atha païcadaçaà püraëam - ignca.nic.inignca.nic.in/sanskrit/gopala_purva_campu_22.pdf · kià...

10
atha dväviàçaà püraëam yajïa-bhäryä-sad-upacaryä-paryäptiù [1] atha prabhäta-kathäyäà prabhäta-prathäyäà madhukaëöhaù sphurad-utkaëöhas tal-léläntaraà çaàsan çaàsad-upalabdhaà kartum ärabdhavän | [2] tatra çré-daçama-skandha-prabandha-saìgamana-maìgaläcaraëa-pürvakaà tat- kathanam, yathä— gatvä kämyakam adri-dhätu-rucimuk kurvan vrajaà dakñiëaà gharmartau dhavalänikhavraçatatåò-nirjiñëu-kåñëäà vrajan | våkñän suñöhu pathi stuvan dhavalayä pétäà ca kåñëäà piban kñud-vyäjäd adhiyajïa-patni-karuëä-käré hariù pätu vaù ||1|| tathä hi— atha gopaiù parivåto yaçodänanda-nandanaù | våndävanäd gato düraà cärayan gäù sahägrajaù ||2 || nidäghärkätape tigme cchäyäbhiù sväbhirätmanaù | ätapaträyitän vékñya drumän miträëy abhäñata ||3|| [BhP 10.22.29-30] [3] tatra ca megha-nirghoña-nibha-gambhératä-sambhåta-madhura-svarata eva harñam utkarñayan mitra-mukhyän pratyekaà racitäbhimukhyäàç cakära | yathä— he stoka-kåñëa he aàço çrédäman subalärjuna | viçäla rñabha tejasvin devaprastha varüthapa || [BhP 10.22.31] [4] tata eva ca tän amåta-kåtäbhiñekän iva kåtvä sa-kautukam uväca—mäà sukhayantu eväbhimukhatas ete taravo viräjante, tasmäd bhavadbhir vilokya påthak påthag upaçlokyantäm | [5] sarve vihasya procuù—bhavän eväsmäsu vismäyakatayä kavi-maëòaläkhaëòala- gaëòa-maëòanam asti | tasmäd ätmanaiva varëayatu | [6] kåñëaù sa-smitam uväca—çrüyatäà näma— etenäìgata eva kintu guëato’py addhä mahänto matä yat täpädi-niväraëaiù sva-vapuño jévänavantaù sthitäù | eñäm eva ca janma yat tu phalavad dåçyeta tac cettham apy ühadhvaà yad açeña-jévanatayä räjanty amé sarvataù ||4||

Upload: phunghanh

Post on 20-Apr-2018

233 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

Page 1: atha païcadaçaà püraëam - ignca.nic.inignca.nic.in/sanskrit/gopala_purva_campu_22.pdf · kià ca— phalaiù puñpaiç chäyä-cchadana-samid-ädyaiç ca taravaù svabhäväd

atha dväviàçaà püraëam

yajïa-bhäryä-sad-upacaryä-paryäptiù [1] atha prabhäta-kathäyäà prabhäta-prathäyäà madhukaëöhaù sphurad-utkaëöhas tal-léläntaraà çaàsan çaàsad-upalabdhaà kartum ärabdhavän | [2] tatra çré-daçama-skandha-prabandha-saìgamana-maìgaläcaraëa-pürvakaà tat-kathanam, yathä—

gatvä kämyakam adri-dhätu-rucimuk kurvan vrajaà dakñiëaà gharmartau dhavalänikhavraçatatåò-nirjiñëu-kåñëäà vrajan | våkñän suñöhu pathi stuvan dhavalayä pétäà ca kåñëäà piban kñud-vyäjäd adhiyajïa-patni-karuëä-käré hariù pätu vaù ||1||

tathä hi—

atha gopaiù parivåto yaçodänanda-nandanaù | våndävanäd gato düraà cärayan gäù sahägrajaù ||2 || nidäghärkätape tigme cchäyäbhiù sväbhirätmanaù | ätapaträyitän vékñya drumän miträëy abhäñata ||3|| [BhP 10.22.29-30]

[3] tatra ca megha-nirghoña-nibha-gambhératä-sambhåta-madhura-svarata eva harñam utkarñayan mitra-mukhyän pratyekaà racitäbhimukhyäàç cakära | yathä—

he stoka-kåñëa he aàço çrédäman subalärjuna | viçäla rñabha tejasvin devaprastha varüthapa || [BhP 10.22.31]

[4] tata eva ca tän amåta-kåtäbhiñekän iva kåtvä sa-kautukam uväca—mäà sukhayantu eväbhimukhatas ete taravo viräjante, tasmäd bhavadbhir vilokya påthak påthag upaçlokyantäm | [5] sarve vihasya procuù—bhavän eväsmäsu vismäyakatayä kavi-maëòaläkhaëòala-gaëòa-maëòanam asti | tasmäd ätmanaiva varëayatu | [6] kåñëaù sa-smitam uväca—çrüyatäà näma—

etenäìgata eva kintu guëato’py addhä mahänto matä yat täpädi-niväraëaiù sva-vapuño jévänavantaù sthitäù | eñäm eva ca janma yat tu phalavad dåçyeta tac cettham apy ühadhvaà yad açeña-jévanatayä räjanty amé sarvataù ||4||

Page 2: atha païcadaçaà püraëam - ignca.nic.inignca.nic.in/sanskrit/gopala_purva_campu_22.pdf · kià ca— phalaiù puñpaiç chäyä-cchadana-samid-ädyaiç ca taravaù svabhäväd

kià ca—

phalaiù puñpaiç chäyä-cchadana-samid-ädyaiç ca taravaù svabhäväd viçveñäm upakåti-vidhä dhanya-tanavaù | naräù karhy apy eke vidhi-vaçatayä tat-kåti-kåtas tato bhaktäù pürve sukåtam anu bhäktäù kila pare ||5||

[7] atra våndävana-västavyatä punar eñäà stavyatäm apy atikrämati iti güòham abhimatam | [8] sarve sa-smitam ücuù—kavi-cakra-cakravartinä bhavatä na kià vä supraçastaìkaraà bhavitä, tato yad eva yojayiñyate, tad eva vijeñyate | tathä hi—

väco-yukti-paöur yatra tvaà vadävadatäà gataù | väcaspatiç ca tatra syän na väcaù-patir aëv api ||6||

[9] kåñëo’pi sa-smitam uväca—bhavatu, kadäcid etad apy anubhaviñyatha iti nänä-sukha-vitarakara-puruha-bhüruhäëäà vanyayä mihira-kanyä-téram udanyayä mudä jagäma | tatra ca—

vyajjann aìghripa-çaàsana-svavacanaà yajïäìganänugrahaà cätméyägami bhojya-vartma sa yadä santyajya kåñëäà gataù | tarhi svacchatarä himäù çubha-karäù svädür apaù pétavän aghnyänäà nikaras tataù svayam apur gopälakäs tan-mukhäù ||7||

[10] tataç ca vidüraà samujjhitätalina-phalinatara-taru-vrajasya vraja-räjïé-prahita-mädhyähnika-bhojya-sampatti-viyojyatä-bhäg-upasattikasya kåñëasya tat-tåñëatäà vitarkya tad-bhäva-bhävitatayä svayam apy atéva tat-tåñëä-bhäjaù stokakåñëädayas tad-abhäva-bhävanä api praëaya-maya-paryutsukatayä vyaïjita-tat-kåta-bhojana-vartma-vaïcanäù karäïcala-cälana-pürvakaà tad-yäcïäm akurvata—

räma räma mahä-bäho kåñëa duñöa-nibarhaëa | ito’vidüre su-mahad vanaà täläli-saìkulam || [BhP 10.23.1]

[11] kåñëas tu sa-smitam uväca—aträloka-pathäçoka-vanikäyäm anaçanéya-prasaväyäm açanäyantas te bhavantaù kutra vä psätavyaà lapsyante ? [12] ärtiç ced varivarti, tarhi nikaöäm api kuöilayä süratanayä-ghaöanayä düräyamäëäm itas tu dakñiëähi yä çürasena-puré, täm uttareëa niravajïaà yajïa-çälä-mäläm älokayanta evänena samyag upatiñöhamänena pathä pratiñöhadhvam | gatvä ca tän kärmän karmaöhäcäryatamasya mama ca nämnä yäcadhvam | kintu bhikñäkäëäà titikñä-mätram ucitam iti çikñä manasi käryä | [13] atha te’pi ke’pi saàvalitäç calitäù | svayam ayaà tu tadéya-gatyägati-dåñöy-artham upanadaà mahä-kuööimam adhitañöhau | tataç ca—

Page 3: atha païcadaçaà püraëam - ignca.nic.inignca.nic.in/sanskrit/gopala_purva_campu_22.pdf · kià ca— phalaiù puñpaiç chäyä-cchadana-samid-ädyaiç ca taravaù svabhäväd

saurabhyaà dhüma-dhärä yajur-anupaöhanaà çubhra-çälä dvijänäà gatyägatyädi-ceñöäù çubha-yuta-hutabhug-vedi-bhäg-åtvijaç ca | gatvä natväpy abhékñëaà puöita-karatayä nädare’py asthur ete yasmäd brahmaëya-deva-svatulita-suhådaù kintv idaà mäà dunoti ||8||

[14] tataç ca tän prakåti-çleñeëa kenäpy äkåti-viçleñeëa veñeëa ca gopän jïätvä vipratä-garva-parvatam ärüòhäs te tu vyüòha-bahula-sthala-dåñöayas tiñöhanti sma | tathäpi sakhäyas te kåñëasya bubhukñä-sukñämatäà säkñäd ivänubhüya düyamäna-manasaù svayam eva nivedayämäsuù | yataù—

huà phaö çrauñaò-vauñaò ity evam ädyäù çabdäù yasmin na kvacit kåñëa-mukhyäù | tasmiàs teñäà kià ruciù syät parantu çré-kåñëärthaà kià na te mänayanti ||9||

[15] atha nivedanaà cedam--bho bho bhümi-deväù ! kiïcid evävadhänaà vidhéyatäm | räma-rämänujau khalu parama-prabhäva-yujau çrutavadbhir bhavadbhir avadhäritäv eva staù | tau cätra bhavad-vidhänäà sannidhänam eva dhenu-sevanänurodhäd ägatavantau | kintv adya sadya evänavadya-kréòä-maya-çüratä-kautuka-puratas tata itaù saìgatyäsannäpi pratyäsannäpi çré-gopädhibhü-sadana-bhür vidüräyamäëäsmäkaà bhäti sma | gåha-lokena ca na tathälocayämbabhüvimahe | tata eva säkñäl-lakñmé-pati-gåhäyamäëa-gåhäd bhojana-saàyojanaà vinä kréòä-yudhi ca kñudhitäv abhütäm | tataç ca kula-paramparä-präpta-vyavahäraà paryäyatayä pitå-paryäyatayä bhavatsu saìkocam aparyälocamänau pitå-bhavanäd iva bhavadéya-savanäd annaà yäcitam akurvätäm iti | [16] atha tathäpi manasy abhakti-rasikatä-vaçikatayä tad asat-kåtya tuñëém-bhuñëuñu teñv antar-väëià-manyeñu tädåg-adhanyeñu punar amé manasi mémäàsayämäsuù—[17] nünam asmän ete müòhän matvä güòhänubhäsaëä babhüvus tasmäd gaty-antara-racana-niñiddha-bhäväya siddhäntataç cäméñäà suñöhu mauna-biddhäntastäà kurma iti | [18] atha spañöaà punar ücuù—

dékñädy-agnéñoma-paçvaìga-homa- präntaà vijïair yäjïikännaà na bhojyam | sauträmaëyäà sarvadä neti vipräs täbhyäm anyaträsti tad grähyam eva ||10|| iti |

[19] tatra-bhavad-bhavad-anuñöhäna-dåñöita eväsmäbhis tad-avasaraù sphuöaà niñöaìkita iti bhävaù | [20] tad evaà bhikñä-niñöhänäm iva tasminn upatiñöhamänänäm api çästrärthaà nayamänänäà tad avadhärya te väryäcäryä manasi paryälocayämäsuù—hanta ! brähmaëä eväsmäkam etän brahma-vicäram api viçiñöatayä lobhäd anuçiñöavantaù santi | yena taträpi kåta-mukhatayä mukharatäm äpannäù | bhavatu, tathäpy ete

Page 4: atha païcadaçaà püraëam - ignca.nic.inignca.nic.in/sanskrit/gopala_purva_campu_22.pdf · kià ca— phalaiù puñpaiç chäyä-cchadana-samid-ädyaiç ca taravaù svabhäväd

paramebhyayopalabhyamänäù kiïcid däna-rüpam avadänaà vinä pratyutädänäya param aträgatäù | aho ! kali-praveça-deçasya deça-rüpam idam | [21] kià ca, kecic ca vipaçcitas tayor éçvaratäm äropayanti | tarhi bata garhitaà kñudhädikaà katham etävarhataù ? [22] tad etad vibhävya durbhäva-bhävatayä tathä sthiteñu bahu-pacanatäyäm api mitampaceñu dvirjätatäyäm api yathä-jäteñu yäjïika-kitavatäà yäteñu teñu yäcïäyäà vadanänatä-kadanataù parasparam ékñitvä mandaà mandaà mandäkña-mandatayä çré-govindam eva te vindate sma | [23] govindaç ca täàs tathävidhän netra-pathän vidhäya manohatän vijïäya ca hasati sma—ehi manyämahe, yäjïikebhyaù sva-labhyam abhyädadidhve yathä våkñebhyaù iti | [24] te’pi sa-smitam ücuù—tat tu bhavanta eva jänanti, vayam api yat-preraëa-saméraëa-vikérëa-manaso jätäù | [25] kåñëas tv antar yajïa-patnénäà svävaloka-prayatnänäà saïjänaàs tatra cävaçya-läbhaà pratijänänaù prahasya proväca—ä evaà manyadhve tarhi bhadram | mayä tu patriëäm eñäà satriëäà ca teñäà täratamyävadhäraëärtham eva tatra-bhavantaù prasthäpitäù | tataç ca—

amäninäà yathä dharmaù sthitas tadvan na mäninäm | adyäpi cen na pratétha dräk tat-patnéù pratéta ca ||11||

[26] bhavanti ca bhavanta iva yajïa-patné-janä mat-prema-mätra-sayatna-dhanäù | ye khalu dhåta-mada-nava-loka-dharmaà dvyaha-tarñaà jalaà pibanti, try-ahätyäsaà dvitra-gräsaà bhuïjate | [27] sarve sa-vailakñyam äcakñata—hanta satyam evedam | [28] kåñëa uväca—bäòham | [29] sarve säçcaryam ücuù—tarhi kutukam idaà vidäìkarväma | [30] iti kåñëodyam anu sodyamatayä tatra tan-nimeñata eva jigamiñatsu teñu sa-praëayavatsu kåñëaù sa-tåñëam uväca—annaà ca tatra çrémad-äryädi-sahita-mad-artham arthayadhvam | [31] atha punar atéva kautuka-dravataù parasparam atétya dravanaù patné-çäläyäà dvija-patnér vilokayämäsus täbhir vilokayämäsire ca, kåñëät prati ca iti ca niçckyire | [32] vilokanät pürva-kramas tu yathä—

Page 5: atha païcadaçaà püraëam - ignca.nic.inignca.nic.in/sanskrit/gopala_purva_campu_22.pdf · kià ca— phalaiù puñpaiç chäyä-cchadana-samid-ädyaiç ca taravaù svabhäväd

sä käpi dhvani-mädhuré-svara-kalä-räga-valla-valgutä varëa-nyäsa-çubhaàyutä kavi-jana-stavyärtha-citra-prathä | kaàsärer guëa-rüpa-keli-kalanä bäñpädibhiù särdratä yajïa-stré-kalitä kramäd iha sakhén ärdrän akärñén muhuù ||12||

[33] tataç ca täù—

gavädhva-sambandha-nibandha-vastravän praçasta-veträn muralé-puraskåtän | piïchävataàsän avataàsa-sundarän vilokya kåñëägam apy amaàsata ||13|| tataç ca yat kåñëa-samägamaà te vyajijïapan vijïa-varäù praëamya | täs tad dviruktäyitam apy apürvaà pürvaà ca matvä na viduù sma kåtyam ||14|| yasyäjasra-didåkñayä vidalita-präyäù sadämüù sthitäs tasya präëa-suhåd-varäù svayam amé tat-preraëäd ägatäù | tat-sampräptim avädiñuù punar adaù prärthyaà ca kiïcit tad apy annaà tatra kathaà kathaà kathaya täù präpsyanti dhairya-sthitim ||15||

tataç ca—

yogyam atra kim ayogyam ity amü- neyabhojya-vivåtäv anirëayäù | tat-tadéyam akhilaà ca bhäjanaà kñipram ädadata vipra-subhruvaù ||16|| atha puraskåta-gopa-sutäyutä vividha-bhojana-bhäjana-mastakäù | pratipada-kramaëaà kiyad agrataù sa iti tarñi-giraù paricakramuù ||17|| ämodaù känti-püraù sukhadadapadatä garjad ürjasvi-bhäñä vidyud vidyud-ghana-çréù smita-vadana-vidhu-dyota-lakñmé-pracäraù | äyäntv ity ukti-hasta-prathana-madhurimä yat-kramäd äviräsét kaàsärätes tad äsäà pratipadam udabhüd bäòham äkarñaëäya ||18|| yämune samam açoka-känane gopakaiù sa viharan mudänvitaù | aikñi bhüsura-vadhübhir ékñyatäà dhyänam eva gatam ity amäni ca ||19||

yatra bhüsura-bhäryäs taà sura-bhävya-padaà yayuù | açoka-känanaà tat tu babhüväçoka-känanam ||20||

Page 6: atha païcadaçaà püraëam - ignca.nic.inignca.nic.in/sanskrit/gopala_purva_campu_22.pdf · kià ca— phalaiù puñpaiç chäyä-cchadana-samid-ädyaiç ca taravaù svabhäväd

[34] tataç ca täù sapulaka-pulakatayä tam avalokayämäsuù | [35] tathä hi lokänäà gétam—

kåñëam apaçyan péta-dukülam | bibhratam arcitatamam arcir nava-ghana-capaläruci-mülam ||dhruvam||a|| çirasi çikhaëòävalim urasi srajam api dadhataà giri-dhätum | indradhanur yuga-madhya-madhuratara-sandhyäà dhurvam atiyätum ||b|| udayad-aruëa-dara-kiraëaà tama iva viracita-ciratara-çobham | nava-kisalaya-dala-valitaà kaca-kulam anu kalitäkhila-lobham ||c|| bhälopari-milad-alaka-tatià çruti-kumudam udaïci kapolam | smita-mukham upamita-lakñaëa-tärä-yuga-dhara-çaçadara-golam ||d|| kåta-naöa-veña-viçeña-vilakñaëa-lakñaëa-kñaëam upacita-rüpam | kartum ivämåta-våñöim uditam iha kaïcana jaladhara-bhüpam ||e|| citraà tatra ca mitra-skandhärpita-bandhävara-hastam | nirmala-kamala-vidhünana-dakñiëa-dakñiëa-kara-ruci-çastam ||f||22|| iti |

çrutvä çaçvat sphuöam ahaha yaà drañöum äçä nibaddhä sa dräg aikñi svayam iti gatas tat-kåtas täpa-vargaù | yaù kaçcid vä vyavahitatayä tasya leças tu çiñöaù so’py äveçän milana-tulität täsu na sphürtim äpa ||22||

[36] atha bhojana-bhäjanäni çirastaù-kåtya sthitäsu täsu sakala-bhäva-vicaksaëaù smitävaloka-lakñaëa-svamukha-mädhurya-dhuryaù suvicärya yasya kåte prayasyanti sma, täs tad etad avadhärya täsäà väïchitaà kiïcid aïcayan vaïcayaàç ca käïcana-vasanaù käïcana väcam uväca—svägataà vo mahäbhägäù [BhP 10.23.25] iti präyaç cäyamm asyäbhipräyaù—

aho bata mahäbhägä yuñmäkaà bhüri-bhäratä | jätä saìkocayaty asmän påcchadhve svägataà tataù ||23|| iti |

[37] tad evam ehi-svägatäà kriyäm äcarya tat-pratyuttara-saìkathane täsäà saìkocaà vicärya punar uväca äsyatäm iti | [38] asya cäyam abhipräyaù—

svägata-påcchädikam api viçrama-käryaà vilambitaà tanute | tasmät tat-paripäöém ajahäà bhavatébhir äsyatäm eva ||24|| iti |

[39] tataç ca praëaya-praëeyatayä vikhyätaù so’yam äsäm asaìkocäya svayaà bhäram avatärayann eva samupaviçann eva ca täù sadeça eva samupaveçayämäsa |

Page 7: atha païcadaçaà püraëam - ignca.nic.inignca.nic.in/sanskrit/gopala_purva_campu_22.pdf · kià ca— phalaiù puñpaiç chäyä-cchadana-samid-ädyaiç ca taravaù svabhäväd

[40] punar uväca ca—karaväma kià iti | [41] atra cedaà nivedanam iva vibhävitavän—

asmän yam upakartuà väïchati tad-åte sa tu saìkucann äste | iti saìkucitätmänaù svayam anujänantu tat tu bhü-devyaù ||25||

[42] atha täsäm ätma-darçana-mätra-väïchä-vimarçana-pürvam uväca—yan no didåkñayä präptä upapannam idaà hi vaù [BhP 10.23.25] iti | [43] atra cäyam arthaù—

asmad-darçana-mätraà yad vo’bhéñöaà tad eva yuktaà ca | tatra hi hetur yüyaà tädåça-suñöhu-svabhäväù stha ||26||

[44] atha tasya svabhävasya suñöhu-bhävatvaà vibhävayan punar uväca—

mad-viñayä vaù prétiù kauçalyäd eva nänyataù sacate | yan mayi kuçaläù sarve vékñyante préti-kartäraù ||27||

[45] tatra kuçalänäà kaimutyaà pratyäyann uväca—

paçyämy aham iha sarvaà mat-premäàçäd açeñaga-prétim | nirupadhi yan mayi jantuù préëäty anyatra sopädhi ||28||

[46] tad evaà sädhäraëatävadhäraëaà tathä sannidhäna-sthiti-vidhänam upasédat pratyäcakñäëaù präha sma—

sarvatra tu mat-sphürtir na bhavati bata sarvadeti pürtir naù | bhavatér anu sä nityä yaiva ca mat-sannidhäna-rüpaiva ||29|| tasmät pati-suta-valitaà nilayaà tvarayä prayäta tä yüyam | mama ca tataù sukham uccaiù sämaïjasyaà hi sarvato vaçmi ||30||

[47] tad evaà vrajadeva-kumärataù çrutaà sukumäram apédaà vacanam äpäta-sampäta-hénatayä duùsaha-racanaà manyamänäù prativacanam äceruù—

etat-prakäram api närhasi vaktum éça prähur bhavän iva bhavän iti tat praséda | satyaà kuruñva karaväma kim evam aìgé- käraà nijäìghri-parivära-daçäà diçasva ||31|| vihäya suhådaù parän vraja-nareça-geheçvaré-

Page 8: atha païcadaçaà püraëam - ignca.nic.inignca.nic.in/sanskrit/gopala_purva_campu_22.pdf · kià ca— phalaiù puñpaiç chäyä-cchadana-samid-ädyaiç ca taravaù svabhäväd

padämbujam upäçritäù paricarema taà tvä sadä | imäà vacana-cäturéà bata turéya-pürtià gatäm urékuru puru-çravaù çravaëa-maìgala çrépate ||32||

[48] atha vikacamäna-kamala-samäna-locanaù saìkocam anayaà cälocamänaù savainayam uväca—

yathä vo bändhavä näbhyasüyeran na ca majjanäù | sureçäç cänumoderaàs tathä kuruta nänyathä ||33|| yuñmäkaà vipra-bhäryäëäà paricaryärtham ähåtiù | kenäpi nänumodyeta pratékñya samayas tataù ||34||

[49] tad evaà locana-tåñëäspadäya ca kåñëäya täç cira-sthiratäà pratyarocamänäs tasya saìkocam älocamänäs tatra nätivilambamänäs tad-äjïäm älambamänäù paträmaträdiñu bhojyaà saàyojya nija-kupya-päträëy ädadamänäs tena sädaraà visarjamänäù sakhibhir anuvrajyamänä muhuù parävåtya tam eva vilokamänä bhåçaà saàvardhi-kåcchraà kalayamänäù kathaà katham api gåha-gatià prati sacamänäù sva-vaàça-prathamänäà yaçaù-prathäà prathayamänä veçmäntaù praviçanti sma | kintu—

yäà yäm äçäm ahaha vanitäs tä dvijänäm apaçyann äçä-pürtià pratipada asäv äcarat täsu çéghram | sä hi çyämaà kanaka-vasanaà vékñitäkäram äsäà väraà väraà dåçi vidadhaté citra-bhävaà cakära ||35||

[50] evaà cireëa gåhaà gåhétavatéñu tu täsu—

anna-päträëi päträëi ratnänäà vékñya sakñaëäù | gåhäëi ca gåhädhéçä na héçämäsur ühitum ||36||

[51] anantaraà tu—

bälya-kréòä-kåéta-phalenänena maëi-püritän | sva-gåhän vékñya te vipräù sva-patné-matim anvayuù ||37||

[52] ücire ca—

tasmai viçva-janénäya yäs tad-bhogénam äharan | tä eväsann ätmanénä dénäs tu bata mädåçäù ||38|| mä jévan yasya kåñëäya kramate cakñur ädi na | mriyamäëaç ca mä yasya tasmai tan na pravartate ||39|| sa kiïjévaù sa kubrahmaù suparva-hatakaç ca saù | räjéva-nayanaà yas tu näjévanatayä bhajet ||40|| atha kåñëäya tåñëäà te dadhur våñëi-pura-dvijäù | kintu dhåñëak kaàsa-bhiyä näjagmuù kåñëam ékñitum ||41||

Page 9: atha païcadaçaà püraëam - ignca.nic.inignca.nic.in/sanskrit/gopala_purva_campu_22.pdf · kià ca— phalaiù puñpaiç chäyä-cchadana-samid-ädyaiç ca taravaù svabhäväd

ekena kenacit pürvaà bhäryämäryätigam iva | nivärya väryatälabdhä väryatäyäm iti çrutam ||42||

[53] tataç ca teñäm ucitam eva, yataù—

kñaëäd uccaiù kñaëän nécair gati-bhäjäà kanéyasäm | reëünäm iva kärmäëäà viñamä rétir ékñyate ||43|| pürvé kåñëasya seväyäm iñöé vä tatra yaù sadä | adhété vä bhägavate bhakta-pürvé sa taà bhajet ||44||

[54] tatra ca tair bhojya-madhurädibhir upayojyamänaù çré-kåñëaà madhumaìgala uväca—suñöhu miñöam idaà päkimatäpannam anna-jätaà yäcita kam apy amåtäyate | nedåçam äpam ity akam amåtaà vä | yat khalu bhümi-skhalitaà sarajasaà kaëam apy abhyavahartum éhämahe | tasmäd asmäkam eva parëaçäläbhyarëe täù kuöér vidhäya tiñöhantu, tat-kåta-madhura-paripäka-päka-çäka-süpa-püpa-püöés tu savayaso vayam eva yuñmabhyam uñëäù koñëä eva samarpayiñyämaù | taträpy äha prägraharatayä prägrahara eva bhaviñyäméti sthite ko väyaà doñaù | kintu roña-bhiyä na vaktuà çaktäù sma | [55] kåñëa uväca—ädyüna nünam unmadiñëutayäpatra-piñëutäm apy aticariñëur jäto’si | [56] atha sarve’pi hasantaù procuù—priya-vayasya ! yady apy asau parännatärocanam äpannas tarhi sa eña eva tundaparimåja iva vipra-sundaréëäà täsäm upäsanäà ghaöayamänas tad-bäöa-taöagam uöajam adhitiñöhan sambhavad äçitambhavän miñöam iñöa-vighasa-bhojanän nijam iñöaà racayatu | [57] kåñëa uväca—sädhüktaà vyaktam idaà bhagavaté-viditaà vidhäsyämaù | [58] madhumaìgalas tu sa-krodham ivoväca—yuvaräja ! gardhanatayä kukñim-bharayas te eta eva muhur açanäyäà smarayantaù sarvatra ca ghasmarä eva bhaëyante, bhikñäyäm akñäma-samudyamatayä sarvännénäç ca lakñyante, na tu vayam | [59] sarve’py ücuù—vävadüka ! vipratayä bhavän eva yäyajükatäyäà jaïjapükatäm äsédan purobhäçänäà dandaçükas tad-äsvädäya jägarükatäm äsädayati | asmäbhis tu bhavaj-jäter dvijäteù parékñaiväcaritä iti | [60] tad evaà hasatsu sakhi-sabhäsatsu svayam äçitambhavenodana-sambhäreëa bhuktvä suhitaù sarva-hitaù çrävita-veëur dhenuù präpya tat-tat-kathä-kautukatas tad-artham anugavam äsädita-dåñöi-vrajaà çrémad-vrajam aväpya nija-viraha-dahanaà nirväpya svaka-rüpämåtenäpyäyayämäsa | [61] sakhäyas tu yäjïikeñu jagmiväàso jakñiväàsaç ca vayam iti saìkocena na kaïcid apy üciväàsaç ca |

Page 10: atha païcadaçaà püraëam - ignca.nic.inignca.nic.in/sanskrit/gopala_purva_campu_22.pdf · kià ca— phalaiù puñpaiç chäyä-cchadana-samid-ädyaiç ca taravaù svabhäväd

[62] atha kathakaù kathä-samäpanam äha sma— so’yaà çré-gokulädhéça kulädhéças tavoditaù | äkarñaëäd guëä yasya sarvän anuguëän vyadhuù ||46||

iti çré-çré-gopäla-campüm anv yajïa-bhäryä-sad-upacaryä-paryäptir näma

dväviàçaà püraëam ||22 ||