની - જી. િહસેાણા, ક્રદપકકુિાર પાંચાલ - જી. પાટણ) ૭) શાળાના દરેક મવધાથીને વ્યન્ક્તર્ત ફાઈલ આપેલ છે જેિા તેિણ ેકરેલી કૃમત પર તેિના વાલીની સહી લેવાય છે આ રીતે ર્ાિલોકોન ેિાહીતર્ાર કરવાિાાં આવે છે. (જયદેવમસિંહ ડોક્રડયા - જી. બોટાદ, રમતલાલ કણઝક્રરયા - જી. સરેુન્દ્રનર્ર) ૮) શાળાિાાં થતી પ્રવમૃિનો વીક્રડયો મવદ્યાથીઓ ઉતારે છે અને તેને શાળાની યટુયબુ ચેનલ પર અપલોડ કરવાિાાં આવે છે. આશરે ૩૦૦ થી વધ ુવીક્રડયો યટુયબુ ચેનલ મકેુલ છે આ રીતે ર્ાિલોકો ને શાળાની પ્રવમુત જાણકારી આપવાિાાં આવે છે. (લક્ષ્િણભાઈ ચૌધરી - જી. પાટણ) લલિંક: http://www.youtube.com/watch?v=xy6yl3oW8pY ૯) દર રમવવારે શાળાની પ્રવમુતની િાક્રહતી પ્રોજેકટર દ્રારા ર્ાિલોકોને બતાવવાિાાં આવે છે. (જીજ્ઞેશકુિાર - જી. અિદાવાદ) (૫) પ્રશ્ન: મજુરીકામ માટે ૬ થી ૭ મરહના માટે ગામ બહારથી આવતા કુટંુબના બાળકોના અભ્યાસ માટે આપની િાળા દ્વારા કોઈ નવીન પ્રવશૃિ કરવામા ંઆવેલ છે? તેની ટ ંકમા ંમારહતી આપો.

Page 147: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 147

તારિ: કુલ ૨૪૨ મશક્ષકે જવાબ આપેલ જેિાાંથી ૧૮૫ મશક્ષક દ્વારા િજૂરીકાિ િાટે ૬ થી ૭ િક્રહના િાટે બહાર ર્ાિથી આવતા કુરુ્ાંબના બાળકોના અભ્યાસ િાટે કાંઇક ને કાંઇક પ્રવમૃિ કરેલ છે.આ પ્રવમૃત નીચ ેમજુબ છે. ૧) મશક્ષક દ્વારા બહારર્ાિથી િજૂરીકાિ િાટે આવેલ કુરુ્ાંબની વ્યન્ક્તર્ત મલુાકાત કરવાિાાં આવે છે અને તેિના બાળકનુાં નાિ શાળાિાાં અભ્યાસ િાટે નોંધણી કરવા આવે છે. ૨) િાતા-મપતા િજૂરીકાિ િાટે ઘરે થી સવારના ર્યા હોય તેથી ઘરની જવાબદારી અને ઘરકાિ મવદ્યાથીની ઉપર આવે. આવી મવદ્યાથીનીઓને શાળાના મશક્ષક વ્યન્ક્તર્ત મલુાકાત લઈને તેિને શાળાએ થોડુાં િોડુાં થાય તો પણ શાળા એ આવવા િાટે પ્રોત્સાક્રહત કરવાિાાં આવે છે.જેથી ઘરકાિ પણ પણૂા થઈ જાય અને મવદ્યાથીનીનો અભ્યાસ અધરુો ના રહ.ે ૩) િાંજૂર કુરુ્ાંબિાાંથી આવતા બાળકના િાતા-મપતા પાસે આમથિક ન્સ્થમત સારી ના હોવાથી તેઓ બાળકન ેશાળાએ જોઇતી વસ્ત ુજેવી કે બેર્, ચોપડા, પેન, પેન્ન્સલ અને કપડા વર્ેરે આપી શકતા નથી.આ બાળકને શાળા પક્રરવાર તથા દાતા તરફથી તિાિ સમુવધા આપવાિાાં આવે છે જેથી બાળક પોતાનો અભ્યાસ શરુ રાખી શકે. ૪) અમકુ કુરુ્ાંબ ૬ થી ૭ િક્રહના અથવા તેના કરતા ઓછા સિય િાટે િજૂરીકાિ થી આવતા હોય છે, કાિ પતી ર્યા બાદ કોઈ બીજી જગ્યાએ સ્થળાાંતર કરતા હોય છે. આ પક્રરન્સ્થમતિાાં બાળકનો અભ્યાસ ગુાંચવાય ના જાય તે હતેથુી શાળાના મશક્ષક દ્વારા જ બાળકને “િાઈગ્રેશન સક્રટિફીકેટ” આપવાિાાં આવ ેછે તથા તે કુરુ્ાંબ જે ર્ાિ જઈ રહ્ુાં છે, તે ર્ાિની શાળાના મશક્ષકનો સાંપકા કરીને બાળકનો શાળાિાાં પ્રવેશ કરાવી આપ ેછે. (૬) પ્રશ્ન: આ પ્રવશૃિ કરાયા પછી તેનુ ંપરરિામ શુ ંઆવ્યુ?ં તારિ: ૧૮૫ મશક્ષક કે જેઓએ નવીન પ્રવમૃિ કરીને નીચે મજુબ પક્રરણાિ િેળવેલ છે. ૧) શાળાિાાં ઘરકાિ કરીને આવવાની છૂટ આપવાિાાં આવતી જેથી બાળકો શાળાએ મવનાસાંકોચ ેથોડા િોડા આવતા હતા પણ ર્ેરહાજર ન હોતા રહતેા. ૨) આ બાળકો બીજા શાળાના બાળકો સાથ ેરિત-ર્િતની પ્રવમૃિ દ્વારા એક બીજાની નજીક આવતા હતા અને સરળતાથી હળીિળી જતા હતા. ૩) િજૂરી પરૂી થયા પછી બીજા ર્ાિ ર્યા પછી પણ અભ્યાસ ચાલ ુ રહતેો હોવાથી મવદ્યાથીનો રોપઆઉટ રેમશયો બહ ુઓછો થયો છે. ૪) શાળાિાાં બાળકોને જરૂરી સાિગ્રી મવનામલૂ્યે આપવાિાાં આવતી હતી જેથી િાતા-મપતા ને કોઈ નવો ખચા કયાા વર્ર બાળકને શાળાએ િોકલતા થયા છે. (૭) પ્રશ્ન: આપ તથા આપની િાળાના એસ.એમ.સી સભ્યોએ િાળામા ંલોકભાગીદારી અને લોકોની શિક્ષિ પ્રત્યેની જાગશૃત માટે કેવા પ્રયત્નો કરેલ છે? તેનુ ંશુ ંપરરિામ જોવા મળયુ.ં

Page 148: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 148

તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) “લક્ષ્િી બાલલકા િાંડળ” અંતર્ાત લોકભાર્ીદારી દ્વારા નાણા એકિા કરી આમથિક રીતે નબળા બાળકોને પ્રાથમિક પછી આર્ળ અભ્યાસ કરવા િાટે આમથિક સહાય કરવાિાાં આવે છે. (મવનોદભાઈ ક્રહરાણી - બોટાદ - 9879242828) ૨) “શેરી પ્રાથાના" અંતર્ાત ર્ેરહાજર અથવા અમનયમિત મવધાથીના ફલળયા અથવા શેરીિાાં પ્રાથાનાનુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે.વાલીઓને પણ પ્રાથાનાિાાં આિાંત્રણ આપી ર્ેરહાજર અથવા અમનયમિત મવધાથી ની સિસ્યાનુાં લોકભાર્ીદારી દ્વારા સિાધાન કરવાિાાં આવે છે. (મકુુાંદભાઈ િાકર - અિરેલી - 9429223303) 3) “વાાંચે ગજુરાત” અંતર્ાત 3000 પસુ્તકોનો ઝોલા પસુ્તકાલય દ્રારા શાળા સિય બાદ બે - િોટા થેલાિાાં મવમવધ મવષયોને લર્તા પસુ્તકો ભરીને ર્ાિ વચ્ચ ેપાથરણુાં પાથરી તેિાાં પસુ્તકો પાથરી અને લોકોને રસ પડ ેતે મવષયનુાં પસુ્તક ર્ાિલોકોને મવના મલૂ્યે વાાંચવા આપવાિાાં આવે છે.વાાંચકનુાં નાિ ટેલલફોન નાંબરની નોંધ કરી બીજા અિવાડીએ તે વાચકના ઘરે પહોંચી વાાંચવા આપેલુાં પસુ્તક પરત િેળવી અને બીજુ ાં પસુ્તક વાાંચવા જોઇત ુાં હોય તો તે આપવાિાાં આવે છે. આ પ્રવમુત દ્રારા ર્ાિલોકોની મશક્ષણ અને શાળા પ્રત્યે જાગતૃતાિાાં વધારો થયો. (અતલુકુિાર રાિાનજુ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9979497014) ૪) "આજ આનાંદ િારે આંર્ણે રે લોલ" અંતર્ાત જે બાળક ના ઘરે આનાંદ નો પ્રસાંર્ આવ્યો હોય ત્યારે તેિના વાલીને શાળાિાાં પ્રાથાના સભાિાાં બોલવા િાટે આિાંમત્રત કરવાિાાં આવે છે.વાલી પોતાના અનભુવ અને આમથિક યોર્દાન આપી શાળાિાાં પોતાની ભાર્ીદારી નોધાવે. (લખનભાઈ જોશી - ભાવનર્ર - 9428182365) ૫) બાળ સૈમનક દળ, ર્ાિના યવુાનો િાટે યવુાકેન્દ્ર અને બાળકો િાટે બાળકેન્દ્ર જેવી મવમવધ પ્રવમુત દ્રારા ર્ાિ લોકોની શાળાિાાં ભાર્ીદારી વધારી શાળા અને ર્ાિિાાં મશક્ષણ પ્રત્યે જાગતૃતા વધારી. (મવનોદમસિંહ ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9586103995) ૬) લોકભાર્ીદારી દ્રારા શાળાના બાળકો િાટે પ્રવાસ ફાંડ અને રિતર્િત ફાંડ િેળવી બાળકોને શૈક્ષલણક પ્રવાસ અને બાળકો રિતર્િત ક્ષેત્રે આર્ળ વધે તેવા પ્રયત્નો કરવાિાાં આવે છે. (િનસખુભાઈ પ્રજાપમત - આંણદ - 8128689504) ૭) શાળાિાાં િક્રહનાિાાં એક ક્રદવસ વાલીઓને બોલાવી તેિના બાળકોની શકૈ્ષલણક પ્રર્મત અને શાળાિાાં થયેલ પ્રવમુતિાાં બાળકોની ભાર્ીદારી જણાવી વાલીઓના અલભપ્રાય લેવાિાાં આવે છે. (કૌમિકકુિાર પટેલ - િહસેાણા - 9427546775)

(૮) પ્રશ્ન: તારીખ ૨૫ જ ન ૨૦૧૬ ના રોજ િાળાને લગતી સમસ્યાઓનો પ્રશ્ન પછુવામા ંઆવેલ હતો. તે અંતગગત શિક્ષકો દ્વારા જિાવવામા ંઆવેલ સમસ્યાઓમાથંી સાતમા ંક્રમની મખુ્ય અને

Page 149: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 149

સૌથી વધ ુ િાળામા ં જોવા મળતી સમસ્યા છે કે, િાળાની એસ.એમ.સી. જાગતૃ નથી અને િાળાને લોકસહકાર મળતો નથી. િાળાની એસ.એમ.સી. જાગતૃ થાય અને િાળાને લોકસહકાર મળે તે માટે કરેલ પ્રવશુત અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) શાળાની એસ.એિ.સી. મનકષ્િય રહ ેતો બાળકો, શાળા અને સિાજને થતુાં નકુશાન મવશે એસ.એિ.સી. સભ્યોને શાળાની આજુબાજુના મવસ્તારના પ્રમતકષ્િત વ્યન્ક્ત દ્વારા સિજાવવાિાાં આવ્યા. (પરેશકુિાર ચૌહાણ - ભાવનર્ર - 9428221766) ૨) શાળાની એસ.એિ.સી. અને ર્ાિલોક દ્વારા વષાથી ૨૦૦૪ એવો િરાવ કરવાિાાં આવ્યો છે કે ર્ાિિાાં કોઈ ધામિિક કાયાિિ થાય તો તેની ૨૫ ટકા રકિ શાળાને આપવાિાાં આવે તિેાાંથી શાળા પોતાની આમથિક જરૂક્રરયાત પરૂી કરવાિાાં આવે છે. (કિલેશભાઈ લીલા - રાજકોટ - 9601840333) 3) સમહૂપ્રાથના કે અન્ય કોઈ કાયાિિ દરમિયાન શાળાના ૪૦૦ બાળકો એક સાથે બેસી શકે તેવી કોઈ વ્યવસ્થા શાળા પાસ ેન હતી. આ અંર્ે એસ.એિ.સી. સભ્યો અને ર્ાિલોક સાથ ેચચાા કરતાાં તેિણે ચાર લાખ જેટલી રકિ એકિી કરી ૧૮૦૦ ચોરસ ફૂટ ના ઇન્ડસ્રીયલ શેડ નુાં મનિાાણ કરવાિાાં આવ્યુાં. (અમિનભાઈ પ્રજાપમત - ર્ાાંધીનર્ર - 9724089181) ૪) “ખાટલા બેિક” અંતર્ાત શાળાિાાં એસ.એિ.સી. િીટીંર્નુાં આંિત્રણ એસ.એિ.સી. સભ્યો તેિના બાળકો દ્વારા પોસ્ટકાડા લખીને આપવાિાાં આવતુાં અને હાજર ન રહનેાર એસ.એિ.સી.સભ્યની ઘરે બીજા િક્રહનાની એસ.એિ.સી. િીટીંર્નુાં આયોજન કરવાિાાં આવતુાં. (જયેશભાઈ પટેલ - અરવલ્લી - 9638649495) ૫) એસ.એિ.સી. ના સભ્યો કે સ્થામનક લોકોિાાંથી શાળા િાટે સારુાં કાયા કરનારને શાળા પક્રરવાર તેિજ ર્ાિનાાં લોકો દ્વારા લબરદાવવાિાાં આવે. તેઓએ કરેલ સારી કાિર્ીરીનો તેિના બાળકો સાિે, વતાિાનપત્ર, ટેલલમવઝન કે અન્ય સાિાજજક િાધ્યિો દ્વારા પ્રચાર પ્રસાર કરવાિાાં આવે છે. (પાંકજભાઈ પરિાર - જાિનર્ર - 9978457656, ર્ોમવિંદભાઈ ચૌધરી - કચ્છ - 7874065135) ૬) “એસએિએસ સેત”ુ અંતર્ાત શાળાના તિાિ બાળકોના મશક્ષણ રેકોડા, શાળાની સિસ્યા, શાળાની જરૂક્રરયાત અને પોતે કઈ રીતે ઉપયોર્ી થઇ શકે તેનો એસએિએસ દરેક વાલી, એસ.એિ.સી. ના સભ્યો અને ર્ાિની પ્રમતકષ્િત વ્યન્ક્ત િોકલી તેિને સહકાર આપવા જણાવવાિાાં આવ ે છે. (કરશનકુિાર કાળાભાઈ - કચ્છ - 9687835710) (૯) પ્રશ્ન: આપની િાળામા ંએસ.એમ.સી. સભ્યો આપને નવીન પ્રવશુતઓ કરવા માટે મદદ કરે છે? તારિ: એસ.એિ.સી. સભ્યો મશક્ષકોને નીચેની નવીન પ્રવમુતઓ કરવાિાાં િદદ કરે છે:

Page 150: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 150

૧) એસ.એિ.સી. સભ્યો શાળાની અવાર નવાર મલુાકાત લે તેિજ પ્રવમૃતઓનુાં મનરીક્ષણ કરી અને તેિાાં સધુારા સચૂવે છે અને તેનુાં આયોજન કરી મશક્ષકોને જાણ કરે છે. ૨) શાળાિાાં સભ્યોએ િધ્યાહન ભોજન રૂિ, પાણીની, પ્રાથાના હોલ બાાંધકાિ ની સિસ્યા મનવારવાિાાં િદદ કરેલ છે. 3) શાળા અમકુ મવદ્યાથીઓ સતત ર્ેરહાજર રહતેા અને ધોરણ ૮ થી અમકુ મવદ્યાથીનીઓ શાળાિાાં આવતી નહોતી. એસ.એિ.સી. સભ્યોએ તેિને અને તેના વાલીઓને મશક્ષણનુાં િહત્વ રૂબરૂ મલુાકાત દ્વારા સિજાવ્યુાં અને તેઓ શાળાિાાં આવતા થયા. ૪) એસ એિ સી ના સભ્યો શાળાિાાં સ્વચ્છતા અલભયાનિાાં, વ્યસન મનુ્ક્ત અલભયાન, લચત્ર સ્પધાા અને વકતતૃ્વ સ્પધાાિાાં, જ્ઞાન સપ્તાહ, વાલી સાંિેલન જેવા કાયાિિની ઉજવાણી કરવા અને લોકોને જાગતૃ કરવાિાાં િદદ કરે છે. ૫) શાળાિા સભ્યો દ્વારા બાળકોના બેન્ક એકાઉન્ટ ખોલાવવાિા તેિજ શાળાના બર્ીચા િાટે ફાળો એકત્રીત કરવો, બાળકોને આઇકાડા આપવાિાાં, નબળા વર્ાના બાળકો િાટે શઝુ તેિજ લેશનડાયરી િાટે ફાળો અપાવવો જેવા કાયોિા સક્રિય ભાર્ીદારી પ્રાપ્ત થયેલ છે. ૬) િક્રહલા સશન્ક્તકરણ કાયાિિની ઉજવણી બાબત ે જ્યારે મિક્રટિંર્ રાખવાિા આવી ત્યારે િક્રહલા સાંિેલન િાટે જે કાયાિિ કરવાનો હતો તેનુાં આયોજન કરવાિાાં િદદ કરી અને ત્યાર પછી બહોળી સાંખ્યાિાાં સ્ત્રીઓને શાળાિાાં આ કાયાિિિાાં હાજર રહવેા બાબતે અને કાયાિિના પ્રચાર બાબતે એસ.એિ.સી. સભ્યોએ ખબૂ સહયોર્ આપ્યો. સાંિેલનિાાં િક્રહલા સભ્યોએ વક્તવ્ય પણ આપ્યુાં અને શાળા પરીવારની િાક્રહતી આપી. ૭) શાળાિાાં મવદ્યાથીઓને અંગ્રેજી શબ્દ બોલવાિાાં પડતી. આ સિસ્યા મનવારવા પહલેા મશક્ષક તરીકે રહલે હાલના એસ.એિ.સી. સભ્યએ અિવાક્રડયા એકથી બે વખત શાળાની મલુાકાત લઇ મવદ્યાથીઓને અંગ્રેજી બોલતા શીખવાડ ેછે. ૮) સભ્યોએ શાળાિાાં મવદ્યાથીઓને ચુાંટણીની પ્રક્રકયાનુાં મનદશાન, શાળાિાાં વર્ો અને સી.સી.ટી.વી. કેિેરા લર્ાડવા જેવા કાયાિાાં િદદ કરેલ છે. ૯) સાિાજજક મવજ્ઞાન મવષયને રસપ્રદ બનાવવા િાટે મશક્ષકે કોમ્પ્યટુર અને ઇન્ટરનેટ જેવા ટેકનોલોજીનો ઉપયોર્ કરી એકિ અનરુૂપ મવમવધ મવક્રડયો, ફોટા વર્ેરે ડાઉનલોડ કરી તેિને બતાવ્યા. અને તે અંર્ ે મશક્ષકે S.M.C સભ્યો સિક્ષ ચચાા કરી કે આ બધી શૈક્ષલણક સાિગ્રી નાના ૧૭ ઇંચના િોનીટર ઉપર બધાજ બાળકોને જોવાિાાં તકલીફ પડ ેછે. અને દૂરથી શબ્દો અને વાક્યો વાાંચવાિાાં અને લચત્રો જોવાિાાં તકલીફ પડ ેછે. આ િાટે S.M.C કિીટીના અધ્યક્ષ ેરૂ.૫૦૦૦ આપ્યા અને અન્ય ૫ સભ્યો અને ગ્રાિજનોએ રૂ.૨૫૦૦ આપ્યા બાકીની રકિ મશક્ષકો અને સભ્યોએએ ર્ાિિાાં ઘરે ફરી વ્યન્ક્તર્ત સાંપકા કરીને તેિને યથા શન્ક્ત પોતાનો ફાળો આપવા જણાવ્યુાં જેિાાં કોઇ રૂ.૫૦, રૂ.૧૦૦ અને રૂ.૫૦૦ સધુીનો લોક ફાળો િળયો. આિ છેલ્લે S.M.C સભ્યો તથા ગ્રાિજનોના સહકારથી રૂ.૩૫૦૦૦ ભેર્ા કયાા, પ્રોજેક્ટર ક્રકિંિત રૂ.૨૫૦૦૦ િાાં શાળાિાાં લાવવાિાાં આવ્યુાં ત્યારબાદ બાકીના રૂ.૧૦૦૦૦ રકિિાાંથી સ્પીકર સેટ, વર્ાખાંડિાાં કલરકાિ અને પડદાની તૈયારી, સ્ટેબીલાઇઝર અને બેટરી બેકઅપ રૂ.૭૦૦૦ િાાં િેળવ્યુાં અને સાંપણૂા િલ્ટીિીડીયા રૂિ તૈયાર કયો.

Page 151: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 151

(૧૦) પ્રશ્ન:શુ ંઆપે િાળામા ંશવદ્યાથીઓ અને વાલીઓ ને શિક્ષિ અને િાળાકીય કાયગક્રમો અંગે સજાગ કરવા માટે કોઈ પ્રવશૃિ કરેલ છે? ટ ંક મા ંમારહતી આપો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) શાળાની પ્રવમુતઓનો અહવેાલ મવધાથીઓ દ્રારા વાલીને બતાવવા િોકલવાિાાં આવે છે.ત્યારબાદ શાળાના નોટીશબોડા પર મકુવાિાાં આવે છે અને વાલીઓને િક્રહનાિાાં બ ેવખત શાળાની પ્રવમુતનો જાણ કરતો પત્ર વાલીને િોકલવા,વાલીઓને ફોન પણ કરવવા,રૂબરૂ મલુાકાત દ્રારા વાલીને શાળાની પ્રવતુીની જાણ કરવાિાાં આવે છે. (પ્રમવણભાઈ િકવાણા - જી. ભાવનર્ર, પીયષુકુિાર મવરડીયા - ધાિેલ પે સેન્ટર શાળા - જી. અિરેલી, તરુણકુિાર પટેલ - જી. િહસેાણા, મનકેતાબેન વ્યાસ - જી. અિદાવાદ) ૨) એસ.એિ.સી. સભ્યો દ્રારા શાળાની આસપાસના મશલક્ષત લોકો જે પોતાનો સિય આપી શાળાના મવધાથીઓને ભણાવવા િાટે તૈયાર હોય તેનુાં મિત્રિાંડળ બનાવી તેના દ્રારા શૈક્ષલણક પ્રવમુત કરાવવાિાાં આવે છે. (ભરતભાઈ જોશી - જી. પોરબાંદર) ૩) શાળાન ે સરકાર દ્રારા િળેલ પરીપત્ર ર્ાિના નોટીસબોડા પર મકુવાિાાં આવે છે.વલીિીટીંર્,િક્રહલા સાંિેલન,યવુા કેકન્દ્રત કાયાકિો, સાાંસ્કૃમતક કાયાિિોની ઉજવણી અને રેલી દ્રારા ર્ાિલોકોને જાણ કરી તેઓ સહભાર્ી થાય તેવો પ્રયત્ન કરવાિાાં આવે છે. (લચરાર્ભાઈ - જી. કોડીનાર, મવનોદમસિંહ ચૌહાણ - જી. ભાવનર્ર, બારૈયા દેવાાંર્ીબેન - હડીયાણા કન્યા શાળા - જી. જાિનર્ર) ૪) ર્ાિની ડરેીની િીટીંર્િાાં દૂધ વધારવા િાટેની િાક્રહતી સાથે શાળાની તિાિ િાક્રહતી આપવાિાાં આવે છે અને પ્રશ્ન પેટી બોક્ષ બનાવવીને મવધાથીઓના તિાિ પ્રશોના ઉકેલ આપવાિાાં આવે છે. (મિનેષકુિાર પ્રજાપમત - જી. ખેડા) ૫) વાલી િીટીર્, એસ.એિ.સી. સભ્યો િીટીંર્, શાળાના જુના મવધાથીઓની િીટીંર્, યોર્ા, ર્રબા, ક્રકવઝ સ્પધાા, હને્ડ વોશ ડ,ે સ્વચ્છતા અલભયાન, ટેકનોલોજીનો ઉપયોર્ ,ર્લણત-મવજ્ઞાન મવડીઓ કલાસિાાં બતાવવા જેવી પ્રવમુત કરાવવાિાાં આવે છે. અને આ પ્રવમુતની વાલીને જાણ કરવાિાાં આવે છે. (ભાર્ાવીબેન પટેલ - જી. અિદાવાદ, મિરલકુિાર મવરાણી - જી. અિરેલી, સમતષભાઈ પરિાર - જી. રાજકોટ, અમિતભાઈ િોરી - જી. સરેુન્દ્રનર્ર, િનીષકુિાર ચાંદુલાલ - જી. રાજકોટ, પ્રજ્ઞેશકુિાર વ્યાસ - જી. પાટણ, ક્રકરણમસિંહ ચાવડા - જી. પાંચિહાલ, મનશાબેન ભટ્ટ - જી. રાજકોટ, હક્રરમસિંહ ચાવડા - જી. ખેડા) ૬) શાળાની નજીકની વાડીિાાં ભજનના પ્રોગ્રાિનુાં આયોજન કરી પ્રોગ્રાિની વચ્ચે-વચ્ચ ે મશક્ષણનુાં િહત્વ અને સરકાર દ્રારા િળતી સર્વડતા મવષે િાક્રહતી આપવાિાાં આવી.આ રીતે ૪૦ થી ૪૫ બાળકોને શાળાિાાં પ્રવશે અપાવ્યો. ર્ાિના દાતાઓ એકિો થયેલો લોકફાળો નો ઉપયોર્ શાળા અન ેમવધાથીઓના મવકાસિાાં કરવાિાાં આવ્યો. (લહરેીકાાંત ર્રવા - જી. કચ્છ, ભીખભુાઈ વેર્ડા - જી. અિદાવાદ, ભર્ોરા સ્નેહલકુિાર - ડોડકા પ્રાથમિક શાળા - જી. વડોદરા)

Page 152: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 152

૭) દર િહીને ર્ાિના જુદા-જુદા ફલળયાિાાં પીકનીકનુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે ત્યાાં મવધાથીઓ મવમવધ પ્રવમુતઓ કરવાિાાં અને બતાવવાિાાં આવે છે. (પટેલ કેયરુકુિાર - જી. પાંચિહાલ) ૮) દરેક વાલી પોતાના ઘરે નાનકડુાં પસુ્તકિાંક્રદર બનાવે જેિાાં તિાિ પ્રકારના પસુ્તકો રાખે.આ પ્રયત્નથી બાળકોિાાં વાાંચન પ્રત્યે જાગમૃત વધી અને શાળાની લાયબ્રેરી કાયારત બની.. (ભગભુાઈ દેસાઈ - જી. સરેુન્દ્રનર્ર, સકુનભાઈ ભોયે - જી. ડાાંર્) ૯) મશક્ષકે શાળાિાાં થતી પ્રવમુતઓ અને મવધાથી કાડા ના ફોટો વાલીઓને અને ર્ાિ લોકેને વોટ્સઅપ િોકલી ન ે તેિને િાક્રહતર્ાર કયાા,તેથી ર્ાિલોકો અને વાલીઓનો શાળાિાાં રસ વધ્યો અન ે શાળા િધ્યાહન ભોજનિાાં જે મશુ્કેલી હતી તેનો હલ થયો. (કલ્પેશભાઈ ચોટલલયા - જી. રાજકોટ)

(૧૧) પ્રશ્ન: આપે િાળા દ્વારા થતી પ્રવશૃિ શવદ્યાથીઓ દ્વારા સમાજ સધુી ફેલાય તે માટે કરેલ નવતર પ્રયોગ અને તેનુ ંપરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. ૧) શાળાિાાં થતી રોજે-રોજની શૈક્ષલણક તેિજ બાળકોની ઈિર પ્રવમૃિને ર્ાિ લોકો સાથે શેર કરવા િાટે શાળાના નાિનુાં ફેસબકુ અને વ્હોટસેપ પર ગ્રપુ બનાવવાિાાં આવ્યુાં, આ ગ્રપુિાાં શાળાના ભતૂપવૂા મવદ્યાથી, હાલ અભ્યાસ કરતા મવદ્યાથી તેિજ ર્ાિના લોકો િેમ્બર તરીકે જોડવાિાાં આવ્યા છે. (શૈલેશકુિાર દુધાત્રા - રાજકોટ - 9409165913, ક્રદલીપમસિંહ મવહોલ - િહસેાણા - 9725871658, બાંક્રકિભાઈ ભટ્ટ - જાિનર્ર - 9824115206, અંબાલાલ મપ્રયદશી - જાિનર્ર - 9913691216, સરેુશકુિાર નાર્લા - અિરેલી - 9925943358, ભગભુાઈ દેસાઈ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9427552125, ડો.જયદીપ જોશી - જુનાર્ઢ - 9537977789, નીમતનભાઈ જાની - અિરેલી - 9426999923) ૨) વર્ાખાંડિાાં લવેાતી ટેસ્ટ, જુદી જુદી શૈક્ષલણક અને લબન શૈક્ષલણક પ્રવમૃિ વર્ેરેની િાક્રહતી વાલી સધુી પહોચાડવા િાટે સિયાાંતરે એક વાલી િીટીંર્નુાં આયોજન કરવાિાાં આવે છે તેિજ શાળા વામષિક સાંિેલનિાાં પાવર પોઈન્ટ પપે્રઝેન્ટેશન દ્વારા રજુ કરવાિાાં આવે છે. (િેહલુભાઈ પટેલ - પાટણ - 9978420305, ચીરલબેન પટેલ - સાબરકાાંિા - 9909526137, શ્રધ્ધાબેન રાવલ - ભાવનર્ર - 9638304001, આનાંદકુિાર ભવુા - િોરબી - 8905175962) ૩) શાળાિા થતી પ્રવમૃતઓના અહવેાલ ફોટોગ્રાફ સાથે સ્થામનક સિાચાર પત્રિા પ્રકામશત કરવા િાટે આપીએ છીએ. (કરશનમસિંહ િોરી - ભાવનર્ર - 9737807621, જર્દીશભાઈ ડાભી - ર્ીરસોિનાથ - 9428706584, મનયતીબને પટેલ - ર્ાાંધીનર્ર - 7600031823) ૪) શાળા દ્વારા તેિજ મવદ્યાથી દ્વારા થતી પ્રવમૃિ ર્ાિ લોકો, ભતૂપવૂા મવદ્યાથી તેિજ બીજા મશક્ષણપે્રિી પાસે િેર્ેઝીનના રૂપિાાં પહોચે તે હતેથુી શાળાનુાં િામસક િેર્ેઝીન બનાવીને વ્હોટસેપ, ફેસબકુ અને ઇ-િેઈલ દ્વારા િોકલવાિાાં આવે છે. મશક્ષકનુાં નાિ જીલ્લો િોબાઈલ નાંબર િેર્ેજીનનુાં નાિ ભર્વાનજીભાઈ કટેશીયા જાિનર્ર 9925891560 કાાંકક્રરયા વલ્ડા જયશ્રીબેન રાંઘોલીયા જુનાર્ઢ 9428086079 મવદ્યા દશાન

Page 153: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 153

લક્ષ્િણમસિંહ સોલાંકી બનાસકાાંિા 9979782719 શાળા ગલુાબ જર્દીશભાઈ રાણોદર પાટણ 9427395745 રિકડુાં સતીષકુિાર પ્રજાપમત પાંચિહાલ 9978779260 બાલગુાંજન ર્ૌતિભાઈ ઇન્દ્રોડીયા રાજકોટ 9426516945 પ્રજ્ઞા પિરાટ(પ્રજ્ઞા સ્પેમશયલ)

૫) શાળાિાાં થતી મવમવધ પ્રવમૃિ દેશના ર્િે તે છેડથેી જુવે િાટે યટુયબુ પર ચેનલ શરુ કરવાિાાં આવી છે જેિાાં શાળાિાાં થતી જુદી જુદી પ્રવમૃતના વીક્રડઓ મકૂવિાાં આવે છે. મશક્ષકનુાં નાિ જીલ્લો િોબાઈલ નાંબર યટુયબુ ચેનલનુાં નાિ નીરવભાઈ ચૌહાણ ભાવનર્ર 9586116776 shikshan na stroto રાિજીભાઈ રોટાતર બનાસકાાંિા 9726658508 ramji rotatar

૬) શાળાિાાં થતી મવમવધ પ્રવમૃિ અિવાક્રડયે, પાંદર ક્રદવસે તેિજ એક િહીને લોકલ એક્રરયાિાાં ચાલતી જે-તે ટી.વી. ચેનલના િાધ્યિ દ્વારા સિગ્ર જીલ્લાિાાં આ પ્રવમૃતનુાં પ્રસારણ કરવાિાાં આવે છે. (આક્રકબહસૈુન િન્સરૂી - અિદાવાદ - 7878711192, મનશીથભાઈ આચાયા - અિદાવાદ - 9662359321) (૧૨) પ્રશ્ન: િાળા સમય બાદ શવદ્યાથી સમાજના સહકારથી ગિુવિાલક્ષી શિક્ષિ સાથે જોડાયેલા રહ ેતે માટે કરેલ પ્રવશૃિ અને પરરિામ ટ ંકમા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે.જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર આપેલ છે. ૧) વાલીશાળા શ્રી ધરિપરુ પ્રાથમિક શાળા,રાજકોટ િાાં શ્રી પજુાબેન પ્રવીણભાઈ પૈજા દ્વારા ચલાવવાિાાં આવે છે, આ શાળાની ર્ૂાંકિાાં િાક્રહતીથી અવર્ત થઈએ. (પજુાબેન પૈજા - રાજકોટ - 9825424661) સિય - સાાંજે 5.30 થી 7.30 ધોરણ - ૧ થી ૪ અન ે૫ થી ૭ િાટે શાળા ચાલ ે કોણ ભણાવે...? વાલી અને ભણેલા યવુક યવુતી અને હોમશયાર બાળકો... શાળા જેવુાં જ તિાિ દફ્તર... હાજરીપત્રક, સિયપત્રક, અભ્યાસિિ, રજાલચઠ્ઠી, ટેસ્ટ વર્ેરે વાલીશાળાના આચાયા કોણ...? જે ત ેવાલી જેિના ઘરે શાળા છે મલુ્યાાંકન - 15 ક્રદવસે િહાશાળાનુાં આયોજન... ર્ાિના મખુ્ય રાિજી િાંક્રદરે... િાત્ર વાલીઓ

િાટે... પ્રત્યેક બાળકના ખાિી ખબૂીની ચચાા... તે િાટે આર્ાિી આયોજન... ૨) શાળાિાાં અભ્યાસ કરી ચકેુલા તેિજ ર્ાિના ઉચ્ચ અભ્યાસ કરેલ ક્રકશોર તેિજ ક્રકશોરીઓને પોતાના કીિતી સિયનુાં યોર્દાન આપીને કેવી રીતે શાળાના બાળકોન િદદ કરી શકે તે સિજાવ્યુાં, શાળાના બાળકોને ભણાવવાનુાં કાિ મવસ્તાર પ્રિાણે જૂથ પાડીને સોપવાિાાં આવ્યુાં, શાળાના બાળકો શાળા છટયા બાદ સીધા નક્કી કરેલ જગ્યા પર જઈને લેશન તેિજ ન આવડતા મદુ્દાની ચચાા ત્યાાં કરવાિાાં આવે છે. (લચરાર્ભાઈ ભાવસાર - આણાંદ - 9824366921, સોલાંકી રાજેશભાઈ - અિદાવાદ - 8866444411,

Page 154: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 154

િાલવભાઈ સોલાંકી - જુનાર્ઢ - 9714329193, સાંજયભાઈ પટેલ - વડોદરા - 8238406080, મનશીથ આચાયા - અિદાવાદ - 9662359321, નાર્લા સરેુશભાઈ - અિરેલી - 9925943358) ૩) શાળા સિય પણૂા થયા બાદ પણ બાળકો શાળાિાાં રહીને અભ્યાસ કરે, પસુ્તકાલયનો ઉપયોર્ કરી શકે તેિજ રિત રિતાની સાથે સાથે અભ્યાસ કરે તે હતેથુી શાળાનુાં િેદાન બાળકો િાટે ખલુ્લુાં રાખવાિાાં આવ્યુાં છે, શાળાિાાં ધોરણ પ્રિાણે ૨-૨ મવદ્યાથી નીિવાિાાં આવ્યા છે જે નાના ધોરણના મવદ્યાથીને મુાંજવતા અઘરા મદુ્દા સિજાવે છે, તેિને શાળાિાાંથી આપેલ ગહૃકાયાિાાં િદદરૂપ બને છે અને ધોરણ પ્રિાણે મનિાયેલ ૨-૨ મવદ્યાથીને શાળાના સાધનોનુાં ધ્યાન રાખવુાં તેિજ શાળા ખોલવી અને બાંધ કરવી, પસુ્તકાલયિાાંથી પસુ્તક વાાંચવા આપવુાં વર્ેરે જવાબદારી આપવાિાાં આવી છે. (નીલિબને રાણા - ભરૂચ - 8128640015, ચાંદુભાઈ આહીર - નવસારી - 9825883869, ક્રદલીપભાઈ ભલર્ાિીયા - બોટાદ - 9924320930, પીન્રુ્બેન પટેલ - પાંચિહાલ - 8980590917, નાકરાણી ભાવેશભાઈ - અિરેલી - 9974005480) ૪) ર્ાિના મશલક્ષત સભ્યો તેિજ શાળાના હોમશયાર બાળકોને “ટોળીનાયક” બનાવીને નક્કી કરેલ જગ્યા પર નબળા બાળકોને િદદ કરવાિાાં આવે છે તેિજ તેિને ગહૃકાયા કરાવવાિાાં આવે છે. (િનીષભાઈ સથુાર - ખેડા - 9099172177, ભાવેશકુિાર પાંડયા - િહસેાણા - 9824613969, રૂપેશકુિાર પાંચાલ - નિાદા - 9879342384, રિેિન્દ્રભાઈ પટેલ - ભરૂચ - 9426859056, જીજ્ઞાબેન િકરાર - અિરેલી - 9426852504) ૫) શાળા સિયબાદ બાળકોને શાળાએ બોલાવવા િાટે ડીજીટલ ક્લાસ દ્વારા અભ્યાસ તેિજ શાળાના જ કોઈ એક મશક્ષક દ્વારા બાળકોને કોમ્પટુર શીખવાડવાિાાં આવે છે. શાળાનાાં તિાિ મશક્ષકોને અલર્ અલર્ ક્રદવસ ફાળવવાિાાં આવ્યા છે. (ઉિેશભાઈ વણકર - સાબરકાાંિા - 9409346319, કૌમશકભાઈ પ્રજાપમત - સરેુન્દ્રનર્ર - 9427711480, રાજ્નીકાાંતભાઈ પટેલ - બનાસકાાંિા) (૧૩) પ્રશ્ન: તારીખ ૨૫ જ ન ૨૦૧૬ ના રોજ િાળાને લગતી સમસ્યાઓનો પ્રશ્ન પછુવામા ંઆવેલ હતો. તે અંતગગત શિક્ષકો દ્વારા જિાવવામા ંઆવેલ સમસ્યાઓમાથંી ત્રીજા ક્રમની મખુ્ય અને સૌથી વધ ુિાળામા ં જોવા મળતી સમસ્યા છે કે, બાળકોના વાલી શિક્ષિ પ્રત્યે જાગિૃ નથી. આપના અનભુવના આધારે જિાવો આ સમસ્યાનુ ંશનવારિ કઈ પ્રવશુત દ્વારા કરી િકાય? તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબ આપવાની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ અને િોબાઈલ નાંબર પણ આપેલ છે. ૧) “વાલી સન્િાન” અંતર્ાત શાળાિાાં વષા દરમિયાન શૈક્ષલણક અને લબનશૈક્ષલણક શે્રષ્િ દેખાવ કરનાર મવધાથીથી સાથે વાલીઓનુાં પણ સન્િાન કરવાિાાં આવે છે.તેથી વાલીઓ બાળકોના મશક્ષણ પ્રત્યે રસ લેતા થયાાં. (ઘનશ્યાિભાઈ પટેલ - સરેુન્દ્રનર્ર - 9898894054) ૨) "શેરી પ્રાથાના" અંતર્ાત ર્ાિની શેરીઓિાાં જઈને પ્રાથાના કરવાિાાં આવ ે છે. જેિાાં થતા દૈમનક કાયાિિિાાં ભાર્ લેતા બાળકોને વાલી રૂબરૂ મનહાળે છે. અને તેના મશક્ષણની જરૂક્રરયાત બાબત ેસભાન

Page 155: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 155

બને છે. ભાર્ ન લેતા બાળકો પણ તેિના વાલીને બતાવવા િાટે ભાર્ લેતા થાય છે. અિારી શાળાિાાં થતી આ પ્રવમૃિથી વાલીઓ બાળકના મશક્ષણથી ખબુ જ જાગતૃ છે. (હષાદભાઈ વનારા - અિરેલી - 7878597108) 3) “જન જાગમૃત” કાયાિિ અંતર્ાત બાળકોના વાલીઓને શાળાએ આવવા િાટે આિાંત્રણ આપવાિાાં આવે છે. શાળાએ આવનાર વાલીને મશક્ષાનુાં િહત્વ, કન્યા મશક્ષણનુાં િહત્વ, તેિના બાળકની મશક્ષણ મસવાયની પ્રવમુતિાાં ભાર્ીદારી અને પોતાના બાળકોના પ્રર્મત પત્ર અંર્ે ચચાા કરવાિાાં આવે છે. તેથી વાલીઓ મશક્ષણ પ્રત્યે જાગતૃ થયા. (જયેશભાઈ પટેલ - અરવલ્લી - 9638649495) ૪) “ઓટલા પક્રરષદ” અન ે “ચોરાિીટીંર્” અંતર્ાત રાત્રીના સિયે મશક્ષણનુાં િહત્વ અને મલુ્ય મશક્ષણ ઉજાર્ર કરતાાં ર્ીત, નાટક અને સાાંસ્કૃમતક કાયાિિનુાં આયોજન શ્લાના બાળકો અને મશક્ષકો દ્વારા કરવાિાાં આવે છે. (સરેુશભાઈ ધનજીભાઈ - અિરેલી - 9925943358) ૫) “બાળકો શાળા એ આવતા હરખાય, વાલી એ બાળક ન ે ભણવા પ્રેરાય.” અંતર્ાત વાલીન ે દર િક્રહનાિાાં એક વાર શાળાિાાં બોલાવવાિાાં આવે છે. તેિાાં દરેક વાલીન ે તનેા બાળકનો િક્રહના દરમિયાનનો પ્રોગ્રેસ ક્રરપોટા, ટેસ્ટ પેપર બતાવવાિાાં આવે છે. જે બાળક ના વાલી હાજર હોય તેવા બાળકો ને પ્રોત્સાક્રહત કરવાિાાં આવે છે. જેથી વાલીઓ પણ બાળકોને સારા િાકા િાટે અને વધ ુિહનેત િાટે પ્રોત્સાક્રહત કરે છે. (લખનભાઈ જોશી - ભાવનર્ર - 9428182365) ૬) “આનાંદથી મવિનાથ આનાંદ સધુી” એ પ્રોજેક્ટ અંતર્ાત શાળાિાાં દર અિવાક્રડયાિાાં નક્કી કરેલા બ ેક્રદવસે બાળકો અને વાલીઓને ચેસ રિાડવાિાાં આવે છે. રિત બાદ વાલીઓને મશક્ષાનુાં િહત્વ અને પોતાના બાળકોની શકૈ્ષલણક અને લબનશૈક્ષલણક ભાર્ીદારી વાલી સિક્ષ રજુ કરી વાલીઓને મશક્ષણ પ્રત્યે જાગતૃ કરવાિાાં આવે છે. (િોહમ્િદભાઈ આમિન - આણાંદ - 9904333706) ૭) બાળકના અભ્યાસિાાં િાતા-મપતાની ભાર્ીદારી વધારવા િાટે ગજુરાતના મશક્ષકો કરેલ પ્રવમુત જાણવા િાટે લલિંક: http://www.inshodh.org/innovations/Parental-Monitoring-of-Learning/16

(૧૪) પ્રશ્ન: શુ ંઅન્ય િાળાની રૂબરૂ મલુાકાત દ્વારા તેમના નવતર પ્રયોગ શવષે જાિકારી મેળવી પોતાની િાળામા ંતેને અપનાવવાની પિશતથી ગિુવતા લક્ષી શિક્ષિ મેળવી િકાય છે? આપ અન્ય િાળાના નવીન કાયગ જાિવા અને અપનાવવા કઈ પિશતનો ઉપયોગ કરો છો? તારિ: િોટા ભાર્ના મશક્ષકો િાને છે કે આ પ્રકારની પ્રવમૃતથી ગણુવતાલક્ષી મશક્ષણ આપી શકાય છે. મશક્ષકો અન્ય શાળાના નવીન પ્રયોર્ો જાણવા અને અપનાવવા નીચે મજુબના કાયા કરે છે: ૧) મશક્ષકોએ બનાવેલ મવમવધ બ્લોર્ અને વબેસાઈટ પરથી શૈક્ષલણક િાક્રહતી િળેવી મવમવધ પ્રયોર્ો કરવાિાાં આવે છે. ૨) સી. આર.સી. કક્ષાએ અને મશક્ષકોના તાલીિ વર્ાિાાં નવીન પ્રયોર્ોની ચચાા કરવાિાાં આવે છે. 3) તાલકુા અને જીલ્લા કક્ષાના વોટ્સ એપ ગ્રપુ દ્વારા મવમવધ શાળાના નવતર પ્રયોર્ોની ચચાા અને ફોટા િોકલવાિાાં આવ ેછે.

Page 156: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 156

૪) મશક્ષક દ્વારા શાળાિાાં થતી નવતર પ્રવમૃતઓના ફોટા અને મવક્રડયો લીધા બાદ તે પેન રાઈવિાાં લઈને અન્ય મશક્ષકોને તે બતાવવાિાાં આવ ેછે. ૫) મશક્ષકો મવમવધ શાળાની મલુાકાત લઇ તે નવતર પ્રયોર્ પોતાની શાળાિાાં અપનાવીને તેના ફોટા ફેસબકુ અને વોટ્સ એપિાાં શેર કરે છે જેથી અન્ય મશક્ષકો પણ તેના મવષે જાણી શકે. ૬) શાળાિાાં અન્ય મશક્ષક અને મવદ્યાથીઓ દ્વારા થયેલ પ્રોજેક્ટ્સનુાં પ્રદશાન યોજી સૌ ર્ાિલોકોને આિાંમત્રત કરાય છે. ૭) વાલી િીટીંર્ દ્વારા મશક્ષણની ગણુવિા સધુારવા િાટેના પ્રયત્નો અંર્ે ચચાા કરવાિાાં આવે છે. ૮) શાળાના મખુપત્ર દ્વારા પણ નવીનતિ પ્રવમુિ જાણીને તે મજુબ મવદ્યાથીઓ િાટે તે નવતર પ્રવમૃિ હાથ ધરાય છે. ૯) મશક્ષકે બ્લોર્ બનાવેલ છે અને તેિાાં ઇનોવેશન નાિ નો એક મવભાર્ બનાવેલ છે જેિાાં જેણ ેનવતર પ્રયોર્ કરેલ હોય તેની મવર્ત મકૂી શકે છે. અને મશક્ષક તે પ્રયોર્ને શાળાિાાં ઉપયોર્િાાં લવેા પ્રયત્ન કરે છે. ૧૦) ક્લસ્ટર ની શાળાઓના તિાિ મવદ્યાથીઓને પ્રાથાના ખાંડિા www.arvindguptatoys.com નાિની વેબ સાઈટ પર આપલે પ્રયોર્ો બતાવવાિાાં આવ્યા અને ત્યાર બાદ તિાિ મવદ્યાથીઓએ મવજ્ઞાન િેળાિાાં તે પ્રયોર્ોનુાં પ્રદશાન કયુાં હત ુાં. ૧૧) મશક્ષક દ્વારા િોબાઈલિાાં નવતર પ્રવમૃિ અંર્ ે મવડીયો રેકોડા કરીને શાળાના અન્ય મશક્ષકોને બતાવવાિાાં આવે છે. ૧૨) ર્ાિિાાં મશક્ષણ સાથે સાંકળાયેલ વ્યન્ક્તન ેબોલાવવાિાાં આવ ેછે અને તને ેશાળાની પ્રર્તી અને પડતી મશુ્કેલી અંર્ ેજણાવવાિાાં આવે છે જેથી તેઓ ર્ાિલોકોને શાળાના કાયા અંર્ે જણાવે અને સાથે જ તેિાાં આવતી મશુ્કેલીઓ હલ કરવા િદદ પણ લઇ શકે. (૧૫) પ્રશ્ન :શુ ંઆપે આપની િાળા મા ંકે અન્ય િાળા મા ંશિક્ષકો ને નવતર પ્રવશૃિ કરવા માટે પ્રોત્સારહત કરેલ છે ? જો હા તો કઈ રીતે ટ ંક મા ંજિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચે મજુબ છે. જવાબની સાથે જવાબ આપનાર મશક્ષકનુાં નાિ પણ આપેલ છે. ૧) પોતાના કલસ્ટરના તિાિ મશક્ષકોન ે પ્રોત્સાક્રહત કરવા પોતાના કલસ્ટરના મશક્ષકે કરેલ નવિર પ્રયોર્ અને બીજા મશક્ષકે કરેલ નવિર પ્રયોર્નુાં િેર્ઝેીન બહાર પાડવાિાાં આવે છે.અને બધા મશક્ષકોને ઈિેલ દ્રારા િરે્ેઝીન િોકલવાિાાં આવે છે. (મવપલુભાઈ ચૌહાણ - સી.આર.સી. નાાંડોદ - જી. નિાદા) ૨) શાળાિાાં નક્કી કરેલા સિયે મશક્ષકોની િીટીંર્નુાં આયોજન કરવાિાાં આવતુાં .આ િીટીંર્િાાં તેિની સિસ્યાનુાં સિાધાન કરવાિાાં આવતુાં અને િીટીંર્િાાં નવતર પ્રયોર્ની િાક્રહતી આપવાિાાં આવતી. (િેહલુભાઈ મત્રવેદી - જી. અિરેલી, ભપેુન્દ્રપ્રસાદ પાંચાલ - જી. આંણદ) ૩) મશક્ષક મવનોદકુિાર મત્રવેદી પોતાના ફાંડ (દર િક્રહને રૂ.૨૦૦૦) િાાંથી શાળાના તિાિ મશક્ષક નવી પ્રવમુત કરવા િાટે જોઈતી વસ્તઓુ લાવવા િાટે િદદ કરે છે. (મવનોદકુિાર ક્રહરાણી - જી. બોટાદ)

Page 157: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 157

૪) નવિર પ્રયોર્ કરનાર મશક્ષકને આમથિક િદદ અન ેસિયદાન કરી િદદ કરી છે. મશક્ષક સાથે ચચાા દ્રારા નવિર પ્રયોર્ની જાણકારી આપવી. (મકેુશભાઈ િકવાણા - જી. પોરબાંદર, પ્રીતીબેન કોટેચા - જી. પોરબાંદર, રમતલાલ કણઝક્રરયા - જી. સરેુન્દ્રનર્ર) ૫) મશક્ષકને નવિર પ્રયોર્ોનો મવડીયો અને પ્રવમુતઓના ફોટો બતાવીને પ્રોત્સાક્રહત કયાા. (જયદીપભાઈ ચન્દુલાલભાઈ - જી. રાજકોટ, િનોજભાઈ પટેલ - જી. વલસાડ) ૬) મશક્ષકે આઈ.આઈ.એિ. દ્રારા આપેલ જવાબના રૂપિાાં િળેલ પત્રની મશક્ષકો સાથે ચચાા કરી નવિર પ્રયોર્ની જાણકારી મશક્ષકોને આપે છે. (જીતભુાઈ ચડુાસિા - જી. ભાવનર્ર, પ્રજ્ઞેશભાઈ વ્યાસ - જી. પાટણ, રિેશચાંદ્ર પટેલ - જી. ભરૂચ, વષાાબેન સોલાંકી - જી. ખેડા) ૭) મશક્ષકે તેના સાથી મશક્ષકને સાિાજજક મવજ્ઞાનિાાં રાજયના નાિ યાદ રાખવા બાળકોને થતી સિસ્યાના સિાધાન િાટે હાજરી પરુતી વખતે રાજયના નાિ બોલવા કહયુાં.મશક્ષકે આ રીતે નદીઓ, પહાડો, ફૂલ, પક્ષી વર્ેરના નાિ બાળકોને શીખવ્યા.અંગ્રેજીના સ્પેલલિંર્ પણ શીખવ્યા. (કુસિુબેન પટેલ - જી. ર્ાાંધીનર્ર, રિેશભાઈ ઓડદેરા - જી. પોરબાંદર) ૮) અિારી શાળાના ભતૂપવૂા મશલક્ષકા નયનાબેન પટેલને આ અંર્ ેજરૂરી િાર્ાદશાન આપલે.અને તિેણ ેસાિાજજક મવજ્ઞાન મવષયિાાં ર્ાિના દરેક કુરુ્ાંબિાાં બાળકોને િોકલીને કુરુ્ાંબ પત્રક ભરાવેલ. તથા વસ્તી ર્ણતરી અન ે તેની જરૂરીયાત મવર્તસર બાળકોને શીખવાડલે છે. (અકબરભાઈ મલુતાની - જી. આંણદ) ૯) મશક્ષકે વોટ્સએપ વાપરતા મશક્ષકોનુાં ગ્રપુ બનાવ્યુાં. પોતે કરેલ નવિર પ્રોયોર્ની જાણકારી, પ્રવમુતના ફોટો વર્રે શેર કરે છે. (લાલજીભાઈ પાંચાલ - જી. અિદાવાદ, િનોજભાઈ પટેલ - જી. વલસાડ, રિેચાંદ્ર પટેલ - જી. ભરૂચ)

Page 158: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 158

સવાાંગી શવકાસ

Page 159: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 159

(૧) પ્રશ્ન: સવાાંગી િાળા શવકાસ યોજના અંગે મખુ્ય શિક્ષક/ શિક્ષકોની ભ શમકા અને કયો જિાવો. તારિ: મશક્ષકે આપેલ જવાબિાાંથી શે્રષ્િ જવાબ નીચ ેમજુબ છે. ૧) શાળાના સવાાંર્ી મવકાસ િાટે ભૌમતક સમુવધાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવા લોક ભાર્ીદારી તેિજ એસએિસી સભ્યો સાથ ેિળીને શાળાના આયોજનિાાં સિય નુાં આયોજન, કાિની વહચેણી, િીટીંર્, પક્રરવતાન અને ઝીણવટભરી તપાસ કરવી અને તે આયોજન નુાં ચસુ્તપણ ેઅિલ થાય તેવી ભમૂિકા અદા કરવી. ૨) મશક્ષકો એ સરકાર તરફ થી િળતા સચૂનોનુાં અને યોજનાઓનુાં પાલન શાળા કક્ષાએ થાય તેની દેખરેખ રાખવી. 3) મશક્ષકોનુાં મખુ્ય કાયા બાળકોિાાં મનયમિતતા ,મશસ્ત જાળવવુાં,હકારાત્િક વલણ કેળવવુાં, આત્િમવિાસ વધારવો, વ્યવહાક્રરક મશક્ષણ આપવુાં તેિજ તેિને પ્રોત્સાક્રહત કરવાનુાં છે. ૪) મખુ્ય મશક્ષકે શાળાિાાં યોગ્ય હાજરી આપવી, સાંચાલન કરવુાં અને શાળાના મવકાસની દરેક બાબતિાાં રસ દાખવવો. ૫) શાળાિાાં કમ્પ્યટુર લબે, પસુ્તકાલય, આચાયા ઓફીસ, વર્ાખાંડ નુાં બાાંધકાિ, પ્રયોર્શાળા, રિતર્મ્િતના સાધનો, મવમવધ રિતો ના િેદાનો તિેજ પ્રાથમિક સર્વડતાઓ વધારી શકાય તેવા પ્રયત્નો કરવા. ૬) શાળા કક્ષાએ કે ગ્રામ્ય કક્ષાએ કાિ કરતી મવમવધ એજન્સીઓ, શાળા વ્યવસ્થાપન સમિમત (એસએિસી), યવુકિાંડળ, સહકારી સાંસ્થાઓ, સખીિાંડળ, આંર્ણવાડી બહનેો, તથા મશક્ષણિાાં રસ લતેા િહાનભુાવોનો સહકાર લેવો અને ખાસ કરીને શાળા સાથે ભાવનાત્િક રીતે જોડવા. ૭) બાળકોના મશક્ષણ સાથે તેના સઘન આરોગ્ય ચકાસણી, િધ્યાહન ભોજન (કુપોષણના ઉપાયો સક્રહત), પીવાનુાં સ્વચ્છ પાણી, શૌચાલયની સમુવધા, બાર્બર્ીચાની સર્વડ વર્ેરે બાબતો નો આગ્રહ રાખવો. ૮) કન્યામશક્ષણને પ્રાધાન્ય આપવુાં અને નાનપણથી જ કક્ષા અનસુાર સ્વરક્ષણ િાટે શારીક્રરક અને િાનમસક તાલીિ આપવી. ૯) બાળક આદશા નાર્ક્રરક બને અને ભમવષ્યિાાં રાષ્રમનિાાણિાાં અર્ત્યનો ફાળો આપી શકે આ િાટે મશક્ષકે તેના ઘડતર પર કાળજી રાખવી જોઈએ.

Page 160: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 160

www.inshodh.ORG Educational Innovations Bank

“મારો નવતર પ્રયોગ મારા શવદ્યાથીઓ માટે”

Website: www.inshodh.org Facebook Page: Education Innovation Bank Facebook Group: Teachers Innovation Facebook Group: Innovative Women Teachers YouTube Channel: Teachers as Transformers WhatsApp Mobile Number: +૯૧-૯૭૨૭૭૪૦૧૪૮

આપનો નવતર પ્રયોગ ઓનલાઈન સબશમટ કરો

પ્રથમવાર નવતર પ્રવશૃિ ઓનલાઈન સબશમટ કરનાર માટે સચુન:

(૧) સૌપ્રથિ આઈ.આઈ.એિ. ની વેબસાઈટ www.inshodh.org ખોલો.

(૨) વેબસાઈટ ખલુ્યાબાદ યોગ્ય ભાષા પસાંદ કરવા િાટે મખુ્યપેજની ઉપરની બાજુ પર ભાષા નો ઓપ્શન આપેલ છે અંગે્રજી અથવા ગજુરાતી પસાંદ કરો. ત્યારબાદ LOGIN/ SUBMIT INNOVATION પર ક્ક્લક કરો.

Page 161: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 161

(૩) જુના યઝુસગ છે તે ડાયરેક્ટ E-mail Id અને Password નાખ્યા બાદ લોર્ીન કરી શકે છે. નવા યઝુસગ િાટે Creat New Account પર ક્ક્લક કરીને અકાઉન્ટ બનવુાં પડશે

(૪) તિારુાં www.inshodh.org ના અકાઉન્ટની પ્રક્રિયા પણૂા થયેલ છે હવે તિારુાં અકાઉન્ટ ખોલવા િાટે વેબસાઈટના મખુ્ય પેજ પર LOGIN બટન પર ક્ક્લક કરો. ત્યારબાદ તિે સચુન નાંબર ૩ િાાં જે E-MAIL ID અને PASSWORD એન્ટર કયુાં હોય તે દાખલ કરો અને LOGIN બટન પર ક્ક્લક કરો.

Page 162: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 162

નોંધ: જે લોકોને પોતાનો પાસવડા યાદ ના હોય અથવા ભલૂાય ર્યો હોય તે FORGOT PASSWORD પર ક્ક્લક કરો.

(૫) LOGIN કયાાં બાદ નીચે દશાાવેલ પેજ ખલુશે જે િાાંથી ADD INNOVATION પર ક્ક્લક કરો.

(૬) ત્યારબાદ જે પેજ ખલુશે તેિાાં આપે કરેલ નવતર પ્રવમૃિ અંરે્ની િાક્રહતી મવસ્તારથી લખવાની રહશેે. તથા નવતર પ્રવમૃિના કોઈ વીક્રડઓ હોય જો YOUTUBE પર હોય તો તેની લીંક મકુવાની રહશેે, અને સાથે પ્રવમૃતના ફોટા હોય તો તે પણ મકૂવના રહશેે.

૧ થી ૬ સ્ટેપ સચુન FOLLOW કાયા બાદ અંતે SUBMIT પર ક્ક્લક કરો.

Page 163: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 163

(૭) ત્યાર બાદ એક THANKS FOR SUBMIT YOUR INNOVATION લખેલી સ્લાઈડ આવી જશે એટલે તિારો નવતર પ્રયોર્ SUCCESSFULLY SUBMIT થયેલ છે, સબમિટ કરેલ નવતર પ્રવમૃિિાાં એક્રડટ કરવા EDIT બટન પર ક્ક્લક કરો એક્રડટ કાયા બાદ ફરીથી સબમિટ કરો.

બીજો નવો નવતર પ્રયોર્ સબમિટ કરવા HOME પર ક્ક્લક કરો.

નોંધ: બીજીવાર નવતર પ્રયોગ SUBMIT કરનાર માટે (જે લોકો એ પહલેેથી જ WEBSITE પર REGISTERD છે તે લોકો) ખાલી સચુન નબંર ૫ થી ૭ FOLLOW કરો એટલે તમારંુ ઇનોવેિન SUBMIT થઈ જિે.

અગાઉ સબશમટ કરેલ ઇનોવેિનમા ંએરડટ કરવા માટે :

www.inshodh.org પર લોર્ીન કરો. લોર્ીન કયાા બાદ DASHBOARD ખલુશે. નીચેની બાજુ આપે સબમિટ કરેલ ઇનોવેશન નુાં લીસ્ટ હશે. ઇનોવેશનિાાં સધુારો કરવા ટાઈટલ ની સાિે EDIT INNOVATION બટન પર ક્ક્લક કરો.

Click Here to Submit

Page 164: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 164

ડોક્યિેુન્ટ િાાં સધુારો કરવા UPLOAD DOCUMENT પર ક્ક્લક કરીને સબમિટ પર ક્ક્લક કરો.

તમારંુ ઇનોવેિન સોિીઅલ મીરડયામા ંપ્રચાર કરવા

ઉપરના ફોટાિાાં જે પ્રિાણે ઇનોવેશન લીસ્ટ ખલુ્યુાં તેિાાં ઇનોવેશન પર ક્ક્લક કરો, તિારુાં ઇનોવેશન ડેસ્કટોપ ખલુી જશે. ઇનોવેશનની નીચે SHARE કરીને ઓપ્શન છે તે પસાંદ કરીને તેિાાં આપેલ અલર્ અલર્ િાધ્યિ પસાંદ કરીને પ્રચાર કરી શકો છો.

Page 165: મtબાઈલ મંચના પત્રt - INSHODH...મtબ ઈલ મ ચન પત રt (શ ìક) Indian Institute of Management Ahmedabad in partnership with Gujarat Council

મોબાઈલ મચંના પત્રો (મશક્ષક)

© www.inshodh.org | મોબાઈલ મચં | 165

EI-BANK દ્વારા શિક્ષકો માટે જુદી જુદી પ્રવશૃિ ચાલી રહી છે જેમા ંજોડાવા અને જાિવા માટે

નીચેના QR-CODE સ્કેન કરો.

(૧) ઇનોવેશન બેંક (www.inshodh.org)

(૮) SMC િોબાઈલિાંચના પ્રશ્નો વાાંચવા

(૨) ઓનલાઈન ઇનોવશેન સબમિશન

(૯) મશક્ષકોના િોબાઈલિાંચના પ્રશ્નો વાાંચવા.

(૩) ઓનલાઈન ઈનોવેશન કેવી રીતે સબિીટ કરવુાં

(૧૦) લચલ્રન કોનાર-વાતાા

(૪) ફેસબકુ પેજિાાં જોડવવા (Education Innovation Bank)

(૧૧) લચલ્રન કોનાર-વીક્રડઓ (Math/ Science)

(૫) િક્રહલા ફેસબકુ ગ્રપુ (Innovative Women Teachers)

(૧૨) લચલ્રન કોનાર-પ્રોજેક્ટ (Math/ Science)

(૬) યટુયબુ ચનેલ (Teachers as Transformer)

(૧૩) સમ્પ્રત્ય-િક્રહલા મશક્ષકના નવતર પ્રયોર્ની બકુ

(૭) િોબાઈલિાંચિાાં

જોડાવવા

(૧૪) EI-BANK બ્રોશર