vol. xxx (30) no. 186 rni regd. no. 70648/99 …hamletson dohling u la ïathuh ba ïa kitei ki...

8
VOL. XXX (30) NO. 186 RNI REGD. NO. 706 48/99 SHILLONG - 10 NAITUNG (JULY) SNGI BALANG (WEDNESDAY) 2019 www.mawphor.com Postal Re gn. No. NE - 851. 8/- TYNGKA DORBAR KUR TONGPER Ka jingpyntip ïa baroh ki khun jong ka Kur Tongper ba kan don ka Dorbar Kur Tongper ba nyngkong duh ha ka 13 th -July-2019 ha Community Hall Sohkha Shnong por 10:30 AM. Kumta la kyrpad ïa ki para Kur baroh kiba shong kylleng ki jaka ban shim ïa kane kum ka jingpyntip. Convener: 1. Bani Tongper. 2. Bester Tongper. 3. Venus Tongper. Ph. No: 60092-50931. KHLAD NOH I KONG BELTIBON KHARSATI I Kong Beltibon Kharsati, i ba dei i kurimi Bah Jlansing Lyngdoh, ba shong ba sah ha ka dong Ladskseh, Shnong Laitjem. I la khlad noh ha ka 8/7/2019 bad ka jingleit ontep ïa I kan long ha ka 10/7/2019 ha ka por 2 baje noh phai sngi ha u lum jingtep ka Balang Presbyterian, Laitjem. KHLAD NOH I KONG TRIANLY SYIEMLIEH I Kong Trianly Syiemlieh, ba shong ba sah ha Mawlai Nongkwar Block 8. I la khlad noh ha ka 9 tarik Naitung 2019 bad ka jingleit ontep ïa I kan long ha ka 11 tarik Naitung 2019 ha ka por 2 baje nohphaisngi ha u lum jingtep ka Balang Presby- terian Mawkhar ha Lawmali. Da kaba sngewkhia bad sngewlem ïa ka lyngwiar pynmih durim {Film/ movie} ha jylla, ka RitiAcademy ka la khluh ban kyrsiew ïa ki tyngshop puron, ki kaitor ki duhalia, kibarikor karikor ban kyntiew shaphrang ïa ka kam da ka ba kham pher. Ñiuma, ym lah ban tynjuh diengkot ïano ïano shaphang ki durim lane thew ïa ka dor jong kino kino ki riewtbit ha ka kamshna durim. Phewse, ka kam kamai spah bad ka ba threw ban tyllep ki paid byllien sha ki parin pyninamdurimki dei katto katne na ki thong ba ki ba bun ki Kyrseishna Durim {Film Producer} bad byllai ki ba shim bynta ki rhah bad khwan myntoi. Kumta ka long ka ba donkam ban kdew lynti shaphang ki phang ba dei ban kyntiew sap, ban shitrhem ïa ka kam bad ban aiti met bad mynsiem na ka bynta ka thong ban jop da ka ba hun mynsiemjrut; bad kham tamban sngewthuh shai ïa ka kam kyrseishna durim. Nalor kata ki don ruh ki riewtbit ki ba tynneng ïa ka pyrthei sngi bad kiba kdew kti bad kynthoh ïa ka ba lymbiang ha ka imlang Ka Syrwet Shem lanot U Tiewlarun U Tyngshop bad ki nongïashim bynta ha ka dur-im U Tiewlarun/ Dur R. Warjri Bteng Sla 4 Raphael Warjri SNGEWBHA PULE RUH ÏA KI KHUB OR NA KA J YLLA HA KI SLA BA SHAPDENG Don ki bor na lyndet bym kwah kiew ka Megh sa mih ki daw halor ka kad liengsuiñ Umroi? “Ngi shaniah sa tang ha ka ïing bishar HC” ka sur u paidbah Twa ka surok ha Malki, shlei um ha Mawlai Nongpdeng bad ki jaka sor Shillong, Naitung 09: Ka jingther jong u slap uba jur kaba la bteng naduh ka janmiet sngi u Blei haduh mynta ka sngi baar ka la wanrah ïa ka jingshleiumka Wah Umkhrah bad ka Wah Umshyrpi bad pynjulor ruh ïa kisurok kilynti ki synkien bad buh ruh ïa ka jingim jong ki paidbah ha ka jingsyier mynsiem. Bud nuksa ka Meghalaya na ka Alappuzha ka Kerala Yn shna ar ki project ban pynkylla sboh ïa ki ñiut bad siang surok ïa ki plastik Ka Civil Hospital bad NEIGRIHMS ki khlem kyntait ban sumar ïa ki nongpang HIV Yn buh khyrdop ka JHADC ha ki karkhana dewbilat banïoh jingkheiñ ïa kimar pohkhyndew Jowai, Jylliew 09: Ka Executive Committee kaba ïalam u Ma Thombor Shiwat kum u Chief Executive Member jong ka Jaiñtia Hills Autonomous District Council(JHADC) kala rai ban buh noh da ka khyrdop ha baroh ki kharkhana dewbilat kiba don ha Elaka Narpuh bad Rymbai ban shim jingkhein ïaka jingpyndonkam mar pohkhyndew kine ki kharkhana ba kynthup ïa u mawshun bad u dewbilat. Thawlad ka CARE ban ïarap ïa ki samla ha ka sengkam sengjam Ki samla kiba wan shimbynta ha ka ‘Kaushal Yuva Samvad’ Dur Mawphor Da ka Multipurpose Complex yn tei ha Barik ban pynlong jaka ïengkali, ki hall bad dukan Shillong, Naitung 09 : Ka sorkar jylla ka la thmu ban pynieng noh da ka jingtei kaba heh ha Barik lyngba ka projek Smart City.Haba pyntip ïa kane, u Myntri ka tnad Urban Affairs, Bah Hamletson Dohling u la ïathuh ba ïa kitei ki jingteikiba heh yn pynieng ha katei ka jaka kaba don kumba 3.5 akar ïa kaba la pyndonkam mynta da ka tnad Public Works Department. "Na bynta kane ka kam, ka sorkar ka la khot ïa kiarchitect ban shim bynta ha ka jingïakob ban pynwandur ïa katei ka jingtei. Kumta da kaba jied ïa ki jingpynwan dur kiba ïahap, yn sa lah ban ïaid shakhmat ïa ka kam," u la ong haba kren bad ki lad pathai khubor. Da kabakam ba ka sorkar ka pyrkhat lypa na kabynta ka ban sa wan hapoh katei ka smart city project, u Bah Hamlet u la ong ruh ba kumkiteikijingtei kithmu ruh ban pynduna ïa ka dheng kali ha nongbah Shillong ha kaba la mang ruh ba kin don ki jaka pynieng kali, ki dukan nalor kiwei kiwei. Nongpoh, Naitung 09: Da ka jingangnud ban sngewthuh ka jingeh jong ki samla ha kane ka juk wadkam bad ban thawlad lyngba ki jaka ai jinghikai (Skill Training Center) ban ai jinghikai, ka Care Educational and Welfare Society (CARE) ka la rakhe ïa ka Kaushal Yuva Samvad (Yo ut h Skill Parliament) ha 13 Mer Byrnihat Ribhoi District kaba dei ruh ka jingïalang kaba la Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Bteng Sla 5 Bteng Sla 7 Shillong, Naitung, 09: Ka Sorkar Jylla ka la buh thong ban pyntreikam ar tylli ki Pilot Project ha ka nongbah Shillong ban lum thup ïa ki jaboh jabaiñ ba pyut bad ki bym pyut da kaba bud na ka buit pynkylla jaboh ïa ki ñiut ha ka sor Alappuzha kaba don ha Jylla Kerela. Ka jingshim ïa kane ka rai ka long hadien ka jingleit iuhkjat jong u Myntrika tnat Pynroi Sor ka Jylla, u Bah Hamletson Dohling bad ka kynhun ha u snem baladep ha ka sor Alappuzha kaba don ha Kerala ban ïohi markhmat ïa ka rukom pynlang jaboh jabaiñ ba la pyntreikam ha kane ka shnong. Ha Kerela, ka jinglum ïa ki jaboh jabaiñ la pynlang shijaka da kaba buh ïa ka Compost Plant ba pynlang jaboh bun jaka ban lum lang ïa ki jaboh ba pyut bad ki bym pyut. Kaweika Compost Plant ka lah ban pynkylla sboh 58 haduh 60 metric ton ka jaboh. Ïa kijaboh ba pyut la pynkylla sha ka sboh katba ïa ki jaboh ki bym pyut khamtam ïa ki plastik la tylliat ni bha bad la pyndonkam pat na ka bynta ban siangrong ha surok da kaba khleh lang bad ka rong. Bteng Sla 7 Plie u Bah Banteidor ïa ka jaka jngohkai pyrthei ha Nongjrong bad ki AWC Shillong, Naitung, 09: U MLA jong ka Mawkynrew Constituency, u Ba h Banteidor Lyngdoh uba long ruh u Myntri ka Sorkar Jylla mynta ka sngi baar u la plie ïa ka jaka jngohkai pyrthei ba la tip kumka Brah Viewpoint ha ka shnong Nongjrong ba la shna na ka skhim MGNREGS ha ka jinglut kaba T. 12 lak da ka VEC Nongjrong. Na kane ka jaka, lah ban ïoh kyndiang ïa ki jaka bad ki kper thung sohniamtra, ka Wah Umngot, Wah Tangphar, kipynthor kba bad ki jaka ba khappud bad ka West Jaiñtia Hills. Hadien kane u Bah Banteidor u la leit ban plie sa ar tyllikiAganwadiCentre ha Thanglei bad ka shnong Kharang. Ïa ka Aganwadi Centre ha Thanglei la thaw da ka jingbei pisa lang ka tnad ICDS T. 2 lak bad na ka skhim MGNREGS jon g ka Thanglei VEC kumba T. 5 lak. Kynnoh ka KSU bym ju wan trei u DTO ka SWK Shillong, Naitung, 09: Ka KSU South West Khasi Hills District lyngba ka Employment and Develop ment Celljong ka seng ka la ai ïa ka jingkyrshan bapura ïa ka jingmaham jong ka KSU Mawkyrwat Circle ïa baroh ki ophisar ba wan trei tang shisngi ar sngiha ka shitaiew namar kane ka long kumba niewbeiñ ïa ki paitbah jong ka District hi baroh kawei. Ka KSU South West Khasi Hills District kaba la Shah kem u nongkhaïi drok Nongstoiñ, Naitung 9: Ki pulit jong ka Nongstoiñ hynnin janmiet ki la ioh ban kem ïa uwei u runar u ba ju donkti ha kaba khaïiïa u dork herion ha sor Nongstoiñ. U ne u runar la tip kyrteng u Aibanteilang Marthong 25snem karta na ka shnong Nongsohlait. Katkum ka khubor pulit la ïathuh ba hadien ka jingïai thwet ïa ki nongkhaïi drok ha ka District, hynnin janmiet ki la ioh jingtip ïa ka Bteng Sla 7 Leit buddien ka DC ïa ki skim sorkar ba pyntrei ha Block Mawkynrew Shillong, Naitung 09 : Ka Deputy Commissioner jong ka East Khasi Hills, Kong Matsiewdor War Nongbri, ka la leit ban jurip kylleng ki shnong kiba hap ha Mawkynrew C&RD Block ban buddien ïa ki skimbapher bapher kynthup naduh kiskimjong ka sorkar pdeng bad ruh jong ka sorkar jylla kiba dang trei bad kiban sa pyntrei ha katei ka Block. Ha katei ka jingjurip ba kynthup naduh Raising, Khapmaw, Mawjam, Mawlyngot, Iewrynghep, Umkhoi, Jatah, Wahmawleiñ, Umtong. Rasong nalor kiwei kiwei la synran lang ïa ka DC da u BDO ka Mawkynrew, Bah L Tariang, ryngkat ki nongïalam shnong. Na ka liang ka DChaba kren hadien ba la dep ban plie ïa ki surok kali ka la pynpaw ïa ka jingkmen ban ïohi ba kitei ki surok kin pynsuk ïa ki nongshong Bteng Sla 5 Dawa ki nongtrei MCCL ban siew noh ïa ka tulop Mawmluh: Ki nongtreijong ka MCCL hapoh ka lama jong ka Mawmluh Cherra Cements Ltd. Employees Union (MCCLEU) ki la dawa na ki bor pynïaid ban siew noh ïa ka tulop kaba ki khlem pat ïoh naduh u bnai Risaw 2015 haduh u Lber jong ka s nem 2016. Ha ka kyrwoh ba la phah da ka Seng, la dawa ruh ban siew ïa ka over time kaba dei naduh u Nohprah 2013 haduh u Nohprah jong u 2016 bad kumjuh ruh naduh Shillong, Naitung 9 : Hato don ki bor ba na sha lyndet ne don ka jingleh politik jongno re kiba thmu ban khanglad ïa ka jy lla Meghalaya ba kan ym kiew ha ka liang ka roi ka par khamtamha ka jingpynïasoh ïa ka jylla bad kiwei ki jylla ha ka ri na suiñ bad na khyndew ruh? ka long ka jingkylli kaba mih na kiba bun ki riew pawkhmat bad ki riew paidbah haba ïakren bad u nongthoh khubor. Balei ba ong kumne, namar haba ka sorkar pdeng ka thmu ban shna ïa ka lynti rel na Tetilia shaduh Byrnihat kaba dei naduh ki por ba mynshwa hynrei ïa kane la pynsangeh noh namar kata ka jingsheptieng ïoh wan tuid kiwei kijaidbynriew sha kane ka jylla nalor ba la pynbna ba yn pynpoi tang kirel kiba kit ïa ki mar ki mata. Dang shen ki seng bhalang ki la khang ïa ka jingshna ïa Bteng Sla 7 Shillong, Naitung 9 : Ka Shillong Civil Hospital bad ka North Eastern Indira Gandhi RegionalInstitute of Health and MedicalSci- ences (NEIGRIHMS) kila pynpaw ba ki klem kyntait satia ban ai jingsumar ïa kita kiba ïoh ïa ka jingpang HIV . Na ka liang u Superintendent jong ka Civil Hospital u Dr WW Phira, u la ïathuh ba u la tohkit na u Surgeon jongka hospital la ka don shisha ne em kaba kum kata ka jingkyntait ban ai jingsumar ïa kiba ïoh jingpang HIV bad ka jubab kaba u la ïoh ka long ba ka don kawei ka longkmie kaba wan sha hospital bad la bthah ba kan leit ïakren shwa bad u NodalOficer jongka ART Centre hapoh ka hospital namar ïa kiba la ïoh ïa ka jingpang HIV dei ban ïoh jingbit na katei ka centre shwa ban ai jingsumar ïa ki bad la bthah ïa ka ba kan wan ai report biang hadien ba la dep ïa kynduh Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Kem ki pulit ïa ar ngut ki nongtuh na ïew Mawkyrwat Mawkyrwat, Naitung 09: Ki Pulit ka Mawkyrwat ki la ïoh ban kem noh ïa ar ngut ki nongtuh kiba la don kti ha ka jingprong bad tuh ïa ki tiar na ki dukan hapoh ïew Mawkyrwat. Ka jingïoh kem ïa ki ar ngut ki nongtuh ba kynthup ïa u Dramly Lyngdoh Marshilong, 38 snem uba dei na shnong Jashiar bad uwei pat u khynnah uba dang 12 Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Ka liengsuiñ kaba hiar ha Kad liengsuiñ Umroi/ Ki ïing kiba la shah ktah na ka jingshlei um ha Shnong Sohïong/ Ka jingïalang jong ka Executive Committee jong ka Jaintia Hills Autonomous Distrcit Council/

Upload: others

Post on 10-Mar-2020

85 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: VOL. XXX (30) NO. 186 RNI REGD. NO. 70648/99 …Hamletson Dohling u la ïathuh ba ïa kitei ki jingtei kiba heh yn pynieng ha katei ka jaka kaba don kumba 3.5 akar ïa kaba la pyndonkam

VOL. XXX (30) NO. 186 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 10 NAITUNG (JULY) SNGI BALANG (WEDNESDAY) 2019 www.mawphor.com Postal Regn. No. NE - 851. 8/- TYNGKA

DORBAR KURTONGPER

Ka jingpyntip ïa baroh kikhun jong ka Kur Tongperba kan don ka Dorbar KurTongper ba nyngkong duhha ka 13th-July-2019 haCommunity Hall SohkhaShnong por 10:30 AM.Kumta la kyrpad ïa ki paraKur baroh kiba s hongkylleng ki jaka ban shim ïakane kum ka jingpyntip.

Convener:1. Bani Tongper. 2. BesterTongper. 3. Venus Tongper.

Ph. No: 60092-50931.

KHLAD NOH I KONGBELTIBON KHARSATI

I Kong Beltibon Kharsati, iba dei i kurim i Bah JlansingLyngdoh, ba shong ba sahha ka dong Lads ks eh ,Shnong Laitjem. I la khladnoh ha ka 8/7/2019 bad kajingleit ontep ïa I kan longha ka 10/7/2019 ha ka por2 baje noh phai sngi ha ulum jingtep ka BalangPresbyterian, Laitjem.

KHLAD NOH I KONGTRIANLY SYIEMLIEH

I Kong Trianly Syiemlieh,ba shong ba sah ha MawlaiNongkwar Block 8. I la khladnoh ha ka 9 tarik Naitung2019 bad ka jingleit ontepïa I kan long ha ka 11 tarikNaitung 2019 ha ka por 2baje nohphai sngi ha u lumjingtep ka Balang Presby-terian Mawkhar ha Lawmali.

Da kaba sngewkhia bad sngewlem ïa ka lyngwiarpynmih durim {Film/ movie} ha jylla, ka Riti Academy ka lakhluh ban kyrsiew ïa ki tyngshop puron, ki kaitor ki duhalia,ki barikor karikor ban kyntiew shaphrang ïa ka kam da ka bakham pher. Ñiuma, ym lah ban tynjuh diengkot ïano ïanoshaphang ki durim lane thew ïa ka dor jong kino kino kiriewtbit ha ka kam shna durim. Phewse, ka kam kamai spahbad ka ba threw ban tyllep ki paid byllien sha ki parinpyninam durim ki dei katto katne na ki thong ba ki ba bun kiKyrseishna Durim {Film Producer} bad byllai ki ba shimbynta ki rhah bad khwan myntoi. Kumta ka long ka badonkam ban kdew lynti shaphang ki phang ba dei bankyntiew sap, ban shitrhem ïa ka kam bad ban aiti met badmynsiem na ka bynta ka thong ban jop da ka ba hunmynsiem jrut; bad kham tam ban sngewthuh shai ïa ka kamkyrseishna durim. Nalor kata ki don ruh ki riewtbit ki batynneng ïa ka pyrthei sngi bad ki ba kdew kti bad kynthohïa ka ba lymbiang ha ka imlang

Ka Syrwet Shem lanot U Tiewlarun

U Tyngshop bad ki nongïashim bynta ha ka dur-im U Tiewlarun/ Dur R. Warjri Bteng Sla 4

Raphael Warjri

SNGEWBHA PULERUH ÏA KI KHUBORNA KA JYLLA HA KISLA BA SHAPDENG Don ki bor na lyndet bym kwah kiew ka Megh

sa mih ki daw halor ka kad liengsuiñ Umroi ?

“Ngi shaniah sa tang ha ka ïing bishar HC” ka sur u paidbah Twa ka surok ha Malki, shlei um haMawlai Nongpdeng bad ki jaka sor

Shillong, Naitung 09: Kajingther jong u slap uba jurkaba la bteng naduh ka janmietsngi u Blei haduh mynta ka

sngi baar ka la wanrah ïa kajingshlei um ka Wah Umkhrahbad ka Wah Umshyrpi badpynjulor ruh ïa ki surok ki lynti

ki synkien bad buh ruh ïa kajingim jong ki paidbah ha kajingsyier mynsiem.

Bud nuksa ka Meghalaya na ka Alappuzha ka Kerala

Yn shna ar ki project ban pynkylla sbohïa ki ñiut bad siang surok ïa ki plastik

Ka Civil Hospital bad NEIGRIHMS ki khlemkyntait ban sumar ïa ki nongpang HIV

Yn buh khyrdop ka JHADC ha ki karkhanadewbilat ban ïoh jingkheiñ ïa ki mar pohkhyndewJowai , Jyll iew 09: KaExecutive Committee kabaïalam u Ma Thombor Shiwatkum u Chief Execut iveMember jong ka Jaiñtia HillsAutonomous Dis trictCouncil (JHADC) kala rai banbuh noh da ka khyrdop habaroh ki kharkhana dewbilatkiba don ha Elaka Narpuh badRymbai ban shim jingkheinïaka jingpyndonkam marpohkhyndew kine kikharkhana ba kynthup ïa umawshun bad u dewbilat.

Thawlad ka CARE ban ïarap ïaki samla ha ka sengkam sengjam

Ki samla kiba wan shimbynta ha ka ‘Kaushal Yuva Samvad’ Dur Mawphor

Da ka Multipurpose Complexyn tei ha Barik ban pynlong

jaka ïengkali, ki hall bad dukanShillong, Naitung 09 : Ka sorkar jylla ka la thmu ban pyniengnoh da ka jingtei kaba heh ha Barik lyngba ka projek SmartCity.Haba pyntip ïa kane, u Myntri ka tnad Urban Affairs, BahHamletson Dohling u la ïathuh ba ïa kitei ki jingtei kiba heh ynpynieng ha katei ka jaka kaba don kumba 3.5 akar ïa kaba lapyndonkam mynta da ka tnad Public Works Department.

"Na bynta kane ka kam, ka sorkar ka la khot ïa ki architectban shim bynta ha ka jingïakob ban pynwandur ïa katei kajingtei. Kumta da kaba jied ïa ki jingpynwan dur kiba ïahap,yn sa lah ban ïaid shakhmat ïa ka kam," u la ong haba krenbad ki lad pathai khubor.

Da kaba kam ba ka sorkar ka pyrkhat lypa na kabynta ka bansa wan hapoh katei ka smart city project, u Bah Hamlet u la ongruh ba kum kitei ki jingtei ki thmu ruh ban pynduna ïa ka dheng kaliha nongbah Shillong ha kaba la mang ruh ba kin don ki jakapynieng kali, ki dukan nalor kiwei kiwei.

Nongpoh, Naitung 09: Da kajingangnud ban sngewthuhka jingeh jong ki samla hakane ka juk wadkam bad banthawlad lyngba ki jaka ai

jingh ikai (Skill Train ingCenter) ban ai jinghikai, kaCare Educat ional andWelfare Society (CARE) kala rakhe ïa ka Kaushal Yuva

Samvad (Youth SkillParliament) ha 13 MerByrnihat Ribhoi District kabadei ruh ka jingïalang kaba la

Bteng Sla 7

Bteng Sla 7

Bteng Sla 7

Bteng Sla 5 Bteng Sla 7

Shillong, Naitung, 09: Ka Sorkar Jylla ka labuh thong ban pyntreikam ar tylli ki PilotProject ha ka nongbah Shillong ban lum thupïa ki jaboh jabaiñ ba pyut bad ki bym pyut dakaba bud na ka buit pynkylla jaboh ïa ki ñiutha ka sor Alappuzha kaba don ha Jylla Kerela.

Ka jingshim ïa kane ka rai ka long hadienka jingleit iuhkjat jong u Myntri ka tnat PynroiSor ka Jylla, u Bah Hamletson Dohling badka kynhun ha u snem baladep ha ka sorAlappuzha kaba don ha Kerala ban ïohimarkhmat ïa ka rukom pynlang jaboh jabaiñ

ba la pyntreikam ha kane ka shnong.Ha Kerela, ka jinglum ïa ki jaboh jabaiñ

la pynlang shijaka da kaba buh ïa ka CompostPlant ba pynlang jaboh bun jaka ban lumlang ïa ki jaboh ba pyut bad ki bym pyut.Kawei ka Compost Plant ka lah ban pynkyllasboh 58 haduh 60 metric ton ka jaboh.

Ïa ki jaboh ba pyut la pynkylla sha ka sbohkatba ïa ki jaboh ki bym pyut khamtam ïa kiplastik la tylliat ni bha bad la pyndonkam patna ka bynta ban siangrong ha surok da kabakhleh lang bad ka rong. Bteng Sla 7

Plie u Bah Banteidor ïa kajaka jngohkai pyrthei haNongjrong bad ki AWC

Shillong, Naitung, 09: UMLA jong ka MawkynrewConst ituency, u BahBanteidor Lyngdoh uba longruh u Myntri ka Sorkar Jyllamynta ka sngi baar u la plie ïaka jaka jngohkai pyrthei ba latip kum ka Brah Viewpoint haka shnong Nongjrong ba lashna na ka skhim MGNREGSha ka jinglut kaba T. 12 lak daka VEC Nongjrong.

Na kane ka jaka, lah banïoh kyndiang ïa ki jaka bad kikper thung sohniamtra, ka

Wah Umngot , WahTangphar, ki pynthor kba badki jaka ba khappud bad kaWest Jaiñtia Hills.

Hadien kane u BahBanteidor u la leit ban plie saar tylli ki Aganwadi Centre haThanglei bad ka shnongKharang. Ïa ka AganwadiCentre ha Thanglei la thawda ka jingbei pisa lang katnad ICDS T. 2 lak bad na kaskhim MGNREGS jong kaThanglei VEC kumba T. 5 lak.

Kynnoh ka KSUbym ju wan treiu DTO ka SWK

Shillong, Naitung, 09: KaKSU South West Khasi HillsDistrict lyngba kaEmployment and Development Cell jong ka seng ka la aiïa ka jingkyrshan bapura ïa kajingmaham jong ka KSUMawkyrwat Circle ïa baroh kiophis ar ba wan trei tangshisngi ar sngi ha ka shitaiewnamar kane ka long kumbaniewbeiñ ïa ki paitbah jong kaDistrict hi baroh kawei.

Ka KSU South WestKhasi Hills District kaba la

Shah kem unongkhaïi drok

Nongstoiñ, Naitung 9: Kipulit jong ka Nongstoiñhynnin janmiet ki la ioh bankem ïa uwei u runar u ba judonkti ha kaba khaïi ïa u dorkherion ha sor Nongstoiñ. Une u runar la tip kyrteng uAiban teilang Marthong25snem karta na ka shnongNongsohlait.

Katkum ka khuborpulit la ïathuh ba hadien kajingïai thwet ïa ki nongkhaïidrok ha ka District, hynninjanmiet ki la ioh jingtip ïa ka

Bteng Sla 7

Leit buddien ka DC ïa kiskim sorkar ba pyntrei ha

Block MawkynrewShillong, Naitung 09 : Ka Deputy Commissioner jong kaEast Khasi Hills, Kong Matsiewdor War Nongbri, ka la leitban jurip kylleng ki shnong kiba hap ha Mawkynrew C&RDBlock ban buddien ïa ki skim bapher bapher kynthup naduhki skim jong ka sorkar pdeng bad ruh jong ka sorkar jylla kibadang trei bad kiban sa pyntrei ha katei ka Block.

Ha katei ka jingjurip ba kyn thup naduh Raising,Khapmaw, Mawjam, Mawlyngot, Iewrynghep, Umkhoi,Jatah, Wahmawleiñ, Umtong. Rasong nalor kiwei kiwei lasynran lang ïa ka DC da u BDO ka Mawkynrew, Bah LTariang, ryngkat ki nongïalam shnong.

Na ka liang ka DC haba kren hadien ba la dep ban plie ïaki surok kali ka la pynpaw ïa ka jingkmen ban ïohi ba kitei kisurok kin pynsuk ïa ki nongshong Bteng Sla 5

Dawa ki nongtreiMCCL ban siewnoh ïa ka tulop

Mawmluh: Ki nongtrei jongka MCCL hapoh ka lamajong ka Mawmluh CherraCements Ltd . EmployeesUnion (MCCLEU) ki la dawana ki bor pynïaid ban siewnoh ïa ka tu lop kaba kikhlem pat ïoh naduh u bnaiRis aw 2015 haduh u Lberjong ka s nem 2016.

Ha ka kyrwoh ba la phahda ka Seng, la dawa ruh bansiew ïa ka over time kaba deinaduh u Nohprah 2013haduh u Nohprah jong u2016 bad kumjuh ruh naduh

Shillong, Naitung 9 : Hatodon ki bor ba na sha lyndetne don ka jingleh polit ikjongno re kiba thmu bankhanglad ïa ka jy llaMeghalaya ba kan ym kiewha ka liang ka ro i ka parkhamtam ha ka jingpynïasohïa ka jylla bad kiwei ki jylla haka ri na suiñ bad na khyndewruh? ka long ka jingkylli kabamih na kiba bun ki riewpawkhmat bad ki riewpaidbah haba ïakren bad unongthoh khubor.

Balei ba ong kumne,namar haba ka sorkar pdengka thmu ban shna ïa ka lyntirel na Tetilia shaduh Byrnihatkaba dei naduh ki por bamynshwa hynrei ïa kane lapynsangeh noh namar kataka jingsheptieng ïoh wantuid kiwei ki jaidbynriew shakane ka jy lla nalo r ba lapynbna ba yn pynpoi tangki rel kiba kit ïa ki mar ki mata.Dang shen ki seng bhalangki la khang ïa ka jingshna ïa

Bteng Sla 7

Shil long, Naitung 9 : Ka Shillong CivilHospital bad ka North Eastern Indira GandhiRegional Institute of Health and Medical Sci-ences (NEIGRIHMS) ki la pynpaw ba ki klemkyntait satia ban ai jingsumar ïa kita kiba ïohïa ka jingpang HIV.

Na ka liang u Superintendent jong kaCivil Hospital u Dr WW Phira, u la ïathuh bau la tohkit na u Surgeon jongka hospital la kadon s hisha ne em kaba kum kata ka

jingkyntait ban ai jingsumar ïa kiba ïohjingpang HIV bad ka jubab kaba u la ïoh kalong ba ka don kawei ka longkmie kaba wansha hospital bad la bthah ba kan leit ïakrenshwa bad u Nodal Oficer jongka ART Centrehapoh ka hospital namar ïa kiba la ïoh ïa kajingpang HIV dei ban ïoh jingbit na katei kacentre shwa ban ai jingsumar ïa ki bad labthah ïa ka ba kan wan ai report biang hadienba la dep ïa kynduh Bteng Sla 7

Bteng Sla 7

Kem ki pulit ïa arngut ki nongtuhna ïew MawkyrwatMawkyrwat, Naitung 09: KiPulit ka Mawkyrwat ki la ïohban kem noh ïa ar ngut kinongtuh kiba la don kti ha kajingprong bad tuh ïa ki tiarna ki dukan hapoh ïewMawkyrwat.

Ka jingïoh kem ïa ki arngut ki nongtuh ba kynthupïa u Dramly LyngdohMarshilong, 38 snem uba deina shnong Jashiar bad uweipat u khynnah uba dang 12

Bteng Sla 7

Bteng Sla 7

Ka liengsuiñ kaba hiar ha Kad liengsuiñ Umroi/

Ki ïing kiba la shah ktah na ka jingshlei um ha Shnong Sohïong/

Ka jingïalang jong ka Executive Committee jong kaJaintia Hills Autonomous Distrcit Council/

Page 2: VOL. XXX (30) NO. 186 RNI REGD. NO. 70648/99 …Hamletson Dohling u la ïathuh ba ïa kitei ki jingtei kiba heh yn pynieng ha katei ka jaka kaba don kumba 3.5 akar ïa kaba la pyndonkam

10 TARIK NAITUNG (JULY), 2019 MAWPHOR SLA 7

JingpynbeitHa ka khubor ba la mihmynta sngi “Kem ki pulit ïau heh Amrit Cement……”ha ka jaka ‘Ka karkhanadewbilat Amrit Cement,Mynkre’ sngewbha puleAmrit Cement Umlaper’

Ka jingther jong une slap uba jur mynta ka sngi baar kala pyntwa ïa ka surok ha ka shnong Malki marjan bad kaBasic School, Khlieh Shnong, Malki Shillong. Ka khyndewkaba la twa na kane ka surok ka la pynjulor ïa u Transformerna ka jingtwa lymbung jong ka khyndew kaba la jynrat ruh ïau nar post electrik bad pyntwa ruh ïa ka kynroh rel kat haduhba ki paidbah nongshong shnong ki la her mynsiem ha kaneka khyllipmat

Ka jingtwa jong kane ka surok ka la buh jingeh ïa kipaidbah nongshong shnong jong ka shnong Khliehshnong,Malki kiba pyndonkam ban ïaid lyngba na kane ka surokmanla ka sngi.

Dang ha ka step sngi u Blei, ka surok na Mawsynramban leit sha ki thaiñ Lawbah kaba don ha riat Mawksir harumka Wah Mawlangdiar ka la twa bad wanrah ka jingkordit ïa kipaidbah kat haduh ba kim lah shuh ban ïa leit ïa wan naMawsynram sha Lawbah.

Kat haduh ba la thoh ïa kane ka khubor, ka jingther uslap u dang ïai bteng ban ther haduh mynta ka miet sngi baar.

Na ka liang ka Indian Meteorological Department (IMD),ka la maham ba ka jingther jong u slap uba jur ha ki byntabapher bapher ka jylla kan dang ïai haduh ka 11 tarik bad wathaduh ka 13 tarik mynta u bnai.

Ha kaba ïadei bad kane ka jingther jong u lapbah, ki iingki sem jong ki paidbah kiuba don ha ki bynta rithor jong kashnong Pynthorumkhrah ki la mad ïa ka jingshlei um.

Ha ka jingleit jurip la lap ba ki bynta pynthor jong kashnong Mawlai Umshing, ka shnong Pynthorumkhrah,Mawlai Nongpdeng na ka jingshlei ka Wah Umkhrah badkiwei kiwei ki bynta jong ka Sor Shillong ki la mad ïa kajingshlei um. La lap ruh ha ki katto katne ki bynta jong ka SorShillong ba ki surok ki la shah tap ha ka um ha kaba ki briewbad ki kali ki la hap ban ïaid nalor ka um.

Ka jingshlei jong ka Wahumkhrah ka la pynher syrngiewïa ki paidbah kiba shong basah harud kane ka Wah namar kimla satia ban tip kaei ka ban jia ha kine ki arphew saw kynta bansa wan lada une u slap bajur un dang ïai neh sa shi sngi ar sngi.

Shuh shuh la ioh khubor ruh ba bun ki jaka kynthup iaki shnong nongkyndong ki la mad ia ka jingshlei um ha kabaki iing kiba don ha rud wah ki la kynduh ha ka jingshlei umkum ha Sohiong, Kynshi bad kiwei kiwei de ki shnong.

Ka la don ruh ka jingtwa surok ba leit na Mairang shaRani bad ka jingtwa ka dei ha ka riat Mawiong. Kumjuh ruhka surok kaba leit na Shillong sha Nongstoin ka la don kajingtwa ha ki bynta jongka Sohiong Bye-pass.

Twa ka surok ha Malki, shlei um

Ka Executive Committee u Ma Thombor kala rai banbuh noh da ka khyrdop kaba tip kum ka Monitoring Gatenamar ba kala lap ba kine ki kharkhana kila ïaid lait ïaki kyndonaiñ khlong mar pohkhyndew khamtam u mawshun uba kakonsil kam ioh jingkhien ïaka jingrung jingmih u mawshun,kumjuh u dewiong bad u dew clinker ba pyndonkam bansain dewbilat-uba ki kharkhana ki kit na ka Narpuh bad saindewbilat sha kiwei kiwei ki jylla.

Ka Executive Committee jong ka JHADC hapoh kajingïalam u CEM u Ma Thombor Shiwat hadien ka jingiohjingtip ïaki kam beaiñ kine karkhana halor ka jingbym biangrukom buh jingkhein ïaka jingrung jingmih ki mar pohkhyndewna ki karkhana dewbilat bapher bapher, kala hiar jurip kynsanïaki karkhana dewbilat haka sngi ba Ar bad kila lap dala kijong ki khmat ïaka jinglait rud ka pisa shabar ka pla tyngkajong ka sorkar kumjuh ka konsil na ka bhah kaba dei ban ïohna ki mar pohkhyndew ha kine ki karkhana.

Ha kane ka jingjurip u CEM ka konsil la ïadonlang u Dy.CEM Lasky Rymbai u EM ba dei peit ïaka tnad kam khlaw kakonsil, u Winning Garland Sungoh, EM Taxation, u PhasmonDkhar bad kiwei kiwei ki EM nalor ki Secretary bad JointSecretary ophisar jong ki tnad bapher bapher jong ka konsil.

Ha kane ka jingleit jurip la lap ba don shibun ki bynta bahap ban pynbeit ïaka rukom pyndonkam ïaki marpohkhyndew ban saiñ dewbilat, ka jingkhlong ïaki marpohkhyndew ha ki par jong kine ki kharkhana bad kiweikiwei ki mar kiba kine ki karkhana dewbilat ha Narpuh badRymbai kim don kio kot ki sla ba biang.

U Ma Thombor Shiwat ula bthah ïa baroh ki karkhanadewbilat ha East Jaiñtia Hills ba ki dei ban buh jingthoh nerekod iaka jingrung jingmih ki mar pohkhyndew bad ban budryntih ïaka aiñ tih mar pohkhyndew.

Dei hadien ba u CEM ula lap pylleiñ pylleiñ ba kine kikarkhana kila shu rong ei ïaka spah, katba ka district councilkam myntoi eiei kala rai ban buh noh da ki khyrdop ban juripïaka jingrung jingmih ki mar ha baroh ki karkhana, khnang bakine ki karkhana kin nym ïoh lad ban leh thurmur bad ban temïaka jinglait rud ka khajna kaba dei ban ioh ka konsil.

U Ma Winning G Sungoh EM Taxation u la ong ba kicompany cement ki khlem burom ia ka aiñ The Jaintia HillsAutonomous District Trading by Non-Tribal Rules 2015, badki nongtrei kiba ki wanrah ha kine ki karkhana ruh kim don ïakalicesne Non-Tribal Employee Service Licence na ka Council.U EM ula bthah ïa baroh ki karkhana dei ban beh noh iakinongtrei bym don license bad pynrung noh da ki trai jylla.

La bthah aki karkhana ba haba ki wanrah nongtrei nashabar ki dei ban wanrah briew tang ha ki jait jingtrei bym lahki trai jylla bad ula pan jingkhein ruh ia ka jingdon jong kinongtrei baroh ki karkhana kiba wan ban khaii beain bad treibylla beain ha ki karkhana dewbilat.

Yn buh khyrdop ka JHADC ha ki

shim bynta da ki samla ban mir jingmut ha ki jaka bapherbapher ha baroh kawei ka ri India.

Ha katei ka jingïalang ki samla bala pynlong da ka CAREha Byrnihat la wan ruh ban shimbynta da ki 15 ngut ki samlakiba la pynrung kyrteng ïalade na ka bynta ka jingai hikai(skill Training) hapoh ka Skill India Mission.

Ka thong jong katei ka prokram ka long ban pynlong kajingmir jingmut hapdeng ki khun samla hapoh ka Ri, halor kijingeh kiba mih man la ka sngi, ki jingshem ba thymmai khnangba yn lah pat ban pyntreikam ïa ki bad wanrah ha ki jaka aijinghikai katkum ka juk ba mynta ha ki bynta bapher bapherbad ba ki samla ki lah ban sengkam sengjam hadien ba kilaïoh ïa ki jinghikai. Katei ka jingpynlong ïa katei ka prokram kadei ruh ha shwa ka jingrakhe ïa ka World Youth Skills Day kaban sa rakhe ha ka 15 tarik mynta u bnai bad kumjuh banrakhe ïa ka jingdap 4 snem ka Skill India Mission bad deihalor katei ka nongrim na ka liang ka Ministry of SkilDevelopment & Enterpreneurship ha ka wer ïa baroh kiTraining Center ba kin pynlong ïa katei ka “Kaushal YuvaSamwaad” naduh ka 8 haduh ka 10 Naitung.

Haba kren ha katei ka sngi ka Pushpa Chetri CenterHead ka CARE ka la long ba katei ka “Kaushal YuvaSamwaad” ka dei ka sienjam kaba khraw ban sngewthuh ïaka jabieng bad ka jingangnud ki khun samla ha kane ka juk bamynta bad ngi sngewthuh shai ba ka jinglah ban pynleitjingmut ha ki samla bad wanrah ki prokram ki ban sei ïa ki sapki khun samla ka dei kawei na ki mat ba kongsan ha kane kapyrthei ïaleh bad kyrduh kam kyrdam jam ka la ong.

Ka la la ong ruh ba katei ka prokram la pynlong hakylleng ki jaka kum ha ki Industrial Training Institutes (ITIs),Polytechnics, Pradhan Mantri Kaushal Kendras (PMKK),Institu tes under Pradhan Mantri Kaushal Vikas Yojana(PMKVY) bad kiwei kiwei ki jaka ai jinghikai ha kylleng ka Ri.

Shuh shuh ki samla ki ba shah jied ha katei ka jingïakrenlane ka jingmir jingut kin sa ïohlad ruh ban ïakren markhmatbad u Myntri ka Skill & Development Entrepreneurship ha ka15 tarik mynta u bnai ha Vigyan Bhawan New Delhi ba lyngbakatei ka prokram yn sa pynlong ki jingïatai bad ïakren markhmathapdeng ki samla bad ka Ministry na ka bynta ban ithuh ïa kijingduna khnang ba ki jinghikai ha ka liang ka ïohkam bad kasengkam sangjam yn sa lah ban pynbit pynbiang katkum kajingdonkam ki samla ha kane ka juk ba mynta.

Thawlad ka CARE ban ïarap

Ka jingpynbna paidbahna ka liang ka Department kadei ha ka 20tarik Jylliew badka tarik ba khatduh ban phahïa ki jingpynwandur nedesign kan long ha ka 5tariku Nohprah ha kaba ïa karesult pat la buh ban pynbnaha ka 5tarik u Kyllalyngkot usnem ban wan.

La ïathuh ruh ba kajingpynwan dur kaba paka ehkan ioh ban khur ïa ka jingjopryngkat ka song pisa kaba 5lak tyngka, kaba wan baa rkan ih 3 lak tyngka bad kabalai 2 lak tyngka.

La kdew ruh ba katei kajingtei kan don lut naduh kijaka pynieng kali kiba biang,ka jaka ba kylluid ïa ki paidbahkhamtam ka jaka kyrpang naka bynta ki samla, ki hall, kiamphitheat re bad kiweikiwei.

Da ka MultipurposeComplex yn tei

Haba kren sha ki nongthoh khubor, u Bah Hamletson ulaong ba kine ki ar tylli ki Pilot Project yn sa pyntreikam ha kas hnong Pohks eh bad ha ka s hnong Lawjynriew,Nonthymmai. U la ong ba ka jingshna ïa kine ki CompostPlant ba duna bha ka jingpynlut pisa ban lum thup ïa ki jabohjabaiñ ha kine ki ar tylli ki kyntoit shnong yn sa sdangpyntreikam noh shen.

“Lada pyntreikam ïa kane ka buit pynlang jaboh la lap baka long kaba treikam pura bad ngin sa pyntreikam ïa kane kabuit ha kiwei kiwei pat ki bynta jong ka sor,” la bynrap u BahHamletson. U la ïathuh ba ka jingsdang ïa kane ka jingthmukan ïarap haduh katta katta ban pynduna ïa ka jingtheh ñiutha Marten. “Lada ngim lah ban leh eiei naduh mynta, kanwanrah jingeh ha ki snem ban sa wan,” ong u Bah Hamlet.

Haba kylli u la ong ba ïa mynta, ka jaka thehñiut ha Marten kabadon ha Mawlai Mawïong ka lah tylliat tang kumba 130 metric ton kijaboh ha ka shi sngi, bad ka Sorkar ka la pynheh ïa ka Plant bantylliat ïa ka jaboh haduh 170 170 metric ton ha ka shi sngi.

Ka sor Alappuzha ka dei kaba la ïoh jingithuh na ka byntaka jingjop ban pyntreikam ïa ka rukom pynlang jaboh lyngbaka United Nations Environment Programme (UNEP).

Ka Centre for Science and Environment ka la buh kyrdanïa ka Alappuzha ha u snem 2016 kum kawei na ki shnongbakhuid tam ha ka India bud pat sa ka Mysuru bad Panaji.

Yn shna ar ki project ban

jurip ïa ka ophis jong u District Transports Officer (DTO)South West Khasi Hills District hadien ka jingujor na kipaitbah ka la lap ba ka long kaba shisha kumba la ïathuh daki paitbah. “Ngi la ïoh jingtip ruh ba ki don ki ophisar hakiwei kiwei ki shnat treikam ruh kiba ju leh kumne bad hakano ma ka por na ka liang ka seng kan sa leit jurip kynditban lap ïa ki jingshisha,” ong u kyrwoh na u Secretary,Employment and Development Cell KSU South West KhasiHills District u samla Pauldeep Tongwah.

“Ka seng ka phah ïa ka kyrwoh sha baroh ki ophisarjaituh ba lada phim sngewkwah ban trei ha ka District, ngilong kiba la kloi ban pdiang sngewbha ba phin mih noh sukmynsiem na ka District namar ka jingdon jong phi ka long kajingleh beiñ ïa ki paitbah khamtam ïa u kup shiliang semshiliang ba hap ban wan na ki lynti ba jngai bad sah ar sngilai sngi ha Mawkyrwat tang ban pyndep ïa ka kam ba phi deiban pyndep,” la kynthoh ka Seng.

“Ngi la dep ban pyntip ïa kane sha ki bor synshar districtbad ki tnad ba dei peit jong ka Sorkar Jylla ba kin shimkhiaban pynthikna ba ki paitbah ki dei ban ïoh jingmyntoi lymkumta ka Seng kam banse ban shim hi ïa ka bynta bad ruhwat ban poi ha u pud ban khang tala noh ïa kiba kum kine kiophis Sorkar,” la maham ka Seng.

Kynnoh ka KSU bym ju wan trei

Wan shimti noh ïaka metïap hapoh

2 sngi: PulitKhliehriat, Naitung, 09: Kipulit jong ka Ladrymbai OutPost,ki bthah ïa ki bahaiinghasem jong u Subodh Dad,36 snem ka rta na ka shnongKabargoan, Cachar District,As sam ba kin wan shimtinoh ïa ka metïap jong u naka jaka buh metïap na CHCKhliehriat kaba la buhnaduh ka 4 tarik mynta ubnai ha kaba haduh myntaym pat don ba wan mih naka liang ki bahaiing hasem.

katei ka lynti rel namar bym pat dep ïa ka entry bad exit pointban talasi ïa ki mynder ne kiwei ki jaidbynriew. Hynrei myntahaba thmu ban pynheh ïa ka kad liengsuiñ ha Umroi da kabapynkhreh mait ïa ki lum ban lah hiar ki liengsuiñ ba heh la aidaw pat ba shem jingeh ban pynmadan ïa u lum namar haplut haduh 7000 shaduh ka 8000 klur tyngka.

Kane ka la pynshaiong ngaiñ ïa ki paidbah ka jylla badki ap khmih lynti mynta sa tang ha ka rai jong ka ïing bisharHigh Court jongka jylla ban ïohi ba ka kad liengsuiñ ha Umroikan treikam. Namar kumba long mynta ka ïing bishar ka lashim khia hi ban peit ba kane ka kad liengsuiñ kan treikamnoh. Dei na kane ka daw ba u Chief Justice ba don buromjong ka ïing bishar High Court ka jylla u Justice Ajay KumarMittal u la leit jurip da lade ïa katei ka kad liengsuin dang haka 17 tarik u bnai ba la dep.

Ha kaba ïadei bad ka kad liengsuiñ ha Umroi na ka liangka ïing bishar mynta ka pan kaiphod kaba bniah bha na kaophis u Director General of Civil Aviation (DGCA) balei badkiei kita ki daw bym lah ban kyntiew kyrdan ïa ka kad liengsuiñUmroi kumba long kiwei kiwei ki kad liengsuin ban ïoh hiar kiliengsuiñ ba heh ( Boeing Aircraft).

Na ka liang u nongïasaid aiñ ne u Amicus Curiae ha kajingïasaid hapoh ka ïing bishar u la pynpaw shai kdar ba kineki juh ki jingeh ki la mih ha ka kad liengsuiñ Mizoram , Sikkimbad Leh hynrei ha kitei ki kad liengsuiñ mynta la lah ban hiarki lieng suiñ kiba heh ba heh ne ki Boeing Aircraft hynreibalei pat mih ki jyrwit jyrwat bym lah ïa ka kad liengsuiñUmroi. Dei na kane ka daw ba ka ïing bishar ka la pan ïa kakaiphod kaba bniah da katei ka ophis u DGCA.

Nalor kane ha kaba ïadei pat bad kata ka jingkwah jongka sorkar jylla kumba la pynpaw da u myntri ka tnad Transportu ma Sniawbhalang Dhar ban wad jaka shawei ban shna ïakata ka kad liengsuiñ, ki riew paw khmat bad ki riew paidbahki la pynpaw, sa katno phew snem ne katno pateng yn ïohi ïakata ka kad liengsuiñ kaba thymmai namar tang ïa kane kabadon mynta ha Umroi ruh kaba la shim por da ki phew snembad mynta dang lah ban hiar tang ki kad liengsuiñ kiba 72seat bad kiba 42 seat.

Shuh shuh haba u Mawphor u ïakren bad ki nongñiah ïaki tourist taxi kiba kamai nangne na nongbah Shillong shaAssam khamtam shaduh ka kad liengsuiñ ka Guwahati kaLokpriya Gopinath Bordoloi International Airport, ki la ïathuhba ha ka shisngi shisngi da ki spah tylli ki kali kiba mih na kanongbah Shillong ban leit sha katei ka kad liengsuiñ namar kileit jingleit sha kylleng ki bynta ka ri India ne sha bar ri ruhkumjuh. Kumta khlem pep lada kane ka kad liengsuiñ Umroi nekaba la khot mynta kum kata ka Shillong Airport kan treikambha ka jingduh nong bakhraw kan long ïa katei ka kad liengsuiñjong ka nongbah Guwahati. Namar khlem pep tang shu hiar kiliengsuiñ ba heh bad pynïasoh ïa kane ka kad liengsuiñ badkiwei ki nongbah jongka ri ki paidbah kin ïabeh beit na kanenamar nalor ba jan ka leit ka wan sa ka surok ruh ka biang badbha naduh Shillong haduh katei ka kad liengsuiñ.

Don ki bor na lyndet bym

ïa u Nodal Officer hynrei kam shym la wanmih shuh sha ka hospital.

Shwa ban sumar ne puid ïano ïanodonkam ban pyndep ïa baroh ki test bad kamshym la don ka jingleh shilliang khmat ïa kitakiba ïoh jingpang HIV namar ki ruh ki hapban leh kumjuh ban pyndep ïa ki test badkhamtam ban ïoh jingbit na katei ka ARTCentre ong u Dr Phira.

Kumjuh ruh na ka liang u Medical Su-perintendent jongka NEIGRIHMS u Dr Noor

Ka Civil Hospital bad NEIGRIHMS ki khlem

Phah khang u SDO Sohra 80 tylli kipar mawshun bym don mining lease

Sorkar, sangeh noh ka ïaroh arsap

Ka ai subsidy ïa karkhana ba nabar, ïaki nongrep pat kam ju ïohi : WellberthShillong, Naitung 09 : U President ka FKJGPCentral Body, Bah Wellberth Rani u la kynnohba ka sorkar ka la lehbeiñ shaba palat pud ïaki nongrep hynrei man ka por pat ka la shuïaroh arsap ïa ki ba ki dei u budlum jong kaïoh ka kot.

“Ka sorkar ka wanrah ïa ki polisi ban aisubsidy ïa ki karkhana kiba wan seng kamhangne hynrei kam ju ïohi ïa ka jingeh kinongrep lane tyrwa jingïarap ïa phi,” u laong haba kren ha ka jingïalang jong kinongrep bad nongkhaïi kaba long ha ka sngiNyngkong ha Lad Nongkrem.

Ha katei ka sngi ryngkat ka jingtreilangbad ka FKJGP la pynskhem ruh ïa ka kynhunban peit ïa ki nongrep ba la ai kyrteng da kaKhasi Jaiñt ia Fresh Vegetab le SupplierAssociation hapoh ka jingïalam jong u BahHenry Dkhar kum u President bad BahFerdinand Mawrie kum u Secretary.

Nalorkata, u Bah Wellberth u la ong,“Sorkar wat shna aiñ tang ïa ki heh spahhynrei shna lang ïa ki nongrep ruh. Wanrahïa ki polisi ban ïada ïa ki nongrep namar khlemki nongrep ym don nongkhaïi bad wat kaIewduh ruh kan ym shongshit.” U la ongruh ba dei da ka jingdon ki nongrep ba kaHima Mylliem ka ïoh lum khajna kaba hehbha kumba paw ha ka por ba ka khot tenderkaba ju kot ïa ka 80-90 lak shisnem.

U la ong ruh ba ïa katei ka phang ki hapban ïa kren sani bha namar mynta ka pyrtheishi tyllup ka kren shaphang ka jingkyrduhbam. Katkum ka jingong jong u, katei kakynhun ba thymmai kan peit bad ïarap ruh ïaki nongrep haba ïadei bad ka rukom rep. Upan ruh ka jingïat reilang na ki nongrepkhnang ba da kawei ka sur kin leit sha kasorkar ban dawa ba kadei ban sangeh noh ïaka jingïaroh hynrei ban pyni da ki kam.

“Ngin sa lum ka jingïalang kaba khamheh bad lada dei ka por ngin sa shim ïa ka raiwat ban leit shaduh Shillong. La ju ïohi ba kasorkar ka ju pynbna ïa ki subsidy bapherbapher hynrei hato phi ju ïoh. Lada duh kimar rep ym ju don ba peit, da shah khñiot dorha iew ruh ym ju don ba peit,” u la ong dakaba bynrap ba ka sorkar kam ju ïarap watban peit lang ïa ka dor ka mur, lane ka jakabuh jhur.

Katkum ka jingong jong u, ka jingïakrenïa ka jaka buh ïa ki mar rep (cold storage) ka lasdang naduh ki phew snem mynshwa hynreihaduh mynta kam pat urlong satia.

La ïoh ruh ïa ka jingkren na ki nongkitkamjong katei ka kynhun, kumjuh na ki nongïalamka FKJGP, na ki nongrep ryngkat kajingdonlang u Sordar Shnong Mawlyngadkumjuh u Rangbah Shnong ka DongMawryngkneng Mawmang nalor kiwei kiwei.

Topno u la ïathuh ba u la pyrshang ban tohkitbad kam pat ju don kano kano ka jingkyntaitïa kino kino kiba wan sha ka hospital tangnamar ba ki ïoh ïa ka jingpang HIV tangbawat la katta ruh u dang phah tohkit bniahbha na ka tnad Gynecology and Obstetricsjong ka hospital. Kane ka jingpynshai ka lawan hadien ba la mih khubor mynta ka sngiba u President jongka MSNPP u la kynnohba kine ki ar tylli ki hospital ki la kyntait banai jingsumar ïa ki nongpang ba ïoh HIV.

Shillong, Naitung 09: Ka ophis jong u CivilSub Division (SDO) Sohra ka la ai jingpyntipsha ki trai par mawshun kiba don ha ki thaiñMajai ba kin khang noh ïa ki par mawshunjong ki na ka daw ba ki khlem ïoh ïa ka mininglease na ka sorkar.

Ki don haduh 80 tylli ki par mawshunkiba la ioh ïa kane ka hukum na ka ophis uSDO Sohra bad la hukum ïa ki ba ki dei bakhang mardor ïa ki par jongki lym kumta ka

ophis kan aiti ïa ki sha ki bor ka aiñ.U SDO jong ka Sohra u bah Kynjing,

haba kren ha u nongthoh khubor u la ïathuhba na ka liang ka ophis jong u kala dep phahda ka jingthoh sha kitei ki 80 tylli ki parMawshun ba ki dei ban khangnoh namarkim shym don ïa ka minging lease katkum kikyndon kiba la buh ka sorkar. La maham ruhba la da ki dang bteng kin ngat ha ki kyndonaiñ ba pyrkhing bha.

Lait jamin uManager ka

Amrit Cementtang hadien 2 sngiS hi llong, Naitung 9 : UManager jongka AmritCement Umlaper, u PawanYadav u la lait jamin nohtang had ien arsngi ba u lashah kem namar ba u s etbeaiñ kumba s hitaiew ïa ki8 ngut ki nong trei by llahapoh katei ka kompanitang namar ba ki pan ïa kabai bylla sngi jongki.

Ïa utei u Manager lapynngat ha ka kyndon aiñ 367IPC bad la tian bishar ïa u haka Lah Sngi U Blei bad ka ïingbishar ka la aipor ban setbyndi ïa u ar sngi khnang baki pulit kin ïoh tohkit bniahbha ïa u.

Hynrei tang ban tohkitruh ym pat ïoh bha da ki pulitu la ïoh jamin bad lait nohmynta ka sng i.Lah banpynkynmaw ïa une la kem daki pulit jongka East JaiñtiaHills myn ha kane ka Sngi UBlei hadien ba ki la ïoh jingtipna uwei uba lait phet ba kidon sa 7 ngut kiba dang shahs et hapoh phy llaw kakompani ha utei u manager.Ki pulit ki la leit pyllait ïa kiteiki hynñiew ngut bad kem ïautei u Yadav.

Kitei kiba shah set hautei u manager ki dei u PintuKumar Saini, Anallal Saini,Jayram Sain i, BhagwanSahay Saini, Durgalal Saini,Pan lari Kumar Sain i badKhemres h Saini kiba deibaroh na Rajasthan.

jingdon jong utei u runar hasor Nongstoiñ. Ha ka jingbehthong jong ki, ki la ioh banbat ïa u hajan DTO ophis badla ioh kurup na u kumba 1.61gram u drok heroin. Hadienkane, ki pulit ha ka por kumba7 baje ki la leit ban khynra saïa ka ïing sah jong u ha kateika shnong bad ki la ioh bankurup sa kumba 0.98 gram uheroin. Na ka liang ki pulit kila rah ïa u tei u runar s hathanat bad ka jingtohkit bniahka la ïaid shakhmat.

Shah kem unongkhaïi drok

u snem 2017 haduh mynta.Ka Seng ka la byrngem ruh ban pynlong

da ki jingïakhih katkum ka rai kaba la shim haka General Council kaba la long ha ka 3 tarikmynta u bnai.

Nalor kitei ki jingdawa, ka Seng ka ladawa ruh ban pyntreikam noh ïa ka tulopba thymmai, nangta kiwei de ki jingsiewkum ki arrear bad kiwei kiwei. Ka Seng kala dawa ruh ba u President bad u GeneralSecretary ka Seng ba kin long lang ki dkhotha ki jingïalang jong ka Board ba dei peit

Dawa ki nongtrei MCCL ban siew noh ïa ka tulop

snem ka dei ha ka step jong ka 09/07/2019ha ka por 2:30 mynstep ha kaba kine ki arngut ki la pyrshang ban prong tuh ïa kaweika dukan shna mobile kaba don hapoh ïewMawkyrwat bad katba kine ki ar ngut kinongtuh ki dang thmu ban rong tuh ïa kitiar, kynsan kynsan la wan lap noh da kipulit ha kaba ki la ïoh ban bat noh ïa kibaroh ar ngut.

Hadien ka jingshah kem, kine ki

Kem ki pulit ïa ar ngut ki nongtuh na ïew Mawkyrwat

ïa kane ka karkhana pynmih dewbilat haMawmluh. Kawei pat ka jingdawa ka longban ithuh noh kum ki nongtrei ba pura ïa kinongtrei ba la shu thung shipor hapoh kaneka karkhana.

Shuh shuh ka la dawa ruh ba ki bor pynïaidki dei ban s himkhia ban pynïaid badpyntreikam noh pura ïa ka jingpynmihdewbilat na kane ka karkhana.

Ha kajuh ka por ka Seng ka kyntu ïa ki borsorkar ban shimkhia lem ïa kine ki jingehhapoh ka MCCL.

nongtuh ki la phla ruh ba ki la don kti ha kabaprong bad tuh ïa ki tiar na kiwei pat ki dukanla kumba 7 ne 8 tylli kiba don hapoh ïewMawkyrwat bad kumjuh na ki shnong kibadon hapoh ka Area Mawkyrwat.

Ha kaba ïa dei bad u khynnah ba dang12 snem na ka liang ki pulit ki la phah noh ïau shah ka Child Welfare Committee (JuvenileHome) bad ki la dep ruh ban register caseMkt 18(7)19 U/S 457/380 IPC.

Yn dang jur slap naduh 10 tarik-13 tarik

Maham ki bor synshar District ïa kipaidbah ban ym tur shajan Wah

Shi llong, Naitung 09: Ka jingther jong ulapbah uba jur ha kine ki ar sngi ar miet kala wanrah ïa ka jingtwa khyndew bad kajingshlei um ka Wah Umkhrah bad ka WahUms hyrpi kiba long ki ar tylli ki Wah kibatu id lyngba ka dohduh jong ka SorShillong. Na ka liang uAdditional Deputy Commissioner bad ubalong ruh u CEO ka tnat DDMA, ka EastKhasi Hills District u la mana ïa ki paidbahnongshong shnong ba kin wad ïa ki ladjingïada khamtam ha jingther jong u s lapuba jur kaba lah lah ban wanrah ïa kajingshlei um khamtam ha ki jaka kiba donhajan jong ka wah bad ki wahduid.

Namarkata, la bthah bad maham ïa kipaidbah ba kim dei satia ban leit tur shajanne jam sha shiliang jong ka wahduid, na kinala bad ki muri.

La bthah ruh ïa ki paidbah ba kim dei

ban niah ïa ki kali ha ki jaka ba don ka jingshleium bad la bthah ruh ba kin kiar katbah lahban leit ïaid ne tur shajan jong u nar PostElectrict khnang ban lait na kino kino ki jingjiakiba sngewsih.

La bthah ruh ïa ki khynnah skul ba kimdei satia ban jam ne ïaid lyngba ki wahduidne ki wahrit ha ka por ba jur u slap. La bthahruh ïa ki nongwan jngohkai pyrthei ba kimdei ban leit tur sha ki Wah, ne ki Kshaid ha kapor ba jur slap khnang ban lait na kino kinoki jingjia ba sngewsih.

Katkum ka jingai jing t ip jong kaIndian Meteorological Department (IMD),ka la pyntip ba u slap uba jur bha un sather ha ki katto katne ki bynta jong kaJylla Meghalaya ha ka 11 tarik bad ka 12tarik mynta u bnai bad une u slap uba jurshuh shuh un dang ju r naduh ka 10 tarikhaduh 13 tarik mynta u bnai.

Page 3: VOL. XXX (30) NO. 186 RNI REGD. NO. 70648/99 …Hamletson Dohling u la ïathuh ba ïa kitei ki jingtei kiba heh yn pynieng ha katei ka jaka kaba don kumba 3.5 akar ïa kaba la pyndonkam

SLA 2 MAWPHOR 10 TARIK NAITUNG (JULY), 2019

ADMISSION

ADMISSION

ADMISSION ÏING/JAKA

PARAMEDICALLaborato ry, Rad io logy,Pharmacy As s is tan t ,IPMT, BSS, Govt. of India,Lower Lachumiere,Sh illong - 09864171488/09864030796.

AVK BRITE COLLEGEBANGALORE

Admission Open 2019-20,GNM, B.Sc (N), P.B. B.Sc(N), M.Sc (N), B.C.A, B.B.A,M.B.A. Achieved 1st Rankin Nursing, 100% Results &Placements, ManyMeghalaya Studen ts inCampus, we ass is t fo rScholarsh ips & BankLoans , No Donation ,Hostel for Boys & Girls, wellequipped Labs & Library,Clinical Training at ReputedHos pitals . Contact: Mrs.Irilis Mynsong 8014046370/9863083950/9900016545.

ADMISSIONAdmission going on forintegrated class XI + MBBS/Engg study materials weeklytest provided join Fermions,Dhankheti call 03642505939result 2018: 85+ qualifiedNEET (MBBS/XII (Sc)distinction: 50.

DIRECT ADMISSIONTop Colleges of Bangalorewith 100% Placement andLoan As sistance. ForMedical, Nursing ,Engineering , Dip loma,Paramedical, Agricultu reand All other courses .Contact: +91 87946-38627/+91 69097-47713. AarunyaEducational ConsultancyNongmynsong.

PULE SHABANGALORE.

ALL COURSE. ïakren badngi ki khynnah pule badonShane .Call/whatapp -8618449211.

ADMISSIONMBBS | BDS | Pharma- D | BPharm | Engineering | BPT |B.Sc Nursing | ANMNursing | B.Sc Anesthesia |B.Sc Dialys is | B.ScRadio therapy | B.ScOptometry | Etc. Contact:Hop Education & WelfareSoceity, New HopeRestuarant Barik ShillongDial Rev. N.W.P Warjri98560-07561/ 70853-39062.

BIBLE COURSESDiploma/ Certificate inChristian Studies / Art ofPublic Speaking andPreach ing . QualifiedFacu lty /Well PrepareCourse Books/ Once andtwice in a week fo rmalclass. Session begins inJuly. Ph: 88370-40216.

ADMISSIONNEET (MBBS/JEE(ENGG)COACHING AdmissionGoing on for XII PassedClass Starts From July Daily5hours Class es WeeklyMock-Test Study MaterialProv ided. Jo in Fermions,Dhankheti 0364 2505939NEET'18 QUALIFIED 85+

LA ÏOH TAM(1) Ka Wallet i RickyShobong. (2) Ka Wallet iDonbokstar Kurbah. (3) KaWallet i DaningstarNongrum (4) ka ATM jong iBajop Pyngrope. (5) KaATM jong i WanbiangJyrwa. (6) Ka Smart Card iRomi Rymkhlem. (7) KaDebit Card i Cliffton Warjri.(8) Ka wallet i RapborlangMukhim. (9) U Phlas. (10)Ka Epic i Bah DebendraLyngkhoi. (11) Ka Licence iPascal Marbaniang (12) KaWallet jong i AndrewMylliemngap . (13) KaLicence i Frankling Syngkli.(14) Ki kot donkam jong iAndreas Sing Kharkongor.(15) Ka Debit Card i JeniferRai. (16) Ka license uPrasan ta Pathak. (17) KaPurs e badon ka Epic iFulmerry Khongsit. (18) KaATM jong Iter Basar. (19)Ka Epic i DebendraLyngkhoi. (20) Ka ATM iEltihun Makri. (21) KaWallet i Lalchhanchhuaha .(22) Ka Epic i Arjun Kurbah,(23) Ka Epic i Paul Warjri. (24)Ka Card i Tanya MiliciaShabong. (25) Ka ATM,PAN Card & Epic i DaliviaDkhar. (26) Ka PAN CARD iBerylda Lyngdoh Mawlong.(27)Ka Wallet badon kaKyrteng i Mist ileo K.Rymmai. (28) Ka Bek i GavitaR Marak. (29) Ka Wallet iDarsing Marwein. (30) KaWallet i Apping P. Marak.(31) Ka Wallet i Gopi RamSunar. (32) Ka Bek iRibashisha Muktieh. (33) KaPassport i Bah PyndaplangKharkongor. (34) KaPassbook i DonboklangLyngkhoi. (35) Passbook iKiran Masih. (36) ATM iBenica Kahit. Ki trai sa wanmih sha ophis Mawphor haMawkhar.

BAJAH &BA ÏOH TAM

JAHU shabi kali na jaka tongumjong ka Pres byteryMawkyrwat ha ïewMawkyrwat. Kiba ïoh kinpyntip ha 8257017642.

DAWAIDAWAI BAREM BAJEMThyro id, Diabetes ,Pangmat, Raikhoh, Stroke,At ryndang, Gastric, Ulcer,Kiwei kiwei phone,9774283048/ 87878-54949.

CLASSIFIED

CREAM TAHNiangthyllah, Niangmong,Khaid , Niang thoh lieh ,Sunscreen, Khñiang, Prum,Baroh Khñiang. Ph: 97742-83048/ 87878-54949.

BAN SIANGRONGHa ki Phyllaw ïing . Ph :84130-61242.

“CURTAINS”Dis count Lace, Tis sueBlinds, Safacloth, MatsCarpets . Furn ish ingHanumanbux Indrachand,Opp U.P. Mistan PoliceBazar.

JOBFixed Salary, noqualificat ion noexperiences requ ired .Contact: 98620-39408.

LAITKAMDonkam kyrkieh 45 ngutkynthei bad shynrang naka bynta ki official postsbapher bapher ha ka MNCoffice Meghalaya. Earning35000/- shaneng. Contact7640996031/9612668975/9402585736.

WANTEDOne Assistant Teacher atSpringt ime SecondarySchool Sadew. Qualifica-tion : B.Sc preferably PCM.Last date to submit the ap-plication to the principal ison the 13/7/2019. For de-tails contact: 93660-05418/93662-19060.

WANTEDApplication invited for Posto f As st . Profess or inEducation and HistoryDept. at Maws ynramBorder Area College.Interes ted candidatesfulfilling UGC norms cansubmit their applications.Contact: 94021-49983/ 0364-2500617. email:[email protected]. Applicationwill be accepted t ill15.07.2019.

LAITKAMKiba kwah ban kamai pisa12,000/- haka s h i bnaihapoh Jowai, phi lah banphone:6009403760.

LAIT KAMHa NESFAS Trainer onFood Processing & ValueAddition. Kyrdan Pule- BCom (yn kham jied ïa kiba ladon experience lai snem haka NGO/ DevelopmentSector). Ki kand idet bakwah aplai phah ia ki CVryngkat ki documents haNESFAS office Laitumkhrahha ne shuwa, July 18, 2019.Yn khot interview tang ia kiShort lis ted cand idates.Contact : 8259045252,9163644665.

JOB

SUPER CARE HOSPITALADVANCED LASER SURGERYFOR PR OSTATE AND KIDNEYSTONE. U Dr. Amlan J.Sarmah, KS, DNB (Urology)Chief Consultant na HayatAdvance Urology andLaser Centre, Guwahati, undon ban peit kyrpang ia kitokiba don ka jingpangshongmaw ha ki khyllai, leitpyn jh ieh da ka snam,kansar, shitom leit pynjhiehbad kiwei ki jingshitom haka 11.07.2019 por 11 am haSupercare Hosp ital,Sawlad , Demthring ,Shillong-793021. Ban buhjaka lupa sngewbha Phoneno 0364-2537077/ 2537244.

CANCER SPECIALISTCMC VELLORE

Ka CMC Vello re CancerClinic ha Dr. H.GordonHospital Shillong 29 Julyhaduh 2nd August, 2019. UDr. Balu Krishna naRadiation Oncology Deptt.un peit (1) Follow up ia kinongpang Cancer ba la shahsumar ha CMC Vellore (2)iasyllok bad kiba kwah tipbniah ia ka jingpang cancer& (3) Kito kiba kwah leit sumarha CMC Vellore. Ph: 03642546699.

CLASSIFIED

DOWN TOWNDIAGNOSTICS

Yn wan peit nongpang Dr.Rupam Das MBBS, MD,(Jingpang Shini) ha Downtown diagnos tic(Laitumkhrah) ha 10-07-19wad jingtip 03642507246,8794286753.

JAKA BAN DIELaitkor 10000 sqft (MainRoad) & 40000 sqft . Ph:94361-06253.

ÏING BAN DIEJowai Mookyrdup. NoAgent. Ph: 9678685789.

DIE JAKANew Shillong Rs 165- 280/-.NEHU Rs 450/-. Ph: 81319-40023.

JAKA BAN DIEHa Umpling Main Road7500 sqfts @ 1500/-, haMawroh 3000 sqft @ 1300/-. Phone: 98630-91599 (NoAgent).

JAKA BAN DIENongmens ong Umkdaithajan ka office Solar Energy3762 sqft @ Rs 1000/- p/sqft (dang duna), Umplinghajan Itshyrwat 52312 sqft@ Rs 700 /- p/sqft. Plot ruhai (No Agent) . Ph: 87944-62593.

JAKA BAN DI EHa UmjathangMawsiatkhnam, ka jinghehkumba 3.75 Akar. Kiba kwahth ied phone no : 94369-60144/ 70852-80620.

JAKA BAN DIEMawtawar Laitlum harudsurok. Ph: 98620-64271.

BAN DIEJaka ha Umroi 14.56 Acreskaba madan bha, Surokbabha, hajan ka wah baitynnad . Ph: 93780-55302/93662-62934.

BAN DIEJaka ba itynnad haMawkasiang 5625 sqfeethajan s urok bah . Ph :93780-55302/ 93662-62934.

JAKA BAN DIEMawlynrei @ 230/ MawlongNew Shillong IIM @250/Mawlai Umsaw 150/ per sqft.Cont . no 9436925152/9856088439.

JAKA BAN DIEMawkasiang VIP Road,jan Dispensary 80/- P/SqftContact: 60331-11543.

JAKA BAN DIEShillong Mawtawar Rs 80/- p/sq ft. Mawlai Ums awRs 60/-, Rs 80/-, Rs 150/-.Nongkohlew Rs 120/-,Mawsiatkhnam VIP Road@ Rs 80/- p/sq ft Directnaki t rai jaka. Contact :94361-05213.

BAN DIEIing bad jaka (10,000 sqft)harud surok na ki trai.Baniun . Ph : 69094-11758(No Agent).

BAN DIEJaka ha Zero Point 15 Akar@ 12/- shi phut. Ph: 90894-38582.

ÏING BAN DIEJowai Mookyrdup. NoAgent. Ph:9678685789.

BETHANY HOSPITALSHILLONG

U Dr. Himanab Jyoti Das,MD, DM (NEPHROLOGY)specialised ha ka laiñNephrological Problems,kidney diseases, dialysis etc.na NEMCARE HOSPITAL,Guwahat i un sa don haBethany Hospital, Shillonghaka 13th July 2019, SngiSait jaiñ . Ban ïakynduhKren: 8794211321/0364-2520300/0364-2522979.

OFFERBrand New Desktop 4GBRAM 500 GB Hard-Disk,Dual Core 1 yrs warranty@ 12,000/- Z.N. Sto reMotphran. Ph: 90895-90809/ 0364-2544142.

CLASSIFIEDBAN DIE

Mawit, Mawria, Shyiap umhapoh bad s habarSh illong . Contact :8794395037.

BAN DIEMaruti Car . Phone: 82570-63932.

BIKE/ KALI

ADVERTISEMENTJarain U. P. S wan ted oneteacher (science &math)BSC/PCM/B.ED/DE.El.EDpas sed at jarain u. P.S(SSA),Salary 20493/permonth- Date of in terview16th July 2019 con tact no8119864789 p lace JarainU.P. S.-Time 10.30.

Hiar ki kam rungtuh jong ki lehnohha Jammu & Kashmir hadien kajingther ha Balakot:Sorkar

New Delhi :Ka jinglongjingman ha ki kam shongshngaiñ hapoh Jammu badKashmir kala kham biang, badki kam rungtuh jong kilehnoh lyngba ki jakakhappud kala hiar shaduh ka43 % hadien ba ki liengsuiñka India kila ther bompyrshah ïa ki ktem lehnoh haBalakot kaba hapoh Pakistan(surg ical st rike), ong uMyntri ka sorkar pdeng ubakhmih ïa ka tnad Home uNityanand Rai hapoh LokSabha hynne ka sngi.

Katei ka jingkren jong u

Rai kala wan long shibyntaban jubab halor ka jingkyllila ki kam rungtuh jong kilehnoh lyngba ki jakakhappud hapoh Jammu badKashmir ka dang ïai bteng neem hadien jong katei ka sur-gical strike ha Balakot kabala jia ha u bnai Rymphangmynta u snem.

“Da ka jing trei shitomjong ki bor shipai bad borpahara, ki kam shongshngaiñhapoh katei ka jylla kala khambha shuh shuh ha kane kashiteng snem bala dep, badki kam rungtuh khappud jongki lehnoh kala hiar shaduh ka43%,” ong utei u myntri.

Nalor kata utei u myntriula ong ruh ba na ka liang kasorkar pdeng kala pyntreikamda ka polisi kaba ym donjingmab ha kaba ïadei bad kikam rungtuh jong ki lehnohlyngba ki jaka khappud.

Shuh shuh u Rai ula ongruh ba ka sorkar India ha

ryngkat ka sorkar jylla kilapyntreikam da ki sienjam kibapyrkhing ha kaba ïadei badki kam rungtuh khappud,kaba kynthup lyngba kajingpynjur shuh shuh ïa kibor pahara ha ki byntakhappud hajan jong u Lineof Contro l (LoC), kajingpynjur ïa ka tnat syntiatbad lyngba ki kam khynralehnoh nalor kajingpyndonkam da ki tiar kitar ba khlaiñbor jong kane kajuk kaba mynta.

Haba jubab ïa kawei patka jingkylli, utei u myntri ulaong ba ka jingker s ainarryngkat ka jingpyndonkamda ka bording ilektrik bala tipkum ka Anti Infiltration Ob-stacle System (AIOS) hajanu LoC ha khappud ka IndiaPakistan kala pyni ba kalongkaba seisoh ban khanglad ïaki kam rungtuh jong kilehnoh lyngba ki jakakhappud.

Yn leit jurip u Rahul Gandhi shaAmethi ha ka sien kaba nyngkonghadien ba shah remLucknow :U MP ka Seng Congress u Rahul Gandhi mynta

ka sngi unpynlong kajingleit jurip ïaka Amethi haka sien kaban y n g k o n ghadien kajings hah remnoh ha kane kaLok Sabhaelection kabadang shu dep

shen.Katkum ki tyllong khubor ka party la ong ba u Rahul unym pynlong satia ïa kino kino ki jingïalang paidbah.

Ha kane ka jingleit jurip u Rahul un pynlong ka jingïalangbad ki nongtrei ka party.Ka hymmen jong u ka PriyankaGandhi kaba dei ka general secretary jong ka party ruh kalah ban synran lang ïa u.

Katei ka jingleit jurip jong u Rahul ka pyni shai kdar ruhïa ki dak ba un ym iehnoh satia ïa ka Amethi, kaba la longkum la ka jong ka ïing ka sem tad haduh ba un da shah remnoh ha kane ka election bala dep ha ka kyrtong jong ka BJPka Smriti Irani.

“U Rahul barabor u shim ïa ka Amethi kum la ka jong kaïing ka sem bad ula wan ban ïakynduh ïa dkhot jong kalongïing.Kam dei ka jingleit jurip halor ki kam saiñ hima sima,”ong u nongïalam ka Seng congress u Deepak Singh.

Kane ka jingleit jurip kalong ruh ban pynïoh mynsiempat ïa ki nongtrei jong ka party kiba la don hapdeng kajingtmag hadien ka jingshah rem noh jong ka party ha kane laLok Sabha election kaba la dep.

Page 4: VOL. XXX (30) NO. 186 RNI REGD. NO. 70648/99 …Hamletson Dohling u la ïathuh ba ïa kitei ki jingtei kiba heh yn pynieng ha katei ka jaka kaba don kumba 3.5 akar ïa kaba la pyndonkam

10 TARIK NAITUNG (JULY), 2019 MAWPHOR SLA 3

GOVERNMENT OF MEGHALAYAMEGHALAYA INSTITUTE OF ENTREPRENEURSHIP

Phone No: (03 64) 250 1407 Fax : (0364) 2505091 Emai l: [email protected]

ADVERTISEMENT

Atte ntion ente rprise s, e ntre preneurs and bus ines s owne rs !!

Do you have this great product or service which the world wants butare struggling to reach out to customers? Do you think that having anonline presence in the way to grow your business but yet cannot affordto set up and maintain your own website? - Log on to and register withhttp://meghamart.com/ today to experience a whole new way of growingyour business.

Issued byMeghalaya Institute of EntrepreneurshipGovt. of MeghalayaMIPR No. 505, Dt. 08/07 /2019

Government of MeghalayaDepartment of Water Resources

Office of the Executive Engineer (Water Resources)East Jaintia Hills Division, Khliehriat

NOTICEThe District Level Committee on Ground Water

Resources under East Jaintia Hills District, with an aim tostudy the Ground water development and its scientificmanagement in East Jaintia Hills District, directs al individuals/ private and public institutions within East Jaintia HillsDistrict owing private bore wells / tube wells to compulsorilyregister themselves with all relevant documents in the officeof the Executive Engineer (WR) East Jaintia Hills District,Khliehriat with immediate effect. Noncompliance of thedirective would be dealth as per provision of law.

Necessary details and information are available in theoffice of the undersigned.

Sd/-Executive Engineer (WR)Cum Member Secretary

MIPR No. 478 District Level Committee on Ground Water ResourcesDt. 03/07/2019 East Jaintia Hills District, Khliehriat

MEGHALAYA POWER DISTRIBUTION CORPORATION LIMITEDOFFICE OF THE EXECUTIVE ENGINEER, SHILLONG EAST

B.C. HOUSE, SHILLONGSHUT DOWN NOTICE

This is for general information to our esteemed consumers that due to urgentmaintenance work at 132kv Mawlai Grid Substation, there will be no power supply inthe following areas from 10:00 AM to 2:00 PM on the following dates.

However power supply may be restored at any time on early completion of work.Date Areas to be affected.

11/7/2019 Whole of Mawprem, Mawbah , Lummawbah, Jhalupara, Iewduh, Part ofMawkhar, Motphran area, Wahthapbru , Mission Compound , SynodCollege, Qualapatty, Part of Jaiaw Langsning, Sunny Hill, Lamavilla,Lumdiengjri, KHADC and adjoining area etc.

12/7/2019 Whole of Mawlai (except part of Phudmuri, Nongmali, Mawroh, KyntonMassar), Whole of Jaiaw (except part of Jaiaw Langsning, Jaiaw Mihngi),Dr. Gordon R. Hospital, Part of Mawkhar etc.

Inconvenience to be casued is sincerely regretted.Sd/-

Executive EngineerMIPR N o. 517 Shillong EastDt. 09/07/ 2019 MePDCL, Shillong

Office of theDistrict Rural Development AgencyWes Jaintia Hills District, Jowai

No. DRDA/JWI/NSAP/2018-19/88 Dated Jowai, the 5th July 2019ADVERTISEMENT

Applicat ions are hereby invited from the interested persons who are citizen ofIndia for the following post under NSAP on contractual basis for a period o f 1 (one)year or may be likely to be extended from time to time sub jected to teh sat isfactoryperformance of duties and services provided to the Block (s ) and the continuation ofthe schemes etc. Applications should reach this office of the undersigned on orbefore 22.07.2019. The names of candidates eligible to appear for Computer Test/Personal Interview will be displayed in the office Notice Board, DRDA, Wes t JaintiaHills Dist rict on 26.07.2019.Sl. Name of No. of Qualification Pay per Place ofNo. Post posts month posting1. NSAP 3 Class XII from a recognized Rs. 12000/- C & RD

Coordinator institut ion with knowledge of Blockscomputer. Minimum 3 (three)months Computer Cert ificateCourse.

The following documents are required to be furnished to the o ffice of theundersigned as below: -1. At tested cop ies o f all Mark sheets & Certificates related to Educational

Qualifications, failing which the applicat ion will be summarily rejected. (Originalsshall be produced on the date of Personal Interview)

2. Candidate belonging to SC/ST/OBC categories may enclose attested copy ofcaste certificate.

3. Contact No. of the applicant/Email address (if any) should be mentioned in theapplication form.

Sd/-Deputy Commissioner & Chairman

MIPR N o. 508 District Rural Development AgencyDt. 09/07/ 2019 West Jaintia Hills District, Jowai

MEGHA LAYA - 7 93150 03652 220723Email : drdajo wai@yaho o.inFax N o. 036522 20865

MEGHALAYA PUBLICE SERVICE CO MMISSIO NLO WER LACHUMIERE, SHILLO NG

No. MPSC/NAZ-2/2/2018-2019/60 Dated, Shillong the 9 th July, 2019NOTICE TO THE CANDIDATES

This is for the information of all candidates who have applied for the post of:1. STENOGRAPHER GRADE-III IN THE OFFICE OF HEADS OF DEPARTMENTS MEGHALAYA

(APRIL 2018)2. ASSISTANT RESEARCH OFFICER IN SCIENCE & TECHNOLOGY CELL, PLANNING

DEPARTMENT, MEGHALAYA (APRIL 2018)3. RESEARCH ASSISTANT IN SCIENCE & TECHNOLOGY CELL, PLANNING DEPARTMENT,

MEGHALAYA (APRIL 2018)4. MASTER TECHNICIANS IN SCIENCE & TECHNOLOGY CELL, PLANNING DEPARTMENT,

MEGHALAYA (APRIL 2018)5. CHILD DEVELOPMENT PROJECT OFFICERS UNDER SOCIAL WELFARE DEPARTMENT,

MEGHALAYA (APRIL 2018)6. FOREST RANGERS UNDER THE OFFICE OF PRINCIPAL CHIEF CONSERVATOR OF FOREST

& HEAD OF FOREST FORCE, MEGHALAYA (APRIL 2018)7. LOWER DIVISIONAL ASSISTANT IN MEGHALAYA SECRETARIAT, MEGHALAYA (APRIL

2018)8. SENIOR HEALTH INSPECTOR IN THE OFFICE OF THE PRINCIPAL REGIONAL HEALTH

& FAMILY WELFARE TRAINING CENTER, SHILLONG UNDER THE DIRECTORATE OFHEALTH & SERVICES (MCH & FW) (APRIL 2018)

9. ASSISTANT LECTURER IN ENGLISH (ARTS STREAM) IN GOVERNMENT HR. SECSCHOOLS UNDER THE OFFICE OF THE DIRECTOR OF SCHOOL EDUCATION &LITERACY, MEGHALAYA (APRIL 2018)

10. ASSISTANT LECTURER IN PHYSICS (SCIENCE STREAM) IN GOVERNMENT HR. SECSCHOOLS UNDER THE OFFICE OF THE DIRECTOR OF SCHOOL EDUCATION &LITERACY, MEGHALAYA (APRIL 2018)

11. RESEARCH ASSISTANT UNDER PLANNING DEPARTMENT, MEGHALAYA (APRIL 2018)12. FOOD SAFETY OFFICER COMMISSIONERATE OF FOOD SAFETY (HEALTH & FAMILY

WELFARE DEPARTMENT), MEGHALAYA (APRIL 2018)The in-eligibility lists of the applicants have been published and is displayed on the Office Notice

Board as well as updated in the Office Website (http://www.mpsc.nic-in) on the 9 th July, 2019. The lastdate for filing of representation against the rejection is on or before the 24 th July, 2019. If no representationis received within the above date, the application of the in-eligible applicants shall be treated as rejected.

Sd/-Controller of Examinations,

MIPR No. 515 Meghalaya Public Service Commission,Dt. 09/07/2019 Shillong

Office of the Deputy Commissioner & ChairmanDistrict Selection Committee,

West Jaintia Hills District, Jowai

No. DSC.3/Exam/Pt-11/2018/126,Dated Jowai, the 8th July 2019.

“The Office of the Deputy Commissioner,West Jaintia Hills District, Jowai is pleaseto declare the re sult of the written testconduc ted by the Dis tric t Se lec tionCommittee for the pos t o f LDA Cum-Typist . F or de ta iled re sult and fur therinformation candidates can visit the DistrictWebsite: www.westjaintiahills .gov.in

Sd/Member Secretary,

District Selection Committee,MIPR N o. 509 West Jaintia Hills District,Dt. 09/07/ 2019 Jowai

KA JINGPYNBNAKa Department of Fisheries kan pynlong

ia ka Fish Mela ne jingpyni bad die ia kidohkha ban wanrah da ki nongri dohkha nakylleng ka Ri Bhoi District ha ka 12th July2019 ka ban long ha Fish Market Saiden.Sngewbha ban wan sakhi bad ban thied iaki dohkha local kiba bun jait ba phin ioh hakatei ka sngi ha ka dor kata bit. Ka por sdangkan long naduh 10:00 baje mynstep.

Sd/-Superintendent of Fisheries

- cum -MIPR N o. 512 District Executive Officer, FFDADt. 09/07/ 2019 Ri-Bhoi District, Nongpoh

Mynjur ka Taliban bad Afghanistan ban wanrahjingsuk bad pynkut noh ïa ka thma kaba la neh 18 snem

Ka jingïalang kaba la pynïakynduh lang ïa ki heh sorkar Afghanistan bad ki heh Taliban.

Kabul: Ka dorbar wanrahjingsuk ban sah jingkynmawhapdeng ka Taliban bad kiriew pawkhmat jong kaAfghanistan, kynthup ïa kiheh sorkar, ka la mynjur ïa kajingpynbeit ban wanrah ïa kajingsuk kaba lah ban pynkutnoh kloi ïa ka thma ba 18snem.

Ka kyrwoh ka la kyntuna ka bynta ban pynkut nohïa ka jingpynïap ïa ki riewpaidbah bad ka jingaijingïada ïa ki hok jong kikynthei hapoh ka jingbuhbeit buh ryntih Islamic. Kajingïateh mynjur bym tehlakam ka la mih ha ka por baka US bad ka Taliban ki dangbteng ban ïakren halor kajingmih noh jong ki shipaiAmerica.

Ka US ka la pynkhyllemïa ka Taliban ha ka snem 2001.Ka sien ba hynñiew jong ki

jingïakren hapdeng kinongïakren ka America badki lehnoh la khmih lynti bansdang biang hadien ha kasngi ba ar. Ki kyrmen ban poisha ka jingïateh mynjur kabalah ban ïohi ïa ka jingmih nohki shipai jong ka US ha kababujli bad ka rai kut ba ïa kaAfghanistan yn ym pyndon-kam kum ka ktem na ka byntaki kam pyntriem lehnoh.

Ka Taliban ka kyntait banpynlong ïa ki jingïakren bamarkhmat bad ka s orkarAfghanistan tad ynda ka USka pynbna ïa ka jingbuh porna ka bynta ka jingmih noh.Tangba ka jingïalang ba arsngi ha Qatar, kaba sakhi ïaki heh sorkar ba halor jongka Afghanistan ki s himbynta, la ïoh i kumba kawanrah ïa ka nongrim na kabynta ki jingïakren ha ki porban wan. “Ka jing ïalang

jong ki heh Afghanistan badka Taliban ka long ka jingjopkaba khraw”, u nongïakrenba pawkhmat na ka bynta kaUS, u Zalmay Khalizad, u laïathuh ha ki nongthohkhubor ha ka lah sngi u Blei.

“Kam dei ka jingmynjur,ka dei ka nongrim ban sdangïa ka jingïakren”, ka MaryAkrami, ka executive directorjong ka Afghan Women’sNetwork bad ka nongmihkhmat ha kane ka jingïalang,ka la ïathuh ha ki lad pathaikhubor da kaba bynrap “kabynta ba bha ka long barohki liang ki la mynjur”.

Ka jingshisha ba ki dkhotba halor jong ka so rkarAfghanistan bad ki heh kaTaliban ki la shong lang hakajuh ka kamra, ha ryngkatlang bad kiwei pat ki riew saiñpyrthei, ka long u mawjam bakongsan ban ïaid shakhmat

ha ka jingwanrah jingsuk.Haduh mynta, ka Taliban kala kyntait ban ïakrenmarkhmat bada ka sorkar upresident Ashraf Ghani, dakaba kyntait ïa ka ba ka longka bym shong aiñ . Kajing ïasuk ha kane kajing ïalang ka long banpynbna ba baroh kinongshim bynta ki lah banshim bynta ha la ki jong kijingkotbor.

Ka mat ba kongsan na kabynta ki riew paidbah nongAfghanis stan ka long kajingsangeh ïasiat. Wathapdeng ki jingïakren, kajingïakynad bad thombor kadang bteng, ha kaba ki don kijingthombor ba jur da kaTaliban ha Kabul bad Ghazniha ka taiew ba la lah. Ki la donruh ki jingjia jong ki jinghiarthma liengsuiñ ba jur da kishipai bar ri. Na kata ka dawka jingkulmar ban pynduna

ïa ka jingïap ki riew paidbahka long kaba kongs an. Kinong Afghanistan ki kyrmenba ki jingïakren ki wanrah ïaka jingduna jong kajingumsnam.

Palat 45,000 ki dkho ts hipai pahara ki la s hahpynïap ha ka thma ha ki sansnem ba la lah. Tang hapohki lai bnai ba nyngkong jongune u snem, 581 ngut ki riewpaidbah ki la shah pynïapbad jan 1,200 ki la mynsaw,ong ka UN.

Ka jingkut jingmut babaroh ki liang kin pyndunaïa ka jingïap ki riew paidbahbad kiar na ki jingthombor ïaki skul, hospital bad ki ïewka la mih shi sngi hadien kajingpynbthei bom kali bapynlong sohpdung ïa ka ïingsorkar ha nongbah Ghaznikaba la pynïap ïa 14 ngut kibriew bad pynmynsaw ïakiba bun ki khynnah skul.

Halor ki kam runar thma, shah rai remu nongïalam lehnoh barim ka Congo

Kinshasa: Ïa u nongïalam bamynshuwa jong ki riewïalehpyrshah Congo la lap ba udonkti ha ki kam runar thmabad ki kam runar ba longpyrshah ïa ka longbriewmanbriew. Ki riew kieng atiarkiba kyrshan ïa u Bos coNtaganda ki puid bad sei ïa kikhyllung na kpoh bad tangonna ki khlieh jong ki, la ong kinongbishar ha kaInternational Criminal Court(ICC).

Haba kheiñ lang baroh, uNtaganda ba la kho t s in“Terminator”, u la shah rai remhalor ki 18 tylli ki kam runar,kynthup ïa ka kam pynïapbriew, kam batbor, kajingpyndonkam ïa ki khynnahkum ki shipai bad ring mrawna ka bynta ka kam nuti. U kyllalong u briew ba nyngkong banshah rai rem ha ka ICC halorka jingring mraw na ka byntaka kam nuti.

Ki nongïasaid jong u ki lapyni nia ba u Ntganda u la longu lanor, ha kaba u la shahpynrung ruh kum u shipaikhynnah. U dei u briew ubasaw ban shah rai rem ha kaICC naduh ba la seng ïa ka haka snem 2002.

U Ntganda u la aiti ïaladeha ka embassy jong ka UShapoh Democratic Republicof Congo ha ka snem 2013. Kijingbishar bniah ki la ong baka dei ka kam na ka bynta bantyngkai ïalade, kaba la mih naka daw jong ka jingma ba udon hadien ba u la liem ha kajingïaknieh bor hapoh kakynhun riew ïaleh pyrshahM23 jong u.

Ka kynhun ba lai ngut kinongbishar ka la lap ïa uNtganda ba u donkti ha baroh

18 tylli ki kam runar thma badki kam runar pyrshah ïa kalongbriew manbriew ïa kiba laleh hapoh ka thaiñ Ituri bashaphang mihngi kabariewspah ha ki mar pohkhyndew hapdeng ka snem2002 bad 2003. U Ntganda, 46snem, u dei u nongïalam bakongsan uba la pynmihhukum ban pynlongsohpdung bad pynïap ïa kinongs hong s hnong, unongbishar Robert Fremr u laong ha ka rai.

Ki nongïasaid aiñ ki la ongba u Ntganda u dei u briew bakongsan ha kaba pynbeit badpynïaid ïa ki jingtreikam na kabynta ki riew ïaleh pyrshah kakynhun Union of CongolesePatriots (UCP) bad ka tnadshipai jong ka, ka PatrioticForces for the Liberation ofCongo (FPLC). Ka kynhunat iar ka la pynlong ïa kijingthombor pyrshah ïa kibriew kiba ka antad ba kim deina ka kynhun jaidbynriew trairi Hema, ka ICC ka la lap.

Ha kawei ka jingthombor,ki riew kieng atiar ki la pynïapïa 49 ngut ki briew kiba ki lakem ha lyngkha rep kaitshadien jong ka shnong dakaba pyndonkam da ki lathibad ki dieng bad kumjuh ruhki tari bad ki wait lyngngun.“Ki rangbah, longkmie bad kikhynnah bad ki khyllung la lapha kane ka lyngkha, ha kabakatto katne ki la shah the, kattokatne ki la shah pynpra kikhlieh. Katto katne ki metïapki dei jong ki khyllung ba kasei jubor na kpoh”, unongbishar Freme u la ong.

Ki nongbishar ki la rai bau Ntganda u la pynïap daladeïa u lyngdoh niam Catholic,

katba ki riew kieng atiar kiba upynïaid ki la pynlong ïa kajingthombor naphang ha kaneka thaiñ. Ki kam runar ki la jiahaba u Ntganda u la shakrikum u deputy chief of generalstaff jong u Thomas Lubanga,uba la long u nongïalam jongka UCP. U la shah rai rem ha kaICC ha ka snem 2012 bad u lashah rai set phatok haduh 14snem.

U Ntaganda u la mih na kaUCP ban kylla long u dkhotnongseng jong ka kynhunriew ïaleh pyrshah M23, kabajia ryngkhat ka la shahpynliem ha ki shipai sorkar kaCongo ha ka snem 2013.

Hapoh ïing b ishar, kinongbishar ki la kdew ïa kajingjia ba triem ba la leh da kishipai riew ïaleh pyrshah uBosco Ntaganda ha shuwaban lap ïa une u rangbah 46snem ba u donkti ha baroh 18tylli ki jingshah pharep.

Ki nongïasaid jong u kila pyni nia ba ma u ruh u lakylla long u sohpdung, ubala shah rahbor kum ukhynnah bad shah h ikaipyntbit kum u sh ipai hashuwa ban kylla long u subaba nyngkong ban wan aiti hida ka mon sngewbha sha kaICC. Palat ïa ka 2,000 ngut kibriew ba la lait im ki long kibala ailad ban shim bynta haka jingtian bishar ïa u.

Page 5: VOL. XXX (30) NO. 186 RNI REGD. NO. 70648/99 …Hamletson Dohling u la ïathuh ba ïa kitei ki jingtei kiba heh yn pynieng ha katei ka jaka kaba don kumba 3.5 akar ïa kaba la pyndonkam

Vol XXX (30) No. 186 10 Tarik Naitung (July) 2019

SLA 4 MAWPHOR 10 TARIK NAITUNG( JULY), 2019

KA SUR U PAIDBAH / KA SUR U PAIDBAH

Die duh da la jong ïa la ka Ri lyngba ki jingrwai ha AIR ShillongNga la long uwei na kiba sngewtynnad /sngewbang

ban sngap ïa ki jingrwai napoh ka All India Radio Shillong.Ki la don ki Nongrwai kiba la ktik/ktah matïong ïa ki jingmutjingpyrkhat jong u/ka briew lyngba ki sur bad ki kyntien baïahap tar. Ki don ruh ki Nongrwai kiba shu kwah ban pynpaw(shano) ha khmat ka pyrthei ba nga dei uta u Nongrwai AllIndia Radio bad ki sur bad kyntien ki bym da sngew ïa mynjurban ïa sngap ne pynshongnia. U Blei u la dep ai ïa la ka sapka talen ha u/ ka briew bad ngi da ïahap naduh sdang badhaduh ba kut bym shym don talen hynrei tang kata kajingnang jingtip lyngba ki jingpule.

Ki la don ki Nongrwai Khasi Pnar kiba la dep ban ai ïa kisur jingrwai ki ban die duh noh la ka jong ka Ri. Ki da ong banaduh Rilang naduh Kupli ka dei ka Ri Khasi. Ha ka step 29tarik Jylliew 2019 por AM ha ka Prokram na Thwei kadohnud.” la dep pynsngew ha ngi da uwei u Nongrwai “ Napneh i mei,” Mr.N.Lyngdoh uba la dep rwai “Naduh Rilanghaduh Kupli ka dei ka Ri Khasi.” Nga da pyrshah tyngeh ïakane ka jingrwai namar ka Ri Khasi Pnar kam shym la dei dakumta. Hangne ngi la duh ïa ki hajar Square Mile ka Ri.

Kane ka jingrwai ka la pynmih ïa ka Hima Langrin badNongstoiñ bad u MLA 35 Ranikor bad u MDC ka 26 Langrinkaba mut kim dei shuh naduh Moheskhola ter ter khappudSouth Garo bad Bangladesh. Kha ma kha ngi shu duh ei ïa la

ka jong ka Ri. Ka seng Garo la ap kmang tang tiak kan saknieh kynthet ïa ka ban pynhap ha kata ka Great Garo Land.Lada tang namar ban pynhap kyntien ha ki jingrwai la deiban kiar wak ïa kiba bun kum kine. Balei nga ong da kumta?Ka Hima Langrin ka la duh jin baroh lait tang ka shnongKensohsan bad Rilang bad kumjuh ka Hima Nongstoiñ kabala kham jhor ha ka jingduhnong namar ka la kynduh khapbad ka South Garo Hills haduh ka East Garo Hills.

Ko ki nongrwai da khan da duriap ïoh ba kiba kum kitakiba rit baria kin kylla pat ka sni ba pynkthang ba ki khunksiew pateng la pateng. Hato tang na ki kyntien sboh kijong phi yn sa shah khyllie daw ha kawei pat ka sngi banktah matïong ïa la ka Ri, hato ngin sngewsang ban leh dakumta? La kyntu eh ïa ki Nongrwai nangne sha khmat lymdatip janai hap ban da kylli ïa pyrthew ban lait jingma badbym sngewtynnad hi ruh ban shu ai jingpynbang ki bymdei hok. Ki la don shibun ki Nongrwai kham mynshuwakiba mlien kdew da kumta ym dei tang u Nerius mynta. Lakyntu jur ïa kiba kum kine ba wat ñiew ‘dewthala ïa la kajong ka bynta jong ka Ri la jong. Chi kyndup throp ïaki Nongrwai kiba bakla ba kin pynbeit mardor ïa la kijingbakla nangne sha khmat.

Bah G.Singh Syiemlieh, Nongnah-Mawkyrwat.

**********

Ki Paidbah kim dei ban shah ïalam bakla halor ka rai khang bad plie dewïong(Bah Tonington Tyrsa, Nongstoiñ)

Ha ka rai kaba khatduh eh jong ka Ïingbishar ba hakhlieh duh ka ri kaba dang shen kata 03.07.19, kat kito kipaidbah kiba kham ïoh lad ba kamai na u dewiong, ki la ïakmen bha halor ka jingngeit kaba skhem ban ïoh khaïi laitluidbiang kumba ju long ha ki khyndiat phewsnem mynshuwa.Hynrei, haba bishar bniah halor katei ka rai, kan nym pois hano s hano ruh. Halor kane, la don ruh kiba lapynsngewthuh bakla ïa ki paidbah lyngba ki kot khubor,Youtube, whatsaap bad kiwei kiwei ba ïa ka case dewiongla dep jop hapoh Ïing bishar jong ka Supreme Court (SC).Haba peit bniah katkum ka rai jong ka Court bad ki khubor,kan long pynban ka jingïalam bakla ïa ki paidbah ki bym patkot bor shaphang ka aiñ dewiong ne Policy.

Haba puson bha, katei ka rai ba khatduh ka Ïingbisharkam shym la pyni kano kano ka rai kaba shai ban ïoh treibiang ïa u dewiong ha ka Jylla khlem Licence ne MiningLease. Hynrei, ka poi bïang hajuh kumba la jia naduh basdang, namar khamtam ka Ïingbishar ba ha khlieh duh ka rikan nym lah da lei lei ruh ban pyndem ïalade hano hanokiba leh pyrshah ïa ka aiñ. Namar kan hap pyrkhat ïa kajingïar ka ri baroh kawei ym tang na ka bynta kawei, ar tylliki jylla.

Naduh ba sdang, la khang noh ka jingtih par, namar kajylla kam don ka Mining Plan (Mining Policy) kumba lapynbeit ryntih da ka aiñ ri India, khnang ban nym shahktah ïa ka Mariang (Environment) ne khamtam ïa kinongshong shnong ha kita ki jaka trei par.

Na ka bynta ki Nongshong shnong ka Jylla, khamtamha ki District ba don par, kiba bun balang kim pat shemphangbha wat la khang tih par naduh u 2014 haduh mynta ruh,imat donkam ban pynkynmaw biang, khyndiat shaphangka Mining Plan ne Policy ba ngi ju ïoh sngew ka mut aiu :-

Ka Mining Policy, ka dei beit na ka bynta ban tih ïa kimar poh khyndew ym ban khang tih par. Ban tih ïa kinokino ki par, dei ban ïoh Licence ne Lease na ki bor ba deipeit jong ka Sorkar. Ki Nongtih par kiba la ïoh Licence neLease kin hap ruh ban da siew ïa ka Khajna (Royalty) katkumki dor ba la buh da ka sorkar. Kat ka khajna kaba mih baroh,ym ban ïoh myntoi ka sorkar ne ki briew kiba don ha ka bor,hynrei na ka bynta ban shna pynbha biang ïa ki surok,umbam umdih ne kino kino kiba shah ktah na ki jingtrei par,khnang ban nym shah ktah ne jynjar ki nongshong shnongha ki jaka tih par. Ka Licence tih par ka la kynthup ruh baym dei ban pynjot naphang ïa ki khlaw ki btap, ki sim kidoh ne ki jaid jingthaw ba im baroh la ha sla ne im hapohkhyndew, namar baroh ngi don ki jingïadei ban im ha kapyrthei.

Haba phai biang bad ka tei ka rai jong ka Ïingbishar,kam shym la don kano kano ka rai kaba la ai lad kyrpang la

hapoh ka Tribal Area ne Non- Tribal Area, namar kam shymmut ba ka jingktah ïa ki paidbah ne Mariang kan long tangha ki jaka bym dei tribal, hynrei hangno hangno ruh kumjuh.Kane ka pyni ba ka Supreme Court (SC) ka shu pynkutkumjuh kumba la kwah da ka NGT bad kan sah biang hi haka jingkhmih jong ka ïa ki kam tih par baroh. Katkum kijingïoh lum jingtip ïa ka rai ka SC ki long kumne harum:-

Kaba nyngkong, ba ka state kan thep noh ha ka A/Cjong ka sorkar pdeng ïa ka 100 crores ka bai kuna tih dewiongbeaiñ. Ba ïa ki dewiong kiba la tih beaiñ (Old stock) kibadon ha ki District ka jylla Meghalaya bad katkum ka orderka NGT, ka sorkar jylla dei ban aiti noh sha ka CompanyCoal India Limited. Ba la bthah ïa ka Katakey Committeeban ïa pynbeit lang bad ka Coal India bad ka StateMeghalaya, da buh jingkheiñ kaba tikna (Machanism)shuwa ban kit, ban thew kat ïa kiba la jingïoh jingkheiñ.

Ïa kitei ki stock, ka Coal India ka Die (Auction) katkaba sngewbit bad ban thep ïa ka pisa sha ka sorkar jylla.Ïa ki dewiong kiba la kem (seized) bad register cases la aitiha ka sorkar jylla bad bishar ryngkat ka jingbud ryntih katkum ba la pyni ha ka section 21 jong ka aiñ, (Act 1957).

Ngi sngew donbok ha kawei ka bynta, ba ka Lok Sabhaka la pynkylla (Amended) katto katne ki Acts na ka Act1957, kawei na kita ka long la aibor ruh ïa ki state ban aiLicence ïa ki Nongtih par lyngba ka jingmynjur jong ka(Approval) ïa ki kot ki sla. Ka Lok Sabha kam banse banhap ban sngap halor ka jingther tyngeh da ki ar ngut ki MPna Orisa, ka state ba la shah ktah (Exploited) kum hapoh kajylla jong ngi, kane ka long ha ka session ha u 24 tarikRymphang 2015.

Haba phai sha ka lawei jong ka jaidbynriew bad kieikiba la jia baroh, ka long kaei kaei kaba sngewsih ban mutdur,ba wat la ngi la ïoh la ka jong ka jylla ba pura la 45 snem eiei, hynrei ngim pat shemphang ïa la ki hok ban im laitluidkatkum ka jingmut ka ri synshar paidbah (democracy). Kadaw ka dei namar ka sorkar kam shym la ïalam hok ïa kajaidbynriew haduh kine ki sngi, lehse tang namar ki jingsahbiej sahdum ka jaidbynriew sa shim kabu katba mon. Uwei uriewstad u ong “Lada kano kano ka imlang sahlang ka tlot,kan don ka jingshim kabu da ki riew don bor”. Kumta, la donkamkyrkieh ban kyndit bynriew noh, ym dei ban shu ngeit nepynshong nongrim tang na ki jingsawa kane ka juk.

Kiei pat ki lad ba lahban pynkylluid ïa ka sor

Nang mih ki sngi kata ka s or Shillong kakhapngiah kat s ha ba phai la ha ka liang ka jingbunki kali ki motor, kiba lai phew jait kampher lada deiha ka liang ki ar shaka, ki lai s haka, ki s aw sha kabaheh haduh ki barit, kiba la pynlamwir wat ïa ka ïaidka ieng jong u paidbah uba bun balang, kaba donlei lei ki khep kiba wat ba po i ruh s ha ka jingmyns awna ka daw ka jingtakhuh kali ne ban s hah lymbub,tang namar ka jingïabeh palat ïa ka por ban ïa poisha ki kam badei ban pyndep.

Ka jingeh kumba ïashem lang da barohmynta dei ka jingsahkut jong ki kali naduh dangstep tad haduh ban da miet, kaba bunsien ka lawanrah ïa ka jingkhnium myns iem ïa uba bun balangbalei bym lah ban tem shuh ïa ka, hynrei ha ka jakaban ïa khnium, ka por ka la donkam ban ïa wanshakhmat ban ai ïa la ki jingmut kiba shong sbai, dakumno ban lah ban thaw ïa ki lad ïa ki lynt i ban ïalehnaka byn ta ban pynkylluid ïa ka so r.

Ha kiba bun ki khep da I sy rtok s his ha ïa kipu lit ka tnat pyn ïaid ïa ki kali ha kane ka nongbah,kiba hap ban t rei sh itom naduh dang step haduhban da miet, ki shah ïa ka shit ka khriat ïa u s lap ïa kalyer ne ban kin da ring mynsiem ïa ki tdem kali tangban pynkylluid ïaka ïaid ka ieng jong ki kali, hynreiha ka kynhun kaba tang khyndiat ngut bad wathapdeng ka jingtrei shitom, jop ka jingkhap ngiahbad s ahkut kali, kaba ktah shisha ïa ka leit ka wanbad ïa ka ïaid ka ieng ka jong u paidbah uba bunbalang.

Kumta ka long shisha kaba donkam ïa kipaid bah nong s hnong s hnong ba kin ïa mihshakhmat ban ïarap ha kaban pynkylluid lem noh ïakane ka nongbah, namar phin lap bad shem ba kajings ahkut ne khapngiah palat liam jong ki kali kindei tang ha ki sngi ba long s kul bad long trei, hynreiha ki sngi shu ti, ka so r kam khapngiah , hynrei kadang kylluid bad da ioh ïa ka lad ban beh suk s ha kijaka kiba thmu ban leit, haba ïa nujor ïa ki s ngibalong skul ne long trei bad ha ki sngi shu ti, ka jingkyllikaba mih ka long balei ba da jur palat ka s ah kut kalibad khapngiah ki surok ha ki s ngi long sku l bad balong trei.

Kumba ka juk ka ïaid ka jingdon ïa ka kalikam dei s huh ka rong phong ne kaba pyni ïakajingdon spah jong u briew, pynban ka jingdon kalong namar ba u b riew haba u bunkam, un hap banth ied ïa la ka kali ne ka motor, khnang ba un lah banpoi s ted sha la ki jong ki kam ki duk bad ban ioh banpyndep ha ka por kaba biang , kumjuh ruh ban lahban pynpoi suk ïa la ki khun ki kti sha ki skul bakidei ban leit ban pule, pynban ha ka jingïabeh palatpat ïa ka s uk, mynta ïa ngat lut pat baroh ha kajynjar.

Khmih kai ïa ka por mynstep haduh ka porjanmmiet , ki lynt i bah ne ki lynt i rit ka s o rbahShillong , ki kali ki shu ieng bad s ahkut, hapdeng kajingïabeh ban ïa poi sha ki kam ki jam, sha la ki ïingki sem ha ka por ba dang kham klo i, ka por bunsienka la s hu kut noh tang ban shu ïa kyrsih ha kajings ahkut kali bad ka da bam por wat da ki kyn taban lah ban po i s ha ki ïing ki s em ne sha la ki jakaban t rei ban ktah.

Te kiei pat ki lad ba yn lah ban pynkyllu idïa ki lyn ti ki s yngkien jong ka so r Sh illong, hato donmo na kita ki riew khraw pyrkhat ne s hemphangnapdeng kiba ïa im ïa shong ïa s ah lang ryngkat banwan s hakhmat ban ïa ai buit aibor lem ban lah banïarap ha kaban tehlakam ïa ka jingkhapngiah, ne kanshu kut tang ha kaban shu ïa kynnoh, ïa kdew kti nekhynniat beit tang s ha ki bor badei khmih. Kane kalong ka por kaba donkam bha ïa baroh ki paidbahsalonsar, ba yn hap ban ïa shim khia lem naka byn taban ïa sh im ïa kane ka kam kum ka jingkit kh lieh langda baroh , kan bha da kaba ïa s y llok lyngba kijingïakren ban ïa ka ba shu ïa kdew kti iwei iwei.

Ki lad balah ban pynkyllu id ïa ka s o rSh illong ka long ba kum ki paidbah kin hap banïasnoh kti lang bad ki bor pyn ïaid kali ka tnat pulitïa ki kyndon aiñ lada dei haka liang ka rukom banïaid ki kali bad ki jaka ban pyn ieng ïa ki, haba ongïaid ki kali, hap ban ïaleh ban shim ïa ka bynta banniah ka kum ki kyndon kan bha ban nym ïaleh banshu tur beit rak rak shakhmat, ban burom ruh ïa kibor pynïaid da kaba ïaleh ban pynieng ïa ki kali katkum ki jaka ba la bthah , ban bud ryntih ruh ïa karukom ban ñ iah ïa la ki kali ne motor namar don kikhep ba ka rukom niah ka long ba la shu pynhersted kum bym lap lieng shuh, hynrei kaba kut habathaw pat ka nusip jot lada ym jia eiei ïalade ka wanrahpat ïa ka jingmynsaw ïa kiba ïaid ba ieng ha ki lyn tiki syngkien.

Kum ka nuks a ka rukom n iah bad pynhersted ki samla niah ïa ki ar-shka ne wat ki samla kibasngew ba la tbit bha ka rukom niah ka jong ki, habaki shem bad iohi ba ka sor ka dang khapngiah kinepat lain lain shu tynruh na kdiang na kamon, ïaidlait ïa ki kyndon ïaid kali, kaba hangne ka ïai btengba kan kharoi ïa ka jingsah ku t jong ki kali, katnotam lei lei haba jia ba wan mih paw noh ka aksidenhapdeng surok, katban da wan Pu lit ban ïa thewban ïa woh ïa ka lait la let ka tam ka duna jongno re,da ki hajar hajar ty lli pat ki kali tden ki la shu iengbad s ahkut sah hajuh kh lem da khih shuh shanoshano ruh.

Kumta la donkam ïa baroh ban ïa snoh ktilang ban ïaleh ban pynkylluid ïa ka so r, dei habaïasnoh kti lang bad ïa bud ryntih ïa ki rukom banïaid kali, ka sorkan dang kylluid bad wat lada s ahku t ruh kan nym da dei eh da ki kynta kiba bun,pynban yn dang lah s uk ban ïa poi sha la ki kam kiduk s hala ki ïing ki sem kata da ka myns iem kabasuk ba saiñ khlem da don kano kano ka jing ïabyllud,

sahlang, teng teng tang ban kynshoit shitkhlieh ïa ki paidbhur. Ha kajingshisha lah ban shem ba ki khynnah ki samla bad ki rangbah ki tymmenna jylla ki ba don la ka sap jingtbit ha la ki kam, hynrei ki la shah lam baklaha ki rongphong jong ka imlang sahlang. Kumta kiei kiei baroh ki shusepei ha ka ba ym sngewthuh la ka bhah jingtbit ba la mang kyrpang. Nakata ka daw ka durim halor ka phang jong u tiewlarun ka long ka mynsiemba thrang, ba angnud bad ba sngewkhia ïa ki ba bun ki sap tynrai ha kaimlang sahlang jong ka jylla.

'Kum u Kyrseishna Durim nga khlem ap lypa ïa ka kynti ban wan jiabad ngam shym la khreh na ka bynta kaei kaei da lei lei ruh; hynrei dei kamynsiem shitrhem ka ba ïai kyrsoi shi jingim ban synñiang lem ha ka imlangsahlang ka lingbriew manbriew' La kren mardor u Bah Raphael Warjri. Ula bynrap shuh shuh 'Ka dei ka rai ka ba kyndit kyndit ban sdang ïa kaeikaei khlem da biang pura ki kor ki bor bad ha ka ba kyrduh ki lad ki lynti naka bynta ban shna bad pynmih durim da ka ba bha tam kat ba lah. Nga laju antad bad sngewthuh ha lade ba bun na ki kyrseishna durim ne kitynshop puron ha jylla kim da ñiewkor than ïa kane ka jingpyrshang jongngikum ka synjuk. Lehse ngim da sngew skhem than ïa kaei ka ba ngi pyrshangtrei bad ngim da thikna katno ngin lah ban trei; hynrei baroh ha ka kynhunka don kaei kaei ka ba shai kdar ha man la ka sienjam ba ngi kynjoh da kajingtip ka ba rit shaphang ka kam shna durim bad ngi kyrmen ban seisohki kam ban noh synñiang ha ka imlang sahlang'.

Ka mat pdeng u Tielarun ka la shu mih la ka mih na pdeng ki khanatangki parom ba jyllei ha ka deiti Khasi, hynrei la ngam jylliew ha ka khana bantipthuh katkum imlang sahlang ha ka juk mynta. Jar la katta, ka khanakam shym la byrsieh bad ka sah kumba ka long, hynrei la shu pyrshangban bynrap ïa ki matti jong ki riti dustur tynrai Khasi ka ba ïadei bad kaapot na ki kam sang ba leh khnang ne ka ba shu jia ryngkhat. Ha kawei kaliang pat la ïathuh khana katkum kiei kiei ki snap ki ba long salonsar ha kajingim briew bad ki ba ïadei dur katkum kano kano ka imlang sahlang haka pyrthei.

Ka lamshwa {prelude} jong ka durim ka kdew ïa ka jinglong jingman haka imlang sahlang ba ka pateng bynriew ba mynta kim tip shuh ïa la kathymmei jong ki deiti tynrai Khasi. ka long kum ban kyrsiew ïa ka juk myntaban sngewthuh ban ñiewkor ïa ka mynnor, ban kynshew jingtip ha ka mynta,bad ban pynwandur ïa ka lawei jong ka snap tynrai jong ki paidbynriew. Kadei ka ba la pyrshang ban pynim pat ïa ka mynnor kum ha kata ka juk, lapynkhlaiñ bad pynneh ha ka mynta na ma bynta ban phuh ban phieng kalawei jong ki paidbynriew bad ka longbynriew manbynriew. U tyngshopkongsan, u Synran Najiar u la kyndeh ban shim ïa ka bynta jong u HetRande kum u ba im shisha ha kata ka juk hyndai ha ka sawdong sawkun bamynbarim. U la duriap bad trei shitom ban phong ïa ka dur ka dar bad kajinglong da ka sap ba kynsai lajong. Ha ka ba ïadei bad ka tyngshop kongsan,ka Darihun Marbañiang pat kam shym la khluh ban shim la ka bynta kum kaShatai Rande namar ba ka artatien kam da sngewdei ba ka long ka ba bitba biang. Hynrei da ka ba ai mynsiem bad pynshlur da u Kyrseishna, BahRaphael Warjri ka la kohnguh da ka ba kylluid mynsiem bad ka la lah shishaban mynleh {act} katkum ka bynta ba la mang. Ka bynta jong u SyiemLongshai la shim bynta da u Banjop Leo Kharmalki, u ba la len lade shikatdeihaduh ba um salia ban mynleh ki bynta ba mynsaw da ka jingthmu ban longka nongmuna ha ka kam shna durim Khasi ha ka jylla.

Ka long ka sien ba nyngkong na ka bynta u Rembrandt IakmenlangKharnaior kum u Lamkynto durim {Film Director} u ba la sei la ka saplyngba ka jingpyrsad mynsiem bad pynshlur jong u riewtbit ba lah kham ihha ka kam, u Bah Raphael Warjri. Hynrei u la pynpaw la ka sap kyrpangba shimet ha la ki kam thawlade. Ka saiñdurpaw {screenplay}, ki kyntienkren {dialogue}, ki ktienrwai {lyrics} bad ka kam tbit daitriam {costumedesign} la pynbit pynbiang hi da u Bah Raphael Warjri, u ba la minot thopwat hapdeng ka jingkyrduh ki lad kyrshan bad ka ba ym lah kotbor banthung ki r iewtbit ba kynsai ha ki ba bun ki kam. Jar la katta, u samla ElzerDhar u la seibuit seibor ban tandurim {cinematography} ki ba kynsai, kasaiñsur tansur {sound design} ka dei ka kam radbah jong u Bah Julius LBasaïawmoit; ka taithoh durim {film editor} la pynbit pynbiang da u samla

Ka Syrwet Shem lanot U TiewlarunNixon Kharbithai; bad ïa ka saiñsur rwai la shimti ryngkat da u Bah Augus-tine Kurbah bad ka samla Dalariti Gratel Kharnaïor, ka ba dei artat kakaitor ba rwai ryngkat bad u samla Anderson Warlarpih. Ha ki katto katneki bynta jong ka khana la bynrap ai jingmut da I Prof Antoinette KharmalkiI ba shim bynta ruh kum ka Mei'yiem ha ka durim.

La tandur ïa ka durim baroh kawei ha ki thaiñ sepngi ba shathie jongka Ri Khasi khamtam ha Mawlangwir, Synrang Mawrin bad ha Mawmahwar.Ki longsan mansan jong ka dorbar shnong Mawlangwir, ki rangbah nashnong Markyrwat ha ryngkat bad ki kher ki mer jong ka sorkar jylla kumI Kong Isawanda Laloo, Deputy Commissioner, South West Khasi HillsDistrict, Bah Rapbor Kharbihkhiew,EAC & BDO, South West Khasi HillsDistrict, Dr W N War, District Animal Husbandry and Veterinary Officer, DrV Nongbet, Senior Animal Husbandry and Veterinary Officer, South WestKhasi Hills District. Ka jingkyrshan la ïoh ruh na ki dkhot jong ka SalonsarClub bad ka Mawlangwir Sports Club. Kawei na ki bynta ba kongsan ha kadurim ka ba la ïa tyngkhuh mawsiang ka dei na ki kulai. Ka kynhun tihsani{Research Team} jong ka Riti Academy ka la lap ba don san jait ki kulai hajylla ki ba nylla bad ki ba lah shongkha khleh bad ki ba na bar. Ha kane kajingthwet lah ïa poi sha ki thaiñ Ri Pnar, Ri Bhoi, Ri War ha Nongphlangbad sha ki hima sha sepngi bad la shem ba ki kynrei eh sha thaiñ sepngikum ha Mawkyrwat, Phlangdiloiñ, Mawthawpdah, Umdohlun, Mawthabahbad ha ki thaiñ Nongstoin, Nongkhnum, ha thaiñ Jakrem ha Mawmahwar.Kumta la ïashem bad u Bah Bitali Kharsyiemïong u ba lah sdang ri kulainaduh dang khatar snem ka ryta bad don byllai ki kulai ha la shnong badki shnong ba marjan bad ba kham pajih. Ka jingtbit jong u bad la ki pyrsaban hikai shong kulai ka la kham myntoi ïa kito ki tyngshop ba don kabynta ban shong kulai. Kumta kiei kiei ki la urlong da ka jingshitrhem badduriap minot ha la ka kam ba dawa ka durim.

Kiwi kiwei pat ki bynta ba la sot na ka deiti Khasi dei ka ba la pyndonkamïa u kyrwoh ban phah khubor, ka shad kñia sngei na Hima Maharam ba lapynbit pynbiang da I Bah Nestarland Wanniang bad la ka kynhun kinongshad, bad ka phawar rongbir ia ba la pynbeit da I Ma DimraiKharlyngdoh. Kumjuh ruh ka phawar behmrad ba la pynbit pynbiang da iBah Elbok Wanniang bad Bah Forwardman Lyngdoh I ba la rwai ruh kasur tynrai ha ka durim.

Ha ka ba íadei bad ka antor ka Riti Academy ka la thaw kawei kabuit ban pynkhreh da ka sawangka ban pynphriang khubor ía ka durimbad markylliang ka durim kan kyntiew nam ía ka sawangka. Kawei naki jingmlien ha ka synjuk jong ka Riti Academy ka dei ban long ki baminot, ba sngewrit bad ban kiar na ka ba beh ïa ka rongphong, khlemda kynthup lang ïa kito ki ba trei na shabar ki ba ym dei na ka kynhun.Kumta lah ban shem ha ka por ba tandurim ha Mawlangwir bad hakiwei kiwei ki jaka ba ki nongïalam ba hakhmat da lade hi ki sarpynkhuid ïa ka ñiut ka ñier, ki tyngshop ba kongsan ki leit tong um nawah bad leit thohdieng na khlaw, don ki ba shet ba tiew, ba khlieng basait, ba kit ba bah tiar bad ïa sam bam sam dih markylliang khlem dathew kyrdan ïano ïano ruh. Ki don ki ba trei na sha bar ki ba pyrshangban pynshoi bad buh diengpyngkiang, hynrei ki khlem lah ban kyrthuh{influence} bad la tehsong lang baroh ki dkhot ha ka synjuk. Wat haba syrtok na ka kyrduh bad na ka khim khait, u Korbar Kyrseishna{Production Manager}, Bah Ioannis Shyllang ha ryngkat ki ba ïarapmonlade kum u Bah Shining Pala bad Barikupar Warjr i, Peter Syiemliehki trei shitrhem khlem da ïathan. Baroh ki ba trei ha la ki kyrdankyrdan la ïa ñiewkor kumjuh markylliang. Ha ka liang ka jingkyrshanbei pisa la lah ban ïoh khyndiat khynsoit u synñiang na ka Khasi HillsDistr ict Council na ka ba noh mynsiem u Khliehduh barim, BahPynshngaiñ N Syiem bad malu mala na ki riew shimet ba kynthup ïa uBah P T Sawkmie bad kiwei kiwei ki para dkhot ha ka synjuk kynthupruh ka jingkylluid mynsiem ba marmet na ka longïing jong ki nongïalamba ha khmat. Ka durim ba pura la khmih lynti ban pyndep shwa bankut u snem 2019 bad yn sa phah pyninam ha ki tamasa durim hakylleng ka Ri India bad sha ki lympung ha satlak pyrthei lada plie ladbad ïoh kabu ka ba deihok katkum ka kam.

Page 6: VOL. XXX (30) NO. 186 RNI REGD. NO. 70648/99 …Hamletson Dohling u la ïathuh ba ïa kitei ki jingtei kiba heh yn pynieng ha katei ka jaka kaba don kumba 3.5 akar ïa kaba la pyndonkam

10 TARIK NAITUNG (JULY), 2019 MAWPHOR SLA 5

Pynlong jingïalang ka FKJGP-AC hapdengki nongrep bad nongthied mar repShil long, Naitung : KaFKJGP Agriculture Commit-tee Central Body ryngkat kaFKJGP Agriculture Cell EastKhasi Hills, hadien ba ka laïaid kylleng ki jaka ne kiShnong bapher bapher banïas yllok bad ki nongrepshaphang ki jingeh kiba bunkiba kum ki nongrep kiïakynduh bad kajingïakynduh bad kinongthied ïa ki mar rep ,kumta ka seng ka la lum langïa ki nongrep bad kinongthied na ka bynta banïaphylliew jingmut ha kabaïadei bad ki jingeh kiba kiïakynduh.

Da ka jing ïapynbeitlang na ka liang ka seng badki nongrep, ki nongthied haka 7 tarik mynta u bnai ki laïoh ban ïakynduh lang haka jingïalang kaba la long haLad Nongkrem ha kaba kilaïoh ban ïakren halo r kibabun ki jingeh kiba kiïakynduh.

Ha katei ka jingïalangba la pynïaid da u SamlaBristar Mawthoh SecretaryAgriculture FKJGP CentralBody la ia don lang ruh u BahWellbert Rani President kaFKJGP Central Body kum uKongsan uba la ai ruh kattokatne ka jingkren kyntukynpham bad ai mynsiem.

Ïa ka jingkren pdiang laioh na I Bah Dnor KharsanohPresident FKJGP AgricultureCell East Khasi Hills, kumjuhla ïoh ruh ka jingkren na uSordar ShnongMawlyngngad Bah E

Kharbikhiew, Bah BawanborRyntongNongrep naShnong Ksehpyndeng, BahPhletsing Kharmujai AdviserKJFVSA, Bah Dundee CKhongsit General SecretaryFKJGP Central Body u balong ruh u Secretary SocioEconomic Reform Move-ment bad u Chairman KaAgriculture Committee Cen-t ral Body. Ha katei kajingïalang la ïa don lang ruhu Bah Goldenstar MukhimRangbah Dong kaMawryngkneng Mawmangu ba ju kyrshan ïa ka seng haki ba bun ki liang.

Shuh shuh ha katei kasngi la ïoh ruh ban pynskhem ïa ki nongkitkam jongki nongthied ïa kaba la shuitla shor da ka Khasi JaiñtiaFresh Vegetable SupplierAss ociat ion (KJFVSA).Kine ki nongkitkam kikynthup ia u President BahHenry Dkhar, Vice PresidentF A ibor Lyngdoh badGenreral SecretaryFerd inand Mawrie. Lapyns hongs h it ïa kajingïalang ha katei ka sngi daka jingrwai ba kit jingmut nau Samla Silvestar Mawrie naMawryngkneng Mawmang.

Pyrshah ka WJSU ïa ka jingwan tuklar kibanabar halor ka kamai ki nong War Jaiñtia

Plie u Bah PN Syiem ïa ka communityhall jong ka shnong LangsymphutShi llong , Naitung :Ka lalong ka jingkmen kabakhraw ïa ka shnongLangsymphut kaba donha Raid Saw Symper badkaba hap ruh hapoh kaMawsynram Constitu-ency, East Khasi HillsDis trict , had ien ba u BahPN Syiem MLA/MDCbarim jong MawsynramConstituency ha ryngkatka jingïadon lang u BahAlv in K.Sawkmie MDCMawsynram Constitu-ency kila wan ban plie ïaka Community Hall jongka shnong Langsymphutïa kaba la bei pisa na kaMDC Scheme 2015-16,ha ka 6 tarik mynta ubnai.

Ha katei ka sngihadien ba la dep plie ïa uMaw sahkynmaw bad otïa u ribbon jong kane kaïing Dorbar jong kashnong, la pynlong ïa kajingïalang kaba lyngkotha kaba la ïoh ïa kajingkren sngew burom naka liang ka shnong kabala pynpaw ïa ka jingkmenkaba khraw halor kane,namar baroh shikatta ympat don ïa ka ïing Dorbarkaba biang bad kumta lashu pynlong dorbarshnong hapoh ïing skullane shabar jong kaphyllaw ïing skul. Hynreida ka jingsbun badkylluid mymsiem jong ubah PN Syiem ka shnong

ka la ïoh ïa kane ka ïingdorbar kaba paka.

Haba aijingkren kumu Kongsan ha kajingïalang u Bah PNSyiem u la pynpaw ba uïakmen lang ryngkat badka shnong haba u ïoh ïaka lad ban theh ïa ki kampynroi na ka por sha kapor katba ko t la i bor.Katba na ka liang uSynbud Kongsan, u BahAlvin K Sawkmie ha kajingkren u la ong ba un aika jingïatrei lang ha kiliang baroh na ka byntaka roi ka par ha ka dongka thaiñ bad kumjuh ruhban wanrah ïa ki kampynroi ha ka Constitu-ency hi baroh kawei.

Shillong, Naitung : KaWar Jaiñtia StudentsUnion (WJSU) ka lapynpaw ka jingpyrshahhalor ka jingwan tuklarjong ki bor kiba nabar ïa kakhih ka kamai jong kipaidbah ka War Jaiñtiakhamtam ïa ki longïinglongsem kiba shahniah ïaka kamai kajih ha ka tihbad khaïi mawshun sha kari Bangladesh.

Ki paidbah jong kashnong Nongtalang badka shnong Satpator ki deikiba ju shahniah ïa ka khihka kamai jong ki ha kajingtih bad khaïi mawshunbad bun kiba bsa ïa ka ïingka sem da kane ka kam tihmawshun da ki phewphew snem, ong ka seng.

“Ka jingdon jong umawshun ha kane ka thaiñjong ngi ka dei ka jingaisngewbha jong u Blei kabaaikam aijam ïa kinongshong shnong kibaduk jong kane ka thaiñnaduh hyndai hynthai kibadang ïai bteng ïa kane kakam haduh mynne mynta,”ong u Convener jong kaReviving Committee ka

WJSU, u Bah W Lamin.U la ong ba ka Seng ka

ai khublei kyrpang ïa kaïingbishar kaba la pynborïa ka Sorkar ban tehpyrkhing da ki aiñ ïa kajingtih ïa kimarpohkhyndew ha kajylla khnang ban ïada badban pynduna ïa kajingshah pynjulor ka meimariang.

Ka Seng kan ymshong kli kti ban ïada ïaka jingmyntoi jong kipaidbah ka War Jaiñt ia,wat hapdeng kajingtuklar jong ki bor kibanabar ban pyrshah ïakane ka jingtih maws hunkaba ktah ïa ka jakpohjong kiba bun ki longïinglongsem da kaba tihjingtip katkum ka RTI banïalam bakla ïa kane kakhih ka kamai jong kipaidbah kiba shahniah hakane ka kam kamai jakpohmanla ka sngi,” ong unongïalam ka Seng.

Utei u nongïalam ulaong ruh ba ki sngewnguheh ïa ki bor ba dei peit kibaailad ïa ka jingtih mawshunba kan ïaid beit katkum ki

kyndon aiñ kaba wanrah ïaka jingmyntoi ïa ki patengki ban wan.

Ha kajuh ka por u laong ba ka Seng ka kwahban pynkynmaw biang sashisien ïa ka Sorkar Jyllaba ka WJSU kan ïengpyrshah ïa kano kano kajingthmu ban pynïeng ïa kikarkhana pynmih dewbilatha ka thaiñ War Jaiñtiakumba ka ladep pynpawteng ïa kane kajingpyrshah naduh u snem2000.

Ka Seng ka kyntu ïa kipaidbah ka thaiñ WarJaiñtia ba kin ïatreilangbad ka Seng na ka byntaka bha ka miat jong kaneka thaiñ

Kum ban shu kdew, kinongïalam ka War JaiñtiaStudent Union (WJSU) haka jingïalang kaba la longmynta u bnai ki la thung ïau Vice President ka Seng uBah Jambok Lanong kumu President ba shipor banpyntyllun ïa ki kam kibashah hakhmat shwa banjied ïa ki nongkitkamthymmai ba pura hapohshibnai.

KI KHUBOR NA JYLLAPynskhem nongkitkam kaEJNC-Khliehriat Circle

Khliehriat Naitung :Ha ka jingïalang ba la pynlong haWika Complex Conference Hall ha ka 6 tarik mynta u bnai,kaEast Jaintia National Council - Central Executive Councilkala pynskhem ïa ki nongkitkam ba pura jong ka EJNC-Khliehriat Circle kiba kynthup u President u bah HebormiShylla,u Vice President u Shemphang Langstang,u GeneralSecretary u Shanborlang Bamon,u Asst Genl Secretary uEmiki Nongtdu ,u Finance Secretary u Dalas ro iSiangshai,Sport Secretary u Seilestin Dkhar,u OrganisingSecretary u Dame Rymbai,u Publicity Secretary u RilangSympli,u Education Secretary u Lionel Dkhar,u DisciplineSecretary u Redify Bareh, Art & Culture Secretary u RukiShylla bad u Office Secretary u Jerry Nongtu lem badkhatwei ngut ki dkhot ka Executive.

Ha katei ka sngi la pynïaid ïaka jingïalang da u BahNangjan Dkhar, General Secretary EJNC- CEC,lah ïoh ïakajingkren na U bah Listen Suchen Prsident EJNC - EasternZone, bah Training Phawa President EJNC -Western Zone,bah Mehi Rymbai General Secretary EJNC - Middle EastUnit, bah Dimon Lamurong Vice President EJNC - EasternZone.La pynshai ruh halor ka nongrim ba ka EJNC ka ïengna u President EJNC-CEC u bah Sambormi Lyngdoh hakaba u la pynsmai ruh ïa ki nongkitkam jong ka KhliehriatCircle bad la kren ai khublei da u Bah Shemphang Langstang, Vice President EJNC - Khliehriat Circle.

La pyllait ïa u khawMidday Meal ha WJH

Jowai, Naitung :U Deputy Commissioner (Supply) WestJaiñtia Hills District u la pynbna ba la pyllait ïa u khaw MiddayMeal na ka bynta ki khynnah L.P Schools bad U.P Schoolskiba hap hapoh ka Mid-Day Meal skim jong u bnai Ïaiong,Jymmang bad u bnai Jylliew, 2019 bad yn sam naduh ka 15tarik u Jylliew, 2019 lyngba ki dukan die rashon hapoh kaJowai Sadar khlem kano kano ka jingsiew. Ka jingthew kanlong kumne na ka bynta ki L.P Schools kan long 6.156 Kgsmanla uwei u khynnah skul bad 8.153 Kgs sha u khynnah U.PSchools, kane ka jingsam kan treikam haduh ka 16.08.2019.

Ïoh PhD I Sylvia BadwarShillong, Naitung :I Sylvia Badwar, khun jong I (L) Bah

Danny Nongkynrih bad IKong Methilda Badwar, bas hong ba sah ha LowerNongrim Hills, Shillong, I la ïohïa ka kyrdan Ph.D. halo r kajingpu le; “Measurement ofh igh energy (1.7-20 MeV)Neutron and proton inducedreact ion cross-sections formaterials related to medicalisotopes and reactors” hapohka jingpyni jong i Prof. B.M.

Jyrwa, na ka Department Physics jong ka skulbah NorthEastern Hill University (NEHU), Shillong.

Katba ïa ka Aganwadi Centre ha Kharang lanoh synniang da ka World Vision sha ka tnadICDS ha ka jinglut kaba long T.13 lak.

Ha kane ka sngi, u MLA u la lum lang ïaki ophisar na ki tnad bapher bapher ban aijingtip sha ki paidbah ha kaba ïadei bad kajingpyntyllun ïa ki skhim pynroi na ka tnad kakoit ka khiah, ka tnad Integrated Child Devel-opment Service (ICDS), na ka tnad Agricul-ture bad Horticulture, na ka Veterinary andAnimal Husbandry, na ka ophis u BDOMawkynrew C &RD Block bad kiwei kiwei.

La sakhi lang ha kane ka s ngi da kinongïalam shnong, ki nongmihkhmat na kaWorld Vision-kaba dei ka s eng mon treisngewbha kaba ïarap kyntiew ïa ka roi ka parha ki shnong ka Mawkynrew C & RD Block,ki khynnah na ka Children's Club Nongjrong,kiba trei kam hapoh ka jingkhmih ka WorldVision, ki ophis sorkar bad kiwei kiwei pat.

Ka Dr (Mrs ) I Syiem, ka in-charge ïa kijaka ai jingsumar ha ka Mawkynrew C &RDBlock, haba kren ha kane ka jingïalang kala pynpaw ba ki don 3 tylli ki PHC bad 8tylli ki Sub Centre ha ka Mawkynrew C&RD Block. Ka la ong ba ki don ki jingehba kaba ïadei bad ki iing ha ki jaka aijingsumar, ki kamra kha khyllung, ym donbor ding ilektrik bad ka um, ka jingduna kinongtrei bad kiwei kiwei.

Ka Kong OC Nongbri, ka CDPOMawkynrew, ka la ïathuh ba ha ki POSHANAbhiyan, ki pyrshang ban ïakhun pyrshahïa ka jingbym biang bam ki khynnah. Ka laong ba ki don ki thong ban ïada na kajinglyngkot , jingpang duna bam, jingdunasnam, ki khynnah ki longkmie ne ki samlakynthei ne ki khyllung kiba duna ka jingkhia.

Ka Kong B Lyngdoh na ka tnad Horti-culture bad kaba peit lang ïa ka tnad Agricul-ture, ka la ong ba ka don ka jingpyrshangban kyntiew ha kaba ïadei bad ka rukom repriewhadem ban pynbha ïa ka khyndew kabaym sboh shuh bad ki shlem jinghikai ïa kinongrep. Ka la ong ba ka tnad ka ai jinghikaiban pynshlur ïa ka sboh bym pyndonkamdawai.

Na ka Veterinary and Animal HusbandryDepartment, i Dr Chen, AH & V Officer i laïathuh ba don 3 tyllli ki dispensary bad 2 tylliki Aid Centre. I la ong ba kum ka tnad kapyrshang ban ai jingsumar ïa ki jingri lyngbaki tika, ban ïada ïa ki jait jingpang bad banbuddien ïa ki skhim.

Ki don ki song jingïarap ban kyntiew ïaka kam ri masi khem dud, ka jingri sniangpynkha, ki syiar bad kiwei kiwei. I la pynpawba ka jingeh hi ka dei ban ïada ïa ki jingri da

Plie u Bah Banteidor ïa ka jaka jngohkai pyrthei

shnong namar ki kali ki la lah ban poi shaduhki shnong. “Kane kan ïarap ban pynpoi dakaba suk ïa ki marbam mardih, kan pynsukruh ha ka pang ka shitom,” ka la ong da kababynrap ba kan sa ïa kren ruh bad ki projectdirector kumjuh bad kiwei ki tnad sorkar banïaid shakhmat ïa ki kam ba dei na ka bynta kabit ka biang u paidbah.

Ka DC ka la pynpaw ba ki buhthongruh ban don ki jaka ïew ban die ïa ki jingmihshwa ban noh sha Rasong khnang ba kipaidbah kin myntoi. Haba kren pat halor kajingtwa ka surok ba la shna da ka BorderArea, ka la pynpaw ba kan shimkhia mardorïa katei ka bynta khnang ba ka surok kan poishaduh Khapmaw ne Mawjam.

Ha kajuh ka por ka la ong ruh ba kajingïaid beit ka kam kadei namar ka jingtreishitom u BDO bad ka kynhun . Kum kakhliehduh jong ka Distrik ka la pynpaw ruh ïaka jingkmen ban ïohi ïa ka jingitynnad kamariang ha katei ka Block khamtam eh ki byntajong ka Rasong. Ka la ong ruh ba mynta kinongwan jngohkai pyrthei ki kwah ban peit ïaka jingitynnad ka mariang, ki kshaid, ki lum kiwah bad ban kynduh ïa ki nongshong shnongban ïohi kumno ki kim khamtam shaduh kineki jaka ba jngai bad long sharing.

Nalorkata, ka la ïathuh ruh ba katei kajingwan jurip ka long katkum ka jingbthahda u Deputy Commissioner ba baroh ki DCkin hap ban leit peit ïa baroh ki Block banbuddien ïa ka jingpyntreikam ïa ki skim sorkarkhnang ba ki paidbah kin ïoh pura ïa kijingmyntoi. Lah ban kdew hangne ba tangha East Khasi Hills ki la don haduh 11 tylli kiBlock. Ka ong ruh ba katei ka sienjam ymtang ban pyntip ïa ki skim thymmai jong kasorkar jylla sha ki paidbah hynrei ka plie ladruh ban ban ïa kynduh ïa ki nong ïalamshnong, ki longkmie longkpa bad ki samla.

Haba bynrap lang, u BDO u la ïathuh bakadei ka s ien kaba nyngkong ba da kakhliehduh jong ka Distrik kan wan ban peitbad h iar kylleng ki shnong kiba don haMawkynrew Block. U la ong ruh ba kajingtreilang ki paidbah khamtam ki VEC, ki

Leit buddien ka DC ïa ki skim sorkar ba pyntrei

kaba ai tika na ka daw ba ki nongri jingri kimwan sha khmat ban ai tika ïa ki jingri.

Hadien kane la ïoh ka jingkren na uophisar ka shnat pyntrei kam ba la tip kum kaNRLM (National Rural Livelihood Mission),u bah S Lyngdoh, uba la pynpaw badpynshlur ïa ki longkmie ba kin thaw ïa ki SelfHelp Group ban thaw kam thaw jam bankyntiew ïa ka ïoh ka kot jong ki bad bankyntiew ïa ki longing longsem.

Na ka liang u bah LT Tariang, BDO kaMawkynrew C &RD Block, u la ong balyngba ka MGNREGS ka jingpyn-tyllun ïa kikam pynroi, lyngba ki Village EmploymentCouncil, ka la nang kiew bad kot 87.84 % hau snem 2018-19 ha ka mang tyngka kaba lakot 15 klur.

Ha kaba ïadei bad ki skhim IAY badPMAY ruh ka la don ka jingkiew kaba 100%ha u 2018-2019 watla ka duna bha ha u snem2016-17 namar ka jingbym lah ban pyndep.Ha ka NSAP ka la don ka jingkiew ha kaba ïadei bad ka mang tyngka na ka bynta ka baibam tymmen. Ki don ruh ki projek kiba lapyntrei-kam lyngba ka Community Led Land-s cape Management Pro ject lyngba kiVNRMCS ïoh ïa ki projek kum ka um, ka bording (hydroger), nangta ki skhim lyngba kaSRWP, CD Scheme, MPLADS, DDU GKYbad kiwei kiwei.

Ka World Vision lyngba u S Hoakip,Program Co-ordinator, u la ïathuh ba ka kaneka seng treimon sngew bha ryngkat kajingïatrei lang bad ki tnad sorkar ka pyrshangban kyntiew ïa ka thaiñ Mawkynrew ha kaliang ka rep ka riang, ka kam ri jingri, ka pulepu thi ïa ki khynnah da kaba ïarap ïa kikhamtam kiba don jinganna ha ki dkhot met,ka koit ka khiah ïa ki khynnah bad longkmieba armet bad kiwei kiwei.

U Bah Banteidor Lyngdoh kum uNongmihkhmat ka thaiñ u pynpaw ka jing-sngewkmen ban ïoh kum kine ki jingïalangphylliew jingmut. "Nga kmen ba ngan ïohban trei na ka bynta ki shnong kiba sahdienha bun ki liang", u la ong da kaba bynrap,"kumba 90 na ka shi-spah ki nongshongshnong ki dei ki nongrep nga don kajingthmu ban kyntiew ïa ki".

"Ha kaba ïa dei bad ka tnad ka koit kakhiah ng in sa nang bud d ien khnang baki PHC bad ki Sub Centre kin lah ban ai kajing-shakri kaba kham bha ïa ki paidbahnongs hong s hnong" , la ong u bahBanteidor uba la bynrap na ka jingïalangpeit bniah la lah ban lap shibun kiei kieikiba dang donkam ban leh na ka bynta kajingmyntoi ki paidbah.

Pynthikna ki nongtrei Supply ba lehshiliang khmat ka sorkar

Shillong: Ki Sub Inspector of Supply na GaroHills hapoh ka Seng Garo Hills SupplyExecutive Staff Association (GHSESA) Sub-Inspectors (SI), ki la pynthikna ïa ka jingmihkhubor ha kine ki sngi baladep, ba ka donshisha ka jingle shiliang khmat na ki borsorkar, ha kaba ïadei bad ka rukom kyntiewkyrdan ïa ki nongtrei.

Ha ka kyrwoh ba la phah sha ki lad pathaikhubor, ki SI, ki la ong ba ki bor sorkar ki la

leh beiñ shisha ïa ki da kaba ki la pynkheiñlut ïa ki kyndon treikam jong ka sorkar.

Ka Directorate of Food Civil Supplies andConsumer Affairs (FCS&CA) ka la pynkheiñïa ki kyndon treikam, ha kaba la thung kam haka kyrdan SI lyngba ka jingleh isynei ïa kibahaïing hasem jong ki nongtrei ba la khlad noh.

Ki kot ki sla ba la ïoh ki pyni ba hynriew ngutki SI la shut hung tang halor ka nongrim ba lehisynei ïa kiba haïing jong kiba la khlad noh.

Engineer bad ki nongtrei ka Block ka la longkaba seisoh ban pynïaid shakhmat ïa ki kampynroi ha ka thaiñ.

Utei u BDO u la pyntip ruh ha ka DC baka Mawkynrew Block, kadei kawei naki Blockba ki paidbah ki mad ïa ka jingshah pyntiengbad ka jingshah ïalam bakla ban pdiang ïa kiskim sorkar. “Don kiba wan pyntieng banshondur Aadhar, job card, ai injek. Katkumka kaiphod jong ka World Vision, bun kikhunlung ha Mawkynrew Block kim heh kimsan kumba dei namar ki kmie kim kitkhia banai ïa ka bam ka dih kumba la kdew da ka ICDSnamar ba dei jong ka sorkar,” u la ong.

Kumta, na ka liang jong u, u kyntu jur ïa kipaidbah ba kidei ban sngewthuh ba ka roi kapa, kam dei tang ka surok hynrei kadei ruhnaduh ka koit ka khiah, ka iing ka sem, ki byllajob card, khaw rashon, jingnang jingstad badhaduh ka pyrkhat pyrdaiñ. “Wat ailad da lei leiruh ïa ki khana ba wan pyntieng bad lada ngilah ban leh kumta, kam slem ba ka Khapmawbad Mawjam kin sa paw ha ka pyrthei,” u labynrap biang da kaba kyntu ïa ki nongshongshnong ba kin tylli lang kawei khlem da ailad ïaki bor u bymman ban wan pynpait pynpra.

Kumban shu kdew hangne, ka DC hakatei ka sngi ka la leit sha Rasong ban peit ïaka jingtrei MNREGS, nangta ïa ka dam haUmtong bad ruh ïa ki jaka ban kyntiew ïa kijaka jngoh kai namar ha katei ka shnong kamlong ban thung ban tep. Ka la leit ruh banjngoh ïa ka check-dam ha Mawlyngot kaban ai um ïa ka shnong baroh kawei. Katei kadam ka la dep bad da ka jingïa trei lang, kaPHE ka la pynshna ïa ka pump - house badka la thied ïa ki tiar ban pynpoi um sha kashnong Iewrynghep, Umkhoi bad Jatah. Naka liang ki paidbah bad Sordar ki la pynpawïa ka jingkmen ban ïohi ba da ka DC hi ka wanban peit bad iuhkjat ha duh ki shnong jongki.

Ha Wahmawleiñ pat ka DC ka la plie ïa kasurok plastik kaba kot sha ka 13,000,00 tyngkabad ha kajuh ka por plie ruh ka surok Khapmawkaba poi shaduh Mawjam kaba la ïa bei langda ka skim MNREGS bad ka MLA-MP kaba lakot haduh 93,486,67 tyngka baroh.

Pyrshah ka EJNC banbuh Kharkhana saiñ rnga

dewïong ha JalaphetKhliehriat, Naitung , 09:Ka Eas t Jain tia NationalCouncil (EJNC) ka lapynpaw ïa ka jingpyrs hahkaba jur ïa ka jingthmu banbuh ïa ka karkhana s aiñrnga dewïong (Coke) ha kas hnong Jalaphet , Eas tJaiñtia Hills District hadienka jingpyrs hah jong kipaidbah ïa ka jingai NoObject ion Cert ificate(NoC) da u Waheh Shnongka s hnong Jalaphet -Bris utnga u Ma WomlyChyrmang ban s hna ïakawei ka karkhana saiñrnga dewïong (Coke)hapoh u pud u s am jongka shnong Jalaphet kh lemda ïoh ka jingïamynjur nada ki dkhot jong ka Execu-t ive jong ka DorbarShnong.

Ka EJNC- Central Ex-ecu tive Council ha une ukyrwoh ba la phah da u Presi-den t u Bah SambormiLyngdoh u la ong, “ng isngew haduh katta katta bantip ba ka la don ka jingthmuban tei ïa ka kharkhana saiñrnga dewïong (Coke) hapohka shnong Jalaphet ­­BriSutnga ,East Jaiñtia Hills Dis-trict.”

“Ngi pynpaw ïa kajingpyrs hah kaba jur halorka jingthmu ban s hna ïakatei ka kharkhana s aiñrnga dewïong (Coke) ha kas hnong Jalaphet , kajingwan jong ki Kharkhanakan ym wanrah jingmyntoiïa ka imlang s ah lang ,hynrei kan long pynban kajingmynto i tang jong ki

kat to katne kiba don ha kabor bad ka jingpynjulor ïaka mei mariang,” ong u BahSambormi Lyngdoh.

“Ka jingdon kum kineki jait karkhana hapoh kashnong ka thaw ka ktah jurïa ka ko it ka khiah jong kinongs hong s hnong badkan wanrah ruh ïa ka jingmakaba khraw ïa ka lawei jongka pateng ban dang wanna ka jingwan buhaishnong jong ki briew kibanabar lyngba kine kikharkhana. Ka s eng kakyntu ïa ki paidbah banieng s khem bad banpyrshah beit ïa katei kakarkhana,” la ong u kyrwohna une u nongïalam kaEJNC.

Ka seng ka dawa ruhna ki bor synshar jong kaEas t Jaiñ tia Hills District,lyngba u Deputy Commis-s ioner ban phahpyns angeh s hwa ïa kajingthmu ban shna ïa kateika karkhana bad dawa ruhban pynlong s hwa da kajingpynsngew paidbah neka Public Hearing ha s hwaban shna ïa kino kino kikarkhana bapher bapherhapoh u pud u sam ka Dis-trict.

“Lada ka jings hna ïakatei ka karkhana ka dangbteng nangne s hakhmatkhlem da pyn long ïa kajingpyns ngew paidbah(Public Hearing) na kaliang jong ka s eng kambans e ban leh ïa kabadonkam,” maham une unongïalam ka EJNC.

Page 7: VOL. XXX (30) NO. 186 RNI REGD. NO. 70648/99 …Hamletson Dohling u la ïathuh ba ïa kitei ki jingtei kiba heh yn pynieng ha katei ka jaka kaba don kumba 3.5 akar ïa kaba la pyndonkam

SLA 12 MAWPHOR 10 TARIK NAITUNG (JULY) 2019

Lyngba ka Mission Football Grassroot Centre Shah jied u Torak kum u Asst.Coachka kynhun ki thei ïa kura ka ri

Shillong, Naitung 9: U Torak KharpranSun, u la shah jied ban long kum u Asst.Coach ka kynhun ki thei ïa kura jong ka ri(Youth Girls Team), kaba la mih na ka ri banïashim bynta sha ka rynsan ïalehkai jong kaWomen Golden Gloves Boxing Tournament

Kane ka rynsan ïa kura kan long sorbahSubcotica,Vojivodina,Serbia kaba la sdangnaduh mynta ka sngi bad kan kut haduh ka15 tarik mynta u bnai.

Haba ïadei bad kane, ka MeghalayaBoxing Association, ka shim ïa kane ka kabuba kan kitbok kit rwiang ïa u Torak bad ïa kakynhun ki thei ïa kura ka ri ba kin ïalehkaibha bad ban lah ban wanrah ïa ka nam badburom ïa ka ri bad ïa ka jylla hi baroh kawei.

Ki khynnah rit ba dang ïa shon dur lang ha ka sngi kajingplie paidbah ïa kawei na ki shlem ban ai jinghikailyngba ka Mission Football Grassroot Centre ka ophis uDSO EKHD ha ka taiew ba la dep. Mawphor file picture

Shillong, Naitung 9: Ka tnatsports ka sorkar jylla, ka labuh ha ka ïa kawei ka thongbad katta ka long ba ki hepbarit kiba 6-12 snem ka rtakiba don shisha ha ki ïa kataka sap kaba jylla, kin btengba kin ioh ïa ka jingshah hikaitad haduh ba kin da kynjohsha ka rta kaba 18 snem.

Kumba ka long ïa myntaka tnat Sports ka la bun kambha ba kan plie ïa kiba buntylli ki shlm ai jinghikai jongka Miss ion Football

Grassroot Centres, ha man laki dong bad ki shong kibadon ha baroh kawei ka distrik.

Shuh shuh la ioh jingtipruh ba na ka liang ka tnatSports ka la buh kyrpangruh sa ïa ki shlem ai jinghikaiba kham kyrpang ba tip ïa kikum ki Advance CochingCentres (ACC) kiba la donkum ha West Jaiñt ia HillsDistrict (Jowai) East KhasiHills Dis t rict (Shillong),West Khasi Hills Dis trict(Nongstoiñ) West Garo Hills

District (Tura) bad Ri-BhoiDistrict (Nongpoh).

Ka kam jong ki ACC kalong ba kin pynrung pat ïa kikhynnah kynthei ne shyrangba la palat ïa ka 12 snem karta kiba don shisha ha ki ïa kasap ba kin bteng ban ioh ïaka jinghikai ha kine ki shlem,kaba dei ha kane ka shem, baka rukom ban saiñ dur janaiïa ka jingim ïalehkai kaba puraka jong ki khynnah kan ïaibteng ter ter haduh ba kin dakynjoh sha ka 18 snem ka rta.

Nalor katta la pruid dakba ha baroh ki ACC ba la donha ki distrik kumba la kdewhaneng , ki lah ba kinpynrung ym duna ïa kishispah ngut ki khynnah, badon shisha ka sap ba la iohban sei lyngba ki p rokramjong ka MFGC.

“Haba ki khynnah ki lakin rung s ha ki ACC, ynpyrshang ban pynrung patïa ki ha ki kynhun ne ki klobïalehkai kiba don ha ka jyllakaban long tad hadien ba kineki khynnah ki la kynjoh shaka rta ïalehkai ba ki la sdangban shylluid bad pynjanai ïaka sap ïalehkai kaba ki donha ki” la pynpaw u bahKhlaiñ Pyrkhat Sy iemlieh,football coach ka tnat Sports

Hynriew sien lynter khur u Chhetri ïa kanam rang ïalehkai phutbol ba kynsai ka riNew Delhi, July: U kaptenka kynhun ïalehkai phutbolka India u Sunil Chhetri u laioh ba un rah b iang s ashisien ïa ka nam rang ïalehkaiphutbol ba kynsai tam jongka ri na ka samoi ïalehkai kabala dep bad kane ka nam kakylla long artad ka sien kabahynriew ba un ioh ban rahha ka jingim ïalehkai ka jongu.

U Chhetri ba la don 34snem ka rta, u la don shishahapdeng ka khy llipmatïalehkai kaba la la san larangbah bad ba la ih bha hakine ki khyndiat snem kiba ladep.

Ki snem kiba kham hashwa jong kane ba u Chhetrila ioh ban rah ïa kane ka namki long 2007, 2011, 2013, 2014bad ha u 2017 bad kumba kalong ïa mynta u dei uwei naki rang ïalehkai ba kynsai badba la mihkhmat ïa ka kynhunjong ka Bengaluru FC kaba

ïakhun ha ka lympungïalehkai jong ka Indian SuperLeague.

Shuh shuh u Chhetri ubat ïa ka kyrdan kaba ar ha kaliang ka jingioh ban thep buntylli ki kol naka bynta ka ri,ha kaba u la ioh ba un thepbaroh 70 tylli kham hadien uCristiano Ronaldo ka Portu-gal uba bat ïa ka kyrdan banyngkong hadien ba u lathep 149 tylli ki kol bad budpat sa u Lionell Messi ka Ar-gentina ba don ha ka kyrdankaba lai hadien ba u la ioh baun thep 68 tylli ki kol.

Ha ka por ba la ïakhun ïaka Intercontinental Cup, uChhetri u la lah syndon banthaw ïa ka rekod ba thymmaida kaba kylla long u rangïalehkai ba la ioh banmihkhmat bun sien nakabynta ka ri ba long baroh 109bud pat s a u BhaichungBhutia uba la ioh banmihkhmat 107 sien.

“Nga kwah ban aikhublei ïa baroh ki ïa ki coachphutbol ki klob ïakhun ha kaISL kiba la ibit ban jied biangïa nga ban rah ïa kane kakhusnam, ngam lah ruh bankhlem da ai khublei ïa ki borba dei khmih ka klob, kiparalok ba nga ïalehkai lang,ki paidbah nongkyrshan kibaïai don ha syndah jong ngabad ai ïa ka jingkyrshan kabapura” la pynpaw u Chhetri.

Katba ka nam EmergingMen's Player of the Yearmynta ka kynti ka leit sha uAbdul Samad, bud pat sa kaDangmei Grace kaba la rah ïaka nam kum ka thei ïalehkaiba kynsai jong ka samoi.

Katba ka Jammu andKashmir Football Associa-tion ka la ioh ba kan rah ïa kakhusnam Best GrassrootsDevelopment Programme.

U R Venkates h kaTamilnadu u la ioh ba un rahïa ka nam referee ba kynsai.

La plie ïa ka Silver Jubilee Footballka Phudmuri Presbyterian HSS

2 sien hap kyntingïa ka pisa ha ka

ACC U-19

Na ka AFC yn pan jingbit ïa kabhah ïakhun AFC CL ki klob ISL

Shillong, Naitung 9: Ka AllIndia Football Federation kala shong ïa ka jingïalang jongka executive commit tee kajong ka hynne ka sng i hanongbah Delhi.

Ka mat kaba la ïakrennyngkong ha kane kajingïalang ka dei halor kajingkyrpad da ki klob ba larah ïa ka nam lahduh jong kalympung ïalehkai Indian Su-per League ban plie lad beitbeit noh ïa ki ba kin mihkhmatsha ka lympung ïakniehrung (qualifier) jong ka AFCChampions League.

Haba ïadei bad kane, kajingïalang ka exeutive com-mittee ka la shim pat ïa ka raiba ïa kane ka jingkyrpad naka liang ki klob ba ïakhun haka ISL yn sa phah sha ki borba dei khmih ka Asian Foot-

ball Confederation ba kinpdiang ïa kane ka jingdawaka jong ki.

Halor ka jingpyn-khrehban wanrah noh tang ïa kaweika lympung bah ïalehkai(league) ha ka ri, ka jingïalangba hynne ka sngi ka AIFF, kanthoh sha ka AFC ba kan phahïa ka kynhun ka jong kahapoh ka jingïalam ka jong uDato Windsor John, GeneralSecretary, As ian FootballConfederation ba kin wannaka bynta ban lum ïa kajingïalang ba kyrpang badbaroh kiba don bynta ha kaliang ban kynt iew ïa kaphutbol ha ka ri bad ruh ia kidkhot jong ka FSDL ba kin ïashong pyrkhat naka byntaban wanrah ïa ka rai kaba ïapdiang bad mynjur lang dabaroh.

Ka jing ïalang ka lawanrah ruh ïa ka kaiphodkaba la mih na ka jingïalangbad ki trai jong ki klob baïakhun ha ka lympungïalehkai jong ka I. League bala long ha ka 3 tarik mynta ubnai ha nongbah Delhi hakaba la don lang u Presidentka AIFF u Praful Patel, kakaiphod ba la wanrahhakhmat kane ka jingïalangka pynpaw ïa ka kyrwoh bala soi lang da ki trai ki klob I.League bad u Patel ïa kaba ladep ban pathai ruh sha ki ladpathai kubor jong ka ri.

Kumban shu -pynpawhangne ba kane ka jingïalangbad ki trai ki I. League Clubka dei kaba la dawa naduhshwa ba ka AIFF kan sdangïa ka lympung ïalehkai ka su-per cup

New Delhi , July: Ha kajingjia bym juh da kham jiako it, ka jingkynting ïa kapisa (toss) ha ka lympungïalehkai jong ka ACC U-19Eastern Region 2019 ba laïakhun hapdeng ka Nepalpyrshah ïa ka Hong Kong,la hap ban kynting pat ïa kahaduh arsien tang namar kadaw ba ha ka sien kyntingba nyngkong ka pisa khutiaha ka por ba ka hap hamadan ka la hap khlem demne thiah sha kano kano kaliang pynban ka neh beithapdeng.

Kane ka jing jia ka longha madan ïalehkai jong kaKinrara Oval Kuala Lumpur,Malaysia, kaba khlem dalah ban pynkyndih ïa barohkiba la shem bad iohi ïa kaneka jing jia. Haba phai sha kajing ïalehkai dei ka Nepalkaba la lah ba kan jop ïa kaneka jingïakhun da 6 wiket,had ien ba ka Hongkongkaba la wan ba kan t iednyngkong ka la lah ba kankamai 95 ron na ki 43.1 oberbad haba la wan ban beh ïakane ka thong, ka Nepal kala lah ba kan kot ïa ka ha ka16.1 ober hadien ba ka lahap noh tang saw wiket.

U Bah P.T Sawkmie MLA Mawlai Constituency ba dang pyllait paidbah ïa ki artylli kibol kum ka dak ka jingplie pyrda ïa ka lympung ïalehkai Inter School Football.

Shi llong , Naitung 9: Kumshi bynta jong kajingrakhe ïa ka SilverJub ilee ne ka jingdap 25snem jong ka s kul Phud-muri Pres byterian HigherSecondary School, hynneka sngi ka la ioh ban p liepyrda ïa ka jingïalehkaiphu tbol kaba la tip kumka Inter School FootballTournament ba lapyn ïalehkai ha Madan-Heh , Mawlai Phudmuri.

Kongsan ba la leitban plie ïa ka pyrda kaneka lympung ïalehkai dei uMLA Mawlai Con-

stituency Bah PT Saw-kmie, ryngkat ka jingdonlang ka Principal P.Rynjah, ki dkhot kaManaging Committee, kinonghikai, ki khynnahsku l bad kiwei.

Ha kane ka lympungïalehkai phutbol ki donbaroh 10 tylli ki s kul kibala poi sh im byn ta.

Ha ka jingïalehkaikaba sdang bad kabanyngkong jong ka sngi,ka Mawlai Pres byterianHSS, Iewrynghep ka lawan nadien ban pynliemïa ka Christ Church HSS,

Mawlai Syllaikariah da 3-1.

Ka Christ Church kala ioh ban thep nyngkongha ka kylla step bad kaMawlai Presby terian ka laioh ban pynphai pat da laikol ha ka kylla miet.

Ha ka jingïalehkaikaba ar pat ka SacredHeart Boys HSS ka lapynbam da 6-0 pyrshah ïaka Mawlai Christ ianSecondary School.

Ha ka jingïalehkaikaba lai bad bakhatduhjong ka sngi ka OM RoyMemorial HSS ruh kum ka

sku l kaba khlaiñ ka lapynbam lang da 6-0, habaïakhun pyrshah ïa kaUmrynjah SS.

Haba ai jingkrenshuwa ban sdang kajingïalehkai, u MLA u lakitbok bad ai khublei ïabaroh ki skul kiba la poishim bynta bad u lapynpaw ruh ïa kajingkmen ba u la ioh banïa don byn ta lang ha kaneka jingrakhe jong ka skul.

U la ai mynsiem ïa kikhynnah kiba ïalehkai bakin ïakhun naduh kamyns iem da ka akor kaburom bad ban treish itom, khnang ba kinkiew ha ka jing im ka jongki.

“Ka jingkiew jong kasku l, ka shong ha ki nonghikai,” ong u kongs an,kumta u kyntu ïa ki nonghikai ba kin long kiba t reishitom khnang ban lahban ïai kyntiew ïa ka s kulbad ruh ban pynroi ïa kapule ka dangle hapdengkiba bun ki khynnah badki khun samla kiba long kilawei jong ka ri.

Kane ka jing ïalehkaikan kut ha ka s ngiThohdieng jong ka taiew.

Hadien ba pynthut noh u slap

Yn dang bteng kajingïakhun ka India

pyrshah ïa ka New Zealandha ka sngi kaba bud

Manchester, July: Ka jingïakhun ïa ka semifinal ba nyngkonghapdeng ka India pyrshah ïa ka New Zealand, la rai ba ynbteng sha ka sngi kaba bud, hadien ba u slap u la wan banpynthut khlem da ailad ïa kane ka jingïakhun ba kan lah bakan jam shakhmat.

Ka khana jong kane ka jingïakhun ka long ba na ka liangka New Zealand hadien ba ka la jop ïa ka jingkynting pisa kala kam trai ba kan tied nyngkong bad ka la lah ba kan kamaitang 211 ron hadien ba ka la lap ba hap noh 5 wiket ha ka 46.1ober ha shwa ba ïa ka jingïalehkai yn pynsangeh noh ïa ka naka daw jong u slap.

Ha kaba sdang jong ka jingïakhun, ki nong kawang bolka India ba kynthup ïa u Jasprit Bumrah, BhuvaneshwarKumar, Chahal, Hardik Pandya bad u Ravindra Jadeja, ki lapynshitom jingmut bha ïa ki batsman jong ka New Zelandtad haduh ba kin da pynlong ïa ki ba kin hap ban da phikirbha ïa la ka rukom ïalehkai ka jong ki.

Tad haduh ba la rai ban pynangeh noh ïa kane ka jingïalehkai, kitei ki rang kawang bol jong ka India ki la ioh ba kinïa khur mar shi wiket.

Katba na ka liang ki batsman ka New Zealand, kiba la lahban ïa kamai kham bun ron ki long u Kane Williamson uba lalah ban kamai 67 ron na ki 137 tylli ki bol bad u Ross Taylor 67na ki 120 tylli ki bol.

Bynñiaw ki riew ieitkriket ba pynshong

ben ïa u ShamiNew Delhi, July: Kiba bunna ki riew paidbah ba ieid badsngewtynnad ïa ka kriket, kimlah ban khlem da pynpaw ïaka jingbynñiaw bad bitar ïaki bor pynïaid ka ri, hadienba ki la rai naka bynta banpynshong ben pynban ïa uMohammed Shami ha ka sngiba ka India ka la mih madanban ïakhun pyrshah ïa kaNew Zealand naka bynta kasemifinal ba nyngkong kaICC World Cup ba lapynsangeh noh pat ïa ka haManchester.

U Shami u la ioh bankhur 14 tylli ki wiket na ki sawsien ïalehkai ba u la ioh banmihkhmat ïa ka ri ha kane kalympung ïalehkai ba myntaka ICC World Cup, pynbanha ka jaka ka jong u, ki borpynïaid ki la sngewdei banpynrung da uwei na ki spin-ner ba la paw u YuzvendraChahal.

Kumban shupynkynmaw ba ha ka por baïakhun pyndep ïa ka leaguepyrshah ïa ka Sri Lanka,uShami um shim la ioh ïa kalad ban don bynta bad kakynhun ïalehkai.

Torak Kharpran

Buh thong ka tnat Sports banai jinghikai ïa ki khynnahhaduh 18 snem ka rta

Sunil Chhetri

Page 8: VOL. XXX (30) NO. 186 RNI REGD. NO. 70648/99 …Hamletson Dohling u la ïathuh ba ïa kitei ki jingtei kiba heh yn pynieng ha katei ka jaka kaba don kumba 3.5 akar ïa kaba la pyndonkam