shrimad bhagavata purana ॥ीमद ्भागवतपुराण॥ · ॥ ीमद्...

1026
Shrimad Bhagavata Purana ॥ ⠀ीमद् भागवत पुराण ॥ ॥ ॐ नमाे भगवते वासदेवाय ॥ ०१०१००११ जाय यताेऽवयादतरताथेवभः वराट् ०१०१००१२ तेने दा य अादकवये मुत यसूरयः ०१०१००१३ तेजाेवारमृदां यथा विनमयाे य िसगाेऽमृषा ०१०१००१४ धाा वेन सदा िनरतकुहकं सयं परं धीमह ०१०१००२१ धमः ाेझतकैतवाेऽ परमाे िनमसराणां सतां ०१०१००२२ वें वातवम वत शवदं तापयाेूलनम् ०१०१००२३ ीमागवते महामुिनकृते कं वा परैररः ०१०१००२४ साे वयतेऽ कृितभः शूषुभतणात् ०१०१००३१ िनगमकपतराेगलतं फलं ०१०१००३२ शकमुखादमृतवसंयुतम् ०१०१००३३ पबत भागवतं रसमालयं ०१०१००३४ मुरहाे रसका भुव भावुकाः ०१०१००४१ नैमषेऽिनमषेे ईशयः शाैनकादयः ०१०१००४३ सं वगाय लाेकाय सहसममासत ०१०१००५१ त एकदा त मुनयः ातततायः ०१०१००५३ सकृतं सूतमासीनं परदमादरात् ०१०१००६० ऋषय ऊचुः ०१०१००६१ वया खल पुराणािन सेितहासािन चानघ ०१०१००६३ अायाताययधीतािन धमशााण यायुत ०१०१००७१ यािन वेदवदां ेाे भगवाबादरायणः ०१०१००७३ अये च मुनयः सूत परावरवदाे वदुः ०१०१००८१ वेथ वं साैय तसव तवततदनुहात् ०१०१००८३ ूयुः धय शयय गुरवाे गुमयुत ०१०१००९१ त तासायुवता यिनतम् ०१०१००९३ पुंसामेकाततः ेयतः शंसतमहस ०१०१०१०१ ायेणापायुषः सय कलावयुगे जनाः sanskritdocuments.org Page 1 of 1026

Upload: others

Post on 16-Sep-2019

26 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

  • Shrimad Bhagavata Purana

    ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ॥ ॐ नमाे भगवते वासदेवाय ॥०१०१००११ जाय यताेऽवयादतरताथेवभः वराट्०१०१००१२ तेने दा य अादकवये मुत यसूरयः०१०१००१३ तेजाेवारमृदां यथा विनमयाे य िसगाेऽमृषा०१०१००१४ धाा वेन सदा िनरतकुहकं सयं परं धीमह०१०१००२१ धमः ाेझतकैतवाेऽ परमाे िनमसराणां सतां०१०१००२२ वें वातवम वत शवदं तापयाेूलनम्०१०१००२३ ीमागवते महामुिनकृते कं वा परैररः०१०१००२४ साे वयतेऽ कृितभः शूषुभतणात्०१०१००३१ िनगमकपतराेगलतं फलं०१०१००३२ शकमुखादमृतवसंयुतम्०१०१००३३ पबत भागवतं रसमालयं०१०१००३४ मुरहाे रसका भुव भावुकाः०१०१००४१ नैमषेऽिनमषेे ईशयः शाैनकादयः०१०१००४३ सं वगाय लाेकाय सहसममासत०१०१००५१ त एकदा त मुनयः ातततायः०१०१००५३ सकृतं सूतमासीनं परदमादरात्०१०१००६० ऋषय ऊचुः०१०१००६१ वया खल पुराणािन सेितहासािन चानघ०१०१००६३ अायाताययधीतािन धमशााण यायुत०१०१००७१ यािन वेदवदां ेाे भगवाबादरायणः०१०१००७३ अये च मुनयः सूत परावरवदाे वदःु०१०१००८१ वेथ वं साैय तसव तवततदनुहात्०१०१००८३ ूयुः धय शयय गुरवाे गुमयुत०१०१००९१ त तासायुवता यिनतम्०१०१००९३ पुंसामेकाततः ेयतः शंसतमहस०१०१०१०१ ायेणापायुषः सय कलावयुगे जनाः

    sanskritdocuments.org Page 1 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०१०१०३ मदाः समदमतयाे मदभाया ुपताः०१०१०१११ भूरण भूरकमाण ाेतयािन वभागशः०१०१०११३ अतः साधाेऽ यसारं समुृय मनीषया०१०१०११५ ूह भाय भूतानां येनाा ससीदित०१०१०१२१ सूत जानास भं ते भगवासावतां पितः०१०१०१२३ देवां वसदेवय जाताे यय चकषया०१०१०१३१ तः शूषमाणानामहयानुवणतम्०१०१०१३३ ययावताराे भूतानां ेमाय च भवाय च०१०१०१४१ अापः संसृितं घाेरां याम ववशाे गृणन्०१०१०१४३ ततः साे वमुयेत यभेित वयं भयम्०१०१०१५१ यपादसंयाः सूत मुनयः शमायनाः०१०१०१५३ सः पुनयुपपृाः वधुयापाेऽनुसेवया०१०१०१६१ काे वा भगवततय पुयाेकेड कमणः०१०१०१६३ शकामाे न णुयाशः कलमलापहम्०१०१०१७१ तय कमायुदाराण परगीतािन सूरभः०१०१०१७३ ूह नः धानानां ललया दधतः कलाः०१०१०१८१ अथायाह हरेधीमवतारकथाः शभाः०१०१०१८३ ईला वदधतः वैरमीरयामायया०१०१०१९१ वयं त न वतृयाम उमाेकवमे०१०१०१९३ यवतां रसानां वादु वादु पदे पदे०१०१०२०१ कृतवाकल कमाण सह रामेण केशवः०१०१०२०३ अितमयािन भगवागूढः कपटमानुषः०१०१०२११ कलमागतमााय ेेऽवैणवे वयम्०१०१०२१३ अासीना दघसेण कथायां सणा हरेः०१०१०२२१ वं नः सदशताे धाा दुतरं िनततीषताम्०१०१०२२३ कलं सवहरं पुंसां कणधार इवाणवम्०१०१०२३१ ूह याेगेरे कृणे ये धमवमण०१०१०२३३ वां काामधुनाेपेते धमः कं शरणं गतः०१०२००१० यास उवाच०१०२००११ इित ससंाे वाणां राैमहशणः०१०२००१३ ितपूय वचतेशां वुमुपचमे

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 2 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०२००२० सूत उवाच०१०२००२१ यं जतमनुपेतमपेतकृयं ैपायनाे वरहकातर अाजुहाव०१०२००२३ पुेित तयतया तरवाेऽभनेदुतं सवभूतदयं मुिनमानताेऽ०१०२००३१ यः वानुभावमखलुितसारमेकमयादपमितिततीषतां तमाेऽधम्०१०२००३३ संसारणां कणयाह पुराणगुं तं याससूनुमुपयाम गुं मुनीनाम्०१०२००४१ नारायणं नमकृय नरं चैव नराेमम्०१०२००४३ देवीं सरवतीं यासं तताे जयमुदरयेत्०१०२००५१ मुनयः साधु पृाेऽहं भवलाेकमलम्०१०२००५३ यकृतः कृणसाे येनाा ससीदित०१०२००६२ स वै पुंसां पराे धमाे यताे भरधाेजे०१०२००६३ अहैतितहता ययाा ससीदित०१०२००७१ वासदेवे भगवित भयाेगः याेजतः०१०२००७३ जनययाश वैरायं ानं च यदहैतकम्०१०२००८१ धमः वनुतः पुंसां ववसेनकथास यः०१०२००८३ नाेपादयेद रितं म एव ह केवलम्०१०२००९१ धमय ापवयय नाथाेऽथायाेपकपते०१०२००९३ नाथय धमैकातय कामाे लाभाय ह ृतः०१०२०१०१ कामय नेयीितलाभाे जीवेत यावता०१०२०१०३ जीवय तवजासा नाथाे येह कमभः०१०२०१११ वदत तववदतवं यानमयम्०१०२०११३ ेित परमाेित भगवािनित शते०१०२०१२१ त धाना मुनयाे ानवैराययुया०१०२०१२३ पययािन चाानं भा ुतगृहीतया०१०२०१३१ अतः पुजेा वणामवभागशः०१०२०१३३ वनुतय धमय संसहरताेषणम्०१०२०१४१ तादेकेन मनसा भगवासावतां पितः०१०२०१४३ ाेतयः किततय येयः पूय िनयदा०१०२०१५१ यदनुयासना युाः कमथिनबधनम्०१०२०१५३ छदत काेवदातय काे न कुयाकथारितम्०१०२०१६१ शूषाेः धानय वासदेवकथाचः०१०२०१६३ याहसेवया वाः पुयतीथिनषेवणात्

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 3 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०२०१७१ वतां वकथाः कृणः पुयवणकतनः०१०२०१७३ तःथाे भाण वधुनाेित ससताम्०१०२०१८१ नायेवभेषु िनयं भागवतसेवया०१०२०१८३ भगवयुमाेके भभवित नैक०१०२०१९१ तदा रजतमाेभावाः कामलाेभादय ये०१०२०१९३ चेत एतैरनावं थतं सवे सीदित०१०२०२०१ एवं समनसाे भगवयाेगतः०१०२०२०३ भगवववानं मुसय जायते०१०२०२११ भते दयथछते सवसंशयाः०१०२०२१३ ीयते चाय कमाण एवानीरे०१०२०२२१ अताे वै कवयाे िनयं भं परमया मुदा०१०२०२२३ वासदेवे भगवित कुवयासादनीम्०१०२०२३१ सवं रजतम इित कृतेगुणातैयुः परमपुष एक इहाय धे०१०२०२३३ थयादये हरवरहरेित संाः ेयांस त खल सवतनाेनृणां युः०१०२०२४१ पाथवााणाे धूमतादयीमयः०१०२०२४३ तमसत रजतासवं यदशनम्०१०२०२५१ भेजरे मुनयाेऽथाे भगवतमधाेजम्०१०२०२५३ सवं वशं ेमाय कपते येऽनु तािनह०१०२०२६१ मुमुवाे घाेरपाहवा भूतपतीनथ०१०२०२६३ नारायणकलाः शाता भजत नसूयवः०१०२०२७१ रजतमःकृतयः समशीला भजत वै०१०२०२७३ पतृभूतजेशादयैयजेसवः०१०२०२८१ वासदेवपरा वेदा वासदेवपरा मखाः०१०२०२८३ वासदेवपरा याेग वासदेवपराः याः०१०२०२९१ वासदेवपरं ानं वासदेवपरं तपः०१०२०२९३ वासदेवपराे धमाे वासदेवपरा गितः०१०२०३०१ स एवेदं ससजाे भगवानामायया०१०२०३०३ सदसपूया चासाै गुणमयागुणाे वभुः०१०२०३११ तया वलसतेवेषु गुणेषु गुणवािनव०१०२०३१३ अतःव अाभाित वानेन वजृतः०१०२०३२१ यथा वहताे विदावेकः वयाेिनषु

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 4 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०२०३२३ नानेव भाित वाा भूतेषु च तथा पुमान्०१०२०३३१ असाै गुणमयैभावैभूतसूेयाभः०१०२०३३३ विनमतेषु िनवाे भुे भूतेषु तणुान्०१०२०३४१ भावययेष सवेन लाेकावै लाेकभावनः०१०२०३४३ ललावतारानुरताे देवितयरादषु०१०३००१० सूत उवाच०१०३००११ जगृहे पाैषं पं भगवाहदादभः०१०३००१३ सूतं षाेडशकलमादाै लाेकससृया०१०३००२१ ययास शयानय याेगिनां वतवतः०१०३००२३ नाभदाबुजादासीा वसृजां पितः०१०३००३१ ययावयवसंथानैः कपताे लाेकवतरः०१०३००३३ तै भगवताे पं वशं सवमूजतम्०१०३००४१ पययदाे पमदचषा सहपादाेभुजाननातुम्०१०३००४३ सहमूधवणानासकं सहमाैयबरकुडलाेसत्०१०३००५१ एतानावताराणां िनधानं बीजमययम्०१०३००५३ ययांशांशेन सृयते देवितयरादयः०१०३००६१ स एव थमं देवः काैमारं सगमातः०१०३००६३ चचार दुरं ा चयमखडतम्०१०३००७१ तीयं त भवायाय रसातलगतां महीम्०१०३००७३ उरयपाद येशः साैकरं वपुः०१०३००८१ तृतीयमृषसग वै देवषवमुपेय सः०१०३००८३ तं सावतमाच नैकय कमणां यतः०१०३००९१ तये धमकलासगे नरनारायणावृषी०१०३००९३ भूवााेपशमाेपेतमकराेुरं तपः०१०३०१०१ पमः कपलाे नाम सेशः कालवुतम्०१०३०१०३ ाेवाचासरये सां तवामविनणयम्०१०३०१११ षमेरपयवं वृतः ााेऽनसूयया०१०३०११३ अावीकमलकाय ादादय ऊचवान्०१०३०१२१ ततः सम अाकूयां चेयाेऽयजायत०१०३०१२३ स यामाैः सरगणैरपावायुवातरम्०१०३०१३१ अमे मेदेयां त नाभेजात उमः

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 5 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०३०१३३ दशयव धीराणां सवामनमकृतम्०१०३०१४१ ऋषभयाचताे भेजे नवमं पाथवं वपुः०१०३०१४३ दुधेमामाेषधीवातेनायं स उशमः०१०३०१५१ पं स जगृहे मायं चाषाेदधसवे०१०३०१५३ नायाराेय महीमयामपाैववतं मनुम्०१०३०१६१ सरासराणामुदधं मतां मदराचलम्०१०३०१६३ दे कमठपेण पृ एकादशे वभुः०१०३०१७१ धावतरं ादशमं याेदशममेव च०१०३०१७३ अपाययसरानयााेहया माेहयया०१०३०१८१ चतदशं नारसंहं बैयेमूजतम्०१०३०१८३ ददार करजैरावेरकां कटकृथा०१०३०१९१ पदशं वामनकं कृवागादवरं बलेः०१०३०१९३ पदयं याचमानः यादसपपम्०१०३०२०१ अवतारे षाेडशमे पयहाे नृपान्०१०३०२०३ िःसकृवः कुपताे िनःामकराेहीम्०१०३०२११ ततः सदशे जातः सयवयां पराशरात्०१०३०२१३ चे वेदतराेः शाखा ा पुंसाेऽपमेधसः०१०३०२२१ नरदेववमापः सरकायचकषया०१०३०२२३ समुिनहादिन चे वीयायतः परम्०१०३०२३१ एकाेनवंशे वंशितमे वृणषु ाय जनी०१०३०२३३ रामकृणावित भुवाे भगवानहररम्०१०३०२४१ ततः कलाै सवृे साेहाय सरषाम्०१०३०२४३ बुाे नाानसतः ककटेषु भवयित०१०३०२५१ अथासाै युगसयायां दयुायेषु राजस०१०३०२५३ जिनता वणुयशसाे नाा ककजगपितः०१०३०२६१ अवतारा सेया हरेः सविनधेजाः०१०३०२६३ यथावदासनः कुयाः सरसः युः सहशः०१०३०२७१ ऋषयाे मनवाे देवा मनुपुा महाैजसः०१०३०२७३ कलाः सवे हरेरेव सजापतयः ृताः०१०३०२८१ एते चांशकलाः पुंसः कृणत भगवावयम्०१०३०२८३ इारयाकुलं लाेकं मृडयत युगे युगे

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 6 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०३०२९१ ज गुं भगवताे य एतयताे नरः०१०३०२९३ सायं ातगृणा दःुखामामुयते०१०३०३०१ एतपूं भगवताे पय चदानः०१०३०३०३ मायागुणैवरचतं महदादभरािन०१०३०३११ यथा नभस मेघाैघाे रेणुवा पाथवाेऽिनले०१०३०३१३ एवं र यवमाराेपतमबुभः०१०३०३२१ अतः परं यदयमयूढगुणबृंहतम्०१०३०३२३ अाुतवतवास जीवाे यपुनभवः०१०३०३३१ येमे सदसपूे ितषे वसंवदा०१०३०३३३ अवयािन कृते इित तदशनम्०१०३०३४१ येषाेपरता देवी माया वैशारद मितः०१०३०३४३ सप एवेित वदमुह वे महीयते०१०३०३५१ एवं च जािन कमाण कतरजनय च०१०३०३५३ वणयत कवयाे वेदगुािन पतेः०१०३०३६१ स वा इदं वममाेघललः सृजयवय न सतेऽन्०१०३०३६३ भूतेषु चातहत अातः षागकं जित षुणेशः०१०३०३७१ न चाय कपुणेन धातरवैित जतः कुमनीष ऊतीः०१०३०३७३ नामािन पाण मनाेवचाेभः सतवताे नटचयामवाः०१०३०३८१ स वेद धातः पदवीं परय दरुतवीयय रथापाणेः०१०३०३८३ याेऽमायया सततयानुवृया भजेत तपादसराेजगधम्०१०३०३९१ अथेह धया भगवत इथं यासदेवेऽखललाेकनाथे०१०३०३९३ कुवत सवाकमाभावं न य भूयः परवत उः०१०३०४०१ इदं भागवतं नाम पुराणं सतम्०१०३०४०३ उमाेकचरतं चकार भगवानृषः०१०३०४११ िनःेयसाय लाेकय धयं वययनं महत्०१०३०४१३ तददं ाहयामाससतमावतां वरम्०१०३०४२१ सववेदेितहासानां सारं सारं समुतृम्०१०३०४२३ स त संावयामासमहाराजं परतम्०१०३०४३१ ायाेपवं गायां परतं परमषभः०१०३०४३३ कृणे वधामाेपगते धमानादभः सह०१०३०४४१ कलाै नशामेष पुराणाकाेऽधुनाेदतः

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 7 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०३०४४३ त कतयताे वा वषेभूरतेजसः०१०३०४५१ अहं चायगमं त िनवतदनुहात्०१०३०४५३ साेऽहं वः ावययाम यथाधीतं यथामित०१०४००१० यास उवाच०१०४००११ इित वाणं संतूय मुनीनां दघसिणाम्०१०४००१३ वृः कुलपितः सूतं बचः शाैनकाेऽवीत्०१०४००२० शाैनक उवाच०१०४००२१ सूत सूत महाभाग वद नाे वदतां वर०१०४००२३ कथां भागवतीं पुयां यदाह भगवाकः०१०४००३१ कयुगे वृेयं थाने वा केन हेतना०१०४००३३ कुतः साेदतः कृणः कृतवासंहतां मुिनः०१०४००४१ तय पुाे महायाेगी समवकपकः०१०४००४३ एकातमिताे गूढाे मूढ इवेयते०१०४००५१ ानुयातमृषमाजमयनं देयाे िया परदधुन सतय चम्०१०४००५३ तय पृछित मुनाै जगदुतवात ीपुदा न त सतय ववेः०१०४००६१ कथमालतः पाैरैः साः कुजालान्०१०४००६३ उमूकजडवचरगजसाये०१०४००७१ कथं वा पाडवेयय राजषेमुिनना सह०१०४००७३ संवादः समभूात यैषा सावती ुितः०१०४००८१ स गाेदाेहनमां ह गृहेषु गृहमेधनाम्०१०४००८३ अवेते महाभागतीथीकुवतदामम्०१०४००९१ अभमयुसतं सूत ाभागवताेमम्०१०४००९३ तय ज महाय कमाण च गृणीह नः०१०४०१०१ स साय वा हेताेः पाडूनां मानवधनः०१०४०१०३ ायाेपवाे गायामनायाधरायम्०१०४०१११ नमत यपादिनकेतमानः शवाय हानीय धनािन शवः०१०४०११३ कथं स वीरः यम दुयजां युवैषताेुमहाे सहासभः०१०४०१२१ शवाय लाेकय भवाय भूतये य उमाेकपरायणा जनाः०१०४०१२३ जीवत नााथमसाै परायं मुमाेच िनव कुतः कलेवरम्०१०४०१३१ तसव नः समाचव पृाे यदह कन०१०४०१३३ मये वां वषये वाचां ातमय छादसात्

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 8 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०४०१४० सूत उवाच०१०४०१४१ ापरे समनुाे तृतीये युगपयये०१०४०१४३ जातः पराशरााेगी वासयां कलया हरेः०१०४०१५१ स कदाचसरवया उपपृय जलं शचः०१०४०१५३ वव एक अासीन उदते रवमडले०१०४०१६१ परावरः स ऋषः कालेनायरंहसा०१०४०१६३ युगधमयितकरं ां भुव युगे युगे०१०४०१७१ भाैितकानां च भावानां शासं च तकृतम्०१०४०१७३ अधानाःसवादमुेधासतायुषः०१०४०१८१ दभुगां जनावीय मुिनदयेन चषा०१०४०१८३ सववणामाणां ययाै हतममाेघक्०१०४०१९१ चातहाें कम शं जानां वीय वैदकम्०१०४०१९३ यदधासतयै वेदमेकं चतवधम्०१०४०२०१ ऋयजुःसामाथवाया वेदावार उतृाः०१०४०२०३ इितहासपुराणं च पमाे वेद उयते०१०४०२११ तवेदधरः पैलः सामगाे जैमिनः कवः०१०४०२१३ वैशपायन एवैकाे िनणाताे यजुषामुत०१०४०२२१ अथवारसामासीसमतदाणाे मुिनः०१०४०२२३ इितहासपुराणानां पता मे राेमहषणः०१०४०२३१ त एत ऋषयाे वेदं वं वं ययनेकधा०१०४०२३३ शयैः शयैतछयैवेदाते शाखनाेऽभवन्०१०४०२४१ त एव वेदा दमुेधैधायते पुषैयथा०१०४०२४३ एवं चकार भगवायासः कृपणवसलः०१०४०२५१ ीशूजबधूनां यी न ुितगाेचरा०१०४०२५३ कमेयस मूढानां ेय एवं भवेदह०१०४०२५५ इित भारतमायानं कृपया मुिनना कृतम्०१०४०२६१ एवं वृय सदा भूतानां ेयस जाः०१०४०२६३ सवाकेनाप यदा नातयदृयं ततः०१०४०२७१ नाितसीददृयः सरवयातटे शचाै०१०४०२७३ वतक यववथ इदं चाेवाच धमवत्०१०४०२८१ धृततेन ह मया छदांस गुरवाेऽयः

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 9 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०४०२८३ मािनता िनयलकेन गृहीतं चानुशासनम्०१०४०२९१ भारतयपदेशेन ाायाथ दशतः०१०४०२९३ यते य धमाद ीशूादभरयुत०१०४०३०१ तथाप बत मे दैाे ाा चैवाना वभुः०१०४०३०३ असप इवाभाित वचय समः०१०४०३११ कं वा भागवता धमा न ायेण िनपताः०१०४०३१३ याः परमहंसानां त एव युतयाः०१०४०३२१ तयैवं खलमाानं मयमानय खतः०१०४०३२३ कृणय नारदाेऽयागादामं ागुदातम्०१०४०३३१ तमभाय सहसा युथायागतं मुिनः०१०४०३३३ पूजयामास वधवारदं सरपूजतम्०१०५००१० सूत उवाच०१०५००११ अथ तं सखमासीन उपासीनं बृह वाः०१०५००१३ देवषः ाह वष वीणापाणः यव०१०५००२० नारद उवाच०१०५००२१ पाराशय महाभाग भवतः कदाना०१०५००२३ परतयित शारर अाा मानस एव वा०१०५००३१ जासतं ससपमप ते महदतुम्०१०५००३३ कृतवाारतं यवं सवाथपरबृंहतम्०१०५००४१ जासतमधीतं च यसनातनम्०१०५००४३ तथाप शाेचयाानमकृताथ इव भाे०१०५००५० यास उवाच०१०५००५१ अयेव मे सवमदं वयाें तथाप नाा परतयते मे०१०५००५३ तूलमयमगाधबाेधं पृछामहे वाभवाभूतम्०१०५००६१ स वै भवावेद समतगुमुपासताे यपुषः पुराणः०१०५००६३ परावरेशाे मनसैव वं सृजयवय गुणैरसः०१०५००७१ वं पयटक इव िलाेकमतराे वायुरवासाी०१०५००७३ परावरे ण धमताे तैः ातय मे यूनमलं वचव०१०५००८० ीनारद उवाच०१०५००८१ भवतानुदतायं यशाे भगवताेऽमलम्०१०५००८३ येनैवासाै न तयेत मये तशनं खलम्

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 10 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०५००९१ यथा धमादयाथा मुिनवयानुकितताः०१०५००९३ न तथा वासदेवय महमा नुवणतः०१०५०१०१ न यचपदं हरेयशाे जगपवं गृणीत कहचत्०१०५०१०३ तायसं तीथमुशत मानसा न य हंसा िनरमयुशयाः०१०५०१११ तावसगाे जनताघववाे यिताेकमबवयप०१०५०११३ नामायनतय यशाेऽतािन यवत गायत गृणत साधवः०१०५०१२१ नैकयमययुतभाववजतं न शाेभते ानमलं िनरनम्०१०५०१२३ कुतः पुनः शदभमीरे न चापतं कम यदयकारणम्०१०५०१३१ अथाे महाभाग भवानमाेघचवाः सयरताे धृततः०१०५०१३३ उमयाखलबधमुये समाधनानुर तचेतम्०१०५०१४१ तताेऽयथा कन यवतः पृथशतकृतपनामभः०१०५०१४३ न कहचाप च दःुथता मितलभेत वाताहतनाैरवापदम्०१०५०१५१ जुगुसतं धमकृतेऽनुशासतः वभावरय महायितमः०१०५०१५३ याताे धम इतीतरः थताे न मयते तय िनवारणं जनः०१०५०१६१ वचणाेऽयाहित वेदतं वभाेरनतपारय िनवृतः सखम्०१०५०१६३ वतमानय गुणैरनानतताे भवादशय चेतं वभाेः०१०५०१७१ या वधम चरणाबुजं हरेभजपाेऽथ पतेताे यद०१०५०१७३ य वाभमभूदमुय कं काे वाथ अााेऽभजतां वधमतः०१०५०१८१ तयैव हेताेः यतेत काेवदाे न लयते यमतामुपयधः०१०५०१८३ तयते दःुखवदयतः सखं कालेन सव गभीररंहसा०१०५०१९१ न वै जनाे जात कथनाजेुकुदसेययवद संसृितम्०१०५०१९३ रुकुदाुपगूहनं पुनवहातमछे रसहाे जनः०१०५०२०१ इदं ह वं भगवािनवेतराे यताे जगथानिनराेधसवाः०१०५०२०३ त वयं वेद भवांतथाप ते ादेशमां भवतः दशतम्०१०५०२११ वमानाानमवेमाेघपरय पुंसः परमानः कलाम्०१०५०२१३ अजं जातं जगतः शवाय तहानुभावायुदयाेऽधगयताम्०१०५०२२१ इदं ह पुंसतपसः ुतय वा वय सूय च बुदयाेः०१०५०२२३ अवयुताेऽथः कवभिनपताे यदुमाेकगुणानुवणनम्०१०५०२३१ अहं पुरातीतभवेऽभवं मुने दायात कयान वेदवादनाम्०१०५०२३३ िनपताे बालक एव याेगनां शूषणे ावृष िनववताम्०१०५०२४१ ते मयपेताखलचापलेऽभके दातेऽधृतडनकेऽनुवितिन

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 11 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०५०२४३ चुः कृपां यप तयदशनाः शूषमाणे मुनयाेऽपभाषण०१०५०२५१ उछलेपाननुमाेदताे जैः सकृ भुे तदपातकबषः०१०५०२५३ एवं वृय वशचेतसतम एवाचः जायते०१०५०२६१ तावहं कृणकथाः गायतामनुहेणाणवं मनाेहराः०१०५०२६३ ताः या मेऽनुपदं ववतः यवय ममाभवचः०१०५०२७१ तंतदा लधचेमहामते यवयखलता मितमम०१०५०२७३ ययाहमेतसदसवमायया पये मय ण कपतं परे०१०५०२८१ इथं शरावृषकावृतू हरेववताे मेऽनुसवं यशाेऽमलम्०१०५०२८३ सयमानं मुिनभमहाभभः वृारजतमाेपहा०१०५०२९१ तयैवं मेऽनुरय तय हतैनसः०१०५०२९३ धानय बालय दातयानुचरय च०१०५०३०१ ानं गुतमं यसाागवताेदतम्०१०५०३०३ अववाेचगमयतः कृपया दनवसलाः०१०५०३११ येनैवाहं भगवताे वासदेवय वेधसः०१०५०३१३ मायानुभावमवदं येन गछत तपदम्०१०५०३२१ एतसंसूचतं ंतापयचकसतम्०१०५०३२३ यदरे भगवित कम ण भावतम्०१०५०३३१ अामयाे य भूतानां जायते येन सत०१०५०३३३ तदेव ामयं यं न पुनाित चकसतम्०१०५०३४१ एवं नृणां यायाेगाः सवे संसृितहेतवः०१०५०३४३ त एवावनाशाय कपते कपताः परे०१०५०३५१ यद यते कम भगवपरताेषणम्०१०५०३५३ ानं यदधीनं ह भयाेगसमवतम्०१०५०३६१ कुवाणा य कमाण भगवछयासकृत्०१०५०३६३ गृणत गुणनामािन कृणयानुरत च०१०५०३७१ अाें नमाे भगवते तयं वासदेवाय धीमह०१०५०३७३ ुायािनाय नमः सषणाय च०१०५०३८१ इित मूयभधानेन ममूितममूितकम्०१०५०३८३ यजते यपुषं स सयदशनः पुमान्०१०५०३९१ इमं विनगमं वेय मदनुतम्०१०५०३९३ अदाे ानमैय वावं च केशवः

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 12 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०५०४०१ वमयदुत वुतं वभाेः समायते येन वदां बुभुसतम्०१०५०४०३ ायाह दःुखैमुरदतानां सेशिनवाणमुशत नायथा०१०६००१० सूत उवाच०१०६००११ एवं िनशय भगवादेवषेज कम च०१०६००१३ भूयः पछ तं यासः सयवतीसतः०१०६००२० यास उवाच०१०६००२१ भभववसते वानादेृभतव०१०६००२३ वतमानाे वययाे ततः कमकराेवान्०१०६००३१ वायुव कया वृया विततं ते परं वयः०१०६००३३ कथं चेदमुदाीः काले ाे कलेवरम्०१०६००४१ ापवषयामेतां ृितं ते मुिनसम०१०६००४३ न ेष यवधाकाल एष सविनराकृितः०१०६००५० नारद उवाच०१०६००५१ भभववसते वानादेृभमम०१०६००५३ वतमानाे वययाे तत एतदकारषम्०१०६००६१ एकाजा मे जननी याेषूढा च कर०१०६००६३ मयाजेऽनयगताै चे ेहानुबधनम्०१०६००७१ सावता न कपासीाेगेमं ममेछती०१०६००७३ ईशय ह वशे लाेकाे याेषा दामयी यथा०१०६००८१ अहं च तकुले ऊषवांतदपुेया०१०६००८३ ददेशकालायुपाे बालकः पहायनः०१०६००९१ एकदा िनगतां गेहाहुतीं िनश गां पथ०१०६००९३ सपाेऽदशपदा पृः कृपणां कालचाेदतः०१०६०१०१ तदा तदहमीशय भानां शमभीसतः०१०६०१०३ अनुहं मयमानः ाितं दशमुराम्०१०६०१११ फतानपदांत पुरामजाकरान्०१०६०११३ खेटखवटवाट वनायुपवनािन च०१०६०१२१ चधातवचािनभभभुजमान्०१०६०१२३ जलाशयाछवजलालनीः सरसेवताः०१०६०१३१ चवनैः परथैवममरयः०१०६०१३३ नलवेणुशरतब कुशकचकगरम्

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 13 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०६०१४१ एक एवाितयाताेऽहमां वपनं महत्०१०६०१४३ घाेरं ितभयाकारं यालाेलूकशवाजरम्०१०६०१५१ परातेयााहं तृरताे बुभुतः०१०६०१५३ ावा पीवा दे ना उपपृाे गतमः०१०६०१६१ तमनुजेऽरये पपलाेपथ अातः०१०६०१६३ अानाानमाथं यथाुतमचतयम्०१०६०१७१ यायतरणााेजं भाविनजतचेतसा०१०६०१७३ अाैकठ ाुकलाय ासीे शनैहरः०१०६०१८१ ेमाितभरिनभ पुलकााेऽितिनवृतः०१०६०१८३ अानदसवे लनाे नापयमुभयं मुने०१०६०१९१ पं भगवताे यनःकातं शचापहम्०१०६०१९३ अपयसहसाेथे वैयामुना इव०१०६०२०१ दतदहं भूयः णधाय मनाे द०१०६०२०३ वीमाणाेऽप नापयमवतृ इवातरः०१०६०२११ एवं यततं वजने मामाहागाेचराे गराम्०१०६०२१३ गीरणया वाचा शचः शमयव०१०६०२२१ हतािन भवाा मां ुमहाहित०१०६०२२३ अवपकषायाणां ददुशाेऽहं कुयाेगनाम्०१०६०२३१ सकृशतं पमेतकामाय तेऽनघ०१०६०२३३ मकामः शनकैः साधु सवाुित छयान्०१०६०२४१ ससेवयादघयाप जाता मय ढा मितः०१०६०२४३ हवावममं लाेकं गता मनतामस०१०६०२५१ मितमय िनबेयं न वपेत कहचत्०१०६०२५३ जासगिनराेधेऽप ृित मदनुहात्०१०६०२६१ एतावदुाेपरराम तहतूं नभाेलमलमीरम्०१०६०२६३ अहं च तै महतां महीयसे शीणावनामं वदधेऽनुकपतः०१०६०२७१ नामायनतय हतपः पठगुािन भाण कृतािन च रन्०१०६०२७३ गां पयटंतमना गतपृहः कालं तीवमदाे वमसरः०१०६०२८१ एवं कृणमतेासयामलानः०१०६०२८३ कालः ादरुभूकाले तडसाैदामनी यथा०१०६०२९१ युयमाने मय तां शां भागवतीं तनुम्

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 14 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०६०२९३ अारधकमिनवाणाे यपतपाभाैितकः०१०६०३०१ कपात इदमादाय शयानेऽयुदवतः०१०६०३०३ शशयषाेरनुाणं ववशेऽतरहं वभाेः०१०६०३११ सहयुगपयते उथायेदं ससृतः०१०६०३१३ मरचमा ऋषयः ाणेयाेऽहं च जरे०१०६०३२१ अतबह लाेकांीपयेयकदततः०१०६०३२३ अनुहाहावणाेरवघातगितः चत्०१०६०३३१ देवदाममां वीणां वरवभूषताम्०१०६०३३३ मूछयवा हरकथां गायमानरायहम्०१०६०३४१ गायतः ववीयाण तीथपादः यवाः०१०६०३४३ अात इव मे शीं दशनं याित चेतस०१०६०३५१ एतातरचानां माापशेछया मुः०१०६०३५३ भवसधुवाे ाे हरचयानुवणनम्०१०६०३६१ यमादभयाेगपथैः कामलाेभहताे मुः०१०६०३६३ मुकुदसेवया यथााा न शायित०१०६०३७१ सव तददमायातं यपृाेऽहं वयानघ०१०६०३७३ जकमरहयं मे भवताताेषणम्०१०६०३८० सूत उवाच०१०६०३८१ एवं साय भगवाारदाे वासवीसतम्०१०६०३८३ अामय वीणां रणयययाै याछकाे मुिनः०१०६०३९१ अहाे देवषधयाेऽयं यकित शा धवनः०१०६०३९३ गायादं तया रमययातरं जगत्०१०७००१० शाैनक उवाच०१०७००११ िनगते नारदे सूत भगवाबादरायणः०१०७००११ ुतवांतदभेतं ततः कमकराेभुः०१०७००२० सूत उवाच०१०७००२१ नां सरवयामामः पमे तटे०१०७००२३ शयाास इित ाे ऋषीणां सवधनः०१०७००३१ तव अामे यासाे बदरषडमडते०१०७००३३ अासीनाेऽप उपपृय णदयाै मनः वयम्०१०७००४१ भयाेगेन मनस सयणहतेऽमले

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 15 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०७००४३ अपयपुषं पूण मायां च तदपायम्०१०७००५१ यया साेहताे जीव अाानं िगुणाकम्०१०७००५३ पराेऽप मनुतेऽनथ तकृतं चाभपते०१०७००६१ अनथाेपशमं साायाेगमधाेजे०१०७००६३ लाेकयाजानताे वांे सावतसंहताम्०१०७००७१ ययां वै ूयमाणायां कृणे परमपूषे०१०७००७३ भपते पुंसः शाेकमाेहभयापहा०१०७००८१ स संहतां भागवतीं कृवानुय चाजम्०१०७००८३ शकमयापयामास िनवृिनरतं मुिनः०१०७००९० शाैनक उवाच०१०७००९१ स वै िनवृिनरतः सवाेपेकाे मुिनः०१०७००९३ कय वा बृहतीमेतामाारामः समयसत्०१०७०१०० सूत उवाच०१०७०१०१ अाारामा मुनयाे िनथा अयुमे०१०७०१०३ कुवयहैतकं भमथूतगुणाे हरः०१०७०१११ हरेगुणामितभगवाबादरायणः०१०७०११३ अयगाहदायानं िनयं वणुजनयः०१०७०१२१ परताेऽथ राजषेजकमवलापनम्०१०७०१२३ संथां च पाडपुाणां वये कृणकथाेदयम्०१०७०१३१ यदा मृधे काैरवसृयानां वीरेवथाे वीरगितं गतेषु०१०७०१३३ वृकाेदरावगदाभमश भाेदडे धृतरा पुे०१०७०१४१ भतः यं ाैणरित पयकृणासतानां वपतां शरांस०१०७०१४३ उपाहरयमेव तय जुगुसतं कम वगहयत०१०७०१५१ माता शशूनां िनधनं सतानां िनशय घाेरं परतयमाना०१०७०१५३ तदादापकलाकुलाी तां सावयाह करटमाल०१०७०१६१ तदा शचते मृजाम भे यबधाेः शर अाततायनः०१०७०१६३ गाडवमुैवशखैपाहरे वाय यायस दधपुा०१०७०१७१ इित यां वगुवचजपैः स सावयवायुतमसूतः०१०७०१७३ अवावंशत उधवा कपवजाे गुपुं रथेन०१०७०१८१ तमापततं स वलय दरूाकुमारहाेमना रथेन०१०७०१८३ परावाणपरसया यावमं भयाथा कः

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 16 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०७०१९१ यदाशरणमाानमैत ातवाजनम्०१०७०१९३ अं शराे मेने अााणं जाजः०१०७०२०१ अथाेपपृय सललं सदधे तसमाहतः०१०७०२०३ अजानप संहारं ाणकृ उपथते०१०७०२११ ततः ादुकृतं तेजः चडं सवताे दशम्०१०७०२१३ ाणापदमभेय वणुं जणुवाच ह०१०७०२२० अजुन उवाच०१०७०२२१ कृण कृण महाबाहाे भानामभयर०१०७०२२३ वमेकाे दमानानामपवगाेऽस संसृतेः०१०७०२३१ वमाः पुषः साादरः कृतेः परः०१०७०२३३ मायां युदय चछा कैवये थत अािन०१०७०२४१ स एव जीवलाेकय मायामाेहतचेतसः०१०७०२४३ वधसे वेन वीयेण ेयाे धमादलणम्०१०७०२५१ तथायं चावतारते भुवाे भारजहीषया०१०७०२५३ वानां चानयभावानामनुयानाय चासकृत्०१०७०२६१ कमदं वकुताे वेित देवदेव न वेहम्०१०७०२६३ सवताे मुखमायाित तेजः परमदाणम्०१०७०२७० ीभगवानुवाच०१०७०२७१ वेथेदं ाेणपुय ामं दशतम्०१०७०२७३ नैवासाै वेद संहारं ाणबाध उपथते०१०७०२८१ न यायतमं कदं यवकशनम्०१०७०२८३ जतेज उमाे तेजसा०१०७०२९० सूत उवाच०१०७०२९१ ुवा भगवता ाें फागुनः परवीरहा०१०७०२९३ पृापतं परय ां ाां सदधे०१०७०३०१ संहयायाेयमुभयाेतेजसी शरसंवृते०१०७०३०३ अावृय राेदसी खं च ववृधातेऽक विवत्०१०७०३११ ातेजत तयाेीाेकादहहत्०१०७०३१३ दमानाः जाः सवाः सांवतकममंसत०१०७०३२१ जाेपवमालय लाेकयितकरं च तम्०१०७०३२३ मतं च वासदेवय सहाराजुनाे यम्

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 17 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०७०३३१ तत अासा तरसा दाणं गाैतमीसतम्०१०७०३३३ बबधामषतााः पशं रशनया यथा०१०७०३४१ शबराय िननीषतं रा बा रपुं बलात्०१०७०३४३ ाहाजुनं कुपताे भगवानबुजेणः०१०७०३५१ मैनं पाथाहस ातं बधुममं जह०१०७०३५३ याेऽसावनागसः सानवधीश बालकान्०१०७०३६१ मं ममुं सं बालं यं जडम्०१०७०३६३ पं वरथं भीतं न रपुं हत धमवत्०१०७०३७१ वाणायः पराणैः पुणायघृणः खलः०१०७०३७३ तधतय ह ेयाे याेषाायधः पुमान्०१०७०३८१ ितुतं च भवता पाायै वताे मम०१०७०३८३ अाहरये शरतय यते मािनिन पुहा०१०७०३९१ तदसाै वयतां पाप अाततायाबधुहा०१०७०३९३ भत वयं वीर कृतवाकुलपांसनः०१०७०४०० सूत उवाच०१०७०४०१ एवं परता धम पाथः कृणेन चाेदतः०१०७०४०३ नैछतं गुसतं ययाहनं महान्०१०७०४११ अथाेपेय वशबरं गाेवदयसारथः०१०७०४१३ यवेदयं यायै शाेचया अाजाहतान्०१०७०४२१ तथातं पशवपाशबमवाुखं कमजुगुसतेन०१०७०४२३ िनरय कृणापकृतं गुराेः सतं वामवभावा कृपया ननाम च०१०७०४३१ उवाच चासहयय बधनानयनं सती०१०७०४३३ मुयतां मुयतामेष ाणाे िनतरां गुः०१०७०४४१ सरहयाे धनुवेदः सवसगाेपसंयमः०१०७०४४३ अाम भवता शताे यदनुहात्०१०७०४५१ स एष भगवााेणः जापेण वतते०१०७०४५३ तयानाेऽध पयाते नावगारसूः कृपी०१०७०४६१ तम महाभाग भवगाैरवं कुलम्०१०७०४६३ वृजनं नाहित ाुं पूयं वमभीणशः०१०७०४७१ मा राेददय जननी गाैतमी पितदेवता०१०७०४७३ यथाहं मृतवसाता राेदयुमुखी मुः

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 18 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०७०४८१ यैः काेपतं कुलं राजयैरजताभः०१०७०४८३ तकुलं दहयाश सानुबधं शचापतम्०१०७०४९० सूत उवाच०१०७०४९१ धय यायं सकणं िनयलकं समं महत्०१०७०४९३ राजा धमसताे रायाःयनदचाे जाः०१०७०५०१ नकुलः सहदेव युयुधानाे धनयः०१०७०५०३ भगवादेवकपुाे ये चाये या याेषतः०१०७०५११ ताहामषताे भीमतय ेयावधः ृतः०१०७०५१३ न भतनानाथे याेऽहसाशशूवृथा०१०७०५२१ िनशय भीमगदतं ाैपा चतभुजः०१०७०५२३ अालाे वदनं सयुरदमाह हसव०१०७०५३० ीभगवानुवाच०१०७०५३१ बधुन हतय अाततायी वधाहणः०१०७०५३३ मयैवाेभयमाातं परपानुशासनम्०१०७०५४१ कु ितुतं सयं यसावयता याम्०१०७०५४३ यं च भीमसेनय पााया ममेव च०१०७०५५० सूत उवाच०१०७०५५१ अजुनः सहसााय हरेहादमथासना०१०७०५५३ मणं जहार मूधयं जय सहमूधजम्०१०७०५६१ वमुय रशनाबं बालहयाहतभम्०१०७०५६३ तेजसा मणना हीनं शबरारयापयत्०१०७०५७१ वपनं वणादानं थानायापणं तथा०१०७०५७३ एष ह बधूनां वधाे नायाेऽत दैहकः०१०७०५८१ पुशाेकातराः सवे पाडवाः सह कृणया०१०७०५८३ वानां मृतानां यकृयं चुिनहरणादकम्०१०८००१० सूत उवाच०१०८००११ अथ ते सपरेतानां वानामुदकमछताम्०१०८००१३ दातं सकृणा गायां पुरकृय ययुः यः०१०८००२१ ते िननीयाेदकं सवे वलय च भृशं पुनः०१०८००२३ अाुता हरपादारजःपूतसरले०१०८००३१ तासीनं कुपितं धृतरा ं सहानुजम्

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 19 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०८००३३ गाधारं पुशाेकाता पृथां कृणां च माधवः०१०८००४१ सावयामास मुिनभहतबधूशचापतान्०१०८००४३ भूतेषु कालय गितं दशय ितयाम्०१०८००५१ साधयवाजातशाेः वं रायं कतवैतम्०१०८००५३ घातयवासताे राः कचपशतायुषः०१०८००६१ याजयवामेधैतं िभमकपकैः०१०८००६३ तशः पावनं द शतमयाेरवातनाेत्०१०८००७१ अामय पाडपुां शैनेयाेवसंयुतः०१०८००७३ ैपायनादभवैः पूजतैः ितपूजतः०१०८००८१ गतं कृतमितारकां रथमाथतः०१०८००८३ उपलेभेऽभधावतीमुरां भयवलाम्०१०८००९० उराेवाच०१०८००९१ पाह पाह महायाेगदेवदेव जगपते०१०८००९३ नायं वदभयं पये य मृयुः परपरम्०१०८०१०१ अभवित मामीश शरतायसाे वभाे०१०८०१०३ कामं दहत मां नाथ मा मे गभाे िनपायताम्०१०८०११० सूत उवाच०१०८०१११ उपधाय वचतया भगवावसलः०१०८०११३ अपाडवमदं कत ाैणेरमबुयत०१०८०१२१ तेवाथ मुिने पाडवाः प सायकान्०१०८०१२३ अानाेऽभमुखादानालयाायुपाददःु०१०८०१३१ यसनं वीय तेषामनयवषयानाम्०१०८०१३३ सदशनेन वाेण वानां रां यधाभुः०१०८०१४१ अतःथः सवभूतानामाा याेगेराे हरः०१०८०१४३ वमाययावृणाेभ वैराटाः कुततवे०१०८०१५१ ययं शरवमाेघं चाितयम्०१०८०१५३ वैणवं तेज अासा समशायगृूह०१०८०१६१ मा मंथा ेतदाय सवायमये ुते०१०८०१६३ य इदं मायया देया सृजयवित हयजः०१०८०१७१ तेजाेविनमुैराजैः सह कृणया०१०८०१७३ याणाभमुखं कृणमदमाह पृथा सती

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 20 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०८०१८० कुयुवाच०१०८०१८१ नमये पुषं वामीरं कृतेः परम्०१०८०१८३ अलयं सवभूतानामतबहरवथतम्०१०८०१९१ मायाजविनकाछमाधाेजमययम्०१०८०१९३ न लयसे मूढशा नटाे नाटधराे यथा०१०८०२०१ तथा परमहंसानां मुनीनाममलानाम्०१०८०२०३ भयाेगवधानाथ कथं पयेम ह यः०१०८०२११ कृणाय वासदेवाय देवकनदनाय च०१०८०२१३ नदगाेपकुमाराय गाेवदाय नमाे नमः०१०८०२२१ नमः पजनाभाय नमः पजमालने०१०८०२२३ नमः पजनेाय नमते पजाये०१०८०२३१ यथा षीकेश खलेन देवक कंसेन ाितचरं शचापता०१०८०२३३ वमाेचताहं च सहाजा वभाे वयैव नाथेन मुवपणात्०१०८०२४१ वषाहाेः पुषाददशनादससभाया वनवासकृ तः०१०८०२४३ मृधे मृधेऽनेकमहारथाताे ाैयता हरेऽभरताः०१०८०२५१ वपदः सत ताः श त जगरुाे०१०८०२५३ भवताे दशनं ययादपुनभवदशनम्०१०८०२६१ जैयुतीभरेधमानमदः पुमान्०१०८०२६३ नैवाहयभधातं वै वामकनगाेचरम्०१०८०२७१ नमाेऽकनवाय िनवृगुणवृये०१०८०२७३ अाारामाय शाताय कैवयपतये नमः०१०८०२८१ मये वां कालमीशानमनादिनधनं वभुम्०१०८०२८३ समं चरतं सव भूतानां यथः कलः०१०८०२९१ न वेद कगवंकषतं तवेहमानय नृणां वडबनम्०१०८०२९३ न यय कयताेऽत कहचेय यवषमा मितनृणाम्०१०८०३०१ ज कम च वाजयाकतरानः०१०८०३०३ ितयॄ षषु यादःस तदयतवडबनम्०१०८०३११ गाेयाददे वय कृतागस दाम तावा ते दशाुकललानसमाम्०१०८०३१३ वं िननीय भयभावनया थतय सा मां वमाेहयित भीरप यभेित०१०८०३२१ केचदारजं जातं पुयाेकय कतये०१०८०३२३ यदाेः ययाववाये मलययेव चदनम्

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 21 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०८०३३१ अपरे वसदेवय देवां याचताेऽयगात्०१०८०३३३ अजवमय ेमाय वधाय च सरषाम्०१०८०३४१ भारावतारणायाये भुवाे नाव इवाेदधाै०१०८०३४३ सीदया भूरभारेण जाताे ाभुवाथतः०१०८०३५१ भवेऽयमानानामवाकामकमभः०१०८०३५३ वणरणाहाण करयित केचन०१०८०३६१ वत गायत गृणयभीणशः रत नदत तवेहतं जनाः०१०८०३६३ त एव पययचरेण तावकं भववाहाेपरमं पदाबुजम्०१०८०३७१ अय नवं वकृतेहत भाे जहासस वसदाेऽनुजीवनः०१०८०३७३ येषां न चायवतः पदाबुजापरायणं राजस याेजतांहसाम्०१०८०३८१ के वयं नामपायां यदुभः सह पाडवाः०१०८०३८३ भवताेऽदशनं यह षीकाणामवेशतः०१०८०३९१ नेयं शाेभयते त यथेदानीं गदाधर०१०८०३९३ वपदैरता भाित वलणवलतैः०१०८०४०१ इमे जनपदाः वृाः सपाैषधवीधः०१०८०४०३ वनानुदवताे ेधते तव वीतैः०१०८०४११ अथ वेश वावमूते वकेषु मे०१०८०४१३ ेहपाशममं छध ढं पाडषु वृणषु०१०८०४२१ वय मेऽनयवषया मितमधुपतेऽसकृत्०१०८०४२३ रितमुहतादा गे वाैघमुदवित०१०८०४३१ ीकृण कृणसख वृयृषभाविनाजयवंशदहनानपवगवीय०१०८०४३३ गाेवद गाेजसराितहरावतार याेगेराखलगुराे भगवमते०१०८०४४० सूत उवाच०१०८०४४१ पृथयेथं कलपदैः परणूताखलाेदयः०१०८०४४३ मदं जहास वैकुठाे माेहयव मायया०१०८०४५१ तां बाढमयुपामय वय गजसायम्०१०८०४५३ य वपुरं यायेणा राा िनवारतः०१०८०४६१ यासाैररेहाैः कृणेनातुकमणा०१०८०४६३ बाेधताेऽपीितहासैनाबुयत शचापतः०१०८०४७१ अाह राजा धमसततयसदां वधम्०१०८०४७३ ाकृतेनाना वाः ेहमाेहवशं गतः

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 22 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०८०४८१ अहाे मे पयताानं द ढं दरुानः०१०८०४८३ पारयैव देहय बाे मेऽाैहणीहताः०१०८०४९१ बालजस पतृातृगुहः०१०८०४९३ न मे यारयााेाे प वषायुतायुतैः०१०८०५०१ नैनाे राः जाभतधमयुे वधाे षाम्०१०८०५०३ इित मे न त बाेधाय कपते शासनं वचः०१०८०५११ ीणां मतबधूनां ाेहाे याेऽसावहाेथतः०१०८०५१३ कमभगृहमेधीयैनाहं कपाे यपाेहतम्०१०८०५२१ यथा पे न पाः सरया वा सराकृतम्०१०८०५२३ भूतहयां तथैवैकां न यैमाुमहित०१०९००१० सूत उवाच०१०९००११ इित भीतः जााेहासवधमववसया०१०९००१३ तताे वनशनं ागा देवताेऽपतत्०१०९००२१ तदा ते ातरः सवे सदैः वणभूषतैः०१०९००२३ अवगछथैवा यासधाैयादयतथा०१०९००३१ भगवानप वषे रथेन सधनयः०१०९००३३ स तैयराेचत नृपः कुवेर इव गुकैः०१०९००४१ ा िनपिततं भूमाै दवुतमवामरम्०१०९००४३ णेमुः पाडवा भीं सानुगाः सह चणा०१०९००५१ त षयः सवे देवषय सम०१०९००५३ राजषय तासुं भरतपुवम्०१०९००६१ पवताे नारदाे धाैयाे भगवाबादरायणः०१०९००६३ बृहदाे भराजः सशयाे रेणुकासतः०१०९००७१ वस इमदताे गृसमदाेऽसतः०१०९००७३ कीवागाैतमाेऽि काैशकाेऽथ सदशनः०१०९००८१ अये च मुनयाे रातादयाेऽमलाः०१०९००८३ शयैपेता अाजमुः कयपारसादयः०१०९००९१ तासमेताहाभागानुपलय वसूमः०१०९००९३ पूजयामास धमाे देशकालवभागवत्०१०९०१०१ कृणं च तभाव अासीनं जगदरम्०१०९०१०३ दथं पूजयामास माययाेपावहम्

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 23 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०९०१११ पाडपुानुपासीनायेमसतान्०१०९०११३ अयाचानुरागाैरधीभूतेन चषा०१०९०१२१ अहाे कमहाेऽयायं यूयं धमनदनाः०१०९०१२३ जीवतं नाहथ ं वधमायुतायाः०१०९०१३१ संथतेऽितरथे पाडाै पृथा बालजा वधूः०१०९०१३३ युकृते बेशााा ताेकवती मुः०१०९०१४१ सव कालकृतं मये भवतां च यदयम्०१०९०१४३ सपालाे यशे लाेकाे वायाेरव घनावलः०१०९०१५१ य धमसताे राजा गदापाणवृकाेदरः०१०९०१५३ कृणाेऽी गाडवं चापं सकृणतताे वपत्०१०९०१६१ न य कहचाजपुमावेद वधसतम्०१०९०१६३ यजासया युा मुत कवयाेऽप ह०१०९०१७१ ताददं दैवतं यवय भरतषभ०१०९०१७३ तयानुवहताेऽनाथा नाथ पाह जाः भाे०१०९०१८१ एष वै भगवासाादााे नारायणः पुमान्०१०९०१८३ माेहयायया लाेकं गूढरित वृणषु०१०९०१९१ अयानुभावं भगवावेद गुतमं शवः०१०९०१९३ देवषनारदः साागवाकपलाे नृप०१०९०२०१ यं मयसे मातलेयं यं मं समम्०१०९०२०३ अकराेः सचवं दतूं साैदादथ सारथम्०१०९०२११ सवानः समशाे ययानहृ तेः०१०९०२१३ तकृतं मितवैषयं िनरवय न चत्०१०९०२२१ तथायेकातभेषु पय भूपानुकपतम्०१०९०२२३ येऽसूंयजतः सााकृणाे दशनमागतः०१०९०२३१ भावेय मनाे यवाचा याम कतयन्०१०९०२३३ यजकलेवरं याेगी मुयते कामकमभः०१०९०२४१ स देवदेवाे भगवातीतां कलेवरं यावददं हनाेयहम्०१०९०२४३ सहासाणलाेचनाेसुखाबुजाे यानपथतभुजः०१०९०२५० सूत उवाच०१०९०२५१ युधरतदाकय शयानं शरपरे०१०९०२५३ अपृछवधाधमानृषीणां चानुवताम्

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 24 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०९०२६१ पुषवभाववहतायथावण यथामम्०१०९०२६३ वैरायरागाेपाधयामााताेभयलणान्०१०९०२७१ दानधमााजधमााेधमावभागशः०१०९०२७३ ीधमागवमासमासयासयाेगतः०१०९०२८१ धमाथकाममाेां सहाेपायायथा मुने०१०९०२८३ नानायानेितहासेषु वणयामास तववत्०१०९०२९१ धम वदततय स कालः युपथतः०१०९०२९३ याे याेगनछदमृयाेवाछततूरायणः०१०९०३०१ तदाेपसंय गरः सहणीवमुसं मन अादपूषे०१०९०३०३ कृणे लसपीतपटे चतभुजे पुरः थतेऽमीलतयधारयत्०१०९०३११ वशया धारणया हताशभतदयैवाश गतायुधमः०१०९०३१३ िनवृसवेयवृवमताव जयं वसृजनादनम्०१०९०३२० ीभी उवाच०१०९०३२१ इित मितपकपता वतृणा भगवित सावतपुवे वभू०१०९०३२३ वसखमुपगते चहत कृितमुपेयुष यववाहः०१०९०३३१ िभुवनकमनं तमालवण रवकरगाैरवराबरं दधाने०१०९०३३३ वपुरलककुलावृताननां वजयसखे रितरत मेऽनवा०१०९०३४१ युध तरगरजाेवधूववचललतमवायलृ ताये०१०९०३४३ मम िनशतशरैवभमान वच वलसकवचेऽत कृण अाा०१०९०३५१ सपद सखवचाे िनशय मये िनजपरयाेबलयाे रथं िनवेय०१०९०३५३ थतवित परसैिनकायुरणा तवित पाथसखे रितममात०१०९०३६१ यवहतपृतनामुखं िनरय वजनवधामुखय दाेषबुा०१०९०३६३ कुमितमहरदावया यरणरितः परमय तय मेऽत०१०९०३७१ विनगममपहाय मितामृतमधकतमवुताे रथथः०१०९०३७३ धृतरथचरणाेऽययालहुररव हतमभं गताेरयः०१०९०३८१ शतवशखहताे वशीणदंशः तजपरुत अाततायनाे मे०१०९०३८३ सभमभससार मधाथ स भवत मे भगवागितमुकुदः०१०९०३९१ वजयरथकुटब अाताेे धृतहयरमिन त येणीये०१०९०३९३ भगवित रितरत मे मुमूषाेयमह िनरय हता गताः वपम्०१०९०४०१ ललतगितवलासवगुहास णयिनरणकपताेमानाः०१०९०४०३ कृतमनुकृतवय उदाधाः कृितमगकल यय गाेपववः

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 25 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०१०९०४११ मुिनगणनृपवयसु लेऽतः सदस युधरराजसूय एषाम्०१०९०४१३ अहणमुपपेद ईणीयाे मम शगाेचर एष अावराा०१०९०४२१ तमममहमजं शररभाजां द द धतमाकपतानाम्०१०९०४२३ ितशमव नैकधाक मेकं समधगताेऽ वधूतभेदमाेहः०१०९०४३० सूत उवाच०१०९०४३१ कृण एवं भगवित मनाेवावृभः०१०९०४३३ अायाानमावेय साेऽतःास उपारमत्०१०९०४४१ सपमानमााय भीं ण िनकले०१०९०४४३ सवे बभूवुते तूणीं वयांसीव दनायये०१०९०४५१ त दुदभुयाे नेददेुवमानववादताः०१०९०४५३ शशंसः साधवाे राां खापेतः पुपवृयः०१०९०४६१ तय िनहरणादिन सपरेतय भागव०१०९०४६३ युधरः कारयवा मुत दःुखताेऽभवत्०१०९०४७१ तुवुमुनयाे ाः कृणं तुनामभः०१०९०४७३ ततते कृणदयाः वामाययुः पुनः०१०९०४८१ तताे युधराे गवा सहकृणाे गजायम्०१०९०४८३ पतरं सावयामास गाधारं च तपवनीम्०१०९०४९१ पा चानुमताे राजा वासदेवानुमाेदतः०१०९०४९३ चकार रायं धमेण पतृपैतामहं वभुः०११०००१० शाैनक उवाच०११०००११ हवा वरथपृध अाततायनाे युधराे धमभृतां वरः०११०००१३ सहानुजैः यवभाेजनः कथं वृः कमकारषीतः०११०००२० सूत उवाच०११०००२१ वंशं कुराेवशदवािनतं संराेहयवा भवभावनाे हरः०११०००२३ िनवेशयवा िनजराय ईराे युधरं ीतमना बभूव ह०११०००३१ िनशय भीाेमथायुताें वृवानवधूतवमः०११०००३३ शशास गाम इवाजतायः परयुपातामनुजानुविततः०११०००४१ कामं ववष पजयः सवकामदघुा मही०११०००४३ सषचुः जागावः पयसाेधवतीमुदा०११०००५१ नः समुा गरयः सवनपितवीधः०११०००५३ फलयाेषधयः सवाः काममवृत तय वै

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 26 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०११०००६१ नाधयाे याधयः ेशा दैवभूताहेतवः०११०००६३ अजातशावभवतूनां रा कहचत्०११०००७१ उषवा हातनपुरे मासाकितपयाहरः०११०००७३ सदां च वशाेकाय वस यकायया०११०००८१ अामय चायनुातः परवयाभवा तम्०११०००८३ अाराेह रथं कैपरवाेऽभवादतः०११०००९१ सभा ाैपद कुती वराटतनया तथा०११०००९३ गाधार धृतरा युयुसगाैतमाे यमाै०११००१०१ वृकाेदर धाैय याे मयसतादयः०११००१०३ न सेहरे वमुताे वरहं शा धवनः०११००१११ ससाुदःुसाे हातं नाेसहते बुधः०११००११३ कयमानं यशाे यय सकृदाकय राेचनम्०११००१२१ तयतधयः पाथाः सहेरवरहं कथम्०११००१२३ दशनपशसंलाप शयनासनभाेजनैः०११००१३१ सवे तेऽिनमषैरैतमनु तचेतसः०११००१३३ वीतः ेहसबा वचेलत त ह०११००१४१ यधलापमाैकठ ाेवकसते०११००१४३ िनयायगारााेऽभमित यााधवयः०११००१५१ मृदशभेय वीणापणवगाेमुखाः०११००१५३ धुधुयानकघटाा नेददु ुदभुयतथा०११००१६१ ासादशखराढाः कुनायाे दया०११००१६३ ववृषुः कुसमैः कृणं ेमीडातेणाः०११००१७१ सतातपं जाह मुादामवभूषतम्०११००१७३ रदडं गुडाकेशः यः यतमय ह०११००१८१ उवः सायकैव यजने परमातुे०११००१८३ वकयमाणः कुसमै रेजे मधुपितः पथ०११००१९१ अूयताशषः सयात त जेरताः०११००१९३ नानुपानुपा िनगुणय गुणानः०११००२०१ अयाेयमासीसप उमाेकचेतसाम्०११००२०३ काैरवेपुरीणां सवुितमनाेहरः०११००२११ स वै कलायं पुषः पुरातनाे य एक अासीदवशेष अािन

    sanskritdocuments.org bhagpur.pdf - Page 27 of 1026

  • ॥ ीमद् भागवत पुराण ॥

    ०११००२१३ अे गुणेयाे जगदानीरे िनमीलताश सशषु०११००२२१ स एव भूयाे िनजवीयचाेदतां वजीवमायां कृितं ससृतीम्०११००२२३ अनामपािन पनामनी वधसमानाेऽनुससार शाकृत्०११००२३१ स वा अयं यपदम सूरयाे जतेया िनजतमातरनः०११००२३३ पयत भुकलतामलाना नवेष सवं परमाुमहित०११००२४१ स वा अयं सयनुगीतसकथाे वेदेषु गुेषु च गुवादभः०११००२४३ य एक ईशाे जगदाललया सृजयवय न त सते०११००२५१ यदा धमेण तमाेधयाे नृपा जीवत तैष ह सवतः कल०११००२५३ धे भगं सयमृतं दयां यशाे भवाय पाण दधुगे युगे०११००२६१ अहाे अलं ायतमं यदाेः कुलमहाे अलं पुयतमं मधाेवनम्०११००२६३ यदेष पुंसामृषभः यः पितः वजना चमणेन चाित०११००२७१ अहाे बत वयशसतरकर कुशथल पुययशकर भुवः०११००२७३ पयत िनयं यदनुहेषतं तावलाेकं वपितं यजाः०११००२८१ नूनं तानतादनेरः समचताे य गृहीतपाणभः०११००२८३ पबत याः सयधरामृतं मुजयः सुमुयदाशयाः०११००२९१ या वीयशकेन ताः वयंवरे मय चैमुखाह शणः०११००२९३ ुसाबाबसतादयाेऽपरा यााता भाैमवधे सहशः०११००३०१ एताः परं ीवमपातपेशलं िनरतशाैचं बत साधु कुवते०११००३०३ यास