സത േവദഃ|HolyBibleinSanskrit

(Malayalamscript)

॥സത ത ം ാ|സത ത ാംേമാ ഷ സി॥YoushallknowtheTruth;TheTruthshallsetyouFree.

www.SanskritBible.in

http://www.sanskritbible.in

Howtousethee-bookSanskritBibleThankyoufordownloadingtheeBookSanskritBible.SanskritBible(NT) is freelyavailable in22different scriptsof your choice.Thisedition is in Malayalam script and is based on the Sanskrittranslation of the Holy Bible published by Calcutta BaptistMissionaries in 1851. Please visit SanskritBible.in to learn moreabout Sanskrit Bible and to download various free Christianliterature.

NAVIGATIONUsetheMainIndextonavigatetoaspecificbook.Thefirstpageofeachbook isa listof links to thechaptersof thatparticularbook.ClickonthedesiredChapternumber(eg:03)togotothatspecificchapter.

Togoback:Clickingon theChaptername(eg:John03)will takeyoubackbyonelevel(i.e.tothefirstpageofthatbookwithalistoflinks to its chapters). Further clicking on the Book name in thispage(eg:John)willtakeyoubacktotheMainIndex.

IfyouareusinganeBookreader, thehyperlinks to thebooksareprovidedasthe‘TableofContents’.

COPYRIGHT/LEFTFreelyyouhavereceived;freelygive.(Matthew10:8)

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike4.0InternationalLicense.

Complied&Publishedby:SanskritBible.inSanskritBible.in isanot-for-profitministrythat isprimarily involvedwith the digital encoding and revision of Holy Bible in Sanskritlanguage. For feedbacks and clarifications, write to us atsanskritbible.in@gmail.com

॥GodBless॥

http://www.sanskritbible.in/downloads.htmlhttp://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/http://www.sanskritbible.in/http://www.sanskritbible.in/mailto:sanskritbible.in@gmail.com?subject=SanskritBible.in

ചിപ ഃതനനിയമഃ

| മഥിലിഖിതഃ സംവാദഃ | മാർകലിഖിതഃ സംവാദഃ |

കലിഖിതഃ സംവാദഃ | േയാഹനലിഖിതഃ സംവാദഃ |

േ രിതാനാംകർ ണാമാഖ ാനം | േരാമിണഃപ ം | 1കരി ിനഃപ ം

| 2കരി ിനഃപ ം | ഗാലാതിനഃപ ം | ഇഫിഷിണഃപ ം |

ഫിലിപിനഃപ ം | കലസിനഃപ ം | 1ഥിഷലനീകിനഃപ ം |

2ഥിഷലനീകിനഃപ ം | 1തീമഥിയംപ ം | 2തീമഥിയംപ ം |

തീതംപ ം | ഫിേലാേമാനംപ ം | ഇ ിണഃപ ം | യാ ബഃപ ം |

1പിതരസ പ ം | 2പിതരസ പ ം | 1േയാഹനഃപ ം |

2േയാഹനഃപ ം | 3േയാഹനഃപ ം | യി ദാഃപ ം |

കാശിതംഭവിഷ ദ ാക ം |

മഥിലിഖിതഃ സംവാദഃ01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

25 26 27 28

മഥിലിഖിതഃ സംവാദഃ01

1ഇ ാഹീമഃസ ാേനാദാ ദ്തസ സ ാേനായീ ീ സർ ഷവംശേ ണീ|

2ഇ ാഹീമഃ ഇ ാക്തസ േ ായാ ബ്തസ േ ായി ദാ സാതര |

3ത ാദ്യി ദാത ാമേരാഗർേഭേപരേ രഹൗജ ാേത,തസ േപരസഃേ ാഹിേ ാൺതസ േ ാഽരാമ്|

4തസ േ ാഽ ീനാദബ്തസ േ ാനഹേശാൻതസ ഃസൽേമാൻ|5ത ാദ്രാഹേബാഗർേഭേബായമ്ജേ ,ത ാദ് േതാഗർേഭഓേബദ്ജേ ,തസ േ ായിശയഃ|6തസ േ ാദാ ദ്രാജഃത ാദ് േതാരിയസ ജായായാം േലമാൻജേ |7തസ േ ാരിഹബിയാമ്,തസ േ ാഽബിയഃ,തസ ആസാ:|8തസ േതായിേഹാശാഫട്തസ േതായിേഹാരാമതസ തഉഷിയഃ|9തസ േതാേയാഥമ്തസ തആഹമ്തസ േതാഹി ിയഃ|10തസ േതാമിനശിഃ,തസ തആേമാൻതസ േതാേയാശിയഃ|11ബാബിൽനഗേര വസനാത് ർ ംസേയാശിേയായിഖനിയംതസാ ം ജനയാമാസ|

12തേതാബാബിലി വസനകാേലയിഖനിയഃശൽതീേയലംജനയാമാസ,തസ തഃസി ാവിൽ|13തസ േതാഽേബാ ദ്തസ തഇലീയാകീമ്തസ േതാഽേസാർ|14അേസാരഃ തഃസാേദാക്തസ തആഖീമ്തസ തഇലീ ദ്|15തസ തഇലിയാസർതസ േതാമ ൻ|16തസ േതായാ ബ്തസ േതാ ഷഫ്തസ ജായാമരിയമ്;തസഗർേഭയീ രജനി,തേമവ ീ മ്(അർഥാദ്അഭിഷി ം)വദ ി|17ഇ മ്ഇ ാഹീേമാദാ ദംയാവത്സാകേല നച ർദശ ഷാഃ;ആദാ ദഃകാലാദ്ബാബിലി വസനകാലംയാവത്ച ർദശ ഷാഭവ ി|ബാബിലി വാസനകാലാത് ീ സ കാലംയാവത്ച ർദശ ഷാഭവ ി|18യീ ീ സ ജ കഥ്ഥേത|മരിയമ്നാമികാകന ാ ഷേഫവാ ാസീത്,തദാതേയാഃസങ്ഗമാത് ാക്സാകന ാ

പവിേ ണാ നാഗർഭവതീബ വ|19ത തസ ാഃപതിര ഷഫ്സൗജന ാത്തസ ാഃകലങ്ഗം കാശയി മ്അനി ൻേഗാപേനേനതാംപാരിത ംമന േ |20സതൈഥവഭാവയതി,തദാനീംപരേമശ രസ തഃസേ തംദർശനംദ ാവ ാജഹാര,േഹദാ ദഃസ ാന ഷഫ്ത ംനിജാംജായാംമരിയമമ്ആദാ ംമാൈഭഷീഃ|21യത സ ാഗർഭഃപവി ാദാ േനാഽഭവത്,സാച ം സവിഷ േത,തദാത ംതസ നാമയീ മ്(അർഥാത് ാതാരം)കരീഷ േസ,യ ാത്സനിജമ ജാൻേതഷാംക േഷഭ ഉ രിഷ തി|22ഇ ംസതി,പശ ഗർഭവതീകന ാതനയം സവിഷ േത|ഇ ാ േയൽതദീയ നാമേധയംഭവിഷ തി||ഇ ാ േയൽഅ ാകംസങ്ഗീശ രഇത ർഥഃ|23ഇതിയദ്വചനം ർ ംഭവിഷ ദ ാഈശരഃകഥായാമാസ,തത്തദാനീംസി മഭവത്|24അന രം ഷഫ്നി ാേതാജാഗരിതഉ ായപരേമശ രീയ തസനിേദശാ സാേരണനിജാംജായാംജ ാഹ,25കി യാവത്സാനിജം ഥമ തംഅ േവ,താവത്താംേനാപാഗ ത്,തതഃ തസ നാമയീ ംചേ |മഥിലിഖിതഃ സംവാദഃ02

1അന രംേഹേരാദ്സം േകരാ ിരാജ ംശാസതിയി ദീയേദശസൈബേ ഹമിനഗേരയീശൗജാതവതിച,കതിപയാേജ ാതിർ ദഃ ർ സ ാദിേശായി ശാല ഗരംസേമത കഥയമാ ഃ,2േയായി ദീയാനാംരാജാജാതവാൻ,സ ാേ ?വയം ർ സ ാംദിശിതി ദീയാംതാരകാമ്അപശ ാമത ാത്തം ണ മ്അ◌ाഗമാമ|3തദാേഹേരാദ്രാജാകഥാേമതാംനിശമ യി ശാല ഗര ിൈതഃസർ മാനൈവഃസാർ മ്ഉദ ിജ4സർ ാൻ ധാനയാജകാൻഅധ ാപകാം സമാ യാനീയപ , ീ ഃ

ജനിഷ േത?5തദാേതകഥയാമാ ഃ,യി ദീയേദശസ ൈബേ ഹമിനഗേര,യേതാഭവിഷ ദ ാദിനാഇ ംലിഖിതമാേ ,6സർ ാേഭ ാരാജധാനീേഭ ായി ദീയസ നീ തഃ|േഹയീ ദീയേദശേസൈബേ ഹമ്ത ംനചാവരാ|ഇ ാേയലീയേലാകാൻേമയേതായഃപാലയിഷ തി|താ േഗേകാമഹാരാജ ധ ഉദ്ഭവിഷ തീ||7തദാനീംേഹേരാദ്രാജാതാൻേജ ാതിർ ിേദാേഗാപനമ്ആ യസാതാരകാകദാ ാഭവത്,തദ്വിനി യാമാസ|8അപരംതാൻൈബേ ഹമം ഹീത ഗദിതവാൻ, യംയാത,യ ാത്തംശി മ്അന ിഷ ത േ േശ ാേ മഹ ംവാർ ാംദാസ ഥ,തേതാമയാപിഗത ാസ ണംസ േത|

9തദാനീംരാ ഏതാ ശീമ്ആ ാം ാപ േത ത ിേര,തതഃർ ർസ ാംദിശി ിൈതൈ ര ാതാരകാ ാസാതാരകാേതഷാമേ

ഗത ായ ാേനശി രാേ ,തസ ാനേസ ാപരി ഗിതാതസ ൗ|10തദ് ാേതമഹാന ിതാബ ഃ,11തേതാേഗഹമധ വിശ തസ മാ ാമരിയമാസാ ംതംശി ംനിരീ യദ വദ് ത ാ േണ ഃ,അപരംേസഷാംഘനസ ിംേമാചയിത ാ വർണം ംഗ രമ തൈ ദർശനീയംദ വ ഃ|12പ ാദ്േഹേരാദ്രാജസ സമീപം നരപിഗ ംസ ഈശേരണനിഷി ാഃസേ ാഽേന നപഥാേതനിജേദശം തി ത ിേര|13അന രംേത ഗതവ പരേമശ രസ േതാ ഷേഫസേ ദർശനംദത ാജഗാദ,ത മ്ഉ ായശി ംത ാതര ഹീത ാമിസർേദശംപലായസ ,അപരംയാവദഹം ഭ ംവാർ ാംനകഥയിഷ ാമി,താവത്തൈ വനിവസ,യേതാരാജാേഹേരാദ്ശി ംനാശയി ം ഗയിഷ േത|14തദാനീം ഷഫ്ഉ ായരജന ാംശി ംത ാതര ഹീത ാമിസർേദശംതി തേ ,

15ഗത ാചേഹേരാേദാ പേതർമരണപര് ംത േദേശന വാസ,േതനമിസർേദശാദഹം ംസകീയംസ പാ യമ്|യേദതദ ചനമ്ഈശേരണഭവിഷ ദ ാദിനാകഥിതംതത്സഫലമ ത്|16അന രംേഹേരാദ്േജ ാതിർവിദ്ഭിരാ ാനം വ ിതംവി ായ ശംേകാപ;അപരംേജ ാതിർ ിദ്ഭ േ നവിനി ിതംയദ്ദിനംത ിനാദ്

ഗണയിത ാദ ിതീയവ രം വി ായാവേ ാബാലകാഅ ിൻൈബേ ഹ ഗേരത ീമമേധ ചാസൻ,േലാകാൻ ഹിത താൻസർ ാൻഘാതയാമാസ|17അതഃഅേനകസ വിലാപസ നിനാദ: നസ ച|േശാേകന തശരാമായാംസംനിശമ േത|സബാലഗണേഹേതാർൈവരാേഹൽനാരീേരാദിനീ|നമന േത േബാധ യതേ ൈനവമ ിഹി||18യേദതദ്വചനംയിരീമിയനാമകഭവിഷ ദ ാദിനാകഥിതംതത്തദാനീംസഫലമ്അ ത്|19തദന രംേഹേരദിരാജനി േതപരേമശ രസ േതാമിസർേദേശസേദർശനംദ ാ ഷേഫകഥിതവാൻ20ത മ്ഉ ായശി ംത ാതര ഹീത ാ നരപീ ാേയേലാേദശംയാഹീ,േയജനാഃശി ംനാശയി മ്അ ഗയ ,േത തവ ഃ|21തദാനീംസഉ ായശി ംത ാതര ൻഇ ാേയൽേദശമ്ആജഗാമ|22കി യി ദീയേദേശഅർഖിലായനാമരാജ മാേരാനിജപി ർേഹേരാദഃപദം ാപ രാജത ംകേരാതീതിനിശമ തത് ാനംയാ ംശ ിതവാൻ,പ ാത്സ ഈശരാത് േബാധം ാപ ഗാലീൽേദശസ േദൈശകം

ായനാസര ാമനഗരംഗത ാത ന ഷിതവാൻ,23േതനതംനാസരതീയംകഥയിഷ ി,യേദതദ ാക ംഭവിഷ ദ ാദിഭി ്തംതത്സഫലമഭവത്|

മഥിലിഖിതഃ സംവാദഃ03

1തദാേനാംേയാ ്നാമാമ യിതായി ദീയേദശസ ാ രമ്ഉപ ായചാരയൻകഥയാമാസ,

2മനാംസിപരാവർ യത,സർഗീയരാജത ംസമീപമാഗതമ്|3പരേമശസ പ ാനംപരി തസർ തഃ|തസ രാജപഥാംൈ വസമീ തസർ ഥാ|ഇേത തത് ാ േരവാക ംവദതഃകസ ചിദ്രവഃ||4ഏതദചനംയിശയിയഭവിഷ ദ ാദിനാേയാഹന ിശ ഭാഷിതമ്|േയാഹേനാവസനംമഹാങ്ഗേരാമജംതസ കടൗചർ കടിബ നം;സച കകീടാൻമ ച വാൻ|5തദാനീംയി ശാല ഗരനിവാസിനഃസർേ യി ദിേദശീയായർ ടിന ാഉഭയതട ാ മാനവാബഹിരാഗത തസ സമീേപ6സ ീയംസ ീയം രിതമ്അങ്ഗീ ത തസ ാംയർ നിേതനമ ിതാബ ഃ|7അപരംബ ൻഫി ശിനഃസി കിന മ ജാൻമം ംസസമീപമ്ആഗ ്േതാവിേലാക സതാൻഅഭിദധൗ,േരേര ജഗവംശാആഗാമീനഃേകാപാത്പലായി ം ാൻകേ തിതവാൻ?8മനഃപരാവർ നസ സ ചിതംഫലംഫലത|9കി ാകംതാതഇ ാഹീമ്അ ീതിേസ മനഃ ചീ യേ ാമാവ ാഹരത|യേതാ ാൻഅഹംവദാമി,ഈശരഏേതഭ ഃപാഷാേണഭഇ ാഹീമഃസ ാനാൻഉത്പാദയി ംശേ ാതി|10അപരംപാദപാനാം േല ഠാരഇദാനീമപിലഗൻആേ ,ത ാദ്യ ിൻപാദേപഉ മംഫലംനഭവതി,സ േ ാമേധ ഽ ിംനിേ േത|11അപരമ്അഹംമനഃപരാവർ ന ചേകനമ േനന ാൻമ യാമീതിസത ം,കി മമപ ാദ്യആഗ തി,സമേ ാപിമഹാൻ,അഹംതദീേയാപാനഹൗേവാ മപിനഹിേയാേഗ ാ ി,സ ാൻവ ി േപപവി ആ നിസംമ യിഷ തി|12തസ കാേര ർപആേ ,സസ ീയശസ ാനിസമ ക് േ ാട നിജാൻസകലേഗാ മാൻസം ഹ ഭാ ാഗാേര ാപയിഷ തി,കിം സർ ാണിഷാണ നിർ ാണവ ിനാദാഹയിഷ തി|

13അന രംയീ േര ാഹനാമ ിേതാഭവി ംഗാലീൽ േദശാദ്യർ നിതസ സമീപമ്ആജഗാമ|14കി േയാഹൻതംനിഷിധ ബഭാേഷ,ത ംകിംമമസമീപമ്ആഗ സി?വരംതയാമ നംമമ േയാജനമ്ആേ |15തദാനീംയീ ഃ ത േവാചത്;ഈദാനീമ്അ മന സ ,യതഇ ംസർ ധർ സാധനമ്അ ാകംകർ വ ം,തതഃേസാഽന മന ത|16അന രംയീ ര സിമ ി ഃസൻതത് ണാത്േതായമധ ാദ്ഉ ായജഗാമ,തദാജീ തദ ാേര േ ജാേത,സഈശരസ ാ ാനംകേപാതവദ്അവ ഹ േസ ാപര് ാഗ ംവീ ാ േ |17അപരമ്ഏഷമമ ിയഃ ഏത ിേ വമമമഹാസേ ാഷഏതാ ശീേവ ാമജാവാഗ്ബ വ|

മഥിലിഖിതഃ സംവാദഃ04

1തതഃപരംയീ ഃ താരേകണപരീ ിേതാഭവി മ്ആ നാ ാ രമ്ആ ഃ2സൻചത ാരിംശദേഹാരാ ാൻഅനാഹാര ി ൻ ധിേതാബ വ|3തദാനീംപരീ ിതാത മീപമ്ആഗത വ ാ തവാൻ,യദിത മീശ രാ േജാഭേവ ർഹ ാ യാപാഷാണാേനതാൻ പാൻവിേധഹി|4തതഃസ ത വീത്,ഇ ംലിഖിതമാേ ,“മ ജഃേകവല േപനനജീവിഷ തി,കി ീശ രസ വദനാദ്യാനിയാനിവചാംസിനിഃസര ിൈതേരവജീവിഷ തി|“5തദാ താരക ം ണ നഗരംനീത ാമ ിരസ േഡാപരിനിധായഗദിതവാൻ,6ത ംയദിശ രസ തനേയാഭേവ ർഹീേതാഽധഃപത,യതഇ ംലിഖിതമാേ ,ആേദ തിനിജാൻ താൻര ി ംത ാംപരേമശ രഃ|യഥാസർേ മാർേഗ ത ദീയചരണദ േയ|നലേഗത് രാഘാത ാംഘരിഷ ിേതകൈരഃ||7തദാനീംയീ ൈ കഥിതവാൻഏതദപിലിഖിതമാേ ,“ത ംനിജ ംപരേമശ രംമാപരീ സ |“8അന രം താരകഃ നരപിതമ്അത ധരാധേരാപരിനീത ാജഗതഃസകലരാജ ാനിതൈദശ ര് ാണിചദർശയാ കാരകഥയാ കാരച,9യദിത ംദ വദ്ഭവൻമാം ണേമ ർഹ ഹമ്ഏതാനി ഭ ം ദാസ ാമി|10തദാനീംയീ മേവാചത്, രീഭവ താരക,ലിഖിതമിദമ്ആേ ,“തയാനിജഃ ഃപരേമശ രഃ ണമ ഃേകവലഃസേസവ |“11തതഃ താരേകണസപര് ത ാജി,തദാസർഗീയ ൈതരാഗത സസിേഷേവ|12തദന രംേയാഹൻകാരായാംബബേ ,തദ ാർ ാംനിശമ യീ നാഗാലീൽ ാ ീയത|13തതഃപരംസനാസര ഗരംവിഹായജലേഘ േടസി ാലീഏതേയാ വഭേയാഃ േദശേയാഃസീേ ാർമധ വർ ീയ:കഫർനാ മ്ത ഗരമ്ഇത ാന വസത്|14ത ാത്,അന ാേദശീയഗാലീലിയർ ൻപാേരഽ ിേരാധസി|ന ാലിസി േ ശൗയ ാേന ിതൗ രാ|15ത ത ാമ ജാേയേയപര് ാമ ൻതമി േക|ൈതർജൈനർ ഹദാേലാകഃപരിദർശിഷ േതതദാ|അവസൻേയജനാേദേശത ായാസ പേക|േതഷാ പരിേലാകാനാമാേലാകഃസം കാശിതഃ||16യേദതദ ചനംയിശയിയഭവിഷ ദ ാദിനാേ ാ ം,തത്തദാസഫലമ്അ ത്|17അന രംയീ ഃ സംവാദം ചാരയൻഏതാംകഥാംകഥയി മ്ആേരേഭ,മനാംസിപരാവർ യത,സർഗീയരാജത ംസവിധമഭവത്|18തതഃപരംയീ ർഗാലീേലാജലേധ േടനഗ ൻഗ ൻആ ിയ സ

ാതാശിേമാൻഅർഥേതായംപിതരംവദ ിഏതാ ഭൗജലഘൗജാലംിപ ൗദദർശ,യത ൗമീനധാരിണാവാ ാമ്|

19തദാസതാവാ യവ ാജഹാര, വാംമമപ ാദ്ആഗ തം, വാമഹംമ ജധാരിണൗകരിഷ ാമി|20േതൈനവതൗജാലംവിഹായതസ പ ാത്ആഗ താമ്|21അന രംത ാത് ാനാത് ജൻ ജൻസിവദിയസ തൗയാ ബ്േയാഹ ാമാനൗദ ൗസഹജൗതാേതനസാർ ംനൗേകാപരിജാലസജീർേണാ ാരം ർ ൗവീ താവാ തവാൻ|22തത് ണാത്തൗനാവംസതാത വിഹായതസ പ ാ ാമിനൗബ വ ഃ|23അന രംഭജനഭവേനസ പദിശൻരാജ സ സംവാദം ചാരയൻമ ജാനാംസർ കാരാൻേരാഗാൻസർ കാരപീഡാ ശമയൻയീ ഃ

ംഗാലീൽേദശം മി മ്ആരഭത|24േതന രിയാേദശസ മധ ംതസ യേശാവ ാേ ാത്,അപരംത ാഅപ ാരർഗീണഃപ ാധാതി തയ യാവേ ാമ ജാ

നാനാവിധവ ാധിഭിഃ ി ാആസൻ,േത സർേ തസ സമീപമ്ആനീേത സതാൻസ ാൻചകാര|25ഏേതനഗാലീൽ-ദികാപനി-യി ശാലമ്-യി ദീയേദേശേഭ ായർ നഃപാരാ ബഹേവാമ ജാ സ പ ാദ്ആഗ ൻ|മഥിലിഖിതഃ സംവാദഃ05

1അന രംസജനനിവഹംനിരീ ധേരാപരി ജിത ാസ പവിേവശ|2തദാനീംശിേഷ തസ സമീപമാഗേത േതനേതഭ ഏഷാകഥാകഥ ാ േ |3അഭിമാനഹീനാജനാധന ാഃ,യതേ സർഗീയരാജ മ്അധികരിഷ ി|4ഖിദ മാനാമ ജാധന ാഃ,യ ാത്േതസാ നാം ാ ി|5ന ാമാനവാ ധന ാഃ,യ ാത്േതേമദിനീമ്അധികരിഷ ി|6ധർ ായ ിതാഃ ഷാർ ാ മ ജാധന ാഃ,യ ാത്േതപരിതർ ി|7 പാലേവാമാനവാധന ാഃ,യ ാത്േത പാം ാ ി|8നിർ ല ദയാമ ജാ ധന ാഃ,യ ാത്തഈ രം ി|9േമലയിതാേരാമാനവാധന ാഃ,യ ാത്തഈ രസ സ ാനേതനവിഖ ാസ ി|10ധർ കാരണാത്താഡിതാമ ജാധന ാ,യ ാത്സർഗീയരാേജേതഷാമധികേരാവിദ േത|11യദാമ ജാമമനാമ േത ാൻനി ിതാഡയ ി ഷാനാനാ ർ ാക ാനിവദ ിച,തദാ യംധന ാഃ|12തദാആന ത,തഥാ ശം ാദധ ,യതഃസർേഗ യാംസിഫലാനില േധ ;േത ാകം രാതനാൻഭവിഷ ദ ാദിേനാഽപിതാ ഗ്അതാഡയൻ|

13 യംേമദിന ാംലവണ പാഃ,കി യദിലവണസ ലവണത മ്അപയാതി,തർഹിതത്േകന കാേരണസാ ംഭവിഷ തി?തത്കസ ാപികാര് സ ാേയാഗ ത ാത്േകവലംബഹിഃ േ ംനരാണാംപദതേലനദലയി േയാഗ ംഭവതി|14 യംജഗതിദീ ി പാഃ, ധേരാപരി ിതംനഗരം ംഭവി ംനഹിശ തി|15അപരംമ ജാഃ ദീപാൻ ജ ാല േ ാണാേധാന ാപയ ി,കിദീപാധാേരാപേര് വ ാപയ ി,േതനേതദീപാേഗഹ ിതാൻസകലാൻകാശയ ി|

16േയനമാനവാ ാകംസത്കർ ാണിവിേലാക ാകംസർഗ ംപിതരംധന ംവദ ി,േതഷാംസമ ം ാകംദീ ി ാ ക് കാശതാമ്|17അഹംവ വ ാംഭവിഷ ദ ാക േലാ മ്ആഗതവാൻ,ഇ ംമാ ഭവത,േതേദ േലാ ംനാഗതവാൻ,കി സഫേലകർ മ്ആഗേതാ ി|18അപരം ാൻഅഹംതഥ ംവദാമിയാവത്േവ ാമേമദിേന ാർധ ംേസാനഭവിഷ തി,താവത്സർ ിൻസഫേലനജാേതവ വ ായാഏകാമാ ാബി േരേകാപിവാനേലാ േത|19ത ാത്േയാജനഏതാസാമ്ആ ാനാമ്അതി ാമ്ഏകാ ാമപീലംഘേതമ ജാം തൈഥവശി യതി,സസർഗീയരാേജ സർേ ഭ ഃ

േത നവിഖ ാസ േത,കി േയാജന ാംപാലയതി,തൈഥവശി യതിച,സസർഗീയരാേജ ധാനേതനവിഖ ാസ േത|20അപരം ാൻഅഹംവദാമി,അധ ാപകഫി ശിമാനവാനാംധർ ാ ാനാത് ാകംധർ ാ ാേനേനാ േമജാേത യമ്ഈശരീയരാജ ം േവ ംനശ ഥ|21അപര ത ംനരംമാവധീഃ,യ ാത്േയാനരംഹ ി,സവിചാരസഭായാംദ ാർേഹാഭവിഷ തി, ർ കാലീനജേനഭ ഇതികഥിതമാസീത്, ാഭിര ാവി|22കി ഹം ാൻവദാമി,യഃക ിത്കാരണംവിനാനിജ ാേ പ തി,സവിചാരസഭായാംദ ാർേഹാഭവിഷ തി;യഃക ി സ ീയസഹജംനിർേ ാധംവദതി,സമഹാസഭായാംദ ാർേഹാഭവിഷ തി; ന ത ംഢഇതിവാക ംയദിക ിത്സ ീയ ാതരംവ ി,തർഹിനരകാ ൗസ

ദ ാർേഹാഭവിഷ തി|23അേതാേവദ ാഃസമീപംനിജൈനേവേദ സമാനീേതഽപിനിജ ാതരം തിക ാ ിത്കാരണാത്ത ംയദിേദാഷീവിദ േസ,തദാനീംതവതസ തിർജായേതച,24തർഹിതസ ാേവദ ാഃസമീേപനിജൈനൈവദ ംനിധായതൈദവഗത ാർ ംേതനസാർ ംമില,പ ാത്ആഗത നിജൈനേവദ ംനിേവദയ|

25അന യാവത്വിവാദിനാസാർ ംവർ നിതി സി,താവത്േതനസാർ ംേമലനം ;േനാേചത്വിവാദീവിചാരയി ഃസമീേപത ാംസമർപയതിവിചാരയിതാചര ിണഃസ ിധൗസമർപയതിതദാത ംകാരായാംബേധ ഥാഃ|

26തർഹിത ാമഹംതഥ്ഥം വീമി,േശഷകപർദേകഽപിനപരിേശാധിേതത ാത് ാനാത്കദാപിബഹിരാഗ ംനശ സി|27അപരംത ംമാവ ഭിചര,യേദതദ്വചനം ർ കാലീനേലാേകഭ ഃകഥിതമാസീത്,തദ് യം തവ ഃ;28കി ഹം ാൻവദാമി,യദിക ിത്കാമതഃകാ നേയാഷിതംപശ തി,തർഹിസമനസാതൈദവവ ഭിചരിതവാൻ|29ത ാത്തവദ ിണംേന ംയദിത ാംബാധേത,തർഹിതേ മ്ഉത്പാട േരനി ിപ,യ ാത്തവസർ വ േഷാനരേകനിേ പാത്തൈവകാങ്ഗസ നാേശാവരം|30യദ ാതവദ ിണഃകേരായദിത ാംബാധേത,തർഹിതംകരംഛി ാേരനി ിപ,യതഃസർ വ േഷാനരേകനിേ പാത്ഏകാങ്ഗസ നാേശാ

വരം|31ഉ മാേ ,യദിക ിൻനിജജായാംപരിത ് മ്ഇ തി,തർഹിസതൈസ ത ാഗപ ംദദാ |32കി ഹം ാൻവ ാഹരാമി,വ ഭിചാരേദാേഷനജാേതയദിക ിൻനിജജായാംപരിത ജതി,തർഹിസതാംവ ഭിചാരയതി;യ താംത ാം

ിയംവിവഹതി,േസാപിവ ഭിചരതി|33 ന ത ം ഷാശപഥമ്ന ർ ൻഈ രായനിജശപഥംപാലയ,ർ കാലീനേലാേകേഭ ാൈയഷാകഥാകഥിതാ,താമപി യം തവ ഃ|

34കി ഹം ാൻവദാമി,കമപിശപഥംമാകാർ ,അർഥതഃസർഗനാ ാന,യതഃസഈശരസ സിംഹാസനം;35 ഥിവ ാനാ ാപിന,യതഃസാതസ പാദപീഠം;യി ശാലേമാനാ ാപിന,യതഃസാമഹാരാജസ രീ;36നിജശിേരാനാ ാപിന,യ ാത്തൈസ കംകചമപിസിതമ്അസിതംവാകർ ംതയാനശക േത|37അപരം യംസംലാപസമേയേകവലംഭവതീതിനഭവതീതിചവദതയതഇേതാഽധികംയത്തത്പാപാ േനാജായേത|38അപരംേലാചനസ വിനിമേയനേലാചനംദ സ വിനിമേയനദ ഃർ മിദംവചന ാഭിര യത|

39കി ഹം ാൻവദാമി യംഹിംസകംനരംമാവ ാഘാതയത|കിേകനചിത്തവദ ിണകേപാേലചേപടാഘാേത േതതം തിവാമംകേപാല വ ാേഘാടയ|40അപരംേകനചിത്തയാസാർധ്ദംവിവാദം ത ാതവപരിേധയവസേനജി തിേതത ാ രീയവസനമപിേദഹി|41യദിക ിത്ത ാംേ ാശേമകംനയനാർഥംഅന ായേതാധരതി,തദാേതനസാർധ്ദംേ ാശദയംയാഹി|42യ മാനവ ാംയാചേത,തൈ േദഹി,യദിക ിത് ഭ ംധാരയി മ്ഇ തി,തർഹിതം തിപരാം േഖാമാ ഃ|43നിജസമീപവസിനിേ മ ,കി ശ ം തിേദ ഷം ,യേദതത്േരാ ംവചനംഏതദപി യം തവ ഃ|

44കി ഹം ാൻവദാമി, യംരി പിേ മ ത,േയച ാൻശപേ ,താന,ആശിഷംവദത,േയച ാൻഋ◌ृതീയേ ,േതഷാംമങ്ഗലം ത,േയച ാൻനി ി,താഡയ ിച,േതഷാം േതാർഥയധ ം|

45ത യഃസതാമസതാേ ാപരി ഭാകരമ്ഉദായയതി,തഥാധാർ ികാനാമധാർ ികാനാേ ാപരിനീരംവർഷയതിതാ േശാേയാ

ാകംസർഗ ഃപിതാ, യംതൈസ വസ ാനാഭവിഷ ഥ|46േയ ാ േ മ ർ ി, യംയദിേകവലംേതേ വേ മ ഥ,തർഹി ാകംകിംഫലംഭവിഷ തി?ച ാലാഅപിതാ ശംകിംനർ ി?

47അപരം യംയദിേകവലംസ ീയ ാ േതനനമത,തർഹികിംമഹത്കർ ഥ?ച ാലാഅപിതാ ശംകിംന ർ ി?48ത ാത് ാകംസർഗ ഃപിതായഥാ ർേണാഭവതി, യമപിതാ ശാഭവത|മഥിലിഖിതഃ സംവാദഃ06

1സാവധാനാഭവത,മ ജാൻദർശയി ംേതഷാംേഗാചേരധർ കർ മാത,തഥാ േത ാകംസർഗ പി ഃസകാശാത്കി നഫലംന

ാ ഥ|2ത ംയദാദദാസിതദാകപടിേനാജനായഥാമ േജഭ ഃ ശംസാം ാ ംഭജനഭവേനരാജമാർേഗച രീംവാദയ ി,തഥാമാ രി◌ु,അഹം ഭ ംയഥാർഥംകഥയാമി,േതസകായംഫലമ്അലഭ |3കി ത ംയദാദദാസി,തദാനിജദ ിണകേരായത്കേരാതി,തദ്വാമകരംമാ ാപയ|4േതനതവദാനം ംഭവിഷ തിയ തവപിതാ ദർശീ,സ കാശഭ ംഫലംദാസ തി|

5അപരംയദാ ാർഥയേസ,തദാകപടിനഇവമാ ,യ ാത്േതഭജനഭവേനരാജമാർഗസ േകാേണതി േ ാേലാകാൻദർശയ ഃാർഥയി ം ീയേ ;അഹം ാൻതഥ ംവദാമി,േതസകീയഫലംാ വൻ|

6ത ാത് ാർഥനാകാേലഅ രാഗാരം വിശ ദ ാരം ദ് ാ ംപശ ത വപി ഃസമീേപ ാർഥയസ ;േതനതവയഃപിതാ ദർശീ,സകാശ ഭ ംഫലംദാസ തിl

7അപരം ാർഥനാകാേലേദവ ജകാഇവ ധാ ന ിംമാ ,യ ാത്േതേബാധേ ,ബ വാരംകഥായാംകഥിതായാംേതഷാം ാർഥനാാഹിഷ േത|

8 യംേതഷാമിവമാ ത,യ ാത് ാകംയദ്യത് േയാജനംയാചനാതഃ ാേഗവ ാകംപിതാതത്ജാനാതി|9അതഏവ യമഈ ക് ാർഥയധ ം,േഹഅ ാകംസർഗ പിതഃ,തവ

നാമ ജ ംഭവ |10തവരാജത ംഭവ ;തേവ ാസർേഗയഥാതൈഥവേമദിന ാമപിസഫലാഭവ |11അ ാകം േയാജനീയമ്ആഹാരമ്അദ േദഹി|12വയംയഥാനിജാപരാധിനഃ മാമേഹ,തൈഥവാ ാകമ്അപരാധാൻ

മസ |13അ ാൻപരീ ാംമാനയ,കി പാപാ േനാര ;രാജത ംഗൗരവംപരാ മഃഏേതസർേ സർ ദാതവ;തഥാ |14യദി യമ്അേന ഷാമ്അപരാധാൻ മേധ തർഹി ാകംസ ർഗ പിതാപി ാൻ മിഷ േത;15കി യദി യമ്അേന ഷാമ്അപരാധാൻന മേധ ,തർഹി ാകംജനേകാപി ാകമ്അപരാധാൻന മിഷ േത|16അപരമ്ഉപവാസകാേലകപടിേനാജനാമാ ഷാൻഉപവാസം

ാപയി ംേസഷാംവദനാനി ാനാനി ർ ി, യംതഇവവിഷണവദനാമാഭവത;അഹം ാൻതഥ ംവദാമിേതസകീയഫലമ്അലഭ |17യദാത മ്ഉപവസസി,തദായഥാേലാൈക ംഉപവാസീവന ശ േസ,കി തവേയാഽേഗാചരഃപിതാേതൈനവ ശ േസ,തത് േതനിജശിരസിൈതലംമർ യവദന ാലയ;18േതനതവയഃപിതാ ദർശീസ കാശ ഭ ംഫലംദാസ തി|19അപരംയ ാേനകീടാഃകല ാ യംനയ ി,ചൗരാ സ ിംകർ യിത ാേചാരയി ംശ വ ി,താ ശ ാംേമദിന ാംസാർഥംധനംമാസംചി ത|20കി യ ാേനകീടാഃകല ാ യംനനയ ി,ചൗരാ സ ിംകർ യിത ാേചാരയി ംനശ വ ി,താ േശസർേഗധനംസ ി ത|21യ ാത്യ ാേന ാംകധനംതൈ വഖാേന ാകംമനാംസി|22േലാചനംേദഹസ ദീപകം,ത ാത്യദിതവേലാചനം സ ംഭവതി,തർഹിതവ ംവ ർദീ ി ംഭവിഷ തി|23കി േലാചേനഽ സേ തവ ംവ ഃതമി ംഭവിഷ തി|അതഏവയാദീ ി യിവിദ േത,സായദിതമി ാഭവതി,തർഹിതത്തമി ംകിയൻമഹത്|24േകാപിമ േജാദ ൗ േസവി ംനശേ ാതി,യ ാദ്ഏകംസംമനതദന ംനസ ന േത,യദ ാഏക മേനാനിധായതദന മ്അവമന േത;തഥായമപീശ രംല ീേ ത േഭേസവി ംനശ ഥ|

25അപരമ്അഹം ഭ ംതഥ ംകഥയാമി,കിംഭ ിഷ ാമഃ?കിംപാസ ാമഃ?ഇതി ാണധാരണായമാചി യത;കിംപരിധാസ ാമഃ?ഇതികായര ണായനചി യത;ഭ ാത് ാണാവസനാ വ ംഷികിംേ ാണിനഹി?26വിഹായേസാവിഹങ്ഗമാൻവിേലാകയത;ൈതർേനാപ േതന ത േതഭാ ാഗാേരനസ ീയേതഽപി;തഥാപി ാകംസർഗ ഃപിതാേതഭആഹാരംവിതരതി|27 യംേതഭ ഃകിംേ ാനഭവഥ? ാകംക ിത്മ ജഃചി യൻ

നിജാ ഷഃ ണമപിവർ യി ംശേ ാതി?28അപരംവസനായ ത ി യത?േ േ ാത്പ ാനി ാണികഥംവർ േ തദാേലാചയത|താനിത ൻേനാത്പാദയ ികിമപികാര് ംനർ ി;

29തഥാപ ഹം ാൻവദാമി, േലമാൻതാ ഗ്ഐശര് വാനപിതത് മിവവി ഷിേതാനാസീത്|30ത ാത് ദ വിദ മാനം ഃ ാംനിേ േതതാ ശംയത്േ ിതം മംതത്യദീ രഇ ംബി ഷയതി,തർഹിേഹേ ാക ത യിേനാ ാൻകിംനപരിധാപയിഷ തി?31ത ാത്അ ാഭിഃകിമ േത?കി പായിഷ േത?കിംവാപരിധായിഷ േത,ഇതിനചി യത|32യ ാത്േദവാർ കാഅപീതിേച േ ;ഏേത േവേയാജനമ ീതി ാകംസർഗ ഃപിതാജാനാതി|

33അതഏവ ഥമതഈശരീയരാജ ംധർ േച ധ ം,തതഏതാനിവ നി ഭ ം ദായിഷ േ |34ശ ഃ േതമാചി യത,ശഏവസയംസ ിശ ചി യിഷ തി;അദ തനീയാചി ാസാദ േത രതരാ|മഥിലിഖിതഃ സംവാദഃ07

1യഥാ യംേദാഷീ താനഭവഥ,തത് േതഽന ംേദാഷിണംമാ ത|2യേതായാ േശനേദാേഷണ യംപരാൻേദാഷിണഃ ഥ,താ േശനേദാേഷണ യമപിേദാഷീ താഭവിഷ ഥ,അന േയനപരിമാേണന ാഭിഃപരിമീയേത,േതൈനവപരിമാേണന ത് േതപരിമായിഷ േത|3അപര നിജനയേനയാനാസാവിദ േത,താമ്അനാേലാച തവസഹജസ േലാചേനയത് ണമ്ആേ ,തേദവ േതാവീ േസ?4തവനിജേലാചേനനാസായാംവിദ മാനായാം,േഹ ാതഃ,തവനയനാത്ണംബഹിഷ ർ ംഅ ജാനീഹി,കഥാേമതാംനിജസഹജായകഥംകഥയി ം

ശേ ാഷി?5േഹകപടിൻ,ആദൗനിജനയനാത്നാസാംബഹി തേതാനിജ ൗ

സ ായാംതവ ാ ർേലാചനാത് ണംബഹി ർ ംശ സി|6അന സാരേമേയഭ ഃപവി വ നിമാവിതരത,വരാഹാണാംസമ

ാമാനി ിപത;നിേ പണാത്േതതാഃസർ ാഃപൈദർദലയിഷ ി,പരാ ത ാനപിവിദാരയിഷ ി|7യാചധ ംതേതാ ഭ ംദായിഷ േത; ഗയധ ംതതഉേ ശംല േധ ;ദ ാരമ്ആഹത,തേതാ ത് േത ംഭവിഷ തി|8യ ാദ്േയനയാച േത,േതനലഭ േത;േയന ഗ േതേതേനാേ ശഃാപ േത;േയനചദ ാരമ്ആഹന േത,തത് േതദ ാരംേമാച േത|

9ആ േജന േപ ാർഥിേതതൈ പാഷാണംവി ാണയതി,10മീേനയാചിേതചതൈ ജഗംവിതരതി,ഏതാ ശഃപിതാ ാകംമേധ

കആേ ?11ത ാദ് യമ്അഭ ാഃസേ ാഽപിയദിനിജബാലേകഭ ഉ മം വ ംദാ ംജാനീഥ,തർഹി ാകംസർഗ ഃപിതാസ ീയയാചേകഭ ഃകി മാനിവ നിനദാസ തി?12 ാൻ തീതേരഷാംയാ േശാവ വഹാേരാ ാകം ിയഃ, യംതാൻതിതാ ശാേനവവ വഹാരാൻവിധ ;യ ാദ്വ വ ാഭവിഷ ദ ാദിനാം

വചനാനാമ്ഇതിസാരമ്|13സ ീർണദ ാേരണ വിശത;യേതാനരകഗമനായയദ്ദ ാരംതദ്വി ീർണംയ വർ തദ് ഹത്േതനബഹവഃ വിശ ി|14അപരംസർഗഗമനായയദ്ദ ാരംതത്കീ ക്സംകീർണം|യ വർതത്കീ ഗ് ർഗമമ്|ത േ ാരഃകിയേ ാഽൽപാഃ|15അപര േയജനാേമഷേവേശന ാകംസമീപമ്ആഗ ി,കി ർ ര ാ കാഏതാ േശേഭ ാഭവിഷ ദ ാദിഭ ഃസാവധാനാഭവത, യംഫേലനതാൻപരിേച ംശ ഥ|16മ ജാഃകിംക കിേനാ ാദ് ാ ാഫലാനി ഗാലേകാലിതഉ മ്ബരഫലാനിശാതയ ി?17തദ ദ്ഉ മഏവപാദപഉ മഫലാനിജനയതി,അധമപാദപഏവാധമഫലാനിജനയതി|18കി മപാദപഃകദാപ ധമഫലാനിജനയി ംനശേ ാതി,തഥാധേമാപിപാദപഉ മഫലാനിജനയി ംനശേ ാതി|19അപരംേയേയപാദപാഅധമഫലാനിജനയ ി,േത ാവ ൗ

ിപ േ |20അതഏവ യംഫേലനതാൻപരിേചഷ ഥ|21േയജനാമാം ംവദ ി,േതസർേ സർഗരാജ ം േവ ിത ,കി േയാമാനേവാമമസർഗ സ പി രി ംകർ കേരാതിസഏവേവ തി|

22തദ്ദിേനബഹേവാമാംവദിഷ ി,േഹ േഭാേഹ േഭാ,തവനാ ാകിമ ാമിർഭവിഷ ദ ാക ംനവ ാ തം?തവനാ ാ താഃകിംനത ാജിതാഃ?തവനാ ാകിംനാനാദ് താനികർ ാണിന താനി?23തദാഹംവദിഷ ാമി,േഹ കർ കാരിേണാ ാൻഅഹംനേവ ി, യംമ മീപാദ് രീഭവത|24യഃക ിത്മൈമതാഃകഥാഃ ത ാപാലയതി,സപാഷാേണാപരിഹനിർ ാ ാ ാനിനാസഹമേയാപമീയേത|

25യേതാ ൗസത ാമ്ആ ാവആഗേതവായൗവാേതചേത തേ ഹംലേ പാഷാേണാപരിതസ ഭിേ പതതിl26കി യഃക ിത്മൈമതാഃകഥാഃ ത ാനപാലയതിസൈസകേതേഗഹനിർ ാ ാഽ ാനിനാഉപമീയേത|27യേതാജല ൗസത ാമ്ആ ാവആഗേതപവേനവാേതചൈതർ േഹസമാഘാേതതത്പതതിതത്പതനംമഹദ്ഭവതി|28യീ ൈനേത വാേക സമാപിേത മാനവാ ദീേയാപേദശമ്

ആ ര് ംേമനിേര|29യ ാത്സഉപാധ ായാഇവതാൻേനാപദിേദശകി സമർഥ ഷഇവസ പദിേദശ|മഥിലിഖിതഃ സംവാദഃ08

1യദാസപർ താദ്അവാേരാഹത്തദാബഹേവാമാനവാ ത്പ ാദ്വ ഃ|2ഏകഃ വാൻആഗത തം ണമ ബഭാേഷ,േഹ േഭാ,യദിഭവാൻസംമന േത,തർഹിമാംനിരാമയംകർ ംശേ ാതി|3തേതായീ ഃകരം സാര് തസ ാങ്ഗം ശൻവ ാജഹാര,സ േന ഽഹംത ംനിരാമേയാഭവ;േതനസതത് ണാത് േ നാേമാചി|4തേതായീ ംജഗാദ,അവേധഹികഥാേമതാംക ിദപിമാ ഹി,കിയാജകസ സ ിധിംഗത ാസാ ാനംദർശയമ േജേഭ ാനിജനിരാമയത ംമാണയി ം സാനി പിതം വ മ്ഉ ജച|

5തദന രംയീ നാകഫർനാ ാമനിനഗേര വിേ ക ിത്ശതേസനാപതി മീപമ്ആഗത വിനീയബഭാേഷ,6േഹ േഭാ,മദീയഏേകാദാസഃപ ാഘാതവ ാധിനാ ശംവ ഥിതഃ,സശയനീയആേ |7തദാനീംയീ ൈ കഥിതവാൻ,അഹംഗത ാതംനിരാമയംകരിഷ ാമി|8തതഃസശതേസനാപതിഃ ത വദത്,േഹ േഭാ,ഭവാൻയത്മമേഗഹമധ ംയാതിതേദ ാഗ ഭാജനംനാഹമ ി;വാങ്മാ മ്ആദിശ ,േതൈനവമമദാേസാനിരാമേയാഭവിഷ തി|9യേതാമയിപരനിേ ഽപിമമനിേദശവശ ാഃകതികതിേസനാഃസ ി,തതഏക ിൻയാഹീത േ സയാതി,തദന ിൻഏഹീത േ സആയാതി,തഥാമമനിജദാേസകർൈ തത് ർ ിത േ സതത്കേരാതി|10തദാനീംയീ ൈസ തത്വേചാനിശമ വി യാപേ ാഽ ത്;നിജപ ാ ാമിേനാമാനവാൻഅേവാ , ാൻതഥ ംവച്മി,ഇ ാേയലീയേലാകാനാംമേധ ഽപിൈനതാ േശാവിശ ാേസാമയാ ാ ഃ|11അന ാഹം ാൻവദാമി,ബഹവഃ ർ സ ാഃപ ിമായാ ദിശആഗത ഇ ാഹീമാഇ ാകായാ ബാചസാകമ്മിലിത ാസ പേവ ി;12കി യ ാേനേരാദനദ ഘർഷേണഭവത ിൻബഹിർ തതമിേ രാജ സ സ ാനാനിേ സ േ |13തതഃപരംയീ ംശതേസനാപതിംജഗാദ,യാഹി,തവതീത സാരേതാമങ്ഗലം യാത്;തദാത ിേ വദേ തദീയദാേസാ

നിരാമേയാബ വ|14അന രംയീ ഃപിതരസ േഗഹ പ ായജ േരണപീഡിതാംശയനീയ ിതാംതസ ശ ംവീ ാ േ |15തതേ നതസ ാഃകരസ തവാത്ജ ര ാംതത ാജ,തദാസാസ ായതാൻസിേഷേവ|

16അന രംസ ായാംസത ാംബ േശാ ത മ ജാൻതസസമീപമ്ആനിന ഃസചവാേക ന താൻത ാജയാമാസ,സർ കാരപീഡിതജനാം നിരാമയാൻചകാര;17ത ാത്,സർ ാ ർ ലതാ ാകംേതൈനവപരിധാരിതാ|അ ാകംസകലംവ ാധിംസഏവസം ഹീതവാൻ|യേദതദ ചനംയിശയിയഭവിഷ ദ ാദിേനാ മാസീത്,ത ദാസഫലമഭവത്|18അന രംയീ ർദി ജനനിവഹംവിേലാക തടിന ാഃപാരംയാ ംശിഷ ാൻആദിേദശ|19തദാനീമ്ഏകഉപാധ ായആഗത കഥിതവാൻ,േഹ േരാ,ഭവാൻയയാസ തിത ാഹമപിഭവതഃപ ാദ്യാസ ാമി|20തേതായീ ർജഗാദ,േ ാ ഃ ാ ം ാനംവിദ േത,വിഹായേസാവിഹങ്ഗമാനാംനീഡാനിചസ ി;കി മ ഷ സ ശിരഃ ാപയി ം

ാനംനവിദ േത|21അന രമ്അപരഏകഃശിഷ ംബഭാേഷ,േഹ േഭാ, ഥമേതാമമപിതരം ശാേനനിധാ ംഗമനാർഥംമാമ്അ മന സ |22തേതായീ വാൻ താ താൻ ശാേനനിദധ ,ത ംമമപ ാദ്ആഗ |23അന രംത ിൻനാവമാ േഢതസ ശിഷ ാ ത്പ ാത്ജ ഃ|24പ ാത്സാഗരസ മധ ംേത ഗേത താ ശഃ ബേലാഝഞ്ഭ്ശനിലഉദതി ത്,േയനമഹാതരങ്ഗഉ ായതരണിംഛാദിതവാൻ,കി സനി ിതആസീത്|25തദാശിഷ ാആഗത തസ നി ാഭങ്ഗം ത ാകഥയാമാ ഃ,േഹ േഭാ,വയം ിയാമേഹ,ഭവാൻഅ ാകം ാണാൻര |26തദാസതാൻഉ വാൻ,േഹഅൽപവിശ ാസിേനാ യം േതാവിഭീഥ?തതഃസഉ ായവാതംസാഗര തർജയാമാസ,തേതാനിർ ാതമഭവത്|27അപരംമ ജാവി യംവിേലാക കഥയാമാ ഃ,അേഹാവാതസരിത്പതീഅസ കിമാ ാ ാഹിണൗ?കീ േശാഽയംമാനവഃ|28അന രംസപാരംഗത ാഗിേദരീയേദശമ്ഉപ ിതവാൻ;തദാദ ൗത മ ജൗ ശാന ാനാദ്ബഹിർ ത ാതംസാ ാത് തവ ൗ,

താേവതാ ശൗ ച ാവാ ാംയത്േതന ാേനനേകാപിയാ ംനാശേ ാത്|29താ ൈചഃകഥയാമാസ ഃ,േഹഈശരസ േനായീേശാ,തയാസാകമ്ആവേയാഃകഃസമ്ബ ഃ?നി പിതകാലാത് ാേഗവകിമാവാഭ ാംയാതനാംദാ മ്അ ാഗേതാസി?30തദാനീംതാഭ ാംകി ിദ് േരവരാഹാണാമ്ഏേകാമഹാ േജാഽചരത്|31തേതാ തൗതൗതസ ാ ിേകവിനീയകഥയാമാസ ഃ,യദ ാവാംത ാജയസി,തർഹിവരാഹാണാംമേധ ജമ്ആവാംേ രയ|32തദായീ രവദത്യാതം,അന രംതൗയദാമ ജൗവിഹായവരാഹാൻആ ിതവ ൗ,തദാേതസർേ വരാഹാഉ ാനാത്മഹാജേവനധാവ ഃസാഗരീയേതാേയമ േ ാമ ഃ|

33തേതാവരാഹര കാഃപലായമാനാമേധ നഗരംതൗ ത ൗ തിയദ ദ്അഘടത,താഃസർ വാർ ാഅവദൻ|34തേതാനാഗരികാഃസർേ മ ജായീ ംസാ ാത്കർ ംബഹിരായാതാഃത വിേലാക ാർഥയാ ിേരഭവാൻഅ ാകംസീമാേതായാ |മഥിലിഖിതഃ സംവാദഃ09

1അന രംയീ ർനൗകാമാ ഹ നഃപാരമാഗത നിജ ാമമ്ആയയൗ|2തതഃകതിപയാജനാഏകംപ ാഘാതിനംസേ ാപരിശായയിത ാത മീപമ്ആനയൻ;തേതായീ േ ഷാം തീതിംവി ായതംപ ാഘാതിനംജഗാദ,േഹ , ിേരാഭവ,തവക ഷസ മർഷണംജാതമ്|3താംകഥാംനിശമ കിയ ഉപാധ ായാമനഃ ചി ിതവ ഏഷമ ജഈശരംനി തി|4തതഃസേതഷാമ്ഏതാ ശീംചി ാംവി ായകഥിതവാൻ, യംമനഃതഏതാ ശീം ചി ാം ഥ?

5തവപാപമർഷണംജാതം,യദ ാത ായഗ ,ദ േയാരനേയാർവാക േയാഃകിംവാക ംവ ം ഗമം?6കി േമദിന ാംക ഷം മി ംമ ജ തസ സാമർഥ മ ീതി യംയഥാജാനീഥ,തദർഥംസതംപ ാഘാതിനംഗദിതവാൻ,ഉ ി ,നിജശയനീയംആദായേഗഹംഗ |7തതഃസതത് ണാദ്ഉ ായനിജേഗഹം ിതവാൻ|8മാനവാഇ ംവിേലാക വി യംേമനിേര,ഈശേരണമാനവായസാമർഥ മ്ഈ ശംദ ംഇതികാരണാത്തംധന ംബഭാഷിേരച|9അന രംയീ ാനാദ്ഗ ൻഗ ൻകരസം ഹ ാേനസ പവി ംമഥിനാമാനമ്ഏകംമ ജംവിേലാക തംബഭാേഷ,മമപ ാദ്ആഗ ,തതഃസഉ ായതസ പ ാദ്വ ാജ|10തതഃപരംയീശൗ േഹേഭാ മ്ഉപവിേ ബഹവഃകരസം ാഹിണഃക ഷിണ മാനവാആഗത േതനസാകംതസ ശിൈഷ സാകമ്ഉപവിവി ഃ|11ഫി ശിന ദ് ാതസ ശിഷ ാൻബഭാഷിേര, ാകം ഃകിംനിമി ംകരസം ാഹിഭിഃക ഷിഭി സാകം ംേ ?12യീ ത് ത ാതാൻ ത വദത്,നിരാമയേലാകാനാംചികി േകനേയാജനംനാ ി,കി സാമയേലാകാനാം േയാജനമാേ |

13അേതാ യംയാത ാവചനസ ാസ ാർഥംശി ധ മ്,ദയായാംേമയഥാീതിർനതഥായ കർ ണി|യേതാഽഹംധാർ ികാൻആഹാ ം

നാഗേതാഽ ികി മനഃപരിവർ യി ംപാപിനആഹാ മ്ആഗേതാഽ ി|14അന രംേയാഹനഃശിഷ ാ സ സമീപമ്ആഗത കഥയാമാ ഃ,ഫി ശിേനാവയ നഃ ന പവസാമഃ,കി തവശിഷ ാേനാപവസ ി,

തഃ?15തദായീ ാൻഅേവാചത്യാവത്സഖീനാംസംങ്േഗകന ായാവര ി തി,താവത്കിംേതവിലാപംകർ ംശ വ ി?കി യദാേതഷാംസംങ്ഗാദ്വരംനയ ി,താ ശഃസമയആഗമിഷ തി,തദാേതഉപവ ി|16 രാതനവസേനേകാപിനവീനവ ംനേയാജയതി,യ ാത്േതനേയാജിേതന രാതനവസനംഛിന ിത ി ബ ിതം ശ േത|17അന രാതന ത ാംേകാപിനവാനേഗാ നീരസംനനിദധാതി,യ ാത്തഥാ േത ർവിദീര് േതേതനേഗാ നീരസഃപതതിനശ തി;ത ാത്നവീനായാം ത ാംനവീേനാേഗാ നീരസഃ ാപ േത,േതനദ േയാരവനംഭവതി|18അപരംേതൈനതത്കഥാകഥനകാേലഏേകാഽധിപതി ം ണമബഭാേഷ,മമ ഹിതാ ാേയൈണതാവത്കാേല താ,ത ാദ്ഭവാനാഗതതസ ാഗാേ ഹ മർപയ ,േതനസാജീവിഷ തി|19തദാനീംയീ ഃശിൈഷ ഃസാകമ്ഉ ായതസ പ ാദ്വ ാജ|20ഇത ന േരദ ാദശവ രാൻയാവത് ദരാമേയനശീർൈണകാനാരീതസ പ ാദ്ആഗത തസ വസനസ ിംപ ർശ;21യ ാത്മയാേകവലംതസ വസനം ാസാ ം ാ േത,സാനാരീതിമനസിനി ിതവതീ|22തേതായീ ർവദനംപരാവർ താംജഗാദ,േഹകേന ,ത ം ിരാഭവ,തവവിശ ാസ ാംസ ാമകാർഷീത്|ഏതദ ാേക ഗദിതഏവസാേയാഷിത്സ ാ ത്|23അപരംയീ സ ാധ സ േഗഹംഗത ാവാദക തീൻബ ൻേലാകാൻശ ായമാനാൻവിേലാക താൻഅവദത്,24പ ാനംത ജ,കേന യംനാ ിയതനി ിതാേ ;കഥാേമതാം ത ാേതത പജഹ ഃ|25കി സർേ ബഹി േത േസാഽഭ രംഗത ാകന ായാഃകരംതവാൻ,േതനേസാദതി ത്;

26തത ത്കർ േണായശഃ ംതംേദശംവ ാ വത്|27തതഃപരംയീ ാത് ാനാദ്യാ ാംചകാര;തദാേഹദാ ദഃസ ാന,അ ാൻദയസ ,ഇതിവദ ൗദ ൗജനാവ ൗേ ാൈചരാ യ ൗതത്പ ാദ്വ ജ ഃ|28തേതായീശൗേഗഹമധ ം വി ംതാവപിതസ സമീപമ്ഉപ ിതവ ൗ,തദാനീംസതൗ വാൻകർൈ തത്കർ ംമമസാമർഥ മ്ആേ ,വാംകിമിതി തീഥഃ?തദാതൗ ത ച ഃ,സത ം േഭാ|

29തദാനീംസതേയാർേലാചനാനി ശൻബഭാേഷ, വേയാഃതീത സാരാദ് വേയാർമങ്ഗലം യാത്|േതനതത് ണാത്തേയാ

ർേന ാണി സ ാന ഭവൻ,30പ ാദ്യീ ൗ ഢമാ ാപ ജഗാദ,അവധ മ്ഏതാംകഥാംേകാപിമ േജാമജാനീയാത്|31കി തൗ ായത ിൻ േ േദേശതസ കീർ ിം

കാശയാമാസ ഃ|32അപരംതൗബഹിര ാതഏത ി േരമ ജാഏകം ത കംതസസമീപമ്ആനീതവ ഃ|33േതന േതത ാജിേതസ കഃകഥാംകഥയി ം ാരഭത,േതനജനാവി യംവി ായകഥയാമാ ഃ,ഇ ാേയേലാവംേശകദാപിേന ഗ ശ ത;34കി ഫി ശിനഃകഥയാ ഃ താധിപതിനാസ താൻത ാജയതി|35തതഃപരംയീ േ ഷാംഭജനഭവനഉപദിശൻരാജ സ സംവാദംചാരയൻേലാകാനാംയസ യആമേയായാചപീഡാസീത്,താൻശമയൻ

ശമയം സർ ാണിനഗരാണി ാമാം ബ ാമ|36അന മ ജാൻവ ാ ലാൻഅര കേമഷാനിവചത ാൻനിരീേത കാ ണികഃസൻശിഷ ാൻഅവദത്,37ശസ ാനി രാണിസ ി,കി േഛ ാരഃേ ാകാഃ|38േ ം ത പരാൻേഛദകാൻ േഹ ംശസ സാമിനം ാർഥയധ മ്|മഥിലിഖിതഃ സംവാദഃ10

1അന രംയീ ർദ ാദശശിഷ ാൻആ യാേമധ താൻത ാജയി ംസർ കാരേരാഗാൻപീഡാ ശമയി ംേതഭ ഃസാമർഥ മദാത്|2േതഷാംദ ാദശേ ഷ ാണാംനാമാേന താനി| ഥമംശിേമാൻയംപിതരംവദ ി,തതഃപരംതസ സഹജആ ിയഃ,സിവദിയസ േ ായാ ബ്3തസ സഹേജാേയാഹൻ;ഫിലിപ്ബർഥലമയ്േഥാമാഃകരസം ാഹീമഥിഃ,ആൽേഫയ േ ായാ ബ്,4കിനാനീയഃശിേമാൻ,യഈ രിേയാതീയയി ദാഃ ീ ംപരകേരഽർപയത്|5ഏതാൻദ ാദശശിഷ ാൻയീ ഃേ ഷയൻഇത ാ ാപയത്, യമ്അന േദശീയാനാംപദവീംേശമിേരാണീയാനാംകിമപിനഗര ന വിേശ6ഇ ാേയൽേഗാ സ ഹാരിതാേയേയേമഷാേ ഷാേമവസമീപംയാത|7ഗത ാഗത ാസർഗസ രാജത ംസവിധമഭവത്,ഏതാംകഥാം ചാരയത|8ആമയ ാൻസ ാൻ ത, ിനഃപരി ത, തേലാകാൻജീവയത, താൻത ാജയത,വിനാ ല ം യമ്അലഭധ ംവിൈനവ ല ംവി ാണയത|9കി േസഷാംകടിബേ സർണ പ താ ാണാംകിമപിന ീത|10അന യാ ാൈയേചലസ ടംവാദ ിതീയവസനംവാപാ േകവായ ിഃ,ഏതാൻമാ ീത,യതഃകാര് ത്ഭർ ംേയാേഗ ാഭവതി|11അപരം യംയത് രംയ ാമം വിശഥ,ത േയാജേനാേയാഗ പാ ംതമവഗത യാനകാലംയാവത്ത തി ത|12യദാ യംതേ ഹം വിശഥ,തദാതമാശിഷംവദത|13യദിസേയാഗ പാ ംഭവതി,തർഹിതത്കല ാണംതൈ ഭവിഷ തി,േനാേചത്സാശീര ഭ േമവഭവിഷ തി|14കി േയജനാ ാകമാതിഥ ംനവിദധതി ാകംകഥാ ന ണ ിേതഷാംേഗഹാത് രാദ ാ ാനകാേലസപ ലീഃപാതയത|

15 ാനഹംതഥ ംവച്മിവിചാരദിേനതത് രസ ദശാതഃസിേദാമേമാരാ രേയാർദശാസഹ തരാഭവിഷ തി|16പശ ത, ക ഥമേധ േമഷഃയഥാവി ഥാ ാന ഹിേണാമി,ത ാദ്യമ്അഹിരിവസതർകാഃകേപാതാഇവാഹിംസകാഭവത|

17 ഭ ഃസാവധാനാഭവത;യതൈ ര യംരാജസംസദിസമർപിഷ േധേതഷാംഭജനേഗേഹ ഹാരിഷ േധ |18 യംമ ാമേഹേതാഃശാ ണാംരാ ാ സമ ംതാനന േദശിന ാധിസാ ിത ാർഥമാേനഷ േധ |19കി ി ംസമർപിതാ യംകഥംകി രംവ ഥത മാചി യത,യത ദാ ാഭിര ദ്വ വ ംതത്ത േ നഃസ പ ാസ തി|20യ ാത്തദാേയാവ തിസന യംകി ാകമ ര ഃപി ാ ാ|21സഹജഃസഹജംതാതഃ ത തൗസമർപയിഷ തി,അപത ാഗിസസപിേ ാ◌ेർവിപ ീ യതൗഘാതയിഷ ി|22മ മേഹേതാഃസർേ ജനാ ാൻഋ◌ृതീയിഷ േ ,കി യഃേശഷംയാവദ്ൈധര് ം ത ാ ാസ തി,സ ായിഷ േത|23ൈതര ദാ യേമക േരതാഡിഷ േധ ,തദാ യമന രംപലായധ ം

ാനഹംതഥ ംവച്മിയാവ ജ േതാൈനതിതാവദ്ഇ ാേയൽേദശീയസർ നഗര മണംസമാപയി ംനശ ഥ|24 േരാഃശിേഷ ാനമഹാൻ, േഭാർദാേസാനമഹാൻ|25യദിശിേഷ ാനിജ േരാർദാസ സ േഭാഃസമാേനാഭവതിതർഹിതദ്യേഥ ം|േചൈ ർ ഹപതിർ തരാജഉച േത,തർഹിപരിവാരാഃകിംതഥാനവ േ ?26കി േതേഭ ാ യംമാബിഭീത,യേതായ കാശിഷ േത,താ ക്ഛാദിതംകിമപിനാ ി,യ നവ ിഷ േത,താ ഗ് ംകിമപിനാ ി|27യദഹം ാൻതമസിവച്മിതദ് ാഭിർദീ ൗകഥ താം;കർണാഭ ാംയത് യേതതദ്േഗേഹാപരി ചാര് താം|28േയകായംഹ ംശ വ ിനാ ാനം,േതേഭ ാമാൈഭ ;യഃകായാ ാനൗനിരേയനാശയി ം,ശേ ാതി,തേതാബിഭീത|29ദ ൗചടകൗകിേമകതാ യാനവി ീേയേത?തഥാപി ാതാ മതിംവിനാേതഷാേമേകാപി വിനപതതി|30 ിരസാംസർ കചാഗണിതാംഃസ ി|31അേതാമാബിഭീത, യംബ ചടേകേഭ ാബ ല ാഃ|32േയാമ ജസാ ാ ാമങ്ഗീ േതതമഹംസ ർഗ താതസാ ാദങ്ഗീകരിേഷ |33 ഥ ാമഹംശാ ിംദാ മാഗതഇതിമാ ഭവത,ശാ ിംദാ ംനകി സിം|34പി മാ ഭിഃസാകം ത താബ ർവിേരാധയി ാഗേത◌ा ി|35തതഃസസപരിവാരഏവ ശ ർഭവിതാ|36യഃപിതരിമാതരിവാമേ ാധികം ീയേത,സനമദർഹഃ;

37യ േത തായാംവാമേ ാധികം ീയേത,േസ◌ाപിനമദർഹഃ|38യഃസ ശം ൻമത്പ ാൈ തി,േസ◌ाപിനമദർഹഃ|39യഃസ ാണാനവതി,സതാൻഹാരയിഷ േത,യ മത് േതസ ാണാൻഹാരയതി,സതാനവതി|40േയാ ാകമാതിഥ ംവിദധാതി,സമമാതിഥ ംവിദധാതി,യ മമാതിഥ ംവിദധാതി,സമത്േ രകസ ാതിഥ ംവിദധാതി|41േയാഭവിഷ ദ ാദീതി ാത ാതസ ാതിഥ ംവിധേ ,സഭവിഷ ദ ാദിനഃഫലംല േത,യ ധാർ ികഇതിവിദിത ാതസ ാതിഥ ംവിധേ സധാർ ികമാനവസ ഫലം ാ തി|42യ ക ിത്ഏേതഷാം നരാണാമ്യംക ൈനകംശിഷ ഇതിവിദിത ാകംൈസകംശീതലസലിലംതൈ ദേ , ാനഹംതഥ ംവദാമി,സേകനാപി കാേരണഫേലനനവ ിഷ േത|മഥിലിഖിതഃ സംവാദഃ11

1ഇ ംയീ ഃസദ ാദശശിഷ ാണാമാ ാപനംസമാപ േര രഉപേദ ംസംവാദം ചാരയി ംത ാനാത് തേ |

2അന രംേയാഹൻകാരായാംതി ൻ ി സ കർ ണാംവാർ ം ാപയസ ാഗമനവാർ ാസീത്സഏവകിംത ം?വാവയമന മ്അേപ ിഷ ാമേഹ?3ഏതത് ംനിജൗദ ൗശിഷ ൗ ാഹിേണാത്|4യീ ഃ ത േവാചത്,അ ാേന ാണിലഭേ ,ഖ ാഗ ി, ിനഃസ ാഭവ ി,ബധിരാഃ ണ ി, താജീവ ഉ ി ി,ദരി ാണാംസമീേപ സംവാദഃ ചാര് ത,5ഏതാനിയദ ദ് വാം ഥഃപശ ഥ ഗത ാതദ ാർ ാംേയാഹനംഗദതം|6യസ ാഹംനവി ീഭവാമി,സഏവധന ഃ|7അന രംതേയാഃ ിതേയാര ീ േര ാഹനമ്ഉ ിശ ജനാൻജഗാദ,യംകിം ംവഹിർമേധ ാ രമ്അഗ ത?കിംവാേതനക ിതംനലം?

8വാകിംവീ ി ംവഹിർഗതവ ഃ?കിംപരിഹിത വസനംമ ജേമകം?പശ ത,േയ വസനാനിപരിദധതി,േതരാജധാന ാംതി ി|9തർഹി യംകിം ംബഹിരഗമത,കിേമകംഭവിഷ ദ ാദിനം?തേദവസത ം|

ാനഹംവദാമി,സഭവിഷ ദ ാദിേനാപിമഹാൻ;10യതഃ,പശ സകീയ േതായംത ദേ േ ഷ േതമയാ|സഗത ാതവപ ാനം യക്പരി രിഷ തി||ഏതദചനംയമധിലിഖിതമാേ േസാഽയംേയാഹൻ|11അപരം ാനഹംതഥ ം വീമി,മ യി േര ാഹനഃേ ഃേകാപിനാരീേതാനാജായത;തഥാപിസർഗരാജ മേധ സർേ േഭ ായഃ ഃസേയാഹനഃേ ഃ|12അപര ആേയാഹേനാഽദ യാവത്സർഗരാജ ംബലാദാ ാ ംഭവതി

ആ മിന ജനാബേലനതദധി ർ ി|13യേതാേയാഹനംയാവത്സർ ഭവിഷ ദ ാദിഭിർവ വ യാചഉപേദശഃാകാശ ത|

14യദി യമിദംവാക ം ഹീ ംശ ഥ,തർഹിേ യഃ,യസ ാഗമനസവചനമാേ േസാഽയമ്ഏലിയഃ|15യസ േ ാ ംകർണൗ ഃസ േണാ |16ഏേതവിദ മാനജനാഃൈകർമേയാപമീയേ ?േയബാലകാഹ ഉപവിശസ ംസംബ മാ യവദ ി,17വയം ാകംസമീേപവംശീരവാദയാമ,കി യംനാ ത ത; ാകംസമീേപചവയമേരാദിമ,കി യംനവ ലപത,താ ൈശർബാലൈകഉപമായിഷ േ |18യേതാേയാഹൻആഗത ന വാൻനപീതവാം ,േതനേലാകാവദ ി,സ ത ഇതി|19മ ജ തആഗത വാൻപീതവാം ,േതനേലാകാവദ ി,പശ തഏഷേഭാ ാമദ പാതാച ാലപാപിനാംബ ,കി ാനിേനാ

ാനവ വഹാരംനിർേദാഷംജാന ി|20സയ യ േരബഹ ാ ര് ംകർ തവാൻ,ത ിവാസിനാംമനഃപരാ ഭാവാത്താനിനഗരാണി തിഹേ ത ാകഥിതവാൻ,21ഹാേകാരാസീൻ,ഹാൈബൈ േദ, േധ യദ ദാ ര് ംകർതംയദിതത്േസാരസീേദാ ഗരഅകാരിഷ ത,തർഹി ർ േമവ

ത ിവാസിനഃശാണവസേനഭ നിേചാപവിശേ ാമനാംസിപരാവർ ിഷ |22ത ാദഹം ാൻവദാമി,വിചാരദിേന ാകംദശാതഃേസാരസീേദാേനാർദശാസഹ തരാഭവിഷ തി|23അപര ബതകഫർനാ മ്,ത ംസർഗംയാവ േതാസി,കി നരേകനിേ േസ,യ ാത്തയിയാന ാ ര് ാണികർ ണ കാരിഷത,യദിതാനിസിേദാ ഗരഅകാരിഷ ,തർഹിതദദ യാവദ ാസ ത്|24കി ഹം ാൻവദാമി,വിചാരദിേനതവദ തഃസിേദാേമാദേ ാസഹ തേരാഭവിഷ തി|25ഏത ിേ വസമേയയീ ഃ ന വാച,േഹസർഗ ഥിേവ ാേരകാധിപേതപിത ം ാനവേതാവി ഷ േലാകാൻ േത താനിന കാശബാലകാൻ തി കാശിതവാൻ,ഇതിേഹേതാ ാംധന ംവദാമി|26േഹപിതഃ,ഇ ംഭേവത്യതഇദംത ാ മം|27പി ാമയിസർ ാണിസമർപിതാനി,പിതരംവിനാേകാപി ംനജാനാതി,യാൻ തി േ ണപിതാ കാശ േതതാൻവിനാ ാദ്അന ഃേകാപിപിതരംനജാനാതി|28േഹപരി ാ ാഭാരാ ാ ാ േലാകാ യംമ ിധിമ്ആഗ ത,അഹം ാൻവി മയിഷ ാമി|29അഹം മണശീേലാന മനാ ,ത ാത്മമ ഗംേസഷാ പരിധാരയതമ ഃശി ധ ,േതന യംേസ േസ മനസിവി ാമം

ല ധ്േബ|30യേതാമമ ഗമ്അനായാസംമമഭാര ല ഃ|മഥിലിഖിതഃ സംവാദഃ12

1അന രംയീ ർവി ാമവാേരശ്സ മേധ നഗ തി,തദാത ിഷ ാിതാഃസ ഃശ്സ മ രീ ത ാഛിത ാഖാദി മാരഭ |

2തദ്വിേലാക ഫി ശിേനായീ ംജഗ ഃ,പശ വി ാമവാേരയത്കർ ാകർ വ ംതേദവതവശിഷ ാഃ ർ ി|3സതാൻ ത ാവദത,ദാ ദ്ത ങ്ഗിന ിതാഃസേ ായത്കർ ാ ർ ൻതത്കിം ാഭിർനാപാഠി?4േയദർശനീയാഃ പാഃയാജകാൻവിനാതസത ങ്ഗിമ ജാനാ ാേഭാജനീയാ ഈശരാവാസം വിേ നേതന

ാഃ|5അന വി ാമവാേരമേധ മ ിരംവി ാമവാരീയംനിയമംലങ േ ാപിയാജകാനിർേദാഷാഭവ ി,ശാ മേധ കിമിദമപി ാഭിർനപഠിതം?6 ാനഹംവദാമി,അ ാേനമ ിരാദപിഗരീയാൻഏകആേ |7കി ദയായാംേമയഥാ ീതിർനതഥായ കർ ണി|ഏതദചനസ ാർഥംയദി യമ്അ ാസി തർഹിനിർേദാഷാൻേദാഷിേണാനാകാർ |8അന മ ജ േതാവി ാമവാരസ ാപിപതിരാേ |9അന രംസത ാനാത് ായേതഷാംഭജനഭവനം വി വാൻ,തദാനീമ്ഏകഃ കരാമയവാൻഉപ ിതവാൻ|10തേതായീ മ്അപവദി ംമാ ഷാഃപ ഃ,വി ാമവാേരനിരാമയത ംകരണീയംനവാ?11േതനസ ത വാച,വി ാമവാേരയദികസ ചിദ്അവിർഗർേ പതതി,തർഹിയ ം ത ാനേതാലയതി,ഏതാ േശാമ േജാ ാകംമേധ കആേ ?12അേവർമാനവഃകിംനഹിേ യാൻ?അേതാവി ാമവാേരഹിതകർകർ വ ം|13അന രംസതംമാനവംഗദിതവാൻ,കരം സാരയ;േതനകേരസാരിേതേസാന കരവത്സേ ാഽഭവത്|

14തദാഫി ശിേനാബഹിർ യകഥംതംഹനിഷ ാമഇതി മ ണാംതത് ാതി േല നച ഃ|15തേതായീ ദ്വിദിത ാ നാ രംഗതവാൻ;അേന ബ നേരതത്പ ാദ്ഗേത താൻസനിരാമയാൻ ത ാഇത ാ ാപയത്,16 യംമാംനപരിചായയത|17ത ാത്മമ ീേയാമേനാനീേതാമനസ ികാരകഃ|മദീയഃേസവേകായ വിദ േതതംസമീ താം|തേസ ാപരിസകീയാ ാമയാസം ാപയിഷ േത|േതനാന േദശജാേത വ വ ാസം കാശ േത|

18േകനാപിനവിേരാധംസവിവാദ കരിഷ തി|നചരാജപേഥേതനവചനംാവയിഷ േത|

19വ വ ാചലിതായാവത്നഹിേതനകരിഷ േത|താവത്നേലാവിദീർേണാഽപിഭം േതനഹിേതനച|തഥാസ മവർ ി നസനിർ ാപയിഷ േത|20 ത ാശാ കരിഷ ിത ാ ിഭി േദശജാഃ|21യാേന താനിവചനാനിയിശയിയഭവിഷ ദ ാദിനാേ ാ ാന ാസൻ,താനിസഫലാന ഭവൻ|22അന രംേലാൈക മീപമ്ആനീേതാത ാ ൈകകമ ജേ നസ ീ തഃ,തതഃേസാഽേ ാ േകാ ം

വ ാര വാൻ|23അേനനസർേ വി ിതാഃകഥയാ ഃ,ഏഷഃകിംദാ ദഃസ ാേനാനഹി?24കി ഫി ശിന ത് ത ാഗദിതവ ഃ,ബാൽസി ാേ ാ തരാജസസാഹാ ംവിനാനായം താൻത ാജയതി|25തദാനീംയീ േ ഷാമ്ഇതിമാനസംവി ായതാൻഅവദത്കി നരാജ ംയദിസവിപ ാദ്ഭിദ േത,തർഹിതത്ഉ ിദ േത;യ കി നനഗരംവാ ഹംസവിപ ാദ്വിഭിദ േത,തത് ാ ംനശേ ാതി|26തദത്ശയതാേനായദിശയതാനംബഹിഃ ത ാസവിപ ാത് ഥക്ഥക്ഭവതി,തർഹിതസ രാജ ംേകന കാേരണ ാസ തി?

27അഹ യദിബാൽസി ബാ താൻത ാജയാമി,തർഹി ാകംസ ാനാഃേകന താൻത ാജയ ി?ത ാദ് ാകമ്ഏതദ ിചാരയിതാരഏവഭവിഷ ി|28കി വഹംയദീശ രാ നാ താൻത ാജയാമി,തർഹീശ രസ രാജ ം

ാകംസ ിധിമാഗതവത്|29അന േകാപിബലവ ജനം ഥമേതാനബദ് ാേകന കാേരണതസ ഹം വിശ ത വ ാദിേലാഠയി ംശേ ാതി?കി തത് ത ാതദീയ സ വ ാദിേലാഠയി ംശേ ാതി|30യഃക ിത്മമസപ ീേയാനഹിസവിപ ീയആേ ,യ മയാസാകംനസം ാതി,സവികിരതി|31അതഏവ ാനഹംവദാമി,മ ജാനാംസർ കാരപാപാനാംനി ായാ മർഷണംഭവി ംശേ ാതി,കി പവി സ ാ േനാവി നി ായാമർഷണംഭവി ംനശേ ാതി|32േയാമ ജ തസ വി ാംകഥാംകഥയതി,തസ ാപരാധസ മാഭവി ംശേ ാതി,കി യഃക ിത്പവി സ ാ േനാവി ാംകഥാംകഥയതിേനഹേലാേകനേ ത തസ ാപരാധസ മാഭവി ംശേ ാതി|33പാദപംയദിഭ ംവദഥ,തർഹിതസ ഫലമപിസാ വ വ ം,യദിചപാദപംഅസാ ംവദഥ,തർഹിതസ ഫലമപ സാ വ വ ം;യതഃസ ീയസ ീയഫേലനപാദപഃപരിചീയേത|34േര ജഗവംശാ യമസാധവഃസ ഃകഥംസാ വാക ംവ ംശ ഥ?

യ ാദ്അ ഃകരണസ ർണഭാവാ സാരാദ്വദനാദ്വേചാനിർഗ തി|35േതനസാ ർമാനേവാഽ ഃകരണ പാത്സാ ഭാ ാഗാരാത്സാവ ംനിർഗമയതി,അസാ ർമാ ഷ സാ ഭാ ാഗാരാദ്അസാ വ നി

നിർഗമയതി|36കി ഹം ാൻവദാമി,മ ജായാവ ാലസ വചാംസിവദ ി,വിചാരദിേനത രമവശ ംദാതവ ം,37യത ംസ ീയവേചാഭിർനിരപരാധഃസ ീയവേചാഭി സാപരാേധാഗണിഷ േസ|38തദാനീംകതിപയാഉപാധ ായാഃഫി ശിന ജഗ ഃ,േഹ േരാവയംഭവ ഃകി നല ദി ാമഃ|39തദാസ ത വാൻ, േ ാവ ഭിചാരീചവംേശാല ഗയേത,കിഭവിഷ ദ ാദിേനാ നേസാല വിഹായാന ത്കിമപില േതനദർശയിഷ േ |

40യേതാ നമ്യഥാ േഹാരാ ം ഹ ീനസ ാവാസീത്,തഥാമ ജ േ ാപി േഹാരാ ംേമദിന ാമേധ ാസ തി|41അപരംനീനിവീയാമാനവാവിചാരദിനഏതദ ംശീയാനാം തി ലമ്ഉ ായതാൻേദാഷിണഃകരിഷ ി,യ ാേ നസഉപേദശാത്മനാംസിപരാവർ യാ ിേര,കി നേസാപി തരഏകആേ |42 ന ദ ിണേദശീയാരാ ീവിചാരദിനഏതദ ംശീയാനാംതി ല ായതാൻേദാഷിണഃകരിഷ തിയതഃസാരാ ീ േലമേനാ

വിദ ായാഃകഥാംേ ാ ംേമദിന ാഃസീ ആഗ ത്,കി േലമേനാപിതരഏേകാജേനാഽ ആേ |

43അപരംമ ജാദ്ബഹിർഗേതാഽപവി തഃ ാേനനഗത ാവി ാമംഗേവഷയതി,കി തദലഭമാനഃസവ ി,യ ാ;നിേകതനാദ്ആഗമം,തേദവേവ പകാ ത യാമി|44പ ാത്സതത് ാനമ്ഉപ ായതത് ന ംമാർ ിതംേശാഭിതവിേലാക ജൻസേതാപി തരാൻഅന സ താൻസങ്ഗിനഃകേരാതി|45തതേ തത് ാനം വിശ നിവസ ി,േതനതസ മ ജസ േശഷദശാർ ദശാേതാതീവാ ഭാഭവതി,ഏേതഷാം വംശ ാനാമപിതൈഥവ

ഘടിഷ േത|46മാനേവഭ ഏതാസാംകഥനാംകഥനകാേലതസ മാതാസഹജാ േതനസാകംകാ ിത്കഥാംകഥയി ംവാ േ ാബഹിേരവ ിതവ ഃ|47തതഃക ിത്തൈ കഥിതവാൻ,പശ തവജനനീസഹജാ തയാസാകംകാ നകഥാംകഥയി ംകാമയമാനാബഹി ി ി|48കി സതം ത വദത്,മമകാജനനീ?േകവാമമസഹജാഃ?49പ ാത്ശിഷ ാൻ തികരം സാര് കഥിതവാൻ,പശ മമജനനീമമസഹജാൈ േത;50യഃക ിത്മമസർഗ സ പി രി ംകർ േത,സഏവമമ ാതാഭഗിനീജനനീച|മഥിലിഖിതഃ സംവാദഃ13

1അപര ത ിൻദിേനയീ ഃസ േനാഗത ാസരിത്പേതേരാധസിസ പവിേവശ|2ത ത ിധൗബ ജനാനാംനിവേഹാപ ിേതഃസതരണിമാ ഹസ പാവിശത്,േതനമാനവാേരാധസി ിതവ ഃ|3തദാനീംസ ാൈ ാൻഇ ംബ ശഉപദി വാൻ|പശ ത,ക ിത്ഷീവേലാബീജാനിവ ംബഹിർജഗാമ,

4തസ വപനകാേലകതിപയബീേജ മാർഗപാർേശ പതിേത വിഹഗാ ാനിഭ ിതവ ഃ|5അപരംകതിപയബീേജ േ ാക ദ പാഷാേണപതിേത ദൽപത ാത്തത് ണാത്താന രിതാനി,6കി രവാ ദിേതദഗ്ധാനിേതഷാം ലാ വി ത ാത് താംഗതാനിച|7അപരംകതിപയബീേജ ക കാനാംമേധ പതിേത ക കാേന ധിത ാതാനിജ ഃ|8അപര കതിപയബീജാനിഉർ രായാംപതിതാനി;േതഷാംമേധ കാനിചിത്ശത ണാനികാനിചിത്ഷ ി ണാനികാനിചിത് ിംശ ംണാനിഫലാനിഫലിതവ ി|9േ ാ ംയസ തീആസാേതസ യാത്|10അന രംശിൈഷ രാഗത േസാഽ ത,ഭവതാേതഭ ഃ േതാ

ാ കഥാകഥ േത?11തതഃസ ത വദത്,സർഗരാജ സ നി ഢാംകഥാംേവദി ം ഭ ംസാമർഥ മദായി,കി േതേഭ ാനാദായി|12യ ാദ്യസ ാ ിേകവർ േത,ത ാേയവദായിഷ േത,ത ാത്തസബാ ല ംഭവിഷ തി,കി യസ ാ ിേകനവർ േത,തസ യത്കി നാേ ,തദപിത ാദ്ആദായിഷ േത|13േതപശ േ ാപിനപശ ി, ണേ ാപിന ണ ി, ധ മാനാഅപിന ധ േ ച,ത ാത്േതേഭ ാ ാ കഥാകഥ േത|14യഥാകർൈണഃേ ാഷ ഥ യംൈവകി യംനേഭാ ഥ|േനൈ ർ ഥ യ പരി ാ ംനശ ഥ|േതമാ ഷായഥാൈനവപരിപശ ിേലാചൈനഃ|കർൈണര ഥാന ണ ിന ധ േ ചമാനൈസഃ|വ ാവർ ിേത ചിേ കാേല ാപിൈതർജൈനഃ|മ േ മ ജാഃസ ായഥാൈനവഭവ ിച|തഥാേതഷാംമ ഷ ാണാംിയേ ല യഃ|ബധിരീ തകർണാ ജാതാ ിതാ ശഃ|

15യേദതാനിവചനാനിയിശയിയഭവിഷ ദ ാദിനാേ ാ ാനിേത താനിഫല ി|16കി ാകംനയനാനിധന ാനി,യ ാത്താനിവീ േ ;ധന ാ

ാകംശ ഹാഃ,യ ാത്ൈതരാകർണ േത|17മയാ യംതഥ ംവചാമി ാഭിര ദ ദ്വീ േത,തദ്ബഹേവാഭവിഷ ദ ാദിേനാധാർ ികാ മാനവാദി േ ാപി ംനാലഭ , നയംയദ ത് ഥ,തത്േത ഷമാണാഅപിേ ാ ംനാലഭ |

18 ഷീവലീയ ാ സ ാർഥം ത|19മാർഗപാർേശ ബീജാന ാനിതസ ാർഥഏഷഃ,യദാക ിത്രാജ സകഥാംനിശമ ന ധ േത,തദാപാപാ ാഗത തദീയമനസഉ ാംകഥാംഹരൻനയതി|20അപരംപാഷാണ േലബീജാന ാനിതസ ാർഥഏഷഃ;ക ിത്കഥാം

ൈതവഹർഷചിേ ന ാതി,21കി തസ മനസി ലാ വി ത ാത്സകി ിത്കാലമാ ം

ിര ി തി;പ ാതതത്കഥാകാരണാത്േകാപിേ ാഡനാവാേചത്ജായേത,തർഹിസതത് ണാദ്വി േമതി|22അപരംക കാനാംമേധ ബീജാന ാനിതദർഥഏഷഃ;േകനചിത്കഥായാം തായാംസാംസാരികചി ാഭിർ ാ ിഭി സാ സ േത,േതനസാമാവിഫലാഭവതി|23അപരമ്ഉർ രായാംബീജാന ാനിതദർഥഏഷഃ;േയതാംകഥാം ത ാധ േ ,േതഫലിതാഃസ ഃേകചിത്ശത ണാനിേകചിതഷ ി ണാനി

േകചി ിംശ ുണാനിഫലാനിജനയ ി|24അന രംേസാപരാേമകാം ാ കഥാ പ ാപ േതഭ ഃകഥയാമാസ;സർഗീയരാജ ംതാ േശനേകനചിദ് ഹേ േനാപമീയേത,േയനസ ീയേ േ ശ ബീജാന ൗപ |25കി ണദായാംസകലേലാേക േ തസ രി രാഗത േതഷാംേഗാ മബീജാനാംമേധ വന യവമബീജാന ാവ ാജ|26തേതായദാബീേജേഭ ാഽ രാജായമാനാഃകണിശാനി തവ ഃ;തദാവന യവസാന പി ശ മാനാന ഭവൻ|27തേതാ ഹ സ ദാേസയാആഗമ തൈ കഥയാ ഃ,േഹമേഹ ,ഭവതാകിംേ േ ഭ ബീജാനിനൗപ ?തഥാേത വന യവസാനി തആയൻ?28തദാനീംേതനേത തിഗദിതാഃ,േകനചിത്രി ണാകർ ദമകാരി|ദാേസയാഃകഥയാമാ ഃ,വയംഗത ാതാന ത്പാ ിപാേമാഭവതഃകീ ശീ ാജായേത?29േതനാവാദി,നഹി,ശേ ഽഹംവന യവേസാത്പാടനകാേല ാഭിൈ ഃസാകംേഗാ മാഅപ ത്പാടിഷ േ |30അതഃശ്സ കർ നകാലംയാവദ്ഉഭയാന പിസഹവർ ാം,പ ാത്കർ നകാേലകർ കാൻവ ാമി, യമാദൗവന യവസാനിസം ഹദാഹയി ംവീടികാബദ് ാ ാപയത;കി സർേ േഗാ മാ ാഭിർഭാ ാഗാരംനീത ാ ാപ ാമ്|31അന രംേസാപരാേമകാം ാ കഥാ ാപ േതഭ ഃകഥിതവാൻക ി ജഃസർഷപബീജേമകംനീത ാസേ ഉവാപ|32സർഷപബീജംസർ ാദ്ബീജാത് മപിസദ രിതംസർ ാത്ശാകാത് ഹദ്ഭവതി;സതാ ശ ർഭവതി,യസ ശാഖാ നഭസഃഖഗാആഗത നിവസ ി;സർഗീയരാജ ംതാ ശസ സർഷൈപകസ സമമ്|33 നരപിസഉപമാകഥാേമകാംേതഭ ഃകഥയാ കാര;കാചനേയാഷിത്

യത്കിണ മാദായേ ാണ യമിതേഗാ മ ർണാനാംമേധ സർേ ഷാംമി ീഭവനപര് ംസമാ ാദ നിധ വതീ,തത്കിണ മിവസർഗരാജ ം|34ഇ ംയീ ർമ ജനിവഹാനാംസ ിധാ പമാകഥാഭിേരതാന ാഖ ാനാനികഥിതവാൻഉപമാംവിനാേതഭ ഃകിമപികഥാംനാകഥയത്|35ഏേതന ാ ീേയനവാേക നവ ാദായവദനംനിജം|അഹംകാശയിഷ ാമി വാക ം രാഭവം|യേദതദ ചനംഭവിഷ ദ ാദിനാ