activity based costing in public sector.docx

7/23/2019 ACTIVITY BASED COSTING IN PUBLIC SECTOR.docx

1/16

Makalah

AKUNTANSI MANAJEMEN SEKTOR PUBLIK

ACTIVITY BASED COSTING IN PUBLIC SECTOR

OLEH :

KELOMPOK IV

SRI MARDHANI A31112286

JURUSAN AKUNTANSI

FAKULTAS EKONOMI

UNIVERSITAS HASANUDDIN

2015


2/16

BAB 1

PENDAHULUAN

Telah dianalisa baha lebih da!i "#$ da!i se%&a a!'a (!ansaksi dilak&kan %elal&i

P!e)ek(&! *L+kal Pe%e!in(ah,- sehin''a .e!an dasa!n/a (idak da.a( lain da!i.ada %ela/ani a!'a

ne'a!a *Tsial(a- 0##1,2

Meski.&n ban/ak lan'kah .+si(i) (elah dilak&kan sela%a bebe!a.a (ah&n (e!akhi! dala%

Ad%inis(!asi P&blik *Sek(+! P&blik, di Y&nani- (e!&(a%a den'an %en''&nakan ba!& (ekn+l+'i-

!eali(as saa( ini di %as/a!aka( ad%inis(!asi (e!&s %en3adi 4i!i da!i bi!+k!asi- (idak adan/a

(indakan s(!a(e'is- .e%b+!+san .en'el+laan s&%be! da/a .&blik 4+!!&.(ness- dan (idak adan/a

!asi+nal %e!an4an' (e%.a( s(&di2

Seba'ai akiba( da!i se%&a hal di a(as- bia/a adalah da!i %en/ediakan la/anan /an'

%en'a(asi %an)aa( baha a!'a %ene!i%a- /an' be!a!(i baha la/anan ini (e!lal& %ahal dan

biasan/a da!i k&ali(as !endah2 S(anda!isasi dan .en/ede!hanaan ad%inis(!asi .!+ses *3asa, da.a(

%e!&.akan salah sa(& /an' lebih k&a( %ekanis%e da!i (!ans.a!ansi dan k+n)!+n(asi

4+!!&.(ness2 Ak&n(ansi bia/a *di ki(a 5e'ia(an .eneli(ian6Based C+s(in', da.a( be!.a!(isi.asi

dala% .e!&bahan den'an %en'analisis se(ia. ba'ian da!i Pe%e!in(ah Dae!ah dan dala%

k+%binasi den'an (ena'a ke!3a /an' ses&ai .e!en4anaan dan .en'el+laan s&%be! da/a /an'

di.e!l&kan- %ekanis%e ini bisa %e%b&a( .e!bedaan2


3/16

BAB II

PEMBAHASAN

ACTIVITY BASED COSTING IN PUBLIC SECTOR

Activity Based Costing %e!&.akan %e(+de /an' %ene!a.kan k+nse.6k+nse. ak&n(ansi

ak(i7i(as &n(&k %en'hasilkan .e!hi(&n'an ha!'a .+k+k .!+d&k /an' lebih ak&!a(2 Na%&n da!i

.e!s.ek(i) %ana3e!ial- sis(e%ABC %enaa!kan lebih da!i sekeda! in)+!%asi bia/a .!+d&k /an'

ak&!a( akan (e(a.i 3&'a %en/ediakan in)+!%asi (en(an' bia/a dan kine!3a da!i ak(i7i(as dan

s&%be! da/a se!(a da.a( %enel&s&!i bia/a6bia/a se4a!a ak&!a( ke +b3ek bia/a selain .!+d&k-

%isaln/a .elan''an dan sal&!an dis(!ib&si

Activity-Based Costing*ABC, (elah dike%ban'kan .ada +!'anisasi seba'ai s&a(& s+l&si &n(&k

%asalah6%asalah /an' (idak da.a( diselesaikan den'an baik +leh sis(e% bia/a (!adisi+nal2 Sis(e%

ABC %e!&.akan s&a(& sis(e% /an' ba!& sehin''a k+nse.n/a %asih dan (e!&s be!ke%ban'-

sehin''a ada be!ba'ai de)inisi /an' %en3elaskan (en(an' sis(e% bia/a ABC i(& sendi!i2 Bebe!a.a

ahli %ana3e%en bia/a %e%be!ikan de)enisi %en'enai sis(e% bia/a Activity-Based Costing

seba'ai be!ik&( 8

1. Wa!" J. M#$%"& Ja'"% R. Da()% *a! A. L. Ha$+,$a("%

Dala% b&k&n/aManagement Accounting*9119, %e%be!ikan de)enisi %en'enaiActivity-Based

Costing *ABC,- seba'ai sis(e% .en'al+kasian dan .en'al+kasian ke%bali bia/a ke +b3ek bia/a

den'an dasa! ak(i7i(as /an' %en/ebabkan bia/a2 Sis(e% ABC ini didasa!kan .ada .e%iki!an

baha ak(i7i(as .en/ebab bia/a dan bia/a ak(i7i(as ha!&s dial+kasikan ke +b3ek bia/a den'an

dasa! ak(i7i(as bia/a (e!seb&( dik+ns&%sikan2 Sis(e% ABC ini %enel&s&!i bia/a ke .!+d&k

seba'ai dasa! ak(i7i(as /an' di'&nakan &n(&k %en'hasilkan .!+d&k (e!seb&(2

2. D#-,a% T. H)/%

Dala% b&k&n/a Activity-Based Costing for Small and Mid-sized Busines An Implementation

Guide*9110, %e%be!ikan de)enisi %en'enaiActivity-Based Costing*ABC,- seba'ai %e!&.akan

seba'ai s&a(& k+nse. ak&n(ansi bia/a /an' be!dasa!kan a(as .e%iki!an baha .!+d&k


4/16

%en'k+ns&%si ak(i7i(as dan ak(i7i(as /an' %eni%b&lkan bia/a2 Dala% sis(e% bia/a ABC ini

di!an4an' sede%ikian !&.a sehin''a se(ia. bia/a /an' (idak da.a( dial+kasikan se4a!a lan's&n'

ke.ada .!+d&k- dibebankan ke.ada .!+d&k be!dasa!kan ak(i7i(as dan bia/a da!i se(ia. ak(i7i(as

ke%&dian dibebankan ke.ada .!+d&k be!dasa!kan k+ns&%si %asin'6%asin' ak(i7i(as (e!seb&(2

3. L. a" Ra-$!

Dala% b&k&n/a Cost Accounting-Using Cost Management Approach *911:, %e%be!ikan

de)inisi %en'enai Activity-Based Costing*ABC,- seba'ai s&a(& sis(e% /an' %en'ak&i baha

.elaksanaan ak(i7i(as %eni%b&lkan k+ns&%si s&%be! da/a /an' di4a(a( seba'ai bia/a- a(a&

den'an ka(a lain baha ABC (e!seb&( adalah %e!&.akan .endeka(an kalk&lasi bia/a /an'

be!basis .ada (!ansaksi2 Sis(e% bia/a ABC i(& sendi!i adalah %en'al+kasikan bia/a ke (!ansaksi

da!i ak(i7i(as /an' dilaksanakan dala% s&a(& +!'anisasi- dan ke%&dian %en'al+kasikan bia/a

(e!seb&( se4a!a (e.a( ke .!+d&k ses&ai den'an .e%akaian ak(i7i(as se(ia. .!+d&k2

. 4a$"% T. H#$!,$"!& a$ L. S-!*"' *a! W))a' O. S+$a++#!

Dala% b&k&n/aIntroduction to Management Accounting*911", %e%be!ikan de)enisi %en'enai

Activity-Based Costing*ABC,- seba'ai s&a(& sis(e% /an' %e!&.akan .endeka(an kalk&lasi bia/a

/an' %e%)+k&skan .ada ak(i7i(as seba'ai +b3ek bia/a /an' )&nda%en(al is(e% ABC ini

%en''&nakan bia/a da!i ak(i7i(as (e!seb&( seba'ai dasa! &n(&k %en'al+kasikan bia/a ke+b3ek

bia/a /an' lain se.e!(i .!+d&k- 3asa- a(a& .elan''an2 Activity Based Costing System (i%b&l

seba'ai akiba( da!i keb&(&han %ana3e%en akan in)+!%asi ak&n(ansi /an' %a%.& %en4e!%inkan

k+ns&%si s&%be! da/a dala% be!ba'ai ak(i7i(as &n(&k %en'hasilkan .!+d&k2 5eb&(&han akan

in)+!%asi bia/a /an' ak&!a( (e!seb&( disebabkan +leh hal6hal seba'ai be!ik&(8

92 Pe!sain'an 'l+bal *Global Competition yang dihadapi perusahaan manufa!tur mema!sa

mana"emen untu! mencari berbagai alternatif pembuatan produ! yang cost effective#

02 Pen''&naan (ekn+l+'i %a3& dala% .e%b&a(an .!+d&k %en/ebabkan .!+.+!si bia/a +7e!head

.ab!ik dala%product cost%en3adi d+%inan2

:2 Un(&k da.a( %e%enan'kan .e!sain'an dala% k+%.e(isi 'l+bal- .e!&sahaan %an&)ak(&! ha!&s

%ene!a.kan mar!et$driven strategy#;2 Mar!et$driven strategy%en&n(&( %ana3e%en &n(&k in+7a(i)2


5/16


6/16

92 C+s( Assi'n%en( Vie *s&d&( .andan' .e%bebanan bia/a,

Dala% s&d&( .andan' ini ABC sis(e% %en4e!%inkan keb&(&han +!'anisasi &n(&k

%e%bebankan bia/a ke +b3ek bia/a *baik 3asa- .!+d&k %a&.&n k+ns&%en, dan ak(i7i(as dan

&n(&k %en'analisis ke.&(&san6ke.&(&san /an' dia%bil +leh %ana3e%en *%isaln/a dala% hal

ba&!an .!+d&k- .e!en4anaan .!+d&k- .ene(a.an ha!'a- .e!an4an'an .!+d&k dan lainn/a,2

C+s( assi'n%en( 7ie ini diben(&k da!i bebe!a.a ba'ian .e%ban'&n- (i'a /an' &(a%a

adalah8

a2 S&%be! da/a- ele%en6ele%en ek+n+%i /an' dia!ahkan ke kine!3a ak(i7i(as dan

%e!&.akan s&%be! bia/a2 S&%be! da/a dala% ind&s(!i %an&)ak(&! %eli.&(i bahan bak&

lan's&n'- (ena'a ke!3a lan's&n'- .end&k&n' .!+d&ksi- bia/a (idak lan's&n' dala%

.!+d&ksi dan bia/a6bia/a dil&a! .!+d&ksi2 S&%be! da/a %en'ali! ke ak(i7i(as /an'

%e!&.akan .!+ses a(a& .!+sed&! /an' %en/ebabkan ke!3a dala% s&%be! bia/a2

b2 Ak(i7i(as- /an' salin' be!h&b&n'an be!ada di dala% a4(i7i(/ 4en(e!2 A4(i7i(/ 4en(e!

%e!&.akan k&%.&lan ak(i7i(as /an' biasan/a (e!k&%.&l %en&!&( )&n'si a(a& .!+sesn/a2

Be!%a4a%6%a4a% )ak(+! /an' di'&nakan &n(&k %e%bebankan bia/a ke ak(i7i(as salah

sa(&n/a !es+&!4e d!i7e!2 >ak(+!6)ak(+! ini di.ilih &n(&k %e%.e!ki!akan k+ns&%si

s&%be!da/a +leh ak(i7i(as dala% +!'anisasi2 Se(ia. s&%be! da/a /an' dila4ak keak(i7i(as %en3adi s&a(& ele%en bia/a dala% s&a(& a4(i7i(/ 4+s( .++l dila4ak ke +b/ek

bia/a %elal&i a4(i7i(/ d!i7e!s2

42 Ob/ek bia/a- (i(ik akhi! .ela4akan bia/a2 S&a(& +b/ek bia/a adalah %en'a.a s&a(& ke!3a

dilak&kkan dala% .e!&sahaan- dan da.a( be!ben(&k .!+d&k a(a&.&n 4&s(+%e!2

02 P!+4ess 7ie

S&d&( .andan' ini ABC %en/ediakn in)+!%asi %en'enai ke!3a a(a& .!+ses /an' (elah

dilak&kan dala% s&a(& ak(i7i(as dan h&b&n'an an(a!a ke!3a (e!seb&( den'an ak(i7i(as /an'

lain2


7/16

Bia/a 3asa be!dasa!kan ABC da.a( %e%be!ikan dasa! /an' la/ak dala% .en'a%bilan

ke.&(&san- dian(a!an/a ke.&(&san &n(&k %e%beli a(a& %e%b&a( ke.&(&san .ene(a.an ha!'a

3asan/a2

C+s( D!i7e!

C+s( d!i7e! a(a& da.a( diseb&( .e%i4& bia/a adalah )ak(+!6)ak(+! /an' %enen(&kan besa! ke!3a

dan &saha /an' di.e!l&kan &n(&k %elak&kan s&a(& ak(i7i(as2 Pe%i4& bia/a %en3elaskan %en'a.a

s&a(& ak(i7i(as dike!3akan se4a!a s.esi)ik- ak(i7i(as dilaksanaan seba'ai !eaksi a(as ke3adian /an'

s&dah (e!3adi2 C+s( d!i7e! 3&'a %en3elaskan sebe!a.a besa! &saha /an' %es(i dikel&a!kan &n(&k

%elaksanakan ke!3a (e!seb&(2 Pe%i4& bia/a san'a( be!%an)aa( ka!ena .e%i4& bia/a %en'&n'ka.

akan kese%.a(an &n(&k .e!baikan 3ika (e!3adi kesalahan dala% s&a(& ak(i7i(as2 Sis(e% ak&n(ansi

/an' be!basis ak(i7i(as %e!&.akan sis(e% in)+!%asi /an' %en/i%.an dan %e%.!+ses da(a

be!dasa!kan ak(i7i(as /an' dilak&kan .e!sahaan2 ABC %en'iden(i)ikasi ak(i7i(as /an' dilak&kan-

%enel&s&!i bia/a ak(i7i(as dan ke%&dian %en'&nakan be!ba'ai 4+s( d!i7e! &n(&k %enel&s&!i

bia/a da!i ak(i7i(as ke .!+d&k /an' di .!+d&ksi2 C+s( d!i7e! %e!e)leksikan k+ns&%si ak(i7i(as

+leh s&a(& .!+d&k2

ABC %en''&nakan 3enis 4+s( d!i7e! /an' lebih ban/ak dibandin'kan den'an sis(e% ak&n(ansi

bia/a (!adisi+nal2 ABC %en''&nakan 4+s( d!i7e! n+n &ni( seba'ai (a%bahan 4+s( d!i7e! &ni(-

(e!%as&k a4(i7i(/ le7el ba(4h dan (aha.an /an' .alin' s&li( ba'i .e!&sahaan /an' akan

%en'i%.le%en(asikan ABC2 Bia/a6bia/a /an' be!.e!an dala% .!+d&ksi be'i(& ban/ak dan

se!in'kali (idak se3elas h&b&n'ann/a den'an .!+d&k2 Selain i(& dala% .e%ilihan 3enis dan

3&%lah 4+s( d!i7e!- ha!&s di.e!(i%ban'kan %an)aa( /an' di.e!+leh *be!&.a keak&!a(an da(a dan

in)+!%asi bia/a, den'an bia/a .en''&naan ABC2 Un(&k %enen(&kan 3&%lah 4+s( d!i7e .e!l&

di.e!ha(ikan hal6hal be!ik&( ini8

92 Bia/a .en'&k&!an- den'an ke%&dahan %e%.e!+leh da(a /an' dib&(&hkan +leh 4+s( d!i7e!2

02 Tin'ka( k+!elasi- ak(&alisasi k+ns&%si ak(i7i(as /an' be!h&b&n'an dn'an k+ns&%si /an'

di(i%b&lkan +leh 4+s( d!i7e!2


8/16

5+nse. Dasa! ABC Sis(e%

An''a.an /an' %endasa!i k+nse. ABC adalah seba'ai be!ik&(8

92 5e'ia(an %eni%b&lkan bia/a

ABC be!an'ka( den'an an''a.an baha s&%be! da/a .e%ban(& a(a& s&%be! da/a (idak

lan's&n' %en/ediakan ke%a%.&an &n(&k %elaksanakan ke'ia(an- b&kan sekeda!

%en/ebabkan (i%b&ln/a bia/a /an' ha!&s dial+kasikan2

02 P!+d&k %en/ebabkan (i%b&ln/a .e!%in(aan dan ke'ia(an2

Un(&k %e%b&a( .!+d&k di.e!l&kakn be!ba'ai ke'ia(andan se(ia. ke'ia(an %e%e!l&kan

s&%be! da/a &n(&k .elaksanaan ke'ia(an (e!seb&(2

Den'an k+nse. dasa! ABC (e!seb&(- bia/a %e!&.akan k+ns&%si s&%be! da/a *se.e!(i bahan

bak&- s&%be! da/a %an&sia- (ekhn+l+'i- %+dal, dih&b&n'kan den'an ke'ia(an /an'

%en'k+ns&%si s&%be! da/a (e!seb&(2 Den'an de%ikian han/a den'an %en'el+la den'an baik

ke'ia(an &n(&k %en'hasilkan .!+d&k dan 3asa- %an3e%en akan %a%.& %e%baa .e!&sahan

&n''&l dala% .e!sin'an 3an'ka .an3an'2 Un(&k %a%.& %en'el+la ke'ia(an .e!&sahaan-

%ana3e%en %e%e!l&kan in)+!%asi bia/a /an' %en4e!%inkan k+ns&%si s&%be! da/a dala%

be!ba'ai ke'ia(an .e!&sahaan2

Pada aal .en''e%ban'ann/a ABC di'&nakan dala% .e!&sahaan6.e!&sahaan %an&)ak(&! /an'

%e%.!+d&ksi be!ba'ai %a4a% .!+d&k den'an bia/a +7e!head (in''i2 Dala% %e!an4an' ABC-

ke'ia(an &n(&k %e%.!+d&ksi dan %en3&al .!+d&k dala% .e!&sahaan /an' %en'hasilkan

be!ba'ai %a4a% .!+d&k da.a( di'+l+n'kan ke dala% ; %a4a% kel+%.+k besa! /ai(&8

92 >a4ili(/ S&s(ainin' A4(i7i(/ C+s(

Bia/a ini be!h&b&n'an den'an ke'ia(an &n(&k %e%.e!(ahankan ka.asi(as /an' di%iliki

.e!&sahaan2 Bia/a de.!esiasi dan a%+!(isasi- bia/a as&!ansi- bia/a 'a3i ka!/aan k&n4i


9/16

.e!&sahaan adalah 4+n(+h 3enis bia/a /an' (e!%as&k dala% )a4ili(/ s&s(aininin' a4(i7i(/ 4+s(2

Bia/a dibebankan ke.ada .!+d&k a(as dasa! (aksi!an &ni( .!+d&k /an' dihasilkan ka.asi(as

a4(i7i(/ 4+s(2

02 P!+d&4( S&s(ainin' A4(i7i(/ C+s(

Bia/a ini be!h&b&n'an den'an .eneli(ian dan .en'e%ban'an .!+d&k (e!(en(& dan bia/a6

bia/a &n(&k %e%.e!(ahankan .!+d&k &n(&k (e(a. da.a( di.asa!kan2 Bia/a ini (idak

(e!.en'a!&h +leh 3&%lah &ni( /an' di.!+d&ksi dan 3&%lah ba(4h .!+d&ksi /an' dilaksanakan

+leh di7isi .en3&al2 C+n(+h bia/a ini adalah bia/a desain .!+d&k- desain .!+ses .en'+lahan

.!+d&k- .en'&3ian .!+d&k- bia/a ini dibebankan ke.ada .!+d&k a(as dasa! (aksi!an 3&%lah

&ni( .!+d&k (e!(en(& /an' akan dihasilkan sela%a &%&! .!+d&k (e!(en(& *.!+d&4( li)e 4/4le,2

:2 Ba(4h A4(i7i(/ C+s(

Bia/a ini be!h&b&n'an den'an 3&%lah ba(4h .!+d&k /an' di.!+d&ksikan2 Se(ia. 4+s( /an'

%e!&.akan bia/a /an' dikel&a!kan &n(&k %en/ia.kan %esin dan .e!ala(an sebel&% s&a(&

+!de! .!+s&ksi di.!+ses adalah 4+n(+h bia/a /an' (e!%as&k dala% '+l+n'an bia/a ini- besa!

ke4iln/a bia/a ini (e!'an(&n' da!i )!ek&ensi +!de! .!+d&ksi /an' di+lah +leh )&n'si .!+d&ksi2

Bia/a ini (idak di.en'a!&hi +leh 3&%lah &ni( .!+d&k /an' di.!+d&ksi dala% se(ia. +!de!

.!+d&ksi2 Pe%beli dibebani ba(4h a4(i7i(/ 4+s( be!dasa!kan 3&%lah ba(4h a4(ii(/ 4+s( /an'

dikel&a!kan +leh .e!&sahaan dala% se(ia. %ene!i%a +!de! da!i .e%beli2

;2 Uni( Le7el A4(i7i(/ C+s(

Bia/a ini di.en'a!&hi +leh besa! ke4iln/a 3&%lah &ni( .!+d&k /an' dihasilkan2 Bia/a bahan

bak&- bia/a (ena'a ke!3a- bia/a ene!'i- bia/a an'k&(an adalah 4+n(+h bia/a /an' (e!%as&k

dala% '+l+n'an ini- bia/a ini dibebankan ke.ada .!+d&k be!dasa!kan 3&%lah &ni( .!+d&k

dikalikan den'an 3&%lah .!+d&k /an' ses&n'&hn/a di.e!+leh2

Sa$a+ P"!"$aa!Activity Based Costing 7AB4


10/16

Taha. aal i%.le%en(asi Activity Based Costing *ABC, ha!&s dilak&kan bebe!a.a ak(i7i(as

seba'ai be!ik&(8

92 Ak(i7i(as (in'ka( &ni( dilak&kan &n(&k se(ia. &ni( .!+d&ksi2 Bia/a ak(i7i(as (in'ka( &ni( be!si)a(

.!+.+si+nal den'an 3&%lah &ni( /an' di.!+d&ksi2

02 Ak(i7i(as (in'ka( ba(4h dilak&kan se(a. ba(4h di.e!+ses (an.a %e%.e!ha(ikan (in'ka( &ni( /an'

ada dala% ba(4h (e!seb&(2

:2 Ak(i7i(as (in'ka( .!+d&k- /ai(& be!kai(an den'an .!+d&k s.esi)ik dan biasan/a dike!3akan

(an.a %e%.e!ha(ikan be!a.a ba(4h a(a& be!a.a &ni( /an' di.!+d&ksi a(a& 3&al2

;2 Ak(i7i(as /an' be!kai(an den'an )asili(as (an.a %e%bedakan .ela/anan (e!hada. .a!a

.elan''an- ba!an' a.a /an' di.!+d&ksi- be!a.a ba(4h /an' di3alankan a(a& be!a.a &ni( /an'

dib&a(2

Ma!9aa+ *a! K"+"$a+a%a! S)%+"' P"$)+-!,a! B)aa B"$*a%a$a!Activity Based Costing

7AB4

Men&!&( ?il(+n *0##1,- %an)aa( &(a%a sis(e% .e!hi(&n'an bia/a be!dasa!kan ak(i7i(as

*ABC System,- adalah8

92 Pen'&k&!an .!+)i(abili(as /an' lebih baik2 ABC %en/a3ikan bia/a .!+d&k /an' lebih

ak&!a( dan in)+!%a(i)- %en'a!ahkan .ada .en'&k&!an .!+)i(abili(as .!+d&k /an' lebihak&!a( dan ke.&(&san s(!a(e'is /an' diin)+!%asikan den'an lebih baik (en(an' .ene(a.an

ha!'a 3&al- lini .!+d&k- dan se'%en .asa!2

02 5e.&(&san dan kendali /an' lebih baik2 ABC %en/a3ikan .en'&k&!an /an' lebih ak&!a(

(en(an' bia/a /an' (i%b&l ka!ena di.i4& +leh ak(i7i(as- %e%ban(& %ana3e%en &n(&k

%enin'ka(kan nilai .!+d&k dan nilai .!+ses den'an %e%b&a( ke.&(&san /an' lebih baik

(en(an' desain .!+d&k- %en'endalikan bia/a se4a!a lebih baik- dan %e%ban(&

.e!ke%ban'an .!+/ek6.!+/ek /an' %enin'ka(kan nilai2

:2 In)+!%asi /an' lebih baik &n(&k %en'endalikan bia/a ka.asi(as2 ABC %e%ban(&

%en'i+den(i)ikasi dan %en'endalikan bia/a ka.asi(as /an' (idak (e!.akai2

Selan3&(n/a ?il(+n *0##1, %en3elaskan ke(e!ba(asan da!i sis(e% .e!hi(&n'an bia/a be!dasa!kan

ak(i7i(as *ABC System,- an(a!a lain8


11/16

92 Al+kasi2 Tidak se%&a bia/a %e%iliki .en''e!ak bia/a k+ns&%si s&%be!da/a a(a&

ak(i7i(as /an' (e.a(2 Bebe!a.a bia/a %&n'kin %e%b&(&hkan al+kasi ke de.a!(e%en a(a&

.!+d&k be!dasa!kan &k&!an 7+l&%e- sebab (se4a!a .!ak(is (idak da.a( di(e%&kan ak(i7i(as

/an' da.a( %en/ebabkan bia/a (e!seb&(2 C+n(+h- bia/a .end&k&n' )asili(as se.e!(i bia/a

sis(e% in)+!%asi- 'a3i %ana3e! .ab!ik- as&!ansi .ab!ik- dan .a3ak b&%i dan ban'&nan

&n(&k .ab!ik2

02 Men'abaikan bia/a2 Bia/a .!+d&k a(a& 3asa /an' diiden(i)ikasi sis(e% ABC 4ende!&n'

(idak %en4ak&. sel&!&h bia/a /an' be!h&b&n'an den'an .!+d&k a(a& 3asa (e!(seb&(2

Bia/a .!+d&k a(a& 3asa biasan/a (e!%as&k bia/a &n(&k ak(i7i(as .e%asa!an- .en'iklanan-

.eneli(ian dan .en'e%ban'andan !eka/asa .!+d&k- %eski seba'ian da!i bia/a6bia/a ini

da.a( di(el&s&!i ke s&a(& .!+d&k a(a& 3asa2 Bia/a .!+d&k (idak (e!%as&k bia/a6bia/a ini

ka!ena .!insi. ak&n(ansi /an' be!lak& &%&% &n(&k .ela.+!an ke&an'an %en'ha!&skan

bia/a6bia/a (e!seb&( di.e!lak&kan seba'ai bia/a .e!i+dik2

:2 Mahal dan %en'habiskan ak(&2 Sis(e% ABC (idak %&!ah dan %e%b&(&hkan ban/ak

ak(& &n(&k dike%ban'kan dan dilaksanakan2 Un(&k .e!&sahaan dan +!'anisasi /an'

(elah %en''&nakan sis(e% .e!hi(&n'an bia/a (!adisi+nal be!dasa!kan 7+l&%e-

.elaksanaan s&a(& sis(e% ba!& ABC 4ende!&n' san'a( %ahal2 Biasan/a- di.e!l&kan ak(&

se(ah&n a(a& lebih &n(&k %en'e%ban'kan dan %elaksanakan ABC den'an s&kses2

P$#%"% P"'"a!a! B)aa Pa*a AB4 S)%+"'

Ada d&a (aha. .!+sed&! .e%bebanan bia/a .ada ABC sis(e%- /ai(&8

92 P!+sed&! (aha. .e!(a%a

Pada (aha. .e!(a%a ABC- ak(i7i(as diiden(i)ikasi- bia/a dih&b&n'kan den'an %asin'6%asin' ak(i7i(as2 Ak(i7i(as dan bia/an/a diba'i %en3adi kel+%.+k6kel+%.+k /an'

h+%+'en2 S&a(& .e!&sahaab da.a( %e%iliki ban/ak ak(i7i(as /an' be!beda6beda2 Se(elah

ak(i)i(as diiden(i)ikasi%- bai/a &n(&k %en3alankan ak(i)i(as 3&'a di(en(&kan- den'an

de%ikian .e!&sahaan ha!& %enen(&kan a4(i7i(/ d!i7e! /an'ses&ai &n&(k (i.e6(i.e ak(i7(as

dan %en'hi(&n' (ia. a4(i7i(/ +7e!head !&les2 Un(&k %en'&!an'i 3&%lah !a(e +7e!head dan


12/16

&n&(k %en/ede!hankan .!+sesn/a- %aka ak(i7i(as dikel+%.+kkan e!sa%a6sa%a dala%

sa(& se( /an' h+%+'en be!dasa! ka!ak(e!is(ik /an' se3enis- /ai(& ak(i7i(as (e!seb&( salin'

be!h&b&n'an se4a!a l+'is dan %e%.&n/ai !asi+ k+ns&%si &n(&k se%&a .!+d&k2

5e%&dian lan'kah selan3&(n/a /an' ha!&s dilak&kan adalah %en3&%lahkan bia/a den'an

se%&a se( /an' h+%+'en i(&- hal ini diseb&( den'an h+%+'ene&s 4+s( .++l %e%.&n/ai

!asi+ k+ns&%si /an' sa%a- 7a!iasi bia/a &n(&k .++l ini da.a( di3elaskan den'an a4(i7i(

d!i7e! dihi(&n' den'an %en'hasilkan (a!i) kel+%.+k=.++l !a(e2 Pada akhi! .e%bebanan

bia/a .ada (aha. .e!(a%a ABC %en'hasilkan8

a2 Iden(i)ikasi ak(i)i(as

b2 Pe%bebanan bia/a .ada ak(i)i(as

42 Pen'el+%.+kkan ak(i7i(as (e!kai( ke dala% s&a(& h+%+'ene+&s 4+s( .++l

d2 .en3&%lahan bia/a .ada s&a(& a(i7i(as &n(&k %en'iden(i)ikasi h+%+'ene+&s 4+s(

.++l

e2 .en'hi(&n'an .++l=+7e!head !a(es2

02 P!+sed&! Taha. ked&a

Pada (aha. ked&a- bia/a se(ia. kel+%.+k dila4ak ke .!+d&k2 ?al ini dilak&kan den'an

%en''&nakan (a!i) kel+%.+k /an' s&dah dihi(n' .ada (aha. .e!(a%a dan %en'&k&!

3&%lah s&%be! da/a /an' dik+ns&%si +leh se(ia. .!+d&k2 @&%lah s&%be! da/a

dik+ns&%si se(ia. .!+d&k din/a(akan +leh 3&%lah a4(i7i(/ 4en(e! /an' di'&nakan se(ia.

.!+d&k- +leh ka!ena i(&- bia/a +7e!head /an' dibebankan da!i se(ia. kel+%.+k bia/a ke

.ada se(ia. .!+d&k dihi(&n' den'an 4a!a %en'alikan (a!i) kel+%.+k den'an .en''&naanak(i7i(as2

Se4a!a lebih !in4i- lan'kah6lan'kah /an' ha!&s dia%bil dala% %e!an4an' sis(e% .enen(&an a!'a

.+k+k be!dasa! ak(i7i(as adalah seba'ai be!ik&(8


13/16

92 Men'&%.&lkan se%&a bia/a /an' dibebankan .ada se(ia. de.a!(e%en2

02 Me%isahkan bia/a6bia/a ke dala% .!+d&4( d!i7e! 4+s( dan 4&s(+%e! d!i7e! 4+s(2

:2 Me%isahkan de.a!(e%en .end&k&n' ke dala% )&n'si &(a%a- )&n'si &(a%a (e!seb&( ha!&s%e%.&n/ai bia/a /an' si'ni)ikan dan di.en'a!&hi ak(i7i(as /an' be!beda2

;2 %e%indahkan bia/a6bia/a ke de.a!(e%n ke dala% kel+%.+k bia/a )&n'si+nal *)&nsi+nal

4+s( .++l,2


14/16

+!'anisasi sas(a .ada &%&%n/a2 5a!ak(e!is(ik ak(i7i(as .e%e!in(ah dae!ah sebena!n/a ha%.i!

%i!i. den'an .e!&sahaan /an' be'e!ak di bidan' 3asa /an' kadan'kala %eni%b&lkan kes&li(an-

%isaln/a ka!ak(e!is(ik +&(.&( /an' s&li( dide)inisi an (idak (e!&3&d2 Selain i(&- bia/a ka.asi(as

'ab&n'an %eakili seba'ain besa! .!+.+!si da!i (+(al bia/a dan s&ka! &n(&k dikai(kan den'an

ak(i7i(as /an' %en'hasilkan +&(.&(2

Men&!&( Ma!k D2 Ab!aha%s dala% (&lisann/a /an' be!3&d&l A4(i7i(/ Based C+s(in'8

Ill&s(!a(i+ns )!+% (he S(a(e +) I+a %en/a(akan baha A4(i7i(/ Based C+s(in' dala% lin'k&n'an

.e%e!in(ahan (elah dilak&kan di ne'a!a ba'ian I+a2

5+nse. ABC se!(a lan'kah6lan'kahn/a dian''a. da.a( di(e!a.kan dala% lin'k&n'an

.e%e!in(ahan2 A4(i7i(/ based 4+s(in' (elah %e%b&k(ikan baha sis(e% ini %e!&.akan ala(

%ana3e%en /an' handal .ada kine!3a sis(e% %ana3e%en ne'a!a ba'ian I+a den'an

%en/ediakan in)+!%asi bia/a /an' .en(in'2 Mana3e! ne'a!a ba'ian I+a %en'an3&!kan

%en'&nakan .endeka(an ini &n(&k .enen(&an .elea/anan .e%e!in(ah den'an %en3alankan

%e(+de kee. i( si%.le &n(&k %en4a.ai .e%bia/aan /an' s.esi)ik dena'n .en4a.aian /an'

%ini%&% dan ke!&%i(an /an' (idak (e!lal& ban/ak dala% %e(+de .enen(&an bia/a2 Me(+de ini

%e%&n'kinkan .!+'!a% se4a!a (e!sendi!i &n(&k dike!3akan den'an bia/a (e!sendi!i &n(&k

%en'h&b&n'kana an(a!a bia/a dan da(a .!+'!a% &n(&k (e!4a.ain/a e)isiensi dan e)ek(i)i(as

dala% .en/a%.aian .ela/anan %as/a!aka(2

Ada ; lan'kah dasa! &n(&k %en'i%.le%en(sikan sis(e% ABC2 Pe!(a%a- s&%be! da/a dan bia/a

ha!&s (e!+!'anisasi dala% ben(&k bia/a &ni( ke!3a2 5ed&a- bia/a .e!l&d dika(e'+!ikan kedala%

ka(e'+!i be!.en'a!&h se4a!a lan's&n' a(a& (idak lan's&n' kah bia/a (e!seb&( (e!hada. ak(i7i(as2

Un(&k bia/a /an' (idak da.a( se4a!a lan's&n' dih&b&n'kan den'an ak(i7i(as- seb&ah %e(+de

indi!e4( 4+s( .e!l& &n(&k di.ilih- a.akah den'an %en'&nakan 5IS *5ee. i( si%.le, a(a&kah

den'an %e(+de )&ll 4+s(2 5e(i'a- di!e4( 4+s( dan indi!e4( 4+s( .e!l& &n(&k di(&3&kan a(a&

dial+kasikan ke.ada ak(i7i(as /an' s.esi)ik2 Dan (e!akhi!- &ni( 4+s( dihi(&n' den'an %e%isahkan

bia/a ak(i7i(as den'an a4(i7i(/ +&(.&(2


15/16

L)+"$a+-$ $"()":Da!i (ah&n 91#6an Ak(i7i(as Be!basis *ABC, (e!&(a%a dike%ban'kan &n(&k

%ela/ani .e!&sahaan ind&s(!i- (e(a.i da!i (ah&n6(ah&n aal /an' .e%ban'&nan- .eneli(i (elah

%en/elidiki ke%&n'kinan .en''&naan dala% sek(+! 3asa 3&'a2

5a.lan *911;, %ela.+!kan baha .ada aal (ah&n 91# ABC s&dah di'&nakan di sek(+!

3asa den'an l+'is(i4 .e!&sahaan- +leh bank dan !&%ah saki( dan s&dah %e%iliki dike%ban'kan

4+s(in' %+del %i!i. den'an ABC2

5in' *911


16/16

dan ke%&dian &n(&k .!+%+si ba!& ini %e(+de di lin'k&n'an Y&nani *Vaakidis dan 5a!a'iannis-

0##",2 Akhi!n/a .ada (ah&n 0##- %e!eka %ene!a.kan /an' ba!& %+del A4(i7i(/6Based C+s(in'

dan A4(i7i(/6Based Mana3e%en dala% seb&ah +!'anisasi isa(a *Vaakidis dan 5a!a'iannis-

0##1,- sehin''a da.a( %en&n3&kkan ke'&naan %e(+de seba'ai ala( dan s&%be! in)+!%asi ba'i

ad%inis(!asi2

REFERENSI

92 h((.s8==2s4!ibd24+%=d+4=

activity based costing in public sector.docx

Documents