vol. xxix (29) no. 208 rni regd. no. 70648/99 …ka la long shaba palat pud. ka jaitbynriew jong ngi...

9
VOL. XXIX (29) NO. 208 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 31 NAITUNG (JULY) SNGI HAT MAJAI (TUESDAY) 2018 www.mawphor.com Postal Regn. No. NE - 851. 8/- TYNGKA Hukum peitngor ka sorkar hadien ba duh rung kyrteng 40 lak ha ka NRC ka Assam 2 tarik yn hiar ka KHADC sha Mawthabah - Wahkaji Byrngem u CEM ban khang noh shisyndon ïa jingtreikam ka AMD Shillong, Naitung 30 : Ka Khasi Hills Autonomous District Council (KHADC) hapoh ka jingïalam jong u CEM, Bah HS Shylla ka la rai ban hiar sha Wahkaji bad Mawthabah ha ka 02tarik mynta u bnai ban ïohi markhmat halor ka jingkynnoh ba ka don ka jingkhlong beaiñ ïa u nuksa Uranium na kitei ki jaka. Bteng Sla 7 Tuklar sa ka sorkar halor u Uranium, bthah ïa ka DC ban pan jingshai na ka AMD Shillong, Naitung 30 : Ka sorkar jylla hynne ka sngi ka la bthah ïa ki bor distrik jong ka South West Khasi Hills ban pan jingpynshai na ka Atomic Mineral Directorate (AMD) halor ka jingleit khlong ïa u nuksa Uranium na ki bynta jong katei ka distrik. “Ngi la dep thah ïa ka Deputy Commissioner ba kan pan jingshai na ka AMD bad ruh na ka Uranium Corporation of India Limited (UCIL) halor katei ka bynta,” ong u Symbud Myntri Rangbah, Bah Prstone Tynsong haba kren bad ki lad pathai khubor hynne ka sngi. Da kaba kam ba ka sorkar kam tip ei ei halor katei ka jingkhlong ïa u nuksa Uranium, u Bah Prestone u la ong, “Ki la dei ban ïoh jingbit (NOC) shwa na ki bor distrik kumjuh na ka Bteng Sla 7 Lada pynwit ïa ka Lineage Bill, da u paidbah byrngem u CEM ban sei Shillong, Naitung 30 : Ka Khasi Hills Autonomous District Council (KHADC) ka la pynkhreh ban lum syndon da u paidbah jong ka rilum Khasi-Jaiñtia lada jia ba ka don kiba pyrshang ban khanglad ïa ka KHAD (Khasi Social Custom of Lineage) (Second amend- ment) Bill, 2018, ba kan long ka aiñ. Bteng Sla 7 Ka Ain Pynduh jait kmie ka KHADC Babu KularKhongjirem Tang ban ioh shong bha ha ka shuki CEM ruhym pat ioh, u CEM ka KHADC u ba mynta, I Bah H.S. Shylla I la pynkyndit hi thret kum ba iuh tdong bsein bad pynlyngngoh hi ngain ia ka jaitbynriew Khasi da kaba wan rah (Passed) syndon ia ka ain ba ki kynthei ne longkmie Khasi kiba shong kurim ia u bym dei Khasi (Non-Khasi) kin duh noh syndon ia ka jait kmie, kata mut ba kin duh noh ka jinglong riewlum (Tribal) ne kata kaba ki khot ka Schedule Tribe (ST). Kane ka ain thymmai la dap diang (sign) da u Governor kan wan rah la ki jong ki jingmyntoi (Advantages) bad kumjuh ruh ka jingduhnong (Disadvantages) ia ka jaitbynriew Khasi kum ka jaitbynriew ba ju ai jait kmie (Matrilineal society) bad kumjuh ruh kum ka jaitbynriew ba kyrpang tam (Identify) ha kane ka sla pyrthei baiar. Ngi iohi ba ka jaitbynriew jong ngi ka ba ju ai jait kmie (Matrilineal society) ka la sdang iaid bakla pynban katba nangiaid ki por ki sngi. Ka jingsdang lehmon bad iaid mon ka la long shaba palat pud. Ka jaitbynriew jong ngi kam dei shuh kaba ‘laitluid’ kum ha ki por mynshuwa hynrei mynta ka la kylla ‘laitlan’ noh pynban. Kim salia shuh ia la ka riti ka dustur, ka niam ka rukom, ka ktien ka thylliej, ka shongkha ka shongman, etc. leh katba mon, iaid ruh katba mon. Ka bor pyrkhat (Mind-set) bad ka dor jinglong briew Bteng Sla 7 Tam metïap pyut ki pulit Khliehriat na Ar Kilo Khliehriat Naitung 30 : Ki pulit jong ka Khliehriat PS,myn ha ka 24 tarik mynta u bnai ki la tam bad shimti noh ïa kawei ka metiap jong uwei u rangbah na shnong Ar Kilo(Lad Sutnga) bad ki la buh ha jaka buh met ïap ha Khliehriat CHC. Ki khubor pulit ki ïathuh ba ym lah shuh ba ithuh dur khmat namar ba katei ka met ïap ka la pyut palat. Lada don mano mano kiba wan ban shimti kin sngew bha ban phone ha u Number 8256960440 Kem ki pulit Khliehriat arngut ba sei tuh 19 lak na ATM Khliehriat Naitung 30 : Ki pulit jong ka Khliehriat Police Station ki la ioh ban kem noh ïa u bah Sanky Dkhar, 27 snem kyrta uba la poikha ha shnong Lumshnong bad u bah Wanri Shylla, 27 snem kyrta uba na ka shnong Lamyrsing, halor ka jingdonkti ha kaba sei tuh ïa ka pisa jong kawei ka long kmie kaba na ka shnong Rymbai. Kawei ka long kmie ba la tip kyrteng kum ka kong Iaidsuk Thoo, na ka shnong Rymbai, East Jaintia ha ka 13 tarik mynta u bnai ka la ujor da ka ejahar ha Khliehriat Police Station halor ka jing shah sei tuh ki pisa jong ka na ki ATM bapher bapher bad ka la ïathuh ruh ba kane ka jing shah sei tuh ka la sdang naduh ka 5 mynta u bnai tarik ter ter na ki ATM kiba don ha East Jaintia Hills bad East Khasi Hills. Na ka liang ki pulit ki ïathuh ruh ba dei lyngba ki CCTV kiba don ha kawei ka ATM jong ka SBI Thangskai la lap ksai bad bud dien ïa kawei ka maruti car bad la kem noh ïa u bah Sanky Dkhar uba ñiah ïa katei ka kali. La ong ruh ba hadien Dawa ki longkmie na u Lat ban nym soi ïa ka ain khang shongkha khleh Shillong: Shi kynhun ki longkmie bad ki seng kynthei na ka jylla, ki la phah ka jingthoh sha u Lat ka jylla, u Ganga Prasad ban kyntu ïa u ba um dei ban ai jingmynjur ïa ka amendment bill ba la mynjur da ka Khasi Hills Autonomous District Council (KHADC). “Ka KHAD (Khasi Social Custom of Lineage) (Second amendment) Bill, 2018, kadei ka bill tait shnong ïa ki kynthei Khasi”, la ong ka jingthoh na kane ka kynhun. Kiba la soi ïa kane ka jingthoh ki kynthup i Kong Theilin Phanbuh, Chairperson ka Meghalaya State Commission for Women, i Kong Meena Kharkongor, Chairperson ka State Commission for Protection of Child’s Rights, Kong Angela Rangad jong ka TUR, Kong Agnes Kharshiing, jong ka CSWO, nangta ki nongmihkhmat na ka North East Network (NEN), Bteng Sla 7 Mih noh ka Kong Pelcy na ka President BJP ban kyrshan UDP ha Ranikor Shillong, Naitung, 30: Ka Kong Pelcy Snaitang, kaba la shakri la saw snem kynthi kum ka President jong ka Mahila Morcha jong ka Bharatiya Janata Party (BJP) Meghalaya Pradesh, hynne ka lah sngi u Blei ka la phah ia ka shithi ban pynkut noh ia ka jingiadei bad kane ka Party. Ha kane ka shithi iehnohkam ba la phah sha u President ka BJP, Bteng Sla 7 Ka NRC ka Assam ka dang dei tang ka Draft : Rajnath Sei ka Congress da ka longkmie ban ïakhun pyrshah ïa u CM Bitar ki BLO bym pat ïoh lut ki jingsiew na ka tnad election haduh mynta Shillong: Ki Booths Level Officer (BLO)kiba long ki nongtrei kiba kham hakhmat na ka bynta ban pynïaid Ïa ki kam kiba ïadei bad ka election ha ka jylla, ki la pynpaw ka jingbitar kaba jur, namar haduh mynta kim pat ïoh lut ïa ki jingsiew ba ki la trei naduh kine ki snem baladep. Katkum ka jingïathuh ki BLO, la ong ba ka kam jong ki ka long naduh ka snem 2017, ha kaba ki la trei na ka bynta ka Summary Revision naduh u Risaw ka snem 2017 haduh ka 15 tarik u Nohprah 2017. Nangta na ka bynta ka Mission United ha u Jylliew ka snem 2017. Ka Voters Day jong ka snem 2018 ruh kumjuh. “Baroh kine ki kam ngi lah dep lut, hynrei ka jingsiew pat ym pat dep”, la ong katto katne ki BLO kiba la ïakynduh bad u Mawphor. Kine ki la pynpaw ruh ba ka sorkar lyngba ka tnad election ka la leh shiliang khmat, namar ïa ki kynhun ne ki briew kiba pynlong ïa ki prokram Bteng Sla 7 Kyntu sa ka KSU ïaka JHADC ban wanrah ïaki aiñ ba ïadei bad ka shongkha khleh Jowai, Naitung 30: Ka Khasi Student Union (KSU) kala kyntu ïa u Chief Executive Member (CEM), Jaiñtia Hills Autonomous District Council (JHADC) u Ma MB Rymbai ban wanrah ïaka aiñ kiba ïasyriem bad kaba wanrah ka Khasi Hills Autonomous District Council (KHADC) kaba la tip kum ka Khasi Social & Custom of Lineage Act Amendment Bill 2018 ban teh lakam ïaka jingshong kha khleh ki kynthei Khasi-Jaiñtia U Ohibait Dkhar, President KSU, Jaiñtia Hills District, ula ong ba da ka jingwanrah bad pyntreikam ïa kum kine ki aiñ ban ym khein Khasi-Pnar ïaki kynthei ba ïoh lok bar jylla lem bad ki khun jong ki bad ban pynduh ïaka Schedule Tribe (ST) kan ïarap Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Kumba 300 ngut ki nongbylla bar jylla kem ka HYC na Polo Shillong: Ka HYC, Shillong City ha ka sngi nyngkong, ka la leit khynra ïa ki artylli ki jaka trei kiba don ha Polo bad ba kine ki jaka trei, ka la ïoh ban bat haduh kumba 300 ngut ki Bteng Sla 7 Pyrshah ka KSU ïa ka Signboard ka NHAI ba thoh Cherrapunjee Nongpoh, Naitung 30: Ka KSU ka la pyrshahjur ïa kawei na ka Signboard jong ka National Highway Authority of India (MHAI) kaba la pynïeng ha Jorobat bad ka jingpyrshah ka KSU ka dei halor ka nongrim ba ka NHAI ha ka jaka ba kan thoh Sohra ka kyrteng ba shisha, hynrei ka NHAI ka la thoh da ka Kyntien Cherrapunjee kaba la shu jer kyrteng naduh ka por ka jingsynshar ki Phareng. Halor kane ka jingpyrshah ka KSU ïa katei ka Singboard, ka KSU, Northern Border Area hynnin ka sngi ka la leit kynduh syndon ïa ka Deputy Commissioner ka Ri Bhoi bad aiti ryngkat ka Dorkhas ba dawa pyndam ïa katei ka kyntien Cherrapunjee bad dei ban buh da ka kyrteng Sohra. U Publicity Secretar ka KSU, North Khasi Hills District, u Samla Lezter Nongbet, haba kren bad ki Nongthoh khubor, u la ong ba ka NHAI ym tang ba ka Angnud ka Sorkar ban pyndonkam ïaka technology ban pynsted ïaka jingtreikam: James Jowai, Naitung 30: U Myntri ka Kam Pohïing ka Jylla u James PK Sangma ula ong ba ka sorkar ka angnud ban pyndonkam ïaka technology kaba ïadei bad ka juk mynta ha baroh kiliang ban pynbha bad pynsted ïaka jingtreikam ka sorkar. “Ka Sorkar ka kwah ban pyndonkam ïaka technology ban pynthymmai ïaka rukom treikam jong ka bad ban wanrah ka jingïajan Bteng Sla 7 Bteng Sla 7 Dawa ban kem bad pynshitom ka LYWA ïa ki nongtrei ka UCIL bad AMD Sngew tikna lypa ka NPP ban jop ha Ranikor bad South Tura Shillong, Naitung 30 : Ka National Peoples Party (NPP) ka la pynpaw ïa ka jingsngewskhem bad sngew tikna ba kan jop beit na baroh ar tylli ki constituency, kata ka Ranikor bad South Tura kiban leit sha ka bye- election ha ka 23tarik u Nailar mynta u snem. “Ngi ap sa tang ka 27 tarik, ka sngi ñiew vote. Shu peit beit ha katei ka sngi,” ong u MLA ka NPP Bah Prestone Tynsong ba dei ruh u Symbud Myntri Rangbah ka Jylla haba kren bad ki lad pathai khubor. Katkum ka jingong jong u, ka NPP ka la tikna lypa ba kan jop beit na Ranikor ban aireng da u Bah MM Danggo, MLA barim ka Congress kumjuh u Conrad K Sangma uban aireng na South Tura constituency. Halor ka jingkylli, u Bah Prestone u la ong ruh ba ka jingpynbna ai tiket ïa kitei ki arngut Bteng Sla 7 Ki bar ri ba la duh ban rung kyrteng ki nongshongshnong ka Assam/ U Bah HS Shylla hadien ba la ïakynduh ïa ki heh sorkar/ Ka Kong Pelcy Snaitang ryngkat ki nongbud jong ka, kiba la mih noh na ka Seng BJP/ Ka jingïalang ki MDC ka KHADC/ Ki nongbylla bar jylla ba khlem don Labour License ba la kem da ka HYC na Polo/ U James Sangma haba plie ïaka e- Prison Software bad ka Meghalaya Prisons Website ha District Jail Jowai/ Shillong, Naitung 30 : Hadien ba la pyllait ïa ka list jong ka National Regis- tration of Citizens (NRC) ha Assam ka sorkar jylla ka la hukum ïa baroh ki bor synshar district ba kin long kiba peitngor bha khnang ban nym don kiba ïoh rung beaiñ sha ka jylla namar ki don haduh 40.07 lak ngut ki nong shong shnong ha Assam ki bym rung ha ka list jongka NRC. “ Ngi la bthah ïa ki bor synshar district ba kin long kiba peitngor bha khnang ba ki nongshong shnong beaiñ ha Assam kin nym ïoh wan rung sha ka jylla. Ngi donkam ban pynkhlaiñ bha ka jingpeitngor namar kan don beit ka jingpyrshang jong kito ki bym ïoh rung ha ka list jongka NRC ha Assam ban ïoh wan Bteng Sla 5 Shillong, Naitung 30 : Mynta ka sngi la pynmih ïa ka thup kyrteng jong ka NRC ha ka jylla Assam. bad kane kadei tang ka draft bad ym ka NRC ba khatduh ong u myntri kam pohïing ka ri u Rajnath Singh.. Baroh kin ïoh pura ïa ka lad ban ujor/ pyrshah katkum ka kyndon ha ka aiñ. Tang hadien ba la lah ban pynbeit ïa ki jingkam bad ki jingpyrshah, yn sa pynmih ïa ka NRC ba khatduh. Ki don katto katne ki briew kiba pyrshang ban wanrah jingtieng. “ Nga kwah ban pynthikna ïa baroh Bteng Sla 5 Shillong, Naitung 30 : Ka Congress ka la sei da ka longkmie na South Tura Constituency ban ïa khun pyrshah ïa u Myntri Rangbah ka jylla ha kane ka Bye Election ban long ha ka 23 tarik u Nailar 2018. Ka Election Commit- tee jongka Congress ka la pynskhem ïa ka kyrteng jongka Charlotte W Momin ban ïa aireng ïa u Myntri Rangbah u Conrad K Sangma. La ïathuh ba dei tang ma ka hi kaba thep kyrteng na ka Congress ban ïakhun ïa katei ka Bye Election. Ïa ka kyrteng jongka yn sa phah sha ka AICC ban ai ka jingpynskhem da u Presi- dent, ïathuh u President ka MPCC u Dr Celestine Shillong, Naitung 30: Ka LYWA ka kwah ban pynshai hangne ba tang ka NOC na ka kur Sangriang ka long ka ba beaiñ namar dei tang ka jingleh donbor, thombor, ka jing ibeiñ, niewbeiñ bad ka jing iuhroit jong ka UCIL bad AMD ïaka riti dustur jong u Khasi. Katkum ka riti dustur pynïaid shnong pynïaid hima jong u Khasi ka NOC na u Rangbah shnong ka dei ban wanrah ha poh ka ex- ecutive dorbar jong u Syiem bad sa haka KHADC ban bishar bniah bin pa bin ïa ka lait ka let ka wit ka wa. Te khnang ban nym sah ha ka umdum bad ka jing artatien jong ki khun ka Bri u hynniewtrep ka UCIL bad ka AMD ki dei ban pynshai paidbah mano bad mynno la ai NOC u Rangbah Shnong, U Syiem Hima Bteng Sla 5 Bteng Sla 5

Upload: others

Post on 20-Mar-2020

68 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: VOL. XXIX (29) NO. 208 RNI REGD. NO. 70648/99 …ka la long shaba palat pud. Ka jaitbynriew jong ngi kam dei shuh kaba ‘laitluid’ kum ha ki por mynshuwa hynrei mynta ka la kylla

VOL. XXIX (29) NO. 208 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 31 NAITUNG (JULY) SNGI HAT MAJAI (TUESDAY) 2018 www.mawphor.com Postal Regn. No. NE - 851. 8/- TYNGKA

Hukum peitngor ka sorkar hadien ba duhrung kyrteng 40 lak ha ka NRC ka Assam

2 tarik yn hiar ka KHADC sha Mawthabah - Wahkaji

Byrngem u CEM ban khang nohshisyndon ïa jingtreikam ka AMDShillong, Naitung 30 : KaKhasi Hills AutonomousDistrict Council (KHADC)hapoh ka jingïalam jong uCEM, Bah HS Shylla ka larai ban hiar sha Wahkaji badMawthabah ha ka 02tarikmynta u bnai ban ïohimarkhmat halor kajingkynnoh ba ka don kajingkhlong beaiñ ïa u nuksaUranium na kitei ki jaka.

Bteng Sla 7

Tuklar sa ka sorkar halor u Uranium, bthahïa ka DC ban pan jingshai na ka AMDShillong, Naitung 30 : Ka sorkar jylla hynneka sngi ka la bthah ïa ki bor distrik jong kaSouth West Khasi Hills ban pan jingpynshaina ka Atomic Mineral Directorate (AMD)halor ka jingleit khlong ïa u nuksa Uraniumna ki bynta jong katei ka distrik.

“Ngi la dep thah ïa ka DeputyCommissioner ba kan pan jingshai na kaAMD bad ruh na ka Uranium Corporation

of India Limited (UCIL) halor katei kabynta,” ong u Symbud Myntri Rangbah,Bah Prstone Tynsong haba kren bad ki ladpathai khubor hynne ka sngi.

Da kaba kam ba ka sorkar kam tip eiei halor katei ka jingkhlong ïa u nuksaUranium, u Bah Prestone u la ong, “Ki ladei ban ïoh jingbit (NOC) shwa na ki bordistrik kumjuh na ka Bteng Sla 7

Lada pynwit ïa ka Lineage Bill, da upaidbah byrngem u CEM ban sei

Shillong, Naitung 30 :Ka Khasi HillsAutonomous Distr ictCouncil (KHADC) ka lapynkhreh ban lum syndonda u paidbah jong ka rilumKhasi-Jaiñtia lada jia ba kadon kiba pyrshang bankhanglad ïa ka KHAD(Khasi Social Custom ofLineage) (Second amend-ment) Bill, 2018, ba kanlong ka aiñ.

Bteng Sla 7

Ka Ain Pynduh jait kmie ka KHADCBabu KularKhongjirem

Tang ban ioh shong bha ha kashuki CEM ruhym pat ioh, u CEM kaKHADC u ba mynta, I Bah H.S.Shylla I la pynkyndit hi thret kum baiuh tdong bsein bad pynlyngngoh hingain ia ka jaitbynriew Khasi da kabawan rah (Passed) syndon ia ka ain baki kynthei ne longkmie Khasi kibashong kurim ia u bym dei Khasi(Non-Khasi) kin duh noh syndon iaka jait kmie, kata mut ba kin duh noh

ka jinglong riewlum (Tribal) ne katakaba ki khot ka Schedule Tribe (ST).

Kane ka ain thymmai la dap diang(sign) da u Governor kan wan rah la kijong ki jingmyntoi (Advantages) badkumjuh ruh ka jingduhnong(Disadvantages) ia ka jaitbynriewKhasi kum ka jaitbynriew ba ju ai jaitkmie (Matrilineal society) badkumjuh ruh kum ka jaitbynriew bakyrpang tam (Identify) ha kane ka slapyrthei baiar.

Ngi iohi ba ka jaitbynriew jong ngika ba ju ai jait kmie (Matrilineal

society) ka la sdang iaid baklapynban katba nangiaid ki por ki sngi.Ka jingsdang lehmon bad iaid monka la long shaba palat pud. Kajaitbynriew jong ngi kam dei shuhkaba ‘laitluid’ kum ha ki pormynshuwa hynrei mynta ka la kylla‘laitlan’ noh pynban. Kim salia shuhia la ka riti ka dustur, ka niam karukom, ka ktien ka thylliej, kashongkha ka shongman, etc. lehkatba mon, iaid ruh katba mon. Kabor pyrkhat (Mind-set) bad ka dorjinglong briew Bteng Sla 7

Tam metïap pyutki pulit Khliehriat

na Ar KiloKhliehriat Naitung 30 :Ki pulit jong ka KhliehriatPS,myn ha ka 24 tarikmynta u bnai ki la tam badshimti noh ïa kawei kametiap jong uwei u rangbahna shnong Ar Kilo(LadSutnga) bad ki la buh hajaka buh met ïap haKhliehriat CHC.

Ki khubor pulit kiïathuh ba ym lah shuh baithuh dur khmat namar bakatei ka met ïap ka la pyutpalat. Lada don mano manokiba wan ban shimti kinsngew bha ban phone ha uNumber 8256960440

Kem ki pulitKhliehriat

arngut ba sei tuh19 lak na ATM

Khliehriat Naitung 30 :Ki pulit jong ka KhliehriatPolice Station ki la ioh bankem noh ïa u bah SankyDkhar, 27 snem kyrta ubala poikha ha shnongLumshnong bad u bahWanri Shylla, 27 snemkyrta uba na ka shnongLamyrsing, halor kajingdonkti ha kaba sei tuhïa ka pisa jong kawei kalong kmie kaba na kashnong Rymbai.

Kawei ka long kmie bala tip kyrteng kum ka kongIaidsuk Thoo, na ka shnongRymbai, East Jaintia ha ka13 tarik mynta u bnai ka laujor da ka ejahar haKhliehriat Police Stationhalor ka jing shah sei tuh kipisa jong ka na ki ATMbapher bapher bad ka laïathuh ruh ba kane ka jingshah sei tuh ka la sdangnaduh ka 5 mynta u bnaitarik ter ter na ki ATM kibadon ha East Jaintia Hillsbad East Khasi Hills.

Na ka liang ki pulit kiïathuh ruh ba dei lyngba kiCCTV kiba don ha kawei kaATM jong ka SBI Thangskaila lap ksai bad bud dien ïakawei ka maruti car bad lakem noh ïa u bah SankyDkhar uba ñiah ïa katei kakali. La ong ruh ba hadien

Dawa ki longkmie na u Lat ban nymsoi ïa ka ain khang shongkha khlehShillong: Shi kynhun ki longkmie bad ki sengkynthei na ka jylla, ki la phah ka jingthoh shau Lat ka jylla, u Ganga Prasad ban kyntu ïa uba um dei ban ai jingmynjur ïa ka amendmentbill ba la mynjur da ka Khasi HillsAutonomous District Council (KHADC).

“Ka KHAD (Khasi Social Custom ofLineage) (Second amendment) Bill, 2018,kadei ka bill tait shnong ïa ki kynthei Khasi”,la ong ka jingthoh na kane ka kynhun.

Kiba la soi ïa kane ka jingthoh kikynthup i Kong Theilin Phanbuh,Chairperson ka Meghalaya StateCommission for Women, i Kong MeenaKharkongor, Chairperson ka StateCommission for Protection of Child’sRights, Kong Angela Rangad jong ka TUR,Kong Agnes Kharshiing, jong ka CSWO,nangta ki nongmihkhmat na ka North EastNetwork (NEN), Bteng Sla 7

Mih noh ka Kong Pelcy na ka PresidentBJP ban kyrshan UDP ha Ranikor

Shillong, Naitung, 30: KaKong Pelcy Snaitang, kabala shakri la saw snemkynthi kum ka Presidentjong ka Mahila Morchajong ka Bharatiya JanataParty (BJP) MeghalayaPradesh, hynne ka lah sngiu Blei ka la phah ia ka shithiban pynkut noh ia kajingiadei bad kane ka Party.

Ha kane ka shithiiehnohkam ba la phah sha uPresident ka BJP,

Bteng Sla 7

Ka NRC ka Assamka dang dei tangka Draft : Rajnath

Sei ka Congressda ka longkmie

ban ïakhunpyrshah ïa u CM

Bitar ki BLO bym pat ïoh lut ki jingsiewna ka tnad election haduh myntaShillong: Ki Booths Level Officer(BLO)kiba long ki nongtrei kiba khamhakhmat na ka bynta ban pynïaid Ïa ki kamkiba ïadei bad ka election ha ka jylla, ki lapynpaw ka jingbitar kaba jur, namar haduhmynta kim pat ïoh lut ïa ki jingsiew ba kila trei naduh kine ki snem baladep.

Katkum ka jingïathuh ki BLO, la ongba ka kam jong ki ka long naduh ka snem2017, ha kaba ki la trei na ka bynta kaSummary Revision naduh u Risaw ka snem

2017 haduh ka 15 tarik u Nohprah 2017.Nangta na ka bynta ka Mission United ha uJylliew ka snem 2017. Ka Voters Day jongka snem 2018 ruh kumjuh. “Baroh kine kikam ngi lah dep lut, hynrei ka jingsiew patym pat dep”, la ong katto katne ki BLO kibala ïakynduh bad u Mawphor.

Kine ki la pynpaw ruh ba ka sorkarlyngba ka tnad election ka la leh shiliangkhmat, namar ïa ki kynhun ne ki briew kibapynlong ïa ki prokram Bteng Sla 7

Kyntu sa ka KSU ïaka JHADC ban wanrahïaki aiñ ba ïadei bad ka shongkha khlehJowai, Naitung 30: Ka Khasi StudentUnion (KSU) kala kyntu ïa u ChiefExecutive Member (CEM), Jaiñtia HillsAutonomous District Council (JHADC)u Ma MB Rymbai ban wanrah ïaka aiñ kibaïasyriem bad kaba wanrah ka Khasi HillsAutonomous District Council (KHADC)kaba la tip kum ka Khasi Social & Customof Lineage Act Amendment Bill 2018 ban

teh lakam ïaka jingshong kha khleh kikynthei Khasi-Jaiñtia

U Ohibait Dkhar, President KSU,Jaiñtia Hills District, ula ong ba da kajingwanrah bad pyntreikam ïa kum kine kiaiñ ban ym khein Khasi-Pnar ïaki kyntheiba ïoh lok bar jylla lem bad ki khun jongki bad ban pynduh ïaka Schedule Tribe(ST) kan ïarap Bteng Sla 7 Bteng Sla 7

Kumba 300 ngut ki nongbyllabar jylla kem ka HYC na Polo

Shillong: Ka HYC,Shillong City ha ka snginyngkong, ka la leit khynraïa ki artylli ki jaka trei kiba

don ha Polo bad ba kine kijaka trei, ka la ïoh ban bathaduh kumba 300 ngut ki

Bteng Sla 7

Pyrshah ka KSU ïa kaSignboard ka NHAI ba

thoh CherrapunjeeNongpoh, Naitung 30: KaKSU ka la pyrshahjur ïakawei na ka Signboard jongka National HighwayAuthority of India (MHAI)kaba la pynïeng ha Jorobatbad ka jingpyrshah ka KSUka dei halor ka nongrim baka NHAI ha ka jaka ba kanthoh Sohra ka kyrteng bashisha, hynrei ka NHAI kala thoh da ka KyntienCherrapunjee kaba la shujer kyrteng naduh ka por kajingsynshar ki Phareng.

Halor kane kajingpyrshah ka KSU ïa kateika Singboard, ka KSU,

Northern Border Areahynnin ka sngi ka la leitkynduh syndon ïa kaDeputy Commissioner kaRi Bhoi bad aiti ryngkat kaDorkhas ba dawa pyndamïa katei ka kyntienCherrapunjee bad dei banbuh da ka kyrteng Sohra.

U Publicity Secretar kaKSU, North Khasi HillsDistrict, u Samla LezterNongbet, haba kren bad kiNongthoh khubor, u la ongba ka NHAI ym tang ba ka

Angnud ka Sorkar ban pyndonkam ïakatechnology ban pynsted ïaka jingtreikam: James

Jowai, Naitung 30: UMyntri ka Kam Pohïing kaJylla u James PK Sangmaula ong ba ka sorkar kaangnud ban pyndonkamïaka technology kaba ïadeibad ka juk mynta ha barohkiliang ban pynbha badpynsted ïaka jingtreikamka sorkar. “Ka Sorkar kakwah ban pyndonkam ïakatechnology banpynthymmai ïaka rukomtreikam jong ka bad banwanrah ka jingïajan

Bteng Sla 7 Bteng Sla 7

Dawa ban kem badpynshitom ka LYWA ïa ki

nongtrei ka UCIL bad AMD

Sngew tikna lypa ka NPP banjop ha Ranikor bad South TuraShillong, Naitung 30 : Ka National Peoples Party(NPP) ka la pynpaw ïa ka jingsngewskhem bad sngewtikna ba kan jop beit na baroh ar tylli ki constituency,kata ka Ranikor bad South Tura kiban leit sha ka bye-election ha ka 23tarik u Nailar mynta u snem.

“Ngi ap sa tang ka 27 tarik, ka sngi ñiew vote. Shupeit beit ha katei ka sngi,” ong u MLA ka NPP BahPrestone Tynsong ba dei ruh u Symbud Myntri Rangbahka Jylla haba kren bad ki lad pathai khubor.

Katkum ka jingong jong u, ka NPP ka la tikna lypa bakan jop beit na Ranikor ban aireng da u Bah MM Danggo,MLA barim ka Congress kumjuh u Conrad K Sangma ubanaireng na South Tura constituency.

Halor ka jingkylli, u Bah Prestone u la ong ruh ba kajingpynbna ai tiket ïa kitei ki arngut Bteng Sla 7

Ki bar ri ba la duh ban rung kyrteng ki nongshongshnong ka Assam/

U Bah HS Shylla hadien ba la ïakynduh ïa ki heh sorkar/

Ka Kong Pelcy Snaitang ryngkat ki nongbud jong ka,kiba la mih noh na ka Seng BJP/

Ka jingïalang ki MDC ka KHADC/

Ki nongbylla bar jylla ba khlem don Labour License ba lakem da ka HYC na Polo/

U James Sangma haba plie ïaka e- Prison Software badka Meghalaya Prisons Website ha District Jail Jowai/

Shillong, Naitung 30 : Hadien ba lapyllait ïa ka list jong ka National Regis-tration of Citizens (NRC) ha Assam kasorkar jylla ka la hukum ïa baroh ki borsynshar district ba kin long kiba peitngorbha khnang ban nym don kiba ïoh rungbeaiñ sha ka jylla namar ki don haduh40.07 lak ngut ki nong shong shnong haAssam ki bym rung ha ka list jongka NRC.

“ Ngi la bthah ïa ki bor synshar districtba kin long kiba peitngor bha khnang ba kinongshong shnong beaiñ ha Assam kinnym ïoh wan rung sha ka jylla. Ngi donkamban pynkhlaiñ bha ka jingpeitngor namarkan don beit ka jingpyrshang jong kito kibym ïoh rung ha ka list jongka NRC haAssam ban ïoh wan Bteng Sla 5

Shillong, Naitung 30 :Mynta ka sngi la pynmih ïaka thup kyrteng jong kaNRC ha ka jylla Assam. badkane kadei tang ka draft badym ka NRC ba khatduh ongu myntri kam pohïing ka riu Rajnath Singh..

Baroh kin ïoh pura ïaka lad ban ujor/ pyrshahkatkum ka kyndon ha kaaiñ. Tang hadien ba la lahban pynbeit ïa ki jingkambad ki jingpyrshah, yn sapynmih ïa ka NRC bakhatduh.

Ki don katto katne kibriew kiba pyrshang banwanrah jingtieng. “ Ngakwah ban pynthikna ïa baroh

Bteng Sla 5

Shillong, Naitung 30 : KaCongress ka la sei da kalongkmie na South TuraConstituency ban ïa khunpyrshah ïa u MyntriRangbah ka jylla ha kane kaBye Election ban long haka 23 tarik u Nailar 2018.

Ka Election Commit-tee jongka Congress kal a pyn skh em ï a kakyrteng jongka CharlotteW Momin ban ïa airengïa u Myntri Rangbah uConrad K Sangma.

La ïathuh ba dei tangma ka h i ka ba t hepkyrteng na ka Congressban ïakhun ïa katei ka ByeElection. Ïa ka kyrtengjongka yn sa phah sha kaAICC ba n a i kajingpynskhem da u Presi-dent, ïathuh u Presidentka MPCC u Dr Celestine

Shillong, Naitung 30: KaLYWA ka kwah ban pynshaihangne ba tang ka NOC naka kur Sangriang ka long kaba beaiñ namar dei tang kajingleh donbor, thombor,ka jing ibeiñ, niewbeiñ badka jing iuhroit jong kaUCIL bad AMD ïaka ritidustur jong u Khasi.Katkum ka r iti dusturpynïaid shnong pynïaidhima jong u Khasi ka NOCna u Rangbah shnong ka dei

ban wanrah ha poh ka ex-ecutive dorbar jong uSyiem bad sa haka KHADCban bishar bniah bin pa binïa ka lait ka let ka wit ka wa.

Te khnang ban nym sahha ka umdum bad ka jingartatien jong ki khun ka Briu hynniewtrep ka UCIL badka AMD ki dei ban pynshaipaidbah mano bad mynnola ai NOC u RangbahShnong, U Syiem Hima

Bteng Sla 5

Bteng Sla 5

Page 2: VOL. XXIX (29) NO. 208 RNI REGD. NO. 70648/99 …ka la long shaba palat pud. Ka jaitbynriew jong ngi kam dei shuh kaba ‘laitluid’ kum ha ki por mynshuwa hynrei mynta ka la kylla

31 TARIK NAITUNG (JULY), 2018 MAWPHOR SLA 7

KHLAD NOH I BAHPETER LYNGDOH

MAWPHLANGI Bah Peter LyngdohMawphlang iba trei ha FireService bad ba shong ba sahha Langkyrding Mihngi,Block -5, i la khlad noh haka 29-07-2018. Kajingleit ontep ïa i kan longha ka 31-07-2018 ha kapor 2:00 baje nohphai sngiha u Lumjingtep jong kaBelfonte.

"La 02tarik Nailar ngin hiar sha Mawthabah badWahkaji bad lada ngi lap ba Atomic Mineral Directorate(AMD) ka khlong beaiñ ïa u Uranium khlem da ïoh jingbit,ngi lah wat ban khang syndon ïa ka jingtreikam jong kaAMD," ong u Bah HS Shylla haba kren bad ki lad pathaikhubor. U la ong ruh ba ka jingleit jurip markhmat ha ka02tarik ka long ban ïohi kaei ba ka AMD ka la leh hangteibad kiei ki kam ba ka la ïaid shakhmat.

"Ngi la dep rai ba ym donkam Uranium, ka mut beitym donkam Uranium, kata kadei ka rai ba khatduh," u labynrap biang

Da kaba ïaroh ïa ka sienjam ba la shim da u ExecutiveMember ka tnad Land, Mines bad Minerals, Bah LatiplangKharkongor, na ka liang u CEM u la ong ruh ba mynta kidang ap ruh ïa ka jubab na ka AMD halor katei ka bynta.

U CEM u la ong ruh ba ka AMD ka la ïaid lait lut ymtang ïa ka KHADC hynrei ka la ïaid lait wat na ka sorkarjylla. "Mynta ka AMD ka la ïaid lyngba ka tnad PublicHealth Engineering (PHE) bad buhrieh ïalade ha kajingksam um."

Ym tang katta, u Bah Shylla u ong ruh ba ka AMD kala ïaid lait wat ïa ka tnad jong ka sorkar pdeng kaba la depkular ban ym khlong ïa u Uranium na kane ka jylla.

Shuh shuh u la ong ruh ba katei ka jingleh jong kaAMD ka wanrah ïa ka jingkhihwin bad ki jingjïa kiba ktahïa ka suk ka saiñ. U la ong ruh ba ki samla ki la dep pynpawba ki long kiba kloi ban aiti ïa la ka jingim na ka byntaban khanglad khlong Uranium. Kumta, kum u CEM u kwahba ïa kine baroh ki jingkhihwin dei ban khang shi syndon.

Dang shisngi mynshwa, u EM ka tnad Mines andMinerals u la dep ban byrngem ba un leh da kaba tyngehpyrshah ïa ka tnad AMD lada ka Council ka lap ba ka lashu leh donbor ban khlong ïa u nuksa Uranium na kateika thaiñ khlem da ïoh ïa ki jingbit ne No ObjectionCertificate (NOC) na ka KHADC.

Lah ban kdew hangne ba ki la don bun tylli bha kikali jong ka tnad AMD kiba la julor na ka jingshah thangha ki kynhun bym ithuh ha kine ki khyndiat sngi ha kibynta jong ka South West Khasi Hills hadien ba ka ishuUranium ka la khie im biang ha katei ka thaiñ.

Byrngem u CEM ban khang noh

KHADC hynrei imat ki la kam ba ki la ïoh jingbit na kitrai jaka.” Ha kane ka sngi, u Symbud Myntri Rangbah ula ong ba ka sorkar jylla ka kren da kaba shai ba kan ymailad ban khlong ïa utei u marpoh khyndew.

Nalorkata, u la ong ruh ba tad haduh mynta kam patdon satïa kano kano ka jingpyntip na ka sorkar pdeng shaka sorkar jylla halor katei ka bynta.

Halor ka jingkynnoh ba ka AMD ka pyndonkam hakyrteng ka tnad PHE ban leh ïa kitei ki kam khlong ïa unuksa Uranium, u Symbud Myntri Rangbah u la ong ruhba ka sorkar kam pat ïoh jingtit satia halor katei ka bynta.Hynrei u la ong pat ba lada ki wan ha kata ka rukom kinym lah satia ban pdiang.

Lah ban kdew hangne ba katei ka ishu khlong nuksaUranium ka la paw pyrthei biang hadien ka jingshah thang kikali jong ka AMD ha ka kynhun jong ki briew bym lah banithuh dang shen ha ki bynta jong ka Wahkaji bad Mawthabah.

Ha katei ka jingjia, katei ka kynhun ka la leit ruh banpynjulor ïa ka ophis treikam jong ka AMD kaba la wanrah ruhïa ka jingmynsaw jong ki lai ngut ki nongtrei jong ka AMD.

Tuklar sa ka sorkar halor u Uranium

"Ngin lum da ka jingïalang jong baroh ki paidbah kaRilum Khasi - Jaiñtia lada don kiba pyrshang ban pynthutïa katei ka Bill ba kan long ka aiñ," ong u Chief ExecutiveMember ka KHADC, Bah HS Shylla haba kren bad ki ladpathai khubor hadien ka jingïakynduh ïa u Symbud MyntriRangbah ka Jylla, Bah Prestone Tynsong ha ka sngiNyngkong jong ka taiew.

Ha katei ka sngi, u CEM u la ïalam ruh ïa ka kynhunjong ki MDC kiba don Khasi Hills Democratic Alliancekaba ïalam ïa ka bor synshar ha KHADC, ha kaba ki la aitiruh ïa ka Bill ha u Symbud Myntri Rangbah ryngkat kajingkyrpad ïa ka sorkar ba kan tuklar lang halor katei ka bynta.

"U (Symbud Myntri Rangbah) u la kular ïangi ba kasorkar jylla kan bishar bniah ïa kane ka Bill bad ngi ladep ruh ban kyrpad ïa u ba un shimkhia ban pynstet ïa kakam khnang ba katei ka Bill kan ïoh noh khamkloi ïa kajingmynjur jong u Lat," bynrap biang u CEM.

Ha kajuh ka por ula ong ruh ba ki la kyrpad ïa kasorkar jylla ba kan kdew ïa kino kino ki jingduna kibadon ha katei ka Bill, khnang ba ka Council kan lah banpynbeit noh mardor.

Halor ka jingkylli ïoh ka sorkar ka pynslem ïa katei kaBIll da kaba phah ïa ka sha ka sorkar pdeng ban bishar bniahkumba ka la leh ïa ka Village Adminstration Bill, na ka liangu CEM ula ong, "Kim lah ban leh kumta namar kane ka Billka donkam shisha ban ïoh ïa ka jingmynjur ban ïada ïa kahok bad ka jinglong tynrai jong ki trai muluk trai jaka."

Da kaba kam ruh ba ka Bill ka wan ha ka por kababiang khamtam haba ka sorkar Assam ka pynkhreh banpyllait ïa ka Draft National Register of Citizens (NRC),u Bah Shylla u la ong ba khlem artatien ki briew ba nabarkin sa pyrshang ban ïoh rung sha kane ka jylla hynrei kaneka Bill kan long ka stieh ïada lada ka ïoh ban long ka aiñ.

"Ngin sa pyrshang ban buddien ïa ka rukom treikamjong ki Rangbah Shnong ruh, bad lada ngi lap ba ki donktiban ai pathar ïa ki Residential Certificate sha ki briew badon jingartatien, khlem artatien ngin sa leh ïa kabadonkam wat ban weng noh ïa ki na ka kam RangbahShnong," u la ong.

U la kyntait ruh ïa ka jingkam jong kito kiba don haka Liang Pyrshah ba katei ka Bill ka long pyrshah ïa kilongkmie Khasi. "Ngi don ka hok ban ïada ïa ka tynraijinglong Khasi bad ïa ka Jaidbynriew. Kumta ym don manomano ruh ba lah ban wit ha lynti."

Nalorkata, u ong ba lada ki samla ki kieng atiar kikynnoh ba ka long kaba bakla hynrei haba wat haba kipyrshang pat ban wanrah ïa ka aiñ ban ïada ïa kaJaidbynriew, hynrei dang don kiba ïai bteng ban kynnohba ka long kaba bakla. Kumta, kum u CEM u ong ba kaneka long ka bym lah satia ban pdiang.

Shuh shuh u la pynshai ruh ba ki longkmie Khasi kibashongkurim ïa ki bymdei Khasi ki lah ban bteng ban shimïa ka jait Khasi hynrei kim lah shuh pat ban ïoh ïa ki hokbad ki jingmyntoi kum ki Schedule Tribe.

"Kane ka Bill kam khang ïa ki longkmie Khasi banshong kurim ïa ki bym dei Khasi hynrei lada ki leh kumta,kin duh ïa ka tynrai jinglong Khasi. Ka rai jong ka KHADCban wanrah ïa kane ka Bill ka long ban rat dyngkhong ïaka jingshim kabu ïa ka Jaidbynriew baroh shi katta da kabasjingshongkurim ïa ki longkmie Khasi."

Ha kajuh ka por u la kam ruh ba kiba bun ki longkmieKhasi ki kyrshan borbah ïa katei ka Bill, u CEM u lakynthoh ruh da kaba ong ba kito kiba pyrshah ïa ka, bunki dei kiba shongkurim ïa ki bym dei Khasi. Kumta u laong ba kim don hok ban pyrshah ïa katei ka Bill.

Ban pyntikna ba katei ka Bill kan long aiñ, u CEM u laïathuh ruh ba kin sa kynduh ïa u CEM ka Jaiñtia HillsAutonomous District Council (JHADC) ban kyrpad ba kinwanrah lang ïa kitei ki juh ki aiñ hapoh u pud u sam jong ka.

Na ka liang ka sorkar jylla lyngba u Symbud MyntriRangbah, Bah Prestone Tynsong u la pynpaw ba ka sorkarjylla kan sa bishar bniah ïa katei ka Bill hadien ba u Lat ula phah sha ka sorkar jylla.

“Ngi dang ap bad tang shu dep ngin sa bishar bniah ïakatei ka Bill bad phah ruh ïa ki jingai jingmut sha u Lat,”bynrap biang u Symbud Myntri Rangbah haba kren badki lad pathai khubor hadien ka jingïakynduh bad u CEMka KHADC, Bah HS Shylla.Nalorkata, u ong ruh ba ymdei tang ka KHADC hynrei na ka liang ka sorkar jylla ruhka don kajuh ka thong ban ïada ïa ka jinglong tynrai badka hok jong ki trai muluk trai jaka.

Lah ban kdew hangne ba katkum katei ka Bill, ka ongba kano kano ka thei Khasi kaba shongkurim noh bad ubym dei u Khasi, ki khun kiba mih kin ym shah kheiñshuh ba ki dei ki Khasi paka bad kin duh ïa baroh kijingmyntoi ba ki khun Khasi paka ki ïoh (Khasi Tribe).

Lada pynwit ïa ka Lineage Bill,

(human value), ka mynsiem ia tiplem ka lasyntuid bad hiar pynban ar sut katbanangiaid ki por ki sngi. Ym tang katta, kabakham ma bad shyrkhei tam eh ka dei kajingpyrshang jong kiwei ban shim kabu(take advantage) ia ka jinglong shida badshisur (simplicity)ka jaitbynriew jong ngiha ki liang baroh naduh ka Khaii ka pateng,ka ioh kam ka ioh jam, ka trei ka ktah, kaioh pateng ka hiar pateng, etc. Don bun kibangop ha kum kine ki buit sianti jong kiweipat ki jaitbynriew ba kham shalak kim tipba shisien ba la shah shet ha ki, kajaitbynriew ruh ka shah shet lang. Kim poipyrkhat ba ki la kylla ingkhong shallangmathaba ki shet ia la ka ri bad ka jaitbynriewla jong. Dei ia kum kine kein ki ingkhongshallangmat barieh (indirect ingkhongshallangmat) ba I Bah H.S. Shylla, CEMka KHADC ba mynta I la kawang da u mawain ha KHADC kaba la ioh jingkyrshan ruhym tang na ki 29 ngut ki MDC hynrei na kisengbhalang ba kham paw kum ka KSU,NESO, HNLC, etc kumba ki la pynpawlyngba ki lad pathai khubor.

Hynrei, ngi hap ruh ban ia ngam jylliewbad pyrkhat sani bha shuwa ban ryngkohba ioh ngi kum ryngkoh pynban na ka narha ka ding syndon puk.

Kane ka jaitbynriew khasi jong ngi kala long kaba pawnam bha ha ka jingiadeibad ka jingai jaitkmie (MatrilinealSociety). Baroh ki khun kiba kha na kajuhka kmie ki dei ban long beit sha ka jait neka kur ka kmie ne sha ka jait/khong jongka kynthei. Lada ka kmie ka don ar ngut kikhun kynthei, kawei na u kpa khasi badkawei pat na u kpa bym dei khasi, baroh arngut ki dei hi ki jait khasi. Hynrei ha kaneka ain thymmai pat, ka khun kynthei na ukpa khasi, ka ioh long khasi katba kaweipat na u bym dei Khasi, kam dei shuh kaKhasi. Lada jia ryngkhat pat ba ka ioh khunkynthei tang na u Kpa bym dei Khasi, kataka longing ka la shu duh jait ei kha ma khakatkum kane ka ain. Tharai, shu buh noh,lada jia kyllah kumno re kumno(donbokba kan nym jia kumta) ba baroh ki kyntheikhasi jong ngi ki kum shongkha lut barohiaki bym dei khasi, ngin nym ioh jait khasi

Ka Ain Pynduh jait kmie ka KHADC

Faith Foundation, Ka Lympung Ki Seng Kynthei (KLKSK)bad i Kong Patricia Mukhim, editor of ‘The ShillongTimes’. “Kane ka aiñ ka pynpaw shai ban kyntait noh ïa kikynthei Khasi kiba ïapoikha bad ki bym dei Khasi bad ïa kikhun ki kti kiba mih na ki”, la ong kine ki longkmie.

Da kaba kyntu ïa u Lat ban nym ai jingmynjur ïa kaneka Bill, ki longkmie, ki la ong ba kane ka amendment billka pynkheiñ shibun ki kyndon jong ka riti synshar ka riIndia bad kumjuh ruh ïa ki riti ki dustur kiba la ju donbaroh shi katta.

Ïa ka KHAD (Khasi Social Custom of Lineage) (Secondamendment) Bill, 2018 la mynjur da ka Khasi HillsAutonomous District Council (KHADC) ha ka dorbar lyiurkaba la long ha ka 25 tarik mynta u bnai. Ka amendment billka ong ba kino kino ki kynthei Khasi kiba ïapoikha bad ubym dei Khasi yn nym kheiñ Khasi shuh ïa ki bad ki khun kikti jong ki ruh kumjuh.Nalorkata kin duh noh ruh ïa ki hokbad ki jingmyntoi ba ki ju ïoh kum ki riewlum.

Kine ki longkmie ki la kynnoh ruh ba kane ka bill kapyrshah ïa ka Article 14, 19 bad ba 21 jong ka riti synsharka ri India , kaba kdew ïa ka jingïalong mar ryngkat, kahok ban jied bad ban pynpaw.

Nalorkata ki la kdew ruh ba kiba bun ki bynta jongkane ka bill kidei kiba la dep rai bad pynbeit da ka SupremeCourt ka ri India bad ka bill ka ïatyngkhuh ruh bad kajingpynbna ka riti synshar ka ri India kaba la pynmih ha kasnem 1950, ha kaba ïadei bad ka jingithuh ïa ki riewlum.

Ki la kdew ruh ba wat lada kane ka bill ka long banïada ïa ka jaidbynriew Khasi, hynrei na ka bynta kane kilah don lypa ki aiñ kum ka Land Transfer Act bad kaBenami Act, kaba ïada ïa ki trai jylla na ka jingshah khñiotbeiñ ha ka liang ka ïoh ka kot.

Ki la dawa ruh ba dei ban wanrah da ka Land CeilingAct ban ïada na ka jingshah knieh noh kiba rit kiba ria ïaki jaka ki puta, namar sha ki jaka nongkyndong don bunbah ki briew ki bym don khyndew don shyiap ne don jaka.

Dawa ki longkmie na u Lat ban

Meghalaya Pradesh, ka Kong Pelcy ka la pynpaw ba ka laiehnoh ia ka kam kum ka President jong ka Mahila MorchaMeghalaya bad kum ka dkhot jong ka BJP.

Haba pynpaw ia ka daw, ka Kong Pelcy ka la ong, “manga bad ki nongkyrshan jong nga ngi la duh ia ka jingshahniahia u Bah Shibun Lyngdoh kum u State President.” Ka KongPelcy Snaitang ka dei ka kyrtong jong ka BJP ha ka elekshonMLA, 2018 na Ranikor Constituency.

Ka Kong Pelcy haba iakren bad u nongthoh khuborka la ong, “ka jingpynlong ia nga ban hiar na ka shukiPresident bad kum ka dkhot ka BJP ka long hadien kajingwan ka elekshon shiteng samoi ha Ranikor Constitu-ency ngam don kano kano ka jingiasngewthuh jingmutnaduh kaba sdang.”

“Ka la don ka jingiakren ba ka BJP kan ym pyniengkyrtong na Ranikor Constituency ha kane ka elekshonshiteng samoi, bad dalade ruh nga la pynbna ba ngan ymiakhun ia kane ka elekshon shiteng samoi namarba ha kaelekshon baladep watla nga la trei shitom ngam shym lapoi sha ka thong bad nga iakhun biang kan shu long tangka jingpynbun ia ki kyrtong ha ka Constituency.”

“Hynrei nga sah ha ka umdum pat ban iohi ia kakhubor kaba mih ha ka kotkhubor ha ka sngi saitjaiñ jongka taiew baladep ba ka BJP ka la pynbna ban pyniengkyrtong ha ka elekshon shiteng samoi ha Ranikor Con-stituency,” ong ka Kong Pelcy bad bynrap, “kane ka longthik kum ka jingialehkai khyllung khynnah kat ia kanekambah kam san.”

“Hadien ba nga la iohi ha ki kot khubor ba ka BJPkan kyrshan ia ka NPP ha ka elekshon shiteng samoi, haRanikor, bun ki nongkyrshan jong ki la rai ban kyrshannoh ia kiwei ki kyrtong. Hynrei ym don wat tang uweiruh na ki nongkyrshan jong nga kiba kwah ban kyrshan iaka NPP,” ka la ong.

Ka la iathuh ruh ba ki nongkyrshan ki la pynpaw ia kamon ba ki kham noh mynsiem ban ai jingkyrshan ia uBah Pius Marweiñ, u kyrtong ka UDP. “Wat ialade ruhnga la rai ban ai jingkyrshan ia u kyrtong ka UDP ha kaneka kynti,” la bynrap ka Kong Pelcy.

Haba kylli, ka la pynpaw ba ia mynta hi kam pat donjingmut ban leit pyniasoh sha kano kano ka sengsaiñpyrthei hynrei ka la ong ba ia mynta hi kan aijingkyrshan pura ia u kyrtong ka UDP.

Mih noh ka Kong Pelcy na ka

kum ha ka National Voters Day ne ka Mission Unitedbad ha kiwei kiwei ki la ïoh jingsiew. Nangta kiba dro ïaki dur bad kiwei de ki jingthoh ban khring ïa ki briew banpynrung kyrteng thep vote, ka jingsiew ki la ïoh, hynreibalei pat ïa ki la shu siew tang shiteng shiliang.

Shuh shuh ki la kynnoh ba na ka bynta jong ki, la shuhukum beit hano kano ka por ba kin leit duty na ka byntaki kam election, kum kaba leit ring camera sha ki PollingStation, leit ring video ïa kiba ïaleh eksam bad kiwei kiweide ki kam, kata ruh da kaba pyllut shuwa nalade.

“Kaei kaba sngewsih ka long ba ïa ngi la shu pyntiengkohtympan beit ba la bthah na ka bynta ka election badym don lad da kumwei pat”, la ong ki BLO.

Kine ki la kyntu ïa ki bor pynïaid election ha ka jyllaba kin peit kyrkieh ïa kane ka kam.

Bitar ki BLO bym pat ïoh lut ki

ban teh song ïakajaidbynriew rit paid. Ulaong ba lada ka JHADC kilah ban wanrah ïa kane kaaiñ khanglad ban teh ïakikynthei Khasi-Pnar banshongkha bad kiwei kijaidbynriew kan long kajingmyntoi kaba khrawnamar ka jingshongkhakhleh mynta kala jur bha.

Ka KSU kala leit ai ïakadorkhat haka sngiNyngkong ha u CEMJHADC bad ula kubur ba kadonkam ban don kum kineki aiñ ban ïada ïakajaidbynriew rit paid, la kamka KSU Jaiñtia.

Ka KSU kala pynpawïaka jingsngewkhia kaba jurhalor ka jingjyllei kashongkha khleh ki kyntheiKhasi-Pnar bad la pynpawba bun kila shah shimkaburuh ha u poiei da kaba kishah pyndonkam kum kitaki bor ban kin ïoh ka kamaikajih da kaba suk khlem dadonkam ban leh TradingLicence na ka Distr ictCouncil ban khaii patengbad lait ruh iaki khajna.

Kyntu sa ka KSUïaka JHADC ban

ka jing tohkit ki la lap ksaishuh shuh bad kem noh saïa u bah Wanri Shylla badioh ruh ban kurup na ïingsah jong u na Byndihati ïaka pisa haduh 2.26 laktyngka lem bad ki tiar ki tarkiba kynthup ka wei kamaruti car, ka TV, ki shuki,ki jingthiah bad kiwei kiweikiba u bah Wanri Shylla u laphla ba u la thied na kata kapisa ba u la sei na ki ATM.

La ïathuh ruh ba u bahWanri Shylla,u la shupyndonkam ïa ka kali bañiah u bah Sanky Dkhar hakaba lyngba ki CCTV la ïohbat ïa ka Number kali bañiah u Sanki Dkhar.

Ki thymmei khuborki ïathuh ba ha shuwa kata,u bah Wanri Shylla u lamynsaw jur na ka jingshahshoh shah bom ha ki briewki bym lah satia ban tip kibala shu iehnoh ïa u ha lyntiïaid ha ki surok Bypass haDiengpasoh bad dei ki pulitjong ka Diengpasoh kiba laleit ban buh noh ïa u hapohhospital NEIGRIMSShillong. La ong ruh ba deihadien kane ki pulit ki la lapksai ïa kitei baroh bad sakem noh ïa u bah WanriShylla ha ha ka 22 tarikmynta u bnai mar ïa mih naHospital NEIGRIMSkhnang ban pynlong ïa kajingtohkit kaba bniah.

Kem ki pulitKhliehriat

nongbylla bar jylla kibakhlem ïoh labour licensena ka KHADC.

Katkum ka jingïathuh kinongïalam jong ka Seng, laong ba kine kiba la shah batkidei kiba bylla ha ka buildingjong ka State Bank of India kabuilding jong ka Urban Affairskaba la tei ha ïew Polo.

Kumba 300 ngutki nongbylla bar

Ka jingpynshaiNongpoh, Naitung 30:Kane ka long ka jingpynshaiba ka don ka jingbakla halorka jingpynmih kyrteng ha kajingioh kem drok ki Samlaka Nongpoh bad Longkmieba u samla uba la lait phetum dei satia u MarshallDiengdoh kumba la mih haka kot khubor, hynrei u ne usamla uba la lait phet u dei uMarshall Suting uba la laitphet hadien ba la ioh bat kaSeng Samla ïa uwei na uNongleit thied Drok ba la tipkum u Shanbor Marbaniang,uba dei ruh u paralok jong u.

la pynkhein kyndon katkum ka Notificationka sorkar jylla katkum ka GazetteNotification vide No.HPL.539/81/32dated 18th May 1982, hynrei ka NHAI kala pynjah burom ruh ïa ka jylla klem daburom ïa katei ka Notification.

U la ong ruh ba kum ka seng kan nympdiangban buh da kino kino ki kyntiennongwei ha ka jylla bad ka seng ka dawaruh na ka NHAIba ka dei ban pyndam nohïa ka kyrteng Cherrapunjee ba la thoh haSingboard bad dei ban thoh da ka kyrtengSohra kaba dei ka kyrteng ba shisha bad bala suit la shor naduh ki Kulong ki kumah.

Ha kawei ka bynta, u la ïathuh ruh ba kaseng ka sngewkmen namar hadien ka

Pyrshah ka KSU ïa ka Signboard ka NHAI

hadpeng u paidbah bad ka sorkar”, la ong uJames haba plie ïaka e- Prison Softwarebad ka Meghalaya Prisons Website haDistrict Jail Jowai, kaba dei kaba ar hakaJylla haka sngi Nyngkong.

U Myntri ka kam Pohïing ula ïarohïa u Director General for Prison u RPAggarwal uba shimkhia ban pynbitpynbiang ïa kane ka software kaba ïarapban buh jingthoh ïa ki kam ba ïadei badka ïingsah byndi, ka jing lum jingtiphalor ki koidi bad bad ka por ba kilapynlut ha byndi khnang ba kan don kajingtreikam kaba khuid ba suba.

Director General of Prisons u RP

Angnud ka Sorkar ban pyndonkam ïaka technology

kan dei noh shen, shwa ba kitei ki arngut kin leit ban thep kyrteng.Ka jingthep kyrteng na ka bynta kitei katei ka bye-election ka la sdang naduh hynne

ka 30tarik Naitung bad kan kut pat ha ka 06tarik Nailar mynta u snem, katba ka jingthepvote pat kan long ha ka 23tarik utei u bnai hi.

Tad haduh mynta, na Ranikor kiba la paw kyrteng ban ïa khun ki long beit lai ngut,kata u Bah Danggo na ka NPP, Bah Pius Marweiñ na ka UDP bad Bah PN Syiem CEMbarim na ka PDF. Katba na South Tura pat kiba paw kyrteng ki kynthup ïa u MyntriRangbah ka Jylla, Conrad K Sangma, nangta u John Leslee bad ruh u Bernard Marak.

Sngew tikna lypa ka NPP ban jop ha Ranikor bad South

Ai jingïaroh ka HNYF ïa ki Samlabad Longkmie ka Nongpoh

Nongpoh, Naitung 30: KaHNYF, Northern Region kala ai ka jingïaroh kaba khrawïa ka Seng Samla ShnongNongpoh bad ruh ïa ki SengLongkmie ka Nongpoh kibala trei shitom banpynduhjaid ïa ka kam KhaïiDrok beaiñ ha Nongpoh bakum ka seng ruh ka pyrshahba bun ki samla ki la shahngop ha ka kam dih drok. Kane ka jingaijingïaroh ka HNYFNorthern Region ïa ki samlabad ki Longkmie kaNongpoh, ka dei ruh hadienba kum ki samla bad kiLongkmie ki la trei shitomban pynduhjaid ïa ka kam diedrok beaiñ bad ruh da kajingtrei shitom ki la lah ruhban ioh kem ïa ki nongdiedrok beaiñ kumba la mih ha

ki lad pathai khubor.Haba ïa kren bad u

Nongthoh khubor uMawphor, u Bah MarkusMarten, President kaHNYF, Northern Region, ula ong ba kum ka seng kabaïeng ban shakri na ka byntaka bha ka miat ki paidbah kadap shisha da ka jingkmenhaba ki khun samla bad kiLongkmie ki ïa tylli na kabynta ban rad dyngkhong ïaki kam sniew kiba don haka imlang ka sahlang badkhamtam u drok uba long unongpynjot ïa ka lawei kikhun samla. U la ong ruh ba na kaliang ka seng kan ai kajingkyrshan kaba pura ïa kisamla bad ki Longkmie kaNongpoh bad ha kawei kabynta u kyrpad ruh ïa ki

Longkmie bad ki samla bakin mih shakhmat ruh bantehlakam ïa ka jingdie kyiadbeaiñ ha Nongpoh kabalong ruh kawei na ka dakkaba pynsniewdur badpynjot ïa ka imlang kasahlang da ka jingkynreijong ki nongdie kyiadbeaiñ. Shuh shuh, u la ongruh ba ka seng ka ai kajingkyrshan kaba puranaduh ki samla bad kiLongkmie bad u buh ruh kajingkyrpad ba kin dang treishitrhem na ka bynta kabhaka miat jong ka imlangka sahlang bad kum ka sengruh ka kloi ban ai kajingkyrshan ban pynduhjaidïa ki kam sniew kiba ktahïa ka imlang ka sahlang, ula bynrap.

jingkynduh ïa ka Deputy Commissionerka Ri Bhoi, ka Kong R.M Lamin bad ba laaiti ïa ka dorkhas la ioh ka jingkular ba kaDC kan shim khia bad kan phah ïa kiMagistrate hapoh ar taiew ban leit tohkithalor kane ka Singboard ka NHAI.

Shuh shuh, u la ong ruh ba ka seng kanap mynta hapoh ka ar taiew ban pyndamnoh ïa katei ka Singboard ba thohCherrapunjee bad lada ka kyrtengCherrapunjee ka dangsah hapoh ka ar taiewha katei ka Singboard kum ka seng kamsalia ban leit weng bad ban thoh hi da kakyrteng Sohra kaba dei ka kyrteng bashisha bad la tip paidbah ha ka jylla, u labynrap.

Agarwal, ula ïathuh ba ka e-Prisons kanpynsuk shibun ïaka jingtreikam ha phatoknamar ba lyngba kane ka software kinongtrei ki ïoh ban buh kyrpang ïaki jingtipshaphang uwei pa uwei u koidi bad kanpynsuk ruh ïa kiba kwah ïakynduh ïa u koidibad lah ruh ban ujor lada lap kino kino kijingduna ha byndi.

Ula ïathuh ba hadien kane kin plie ïakae-Prison sa ha Nongpoh bad Rilum Garo.

Ha kane ka jingïalang plie la ïadonlang uSuperintendent of Police West Jaiñtia HillsDistrict u Bah Vivek Syiem bad kiwei kiweiki heh Pulit jong ka District bad ki hehophisar jong ki tnad sorkar bapher bapher.

thymmai shuh (no more future khasi clan)hynrei ngin ia sah sa tang ki jait khasi bala don lypa (existing). Hangta ngin ioh arbynta ka jaitbynriew jong ngi, kawei kajaitbynriew khasi ai jait kmie kumba julong bad kawei pat ka jait khasi bym deishuh na ka jait kmie.

Ban shu ithuh ruma – rutit ba ki Khasibym dei kpa khasi ki dei ki jait khasi kadon shisha ka jingma bad jingsyier. Ki borba dei peit ia kane ka kam ki dei banpynthikna bad bishar bniah bha ba kiba aijait kmie ki dei ban bud ryntih shisha iaka riti-ka dustur, ka niam ka rukom, kariam ka beit, ka ktien ka thylliej etc. jongka kmie shuwa ban ithuh (recognized) iaki sha ka jait khasi. Hap ia peit bha ruh baioh katei ka ain ka KHADC ha ka jaka banngat ne riam ia ki iingkhong shallangmatioh ngat pynban ki khasi ba lui lui(innocent Khasi Ladies) ioh ka nang swaibad jah noh pynban ka jait khasi jong ngi.

Kin don ruh shibun ki jingma kiba lahban ktah ia kito ki longing khasi ki banshong kurim ia ki bym dei khasi. Kajingbym ioh ST jong ki kan wanrah ia kajingduh noh ka hok jing ki ban applyscholarship ha ki jaka pule kum ki school,college ne university namar ki la kyllalong ki general category. Kim ioh shuh iaka bhah ioh kam ioh jam ne Quota SThynrei kin iakhun (Compete) bad kigeneral Category tang 15% ha Meghalaya.Ka Trading License ruh kim ioh shuhnalor ka tax kaba khia bha sha ka sorkarbym don ST. Ki jingmyntoi ba juh ai ia kiTribal ruh kin duh noh lait tang kito ki baia ioh lang solan sar da ki nongshongshnong ka ri India. Ka jingai bhah ki kmieki kpa ia ka nongkynti sha ki khun kyntheiruh kan ktah bha namar ka Land TransferAct kan treikam ia ki. Wat ban thied jakaha ki jaka khasi ruh kin ym ioh shuh namarki la duh noh ia ka kyrdan khasi. Ba kinialeh MLA/MDC ne MP ruh kim ioh shuhlait tang na ka general seat jong ka State.

Kine ki long tang katto katne kijingktah ia kito ki long iing khasi kiba lahban ngat ha ki apot jong katei ka ainthymmai jong ka KHADC.

Page 3: VOL. XXIX (29) NO. 208 RNI REGD. NO. 70648/99 …ka la long shaba palat pud. Ka jaitbynriew jong ngi kam dei shuh kaba ‘laitluid’ kum ha ki por mynshuwa hynrei mynta ka la kylla

SLA 2 MAWPHOR 31 TARIK NAITUNG (JULY), 2018

ADMISSION

RCM READINGTON PUCPhi lah ban ïoh ia ki tiar jong ka

Company RCM na RCM Readington PUCkaba don Mawlai Mawiong Rim bad ha

Mawkhar ha khrum dukan Well & SpringMawkhar,Shillong.

: 8837303608 / 8837485298

ADMISSION

JOB

KALI/BIKE

HOSTEL

ADMISSION REOPENS2018

BSS Diploma, V.E. Courses,DMLT, X-Ray, ECG, NursingAsst. # 90893-41899/ 93781-85056.

FREE COMPUTERCOURSE

Autumn Basic Computeroffer FREE, only Reg Feerequired. Last Date 4August 2018. Contact :CIT,Lachumiere, Shillong.9774109367.

ADMISSIONRajeev Gandhi Teacherstraining Academy invitesadmission for both fresher& in-service teachers. Fordetails contact: 0364-2502344/87945-67050/87940-10680.Rajeev Gandhi ComputerSaksharta Mission (Govt. ofIndia), Dhankheti Malkiopen admission on short &long term Courses. Fordetails contact: 0364-2502344/87945-67050/87940-07990.

AVK BRITE COLLEGEBANGALORE

Admission Open 2018-19,GNM, B.Sc (N), P.B. B.Sc(N), M.Sc (N), B.C.A, B.B.A,M.B.A. Achieved 1st Rankin Nursing, 100% Results &Placements, ManyMeghalaya Students inCampus, we assist forScholarships & BankLoans, No Donation,Hostel for Boys & Girls, wellequipped Labs & Library,Clinical Training at ReputedHospitals. Contact: Mrs.Irilis Mynsong 8014046370/9863083950/9900016545.

ADMISSIONSTATE GOVT.UNIVERSITY (ROHTAKUNIVERSITY) Admission:B.Ed / D.ED SEASON: 2018to 2020. Regular/ DistanceProgrammes. Fessstructure: 81,000 /- only peryear. Services: A. freeSturdy materials & projectfiles. B. 100% educationLoan facilities for B.edStudents. C. Hostelsfacilities. Admission office:10:30 AM TO 4 PM ,Nongthymai. SHILLONG.Contact. 9101773089.

PIANO CLASSESAt ACWMS Jaiaw Pdeng.Ph: 8258833014/7308679623.

LA IOH TAM(1) Ka Bek i MartinaMarbaniang. (2) Ka ATMjong i Johny .C. Khonjuju(3) Ka ATM MilanThoudam (4) ka ATM jongi Bajop Pyngrope. (5) KaATM jong i WanbiangJyrwa. (6) Ka Smart Card iRomi Rymkhlem. (7) KaDebit Card i Cliffton Warjri.(8) Ka wallet i RapborlangMukhim. (9) Ka wallet uMitan Das. (10) Ki kotdonkam i Kajal Singh. (11)Ka Licence i Samuel Dkhar.(12) Ka Wallet jong iAndrew Mylliemngap. (13)Ka Licence i FranklingSyngkli. (14) Ki Shabi. (15)Ka Debit Card i Jenifer Rai.(16) Ka license u PrasantaPathak. (17) Ka Pursebadon ka Epic i FulmerryKhongsit. (18) Ka ATMjong Iter Basar. (19) KaPassbook i BarishaKharkongngor. (20) KaATM i Eltihun Makri. (21)Ka kot kali jong i BrilliantMarbaniang. (22) KaLicence i IohborlangKhongngain. (23) Ka PANCard i Fedelia Nora Paswet.Ki trai sa wan mih sha ophisMawphor ha Mawkhar.

IOH TAM MOBILELa ioh ia kawei ka Mobilekaba lieh napoh ka Bos sawki trai ba dei hok ki lah banwanshim na OfficeMawphor

BAJAH & BAIOH TAM

LA KUM PYNJAHKa Khadu Ksiar. Kiba ïohsngewbha Phone 97747-51416. Yn ai Buskit.

CLASSIFIEDMEGA FIFA WORLD

CUP OFFERKa Panasonic Brandshopba don ha Laitumkhrah,Beat House, ka ai ïa ka Ex-change Offer haduh 6000/-ïa ki CRT T.V barim jong phiban kylliang bad ki LEDT.V. Smart T.V, 4K T.V bathymmai. Phi lah ruh bankylliang ïa ki Friged, Wash-ing Machine barim sha kibathymmai, bad ngi ai ruh kaInstalment ba long 0% In-terest ne phone: 98630-93010/98631-03971.

LAITKAMAshirbad Institute. DonkamShynrang bad Kynthei. BaiBam bai Sah Free + JingsiewTulop. Qualification: Cl 8shaneng. Address: Shillong-8732082362. Nongstoiñ -9383296354.

AIRLINES &HOSPITALITY

Airhostess Airport FrontOffice Food BeverageHousekeeping CafeRestaurant Guest HouseManagement JobGuaranteed* Courses callCrewLink 87942724338794272442.

WANTEDAssistant Teacher for Rev.S. Wollington MemorialSecondary School,Mawthengkut, in English.Qualification: B.A. (HonsEnglish) 50% with B.Ed.Salary: Rs 8000/- P.M.Candidate must apply instandard form. Last date forsubmission is within 10thAugust, 2018, at the officeof the Ri LyngngamPresbytery, Riangdo.Interview on 11th August2018 at 11 AM. Contact no:87308-39689.

URGENTLY WANTED1 (One) teacher (for S.S. APost). Graduate with Hindi(till XII), D.El.Ed/ B.Ed,Min. 45% in class XII, atUmsning Town DurbarU.P. School, Umsning.Last date: 1st August 2018(before 3 PM). For detailscall: 97743-40161/ 98622-37848 (Secretary).

JOBDonkam Nongtrei ha CSCDemthring Shillong.Qualification: BCA/ DTP.Contact: 82579-67437.

TEACHER REQUIREDAt St. Francis Hr. SecMawkasiang, MA HistoryPref’ B.Ed. Contact: 94369-94527.

JOBKa Government RegisteredOrganisation kan plie ïa kitnad treikam ba thymmaihapoh Shillong badMeghalaya. 10, 12 &Graduate ki lah ban apply,hostel phi lah ban ïohryngkat ka jingsiew kababiang. Phone: 70859-94309.

VACANCYApplications are invited forthe post of Anaesthetistpurely on a contract basis atDr. H. Gordon RobertsHospital, Shillong.Preferrence: MDAnaesthesiology preferablywith 3 years Experience.Monthly Remuneration: Rs.1,20,000/- (Fixed) + FreeAccomodation. Applicationmay be submitted to theMedical Superintendent onor before 10.08.2018.

URGENTWalk in Interview forAssistant Manager Post inGovt. Regd. Co. Earn 6000/-, 15,000/-, 40,000/- above .Contact with C.V: 93330-01919/87945-99090.

WANTEDOffice Receptionist.Contact: 93330-01919.

NGI KWAH NONGTREIFurniture ba tbit. Phone:93833-04520/70052-44922.

CLASSIFIED

FORCE TRAVELLERStarting Down Payment @Rs 1,90,000/-. FreeAccesseries worth 20,000/-.W h a t s a p p / C o n t a c tBonverforce Showroom:89740-57180.

PG/ HOSTELFor girls @Nongrim Hills,Shillong. Call 7406353701.

RIBHA GIRLS HOSTELSingle Rooms for PG/Hostel@ Fire-Brigade Shillong. #87875-83395.

JAKA BAN DIEHa Laitkor 40000 sqft . Ph:94361-06253.

JAK A BAN DIEMawlai Mawroh 5010 sqft.Ph: 98630-68388.

JAKA BAN DIENew Shillong MawkasiangTynring, dor 200 sqft (Aiplot) Ph: 94851-70589. NoAgent.

JAKA BAN DIEMawkasiang 270/ sqft &300/sqft. Ph: 70055-47943.

JAKA BAN DIEDor 8Lac ,10000 sqftUmphyrnai. Ph 7406353701.

BAN DIE(Lad Smit) (1) Lynti Jowai4676 sqft dor Rs 400/-. (2)Lynti Smit 4313 sqft dor Rs350/-. Ph: 9863116682.

BAN DIEÏing ha Langkyrding badjaka ha Mawsiatkhnam10,000 sqft. Phone: 94369-50494.

JAK A BAN DIEHa Bhoirymbong hajan kaBlock, kynring surok, babiang um ba madan 2 akardie plot Rs 40/-. Ph:96128-80557.

JAKA BAN DIENew Shillong Rs 170 haduh250/-. Ph: 76410-39611.

JAKA BAN DIEHa Ialong. Phone:7085252781.

JAK A BAN DIEHa Mawlong New ShillongRs 140/-. Ph:94854-46520.

JAKA BAN DIEHa Mawiong Umjapung,3040 sqft. Agentsngewbha wat phone. Ph.No: 97744-57121.

FOR SALELand & Flat at Guwahati(Dispur, Lakhara & Beltola)Reasonable Price. Ph: 86387-47005/98649-14532.

JAKA BAN DIE1. Pynthor kba ha Nongpohba lait kali hajan NationalHighway 4.5 acres. 2. Hapamrioh Nongpoh mainroad 2.44 acres. Cont. No.9436110953.

ÏING BAN DIEHa Umpling Lumdiengmet.Ph: 97743-12516/ 88374-06871.

JAKA BAN DIEHa Nongrah Nonglum2600 sqft. Contact: 76409-29485.

IING/JAKA

JAKA BAN DIEJaka ha Laitkor 3Akar tamPhone: 97740-68588 (NoAgent).

BAN DIEMaruti van 2009 Model, Rs1,35,000/-. Ph: 94853-98764.

BAN DIEAlto K10 2014 Model, Rs2,90,000/-. Ph: 98622-24986.

BAN DIEAlto 800 Model 2018.Phone: 97748-76879.

NGA KWAH BAN ÑIAHLOCAL TAXI

Kiba donkam sngewbhaphone: 93660-91273.

DOWN TOWNDIAGNOSTICS

Ki doctors ban wan peitnongpang ha Downtowndiagnostic (Laitumkhrah)ha 1-08-18. 1.Dr.J.TalukdarMS (Ryndang, Shkor,Khmut ). 2.Dr.SumitavBaruah MD (Jingpangbaroh khoit). 3.Dr.Khurshid Ahmed (Suhba leit shabar, ba don mawumpynjhieh bad khyllai).4 . D r . S u b h e n d uBuzarbaruah (Jingpanglaiñ kynthei ) wad jingtip8794286753,03642507246.

BAN DIELaptop Acer Model 2012(Mawtawar Shillong). Ph:82589-34522.

SKIN(1) Ñiangmong, (2)Shñuih, (3) Ñiangthohlieh,(4) Pimple, (5) Khaid badbaroh. Ph: 97742-83048.

CLASSIFIED

KHWAI DOH BAMKan don ka jingaikhwaidohkha ha Umtham RibhoiDistrict ka pung thymmaiha ka 04th August 2018. Kapung jong Kong Bon(Prialsibon Kurbah) hajanKharsati Park ha ka dor 300/- tyngka shirynwiang .Sdang por 8 A.M to 4 PM.Phone No:88372-35382/93833-32516.

DRIVING SCHOOLGILZ DRIVING

SCHOOL Govt. Regd. Hikai ñiah badshna. Ph: 98631-91756/85752-47507.

PUBLIC NOTICEI, Smt. Remonlang Jyrwa,daughter of (L) MonhiKyndiah and Smt. SaralyneJywa, wife of Sh ri.Besterson Doh tdong,residen t of MawlaiMawiong, UmjapungShillong: 793016 in theDistrict of East KhasiHills, Meghalaya dohereby declare that I havechange my name fromRemonlang NongsiehKyndiah to RemonlangJyrwa vide an aff idavitsworn before the JudicialMagistrate Firs t C lassShillong date 02nd Day ofMay 2014 at Sh illong.Hence for th I shall beknown and called asRemonlang Jyrwa forinclusion in all certificatesand service documents andfor all in ten ts andpurposes.

CLASSIFIED

Ki liang pyrshah kim deiban leh politik ïa ka

NRC: RajnathNew Delhi, Naitung: UMyntri Kam Pohïing ka ri uRajnath Singh ula ong baka draft jong ka NationalRegister of Citizens (NRC)kaba la pynmih kam pat deika thup kaaba khatduhkumta ym donkam bankyiuh ne sheptieng, badkyntu ïa ka liang pyrshah bakam dei ban leh politik ïakane.

Ula pynthikna ruh ba kibriew ba kim paw kyrtenghaa ka thup, kin dang ioh ïaka kabu ban pynshisha ïaka jinglong trai shnong.

Kaei kaba leh badpynkhreh hapoh ka NRC kalong beit thik kumba la bthahbad ai jingmut ka SupremeCourt. ban ong baa ka sorkarkaala leh hi ïa kane, bad bankynnoh ba kam long kajingban beiñ kine ki dei tangki jingkynnoh bymshongnia, ong u Rajnath haLok Sabha.

Ha ka jingpyllait khuborhadien kane, u Rajnath ulapynpaw ba kane ka draftkam pat duh kaba khatduh

jong ka NRC.Ka draft ba khatduh ka

kynthup ïa ki 2, 89, 83,677ki briew jong ka Assam badpynmih online da RegistrarGeneral of India.

Ula pynpaw ba kito kibym paw kyrteng ki lah banpynshisha ïa lade kum kinongshong shnong jongka ri bad kito ki bym hun ïaka NRC ba la pynkhreh kilah ban tynruh sha ka For-eigners' Tribunal.

Dei hadien ba la wenglut ïa ki jingkynnoh kijingujor yn pynmih ïa ka

NRC kaba khatduh.Kila mih ki khubor

pynsheptieng koh tympanïa kiba bun halor kane, ulabynrap.

Kumba 40 lak ki briewkila shah kyntiat shabar kathup.

Haba kyntu ïa ka Dorbaru Myntri ula ong ba kane kadei ka kam ba kongsan tambaroh ki dei ban ai kajingkyrshan, bad lada domïa kane ki dei ban tip ba kasorkar kam leh shalak da ladehynrei da ka jingbtha badpeitngor ka Supreme Court.

BAN DIEMawit , Shyiap um,Mawria bad AAC Block haka dor ba bit hapoh badshabar Shillong. Contact:8794395037.

DONKAMKynthei ban trei ïing briewbad sah. Contact9436312103, 9436731165.

DONKAMNongtrei ïing Full timecontact+919615725139/+919436487180.

Yn weng noh kaKarnataka ïa ka

ram repBengaluru, Naitung: U Myntri Rangbah ka Karnataka uHD Kumaraswamy ula bthah ïa ki heh sorkar bad ki ophisarba kin pyntreikam hok ïa ka jingweng bad pyndam noh ïaki ram i shah jong ki nongrep haa ka lynti kaba khuid badshai..

Haba kren ha ka jingïalang bad ki District Deputy Com-missioner bad Chief Executive Officer, u Kumaraswamy ulaong ba ka sorkar jylla kaala rai ban weng noh ïa ka ram kashah ki nongrep kaba kot haduh 49,000 klur, bad ka sorkarkala hukum ban pynmih noh shen ïa ki kyndon halor kane.

Ha ka 5 u Naitung, u Kumaraswamy ula pynbna banweng ïa ki ram ha ka wat kaba nyngkong kaba kot 34,000klur bad ka ban ai jingmyntoi bad ïarap ïa ki nongrep kibashim ram hapoh 2 lak tyngka.

U Kumaraswamy jong ka seng Janata Dal (Secular) ularai ban weng ïa ki ram ki shah ba shim na ki cooperativebad nationalised bank hapoh 24 kynta ba thaw ïa ka sorkar.

Shuh shuh ka jylla kala rai ruh ban weng noh ïa ki ramrep ba heh ruh.

AFFIDAVITAs sworn in before theNot ary Publ ic, a tShillong, I Shri LansiusRajee s/o Shri BalmikRajee of Lai tkyn sewVil l lage, E. K.Hi l lsDis t r ic t , Meghal ayahave corrected my namewhich was entered bymistake in my Epic No.MFT0575415 as LansiusSawian inst ead ofLansius Rajee and myfather ’s name as BalmikBor mon inst ead ofBalmik Rajee which isour actual and correctnames.

KA JINGSNGEWNGUHParalok baieit baroh, ngi ki khun ki ksiew jong I

Pa jong ngi, I (L) Willing Dkhar ba shong ba sah haka shnong Mawrusyiar Nongstoin, West KhasiHills, ngi pynpaw ka jingkhublei ia phi baroh ki lokki jor kiba najan bad na jngai, kiba la wan bansngewlem ha ka jingkhlad noh I pa jong ngi bad haka sngi leit on tep ha ka 29.07.18. Ngi ai khublei iabaroh ki riew rangbah, ki nongmihkhmat, ki heh kihain, ki rit ki ria, ka shnong ka thaw, ka BalangPresbyterian Mawrusyiar bad baroh khlem da lahban jer kyrteng lut.

Ka jingkhublei ka leit ruh sha i Meikha I Pakhajong ngi ba watla hapdeng ki jingduna jong ngi kumki khun ha ka liang ban pyniaid ia ki kam baroh bania khublei kylliang. Hynrei to phin ym ia thew, hynreiban kynmaw lem ia ngi ki khun jong phi.

Srolliana Marwein (Kmie), Reskily Marwein(Khun), Maskily Marwein (Khun), RusbekMarwein (Khun), Karwell Marwein (Khun),

James Marwein (Khun).

Page 4: VOL. XXIX (29) NO. 208 RNI REGD. NO. 70648/99 …ka la long shaba palat pud. Ka jaitbynriew jong ngi kam dei shuh kaba ‘laitluid’ kum ha ki por mynshuwa hynrei mynta ka la kylla

31 TARIK NAITUNG (JULY), 2018 MAWPHOR SLA 3

Ther bom ki lehnoh ha Afghanistan ïaka jaka ai jinghikai nongpynkha khun

Kabul: Ki lehnoh ki lathombor ïa ka jaka ai hikaina ka bynta ki nongpynkhakhyllung hapoh Afghani-stan, ha kaba ar ngut kibriew ki la ïap bad kumbahynñiew ngut kiwei pat kila mynsaw.

Ki nongthombor ki lapynbthei da ki bom bad siatda ki suloi ha kane ka jakakaba don hapoh Jalalabad,hapoh ka jylla Nangarhar.Ki bor pahara jong ka Af-ghanistan ki la ïoh banknieh biang ïa kane ka jakahadien jong ka jingïasiatkaba la neh katto katnekynta.

Ym shym la don kanokano ka kynhun haduhmynta ka ban kam ba kadonkt i ha lyndet jongkane ka jing thombor, watla ki lehnoh Islamic Stateki la shim jingkit khliehhalor ki katto katne ki jingthombor ba dang shenhapoh kane ka jylla bashaphang mihngi. Ka

Taliban ka la len ïa kanokano ka jing donkti.

Kane ka jing thombor kala sdang ha ka por 11:30 badkut haduh ka por 6 bajejanmiet ei ei. Ki nongthombor ki la buh ïa ki tiarpynbthei ha ka surok hajankane ka jaka teikam, la ongu nongsakhi ha ka tnadpathai khubor AFP. Kumbaar ngut ki nong thombor kila shah pynïap, la ïathuh kilad pathai khubor kane kadong.

Ki bor sorkar ha kane kadong ki la ïathuh ha ka tnadpathai khubor ba kumba 70ngut ki nongtrei bad kisamla pule ki don haphyllaw jong kane ka jakaai jinghikai haba kane ka jingthombor ka la sdang.Tangba, kiba bun ki la lahban lait phet. Kane ka jakaka ai ïa ki jinghikai ba ïadeibad ka kam pynkhakhyllung kaba long ar snemna ka bynta ki kynthei nakane ka jylla. Ym shym la

tip shai balie kane ka jaka aijinghikai na ka bynta kinongpynkha khyllung kashah thombor.

Tangba, ki lehnohbunsien ki jied ïa ki ïingsorkar bad ki jaka aijingsumar na ka bynta kijing thombor jong ki, badkiba bun ki nong Afghani-stan ki pyrshah ïa ki kyntheibym pat shong kurim ba kinmih ban leit trei shabar jongki ïing sah jong ki.

Palat 50% ne palat marshiteng na ki jingkha khunhapoh Afghanistan ki jiakhlem da don ka nongpynkha khun kaba la ïohjinghikai pyntbit. Kane kari ka long kawei na ki ri bajur tam ka jingïap ki kmieha ka por kha khun ha kapyrthei- ha kaba ka jingïapka long haduh 396 na manki 100,000 kiba kha khun-kaba long palat ïa ka jingïaphaba kheiñ kyllum lang haka pyrthei baroh kawei,kata 216 tylli ki jingïap.

Lah ban ïohi ïa ka tdem kaba lyhuh na ka jaka ba shah thombor.

Shah set phatok ka kmieba phet rieh bad la ki khunMadrid: Ka ïing bishar jongka ri Spain ka la rai setphatok san snem ïa kaweika longkmie namar ba ka laphet rieh ryngkat bad ki arngut ki khun shynrang jongka ha ka jaka ban aiti ïa kineki khun sha u kpa jong ki,uba ka la kynnoh ba u lehtohmet.

Ka Juana Rivas ka lashah pynduh ruh ïa ki hokban ri ban sumar ïa kine kikhun haduh hynriew snembad la bthah ruh ba kansiew ïa ka jinglut kaba bunbha na ka bynta kajingïakhun mukot duma.Hynrei na ka liang jong kiriew saiñ pyrthei jong kaSpain bad ki kynhun sengkynthei ki la pynrem ïa kaneka rai. Kane ka jingïakhunba la slem bha na ka byntaban ïoh ri sumar ïa ki khun-kiba mynta ki don ha ka rta12 bad saw snem- ka la longka phang pdeng ha kata kajingïakhun hapoh Spainpyrshah ïa ki kam thombor.

Ka Rivas ka la ïalam ïakine ki khun shynrang jongka na ka ïing sah hapohItaly ha u snem 2017 bad kala leit sha Spain da kaba shuleh mynleh ban leit jngoh ïakiba ha ïing. Ha ka jaka banwan phai, ka la ai ka jingujorhapoh Spain da kabakynnoh ba ka shah lehtohmet bad hadien ka laïaleh pyrshah ïa ki hukumjong ka ïing bishar ba kanpynphai ïa kine ki khynnahshynrang sha u kpa jong ki.“Ka longkmie kaba phetkrad na ka jingma ban aijingïada ïa ki khun jong kakam lah ban shah pynngatha kata ka kam rahbor”, kala ong ha u snem ba la lah.

U Arcuri u la len ïa kino

kino ki jingkynnoh ba lehtohmet- kynthup ïa kita kijingjia ba ïadei bad kajingshah rai rem jong umynshuwa. Ki jingleh jongka ki la kylla long kajingïakren ha ka social me-dia hapoh Spain. Jiaryngkhat ka la wan aiti nohïalade bad ïa ki khun lapynïakynduh biang bad ukpa jong ki.

Ka ïing bishar hapoh kanongbah Granada bashaphang shathie ka la ongba ka Rivas kam shym donsakhi halor kane kajingshah leh tohmet ha u lokbad ka la rah beaiñ ïa kikhun jong ka na u kpa. “Kala shim kabu na kane kajingpyni nia ba shah lehtohmet bad ka la rahbor ïaki khun”, ka rai ka la ong.

U lok ba mynshuwajong ka, u Francesco Arcurina Italy mynshuwa u la donha ka jingshah pynremnamar ka jing thomborpyrshah ïa ka Rivas.Tangbawat hapdeng kane ka ïingbishar ka la ong ba ymshym don kano kano kasakhi ban don ka jinglehtohmet naduh katei ka porbad ka jingshim jingkheiñ ïau khun heh kam pyni dak eiei ban don kata ka jingktahïa ka bor pyrkhat pyrdaiñ baïadei bad kane ka jinglehtohmet.

U nongïasaid aiñ jong kaRivas u la ong ba kane ka raika long ka jingbym lertreikam ki bor ïing bishar badkdew ba ka lah ban buh kajing kyrpad pyrshah ïa kaneka rai. U symbud myntreirangbah duh ka Spain u laong ba ka Rivas kan ymshah set phatok tad ynda ïakane ka rai la pynskhem.

Da ki spah sahkut na ki jingtwa khyndewha u jumai ba jur ha Indonesia

OFFICE OF THE SUPERINTENDENT OF CUSTOMSPYNURSLA CPF/DAWKI LCS/SHELLA BAZAR LCS/BALAT LCS

AUCTION NOTICEThis is for information of all concerned that the following goods will be sold in public Auction in

the below mentioned office premises on date & timing as detailed below.All the bidders are requested to be present at the venue and time specified.The Customs Officer conducting the auction has the right to withdraw / cancel the auction

without assigning any reason thereto.The decision of the Customs Officer conducting the auction will be final and binding.

Sl.No. Name of the office No. of Cattle (Calf /oxen/Cows/etc.) Date of Auction Time of Auction

04 nos. of Oxen (Big size -Nondescript Breed);23 nos. of Oxen (Medium size -

1 . PYNURSLA CPF Nondescript Breed); 01.08.2018 0930 hrs.24 nos. of Oxen (Small size -Nondescript Breed);TOTAL = 51 Nos.20 nos. of Oxen (Big size -Assam type);01 no. of Oxen (Big size -

2 DAWKI LCS Haryana type); 01.08.2018 1100 hrs.01 no.of Cow (Other than local breed);TOTAL = 22 Nos.08 nos. of Oxen (Big size -

3 SHELLA BAZAR Local breed);LCS 04 nos. of Oxen (Medium size - 01.08.2018 0900 hrs.

Local breed);TOTAL = 12 Nos.02 nos. of Oxen (Small size -

4 BALAT LCS Local Breed); 01.08.2018 1000 hrs.TOTAL = 02 Nos.

Sd/-SUPERINTENDENT

(Link Officer)

Syllad ka erïong ‘Jongdari’ ïa ka ri Ja-pan ba la shah lynshop ha ka mariang

Tokyo: Ka eriong kaba jurbha ka la syllad ïa ka thaiñpdeng bad sepngi jong kari Japan, da kabapynmynsaw ïa kumba 19ngut ki briew bad wanrah ïaka jingduh bor ding elektrikha ki hajar tylli ki ïing ki sem.

Ka eriong ‘Jongdari’ kala wanrah ïa u slap ba jurbad ka lyer kaba khlaiñhaduh 180km shi kynta kajingsted. Kane ka erïong kala hap khyndew ha kadewlynnong pdeng jongkane ka ri, ka Honshu, haka por 1 baje sngi u Blei. Kibor sorbar ba dei peit ïa kajinglong ka mariang naduhkatei ka por pat ki la ong bakane ka erïong ka la sdangban tlot bor bad hiar ha kakyrdan kum ka erïong lyiur,tangba ki la maham ba kajingther jong u slap ba jurka lah ban wanrah ïa kijingtwa khyndew.

Haduh ka por shitengsngi, kane ka erïong ka turshaphang sepngi bad da kiphew hajar ki briew la kyntuba kin mih noh na la ki jongki ïing ki sem. Ha ka sngisaitjaiñ, la pynmih ïa kihukum ban pynmih nepynkynriah ïa 36,400 ngutki briew hapoh ka nongbahsepngi, Shobara, bad 6,300

hapoh ka nongbah Kure.“Ngi sheptieng ba ki

briew ki lah lehse ban ym lahban mih na ka daw jong kalyer kaba khlaiñ bad kijingshlei um kiba khangladïa ki lynti syngkien”, ong uLat ka Hiroshima, u HidehikoYuzaki da kaba bynrap “Ngakwah ban pynkynriah lypakhnang ba kin lah ban ïadala ka jong ka jingim”.

Ka Japan ka dang donhapdeng ka jingshem jingehna kawei na ki jingjia jongki jingshlei um ba shyrkheieh ha ki phew snem khammynshuwa mynta u bnai,kaba la sakhi ïa ka jingshahhukum ki phra million nguttam ki briew ba kin mih nohna la ki jong ki ïing ki sem.Palat 4,000 ngut kiba la lait

MIPR No. 566

Dt. 30/07/2018

im ki dang sah ha ki jakashong r ieh ba shipor.Mardor hadien jong kine kijingshlei um, la bud pat saka jingsyllad jong ka lyerkhluit ka bym pat ju jiamynshuwa ïa kaba lapynbna ba ka dei kajinglynshop mariang kabashyrkhei bha. Haduh kumba80 ngut ki briew ki la ïap haka jingbeh jong ka lyerkhluit bad palat 22,000 ki lashah sumar hapoh ki hos-pital namar ka jingthangpalat ka jingkhluit.

Kane ka ri mynta ka donhapdeng jong ka aiom beheriong, kaba ju wanrah ïa kieriong lyiur kiba ïaid kyllengka Pacific ha shi lynter jongki bnai lyiur. Ki jylla ki lalong kiba husiar lypa.

Jakarta: Palat ïa ka 200 ngutki nongkiew lum ki la sahkutha u lum bah ha kadewlynnong jngoh kaipyrthei Lombok jong ka ri In-donesia hadien jong kajingkhynñiuh u jumai bashyrkhei uba la wanrah ïa kijing twa khyndew kiba lapakhang lynti ïa ki lyntisyngkien.

Da ki spah ki nongtrei aijingïarap lanot mynta ki treina ka bynta ban pynmih ïa kina u lumbah Rinjani, kabalong ka jaka jngoh kai pyrtheiba pawnam bha. Ka liengsuiñbad ki kynhun ai jingïarap kiïaid da ka kjat na ka byntaban wad sha ki rud ki kiarjong u lum ban lap ïa kinongkiew lum kiba sahkut. Kinongkiew lum na France,Thailand, Netherlands badMalaysia ki don hapdengkito kiba dang ap na ka byntaban pynkynriah na u lumbahRinjani.

Ki bor sorkar ki ong bapalat 500 ngut ki briew, khambun ki nongjngoh kai pyrtheina shabar ri, ki la dep ban hiarna u lum tangba 266 ngut kidang don hajrong. Kiliengsuiñ mynta ki dang wadïa kito kiba dang sahkut.

Lah ban pynkynmaw bau jumai ba jur bha u la sylladïa ka jaka jngoh kai pyrtheiba pawnam bha hapoh Indo-nesia, ha kaba kumba 16ngut ki briew ki la ïap.Une u jumai uba ka jingkhlaiñkaba 6.4 magnitude u la sylladïa ka dewlynnong Lombokba don ha ki thaiñ pdeng hashuwa jong ka por 7 bajemynstep sngi u Blei. Kane kadewlynnong ka long kabakhring bha ïa ki nongjngohkai pyrthei na kylleng kapyrthei namar ka jingdonjong ka ïa ki ri shyiap rudduriaw bad ki jaka iaid jngohkai bad ka don kumba 25 mermihngi jong ka Bali. Da kispah ki briew ki la mynsawbad da ki hajar na ki ïing kisem ki la shah pynjulor, laong ki bor sorkar.U nongjngoh kai pyrthei

nong Malaysia uba don haka jingïaid lynti ban leit sha ulum Mount Rinjani u donlang hapdeng kito kiba la ïap.Ka US Geological Survey kala ong ba ka tynrai jong uneu jumai ka wan na kumba 31mer shatei mihngi jong kanongbah Mataram, ha kadong ba shatei jong kaLombok. Hadien jong une ujumai ba nyngkong la bud patsa da palat 60 tylli kijingkhynñiuh ba kham rit, hakaba uba heh tam u don haka jingkhlaiñ kaba 5.7 magni-tude.U Sutopo Purwo Nugroho, unongai ktien na ka bynta katnad disaster agency jongkanr ka ri, u la thoh ha ka Twit-ter ba 10 ngut ki briew ki laïap bad 20 ngut ki la mynsawha East Lombok, katba laingut ki la ïap bad 637 ngut kila mynsaw ha North Lombok.Ha ka kyrwoh ba khammynshuwa, u la ong ruh bakiba bun na kiba ïap ki jiahaba ki lanot ki la shahtangon ha ki synrum bad kimaw kynroh kiba hap. “Kabynta ba kongsan eh myntaka long ban pynkyn riah ïa kibriew bad pyrshang pyllaitim ïa ki lanot”, u la bynrap.

U la pynmih ruh ïa ki durki dar kiba pyni ïa ki ïing kisem kiba la twa bad ki surokkiba la dap da ki synrum. Uweiu nongshong shnong u laïathuh ha ka tnad pathaikhubor AFP shaphang kajinglong kulmar jingmut badphet ruma kaba la bud hadienune u jumai. “Baroh kiba donha ïing jong nga ki la kulmarjingmut, ngi baroh ngi lamareh shabar. Baroh kimarjan jong nga ruh ki lamareh shabar bad shenkynsan kynsan ka bordingelektrik ka la lip”, u la ong.U Mount Rinjani NationalPark, uba long ka jaka jngohkai ba pawnam bha na kabynta ki nongjngoh kai baïaid da ka kjat, u la shah khangkhyrdep na ka daw jong kijingtwa khyndew. Unongkiew lum, Khairul Azi, u

la ong ba ma u bad kakynhun ki nongkiew lum kila sahkut hadien u jumai.“Ngim shym la lah ban mihna kane ka jaka namar kibabun ki surok ki la shahpakhang lynti”, u la ïathuhha ka tnad pathai khubor NewStraits Times.

Ka Indonesia ka long kari kaba don jingma bha na kijumai namar ba ka don ha kataka dong ba la tip kum ka Ringof Fire- ka jaka ba jia man kapor ki jingkhynñiuh jumaibad ki jingbthei lum mihdingkaba ker tawiar ïa ka sawdongjong ka Pacific baroh kawei.Palat ïa mar shiteng na ki lummihding ba thikna ban btheiha ka pyrthei ki long shibynta jong kane ka jylli.U jumai ba 6.5 magnitude ula syllad ïa ka khappudduriaw ba shatei mihngi jongka dewlynnong Sumatra haka snem 2016, da kabapynïap ïa ki phew ngut kibriew bad pynkylla sakma ïapalat 40,000 kiwei pat.

Page 5: VOL. XXIX (29) NO. 208 RNI REGD. NO. 70648/99 …ka la long shaba palat pud. Ka jaitbynriew jong ngi kam dei shuh kaba ‘laitluid’ kum ha ki por mynshuwa hynrei mynta ka la kylla

Vol XXIX (29) No. 208 31 Tarik Naitung (July) 2018

SLA 4 MAWPHOR 31 TARIK NAITUNG (JULY), 2018

Hato ka 2nd Amendment 2018 ïa ka Khasi Social Custom and Lineage Act,1997, ka KHADC kan long ka stieh ïa ka jaidbynriew ha ki por ban wan?

Ym ju poi pyrkhat ba ka Nongbah Shillong kan kyllalong KA SHNONG DKHAR BA HEH TAM ha Bri uHynñiewtrep katkum ba la pynshai ha u Mawphor badNongsaiñ Hima da i Bah Spiton Kharakor lyngba kajinglum jingkheiñ ba i la sot na ka khana samari (census)jong u snem 2001 (ym u 2018). Hato kane kan dei kakhubor ba sngewkmen ba ngi lah dei ki rit paid kumbalong ki riewlum Tripuri ka jylla Tripura? Ki Tripuri ymtang ba ki lah kylla rit paid (minority) hynrei ki la duh lutïa ka khaïi ka pateng, ka jaka ka puta bad ki la kylla longruh tang kum ki nongbylla bad nongshongwai ha la ri hala muluk. Lada ha Jabieng (Nongbah/Capital) la rungbad shongneh shongtan da ki Jynreiñ (poi-ei) aïu patyn jia ïa ka met ka phad baroh shirynïeng (jylla) bad ladatang naduh u 2001 ngi lah kylla rit paid sa katno pat keiñngin shah tyllep ha u 2021 ne u 2031? Haba bishar khambniah ïala ka Bri la sngewdei ban ong ba ka sor Shillongka khlem ïapher ei ei na ka thliew ba dap kyrhai da kijaboh jabaiñ (dustbin) bad namar ha kane ka thliew labiang nadong shadong, ki ‘kaiñ-ïong ‘kaiñ-tung (barjylla) ki shong ki sah, ki kha ki roi bad ki her ki krih katshaba ki mon ki sngewbha. Ka Bangladeshi Colony haPynthorumkhrah, ka Polo, Police Bazar, Laban, ThemMetor, Jail Road, Rilbong, Bishnupur, Garikhana,Barapathar-Jhalupara, Nongmynsong, Happy Valley,Umpling bad kiwei kiwei ki dong ne kyntoit ki deikhyndiat eh ki sabut ki sakhi ban pynshisha ïa kane.Lada mynta ngi lah dei ki rit paid hato ngi shlan ban kamhok ba ngi dang dei ki kynrad? Ha kine ki sngi la ïohiruh ba ha Ri Lum Pnar (kumba long ha Ri Lum Khasi) kiJynreiñ ba wan par na kylleng ka Ri India, Nepal neBangladesh ki la ïoh ban kjap shikhoh ramhah (phewphew klur bad spah spah klur) ym tang ïa ka ngap kakhleiñ (spah ramew) hynrei ban pynkha pynroi ruh ïa kikhun khlem kpa ne ki khunrei. Kine ki wan par na Ri Thortang kum ki nongbylla sngi ba tyrphit tyrphat hynrei hadienshipor arpor ki kylla long kynrad ha ka khaïi ka pateng kumha Khliehriat, Bapung, Lad Rymbai, Saw Kilo bad ha bunbah ki shnong ba shlei kyrhai ki spah ramew. Kham bun naki kynthei ba shong ba sah hajan kine ki Par ki tip badithuh ïala u Kurim (poi-ei) tang da ka kyrteng sin (nickname)khlem tip thikna ïa ka kyrteng ba pura (fullname) bad ynnaiong lei lei ïa ka jait ka khong (surname) ne ka thymmei kachnong (origin) kaba u mih u wan. Katba dang rben ki ParMoïong-Mochuni ki Jynreiñ ki ri ki kdup ïala ka Kurim dakaba pyndeng ksiar ha shkor, ksangkti ne shadem, pynshongkali sharum shaneng, pynthied riam katba ki kwah ne kidawa hynrei ynda la thylli khongreng ki Par ki sa shu jahrngai syndet khlem ïohi shuh ïa ka syrngiew syrnget ryngkatka lak ka klur ! Balei ngi matlah ban ïohi ïa kane?

Ka shongkha khleh (mixed marriage) ha ki mynnorbad ka mynta : Ka long ka jingshisha ba ym ju don aiñsatia ha salonsar pyrthei kaba lah ban khang pyrshah ïauno uno u briew ne kano kano ka briew ban ïa poikhapoiman namar la thaw ïa u briew na ka bynta ka briewbad ïa ka briew na ka bynta u briew. 60-70 snemmynshuwa (ne palat ïa kata) ki dohlieh phareng bad kidohïong dkhar ki ïa poikha poiman bad ki kynthei jongngi da kaba ri ba kdup bad sumar sukher ïala ka Kurimbad ki khun ki kti kat haduh ba kin dkut mynsiem namarka jingieit ba nylla (love marriage) hynrei mynta la ïohiba 95 na ka 100 jong ka shongkha khleh la dei tang ba kinïoh baiseng baidang (economical exploitation) namar kiJynreiñ ki sngewthuh ba ki kynthei jong ngi ki dei kinongïoh pateng ïa ka spah ka phew, ka jaka ka puta badïa nadong shadong. Ki Jynreiñ ki tip ruh ba ka long kabasuk palat ban ïoh bat wat ïa ki kyrdan Pasan-Paheh,Paruit-Pakhynnah ne ki kyrdan Paduh-Padiah khlemong lei lei ba kin ïoh pynïaid sa ïa ka spah ka phew kabaki kmie ki kpa ki lah kynshew kyrpang ïa ki khun kyntheibad ym ïa ki shynrang. Watla ym don aiñ ban khangpyrshah ïa ka shongkha khleh hato ka jingshim kabu daki nongwei nongar ban lute ïa ki spah u Hynñiewtreplyngba ki kynthei kam dei kaba be-aiñ? Hooid ka longkaba be-aiñ ym ba synjor ne laitluid ki aiñ hynrei namarba YM DON AIÑ ban khang ïa ka. Hato ym la dei ka porban ïa thaw aiñ bad hato ki Rangbah Hynñiewtrep(kynthei ne shynrang) kim pyrwa ban don aiñ?

Ka pyrla tarajur ba noh shiliang khmat : Ka longkaba phylla haduh katta katta ba bun na ki longïinglongsem (ym baroh) ki ju ong “ym myntoi ban ai spah aiphew ïa u khun namar un sa leit rah sha ka briew ne kakur ka jait kiwei!” Sngewsih shisha ïa ka jinglyngkot kijingmut jingpyrkhat jong kine ki longïing namar (lehse?)ki klet ba kata ka briew dei ka Pyrsa Kurim bad ka kurka jait kiwei dei pynban ki Ksiew! Ym banse bankynthoh ïa kine ki jingshisha namar kaba kham phylla(khyllah?) shuh shuh ka long ba don ruh ki longïingkiba ju sneng ju kraw ïala ka khun da kaba ong “kynmawkhun, haba phi pynsong kwai ïa i Pyrsa da pynthepryngkat ha pla kwai ïa ki Jorda, Khoini ne ki Sada namarphi tip em khun ba i Pyrsa bapli (i bar Jylla) im ju bamkwai te khun tang kumba bam mangi” Ïa ki Jynreiñ baïohlad ban rah bad rong ïa ka lak ka klur shaduh bar Ri nebar jylla ngi kloi ban ong i bapli hynrei ban ai spah badai bhah hala u khun khnang ba un pynbit pynbiang ïalaka Kurim bad ki khun ki kti (tang hapoh ka Bri) ngi ongYM MYNTOI !!!

Balei la kham lyngkar ka jingim ki khun shynrang?Ka jubab hato ym dei ba sting palat ka lyngkor badjingkitkhlieh? Katba dang don ha ïing i Mei i Pa ki smatki sting, ki trei ki ktah, ki khih ki ksar, ki kmen ki sngewbhabad ki sngewlong kynrad ïa baroh ki kam ki jam hynreiynda ki la shongkha shongman kiei kiei baroh ki kylla dakhongpong namar ki hap leit shong leit sah sha ïing Lokne sha ïing Kiaw bad ha ïing ka Lok ki kam ki jam ki lahpher bak-ly-bak. Uba la pliah ban trei kam misteri u poishongkha ha ka ïing ba ri masi bad uba la pynjanai ha karep shynrai u poi ha ka ïing ba rep kwai bad kumta ter ter.

U HYNÑIEWTREP DANG HA TMIER NE HA EI ?(Na thapniang ki Dohlieh sha tyngam ki Dohïong?)

Kam long satia kaba suk ïa uba la tbit ban trei kam misteriban sumar ïa ki masi ne ïa uba la pynjanai ha ka repshynrai ban kyntiew ïa ka rep kwai (ban kiew diengkwairuh um lait!!!). Dei kumne keiñ bym ju kiew ka ri jingri, karep ka riang ne baroh ki jait kam namar ïa ka jingstad(expertise) kaba u khun u lah ïoh na la ki kmie ki kpa umïohlad satia ban pyndonkam ha ïing ka Kurim watla uthrang bad angnud katno katno ruh ban pynbha badpynheh pynïar ïa kita ki kam. Hato ym dei kane ka dusturmih-ïing mih-sem ne dustur kynriang kaba la khangladym tang ïa baroh ki kam ki jam ban kiew shaphrang hynreikaba la pynkulmar jingmut ruh ïa ki khun shynrang banshu trei noh da ki kam thohmut thohmat ne ban shu imruma rutit (im lyngkar?) Manla u snem da ki spah badhajar ngut ki samla shynrang ki shu khmih lynti ban ïohkam Sorkar namar na la ïing kim ïoh jingkyrshan banseng la ki kam ki jam. Lada ryngkhat lait tang 9 ne 10 tylliki kam, ki nongwad kam kin don da ki spah bad hajarngut bad ha kaba kut bun na ki kmie ki kpa kin kynnohkylla ïa ka Sorkar ba ka shu peit shiliang khmat ne ba kashu leh kumta kumta.

Ka khalai nusip ba kynsha ïa lawei ki khunshynrang : Ju don ruh ki Kmie ki Kpa kiba ong lada ukhun un ïoh da ka briew ba don ba em (ba riewspah), kajingim jong u lah biang! Imat ka khalai nusip ha shitylluppyrthei ïa ka lawei ki khun shynrang ba kin poikha poimanha ki ïing ba don ba em ka jia long tang ha Bri uHynñiewtrep bad ka Land Transfer Act jong ka Jylla(imat) ka kham pyrkhing tang ïa ki khun shynrang banïa kiei kiei baroh (kumba la khñium bad kren bynñiaw dauwei u khun samla) namar lada u khun un pan jaka putana la ki Kmie ki Kpa tang shi akar ne ar akar ban rep banriang, ri jingri ne ban seng la ki kam, ki pynsted ban ongym myntoi ne ym bit satia katba ïa ki Pyrsa Jynreiñ baplika biang beit! O balei sha ngi da kuhiw bad khohñiohmynsiem katne katne ïala u khun bad ka Kurim baieitbathoiñ jong u? Uwei u Rangbah ba trei ki kam lajong(businessman) uba don arngut ki khun shynrang badkawei ka khun kynthei u ïathuh khana ba u ju sneng jukraw ïala ka khun da kaba ong “khun, da lei lei ruh phimdei ban khmih lynti ei ei na nga u Kpa namar ynda phi lashongkurim u Lok jong phi un sa pynbiang ïa phi kumbanga ju pynbit pynbiang ïa i Mei bad ki hynmen jongphi” U ïathuh ruh ba u ju kyntu ïa ki khun shynrang“nang ïai trei shitom bad pynheh pynïar ïa kine ki kamkiba nga lah aiti haphi hynrei horkit hordang phim deiban klet ïala ka para bad ki khun ki kti jong ka” Une uRangbah ym tang ba u hikai ïa ki khun shynrang kumnoban ieit ïala ka para bad ki pyrsa hynrei u pynkynmawruh ïa ka nuksa ba bha tam ki Hynñiewtrep ka thaiñ Ri-War Mihngi namar ki shynrang ki dei ki nongkit nongbahkiba ju pynïaid bad tuklar lut ïa ki kam ki jam ka ïing kasem la ha ka rep ka riang ne kiwei pat ki jait kam. Ha RiLum Pnar ki kmie ki kpa ki ju ai bynta ruh ïa ki khunshynrang khnang ba kin ïoh kyrshan ïala ka Kurim badïa kane ka rukom ai bhah ai bynta la tip kum ka “AIÏUTRAN” Ka ai ïutran ka lah ban long da ki jaka ban repban riang ne da kiwei pat ki jingai. Ha kine ki thaiñ (Ri-Pnar bad Ri-War) ki kam ki jam (foot prints) jong ki kmieki kpa ki dang ïai bteng bad paw shynna haduh myntamynne hynrei ha kiba bun pat ki bynta ka Bri ki dienjat kilah shu jah ryngai bad ringsti ringswai wat shwa bankhlad ki kmie ki kpa.

Balei ngi sahtdong sahtrai ha ka khaïi ka pateng?Hato ka Ïewduh ka dang dei ka ïew tynrai u Hynñiewtrep?Lah artatien ba kan long kumta namar ïa kiba bun ki dukankane ka ïew (kaba dei u thied snam ka khaïi ka pateng)lah shu ai wai da ki trai dukan sha ki bar jylla. Lada ha kashibnai ki poi-ei kin siew bai wai tang 10 hajar tyngka, dalei lei ruh ka kamai jong ki na kata ka dukan kan ym dunaïa ka shilak ne shilak shiteng bad ïa kane ka pisa kinphah manla u bnai sha la shnong ne sha ka tnga baieitbathoiñ. Hooid watla ngi dukha mynsiem ban ai patenghala u khun balei ym shu ai wai ha u bad lada u khun un

kloi ban siew ïa ka bai wai aïu ki kmie ki kpa kinduhnong? Hato dei ba ki sheptieng ïoh un ym siew baiwailane ba ka 10 hajar ba yn siew da u kan ym ïa ryngkat dorbad ka 10 hajar ba siew u poi-ei bad lada ka kamai jong una kata ka dukan ka kham biang, hato un ym kyrshanlem ïala ki kmie ki kpa bad ïa ki para ki pyrsa? Kiba bun kiong ba kane ka ïew kam dei shuh ka Ïewduh hynrei ka ladei tang ka ÏEW AI KHAW DUH! Aïu ki trai dukan bad uPa‘iem ka Hima Mylliem (ryngkat ki Myntri ba Khrawjong u) kin pyrkhat halor kane?

Haba ïa pur khana bad iwei i Meirad (bam kwai haDwar U Blei) iba la kham ïaw ka ‘rta bad iba ju leit khaïisoh sha kylleng ki ïew ki hat, i ong “ko khun, kam slemshuh ka por ba ki ksiew bad ki pateng ba shadien kin saduh noh wat ïa ki jingbam ba bang ba shngiam kum uPukhleiñ, Pudoh, Pumaloi, Pusyep, Putharo ne u Puslanamar ki dukan die jingbam ha Ïewduh kin sa shlei tangda ki Puri-Sopji ne ki mithai Puja-Puji !” Ka por ka lahdei ïa ngi ban ngam jylliew bad ban pyrkhat noh khamkyrkieh namar lada ngin duh noh sa ïa u thied snam(Ïewduh) ka khaïi ka pateng (kumba ngi lah duh ïa kaPolice Bazar bad kiwei kiwei ki jaka ba thnem ka die kathied), ka ïoh ka kot bad ka khaïi ka pateng ki lawei kanlong tang kaba kordit, ba jynjar bad ba hiran. Ki Tripuriki lah mad ïa kane, hato yn bud tdong sa mangi? Kum banshu pynkynmaw hangne, ka jingbun paid ki riewlumTripuri katkum ka census u 2001 (kumba la paw ha kajingthoh “Tripuri people, the free encyclopedia”) ka longsa tang 30 % (ne tang 30 na ka 100).

Balei ngi kylla rit paid bad ïano ngin kynnoh? Hatoka jingïoh buhai shnong da ki bar jylla ïa ki jaka ba khamlong pdeng ka sor Shillong (commercial areas) kum kaPolo, Police Bazar, Laitumkhrah, Jail Road, Paltan Bazar,Ïew Mawlong bad kiwei kiwei ki jaka ban seng ïa ki kambusiness ne ki kam khaïi bapher bapher dei namar kajingtlot, jingbiej bad jingbymkotbor jong ngi? Kajingshisha dei ba ki khun shynrang kim ïoh jaka ne baisengbaidang watla ki thrang bad shemphang eh ban seng ïakita ki kam. Dei kumne keiñ ba ka sor Shillong ka kyllalong ka shnong dkhar ba heh tam namar lada ki nongweikin shim wai tang kawei ka dukan, kin hap wan rahnongtrei nabar ka jylla ym duna ïa ka 5 ne 10 ngut khnangba kin ïarap ïa ki kam jong ki. Kine pat ki donkam banwan rah sa ïa ki kmie ki kpa, ïa ka tnga bad ki khun kipyrsa bad shisien ba ki la ïoh phrung hangne ha Bri lajngan pat ïa ki ban leit phai sha la shnong. Ki khrawpyrkhat ki ju ong ba ka Jaidbynriew ka bym ïohi jngai kalamwir bad kan sa jah ryngai, ki dak ki shin ruh hato kimlah kdew bad phalang shata? Hynrei lada ngi don shishaka jingkitkhlieh ïala ki khun ki ksiew donkam ïa ngi banpynbha bad pynbeit noh ïa kane ka dustur kynriang dakaba thaw ïa ki aiñ ki kanun ba kham pyrkhing ha man laki ïing ki sem bad ki shnong ki thaw. Donkam ruh ïa kiSyiem, ki Rangbah Shnong, ki Doloi, Wahadar, Sordarbad ïa ki Seng Kur ban mih shakhmat bad ban ïashongpyrkhat halor kane ka phang, kumjuh ruh ïa ki khun samlaban pynlong da ki jingïatainia (debates/discussions) haki skul ki kolej, ha ki ïing dorbar ne ki hall seminarlymkumta ki pateng ki pakit kin sa shu im tang ha kasahdum ka sahdien bad tang kum ki mraw ha la ka Bri neka Ri. Iwei i Kong iba na ka shnong Parïong i batai ba ladaki kynthei kane ka shnong kin ïa shongkha bad kiwei pat kijaitbynriew, da lei lei ruh kim don hok shuh ban ïoh byntaei ei na la ïing. Sngewshongnia shisha bad sngewdei ruhban ai jingïaroh hangne ïa ki longshwa ki manshwa kane kashnong namar ka jingïohi jngai jong ki. Kumba la kyllibad kynthoh shakhmat “U Hynñewtrep dang ha tmier neha ei” ka jubab ïa kane hato kam dei ba “ngi lah don hathwei ha riat bad sa tang ban shu ïa nguid um bad ïapjyllop?” Shwa ban pynkut “to ïa kyntait ïa kaba bakla badsngewbha ruh ban pyndap lem ïa kaba dang duna.”

Ka long kaba dei ïa kita kiba ngi la jied kum kinongmihkhmat sha ka Khasi Hills Autonomous District Coun-cil ba kin thaw ïa ki aiñ ki ban long ka jingïada ïa ka jaitbynriewkatkum ba la ai bor da ka khyrnit kaba hynriew jong ka RitiSynshar ka ri India. Ka long kaba dei eh ban wanrah ïa ki aiñban pynneh ïa ka jinglong kyrpang jong ka jaitbynriew.

Nga ngeit ba ki MDC baieij jong ngi kila mynjur banwanrah ïa katei ka Amendment ha ka jingïohi jong ki ban ïadana ka jingwan tyllep jong kiwei pat lyngba ka shongkhashongman kaba ki sngew ka la ktah ïa ka ïoh ka kot, ka khaïipateng, ki kam ki jam bad kaba la pynkylla ruh ïa ka rukom imu Khasi. Nga ngeit ba ki MDC ki pyrkhat ba ka long kaba ehban kyndat ne ban weng ïa kita ki bym dei ban ïoh ïa ka hoklong kyrpang haba la dep thaw skum da kiwei pat ban ïohlong kum ki pasan, pakhynnah lane paduh ha ka longïinglongsem khasi.Ka Principal Act Section 3 (1), clause (b) sub-clause (i) haduh (v)ki kdewshai ba kito kiba shongkha khlehkim dei ban klet ban ri, ban tyngkai, bad ban im kum ki khasila ha ka ktien ka thylliej bad ha ka rukom im nadong shadong.I kumba kitei ki kyndon kilong tang ha ka jingthoh.

Shi phut lada ngin peit ha kawei pat ka liang, nga sngewsarong ba ka jaitbynriew Khasi ka ïeng kum kawei na kijaitbynriew kaba kyrpang ha ka pyrthei namar ba ngi shimjait na ka kmie (matrilineal society). Kaba mut kalong briewman briew ka seng ia la ka thymmei na ka kmie kaba ri kabasumar ïa la ki khun ban pynheh pynïar ïa kalongkur longjait.Sngewtynnad ruh ba ha kine ki sngi kiba mynta bun na ki kurki la pyrshang ban lum ban langïa ki parakur bad don ruh

kiba la pynïeng ïa ka Dorbar Kur/Seng Kur.Nga ngeit haba kileh ïa kane ka long ban pynneh pynsah ïa ka riti kadusturKhasi katkum ba la saiñdur da ki longkñi longshuwa. Namarba ïa ka shongkha shongman ha ka jaitbynriew khasi ka kurka don ïa ka bynta kaba kongsan eh ban thew ban woh ïa kajingbit jingbiang ha shuwa ba ki para ki pyrsa kynthei neshynrang kin seng la u tnum u tyndai.

Lada phai ha kane ka bynta haduh katno ka dor jongka,ka dang don? Ha kum kane ka khep kaba ki jingmutjingpyrkhat jong ngi ki dang phai sha kane ka jylli, hato kiDorbar Kur kim la dei ban ïa pyrkhat shaphang katei ka bill?Nga bad kiwei ki para nongkitkam ka Dorbar KurRyntathiang ngi sngew donkam ban ïaphylliew jingmut langbad kiwei ki nongkitkam jong kiwei pat ki Dorbar Kur/SengKur halor katei ka bill ïoh lehse ka donkam ba ki DorbarKur/Seng Kur ki hap ban aijingmut sha ka KHADC halorkane ka bill.

Kumta lada phi sngewdei ba kan don ka jingïakynduhlang halor kane kakam, ngi kyrpad ïa phi ki nongkitkam jongki Dorbar Kur/ Seng Kur ba phin phone ia ngi ne phah da kasms ryngkat bad ka kam ba phi bat sha uwei na kine ki phoneno. harum khnang ba ngin lah ban pynbeit ïa ka jingïakynduhlang. Kane kam long ba la ai bor ïangi da kano kano ka borban khot ïa phi, hynrei kadei na ka jingsngewkhia ïa kanekakam. Nga ngeit skhem ka jingshimkhia jong phi ïa kane kanlong ka jingkyrkhu ïa la ki kur bad ka jaitbynriew baroh kawei.Rgh. Khrawbuit Ryntathiang, General Secretary, DorbarKur Ryntathiang, Phone No.: 9612951226 / 9863023249.

BAH K.D. KHARKONGORMano ba dei mano balait na ka aiñ

shongkha ka KHADC

Naduh ba ka KHADC ka la wanrahïa ka second amendment jong kaKhasi Social Custom Lineage Bill,

ka jaidbynriew Khasi ka la pait la praha ka liang ka jingiapyninia ne iatainia,ha kaba don kiba kyrshan ïa kaamendment bill, don pat kiba pyrshah.Ki Social media ki dukan, ki kali ki lashlei tang ka jingïakren ïa kane kabynta beit. Lehse kadei ka sien kabanyngkong eh ba ka jaidbynriew Khasikan ïakren haduh katne ïa ka bill neka aiñ ba la mynjur da ka DistrictCouncil.

Kiba kyrshan ïa ka bill ki pynpawba ka KHADC ka la leh ïa kaba dei ehban wanrah ïa kane ka bill, namar bakumba ka paw ki don bun ki bar jyllakiba la shim kabu ha ka khaïi ka patengne ha ka treikam trei jam lyngba kashongkha shongman, namar ba kimdonkam ban shim trading license, kajaka ruh ki ïoh khlem da pynkheiñ ïaki kyndon aiñ jong ka Land TransferAct. Lada phai sha ka kane ka bynta laïohi shisha ba ki bun ki kynthei khasikiba la ïapoi kha bad ki bym dei khasine ki bar jylla. Hynrei hato baroh kinekiba shongkha ïa ki kynthei Khasi kideikiba shim kabu ha ka khaiï ka pateng?.Ha ka jingshisha la dei ban don kijingkheiñ ba pyni shai kdar, khnang baki paidbah ki nym sah ha ka umdumbad lehse kiba mih mynta ban pyrshahruh kin nym ïapyrshah shuh, haba kiïohi shisha ïa ka jingjyllei kiba shimkabu na ka shongkha shongman ïa kikynthei khasi.

Kiba pyrshah pat ïa kane ka bill, kila pynpaw ba kane ka jingwanrah kaKHADC ïa kane ka amendment, ki lapynpaw ba kane ka bill ka dei kaba ibeiñïa ki kynthei, namar ba ka kynnoh beitna ka shongkha shongman jong ki basa khñiot beiñ ki trai ri trai muluk haka khaïi ka pateng bad ha kiwei kiweide ki bynta. Ki la pynpaw ruh ba tangnamar ka shongkha shongman kam lahban long ba ka kynthei khasi bad kikhun jong ka, kin duh noh ka jinglongkhasi, wat lada kidei kiba bat bha ïa kaakor ka burom bad ka riti ka dustur uKhasi.

Kaei kaba la ïohi ka long ba kaneka amendment bill ka la wanrah kajingïatainia kaba la poi shaduh u pudban ïakren da ki ktien kiba khlem akorbad ki bym long hi ruh ban sngap nepule. Ha ka jingshisha kano kano kaaiñ kaba la wanrah ban pynim bad ïadaïa ka jaidbynriew kam dei ban longkumne. Kadei ban wanrah ïa kajingpdiang sngewbha kaba shi tylli, kabawanrah ka jingïatylli ka jaidbynriew hibaroh kawei ban ïeng lang ha kawei kanongrim.

Namar ba kane ka amendment, kala wanrah ka jingïapait ïapra kajingïisih para khasi, ka donkam kajingïamir jingmut lang da baroh. Kumbau General Secretary ka Seng KurRyntathiang, u Bah KhrawbuitRyntathiang, ka jingïakynduh lang kiKur baroh ka long kaba donkam shibuneh. U Babu Kular Khongjirem ruh u lapynpaw ba namar kane ka amendmentkan pynrit bad pynduna paid ïa u Khasikhara, na ka daw ba kin don kiba ynnym shim jait shuh na ka kmie haba kila duh noh ka hok kum ki riewlum.

Ha kajuh ka por, ka don ruh kajingkren balei tang ïa ki kynthei, habadon ruh ki shynrang kiba shongkha badki bym dei ki khasi bad ka lok bad kikhun jong u, ki kylla khasi tang namarka “tang jait”. Haba kumta yn ïathewshuh kumno ïa kata ka jinglong sngurne ka jinglong snam khasi paka,hapdeng kine kiei kiei.

Te shuwa ba ka sorkar jylla kanïakren ne phah ïa kane ka bill sha uLat, ka por ka dang biang ïa kajingïaphylliew jingmut kaba ïar bad kababunsien, haba kane ka bill kan ktah ïaka lawei jong ka jaidbynriew khasijunom la junom. Dei ban pynkut nohka jingïania, ka jingïatai ha ki SocialMedia ne ha kino kino ki bynta, namarba ka nang wanrah pynban ka jingïapaitïapra bad ka jingïa isih para Khasi.

Page 6: VOL. XXIX (29) NO. 208 RNI REGD. NO. 70648/99 …ka la long shaba palat pud. Ka jaitbynriew jong ngi kam dei shuh kaba ‘laitluid’ kum ha ki por mynshuwa hynrei mynta ka la kylla

31 TARIK NAITUNG (JULY), 2018 MAWPHOR SLA 5

Jot rathai ka surok Nongshillong-Mawthadraishan

Nongstoiñ, Naitung : KaKSU Mawthadraishan Cir-cle ha ka sngi thohdieng kala leit ban ïakynduh ïa u uSDO Nongkasen ha kabaïadei bad ka jingsniew kabala palat jong ki surok ha kathaiñ Mawthadraishan badkhamtam eh haNongshillong bad kiweikiwei ki shnong.

Ka KSU ka la pynpaw ïaka jingbynñïaw ha kabaïadei bad ki surok hapoh kathaiñ, khamtam ka surokkaba ïaid lyngba naNongshillong shaMawthadraishan. Kinongshong shnong jong ki8 tylli ki shnong ki la ud bhahalor ka jingsniew palatjong ka surok kat haduh baka la pynjynjar bha ïa ki haka leit ka wan khamtam haka pang ka shitom ba dei ban

pynkit ïa ki nongpang shaki jaka sumar.

Na ka liang ka senglyngba u samla JibarpaulThabah President, ka ladawa na u SDO ba u dei banshimkhia ïa kane ka byntada kaba un bthah banmaramot mardor ïa kane kasurok kaba la jot rathai badkaba buh jingma ruh ïa kajingim briew. Na ka liangutei u officer u la kular banshimkhia ban phah maramotnoh ïa katei ka surok.

Ha kajuh ka por ka sengka buh ka jingkyrpad ïa kiContractor ba kim shimkhiaïa ka kamram ban pynbha ïaki surok, ba ki dei ban treihok kumba dei ban trei. Kaseng ka kyntu ba kim dei shupyndep rukom, namarbunsien ka seng ka ju lap ïaki contract ba ki leh katba

mon namar ki don kajingïadei ba khambha bad kiheh ka office, kumta ki treikatba ki mon. Ka seng hi ladaka lap ïa kiba kum kine kicontractor kan ïaid da kaweipat ka lynti wat ban appealsha court ruh. Kumjuh ruhïa ki officer kiba don kti halyndet ruh yn leh kumjuh.

Ka seng kan leh kumjuhruh ïa kiwei ki surok bad kibynta baroh kiba ïadei badka roi ka par bad kan buddienna ka por sha ka por ba kicontractor kin nym leh monpalat. Khatduh, ka seng kakyrpad ïa kane ka office bakan leh kloi noh ban maramotkhnang ba ki paidbah kin laitïa kane ka jingeh. Lada kaoffice kam sngap, ka sengkan khang lut ïa ki trok kibakit jingkit kiba ïaid lyngbakane ka surok.

Dawa ka FKJGP ban siangrong bad shnajingkieng ha surok Rambrai-PhudumbahShillong, Naitung:Ka Fed-eration of Khasi Jaiñtia andGaro Peoples (FKJGP),Phudumbah Area Unit, kala phah da ka jingthoh shau Executive Engineer PWD(Road), Nongstoiñ Divi-sion, West Khasi Hills Dis-tr ict ban pynbha bansiangrong bad ban shnanoh ïa lai tylli ki jingkiengbym pat shna (No.1/1, 5/1,5/2) ha ka surok na Rambrai-Mawlangsu Road viaM a w t h u n g m a r w e iPhudumbah.

Ka Seng ha ka jingthohba la ai sha u Executive En-gineer PWD (Road),Nongstoiñ Division, kapynpaw ba ïa kane ka surokna Rambrai-Mawlangsu viaMawthungmarwei shaduhPhudumbah (0-6.5kilomitar) ba la mang pisaT. 72,731 lak badpynthymmai biang haduh T83.96 lak la shna naduh u

snem 1998 bad ïa ka surokna Mawlangsu-RambraiRoad via Phudumbah (0.0-5.0 kilomitar) la shna naduhu snem 1995 hynrei kabasngewsih ba haduh myntala 20 snem tam ym pat lahban siangrong bad wat banshna ïa ki jingkieng ruhhaduh 3 tylli.

Na ka liang ka seng kala ong, ba kane ka surok kadei ka surok kaba donkambha na bynta ka thaiñRambrai baroh kawei ka deika surok ba khamjan ladawan ne leit sha Shillong banpoi sha thaiñ Rambraihynrei tang ka jingbym patdep katei ka surok hap banïaid lyngba ka Nongstoiñwatla ka kham jngai bunshah.

Ha u snem 2021 kan sadon ka Jingïaseng SamlaKJP Synod Sepngi ha kashnong Mawthungmarweikawei na ki shnong ba ïaid

lynti na katei ka surok.“Ngi kyrpad ruh ïa phi

ba katba phim pat ïoh bansiangrong na bynta shipor,sngewbha maramotpynbha ïa katei ka suroktang ban lait ki kali ban ïohkit ïa ki marbam khamtamban kit ïa kiba pang bashitom. Ngi da kwah baphin thep da ki maw ha kijaka ba long thliew heh ymda khyndew suda kaba ngika seng ngim pdiang,” ongka Seng ha u kyrwoh ba laphah da u KmenlangNongbri, President, FKJGPPhudumbah Area Unit.

Ka Seng ka la kyrpadïa ka PWD ban peit lem ïakatei ka surok ba la shahiehnoh khunswet mynta lapalat 20 snem khnang ba kinongshong shnong jongka thaiñ Phudumbah kin ïohlem ïa ka hok kum kipaidbah ka jyllaMeghalaya.

Pynkha tnad treikamka KSU-NKHD

Nongpoh, Naitung : Kum shi bynta ban dang pynïar ïa kajingtreikam ka KSU, North Khasi Hill District dang shenka la lah ban pynkha sa kawei ka tnad treikam ba la tipkum ka KSU Mawlyngkhung Pyllun Unit ha Ri Bhoi.

Kitei ki nongkitkam ba la jied thymmai ha katei kaUnit ki kynthup ïa u President bala jied ïa u Samla PynshaiMawlong, Vice President Samla Anthony Laloo, GeneralSecretary Samla Iaraplang Pnar, Assistant Secretary SamlaEdimot Sing Syrnah, Organising Secretary SamlaSnarmanik Laloo, Education Secretary SamlaKyrshanlang Shadap, Finance Secretary Samla KitdorDkhar, ryngkat bad 15 ngut ki members kiba shah jiedkum ki executive member.

Katkum ka riti treikam ka seng ha katei ka sngi lapynbam smai ruh ïa kitei ki nongïalam da u Samla BiangborL Paliar Organising Secretary KSU Sengkmie ha kajingdon rynkat lang Samla Ferdynald Kharkamni Presi-dent North Khasi Hills District Unit, Samla Lambok RymbaiGeneral Secretary North Khasi Hills District Unit, SamlaJayan Sylliang Assistant Secretary North Khasi Hills Dis-trict Unit, Samla Lezter Nongbet Organising SecretaryUmsning Circle, Bah S M Dkhar Rangbah Shnong BarimMawlyngkhung, ryngkat ki member kiba ia poi lang naDistrict bad sengkmie. Ïa ka jingialang lah pyniad da SamlaDakishan Malngiang Assistant Office SecretarySengkmie.

Hakane ka sngi la ioh jingkren na Samla FerdynaldKharkamni President ka KSU NKHD ha kaba ïadei bad kaissue ka seng kiba dang sah bad kiba ki buh ïaka jingïakhihnaka por sha ka por bad naka liang Une U Samla U lahpynpaw ban ngin long kiba lah pynkhreh haba ka seng kadonkam ïangi ha kano kano ka por ba ïa khun na ka bor kasorkar kumba long ha ki snem ba la leit kiba ki hap ïa khihhaduh hynriew bnai khynthieh halor ka issue lynti relhaka bun na ki nongïalam ka seng kiba lah hap shong ïingbyndi na bynta ka dewbah ka jaidbynriew.

La ïoh jingkren ruh dau Samla Biangbor L PaliarOrganising Secretary KSU Sengkmie uba lah kyntu ïa kisamla bad kin dang ïai trei shitrhem na bynta ka dawbahka jaitbynriew. ka jingtrei shitom bad tip briew tip blei kawanrah ïa ka jngim kaba khuid bad ka seng kaba lahpynieng 40 tylli ki mawbyrsiew ka lah ïaid shibun kijingtynjuh ha ki snem ba lah leit bad ka seng da da iengrasong ban kyntiew ïaka khia ka shon jong ka jaidbynriew.

Shongthait u nongïalamka JSM-SR

Khliehriat, Naitung : U Bah Jantis Dkhar, uba dei unongïalam ba shitrhem jong ka seng Jaiïtia Students Move-ment Southern Region, lyngba u kyrwoh u la pynbna baun shonghait noh na ka seng hadien ka jingshakri jong u labun bun snem ïa ka Seng.U la phah ruh ïa ka jingkhubleikitbok kitrwiang ïa baroh ki dkhot jong ka Jaiñtia StudentsMovement bad ngeit skhem ba kin nang lah ban trei khambha shuh shuh na ka bynta ka bha ka miat bad kumjuh ruhna ka bynta ka ri bad ka jaitbynriew.

Dawa ka KSU na ka Sorkar ban kyntiewCivil Sub-division ïa ka MawryngknengShillong, Naitung : Ka KhasiStudents' Union (KSU)Mawryngkneng Circle, ka ladawa na ka Sorkar MeghalayaDemocratic Alliance (MDA)ba kan kyntiew kyrdan ïa kaMawryngkneng Community& Rural Development Blocksha ka Civil Sub division.

Ban pynsngew ïa kaneka jingdawa sha ki tyndongskhor jong ka Sorkar, ka Sengka la leit aiti da ka dorkhasha ka kti jong u Conrad K.Sangma, Myntri Rangbah kaJylla ha ka sngi balangmynta ka taiew kaba don ruhsan tylli ki jimgdawa.

Ha kaba ïadei bad kajingdawa ïa ka Civil Sub-divi-sion ka seng ka la pynpaw ruhba ka Mawryngkneng C&RDBlock ka dei ka shnong kabaheh kaba la kynthup ïa 64 tylliki shnong bad 3 tylli ki Con-stituency, kata, kaMawryngkneng , Mawkynrew bad Nongkrem Constituency bad ka jingdon briewkatkum ka Khanasamari jongu snem 2011 ka la kot haduh67,291 hajar ngut bad ladakyntiew kyrdan sha ka CivilSub division kan nang lahban pynjanai bad aijingshakri bapura ïa kipaidbah jong ka thaiñ.

Ha kane ka dorkhas, kaseng ka la dawa ruh na kaSorkar Jylla ban kyntiewkyrdan noh MawryngknengPublic Health Centre (PHC)sha Community Health Cen-tre (CHC) kaba la don 4 tylli

ki Sub-Centre, kata, kaSohryngkham, Umphyrnai,Mawlyngnad bad ka KutSub-centre kaba ympattreikam haduh mynta.

U Kyrwoh ba la phahda u Apsharai Mawthoh,Vice President KSU,Mawryngkneng Circle u laong ba ka jing shakri jongka PHC ïa ki paidbah ka lalong kaba khia haduh kattakatta namar ka jingdon kibriew ba dei peit ïa kaMawryngkneng PHC ka lakot haduh 32,541 hajar ngut.

Kane ka jingdawa jongka seng ka la long ba kipaidbah kin lait ban shemjingeh na kaba leit shimdawai shaduh Shillongkhamtam leilei ïa kiba wan naka longiing baduk bad ladaka Sorkar kan kyntiew nohkyrdan CHC kan long kajingkyrkhu kaba khraw ïa upaidbah bad kin ïoh ruh kajingsumar kaba paka kumbaïoh ha kiwei pat ki jakasumar.

Ka Seng ka la dawa ruhïa ka Sorkar Jylla ban plienoh ïa kawei ka CollegeSorkar ha ka thaiñMawryngkneng namar bunki samla pule jong ka thaiñki dei kiba wan na kalongiing baduk ha kaba kikmie ki kpa ki im da kababylla sngi bad shu rep shuriang, ban phah pule ïakikhun sha Shillong namar kajingrem ka bai sah wai badka bai Addmission ka la buh

jingeh ïa ki haduh kattakatta.

“Lada ka Sorkar kan teinoh daka College Sorkar kanlong ka jingplie lad badjingkyrkhu kaba khraw ïa kisamla pule khamtam ïa kitobawan na ka longiingbaduk,” ong une u nongïalamka Seng.

Ha kajuh ka por ka sengka la dawa na ka Sorkar banpyntreikam noh ïa ka ArpdahFarm Sniang Water SupplyScheme (AFSWSS) kaba lasahkut la bun bun snemhaduh mynta khnang bakipaidbah ka thaiñ kin ym ïaimad ïa ka jingkyrduh umbamumdih khamtam ha ka portlang .

Ka seng ka la dawa ruhïa ka Sorkar Jylla banpynsted noh ïa ka jingtreiban tei ïa ka Fire Service Sta-tion ha shnongMawryngkneng khnang baki paidbah ka thaiñ kin ïohjingïarap khamtam haba donka jingpluh ding ha ka portlang.

Nalor kine ki matjingdawa, ka seng ka la dawaruh ban kyntiew kyrdan nohïa ka Mawryngkneng Poul-try and Piggery Farm sha kaTraining Centre khnangbakan long kum ki lad ai jinghikai bad jing ïarap ïa kipaidbah ba sngewtynnad haki kam ri jingri bad kan longruh kum ka lad aikam aijam ïaki samla ban seng kam lajonglyngba ka ri jing ri.

Ka jingïalang ki nonghikai AMSSASTA SWKHMawkyrwat, Naitung:Ka seng jong ki nonghikai ka AMSSATA jong ka South WestKhasi Hills District kan sa pynlong ïa ka General Meeting ha ka 4 tarik u Nailar, 2018.Haka kyrwoh khubor ba la phah da u Babu Berding Lyngdoh, President ka seng ula pyntipkane ka General meeting kan long ha ïing jong u Bah Shaiñkor Nongsiej kaba don hajanMawkyllud ha ka por 11 baje mynstep.

Shuh shuh la ong ruh ba ha kane ka jingïalang yn ïa kren ïa ki kam ha kaba kumnoyn nang pynkhlaiñ ïa ka rukom treikam hapoh ka seng.Kumta ka seng lyngba u Presi-dent ka kyrpad ïa baroh ki nonghikai SSA ba kin wan khnang khnang ban ïoh ïa kren ïashibun ki kam jong ka seng. Na ka bynta kito ki bym ïoh SMS me jingpyntip na kinongïalam jong ka seng kin sngewbha ban shimkhia ïa kane ka jingpyntip kaba donkam.

Kylli u MP ba shah wengka jingkylli ha RS

New Delhi, Naitung: U MP ka seng Samajwadi Party uNeeraj Shekhar ula pynpaw ïa ka jingkyndit bad lyngngohba khraw halor ka jingweng noh ïa ka jub ab jong kajingkylli jong u halor ka jingthep pisa 745 klur tyngka haAhmedabad District Cooperative (ADC) Bank na websiteka Rajya Sabha.

Ula pynpaw ba u ïoh jingtip ïa kane hadien ba la wengiaa ka jubab jong kajingkylli jong u na ka website jong kaRajya Sabha, bad kane kala paw shai bga kane ka jingkyllika thew shno, bad ki paidbah kila tip lut, kim shah pynbiejshuh, kumjuh ula bthah ïa ki bor peit ka Rajya Sabha Sec-retariat ban pynneh ïa katei ka jubab, bad kila kular ban lehïa kane.

Kane ka long ka jubab jong ka jingkylli u Shekhar haka 24 u Naitung halor ka jingthep ïa ka pisa ba la pynduhhaa ka ADC Bank.

U President ka BJP u Amit Shah u dei uwei na kiDirectors jong ka ADC Bank kaba ïoh pdiang ban thepbun tyngka eh napdeng kiwei ki cooperative bank kaba745.5 klur hapoh san sngi ba la pynduh ïa ki lut rim ha 8 uNaiwieng 2016.

Rai ki nongkhaïi kaKashmir ban ïada ïa

ka Article 35ASrinagar, Naitung: Ki nongkhaïi bad nongpynmih marjong ka Kashmir kila rai bad smai ban ïakhun tyngeh haban ïada ïa ka Article 35A jong ka Constitution kaba myntaha ka jingïakhun hapoh Supreme Court.

Ka Article 35A, kaba la pynrung da u President ha1954, kaba ai bor ïa ki nongmih khmat bad nongthaw aiñjong ka Jammu and Kashmir ba kin lah ban jied nepynshisha ïa ki trai shnong ba pura jong ka jylla, hynreinamar ka jingtreikam jong kane ka kyndon aiñ kala sahkuthapoh ka mukotduma bad ka jingbishar kan long biang haka 6 u Nailar.

Ki nongmih khmatyy jong ki nongkhaïi, ki nongpynmihmar, ki trai karkhana, ki trai hotel kiba don jingïadei bad kikam tourism bad horticulture haba kren ha ki lad pathaikhubor kila kyrpad ïa ka Supreme Court ban kyntiat badweng noh ïa ka jingmudui halor kane.

Ka jingïakhun ïa ka Article 35A kala nang ai ding shuhshuh ïa ka jingbym shong suk ha kane ka jylla.

Kila pynbna ba kin ai ka jingkyrshan ïa ka jingkhotpakhang shnong da kito ki kynhun ba kyrshan iaa kaArticle 35A ha ka 5 bad 6 u Nailar.

rung beaiñ sha kane ka jylla Meghalaya”ong u Deputy Chief Minister bah PrestoneTynsong.

U bah Tynsong u la ïathuh ruh ba labthah ïa ki Deputy Commissioner (DC)jong baroh ki district ba kin bthah wat ïa kibor shnong ruh ba kin long peitngor bhabad pyntip mar mar lada jia ba ki ïohi ne lapba ki don kiba wan rung beaiñ.

Nalor kane mynta hi ka sngi. u ChiefSecretary jongka jylla u Y Tshering u lalum ïa ka jingïalang jong ki heh sorkar bakynthup naduh u Director General of Po-lice (DGP) u Swaraj Bir Singh, Addl.ChiefSecretary ba dei peit ïa ka kam pohïing ubah Peter W Ingti bad u Commissioner &Secreetary kam pohiing bahS.Kharlyngdoh.Ha kane ka jingialang ki laïakren ban pynkhlaiñ ka jingpahara ha kibynta khappud Assam bad Meghalaya.

La bthah ruh ïa ki DC bad SP jongkiDistrict ba kin ïatrei lang bad ki bor districtjongka Assam halor kane ka kam. Hooidwat la ym pat don kino kino ki jingjia basngewsih hadien ba la pynmih ïa ka list, kasorkar kam kheiñ sting ïa kane ka kam baddei na kata ka daw ka la bthah ïa ki borsynshar district ba kin peitngor bha, ongu bah Prestone.

Ha ka jingpynmih ia ka list mynta kasngi ki don haduh 40.07 lak ngut kiba lashah kyntait na ki 3.29 klur kiba thepaplikeshon ban rung ha ka NRC ha Assam.

Haba la kylli hato ka jylla Meghalayaka don ka jingthmu ban pyntreikam ïa kaNRC ha kane ka jylla u bah Prestone u lapynpaw ba ka sorkar kam kwah ban budtynneng ïa kaei ka polisi kaba pyntreikamda ka Assam.

U la ïathuh ba ka sorkar ka dang ïaidshakhmat ban pyndep ïa ki khyrdop rungkhyrdop mih na ka jylla kaba dei shi byntajong ka Comprehensice Mechanism bantalasi ïa ki mynder kiba thmu ban wan rungsha ka jylla.

U la ïathuh ba ka sorkar ka la dep ïoh ïaki jaka ha ki bynta bapher bapher ka jyllaban tei ïa kine ki khyrdop rung bad khyrdopmih na ka jylla bad u la ïathuh ba yn lehkumjuh wat ha ki station rel ruh ka tangshu wan ha kane ka jylla.

Ha kaba ïadei bad ka Ri Bhoi u la ïathuhnamar ba ki trai jaka kim ai ia ka khyndew

Hukum peitngor ka sorkar hadien baduh rung kyrteng 40 lak ha ka NRC

ba ym donkam ban don kano kano kajingsheptieng ne khuslai. La pynsapriangkatto katne ki jingtip ba bakla. Kajingpynkhreh ïa ka NRC ka long kaba khlemda niew shiliang. Katto katne ki briew kilah ban phah ïa ki kot ki sla ba donkam.Kin ïoh pura ki kabu ha ka jingkam badjingpyrshah” ong u Rajnath.

U la pynshai ba wat hadien ka NRC bakhatduh, manla u briew un ïoh ka kabu ban

Ka NRC ka Assam ka dang dei tang ka Draft

Langrin, KHADC, bad balei ka UCIL kaphah ïa ki nongtrei ban pyn klumar shnongha Mawthabah bad Wahkaji?

Ka pyni shai ba ki nongtrei jong kaUCIL bad AMD ki dei ki nongtuh ki nonglute bad ki nong pynklumar shnong. Kibor jong ka aiñ ki dei ban kem badpynshitom mardor ia kitei ki nongleh kambe aiñ. Ka sorkar ha ka jaka ban thwet ïa kikhun samla jong katei ka thaiñ dei ban thwetbad kem shisyndon ïa kitei ki officer jong

Dawa ban kem bad pynshitom ka LYWA

Lyngdoh. Ka Momin ka dei ka Principal ba la shogthait jongka Tura Government PublicSchool.

Ka jingjied jongka Congress ban pyniakhun da ka longkmie namar ïa kane ka Con-stituency mynshwa ruh la mihkhmat hi da ka kynthei ka Agatha K Sangma.

Lah ban pynkynmaw ba u John Leslee Sangma ruh u la rai ban ïakhun ïa kane kaelection tangba ym pat tip la un ïa khun na kano kano ka party ne un ïakhun kum ukyrtong shimet.

Sei ka Congress da ka longkmie ban ïakhun

jongki ban shna ïa ki khyrdop rungkhyrdop mih kaba la jied da ka sorkar myntala aiti ha ka Deputy Commissioner jong kaDistrict ban wad jaka bad ïa kane ka jakayn buh ha Byrnihat. Ha kaba nyngkongyn tei 22 tylli ki khyrdop ha baroh kawei kajylla.

Na ka liang u DGP haba ïakren bad kinognthoh khubor u la ong “ Ngi lapynkhlaiñ ïa ka jingpahara ha kylleng kajylla bad yn leh da kaba tyngeh ïa kinokino kiba thaw jingkulmar. Ka sorkar jyllaka bthah ïa ki bor synshar district ha ri lumGaro ba kin peitngor bha namar ka don kajingsuba ba kito kiba ym rung kyrteng haka NRC ki lah ban thaw lad ban ïoh rungbeaiñ sha ri lum Garo.

Na ka liang ka KSU ka la pynpaw ba kaneka draft NRC jongka Assam ka lah ban ktahïa ka jylla Meghalaya kumta ka seng ka lakyntu jur ïa ka sorkar jylla ban peitngor badtalasi bha ïa ka leit ka wan ki briew namarkhlem pep kito kiba shah kyntait kinpyrshang beit ban ïoh phrung khlieh ha kaneka jylla..” Kito kiba shah kyntait na Assamki pyrshang ban ïoh rung sha Meghalayaym sha Nagaland, Arunachal Pradesh namarki don ka Inner Line Permit(ILP)” ong uPresident ka KSU u samla LambokstarwellMarngar. U la ïathuh ba la bthah ïa ki Unitbad Circle jongka KSU kiba don ha kishnong khappud ba kin long kiba peitngorbha da kaba ïatrei lang bad ki bor synsharshnong khnang ban nym don kino kino kibaïoh rung sha ka jylla.

Na ka liang u Chairman jongka NorthEast Student Organisation (NESO) u bahSamuel Jyrwa u la pynpaw ba ïa ka NRC ladei ban pyntreikam ha kiwei ruh ki jyllakane ka thaiñ shatei lam mihngi ka ri India.“ Kane ka jingwan rung tuh ki mynder kala ktah ha ka jylla Assam bad dei na kaneka daw la pyntreikam ia ka NRC hynrei ïakane la dei ban pyntreikam ruh ha kiweikiwei ki jylla bad ka jingkwah ka NESO kalong ban pyntreikam ïa ka NRC ha kiweikiwei ki jylla kane ka thain ruh, ong u bahSamuel.

U la ong pat ba kane ka jingeh ba ïakynduh ka Assam kam dei ban lyngshopsha kiwei kiwei ki jylla kane ka thaiñ. U laong ruh ba la dei ban pynshong nongrimïa u snem 1971 kum u snem ban bishar ïa kinongshong shnong .

leit ujor sha ka Foreigners Tribunal.Kane kamut ba wat kito ki kyrteng bym

shim la mih ha ka NRC ba khatduh kin ïohlad ban leit mih sha ka Tribunal. Kam donjingkylli halor kano kano ka jingpynshitompyrshah ïa uno uno u briew.

Ïa ka jingpynkhreh ïa ka NRC la leh daka jingkhuid bad jingshai. Ïa kane ka kam lapeitngor da ka ïingbishar ba don buromjong ka ri, ka Supreme Court.

ka UCIL kiba wan trei bad rung beaiñ hakatei ka thaiñ.

Kyntang ia wai ka Langrin Youth Wel-fare Association (LYWA )ka pynrem jur ïa kajing leh riew khlaw bad ka jing bym kheiñsnep jong ka UCIL ïaka riti dustur jong kajaidbynriew khlem don shuh ka raiñ ka remda kaba kheiñ dew thala ïa ki nongshongshnong bad ïaka im lang sah lang. Kane kalong kat kum ka jingpyllait khubor u Presi-dent ka LYWA u bah B.S Lyngdoh.

Pynshlur samla pule ka KSUda ka Maitshaphrang Award

Nongstoiñ, Naitung : KaKhasi Student UnionTiehsaw Unit ha ka sien banyngkong ka la pynkupburom ïa 21 ngut ki samlapule lyngba kaMaitshaphrang Award 2018,kum shibynta ban pynshlurïa ki khynnah pule ba kindang trei shitom shuh shuhban minot ha ka pule puthi.Kane ka jingpyrshang ka deika jingai mynsiem ïa ki samlapule ki ban sa ïakhun ha kieksam bapher bapher ki bansa wan.

Ha kane ka sngi u Presi-dent barim jong ka KSU sengkmie Bah Daniel Khyriem ula long kum u Kongsan badu Bah F.Lyngkhoi HonoraryAdviser jong ka Village De-fense Organization (VDO)West Khasi Hills District kumu symbud kongsan. Nangta

La ïadonlang ryngkat ruhkatto katne ngut kinongkitkam jong ka KSUSeng kmie, ki nongkitkamjong ka KSU West KhasiHills District, ki nongkitkamka KSU Nongstoiñ Circlebad na ka KSU Girls Wing.

Ïa kane ka program lapynphuh pynphieng da kajingdon ki samla pule kibadang shu pyndep ïa kakyrdan pule klas 10 badklas 12, ryngkat ki kmie kikpa ki jong ki. Ka jingthmuba nyngkong jong ka sengka long ban ai mynsiem ïaki samla pule ba ki dei banïaid beit sha ka thong, kimdei ban kynran dien. Kajingstad ka long ka waitlambad ka stieh na ka byntaka lawei jong kajaidbynriew. Kumta kisamla pule ki dei ban trei

minot ban ioh ïa ka nam kaburom ïa ki hi, ïa ki kmie kikpa, ïa ka imlang sahlangbad ïa ka jaidbynriew hibaroh kawei. Ki samla puleki la ïoh ïa ka jingaimynsiem na ki nongkrenkiba ki la ioh sngew badkumjuh ruh na kaMaitshaphrang Award baki la ïoh pdiang.

Ka Seng ka la aikyrpang ruh kawei kaKhusnam ïa iwei i LongkmieI Ibalarihun Dkhar na kashnong Tiehsaw I ba la lahban ïakhun pyrshah ïa kajingshitom cancer kaba jur.Na ka liang ka seng ka la aimynsiem ruh ïa kiwei kiweiki nongpang ba kim dei banduh jingkyrmen.

Page 7: VOL. XXIX (29) NO. 208 RNI REGD. NO. 70648/99 …ka la long shaba palat pud. Ka jaitbynriew jong ngi kam dei shuh kaba ‘laitluid’ kum ha ki por mynshuwa hynrei mynta ka la kylla

KHUBOR NA KA THAIÑ SHATEI LAM MIHNGI BAD NA KIWEI KI JAKA

SHILLONG 31 TARIK NAITUNG (JULY) 2018 MAWPHOR SLA 9

Pyllait ka Assam ïa ka final draft list jongkaNRC, shem ba 2.89 na ka 3.29 klur ngut ki donha ka list kum ki nongshong shnong ba pura

Palat 41 lak ngut ki nongshong shnong kim shym mih kyrteng

Guwahati: Ka Sorkarhynne ka sngi ka la pyllaitïa ka final draft jongka Na-tional Register of Citizens(NRC), ban ithuh ïa kinongshong shnong bapura jongka Jylla Assambad ha kane ka list la lap banapdeng 2.89 klur ngutkidei ki nongshong shnongba pura jongka Jylla katba40 haduh 41 lak ngut kikhlem paw ha ka list jongkaNRC. U Sailesh uba dei ucoordinator ka NRC u lahïathuh ba, kane ka dei tangka draft, hynrei kam dei kafinal list da kaba bynrap ruhba kito ki bym don ha kalist ki lah ban ujor ne pyntiplada ki don ki

jingpynshisha kiba biang"."Ka jingujor ïa kito ki

bym don ha ka list ki lah banwan sdang wan naduh ka30 tarik u bnai ban wan tadhaduh ka 28 tarik u bnaiSeptember. Kito ki ba deihok kim dei ban tieng ladakim don ha la list ong suhshuh u Sailesh.

Ki bynta khappudjongka Jylla Assam, la lapba bun na ki nongshongshnong kidei kiba tuid naka Ri Bangladesh bad nakiwei kiwei de ki Ri bamarjan kiba la wan naduhki por ba mynshwa, la ka deina ka daw jongki politicalissue, ki daw ïapher niamïapher jaitbynriew bad

kiwei kiwei de ki daw.Lah ban kdew ruh ba ka

Jylla Assam ha ka Ri ka deika Jylla ba nygkong banpyntreikam ïa kaNRC bad kidaw ba kongsan halor kaneka jing pyntreikam kalongnamar ban tip ïa ka jingdonki trai Jylla bad ban wengnoh shisyndon ïa kinongshong shnong kibawan sah beaiñ ha ka Jyllakhamtam eh ïa ki nongBangladesh kiba wan rungtuh ban shong shnong haAssam, dei kine kine kibawan na ka Ri Muslim,kaJylla ka pher bak ly baknaduh ka synshar khadarnaba ki ïoh bynta wat haduhki por ban thep vote khlem

ka jingithuh kaba tikna.Na ka bynta ban don ha

ka thupkyrteng ka NRC, kilongïing longsem ki hapban pynshisha ba ki deikiba la sah naduh shwa ka24 tarik u bnai Lber 1971,kata kalong shwa ka thmaha ka Ri Bangladesh. Kaneka thma ka lah kut noh haka 16 tarik u bnai Nonhprahu snem 1971 kaba dei ruhka snem ka jingithuh bad kajingjer kyrteng ïa ka RiBangladesh

Ka NRC kaba nyngkongeh la sdang ban shimkyrteng ha u snem 1951 hakaba la shem ba ka jingdonbriew ha ka Jylla Assam hakatei ka por kalong tang 80lak ngut.

Hadien ka hukum ba lapynmih da ka Sorkar Assamdang shen ban lum ban donnoh ka jingthuh ïa kinongshong shnong bapura ha ka Jylla baroh kaweibad kin wanrah ryngkat kikot ki sla kiba tikna. Kathaduh mynta la shem ba kidon haduh 3.29 klur ngut ki

nongshong shnong ha kaJylla Assam baroh kaweikiba la wanrah ïaki kot ki slaban pynithuh ba kidei kinongshong shnong ba pur.Ka list ba nyngkong kaNRC la pyllait ha u bnaiNohprah u snem ba la lahbad ha kane ka draft laithuh shwa kumba 1.9 klurngut ki nong Assam.

Ha kaba ïadei bad kanena ka liang u chief ministerka Jylla Assam haba krenha ki lad pathai khubor ulah ong ba "yn ym donkano kano ka jingshahkdew ba kidei ki nongweiïa kito ki bym shym lah donha ka list jongka NRC draft"hynrei kito ki bym shymmihkyrteng ruh ka dangdon ka bynta ba khadduhïa ki ba kin wan biang banpynshisha da ki kot ki slakiba biang, tad haduh ba kaSorkar kan da pynbna ïa kalist ba khatduh jongkaNRC.

U Sonowal u lah ong ruhba, ka NRC ka dei ka stiehkaba khlan tam ban ïada ïaka Jylla bad ia ki paidbahnong Assam kiba dei hokki nongshong shnong bapura ka Jylla.

Kumba long mynta kaJylla Assam ka donhapdeng ka jingbymshngain, hynrei ka Sorkarka lah dep ban pynbiangbad pynkhlaiñ ïa ki ladpahara hadien ba la pynmihïa kane ka list ki kyrtengnongshong shnong bapura. Ki don haduh 22,000ngut ki bor pahara kibapeitngor ïa ka ïaid ka ïengha ka Jylla baroh kawei banpyntikna ba kan ymdonkano kano ka jingïakynadne ïaumsnam paidbah.

Lyngba ki khappud Myanmarbad Manipur, lap ba jur ka jingshalan beain ïa ki khunlungImphal:Ka jylla Manipur kalong kum ka wei na ki jyllaban die beaiñ ïa ki khyllungkhynnah ha thaiñ khappudha India ha kab la lap haduh174 ngut ki khynnah ki jahman la ka sngi , kiba ymshym la lap ksai.

Ha ka kaiphot jong kaInternational MissingChildren's Day, child rightsgroup CRY , ka la ïathuh baki khynnah samla na Indiaki shynrang bad kynthei kishah khaïi lyngba kakhappud na ka jylla Manipursha Myamar ban khaïi shaki wei pat ki ri kum shaSingapore.Ka long ruh kumka jingtyrwa pynïoh kamïohjam ïa ki samla.

"Kat kum ka kaiphotjong ka CRY ka jyllaManipur ka la kylla long ymtang ka khubor kabakhubor kaba tip kum ka jyllaba ïa khaïi briew ha ka thaiñkhappud hynrei kapyndonkam ruh ïa ka tran-sit route. Ki khynnah kalong kaba suk bha banpynbiej"La ïathuh uKeisham Pradipkumar,member jong ka ManipurCommission for Protectionof Child Rights (MCPCR).

Ka kaiphot ka la pyni ruhshaphang ka jingjiashaphang ka wei kakhynnah na Manipuri,kaJulie , kaba la pynbiej ïaka da ki briew ban pynïohkam shabar jylla, la ïathuhkiba kular ban pynïohkamïa ka , ki la ïalam ïa ka haryngkat hynniew ngut kiwei pat ki samla kynthei shaMyanmar bad shaSingapore. Ia ki kot ki slajong ki baroh la shna thok

ha Yangon bad dei ha kaneka por ba ki sa snewthuhba ki don ha ka jingma.

"ki la shah pynbor bakin sah ha hotel haYangon.Ka Julie ka la ïohlait im noh nangne banpyntip sha ïing,la ïathuh katkum ka kaiphot.Kiba haïingjong ka ki la pyntip sha kachild r ights group haManipur bad ki la pyntipsha ki pulit ka jylla ba kinïarap bad wad jingïarap naka Indian Embassy haYangon.Ia kine ki khynnahla ïoh ban pyllait im bad lakem noh hynriew ngut kibriew ba donkti

"Nga sngew ba nga longka wei kaba donbok ba ngaïoh ban wan phai biang shala ïing.Ym baroh ki bandonbok,"la pynpaw kaJulie. Ka kaiphot ka ïathuhka jingjah jong ki khynnahkat kum ka National CrimeRecords Bureau (NCRB) laong ba haduh 1.11 lakhngut ki khynnah kiba jah hau snem 2016 bad 55,625ngut na ki kiba ym shym lalap ksai shuh.

Kat kum ka ka CRY kumba

mar shiteng na kine kikhynnah kiba jah ki dei naWest Bengal, Delhi, MadhyaPradesh, Maharashtra badBihar."Ka West Bengal kadei kaba don ha ka kyrdanba hakhlieh duh, ka donhaduh 15.13 per cent kikhynnah kiba jah ha usnem2016, katba ka Delhi 13.14 percent."

Ka Puja Marwaha, chiefjong ka CRY, ka la iathuh "ka long kaba eh bad shitomhaduh katta katta ba kineki khynnah jong ngi kiba lajah ba yn ïoh ban pynphaibiang ïa ki sha la ïing "Kikhynnah kiba jah ki longkum ki jingshah die shahrahbor bad shahpynshongkha jubor."

Ka kaiphot ka la ïathuhba lada ka aiñ Traffickingof Persons (Prevention,Protection and Rehabilita-tion) Bill, 2018 kaba dangdon mynta hapdeng kajingïakren ka long kabaseisoh" ngi kyrmen ba ka rijong ngi kan sa lah ban tehlakam ".

Shah kem 5 ngut badonkti lehbeijot ïa kakhynnah riewlum haTripuraAgartala: San ngut ki briewki la shah kem noh ha ki pulitha ka sngi saitjaiñ halor kajingshah pynngat ba kidonkti lehbeijot ïa ka wei kakhynnah samla kaba dang16 snem ka rta ha ka jyllaTripura, kaba dei ka jaitbynriew ritpaid , kane kajingjia ka la jia ha ki thainJalaya jong ka Karbooksubdivision ha Gomati dis-trict. Baroh kine kiba shahkem la leit rah sha ka ïingbishar ban shah bishar, badka ïing bishar ka la bthahban set ïa ki ha phatok.

Kat kum ki pulit laïathuh, ki kmie ki kpa jongkane ka lanot, ki la leit banujor Fir pyrshah ïa ki runarbaroh bad la pynngat ïa kiha ka kyndon 366 (A),376(D)bad ka sections of Pro-tection of Children fromSexual Offences Act(POCSO). Ia kine ki briew laithuh kyrteng kum uManojit Tripura (26), PradipTripura (19),Kajal Tripura(21),Nripendra Tripura(27)bad Antar Tripura (20).Ki pulit ki dang pynlong ïaka jingthwet sa ïa u wei patu Kahini Tripura (27),barohkine ki dei kiba sah ha ka

shnong Mantridas Para.Kane ka khynnah ka la

kynnoh, ha kabanyngkongheh ka la shahbatbor shwa ha jingtei jongka skul ha u Manojit,uba deiruh u samla jong ka, ka lashah batbor naduh ka 8tarik u bnai July bad haduhka sngi kaba bud ka sa leitphai baing sha ïing. Ha ka11 tarik u bnai July, ka lashah batbor biang ha ujuhu runar ha ka kali bad hakatei ka kali ki lah don lupa4 ngut ki paralok jong uteiu runar. Kane ka khynnahka la ïathuh ruh ba baroh kila batbor ïa ka ha ka wei kajingtei jong ka skul Hadienkane ki la leit ban bret patïa ka hadien jong ka.Ia kaneka khynnah la pynkit nohmar mar sha Karbook So-cial Hospïtal ban ïoh ïa kajïngsumar namar ba ka donhapdeng ka jingbymtipbriew shuh.La ïathuh uSubdivisional police officerManimoy Chakma, u la ongruh ba baroh kine ki runarla pynngat case , kat kumka medical examination bala ïoh la pyntikna ba kaneka khynnah ka la shah lehbeijot.

Pynkup burom ka FKJGP ïa ki Samlapule ba wan shakhmat ha ki jingpuleShillong, Naitung : Ka Federation of Fed-eration of Khasi Jaiñtia & Garo People(FKJGP) Mawlai Cirlce ha ka sngi saitjainbala dep kala pynkup burom ïa 60 ngut kisamla pule kiba pass bha ha ki eksaminSSCL bad HSSLC jong ka Shnong MawlaiPyllun.

Ha kane ka jingïalang pynkup burom, uMLA/MDC ka Mawlai Bah PT Sawkmie ulashim ïa ka bynta kum u kongsan ban pynkup burom ïa kine ki Samla pule jong ka dongka thaiñ Mawlai kum ka jingai mynsiem bakin nang trei shitom bad ruh ki pateng bandang wan ba kin minot ha ki jingpule ban poisha ka thong jong ka jingjop.

Haba kren ha ka jingïalang balapynlong ha Shillong Polytechnic, u BahProcess ula kyntu ïa ki samla pule ba kinlong kiba shakri bad treihok ïa la ka kamhadien ba ki la pyndep ïa ka jingpule badtrei ha ka kam jha kano kano ka tnad, la kadei ka kam sorkar ne ka kam shimet badkiwei ki jaitkam.

Ha kane ka sngi ka Federation of KhasiJaintia and Garo People, Mawlai Circle kala pynlong ïa ka jingpynkup burom ba latip kum ka 2nd U Soso Tham AcademicAwards 2018 ba la ai ïa ki samla ba la passbha kiba la ïoh 75 percent shaneng ha kieksamin bapher kum ka SSLC, HSSLC, ICSEbad CBSE, kum shi bynta ban ai mynsiembad pynshlur shuh shuh ïa ki. Baroh ki ladon 60 ngut kiba la shah pynkup buromha kane ka sngi.

Nalor u MLA bad MDC ka Mawlai uBah Process T Sawkmie kum u kongsan, ladon ryngkat ruh u president rangbah kaseng FKJGP,Sengkmie, bah Welbirth Rani,

Pyndem ka LJP, ong bashaniah ha sorkar BJP

New Delhi, Naitung:Hadien ba kala ai por ïa kasorkar pdeng ban pynrungbad thaw ïa ka ordinancepynkhlaiñ bor shuh shuhïa ka SC/ST Act bad banweng noh ïa u Chairmanjong ka National Green Tri-bunal (NGT), ka seng LokJanshakti Party (LJP) kalaong ba kala shnaih tylli haka sorkar BJP ba kanpynurlong ïa kine kijingdawa.

Haba kren ha ka ki ladpathai khubor u ChiragPaswan, u MP ka seng badu khun jong u Myntrisorkar pdeng u Ram VilasPaswan, ula kynthoh jurïa ki seng ka liang pyrshahkhamtam ka Congress badka Bahujan Samaj Party(BSP) kaba mynthi ïa kaneka kam ba khluit haduhkatta katta kaba la ktah ïaki Scheduled Castes (SC)bad Scheduled Tribes(ST).

Ula ong ba ka ka sengka shaniah tylli ha kasorkar bad kyrmen ba kajingdawa yn lah banpynurlong ha ka por babiang eh.

Une u MP na Jamuai haBihar ula ong ba ka don kajingïalam bakla da ka Con-gress bad kiwei ki seng kaliang pyrshah ba ka sorkar

National Democratic Alli-ance (NDA) ka longpyrshah ïa ki jaidbynriewSC/ST.

Ka Congress kalakynnoh da kumne badkumtai halor bun kiei kiei kimat tang ban pynthohbriaïa ka sorkar NDC kaba isihbad pyrsdhah Dalit.

Katba u nongïalamjong ka, u MallikarjunKharge ula rah ïa ki kam SC/ST ha Parliament, katbauwei pat u nongïalam uAshwini Kumar ulakyrshan ïa u Chairman kaNGT u A.K. Goel, ubamynshuwa u dei unongbishar ka SupremeCourt ba pyntlot ïa ka SC/ST Act.

Ula dawa ïa u Rahul

Gandhi ban pynshai ïa kanongrim ba ka seng ka ïeng,halor ka jingdawa ban wengïa u Goel.

Kumjuh ula dawa ïa kiseng ka liang pyrshah bakin pynshai ïa kanongrimba ki ïeng.

Haba kynnoh ïa kaMayawati kaba mynthibad sngap jar ïa kane kakam ula ong ba kum kaMyntri Rangbah jong kaUttar Pradesh.

Kiwei pat ki jingdawa kikynthup ïa ka jingbhahkam kyrpang ïa kine kijaidbynriew ha ki kam jhongki riew shimet bad kumjuhban bhah ha ka 9th Sched-ule jong ka Constitution.

u Rangbah Shnong Mawlai Iewrynghepu bah Kynsai M Lyngdoh uba long ruh upresident ka Mawlai Town Dorbar, u bahBR Kharmujai Rangbah Shnong ka MawlaiMawdatbaki, Dundee Cliff Khongsit, GSFKJGP sengkmie, Donald V Thabah, GSKSU, ki kmie ki kpa bad kiwei kiwei.

U bah PT Sawkmie ha kane ka sngi ula pyntip ruh ba shen yn sam ruh ïa kakhusnam Excellence Awards sha ki samlaba ïoh 80% shaneng hashuwa u bnaiNailur ban wan bad kine ki khunsam kikynthup ïa kii lap top, ki song pisa badkiwei.

"Kane ka khusnam ka long shi byntaban ai mynsiem bad jingpynshlur ïa kisamla ba la pass bha ba kin dang treishitom. Nga kyntu jur ruh ïa phi baroh badon ha kane ka sngi ba phin don kamynsiem kut jingmut bad trei shitom," ongu MLA Mawlai Hashuwa kane u SamlaMarbud Dkhar, president FKJGP MawlaiCircle bad u Chief Organising Secretaryka FKJGP Sengkmie u la pynpaw ba kajingpynkup burom ïa ki samla pule ka longna ka bynta kiba pass naduh 75 percentshaneng.

"Ka jingstad kan pyllait ïa ngi na kajinglong mraw," ong u samla Marbud badu la kyntu ruh ïa ki para samla kiba longka lawei jong ka jaitbynriew ba kim deiban klet ïa ka ktien la jong. U ong ruh,“Phi ki samla phi long ka lawei ban iadaïa ka jaitbynriew ha ki liang baroh,kumtawat klet ïa la ka ri bad ka jaitbynriew,hadien ba phi la pyndep ïa la ki jong kijingpule bad haba phi la trei ïa ki kambapher jong phi " .

Page 8: VOL. XXIX (29) NO. 208 RNI REGD. NO. 70648/99 …ka la long shaba palat pud. Ka jaitbynriew jong ngi kam dei shuh kaba ‘laitluid’ kum ha ki por mynshuwa hynrei mynta ka la kylla

SLA 12 MAWPHOR 31 TARIK NAITUNG (JULY), 2018

Jam ka Subroto Cup Football U-17 Boysu DSO WKHD sha ka Quarter Final

Hynne ka sngi sdang ka jingïakhun ka ophis u DSO EKHD

Shi bynta ka jingïakhun ki khynnah skul ha ka District Level Subroto Cup u DSO WKHD, liang kamon ka jingïakhun ïa kane ka juhka lympung ïalehkai ba la pynlong da ka ophis u DSO EKHD ha J.N Stadium. Polo.

N on g s t o i ñ / S h i l l on gNaitung 30: Ka lympungSubroto Cup Football ba lapynïaid da ka ophis jong uDSO Nongstoiñ, ka la jampat mynta sha ka quarter fi-nal jong ki khynnah under-17 ki khynnah shynrang.Katba ka kyrdan Under-17ki khynnah kynthei ka la jamsha ka semi final bad kanlong ha ka 1 tarik.

Ka jingïalehkai Quarterfinal kaba nyngkong jong kikhynnah shynrang kan longha ka sngi ba ar ha kaba kaSt Xaviers SS kan ïakhunpyrshah ïa ka JJM NicholsRoy. Ka Sib Singh HSS kanïakhun pyrshah ïa ka Ander-son HSS. Little Star SS kanïakhun pyrshah ïa kaBorsing SS. Ka Lang-umshing L.P & U.P Schoolkan ïakhun pyrshah ïa ka

Joel Gatphoh SS.Ka semi final jong ki

khynnah kynthei kan longha ka sngi balang ha kabaka Lurmangkara SS kanïakhun pyrshah ïa ka JoelGatphoh SS. Katba ka SibSingh HSS kan ïakhunpyrshah ïa ka DapboklangGiri SS.

Ka Final jong kane kalympung District Level InterSchool Subroto MukherjeeCup Football kan long ha ka2 tarik u bnai ban wan.

Ha nongbah Shillongnaka liang, ka ophis u Dis-trict Sports Officer ka EastKhasi Hills District hynne kalah sngi U Blei ka la sdang ïakane ka juh ka lympungïalehkai, ba la long ha J.NStadium. Polo bad madanThird Ground, ka MFA haPolo.

Ha shwa ban sdang laplie ïa ka da u DSO u bahDaniel Dan.

Ki resol na ka jing-ïalehkai ba nyngkong ka longba ha ka U-14 ka St AnthonysShillong ka jop da 5-1 ïa kaChrist Deciples. Ka OM Royka la jop 15-0 ïa ka Dinet ManikSyiem, ka Area Laikyntoit kaJop 3-0 ïa ka Mynsaiñ UPS,ka Umpohliew ka la jop 3-0 ïaka Trysad HSS.

Ha ka U-17 boys, kaShillong College ka jop 1-0ïa ka St Peters, Smit. Ka OMRoy ka job da 5-0 ïa kaPomlum HSS. Ka Rusa Smitka jop da 8-7 lyngba ka tiebreaker. Ka St Anthony’sShillong ka la jop da 3-0 ïa kaTlongumniam HSS bad ha kajingïalehkai ba khatduh kaUnited Christian ka jop da2-0 ïa ka Vilco HSS.

Buh jaka ka Govt. Girl’sNorth Liberty bad ka AmwiJarain haka final Subroto

Cup DSO, West JaiñtiaJowai, Naitung 30: Ka Govt. Girl’s HSS, North LibertyHSS bad ka Amwi Jaraiñ SS kila lah ban buh jaka hakakyrdan jong ka phainal hadien ba kila ïoh ban khur namjophaka jingïakhun semifinal haka Inter School Football Tour-nament kaba pynïaid da ophis u District Sports Officer,West Jaiñtia Hills District haka sngi Nyngkong.

Haka jingïakhun phainal kaba la buh ban long lashaika sngi ka Govt. Girl’s HSS kan aireng pyrshah ïaka LittleFlower Ummulong haka U-17 Girls, ka St. Dominic HSSpyrshah ïaka Marian Hills HSS haka U-14 Boy’s bad kaAmwi Jaraiñ HSS ïaka North Liberty HSS haka u-17 Boy’s.

Haba phai sha ka jingïakhun Govt. Girl’s HSS kalapynliem ïaka Ummulong Presbyterian HSS da ka tie breakerda 4-3 kol, ka North Liberty HSS kala jop pyrshah ïakaGovt. Boy’s HSS da ka tie breaker da 3-2 kol bad ka AmwiJaraiñ SS ka jop ïaka HK. Singh Memorial SS da 2-0 kol.

Jurip u MLA Mawlai ïa ka NongpdengIndoor Sport Hall ha WahumkhrahShillong, Naitung 30: UMLA bad MDC ka MawlaiConstituency u Bah ProcessT Sawkmie hynne ka sngi ula hiar ban jurip ïa IndoorSport Hall jong ka shnongMawlai Nongpdeng na kabynta ban maramot pynbhaïa kane ka Hall bad kumjuhruh ïa ka madan basketball.

U MLA Mawlai hadienba u la iohi bad sakhi da la kajong ka khmat ïa ka jingjot badjingtor jong ki katto katnebynta jong ka hall bad kumjuhka madan um lah ban shu peit,kumta hynne ka sngi haryngkat ka jingdon lang urangbah shnong bah KWChyne, u nongïalam ka SengSamla Mawlai Nongpdeng ubah Samuel Biam bad kinongkit kam shnong ki la juripïa ka bynta ba shapoh jonghall, kaba shabar bad ia ka

U MLA/MDC Mawlai Constituency ba dang shahshkor ïa ka jingbatai ha ka jinghiar jurip ka jong u ïa

ka Indoor Sports Hall ka Mawlai Nongpdeng.

madan basketball na ka byntaban maramot pynbha,khnang ba ki khynnah kin iohban ïalehkai.

"Nga la wan ban jurip naka bynta ban maramotpynbha noh ïa kane ka In-door Hall, kaba la donkamkyrkieh, khnang ba kikhynnah kin ioh ïalehkai badba ka shnong kan iohlad ruhban aiwai na ka bynta ki kamkhawai dawai bad kiweikaban pynmyntoi ïa kashnong, " ong u MLAMawlai haba kren sha unongthoh khubor hadien bala dep jurip bad u la bynrap,

“Kane ka dei kawei na kimat ïalap elekshon jong ngaba nga la ïalap hapohshnong Nongpdeng hashuwa ka elekshon MLA bangan leh eiei ïa kane ka In-door Hall. "

Kumba shu kdewhangne ki lah ban ïalehkaibasketball bad hapoh ïa kabadminton bad kiwei.

Kumban shu pynkyn-maw ba la shna ïa kane kaIndoor hall ha ka por jinglongMLA u Bah PT Sawkmie.

Kum shi bynta ka jingpynkhrehïakhun ha ka Ranji Trophy bad

Vijay HazareLum ka MCA ïa ki kyrteng ki 75 ngut ki samla ïalehkaiShillong, Naitung 30: Kumshi bynta ka jingpynkhrehban ïakhun ha ka lympungïalehkai ka Ranji Trophy(Plate Group ) bad ïa ka VijayHazare ka MeghalayaCricket Association kibanlong ha kane ka aiomïalehkai ba mynta 2018-19,ka Meghalaya Cricket As-sociation (MCA) ka lasdang ba kan lum thup ïa kikyreng jong ki khynnah badsam ïalehkai ba kynsai kijong ka.

Ki khynnah ïalehkaikiba ka MCAka la lum thupïa ki kyrteng ki jong ki kilong haduh 75 ngut kbadonkam ban hajir pat ïalade

hakhmat ki bor ba dei khmihka MCA naduh ka por 8 bajemynstep ha ka 8 tarik uNailar ba kin pyndep ïa kaprokram ïa kilan (Physicaland Endurance Test).

Shuh shuh ka MCAkan jied ïa ki khynnah ïa-lehkai U-19 bad U-16 kishynrang ha ki artylli ki jakakata ha nongbah Shillong,nangta sha Ri Bhoi, Turabad Jaiñtia Hills District.

Ka jingjied ka MCA ïakine ki khynnah ïalehkai labuh ba kan long ha ka 4 bdka 5 tarik u Nailar u ban wan.

Haba ïadei bad kane, kaMCA ka pyntip sha kikhynnah ïalehkai khamtam

lei lei ïa kito kiba lamihkhmat ïa ki klob ne ïa laka jong ka distrik ba kin hajirïalade ha kitei ki sngi ba lakdew haneng naduh ka por8 baje mynstep

Haba ïadei bad ka jing-jied ïa ki thei ïalehkai U-19,la buh ban pynlong ha ka11 tarik u Nailar hangne hanongbah Shillong.

Haba phai sha ka RanjiTrophy, ka MCA ka sngewban pynpaw ïa ka jingkmennamar ha ka sien banyngkong ba kan ioh bakan sei madan ïa la kakynhun ki rang bad ki theiïalehkai ban ïakhun ha kaneka lympung.

13 bad ka 14 tarik ka DistrictBadminton ha Nongstoiñ

Nongstoiñ, Naitung 30: KaWest Khasi Hills District Bad-minton Association kanpynlong ïa ka District Opencum Inter School BadmintonTournament 2018 ha ka 13 bad14 tarik u bnai Nailar ha In-door Stadium, Nongstoiñ. Ha ka Inter school kandon ka team event na kabynta ki kynthei badshynrang bad ha ka Indi-vidual yn pdiang ïa ki kyntheibad shynrang kiba hapoh 13bad 15 snem karta. Katba haka District Open Tournament,kan don ka Under-17 Singlebad Doubles na ka bynta kikynthei bad shynrang. Ha ka

Under-19 kan don ka Singlebad Doubles na ka bynta kikynthei bad shynrang lem badka Mixed Doubles. Shuh shuhha ka kyrdan Senior kan donka Single bad Doubles ïa kishynrang bad kynthei bankynthup ruh ïa ka MixedDoubles.

Ka Synjuk ka lapynkhreh ruh ïa ka songtyngka ban ai sha ki nongjop

bad kiba wan ba ar. Katba ynsam da ki Certificates bad kiTrophy sha ki skul ba jop badba wan ba ar. Na ka bynta ki jingtip ba khambniah lah ban ïakynduh ïa uBadonbok Marweiñ, ChairmanTournament Committee+917005540714 bad RishotKhabani Convener TournamentCommittee +919615340603.

Ïakhaid ka Ladthadlaboh badka Caroline haka U-16 ID Cup

Sdang ka lympung ïalehkaiphutbol ka Mawponghong SC

Shi bynta ka jingïashon dur paidbah ha shwa bansdang ka jingïakhun ka lympung ïalehkai 2nd

Mawponghong Sports Club Inter House Football.

Jowai, Naitung 30: Kajingïakhun hapdeng kaLadthadlaboh SC pyrshahïaka Caroline Colony kala waida kaba ïakhaid mar 1-1 kolhaka lympung U-16 Indepen-dence Cup kaba pynïaid daWest Jaiñtia District SportsAssociation (WJDSA) kabalong haka sngi Nyngkong haKiang Nangbah Stadium.

Ha kane ka jingïakhun ka

Caroline Colony kala ïohshuwa ban thep SilvestarMikhim (27) bad kane ka kolhaduh ba kut ka kylla step.

Ka Ladthadlabohhadien ka jingïakhun kabatyngeh kala ïoh ban pynphaikylla lyngba u KissonChyrmang (47) bad kine ki arkol kila neh haduh bala waika por ïakhun.

Shillong, Naitung 30: KaMawponghong Spor tsClub ka la ioh ban pliepyr da ï a ka lympungïalehkai phutbol jong kaba la t ip kum ka 2ndMawponghong Spor tsClub Inter House FootballMatch 2018 ha ka 28 tariku Naitung, 2018 ha madanïal ehka i ka shn ongMaponghong, LyngiongLyngdohship.

U Bah Staising Khar-bteng u la long u kong-san ha katei ka sngi pliepyrda bad ha ka jingkrenjong u, ula ïaroh ïa ka klobkaba la lah ban bteng banpyn long ïa katei kalympung ïalehkai kum shibynta ban kyntiew ïa kasap ïalehkai kaba don haki r ang ïa lehkai badpynpaw ruh ba ka kamïalehkai ka ïarap banpynioh ïa ka met kaba koitba khiah, ban pyn-proh ïaka jabieng, ban lait na kijingsniew kiba bun jaitbad ha kine ki sngi ka lalong kawei na ki lad kamai.

U la kyntu ïa ki rangïalehkai ban pyndonkam

hok ïa la ka sap ba ki donbad ruh ban kiar na kijingmlien ba sniew kiba lahban pyntroiñ noh ïa ka metjong ki khnang ba kin lahban kiew shaphrang ha kakam ïalehkai.

La ioh ruh ïa kajingkren na u bah PranLyngdoh Marsh i llongRangbah Shnong kashnong Mawpynghong, ubah Charles Ryntathiangbad u bah Shai tborKharmih u Secretary kaClub uba la pynïaid ruh ïaka jingïalang ha shwa bansdang ka jingïalehkai.

Kiwei pat kiba la iadon ryngkat ha katei kasngi ki kynthup ïa u samlaPynker Jaba u Secretaryka Phann iewlah NengSports Club bad kiweikiwei ki riew rangbah.

Ha katei ka sngi pliepyr da jong katei kalym pung ïa lehkai kaYoung Uni ted ka lapynliem ïa ka King Powerda 4-2 bad ka White Horseka la pynliem ïa ka 12Starda 7-3.

Khur ka Nongrim Hills ïa ka nam jopkaba ar ha ka 1’st Div ka SSA

Shillong, Naitung 30: KaNongrim Hills Sports Club kala ioh ban mad ïa ka nam jopkaba ar ha ka lympungïalehkai ka First DivisionFootball ka Shillong SportsAssociation, hadien ba ka lalah ba kan pynliem noh ïa kaRising FC da 3-1, ha kajingïakhun ba la long hynneka lah sngi U Blei ha J.N Sta-dium. Polo.

Wat lada ka jingïalehkaika kren shai kdar ba ka la donhaduh saw sien ka jingïapynkhih jar, hynrei lada ïa

phai pat sha ka minit ba lathep, ka la bam por thik haduh45 minit ba ka Nongrim HillsSC kan ioh ban pynkhihnyngkong ïa ka jar lyngba uNikelson Bina.

Pynban haba la wanban ïa bteng pat ïa ka kyllamiet san kynsan baroh laitylli ki kol ba dang sah la thepda kine ki ar kynhun, ha kabaka Nongrim Hills ka la btengban jam shakhmat ban thepïa ka kol kaba ar ha ka minitkaba 66 lyngba u Daman-bhalang Chyne, hadien

kane, ka Rising FC ka la iohlem ïa la ka kabu ksiar banthep ïa la ka shi kol ka jongka ha ka minit ba 69 lyngbau Tremiki Passah, hynrei laiminit hadien kane ka kol kaRising FC, ba ka NongrimHills ka la ioh ban thep ïa kakol kaba lai bad ba khatduhartad jong ka jingïakhunlyngba u BisharlangMawthoh ban pynskhemsyndon triang ïa ka nam jopka jong ka na kane kajingïakhun kaba mynta kasngi.

Kut noh ka ïalehkai phutbol U-14 ka DYSCWAShillong, Naitung 30: KaDiliengiem Youth Sportsand Cultural Welfare As-sociation (DYSCWA) ha ka28 tarik mynta u bnai ka lalah ha kaban pynkut noh ïaka lympung ïalehkai U-14Football Tournament.

Ka lahduh ha kane kajingïakhun dei ki khynnahka Mawkynjing SC hadienba ki la lah ban pynliem ïaka Diliengiem SC da 1-0.

Ha kane ka kynti la donkumba 16 tylli ki shnongkiba la wan shakhmat ban

sei madan ïa la ki khynnahïalehkai ban aireng ha kaneka lympung.

Kongsan ba la wan bandon lang ha kane ka sngi deiu bah Kyntiew Syiemlieh,Emosjohn Syiemlieh GSKSU Bangalore unit kum usymbud kongsan, RangbahShnong jong ka shnongDiliengiem W. Sad, D .Lyngdoh, E. Shabong badki riew rangbah napoh kaHima Nongspung.

Kiba bun na ki nong-kren ki la kyntu ïa ki

khynnah ba donsap ba kintrei shitom khlem da pynsepei ïa ka sap kaba ki don badba kin kiar na ki jingmlienba sniew kumjuh ki jingdihba pynjot ïa ka koit kakhiah.

Naka liang ka synjukkam lah ban khlem da aikhublei ïa ka ophis u DSOkaba la ïarap lyngba kaskhim District Sports Pro-motion Society Schemeban pynlong ïa kane kalympung kaba long artadkaba jop.

Page 9: VOL. XXIX (29) NO. 208 RNI REGD. NO. 70648/99 …ka la long shaba palat pud. Ka jaitbynriew jong ngi kam dei shuh kaba ‘laitluid’ kum ha ki por mynshuwa hynrei mynta ka la kylla