rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ...

58
rk'drf;usifhrdef@ အၾကမ္းဖက္မႈကို လက္နက္အျဖစ္ ရိုဟင္ဂာမားအေပၚ ကင့္သံုးျခင္း

Upload: others

Post on 29-Dec-2019

20 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

rk'drf;usifhrdef@အၾကမးဖကမႈက လကနကအျဖစ ရဟငဂာမားအေပၚ ကငသးျခငး

Page 2: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

ukvm;wef owif;uGef,ufyxrqkH; &kd[if*sm owif;at*sifpD (2001 ckESpfwGif wnfaxmifonf)

rk'drf;usifhrdef@အၾကမးဖကမႈက လကနကအျဖစ ရဟငဂာမားအေပၚ ကငသးျခငး

Page 3: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

&ckdifjynfe,f

rS

&kd[if*sm

jynfolrsm;twGuf

Page 4: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

ပထမ အႀကမ ေဖေဖာ၀ါရ -၂၀၁၈အဓက ျပစသ ရာဇယာ စလတနနာ B.A, M.A, LL.B

မပင ကလားတနသတငးကြနယကထတေ၀သ ကလားတန သတငးကြနယက

စာတက ေသတာ အမတ ၇၇၃ စစတေကာငး ၄၀၀၀၊ ဘဂၤါလားေဒရ

၀ကဖဆက www. kaladanpress.org

www. kaladanpress.com

ေထာကပသ ျမနမာ ကယဆယေရး စငတာ (Burma Relief Center)

ဤစာတမးအတြက ေျမပမား ျပလပသည နညးပညာကညေပးသည ရမးလ႔အခြငအေရးမ႑ငက အထးေကးဇးတငရပါသည။

Page 5: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

rmwdumအႏစခပ ၁

နဒါနးႏင စာတမးျပစပ ၆

ေနာကခ အေၾကာငး ၈၂၀၁၇ ခ စစတပမ လထအေပၚ ကးလြနသည ျပစမႈမားအတြက စစတပက အေရးမယခေသာေၾကာင ကးလြနမႈမားက အားေပးရာေျမာကသည။

ေမးျမနးခကမားမ ေတြ႕ရခကမား ၁၀

အမးသမးမား၏ လၿခေရးက ဖကဆးသည “အၾကမးဖကသမား တကဖကေရး”

၂၀၁၇ ခႏစ “နယေျမရငးလငးေရး” အတြငး လငအၾကမးဖကမႈ အဆငဆင• စစအငအားတးခ႕စဥႏင “အၾကမးဖကသမား တကဖကေရး” လပစဥ

မဒမးကငမႈ • ရဟငဂာရြာမားက တကခကစဥ မဒမးကငမႈ ေမာငေတာက စစတပမ

ထနးခပထားစဥ မဒမးကငမႈ• ေမယေတာငတနးက ျဖတေျပးစဥ အမးသမးမားက မဒမးကငမႈ

မဒမးကငျခငးက စနစတက လပေဆာငပ အဆငဆင• မဒမးမႈ ကယကယျပန႔ျပန႔ ျဖစပြါး ေနျခငး• စစစခနးမားအတြငး မဒမးမႈမား• အပစလက မဒမးကငျခငး• သကေသမားက မေၾကာကျခငး• မနးကေလးမားက ထငထငရားရား မဒမးကငျခငး• မဒမးကငခရသမားက ႀကမဖနမားစြာ ႏပစကျခငး၊ ကယအဂၤါက

လးျဖတျခငးႏင သတျဖတျခငး• တလ တလရြာက တကခကခါ အပစလက မဒမးကငမန႔ေပးမႈ

နဂးခပခကႏင အႀကျပျခငးမား ၃၇

ေနာကဆကတြမား ၄၀• လငအၾကမးဖကမႈ ျဖစစဥ မတတမး• ေမာငေတာ ေျမာကပငး တလတလ ရြာမ အသကရင ကနရေသာ

မဒမးကငခရသ၏ ထြကဆခက အေသးစပ

Page 6: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

Kaladan Press မ စစတမးေကာကထားသည ၂၀၁၇ ခႏစ ဇြနလငလ - စကတငဘာလအတြငး ျမနမာစစတပမ ကးလြနသည လငပငးဆငရာ

အၾကမးဖကမႈ တညေနရာျပေျမပ

Page 7: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 1

tESpfcsKyfဤအစရငခစာမာ ၂၀၁၇ ခႏစ ရခငျပညနယေျမာကပငးတြင ျမနမာစစတပမ ရကစကၾကမးတမးသည “နယေျမရငးလငးေရး” စစဆငေရးလပစဥ ကယကယ ျပန႔ျပန႔ စနစတက ကငသးခေသာ လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈမားက အေထာကအထားႏငတကြ ေဖၚျပထားျခငး ျဖစသည။ ထစစဆငေရးက ရဟငဂာ ရြာသား ၆၈၀၀၀၀ ေကာက ဘဂၤါလားေဒရႏငငထသ႔ ေမာငးထတခသည။

မဒမးကငခရၿပး မေသဘ ရငကနခသ ၈ ေယာကအပါအ၀င ဒကၡသည ၃၆ ေယာကက ေမးျမနးခသည။ အစးရစစသားတ႔သည ေမာငေတာၿမ႕တြငးအပါအ၀င ေမာငေတာႏင ဘးသးေတာင ေျမာကပငးတေလာက အနညးဆးရြာေပါငး ၁၇ ရြာႏင အနးအနားရ အရပတ႔တြင အမးသမးႏင မနးကေလး ၃၀၀ က စစဆငေရး ကာလအတြငး မဒမးကငခေၾကာငး တကသည အေထာကအထားမား ရရခသည။ ရြာ ၃၅၀ေကာမာ အတကခရၿပး မးရႈ႕ခရသည။ အခတငျပေသာ အေရအတြက သည အမနတကယ မဒမးကငခရေသာ ဥးေရ၏ အပငးအစမသာျဖစသည။

ၾသဂတလ ၂၅ ရကေန႕ တရား၀င စစဆငေရး မလပမ သတငးပတေပါငးစြာက ရခငျပညနယရ လကရ စစစခနးမားႏင ရခငျပညနယ ေျမာကပငးတေလာကရ နယစပရစခနးမားက အားျဖညရန ျမနမာျပည အလယပငးမ ေထာငခေသာ စစသားမား ျဖန႔ခထားသည။ ဤတပတ႔သည စစဆငေရး အဆငတငးတြင လငအၾကမးဖကမႈမား အဓက ကးလြနသမားျဖစသည။

စစဆငေရး မစမပင ဤစစသားတ႔သည လေခါငေသာ ေဒသမားသ႔ ကငးလည ရာ၌ “အၾကမးဖကမႈ တကဖကေရး” လပစဥ ေယာကားတ႔က ဖမးဆးႏပစကခရ မညက စးရမ၍ ေတာထ ေျပးပနးၾကသည အခနတြင စစသားမားက မဒမးမႈမားက ကးလြနၾကသည။ ၾသဂတလ ၂၅ ရကေန႕ စစဆငေရးမတငမ ရကသတပတ အနညးငယအတြငး ဘးသးေတာင ေျမာကပငးရ ေကးရြာ ႏစရြာတညးမာပင အမးသမး ၆ ေယာကႏင အသက ၆ ႏစအရြယ မနးကေလး ၁ ေယာကတ႔ အပစလက မဒမးကငခရသည။

Page 8: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

2 မဒမးကငမန႔

ရာခေသာ အမးသမးမားအေပၚ မဒမးျပကငမႈတ႕သည ၾသဂတလ ၂၅ ရက တကခကမႈ စတငခသည ေနရကမစ၍ ျဖစပြားခသည။ မားျပားလေသာ စစသားတ႔ သည ရြာမားထ ၀ငလာကာ ထငရာျမငရာ ပစခတၾကၿပး အရပသားမား က ႏပစက သတျဖတၾကသည။ အမမားက မးရႈ႕ၾကသည။ အမးသမးမားႏင မနးကေလးမားက ဖမးကာ အမထတြင မဒမးကငၾကသည။ ေျပးၾကေသာအခါ ဖမးၿပး လအပႀကးက ရြာတြငး သ႔မဟတ ရြာအနးနားတြင စဖမးထားသည။ တခ႕မာ ျမငမေကာငးစြာ ကယလကအဂၤါတ႔ လးျဖတခၾကရသည။ ေမာငေတာ ေျမာကဖကရ တလတလရြာ (မငးႀကးရြာ) မ လြတေျမာကလာသတ႔၏ ခန႔မနး ခကအရ ထတကပြတြင အမးသမးႏင မနးကေလး တစရာေကာ မဒမးကငခရၿပး အမားအျပား အသတခရသညဟ ဆသည။

လငအၾကမးဖကမႈသည ေကးလကေဒသတြငသာ ျဖစသညမဟတေခ။ ၾသဂတလ ၂၅ ရကေန႔ ေနာကပငး ရာခေသာ စစသားမား ပတဆ႔၍ လၿခေရးယထားသည ေမာငေတာၿမ႕တြငပင အမးသမးမားက ဖမးကာ မဒမးကငေၾကာငး မကျမင မားက ေျပာျပၾကသည။

နယစပသ႔ ထြကေျပးေနသ အမးသမးတ႔သည မဒမးကငခ သားေကာငမား ျဖစၾကရသည။ ဘးသးေတာငမ ဆယဂဏနးမား အေရအတြကရေသာ အမးသမးႏင မနးကေလးတ႔သည ဘဂၤါလားေဒရနယစပဘကေရာကရန ေမယ ေတာငတနးက ျဖတေကာေနစဥ ဖမးဆး မဒမးကငခၾကရသည။

ေမာငေတာႏင ဘးသးေတာင ေျမာကဘကအထ နယေျမတြင ရာခသည စစသားမားက မဒမးမႈမားက ကးလြနၾကသည။ ထမ ႀကးမားသည အေရအတြက ႏင နယေျမကယျပန႔မႈတြင မဒမးမႈမား ျဖစေပၚျခငးက အစအစဥတက ရညရြယ ခကရရ ရဟငဂာလထမားအေပၚ လကနကအျဖစ မဒမးမႈက ကးလြနေၾကာငး ခငမာသည သကေသျဖစေပသည။

ေမာငေတာၿမ႕ အပါအ၀င ေနရာ ၅ ေနရာတြင စစစခနးမား၌ အမးသမးမားႏင မနးကေလးမားက အဓမၼခပေႏာငကာ ၂ ပတၾကာသညအထ မဒမးကငၾကသည။ ဤလပရပတ႔မာ စခနးတ႔၏ တာ၀နခအရာရ၏ ခြငျပခကမားျဖငသာ ျဖစႏင ပါသည။

Page 9: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 3

မဒမးမႈက စစသားအပစလက ေျဗာငလပေဆာငျခငးျဖစသည။ ရကႏကသ၊ ခပေႏာငသ၊ အမးသမးႏင မနးကေလးမားက ခညေႏာငသမားတ႔က အလညက မဒမးကငၾကသည။ ဤလပရပက တျခားစစသားမားေရ႕၊ အရပသားမားေရ႕တြင လပၾကျခငးျဖစရာ သတ႔တြင လပပငခြင ခြငျပမန႔ရပ ထငရားသည။ ဤသညမာ အထကမ မဒမးကငရန အသေပးထားျခငးေၾကာငပင ျဖစသည။

မဒမးမႈျဖစစဥ အမားစမာ ရကရကစကစက ႏပစကျခငးအမးမး၊ သြားျဖင ကကျခငး၊ ရကႏကျခငး၊ ဓါးျဖငလးျခငး၊ မးႏငရႈ႕ျခငးမားလညး ျပလပသည။ ေမာငေတာၿမ႕ႏင ရြာ ၁၁ ရြာမ မဒမးကငခရသမားမာ အသတခရသည၊ ရရသည ဒဏရာတ႔ေၾကာင ေသၾကရသည။ ဤအခကမားက အမးသမးႏင မနးကေလး မားသည ရဟငဂာျဖစျခငးေၾကာငပင အျပစေပးသညအေနျဖင မဒမးကငျခငးက စနစတက အသးျပ ဒဏခတေၾကာငး ထငရားေပသည။

မဒမးကငၿပးေနာက အမးသမးမား၏ ရငသားက လးျဖတျခငး၊ မနးမအဂၤါက လးျဖတျခငးတ႔မာ (၂၀၁၆ ခႏစတြငလညး ျဖစခသည) အထး ရညရြယခကျဖငလပျခငးျဖစသည။ စစတပသည သတ႔၏ ရနသ အမးသမးတ႔၏ ကာမက ပငစးသညသာမက မးပြါး အဂၤါကပါ ဖကဆးျခငးျဖစေပသည။

တလတလ ျဖစစဥမားက အထငအရား ျပသသညမာ ရာႏငခသည အမးသမး မားက အပစလက မဒမးကငၿပး ႏပစကသည။ အမားအျပား အရငလတလတ မးရႈ႕အသတခရသည။ ဤအစလက မဒမးကငရန အမနေပးထားသညမာ ျငငးကြယ မရႏငေသာ ထငရားသည အေထာကအထားပငျဖစသည။ စခနး အမးမးကလာသည ၄၀၀ ေကာရေသာ စစသားတ႔က ေလေၾကာငးအကအည လညးရ၊ မနကပငးတြင ရာခသည အရပသားမားက သတျဖတ၊ မြနးလြပငးတြင အမးသမးမားက နညးလမးတက အပစလက မဒမးကငသညဆသညမာ အမန႔မေပးထားပါက မျဖစႏငေပ။

မဒမးကငမႈက လကနကအျဖစ အသးခသညမာ စစရာဇ၀တမႈေျမာကပါသည။ လသားမးႏြယတခလးက ထခကေစသည ရာဇ၀တမႈမား ျဖစပါသည။ လမးတနး သတျဖတသည နညးနာလညး ျဖစပါသည။ ဤအတြက ျမနမာစစတပ ေခါငးေဆာငမား တာ၀နရပါသည။

Page 10: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

4 မဒမးကငမန႔

လကနကကငတပက ျမနမာအစးရက အကာအကြယေပးေနျခငးအား ရပဆငးဖ႔ သတေပးရမည။ စစတပ၏ ညႇငးပမးႏပစကမႈမားက အစးရက အျမန တားျမစ ရမည။ အထးသျဖင အစအစဥရရ လငအၾကမးဖကမႈမားသည လ႔အဖြ႕အစညး တခလးက ၿခမးေျခာကေနသျဖင အျမနဆးရပတန႔ရန လပေဆာငရမည။ စစသားမားက မဒမးကငရန အမန႔ေပး ေစခငးျခငးျဖင စစသားမားက ထအၾကမးဖကမႈမ စညးဇမခစားေစသည။ အမးသမးမား၏ ဘ၀မား ပကစးရ ကာ နာကင တနလႈပေျခာကျခားရသည။ ျမနမာတျပညလးတြင စစတပမား သနးႏငခ ခထားသျဖင မဒမးကငမႈတြင ယဥပါးေနသည စစသားမားေၾကာင တငးျပညတ၀မး အမးသမးႏင မနးကေလးမား၏ ဘ၀လၿခေရးအတြက ရငေလး ထပလန႔စရာ ျဖစေစသည။

အရပသားမားအေပၚ စစတပက မဒမးကငျခငး အပါအ၀င ႏပစကညႇငးပမးျခငး တ႔က ရပတန႔ရန ျမနမာအစးရက စစတပက အျမန အမန႔ေပးရမည။ စစတပ၏ ထပပငးအမန႔ေပးသမားက စတငအေရးယရမည။ ဤသ႔ ျဖစေစရန ပထမဆး ေျခလမးမာ ကလသမဂၢ၏ စစမးစစေဆးေရးမစရငက ျပညတြငး၀ငခြငျပရမည။

Page 11: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 5

ဘဂၤါလာေဒရတြငရေသာ ရဟငဂာ ဒကၡသညစခနးသ႔ သြားရန ေစာငေနေသာ ဒကၡသညအသစမား

Page 12: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

6 မဒမးကငမန႔

ed'gef;၂၀၁၇ ခႏစ ေဖဖ၀ါရလတြင ၂၀၁၆ ခႏစ ေအာကတဘာမ ႏ၀ငဘာအထ ရခငျပညနယ ေျမာကပငးတြင ျမနမာစစတပက နယေျမရငးလငးေရး လပစဥ အမးသမးမားက မဒမးကငျခငး ႏပစကျခငးတ႔က မတတမးျပထားေသာ တနလႈပေျခာကျခားဖြယ သကေသမား အစရငခစာက ကလားတန သတငးဌာနမ ထတျပနခပါသည။

၂၀၁၇ ခႏစ ၾသဂတလ ၂၅ ရကေန႔တြင နယေျမရငးလငးေရး စစဆငေရးအသစ ၿပးသညေနာက ဘဂၤါလားေဒရက ေနာကထပေရာကလာေသာ သတ႔အား ကလားတန သတငးဌာနက ေမးျမနးစစမးရာ ျမနမာစစသားတ႔သည ယခငႏစမား ကသ႔ပင လငအၾကမးဖကမႈမား ယခငပစအတငး ဆကလကကးလြနၾက သည။ ဤအႀကမတြင ပ၍ ကယျပန႔စြာ ကးလြနၾကသည။

ထေၾကာင ယခငႏစက အစရငခစာႏင ၂၀၁၇ တြင ထပျဖစသည လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈမားအတြက သငေတာသည ေကာကခကက ရႏငရန ယခင အစရငခစာက အဓကျပစသ ရဟငဂာေရ႕ေနျဖစသည ရာဇယာ ဆလတနနာအား အကအညေတာငးခ၍ ထတျပနလကပါသည။

၂၀၁၇ ခႏစ စကတငဘာမ ဒဇငဘာလအတြငး ျမနမာလၿခေရးတပမား နယေျမ ရငးလငး စစဆငေရးလပစဥ မၾကာေသးမက ကးလြနခေသာ လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈမားမ လြတေျမာကလာသ၊ မကျမငေတြ႕ခရသမားအား ကလာတန သတငးဌာနက ေမးစစမးခပါသည။ ထေမးျမနးမႈမားက ရာဇယာ ဆလတနနာက လမးညႊနမႈေပးပါသည။

Page 13: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 7

pmwrf;jyKpkykHဒကၡသည အမးသား ၁၂ ဥး၊ မဒမးအကငခရၿပး လြတေျမာကလာသ အမးသမး ၈ ဥး အပါအ၀င အမးသမးႏင မနးကေလး ၂၄ ဥးက ဤစာတမးအတြက ေမးျမနး ထားပါသည။ သတ႔အားလးသည ၂၀၁၇ ၾသဂတလ ၂၅ ရကေန႔ေနာကပငးမ ဘဂၤါလားေဒရသ႔ ေရာကလာၾကသမားျဖစသည။ သတ႔သည ရြာေပါငး ၁၆ ရြာ (ေမာငေတာၿမ႕နယမ ၁၂ ရြာ၊ ဘးသးေတာငၿမ႕နယမ ၄ ရြာ) ႏင ေမာငေတာၿမ႕ ေပၚမ သမားျဖစပါသည။

သတ႔၏ ေျပာျပခက အျပညအစ စာရငးက ေနာကဆကတြ (၁) တြင ေဖၚျပေပး ထားပါသည။ ေျပာျပသတ႔၏ အသက၊ လင၊ မရငးဇာတတ႔က ေဖၚျပထားပါသည။ အမညမားကကား ၎တ႔၏ လၿခေရးအရ မေဖၚျပထားပါ။

လငအၾကမးဖကမႈက ကးလြနသည စစဘကဆငရာမားက ေဖၚျပရာတြင ဒကၡသညမားက ထသတ႔၏ အ၀တအစားအေပၚ မတညၿပး ျမနမာစစသားလား (အစမးေရာငစစ၀တစ)၊ နယျခားေစာငရလား (အျပာေရာင ေပာကၾကား၀တစ) ျဖင ဆးျဖတၾကရသည။ ၀တစမားေပၚတြငရသည ထငရားသည အမတအသား မားကလညး ေမးျမနးခသည။

အစရငခစာထတြင “စစတပ” ႏင “စစသား” မာ ျမနမာစစဘကဆငရာက ရညညႊနးၿပး ၊ နယျခားေစာငတပက (BGF) ဟညႊနးဆ ေဖၚျပထားပါသည။

ရဟငဂာရြာမားက ျမနမာလ ပထမဆးအႀကမ၌ ကြငးထတြင ေဖၚျပထားၿပး ေနာကပငးတြင ရဟငဂာတ႔ေခၚသလ ေဖၚျပထားပါသည။

Page 14: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

8 မဒမးကငမန႔

aemufcHta=umif; စစတပက အေရးမယခေသာေၾကာင ၂၀၁၇ ခႏစတြင အစလကအၿပလက ႏပစကညႇငးပမးမႈမားက ျဖစေပၚေစသည။

၂၀၁၆ ခႏစ ေအာကတဘာ ၁၆ ရကေန႔တြင ရဟငဂာတပက ရခငျပညနယ ေျမာကပငးရ နယျခားရစခနး ၃ ခက တကခကသညဟ စြပစြၿပးေနာက ျမနမာ စစတပသည “ နယေျမရငးလငးေရး” အႀကးစား စစဆငေရးကလပ၍ ေမာငေတာ ေျမာကပငးရ ရဟငဂာ အရပသားတ႔က ဥးတညတကခကခသည။ ရြာမား မးရႈ႕ခ ရသည။ ေယာကား၊ မနးမ၊ ကေလးမား အသတခရသည။ မဒမးကငမႈမားက လညး အကယအျပန႔ ကးလြနေနေသာေၾကာင ဒကၡသည ၇၀၀၀၀ ေကာ ဘဂၤါလားေဒရဘက ထြကေျပးခၾကရသည။

ကလသမဂၢ လ႔အခြငအေရး ေကာမရငရးက ၂၀၁၇ ခႏစ ေဖေဖၚ၀ါရလတြင ထတ ျပနသည အေရးေပၚ အစရငခစာတြင နယေျမရငးလငးေရးလပစဥ “ၾကမးတမး ရကစကစြာ ရဟငဂာ ကေလး၊ အမးသမး၊ အမးသားတ႔အေပၚ ျပကငေနသည”၁ ဟ ေဖၚျပထားသည။ ျမနမာစစတပကလညး အစလက မဒမးကငမႈမား ကးလြန ျခငးေၾကာင အျပစတငထားသည။

နယေျမရငးလငးေရး စစဆငမႈၿပးေနာက ဘဂၤါလားေဒရဘက ထြကေျပးလာေသာ ရဟငဂာ အမးသမး ၂၁ ဥး၏ ေျပာျပခကက အေျခခ၍ ကၽြႏပတ႔ ထတျပနခေသာ “တနလႈပေျခာကျခားဖြယ သကေသမား” အစရငခစာတြင ေမာငေတာရ ရြာေပါငး ၈ ရြာမ အနညးဆး အမးသမးႏင မနးကေလး ၇၀ ျမနမာလၿခေရးတပမား၏ မဒမးကငခရေၾကာငး ထငရားသည အေထာကအထားမားျဖင ေဖၚျပခသည။ ရြာျပငတြင ေသနတျဖင ခနရြယခါ အမးသမးမားက စရးေစသည အခါမားတြင မညသ႔ လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈက လပေဆာငပက ေဖၚျပခသည။ သတ႔က

Page 15: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 9

အနးအနားရ အမထသ႔ေခၚ၍လညးေကာငး၊ လယထ၊ ေတာထသ႔လညးေကာငး၊ စစစခနးမားတြငလညးေကာငးေခၚ၍ ျပကငၾကသည။ မဒမးကငခရသ အနညး ဆး ၆ ေယာက အသတခရသည။ တခ႕ ဓါးမႊနးခရသည (တစဥးမာ ရငသား လးျဖတခရၿပး မနးမအဂၤါက လစြပျဖင ထးျခငးခရသည)။ လၿခေရးအရ ရာေဖြရာတြင မေတာရာကကငျခငး၊ တခ႕က အတြငးခ ေဘာငးဘခၽြတခငးကာ ကယလးတးထားသည။

ျမနမာလၿခေရး တပတ႔ကရညရြယခကရရ လငပငးဆငရာအၾကမးဖက ႏပစက ညႇငးပမးမႈမားအေၾကာငး ထငရားသည သကေသအေထာကအထားမားရေသာ လညး ျမနမာအစးရႏင စစဖကဆငရာတ႔က ထကးလြနမႈအားလးက အၿမ ျငငးဆခၾကသည။ ထစြခကတ႔အတြက လြတလပသည စစမးစစေဆးေရးက လညး တားျမစၿပး ကလသမဂၢ လ႔အခြငအေရးေကာငစ၏ အခကအလက ရာေဖြေရး မစရငကလညး ျပည၀ငခြင ဗဇာမေပးခေပ။ ထမစရငက မတလ ၂၀၁၇ ခႏစတြင ျမနမာစစတပႏင လၿခေရးတပမား ကးလြနသည အမႈမားက စစမးရန တာ၀နေပးခသည။ အထးသျဖင ရခငျပညနယတြင ျဖစသည။

အစးရ၏ ရခငစစမးေရးေကာမရငက ၂၀၁၆ ခႏစ ဒဇငဘာလ ၁ ရကေန႔တြင ဖြ႕စညးခသည။ ေခါငးေဆာငမာ ဒသမတ ျမငေဆြ (ဗလခပေဟာငး) ျဖစသည။ သတ႔က ၂၀၁၆ ခႏစ စစဆငေရးအတြငး မဒမးမႈ အပါအ၀င ျပစမႈကးလြနေၾကာငး အေထာကအထားမေတြ႕ရဟ ဆသည။ ေကာမရင၏ အစရငခစာက ၂၀၁၇ ခႏစ ၾသဂတလ ၆ ရကတြင ထတျပနခသည။ ယမနႏစက ညႇငးပမးႏပစကမႈက ကးလြနသည စစတပမရာဇ ၀တေကာငတ႔က လး၀ အျပစလႊတေပးခသည။၂

ထမးစမးျပခကက ရဟငဂာတ႔အေပၚ အစလကအၿပလက သတျဖတမဒမးကငမႈ ဆကလပရန ထငရားသည အခကျပခကျဖစသည။ ေနာကသးပတအၾကာ ၾသဂတ ၂၅ ရကေန႔တြင ထအတငး အတအက လပလာၾကေတာသည။

Page 16: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

10 မဒမးကငမန႔

ar;jref;awG@&Sdcsufrsm;“အၾကမးဖကမႈ ႏမနငးေရး” သညအမးသမးတ႔၏လၿခေရးက ကန႔သတခပခယသည။

၂၀၁၇ ခႏစ ၾသဂတလ မေရာကမ ရကသတပတမားစြာက ရခငျပညနယ ေျမာကပငးတြင အႀကးစား စစအငအားတညေဆာကမႈကလပသည။ ရခငျပညနယရ မလစစစခနးမားတြင စစအငအား ေထာငခ၍ ခထား သည။ ျပညမမ စစတပမားက ေကးရြာအပစရ နယျခားေစာင ရစခနး မားတြင အငအားျဖညထားသည။ ထစခနးတ႔မာ လကနကကင ၁၀၀ ခန႔ ရၿပးျဖစသည။ ရေသေတာင ကမးေျခတေလာကတြငလညး ေရတပ သေဘၤာမား ခထားကာ ကမးေျခတေလာက ကငးလညေနသည။၃

Page 17: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 11

Page 18: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

12 မဒမးကငမန႔

ရဟငဂာရြာမားက ၿခစညးရး မဖကစးမ ေတြ႕ရစဥ

စစတပမ ကငးလညမႈမား တးလပလာသည ရဟငဂာရြာမားတြင အကြကရက ရာေဖြမႈမားလပသည။ ယခငႏစ ေအာကတဘာလႏင ႏ၀ငဘာလတြင လငပငး ဆငရာ အၾကမးဖကမႈမား ျဖစခသျဖင ထပျဖစလာမညက အမးသမးမားက စးရမပပနလာသည။

ထအခနတြင အာဏာပငတ႔က “ အၾကမးဖကမႈ” အႏရာယဆကာ ေကးရြာအဆင လၿခေရး ကန႔သတခကမား ခမတလာသည။ အမတြငးသး ခၽြနထကေသာ ပစၥညးမားက သမးဆညးသည။ လကနကအျဖစ အသးျပမည ကတားျမစရန မးဖေခာငသး ဓါးမားကပင သမးသည။ ေဒသခ လထက လၿခေရး လပသတ႕က အလြယတက ေစာငၾကညႏငရန၊ အလြယတက ၀ငစးႏငရန အမမား၏ ၿခစညးရး တ႔က ဖကဆးထားသည။

ဤတားဆးပတပငမႈတ႔က အမးသမးတ႔၏ ေန႔စဥ ေနထငသြားလာမႈက အႀကး အကယ အေႏာကအယကျဖစေစသည။ သမရးက အစားအစာ ျပငဆငရာတြင ပင ဓါးမရသျဖင အေတာအခကအခႀကရသည။ တခ႕က ႏးေကာက ဓါးအျဖစ လးျဖတရာတြင အသးျပၾကရသည။ တျခားတစေယာကကမ ေခါငးရတဓါးက အသးျပရသညဟ ဆသည။

Page 19: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 13

ၿခစညးရးဖကလကေသာေၾကာင အမးသမးမားက အထးသျဖင ထခကေစသည။ ၿခစညးရးတြငး၌ ေနထင၍ အမအလပလပရာတြင ထးစအရ မကႏာ ပ၀ါၿခစရာ မလေပ။ ၿခစညးရးမရေတာသျဖင အမးသမးတ႔၏ ကယပငလြတလပခြငမာ အမတြငးမာသာရေတာသျဖင ယတေလာသြားေတာသည။ အမတြငးမာသာ ေနရေတာသည။ အနးအနားရ ေရရရာ ေနရာတြင ေရခးလပါက သတ႔၏ မသားစ၀ငတ႔က ေစာင သ႔မဟတ အ၀တပငးတ႔ ကာေပးရန ေတာငးဆရသည။ ေရကလညး ျမနႏငသမ ျမနျမနခးရသည။

ပ၍ ဂဏသကၡာခခရသညမာ အမသာတ႔၏ အကာအရမား ဖကဆးလကျခငးပင ျဖစသည။ အမသာတက လပါက တျခားလမားက အ၀တျဖင ကာရေပးၾကရသည။

အမထမာေနေသာလညး အမးသမးမားက လၿခသညဟ မခစားရေပ။ တခ႕က အမေရ႕တခါးက ဖြငထားၾကသည။ ပတထားပါက ကငးလညသည စစသားတ႔က သသယ၀ငခါ တခါးက ဖက၍ ၀ငလာမညက စးရမေသာေၾကာင ျဖစသည။ လၿခေရးတပမား၏ လငအၾကမးဖကမႈ အႏရာယက အခါမလပေၾကာကရြ႕စတ ျဖစေပၚေစပါသည။ အမးသမးတစဥးက သမသည ၾသဂတလ ၂၅ ရက မတငမ

အမၿခစညးရးမားက ျမနမာစစသားမား ဖကဆးေနပ။

Page 20: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

14 မဒမးကငမန႔

ရကသတပတညမားကပင မအပဘ မညသညအခါ ရတတရက အတကခကခရ မညက စးရမေနသည ဟဆသည။

အမးသမး အမားအျပားက ေျပာျပသညမာ - မဒမးကငမခရရနအတြက ျဖစႏင သမ စတမ၀ငစားေစရန ႀကးပမးေနထငၾကေၾကာငး ေမာငေတာ တလတလ (မငးႀကး) ရြာမ မနးကေလး တစဥးက သ႔မကႏာက မနကတငး ျပာႏငလးထား သညဟဆသည။ ဘးသေတာင ဆငဥးျပငရြာမာ မခငငယ တစဥးက သသည အ၀တအစားေဟာငးမားသာ၀တၿပး ဆပငက မဖးဘထားေၾကာငး၊ မကႏာႏင လကတ႔က ကပခးႏင ဖမားလမးကထားေၾကာငးေျပာသည။

ေမာငေတာ ဟာဆာဘးလ (အထကျဖမ) ရြာက အသက ၅၀ ခန႔ရ အမးသမးက သ႔အမ၏ ၾကမးျပငေအာက အထပခးလပထားၿပး စစသားမားလာပါက ငယရြယ သည အမးသမးမားႏင မနးကေလးမား ပနးေအာငးေစရနဟ ဆသည။

၂၀၁၇ ခႏစ “နယေျမရငးလငးေရး” အတြငး လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈ အဆငဆင

(၁) ၾသဂတလ ၂၅ ရက မတငမ စစတပ အငအားတးခ႕စဥႏင “အၾကမးဖကမႈ ႏမနငးေရး” ကာလအတြငး မဒမးမႈမား

ရဟငဂာ ေကးရြာမားတြင ၾသဂတလ ၂၅ ရက မတငမ ရကသတပတမားစြာက လၿခေရး ကငးလညမႈမား ပမလပလာသည။ စစသားတ႔သည ရြာတြငးရ အမးသားမားက ထငသလ ဖမး၍ ႏပစကကာ “အၾကမးဖကသမား” ဟ စြပစြသည။ အမးသားမားက စစတပလာၿပဆသညႏင ေျပးၾကရသည။ သတ႔၏ ရြာအျပငမားတြင အပၾကရသည။ ထအခြငေကာငးက ယ၍ စစတပ က အမမားထတြင ကနရေနေသာ အမးသမးမားအား မဒမးျပကငသည။

ဤအစရငခစာအတြက ေမးျမနးရာတြင ဘးသးေတာင ေျမာကဖက ေတာင တနးေဒသရ ရြာႏစရြာျဖစသည ဂဖ (ဂတပ) ႏင တမး (တငေမ) တြငပင မဒမးမႈ ၆ မႈရသည။

Page 21: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 15

ဤေဒသတြငးရ ေယာကားမားမာ အမားအျပား ဖမးဆးႏပစကခရေသာ ေၾကာင ေၾကာကလန႔ ေနၾကရသည။ ၾသဂတလ ၂၅ ရက မတငမ ႏစလခန႔က ဂဖရြာသား ၁၅၀ ခန႔က စစသား ၃၀၀ ေကာက ေဒသရ ေကာငးေရ႕တြင စခငးၿပး စမတဖနးႏင ကြနျပတာမားက အပခငးသည။ ၎တ႕အား လကက ဥးေခါငးအေနာကထားလက အတငးအားဓၶမထငခငးၿပး ရကႏကျခငး၊ ကနျခငးႏင မတဆတမားကလညး ျဖတပစျခငးတ႕ ျပလပခသည။ မကစ ပတ၊ ခေႏာငၿပး အေ၀းသ႔ ေခၚေဆာငသြားခရသ ၇ ဥးလညးရေသးသည။

တစလၾကာေသာအခါ ရာခသည စစသားမား ထေဒသသ႔ ထပမေရာကရ လာသည။ ဂဖရြာမ ၁၂ ႏစအရြယ ေယာကားေလးငယ အပါအ၀င အမးသား မားက ထပမဖမးဆးၿပး အနးရ စစစခနးတြင ခပထားသည။ စစသားတ႔က ၎တ႔က ေဇာကထးဆြကာ ရကႏကျခငး၊ ေရေႏြးပက ပါးစပထသ႕ ေလာငး ထညျခငး၊ ဂငးၾကားထ ပေနေသာ သေခာငးျဖင ထးျခငး၊ လပစစႏငလညး ကယေပၚတ႕ျခငး စသညတ႔နညးျဖင ႏပစကသည။ အမးသမးတစေယာက က ၎၏ ၀မးကြေမာငအား ဆငကယေနာကတြင ခညဆြကာ "လမးမေပၚ ေသြးမား နရေနသညအထ" ဆငကယေမာငးသြားေမာငးလာ လပသညဟ ဆသည။ ေနာကတစေယာက၊ ေမာလနာ ဘာဒလာက ပါးစပထသ႔ အ၀တစ မားဆ႔ထညကာ အသကရၾကပၿပး ေသဆးသြားရသည။ ဖမးဆးခထားရ ေသာ အာဘ ဟာကမ၏ ဥးေခါငးက ၎၏ မသားစသ႕ ျပနပ႔လာေပးသည။

ဤသ႔ ညႇငးပမးႏပစကမႈမားေၾကာင ေယာကားအမားအျပား ထြကေျပး ပနးေအာငးၾကရသျဖင အမးသမးမားႏင မနးကေလးငယမားမ မဒမးမႈ ျပကငခရျခငး ပမျဖစေစႏငသည။ ၾသဂတလ ၂၅ ရက မတငမ တစလခန႔ အလတြင ၆ ႏစအရြယ မနးကေလးသည ရြာအနး လယကြငးသ႔ ဆတေကာငးလာစဥ သစပငေနာက၌ ပနးေနေသာ အစးရ စစသားတစစ တ႕မ ဆြေခၚသြားသညက ျမငရသည။ ရြာသားမားက သ႔က ျပနေတြ႕ေသာ အခါ ေသြးမား ယစးလက ဒဏရာ အျပငးအထနရေနသည။ ရကအနညးငယ အတြငး ထမနးကေလး ေသဆးသြားသည။

ၾသဂတလ ၂၅ ရက မတငမ ရကအနညးငယ အလတြင ဂဖရြာရ ၂၈ ႏစ အရြယ အမးသမးက အစးရစစသား ၃ ေယာကက သမေနအမ၌ အစလက

Page 22: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

16 မဒမးကငမန႔

မဒမးကငသည။ သမက သ႕သားေလးက ေစာငေရာကရန ကနချခငးျဖစၿပး မသားစတ႔မာ အနးရ ေတာငေပၚတြင ပနးေအာငးေနၾကသည။ စစသားတ႔က တခါးက ဖက၀ငလာခါ ေယာကား ဘယမလ ဟေမးသည။သသားေလးက စစသားမားက ေျမေပၚ လႊငပစခါ သမက မဒမးကငသည။

ၾသဂတလ ၂၅ ရကမတငမ တပတအလ အနးနား တမးရြာရ ၂၃ အရြယ မခငတစဥးက သ႕က သမအမထတြင အစးရစစသား ၄ - ၅ ေယာကက သမ၏ ကေလး ၃ ေယာကေရ႕တြင အစလက မဒမးကငပက ျပနေျပာျပသည။ စစသားတ႔က သမကရကသည၊ ကနသည၊ ပါးႏငဂတတ႔က ကကသည။ ေနာကတစပတအၾကာ သမ၏ရြာ တကခကခရေသာအခါ သမ၏ ေယာကား မာ ဗးဆမန၍ ေသရသည။ ၈ လအရြယ ကေလးမာ အမတြငး၌ အရင လတလတ မးေလာငေသဆးရသည။

ဒကၡသည ေနာကတစေယာကက ၾသဂတလ ၂၅ ရကေန မတငမ ရကအနညး ငယအလတြင တမးရြာ သမ ရရာအပငး၌ အမးသမး ၃ ေယာကက အပစ လက မဒမးအကငခရပ ေျပာျပသည။ စစသားတ႔ မနက ၈ နာရခန႔တြငလာ သည။ အမတငးက ရာေဖြသည။ အမေထာငရ အမးသမးငယ ၃ ဥးက ၎တ႔အမထတြငပင မဒမးကငသည။ ေယာကားအမားစက ရြာအျပငတြင ပနးေအာငးေနၾကသည။ သ႔ေသာ အမးသားတစေယာကမာ ၎၏ ဇနးက မဒမးကင ေနစဥ အမထတြငရေနသည။ သက ပါးစပမ ေသြးထြကသညတင စစသားတ႔က ရကႏကသည။ စစသား ၅ ေယာကက ၎၏ ဇနးက အမတင မားမာ ေျခေထာကက ကားေစလက ႀကးျဖငခညကာ တစေယာကတစလည မဒမးကငသည။ သမမာ ျပငးထနစြာ ဒဏရာရသျဖင ၎အမးသားက အျခားသမား၏ အကအညျဖင ေတာငက ေကာျဖတကာ ဘဂၤါလားေဒရႏငင သ႔ သယယသြားရသည။ သမသည ေဆးကသမႈခယရသည။

(၂) ၾသဂတလ ၂၅ ရက ရဟငဂာရြာမား အတကခစဥႏင ေနာကပငး မဒမးမႈမား

ၾသဂတလ ၂၅ ရကမနက ေစာေစာတြင ရခငျပညနယေျမာကပငးရ လၿခေရး ကငးစခနး ၃၀ ေကာက အာရကာန ရဟငဂာ ကယတငေရးတပ (အာဆာ)

Page 23: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 17

(ARSA) က “အၾကမးဖက“ တကခကသညဟဆ၍ ေထာငႏငခေသာ ျမနမာ စစတပမား၊ နယျခားေစာင ရမားက ရဟငဂာရြာမားရရာ ေဒသတခလးက ၾသဂတလ ၂၅ ရကေန႔မ စ၍ ခနကကတကခကၾကေတာသည။

စစသားအေျမာကအမား ရြာထသ႔၀ငလာခါ ျမငသမက ပစခတၾကသည၊ အရပသားမားက ႏပစကသတျဖတၾကသည။ အမမားက မးရႈ႕သည။ ရြာသား တ႔မာ လြနခသညႏစက စစတပမား ႏပစကညႇငးပမး သကသ႔ ခရမညက စးရမသျဖင ေၾကာကလန႔တၾကား ေျပးၾကသည။ အမားစမာ ဘဂၤါလားေဒရ နယစပဘက သ႔ေျပးၾကသည။ ရကသတ ၂ ပတအတြငး လဥးေရ ၂၇၀၀၀၀ ဘဂၤါလားေဒရႏငငထသ႕ ထြကေျပးခၾကရသည။၄

လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈက စစဆငေရးစသည ေန႔မာပင အကယအျပန႔ ကးလြနၾကသည။ အမးသမးႏင မနးကေလးမားက ဖမး၍ အမမားထတြင လညးေကာငး၊ သတ႔ရြာထမ ထြကေျပးေနစဥလညးေကာငး၊ ရြာအနး၌ အစ လက လအပႀကးက ၀ငးဖမးထားစဥလညးေကာငး မဒမးကငၾကသည၊။

စတငတကခကသည ပထမဆးေန႔မာပင လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈ ျဖစပြားလာခသည။ ေမာငေတာၿမ႕ေျမာကပငးရ ရြာတရြာျဖစေသာ ဒးဗကရြာမ ဒကၡသည တစေယာကက အစးရစစသား ၂၀၀ ခန႔ နနက ၁၀ နာရတြင သ၏ ရြာထ ၀ငလာပက ေျပာျပသည။ သတ႔က ရြာသားေတြက ပစခတသတ ျဖတၾကသည။ အမမားက မးရႈ႕သည။ အမးသမး အေယာက ၂၀ ေလာက ၀ငးဖမးၿပး အမမားတြင ခြ၍ အစလက မဒမးကငၾကသည။ ထအမးသမး မားက ရြာထရ အမတစေဆာငထတြငထားကာ အရငလတလတ မးရႈ႕သတ သည။ ထအထတြင ၎၏ အမးျဖစေသာ အသက ၁၈၊ ၂၀၊ ၂၂ ႏင ၂၅ ႏစ အရြယရ အမးသမးမား မဒမးကငခရၿပး အရငလတလတ မးရႈ႕အသတခ ရသည။ အသက ၅၃ ႏစရ ၎၏ အစမႏင တျခားအမးသမးတ႔မာ အမထ ပနးေနစဥ အမမးရႈ႕ခရ၍ ေသဆးရသည။ ရြာျပငတြင ပနးေနေသာ ထ အမးသားက မးေလာငေသဆးေတာမညသတ႔၏ ထတလန႔ဖြယ ေအာသမား က ၾကားခရသည။

ထေန႔မာပင ေတာငဘက ၅ မငကြာရ ႏငဆာပရး (ငါးစာက) ရြာတြင

Page 24: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

18 မဒမးကငမန႔

သတျဖတမႈႏင မဒမးမႈမား ျဖစပြားသည။ အသက ၁၅ ႏစအရြယ မနးကေလး တစေယာကက သမအမေနာကတြငရ ၿခရေသာ ဂမေနာကတြင ပနးကြယ ရငး အစးရစစသားတ႔က အမးသမး ၇ ေယာကက ရြာစြနတြင ရကစကစြာ မဒမးကငပက ျမငခရသည။ သမသည ၆ ရကၾကာမ ပနးေနရရာ သ႕အတနး ေဖၚ အပါအ၀င အနညးဆး အမးသမး ၂၀ မဒမးကငခရၿပး ျမငမေကာငး ေအာင ကယခႏၶာ အျဖတအေတာကခရခါ အသတခရသညက ျမငခရသည။

ၾသဂတလ ၂၇ ရကေန႔ ေမာငေတာေျမာကဘကရ ရကာလ (ေကာကေခာင)ရြာရ ရြာသားတ ေယာကကေျပာျပသညမာ ေတာငဘကမ စစသား ၂၀၀ ခန႔ ေရာကလာၿပး ရြာက၀ငးကာ ျမငသမ ေယာကားတ႔က ဖမးသည။ လယကြငး တစခထတြင ေမာကလကေနေစၿပး စစဖနပမားျဖင တကနငးသည။ ရကသည။ စစသား ၁၀၀ ေလာက ရြာဘကက ျပနသြားၿပး သ႕ဇနးအပါအ၀င အမးသမး အမားအျပားက အမမားထမ အဓမၼေခၚထတလာကာ ၂၀၁၆ ခမ စ၍ပတထားေသာ ရကာလအလယတနးေကာငးသ႕ေခၚလာသည။ အသက အငယဆး ၁၀ ႏစမရသည မနးကေလးမားအပါအ၀င အမးသမးငယ တခ႕က ေရြးႏတၿပး ေကာငးတြင ညအပဖမးထားသည။ မညမ မဒမးကင ခရသညက မသေသာလညး ညအခါတြင သတ႔၏ ေအာသက ၾကားၾကရ သည။ ေနာကေန႔ မြနးလြ ၂ နာရတြင အမးသမးမားက ျပနလႊတရာ မနးကေလး ၃ ေယာကမာ ျပငးထနေသာ ဒဏရာတ႔ေၾကာင လမးမေလာက ႏငေတာေပ။ အေဆာကအဥးထမ ထမးေခၚလာရသည။

ထတေန႔ထညးမာပင ဘးသးေတာင ေမာငႏရြာက ၀ငတကစဥ စစသား တစစက အသက ၁၈ ႏစရ မနးကေလး တစဥးႏင တျခားအမးသမး ၂၀ ခန႔ ႏင မနးကေလးမားက ဖမးကာ အမလြတတခထေခၚသြားသည။ ကယလးတး ခၽြတေစခါ အပစလက မဒမးကငၾကသည။

ေမာငေတာ ေျမာကပငးရ တလာတလရြာက ၾသဂတ ၃၀ တြင အစးရစစသား ၄၀၀ ခန႔က တကခကရာ ခန႔မနးေျခ အမးသမးႏင မနးကေလး ၁၀၀ ေကာ အစလက မဒမးကငခရၿပး အမားအျပား အသတခရသည။ (အေသးစပက ေနာကပငးတြင ၾကညပါ)

Page 25: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 19

cE<mudk,fukd udk,fwG,fjcif;/ udk,fvkH;wD;aeckdif;jcif;?

၂၀၁၆ ခႏစက ျပလပေသာ နယေျမ ရငးလငးေရး စစဆငေရးကသ႔ ျမနမာစစသားမားသည အဖးတနပစၥညးတ႔က လယကရာတြင အမးသမးတ႔၏ ကယခႏၶာက ကငတြယျခငး၊ အဓမၼကယလးတး ခၽြတခငးျခငးတ႕ ျပကငသည။

ေမာငေတာၿမ႕အနးရ ဟဒရဘလ (ေညာငေခာငး) ရြာမ ၁၅ ႏစအရြယ မနးကေလးငယက ေျပာျပသညမာ ၾသဂတလ ၂၅ ရကေနာကပငး သတ႔ရြာက တကခကေနစဥ အမးသားႏင အမးသမး ခြျခားလက သည။ အမးသမးမားကယက ရာေဖြၿပး ေငြႏင တနဖးရပစၥညးတ႔က ယသည။ ထအခန၌ စစသားတ႔က သမ၏ ရငသားႏင မနးမအဂၤါက ကငညႇစသညဟဆသည။

ၾသဂတလ ၂၇ ရကေန႔ ဘးသးေတာငရ ေမာငႏရြာတြင ဘာသာေရး ဆရာတစေယာကသည အမထ၌ ပနးေနစဥ စစသား အေယာက ၅၀ ေလာကက အေယာက၂၀ ေလာကရ အမးသမးတ႔၏ အ၀တအစား မားက ဆပၿဖၿပး တနဖးရ ပစၥညးမားရာေဖြသညကျမငခရသည။ ထအမးသမးတ႔က ကယလးတးျဖင ရပခငးထားသည။ ကယက ဖးမရန ထင၍ အ၀တယပါက ကနေကာကခရၿပး အတငး ျပနရပ ခငးသည။

Page 26: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

20 မဒမးကငမန႔

သကေသေတြ႕ရသတ႕ေျပာဆခကအရ ၂၀၁၇ ခႏစ ၾသဂတလ ေနာကပငး အမးသမးမား မဒမးကငခရသည ေမာငေတာၿမ႕ေပၚရ ျမနမာစစ စခနးမား

Page 27: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 21

၃။ ေမာငေတာၿမ႕ေပၚက စစတပက ပတဆ႔ထားစဥ မဒမးမႈ

“စစသားေတြ သမအမထ ၀ငသြားတာ ကမေတြ႕တယ။ ကမအမထ ကေန ေခာငးၾကညေနတယ။ သမကငေနတယ ဒါေပမ ဖမးတာဘ။ စစသားကမားေတာ ဘယႏစေယာကလညး မေရတြကႏငဘး။ စစသားေတြ သတ႔ မသားစက ရကတယ။ သ႔အက ကလညးရကတယ။ သမ ျပနမလာဘး။ သမက သးရက ေခၚထားတယလ႔ ၾကားတယ။” (ရပကြက ၅ မ အသက ၁၅ ႏစအရြယ မနးကေလးငယမ အမအနးရ အမးသမးႏစေယာကအား ေခၚသြားျခငးက ျမငေတြ႕ရသညအေၾကာငး ထြကဆခက၊ ေခၚေဆာငသြားခရေသာ အမးသမးတစေယာကမ အသက ၂၀ ႏစျဖစၿပး အမေထာငမကေသးသျဖစေၾကာငး)

ၾသဂတလ ၂၅ ရကေန႔မစ၍ ေမာငေတာၿမ႕က စစသားရာေပါငးမားစြာက ထနးခပထားခနတြင အမးသမးမားအား ဖမးဆၿပး မဒမးကငသညက ေျပာျပသည ဒကၡသညတခ႕ရသည။ အမးသမး ၁၄ ဥးက သတ႔ေနအမမားမ ဖမးသည။ ၁၂ ဥးက ရပကြက ၅ ရ ယာယစစစခနးတြင မဒမးကငသည။ အေရ႕ေတာငဘကရ ပေ၀းေသာ ဆစဒဖါရာ (ၿမ႕မကညငးတနး) ရပကြက တြင အမးသမး ၄ ဥး အစလက မဒမးကငခရၿပး ၎တ႔ထမ ၂ ဥး အသတ ခရသည။

ၾသဂတလ ၂၅ ေန႔တြငတြင စစသား ၅၀၀ ခန႔ က ေနရာႏစခတြင စခနးခထား ၿပးျဖစသည။ ၿမ႕အေနာကဘကရ အစးရ အလယတနးေကာငးႏင ၿမ႕အေရ႕ ဘကရ အလေတာျပည ဘနးႀကး ေကာငး ၀နးတြင ျဖစသည။ တငးၾကပသည ညမထြကရ အမန႔ထတထားသည။ ၾသဂတလ အလညပငးမစ၍ ညနကတငး ၿမ႕ေပၚတြင ဒရနး ပေနသညကေတြ႕ရသည။

ၾသဂတလ ၂၅ ရကေန႔ နနကတြင စစတပမ လကေျဖာငတပသားမားက အဓက လမးမႀကး တေလာကခထားခါ သတေပးသည အခကေပးပစခတမႈ မားလပ၍ လထက အမထ၌ ေနေစသည။ စစသားေတြက အမေတြက ၀ငရာသည၊ အမးသမးမားက ေခၚသြားပျမငရသည။

Page 28: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

22 မဒမးကငမန႔

ရပကြက ၅ စစတပစခနးခသည ေနရာအနးတြငေနေသာ အသက ၁၉ ႏစရ အမးသမးတစဥးက ေျပာျပသညမာ - စစသားမားက ရပကြကလႀကး ေဖာယာစကေခၚ၍ မနးမရာခငးေၾကာငးၾကားရသည။ စစသားတ႔က “ငါတ႔ ပငပနးလာတယ။ ေျဖေဖာဖ႔ မနးမလတယ။” လ႔ေျပာသည။ ရပကြကလႀကး လညး ထြကေျပးပနးေအာငးသြားရာ စစသားမားက အမမားထမ အမးသမး မားက ဖမးကာ ရပကြက ၅ ရ အသးမျပေတာသည ေကာငးမ သတ႔ ယာယစစစခနးသ႔ ေခၚသြားသည။ (ထေကာငးက ယခငက UNHCR မ ေထာကပခသည)။ အမးသမး ၁၂ ေယာက က ေခၚသြားသည။ ထအထတြင ၎၏ အသက ၁၉ ႏစရ ညမ၀မးကြလညးပါသြားသည။ သ႕ညမသည ျပနမလာေတာေပ။ စကတငဘာလ ၁ ရကေန႔တြင သမကယတင ဗကက စစသားမား၏ ကနျခငးခရသည။ ၈ လ ရေသာ ကယ၀နမာ ပကကသြားသည။

ၾသဂတလ ေနာကပငး ၿမ႕လယက ျဖတေျပးလာေသာ အမးသမးတစဥးက လမးတြင အမးသမး ၄ ဥး စစသား ဖမးထားသညက ေတြ႕ခသညဟဆသည။

ေမာငေတာၿမ႕ အေရ႕ေတာငဘကရ ဆစတာဖါရာရြာတြင ၾသဂတလ ေနာကပငး၌ စစသားတ႔က အနညးဆး အမးသမး ၄ ဥးက ၎တ႔ အမထတြင အပစလကမဒမး ကငသည။ တစေယာကမာ သ႔ခငပြနး ႏငအတ ဓါးႏင ထးသတခရသည။ တစဥးမာ ညႇငးပမးႏပစကခရၿပး မနးမအဂၤါထ အပ ထညသြငးျခငးခရ၍ ေသဆးသည။ တခနထညးတြင အစလက မဒမးကင ခရေသာ သမ၏ ညမက

“ကမ ညမတ၀မးကြအမက စစသားတခ႕လာတာေတြ႕လကတယ။ သက ေရခးခနးအျပငမာ ရငလားန႔၊ သ႕က အမထ အတငးေခၚသြား တယ။ သ႔ေယာကားကလညး အမထအတငး၀ငဖ႔လပေတာ စစသားေတြက ဆြထားတယ။ ဒေတာ ကမလညး ဘာလပရမနး မသတာန႔ ပါးစပက ေအာလကတယ။ ဒေတာ စစသားေတြက ကမဆ လာေရာ၊ ကမက တခါးက ပတလကတယ။ သတ႔က တခါးက ဖကၿပး ၀ငလာတယ။ စစသား ၂ ေယာကက ကမ လကေမာငးက ခပကင ထားၿပး ကမကေလး ၃ ေယာကေရ႕မာ ကမက မဒမးကငၾကတယ။ ေနာကေတာ စစသားတစေယာကက ကမက ဓါးန႔ထးေတာ လကန႔

Page 29: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 23

ကာလကတာ လကက ထးမသြားတယ။ ၅ ခကခပရတယ။ သတ႔ ကမက မသတဘး။ ကမ ညမအမမာ လေတြက ၀ငးေနလ႔ေပါ။ သတ႔ ထြကသြားၾကတယ။ ေနာကေတာ ေသြးေတြန႔ ကမညမန႔ သ႔ေယာကား အေလာငးက ေတြ႕ရတယ။ သ႕မနးမအဂၤါမာ အတထညထားတယ။ သမရ႕ ၆ လအရြယ ကေလးကလညး နငးသတထားတာေတြ႕ရတယ။”

၄။ ေမယေတာငတနးေပၚ ျဖတေျပးစဥ အမးသမးမားက မဒမးကငမႈ

ဘဂၤါလားေဒရ နယစပသ႔ ေရာကရန ေမယေတာငတနးက ျဖတေျပးစဥ ဘးသးေတာငမ အမးသမးမားစြာက လၿခေရး တပမားက ဖမး၍ မဒမးကင ပအေၾကာငး သကေသမားက ျပနေျပာျပၾကသည။

ၾသဂတ ၂၅ ရကေန႔ ဘးသးေတာငက စတကသညႏင လအပလက အေနာကဘကက ထြကေျပးၾကသည။ အဖမးခရမည စး၍ အဓကကေသာ လမးမမားက ေရာငကြငးေျပးၾကသည။ အခကအခကမမႈဘ အသကႀကးငယ တ႔က ေမယေတာငတနး၏ ခကခမတေစာကသည လမးကေရြး၍ သယယ သြားၾကသည။ လက၀ထပ ပဇြနေခာငးရြာမ ဒကၡသညတစဥးက ေျပာျပသည မာ - မခငျဖစသ တစေယာကက သ႔ကေလးငယက ရငခြငတြင အ၀တႏင သငး၍ လြယကာ ေခာကကမးပါးတ႔ကတကစဥ ကေလးက ဖမသျဖင ေသဆးရေသာေၾကာင ပေဆြးေသာကျဖစရေၾကာငး ေျပာျပသည။

ေထာငခေသာ ရြားသားမား ေတာငထသညလမးက ေရြးေျပးစဥ ျမနမာ စစသားတ႔က လမးလာပတၾကသည။ ၾသဂတလ ေနာကဆးပငးတြင ဘးသး ေတာငႏင ေမာငေတာအၾကား ျဖတလမး ၆ ခ တချဖစေသာ ဖါတယာ လမးက စစတပက ပတလကသည။

ေျပးလာသထတြင အသက ၆၀ အရြယ အဖြါးအတစဥးလညးပါသည။ သ႕ေျပာျပခကအရ - ရြာသား ေတြက ေသနတႏင ခနၿပး လယကြငးထတြင စထားသည။ တခ႕ အသတခရသည။ (သ၏ သားမကမာ ဓါးျဖင လး၍ အသတခရသည။) သ၏ ၁၆ ႏစအရြယ သမး “ဟာဆနာ” က စစသား ၅

Page 30: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

24 မဒမးကငမန႔

ဒကၡသညတ႔ ဘဂၤါလားေဒရသ႔ ေျပးလာရာတြင ျဖတလာရေသာ ေမယေတာင

ေယာကက လစထမေခၚကာ လအမားေရ႕တြင အစလက မဒမးကငသည။ ထသ႔ပင တျခားေပါငးမားစြာေသာ အမးသမးႏင မနးကေလးတ႔ကလညး လပသည။

ထေနာက ဟာဆနာႏင တျခား အမးသမးႏင မနးကေလး ၁၀ ေယာကခန႔က စစသားမားက အနးရ စစစခနးသ႔ ေခၚသြားသည။ ဟာဆနာ အေမက လမးေဘးတြင ငရငးေစာငေနသည။ ႏစရကၾကာမ ဟာဆနာျပနလာသည။ သမက စစစခနးတြင ထပမဒမးကငေၾကာငးေျပာျပသည။ သတ႔ ေတာငက ဆကလက ေကာျဖတၾကသည။ ေျပးလာေသာ ရြာသားမား ဥးေရ မားျပား လာသျဖင စစသားမား ပတဆ႔ျခငးက ရတသမးလကသည။

ေမာငေတာ - ဘးသးေတာင ကားလမးမ ေျမာကဖက ကလမတာ ၃၀ အကြာ ေတာငဘကရ ဘရဇးေတာငၾကား ျဖတလမးတြင အစးရစစသားတ႔က မနးမပ ႏစေယာကက ဖမးသည။ သတ႔သည စကတငဘာလလယက ဘးသးေတာငၿမ႕နယ တပမာဟာလ (တပမငးေခာငး) ရြာရ သတ႔အမမ

Page 31: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 25

ေျပးလာၾကသမား ျဖစသည။ စစသားတ႔က အမးသမးတစေယာက၏ ကေလးႏစေယာကက သတပစသည။ သတ႔ႏစေယာကက အနးရ တပစခနး (ေကာငျဖေတာငရြာ ေ အာငမဂၤလာ စခနးႀကးျဖစႏင) က ေ ခၚသြားသည။ စခနးမာဘးသးေတာင ဘရဇး လမးႏငကပေနသည။အမ း သမးႏစေယာကက စခနးတြင မဒမးကင သည။ ၆ ရကထားသည။ တစဥးမာ ရငဘတက ဓါးႏငထးခရသည။ လြနလာေသာအခါ သတ႔ ဘရဇး လမးကျဖတ၍ ေ မာငေတာ အေရ႕ဘက ဇလာပါရာရြာ စပသ႔ေရာကသည။ ဓါးထးခရေသာ အမ းသမးဒဏရာမာ ရငးလာ၍ဆကမေလာကႏငေတာေပ။ ရြာသားတ႔ အမ းသမးႏစဥးစလးက ေ ခၚကာ ဓါးထးခရသက ႀကးစား၍ က သည။ သ႔ေသာ ေ နာကေန႔တြင သမ ေ သသြားသည။ ဤျဖစရပမာ ထအမ းသမး က ျပစေသာ ဇလာပါရာမ ရြာသားႀကးက ေ ျပာျပျခငးျဖစသည။ ထလ ႀကးသညလညး ဇလာပါရာရြာ အတကခရၿပး မးရႈ ႕ခရကာ သ႔ညမသည မးထ အရငလတလတ ပါသြားခရသည။ တပတအၾကာတြင ထရြာမ ထြကေျပးလာ သ ျဖစသည။

Page 32: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

26 မဒမးကငမန႔

မဒမးကငျခငးက အစအစဥရရစနစတက အေကာငအထညေဖၚ လပေဆာငျခငး

၂၀၁၇ ခႏစ နယေျမရငးလငးေရး စစဆငေရးတြင ျမနမာစစတပသည ရဟငဂာ လထအေပၚ မဒမးကငျခငးက စနစတက အေကာငအထညေဖၚကငသး ခေၾကာငး ကလာတန သတငးဌာနမ စေဆာငးရရသည အေထာကအထားအရ အခငအမာေတြ႕ရသည။ ေအာကပါစာစမားတြငေဖၚျပထားသည။

၁။ မဒမးမႈမား အကယအျပန႔ ျဖစေပၚရျခငး၂၀၁၇ ခႏစ ဇလငလမ စကတငဘာလ ႏစလအတြငး ရာေပါငးမားစြာေသာ ျမနမာစစသားတ႔က တျခားစျဖစေသာ ေနရာ ၁၇ ခ၊ ေမာငေတာၿမ႕ႏင ေမာငေတာ တ၀မး ရြာ ၁၁ ရြာ ၊ တျခား ၄ ရြာႏင ဘးသးေတာင ေျမာကပငး ေတာငၾကားလမး ၂ ခတ႔တြင မဒမးမႈ မားကးလြနေၾကာငး ဒကၡသညတ႔က သကေသထြကခက ဆၾကသည။ ထအျဖစအပကမားအတြငး အမးသမးႏင မနးကေလး ၃၀၀ ေကာ မဒမးကငခရသည။

ေနရာ အႏ႔အျပားတြင ရာေပါငးမားစြာေသာ စစသားတ႔က ကယကယျပန႔ျပန႔ မဒမးမႈ ကးလြနၾကျခငးတ႔က အထကအမန႔ေပး အာဏာပငတ႔က လကညႇး ညႊနျပေနသည။

၂။ စစစခနးမားထတြင မဒမးကငျခငးေနရာ ၅ ခတြင အမးသမးမားႏင မနကေလးတ႔က စစစခနးထ အဓမၼေခၚခါ ၂ ပတၾကာသညအထ အစလက မဒမးကငၾကသည။ ဤသညမာ စခနးအရာရတ႔၏ ခြငျပခက မရဘ ျဖစႏငစရာ အေၾကာငး မရေပ။

မဒမးကငသည စခနးမားထမ ၂ ခမာ ေမာငေတာ ေျမာကပငးရ ခနကလ စခနးႏင ေမာငေတာၿမ႕က စခနးပင ျဖစသည။ ေနာကစခနး ၃ ခမာ ဘးသးေတာင ေျမာကပငးတြငရၿပး တခမာ ဂဖ ရြာထရ ယာယ စစစခနးလပထားသညရြာေကာငး၊ ဖါတးယာ ေတာငၾကားလမး အနးရ စခနး၊ ဘရဇာ ေတာငၾကားလမး (အထကတြင

Page 33: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 27

ေမာငေတာတြင ျမနမာစစသားမား ကငးလည ေနပ။

အေသးစပ ေခၚျပခၿပးေသာ ေမယေတာငက ျဖတေျပးသညအမးသမးမား အဖမးခရသည ေနရာ) အနးရ စခနးျဖစသည။

အျဖစအပကတခမာ ျမနမာစစသားမားက အမးသမးတစဥး၏ မသားစက သမအား စခနးမ လႊတရနအတြက ေငြညႇစသည။ ေမာငေတာေျမာကပငးရ ရကလမ အသက ၁၈ ႏစရ အမးသမးသည ၾသဂတလ ေစာပငးတြင အာဆာႏင အဆက အသြယရသညဟ သသယႏင အဖမးခရသည။ သမက စစစခနးတြင ဖမးၿပး အစလက ၂ ပတၾကာမ မဒမးကငသည။ သမ၏ မဘတ႔က ေငြအေျမာကအမား ေပးမ သမက လႊတေပးသည။ ထေနာက မသားစ တစစလး ဘဂၤါလားေဒရက ထြကေျပးၾကသည။

အနညးငယသာ စစစခနးႀကး ႏစခႏင ေ၀းသည ေမာငေတာၿမ႕ ရပကြက ၅ တြင အရကမစြာ အမးသမးမားက ေျဗာငဖမး၍ ယာယစစစခနး၌ မဒမးကငသည (အထကတြင အေသးစပေဖၚျပၿပး)။ ဤသညမာ အထကက ခြငျပေၾကာငး ထငရားသည။

Page 34: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

28 မဒမးကငမန႔

၃။ အစလက မဒမးကငျခငးကလာတနသတငးဌာနမ ရရသည မတတမး အားလးနးနးမာ စစသားမား အစ လက မဒမးကငမႈမားျဖစသည။ အမးသမးႏင မနးကေလးမားက ရကႏကသ၊ ခပကငေပးသ၊ ႀကးခညသ၊ အလညက မဒမးကငသမား ပါ၀ငသည။ အမႈ အမားစမာ ရြာေတြက တကခကစဥ ျဖစသည။ တျခားစစသားမားေရ႕တြင ေျဗာငကးလြနၾကျခငးျဖစသည။

ေနရာအႏ႔အျပားက စစသားမားက မဒမးမႈကးလြနရန ဆႏၵရၾကျခငး - သတ႔ စစသား အျပစလပသညက အားေပးျခငးတ႔က ဤျပစမႈအတြက အေရးယခရဖြယ မရေၾကာငးယၾကညၾကပ ထငရားသည။ ဤသညမာ မဒမးကငခြငေၾကာင ျဖစသည။

စစသားမားသည ကယခႏၶာက မဒမးကငသညသာမဟတ အမးသမးမားႏင မနးကေလးတ႔က သတ႔ေရ႕တြင လးတးေလာကခငးျခငး ေငြျဖင ပစေပါကျခငးျဖင လညး ဂဏသကၡာ ကဆငးေစသည။ မဒမးကငခရၿပး လြတေျမာကလာသည ဘးသးေတာငေျမာကပငးမ အသက ၁၈ ႏစအရြယ မနးကေလးႏစဥး - တစဥးက ေမာငႏရြာမာ ျဖစၿပး၊ တစဥးက ဂဖရြာအနးက စစစခနးတြငျဖစသည။

ေမာငႏရြာမ မနကေလးက ေျပာျပသညမာ - စစသားတစက ရြာတြင သ႔က ဖမးပ၊ ေသနတဒငႏငရကၿပး အနးရ အမအလြတကေခၚသည၊ ကယခႏၶာက ကငတြယသည၊ အ၀တခၽြတခငးသည။ စစသားမားေရ႕တြင သမက ကယလးတး လမးေလာက ခငးသည။ လမးေလာကစဥ ၀ငးရယၾကၿပး ပကဆျဖင ေပါကၾကသည။ သမက စစသား ၂ ဥး၊ ၃ ဥးမာ ေဒသခတပမ ျဖစသညဟဆသည။ (ျဖစႏငသညမာ - ခမရ (၅၆၄) ျဖစႏငသည။ )

ဂဖရြာမ ဒကၡသည ကေလးမက - သႏင တျခား မနးမပ ၁၂ ဥး ခန႔ ရြာထမ ဖမးသြားၿပး ယာယစစစခနး (ရြာထရေကာငး) ေခၚသြားသည။ သတ႔က အစလက မဒမးကငၿပး တျခားမဒမးသမားမားေရ႕တြင ကယလးတး လမးေလာကခငးသည။ ပကဆႏင ေပါကယသာမက ဓါတပလညးရကသည။ လႊတေပးေသာအခါ သမသည

Page 35: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 29

ဒဏရာမားေၾကာင မးလကခသည။ ဘဂၤါလားေဒရ ေဆးရတြင တစလၾကာ ေဆးကသခယရသည။ သမက ေမးျမနးရာတြင သမက - အမမကဆးမားေၾကာင အပမေပာေၾကာငး၊ သမဓါတပမား ျပန႔ႏ႔မညက ပပနေသာက ေရာကေနသည။

၄။ လျမငမညက မေၾကာကျခငးေနရာ အမားစတြငျဖစေသာ မဒမးမႈတ႔မာ အရပသားမားေရ႕တြင ကးလြနၾကျခငး ျဖစသည။ မဒမးကငခရမည အမးသမးမားေရ႕၊ မသားစမားေရ႕၊ ရြာသားလအပ ႀကးမားေရ႕တြင လပျပသည။ ဥပမာ - ဖါတယာ ေတာငၾကားလမးတြင ေျပးလာသည ရြာသားတ႔က လယကြငးတခတြင အဓမၼ စရးေစလက သတ႔၏ ေရ႕တြင အမးသမးေပါငးမားစြာက အစလက မဒမးကငျပသည။

ဤအခကကလညး သတ႔ကးလြနသည ျပစမႈမားအတြက သတ႔က အျပစေပး ခရမည မဟတေၾကာငး ယၾကညပ ျပသေပသည။

၅။ မနးကေလးငယမားက ေျဗာငမဒမးကငျခငးမဒမးကငခရေသာ သအမားအျပားမာ မနးကေလးမားျဖစသည။ ျပငးျပငး ထနထန ဒဏရာကလညး ခစားရသည။ အထကတြင ေဖၚျပခေသာ ဘးသးေတာင ဂဖရြာအနးတြင စစသားမားက အစလက မဒမးကငသျဖင ၆ ႏစအရြယ မနးကေလးမာ ေနာကပငးတြင ေသဆးသြားသည။ ေမာငေတာရ အငဒငးရြာ လယတြင အေဖအသတခရသညက ျမငရၿပးေနာက ၁၀ အရြယမနးကေလးမာ စစသားမား၏ အစလက မဒမးကငခရသည။ အသက ၁၀ ႏစသာရေသာ မနးကေလးမားအပါအ၀င အမးသမး ဆယေပါငးမားစြာသည ေမာငေတာေျမာက ပငးရ ရကလရြာတြင ညပငး၌ မဒမးကငသည။ ဒဏရာမာ ျပငးထနလြနးသျဖင လမးပင မေလာကႏငေတာေပ။

ဤသ႕ မနးကေလးမားက ေျဗာငကက အျပစကးလြနေနျခငးသည အေရးယ မခရမညက သ၍ ျဖစေပသည။

Page 36: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

30 မဒမးကငမန႔

၆။ မဒမးကငခရသမားက မၾကာခဏ ႏပစကျခငး၊ ကယခႏၶာက လးျဖတျခငးႏင သတျခငးမဒမးကငခရသမားသည တျခားရကစကမႈကလညး ခရသည။ ပါးစပျဖင ကကျခငး အပါအ၀င ရကရကစကစက ႏပစကသည၊ ရကႏကသည၊ ဓါးျဖငလးသည၊ မးႏငရႈ႕သည။ ရြာ ၁၁ ရြာႏင ေမာငေတာၿမ႕တြင မဒမးကငခရသတ႔မာ အသတ ခရသည၊ ဒဏရာေၾကာငေသရသည၊ တခ႕မာ ေၾကာကမကဖြယရာ ကယခႏၶာ ျဖတေတာကခရသည။ ဤအခကတ႔က အမးသမးႏင မနးကေလးမားက ရဟငဂာျဖစျခငးေၾကာငပင အျပစေပးရာ မဒမးကငျခငးက အဓကလပရပအျဖစ ကငသးေၾကာငး ထငရားသည။

ေမာငေတာေျမာကပငး ႏငဆာပရ (ငါးစားၾက) ရြာတြင ကးလြနသည လငပငး ဆငရာ အၾကမးဖကမႈသည အထးရကစကမႈျဖစသည။ ၂ ေယာကမ ၆ ေယာကခန႔ ရေသာ စစသားတ႔က အမးသမးႏင မနးကေလး အနညးဆး ၂၀ ခန႔က မဒမးကငၿပး သတသညက အနးနားရ ေတာငေဘးတြင ပနးေနသာ ၁၅ ႏစ အရြယ မနးကေလးက ျမငလကရသည။ ေသနတဒငျဖင ရကျခငး၊ အမးသမး မားက သစပငတြင ခညၿပး ေျခေထာကတ႕က ကားေနေအာငခညေႏာငျခငး၊ ရငသားက လးျဖတျခငး၊ မကလးကေဖါကျခငး၊ တခ႕အမးသမးမားက လညပငး လးသတျခငးမား လပၾကသည။ ၆ ရကၾကာ ပနးေအာငးၿပးေနာက ထမနးကေလး သည မသားစျဖင နယစပသ႔ ထြကေျပးခန သေျပးပနးခေသာ ေတာငကနးေနာက တြင အ၀တအစားမ အမးသမးအေလာငး ၅ ခက ေတြ႔သည။ အေလာငးတခမာ သစပငတြင တြေလာငးခညလက လကမားမရေတာေပ။

တလာတလက တကခကစဥ အမးသမးမားက မဒမးကငၿပး ကယအဂၤါတ႔က ျဖတေတာက ခၾကသည။ မဒမးကငခရၿပး လြတေျမာကလာသည အမးသမး တစေယာကက စစသားမား အမးသမးတ႔ ရငသားႏင အဂၤါမားအား လးျဖတၾက ေၾကာငး သျမငခရပက ေျပာျပသည။ အထကတြင ေဖၚျပခသညအတငး ေမာငေတာၿမ႕ ဆစဒါဖါရာတြင အမးသမးတစဥးမာ အပစလက မဒမးကငခရၿပး သမ၏ အဂၤါထသ အတတစခ သြတသြငးထားသျဖင ေသဆးရသည။

Page 37: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 31

ကယအဂၤါက ျဖတေတာကသည လပရပမာလညး ၂၀၁၆ ခႏစ နယေျမ ရငးလငးေရး စစဆငမႈတြငလညး သသာထငရားသည လပရပျဖစသည။ ဤသ႔ ႏပစကမႈသညလညး ရညရြယခကမ လပၾကသညမဟတေပ။ ထသ႔ကယအဂၤါမား ျဖတေတာကထားသည အေလာငက လျမငသျမင ျပထားျခငးျဖင ေဒသခ အရပသားမား ေၾကာကလန႔ရနျဖစသညဟ ဆၾကသည။ လငပငးဆငရာက ဖကဆးျခငးျဖင စစတပသည ရနသအမးသမးတ႔၏ ကာမက ရယသည သာမက အမးတးေရးကလညး လပေဆာငေၾကာငး ေဖၚျပသည။

စကတငဘာ လလယ၌ အမးသမး တစဥးသည သ၏ ညမႏငသမး ၃ ေယာကမာ ဇလဖါရာရြာ ၌ မဒမးကငခရၿပး သတ႔အမထတြင မးေလာငေသဆးေနေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ ဒးပကႏင တလတလရြာအပါအ၀င အနညးဆး ၃ ရြာတြင မဒမးကင ခရသတ႔ အရငလတလတ မးရႈ႕အသတခရသည။

ထငရားသည ျဖစရပမာ ျမနမာ အတငပငခရး ေၾကညာခကတြင စကတငဘာ ၅ ရကေန႔က နယေျမရငးလငးေရး လပငနးၿပးစးေၾကာငး ေျပာေသာလညး ဇလဖါရာ ရြာက တကခကရာတြင ရြာသား ၅၀ ခန႔ ပစသတခရ၊ အမးသမးမား အစလက မဒမးကငခရ၊ ရြာမးရႈ႕ခရသညမာ ထ ၅ ရကေန႔ေနာကပငး ျဖစသည။ ကမာၻ႔ သတငးမဒယာတ႔ အာရစကေနသညတင စစသားတ႔သည အစလက မဒမးကင ျခငး အပါအ၀င ျပစမႈမားက သတမတရက ေကာလြနသညတင ကးလြန၀သည မာလညး သတ႔၏ တရားဥပေဒမ ကငးလြတခြငက ယၾကညေၾကာငး ျပသရာ ေရာကသည။

Page 38: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

32 မဒမးကငမန႔

တလတလရြာက တကခကရာ အမးသမးထက မဒမးကငရန အမန႔

ေမာငေတာ ေျမာကဘက တလတလရြာကတက၍ ရဟငဂာမားက ေခမႈနးရာတြင အမးသမးထက လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကရန အမန႔ႏင ေျဗာငကက ကယကယျပန႔ျပန႔၊ အစအစဥရရ စနစတက အာဏာပငတ႔က လပေဆာငေၾကာငး ထရြာ၌ ကးလြနၾကသည လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈႏႈနးႏင ျဖစစဥလကၡဏာတ႔က ေဖၚျပသည။

တလာတလတြင ဖႏပရကစကမႈ၏ အေသးစပက လ႕အခြငအေရး ေစာငၾကညေရးအဖြ႕ အစရသည အဖြ႕မားႏင သတငးသမားတ႔က မတတမးျပထားသည။၅ ရြာသား အရြယမးစ အသတခရ၊ အမးသမး အမားအျပား အစလက မဒမးကင ခရသညမာ သသယျဖစ စရာမလေပ။ ဥးေရ အတအက မသရေသာလညး ကလာတနသတငး ဌာန၏ ေမးျမနးစစမးခကအရ တစရာေကာႏငသည။

Page 39: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 33

တလာတလက ၾသဂတလ ၃၀ ရကတြင တကသည။ ေတြ႕ရသ၏ ေျပာျပခကအရ နနက ၈ နာရတြင

စစသား ၄၀၀ ေကာ ရြာထ၀ငလာခါ အရပသားမားက ထငတငး ပစခတ သတျဖတသည။

စစသားအမားစ က ေျမာကဖကကလာသည။ ေတြ႔သက

၁၀ ကလမတာခန႔ ေ၀းသည ရားဘာဇား (တမနးသား) ရ နယျခားေစာငရ စခနးႀကးမ လာသညဟ

ခန႔မနးသည။ ေဒသတြငးရ စစသားမားလညး ပးေပါငး ပါ၀ငတကခကသည။ တလတလ ရခငရြာႏင ဆက၍ စစစခနး ၂ ခရသည။ (တခမာ ေစတနားတြင မၾကာမက ခထားသည စခနး)၊ ေနာက ၂ ခမာ ျမစ အေရ႕ဘက ရခငရြာ ၀ကကနတြင တခ၊ တခမာ (သက) ခကမာရြာ ေလာဘတြင တချဖစသည။ ထစခနးအားလးက ၾသဂတလ ၂၅ ရက မတငမ ရကသတပတမားစြာက အငအားျဖည ထားသည။

Page 40: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

34 မဒမးကငမန႔

ရြာသားမား ေၾကာကလန႔တၾကား ေျပးၾကစဥ ေယာကား၊ မနးမ၊ ကေလး ရာေပါငးမားစြာက ပစခတ၍လညးေကာငး၊ ဓါးျဖင ခတ၍လညးေကာငး သတ ျဖတၾကသည။ ပးမာျမစက ကးေျပးႏငသည အရြယတ႔မာ ျမစက ျဖတကးၿပး သတ႔ ေဆြမးမား အသတခေနရသညက ထပလန႔စြာ ၾကညေနရသည။ အေလာငးမားက အသင တးထားေသာ ကငးမားတြင ထည၍ မးရႈ႕သည။ ထသ႔ တကခကစဥ ရဟတယာဥ တစစငး ဆငးလာသည။

မြနးလြခနတြင ပးမာျမစကမးနားရ ေရကနႀကးတကန၌ ကနရေနေသာ အမးသမးႏင ကေလးမားက စေစသည။ ခါးေလာကနကေသာ ေရထတြင ၄ နာရခန႔ ရပခငးသည။ ေခါငးက င႔ထားခငးသည။ စစသား ရာခက ေစာငၾကပ ထားသည။ တခ႕ အမးသမးမားက ကနထတြငပင ပစသတသည။ စစသား တစစက အလညက အမးသမးမားက အေ၀းသ႔ ဆြေခၚသြားကာ မဒမးကင သည။

တခ႕အမးသမးမားက လအပျမငသာသည ေနရာမာပင မဒမးကငသည။ ကယလကတ႔အား ျဖတသညက ျမငရသည။ တခ႕အမးသမးစမာ ကေလး မားႏငအတ အနးနားရ အမမားထသ႔ ေခၚကာ မဒမးကငသည။ အစလက မဒမးကငၿပးေသာ ႏပစကသည။ တခ႕ အသတခရသည။ အမမားက ပတေလာငကာ မးရႈ႕သည။

ထသ႔ေသာ ေၾကာကမကဖြယ အစလက မဒမးကင၊ သတျဖတသည ျမငကြငး က နာရမားစြာ ၾကညရငး သတ႔အလညက ေစာငေနရသညမာ စဥးစား၍ မရႏငသည အျဖစဆးပငျဖစသည။

လြတေျမာကလာသည အသက ၂၀ အရြယ အမးသမးက - သ႕ကေလးက လယၿပး သတျပစသည။ ထေနာက သ႕ေယာငးမႏစေယာက၊ ေယာကၡမႏင ေမာငေလး ၃ ေယာကက ေခၚသြားၿပး၊ အမးသမးမားက အစလက မဒမးကင သည။

Page 41: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 35

“အေမေတြက တခါထပခြၿပး ေရကနႀကးထမာ ရပခငးထားတယ။ အနညးစက အမထေခၚသြားတယ။ ကမက ရပေနတ မနးကေလးေတြရ႕ ေနာကက ေရႊ႕လကတယ။ ေဘးမာ စစသားေတြ အမးသမးေတြက မဒမးကငေနတာ၊ ကနေကာကေနတာ၊ သတေနတာ ျမငရတယ။ ရငသားေတြက လးျဖတတာ၊ မနးမအဂၤါက လးျဖတတာလညးျမငရတယ။

စစသား ၈ ေယာက ၁၀ ေယာက အပစက မဒမးကငတာ သတတာက လပတယ။ တစစက ကမတ႔က အမတခထ အတငးေခၚသြားတယ။ ကမညမ အပန႔ ေယာကၡမက ကမတ႔ ေရ႕မာပင အစလက မဒမးကငတယ။ ကမညက ငေနတယ၊ ေအာေနတယ။ ေနာကေတာ အသမၾကားရေတာဘး၊ သတ႔ သ႔က သတလကၿပ၊ ေနာကေတာ ကမန႔ ကယ၀န ၈ လရတ “ေဂ” ကလာ ဆြတယ။ သတ႔ လပခငသလလပၾကတယ။ ကမတ႔လညး ရနးကနရငးေအာေနတယ။ သဒတန႔ ကမတ႔က ရကတယ။ ကမသတေမသြားတယ။

ကမသတရလာေတာ အမက မးေလာငေနၿပ၊ မသားစ အေလာငးေတြလညး မးေလာငေနၿပ၊ ထြကဖ႔လမးရာတယ၊ မေတြ႕။ ရတတရက ညမ “ေဂ” က ၀ါးထရက ကနၿပး ဖကေတာ ပကသြားလ႔ ေျပးထြကလာရတယ။ ေနာကက ျပနမၾကညေတာဘး၊ ႏစေယာကစလး ကယလးတးႏင ေခါငးက နားေနေတာ သပမစဥးစားႏငဘး။ လကကလညး မးေလာငတ တးဖမလ႔ နာေနတယ။ ထရ ပကတာေတြ႔ေတာ ေျပးထြကလကတနး လကက တစေယာကေယာကက ဆြတာ၊ ၾကညလကေတာ ၈ ႏစအရြယ ေမာငေလး ျဖစေနတယ။ သ႕ကလညး မဆြႏငဘး၊ အ၀တပါရငေတာ သက အ၀တက ဆြလကႏငမာ အခေတာ ကမက လးတး၊ မးေဘးကလြတေအာင ေျပးရေတာ သ႕က မဆြႏငဘး၊ သ႕ခမာ တျခား မသားစ၀ငေတြလဘ မးေလာငေသဆးခရတယ။”

(သမ၏ ထြကဆခက အျပညအစက ဤအစရငခစာ ေနာကပငးတြင ေဖၚျပထားပါသည။)

Page 42: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

36 မဒမးကငမန႔

တလတလ စစဆငေရးတြင တျခားစစစခနးမားမ စစသားေတြ ပါ၀ငၿပး ေလေၾကာငး အေထာကအကလညးေပးရာ (ေလတပမ ပးေပါငးပါ၀ငသည) အစအစဥရရ အဆငျမင ပးေပါငးလပကငသညက ထငထငရားရားသႏင သည။ အရပသားမား သာေနထငသည ရြာက ပစမတထားျခငးလညးျဖစသည။ ဤသ႔ ေသာ စစဆငေရးႀကးတြင ႏပစကညႇငးပမးမႈ အႀကးအကယလပျခငးမာ အေၾကာငးမ ကးလြနသည ျပစမႈ မဟတေပ။ စနစတက အစအစဥရရ အေကာငအထညေဖၚျခငးသာျဖစသည။ ပထမ အစလက အၿပလကသတ၊ အစလက အၿပလက မဒမးကငရန ျဖစသည။

တလတလရြာ တကခကမႈတြင လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈတြင အစပ အပငးတစချဖစသည။ ပထမအဆင သတျဖတၿပးေနာက ကနရသ အမးသမး ႏင ကေလးမားက ရကရကစကစက အျပစေပးသညပျဖစသည။ တျခားစကား ႏငေျပာရလင တလတလတြင ထႏင ထယႏင မဒမးကငမႈမာ အထးအမန႔မား အရ ျပလပျခငးျဖစသည။

Page 43: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 37

ed*kH;csKyfESifh t}uHjyKcsufrsm; ကလာတနသတငးဌာနမ စေဆာငးရရေသာ ထြကဆခက မတတမးတ႔က ရခငျပညနယေျမာကပငး၌ ၂၀၁၇ ခႏစ နယေျမရငးလငးေရး စစဆငမႈတြင ျမနမာစစတပက ရကရကစကစက ေျဗာငလငပငးဆငရာ အၾကမးဘကမႈက ကယကယျပန႔ျပန႔ လပေဆာငခပက ျပသသည။ ယခငႏစမားက စစဆငမႈ တြငလညး ဤနညးဤဟနအတငး လပေဆာငခပါသည။ ဤအခကက စစတပ အႀကးအကတ႔သည ရဟငဂာလထအေပၚ မဒမးကငျခငးက လကနကအျဖစ အစအစဥရရ စနစတက လပေဆာငပ သကေသျဖစေပသည။

မဒမးကငမႈက လကနကအျဖစ အသးခသညမာ စစရာဇ၀တမႈေျမာကပါသည။ လသားမးႏြယတခလးက ထခကေစသည ရာဇ၀တမႈမား ျဖစပါသည။ လမးတနးသတျဖတသည နညးနာလညး ျဖစပါသည။ ဤအတြက ျမနမာ စစတပ ေခါငးေဆာငမား တာ၀နရပါသည။

လကနကကငတပက ျမနမာအစးရက အကာအကြယေပးေနျခငးအား ရပဆငးဖ႔ သတေပးရမည။ စစတပ၏ ညႇငးပမးႏပစကမႈမားက အစးရက အျမန တားျမစ ရမည။ အထးသျဖင အစအစဥရရ လငအၾကမးမႈမားသည လ႕အဖြ႕အစညး တခလးက ၿခမးေျခာကေနသျဖင အျမနဆးရပတန႔ရန လပေဆာငရမည။ စစသားမားက မဒမးကငရန အမန႔ေပး ေစခငးျခငးျဖင စစသားမားက ထအၾကမးဖကမႈမ စညးဇမခစားေစသည။ အမးသမးမား၏ ဘ၀မား ပကစး ရကာ နာကငတနလႈပေျခာကျခားရသည။ ျမနမာတျပညလးတြင စစတပမား သနးႏငခ ခထားသျဖင မဒမးကငမႈတြင ယဥပါးေနသည စစသားမားေၾကာင တငးျပညတ၀မး အမးသမးႏင မနးကေလးမား၏ ဘ၀လၿခေရးအတြက ရငေလးထတလန႔စရာ ျဖစေစသည။ ထေၾကာင ေနာကစာမကႏာပါ အႀကျပ ခကတ႔က တငျပလကပါသည။

ျမနမာ အစးရသ႔• အရပသားမားက အေၾကာငးမ ဖမးဆးျခငး၊ ႏပစကျခငး၊ သတျဖတျခငး၊

မဒမးကငျခငးမား ျမနမာစစတပမ ခကျခငးရပတန႔ေရးအတြက အမန႔ ေပးရန။

Page 44: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

38 မဒမးကငမန႔

• ဤရကရကစကစက ႏပစကမႈမားအတြက စစတပ၏ အမန႔စးဆငးပက အျမနထနးခပရနအတြက ပထမေျခလမးမာ ကလသမဂၢ အခက အလကရာေဖြေရးမစရငက ျပညတြငး၀ငခြငျပရမည။ စစမးေနစဥ ေမးျမနးခရသ တငးအတြက ဘ၀ အာမခခကေပးရမည။

• လသားခငးစာနာမႈ ေအဂငစမားက ရခငေဒသအားလးသ႔သြား၍လသားခငးစာနာသည အေထာကအပမား အကန႕အသတမရ ေပးႏငေရးအတြက အျမနခြငျပရန။

• တညရေနသာ ဖႏပသည တားျမစကန႔သတခကမားက ရတသမးၿပးကယလမးက ေဖၚျပခြင အခြငအေရးအပါအ၀င ကလသမဂၢ ပဋဥာဥ စာတမးပါအတငး ရဟငဂာတ႔ အေျခခ အခြငအေရးက အာမခရန။

• ရဟငဂာမား သတ႔ မလေနထငရာ ျပနေနခြငႏင သတ႔၏အခြငအေရးက ကာကြယသည အာမခခကအျပညအ၀ေပးရန။

ႏငငတကာအသငးအ၀ငးသ႔ ပနၾကားခက• ရဟငဂာတ႕အေပၚ မးတနးသတျဖတမႈ ရပဆငးရနအတြက ျမနမာ

အစးရက နညးမးစျဖင ဖအားေပးရန။• ရခငျပညနယသ႔ ေနရပျပနသည ဒကၡသညမားအပါအ၀င အရပသားမား

က လၿခေရးေပးရနအတြက ႏငငတကာ ၿငမးခမးေရး ထနးသမးေရးတပကေစလႊတရန

• သတ႔၏အေျခခအခြငအေရး ျပနလညရရရန ရဟငဂာမားႏင အတ ရပတညပါ။ ရဟငဂာတ႔အတြက ႏငငသား “အသစ” ပစက မေတာငးဆပါႏင။

ဘဂၤါလားေဒရ အစးရသ႔ တငျပခက• ျမနမာျပညမ ေျပးလာသအားလးက ခနားစရာႏင အကာအကြယေပးပါ။

ထဒကၡသညတ႔က လသားခငးစာနာ အကအညေပးေသာ ေအဂငစမားက ခြငျပပါ။ အတားအဆးမလပပါႏင။

• ျမနမာျပညသ႔ ျပနပ႔ေသာ ဒကၡသညတ႔သည သတ႔ဆႏၵအေလာကျပနသြားျခငးျဖစကာမ လၿခမႈႏင သကၡာရရန ေသခာပါေစ။

Page 45: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 39

ကးကာခကမား

၁ http://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.

aspx?NewsID=21142

၂ ျပညေထာငစသမၼတျမနမာႏငငေတာ ႏငငေတာသမၼတ႐း သတငး ထတျပနခက၊ "လသားျဖစမႈအေပၚ ကးလြနေသာ ရာဇ၀တမႈႏင လမးျပနး ရငးလငးျခငးတ႕ သကေသအေထာကအထားမရ" - “No

evidence of crimes against humanity, ethnic cleansing,” http://www.

president-office.gov.mm/en/?q=briefing-room/news/2017/08/07/

id-7639

၃ ကလားတနသတငးကြနယက၊ ေအာကတဘာ ၂၀၁၇ သတငး - ၾသဂတလ ၂၅ ရက “ အၾကမးဖကတကခကမႈမား” ဆသည အစးရ ထတျပနခကႏင ဒကၡသညမား ေျပာဆခက ဆန႔ကငဘကျဖစေန http://www.kaladanpress.org/burmese/images/document/pre-

planned%20expulsion-burmese.pdf

၄ http://www.unhcr.org/news/briefing/2017/9/59b24a074/

bangladesh-refugee-camp-capacity-exhausted-thousands-makeshift-

shelters.html

၅ https://www.hrw.org/report/2017/12/19/massacre-river/burmese-

army-crimes-against-humanity-tula-toli

Page 46: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

40 မဒမးကငမန႔

လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈ ထြကဆသည ဒကၡသည လငပငးဆငရာ

ကးလြနသည ေန႔စြ*

လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈ ျဖစစဥအကဥးလင၊

အသကရြာ** ၊ ၿမ႕နယ

၁ မ၊ ၂၆ ဂဖ (ဂတပ) ဘးသေတာင (ေျမာက)

ဇလငလ ေႏာငးပငး ၂၀၁၇

သမ၏ ညမ ၆ ႏစက စစသား ၅ ေယာက မဒမးကင၊ ဒဏရာ ျပငးထန၊ ရကအနညးငယ အတြငး ေသဆးသြားရ။

၂ မ၊ ၁၈ ရခါလ (ေကာကေခာငး) ေမာငေတာ (ေျမာက)

ၾသဂတလ ဥးပငး ၂၀၁၇

စစသားမားက ဖမး၍ စစစခနး ထ ၁၅ ရကၾကာ အစလက မဒမးကင၊ မဘမား ေငြေျမာက မားစြာေပးမ လႊတေပး

၃ ကား၊ ၃၅

ဂဖ (ဂတပ) ဘးသေတာင (ေျမာက)

ၾသဂတလ လယ ၂၀၁၇

စစသား ၈ ေယာက သ႔ရြာတြင လငပငးဆငရာ ဖကဆးသည က ျမငရ၊ အမးသမး၏ မသားစ က ခညေနာငၿပး မဖြယမရာ ကငတြယ၊ ပါးစပႏင ကက၊ လမးမေလာကႏငသညတင ရကႏက၊ မသားစထမ ေငြ အျမာကအမား ညႇစယ ၿပးထားခ

၄ ကား၊ ၂၃

တမး (တငေမ) ဘးသးေတာင (ေျမာက)

ခန႔မနး - ၾသဂတ ၁၈- ၂၀၁၇

သမ၏ ကေလး ၃ ဥး ေရ႕တြင စစသား ၄- ၅ ေယာကက အမထတြင မဒမးကင ၊ သမက ရကႏက ကနေကာက၊ ပါးႏင လညပငးက ကက။

၅ မ၊ ၆၀ ခန႔

ဂဖ (ဂတပ) ဘးသေတာင (ေျမာက)

ၾသဂတ ၂၂၂၀၁၇

သမ၏ အမေထာငရ သမး ၂၈ ႏစက အမတြင စစသား ၃ ေယာက မဒမးကင၊ ကေလးက ေျမေပၚ ပစခ

* ဒကၡသညတ႔သည လဆနးလဆတျပကၡဒနက သးေသာေၾကာင တခ႕ရကစြတ႔မာ ခန႔မနးခကျဖစသည။

** တခ႕ ရြာႀကးမားမာ ရြာမားေပါငးစ ေနျခငးျဖစသည။

ေနာကဆကတြ (၁) - ကလာတနသတငးဌာနမရရေသာ လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈ ျဖစစဥ မတတမးဇယား

Page 47: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 41

၆ မ၊ ၂၆ တမး (တငေမ) ဘးသးေတာင (ေျမာက)

ခန႔မနး ၾသဂတ ၂၂၊ ၂၀၁၇

စစသားမားရြာထ၀ငၿပး အမးသမး ၃ ဥးက အမမားထတြင အစလက မဒမးကင။ တစဥးမာသ႕ခငပြနး ေရ႕တြင ႀကးခညၿပးကင၊ ခငပြနးမာ အရကခရ

၇ ကား၊ ၃၈

ဒးပက (ေအာင ဆတျပင)၊ ေမာငေတာ ေျမာကဘက

ၾသဂတလ ၂၅ ရက ၂၀၁၇

စစသား၃၀၀ ခန႔ရြာကတက၊ မးရႈ႕၊ ရြာသားရာခ လယကြငးထစ၊ အမးသမး ၂၀ ခန႔က အမမားထ တြင မဒမးကင၊ တအမတြင စခငး ၿပး မးရႈ႕သတ၊ သ႔အမး ၁၈၊ ၂၀၊ ၂၂၊ ၂၅ ႏစရ အမးသမးမားႏင အမတြငပနးေနေသာ ၅၃ ႏစ အရြယအမးသမးႀကး မးထပါ သြား။ ေယာကားမားႏင ေယာကားကေလးမားက စက ေသနတျဖငပစ၊ အမားအျပားေသ၊ အေလာငးမားက မးရႈ႕။

၈ မ၊ ၂၅ ျမငလြတ - ေမာငေတာေတာငဘက

ၾသဂတ ၂၅၊ ၂၀၁၇

ရြာအနးရ စစစခနးမ စစသားမား က သမရြာက တက၊ သမထြက ေျပး၊ သ႔ေယာကားႏင ညမ၀မးကြ မေျပးႏင၊ စစသာမားက မဒမးကင (အနးတြင ပနးေနေသာ ခေလးက ျမင) ရြာက စစသားမား မးရႈ႕ၿပး ေနာကညမ အေလာငးက ေတြ႕။

၉ ကား၊ ၄၅

အလယ သေကာ ေမာငေတာ ေတာငဘက

ၾသဂတ ၂၅၊၂၀၁၇

စစသားမား သ႔ရြာကတက၊ ၂၁ ႏစရ သ႔သားႏင တျခား ၁၁ ဥး အသတ ခရ၊ ၁၈ အရြယ တမက စစသား တ႔ ဆြေခၚသြား၊ ျပနမ ေတြ႕ရ။

၁၀ မ၊ ၃၂ ခနကလ (ေကာကေခာငး) ေမာငေတာ ေျမာက

ၾသဂတလ ၂၅၊ ၂၀၁၇

နနက ၈ နာရ စစသားမား ရြာထ လာၿပး ေယာကား ၂ ဥး အသက ၈ ႏစႏင ၁၂ ႏစက လညလး သတ၊ သ႕အမ ၂၆ ႏစ ေယာကမ ကေခၚသြား၊ မဒမးကငၿပး သတလကသည ကၾကား

Page 48: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

42 မဒမးကငမန႔

၁၁ မ၊ ၁၅ ႏငစာပရ (ငါးစားၾကး)ေမာငေတာ ေျမာက

ၾသဂတ ၂၅ - ၃၁ ၂၀၁၇။

ရြာအတကခရစဥ ေတာငေပၚတြင ပနးေန၊ မနးခေလး၂၀ ေကာ အစ လက မဒမးကငၿပး သတသညက ျမင။ တခ႕သစပငမာခည၊ ရငသားျဖတခ၊ မကစထတခရ သညကျမင။

၁၂ ကား၊ ၁၈

ဥေဒါငး - ေမာငေတာ ေတာင

ၾသဂတ ၂၅-၂၇ ၂၀၁၇

သ႕ရြာအတြငးပစခတစဥေျပး၊ ၾသဂတ ၂၇ အထ ပနးေန၊ ကယလးတး မနးမ အေလာငး ၇ ခက တမငအကြာ ဘာဇရာရြာျပငတြင ေတြ႕။

၁၃ မ၊ ၁၅ ေနာယာပါရာ၊ ရပကြက ၅၊ ေမာငေတာၿမ႕

ခန႔မနး ၾသဂတ၂၅၊ ၂၀၁၇

မနးမ ၂ ေယာကကသတ႔အမမ စစသားေတြ အတငးေခၚသြား တာျမင၊ အသက ၂၀ အရြယ အမနးခငးပါသြား၊ ၃ ရကၾကာ ဖမးထား

၁၄ ကား၊ ၃၆

အငဒငး၊ ေမာငေတာ ေတာင

ၾသဂတ ၂၆၊ ၂၀၁၇

စစသားမား သ႔ရြာက တကစဥ စစသား ၃ ေယာကက လ တစဥး ကသတ။ သ႕ ၁၀ ႏစသမးက မဒမးကင

၁၅ မ၊ ၂၅ စးဖါရာ (စဥးအးျပင) ဘးသးေတာင ေျမာက

ၾသဂတ ၂၆၊ ၂၀၁၇

ရြာက စစသား ၂၀၀ က တကခက၍ ထြကေျပး စဥ အမးသမး ၃ ဥးက စစသား ၉ ေယာကက မဒမးကင

၁၆ ကား၊ ၅၀

ခနကလ (ေကာက ေခာငး) ေမာငေတာ ေျမာက

ၾသဂတ ၂၇၊ ၂၀၁၇

စစသား ၂၀၀ ခန႔က ရြာသားေတြ က လယထစ၊ အမးသမး ရာခ (သ႔မနးမပါ၀င) က ေကာငးထ ေခၚ၊ မနးကေလးငယမားကေရြး တညလး အပစလက မဒမးကင။

၁၇ ကား၊ ၅၂

ေမာငႏရြာ ဘးသးေတာင ေျမာက

ၾသ၈တ ၂၇ ၂၀၁၇

လ ၈၀ ခန႔ အသတခရ၊ အမးသမး ၂၀ ခန႔က လယက၊ လးတးခၽြတခငးတာက ပနးေနရာမျမငရ။

Page 49: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 43

၁၈ မ၊ ၁၈ ေမာငႏရြာ၊ ဘးသးေတာင ေျမာက

ခန႔မနး ၂၇-၂၀၁၇။

စစသား ၈-၉ ေယာကက ေသနတဒငႏငရက၊ မဖြယမရာကင၊အမလြတတခထေခၚခါအ၀တခၽြတခငး၊ လမးေလာက ျပခငး၊ ဟားတက၊ ပကဆ ႏငေပါက ၊ အစလကမဒမးကင၊ တျခား အမးသမး ၂၀ ခန႔လညးပါ၊ တလမ ေသြးယထြက၊ တခ႕ အမးသမးမားဒဏရာျပငး ထန၍လမးမေလာကႏင။ေသဆး။

၁၉ မ၊ ၁၅ ရေရာဂဇဘလ (ဓါးႀကးဇား) ေမာငေတာ ေျမာက

ၾသဂတ ၂၈၊ ၂၀၁၇

စစသားတရာေကာ သမရြာက တက၊ သမ မတေဆြ ၁၅ ႏစ သည ေျပးေနစဥ စစသားမားက ဖမးၿပး မဒမးကငခရ။ အေလာငး ကေတြ႕ရ။

၂၀ မ၊ ၁၉ ေနာယာဖါရာ - ရပကြက (၅)ေမာငေတာၿမ႕

ၾသဂတ ၂၈၊ ၂၀၁၇

ရပကြကရ ေကာငတြင စခနးခေန ေသာ စစသားမားက ရပကြက လႀကးက မနးမရာလာရန အမန႔ေပး၊ သ၏ ၀မးကြညမ အပါအ၀င အမးသမး ၁၂ ေယာက အဖမးခရ။

၂၁ မ၊ ၃၅ ရပကြက ၅၊ ေမာငေတာၿမ႕

ၾသဂတ ၂၉၊ ၂၀၁၇

ၿမ႕က ျဖတေျပးစဥ အမးသမး ၄ ဥးက ဖမးေခၚသြာတာေတြ႕ရ။

၂၂ မ၊ ၂၀ တလတလ (မငးႀကး) ေမာငေတာ ေျမာက

ၾသဂတ ၃၀၊ ၂၀၁၇

စစသား ၄၀၀ေကာ ရြာထေျပး၀ငလာၿပး ၊ျပစခတ၊ ဓါးႏင ခတ၊ တႏစအရြယကေလး က သမထမ လခါသတ။ ေရကနထတြင သမက တျခားရာ ခမနး မမားႏင အတ ရပခငး ။ တခ႕က အနးရ လယထတြင မဒမးကင။ စစသား ၈ -၁၀ ေယာကက မနးမမားက အစလက အမထသ႔ေခၚ၍ မဒမးကင၊ ရကႏက၊ အမကမးရႈ႕၊

Page 50: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

44 မဒမးကငမန႔

သမက သမ ေယာကၡမ၊ ညမ ၂ ေယာက၊ ေမာင ၃ ေယာက အတ အမထတြငထားသည။ သမ ေယာကၡမႏင ညမတစေယာက ကအစလက မဒမးကငၿပး သတပစ ၊ သမႏင ကယ၀နရ ညမ က အစလက မဒမးကင၊ သမေခါငးကရက၊ ေမသြား၊ သတျပနရေသာ အခါအမမာမး ေလာငေနၿပ၊ ကယ၀နသည ညမႏင အတ လြတလာ၊ ေမာငေလးမား မးေလာင ေသဆးခ။

၂၃ မ၊ ၁၉ တလတလ (မငးႀကး) ေမာငေတာ ေျမာက

ၾသဂတ ၃၀၊ ၂၀၁၇

သ႕ေယာငမႏငအတအစလကမဒမးကငခရ၊(အထက တြငၾကညပါ)၊ ၈ လကယ၀နရ၊ ေခါငး အရက ခရ၊ မးေလာငခ၊လြတလာ၊ ဘဂၤါလားေဒရ တြင သမးေမြး၊ သ႔ခငပြနး အသတခရ။

၂၄ မ၊ ၁၆ တလတလ (မငးႀကး)

ၾသဂတ ၃၀။ ၂၀၁၇

ျမနမာစစသား ၅၀၀ ခန႔ ရြာက တက၊ ေျပး၊ မသားစ ၁၅ ေယာက အသတခရ။ ရာခသည အမးသမးမား ေရကနထတြင စထားသညကျမင၊ ေခၚၿပး အစလက မဒမးကင၊ အမးႏစေယာက မဒမးကငခရ၊ အသတခရ၊ ၂ ဥး မဒမးကငခရ ဒဏရာရ။ ကယ၀န ၈ လရ ခယမအရကခရၿပး ေသဆး။

၂၅ ကား၊ ၂၂

တလတလ (မငးႀကး) ေမာငေတာ ေျမာက

ၾသဂတ ၃၀၊ ၂၀၁၇

အမထတြင သ႔ဇနးက တျခား အမးသမး ၁၀ဥးႏင အတ စစသားမားက အစလက မဒမးကင၊ ေမးရးကး၊ သား အသတခရ။

Page 51: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 45

၂၆ ကား၊ ၁၈

တလတလ (မငးႀကး) ေမာငေတာ ေျမာက

ၾသဂတ ၃၀၊ ၂၀၁၇

အေမ၊ ညႏင ညမ ၅ ေယာက အသတခရ၊ အမးသမးမားက အမထေခၚ မဒမးကင၊ အမမးရႈ႕၊ ၂၃ ႏစရ အေဒၚ အစလက မဒမးအကငခရ၊ သတေမသည အထ အရကခရ။ လြတလာၿပး ဘဂၤါလားေဒရတြင ေဆးကရ။

၂၇ ကား၊ ၂၅

တလတလ (မငးႀကး) ေမာငေတာ ေျမာက

ၾသဂတ ၃၀၊ ၂၀၁၇

မနးမႏင ကေလးငယ ၃ ဥး အပါ အ၀င မသားစ ၈ ဥးအသတခရ၊ အသက ၂၀ရ အမ အစလက မဒမးကငခရ၊ ေခါငးက ဓါးႏင ခတခရၿပး မးေလာငသည အမ တြင ပစထားခ၊ လြတေျမာကလာ ၿပး ဘဂၤလားေဒရတြင ေဆးက။

၂၈ ကား၊ ၁၇

တလတလ (မငးႀကး) ေမာငေတာ ေျမာက

ၾသဂတ ၃၀၊ ၂၀၁၇

မဘႏင ကေလးငယမား အပါအ၀င မသားစ ၁၈ ဥး အသတခရ၊ သျမစကးေျပး၊ စစသားေတြက အမးသမးမားက အမေတြထေခၚသြား တာျမင၊ ေအာသေတြကၾကားရ၊ စစသား ေတြ ထြကလာ၊ တခါး ကပတ၊ အမေတြေပၚ ေကာကရးတင မးရႈ႕သညက ေတြ႕

၂၉ မ၊ ၁၈ ဂဖး (ဂတပ) ဘးသးေတာငေျမာက

ၾသဂတလေႏာငးပငး ၂၀၁၇

ရြာထရ ကား- မ ခြလကသည။ သမႏင တျခား မနးကေလး ၁၂ ဥးက ရြာေကာငးရ စစစခနးထ ေခၚသြား အစလက မဒမးကင၊ စစသားေတြေရ႔မာ တျခားအမးသမး မားႏငအတ ကယလးတး လမး ေလာကခငး၊ ဓါတပရက၊ ပကဆႏင ေပါက။

(၅) မ၊ ၆၀ ဂဖး (ဂတပ) ဘးသးေတာငေျမာက

ၾသဂတေႏာငးပငး ၂၀၁၇

ရြာအတကခရၿပး မသားစႏင ဖါတယာ ေတာငၾကားကေျပး၊ ရာခတ စစသားေတြက ေထာငခ

Page 52: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

46 မဒမးကငမန႔

တ ရြာသားေတြက လမးေဘးမာ ထငခငးထား၊ သ႔ ၁၆ ႏစ သမး အပါအ၀င တျခားမနးမပ ၂၀ ေလာကက ကက ၂၀ ေလာက အကြာလျမငကြငးတြင အစလက မဒမးကင၊ သ႔သမးႏင တျခား ၁၀ ဥး ေလာကက အနးရ စစစခနးထ ေခၚကာ ၂ ရကၾကာ အစလက မဒမးကင။

၃၀ မ၊ ၃၀ ဆစဒဖါရာ (ၿမ႕မ ကညငတနး) ေမာငေတာၿမ႕

ၾသဂတလ ေနာငးပငး ၂၀၁၇

၀မးကြအမက စစသားတစက ဖမးၿပး အနးရ အမထတြငအစလကမဒမးကငသညကျမင၊သမက လညး စစသား၅ ေယာကက ကေလး ၃ ေယာက ေရ႕တြင အစလက မဒမးကင။ လကက ဓါးထးခရ၊ သ႕၀မးကြ အမႏင ခငပြနးအေလာငး ကျမငရ၊၀မးကြ အမ၏ အဂၤါတြင အတႏငဆ႔ ထားသည။

၃၁ မ၊ ၃၁ ဆစဒ ဖါရာ (ၿမ႕မ ကညငတနး) ေမာငေတာၿမ႕

ၾသဂတလ ေနာငးပငး ၂၀၁၇

စစသား ၃ ေယာက အမထလာၿပး ေန႔ခငးတြင သ႔ကေလး ၂ ေယာကေရ႕၌ မဒမးကင၊ ေသနတ ဒငႏင အရကခရ

၃၂ မ၊ ၄၀ ဆစဒဖါရာ (ၿမ႕မ ကညငတနး) ေမာငေတာၿမ႕

ၾသဂတလ ေနာငးပငး ၂၀၁၇

အမနးခငး တစဥးက စစသားမား မဒမးကငေနသညကျမင၊ သမႏင ခငပြနးက ဓါးႏင ထးသတ၊ အေလာငးက မးရႈ႕။

၃၃ မ၊ ၁၅ ဟာဒရဘးလ (ေညာငေခာငး) ေမာငေတာ ေတာင

ၾသဂတလ ေႏာငးပငး၊ စကတငဘာ ဥးပငး

ရြာအတကခရစဥ မဘမား ေသနတမန ေသဆး၊ စစသားႏင ရဟငဂာ မဟတသတ႔က ေယာကား မနးမခြ၊ ကယေပၚ ရာေဖြ လယက၊ ႏ႔ႏင အဂၤါက ႏႈက

၃၄ မ၊ ၃၀ ခနးကလ၊ ေမာငေတာေတာင

စကတငဘာ ၁၊ ၂၀၁၇

ရြာအတကခရစဥ ေဆြမး ၁၈၊ ၂၀၊ ၂၀ ႏစရ ၃ဥး အပါအ၀င

Page 53: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 47

အမးသမး ၇ ဥး အစလက မဒမးကငခရသညကျမင၊ ရြာသား မားက လမးေဘးတြင အဓမၼ စထား။

၃၅ မ၊ ၃၀ ဇလာပါရာ ၊ ေမာငေတာၿမ႕ အေရ႕

စကတငဘာ လလယ၊ ၂၀၁၇

ကားမားႏင စစသားရာခလာ၊ ရြာသားေတြက ပစ၊ အမေတြက မးရႈ႕၊ သ႕အမႏင တမအသက ၂၂၊ ၁၇၊ ၁၃ တ႔ က မဒမးကင ၊ အရငလတ လတ မးရႈ႕၊ ၆ ႏစ အရြယသား ရငဘတတြင ေသနတဒဏရာ ျပငးထနစြာရ။

၃၆ ကား၊ ၆၀

ဇလာပါရာ ေမာငေတာၿမ႕ အေရ႕

စကတငဘာ လလယ ၂၀၁၇ ခ

စကတငဘာ လလယတြင ဘးသးေတာငရတပမာ ဟာလ (တပမငးေခာငး) မ အမးသမး ၂ ဥး ဇလာပါရာကလာ၊ဘရရဇ ေတာငၾကားလမး မေရာကမ စစသား မားကဖမး၊ အမးသမး တစဥးတြငပါသည ကေလး ၂ ဥး က သတ၊ စစစခနးတြင ထအမး သမး ႏစဥးလးက ၆ ရကၾကာ မဒမးကင၊ တစဥးက ဓါးန႔ ထး၊ ေနာကေန႔ ဇလာပါရာ အေရာက တြင ဓါးဒဏရာျဖငဆး။

Page 54: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

48 မဒမးကငမန႔

ေနာကဆကတြ (၂) ေမာငေတာေျမာကဘက တလတလရြာမ အသက ၂၀ ရ မဒမးကငခရၿပး လြတေျမာကလာသ၏ ထြကဆခက။

“ျဖစတေန႔က ၂၀၁၇ ခႏစ ၾသဂတလ ၃၀ ရကေန႕မာပါ။ နနက ၈ နာရမာ ပစခတသေတြ ၾကားရတယ။ ကမတ႔အားလး အျပငထြကၿပး ဘာေတြျဖစေနတာလညး ၾကညၾကတယ။ တျခားရြာ ဒလတလက လေတြ ေျပးလာၾကတယ။ သတ႔ေနာကက စစတပက လကလာ တယ။ စစသားေတြက အမားႀကး ၄၀၀ - ၅၀၀ ေလာကရမယ။

ကမတ႔လညး ေၾကာကလာတယ၊ ကမလညး တႏစန႔ ၄ လသာရေသးတ သမးေလးက ခလကတယ။ ေယာငးမျဖစတ “ေဂ” န႔အတေျပးတာဘ၊ သက ကယ၀န ၈ လန႔။ သက ေယာကၡမ အမရ ၁၆ ႏစအရြယ ေခာတ သ႔ညမဆက လာလညတာ။ ကမေမာင ၃ ေယာက (အသက ၁၂၊ ၈၊ ၆ ႏစ)၊ ေယာကၡမႏင ေယာကၡထး ျမစရတရြာ တျခားဘကက ေျပးၾက တယ။ ဒါေပမ စစတပက မေရာငႏငဘး။ သတ႔ ေသနတန႔ ပစေနတယ၊ လေတြ အမားႀကး လညး လကကနတယ။ လနညးနညးသာ ျမစထ ခနဆငးႏငတယ။ သတ႔လညး မလြတပါ ဘး ေသကနတာပါဘ။ တဘကကမးေရာကတ သေတြကလညး ေျမႀကးေပၚ ၀ပေနရတယ။ စစတပကလာၿပး ဓါးႀကးေတြန႔ ထးသတၾကတယ။ ပစသတတယ၊ သဒတန႔ ရကတယ။ ကမေဘးမာက ေယာကၼမ၊ ထးႏင ဂဏသေရရ လတစေယာက။ သတ႔က ၀ပေနတာ သတ႔က ဓါးရည ႏငခတသတ လကတယ။

စစတပက ေန႔လညအထ လေတြက သတေနတယ။ ရဟတယာဥ တစစး ရခငရြာ (တလ တလ (မငးႀကး) မာဆငးတယ။ ရခငလငယတခ႕ သတပကလးေတြန႔လာၿပး ကငးႀကး ၃ ခက တးတယ။ အေလာငးေတြက ကငးေတြထထည ဓါတဆျဖနးၿပး သတပကလးန႔ မးရႈ ႕ တယ။ ကငးထမာ မေသေသးတ ကေလးေတြက ျမငရတယ။ သတ႔က မ ယၿပး ဓါးန႕ ခတသတလကတယ။ ကငးေတြေပၚ အရြကန႔ ေျမႀကး ကလကတယ။

အမးသမးေတြက ခြထတလကတယ။ မေသေသးတ လ ၅ ေယာကကေတြ႔ေတာ ပစသတ လကတယ။ အေမရငခြငထက ကေလးေတြအားလးက ဆြယလႊငပစၿပး သတတယ။ ကေလးမားက မသတမ မခငန႔ ခြလကတယ။ သတ႔ကမဆလာတာကျမငတယ။ ကမ ကေလးက သတေတာမယ ဆတာသတယ။ အသကရေတာငရပသြားတယ။ ကမေရ႕ ပစခၿပး သတလကတယ။ ကမဆကယေတာ ကေလးက ငေနတယ။

ကေလးေတြ အမားႀကး တခ႕ ၁ ႏစ - ၂ ႏစမ ၃ ႏစအရြယတ႔က ေျမေပၚ လႊငပစတယ။ တခ႕ကေလးေတြက စစသားေတြက စစဖနပေတြန႔ နငးသတတာက ေတြ႕ရတယ။

အေမေတြက တခါထပခြၿပး ေရကနႀကးထမာ ရပခငထားတယ။ အနညးစက အမထေခၚ

Page 55: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

မဒမးကငမန႔ 49

သြားတယ။ကမက ရပေနတ မနးကေလးေတြရ႕ ေနာကက ေရႊ႕လကတယ။ ေဘးမာ စစသားေတြ အမးသမးေတြက မဒမးကငေနတာ၊ ကနေကာကေနတာ၊ သတေနတာ ျမငရတယ။ ရငသားေတြက လးျဖတတာ၊ မနးမအဂၤါက လးျဖတတာလညးျမငရတယ။

စစသား ၈ ေယာက ၁၀ ေယာက အပစက မဒမးကငတာ သတတာက လပတယ။ တစက ကမတ႔က အမတခထ အတငးေခၚသြားတယ။ ကမညမ အပန႔ ေယာကၡမက ကမတ႔ ေရ႕မာပင အစလက မဒမးကငတယ။ ကမညက ငေနတယ၊ ေအာေနတယ။ ေနာကေတာအသမၾကားရေတာဘး၊ သတ႔ သ႔က သတလကၿပး၊ ေနာကေတာ ကမန႔ ကယ၀န ၈ လ ရတ “ေဂ” က လာဆြတယ။ သတ႔ လပခငသလ လပၾကတယ။ ကမတ႔လညး ရနးကနရငး ေအာေနတယ။ သဒတန႔ ကမတ႔က ရကတယ။ ကမ သတေမသြားတယ။

ကမသတရလာေတာ အမက မးေလာငေနၿပ၊ မသားစ အေလာငးေတြလညး မးေလာင ေနၿပ၊ ထြကဖ႔လမးရာတယ၊ မေတြ႕။ ရတတရက ညမ “ေဂ” က ၀ါးထရက ကနၿပးဖကေတာ ပကသြားလ႔ ေျပးထြကလာရတယ။ ေနာကက ျပနမၾကညေတာဘး၊ ႏစေယာကစလး ကယလးတးႏင၊ ေခါငးက နားေနေတာ သပမစဥးစားႏငဘး။ လကကလညး မးေလာငတ တးဖမလ႔ နာေနတယ။ ထရပကတာေတြ႕ေတာ ေျပးထြကလကတနး လကက တစေယာကေယာကက ဆြတာ၊ ၾကညလကေတာ ၈ ႏစအရြယ ေမာငေလး ျဖစေနတယ။ သ႕ကလညး မဆြႏငဘး၊ အ၀တပါရငေတာ သက အ၀တန႕ ဆြလကႏငမာ အခေတာ ကမက လးတး၊ မးေဘးက လြတေအာင ေျပးရတယ။ သ႕က မဆြႏငဘး၊ သ႕ခမာ တျခား မသားစ၀ငေတြလဘ မးေလာငေသဆးခရတယ။

ကမလညးအနးနားက ၿခစညးရးက ေကာၿပး အမၿခထ ေျပးၿပး ၿခစညးရးေနာကမာ ပနးေန တယ။ ကမ ညမ “ေဂ” လညး အနားမာ ပနးေနတယ။ ညသနးေခါငအထ ပနးေနတယ။ စစသားေတြ ေရခးတာ၊ သတ႔ လကနကေတြက ေဆးေၾကာတာျမငေနရတယ။ အသ မၾကားေတာမ လမးအတငး သြားၾကတယ။ ျမစက ေရာကတယ။ ေရထမာ အေလာငးေတြ အမားႀကးက ေတြ႕တယ။ ကမးေပၚမာလညး ရတယ။ တခ႕အေလာငးေတြက နငးၿပး ေလာကလာခရတယ။

ေသတာပကတလးထမာ ေယာကားလခည တစထည ေတြ႕ရလ႔ ႏစပငးပငးၿပး ကယက ဖးရတယ။ ေနာကရြာတရြာက ေရာကတယ၊ “ေဂ” ေယာကားရ႕ အမရတရြာ၊ ဘယသမ မရ၊ အားလး ဟာလာဟငးလငး ျဖစေနတယ၊ အမေတြလညး မးေလာငေနတယ။ တေလး တလးထမာ အစာမရ အ၀တမရဘ တညလးေနရတယ။ ကယေတြကလညး နာကငေန၊ ျခငကလညးကကေတာ အပမရဘး။ မနကကေတာ လကကငဖနးေခၚသ ၾကားရသည။ လတစေယာကကလညး ဖနးက ေျပာေနသည။ ကမတ႔ အမေရ႕ ထြကၾကညေတာ ေခြး ၂ ေကာငက ေဟာငၿပး ကမတ႔က ၀ငးထားသည။ ထလထြကလာလ႔ကမက “ေကးဇးျပၿပး ကမတ႔က မၾကညပါန႕၊ ကမတ႔မာ ၀တစရာမရလ႔ အ၀တရရငေပးပါ၊” လ႔ေတာငးရတယ။

Page 56: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

50 မဒမးကငမန႔

ဒလနမညက “တ” ပါ။ အသက ၄၀၊ ကေလး ၂ ေယာကအေဖ။ သက ေတာထမာ ပနးေန တာ။ ရြာက ျပနလာေတာ ဘယသမ မရေတာဘး။ သက ကမတ႔က စားစရာေပးၿပး သက “ဒမာ ေစာငေန၊ အျပငထြကၿပး ကၽြနေတာ မသားစသြားရာလကဥးမယ”။ ကမတ႔လညး ငယၿပး “ ကမတ႔ပါ ေခၚသြားပါ။ ေသရငလညး အတတ ေသပါေစ။” လ႔ေျပာရတယ။

သက - ဒမာဘေစာငပါ။ ဒဏရာေတြန႔ သ႔မသားစ ရာလ႔ မျဖစႏငဘးတ။ ကမတ႔ ေစာငေန ခတယ။ နာရအနညးငယၾကာေတာ သျပနေရာကလာတယ။သ႕မသားစ တစေယာကမ မေတြ႕ခ၊ သက ေနရာေရႊ႕မ ေကာငးမယ အႀကျပလ႔ သန႔ ကမတ႔ခရးစထြကၾကတယ။

ကမတ႔ တစရြာ၀င တစရြာထြက ၃ ရကၾကာ ခရးသြားၾကတယ။ တတယရြာမာ နားတယ။ ရြာေတြထမာ လသမေတြ႕ရဘး။ ရြာေတြက ဟာလာဟငးလငး၊ အကးအပက၊ မးေလာင အမမားသာ ေတြ႕ရတယ။ ပတေစာနေနတ အေလာငးေတြ ေတြ႕ရတယ။ ရြာေဘးလမးေတြ က ကမတ႔သြားၾကတယ။ တတယေျမာကရြာမာ လတစေယာကက ေတြ႕ရတယ။ သက အကအညေတာငးတယ။ သက ဒမာ ခေနသျဖစတယ။သက ကမတ႔ သ႔မသားစႏငေနႏင ေၾကာငး ေျပာတယ။ သ႔အေမက ကမတ႔က ေရခးဖ႔ ကညတယ။ အစားအစာ ေပးတယ။ ကမသြားေတြက နာေနလ႔ မ၀ါးႏငဘး။ မကႏာတခလးမာ ဒဏရာေတြ ရေနတယ။ “ေဂ” လညး ဒဏရာေတြႏင၊ ကမတ႔ ႏစေယာကလး ေခါငးက သဒတျဖင အရကခထားရေတာ ေသြးေတြ ေတာေတာထြကသြားသည။

အမးသား ၂ ေယာက၏ အကအညန႔ မရစခမရြာရ ရဟငဂာ ဆရာ၀နထ ေရာကသြား တယ။ သက ကမတ႔ေခါငးက အနာေတြက ခပေပးၿပး ကမတ႔က ၾကညရႈမညသရလား ေမးတယ။ ကမတ႔ မရဘး ၊ အားလးေသဆးကနေၾကာငးေျပာျပလကတယ။ သက ကမတ႔ က ဓါတပရကၿပး ေဖစဘတေပၚ တငလကတယ။ လတစေယာကက သဟာ ကမဥးေလး ျဖစေၾကာငး၊ ကမေယာကားလညး အသကရငလကရေၾကာငး အေၾကာငးျပနတယ။ လေတြ ျမစထခနခတနးက ကမေယာကားႏင ၄ - ၅ ေယာကမာ ကေကာငးလ႔ ပနးေန ႏငခတယ။ ညသနးေခါငအခနတြင သလာေခၚတယ။ ကညသတ႔ကလညး ငါးရမးရတယ။ ငါးရမးခ ၆၀၀၀၀ ကပက သမားဆက ေခးလာရတယ။

မနကမာ နတျမစကမးက ေရာကတယ။ အဒကမ ေလစးၿပး ဘဂၤါလားေဒရက မနက ၁၁ မာ ေရာကတယ။ MSF ေဆးခနးက လေတြက လကျပၾကတယ။ ေဆးရမာ တပတေနၿပး ေနာက ရပကြကထက အမ တစအမမာ ၃ ရကေနတယ။ ေနာက ကတပေလာင ဒကၡသည စခနးတြင ခလလကတယ။ ရက ၂၀ ေျမာကေန႔မာ “ေဂ”က ေဆးရမာ သမးေလးေမြးသည။ “ေဂ” ၏ ခငပြနးက တလတလ (မငးႀကး) အစလကလသတပြတြင ပါသြားတယ။ ထသတငးက “ ေဂ” က ေဆးရ မာ ရတနး ၾကားရတာ။”

Page 57: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး
Page 58: rk'drf;usifhrdef@ · လွီးျဖတ္ျခင္းတို႔မွာ (၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္) အထူး

www.kaladanpress.orgwww.kaladanpress.com

ukvm;wef owif;uGef,ufyxrqkH; &kd[if*sm owif;at*sifpD (2001 ckESpfwGif wnfaxmifonf)