bab 2 pekerjaan pipa dan sanitasi

7/24/2019 Bab 2 Pekerjaan Pipa Dan Sanitasi

1/29

BAB 2 PEKERJAAN PIPA DAN SANITASI/PLUMBINGBAB 2 PEKERJAAN PIPA DAN SANITASI/PLUMBING

Dalam rangka penghunian angunan er!ingka! Baik perkan!"ran#perh"!elan# rumah $aki!# %la!& Penghunin'a $anga! memerlukan penga(aana!a$ pen'aluran air er$ih (ingin# pana$ a!aupun air e$ un!uk !a!a u(ara#

(an pemuangan air k"!"r# air hu)an&Pra$arana 'ang (iperlukan a(alah pipa (ari e$i *"r a!au pipa

hi!am# pipa pu!ih a!au pipa gal+ani$# pipa P,- a!au pla$!ik er!ulang a!aupipa a)a !ahan kara! un!uk pen'aluran "k$igen&

ANGKA.ANGKA KUN-I UNTUK PERAN-ANGAN PLUMBING

& KEBUTU0AN AIR BERSI0 BANGUNAN

1 la!/rumah !inggal 34 li!er/"rang/hari

1 Sek"lah 53 li!er/"rang/hari

1 In(u$!ri 44 li!er/"rang/hari

1 In$!i!u$i 644 li!er/"rang/hari

1 Rumah $aki! 344 li!er/"rang/hari

1 0"!el 7444 li!er/"rang/hari

1 Pen)ara 34 li!er/"rang/hari

1 Bina!u 64 li!er/"rang/hari

1 Tempa! *u*i m"il 244 li!er/"rang/hari


2/29


2& PED8MAN -EPAT UNTUK PERAN-ANGAN

1 la! 2 m7/hari/44 m2

1 Kan!"r m7/hari/44 m2

1 Rumah $aki! #3 m7/hari/44 m2

1 0"!el 7 m7/hari/44 m2

1 Per!"k"an 4#3 m7/hari/44 m2

7& Keu!uhan Perlengkapan Sani!er1 -l"$e! 9 Li!er/kali

1 Urin"ir 74 Li!er/)am

1 Ba(kulp 234 Li!er/kali

1 D"u*he/man(i pan*uran 23 Li!er/kali

6& KEBUTU0AN AIR PERLENGKAPAN BANGUNAN

1 Air*"n(i!i"ning 4#2 m7/meni!/TR

1 Me$in uap 24 li!er/0P/)am

1 Pengaman keakaran 24 m7

1 Tangki minimum 4 m7


3/29


3& DA:A BUANG RATA.RATA / A,ERAGE DIS-0ARGEPERLENGKAPAN SANITER

1 -l"$e! 24 l!/meni!

1 Ba(kuip/ak man(i ;4 l!/meni!

1


4/29


Kran

/2 24 a$!a%el# a(kuip

7/6 64 54

/6 44

5& PIPA PEMBUANG AIR 0UJAN

> hu)an 344 mm/m2/)am@

Pipa Lua$ a!ap m2

2 53

2/2 34

7 234

6 344

3 &444

= &3449 7&444


5/29


9& PER0ITUNGAN PRASARANA UTILITAS

Sua!u angunan %la! 7 lan!ai (engan ;= uni! %la! 7= m2/%la!

(iangun (engan $'$!em angunan !ipi$ er!ingka! an'ak/SLAB9 %la!/l!&p"r"$ meman)ang ge(ung (iarahkan !imur ara! agar !i(ak an'ak ma$uk

pana$ ma!ahari# un!uk memperke*il ean pen(inginaan ruang >cooling

load@& Lan!ai (a$ar >l!@ (igunakan un!uk %a$ili!a$ k"munal >parkir# ermain

anak.anak# arung.arung (an !"k"@&

A& Jumlah Li%!Kapa$i!a$ minimum m C 3# ke*epa!an ra!a.ra!a C m/ (e!ik&

Da'a li$!rik li%! C > 4#93 2 4#53 m$ @ C 4#93 2 4#53 3

(e!242

264

&(e!264

4#47797=

273744

Pna

NmaF744T2N

73744

6@3>7@.@>762#5>24#4779@>7=N

2/m6;#7

#7;7=7

;#23k;#7


6/29


B& Tangga Darura!

Jumlah penghuni ge(ung per lan!ai (iperhi!ungkan H

(a'a uang ra!a.ra!a

A+arage Di$*harge@ C 2&994 l!/meni!& Diamil pipa pemuang !egak

>S!an(pipe@6C 3&444 L!/meni!& >Liha! Tael.A (an B@&

"rg;=7

97=

m4#=6m4#=743

;=


7/29


2& Pipa Pemuang Air K"!"r

per $eri +er!ikal >(aerah kamar man(i@ H

Bak man(iH 2 2 h C 26 ;4 li!er/meni! C 2&=4 li!er/meni!

(aerah (apur@ H

ak (apur 2 2 ;4 l!/meni! C 2&=4

li!er/meni!

ak *u*i pakaian 2 2 =4 li!er/meni! C &664 li!er/meni!

T"!al C 5&244 li!er/meni!

pipa pemuang !egak 16 C3&444 li!er/meni!&

7& Pipa pemuang air hu)an

Lua$ i(ang a!ap C 7= ; #7 C 62 m2

0u)an !erera! In("ne$ia C 344 mm/m2/)am C 9#7 l!/meni!&

-urah hu)an !"!al C 62 9#7 l!/meni! C 7#6;= l!/meni!&Pi a emuan (i$earH = 7 C 4&944 l!/meni!&


8/29


6& Pipa pen'alur air er$ih (ingin

Per $eri +er!ikal

26 *l"$e! 24 l!/meni! C 2&994 l!/meni!26 a$!a%el ;4 l!/meni! C 2&=4 l!/meni!

26 ak man(i ;4 l!/meni! C 2&=4 l!/meni!

26 ak man(i ;4 l!/meni! C 2&=4 l!/meni!

26 ak *u*i pakaian =4 l!/meni! C &664 l!/meni!

T"!al C 4&944 l!/meni!

Menuru! !ael - H perlu air er$ih (ingin H

4#23 344 l!/meni! C 23 l!/meni! pipa

pen'alur /6&

3& Pipa pen'alur air er$ih pana$Per $eri +er!i*al H

26 ak man(i 3 l!/meni! C 24 l!/meni!

26 a$!a%el 4#7 l!/meni! C 5#2 l!/meni!

26 ak (apur #73 l!/meni! C 72#6 l!/meni!

T"!al C 3;#= l!/meni!


9/29


Menuru! !ael DH

perlu air pana$ H 4#7 3;#= l!/meni! C 69 l!/meni!

Menuru! !ael EH perlu pipa F C =3 l!/meni!

D& Da'a Li$!rik un!uk P"mpa Air

a& Pen'aluran air er$ih (ingin un!uk l"k ge(ung 6 $eri +er!i*al 23

li!er/meni! C 344 li!er/ meni!& Pan)ang pipa pen'alur C 7 2#5 # C 7; m?#

44 un!uk el"kan (an $amungan&


10/29


P"!"ngan Melin!ang1,5 1,56

B

H

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14 Atap

h C 2#54 mB C =#44 m0 C 73#4 m0HB C 3#93 =

Pr"'ek Rumah Su$un


11/29


pBK

MDDP

MK

DD

TD

TD

p

T E

lOBBY

S

S e l a s a r

0

ED!

BA

1 2 3 5 6 7 8 9 104

200 1 3 5 9 11 13 15 17 197

ED

!B

A


12/29


Tahanan pipa 4#2 m/mC 7; 4#2 C 5#9 m?

Pan)ang pipa &eki+alen C 7; 5#9 C 65

Da'a li$!rik un!uk p"mpa H

& Pen'aluran air er$ih pana$ un!uk l"k ge(ung&

6 $eri +er!ikal 69 l!/meni! C ;2 l!/meni!

2 p"mpa per hari C ;= l!/meni!

Pan)ang pipa eki+alen C 65 m&

Da'a li$!rik un!uk p"mpa air pana$ H

Jumlah (a'a li$!rik un!uk p"mpa.p"mpa air C 4#3 /m2

2w/m354,01,3x9x36x13

1.940kw1,94

HP6,275

195,8detkgm8,195

det60

kgm47x250

===

====

.w/m14,0

5,476

748kw748,0

60x75

0,746x47x962

====


13/29


;& TABEL.A DA:A BUANG RATA.RATA >A,ARAGE DIS-0ARGE@Perlengkapan Sani!er

-l"$e! OOOOOOOOOOOOOOOOOO 24 l!/meni!

Bak man(i OOOOOOOOOOOOOOO& ;4 l!/meni! STAND PIPE/STA-KS@

/6/ 7#53 *m OOOOOOOOOOO=4 l!/meni! Q 7#9 OOOOOOOOOOOOO264 l!/meni!2. 3#49 OOOOOOOOOOOOOO 524 l!/meni!

2 /2 =#3 OOOOOOOOOOOOO&2=4 l!/meni!7 5#= OOOOOOOOOOOOOO &944 l!/meni!6 4#= OOOOOOOOO&&OOOO3&444 l!/meni!3 #5 OOOOOOOOOOOOOO 77&444 l!/meni!= .3#26 OOOOOOOOOOOOO&& 35&444 l!/meni!9 24# 72 OOOOOOOOOOOOO 49&444 l!/meni!

4 23#6 OOOOOOOOOOOOO& =9&444 l!/meni!2 7OOOOOOOOOOOOO&&& 232&444 l!/meni!


14/29

BAB 2 PEKERJAAN PIPA DAN SANITASI/PLUMBINGBAB 2 PEKERJAAN PIPA DAN SANITASI/PLUMBING& TABEL -

BEBAN KEBUTU0AN AIR>D"me$!i*


15/29


2& Tael. DKEBUTU0AN AIR PANAS >li!er/meni!@KEBUTU0AN AIR PANAS >li!er/meni!@

CatatanH

un!uk air pana$ (i $e(iakan pipa pen'alur (an pipa kemali ke!angki

pemana$ air&

>Up ee( D"n ee(@ L"upe S'$!em&

Uraian la! 0"$pi!al 0"!el Parik Kan!"r

)a$ta*e!

+&we

-ak %u%#

.u%# p##ng

"u/ 500 g'

-ak panty

0,3

5

1,5

16,5

0,5

0,4

5

1,35

16,7

0,65

0,5

5

2

16,7

0,65

0,8

15

1,35

16,7

0,4

1,0

16,7

akt eduk$#

"Demand a%t' 0,3 0,25 0,25 0,4 0,3

akt $#mpangan

"$tage a%t' 1,25 0,60 0,80 1,00 2,00


16/29


7& TABEL.E

PIPA PEN:ALUR AIR >Tahanan 4#2 m/m@

Diama!er pipa>In*h@

Da'a $alur>L!/meni!@

7/9

/2

7/6

/6

2

7

6

Kran H/2

7/6

/6

3

2#3

74

=374

244

344

2444

24

64

54

4


17/29

BAB 2 PEKERJAAN PIPA DAN SANITASI/PLUMBINGBAB 2 PEKERJAAN PIPA DAN SANITASI/PLUMBING6& TABEL

K8EISIEN PENGGUNAAN AIRla!# Sek"lah# Ge(ung Umum OOOOOOOOOOO&& C 4#230"!el OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO& C /7Rumah $aki!# Ge(ung 8lah raga OOOOOOOOOO&&& C 4#23K"lam renang OOOOOOOOOOOOOOOOO&&&C #4

3& TABEL GSEPTI- TANK

Jumlah "rang'ang (ila'ani

,"lume>m7@

Ukuran>m7@

60

120

180

240

300

360

420

480

4

8

12

16

20

24

28

32

1,2 x 2,5 x 1,5

1,5 x 3,5 x 1,9

1,8 x 4 x 1,9

1,8 x 5,4 x 2

2,2 x 5,4 x 2

2,4 x 6 x 1,5

2,5 x 6 x 2,1

2,5 x 7 x 2,1

3ataata 0,10 m /ang


18/29


19/29


. B8D >Bi" -hemi*al 8igen Deman(@ a(alah an'akn'a "k$igen 'ang

(iu!uhkan "leh ak!eri un!uk menguraikan a! "rganik pa(a k"n(i$i

aer"ik&

. K"n(i$i aer"ik C k"n(i$i $ua!u a(an air 'ang mengan(ung "2&

K"n(i$i anaer"ik C k"n(i$i $ua!u a(an air 'ang !i(ak mengan(ungK"n(i$i anaer"ik C k"n(i$i $ua!u a(an air 'ang !i(ak mengan(ung

"k$igen&"k$igen&

a! "rganik > a! 'ang (apa! !erurai a!au mu(ah !erurai men)a(i a! 'ang

$!ail "leh manu$ia $e*ara alamiah@ umumn'a !er(iri (ari $en'aa-&0&N&8PS >Pr"!ein (an kar"hi(ra!@&

2& KAREKTERISTIK AIR BUANGAN

Se*ara umum !er(iri (ari H

A& Karak!eri$!ik i$ik

. arna

. Bau

. Suhu

. Kekeruhan


20/29


B& Karak!eri$!ik Kimia

a! "rganik > a! 'ang (apa! !erurai a!au mu(ah !erurai men)a(i a!

'ang $!ail "leh manu$ia $e*ara alamiah@ umumn'a !er(iri (ari

$en'aa -&0&N&8PS >Pr"!ein (an kar"hi(ra!@&

. a! "rganik >a! 'ang !ak (apa! (iurai "leh ak!eri@& -"n!"hn'a Be$i

>e@# Mangan >Mn@# Air rak$a >0g@# Timah hi!am >P@# l"gam era!

lainn'a# pe$!i$i(a (an (e!ergen!&

-& Karak!eri$!ik Bi"l"gi

. Aer"ik ak!eri >ak!eri 'ang hi(up ila a(a "k$igen@

. Anaer"ik ak!eri >ak!eri 'ang (apa! hi(up !anpa "k$igen@

. akul!a!i% >ak!eri 'ang hi(up an!ara a(a (an !ak a(a "k$igen@&

7& PR8SES SEL PURIIKASI DI SUNGAI (Self Purification)

Pr"$e$ !er)a(in'a pemer$ihan (iri Sen(iri "leh $ungai $e*ara alamiah&

Reak$i 'ang !er)a(i H

a! 8rganik 82 ak!eri a!.a! 'ang $!ail -82

82 (iper"leh (ari a(an air (an u(ara&


21/29


Keadaan I :

Di$eu! zone Degradasi, air uangan (engan !ingka! pen*emaran 'ang!inggi (iuang ke $ungai men'eakan peruahan&

Karak!eri$!ik H i$ik# kimia (alam kehi(upan ran!ai makanan >%""( -hain@(i (alam air# ak!eri menggunakan "k$igen 'ang a(a un!uk menguraikanpen*emaran# !er)a(i (e%i(i! "k$igen# ikan (an !umuh.!umuhan ma!i 'anghi(up a(alah )amur# ga$ -82# -06 (an 02S&

Keadaan II :

Di$eu! "ne Dek"mp"$i$i# (alam "ne ini !i(ak a(a "k$igen !erlaru! (alam$ungai# ak!eri 'ang hi(up a(alah ak!eri anaer"ik air men)a(i u$ukerarna hi!am (an au >02S@ timbul endapan lumpur tebal berwarnahitam

Keadaan III

Di$eu! "k$igen mulai u$uk ke a(an air > (ari u(ara ea$# pengen*eran#mekani$# hi(r"li$@ -82 erkurang eruahn'a N07 8

2 N8

2N8

7

ak!eri aer"ik mulai hi(up >Pr"!""a P"ri%era@&

Keadaan I!

Kea(aan aer"ik (imulai k"n(i$i memaik $eper!i $emula# !umuh.!umuhan (an ikan mulai hi(up (an erkemang&


22/29


6& DAMPAK PEMBUANGAN AIR LIMBA0 TER0ADAP LINGKUNGAN

Dampak 'ang !imul an!ara lain H

a& Timuln'a au u$uk# karena pen*emaran 'ang !inggi $ehingga airmen)a(i $ep!ik& Sehingga penghuni (i $epan)ang a(an air men)a(i

!i(ak n'aman&

& Kehi(upan akua!ik >ikan# ($@ men)a(i !erganggu ahkan (apa!

punah karena ka(ar "k$igen (i (alam air men)a(i ren(ah&

*& Dalam )umlah 'ang !i(ak !erlalu e$ar (apa! memperka'a ka(arNu!ri*'! >a! makanan@ (alam air 'ang memungkinkan !imuln'a

Algae >ganggang@ (an e*eng g"n("k@

(& Kuali!a$ air pa(a a(an air penerima $e(emikian urukn'a# maka

(iperlukan pr"$e$ peng"lahan 'ang k"mplek$&

e& Ba(an air penerima men)a(i !empa! erkumpuln'a +ek!"r pen'aki!(i$amping ak!eri.ak!eri pen'aki! >*a*ing#pen'aki! peru!@&

%& Menurunn'a kuali!a$ air !anah (angkal# pen*emaran ke(alam !anah#

(an k"n!ak (engan air !anah&

g& Berkurangn'a air aku un!uk air minum karena !i(ak memenuhi

$'ara! air aku&


23/29


hh& Kuali!a$ ke$eha!an lingkungan men)a(i !urun& Pen'aki! 'ang !imulakia! air uangan an!ara lain pen'aki! $aluran pen*ernaan >!'phu$#para !'phu$# ('$en!ri# *h"lera# ($@&

3& AKT8R.AKT8R :ANG BERPENGARU0 DALAM PENGEL8LAANLINGKUNGAN

a& Keia$aan hi(up manu$ia

& Tingka! pen(i(ikan ma$'araka!

*& Tingka! ke$e)ah!eraan ma$'araka!

(& Pera!uran perun(angan air uangan

e& Dana 'ang !er$e(ia

%& In(u$!ri peng"lahan

g& Peran $er!a ma$'araka!

=& SISTEM PENGEL8LAAN AIR BUANGAN DAN PENG8LA0AN AIRBUANGAN

Pengel"laan air uangan melipu!i kegia!an an!ara lain H

pen'amungan rumah

pengumpulan (an memaa air uangan

Peng"lahan air uangan

Pemuangan akhir air uangan


24/29


& -ara peng"lahan air uangan (apa! (iagi men)a(i H

a& Si$!em In(i+i(ual 'ai!u uangan !in)a (ari uni! )aringan $aluran air uangan# un!uk kemu(ian air 'ang memenuhi

$'ara! (i uang ke a(an air penerima&

2& Pr"$e$ Peng"lahan Air BuanganAir uangan 'ang erupa uangan rumah !angga (an In(u$!ri $eagaiahan aku air uanganseperti; uangan !in)a# uangan pen*u*i# uangan(apur >*air @ 'ang erupa uangan "rganik& Air uangan In(u$!ri mengan(ung ahan.ahan uangan kimia (an ahan.ahan uangan"rganik erupa uangan an"rganik (an "rganik& Pa(a prin$ipn'a pr"$e$peng"lahann'a (ilakukan (alam 6 !ahap 'ai!u H

& Tahap peng"lahan aal H

pen'aringan !erha(ap en(a.en(a ka$ar (an !er(iri (ari uni!$aringan ka$ar (an pengen(apan pa$ir&

2& Tahap peng"lahan per!amaH

erupa pengurangan en(a.en(a a!au par!ikel.par!ikel pa(a! (an

!er(iri (ari uni! pengen(apan..


25/29


7& Tahap Peng"lahan ke(uaH

Berupa penguraian ahan.ahan "rganik (lm air uangan# (enganan!uan mikr" "rgani$me# 8'gen a!au erupa pemi$ahan ahan

kimia 'ang !i(ak (ikehen(aki (engan mengika! ahan !er$eu!(engan ahan kimia lainn'a agar !eren!uk l"k&

6& Tahap peng"lahan lumpurH

Pen$!ailan en(apan lumpur (ari uni! pengen(apan 'ang !er)a(i (an!er(iri (ari uni! pen*erna (an pengering& Air uangan $e*ara par!ial!er(iri (ari *airan (an pa(a!an# $e(angkan air uangan $e*ara %i$ik#

kimia (an ak!eri"l"gi mengan(ung $en'aa "rganik $en'aa P# K(an ak!eri&

Pr"$e$ peng"lahan air uangan (ikenal 7 pr"$e$'ai!u H

Pr"$e$ i$ik

Berupa pemi$ahan an!ara *airan (an pa(a!an (engan *arapengen(apan (an pen'aringan& -!h uni! $aringan#

pengen(apan pa$ir# pengen(apan (an 2& Pr"$e$ Bi"l"gi

Berupa penguraian $en'aa "rganik k"mplek men)a(i en!uk$e(erhana (engan an!uan ak!i+i!a$ mikr" "rgani$me (engan

*ara aera$i (an penamahan lumpur ak!i% ila (iperlukan&

*!h uni! i"l"gi


26/29


Pr"$e$ Kimia

Pengika!an un$ur.un$ur kimia 'ang !i(ak (ikehen(aki (an !i(ak (apa!

!erpi$ah (alam pr"$e$ %i$ik# (engan memunuh ahan kimia $eagaik"agulan&

*!h uni! K"agula$i (an l"kula$i&

Pr"$e$ Kimia/Bi"l"gi

Memunuh ak!eri pa!"gen (engan memuuhkan (e$in%ek!an&

*!h -hl"rina$i&

Ber(a$arkan a!a$ ha$iln'a# (ikenal peng"lahan air uangan lengkap

(an !i(ak lengkap& Pa(a peng"lahan air uangan lengkap# "lahann'a !elah

aman# $e(angkan ha$il "lahan !i(ak lengkap elum !erlalu aman&

5& DRAINASE

K"e%i$ien Aliran C peran(ingan e$arn'a hu)an 'ang men)a(i aliran

(engan e$arn'a hu)an i!u $en(iri&


27/29


Da%!ar K"e%i$ien Aliran >-@ >Run "%% *"e%%i*ien!@

Pa(ang rumpu!/!aman.!aman OOOOOOO 4#43 4#4

Pe(u$unan OOOOOOOOOOOOOOOO 4#4 4#23Pemukiman OOOOOOOOOOOOOOOO&4#23 4#34

Daerah $e(ang OOOOOOOOOOOOO 4#34 4#54

Daerah pa(a! OOOOOOOOOOOOO&&& 4#54 4#;4

Jalan a$pal OOOOOOOOOOOOOOOO 4#23 4#=4

A!ap OOOOOOOOOOOOOOOOOOOA!ap OOOOOOOOOOOOOOOOOOO 4#54 4#;34#54 4#;3

uummuu$$ddeebb##ttpp00,,227788..

Ke!erangan H

Vp C Dei! pun*ak >m7/(e!@

- C K"e%i$ien aliran

I C *urah hu)an >mm/m2/)am@

A C lua$ area 'ang (ihi!ung >km2

@


28/29


-"n!"h H

Sua!u (aerah pemukiman $elua$ 74 ha (engan pemagian lahan =4

pemukiman# 3 )alan# 3 ruang !eruka# 4 %a$ili!a$ umum&

Se(angkan (aerah pemukiman (iangun perumahan (engan kepa(a!an

angunan =4 >pa(a!@ *urah hu)an 744 mm/m2/)am& 0i!unglah

(raina$en'a W

Perhi!ungan H

& Daerah pemukimanH =4 74 4&444 m2

C 94&444 m2

C 4#9 km2

-C 4#54 VC 4#259 4#5 744 4#9 m7/(e! C 4#3 m7/(e!

2& Jalan.)alanH 3 74 4&444 m2C 63&444 m2 C 4#463 km2

-2 C 4#=4 V2C 4#259 4#= 744 4#463 m7/(e! C 2#232 m7/(e!

7& Ruang !erukaH 3 74 4&444 m2C 63&444 m2 C 4#463 km2

-7 C 4#4 V7C 4#259 4#4 744 4#63 m7/(e! C 4#753 m7/(e!

6& a$ili!a$ umumH 4 74 4&444 m2 C 74&444 m2 C 4#47 km2

-6 C 4#;3 V6 C 4#259 4#;3 744 4#47 m7/(e! C 2#755 m7/(e!

Draina$e T"!al C 3#36 m7/(e!


29/29


Lua$ area )alan C 63&444 m2&

Dengan lear )alan ra!a.ra!a 3 m# pan)ang )alan C ;444 m&

Pan)ang pari! $eelah men'eelah )alan C 2 ;444 mC 9&444 mpan)ang pari! per arah C 744&444 C 369 m

Jumlah

Dengan ke*epa!an aliran 4#3 m/(e!# lua$ penampang pari!&

a!u33548

1800==

pa#t./m1m94,0m

33x0,5

15,514222 ==

bab 2 pekerjaan pipa dan sanitasi

Documents