sahteng ka jingshna ïa ka surok mawphlang- balat bym pat ... · vol. xxx (30) no. 269 rni regd....

8
VOL. XXXI (31) NO. 305 RNI REGD. NO. 70 648/99 SHILLONG - 06 NAIWIENG (NOVEMBER) SNGI THOHDIENG (FRIDAY) 2020 www.mawphor.com Postal Re gn. No. NE - 851. 10/- TYNGKA Wanrah ka Ïingdorbar Thawaiñ ïa ka Bill ban oh khajna 14 jait ki marpoh khyndew Pan jingshai ka NGT na ka Meghalaya halor ka jingpynbthei bomb pataka Ka Liang Pyrshah kam don ha ka jingklumar jingmut halor u dewïong ba 32 lak ton : Dr. Mukul Lada ïa tyngkhuh ki kaiphod 'radiation' Uranium, da kawei ka kynhun yn thung Pyllait im ki nong Kynshi ïa ki khun skei Hapdeng ka jingsyier bad rit mynsiem im rep ki paidbah ha Block II Byrngem ka LYWA ban kyndat sharud ïa ka kaiphod jong ka CoE Ïabit Covid sa 92 ngut, ïoh jingkoit 61 ngut Kynmaw ka Ïingdorbar Thawaiñ ïa u Bah Shylla bad Bah Simon Plie u Lamphang ïa ka dur u (L) Dr Donkupar Roy Shillong: I Kong Irene Hujon, i President ba nyngkong eh jong ka Seng Civil Society of Women Organisation (CSWO) i la khlad noh ha ka sngi Palei ha Woodland Hospital. I Kong Irene ryngkat bad kiwe i pat ki long kmi, ki la seng ïa ka CSWO ha ka snem 2005 ha ka por ka jingïakhih MBoSE, ha kaba la pynlong ïa ka rally kaba heh bha ha Madan Malki ha ka 15 tarik Nailar 2005. Hadien kane i la ïakhun ïa ka elekshon na Laban, hynrei i shym la jop. Khlad noh i Kong Irene Hujon Bteng S la 13 Shillong, Naiwieng 05: U Myntri Rangbah ka Jylla Meghalaya, Conrad K Sangma u la ong ba ka Sorkar Jylla ka long la kloi ban thung da kawei pat ka kynhun lada ki don ki jingïatyngkhuh ha ki kaiphod na ka North Eastern Hills University (NEHU) bad IIT Guwahati, kiba la pynkhamti ïa ka kam ban pule bniah ïa ki jingkynnoh mih lyer bih (radiation) na ka jing-orpait ki jaka pynlang jakhlia Uranium ha Nongbah Jynrin, South West Khasi Hills District. Haba kren ha ki lad pathai khubor, u Myntri Rangbah u la ong, "Lada ki don ki jingïatyngkhuh ha ki kaiphod ngin sa lah ban shim rai ban thung da kawei pat ka kynhun. Hynrei kamlong kaba bha ïa nga ban kren kawei ar ne lai ne saw tylli ki kynhun. Hynrei kumba la ong ngin ïaleh ban pynthikna ba ngin shim ïa ki sienjam kiba biang ban pynlong ïa ki briew ban lait na kino kino ki jingma bad kin ïai don hapdeng ka shongsuk shongshngaiñ", Haba kynthoh ba ki don ki kynhun sengbhalang kiba pyrshah ban jied ïa ka NEHU bad IIT Guwahati kum ki kynhun ban pule bniah ïa ka jingkynnoh lait lyer bih na ka jing-orpait Shillong, Naiwieng 05: U Nongïalam ka Liang Pyrshah ha Ïing Dorbar Thawaiñ ka Jylla Meghalaya, Dr Mukul Sangma u la ther tyngeh ïa u Myntri Rangbah ka Jylla, Conrad K Sangma uba la ong ba ka Liang Pyrshah ka long 'klumar jingmut' ha kaba ïa dei bad ka kam dewïong. “U Myntri Rangbah u ong ba ka Liang Pyrshah ka klumar jingmut hynrei kam don kata ka jingklumar jingmut, u DrMukul Sangma umdon ha ka jingklumar jingmut", la ong u Dr Mukul. Une u Nongïalam ka Liang Pyrshah u la ong ba na ka liang jong kihi kikwah ba ka Sorkar kan ïaid sha khmat ban lilam ïa u dewïong ba 32 lak metric ton uba don ha ka Jylla kumba la kam da ka Sorkar Jylla ha khmat ka Supreme Court. “Kaei kaba nga la ong ka long to ïaid sha khmat ban lilam ïa u dewïong ba 32 lak metric ton katkumka hukumka Supreme Court namar phi la tip lypa lada u dewïong ym don phin sa tip bad lada u don ruh phin sa tip", ong une u Nongïalam ka Liang Pyrshah. Une u Myntri Rangbah barim ka Jylla u la ong ruh ba lada ka Sorkar Jylla ka lilam khyndiat khyndiat kan shim ban lilam ïa u dewïong. “Lada ki lah ban lilam ïa u dewïong bym don nongkam da kaba sted wat ha ki sngi shuti ruh ha ka por ba ki briew ki don ha ka sngewbha ka tamasa, baleiki slem ban lilam ïa u dewïong ba 32 lak metric ton bad lada um don ngin sa tip baroh", la ong u Dr Mukul. Kum ban shi kdew ha ka taiew ba la dep, u Myntri Rangbah ka Jylla Meghalaya, Conrad K Sangma u la ong kynthoh ïa u Dr Mukul, Nongïalam ka Liang Pyrshah ka Congress kumba u don ha ka 'jingklumar jingmut'. U Conrad K Sangma u la ong ba ka Liang Pyrshah ha ka bynta ba nyngkong kumka kynhun ka la kyntait ïa ka jingkam ba u don 32 lak metric ton u dewïong uba don ha ka Jylla bad kham hadien pat ka Congress ka kwah ba ka Sorkar Jylla kan lilam ïa u dewïong kloi katba lah. U Conrad K Sangma u la ong, "Kaba nyngkong ka Liang Pyrshah ka dei ban tip ka kren aiu bad ka long kaba i bieit naka liang jong ki ba kin shu ai jingkren kiba ïa tyngkhuh hi para ma ki. Ka pyni ïa ka jingklumar jingmut ha ka Liang Pyrshah". U Nongïalam ka Liang Pyrshah, Dr. MukulSangma/ por da ki snem ban lilam ïa u dewïong. “Ka rai Ïing Bishar ka la pynbna naduh ka 3 tarik u Naitung, 2019 bad kane ka la tam shi snem bad haduh mynta kim pat lilam ïa u dewïong", u la ong shuh shuh.U la kren beiñ ïa ka jingkamka Sorkar Jylla ba ki don shibun ki bynta pyntreikam kiba dei katkum ka lynti Shillong, Naiwieng 05: Ka Ïing Dorbar Thawaiñ ka Jylla Meghalaya ha ka Sngi Palei ka la wanrah ïa ka Meghalaya Minerals Cess (Amendment) Bill, 2020 ban ïoh oh khajna na ki mar poh- khyndew ha ka Jylla. Haba wanrah ïa ka Bill ha ka sngi sdang ka Dorbar Synrai ha ka Sngi Palei, u Myntri Rangbah ka Jylla, Conrad K Sangma u la ong ba ka Meghalaya Minerals Cess Act, 1988 la pyntrei kam ban oh khajna na ki mar poh-khyndew ban kyntiew ïa ka pule puthi bad pynbha pat ïa ki jaka ba la khlong mar poh khyndew. “Khnang ban kyntiew ïa ka jingïoh pisa ka Jylla la rai ki14 jait ki mar poh khyndew ba kynthup ïa ki saiñ nar, ki maw tei jingtei, shyiap, ka dewbyrtha, ka khyndew, maw sleit, gravel, shale , khyndew mawit quartz, quartzite bad maw shyiap bad la dep buh dor ban oh khajna na kine ki mar poh- khyndew", u la ong. Ha kawei pat ka liang, ka Ïing Dorbar Thawaiñ jong ka jylla ka la wanrah ruh ïa ka Meghalaya Settlement of Arrears (Under the State Taxation Acts) Bill, 2020, the St Xavier’s University Shillong Bill, 2020 and the Meghalaya Farmers’ (Empowerment) Commission (Amendment) Bill, 2020. Kawei na ki par maw kaba don ha ka jylla/ ban pynthymmai ïa ka Section 3 jong ka Meghalaya Minerals Cess Act, 1988 ban oh khajna na Shillong, Naiwieng 05: Ka dur ba la dro kti jong u Lamphang bad Myntri Rangbah barim ka Ïing Dorbar Thawaiñ ka Jylla, (L) Dr Donkupar Roy la plie pyrda hynne ka sngi ha Annexe Hall jong ka building ba shi por ka Ïing Dorbar Thawaiñ ka Jylla Meghalaya ha Rilbong, Shillong. Ïa kane ka dur dro kti la plie da u Bah Metbah Lyngdoh, Lamphang ka Ïing Dorbar Thawaiñ ha ka jingïadonlang u Conrad K Sangma, Myntri Rangbah ka Jylla, u Dr Mukul Sangma, Nongïalam ka Liang Pyrshah, u Bah Prestone Tynsong, Symbud Myntri Rangbah bad kiwei kiwei ki nongthawaiñ. Utei u Lamphang barim u la khlad noh ha ka 28 tarik u Naitung, 2019. Shillong, Naiwieng, 05: Ka iingdorbar Thawain ka jylla ha kaba sdang jong ka Dorbar Synraimynta ka sngi Paleika la kynmaw tympang ïa ki arngut ki MLA barim kiba la khladnoh na kane ka sla pyrthei kiba kynthup ïa u Bah Hispreachering Son Shylla bad u Bah Simon Siangshai. Ha kane ka sngi, ka Iingdorbar Thawain ka la kynmaw tympang ruh ïa 39 ngut kiwei pat ki Nongmih khmat kiba dei na kiweipat ki jylla kiba la khladnoh na kane ka sla pyrthei bad ba kynthup ruh ïa u President barim jong ka ri India u Pranab Mukherjee uba dang shu khladnoh dang shen ha une u snem 2020. Shillong, Naiwieng, 05: Ka Langrin Youth Welfare Association (LYWA) ka la rai ban kyndat sharud ïa ka kaiphod ban sa ai da ka Committee on Environment ba la thung da ka Ingdorbar Thawaiñ ka Jylla ha kaba ïadei bad ka jingpynlong jingïalang dang shen ha ka shnong Domïasiat halor ka jingkynnoh ba ki jaka ba la set ïa ki jaboh Uranium ki la orpait ha ka shnong Nongbah Jynrin, South West Khasi Hills District. “Ka LYWA kan kyndat sharud ïa kano kano ka kaiphod arsap ka ban ai da ka Committee on Environ ment sha ka Sorkar Jylla namar kiba don bynta lang ha kane ka Committee kiba bun ki dei kiba kwah dikdik ban khlong ïa u Uranium. jong ka Sorkar Odisha bad Rajasthan kila kheiñ be-aiñ ïa ka jingdie bad jingpynbthei ïa ki bomb pataka. Ka Tribunal ka ong ba ka lah ban mynjur ha kaban khang pyrshah ïa ka jingpynbthei bomb pataka ha ki 122 tylli ki Nongbah kiba ka lyer ring mynsiem ka long kaba jaboh kat kum ka jingkheiñ jong ka CPCB. da u Chairperson Jistice Adarsh Kumar Goel hynnin ka sngibalang, kala pan jubab na ka Meghalaya, Assam bad Nagaland haba shong bishar ïa ki mukotduma ba kyrpad ban leh eiei pyrshah ïa kane ka kam, kaba lah ruh ban nang pynjur shuh shuh ïa ka khlam Covid-19. Hashuwa kane, ka NGT kala phah notice sha ka sorkar Delhi, Haryana bad Uttar Pradesh bad na ka liang Shillong, Naiwieng 05: Ka National Green Tribunal (NGT) kala phah notice sha ka Sorkar Meghalaya ban pan jingshai halor ki jingpynjaboh na ka jingpynbthei ïa ki bomb pataka (firecrackers) namar ka jingshem ba ka lyer ring mynsiem ha Jylla ka long palat ïa ki kyndon. Ka NGT kala phah ïa kane ka juh ka notice sha ki 18 tylli ki Jylla ka Ri ba kynthup ruh ïa ka Assam bad Nagaland, haba pyniar ïa ka mukotduma halor ka jingpynjaboh ki jingthang bomb pataka Ka Kashari bala khlieh Shillong, Naiwieng 05: Sa 92 ngut ki briew kila ïabit thymmai ïa ka jingpang Covid-19 ha Jylla bad 61 ngut kila ïoh ïa ka jingkoit ha kine ki arphew saw kynta bala leit noh. Ka jingdon jong kibriew ba la ïabit Covid-19 ha Jylla kala kot sha ka 9893 ngut hynrei haduh 8813 ngut kila ïoh ïa ka jingkoit kaba pynsah mynta ïa kiba dang pang sa 989 ngut. Haduh 91 ngut ki briew kila ïap na kane ka jingpang ha ka Jylla da ka jingkhlad biang sa uwei u rangbah hynnin ka sngi. U Director ka Health Bteng S la 13 Bteng S la 13 Bteng S la 13 Bteng S la 13 Bteng S la 13 Bteng S la 13 Umr u: Ka jingleit ïakynduh ki nongïalam ka Hills Farmers Union (HFU) ïa ki paid nongrep jog ka shnong Umru, kaba hap ha Block II, ka la pynpaw pyrthei haduh katno ki trai ri trai muluk jong ka Ka lyngkha rep jong ki paidbah nongshong shnong ha Umru/ Meghalaya, ki im hapdeng ka jingsyier bad rit myns iem. Lah ban kdew hangne ba ka Block II, ka kynthup bun tylli ki Shnong Khasi, ïa kaba la aiti pynïaid sha ka Assam mynta ka Khasi Jaiñtia ka dang hap lang ha ka jylla Assam. Ryngkat bad ki shnong kiba hap ha kata ka Block I ha Jaiñtia Hills, la aiti ban pynïaid sha ka Assam hapoh ka Karbi Anglong District na ka Kynshi: Wat lada kiba bun ki kheiñ ba ka West Khasi Hills ka la duna ki khlaw ki btap bad ki mrad ki mreng ki la duna.Pynban ha ka sngi Palei, ki nongshongshnong jong ka Shnong Kynshi (Kynshi Rashan) ki la ïoh ban pyllait im ïa iwei i khun skei, iba la U Bah Kyrshanborlang Kharsyntiew uba dang aiti ïa i khun skei sha ka tnad Wildlife/ Bteng S la 13

Upload: others

Post on 27-Oct-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Sahteng ka jingshna ïa ka surok Mawphlang- Balat bym pat ... · VOL. XXX (30) NO. 269 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 02 RISAW (OCTOBER) SNGI BALANG (WEDNESDAY) 2019 Postal Regn

VOL. XXXI (31) NO. 305 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 06 NAIWIENG (NOVEMBER) SNGI THOHDIENG (FRIDAY) 2020 www.mawphor.com Postal Regn. No. NE - 851. 10/- TYNGKA

Wanrah ka Ïingdorbar Thawaiñ ïa ka Billban oh khajna 14 jait ki marpoh khyndew

Pan jingshai ka NGT naka Meghalaya halor ka

jingpynbthei bomb pataka

Ka Liang Pyrshah kam don ha ka jingklumarjingmut halor u dewïong ba 32 lak ton : Dr. Mukul

Lada ïa tyngkhuh ki kaiphod 'radiation'Uranium, da kawei ka kynhun yn thung

Pyllait im ki nongKynshi ïa ki khun skei

Hapdeng ka jingsyier bad rit mynsiemim rep ki paidbah ha Block II

Byrngem ka LYWA ban kyndatsharud ïa ka kaiphod jong ka CoE

Ïabit Covid sa92 ngut, ïoh

jingkoit 61 ngut

Kynmaw ka Ïingdorbar Thawaiñïa u Bah Shylla bad Bah Simon

Plie u Lamphangïa ka dur u (L) Dr

Donkupar Roy

S hi l long: I Kong IreneHujon , i Pres iden t banyngkong eh jong ka SengCiv il Society of WomenOrganisation (CSWO) i lakhlad noh ha ka sngi Paleiha Woodland Hosp ital. IKong Irene ryngkat badkiwei pat ki longkmi, ki laseng ïa ka CSWO ha ka snem2005 ha ka por ka jingïakhihMBoSE, ha kaba la pynlongïa ka rally kaba heh bha haMadan Malki ha ka 15 tarikNailar 2005. Hadien kane i laïakhun ïa ka elekshon naLaban, hynrei i shym la jop.

Khlad noh i KongIrene Hujon

Bteng Sla 13

S hi l long , Naiwieng 05: U MyntriRangbah ka Jylla Meghalaya, Conrad KSangma u la ong ba ka Sorkar Jy lla kalong la kloi ban thung da kawei pat kakynhun lada ki don ki jingïatyngkhuh haki kaiphod na ka North Eastern HillsUniversity (NEHU) bad IIT Guwahati, kibala pynkhamti ïa ka kam ban pule bniah ïaki jingkynnoh mih lyer bih (radiation) naka jing-orpait ki jaka pyn lang jakhliaUranium ha Nongbah Jynrin, South WestKhasi Hills District.

Haba kren ha ki lad pathai khubor, uMyntri Rangbah u la ong, "Lada ki don ki

jingïatyngkhuh ha ki kaiphod ngin sa lahban shim rai ban thung da kawei pat kakynhun. Hynrei kam long kaba bha ïa ngaban kren kawei ar ne lai ne saw tylli kikynhun. Hynrei kumba la ong ngin ïalehban pynthikna ba ngin shim ïa ki sienjamkiba biang ban pynlong ïa ki briew banlait na kino kino ki jingma bad kin ïai donhapdeng ka shongsuk shongshngaiñ",

Haba kyn thoh ba ki don ki kynhunsengbhalang kiba pyrshah ban jied ïa kaNEHU bad IIT Guwahati kum ki kynhunban pule bniah ïa ka jingkynnoh lait lyerbih na ka jing-orpait

Shillong, Naiwieng 05: U Nongïalam ka Liang Pyrshahha Ïing Dorbar Thawaiñ ka Jylla Meghalaya, Dr MukulSangma u la ther tyngeh ïa u Myntri Rangbah ka Jylla,Conrad K Sangma uba la ong ba ka Liang Pyrshah ka long'klumar jingmut' ha kaba ïa dei bad ka kam dewïong.

“U Myntri Rangbah u ong ba ka Liang Pyrshah ka klumarjingmut hynrei kam don kata ka jingklumar jingmut, u Dr MukulSangma um don ha ka jingklumar jingmut", la ong u Dr Mukul.Une u Nongïalam ka Liang Pyrshah u la ong ba na ka liangjong ki hi ki kwah ba ka Sorkar kan ïaid sha khmat ban lilam ïau dewïong ba 32 lak metric ton uba don ha ka Jylla kumba lakam da ka Sorkar Jylla ha khmat ka Supreme Court.

“Kaei kaba nga la ong ka long to ïaid sha khmat banlilam ïa u dewïong ba 32 lak metric ton katkum ka hukum kaSupreme Court namar phi la tip lypa lada u dewïong ymdon phin sa tip bad lada u don ruh phin sa tip", ong une uNongïalam ka Liang Pyrshah.

Une u Myntri Rangbah barim ka Jylla u la ong ruh balada ka Sorkar Jylla ka lilam khyndiat khyndiat kan shim

ban lilam ïa u dewïong. “Lada ki lah ban lilam ïa u dewïongbym don nongkam da kaba sted wat ha ki sngi shuti ruhha ka por ba ki briew ki don ha ka sngewbha ka tamasa,balei ki slem ban lilam ïa u dewïong ba 32 lak metric ton badlada um don ngin sa tip baroh", la ong u Dr Mukul.

Kum ban shi kdew ha ka taiew ba la dep, u MyntriRangbah ka Jylla Meghalaya, Conrad K Sangma u la ongkynthoh ïa u Dr Mukul, Nongïalam ka Liang Pyrshah kaCongress kumba u don ha ka 'jingklumar jingmut'.

U Conrad K Sangma u la ong ba ka Liang Pyrshah ha kabynta ba nyngkong kum ka kynhun ka la kyntait ïa ka jingkamba u don 32 lak metric ton u dewïong uba don ha ka Jyllabad kham hadien pat ka Congress ka kwah ba ka SorkarJylla kan lilam ïa u dewïong kloi katba lah.

U Conrad K Sangma u la ong, "Kaba nyngkong kaLiang Pyrshah ka dei ban tip ka kren aiu bad ka long kabai bieit naka liang jong ki ba kin shu ai jingkren kiba ïatyngkhuh hi para ma ki. Ka pyni ïa ka jingklumar jingmutha ka Liang Pyrshah".

U Nongïalam ka Liang Pyrshah, Dr. MukulSangma/

por da ki snem ban lilam ïa u dewïong. “Ka rai Ïing Bishar kala pynbna naduh ka 3 tarik u Naitung, 2019 bad kane ka la tamshi snem bad haduh mynta kim pat lilam ïa u dewïong", u laong shuh shuh.U la kren beiñ ïa ka jingkam ka Sorkar Jylla baki don shibun ki bynta pyntreikam kiba dei katkum ka lynti

Shillong, Naiwieng 05: KaÏing Dorbar Thawaiñ ka JyllaMeghalaya ha ka Sngi Paleika la wanrah ïa kaMeghalaya Minerals Cess(Amendment) Bill, 2020 banïoh oh khajna na ki mar poh-khyndew ha ka Jylla.

Haba wanrah ïa ka Billha ka sngi sdang ka DorbarSynrai ha ka Sngi Palei, uMyntri Rangbah ka Jylla,Conrad K Sangma u la ongba ka Meghalaya MineralsCes s Act, 1988 la pyntreikam ban oh khajna na ki marpoh-khyndew ban kyntiewïa ka pule puthi bad pynbhapat ïa ki jaka ba la khlongmar poh khyndew.

“Khnang ban kyntiew ïaka jingïoh pisa ka Jylla la rai

ki 14 jait ki mar poh khyndewba kynthup ïa ki saiñ nar, kimaw tei jingtei, shyiap, kadewbyrtha, ka khyndew,maw s leit, gravel, shale ,khyndew mawit quartz,quartzite bad maw shyiapbad la dep buh dor ban ohkhajna na kine ki mar poh-khyndew", u la ong.

Ha kawei pat ka liang,ka Ïing Dorbar Thawaiñjong ka jylla ka la wanrahruh ïa ka MeghalayaSet t lement o f Arr ears(Under the State TaxationActs) Bill, 2020, the StXavier’s University ShillongBill, 2020 and the MeghalayaFarmers’ (Empowerment)Commission (Amendment)Bill, 2020.

Kawei na ki par maw kaba don ha ka jylla/

ban pyn thymmai ïa kaSect ion 3 jong ka

Meghalaya Minerals CessAct, 1988 ban oh khajna na

Shillong, Naiwieng 05: Kadur ba la d ro kt i jong uLamphang bad MyntriRangbah barim ka ÏingDorbar Thawaiñ ka Jylla, (L)Dr Donkupar Roy la pliepyrda hynne ka sngi haAnnexe Hall jong kabuilding ba shi por ka ÏingDorbar Thawaiñ ka JyllaMeghalaya ha Rilbong ,Shillong.

Ïa kane ka dur dro kti lap lie da u Bah MetbahLyngdoh, Lamphang ka ÏingDorbar Thawaiñ ha kajingïadonlang u Conrad KSangma, Myntri Rangbahka Jy lla, u Dr MukulSangma, Nongïalam kaLiang Pyrshah , u BahPrestone Tynsong, SymbudMyntri Rangbah bad kiweikiwei ki nongthawaiñ.

Utei u Lamphang barimu la khlad noh ha ka 28 tariku Naitung, 2019.

Shillong, Naiwieng, 05: Kaiingdorbar Thawain ka jyllaha kaba s dang jong kaDorbar Synrai mynta ka sngiPalei ka la kynmaw tympangïa ki arngut ki MLA barimkiba la khladnoh na kane kasla pyrthei kiba kynthup ïau Bah Hispreachering SonShylla bad u Bah SimonSiangshai.

Ha kane ka sng i, ka

Iingdorbar Thawain ka lakynmaw tympang ruh ïa 39ngut kiwei pat ki Nongmihkhmat kiba dei na kiwei pat kijylla kiba la khladnoh na kaneka sla pyrthei bad ba kynthupruh ïa u President barim jongka ri India u PranabMukherjee uba dang shukhladnoh dang shen ha uneu snem 2020.

Shillong, Naiwieng, 05: KaLangrin Youth WelfareAssociation (LYWA) ka larai ban kyndat sharud ïa kakaiphod ban sa ai da kaCommittee on Environmentba la thung da ka IngdorbarThawaiñ ka Jylla ha kabaïadei bad ka jingpynlongjingïalang dang shen ha kashnong Domïasiat halor kajingkynnoh ba ki jaka ba laset ïa ki jaboh Uranium ki la

orpait ha ka s hnongNongbah Jynrin, Sou thWest Khasi Hills District.

“Ka LYWA kan kyndats harud ïa kano kano kakaiphod arsap ka ban ai daka Committee on Environment s ha ka Sorkar Jyllanamar kiba don bynta langha kane ka Committee kibabun ki dei kiba kwah dikdikban khlong ïa u Uranium.

jong ka Sorkar Odisha badRajasthan kila kheiñ be-aiñïa ka jingd ie badjingpynbthei ïa ki bombpataka.

Ka Tribunal ka ong baka lah ban mynjur ha kabankhang pyrs hah ïa kajingpynbthei bomb patakaha ki 122 tylli ki Nongbahkiba ka lyer ring mynsiem kalong kaba jaboh kat kum kajingkheiñ jong ka CPCB.

da u Chairperson Jis t iceAdarsh Kumar Goel hynninka sngi balang, kala pan jubabna ka Meghalaya, Assam badNagaland haba shong bisharïa ki mukotduma ba kyrpadban leh eiei pyrshah ïa kaneka kam, kaba lah ruh bannang pynjur shuh shuh ïa kakhlam Covid-19.

Hashuwa kane, ka NGTkala phah no t ice s ha kasorkar Delhi, Haryana badUttar Pradesh bad na ka liang

Shillong, Naiwieng 05: KaNat ional Green Tribunal(NGT) kala phah notice shaka Sorkar Meghalaya banpan jingshai halo r kijingpynjaboh na kajingpynbthei ïa ki bombpataka (firecrackers) namarka jingshem ba ka lyer ringmynsiem ha Jylla ka longpalat ïa ki kyndon.

Ka NGT kala phah ïakane ka juh ka notice sha ki18 ty lli ki Jylla ka Ri bakynthup ruh ïa ka As sambad Nagaland, haba pyniarïa ka mukotduma halo r kajingpynjaboh ki jingthangbomb pataka

Ka Kashari bala khlieh

Shillong, Naiwieng 05: Sa92 ngut ki briew kila ïabitthymmai ïa ka jingpangCovid-19 ha Jylla bad 61ngut kila ïoh ïa ka jingkoitha kine ki arphew saw kyntabala leit noh.

Ka jingdon jong ki briewba la ïabit Covid-19 ha Jyllakala ko t sha ka 9893 nguthynrei haduh 8813 ngut kilaïoh ïa ka jingkoit kabapynsah mynta ïa kiba dangpang sa 989 ngut. Haduh 91ngut ki briew kila ïap na kaneka jingpang ha ka Jylla daka jingkhlad biang sa uweiu rangbah hynnin ka sngi.

U Directo r ka HealthBteng Sla 13

Bteng Sla 13

Bteng Sla 13

Bteng Sla 13

Bteng Sla 13Bteng Sla 13

Umru: Ka jingleit ïakynduhki nongïalam ka HillsFarmers Union (HFU) ïa kipaid nongrep jog kashnong Umru, kaba hap haBlock II, ka la pynpawpyrthei haduh katno ki trairi t rai muluk jong ka

Ka lyngkha rep jong ki paidbah nongshong shnong ha Umru/

Meghalaya, ki im hapdengka jings y ier bad ritmyns iem.

Lah ban kdew hangneba ka Block II, ka kynthupbun tylli ki Shnong Khasi,ïa kaba la ait i pynïaid shaka Assam mynta ka Khasi

Jaiñt ia ka dang hap lang haka jy lla As s am. Ryngkatbad ki shnong kiba hap hakata ka Block I ha Jaiñ tiaHills, la aiti ban pynïaid shaka Assam hapoh ka KarbiAnglong Dis t rict na ka

Kynshi: Wat lada kiba bun ki kheiñ ba ka West KhasiHills ka la duna ki khlaw ki btap bad ki mrad ki mreng kila duna.Pynban ha ka sngi Palei, ki nongshongshnongjong ka Shnong Kynshi (Kynshi Rashan) ki la ïoh banpyllait im ïa iwei i khun skei, iba la

U Bah Kyrshanborlang Kharsyntiew uba dangaiti ïa i khun skei sha ka tnad Wildlife/

Bteng Sla 13

Page 2: Sahteng ka jingshna ïa ka surok Mawphlang- Balat bym pat ... · VOL. XXX (30) NO. 269 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 02 RISAW (OCTOBER) SNGI BALANG (WEDNESDAY) 2019 Postal Regn

06 TARIK NAIWIENG (NOVEMBER), 2020 MAWPHOR 13 KHUBOR NA JYLLA & BA BTENG

Ai jingïarap ka HANM ban teibiang ïa ka skul Kynshi MawriaKynshi: Ka Seng HANM,Central Body, hapoh kajing ïalam u Pres ident BahLamphrang Kharbani,ha kasngi Palei ka la wan jngohbad ai jingïarap ban tei biangïa ka skul Kynshi Mawria LPSchool, kaba la shah rongnoh ha ka jingshlei um kabala jia ha ka 26 tarik u Nailurmynta ka snem,

Ka Seng ka la ai jingïarapka dewbilat shispah byrni.

Ha kane ka jingwan, lapynlong ruh ka jing ïalangkaba rit, ha kaba la pynïaidda u Sordar jong ka ShnongKynshi Mawria, u Bah P.Sohkhlet . La ïoh ïa ka

jingkren ruh na u Vice Sordarjong ka Shnong , Bah L.Nongsiej, na i Headmistressjong ka skul, na u EducationSecretary ka HANM, WestKhasi Hills , Bah BahRikitkupar Jyrwa , nangta nau Education Secretary kaHANM Central Body, BahGabriel Sohlang bad na u BahLamphrang Kharbani. U BahKharbani, u la ong ba kaSeng ka wan aijing ïarapkhang ïa kane kaskul, namar ba kadei ka skulna ka bynta ki khynnah kibaduk bad ka na ka liang jong uruh, u ïohi ba ka jingnangjingstad kadei ka atiar kaba

donkam eh na ka bynta banïada ïa ka ri bad kajaidbynriew. U la ai mynsiemruh ïa ki nonghikai ba kinnang trei s hitom wathapdeng i jingsiew iba rit ruh.

U Samla BanraplangL.Kynshi, Nonghikai ka skulbad Secretary ka Shnong, ula ai ïa ki kyntien ai khublei.Ïa ka jingïalang la sdang daka jingrwai Ri Khasi Ri Khasibad la ïala da ka jingduwai dau Bah Arful Kharbani,President jong ka HANM,West Khasi Hills bad u T,BnJL Mawlong, Treasurer jongka Shnong, u la ai ïa kajingduwai kyrkhu pynwai.

KHLAD NOH I BAHTEIBOR KHARSATI

I Bah Teibor Kharsati i bala shong thait kum u Addl.Chief Engineer PW DBuilding i la khlad noh haka 05.11.2020. Ka jingleitontep ïa ka met jong i kanlong ha ka 07.11.2020 por1.00 p.m ha DiengpasohPresbyterian Cemetery,Diengpasoh.

Shil long , Naiwieng 04 :Kum shi bynta ban kyrshanlang ïa ki kynhun niambapher bapher kiba don haka constituency, u MDC kaJaïaw Mawprem, Bah PaulLyngdoh ha ka sngi Palei ula sam da ki tiar bad ki dawaiban ïada na u COVID ba kinïoh ban buh ha man la ki jakamane blei.

Ïa kitei ki t iar bakynthup naduh ki tiar buhdawai sait kti, nangta ki topum kumjuh ki dawai sait kti,u MDC u la s am ha kajingïalang kaba lyngkot kabalong ha ïingsah jong u.

Ha katei ka sngi, na kinongïalam niam kynthup naka Balang KatholikMawprem, BalangPres by terian Lumkshaid,Balang U Blei Qualapattybad ruh na BalangPresbyterian Mawprem ki lapynpaw ka jingsngewnguhïa u MDC uba la poi pyrkhatban ïarap da kitei ki tiar badonkam eh.

Na ka liang u MDC pat

Pan jingshai ka NGT na kaMeghalaya halor ka jingpynbthei

Hynrei ka NGT kakhlem kren shai pat ïa kikyrteng jong ki jaka sor ka

Meghalaya, As sam badNagaland kiba ka jingjabohjong ka lyer ring mynsiem

ka long palat ïa ki kyndon.Ïa kine ki notice la phah

sha ki Chief Secretary jongkine ki Jylla haba bthah baki dei ban ai jubab hapoh kasngi palei.

Ka NGT ha ka 2 tarikNaiwieng kala phah notice shaka Ministry of Environmentand Forest (MoEF) lem badsha ki katto katne ki SorkarJylla ba pan jingshai la ka ladonkam ne em ban kheiñ be-aiñ noh ïa ka jingthang bombpataka naduh ka 7 tarikNaiwieng haduh 30 tarikNaiwieng na ka bynta ka koitka khiah ki nongshongshnongbad jingkhuid ka mariang.

ki jaka pynlang jakhliaUranium, u Myntri Rangbahu la ong ba kine ki kynhunar tylli ki dei ki kynhun tohkitbniah ki bym don ha kajingshah teh jingshah khumha kino kino ki bor.

“Kaei kaba ng i phaikhmat ka long ba ki kynhunwad bniah kin lah banpyntrei bad pynïaid shaids haid ïa ki kam. Myntakumba long ngi mad jingehna ka bynta ka leit ka wan kibriew bad kumta ka khamsuk ïa ngi ban pynïaid ïa kieikiei kham sted bad ka NEHUbad IIT", u la ong.

U la ong ba na ka longka man kaba mynta (na kadaw ka khlam COVID-19) haka Ri baroh kawei kumta kamlong kaba suk ban ïaid katbamon. “Kumta ngi shim ka ladkaba kham sted bad ngi raiban ai sha ki kynhun wadbnïah kiba laitluid kiba donha nongbah Shillong kata kaNEHU bad ng i la s himsienjam ban ong ban nginïaid ruh bad ka IIT,Guwahati", la ong u MyntriRangbah.

U Conrad K Sangma ula ong ba ka Sorkar Jylla kanleh ïa kaba bha tam banpynthikna ba ki jingshishakin nym s hah buhrieh .“Kumta ka NEHU ka leh ïakane bad ai kin aiti kaiphodbad kumjuh ka IIT badhadien kane ka kynhun balai kan sa wan. Kumta kajingt reikam kan long kababteng bad ngi kwah banpynth ikna ar s ien ba kinongshong shnong kin ymshong syier", u la ong.

"La ai por ïa ka NEHUkatto katne taïew ban pulebniah bad ka Sorkar Jy llakam pat ïoh jingpyntip na kaIIT hynrei nga sngew skhemba s hen kin sa phah ïa kijingjubab jong ki", la ong uConrad.

Lada ïa tyngkhuh kikaiphod 'radiation'

bynta ban khams uk kasynshar ka khaddar. Hynreihadien ba la ïoh la ka jongka jy lla riewlum, kine ki jakaki sahkut sah s ha Ass am,khlem pynphai shuh.

Ki paid Khas i kibashong ba sah ha Umru badkiwei kiwei de ki s hnong,kidei ki nongrep kiba kajingim jong ki ka long beittang ha ka rep ka riang. Hynreikine ki briew ki shah pyndik,ki shah thombor na ka porsha ka por. Ki nongïalam kaHFU, kyn thup ïa u BahAlfond Kharsyntiew bad uDr. Bremly WanbanteiLyngdoh, ki la ïathuh ba kinongrep ha Umru kaba longka shnong ba ju wan her kisim Amur Falcon man la kas nem, ki la ïathuh ba kinongrep hangne, wat ladaki rep ruh, bunsien ka longkumba rep na ka byn takiwei, namar hadien ba ki larep,ynda ki la leit biang hakawei ka sngi, ki jing thungjong ki, kim don s huh ,namar la tuh ne dus monnoh da kiwei pat kijaidbynriew ne da ki bor

Hapdeng ka jingsyier bad rit mynsiemnongrep uba la ngat hakane ka apot, u la ïathuh bau la tei ïa ka ïing da kaumsyep ne da ka pis a ba kapisa kaba u la nang pyllutnalade, katba um pat ïoh ïaka skhim ba la ai na Block.Hynrei ynda u la wan phaina lyngkha rep ha kawei kasngi, u lap ba ka ïing jongu, ka la shah pynpra.

Nalorkata ki la ïathuh baki Pulit Assam kiba don hakatei ka thaiñ, ki ju pyndikïa ki borabor. Ka daw ka longba ha kane ka s hnong, kidon kiwei pat kijaidbynriew kiba ïashah nekiba kwah ban don lang haAssam bad ha Meghalaya.Wat ki EPIC ruh ki donbaroh artylli ki jylla.

Kiba tip bad ïohi bha ïaki kam khappud jong kaMeghalaya bad Assam kilong ba ka ishu Block IBlock II kadei ka elekshonishu jong baroh ki PoliticalParty ha Meghalaya,khamtam ki Seng Riewlum,hynrei kane ka ishu ka longtang ka nia eleks hon badkam ju poi shano shano ruh.

“Ka Sorkar Jylla ka thmu ban wanrah ka aiñ ban pynbiangïa ka por ban ai ka jingshakri ïa ki nongshong shnong haka Jylla Meghalaya kynthup ka jinglah ki nongtrei kamSorkar ha kaba ïa dei ban ai ïa ka jingshakri", la ong uMyntri Rangbah .Ka Bill ka ong ba uwei pa uwei unongshong shnong u don ka hok ban ïoh ïa ki jingaijingshakri ha Meghalaya bad uwei pa uwei u ophisar u deiban pynbiang ban ai ka jingshakri ha ka por kaba dei kumbala kdew ha ka Act.

Ka ong ba uwei pa uwei u ophisar haba ïoh pdiang ïa kaaplikeshon ban ïoh ka jingshakri da uno uno u briew, khlemda phai sha ki kyndon bapher bapher, u dei ban ai kajingshakri lane ban kyntait ïa ka aplikeshon ha ka por ba dei.

Hynrei u briew lada um ïoh ïa kata ka jingshakri hapohka por ba la buh lane shah kyntait ïa ka aplikeshon u lahban ujor sha ka Appellate Authority hapoh 30 sngi.

Ka Bill ka ong ruh ba lada u ophisar um ai ka jingïatreilangbad ka jingbthah na ka Appellate Authority, u briew ubadonkam jingshakri bad u bym ïoh ïa ka jingïatrei lang pat ulah ban ujor beit sha ka State Public Service Delivery Com-mission (SPSDC) kaba lah ban shim rai daiñ kuna.

Ka Bill ka ong ba shwa ban daiñ kuna kan don ka jingailadïa ki ophisar ban pynsngew. Haba ïoh hukum ban shah daiñkuna, ïa ka dor yn ot na ka tulop bad yn thep sha ka accountka Sorkar Jylla bad yn phah ïa ka Chalan sha ka Commission.

Ban pynshitom ïa ki nongtrei Sorkar, wanrahka Iing Dorbar da ka Public Services Bill

U Myntri Rangbah ka jylla, Conrad K Sangma haba krenhapoh ïing Dorbar Thawaiñ ka jylla/

Shillong, Naiwieng 05: Ki nongtrei kam Sorkar kin lah banhap siew kuna bad kum ka bai lutksan kaba long T.5000/-haduh T. 20,000/- lada kim lah ban ai ka jingshakri ha ka porkaba biang ïa ki nongshong shnong katkum ka MeghalayaRight to Public Services Bill, 2020.

Ïa kane ka la wanrah da u Myntri Rangbah ka Jylla,Conrad K Sangma sha ka miej ka Ïing Dorbar Thawaiñ kaJylla ha ka sngi sdang ka Dorbar Synrai ha ka Sngi Palei.

jong ka sorkar As sam.Kine ki nongrep ki la

pynpaw hakhmat ka HFUba ki la hap ban shu shahdohim dohïapkatba lah ,namar ba kim don lad patban leh da kumwei ne banleit shawei pat na ka byntaka repka riang jong ki.Haba ki phai khmat sha kasorkar Meghalaya ruh, kiïakynduh mawsiang, namarwat tang ban pynshna ïa kajingkieng ruh kaba dei banjam s ha s hiliang ka wahban kit ïa ki mar rep ruh, kimïoh jing ïarap s atia. Kisurok, ki lynt i ki syngkienruh ym don ba kin pynmitïa ki mar rep jong ki.

“Ngi la hap ban shushah kumba s hah ki mrad,namar ngim nud ban ong eiei haba ka Meghalaya kamju ai jingïada ïa ngi” ,la onguwei u nongrep.

Ym dei tang ïa ki marrep, hynrei wat ïa ka ïing kasem kaba ki shong ki sahruh, don jingsyier, namarkim tip yn jia aiu ïa ka ïingjong ki ynda ki la wan phaina jaka rep . Uwei na kine ki

Da ki tiar ïada COVID sam uBah Paul sha ki kynhun niam

U MDC ka Jaïaw, Bah Paul Lyngdoh uba dang aiti ïa ki kor synreit dawai sait kti shau Parish Priest jong ka Mawprem Parish/ Dur Mawphor

noh ar tylli ki b riew badkumta ka jinglong jongngaka long noh ar bynta,” labynrap shuh shuh u BahPaul.

Ha kane ka sngi na kaliang ki kynhun n iamkynthup naduh u TymmenBasan DS Marbaniang jongka Balang Pres by terianLumks haid , Pasto r ACMoore jong ka Balang u BleiQualapatty, Fr. AndreasPariat na Parish Mawprembad Pastor S Passah jong kaBalang Pres by terianMawprem ki la pynpaw kajingsngewnguh halor kateika jingnoh synñiang jongutei u nongmihkhmat na kabynta ka jingshngaiñ jongki paid riewngeit ha kikynhun balang bapherbapher haba ki leit sha kiïingmane jong ki.

Ha kane ka sngi la donruh ki nongkitkam bahakhmat jong ka UDPMawprem ba kynthup ïa uBah Tirot Suchiang , BahGerard bad kiwei kiwei.

u la ong ba ïa kitei ki tiar banïada na ka khlam COVID kamdei satia na ka skim hynreikadei beit na ka jingïarapshimet jong u sha ki kynhunniam khnang ba ki paidriewngeit kin ïoh ban ïadaïalade ha shwa ba kin rungsha ki jaka mane Blei.

“Kane ka jing ïakhunjongngi ïa kane ka khlam kampat ku t, kumta ka don kajingkyntu ïanga bankyrshan lem ïa ki Balang badki paid riewngeit khnang banpyntikna ïa ka jingshngaiñbad ka jingkoit jingkhiahjongki haba ki rung sha kiÏingmane,” u la ong.

Shuh shuh u la ong ruhba donkam ban buh kajingkylli ïalade, ba lada leitsha ophis treikam da kajuhka myns iem haba leit shaïingmane bad mih ruh dakajuh ka myns iem, u ta ubriew u la long pura. “Hynreilada nga phiah noh ïa kaeikaba nga leh ha ïing manebad kaei kaba nga leh hadukan ne ha ïew, nga la long

Services (MI) Dr Aman Waru pyntip ba ki briew ba ïabitthymmai ïa ka jingpang kilong 22 ngut na East KhasiHills , 18 ngu t na Wes tJaiñtia Hills, 17 ngut na EastGaro Hills, 14 ngut na EastJaiñtia Hills, 9 ngut na WestGaro Hills, 6 ngut na SouthWest Garo Hills, 5 ngut naRi-Bhoi District bad uwei naNorth Garo Hills.

Kiba la ïoh pat ïa kajingkoit ki long 39 ngut naEast Khasi Hills, 6 ngut naEAst Jaiñtia Hills, 6 ngut naEast Garo Hills, 5 ngut naWest Garo Hills, 2 na NorthGaro Hills, mar iwei na Ri-Bhoi, South West Khasi Hillsbad South West Garo Hills.

U Dr Aman u pyntip bau nongpang ba ïap hynninka sngi u kyrteng u SantoshPradhan ba 52 snem ka rtaba na Lower Lachumierebad une u nongpang u lakhlad ha NEIGRIHGMS naka Covid-19 ryngkat kiweipat ki jingpang kynthup kajingpang sh in i, BloodPressure bad kiwei kiwei.

U Dr Aman u pyntip baka jingdon jong kinongpang ba dang shitom(active case) ha ki Districtki long ka East Garo Hills -65, East Jaintia Hills - 47,East Khasi Hills - 312, NorthGaro Hills -98, Ri-BhoiDis trict -261, Sou th GaroHills-11, Sou th West GaroHills-13, South West KhasiHills-2, West Garo Hills-144,West Jaintia Hills-105, badWest Khasi Hills-14.

Ka jing test ïa kinongmuna haduh hynne kajanmiet ka la kot 2,07,471 badna kine haduh 1,97,578 latest negative. Ka jingwanrung jong ki briew ba nabarka Jylla pat kala kot 55,329.

Ïabit Covid sa92 ngut, ïoh

Haba kren ha kajingïalang, u Bah MetbahLyngdoh, u ba la shimti ïaka kam kum u Lamphang kaÏing Dorbar Thawaiñ hadienka jingkhlad noh u (L) DrDonkupar Roy, u la kren badpynkynmaw ïa ki kam utei unongïalam barim.

“Ka long kaba donkamna ka bynta jong ngi bankynmaw ïa une u nongïalamba khraw..kaba sniewbok bau dei u Lamphang ubanyngkong eh ban kh ladkatba u dang bat ïa ka kam",u la ong.

U Myntri Rangbah kaJylla, Conrad K Sangma u laong ba u (L) Dr Don u lalong ka jingai mynsiem ïabaroh bad katei ka dur deiban rah sha ka bu ild ingthymmai ka Ïing DorbarThawaiñ ynda la dep shnaha Mawdiangdiang.

U Nongïalam ka LiangPyrshah, Dr Mukul Sangmau la ong ba ka long kabadonkam ban kynmaw ïa kinongïalam kiba la khlad nohbad ka long ka burom na kabynta ka Jylla ban ïoh ïa kinongïalam kiba la bat ïa kakam kum u Lamphang.

Plie u Lamphangïa ka dur u

Horkit Hordang ka kyrwohkaba shai, ka LYWA kamaham ju r ïa kino kino kibriew jong ka AMD, UCILbad ki briew ba kyrshan bankhlong ïa u Uranium ba kimdei shuh ban wan iuhkjat haka dong ka thaiñ ka jong ngina ka bynta ka jingmyntoishimet jong ki lane ba kins hu pynhun ïa kita kikynrem ki lyndan jong kinamar ng im kwah ba kajaidbynriew jong ng i kans hah bam duh ,” ong uPresident ka LYWA u BahB.S Lyngdoh ha u kyrwoh.

“Ka LYWA ka pynpawruh ïa ka jingsngewkynditth ret la kumba iuh tdongbseiñ hadien ba ka la ïohi ïaka jingkhot kyrkieh ïa kajingïalang kaba la long ha kas hnong Wahkaji, Sou thWest Khasi Hill District haka 3 tarik, mynta u bnaiNaiwieng da ka MeghalayaLegis lat ive Ass emblyCommittee on Environmentda kaba kynthup tang ïa kikatto katne ngu t kinongïalam s hnong , kiSengbhalang, ki Hima badka jingkhot jong ka Commit-tee ka dei tang kajingpyndep rukom na kaliang ka Sorkar,” la kynthohka Seng.

“Shuh shuh ngi la sakhishai ba bun na ki nongshahkhot ha kane ka jingïalangki dei kiba ju kyrshan ïa kajingkhlong ïa u Uranium badkiba ju pynpaw ïa kajingkyrshan ïa ka Surok TwoLane ha ki snem ba la leit.Ka jingkhot tang ïa kinongïalam jong ki phra tylliki shnong kiba don ha kiteiki thaiñ katba bun na kishnong ki khlem shah khotsatia, ka jingwan ïalam ïa kibriew jong ka AMD sha kateika jingïalang bad ka jingkhot

Byrngem ka LYWA ban kyndat sharud ïa ka kaiphod

Uwei na ki pipe ba don ha katei ka top ba set ia kijaboh Uranium ha Domiasiat

hakdak ïa ki nongïalam kas hnong Domïas iat , kapynishai ïa ka buit poh badbuit sianti jong ka Sorkarkum kato ka phars h i bapd iang haba s hai hynreidung pat narieh tang banïoh thaw ki lad ki lynti banïoh khlong ïa u marpohkhyndew,” la kynthoh kaLYWA.

“Hynrei phewse ngi ïohishai ruh ba kito ki juh kib riew kiba ju mlien bankyrshan ban tih ïa u Uraniumki la kylla jutang noh da kabapyrshah ïa ka jingkhlong ïautei u marpoh khyndew badlait noh tang kito kiba ju ïaipyrshah baroh shikatta ki ïaiieng halor ka nongrim kabas khem ka jong ki,” lakyn thoh s huh s huh kaLYWA.

“Ka LYWA kamaham

jur ïa baroh ki Lymbit bad kiSuri kup s nieh Langbrotkiba mut ban shu pynbiejbad leh jemnud hakhmat kipaidbah ha kane ka porbasuk ba saiñ ka pyrthei,”ong u kyrwoh na ka sengbad bynrap, “ka LYWAryngkat bad ki paidbahnongs hong s hnong jongkane ka thaiñ kam lah banpdiang daleilei ruh em ïakino kino ki stad wad bniahkiba don liang bad ka Sorkarlane ïa kino kino ki jaka pulewad bniah kiba thmu banwan mushlia donbor,” ongshuh shuh ka Seng.

“Hynrei ng i klo i banpdiang sngewbha ïa ki ladpynroi khlem da ktah ïa uUran ium bad khlem dapyns n iewdur ïa ka mei-mariang,” ong shuh shuhka Seng.

ïaid shang ruma sha ïingbriew. U Bah Peter Marngar,Sordar ka Shnong Kynshi,u la ïathuh ba ine i khun skei,iba la heh kat I khun blang, ila ïaid ruma sha ki ïing briew.

Hynrei uwei u rangbahna Shnong , u BahK y r s h a n b o r l a n gKharsyntiew, I la kem badsumar bha ïa i. Hadien kanena ka liang ka shnong, ki laaiti noh ïa ine i khun skei haki nongtrei ka tnad Wild Life.

Pyllait im ki nongKynshi ïa ki khun

Kum ban s hu kdewhangne, u BahHispreachering Son Shyllauba la long u MLA barimjong ka Nongkrem Constitu-ency u la khladnoh na kaneka sla pyrthei ha ka rta kaba66 snem ha ka 7 tarik u Nailar,2020 had ien ka jings hahsumar kaba la katto katnepor ha Super Care Hospital,Shilong.

Katba u Bah SimonSiangshai u la khladnoh nakane ka sla pyrthei ha ka 11tarik u bnai Nailur, 2020hadien ba u la shah sumarla kham katto katne por haHospital.

U Bah Simon Siangshaiu la long u MDC la ar samoikynthih bad lai sien kynthihpat kum u MLA ubamihkmat ïa ka RymbaiConstituency ïa kaba la tipmynta kum ka Khliehriatconstituency.

Kynmaw ka ÏingdorbarThawaiñ ïa u Bah Shylla

bad Bah Simon

Tura, Naiwieng 05 : U DeputyCommissioner jong ka WestGaro Hills, ha ka sngi Palei u laïathuh ba ki la thung da kakynhun tohkit ban khlieh da uSDO - Civil jong ka DadenggreSub-Division ryngkat ki dkhotjong ka GHADC kumjuh kipu lit ban tohkit halor kijingujor ba ki don ki mynderkiba wan sah beaiñ haWadagokgre kaba hap ha

Phah tohkit u DC ba ïoh wan shongbeaiñ ki mynder ha Wadagokgre

kitei kiba wan sah hangteiki la sdang ruh wat ban tihïa ki maw kiba don hangtei.

“Ngi ruh ngi kwah banpynbeit noh ïa kane ka kambad lada jia ba ka don shishaka jingkyntur pud ha jakajong ka sorkar, ïa ka jingujordei ban leh da ka ASI hynreilada kadei ha jaka jong kiNokma, dei ban shimti da kaGDC,” ong u DC.

Phulbari PS, West Garo Hills.Katei ka shnong ka la

paw bha hadien ba ki la mihki jingkynnoh ba ki don daki spah ngut ki mynder kibabun na Assam bad na kiweipat ki jylla ki la rung shakatei ka jaka bad tei ïing teis em ha ka jaka kyn tangjongka Archeo log icalSurvey of India (ASI). Ka lamih ruh ka jingkynnoh ba

Page 3: Sahteng ka jingshna ïa ka surok Mawphlang- Balat bym pat ... · VOL. XXX (30) NO. 269 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 02 RISAW (OCTOBER) SNGI BALANG (WEDNESDAY) 2019 Postal Regn

MAWPHOR 6 TARIK NAIWIENG (NOVEMBER), 20202 EAST JAIÑTIA & WEST JAIÑTIA HILLSWeng ka JAC ïa ka jingïakhih ka JAC ba tuklar u DC

Mynjur ki kharkhana pynmih dewbilat ban pyntreikam ïaka dor thymmai tang hapoh u pud u sam ka Meghalaya

Ki dkhot ka JAC kiba dang pynsangeh kit mar ïa ki Trok kiba rung sha ki Karkhana pynmih dewbilat. Ki nongïalam ka JAC kiba dang ïa shim bynta ha jingïalang ba la khot da u DC ka East Jaiñtia Hills/

Khliehriat, Naiwieng , 05: Ka JointAction Committee (JAC) kaba kynthupïa ka Jaiñtia Hills Truck Owners’ andDriver As s ociation (JHTOA), kaMeghalaya Truckers’ Union (MTU)bad ka All Jaiñtia Cement and ClinkerTransports Ass ociation (AJCCTA)mynta ka sngi Palei ki la pynlong da kajingïakhih ba khlem pud sngi ha shnongSohshrieh, East Jaiñtia Hills District.

Ha kane ka jingïakhih ba jaijai, ki dkhotjong ka JAC ki la pynphai biang ïa kiphew tylli ki trok kit mar na ki kharkhana

pynmih dewbilat namar ka jingkumanjong kine ki Company ban pyntreika,mïa ka dor thymmai ba la pynmih da kaSorkar Jylla lyngba ka tnad Transportsha ka 25 Nailur, 2020 katkum ka Notifica-tion NO.TPT.91/80/813.

Katkum kane ka jingynbna (Notifi-cation) na ka liang jong ka Sorkar Jyllaka la pynbeit ba ka dor bai kali ban kit ïaki mar na ki Karkhana kan long T.7haduh T.11 ha ka shi kilometre shitonha ki surok rong, T.8 haduh T.12 shitonshi kilometre ha ki surok maw bad T.10

haduh T.12 shi ton shi kilometre ha kisurok khyndew.

Ha ka por ba ka JAC ka dangpynlong ïa ka jingïakhih ha Sohshriehda kaba pynphai ïa ki trok ba wan kitmar na ki Kharkhana, na ka liang uDeputy Commissioner ka East JaiñtiaHills District u Bah E. Kharmalki, u laphah khot noh ïa ka jingïalang na barohar liang mamla kata ïa ki dkhot jong kaJCA bad ïa ki nongpynïaid jong kikharkhana pynmih dewbilat ka A llJaiñtia Cement Manufactures Associa-

tion (AJCMA) ha ka por 2:30 bajenongphai sngi.

Hadien ka jing ïakynduh bad uDeputy Commissioner ha ophis treikamjong u, na ka liang u President ka AJCMAu P.K Pareen ula ïathuh ba ïa kane kador thymmai, ki kharkhana kin s apyn treikam noh ïa ka katkum kajingpynbna (Notification) ba la pynmihda ka Sorkar jylla ïa kaba yn pyntreikamtang happoh ka jylla Meghalaya hi.

U la ong ruh ban pyntreikam ïa kateika dor ha kiwei pat ki jylla kam lah ban

long namar na ka liang jong kakharkhana ruh ka kwah ban pynïaidshakhmat ïa ka kam ka jam khlem dadon ka jingduhnong, da kaba ong ba kiruh ki don hi ïa kane ka juh ka jingmut.

Kumta ka Join Action Committee(JAC) hadien ka jingïakynduh bad uDeputy Commissioner ka la pynlongbiang ïa ka jingïalang ha ka shnongSohshrieh bad ka la shim ïa ka rai banweng noh shipor ïa ka jingïakhih naduhmynta ka janmiet Sngi Palei.

Na ka liang jong u Chairman ka JAC

u Ma Nehemaya Tyngkan ula ïathuhhad ien ba la ïoh ïa ka hukum ba lapynmih da u Deputy Commiss ionermynta ka sngi la ong “ba ïa kane ka dorthymmai yn pyntreikam noh tang ka jyllaMeghalaya”.

Na ka liang ka JAC hadien kajingpynbeit bad u DC ka kwah ba ïakane ka dor thymmai dei ban pyntreikamnoh naduh lashai ka sngi Thohdienghynrei lym kumta ka JAC kan sdangbiang ïa ka jingïakhih naduh ka 7 tarikmynta u bnai Naiwieng.

Jowai, Naiwieng, 05: Ka rilum Jaiñtia mynta ka sngi Palei ka la sakhi biang ha kajingkiew jong ki briew kiba ïabit ïa ka jingpang COVID-19 hapoh ki arphew sawkynta ba la leit noh.

Katkum ka jingkheiñ ba la ai da u Director of Health Services (MI) Dr. AmanWar, ki briew kiba la ïabit ïa kane ka jingpang mynta ka sngi ha ka jylla baroh kaweiki long haduh 92 ngut. Na kine ki 92 ngut, 18 ngut ki dei na West Jaiñtia Hills bad14 ngut ki dei na East Jaiñtia Hills.

Kine ki 18 ngut na West Jaiñtia Hills ki dei ki High Risk katba ki 14 ngut na EastJaiñtia Hills ki dei ki 9 ngut ki High Risk bad 5 ngut kiba wan phai nabar ka jylla.

Katkum kane ka jingkheiñ ba la ai da u DHS (MI) kiba la ïoh jingkoit mynta kasngi Palei ki long 61 ngut ha ka jylla baroh kawei.

Na kine ki 61 ngut, 6 ngut ki dei na East Jaiñtia Hills District kiba la ïoh jingkoitkiba dei ki High Risk.

Shuh shuh Dr. War u la pyntip ba ki briew ba la dep leh test haduh mynta ha kajylla baroh kawei ki long 2,07,471 ngut bad kiba long Negative ki long 1,97, 578 ngut.

Haduh mynta ki don haduh 9893 ngut ki briew ba la ïabit ïa ka jingpangCOVID-19 ha ka jylla baroh kawei, 8813 ngut kiba la ïoh jingkoit bad 989 ngut kibadang don hapdeng ka jingshah sumar.

Kat haduh mynta ka Jylla Meghalaya ka la sakhi haduh 91 ngut ki briew kibala khladnoh bad kiba ïabit ïa kane ka jingpang. Uwei uba la khladnoh mynta kasngi uba ïabit ïa ka jingpang COVID-19 ïa uba la tip kyrteng kum u SantoshPradhan, 52 snem ka rta u dei uba shong basah ha Lachaumiere, Shillong. Une urangbah u la khladnoh hapdeng katba u dang shah sumar ha NEIGRIHMS, Hos-pital ha ka 4 tarik mynta u bnai.

Ha East Jaiñtia Hills ki briew ba la ïabit COVID-19 ki long 457 ngut, 47 ngut kibadang shah sumar bad 410 ngut kiba la ïoh ïa ka jingkoit jingkhiah.

Ha West Jaiñtia Hills pat ki long 280 ngut, 105 kiba dang shah sumar bad 174ngut kiba la ïoh ïa ka jingkoit jingkhiah.

18 ngut na WJH bad 14 ngut na EJHkiba ïabit COVID-19 ha ka sngi Palei

Kynnoh ka JCMDA ba jur ka jingkhaïi dewïongbe-aiñ na Meghalaya, mudui sha u Chief SecretaryKular u DHS ïa ka KSU ban

pynbiang ïa ki jingdonkam ha kijaka sumar ha Amlarem CSD

Jowai , Naiwieng, 05: Ka Khas i Students’ Union War Jaiñtia Circle hapohka jingïalam jong u Pres ident samla Laitphar Syngkrem, General Secretarysamla Lurman B. Talang bad Finance Secretary samla Kindly Khyriem haryngkat ki dkho t ha ka 4 tarik mynta u bnai ki la leit ïa kynduh ïa u D.H.S kaJy lla u Dr. A War ban pynbiang ïa ki jingdonkam ki P.H.C hapoh AmlaremSub-Division.

Dang s hen ki nongïalam jong ka seng ha ka jingleit jurip bad ïakren badki Doctors incharge jong ki PHC bapher bapher hapoh War Jaiñtia la ïohjingt ip ba ka don ka jingdkoh bad jingduna ha ki liang baroh. Na ka liangka seng ka la dawa na ka bynta ka Jaraiñ PHC ba dei ban thung sa i wei iDoctor namar kumba long mynta dang don tang iwei i Doctor, kawei kaAmbulance ka ban cover lut ban pynsuk ïa ki nongpang ba hap ha kaJaraiñ PHC bad ki shnong ki thaw ba marjan ruh namar ka la heh palat kaarea. Kumba long mynta ka Labour Room kaba don hapoh ka tei ka PHCkaba ym shym la treikam shuh.

Ha ka jingïakren bad i DHS u la ku lar ban pyn treikam ïa kine kijingdonkam ban phah s a iwei Doctor ha Jaraiñ PHC, ka Ambulance ruh insa pynpoi kawei ban pyns uk ïa ki nongpang nongshitom ban po i s ha kijaka ai jingsumar bad ban phah 2 ngut ki nurses ban ïarap ha ka LabourRoom. Na ka liang u DHS ula ïakren lyngba ka phone ïa i DMHO, Jaiñt iaHills Ditrict ban pynstet ïa kane ka kam.

Ha kaba ïadei bad ka Pdengshakap PHC ruh u Dr. War la kular ban peitban khmih ïa ki jingdonkam kane ka PHC, ula ai ruh ka jingïaroh ïa kajingt rei shitom i Doctor Incharge ka Pdengshakap PHC wat lada i don tangmarwei ruh. Ka Seng ha kaba ïadei bad ka jingwad jingt ip ïa ka rukomtreikam ka Ambulance Dawki PHC, la ïoh jingtip na i Doctor Incharge ba uDriver jong katei ka Ambulance um ju wan trei, nalor ba um ju sngap ïa kajingb thah ki Doctor, kumta halor kane ka s eng ka la dawa na u DHS ba deiban weng kam noh sh isien don ïa kum une ki briew bad ban thung da kiweiha ka jaka jong u . Na ka liang u DHS u la kular ban sh imkhia bad bantehlakam ïa kum kine ki briew kumno kin shu s him ïa ka tu lop kh lem da leittrei, un sa sh im ïa ka report na i Doctor incharge bad ruh na i DMHO kaWest Jaiñtia Hills.

Katkum ka kyrwoh la ïathuh ba ka Khasi Studen ts’ Union War Jaiñt iaCircle ka ai khub lei kyrpang ïa u DHS Dr. A. War uba la kular ban shimkhiaban pynbit pynb iang ïa ki jaka ai jingsumar kiba don ha baroh kawei kaAmlarem Sub Div ision ba kin long kiba ba bit ba b iang ban pyns uk ïa kipaid nongshong shnong hapoh War Jaiñ tia, pynkut ka kyrwoh ba la phahda u General Secretary ka seng u samla Lurman B. Talang.

Khliehriat, Naiwieng, 05: Ka JaiñtiaCoal Miners and Dealers Association(JCMDA) Youth Wing ka la pynpawïa ka jingsngewkhia halor ka jingjylleika jingkhaiï be-aiñ ïa u dewïong kumbala paw lyngba ki pathai khubor ba wathapdeng ka jinglong peitngor ki borPulit, ka DMR ruh hynrei ka la don kajingkhaiï beaiñ ïa u dewïong hapdengka jylla Meghalaya bad ka jylla Assam.

Ha kaba ïadei bad kane, ka Sengka la mudui sha u Chief Secretar jongka jylla Meghalaya u MS Roa da kabakyntu ruh ïa ka sorkar ba ka dei banshimkhia ba dei ban pynsangeh nohshisyndon ïa kane ka jingkhaiï beaiñïa u dewïong na ka jylla Meghalayashabar jong ka jylla.

Katkum ka shithi ba la phah sha uChief Secretary ïa kaba la soi kyrtengda u President jong ka JCMDA-YW,u Bah Defender Pakem bad u Secre-tary u Bah Heading Sutnga, ka sengka la pynpaw ba imat ka la don lypa kajingïasngewthuh jingmut hapdeng kaSorkar Meghalaya bad ka SorkarAssam halor kane ka jingkhaiï beaiñïa u dewïong.

“Kumba ka la paw pyrthei ba ka ladon ruh ka jingtheh tyngka halor kaneka kam beaiñ ba la pynïaid da ki kattokatne ki Dalal ngi tip ruh ba ka jingthehtyngka ki nongkhaiï dewïong beaiñ kalong da ki lak tyngka ban pynpoi ïa udewïong sha Assam katba kane kajingkhaiï dewïong beaiñ ka dang ïaidshaidshaid,” la kynnoh ka Seng.

“Ka Sorkar Meghalaya pat ka dangdon hapdeng ka jingkyrduh pisanamar tang kat to katne eh kibaïohnong da ki lak da ki klur na kane ka

jingkhaiï dewïong beaiñ sha Assamkhamtam eh na East Jaiñtia Hills Dis-trict, Ri Bhoi District sha ka jylla Assam.Ïa kane la sakhi ruh da ki lad pathaikhubor kiba la ring dur ruh ïa ki trok kibakit dewïong beaiñ,” la kynoh ka seng.

Ka JCMDA-YW ka la pynpaw ruhïa ka jingpyrshah jur ïa kane ka jingkhaiïdewïong beaiñ bad dawa na ka sorkarMDA ba ka dei ban pynsangeh mardorïa kane ka kam beaiñ.

“Watla ka Sorkar ka len ba kam shymla don satia ka jingkhaiï beaiñ ïa udewïong , hynrei ngi t ip bad ng isngewthuh biang biang ba ka don beitbad kane ka la paw penryngkew ruhlyngba ki lad pathai khubor na ka jyllaAssam,” ong ka Seng.

“Ngim lah shuh ban peiphang ïakane ka jingkhaiï beaiñ ïa u dewïong badkumno ki ïoh lad wat hapdeng kajingpeitngor jong ki bor Pu lit, kajingpynap ïa ki Checkgate jong ka DMR,ki Checkgate jong ka District Councilbad kiwei kiwei ki Check gate. Kane hika pynpyrkhat ba imat ka la don lypa kajingïasngewthuh jingmut hapdeng kitokiba khaiï dewïong beaiñ bad ki briewSorkar,” la pynpaw Shuh shuh ka Seng.

Ka Seng ka la kam ruh ba tang ha rilum Jaiñtia ki la don lypa kumba palat ïaka khyndai tylli ki Check Point jong kiPulit, saw tylli ki Weighbridge, ar tyllijong ka Dist rict Mineral Resources(DMR), ar tylli jong ka Jaiñtia Hills Au-tonomous District Council (JHADC) badkiwei kiwei, katta ruh ki katto katne kinongkhaiï tuh ki dang ïohlad ban khaiibeaiñ ïa u dewïong na Meghalaya shaAssam, la pynpaw ka seng ha ka shithiba la phah sha u Chief Secretary.

Ka Seng ka la dwa ruh ïa ki bor Pulitba ki dei ban peit bniah bha lyngba kiCCTV bad kin ïohi shynna ba ki trokdewïong ba khaiï beaiñ ki ïaid sahuhlyngba ka surokbah National Highway-6 bad ha Ri Bhoi districts. Ka Seng kala ong ruh ba ki don ki trok kiba la shahbat ruh hynrei la pyllait noh ïa ki tangshu siew pisa bad ka paw shai kdar baki trok ba khaiï beaiñ ïa u dewïong kitang shu siew pisa ha ki Checkgate ki lashu lait beit da kaba suk bad ïaid sahuh.

“Kumba baroh hi ki la tip ba donhaduh 19000 Metric Ton u dewïong ldep kurup dang ha ki bnai kiba ladepha kaba wat ïa ka Challan ruh banpynïaid ïew ïa une u dewïong ruh ladep pyllait da ka Sorkar. Katkum kajings ngewthuh jong ngi ïa kine kiChallan khlem da thmu ban die shanosahno ruh bad ka long kaba sngewsihban ong ba ïa kine ki Challan la die tangsha ki katto katne ngut ki nongkhaiïkata ruh ha ka dor kaba rem bha kabasdang naduh T.80,000 hajar na ka byntaka 12 Metric Ton bad ka dor Challan kapoi haduh ar lak tyngka ruh ,” lakynnoh ka Seng.

“Ka Sorkar ka dei ban pynsangehnoh mardor ïa kane ruh ka long ka bymsngew ïahap shuh. Ngi tip ruh ba udon haduh 2 lak metric ton u dewïongha kaba 75000 Metric ton tang ha EastJaiñtia Hills District kane ka long katkumka jingthew ba la lap da ka Coal IndiaLimited (CIL), hynrei ngi sngewkhia banpyrkhat ba balei ka Sorkar ka dangpynslem ban ailad ïa ki nongkhaiï bakin pynïaid ïew ïa une u dewïong ubaladep thew ba kan ym wanrah jingduhnong ïa ki paitbah. Ngi tip ruh ba la

sdang ïa ka Online Registration badngi kyntu jur ïa ka Sorkar Meghalayaba kan ailad noh ban khaiï ïa une udewïong khlem pynslem shuh,” ongka Seng.

Ha kajuh ka por ka JCMDA-YWka la kyntu ruh ïa ki bor Pulit ba kimdei ban ailad ïa ka jingkhaiï dewïongbeaiñ shabar ka jylla namar kane kawanrah ïa ka jingduhnong ïa ka jyllakaba da ki klur tyngka bad ong ruh baki Pulit ki dei ban pyntikna ruh ba kamdei ban don shuh ka jinglait tuh udewïong na ka jylla Meghalaya.

Ka Association ka la pynpaw ruhïa ka jingkhmihlynti ba ka sorkar lembad ki bor Pulit na East Jaiñtia HillsDistrict bad na Ri Bhoi District kinshimkhia ban tehlakam noh ïa kane kajingkhaiï beaiñ ïa u dewïong badbyrngem ruh ba lada ka dang don kajingkhaii beaiñ ïa u dewïong ka Asso-ciation kan sa ïaid da kawei ka lyntibad kumjuh ruh ban mih madan has urok ban pyrs hah bad banpynsangeh lut ïa baroh ki trok kiba kitdewïong beaiñ.

“Ka long kaba sngewsih banïathuh ba ki don ki briew ki bym kwahban ïoh tih dewïong hynrei ki kwahbad ki sngewtynnad pynban ïa kaneka jing khaiï beain ïa u dewïong.Kumta ngi kyntu jur ïa ka Sorkar ba kadei ban pynsangeh noh mardor ïakane ka kam beaiñ bad ban shimkhiaban thaw ïa ki lad ki lynti ba ki paitbahnongkhaiï dewïong kin ïoh biang ïaka lad ban tih dewïong ha ka jylla kabalong ha ryngkat ki aiñ ki kyndon kibaïahap bad ka jaka,” ong shuh shuh kaJCMDA-YW.

Talasi ki MVI bad ka EJTODA ïa ki kali shimet ba kamai beaiñ ha Khliehriat

Khliehriat, Naiwieng, 05: Ka EastJaiñtia Taxi Owner and Drivers Asso-ciation ryngkat lang bad ki MVI, ki En-forcement jong ka tnat District Trans-port Office (DTO) East Jaiñtia Hillsmynta ka sngi Palei ki khynra bad talasinaphang ïa ki kali jong ki riewshimetkiba ju kamai beaiñ bad ïaknieh kamaibad ki Local Taxi hapoh ka District.

U DTO ka East Jaiñtia Hills u Bah

U MVI uba dang talasi ïa ki kali jong ki riewshimet ha Khliehriat/ Dur Mawphor

D.Lamin u la ong ba u kwah ban wanrahnoh ka jingpynbeit kaba ryntih bad bashnong shngaiñ ha East Jaiñtia Hills Dis-trict kumba long ha kiwei kiwei ki Dis-trict ha kaba tang ki Local Taxi hi kibaïaid kamai.

Haba kren sha ki lad pathai khubor,u Bah D.Lamin u la ong “Ki local Taxi kidei kiba ju ai jingshngaiñ ïa ki paitbahkhamtam kiba wan donkam sha kane ka

District, namar ngi ruh haba ngi leitjingleit shabar ngi wad beit da ki kalikamai kiba dei ki Local Taxi namar ki kalijong ki riewshimet ngim lah ban tip iohki dei kiba leh kam sniew ruh,” u la ong.

“Nga kyntu jur ïa ki paitbah jong kaEast Jaiñtia Hills District ban ïatreilangbad ka ophis ryngkat ka EJTODA bakin shong beit da ki Local Taxi,” u laong.

U DTO u la ong ba ki trai bad kinongñiah kali kamai ki ïa kynduh jingehhaduh katta katta ha kaba kane ka jingknieh kamai ki kali shi met ka la ktah ïaka kamai kajih jong ki bad buh jingeh ïaki trai kali ban siew ïa ki khajna sha kaSorkar, ban siew ïa ki bai kot (docu-ments) ha ophis DTO.

“Lada ki trai kali shimet (privatevehicle) ki kwah ban pynkylla kali kamaiki lah ban wan shim noh da ki Permit naophis DTO hynrei ym ban shu ïa kniehkamai bad ki Local taxi namar ka ophisruh haduh mynta ka dang ai ei ïa ki Per-mit (Free Permit),’ ong u DTO.

Ha kajuh ka por u la maham tyngeh

ba lada don ki kali jong ki riewshimetkiba dang iaknieh kamai ka Ophis kansa pynshitom ïa ki katkum ki kyndonaiñ ryngkat ka shaiñ kuna.

U MVI, u Bah F.Shadap u la pynshai baka jingbun palat ki kali shimet ba kamaibeaiñ ka ktah ïa ka pla tyngka (Revenue)jong ka Sorkar namar ki kali jong kirirewshimet ki duna ban siew khajnakatba ki kali kamai pat ki hap ban siewbun jait ki khajna bad kine ki khajna kidei kiba leit sha ka Khajna jong kaSorkar.

Na ka liang u President jong kaEJTODA u Bah Tiplang Rymbai, u lakyntu ïa kito kiba kamai da ki kali shimetba kin sngewbha ban sngewthuh lemban ïa burom kylliang bad u pynpawruh ba ki trai kali kamai ki kynduh jingehbha lada kam biang ka kamai namar kihap ban siew khajna, ki hap ban siewlada pynthymmai ïa ki kot donkam baddon ruh ki trai kali kiba shu shim da karam ban thied kali kane ka buh jingehban siew ïa ka ram bai kali ruh.

Page 4: Sahteng ka jingshna ïa ka surok Mawphlang- Balat bym pat ... · VOL. XXX (30) NO. 269 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 02 RISAW (OCTOBER) SNGI BALANG (WEDNESDAY) 2019 Postal Regn

MAWPHOR 06 NAIWIENG (NOVEMBER), 20204 WEST KHASI & SOUTH KHASI HILLS

Nongstoiñ, Naiwieng 05: Hadien baka surok rong ba la shna da ka sorkarMeghalaya ka la poi tiap ha ka shnongLangpih lah da ki bun snem mynta, kasorkar ka la don ruh ka jingthmu banshna ruh sa ïa ka Sub Health Centre(SHC). Hynrei ka jingkylli ka long lanokan sdang ban tei ïa ka na ka bynta kajingmyntoi jong ki paidbah ?

Kumban shu pynkynmaw ba kasorkar had ien ba ka la bishar bniah ïaka jinglong jingman jong ka jingkoitjingkhiah jong ki paidbah nongshongshnong ha katei ka thaiñ, ka la sngewdei ban pynurlong ïa katei ka jingthmubad ka la mang pisa kyrpang ruh halorkatei ka bynta. Nalorkata, ka la phahruh ïa ki nongtrei jong ka, kiba dei naka tnad ba peit ïa ka koit ka khiah bakin wad ïa ka jaka kaba biang na kabynta ban shna ïa katei ka jaka sumar.

Ha ka jing leit ïakynduh ïa kipaidbah nongshong shnong bad kiriew rangbah na katei ka thaiñ, ki laong ba ki la kwah hir hir ban ïohi ba kasorkar kan shna noh ïa katei ka jakas umar khnang ba ki paidbahnongshong shnong katei ka thaiñ,khamtam ki longkmie kiba ar met kinïoh ka jingïarap ba kham kloi ha ka porba ki don kam.

Uwei u rangbah u bym kwah banpynpaw kyrteng ïalade, u la ïathuh baha ka por ba u la ïakynduh ïa ki briew

Angnud ki paidbah Langpih ban tei nohka Sorkar MDA ïa ka Sub Health Centre

Ka thaiñ Langpih kaba la i donkam ia ka Sub Health Centre (SHC).

sorkar kiba wan ban wad jaka. Na kaliang jong u, u la kular ba un aisngewbha ïa ka kper jong u ban shnaïa katei ka jaka sumar bad ba ka sorkarkam donkam ban s iew pisa wat shityngka ruh na ka bynta ba ki paidbahkiba pang ba s h itom kin ïohjingmyntoi. Hynrei kitei ki briew sorkarkim shym la pynthikna la kin shim neem ïa katei ka jaka. Ka jingbympynthikna ka la pynlong ïa u ba unsah ha ka lyngngoh haduh mynta.

Nalor kata kiwei pat ki rangbah kila ïathuh ba ha kine ki bnai ba la dep,ki la ïoh jingtip ba na ka liang ki briewjong u Syiem ka Hima Nongmynsaw,ki la leit ban ïakynduh ïa ki briew jong

ka tnad ka koit ka khiah bad tyrwa ïakawei ka jaka kaba don haUmdiangkut. Hynrei kim shym la ïohjingtip pat la kitei ki briew sorkar kimynjur ne em.

Halor kane ka juh ka phang, na kaliang ka FKJGP ka Langpih Area unit,ka la buh ïa ka jingdawa ha khmat uA.L Hek Minister jong ka sorkar jylla,ban pynkynmaw ban buh noh ïa kaSub Health Centre ha Langpih, kabahap hapoh ka Nonglang PHC, ïa kabaka Health Department ka la buh pro-posal ban shna ïa ka sub. Health cen-tre ha Langpih kat kum ka shithi NLG/PHC/1/2015/86 date 2.07.2015 bad ruhka s orkar ka la mynjur ïa katei ka

jingthmu ban shna ïa katei ka SubHealth cen t re katkum ka s h ith ino.HSM/BLDG/SC/51/2015/11054date 20.8.2015.

Hynrei kaba s ngewsih haduhmynta khlem ïohi dak ei ei ban pyntreiïa katei ka sub health centre. Ka sengka la buh ïa ka jingdawa na ka por shaka por kata naduh u snem 2013 ba lathoh katkum ka shithi, no. Fkjgp-lp(A)/DMHO/1/13 date 3.9.2013 , Fkjgp-lp (A)/DMHO /2/14 date 12.11.2014,Fkjgp-lp (A)/DMHO /4/17 date18.7.2017.

Ka thaiñ Langpih ka kynthup ïashibun ty lli ki shnong bad ka dei kajaka ba don sha kyndong duh, ka baïakhap bad ka border Assam bad kajaka ba kham jan duh ka dei tang kaNonglang PHC kaba jngai kumba 20km. Kumba long mynta na ka jingwanlynshop jong ka khlam covid-19 hakajylla, ka ri bad ka pyrthei baroh kawei,ka la pynshong syier ïa ki paidbahnongshong s hnong jong ka thaiñbaroh kawei .

Kumta ka seng ka la kyrpadhakhmat u Health Minister ba unshimkhia ban ai sanction noh ïa kateika s ub health cent re ha Langpih,khnang ba ki paidbah jong ka thaiñ,kin ïoh jingmyntoi ha ka koit ka khiah,kumba ïoh lem kiwei ki nongs hongshnong jong ka Jylla.

Nongstoiñ, Naiwieng 05: Ki paidbah ka jylla Meghalaya haduh mynta ki danghap ban shaniah ïa ki jylla kiba na shabar ban pyn poi ïa ki dohkha na ka byntaki jingdonkam ba man la ka sngi. Ka daw kaba pynlong ïa ka jylla ba ka hapban ap ïa ki dohkha kiba la wanrah na shabar ka dei namar ba ka sorkar kam patthaw sat ia ïa ki polisi ba kyrpang na ka bynta ban ai jingïarap da ka s khim, bakynthup ïa ka ram bad ka subsidy sha kito ki paidbah nong ri dohkha na kabynta ba kin shna ïa ki pung jong ki.

La ju lap ruh ba man la u snem ka sorkar ka ju pynlu t da ki klur tyngka banai skhim sha ki paidbah nong ri dohkha ba. Ki nongshong shnong kiba la don

Donkam ki polisi treikam ba biang habaai skhim ri dohkha sha ki paidbah

Kawei na ki pung r i dohkha ha West Khasi Hills.

ïa ki pung kiba la shna na ki skhim ba ki la ïoh na ka Fishery Department,kumba long haduh mynta hi ki la kylla long pynban tang ki jaka pynïakopkhwai ha kaba ka jingmyntoi ka long tang ïa kito kiba smat ban leit khwai ïathong.Ym lah ban len ba ka s orkar ha shuwa ban ai ïa ka skhim sha ki nongshongshnong ba kin shna pung dohkha, ka khlem da bishar bniah bad kam shym labuh ruh ïa ki kyndon ba kumno ki nong ïoh s khim ki dei ban pyndonkam.

Nalor kata, la lap ba baroh ka sorkar kam ju ai kino kino ki jinghikai kibabïang ïa ki nongïoh skhim, kumno ba kin shna ïa ki pung, katno ka jing jylliew,kiei ki jait jingbam kiba dei ban bsa ha ka ban pynheh pynsan bad ba kidohkha kin roi sted khang ban kyntiew ïa ka ïoh ka kot jong ki nong ri.

Haba phai pat sha ka jingdon jong ki pung ri dohkha ha West Khas i Hillshaduh mynta, la lap ba lada baroh ki trai jong ki pung ba ki la shna lyngba kaskhim ba ki ïoh na ka sorkar bad ruh ki t rai jong ki pung ba ki shu shna hi ki laïoh ïa ka jinghikai pyn tbit kumno ban sumar ïa ki dohkha ha ki pung jong ki,tang ki paidbah ka Wes t Khasi Hills kim lah shuh ban pyndonkam, hynrei kihap ban shalan ruh wat shabar ka jylla.

Ha kajuh ka por la lap ba ha man kawei pa kawei ka shnong hapoh kaDistrict , ki pung ri dohkha ki don beit bad kaba duna eh ka long lai haduh sawtylli bad ki don pat ki s hnong kiba don da ki phew tylli ki pung.Kumta lada uwei u nongri dohkha u lah ban pynmih tang kumba ar phew kiloha ka sh i taïew bad lada ki don san hajar tylli ki pung, ka jingpynmih dohkhakan ym duna shuh ïa ka shiphew metric ton.

Kumta na ka liang ka s orkar ka la dei ban shna noh ïa kino kino ki polisikiba biang na ka bynta ban kyntiew ïa ka jingpynmih dohkha bad ba kajingpynlut pisa ha kaba ai jingïarap ïa ki paidbah ban shna pung dohkha,khnang ba kan ym bijai ei kumba ka long ha ki snem ba la leit baroh.

Nongstoiñ, Naiwieng 05: Ka thaiñNongtrai kaba hap ha ka MawshynrutCivil Sub division ka dei ka thaiñ kabadang donkam ban nang kyntiew shuhs huh ïa ka pu le pu thi katkum kajingïaid jong ka por. Haba phai ha kajingdon jong ki skul ha katei ka thaiñym lah ban len ba man la kawei pakawei ka s hnong ki la don ïa ki LowerPrimary School, hynrei ki Upper Pri-mary bad Secondary bad Higher Sec-ondary School ki dang kham duna.

Nalor kata, ki ïing skul ruh kim patda dei kiba la bit la biang katkum kajingdon jong ki khynnah pu le bad kinonghikai. Kumta, kum shi bynta bankyntiew ïa ka pule puthi ha katei ka

Kyrshan borbah ka NEC ban kyntiewïa ka pule puthi ha ka thaiñ Nongtrai

thaiñ, ka North Eastern Council (NEC)kawei na ki tnad t reikam jong kasorkar, ha u snem 2014 ka la phai khmatkyrpang sha katei ka thaiñ ha kaba kala noh jingïarap bad bei pis a haduh arklur tam na ka bynta ban tei ïa ka himaNonglang Upper & Secondary SchoolBuilding ha ka shnong Langdongdai.Hadien ba ka hima ka la ïoh ïa katei kajingïarap la sdang ban tei ïa katei kaïngskul haduh ba la lah ban pyndepha ka rukom kaba dei.

U Bah P.Ñianglang Sirdar ka himaryngkat bad ki riew rangbah katei kathaiñ, ki la ïathuh ba ha kine ki snemba la dep ha katei ka skul dang dontang haduh ka klass kaba phra. Hynrei,

hadien ba la dep ban shna ïa katei kaïing skul, ka hima ka la don jingthmuban kyn tiew noh shaduh ka klasskaba sh iphew.

U Bah Ñianglang u la ïathuh ruhba dei tang na ka daw ba ka sorkar kala pyntreikam ïa ka jingkhangdam badbaroh ki s hnong, ki ïew ki hat, ki jakamane blei bad ki skul ruh ki la hap bankhang khyrdep shuwa na ka byntaban ïada na ka jingsaphriang jong kakh lam Covid 19, ba ym s hym lapynlong s kul shuh.

U la ïathuh ruh ba ha ka sien banyngkong ka NEC ka la mang p isakumba 1.75 klur, hynrei katkum ka plankatei ka jingmang pisa kam shym la

dap, kumta la revise biang bad hadienba la revise ka pisa baroh ka la kotkumba ar klu r tam bad la lah banpyndep ïa katei ka ïing s kul ha karukom kaba dei.

Na ka liang ka hima Nonglang, kiriew rangbah bad ki paitbahnongshong s hnong ka thaiñ ki lapynpaw ïa ka jingsngewnguh bad kajingai khublei kyrpang ïa baroh kiophisar kiba trei ha ka ophis jong kaNEC Shillong, kiba la trei s hitom banpynïoh ïa katei ka skhim na ka byntaka jingmyntoi jong ki khun ki kti jongka thaiñ ha ka pule puthi. Ha kajuh kapor ki la ai khubei ruh ïa u Kontraktoru ba pyn trei ïa katei ka skul.

Mawkyrwat, Naiwieng 05: Uwei u ‘rangbah u ba dei na ka shnong Mawduhkaba hap hapoh ka Nongsto in C&RD Block, ba tang na ka kam rep kamriang, u la ïoh jingmyntoi shibun da ki lak tyngka bad ym tang katta, u nohjingïarap ruh ïa ki longïing ba duk.

Une u rangbah u dei u bah Spingwell K. Marshra uba don ka jingkitkhliehïa la ka jong ka ïing ka sem da kaba t rei shitom da ka bormet bad ka umsyeplajong ban kamai hok. U dei na ka shnong Mawduh na West Khasi HillsDistrict , kaba jngai kumba 11 kilometer na nongbah Nongstoin u ba don 7ngut ki khun bad ka lok jong u ka kong Lucy Ïawlar.

Na ka liang u nongthohkhubor hadien ba u la ïoh sngew ïa ki kam baradbah jong u, u la leit ban sakhi da la ki jong ki khmat ïa ki kam ba u u trei badla lap s hisha ba ka long kumba la ïoh sngew.

Ha ka jingïakynduh bad une u ‘rangbah, u bah Spingwell, la lap badshem ba shibun kiei kiei ki jingtrei jong u ki la long kaba i hun shis ha namaru long ruh uba trei shitom.

Da ki lak tyngka ïoh jingmyntoi u Rangbah na ka kam rep kam riang ha shnong MawduhHa ka kper rep jong u, la lap shibun ki jingthung kum u sohshan (straw-

berry), u phan, ki soh ki pai, ki diengsoh bad ki kynja jhur jyrngam khlem dapyndonkam da kino kino ki dawai hynrei tang da ka sboh ba u shna (organic)ba la shna hi (vermi compose) kumjuh ruh ym tang ba u rep ïa ki kynja jhurhynrei u thung ruh ïa u tit bad u ri ruh ïa ki khñiang ryndia.

Nalor ki jingthung, u ri ruh ïa ki ngap, ki dohkha bad ki syiar. Lyngba dakine ki kam jong u, u bs a ïa ka ïing ka sem kumjuh ruh ban phah skul ïa ki khunbad ruh ïoh ruh ban ai ruh ki jingïarap na ka bynta kiwei de ha kaba ïa dei badka rep ka riang.

Shuh shuh une u ‘rangbah u la ïathuh ba tang na ka kam rep ïa u sohshanbad thung ïa u tit bad kiwei de, u la ïoh ruh ban sam ïa u khaw ha kiba bun tylliki shnong na ka bynta kito ki briew kiba shem jingkyrduh ha kane ka jingwankane ka khlam Covid-19 ha kine ki bnai ba la dep bad ruh u la ai s hibun kijinghikai kumno ban rep ne ban ri jingri khnang ban lait na ka jingïap thngan.

Ha kajuh ka por u la pynpaw ka jingsngewnguh ïa u bah Klesstar Syiemlieh

ha kaba ha u snem 2013 dei ma u uba la ïalam lynti ba un long kumne badkumjuh ruh ïa ka ophis Horticulture ba u la ïoh ki jinghikai bad ïoh jingïarapna ka bynta kane ka kam.

Une u ‘rangbah u la ïoh shibun ki jingïaroh lyngba ki syrnod (cert ificate)ba u la ïa shimbynta ha ki ba bun ki jingïakop ha kylleng ka district bad kajylla bad kaba sngewtynnad ka long ba une u rangbah um ju pyndonkam‘plastik’. U long u b riew u ba ïajan eh bad ka mariang.

Lah ban kdew ba ïa kane ka kam ba u bah Sp ingwell u trei, u la sdangnaduh u snem 2009 lyngba da ka jingïatreilang shi ïing shi sem, ka lok bad kikhun.

Une u rangbah u la ong ruh ba shibun ki nongwan jngohkai pyrthei ki lawan ban jngoh bad peit ïa kane ka jaka rep jong u bad kiwei ruh de ki wan banpynlong kum ka jaka ai jinghikai na ka bynta ki nongrep kum ki society badki SHGs. U la ong ba donkam ka jingiaishah bad ka jingtrei minot ha kinokino ki kam kiba trei khnang ba kin long kiba seisoh.

Nongstoiñ, Naiwieng 05: Ka FKJGP Mmawshynrut circle ha ryngkat kipaidbah jong ka thaiñ Maws hynrut baroh kawei, ki la dawa na ka sorkarjylla ban plie noh ïa ka State Bank of India Riangdo Branch, namar kumbalong mynta ïa ka build ing ruh la dep wai ha ka dor 20 hajar shi bnai, katanaduh u Naiwieng 2019 bad la shu shim wai ïa ka ïing khlem pyntreikam.

Ki nongïalam ka seng ki la pynpaw ba ka Mawshynrut Civil Sub Divi-sion ka long ka Sub Division kaba heh kynthup ïa ki shnong naduh AthiabariAradonga, Malangona, Nongjri, Lawdongdai, Shallang bad Nongshram.Kumta kum ka Civil Sub Division ka la dei hok ban don ka SBI.

Kumba long haduh mynta hi ka thaiñ Mawshynrut baroh kawei kadang don tang ïa ka Meghalaya Rural Bank ban kynshew pis a. Kumtakatkum ka jingïaid jong ka por, ka MRB kam kot bor shuh ban shakri ïa kipaidbah. Don ki khep ba kam lah ban pynhun ïa ki paidbah bad la wanrahka jingkren kynthoh ba bun jait na ki paidbah. Kumta ka seng ka dawa naka sorkar ba kam dei s huh ban pynslem, hynrei ka dei ban plie noh mardornamar wat ïa u Branch Manager ruh ka la dep thung mynta bad u don haNongs toiñ.

Shuh shuh, ka seng ka dawa ban pynkynmaw ruh ïa ka tnad MePDCL,ban don noh u SDO lane ne u Assistant Engineer ban peit kyrpang ïa kathaiñ Mawshynrut, khnang ba ki paidbah kin ïoh jingmyntoi. Namar kumbalong mynta ki paid ki ïakynduh shibun ki jingeh kum ka jingsiew bill light,jot ki machine, jot ki post light. Haba jia kino kino ki jingjia ba kyrkieh ymdon nongpeit nongjngoh , namar kumba long mynta watla ki long kijingdonkam ba malu mala, hynrei hap ban leit shaduh Nongstoiñ.

Kum ban pynkynmaw ba ha ki por mynshwa ka office jong u SDO kabadon ha Riangdo, ym tip na kaei ka daw ka shu jah la ka jah noh. Ki paid kila shem jingeh bha mynta namar da ki spah tylli ki longïing kiba pyndonkamïa ka light, ki shem jingeh bha bad bunsien ka thaiñ ka duh light. Kumta kaseng ka dawa ba don noh kloi u SDO ba peit kyrpang ïa ka Mawshynrut,ong u samla rangbah Carry Oscar Kharmuti General Secretary ka seng.

Plie noh mardor ïa ka State Bankha Mawshynrut, dawa ki paidbah

Ka building ba la shim wai da ka tnad SBI kaba khlem trei kam.

Nongstoiñ, Naiwieng 05: Ka HYC Mawthadraisha Circle ka la ïoh banpynkha sa kawei ka Unit thymmai hapoh ka Circle kaba la tip kum ka HYCPermadan Unit bad kane ka dei ka Unit ba 14 hapoh ka CircleMawthadraishan, kaba long ruh kum shi bynta ban nang pynkhlaiñ shuhshuh ïa ki tnad treikam hapoh ka Circle.Ïa ka jing ïalang pynskhem ïa kinongkitkam la ïoh ban pynïaid da u Vice President ka HYC MawthadraishanCircle u Samla Shembor Langrin bad la ïoh ban Pyns khem ïa ki nongkitkamda u President Rangbah ka Circle u Samla Markos Marthong.

Ha kane ka jingïalang la ïoh ruh ïa ka jingduwai na u samla WilliamCalton Marngar Publicity Secretary HYC Mawthadraishan Circle, bad laïoh ruh ka jingkren na I Samla Tailin Lyngkhoi General Secretary HYCMawthadraishan Circle. U Samla Markos Marthong Pres ident HYCMawthadraishan Circle, haba ai jingkren kum u Nongïalam u la pynpaw baka jingbuh ne jingthaw ïa ki unit ha man la ki dong bad ki thaiñ hapoh kathaiñ ka long shi bynta ban pynkhlaiñ ïa ki jingtreikam ka Seng.

U ong ruh ba ban rung sha ka seng kam dei kumba shu buh ïa u mot duru ba shu ieng hajuh. Hynrei donkam ban trei shitom ban khih ban ksar naka bynta ka jingbha ha ka Shnong ka thaw ka Ri bad ka Jaidbynriew badban ïakhun ban ïada ïa ka Jaidbynriew Hynñiewtrep na shibun ki jingma naki briew kiba nabar. U la ban shuh shuh ba ka HYC kam tyrwa ïa ka jingsukhynrei ka jingeh jingjynjar ban ïada ïa la ka jong ka Ri bad ka Jaidbynriewkhlem da pyndem bad kynran dien.

Ka thong ba hakhmat eh song ka Seng HYC ka long ban ïada kyrpangïa ka Jaidbynriew Hynñiewtrep, da kaba wanrah ïa ki aiñ kiba khlaiñ kum kaILP, khnang ban ïada ïa ka jinghiar thma ki briew ba nabar, u la ong.KiNongkitkam ka HYC Permadan Unit ki long President Samla KyrshanborMawlieh, Vice President Samla Syrpailang Sohlang, Secretary SaïantisThabah , Assistant Secretary Junstarwell L.Nonglait, Organising Secre-tary Nangpynshai Hujon bad kiwei kiwei de.

Ngi dei ban long ka Nuksa ba bhaïa kiwei pat: President HYC

Ki dkhot ka HYC Permadan Unit.

Page 5: Sahteng ka jingshna ïa ka surok Mawphlang- Balat bym pat ... · VOL. XXX (30) NO. 269 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 02 RISAW (OCTOBER) SNGI BALANG (WEDNESDAY) 2019 Postal Regn

06 TARIK NAIWIENG (NOVEMBER), 2020 MAWPHORJINGPYNBNA & KI KHUBOR 7ADMISSION JOB

DIABETES CUREThyroid, Pangmat, Ulcer,Stroke, Gastric, Cancer. Shuphone 97742-83048.

BAN SIANGRONGHa ki Phyllaw ïing . Ph :84130-61242.

NGI SIANGRONGHa ki Dwar/Phyllaw ïing.Phone: 98628-56357.

JAKA BAN DIELaitkor 4000 s qft, 5500sqft, 10000 sqft. Phone:98567-08511/87873-76588.

JAKA BAN DIENew Shillong 5000 sqft,3000 s qft , 15000 s qft .Phone: 98567-08511/87873-76588.

ADMISSIONDM LT( La b o r a to r y ) ,Pharmacy Assistant, BSS,promoted by Govt o fInd ia, IPMT, Dhankheti,Shillong #9612549398

BAN DIEMawit, Mawria, Shyiap umhapoh bad shabar Shillong.Contact 8794395037.

JAKA BAN DIEMardait Civil Ialong 73000sqft, Ph:98560-41722.

STUDY INBANGALORE

M b b s , B d s , B A M S ,BHMS, Bs c Agricultu re,Engineering , Bpt ,Bs cNursing , Gnm ,BPharmacy, Pharm D &many more... Contact Mr.Jacob @ IVYBizSevenhuts, Mawlai,Sh illong. 9485170644/9742000300.

JAKA BAN DIEUmroi A irport. Ph: 87949-82172.

LOOKINGFor Hard Working peoplefor home base job . Ph :98630-45746.

A.I.MKa donkam briew kyntheibad shynrang ba la depClass Eight. 18 haduh 35snem, kamai 2500/-, 20,000/- ka bam, jaka s ah free.Contact: Mawkhar: 93832-96354/ Pynurs la: 70059-72606.

ST EDMUND'SSCHOOL

Application are invited forTeacher Pos t -MainSubjects : Geography(His to ry, Economics ,EVS).Qualifications: B.A.,B.Ed or M.A . B.Ed . ForClasses Middle & SeniorSchool. Applications withrelevan t documentsshould reach the schooloffice on or before the 12thNovember, 2020 between9:00 am to 1:00 pm.

DONKAMKynthei hapoh 36 snem,Nongïarap pynnang Laptopba sah jan Pynursla - Ph:6909115989.

STATE GOVTUNIVERSITY, MDU

Session: 2020-2021, onlineAdmission/counselling forB.Ed/M.Ed. PhaseRegistration/Counselling/College : 02/11/2020 - 23/11/2020 Allotment. ADM/R.F(N.E)/BMCT/Co-ordinator :81199 00663/ 91101773089

JAKA BANDIELumsohphoh Rs 25/-, UmranRs 50/- Ph: 87320-07398

TO LETOffice space is available atDhanketi, near Law College.Shillong. Interested partiescan contact 9436110280 fordetails.

JAKA BAN DIEHa Nongrah, 2030 squarefeet. Call ha u Number:6009441993.

URGENTRequired s ales personpart/full time, male/female.Contact 9862039408.

JAKA BAN DIEHa Umroi Airport 6 Akar@ 120/-, d ie plo t . Ph :9378055302.

JAKA BAN DIEHa Umroi JingkiengUmryngjah 10000 sqft@100/-. Ph: 8974625741.

JAKA BAN DIEHa Umroi 3500 sqft Rs 5Lak, Ph: 6009006437.

JAKA BAN DIEHa Umroi Myns aiñ 14Akar Rs 2 Klur 30 Lak. Ph:8794622142.

BAN DIE JAKALapalang (Rynjah) 4672sqft. Ph: 98631-12314.

REQUIREDSeiñraij Higher SecondarySchool, Jowai required:-(1).One Assistant LectureM.A. Environment . (2).One Computer TeacherCum D.E.O. Min imumQualificat ion BCA.Submission of applicationform on or before the 16thNovember 2020. Contactno: 9863458866.

TEACHER REQUIREDMawsynram HigherSecondary School,Mawsynram invitesapplication for the post ofAs sistant Teacher, B.A(Geography) with B.Edunder deficit pay.Applications should reachthe Secretary SMC on orbefore the 17-11-2020. Dateof writ ten tes t - 24thNovember 2020 at Schoolpremises at 10:00 a.m.

CLASSIFIED

JAKA BANDIE

GOVERNMENT OF MEGHALAYADISTRICT SOCIAL WELFARE OFFICER

EAST JAINTIA HILLS DISTRICT: KHLIEHRIATNo. DSWO/KR/ICPS/DSC - 54/4/2015-16/552

Dated Khliehriat, the 5th November, 2020NOTICE

This is for information of all the selected candidatesapplied for the post of House Mother and Helper underthe Children Protection Service (Erstwhile ICPS), SocialWelfare Department duly advertised vide no. DSWO/KR/ICPS/DSC-54/4/2015-2016/233/194 Dated Khliehriat, 16th

July, 2020 that the written examination will be held on the12th November, 2020 at 10:00 AM Sharp in the JaintiaEastern College, Khliehriat. In th is regard, all thecandidates are requested to collect their admit cards fromthe District Social Welfare Officer, Khliehriat everydayduring office hours except on holiday.

The last date for collection of Admit card is on the11th November, 2020

Sd/­Member Secretary

Departmental District Selection Committee (ICPS)MIPR No. 1227 Social Welfare DepartmentDt. 05/11/2020 East Jaintia Hills District, Khliehriat.

AUCTION-CUM-SEALED TENDER OF THE FOLLOWINGGOODS ON “AS IS WHERE IS BASIS”

(Auction No. 05/2020)Description of goods Quantity

Lot No.1 Soaps, Hair Oils, Face Was etc. of Assorted (Details areAssorted brands availab le at dept website

and as Disposal Branch)Lot No.2 Melamine p lates, thermos flask, Yamaha Assorted (Details are

bike accessories, Maru Electric availab le at dept websiteaccessories switch etc. and at Disposal Branch)

Above goods will be sold through auction-cum-sealed tender in the O/o theCommis sioner of Cus toms (Prev), N.E.R., Shillong. Details can be seen in theDepartmental Notice Board or Departmental Website www.shi llongcustoms .gov.in

Date and Time of Auction: 10.11.2020 at 3 .30 P.M.Inspection: 09.11.2020 from 10.00 A.M. to 1:30 P.M.For further information, Shri Hemankar Roy, Superintendent, Customs Hqrs., DisposalUnit, Sh illong (Mobile No. 8638123058) may be contacted during office hours.

MIPR No. 1231, Dt. 05/11 /2020

GOVERNMENT OF MEGHALAYAOFFICE OF THE DEPUTY COMMISSIONER

EAST JAINTIA HILLS DISTRICT, KHLIEHRIATNo.EJHD/DSC.13/Pt.II/2014/198, Dated Khliehriat, the 3rd November, 2020

NOTICEThis is for general info rmation that all the applicants who have applied for the

various Grade III posts in the office of Deputy Commissioner, (DSC Branch), EastJaintia Hills District, Khliehriat as per Advertisement No. EJHD/DSC.5/ADVT/2013/30, Dated 17th June, 2019 are to collect their Admit Cards during office hours i.e.(Time from 10:00 am to 4 :00 pm) from DSC Branch, any candidate who fails tocollect the Admit Card within the aforesaid dates specified below will not be allowedto appear for the examinat ion and their Admit Cards will no t be issued after the saidperiod.Sl. Categories Date of Issuing the Admit Date of Examination Time of ExaminationNo. of posts Cards

9th November, 2020 09:00am to 11:00am1. Grade III To 5th December, 2020 &

30th November, 2020 12:00pm to 3:00pmSd/-

Member S ecretaryDistrict Selection Committee,

MIPR No . 1288 East Jaintia Hills, DistrictDt. 05/11/ 2020 Khliehriat.

MEGHALAYA PUBLIC SERVICE COMMISSIONLOWER LACHUMIERE, SHILLONG

No. MPSC/D-116/1/2020-2021/6 Dated Shillong, the 4th November, 2020.NOTICE

This is for the general information of the candidates who are to appear for thefollowing Screening Test-Sl. Name of Post Date Time Venue of Screening TestNo.1. Assistant System 17-11-2020 09:00-11:30 AM 1. MPSC Office, Shillong

Engineer in the 2. Govt. Boy’s Hr. Sec.Department of School, ShillongElections 8th January, 3. Govt. Boy’s Hr. Sec.2018 School, Chandmary Tura

2. Junior Informatics 17-11-2020 01:30-4:00 PM 1. MPSC Office, ShillongOfficer in Information 2. Govt. Boy’s Hr. Sec.Technology & School, ShillongCommunication 3. Govt. Boy's Hr. Sec.Department 26 April, 2017 School, Chandmary Tura

3. Junior Engineer Grade I 18-11-2020 09:00-11:30 AM 1. MPSC Office, Shillong(Electrical) under Chief 2. Govt. Boy’s Hr. Sec.Engineer Water School, ShillongResources Department 3. Govt. Boy’s Hr. Sec.13th April, 2018 School, Chandmary Tura

4. Social Studies Instructor 18-11-2020 01:30-4:00 PM 1. MPSC Office, Shillongin (ITIs) underDirectorate of 2. Govt. Boy’s Hr. Sec.Employment & School, ShillongCraftsmen Training,Labour Department 3. Govt. Boy’s Hr. Sec.8th January, 2018 School, Chandmary Tura

5. District Librarian at 19-11-2020 09:00-11:30 AM 1. Govt . Girls’ Hr. Sec.District Library, School, Shillong.Nongstoin under theDirectorate of Arts and 2. Govt. Girls’ Hr. Sec.Culture, Meghalaya School, Ringrey Tura13th April, 2018

6. Inspector of Boiler &. 19-11-2020 01:30-4:00 PM 1.MPSC.Office, Shillong.Factories 2018 in theoffice of the ChiefInspector of Boiler & 2. Govt. Girls’ Hr. Sec.Factories, Meghalaya School, Ringrey Tura8th January, 2019

7. Welder Instructor in (it 20-11-2020 09:00-11:30 AM 1.MPSC.Office, Shillong.is) under Directorate ofEmployment andCraftsmen Training, 2. Govt. Girls’ Hr. Sec.Labour Department School, Ringrey Tura24th July, 2017

8. Surveyor Grade II under 20-11-2020 01:30-4:00 PM l. MPSC, Office, Shillong.Urban Affairs Department 2. Govt. Girls’ Hr. Sec.24th July, 2017 School, Ringrey Tura

The SOP on preventive measures that the candidate will have to follows as indicated below:1. Candidates are to maintain physical distance of at least 6 feet in the examination venue.2. Candidate are advised to use face cover/ masks.3. Candidates are to wash their hand with soap and water before entering the examination Hall.4. Candidates are to buy alcohol-based hand sanitizers to the examination venue/Hall.5. Candidates should bring their own water bottle.6. Spitting is strictly prohibited.7. Candidates should install Arogya setu app in their mobile phones.8. Candidates should submit a self declaration about their health status (Form can be

down loaded from the MPSC website).9. Candidates are not allowed to share their personal belonging/stationery.10. Candidates are advised to dispose of their used face cover/masks in covered bins

available at the Examination Centres.Sd/-

Controller of Examinations,MIPR No.1237 Meghalaya Public Service Commission,Dt. 05/11/2020 Shillong.

No. SMB/UPA/NULM/SUH/17/2018-19/(Pt)/Dated, Sh illong the ________ 2020

PRESS RELEASEThis is to info rm that the applicants who applied

for the Pos t Care Taker under Shelter for UrbanHoleless, DAY-NULM that the Written Test will by heldon 7th November, 2020, from 10:30 AM to 1:00 PM atGovernment Girl’s Higher Secondary School, Jail Road,Police Bazar, Shillong. Calling Letter/ Admit Card canbe collected from the office of the undersigned.

Sd/-MIPR No . 1238 Chief Executive OfficerDt. 05/11/ 2020 Shillong Municipal Board

Office of theShillong Mun icipal Board

Bishop Cotton Road, Shillong - 793001, Meghalayahttp://smb.gov.in

Phone No: +91 364 2501359

Fax: +91 364 2224702

email: [email protected]

JAKA BANDIE

Patna, Naiwieng: U SymbudMyntri Rangbah ka jylla Bihar,u Sushil Kumar Modi, hynninka sngi u la kyrpad ïa ki paidnongthep vote, kiba dangthep vote ha kane ka byntakaba ar jong ka ilekshon kajylla, ba kin long kiba husiar,da kaba ong ba "tang kaweina ki jingthep vote bakla jongphi, sa shisien kan pynpoi ïaka Bihar sha ka jingsynshar‘riewkhlaw".

"Man la kawei pa kawei kavote ba la ai sha ka NDA kanïalam ïa ka Bihar ha ka lyntijong ka roi ka par. Hynrei kaweika vote kaba bakla, sa shisienkan khynñiat ïa ka Bihar shaka jingsynshar riewkhlaw.Long kiba adkar bad kibahusiar lypa, sa shisien jied ïaka NDA ha Bihar," la thoh uSushil Modi ha ka twitter.

Da kaba kynthohpyrshah ïa ka Grand Alliancehapoh ka jingïalam jong kaseng Rashtriya Janata Dal, hajylla Bihar, u la ong: "Ki briewka Congress ki la ai tiket ïa kinongkyrshan u Jinnah. Kibriew jong kaMahagathbandhan ki la aitiket ïa kito ki briew kiba las hah kynnoh ha ki kampynïap briew, kam leh be-ijotbad dawa p is a jubor. Kibriew jong ka Mahagathbandhan ki kwah ban wanrahb iang ïa ka jings yns harriewkhlaw ha Bihar. Banpyllait im ïa ka Bihar, man lakawei pa kawei ka vote ka deiban leit tang sha ka NDA."

Une u nongïalam ka BJP ula khang kdong ruh ïa ki khunjong u Lalu Yadav, uba dei ukhlieh duh ka seng RJD, uTejashwi Yadav bad ïa u TejPratap Yadav, da kaba ong baka rukom ba ki khun jong u kipyrshang ban bsuh khliehïalade ha ki kam saiñ pyrtheiha Bihar, ka long kaba shai kdarba ki kwah ban wanrah da ka

synshar riewkhlaw ha Bihar"."U kpa uba la shah rai

pynrem ha ki kam bamsap udon ha phatok bad u khun udang su lait jamin halor ki kambamsap hi. Bad mynta ki kwahban thaw sorkar ha Bihar. Uneu riewthok un ym ïoh trei haBihar. U Nitish un sa ïoh biangïa ka bor," u la ong.

Shuh shuh u Sushil u laïaroh ruh ïa ka sorkar NDAhapoh ka jing ïalam jong uNitish Kumar.

Tang na kawei ka vote kaba bakla, yn poi ka jyllaBihar sha ka synshar riewkhlaw: Sushil Kumar Modi

U Symbud Myntri Rangbah ka jylla Bihar, u Sushil Kumar Modi.

Page 6: Sahteng ka jingshna ïa ka surok Mawphlang- Balat bym pat ... · VOL. XXX (30) NO. 269 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 02 RISAW (OCTOBER) SNGI BALANG (WEDNESDAY) 2019 Postal Regn

14 RI BHOI-EAST KHASI - GARO HILLS MAWPHOR 06 TARIK NAIWIENG (NOVEMBER), 2020

Sngewnguh U Syiem ïa ka DC halor ka jingpynmang skhim pynroi

Kwah ka Raid Nongtung ban tuklar kloi kasorkar MDA halor ka jingkyntur pud ka AssamNongpoh, Naiwieng 05: Hadien ba lasakhi ïa ka jingïoh bynta ha ki kam pynroilyngba ki bor dis trict na ka byn ta kishnong ki thaw khamtam kito ki shnongkiba don ha khappud jong ka Meghalayabad Assam kiba hap ruh hapoh ka RaidNongtung Ri Bhoi district, mynta ka sngiu Paiem ka Raid Nongtung u Bah MShadap, u la ai khublei kyrpang ïa kaDeputy Commissioner ka district ha kabaïa dei bad ka jingpynïoh bhah na kabynta ki kam pynroi bapher bapher.

Ïa kane ka jingsngewnguh bad kajingsngewkmen, ba la kh lei lyngba uSyiem ka Raid Nongtung kaba hap ruhhapoh ka Hima Khyriem Syiemship, uBah M Shadap u la pynpaw, da ki phewsnem bun tylli ki shnong ha kane ka raidkhamtam kito kiba don ha khappud ki arjylla jong ka Meghalaya bad Assam ki lashah iehnoh beiñ ha kiba bun ki liang,hynrei dei ha kine ki khyndiat snem patba ki paidbah ki la sdang ban sakhi badban ïoh jingkyrmen hadien ba ki skhimpynroi ki la sdang ban wan tuid sha kishnong ki thaw.

U Bah Shadap, kum u Syiem, u lapynpaw ïa ka jingkmen ruh ha kaba ïadei bad ka jingpynmang ïa ki skhimpynroi lyngba ki bor pynïaid district jongka Ri Bhoi ha kaba ki shnong ki thaw kila ïoh pd iang ïa ki sh lem ai jingnangjingstad lyngba ki skul SSA, ki jingïohbhah kyrpang ki shnong ban thaw ïa kiiing dorbar shnong, ka jingwan jong kaskh im MGNREGA kiba la pyn itynnadbad pynkylla dur shisha ïa ki shnong kithaw ha kane ka Raid.

“Ka jingsdang ban ïoh pdiang ïa kiteiki skhim ka la pynmyntoi shikatdei ïa kipaidbah nongshong shnong jong kaneka thaiñ khamtam kaba la ju tip ruh kum kaBlock II hapoh ka district, kumjuh ruh kipaidbah ki la ïoh jingmyntoi lyngba kajingïoh bhah ha ki skhim ïoh marbammardih kum ka Ration Card bad ruh kajingpynrung kyrteng hapoh ka electoralroll jong ka sorkar Meghalaya”, ong u BahM Shadap da kaba bynrap ruh, ba kinebaroh ki la urlong dei namar ka jingphaikhmat kyrpang jong ki bor pynïaid dis-trict khamtam ka jingtreishitom jong ka

Kong RM Kurbah kum ka DC.Hynrei ha kawei pat ka liang, u Paiem

M Shadap , u la pynpaw ïa kajingsngewkhia kaba jur halor ka jinglehmeinah da ka sorkar jylla Meghalaya, kabala iehnoh beiñ ïa ki shnong ki thaw ha kabaïa dei bad ka jingpynïoh noh ïa u surok ïaidkali u ba heh bad ba paka namar ba kipaidbah ki mad jingeh shikatdei ha kaba ïadei bad u surok hynrei haba ïa nujor hi kasorkar Assam tangban pynshoh biej lanepynthame ïa u paidbah ka ju pynrung ïa kiskhim pynroi bapher bapher.

U la kdew ruh, ba kum kawei ka raidkaba heh hapoh ka district kam shem laïoh bhah satia ruh ha kaba ïa dei bad kajingdon jong ki tnat treikam jong ka sorkar,nalor kata kane ka thaiñ ka donkamshikatdei ïa ki police outpos t hapohSabuda bad Umru khnang ba ki paidbahkin shongshngaiñ khamtam haba don kajingpyrshah kyntur pud ne ka jingpyniborna ka sorkar Assam bad khatduh eh kaneka thaiñ ka donkam kyrpang ruh ïa ka in-door s tadium khnang ba ki samla kinïohlad ban pyntbit ïa ki kam ïalehkai kaba

ki don ka sap, bynrap u Bah Shadap.Kumta, halor kine ki jingduna baroh

ba ka Raid Nongtung hi baroh kawei kadonkam kyrkieh, kum u Syiem ka Raid ula kyn tu jur ïa ki bor ka so rkar jyllakhamtam ka s orkar MDA ba kanphaikhmat kyrpang halo r kine ki ladpynroi bapher bapher kiba sahteng badpynsahdien ïa ka raid hi baroh kaweikhnang ba ki paidbah kin ïoh ïa kajingmyntoi bad ban nang kiew na kaweika por sha kawei pat , u la kyrpad ruh ïaka DC ba kan sh imkhia lem banpynsngew ïa kine ki jingdonkam sha kibor ba dei peit jong ka sorkar jylla.

Shuh shuh ruh, kum u nongpeitnongkhmieh jong ka it ka Hima Nongtunghi baroh kawei, u la kren diaw ruh halor kajingmynthi jong ka s orkar jylla banphaikhmat ne shimkhia halor ka jingkynturkaba na ka por sha ka por da ka sorkarAssam kaba ju pynsyier ïa ki paidbah ïohduh noh ïa la ka khyndew ka shyiap kumtala kyrpad jur ïa ki bor sorkar khamtam kaHome Department ba kan shimkhia nohmardor halor kine ki jingeh u paidbah.

Pyllait u Myntri ia ka Declaration halor ka jingkylla ka suiñ bnengNew Delhi, Naiwieng 05: U Myntri ka Sorkar Pdeng bakhmih ia ka tnat Environment, Forest and Climate Change,u Prakas h Javadekar hynne ka sngi u la pyllait ia ka ‘Dec-laration on Climate Change ba la soi da 24 tyli ki karkhanabad ka tnat Environment, Forest & Climate Change ha kaVirtual India CEO forum on Climate Change.

Haba kren ha ka jingialang,u Javadekar u la ong bakane ka declaration da ki kompani sh imet kiba la kloi banleh ia kane ka kam da ka mon lajong ka dei ka sienjam kabakyrpang. “Ka pyrthei baroh kawei ka kren shaphangshibun kiei kiei hynrei ban pyn treikam ia kine ka longkaba eh. Mynta nga ngeit ba ka UNFCC bad ka UnitedNations kan peit thuh ia kane ka s ien jam jong ka Indiabad ki kompani jong ka ban pyntip shaphang ki kam jongki ban pynduh noh ia ka jingpynmih carbon,” la ong uJavadekar.

Kat kum ka jingong jong u, ka India ka la iaid shakhmat

ban kot sha ki jingkut jingmut ha kaba iadei bad ka ParisAgreement bad ka ri ka dang leh ia kaba donkam katkum kiNationally Determined Contribution (NDC’s). U ong baka India ka dei kawei na ki katto katne ki ri kaba la shim iaki rai ban ialeh pyrshah ia ka jingkylla ka suin bneng, ymtang na ka sorkar hynrei wat da ki kynhun sh imet kabapyni ia ka jingkut jingmut ha kane ka kam.

U Javadekar u la ai jingmut ia ki kompani ba kin aijingtip ia ka sorkar s haphang ki sien jam bad ki kam jong kiban pynduna ia ka jingpynmih carbon bad ban pyntip iaka sorkar shaphang ki jingpynjaboh khnang ba ka sorkarkan lah ban leh ia kaba donkam. “Ngi dei ban don kajuh kajingmut jingpyrkhat ha ka jingkwah ban ioh jingiarap pisana ki ri ba kham biang ka ioh ka kot khnang ba ka India kanlah ban kiew shaphrang,” la ong u Myntri ka tnat Envi-ronment.

Ha kane ka rynsan la iash im bynta da ki khlieh duh

jong ki kompani kum ka TATA, Reliance, ka Adani group,Mahindra, Sun pharma, Dr. Reddy’s bad kiwei kiwei kibala pyntip shaphang ki sienjam kiba ki la shim ban pyndunaka jingpynmih carbon hadien u snem 2020.Ki kompani kila pynsngew ia ka jingngeit skhem bad ki la ai la ka jingkularban iarap ia ka sorkar bad ki kam s himet ba kin ialehpyrshah ia ka jingkylla ka suinbneng ka ban kyntiew ia kari bad ka ban pynthikna ba ka India ka iaid shaphrang haki jingkular jong ka halor ka jingkylla ka suinbneng katkumka Paris Agreement.

Ki kynhun shimet ki don ka bynta kaba khraw banwanrah ia ka ioh ka kot kaba duna ka jingpynmih carbonbad ki la sdang katto katne ki kam trei mon sngewbha baniada na ka jingkylla ka mariang kiba lah ban don bynta haka jingthmu jong ka ri ban kot sha ki thong NDC. Ki kynhunshimet ki la ioh jingmyntoi ruh na ka jingiashim bynta kaIndia ha ka Clean Development Mechanism jong ka Kyoto

Protocol bad ka Article 6 jong ka Paris Agreement kabaplie lad shuh shuh ban kot sha ki thong kiba iadei bad kajingiada na ka jingky lla ka suin bneng bad ban ioh ia kaioh ka kot kaba lah ban iaineh.

Ka India ka dei kawei na ki ri kaba la soi ia ka ParisAgreement hapoh ka United Nations Framework Conven-tion on Climate Change. Kum shi bynta ka Nationally De-termined Contribution (NDC), ka India ka don lai tylli kithong kiba long – ban pynduna ka jingpynmih ia ki jakhliajong ka Gross Domestic Product (GDP) da 33 haduh 35 %shuwa u s nem 2030 na ka jinglong ha u snem 2005, banioh ia ka jingpynmih bording kaba 40 % na ki lad pynmihbording ki bym dei na ki mar poh khyndew ne ki umphniangshuwa u s nem 2030 bad ban pynbiang ka jaka kjit carbonkaba lah ban kjit haduh 2.5 haduh 3 billion ton ka carbondioxide lyngba ki khlaw bad ka jingthung dieng shuwa usnem 2030.

Weng noh ka DC ïaka hukumkhang shalan bad ot dohsniang

Nongpoh, Naiwieng 05:Hadien ka jingkhang jong kasorkar bad bor dist rict bans halan nabar, ban ri badkumjuh ban ot dohsn iang haki katto katne ki shnong ha Ri-Bhoi namar ka jingsaphriangjong ka jingpang AfricanSwine Fever, kaba buh kajingma naka jingsaphriangkatei ka jingpang bad khamtamïaki paidbah kiba bam ïaka dohsniang, naka liang ka DistrictMagistrate ka Ri-Bhoi Districtkala weng noh ïa katei kahukum, lait noh haka shnongNongrim Nongladew kabadang khang haduh mynta.

Kum ban shu pynpaw banaka liang ka District Magistrateka Ri-Bhoi District kala khangpyrshah bad pynmih ruh ïakahukum ban shalan ïaki sniang

ba nabar, ban ri bad kumjuh banot doh haki shnong ba shah ktahha katei ka jingpang ba kynthupïaka shnong Khlieh Umtrew,Umnget, Mawlyngkhung, Umsait-sn ing , Umdamli, Lumumpih,Umdohbyrthih, Nongjri, Umsoh-lang, Diwon, Umsohlait badBhoirymbong naduh ka 13 tarikNailar naka bynta ban tem ïakajingsaphriang katei ka jingpang.

Bad hadien ka jinglah bantem naka jingsaphriang katei kajingpang ha kitei ki shnong nakaliang ka District Magistrate kalaweng noh ïa katei ka hukum, badailad biang ïa kitei ki shnong banot doh, ban ri bad ban shalanïaki sñiang, katba katei ka hukumka dang treikam haduh myntahaka shnong NongrimNongladew tad haduh ban dapynbna da kumwei pat.

Phuh mut phuh mat ki paid nongrepba la dei ka por ot kba ha Ri Bhoi

U rynjup kba ba bad ka pynthor kaba la stem mur mur ba la dei ka por ot ki nongrep.

Nongpoh, Naiwieng 05: Kibabun ki nongrep ha ka them RiBhoi ki la sdang ban phuh mutphuh mat da ka jingkmen badhapdeng ka jingduh jingkyrmenmynta ki la poi sha ka aiom otkba bad ka aiom ban lum banlang ïa ki mar rep mar riang badkhamtam ïa u kba ba mynta shenkin sa mih paidbah ban ot badban lum ban lang kumba ki latrei sh itom baroh sh i snem.

Kum ban pynkynmaw myntau snem u dei u s nem ba kinongrep ki la duh jingkyrmenshisha halor ka kam rep ka kamriang, hadien ba kynsan kynsanla wan lyns hop ka khlamCOVID-19 ha ky lleng ki ri kapyrthei bad ba kane ka khlam kala ktah ruh wat ha ka jylla badMeghalaya bad ka Ri Ind ia hibaroh kawei.

Ha kito ki bnai ba ka sorkarka la khot syndon da ka pakhangshnong ha ka ri ban shim kita kilad jing ïada ïa ki nongrep ka lalong s h is ha ka jingduhjingkyrmen kaba khraw ïa kinongrep ha kaba kim poi pyrkhatshuh ban dang ioh ban rep ban

riang , hynrei hadpeng kajingïakhun pyrshah ïa kane kakh lam ki nongrep ki lah banbteng ïa ka kam rep khamtam kaRi Bhoi Dis t rict bun na kiNongrep ki dei kiba ju kham repbun ïa u kba.

Lah ruh ban ong ba ka RiBhoi Dis trict ka dei kawei na kaDistrict kaba seisoh tam hapohka jylla bad haba phai sha manki lad bad ki jaka la ioh i tang kipynthor kba lyngngai ha kabaha ka por lyiur ki jyrngam badmynta ba la dei ka por lum kapor lang u kba u la stem kmurkmur ha ki pynthor kba kaba longs h isha ka jingkyrmen ïa kinongrep kumba ki la trei shitomban thung ban bet.

U Mawphor u la hiar banjurip bun jaka ha ka them Ri Bhibad tang shu mi u bnai Naiwiengna ka jingjyrngngam u kba barohshi katta u la kylla rong noh kumka rong ksiar ba ki pyntor ki lastem mur mur ba la dei ka porban ot noh ïa u kba.

Ha ka jingïa kren bad ki kattokatne ki nogrep ha Ri Bhoi, ki lapynpaw ka jingkmen kaba

khraw ba mynta la dei s a ka porban ot noh ïa u kba bad sa tangkatno ki la ioh ban lum ban langnoh sha la ing wat la kim pat tipla ki ioh jingmyntoi ne duhjingmyntoi bad kane ka shongha ka jinglong jingman jong kamariang.

Ki don ruh ki nongrep kibala pynpaw ba ha shuwa banthung ban bet mynta u snem kila duh jingkyrmen shisha namarka jingwan lynshop ka khlamCOVID-19 bad kim poi pyrkhatba kin dang ioh lad ban re banriang, hynrei da ka jingailad kasorkar da kaba bud rynt ih ïa kikyndon ban s him kita ki ladjingiada ki la thung la tep badym shym la lap ba iohsngewmynta la dei sap or ot bad kapor lum ka por lang ïa u Kba, lapynpaw ki nongrep na Ri Bhoi.

Kiba bun ki nongrep ki lapynpaw ruh ka jingkmen ym tangba ki ioh ban ot noh ïau kba badban lum ban lang noh sha la ingla sem, hynrei kane ka la dei rumka riti ka dustur ha kaba shisienba la dei ka por ot kba ki la ïa mihpaidbah sha ki pynthor ban ot

kba ryngkat ka jingkmen bad kajingmuja para nongrep.

Shuh shuh, ki katto katne kinongrep kiba la ioh ban ïa krenbad u Mawphor, ki la pynpawruh ba wat hapdeng sh ibun kijingeh bad ki jingjynjar ba ki ïakynduh ban thung ban tep hakaba ki hap ban trei s hitom,hynrei ynda la dei ka por ot badka por lu ka por lang baroh kijing thaid bad ki jingjyn jar kisngew kumba ki la jah noh namarki kmen shisha ban ioh lum banioh lang ïau kba kumba ki la treishitom baroh shisnem.

Lap ka HNYF ba kylla ktem kamsniew ka Parking Lot ka MUDAMarket Complex ha NongpohNongpoh, Naiwieng 05: Hadienba bun ki paidbah ki la ju ujorsha ka seng HNYF ba ki donjingtieng jignsyier ban leit banwan ha Parking Lot ka MUDAMarket Complex ha Nongpoh, kaHYNF, Northern Region myntaka sngi ka la pynlong ka jingleitjurip ba kynsan bad la lap shishaba ka Parking Lot ka la kylla longpynban ka ktem ba ki riewnar kiioh lad ban leh ïa ki kam sniew.

Ha kane ka jingleit jurip laïalam da u President ka HNYF,Northern Region, u Bah MarcusMarten bad la synran lang ruhda ka jingdon lang ki dkhot kaseng na ka Nongpoh Circle.

Ka seng HNYF ha ka jingjuripkynsan ka la lap ruh ïa ki kattokatne ki samla kiba la pynlongpynban ka jaka dih kyiad hakhrum katei ka Parking Lot.

Ka seng ha ka jingwad bniahla lap ruh ba ki don ki bilor kyiadbad ruh wat ki thyrnia injectionba la sub aba la pyndonkam daki nongdih drok.

Na ka liang u Bah MarcusMarten kum u Pres iden t kaHNYF u la pynpaw kajingsngewkhia kaba jur ba kaneka parking lot ka la kylla long

pynban ka ktem ba ki riewsniewkin ioh banleh ki kam sniew kumka jaka dih kyiad, ka jaka dih drokbad kiwei kiwei ki kamsniew.

U la ong ruh ka seng ka dapshisha da ka jingsngewkhia babun ki samla kiba lui lui ki la ngopha ka kyiad bad u drok bad ymlah ban tip kaei ka daw kaba lap.

U la ong ruh ka seng ka dapshisha da ka jingsngewkhia babun ki samla kiba lui lui ki la ngopha ka kyiad bad u drok bad ymlah ban tip kaei ka daw kaba lapynlong ïa ki ban shim sha ka lyntikaba bakla ha kaba bun ki samlaki la jot ka jingim bad kum ka sengka angnud ban don kata kajingiatrei lang naduh ki kmie ki kpaha la ïing, ki nongialam Shnongbad ruh ki bor sorkar kumno bankhanglad na ka jingngop ki samlaha kitei ki kam sniew.

Kawei na ka daw kaba lapynlong ïa ka seng ban leit juripruh ha katei ka parking lot kabadon ha MUDA Market Complex,ka dei namar ba bun ki la ju ujorba don ki samla kiba ju leit banshong d ih kyiad bad d ih drokha katei ka jaka bad ha kajingju rip ruh la lap shisha ruhba katei ka jaka ka la ky lla long

ka ktem dih kyiad bad ka ktemdih drok jong ki samla kiba langop ha kitei ki kam sn iew, ongu Bah Marcus Marten.

Ban khanglad bad bantehlakam na kine ki kam kibaktah ïa ki khun samla, u BahMarcus Marten u la ong ba naka liang ka seng u la kyntu ruhnaduh ki bor pyniaid ka MUDAMarket Complex, ka tnad Pulitbad ruh ka depu ty Commis -sioner ka Ri Bhoi ba kin shimkhia ban pynbiang kinongappara ha katei ka parkingLot, namar lada ailad ba katei kajaka kan long kum ka jaka dihkyiad ne dih drok ka buh jingmaïa ki kynthei ki khynnah.

Shuh shuh, u la ong ruh bakum kabor district ki hap bantehpyrkhing banrung ban mihsha katei ka Parking Lot,namarlada ailad bun ki samla kin sa jotha ka jingkyrnih ha ka kyiad badruh ha ki Drok ha kaba khamtammynta bun ka jingshah tuh shahthiem ba la jur ki nongdih drok,ha kaba tang ban ïoh d ih drokkim salia ban leit tuh ban pynhuri aka met na kabynta ban thiedïa u drok uba ki la kynni bad kimlah ban kylla.

Ki nongïalam ka HNYF kiba dang jurip ïa ka parking lot ka MUDA Market Complex bad uInjekshon ba dih drok la lap na katei jaka.

7005453230 /8794805790

Ïa ki Khuborphah ha

cornelaloo @gmail.com

&mawphor.ribhoi@

gmail.com

Page 7: Sahteng ka jingshna ïa ka surok Mawphlang- Balat bym pat ... · VOL. XXX (30) NO. 269 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 02 RISAW (OCTOBER) SNGI BALANG (WEDNESDAY) 2019 Postal Regn

MAWPHOR 06 TARIK NAIWIENG (NOVEMBER), 202016 KI KHUBOR SPORTSKmen ki nongïalehkai siat suloi ba la don la ka jong ka jaka kilan met

“Mynta ngi la long laitluid ban leit praktisha kano kano ka por,”: Balarishisha

Ka Balarishisha Rani thei ïalehkai siat suloi kaJylla.Dur Mawphor

Shillong, Naiwieng 05: Kinongïalehkai siat suloi jongka Jy lla kila pynpaw kajingsngewkmen had ien baka Shooting Association ofMeghalaya (SAM) ka ladon la ka jong ka jaka siatsuloi (shooting range) kabadon phra lane haMadanryting , Shillong.

Haba ïakren bad unongthoh khubor, na kaliang ki nong ïalehkai siats u lo i ba kyn thup ïa kas amla Balaris h is ha Ran ibad ka Shirley Kharbuli badkiwei kiwei ki la pynpaw kajingsngewkmen ba la don laka jong ka jaka siat s uloi hakatei ka jaka.

“Nga dap da kajings ngewkmen bad ngas ngew ïoh jingmynto ishibun ïa ka jingdon kaneka jaka siat suloi hangne,namar la katta snem naduhu 2016 ngi khlem don la kajong ka jaka hynrei ngi lashu leit ban praktis beit haARC kaba buh jingehshibun ïa ngi namar hangteika long pyrkhing bha,” ongka Balarish isha Rani.

“Ngim da ïoh bha banpraktis ha ka rukom kabajanai ha ARC namar la ai porïa ng i tang ar haduh laikyn ta ha ka por janmietkaba sdang naduh ka porsaw lane san haduh 7 bajekaba buh jingeh na byntaki khynnah s ku l ban leitprakt is, hynrei ka jingdonjong kane ka s hoo ting

range hangne ka longlaitluid ïa ngi lada ngi wanpraktis ha kano kano ka porruh,” ka la bynrap.

Kane ka samla ka laïathuh ruh ba lyngba kajingdon jong kane kashooting range, kan ïarap ïaki nongïalehkai siat suloi bakin ïoh ban pynkhreh janaibha na bynta ka National

Games kaban sa long ha usnem 2022 hapoh ka JyllaMeghalaya.

Ka Balaris his ha Ran ikaba dei ka nongsiat pistolba 10 haduh 25 meter ka laju ïas h im bynta ha kijing ïakop s tate level haryngkat ka jingïoh khurtakma bad mihkhmat ïa kaJylla ha ki jingïakop kum haNagaland, Mizoram bad haAssam, kadei ruh ka dkhotjong ka SAM ba la ituh kumka “renowned shot”.

Kitei ki arngut ki la aikhublei ruh na byn ta kaShooting Associat ion ofMeghalaya (SAM) bad ïabaroh kiba la snohktilangban pyn ïoh ïa kane ka jakas iat su lo i kaban long kajing ïarap na byn ta kinongïalehkai ba kin nangs ei ïala ki jong ki s apïalehkai.

Ïa kane ka IndoorPrecision Shoot ing Rangekaba 10 Meter la p liepaidbah da u MyntriRangbah ka Jylla u ConradK Sangma ha ka s ng iBalang ha ka jingïadonlangu Myntri badei peit ïa katnad s ports u BahBanteidor Lyngdoh , uDistrict Sports Officer kaEKHD.

Nangta u Bah John FKhars h iing Pres ident kaSAM, u Bah Neil Su tingGeneral ecretary ka SAM,ki nongkitkam jong kaMeghalaya State OlympicAss ociation (MSOA), kinongïasiat bad kiwei kiweiki nongkitkam ka SAM,bad la pynlong ïa katei kajingplie katkum ki kyndonba la buh na ka liang ki borDis trict.

Shah thok pisa ki athlete ban rung ha kaKhelo India Games 2021, ujor FIR ka SAINew Delhi , Naiwieng 05:Ka Sports Authority o fIndia (SAI) ka la ujo r da kaFIR bad dawa ban tohkitnoh klo i ban lap ïa kajings hisha hadien ba kibabun ki athlete ha kylleng kaRi India ki la shah thok pisalyngba ka jingpynmihjingpynbna thok na byntaka Khelo India Gameskaban sa long ha u s nem2021 ban wan kaba la buhban pynlong ha Panchkula.

"Ka Sports Authority ofIndia ka la ïoh pd iang ïas hibun ki jingujor na kinongïalehkai athlete kibadang ha ki kyrdan kiba khamrit ha kylleng jong ka Ri baïa ka jingpynbna paidbah(advertisement) bala buhlyngba ki social media bankhot thep kyrteng na byntakiba don jingmut ban ïashimbynta ha ka Khelo Ind iaGames kaba la buh banpynlong ha Panchkula,

Haryana ha u snem 2021,”ong ka SAI ha ka kyrwohkhubor.

Ha katei kaadvert isement lapyndonkam ruh da ka logojong ka Ministry of YouthAffairs and Sports, jong kaSports Authority of Indiabad jong ka Khelo India,kaba la shah ïalam bakla ïakiba bun ki athlete kiba mutba kadei ka jingpynbna bala wan lyngba na ka Sorkar.

" Ha katei kaadvertisement la bthah ïa kiathlete ba kin siew kumba6000 tyngka na bynta banpynrung kyrteng ha kaKhelo Ind ia camp bad lapynthikna ruh ba kin sa ïohban ïas h im bynta ha kaKhelo India Games hadienba la dep ka jingpyrshang(t rial). Ha katei kaadvertisement la btah ruhban ai ïa u number phone,”ong ka SAI.

"Ka Sports Authority ofIndia ka la buh ka jingujorFIR hapoh ka Uttar Pradeshpolice bad dawa ban tohkitnoh mardor ha kaba ïadeibad kane ka kam,” la bynrapka SAI. Ka apex body ka lakren ruh da kaba s hai bakam don kano kano kajingpyrs hang (t rial) ba lapynlong da ka SAI/Khelo

India."Ki Ath letes kiba ïoh

rung bad ban ïashim byntaha ka Khelo India Games kashong ha ka jinglah ka jongki ban lehkai bha ha kijingïalehkai jong ki skul badki University ba la pynlongda ka SGFI bad ka AIU,"ong shuh shuh ka SAI haka kyrwoh khubor.

Ka IFA Shield ka lah ban longhashuwa ka I-League: IFA

New Delhi,Naiwieng 05: Ladaki kam ki ïaid beitka IFA Shield , katournament kaba larim tam hapoh ka RiIndia, ka lah bansdang shuwa ma kahashuwa banpynlong ïa ka I-League ha kane kakynt i ba mynta.

Ki nongïalam bala rangbah jong kaIndian FootballAs sociation (IFA)haba kren sha ki ladpathai khubor ki lapynpaw ba ka s yn juk kala don hapdeng kajing ïapyrkhat banpynlong ïa ka IFA Shield

ha u Nohprah mynta usnem. Hynrei ym patshym la pynth ikna ïa kitarik ïalehkai.

"Katkum kajing ïapyrkhat kajong ngi. ka lahban long has huwaïa ka I-League,"ong ka tyllongkhubor.

Kat haduh myntamynne na ka liangka A ll Ind iaFootball Federation(AIFF) kam patshym la pynbna ïaki tarik ïalehkaijong ka I-League.Bad katkum ki

ty llong khubor na kiteam ba ïalehkai ha ka I-League la ïathuh ba kaneka league ka lah banlong ha u Kyllalyngkotjong u snem 2021.

Ka Cup IFA Shield.

Jied ka FC Goa ïa u Edu Bedia kum u kapten ha kane ka samoi 2020-21

U Edu Bedia ban sa ïalam ïa ka FC Goa kum u kapten.

Panaji, Naiwieng 05: Ka FC Goa hynne ka sngi Palei ka lapynbna ba la jied ïa u midfielder ka Spain u Edu Bedia,kum u kap ten ban ïalam ïa ka kynhun hapdeng madan hakane ka samoi ïalehkai Indian Super League (ISL) 2020-21kaban sa long mynta u bnai ha Goa. Katba ïa u LennyRodrigues la thung kum u v ice-captain jong ka team.

Ha kane ka samoi yn sa ïohi ruh ba ka Gaurs ba kan saïashim bynta ban ai aireng ha ka AFC Champions Leaguebad ryngkat ha ka Indian Super League, ïa kane ka klobyn sa ïalam da ki 4 ngut ki rangïalehkai ‘leadersh ip team’kaba kynthup ïa u Edu Bedia, Lenny Rodrigues , SeritonFernandes bad u Ivan Gonzalez.

U Edu Bedia u la long kapten teng mynshuwa jongkane ka klob hadien ka jingbym don u kapten ba hakhmateh jong ka kynhun. Haba ai jingkren hadien ba u la shimtiïa kane ka kam kum u kapten , utei u rangïalehkai ba naSpain u la ong, “Nga ai khublei ïa ki para ba ïalehkai jongka kynhun kiba la shanñiah tylli tyllon ha nga na byntakane ka kam. Barobor nga sngew kum ha la ka jong ka ïinghangne ha FC Goa bad nga la ïoh jingieid shibun na kipaidbah kiba don hangne. Nga sngew sarong s hibun banphong ïa ka sopti bad ban mihkhmat na bynta ka klob,”

Page 8: Sahteng ka jingshna ïa ka surok Mawphlang- Balat bym pat ... · VOL. XXX (30) NO. 269 RNI REGD. NO. 70648/99 SHILLONG - 02 RISAW (OCTOBER) SNGI BALANG (WEDNESDAY) 2019 Postal Regn