कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

कोण तुजसम स ांग

नांदिनी नीळकां ठ िशेमुख

ई

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

कोण तुजसम स ांग

(kon tujsam saang)

लेहखक :- नांदिनी िेशमुख

nandini.deshmukh@gmail.com

9004094617

प्रक शक: ई-स हित्य प्रहतष्ठ न

वेब: www.esahity.com

ईमेल esahity@gmail.com

प्रक शन : २८ फ़ेब्रवु री २०१५

©esahity Pratishthan®2015

य पुस्तक तील लखेन चे सवव िक्क

लेहखकेकड े सुरहित असून

पुस्तक चे ककव त्य तील अांश चे

पुनमुवद्रण ककव रुप ांतर

करण्य स ठी लेहखकेची परव नगी

घेणे आवश्यक आि.े तस ेन केल्य स

क यिशेीर क रव ई िोऊ शकते.

हवन मूल्य हवतरण स ठी उपलब्ध.

आपले व चून झ ल्य वर आपण िे

फ़ॉरवडव करू शकत .

ि े ई पुस्तक वेबस ईटवर ठेवण्य पुवी

ककव व चन व्यहतररक्त कोणत िी व पर

करण्य पुवी ई-स हित्य प्रहतष्ठ नची

परव नगी घेणे आवश्यक आि.े

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

िी एक ांदकक …

“जय ांच्य आहशव वि ने म झ े आयुष्य

समृध्ि झ ले ते म झे परमपूजय गुरुवयव कै .

रांगन थ मि र ज कां ध रकर य ांच्य चरणी”

आिरपुववक अपवण

नांदिनी िशेमुख

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

एक ांदकक

कोण तजुसम स ांग...

लहेखक :- नांदिनी िशेमखु

nandini.deshmukh @gmail.com

य एक ांदककेचे पूणव अहधक र लेहखकेच्य स्व धीन आिते. य एक ांदककेच प्रयोग

कर वय च असल्य स लखेी परव नगी घेणे आवश्यक आि.े

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

तुमच्य स रख्य तुम्िीच

(पडि उघडतो तेव्ि रांगमांच वर न्य यिवेतेने आयोहजत केलेल्य खलु्य चच व सत्र चे िषृ्य

दिसते आि.े मध्यभ गी एक ख स आसन न्य यिवेतेस ठी ठेवलेले आि े .

न्य यिवेतेच्य समोर असलले्य मेज वर क िी क गि, पेन, एक छोट स

फ्ल वरपॉट आि.े त्य िॉलल स जेशी सज वट. त्य टेबलखुचीच्य िोन्िी

ब जूल तीन तीन आसने चच वसत्र स ठी येण ऱ्य लोक ांस ठी ठेवललेी आिते.

त्य वर सि हिय बसलेल्य आिते. न्य यिवेतेची खुची ररक मी आि े. त्य

सि खुच्य ांवर बसलले्य सि हिय ख लीलप्रम णे

कुां ती:- वय वरे्ष स ठ. केस थोड े प ांढरे . प ांढरी स डी, प ांढर ब्ल उज. गळ्य त

मोत्य ची म ळ.

ग ांध री:- र णीच वेर्ष . वय वर्ष ेस ठच्य आसप स. डोळ्य ल पट्टी.

द्रौपिी:- वय वरे्ष ४५. मोकळे केस. र णीच वेर्ष.

सीत :- वय वरे्ष २५ ते ३०. वनव स त, ऋर्षीमुनींच्य आश्रम त

असत ांन असतो तस वेर्ष. भगवी वि,े क न त कणवफुल,े

डोक्य वर फुल ांच्य म ळ .

अहिल्य :- अक ली पोक्तपण आललेी . ऋर्षीपत्नीच वेर्ष . गळ्य त

रुद्र ि ांची म ळ . अांग वर प ांढरे भस्म चे पटे्ट. सीत व

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

अहिल्य िोघींच वेर्ष स रख असल तरी िोघींचे वेगळेपण

उठून दिसल ेप हिजे.

मांिोिरी:- वय वरे्ष च ळीस . र णील स जेल अस वेर्ष . भरजरी स डी

ि हगने .

(पडि िळूिळू वर ज तो तस रांगमांच वर उजेड पसरत ज तो. पडि पूणवपणे वर

गेल्य नांतर सव ांचे चेिरे स्पष्ट दिस ू ल गत त . न्य यिवेतेच्य एक ब जूल

सीत , अहिल्य आहण मांिोिरी बसल्य आिते तर िसुऱ्य ब जूल कुां ती,

ग ांध री आहण द्रौपिी बसल्य आिते. पडि पणूव वर गेल्य नांतर त्य चवेळी

पडद्य म गून एक ध्वनी प्रिेपण केल ेज ते .

‘स वध न ...स वध न ... िोहशय र .. न्य यिवेतेचे आगमन िोत आि े िो.. . न्य यिवेतेने

ख स हिय ांस ठी बोल वलेल्य य खुल्य चच व सत्र त सिभ गी िोण्य स ठी

आलेल्य आपण सव ांचे स्व गत असो. स वध न, िोहशय र न्य यिवेतेचे

आगमन िोत आि े िो.... ि े व क्य सांपत सांपत च न्य यिवेतेच रांगमांच वर

प्रवेश िोतो. तरुण, सुांिर, उांच िी. डोळ्य ांवर क ळी पट्टी ब ांधललेी.

न्य यिवेत आपल्य आसन वर स्थ न पन्न िोत त. सववजणी उठून उभ्य

र हून त्य ांन नमस्क र करत त. त्य ांच्य ब जूल च एक टेबलवर एक तर जू

ठेवलेल आि.े)

न्य यिवेत :- नमस्क र . बरीच मांडळी जमलेली दिसत आि.े ि े खलुे चच वसत्र मी ख स

हिय ांस ठी आयोहजत केले आि.े मल असां समजलांय की आजच्य य खलु्य

सत्र त जमललेी सवव मांडळी ख स आिते म्िणनू. तर प्रथम आपण सव ांच

पररचय करून घेऊ. (आजूब जूल इश र करून आपण आपल पररचय द्य व

अश अथ वने ि वभ व करते.)

कुां ती:- मी कुां ती पांडू प ांडव. पांडू र ज ची पत्नी आहण प च प ांडव ांची म त .

ग ांध री:- मी ग ांध री धृतर ष्ट्र कौरव. धृतर ष्ट्र ांची पत्नी. मी म झे सगळे आयुष्य

डोळ्य ल पट्टी ब ांधून क ढले आि.े

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

द्रौपिी:- मी द्रौपिी. युहधष्ठीर, भीम, अजूवन, नकुल आहण सििवे प ांडव य प च

प ांडव ांची पत्नी.

सीत :- मी सीत र मर व सूयववांशी. िशरथर व सूयववांशी य ांचे हचरांजीव श्रीर म य ांची

मी एकमेव पत्नी.

अहिल्य :- मी अहिल्य गौतम ऋर्षी. गौतम ऋर्षींची पत्नी.

मांिोिरी:- मी मांिोिरी र वण लांकेश्वर. लांक पती र वण य ांची पत्नी.

न्य यिवेत :- (आश्चय वने) आपण सववजणी एवढ्य मोठ्य मि न हिय आज य खुल्य

चच वसत्र त कश क य आल त? आपले प य म झ्य ि र ल ल गले ि ेम झे

केवढे भ ग्य! दकती मी भ ग्यव न. पण आपण सव ांचे इथे येण्य चे प्रयोजन

क य?

(सव ांची चुळबुळ च लू आि)े

न्य यिवेत :- आपण सववजणी इथे कश स ठी आल आि त मल कळेल क ?

(सववजणी एक च सुर त म्िणत त, ‘आम्ि ल न्य य िव आि’े.. ‘आम्ि ल न्य य िव आि.े)

न्य यिवेत :- न्य य? आहण तुम्ि ल ? क बरे? एवढ्य उत्ुांग व्यहक्तमत्व च्य हिय तुम्िी.

आहण आज असे क य झ ले आि ेकी तुम्ि ल आज अच नक म झ्य कड ेन्य य

म गण्य स ठी य वे ल गले आि?े

अहिल्य :- िचे.. िचे. मि न मि न म्िणून सव ांनी आमची मुस्कटि बी करून ठेवली

आि.े

द्रौपिी:- ि ेशल्य आम्िी आमच्य मन त दकती दिवस ांप सून जपून ठेवले आि.े

सीत :- िोय. आम्िी जय प्रसांग मधून ब िरे पडलो त्य ची आज आम्ि ल ि ि

म ग यची आि.े

न्य यिवेत :- रठक आि.े तुम्िी इथ ेआल आि त तर तुमचे म्िणण ेऐकून घेण ेि ेम झ ेकतवव्य

आि.े

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

कुां ती:- थ ांब . आज आमची तक्र र ऐकून घेत ांन ककव हनणवय िते ांन तुम्िी

डोळ्य ांवरची पट्टी क ढून ट क यची. आम्ि ल न्य य डोळसपणे हमळ ल

प हिजे.

(सववजणी एक सुर त म्िणत त. ‘ िो पट्टी क ढ . आधी डोळ्य ांवरची पट्टी

क ढ .’)

न्य यिवेत :- तुमच सव ांच आग्रिच असेल तर मी डोळ्य ांवरची पट्टी क ढेन. पण म झी

एक अट आि.े

(सववजणी ‘क य?’ अश प्रश्न थवक चेिऱ्य ने त्य ांच्य कड ेबघत त.)

न्य यिवेत :- आज ग ांध रीने पण हतच्य डोळ्य ांवरची पट्टी क ढली प हिजे.

द्रौपिी:- (घ बरून) पण त्य ांच्य कड े प तीव्रत्त्य च तेज भरपरू आि.े त्य ांनी

डोळ्य ांवरची पट्टी क ढली तर आपण सववजणी त्य ांच्य नजरेने भस्म िोवून

ज वू.

न्य यिवेत :- इथे कोण पहतव्रत न िी? आपण सववजणी थोर आि त. आपलेिी तेज क िी

कमी न िी. आपण सववचजणी पहतव्रत आि त.

ग ांध री:- आहण िो...! िी प च नवऱ्य ांची द्रौपिी सुध्ि ..

कुां ती:- िो. द्रौपिी सधु्ि पतीव्रत च आि.े म झ्य तोंडून चुकून हनघ लेल शब्ि हतने

आहण म झ्य मलु ांनी प ळल . आहण हतच्य तील प हतव्रत्य च्य तेज मुळेच

ती सगळ्य सांकट ांतून ब िरे पडली. तुमच्य मलु ांनी थोड ेक अत्त्य च र केल े

हतच्य वर?

ग ांध री:- आहण हतचे नवरे म्िणजे तुमची मुले त्य वेळी ख ली म न घ लून क बसल े

िोते?

द्रौपिी:- (ि ेसगळे सिन न िोवून िोन्िी ि त क न वर ठेवून ती ओरडते. )

बस.. बस झ ले ि ेसगळे. अजूनिी ते सगळे आठवले की म झ सांत प िोतो.

आहण आपण इथे आलो आिोत कश स ठी? क िीतरी व ि क ढून भ ांडत क य

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

बसल त? मी त्य प्रसांग तून कशी हनभ वून गेले म झे मल म हित. कृष्ण जर

म झ्य मितील आल नसत तर म झे क य झ ल ेअसते?

न्य यिवेत :- ऑडवर ... ऑडवर. सबुरीने घ्य . आहण प्रत्येकजण आप पल े म्िणण ेव्यवहस्थत

स ांग .

ग ांध री:- (मधेच उठून) पण िवेी..! म झ्य डोळ्य ांवरची पट्टी?

अहिल्य :- िो क ढ .. डोळ्य ांवरची पट्टी क ढ .

ग ांध री:- खरांच. मी सधु्ि खपू उत वीळ झ ले आि ेि ेसगळे जग पि यल . द्रौपिी खूप

सुांिर आि े ि े फक्त ऐकले. हतच मुखचांद्रम क िी बघ यल न िी हमळ ल

मल .

द्रौपिी:- स सूब ई, मी क ढू क तुमच्य डोळ्य ांवरची पट्टी?

कुां ती:- (हतच्य कड ेर ग ने बघते) िो, मोठ पुळक आल य आत स सूब ईंच . थोड्य

वेळ पूवीच तर क य क य बोलत िोती.

(द्रौपिी क िी बोलण र तेवढ्य त सीत समोर यतेे.)

सीत :- असू द्य . मी क ढते त्य ांच्य डोळ्य ांवरची पट्टी. न िीतरी व हल्मक ऋर्षींच्य

आश्रम त र हून मल असल्य क म ांची बरीच सवय झ ललेी आि.े

द्रौपिी:- मल सदु्ध आि ेम्िटलां. सैरांध्री झ ल ेिोते तेव्ि तर ि सींची क मां केली आिते

मी.

अहिल्य :- आमच तर सगळ जन्मच गेल , आश्रम त क मां करत करत . सखु म्िणून

कसां असतां ते बघ यल सधु्ि हमळ लां न िी.

ग ांध री:- मग इांद्र सोबत गेली असतीस तर च ांगली सखु त र हिली असतीस.

अहिल्य :- श्शी... क य बोलत ? त्य ने तर मल धोक दिल य. आहण त्य स ठीच तर

न्य य म गण्य स ठी मी इथे आले आि.े

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

न्य यिवेत :- रठक आि,े तुम्िी अस े आपस त अस े व ि घ लत नक बस.ू कुणीतरी

ग ांध रीच्य डोळ्य ांवरची पट्टी क ढ आधी.

(सीत , अहिल्य आहण द्रौपिी हतघीजणी हमळून ग ांध रीच्य जवळ यते त

आहण हतच्य डोळ्य ांवरची पट्टी क ढत त. ग ांध री िळूिळू डोळे उघडते.

हतच्य चेिऱ्य वर खूप आनांि आि.े)

ग ांध री:- अि ि ... दकत्ी छ न. दकती मोकळे व टतेय म्िणून स ांगू? (सव ांकड ेबघते)

सीत , कुां ती, मांिोिरी, अहिल्य आहण िी द्रौपिी?

द्रौपिी, दकती सुांिर आिसे गां तू? (द्रौपिी ल जते. कुां तील र ग येतो)

कुां ती:- पुरे झ लां आत कौतुक. िवेी, आत आपणिी आपल्य डोळ्य ांवरची पट्टी क ढ

आहण डोळसपणे जग कड ेबघ .

मांिोिरी:- जग शी आपल्य ल क य कर यचे आि?े आमच्य तक्र री ऐकून घ्य आहण

आम्ि ल न्य य द्य .

(सववजणी एक च सुर त ओरडत त. ‘िो.. िो.. आम्ि ल न्य य हमळ ल च

प हिजे.)

न्य यिवेत :- ऑडवर.. ऑडवर. श ांत व्ि . श ांत व्ि . आपण सवव इथे त्य स ठीच तर आलो

आिोत. तुम्िी सववजणी एक एक करून आपल े म्िणणे म झ्य समोर स िर

कर वे. मी न व घेईन त्य प्रम णे उठून आपली ब जू म ांड वी. तर सववप्रथम

कुां ती. कुां तीिवेी पांडू प ांडव.

कुां ती:- (उठून उभी रि ते) मी कुां ती. र जकन्य पृथ . म झ्य सवव आयुष्य ची िकीकत

स ांगत बसले तर वेळ परुण र न िी, म्िणून थोडक्य त स ांगते. मी र जकन्य

असत ांन िवु वस मुनींची सेव केली ि क य म झ गुन्ि झ ल ? त रुण्य

सुलभ उत्सकुतेने लग्न च्य आधी सूयविवेतेची आर धन केली ि क य अपर ध

झ ल ? मग िवै ने मल अशी कठोर हशि क दिली? पोटच्य मलु ल

अन थ कर वे ल गले. जय पर क्रमी मुल ल एक कुणब्य च्य घरी आपले सवव

आयुष्य व्यतीत कर वे ल गल,े जन्मभर कौरव ांचे आहश्रत म्िणून र ि वे

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

ल गल,े त्य च्य प ठीवरून प्रेम ने ि त दफरवण्य चे भ ग्य सुध्ि मल ल भल े

न िी. त्य च्य तोंडून ‘आई’ िी ि क ऐकण्य स ठी मी जन्मभर तरसल.े

आज री, रोगीष्ट अश प ांडू र ज ांशी म झे लग्न झ ले. पण सांस रसुख म झ्य

आयुष्य त नव्िते. िवु वस ऋर्षींच्य आशीव वि ने मी तीन मुल ांन जन्म दिल .

पुढे मी म झ े िोन वर म द्रील दिले जय मुळे हतल िी िोन मुल ांची आई

िोण्य चे भ ग्य हमळ ल.े पुढ े तर सगळ्य गोष्टींच किरच झ ल . प ांडू

र ज ांच मृत्यू, म द्रीचे सती ज णे, द्यूत, द्रौपिीची हवटांबन , वनव स, युध्ि...

मल वीट, वीट आल िोत सांस र च . क अशी िी सगळी िळेस ांड झ ली

म झ्य आयुष्य ची? म झ्य कडून अशी कोणती चूक झ ली िोती की िी एवढी

मोठी हशि मल हमळ ली? न्य यिवेते, आपल्य कड े क िी उत्र आि े क

म झ्य य प्रश्न चे?

न्य यिवेत :- कुां तीम ते, तुझी कि णी मी ऐकली. तू खरांच श्रेष्ठ आिसे. पण तुझ्य य प्रश्न चे

मी आत् च क िी उत्र िणे र न िी. आधी आपण सव ांचे क य म्िणणे आि ेते

ऐकून घेऊ. आत ग ांध री, ग ांध री धृतर ष्ट्र कौरव आपल े म्िणण े स िर

करतील.

ग ांध री:- (उठून उभी रि ते. आपल्य ल ि ेसवव बघ यल हमळतांय य च आनांि हतच्य

चेिऱ्य वर आि)े अि ि .. ि े सगळे बघून दकत्ी दकत्ी छ न व टते आि े .

(हखडकीतून ब िरे डोक वल्य स रखे करते) . िी सृष्टी , ि े सौंियव म झ्य

नहशब त आत् पयांत क नव्िते ि ेसगळे? िवेी, एक आांधळ्य नवऱ्य बरोबर

मी आयुष्यभर डोळे ब ांधनू सांस र केल . ियुोधन, ि:ुश सन स रख्य िषु्ट अश

शांभर पुत्र ांन जन्म दिल , की जय ांनी सगळ वांश नष्ट करून ट कल . एक

यशस्वी िी, एक यशस्वी म त िोण्य चे भ ग्य मल क ल भल ेन िी? अस

क य अपर ध केल मी? (ख ली बसते)

(सगळेजण सनु्न बसून आिते . कुणीच क िी बोलत न िी)

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

न्य यिवेत :- ग ांध री, खरेच तुझी कि णी ऐकून मन सुन्न झ ल ेआि.े डोळे असून तू सवव

आयुष्य अांध र त घ लवलेस! पण आपण आधी पुढच्य ांचे म्िणण ेक य आि ेते

तर ऐकून घेऊ. िां.. द्रौपिी....

(पुढे क य म्िण वे ह्य हवच र ने बुचकळते. तेवढय त द्रौपिीच उठून उभी

र िते)

द्रौपिी:- क ..? थ ांबल त क ? म झ्य प चिी नवऱ्य ांची न वे म झ्य न व पुढे ल वून

म झ्य न व च पुक र कर न ..! हनयतील क अस े म झ्य आयुष्य शी

खेळ वे व टल?े प च नवरे, िि स सव .. न्य यिवेते, म झ्य आयुष्य तील

एक एक घटन म्िणजे जुग र. आहण म झ्य नव-य ांनी सुध्ि मल जुग र त

पण ल ल वलीच न ? तेव्ि म झ्य य स सूब ई, य स सूब ई (कुां ती आहण

ग ांध रीकड े हनिशे करते) क गप्प बसल्य ? तो प्रसांग आठवल की अजूनिी

अांग वर शि रे येत त. भर िरब र त ि:ुश सन ने मल फरपटत नेली. म झ्य

वि ल ि त घ तल , त्य वेळी ... त्य वेळी.. (एकिम िोन्िी ि त त तोंड

लपवून स्फुन्ि यल ल गते. कुां ती आहण ग ांध री िोघी उठून हतच्य जवळ

ज त त.)

ग ांध री:- द्रौपिी, खरांच मल समजत न िी की म झी मुले त्य वेळी अशी कशी व गली?

मी डोळ्य ांवर पट्टी तर ब ांधलीच िोती पण पुत्रप्रेम ने पण मल आांधळे केल े

िोते.

कुां ती:- भीम, अजुवन असे गप्प कसे क य बसले?

द्रौपिी:- भीम, अजुवनच क य पण आणखी दकती तरी वडील आहण म तब्बर मांडळी

िरब र त मांडळी िरब र त िोती, पण कुणीिी हां क चुां केले न िी. क य

अपर ध िोत म झ ? स्वयांवर च्य वेळेस मस्त्यवध कर यल उठलेल शूर,

वीर तेजस्वी कणव ि सधु्ि कुां तीपुत्रच िोत न ? त्य च वेळेस मी त्य च्य

गळ्य त वरम ल घ तली असती तर? पण म झ्य नहशब त क िी वेगळेच

िोते. कुां तीम तेने मोठ्य मन ने आशीव वि दिल . ‘जे क य आि ेते प चिीजण

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

व टून घ्य ’ ... आहण ते सवव आज्ञ ध रक पतु्र. पत्नी िी क य वस्तू आि े

सव ांमध्ये व टून घ्य यल ? त्य नांतर तो वनव स, तो अज्ञ तव स, ते युध्ि...

म झ्य डोळ्य ांसमोर झ लेल म झ्य सगळ्य मुल ांच मृत्यू. क िी हशि

हमळ ली मल ?

(कुां ती हतची समजूत घ लण्य स ठी हतच्य जवळ ज ते. )

कुां ती:- श ांत िो, .. द्रौपिी श ांत िो. त्य सगळ्य गोष्टी घडून गेल्य आिते.

भूतक ळ त जम झ ल्य आिते. तू खूप धैय वने सिन केलसे सगळे.

द्रौपिी:- िो. पण मी अस क य गुन्ि केल िोत की ि े सगळे भोग मल भोग वे

ल गल.े त्य स ठीच तर मी इथ ेन्य य म ग यल आले आि.े

(न्य यिवेते सहित सगळ्य जणी िणभर स्तब्ध )

न्य यिवेत :- द्रौपिी, तुझी कथ ऐकून त्य वर बोल यल सध्य तरी म झ्य जवळ शब्ि

न िीत. तोपयांत आपण पुढे ज वू. सीत र मचांद्र सूयववांशी.

सीत :- ह्य सगळ्य ांच्य कथेपेि म झी कथ थोडी वेगळी आि.े म झ ेपती म झ्य शी

एकहनष्ठ िोते, एवढे की एकपत्नी र म म्िणून आजिी त्य ांची ओळख आि.े

परांतु एवढे प्रेम करण र नवर असूनिी म झ्य नहशब चे भोग क िी मल

चुकल े न िीत. वनव स पत्कर व ल गल , तो मी आनांि ने पत्करल , म झे

पती म झ्य सोबत िोते. पण खरे ि:ुख तर पुढेच आि.े र वण ने मल पळवून

नेली, म झ्य पतीने युध्ि करून मल सोडवले. मल अहग्नदिव्य तून ज वे

ल गल.े पण एवढे करूनिी केवळ एक धोब्य च्य बोलण्य मुळे म झ्य पतीने

म झ त्य ग केल . एक र ज ची कन्य , एक शूरवीर, सववश्रेष्ठ र ज ची पत्नी

पण मल व हल्मक ऋर्षींच्य आश्रम त रि वे ल गले. हतथ ेमी िोन मुल ांन

जन्म दिल पण त्य ांचे वडील कोण ि े स ांगणे सुध्ि मल शक्य नव्िते.

न्य यिवेते, मी अस क य गुन्ि केल िोत की य सगळ्य सांकट ांन मल

तोंड द्य वे ल गले. शेवटी मुलगे आहण वडील समोर समोर यदु्ध ल हभडले.

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

क य अवस्थ झ ली असले म झ्य मन ची? धरणी म तेने मल पोट त घेतल े

म्िणून बरे, न िीतर मल कुण ल तोंडिी ि खव वेसे व टत नव्िते.

न्य यिवेत :- अहग्नपरीि िवेूनिी पतीकडून त्य ग िोण,े िी खरोखरच भयांकर गोष्ट आि.े

आपल्य सव ांचे बोलण ेऐकून म झ्य सुध्ि हृिय त क लव क लव िोत आि.े

पण आपण पुढच्य ांचेिी म्िणण े ऐकून घेऊ. अहिल्य गौतम आत आपल े

म्िणणे स िर करतील.

अहिल्य :- (उठून उभी रि ते.) न्य यिवेते, सीतेची कि णी ऐकून म झ्य हृिय चे प णी

प णी िोतेय. जय र मचांद्र नी म झ उध्ि र केल , त्य ांनीच सीतेस रख्य

पहवत्र िील हतच्य िक्क ांप सून वांहचत केल.े आयुष्यभर वनव स भोग व

ल गल . र म र वण यदु्ध नांतर च ांगले सखु चे दिवस आले िोते, तर .. तर

पुन्ि वनव स हतच्य नहशब ल आल आहण तोिी एकटीने...

सीत :- अहिल्य िवेी, आपण आपल े म्िणण ेस िर कर वे. म झे क य..? म झे सगळे

आयुष्य म्िणजे एक धगधगत वणव च...

अहिल्य :- मी म्िणते, क ि े हिय ांच्य आयुष्य चे अस े धधडवड े हनघ वेत? आपण

सववजणी पहतव्रत िोतो. आपल धमव आपण हनभ वल , प्र म हणकपण ने

आपल्य पतीची सेव केली. पण म झ्य आयुष्य त? म झ्य आयुष्य त क िी

वेगळेच घडले. त्य इांद्र ची व ईट नजर म झ्य वर पडली. त्य ने म झ्य पतीचे

रूप घेवून मल फसवले आहण म झ्य पतीने श प िवेून मल आयुष्यभर

हशळ करून ट कली. हशळ म्िणजे क य तर िगड . अिरशः िगड म्िणूनच

मी म झे सवव जीवन व्यतीत केले. श्री र मचांद्र ांनी म झ उध्ि र केल नसत

तर? तर कल्पन िी करवत न िी. इांद्र ने मल फसवल ेत्य त म झ क य िोर्ष

िोत , की जय मुळे मल हशळ म्िणून जीवन कां ठ वे ल गले. (एक उस स

ट कते आहण ख ली बसते.)

न्य यिवेत :- आत शेवटी र णी मांिोिरी र वण लांकेश्वर आपल ेम्िणणे स िर करतील.

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

मांिोिरी:- (उठून उभी रि ते पण खूपच क वरी ब वरी झ ली आि.े) िवेी, य

सगळ्य ांच्य व्यथ ऐकून मल खूपच कससेे िोत आि.े ह्य सव ांच्य तुलनेत

म झ्य ि:ुख ची ज ग कुठे आि े तेच समजत न िी. म झे ि:ुख तर िरूच

र हिल ेपण सीतेच्य ि:ुख ल म झे पती क रणीभूत असल्य मुळे तर मल च

अपर धी असल्य स रखे व टत आि.े पण न्य यिवेते, म झे एकच म्िणणे आि,े

एवढे हशवभक्त, एवढे ऐश्वयवम न असलेल े म झ े पती आहण त्य ांन िी अशी

सीतेल पळवून आणण्य ची िबुुवद्धी क व्ि वी? म झ्य त असां क य कमी िोतां

म्िणून त्य ांचां लि सीतेवर गेलां? नवऱ्य ांनी कसेिी व ग वे, कसेिी अस वे

आहण ब यक ांनी म त्र ते सगळे मुक्तपणे सोस वे, ि े ब यक ांच्य च नहशब त

क ? म झ्य पतीच्य कम वची हशि त्य ांन हमळ ली, श्रीर म ांच्य ि तून

त्य ांच वध झ ल , पण मी म त्र हवधव झ ले. पतु्र गम वल . क य गुन्ि िोत

म झ ? िसुऱ्य ांच्य तुलनेत म झां ि:ुख कमी व टत असले तरी शेवटी ि:ुख ते

ि:ुखच. आहण ते मी अनुभवलेय. (ख ली बसते)

(िणभर स्तब्धत . ह्य सव ांच्य कथ ऐकून न्य यिवेत सुध्ि थोडी हवच र त

पडली आि.े )

न्य यिवेत :- खरांच, तुम्ि सव ांच्य व्यथ , अनुभव, ि:ुख ऐकून मी खरोखरच ितबुध्ि

झ ले आि.े तुमच तक्र रीच सूर बरोबर आि े क रण ते सवव तुम्िी स्वतः

भोगलांय, अनुभवलांय. आत तुम्ि ल न्य य द्य यच , म्िणजे नेमकां क य

कर यचां ते मल िी सुचत न िी. क रण न्य य ि एकतफी िते येत न िी.

िसुरी ब जू ऐकून घेणेिी तेवढेच आवश्यक असते. तेव्ि ....

(तेवढ्य त न रि च प्रवेश. न र यण ...न र यण... हचपळ्य व जहवतच

न रिमुनी प्रवेश करत त.)

न्य यिवेत :- मुनीवर आपण? (उठून उभी रि ते. सववजणी उठून उभ्य र ित त आहण

न रिमुनींन नमस्क र करत त.)

कुां ती:- आपण इथ ेकस ेआच यव?

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

न रि:- मल िी खलु्य चच वसत्र ची ब तमी समजली तेव्ि च अांि ज आल िोत की

तुम्िी सववजणी इथ ेभेटण र म्िणून.

ग ांध री:- मग आमचे क िी चुकले क ? आमच्य वर जे अन्य य झ ल े त्य ची ि ि

म ग यल आम्िी इथ ेआलो आिोत.

न रि:- (न्य यिवेतेकड ेबघून) मग? हमळ ल क तुम्ि ल न्य य?

न्य यिवेत :- मी फक्त एकच ब जू ऐकून घेतली आि ेमुनीवर! िसुरी ब जू.....

न रि:- तुम्िी न्य य िवेूच शकण र न िी िवेी... क य न्य य िणे र य स ध्वींन ?

आहण आत त्य च उपयोग तरी क य?

अहिल्य :- म्िणजे आमच्य इथ ेयेण्य च क िीच उपयोग न िी?

मांिोिरी:- आम्ि ल आत च्य नवीन युग प्रम णे च ांगलां आयुष्य जग यचांय.

न रि:- च ांगलां म्िणजे कसां?

सीत :- च ांगलां म्िणजे सखुी, स्वच्छांिी, दकती आनांि , दकती सुखसोयी...

कुां ती:- न िीतर क य? दकती स्व तांत्र्य आि ेआजक ल ब यक ांन !

न रि:- (छद्मीपणे िसतो आहण प्रेिक ांकड ेबघून म्िणतो) िां... आजक लच्य ब यक

सुखी, आनांिी, स्वतांत्र...

न्य यिवेत :- कुणी स ांहगतले तुम्ि ल आजक लच्य ब यक सखुी आिते म्िणून?

ग ांध री:- ते दिसतांय की आम्ि ल ..!

द्रौपिी:- पण तुम्िी तर डोळ्य ांवर पट्टी ब ांधली िोती न .. मग..?

ग ांध री:- दिसतां म्िणजे कळत गां सगळां .

मांिोिरी:- पण आम्ि ल दिसतां न ..

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

न रि:- दिसतां तसां नसतां िवेी.. दिसतां तसां नसतां म्िणूनच जग फसतां. न िी हवश्व स

बसत न म झ्य बोलण्य वर? रठक आि ेतर मग. न्य यिवेतेचे क य मत आि े

ते हवच रू. (न्य यिवेतेकड ेप हून), िवेी, िसुरी ब जू तुमच्य समोर न िी ि े

म न्य आि.े पण आत् पयांत त्य ांनी जे क िी स ांहगतले त्य प्रम ण ेतुम्िी रटपण े

क ढली आिते. त्य ांच्य सव ांच्य म्िणण्य प्रम णे त्य ांच्य वर अन्य य झ ल

आि.े त्य ांन आजक लच्य हिय ांप्रम णे सखुी, आनांिी जीवन जग यचे आि.े

ह्य वर आपल ेमत तर स ांगू शक ल न िवेी?

न्य यिवेत :- मी म झे मत जरूर स ांगेन. पण कि हचत त्य स ठी मल आपली थोडीशी मित

ल गेल मुनीवर...

न रि:- अवश्य... न र यण... न र यण...

न्य यिवेत :- रठक आि ेतर मग. प्रथम य ांनी त्य ांचे जे क िी म्िणणे स िर केले त्य वर मी

थोड हवच र केल . य रठक णी जमलेल्य य हिय य िोन क लखांड तील

आिते. एक मि भ रत आहण िसुरे र म यण. मल असे व टते की, कुां ती आहण

ग ांध री य ांच्य व ट्य ल जे आयुष्य आल े ते त्य ांचे प्र क्तन आि.े त्य ांनी

आयुष्य त जे हनणवय घतेले ते सववस्वी त्य ांचे स्वतःचे आिते. िसुऱ्य ने कुणी

त्य ांच्य वर अन्य य केल न िी. हनयतीने त्य ांच्य कप ळी जे हलहिल ेते त्य ांनी

भोगले. कुां तीने हतच्य ब ळ ल निीत सोडणे आहण ग ांध रीने आपल्य

डोळ्य ांवर पट्टी ब ांधण े ि े हनणवय त्य ांचे स्वतःचे आिते. त्य ांच्य वर कुणी

जबरिस्ती केली न िी. िसुरे म्िणजे त्य ांन हमळ लेले पती. ते तुमचे नशीब.

हवध त्य ने स्वग वत जय ग ठी ब ांधलेल्य असत त त्य ल मी क य करण र?

पण कुां तीम ते, एवढे शूरवीर, तेजस्वी असे सि पुत्र तुझ्य पोटी जन्म ल आल े

ि ेतुझे केवढे भ ग्य!

न रि:- ि ेझ लां कुां ती आहण ग ांध रीबद्दल. द्रौपिीचे क य?

न्य यिवेत :- द्रौपिीवर अन्य य झ ल आि े आहण तो कौरव ांनी केल य. हतल भरसभेत

फरपटत नलेी...

न रि:- एक िण.. एक िण, िवेी मी क िी बोल ूक ?

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

(न्य यिवेत त्य ांच्य कड ेबघून हस्मत करते.)

न रि:- द्रौपिी, तुल व टते न की आजक लच्य हिय सुखी आिते म्िणून? पण

आज तुझ्य स रखी हवटांबन दकत्त्येक हिय ांच्य व ट्य ल आली आि.े त्य ांच

ब ज र म ांडल ज तोय. पण प्रत्त्येकीच्य मितील तुझ्य स रख कृष्ण ध वून

न िी येत गां द्रौपिी! आज हिय ांवर िोण रे अत्त्य च र, बल त्क र प हिलेस

तर तू मूर्च्च्छत िोवून पडशील गां द्रौपिी.

(‘क य?’ अस े सववजणी एकिमच म्िणत त आहण एकमेकींकड े बघून आश्चयव

व्यक्त करत त.)

न रि:- (न्य यिवेतेकड ेबघून) िां.. बोल , बोल तुम्िी पुढे.

न्य यिवेत :- र म यण मध्य े सीत , मांिोिरी य ांच्य वर अन्य य झ ल आि.े अहिल्य

र म यण मध्ये श पमकु्त झ ली, हतच्य वरिी खरोखर अन्य य झ ल आि.े

पण....

न रि:- िो... पण िसुरी ब जू आपल्य कड ेन िी न ..! त्य मुळे आपण क य बोलण र?

पण मी बोलतो. मी स ांगतो.. य ांनी य ांच्य आयुष्य त जे क िी सिन केल े

त्य ल तोड न िी. म्िणनूच आज य हिय सव ांचे आिशव आिते. प्र त:क ळी

उठून अहिल्य , द्रौपिी ,सीत , मांिोिरी य ांचे कुणी नुसते न मस्मरण केले न

तरी त्य ची सगळी प पे धुवून हनघत त.

मांिोिरी:- क य?

सीत :- आम्ि ल ि ेम हित न िी.

न रि:- िोय, िवेीनो, तुम्िी दकती श्रेष्ठ आि त ि ेतुम्ि ल कसे म हित असण र?

अहिल्य :- आम्ि ल श्रेष्ठ म्िणून आमची तोंडां गप्प करू नक न रिमुनी..!

सीत :- आम्ि ल ि ेआत् चे सुखी आयुष्य जग यचे आि.े

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

न रि:- सध्य चे आयुष्य आहण सखुी? िवेीनो, आजक लच्य हिय जे आयुष्य जगत त

त्य ल तुम्िी सुखी आहण आनांिी म्िणत ? तुम्िी सववजणी फक्त एकि ख ली

भूतल वर ज वून बघ . त्य ांच्य स रखी त रेवरची कसरत तुम्ि ल जमण र

न िी िवेीनो...

कुां ती:- त रेवरची कसरत? म्िणजे करत त तरी क य त्य ?

न रि:- ग ड रेटत त. त्य ांच्य प्रपांच च . त्य ांच्य सांस र च . आजची िी िी सक ळी

उठल्य प सून तो र त्री झोपेपयांत एख द्य घ ण्य च्य बैल ल जुांपल्य प्रम णे

सतत क मे करीत असत.े घर स ांभ ळून नोकरी करते.

ग ांध री:- नोकरी? नोकरी म्िणजे क य?

मांिोिरी:- आम्ि ल समजेल अस ेथोड ेस्पष्ट बोल न मुनीवर..

न रि:- नोकरी म्िणजे च करी. िसुऱ्य ची. आपले घरि र, मुलेब ळे सगळे सोड यचे

आहण घर ब िरे पड यचे.

सीत :- म्िणजे हिय घर ब िरे पडत त? ती नोकरी कश स ठी कर यची पण?

न रि:- कश स ठी? पोट स ठी.

द्रौपिी:- तुम्िी क य बोलत य ते आम्ि ल क िीिी क ळ त न िीये मुनीवर.

न रि:- न िीच समजण र. कुां ती, द्रौपिी, सीत तुम्िी वनव स भोगल असले पण

मुांबईच्य लोकलमध्ये प्रव स करून नोकरी करणे तुम्ि ल क लत्रयी शक्य

न िी िवेीनो. तुम्ि ल ते जमण र न िी. अगां, द्रौपिी, य हिय जेव्ि ब िरे

पडत त न तेव्ि दकती लोक ांच्य अध शी नजर ांच त्य ांन स मन कर व

ल गतो, क य क य पररहस्थतील तोंड द्य वे ल गते, तुम्िी कल्पन च करू

शकण र न िी.

कुां ती:- म्िणजे सगळ्य हिय अश ब िरे ज त त, घरी कुणीच नसतां?

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

न रि:- असत त न . क िी जणी घरी बसून आपले गृहिणीपि हनभ वण्य च प्रयत्न

करत त. पण त्य ांच्य य तन आणखी वेगळ्य च . सगळां आयुष्य िसुऱ्य ांस ठी

घ लव यचां, स्वतःच आयुष्य हवसर यचां आहण परत वर अविलेन , अपम न...

अहिल्य :- खरे न िी व टत.

न रि:- खरे न िी व टत न ? पण ते सत्त्य आि.े खोटे व टत असले तर न्य यिवेतेल

हवच र . मी एकट एवढे बोलतोय पण तेव्ि प सून त्य गप्प आिते. त्य ांन

सवव क िी म हित आि.े जे क िी अन्य य, अत्त्य च र च लू आिते त्य च्य पैकी

एक कणभर अांश फक्त त्य ांच्य कड े न्य य लय त ि खल िोण्य स ठी येत त.

ब की असेच, मन म रून जगण रे, सिन करण रे..

न्य यिवेत :- खरे आि े ि े सगळे. आजची िी हशकली, सुध रली, पुढे ज ण्य च प्रयत्न

करतेय. आयुष्य त सुख, आनांि हमळवण्य च प्रयत्न करतेय पण त्य स ठी

हतल दकतीतरी सांकट ांच स मन कर व ल गतो. एख िीच इांदिर ग ांधी,

एख िीच दकरण बेिी आहण एख िीच कल्पन च वल ...

सीत :- आपण िी कुण ची न वे घेत आि त?

न्य यिवेत :- ह्य सव ांनी आपल्य िशे ची म न उांच वली, श न र खली. तुमच्य स रखीच.

आज भ रतीय सांस्कृतीमध्ये तुम्ि सव वन तोड न िी. िवेीनो तुम्िी सववजणी

श्रेष्ठ आि त.

न रि:- िवेीनो, तुम्िी जी सांकटां भोगली, जय सांकट ांन तोंड दिल े त्य सव ांमधून

आजच्य िील िी ज वे ल गत आि.े

न्य यिवेत :- कुां तीम ते, तुझ्य प्रम णे दकतीतरी कुम री म त ह्य िी युग त आिते. फसवल्य

गेलेल्य , जबरिस्ती केल्य गेलेल्य पण .. पण प्रत्त्येकीच्य पोटी तुझ्य स रख

कणव जन्म घेत न िी गां...

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

न रि:- द्रौपिी, तुझ्य स रखे अत्त्य च र दकतीतरी हिय ांवर िोत त पण त्य ांची ल ज

र खण्य स ठी कुणीिी कृष्ण ध वून येत न िी, कुण चां रक्त उसळून येत न िी

आहण युद्धिी िोत न िी.

न्य यिवेत :-सीत िवेी, प्रभ ू र मचांद्र ांनी तुमच त्य ग केल तश च आज दकतीतरी हिय

परीत्त्यक्त आिते. कष्ट चे जीवन जगत आिते. पण त्य ांचे पती त्य ांच्य शी

एकहनष्ठ नसत त. तस े प्रेम त्य ांच्य व ट्य ल येत न िी उलट जन्मभर

मनस्त प सिन कर व ल गतो.

न रि:- अहिल्य िवेी, तुमच्य स रख्य नकळत फसण ऱ्य दकतीतरी हिय आजच्य

युग तिी आिते. पण तुझ्य स रख त्य ांच उध्ि र करण र श्रीर म अजून

जन्म ल आलले न िी.

न्य यिवेत :- मांिोिरी िवेी, र वण ने सीतेल पळवून आणल,े वन त ठेवले पण तो हतल

कधीिी स्पशव करू शकल न िी. ि ेसवव स मर्थयव तुम्ि िोघीच्य प तीव्रत्य चे.

पण आजक ल दकतीतरी हवव हित जोडपी हवव िब ह्य सांबांध ठेवून असत त.

त्य तल्य त्य त पुरुर्ष ज स्त. दकतीतरी पुरुर्ष ांचे ब िरे इतर हिय ांशी सांबांध

असत त. अश गोष्टी न्य य लय त येत त आहण त्य ांचे सांस र चव्ि ट्य वर

येत त.

न रि:- आहण ग ांध रीिवेी, तुम्ि ल अस ेव टतेय न की तुमच्य पुत्र ांनी हनवांश केल

म्िणून? तुम्िी डोळ्य ांवर पट्टी ब ांधली िोती तेच च ांगले िोते. तुम्ि ल एक

अहभम न ब ळगल प हिजे की तुमचे पुत्र शूरवीर िोते. पण िवेी, आज

दकतीतरी आय ांच्य डोळ्य समोर त्य ांची मुलां व य ज त आिते. डोळे उघड े

असून सुध्ि त्य क िी करू शकत न िीत. (ि े सवव बोलत असत ांन न रि

व्यहथत िोत त.)

न्य यिवेत :- आम्िी ि ेसगळे पि त आिोत, रोज. न्य यिवेतेच्य डोळ्य त धूळ फेक यल

सुध्ि लोक कमी करत न िीत. म्िणूनच मी डोळ्य ांवर पट्टी ब ांधली आि.े ह्य

कहलयुग चे व रेच वेगळे आि.े इथे सुख तुमच्य म नण्य वर अवलांबून आि.े

जय पररहस्थतीत आि त त्य पररहस्थतीत सम ध न ने र हिल े तर सुख

हमळण्य ची शक्यत आि.े पण ते फ र अवघड आि.े

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

कुां ती:- खरांच, आपणच ह्य हिय ांन वांिन कर यल प हिजे. दकती हिरीरीने त्य

लढत आिते.

ग ांध री:- पररहस्थतीशी स मन करत आिते.

मांिोिरी:- पुढे ज ण्य च प्रयत्न करत आिते.

सीत :- आपले अहस्तत्व शोधण्य च प्रयत्न करत आिते.

अहिल्य :- स्वतःच्य सुख च त्य ग करून िसुऱ्य ांन सुखी करण्य च प्रयत्न करत आिते.

कुां ती:- न्य यिवेते, आज तुम्िी आहण न रिमुनींनी हमळून आमचे डोळे उघडले,

आम्ि ल सत्त्य पररहस्थतीची ज णीव करून दिली.

न्य यिवेत :- िवेीनो, प्रत्येकजण आपल्य ज गी श्रेष्ठ आि.े तुम्िी तुमच्य ज गी आहण त्य

त्य ांच्य ज गी.

द्रौपिी:- खरांच, दकती श्रेष्ठ आिते ह्य हिय .

(असे सवव बोलत असत न च सववजणी एकमेकींचे ि त ि त त घेवून स खळी

तय र करत त आहण ि त वर करत त.)

न रि:- मग आपण त्य ांन क य म्िण यल िवे?

सववजणी:- (एक च सुर त) िोय िवेीनो, तुमच्य स रख्य तुम्िीच. तुमच्य स रख्य

तुम्िीच.

(पडि पडतो)

(सम प्त)

*************************************************************

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

एक ांदकक

कोण तजुसम स ांग...

लहेखक :- नांदिनी िशेमखु

nandini.deshmukh @gmail.com

य एक ांदककेचे पूणव अहधक र लेहखकेच्य स्व धीन आिते. य एक ांदककेच प्रयोग

कर वय च असल्य स लखेी परव नगी घेणे आवश्यक आि.े

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

नांदिनी िशेमुख

नांदिनी िशेमुख य ांन ई स हित्यचे व चक “ि छांि

हजव ल ” व “आज ” आ

लेहखक म्िणून ओळखत त. मूळच्य त्य

न ांिडेच्य . त्य ांन लि नपण प सूनच लखेन ची आहण

व चन ची आवड िोती. मग १९७७-७८ प सून त्य ांनी

लेखन स प्र रांभ केल . गेल्य पस्तीस वर्ष ांत अनेक

म हसक ांमधून त्य ांच्य कथ प्रहसद्ध झ ल्य आिते.

औरांग ब ि आक शव णी कें द्र वरून त्य ांचे नभोन ट्य

आहण ऐहति हसक लखेन प्रस ररत करण्य त आले. कथ श्री, आव ज, स्नेिप्रभ इ. दिव ळी

अांक मधून त्य ांच्य कथ प्रहसद्ध झ ल्य . सक ळ कथ हवशेर्ष ांक २००९ मध्य े त्य ांच्य

‘प्रमोशन’ य कथले प्रथम प ररतोर्षक हमळ ले. लोकसत् , सक ळ मधून त्य ांनी हवहवध

प्रक रचे लेखन केल.े िहैनक प्रज व णी न ांिडे, िहैनक उद्य च मर ठव ड , न ांिडे य

वतवम नपत्र मधून त्य ांनी सिर लखेन केले.

मि र ष्ट्र र जय न ट्य पररर्षि न ांिडे श खेतफे ‘अनुवांश’ आहण ‘मी रचन िसे ई’ य त्य ांच्य

न टक ांचे प्रयोग करण्य त आले. क मग र कल्य ण मांडळ स्पधेत ‘तुमच्य स रख्य तुम्िीच’ य

त्य ांनी हलिीलले्य एक ांदककेल प्रथम प ररतोर्षक हमळ ले. २००४ मध्ये ‘औट घटकेची र णी

’ िी क िांबरी आहण २०१० मध्ये हनरहनर ळ्य म हसक ांमधून प्रहसद्ध झ लेल्य कथ ांच

‘कुां पण च्य पलीकड’े ि कथ सांग्रि प्रक हशत झ ल .

ि े सवव लखेन करत असत न च त्य नोकरीिहेखल करत िोत्य . भ रत सांच र हनगम

हलहमटेड, मुांबई येथून लखे हधक री य पि वरून हनवृत् झ ल्य .

ई स हित्य प्रहतष्ठ नच्य व चक ांस ठी त्य ांनी “ि छांि हजव ल …” आहण “आज अच नक…”

य एक ांदकक हवन मुल्य दिल्य बद्दल व चक ांच्य वतीने आम्िी त्य ांचे आभ र म नतो.

ि ेपुस्तक कसां व टलां ते नक्की कळव .

टीम ई स हित्य

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

ई स हित्य प्रहतष्ठ न

ई स हित्य प्रहतष्ठ न िी क िी व्य वस हयक प्रक शन सांस्थ न िी. क िी स म हजक

ध्येय डोळ्य ांसमोर ठेवून मर ठी भ र्ष , स हित्य आहण सांस्कृती य ांच्य स ठी िी तरुण ांची

सांस्थ क म करत ेआि.े सध्य ई स हित्य प्रहतष्ठ नचे सव्व िोन ल ख व चक आिते.

ई स हित्य प्रहतष्ठ नच्य पुस्तक खहजन्य त स तत्य ने नवनवीन भर पडत असते.

२०१४ मध्य े सुम रे शांभर ई पुस्तके आम्िी प्रक हशत केली. नवीन खूप स री पुस्तकां

लवकरच येत आिते. एक हून एक भ री. िी सवव पुस्तकां सववच्य सवव सव्व िोन ल ख

व चक ांन िणे्य च आटोक ट प्रयत्न केल ज तो. पण प्रत्येक वेळी ते जमतेच असे न िी.

अनेक व चक ांपयांत क िी पुस्तके पोिोचत न िीत. पण VIP सिस्य ांन म त्र सवव पुस्तके

नक्की दिली ज त त. तुम्ि ल सववच्य सवव पुस्तके िवी असतील तर VIP सभ सि बन .

VIP सभ सि बनणां अगिी सोप्पां आि.े आपल्य ओळखीच्य िि लोक ांचे मेल आय

डी कळव आहण बन VIP सभ सि.

एक िम त तीन क मां.

1. पहिलां म्िणजे तुम्िी VIP सभ सि बनत . तुम्ि ल ई स हित्य प्रहतष्ठ नचां

पुस्तक ई मेलवर सव वत आधी हमळतां. त्य ांच्य प्रत्येक क यवक्रम चां आमांत्रण हमळतां. त्य ांच्य

भ वी योजन ांची म हिती हमळते. त्य ांच्य क म त स्वतः सिभ गी िोण्य ची सांधी हमळते.

कोण तुजसम स ांग नांदिनी िेशमुख

ई स हित्य प्रहतष्ठ न www.esahity.com

2. जय िि ककव अहधक हमत्र ांन तुमच्य मुळे फ़्री पुस्तकां हमळत त ते खशु

िोत त. त्य ांन त्य ांच्य आवडीची पुस्तकां हमळ ली की ते इतर लोक ांन तुमच्य बद्दल

स ांगत त. त्य ांच्य स ठी तुम्िी म्िणजेच ई स हित्यचे प्रहतहनधी बनत .

3. आहण य तून तुम्िी मर ठी भ रे्षच्य सांवधवन ल अमलू्य अस ि तभ र

ल वत . आमच उद्देश आि ेमर ठीतल्य सि कोटी स िर ांन व चक बनवणां. आहण ि ेलक्ष्य

स ध्य करणां ि े केवळ आहण केवळ मर ठी लोक ांन त्य ांच्य भ रे्षवर असलले्य प्रेम तूनच

शक्य आि.े आपल्य भ र्षेचां र जय व्ि वां म्िणून १०६ हत त्मे झ ल.े आपल्य भ रे्षनां र ज

व्ि वां म्िणनू आपण एक िि -वीस ई मले आयडी िणे रच न ! व चन ची आवड असो व

नसो. फ़क्त मर ठी स िर अश िि लोक ांचे ई मेल पत्े प ठव . त्य ांन व चन ची आवड

आपोआप ल गेल. आपणच ल वू. ल वूच ल वू. करूनच ि खवू.

आि ेन : एक िम : तीन क म.

सांपकव स ध : esahity@gmail.com

िी सेव पूणवपण ेहनःशुल्क आि.े त्य मुळे आपले हमत्र आपल्य वर खुश िोतील. हशव य

आम्िी िी ख त्री ितेो की य ई मले्सच व पर फ़क्त आहण फ़क्त मर ठी स हित्य

प ठवण्य स ठीच केल ज ईल. इतर कसल्य िी ज हिर ती प ठवून त्य ांन त्र स दिल ज ण र

न िी. तेव्ि लवकर त लवकर आपल्य म हितीतल्य िि ककव अहधक मर ठी स िर ांचे ई

मेल पत् ेआम्ि ल द्य .

www.esahity.com य वेबस ईटल भटॆ द्य .

आपल्य पत्र ची व ट पि त आिोत.

धन्यव ि

आपले नम्र

टीम ई स हित्य प्रहतष्ठ न