|| శ్ర ీ||

అథ శ్ర ీత్రివిక్మీపండితాచార్యసుత శ్ర ీనారాయణపండితాచార్యవిర్చితః

|| శ్ర ీమధ్వవిజయః ||

౬. షష ఠః సర్గః

ఐతరేయమథ క ంచన సూక్తం సూచయన్ సదసి తత ిగరిష ఠః |

శ్రీతుమిచఛత్ర సభా భగవద్యః సూక్తభావమిత్ర తావదువాచ || ౬.౧ ||

వర్ణసౌష ఠవగరిష ఠమతూర్ణం తుల్యమాతమిత్రమాతసిుల్్ష్మ |

వయయడ హృజజల్ద ఘోషమముష్యయ చాార్ణం విదధ్దభయధితార్థమ్ ||

౬.౨ ||

ల్్ణాన్వవతతయా వచనేఽసిష్మన్ దేవతాగుర్ుమసావత్రశ్ేతే |

మానమితయపి విధాయ ధియా తే తత్తత తు సూక్తమపరార్థమవోచన్ ||

౬.౩ ||

సాయత్త తథేతథమపి సంభవితాఽర్థః తయిర్థతాం శీ్రత్రషు వితత దశ్ార్థమ్ |

భార్తం నను శతార్థమపి సాయద్ వ ైష ణవం పదసహసతియం హి || ౬.౪ ||

ఇతుయదీర్యత్ర విసతృతచితేత భూసురా ఇహ జిగషీవ ఏనమ్ |

1

www.yous

igma.c

om

ఊచుర్ర్థశతక్ం హరినామానం వర్ణయతామిత్ర సహాసముఖాసత త || ౬.౫ ||

వర్ణయామి తదహం సక్ల్ం వః సౌష ఠవాదను వదంతు భవంతః |

తం వదంతమిత్ర తేఽథ వదంతో బాఢమితయత్రదృఢోదయమమాప ః ||

౬.౬ ||

పతియయపకి్ృత్రసంగమభంగీం శబదశ్ాసతరవిహతాంపతి్రదర్్య |

శ్రదధధీః శీ్రత్రశిర్ః శతసిదధా న్ అభయధాత్త సపది విశవపదార్థన్ || ౬.౭ ||

యావదర్థశతక్ం న విశంక్ః సంతతోక తక్ృదపయప ర్దేషః |

వరిణతావధ్ృత్ర దుర్బల్ చితతా ః తావదాక్ుల్హృదో హయభవంసత త || ౬.౮ ||

సాంగవేదచతురా ఇత్రహాసత శిక్షితాః సుబహవోఽపయత్రధ్ృష్టా ః |

న ైతదీరితమహో జగృహుసత త విశవసం్యపయోఽంంధ్ుగణా వా || ౬.౯ ||

దేవతాసవసుల్భ పతి్రభా తే మానుషతషు చపల్ేషు క్థా కా |

క్షామయ సౌమయ సక్ల్జఞ నమసత త తే బుివంత ఇత్ర తం క ల్ నేముః || ౬.౧౦

||

2

www.yous

igma.c

om

వేదశ్ాసతరచతురహ రిహ విదాయవితతలిప ుభిర్వాపతమశ్ేష ైః |

ప్ాిప కేర్ళసుమండల్జాత ైః అనయదాయతనమాయతచేతాః || ౬.౧౧ ||

తర్కతంతకి్ుశల్ానపి ప ంసః చర్కరీత్ర బత సయఽయమమానాన్ |

మానమానమయతీహ క్థం నో న ైష మండల్భువాం సమితానామ్ ||

౬.౧౨ ||

మంతయింత ఇత్ర తే దివజవరాయః అనయదేశజముఖసతమపృచాన్ |

సదదదాదదసుశంసనన్వందాకారిసూక్తగతమర్థముపతతయ || ౬.౧౩ ||

తం సుుటం పకి్థయన్ స పృణీయాచాబదమూల్మవదత్త పృణ

ధ్తుమ్ |

తం జిగీషుమథ విపమిదః పరిధాతుమేష న్వగదంతమువాచ || ౬.౧౪ ||

ప్ాిదిభేదమవిదన్ గుణయ తవం మూఢ ప్ాంసుషు లిఖన్ లిపిసంఘమ్

|

భతుయన్వనత్ర జహాస సుహాసయ మతురాక్ుల్ధియో జడయన్ సః ||

౬.౧౫ ||

3

www.yous

igma.c

om

తత్త పసింగబల్తోఽఖిల్విదాయప్ాటవం పృథః హృదః పతి్రబుదధయ |

ఆనమన్ సబహుమానమమీ తం యం నమంత్ర క ల్ నాక న్వకాయాః ||

౬.౧౬ ||

క్నయకాదృతసురేందవిప ః శ్రదీానవాచివర్సూక్తహృదుకతత |

క్ుతచిిత్త సదసి తావదప్ాల్ా కీరితతాఽత్రతర్ుణతీయయమూచే || ౬.౧౭ ||

శివత్రిణీ భవత్ర తతపదవాచేయతాయగీహేణ వదతోఽవిదుష్యఽత ి|

క్శిాదేషయత్ర విపశిాదిహ ైనం పృచఛతతేయయమగచఛదథోకాత ా || ౬.౧౮ ||

దేశమేనమచిరాదుపయాతః తాదృశ్ాక్ృత్రర్హో క్ృతబుదిధః |

తాంసతథాఽభయధిత తతపదభావం సూరిమౌలిమణినాఽత ియథోచే ||

౬.౧౯ ||

కేవల్ం న సక్ల్ాః శీ్రత్రవిదాయః మానపయర్వక్సమసతగిరోఽసయ |

అపయనాగతగతపతి్రపత్రతం శదీ్ దధ్ుః పృథల్చేతస ఏత ే|| ౬.౨౦ ||

యదయదేవ సపద ిపకి్ృతం సాయత్త తతతదేష యదవేదఖల్ం చ |

4

www.yous

igma.c

om

సర్వదా సదసి సర్వబుధానాం సర్వవిదయత్రరిత్ర పథిితోఽభూత్త || ౬.౨౧ ||

అపయిాతమపి దేశమశ్ేషం వాయనశ్ే సుజనకహ ర్వబంధ్ుః |

పయర్ణదృక్ పతితయా న్వజకీరతా య పయర్ణచంద ిఇవ చందికి్యాఽల్మ్ ||

౬.౨౨ ||

సుందరేషు సుర్మందిర్వృందేషివందిరార్మణవందనక్ృతయమ్ |

ఆచర్ననసుచిరాత్త సువిచారో ర్ూపయపరఠపత్రమాప ముక్ుందమ్ || ౬.౨౩

||

భూసుర్పవిర్బుదిధసమృదిధవయక్తయుక్తవప షం ర్ుచిరాంగీమ్ |

సూతదీిపతమణిమాలిక్యాఽల్ం భూషితాం భవనభూషణభతామ్ ||

౬.౨౪ ||

ప్ాదసుందర్పదక్మీభావ ైః భాసితాంపకి్టవర్ణగుణాఢాయమ్ |

భార్తోతతమభృతామనుర్ూప్ాచాఛదనాం సమధిక్సవర్ శ్రభమ్ || ౬.౨౫

||

5

www.yous

igma.c

om

రాజసూయముఖసనష్మఖవృతతా ం వాసుదేవగుణన్వషి ఠతభావామ్ |

సర్వధ్ర్ష్మపరిశి్ణదక్షాం వందితాం జనతయా జననీవత్త || ౬.౨౬ ||

మౌలిసంగీహవిక్ర్షణదూనాం మాయినా సదసి దుష టజనేన |

నాయయమార్గమపహాయ మహాంతం సతవశవర్తవమపి సాధ్యతాఽల్మ్

|| ౬.౨౭ ||

సజజన ైః క్త్రపయి ైర్త్రదీన ైః చాలిత ైః క్లిబల్ాచఛభమారగా త్త |

అప యపతక్షతివిక్ర్షణదుఃఖాం సాత్రశ్రక్మపి కహ శాన దృష్టా మ్ || ౬.౨౮ ||

వాసుదేవ ధ్ర్ణీధ్ర్ నాథేతుయచాకహ ర్పి ముహుః పవిదంతీమ్ |

పయర్ణసదుగ ణమజం గతదోషం బిభతిీం హృది వివిక్తమశ్ేష్ాత్త || ౬.౨౯ ||

వార్యతాం బుధ్జన ైర్నను హాహా న ైష ధ్ర్ష్మ ఇత్ర చాభిదధ్నామ్ |

క్ృష ణల్ాళితతమామనవదాయం అపయననయశర్ణాం శర్ణోతాకమ్ || ౬.౩౦

||

వేదిజామివ ప రా భర్తాగీయః స సవయం శీ్రత్రతత్రం ఖల్ు దృష్టా ా |

ప ష టబుదిధర్క్రోత్త క్ర్ుణాబిధః దుష టప్దమనసి థర్సంధామ్ || ౬.౩౧ ||

6

www.yous

igma.c

om

అవయయం సతతమప యపభకాత య వితతమగీయమివ దూర్యియాసుః |

జాయయసత సగుర్వే హరిగీతాభాషయమేష విర్చయయ తదాఽదాత్త || ౬.౩౨ ||

హేతువాదిన్వ విశంక్టబుదధధ తీర్థమర్థయత్ర గంతుమనుజఞా మ్ |

తాం దిదేశ ప ర్ుష్యతతమతీర్థః చింతయన్ స ప ర్ుష్యతతమ ర్క్షామ్ ||

౬.౩౩ ||

నీర్జా మల్యమండల్వృతతా య శ్ాాఘతిో భువి సదాళయనుయాతః |

సాధ్ుప్ాంథపరితాపమప్ాసయనుతతరాం దిశమయానష్మర్ుదంశః || ౬.౩౪ ||

బుదిధశ్రదిధక్ర్గోన్వక్రాఢయం తీర్థజాతముభయం చ ధ్ర్ణాయమ్ |

ఆతష్మమజజనత ఏవ న్వకామం పర్యశ్రధ్యదమందమనీషః || ౬.౩౫ ||

వాసుదేవపదసంతతసంగీ తేజసాఽపయల్మధ్ః క్ృతశర్వః |

అతయవర్తత న్వతాంతమథాసౌ గాంగమోఘమఘనాశనకీరితః || ౬.౩౬ ||

తత ితత ిస జగతతరయచితంి క్ర్ష్మ శర్ష్మదమనుసష్మృత్రమాతాిత్త |

7

www.yous

igma.c

om

సంచర్న్ విదధ్దాప నరాణాం గోచర్ం బదరికాశమీప్ార్్ామ్ || ౬.౩౭ ||

మండయన్ భర్తఖండమఖండం నాదరిాయణపదోఽత ిపరో యః |

తం నమన్ పచిుర్ధీర్హరిగీతాభాషయమార్పయదుప్ాయనమస ైష్మ || ౬.౩౮ ||

పరితయిఽేసయ ప ర్తో వర్భాషయం వాచయన్ స జనతామపసార్య |

వచిష్మ శక తత ఉర్ుక్మీగీతాభష్ాయమితయక్థయత్త ప ర్ుసంఖయః || ౬.౩౯ ||

ఏతదర్థమత్రసూ్ష్మమపి తవం శక్త ఏవ న యదాతథ సమసతమ్ |

తేన ల్ేశత ఇతీహ పదం సాయద్ ఇతయగదయత జగజజనకేన || ౬.౪౦ ||

తేన తత్రవచనే విహతేఽల్ం శ్రశీ్రవ ః ప్ాిశయితా అపి శిష్ాయః |

ఉచయతామిత్ర ముహుః సపృథివాయసాుల్నం పదమహో హరిణోక్తమ్ ||

౬.౪౧ ||

శబదభేదమవధ్ర్య తమరాాసన్వనషణణవప షః పర్మసయ |

తసయ భావవిదమందమనీషః ప్యిత్రథతః పవిచనం వయధిత భైయః || ౬.౪౨ ||

మజజనం వయధిత శ్రతళగంగావారి న్వతయమర్ుణోదయకాల్ే |

8

www.yous

igma.c

om

యత్త సపృశంత్ర న నరా హిమభీతా అంశ ఏష పృషతామధిపసయ || ౬.౪౩

||

కాష ఠమౌనమదధాదుపవాసం శ్రదధమపయక్ృత శ్రదధ హృదిచఛన్ |

న్వతయతుష టహరితోషవిశ్ేషం చింతయన్ పభిుమనంతమఠాంతః || || ౬.౪౪

||

ప ై రర్యత్త సవచర్ణే ర్తచితతం మధ్వమత ిదినమండల్మేనమ్ |

సావశమీోపగమనాయ ముక్ుందో దీపి తదృషి టవిదితాగత్రర్న ైయః || ౬.౪౫ ||

నక్తమేవ భగవతుయపయాతే ప్యిదితే సత్ర సహసమిరీచధ |

మౌనవానలిఖదుతతమచితతః శిషయశి్ణపర్ః క్ర్ుణావాన్ || ౬.౪౬ ||

నేదృశం సథళమల్ం శమల్ఘనం నాసయ తీర్థసలిల్సయ సమం వాః |

నాసష్మదుక తసదృశం హితర్ూపం నాసి త విషుణ సదృశం నను ద ైవమ్ || ౬.౪౭

||

యాత్ర తావదధ్ున ైవ జనోఽయం వాయసర్ూపమజితం పదిిదృక్షః |

ఆవజిేదిహ న వా స హి వేద సవసి త వోఽసి తా త్ర యయావథ మధ్వః ||

9

www.yous

igma.c

om

౬.౪౮ ||

నాథ నాథ బత నోఽత ివినాథాన్ మా తయజోర్ుక్ర్ుణో భగవంసతా మ్ |

నోదితం సష్మృతమపరత్ర హి శిష ైయః సావమినోఽభిమతభంగభయిేన || ౬.౪౯

||

సదుగ రోర్న విర్హం సహమానః సతయతీర్థయత్రర్నవగమత్త తమ్ |

యసి తరవార్మితరాసుతశ్ాఖాసవర్థమగీయమాశృణోత్త ప ర్ుసంఖాయత్త ||

౬.౫౦ ||

దుర్గమార్గగతమపయనుధ్వన్ నాఽప సయఽయమర్ుణీభవతీనే |

లీల్యా సజవమాక్మీమాణం వాయశయీాంతర్సుదూర్శిల్ాసు || ౬.౫౧

||

ఆన్వవృతతవప ష్ా గుర్ుణాఽఽరాత్త ప్ాణినా హయభినయిేన సునుననః |

తసితధీర్త్రయయత స ముహూరతా త్త తదిదనోపగతమార్గమశ్ేషమ్ || ౬.౫౨

||

ఆశమీ ేన్వజజనాన్వహ దృష్టా ా తం పసిాదమహిమానమముషయ |

10

www.yous

igma.c

om

ప్యిచయ తత్లవనమపయత్రచితంి తసయ త ైః సహ సదాఽసష్మర్దేషః || ౬.౫౩ ||

వానరేంద ిఇవ వాయుజవోఽసౌ భీమసతన ఇవ దానవభీమః |

ఉల్లా్ాస గిరిప ంగవశృంగే స వజిన్ వజిననాశననామా || ౬.౫౪ ||

బహుసతతా గణం సవిక్ం సమహావిషమో్మహాహిమవంతమయమ్ |

విషమో్మహాహిమవంతమయన్ నగమ ై్త ఫ ల్దాృగసతభయః ||

౬.౫౫ ||

సుహసితక్మల్ాక్రోపగూఢం సుజనసుఖార్థమనంతభోగశయయమ్ |

విక్సితసుమనోఘటాగముచాం మర్తక్ర్తనమయసథల్ాగీయశ్రభమ్ ||

౬.౫౬ ||

ప్ాదోప్ాంతనమనష్మహామున్వగణం హేమపదీిప్తా ంబర్ం

శ్రమీదతినక్ల్ాపమగీయక్టకహ రివభాిజితం హాటకహ ః |

దృష్టా ాతం ధ్ర్ణీధ్ర్ం సువనమాల్ోల్ాాసినం సుందర్ం

సావనందాక్ృత్రమసష్మర్నుష్మర్రిప ం సావనందతీర్థసతదా || ౬.౫౭ ||

|| ఇత్ర శ్రమీతకవిక్ుల్త్రల్క్ త్రివిక్మీపండితాచార్యసుత

11

www.yous

igma.c

om

నారాయణపండితాచార్యవిర్చితే శ్రమీధ్వవిజయిే

ఆనందాంక తే షష ఠః సర్గః ||

12

www.yous

igma.c

om