1

गोरखा नगरपािलका

थानीय राजप ख ड १ सङ् या १ िमित २०७४/१२/२९

भाग-१ गोरखा नगरपािलका

नेपालको सं िवधानको धारा २२६को उपधारा १ बमोिजम नगर सभाले बनाएको तल लेिखए बमोिजमको ऐन

सवसाधारणको जानकारीको लािग काशन ग रएको छ ।

स बत् २०७४ को ऐन न.ं १

गोरखा नगरपािलका िश ा ऐन, २०७४

तावनाः नेपालको सं िवधानले आधारभूत र मा यिमक तहको िश ाको स पूण िज मेवारी थानीय सरकारलाई ह ता तरण गरेकाले गोरखा नगरपािलका े िभ थापना भई स चालन भैरहेका र हने िव ालयलगायत अ य शैि क सं थाह को यव थापनमा सुधार गरी सबै बालबािलकाको िव ालय िश ा पाउने मौिलक हकको स मान गद नगरिभ का सबै बालबािलकाह को लािग मश: अिनवाय, िनशु क, गुण तरीय र सा दिभक िव ालय िश ाको यव था माफत स म नाग रकको मा यमबाट रा िनमाणको आधार तयार पान वा छनीय भएकाले नेपालको

सं िवधानको धारा २२६(१), अनुसूची ८ र थानीय सरकार स चालन ऐन, २०७४ को दफा ११(ज) र (२१) ले िदएको अिधकार योग गरी गोरखा नगरपािलकाको नगरसभाले यो ऐन बनाएको छ ।

2

प र छेद- १ ारि भक

१. सङ्ि नाम र ार भ: (१) यस ऐनको नाम ' गोरखा नगरपािलका िश ा ऐन, २०७४' रहेको छ ।

(२) यो ऐन गोरखा नगरपािलका भर लागू हनेछ । (३) यो ऐन तु त ार भ हनेछ ।

२. प रभाषाः

िवषय वा संगले अक अथ नलागेमा यस ऐनमा,– (क) 'आधारभूत िश ा' भ नाले ारि भक बाल िश ा देिख क ा आठस म िदइने िश ा स झनु पछ । (ख) ' ाथिमक िश ा' भ नाले क ा एकदेिख क ा पाँचस म िदइने िश ा स झनुपछ । (ग) 'मा यिमक िश ा' भ नाले क ा नौदेिख क ा बा स म िदइने िश ा स झनुपछ । (घ) 'नगरपािलका' भ नाले गोरखा नगरपािलका स झनुपछ । (ङ) 'िवशेष िश ा' भ नाले ि िविहन, बिहरा, अिट म, बौि क अपाङ्गता, सु त वण वा अित अश

शारी रक अपाङ्गता भएका बालबािलकालाई छु ै समूहमा राखी िदइने िश ा स झनु पछ । (च) 'िव ालय िश ा' भ नाले आधारभूत र मा यिमक दु वै िश ा स झनु पछ । (छ) ' ािविधक तथा यावसाियक िश ा' भ नाले ािविधक ान सीप तथा िवषयव तुको िसकाई गरी िविध र

यवसायको िश ा दान गन क ा नौ देिख क ा बा स म अ यापन गराइने िश ालाई स झनु पछ (ज) 'सामुदाियक िव ालय' भ नाले समुदायको पहलमा थापना ग रएको गैर नाफामूलक र नेपाल सरकारबाट

िनयिमत पमा अनुदान पाउने गरी अनुमित वा वीकृित ा िव ालय स झनुपछ । यो श दले धािमक िव ालय (गु वा, गु कूल र मदरशा) समेतलाई जनाउने छ ।

(झ) 'सं थागत िव ालय' भ नाले नीिज पहलमा थापना ग रएका नेपाल सरकारबाट िनयिमत पमा अनुदान नपाउने गरी अनुमित वा वीकृित ा िव ालय स झनु पछ ।

(ञ) 'सहकारी िव ालय' भ नाले सहकारी सं थाको पहलमा कानून बमोिजम स चालन अनुमित ा िव ालय स झनु पछ ।

(ट) 'कमचारी' भ नाले सामुदाियक िव ालयमा कायरत िश क बाहेकका अ य कमचारी स झनु पछ । (ठ) 'तोिकएको' वा 'तोिकए बमोिजम' भ नाले यस ऐन अ तगत बनेका िनयममा तोिकएको वा तोिकए बमोिजम

स झनु पछ । (ड) 'अनुमित' भ नाले नेपाल सरकार वा नगरपािलकाले थायी वीकृित दान गरी नसकेको कुनै तोिकएको

ठाउँ वा े मा िव ालय खो न वा क ा थप गन िदएको अ थायी वीकृितलाई जनाउँछ । (ढ) 'िनशु क िश ा' भ नाले तोिकएको शीषकह मा कुनै शु क िलन नपाउने गरी यव थापन ग रएको िश ा

स झनु पछ । यो यव थाले नेपालको सिवधानको धारा (३९) को उपधारा (२) बमोिजम बालबािलकाको िश ाको लािग प रवारको दािय व तो ने गरी नगरपािलकाले कानून बनाउन ब देज लगाएको मािनने छैन ।

3

(ण) 'आवासीय िव ालय' भ नाले नेपाल सरकार वा नगरपािलकाबाट आवासीय िव ालयको पमा वीकृित दान ग रएको िव ालयलाई जनाउँछ ।

(त) 'शैि क गुठी' भ नाले िव ालय स चालन गनको लािग कुनै यि ले नाफा निलने उ े यले थापना गरेको सावजिनक वा नीिज गुठी स झनु पछ ।

(थ) ' थायी आवासीय अनुमित' भ नाले िवदेशी मुलुकले कुनै शत तोक वा सो मुलुकमा थायी पमा बसोबास गन पाउने गरी नेपाली नाग रकलाई उपल ध गराएको डाइभिसटी इिम े ट िभसा (िड.भी.), परमाने ट रेिजडे ट िभसा (पी.आर.) वा ीन काड स झनु पछ र सो श दले नेपाली नाग रकलाई िवदेशमा थायी पमा बसोबास गन िदइएको जुनसुकै नामको थायी आवासीय अनुमित समेतलाई जनाउँछ ।

(द) ' ारि भक बालिश ा' भ नाले तीन बष देिख पाँच बषस मका बालबािलकाह लाई िदइन ेदु ई बष िश ा स झनु पछ ।

(ध) 'िश क छनौट सिमित' भ नाले वीकृत दरब दी तथा थप अनुदान (राहत) कोटामा अ थायी वा करारमा िश क िनयुि को िसफा रस गन गठन भएको नगर तरीय िश क छनौट सिमितलाई स झनु पछ ।

(न) 'समावेशी िश ा' भ नाले ि िविहन, यनू ि यु , बिहरा, सु त वण, अिट म, बौि क, शारी रक वा अ य अपाङ्गता भएका बालबािलकालाई िनयिमत शैि क प ितको अिधनमा रही िदइने िश ा स झनु पछ ।

(प) 'िशशु याहार' भ नाले ३ बष मु िनका बालबािलकालाई तोिकएको मापद ड बमोिजम उिचत याहार सिहत दान ग रने िव ालय बािहरको सेवा स झनु पछ ।

(फ) 'िश ा कायालय' भ नाले नगर कायपािलका अ तरगतको िश ा कायालय स झनु पछ । सो श दले िश ा कायालय थापना नहँदास म िश ा शाखा समेतलाई जनाउने छ ।

प र छेद- २

िव ालयको थापना, क ा थप, पूवाधार, समायोजन र ब द तथा िसकाइ के स ब धी यव था ३. िव ालय खो न वा क ा थप गन अनुमित िलनु पनः

(१) कसैले िव ालय खो न वा क ा थप गन चाहेमा तोिकएको पूवाधार पूरा गरी वडा सिमितको िसफा रस सिहत शैि क स सु हनु भ दा चार मिहना अगावै नगर िश ा कायालयमा िनवेदन िदनु पन छ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजम ा िनवेदन उपर नगर िश ा कायालयले आव यक जाँचबुझ गरी संघीय, ादेिशक कानून र नगरपािलकाले तोकेको शत ब देज पालना गन गरी नगर िश ा सिमितको िनणयानुसार तोिकएको अिधकारीले अनुमित िदनेछ ।

(३) यो दफा ार भ हँदाका बखत क पनीको पमा स चािलत कुन ैिव ालयले क पनी खारेज गरी संघीय र ादेिशक कानूनमा भएको यव था अनुसार शैि क गुठी वा सहकारीमा पा तरण गन स ने छ ।

(४) उपदफा (२) र (३) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन देहायका िव ालयलाई शैि क गुठीको पमा स चालन गन पाउने गरी अनुमित वा वीकृितको लािग िसफा रस िदइन ेछैनः–

4

(क) सरकारी वा सावजिनक भवन वा सावजिनक ज गामा भवन बनाई स चालन भएका िव ालय, (ख) कुनै यि वा सं थाले िव ालयको नाममा भवन वा ज गा दान दात य िदएकोमा सो भवनमा वा

य तो ज गामा भवन बनाई स चालन भएको िव ालय । (५) संघीय तथा ादेिशक कानूनमा अ यथा यव था भएको अव थामा बाहेक यस ऐन वा अ य चिलत

कानूनमा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन शैि क गुठी अ तगत िव ालय स चालन गदा देहाय बमोिजम गनुपनछ:

(क) शैि क गुठी स चालन गदा ीमा सावजिनक गुठी भए क तीमा पाँच जना र नीिज गुठी भए क तीमा तीन जना सद य भएको संगिठत सं था हनु पन,

(ख) शैि क गुठीको आय ययको े ता तोिकए बमोिजम तयार गरी मा यता ा लेखा परी कबाट लेखापरी ण गराउनु पन,

(ग) शैि क गुठीको त काल कायम रहेका ीले आ नो जीवनकालमै वा शेषपिछ गुठीयारको पमा काम गन आ नो उ रािधकारी तो न स ने छ । तर सावजिनक शैि क गुठीको हकमा य तो उ रािधकारी तो दा संघीय र ादेिशक कानूनमा अ यथा यव था भएकोमा बाहेक नगरपािलकाको वीकृित िलनु पनछ ।

(६) सघंीय कानून अनुसार कुनै िवदेशी िश ण सं थासँग स ब धन गन गरी नेपाल सरकारले िव ालय खो न अनुमित वा वीकृित िदई स चालन भएको िव ालयको स चालन संघीय कानून अनसुार हने छ तर ती िव ालयह को अनुगमन, िनरी ण र आधारभूत तहको परी ाथ को मू याङ्कन नगरपािलकाबाट हनेछ ।

(७) ािविधक िश ा तथा यावसाियक तािलमको योजना तजुमा स चालन अनुमित र िनयमन तोिकए बमोिजम हने छ ।

(८) िव ालयको स चालन तोिकए बमोिजम हनेछ । ४ िव ालय खो नका लािग पूवाधार पूरा गनु पन:

१ सामुदाियक तथा सं थागत िव ालयह ले पूरा गनु पन पूवाधारह तोिकए बमोिजम हने छ । चिलत कानून अनुसार तोिकएको पूवाधार तयार नहदास म िव ालयह लाई स चालनको लािग अनुमित िदइने छैन ।

२ यो ऐन जारी हदाँ स चालनमा रहेका सं थागत िव ालयह को पूवाधार तोिकएको अविधिभ पूरा गन दािय व स बि धत िव ालयको हनेछ । तोिकएको अविधमा पिन पूवाधार पूरा नगन िव ालयको स चालन अनुमित र हने छ

३ सामुदाियक िव ालयह को पूवाधार िवकासमा सहयोग गन दािय व संघ, देश र नगरपािलकाको हने छ । ५. नगरपािलकाले िव ालय सान, गा न, नाम प रवतन गन वा ब द गन स ने

(१) सामा यतया देहायको अव थामा िव ालयह वत:समायोजन हनेछन:्

5

क दु ई वा सो भ दा बिढ िव ालयह बीचको पैदल दरुी सहज आवागमन सिहत बिढमा ३० िमनेट वा दु ई िकलोिमटरस म भई क ा ५ स म स चालन रहेको,

ख दु ई वा सो भ दा बिढ िव ालयका िव ालय यव थापन सिमितले आपसमा गाभेर स चालन गन िनणयकासाथ वडा सिमितको िसफा रस सिहत नगरपािलकामा िनवेदन िदएमा,

ग कुनै िव ालयमा तोिकएकोसङ् या भ दा कम िव ाथ भई ितनीह को िश ाको लािग नगरपािलकाले दफा ६(१) बमोिजमको िव ालयमा वा अ य सबै िव ाथ ह लाई अ ययनको यव था िमलाएमा ।

(२) कुनै िव ालयमा सघंीय कानून र नगरपािलकाले तोकेको क ागत िव ाथ सङ् याको तोिकएको अनुपात भ दा कम िव ाथ भएमा तह झान वा क ा व द गन स ने छ ।

(३) नगरपािलकाल ेतोिकए बमोिजमका शत पूरा गन कुनै िव ालयलाई एक थानबाट अक थानमा सान वा िव ालयको नाम प रवतन गन अनुमित वा वीकृित िदन स नेछ ।

६. आवासीय िव ालय स चालन गन स नेः

(१) नगरपािलकाले नगर े िभ का िवकट र छ रएका ामीण ब तीह मा स चािलत दफा (५) को उपदफा (ग) बमोिजम समायोजन ग रएका िव ालयमा अ ययनरत िव ाथ तथा अिनवाय आधारभूत िश ा काया वयनमा पँहच बािहर रहेका लि त उमेर समूहका बालबािलकाह को आधारभूत िश ा सु िनि तताको लािग तोिकएको िव ालयलाई आवासीय िव ालयको पमा स चालन गन स नेछ ।

(२) य ता िव ालयह मा तोिकए बमोिजमका िव ाथ तथा िव ालय उमेर समूहका िव ालय बािहरका बालबािलकाह ल ेिनशु क आवासीय सुिवधा सिहत आधारभूत िश ा ा गन छन ्।

७ शाखा िव ालय स चालन गन स ने: तोिकएको सीमाभ दा कम िव ाथ सङ् या भई कुनै सामुदाियक

िव ालय त काल अ य िव ालयमा समायोजन हन स ने अव था नभएमा सो िव ालयलाई वडा िभ को कुनै मा यिमक िव ालयको शाखा िव ालयको पमा स चालन हने गरी नगरपािलकाल ेतो न स ने छ । यसरी तोिकएको िव ालयको यव थापन सिमित मातृ िव ालयले तोके बमोिजम हने छ । ८ ठुला (मेघा) िव ालय स चालन गन स ने:

(१) हाल स चालनमा रहेका कुनै इ छुक िव ालयले दफा (४) मा उि लिखत पूवाधारका अित र िन न बमोिजमका पूवाधार र सत परूा गरेमा नगरपािलकाले ठुला िव ालयको पमा स चालन गन वीकृित िदने छ: क. कि तमा १००० भ दा बढी िव ाथ भएको, ख. युनतम तहगत र िवषयगत दरब दी भएको, ग. आधारभूत िश ा उ ीण परी ामा तोिकएको तर कायम गरेको तथा मा यिमक िश ा परी ा र

वेिशका परी ाको नितजा राि य तरको भ दा उ च रहेको,

6

घ. पया जिमन तथा पूवाधार भएको वा िवकास गन सिकने आधार भएको । (२) य ता िव ालयह लाई संघ, देश र नगरपािलकाले देहायका े मा थप लगानी गन स नेछ:-

क. क ा कोठा, योगशाला र अ य पवूाधार िवकास तथा यातायात यव थापनमा, ख. िव ाथ सङ् या र स चािलत क ा (से सन समेत) को आधारमा थप िवषयगत िश कको

यव थापन, ग. िनशु क िश ा काया वयन तथा दफा ६(१) बमोिजमको िव ालय स चालन नहदँास म दफा (५) को

उपदफा (ग) बमोिजम समायोजन भएको िव ालयका िव ाथ ह लाई आवासको यव थाका लािग आवास भवन िनमाण तथा छा ाबास स चालनका लािग अनुदान िदने ।

घ. स झौतामा उि लिखत िवषय । (३) यस दफा अनुसार थप सहयोग पाउने िव ालयह को आ त रक लेखापरी ण नगरपािलकाले गन छ ।

९. सामुदाियक िसकाइ के स चालन गन स नेः

१. नगरपािलकाले समुदायमा सा रता, सीप िवकास र िनर तर िसकाइ तथा सचेतनामूलक कायह समेतको काम गन तोिकए बमोिजम सामुदाियक िसकाइ के को थापना र स चालन गन स नेछ ।

२. िसकाइ के का लािग तोिकएको मापद डमा आधा रत भएर अनुदानको यव था गन छ । १०. िशशु याहार, ारि भक बाल िवकास र िश ा स ब धी यव था:

१. तोिकएको मापद डमा आधा रत भई ारि भक बाल िश ा स चालनको अनुमित स बि धत वडा कायालयको िसफा रसमा नगर िश ा कायालयले िदने छ ।

२. ारि भक बालिवकास िश ा वा पूव ाथिमक िव ालयको अविध दु ई वषको हने छ । ३. तीन वष उमेर नपुगेका बालबािलका ारि भक बाल िबकास के मा भना गन तथा पाँच वष पूरा भएका

बालबािलकालाई य ता के मा राखी रा न पाइने छैन । ४. सामुदाियक बालिवकास के निजकको िव ालयलाई िज मेवार बनाई तोिकए बमोिजम स चालन ग रने

छ । ५. तीन वष उमेर नपुगेका बालबािलकाको लािग िशशु याहार के स चालन गन सिकने छ । य ता

के ह को अनुमित र स चालन तोिकए बमोिजम हने छ । ११. नगरपािलकाले आ ना नाग रकह को िश ा स ब धी िविवध आव यकता पूरा गन आव यक पूवाधारको

यव था गरी िवशेष िश ा, समावेशी िश ा, अनौपचा रक िश ा, िनर तर िश ा, दू र तथा खुला िश ा र ािविधक िश ा तथा यावसाियक तािलमको यव था गन स नेछ ।

7

प र छेद- ३ पाठ्य म, पाठ्यपु तक िश ाको मा यम र परी ा स ब धी यव था

१२. पाठ्य म र पाठ्यपु तक स ब धी यव था:

१. िव ालयले सघंीय र ादेिशक कानूनमा तोिकए बमोिजमको पाठ्य म र पाठ्यपु तक अ यापन गराउनु पन छ ।

२. थानीय पाठ्य म र पाठ्यपु तक िवकास र यव थापन तथा पाठ्यपु तकको उपल धता स ब धमा अनुगमन लगायतका कामको लािग तोिकए बमोिजमको पाठ्य म िवकास तथा अनुगमन सिमित रहने छ ।

१३ थप पाठ्यपु तक तथा पाठ्यसामा ी अ यापन गन वीकृित िलनुपन: (१) कुनै िव ालयले थप पाठ्यसामा ी वा पाठ्यपु तक योग गन चाहेमा पाठ्य म िवकास के मा सचूीकृत

थप पाठ्य सामा ी वा पाठ्यपु तक योगको लािग थानीय िश ा अिधकारीबाट वीकृित िलनु पन छ । (२) िव ालयले अ यापन गराउने ऐि छक िवषयको वीकृित थानीय िश ा अिधकारीबाट िलनु पन छ ।

१४. िश ाको मा यम:

(१) िव ालयमा िश ाको मा यम नेपाली, अं ेजी वा द ु बै भाषा हन स ने छ । तर देहायको अव थामा िश ाको मा यम देहाय बमोिजम हन स नेछ: (क) ाथिमक िश ा (क ा १-५) मातृभाषामा िदन सिकनेछ । (ख) भाषा िवषय अ यापन गराउँदा िश ाको मा यम सोही भाषा हनेछ, (ग) िश णको मा यम स ब धी अ य यव था तोिकए बमोिजम हने छ

१५. परी ाको स चालन: (१) मा यिमक तह (क ा १० - १२) को परी ा संघीय तथा ादेिशक कानून अनुसार स चालन हने छ

(२) आधारभूत िश ा उ ीण परी ा र क ा ५ को अि तम परी ा तथा िविभ न क ाको िसकाइ उपलि ध परी ा तोिकए बमोिजमको परी ा सिमितबाट नगर तरमा र अ य क ाह को परी ा तोिकए बमोिजम स चालन हने छ ।

प र छेद- ४

कायपािलका, नगर िश ा सिमित, मुख शासक य अिधकृत, थानीय िश ा अिधकारी र वडा सिमितको काम कत य र अिधकार

१६ कायपािलका: (१) िश ा स ब धी नीित, योजना र काय मको तजुमा गन,

(२) नीित तथा ऐन काया वयनको लािग िनयमावली, िनदिशका र कायिविध जारी गन, (३) िश ा स ब धी वािषक, अ प कािलन र दीघकालीन योजना वीकृत गन । (४) कायपािलकाको अ य काम, कत य र अिधकार तोिकए बमोिजम हने छ ।

8

१७ नगर िश ा सिमितः

(१) नगर े िभ स चालन हने िव ालयको स चालन र यव थापनको लािग देहाय बमोिजमको नगर िश ा सिमित रहनेछ– (क) नगरपािलकाको मुख वा िनजको काम गन तोिकएको यि – अ य (ख) नगर कायपािलकाको िश ा हेन िवषयगत सिमितको संयोजक – सद य (ग) नगर कायपािलकाको मुख शासक य अिधकृत सद य (घ) सामुदाियक र सं थागत गरी दु बै कारका िव ालयह को ितिनिध व हने गरी िव ालय यव थापन

सिमितका अ य र धाना यापक म यबेाट नगर िश ा सिमितले मनोिनत गरेको दु ई जना – सद य (ङ) नगर िश ा सिमितले िश ािवद् बाट मनोनयन गरेको एक जना – सद य (च) संघीय कानून अनुसार गठन भएको नगर तरीय िश क महासंघको अ य र

सिचव गरी दु ई जना – सद य (छ) नगरपािलकाको थानीय िश ा अिधकारी – सद य सिचव

(२) सिमितका पदेन सद य बाहेक मनोिनत सद यको कायकाल दु ई वषको हनेछ । (३) उपदफा १ को ख ड (घ) र (ङ) बमोिजम मनोिनत सद यह सकेस म समावेशी हनु पन छ । (४) उपदफा (१) अ तगत मनोिनत सद यले र अ य सद यले आ नो पदीय आचरण पूरा नगरेमा जुनसकैु

समयमा पिन हटाउन वा वखा त गन सिकनेछ । तर यसरी हटाउन वा वखा त गनु अिघ मनािसव मािफकको पि करणको मौकाबाट वि चत ग रने छैन ।

(५) नगर िश ा सिमितको काम, कत य र अिधकार यस ऐनको अ य लेिखए बाहेक देहाय बमोिजम हनेछ: (क) िश ा स ब धी नगर तरीय योजना तजुमा गन, (ख) सामुदाियक िव ालयलाई िदइने आिथक अनुदानको िनधारण गरी नगरपािलकामा िसफा रस गन, (ग) सामुदाियक िव ालयह को लेखा परी णका लािग लेखा परी कको सूचीकृत गन र पा र िमक

िनधारण गन, (घ) संघीय सरकार र देश सरकारबाट ा िश क तथा कमचारी दरब दी िवतरण र िमलान गन, (ङ) िव ालय यव थापन सिमितलाई आव यक िनदशन िदन,े (च) नगर िश ा सिमितको अ य काम कत य अिधकार र वैठक स ब धी कायिविध तोिकए बमोिजम हने छ ।

१८ मुख शासक य अिधकृत:

(१) िश ा स ब धी नीित, कानून र योजनाको म यौदा ताव गरी कायपािलका र नगर सभामा पेश गन । (२) मुख शासक य अिधकृतको अ य काम, कत य र अिधकार तोिकए बमोिजम हने छ ।

9

१९ थानीय िश ा अिधकारी: (१) नगरपािलकामा एक थानीय िश ा अिधकारी रहनेछ । यो ऐनको अ य लेिखए बाहेक िनजको अ य

काम, कत य र अिधकारह देहाय बमोिजम हने छ: (क) ारि भक बालिबकास िश ा, आधारभूत िश ा, मा यिमक िश ा. अिभभावक िश ा, अनौपचा रक

िश ा, खुला तथा वैकि पक, िनर तर िसकाई, सामुदाियक िसकाइ के , धािमक िव ालय, िवशेष िश ा र ािविधक िश ा तथा यावसाियक तािलम स ब धी नीित, मापद ड र योजना तजुमा, काया वयन, अनुगमन र मू याङ्कन तथा िनयमन ि या तयार पारी नगर िश ा सिमितमा पेश गन ।

(ख) नगर िश ा सिमितको िनणयह काया वयन गन । (ग) आधारभूत तहको परी ा स चालन, अनुगमन तथा यव थापन,

(२) थानीय िश ा अिधकारीको अ य काम, कत य र अिधकार तोिकए बमोिजम हनेछ । २० वडा सिमित:

(१) िव ालय उमेर समूहका बालबािलका िव ालय बािहर रहे नरहेको अिभलेख राखी िव ालय पठाउन आव यक काय गन,

(२) वडा िभ का िव ालयह बीच सम वय गन, (३) िव ालय यव थापन सिमितलाई िनदशन िदने । (४) वडा सिमितका अ य कामह तोिकए बमोिजम हने छ ।

२१. िव ालय यव थापन सिमित: िव ालयको स चालन, रेखदेख र यव थापन गनको लािग येक िव ालयमा िव ालय यव थापन सिमित हनेछ ।

१. सामुदाियक िव ालयको यव थापन सिमित : (१) सामदाियक िव ालयको यव थापन सिमितको गठन देहाय बमोिजम हने छ:

(क) अिभभावकले आफूह म येबाट छानी पठाएका क तीमा एकजना मिहला सिहत तीन जना– सद य (ख) नगर िश ा सिमितले मनोिनत गरेको थानीय यि एक जना – सद य (ग) स बि धत वडासिमितले तोकेको सो सिमितको सद य एकजना – सद य (घ) िव ालयका सं थापक, थानीय बु ि िजवी, िश ा ेमी, िव ालयलाई उ ले य सहयोग गरेका थानीय

यि ह म येबाट िव ालय यव थापन सिमितले मनोनीत गरेको एकजना मिहला सिहत दु ईजना –सद य (ङ) िव ालयका िश कले आफूह म येबाट छानी पठाएको एकजना – सद य (च) िव ालयको धाना यापक – सद य–सिचव (२) िव ालय यव थापन सिमित गठनको लािग अिभभावकको भेलाले उपदफा (१) को ख ड (क)

अनुसारका सद यह छानेको िमितले ७ िदन िभ िव यसको पिहलो बैठक बसी उपदफा (१) को ख ड (घ) अनुसारको सद यह मनोनयन ग रस नु पनछ ।

(३) उपदफा (२) अनुसार सद य मनोनयन गरेको िमितले प िदन िभ िव यसको दो ो बैठक बसी उप दफा (१) को ख ड (क) र (घ) बमोिजमका सद यह ं ले आफूह म येबाट िव यस अ य छा नु पन छ तर यस उपदफा बमोिजम बैठक बसी अ य छनौट गन नसकेमा यसै उपदफा बमोिजम तोिकएको समय िबतकेो पाचँ िदन िभ सो यहोरा धाना यापकले नगर िश ा सिमितमा ितवेदन सिहत पेश गनु पन छ ।

10

सो ितवेदन ा भएपिछ उपरो उपदफा (१) को (क) र (घ) बमोिजमका सद यह म येबाट नगर िश ा सिमितले अ य मनोनयन गन छ ।

(४) ािविधक र यावसाियक िवषयमा अ यापन वा तािलम गराइने मा यिमक िव ालयको िव ालय यव थापन सिमितमा नगरपािलका े िभ का स बि धत िवषय तथा यवसायसंग आव ह म ये नगर िश ा सिमितले मनोिनत गरेको दु ई जना सद य रहनेछन् ।

(५) िवशेष िश ा स चालन गन िव ालयको यव थापन सिमितमा क तीमा ते ीस ितशत सद यह अपाङ्गता भएका यि को अिभभावकह रहनेछन् ।

(६) यव थापन सिमितका पदािधकारीह को यो यता र गठन स ब धी अ य यव था तोिकए बमोिजम हनेछ । (७) शैि क गुण तर वृि गन आव यक यव था िमलाउनुका अित र सामुदाियक िव ालयको िव ालय

यव थापन सिमितको काम, कत य र अिधकार देहाय बमोिजम हनेछः– (क) िव ालय स चालनको लािग ा साधन र ोतको प रचालन गन, (ख) िव ालयको चल, अचल स पि को लगत रा न,े रा न लगाउने र सुर ा गन, (ग) िव ालय स चालन स ब धमा हने मह वपूण िवषयमा स बि धत वडा कायालयसँग सम वय गन, (घ) िव ालयमा कायम रहेका दरब दीलाई तोिकए बमोिजम प रवतन गनुपन भएमा औिच यसिहत नगर

िश ा सिमितमा िसफा रस गन, (ङ) तोिकए बमोिजमको अ य कायह गन ।

२ सं थागत िव ालयको यव थापन सिमित:

(१) सं थागत िव ालयको स चालन, रेखदेख र यव थापन गनका लािग येकिव ालयमा देहायका सद यह रहेको एक िव ालय यव थापन सिमित रहनेछः– (क) स बि धत िव ालयको िसफा रसमा नगर िश ा कायालयबाट मनोिनत भएका यि अ य (ख) अिभभावकह म येबाट िव ालय यव थापन सिमितले मनोिनत गरेको एकजना – सद य (ग) थानीय िश ा ेमी वा समाजसेवीह म येबाट वडा सिमितको िसफ रसमा नगर िश ा सिमितले

मनोिनत गरेको एक जना मिहला सिहत कि तमा दु ईजना – सद य; (घ) नगर िश ा अिधकारीले तोकेको सो कायालयको एकजना ितिनिध– सद य; (ङ) स बि धत िव ालयको िश कह ले आफूह म येबाट छानी पठाएको एकजना – सद य; (च) िव ालयको धाना यापक सद य–सिचव

(२) उपदफा (१) को ख ड (क) बमोिजमको यि िसफा रस गदा स बि धत िव ालय क पनी अ तरगत स चािलत भए क पनीको शेयर सद यम येबाट र सहकारी अ तरगत स चािलत भए स बि धत सहकारीको शेयर सद यम येबाट िसफा रस गनु पनछ ।

(३) शैि क गुठी अ तगत स चालन भएका िव ालयको स चालन, रेखदेख र यव थापन स ब धी यव था तोिकए बमोिजम हनेछ ।

11

(४) सं थागत तथा सहकारी िव ालयको िव ालय यव थापन सिमितको काम, कत य र अिधकार देहाय बमोिजम हनेछः–

(क) िव ालय स चालनको लािग साधन र ोतको ाि र प रचालन गन, (ख) िव ालयको लािग आव यक भौितक पूवाधारको यव था गन, (ग) अ यापन अनुमितप िलई चिलत कानून बमोिजम िश क पदको लािग उ मेदवार हन यो यता पूरा

गरेका यि लाई िश क पदमा िनयु ि गन, (घ) नेपाल सरकारले तोकेको यूनतम तलब केलमा नघटाई िश क तथा कमचारीलाई तलब िदन,े (ङ) शैि क स शु हनु भ दा कि तमा २ मिहना पिह यै आगामी शैि क स को लािग शु क ताव गरी

नगर िश ा कायालयमा पेश गन । (५) दफा २१ (१) र २१ (२) बमोिजम छािनएका वा मनोिनत अ य वा सद यको पदाविध तीन वषको हनेछ ।

य ता अ य वा सद यले आ नो पद अनुसारको आचरण नगरेको देिखएमा तोिकएको िनकाय वा अिधकारीले िनजलाई जुनसुकै बखत पदबाट हटाउन स नेछ । तर यसरी पदबाट हटाउनु अिघ आ नो सफाइ पेश गन मौकाबाट बि चत ग रने छैन ।

(६) िव ालय यव थापन सिमितको अ य काम, कत य, अिधकार र बैठक स ब धी कायिविध तोिकए बमोिजम हनेछ ।

२२. िव ालय यव थापन सिमित िवघटन गन सिकने:

(१) कुनै िव ालयको यव थापन सिमितले तोिकएको िज मेवारी पूरा गन नसकेको िन कष सिहतको ितवेदन स बि धत वडा सिमितल ेिसफा रस गरेमा नगर िश ा सिमितले छानिवन गदा सो िसफा रस मािणत भएमा य तो िव ालय यव थापन सिमित िवघटन गन स नेछ । तर यसरी िवघटन गनु अिघ िव ालय यव थापन सिमितलाई आ नो सफाइ पेश गन मनािसब मौका िदनु पनछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजम िव ालय यव थापन सिमित िवघटन भएपिछ अक िव ालय यव थापन सिमित गठन नभएस म वा अ य कुनै कारणले िव ालय यव थापन सिमित गठन नभएस म िव ालय यव थापन सिमितको काम गन नगर िश ा सिमितले तीन सद यीय अ थायी िव ालय यव थापन सिमित गठन गन स नेछ ।

२३. िव ालय स चालन कायिविध:

(१) यो ऐन र चिलत कानूनको अिधनमा रही येक सामुदाियक िव ालयले िव ालयको ल य, मू य मा यता, स चालन ि या, िश क, कमचारी, अिभभावक तथा अ य सरोकारवालाह को आचार सं िहता, िश क कमचारी, अिभभावक, िव ाथ र अ य सरोकारवालाको िज मेवारी, कत य र दािय व तथा िव ालय स चालन िविध र ि या लगायतका अ य सा दिभक िवषयव तु समावेश ग रएको िव ालय स चालन कायिविध अिभभावक भेलाबाट पा रत गराई नगर िश ा सिमितबाट वीकृत गराइ लाग ूगनु पनछ ।

12

(२) िव ालय स चालन कायिविध अनुसार िव ालय स चालन गनु यव थापन सिमित, धाना यापक लगायत अ य सबैको कत य हनेछ ।

(३) िव ालय स चालन कायिविध स ब धी अ य यव था तोिकए बमोिजम हने छ ।

प र छेद- ५ आिथक ब ध, सहायता र छुट

२४. नगर िश ा कोषः

(१) सामुदाियक िव ालयको स चालन र यव थापन तथा ऐनको अ य यव था काया वयनका लािग नगर िश ा कोष रहनेछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजमको कोषमा देहायका रकमह रहनेछन्ः– (क) नेपाल सरकारबाट ा अनुदान रकम, (ख) देश सरकारबाट ा अनुदान रकम, (ग) नगरपािलकाबाट ा अनुदान रकम, (घ) सं थागत िव ालयको वािषक आ दानी म ये तोिकए बमोिजमको रकम (ङ) सहकारी िव ालयबाट ा हन ेसो िव ालयको कुल नाफाको तोिकए बमोिजमको रकम (च) दफा (३२) को उपदफा (४) बमोिजम सं थागत िव ालयबाट ा रकम (छ) च दाबाट ा रकम, (ज) िश ा कर (झ) अ य ोतबाट ा रकम

(३) कोषको स चालन तोिकए बमोिजम हनेछ । तर उपदफा २ को ख ड (घ), (ङ) र (च) बमोिजम ा रकम दफा ६ वा ८ बमोिजमको िव ालयमा अ ययनरत िव ाथ को आवास र छा वृि मा खच गनु पन छ । य ता िव ालय नभएस मका लािग सामुदाियक िव ालयको शैि क िवकासमा खच गन सिकने छ ।

२५. िव ालय कोषः

(१) येक िव ालयमा एउटा िव ालय कोष हनेछ, जसमा देहाय बमोिजमका ोतबाट ा रकम सो कोषमा दािखला हनेछः– (क) नेपाल सरकार, ादेिशक सरकार र नगरपािलकाबाट ा अनुदान, (ख) नगर िश ा कोषबाट ा अनुदान, (ग) िनयमानुसार िलन पाउने शु क, (घ) सहयोग, च दा वा दान दात यबाट ा रकम, र (ङ) अ य ोतबाट ा रकम ।

13

(२) िव ालयका स पूण खच सोही कोषबाट हने छ । उपदफा (१) बमोिजमको कोषको स चालन तथा सामािजक परी ण र िव ीय लेखा परी ण तोिकए बमोिजम हनेछ ।

२६. िव ालय र बाल िबकास के लाई अनुदानको यव था

(१) नगरपािलकाले तोिकएको आधारमा सामुदाियक िव ालय र बालिबकास के लाई अनुदान िदने छ तर कुनै िव ालयले तोिकएको शैि क तर कायम गन नसकेमा य ता िव ालयलाई िदँइदै आएको अनुदान रकममा तोिकए बमोिजम कटौती गन यस दफाले वाधा पु याएको मािनने छैन ।

(२) अनुदान स ब धी अ य यव था तोिकए बमोिजम हने छ । २७. िव ालयलाई छुट र सुिवधा:

(१) सामुदाियक िव ालय र शैि क गुठी वा सहकारीको पमा स चािलत सं थागत िव ालयलाई संघीय र ादेिशक कानूनमा भएको यव था बमोिजम छुट र सु िवधा हने छ ।

(२) सामुदाियक र शैि क गुठी वा सहकारीको पमा स चािलत सं थागत िव ालयलाई नगरपािलकाले, आफुले लगाएको कर वा अ य सेवा वा सु िवधामा तोिकए बमोिजम िवशेष छूट िदन स ने छ ।

प र छेद- ६

अिनवाय तथा िनशु क िश ा, िव ाथ सहायता तथा छा वृि स ब धी यव था २८ अिनबाय, िनशु क आधारभूत िश ा स ब धी यव था :

(१) सामुदाियक िव ालयबाट लि त उमेर समूहका सबै बालबािलकाह लाई तोिकए बमोिजम िनशु क िश ा उपल ध हने छ ।

(२) िनशु क िश ा उपल ध हने उमेर समूहका बालबािलकालाई िव ालयमा नपठाउने वा बाल ममा लगाउने

अिभभावक, सरं क वा उ ोगी यापारी वा अ य यि लाई नगरपािलकाले तोिकए बमोिजम द ड

ज रवाना गनछ । य ता यि वा सं थालाई नगरपािलकाबाट उपल ध हने सेवा सु िवधा रो का वा थगन

गन सिकने छ । २९ िनशु क मा यिमक िश ा स ब धी यव था :

(१) मा यिमक िश ा (९ -१०) िनशु क हन:े सामुदाियक िव ालयबाट लि त उमेर समूहका सबै बालबािलकालाई नगरपािलकाले तोिकए बमोिजम िनशु क िश ा उपल ध गराउने छ ।

(२) मा यिमक िश ा (११-१२) को हकमा िनशु क िश ाको यव थापन संघीय र ादेिशक कानून अनुसार ग रने छ ।

३० दफा २८(१) र दफा २९(१) बमोिजम दान ग रएको िश ामा कुनै िव ालयले शु क िलएमा य तो शु क

स बि धत िव ाथ लाई िफता गराई स बि धत िव ालय यव थापन सिमितलाई थानीय िश ा अिधकारीले

14

सचेत गराउने तथा धाना यापकलाई िवभागीय कारवाही गन स नेछ । तर कुनै अिभभावकले आ नो वे छाले िदएको दान, उपहार, च दा वा सहयोग सामुदाियक िव ालयले िलन स नछे ।

३१ िव ाथ सहायता तथा छा वृि को यव था गन स ने: नगरपािलकाले सामुदाियक िव ालयमा भना हने

िव ाथ ह लाई तोिकए बमोिजम आिथक सहायता र छा वृि को यव था गन स नेछ । ३२. सं थागत िव ालयले छा वृि उपल ध गराउनु पन:

(१) सं थागत िव ालयले िव ालयमा भना भएका कूल िव ाथ सं या वा येक क ामा तोिकएको यूनतम िव ाथ सङ् या जुन धेरै ह छ, को क तीमा दश ितशतमा नघट्ने गरी तोिकए बमोिजम आिथक पमा िवप न, अपाङ्गता भएकाह , मिहला, दिलत वा जनजाित तथा अ पसङ् यक र अ य समुदायका िव ाथ ह ं लाई छा वृि उपल ध गराउनु पनछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजम छा वृि को लािग िव ाथ छनौट गन येक िव ालयमा िव ालयको धाना यापकको संयोजक वमा, नगरपािलकाको ितिनिध र िव ालय यव थापन सिमितमा रहेका

अिभभावकको ितिनिध व रहेको एक छा वृि छनौट सिमित रहनेछ । (३) सिमितले छनौटको लािग आधार, शत र कृया तयार गरी सावजिनक गनु पनछ । नगरपािलकाले छनौटको

आधार सिहतको िनदशन िदएमा सो आधारलाई मु य आधार मानी छा वृि छनौट गनु पनछ । (४) मािथ ज े सुकै कुरा उ लेख ग रएको भए पिन नगरपािलकाले थप कायिविध वनाई येक िव ालयका

लािग छा वृि को कोटा तोक िनिद ि यामाफत परी ाका मा यमबाट छा वृि मा अ ययन गन िव ाथ आफै छनौट र िसफा रस गन स ने छ । यसरी छनौट र िसफा रस भएका िव ाथ लाई िनशु क अ यापन गराउनु स बि धत िव ालयको दािय व हने छ तर उपदफा (१) बमोिजम िनधारण भएको छा वृि कोटा बराबरको रकम स बि धत िव ालयले नगर िश ा सिमितको कोषमा ज मा गन गरी तो न स ने छ । यसरी तोिकएको रकम नगर िश ा सिमितले तोिकएको कायिविध बमोिजम दफा (६) अनुसार थािपत आवासीय िव ालयमा अ ययनरत िवप न र लि त वगको छा छा ाह को आवासीय

छा वृि मा खच गन छ ।

प र छेद- ७ िव ालय िश ण सेवाको गठन र स चालन स ब धी यव था

३३ िव ालय िश ण सेवाको गठन

(१) सघंीय कानूनमा यव था भए बमोिजम नगरपािलकामा एक िव ालय िश ण सेवाको गठन हनेछ ।

(२) िश कह को सेवाको शत (यो यता, तह, ेणी िवभाजन र अ य सेवा सु िवधा) संघीय र ादेिशक

कानूनमा यव था भए बमोिजमहने छ । (३) सघंीय र ादेिशक कानूनको अिधनमा रही नगरपािलकाले िश कको सेवा शत स ब धी थप यव था गन

स ने छ ।

15

(४) िव ालयमा कायम रहने िश कह को दरब दी र पद तोिकए बमोिजम हने छ । ३४. िश कको िनयुि :

(१) वीकृत दरब दीमा थायी िश कह को संघीय कानून बमोिजम िनयु ि िश क सेवा आयोगको िसफा रसमा नगर िश ा सिमितको िनणय अनुसार थानीय िश ा अिधकारीले गन छ ।

(२) िव ालयमा र दरब दी तथा िश क अनुदान कोटामा अ थायी तथा करार िनयु ि को यव था गन िन न बमोिजमको नगर तरीय िश क छनौट सिमित हनेछ ।

क. नगर कायपािलकाल ेमनोिनत गरेको यि अ य ख. नगर कायपािलकाले मनोिनत गरेको दु ईजना सद य

िश क छनौट सिमितको शासिनक काय र जनशि को यव था नगर िश ा कायालयले गन छ । (३) नगर त रय िश क छनौट सिमितका पदािधकारी र सद यह को यो यता देहाय अनुसार हने छ:

क. िश ा, िश ण, शासन र यव थापन े मा अिधकृत वा सो सरहको तरमा कि तमा १० वष काम गरेको,

ख. कि तमा १ वष देिख कुनै पिन राजनीितक दलको सद य नरहेको । उपरो अनुसार गठन हने िश क छनौट सिमितका सद यह म ये दु ई ितहाइ सद यह िश ा शा

संकायमा नातक हनु पन छ । (४) नगर कायकािलकामा छनौट सिमितका सद य मनोनयनका लािग िसफा रस गन मुख शासक य

अिधकृतको सयंोजक वमा थानीय िश ा अिधकारी र नगर कायपािलकाले तोकेको िश ािवद सद य रहेको ३ सद यीय सिमित नगर कायपािलकाले गठन गन छ ।

(५) सो सिमितले १५ िदन िभ दफा ३४ (२) बमोिजमको पदािधकारीको िनयुि को लािग पाँच जनाको नाम िसफा रस गन छ ।

(६) सिमितका सद यह को सेवा सुिवधा, बैठक र यव थापन कायिविध तोिकए बमोिजम हने छ । (७) यस दफा बमोिजमको सिमितको गठन नहदँा स म नगर िश ा सिमितले सं ि कायिविध तोक िश क

छनौट गन बाधा पुगेको मािनने छैन । (८) अ थायी िश क िनयु ि ि या

(क) िश क छनौट सिमितले नगर िश ा कायालयले उपल ध गराएबमोिजमको िववरणको आधारमा येक मिहनामा िव ापन कािशत गन छ ।

(ख) िश क छनौट स ब धी काय स प न गरी अ थायी िश क िनयु ि को लािग थानीय िश ा अिधकारी सम िव ापन भएको िमितले ४० िदनिभ िश क िनयुि को लािग िसफा रस गन छ ।

(ग) मािथ जे सुकै उ लेख ग रएको भए पिन संघीय तथा ादेिशक कानूनमा अ यथा यव था भएकोमा बाहेक नगर कायपािलकाले तोकेको िमित देिख िश क छनौट सिमितले सामुदाियक िव ालयमा र रहेका सबै कारका (अ थायी र करार) िश क पदमा िश क िनयु ि को लािग िश क करार सूची

16

तयार पान छ । सो यव थाको लािग िश क छनौट सिमितले शैि क स को सु मा िश क करार सचूी तयार पारी नगर िश ा कायालयमा पेश गन यव था गन छ ।

(घ) उपदफा (ख) वा (ग) बमोिजम िसफा रस भएका यि लाई नगर िश ा कायालयले बिढमा एक शैि क स को लािग िव ालय तोक करारमा िनयु ि गन छ ।

(ङ) िश क करार सूची र अ थायी िनयु ि स ब धी अ य यव था तोिकए बमोिजम हने छ । (९) िश क छनौट स ब धमा अ थायी िश क छनौट सिमितले िश क सेवा आयोगले तोकेको पाठ्य म र

कायिविधको पालना गनु पन छ (१०) सिमितले गरेका मु य मु य काय सुधानु पन प ह तथा तोिकएका अ य िववरणह समावेश गरी तयार

पा रएको वािषक ितवेदन नगर मुख सम पेश गन छ । ३५ स वा स ब धी यव था:

(१) नगरपािलकािभ का सामुदाियक िव ालयह मा आधारभूत तहको ाथिमक िश कह लाई समान तह र िकिसमको दरब दीमा तथा आधारभूत तहका िन नमा यिमक र मा यिमक तहका िश कह लाई स बि धत िवषय र तह तथा िकिसमको दरब दीमा सामा यतया येक बषको चै मिहनािभ नगर िश ा सिमितको िनणयानुसार थानीय िश ा अिधकारीले तोिकए बमोिजम स वा गन छ ।

(२) संघीय र ादेिशक कानूनमा अ यथा यव था ग रएकोमा बाहेक अ तर थानीय तह स वा गदा: (क) दरब दीमा कायरत थायी िश कलाई कायरत िव ालयको यव थापन सिमितको सहमितमा क ा

स चालनमा बाधा नपन गरी नगर िश ा कायालयले अक थानीय तहमा स वाको लािग सहमित िदन स नेछ ।

(ख) अ य थानीय तह अ तरगतका िव ालयमा कायरत थायी िश कले स वा भई यस नगरपािलका िभ का कुनै िव ालयमा आउन चाहेमा कायरत िव ालय रहेको थानीय तहको सहमित सिहत तोिकएको अिधकारी सम िनिद ढाँचामा िनवेदन िदनु पन छ । उ िनवेदनमा तोिकए बमोिजम कारबाही हने छ ।

(ग) ऐन जारी हनु भ दा अिघदेिख कायरत अ थायी िश क (करार समेत) वा थप अनुदानमा कायरत िश कलाई पिन सोही दरब दी तथा थप अनुदान कोटामा उपदफा (१) बमोिजम स वा ग रने छ ।

(घ) सेवा िनवृ हन १ वष भ दा कम सेवा अविध वाक रहेको िश कको स वा ग रने छैन । (ङ) िश क स वा स ब धी अ य यव था तोिकए बमोिजम हने छ ।

३६. धाना यापक, सहायक धाना यापक, िश क तथा कमचारी स ब धी यव थाः

(१) येक सामुदाियक िव ालयमा एकजना धाना यापक र संघीय र ादेिशक कानून एवं नगरपािलकाले वीकृत गरे बमोिजमको सङ् यामा िश क र कमचारीको दरब दी रहने छ । मा यिमक िव ालयमा मा

सहायक धाना यापकको यव था गन सिकने छ । (२) उपदफा (१) बमोिजमका धाना यापक, सहायक धाना यापक र कमचारीह को िनयु ि र अ य

यव था तोिकए बमोिजम हनेछ ।

17

३७. दरब दी िमलानः

(१) ाथिमक तहमा िव ाथ सङ् या र स चािलत क ा तथा अ य तहमा िव ाथ सङ् या स चािलत क ा (से सन समेत) र अ यापन ग रने िवषयको आधारमा नगर िश ा सिमितले दरब दी िमलान गन छ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजम ग रएको दरब दी िमलानबाट स वा हने िश कले प पाएको िमितले २१ िदनिभ रमाना िलइ तोिकएको िव ालयमा हािजर भइ स नु पनछ । यसरी हािजर नहन,े रमाना निदने र हािजर नगराउने धाना यापक र िश कलाई िवभागीय कारवाही ग रने छ ।

(३) कुनै िवषयमा आव यक नभएका िश क दरव दी वा बढी भएका दरब दी नगर िश ा सिमितले फािजलमा रा ने छ । य ता दरब दीमा कायरत िश कलाई नगर िश ा कायालयले यव थापन गन छ । कुनै कारणले य ता िश कको पद र भएमा पदपु ित ग रने छैन ।

३८. िश कको पेशागत युिनयन, िश क तथा कमचारीको पदीय आचरण तथा अ य यव थाः

(१) संघीय कानूनमा यव था भए बमोिजम सामुदाियक िव ालयका िश कह को पेशागत हक िहतको स ब धमा काय गन िश क महासंघ रहनेछ ।

(२) नेपाल िश क महासंघ नगर तरमा गठन गन सिकने छ । (३) देहायका अव थामा िश क वा कमचारीलाई िव ालयको यव थापन सिमितले पदबाट हटाउन

नगरपािलकामा िसफा रस गन ुपनछः– (क) तोिकए बमोिजमका पदीय दािय व पूरा नगरेमा, (ख) िवना सूचना लगातार प िदनभ दा बढी समय िव ालयमा अनुपि थत रहेमा, (ग) िव ालयमा मादक पदाथ सेवन गरी आएको कुरा मािणत भएमा, (घ) सामुदाियक िव ालयका िश क वा कमचारीले कायालय समयमा अ य अ यापन वा अ य काम

गरेमा वा अ य कुनै यावसाियक कृयाकलाप गरेमा, तर उपदफा ३ (घ) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन िव ालयको पठन पाठनमा बाधा नपन गरी राि य जनगणना, िनवाचन स ब धी काम, दैवी कोप उ ार वा नेपाल सरकार, देश सरकार र नगरपािलकाले तोकेको अ य कुनै काममा खटाउन बाधा परेको मािनने छैन ।

(ङ) िश क वा कमचारी राजनीितक दलको सद य रहेको पाइएमा, (च) नैितक पतन देिखने कुनै फौजदारी अिभयोगमा अदालतबाट सजाय पाएमा, (छ) थायी आवसीय अनुमित प िलएमा

(४) उपदफा (३) बमोिजम वा अ य मा यमले कुनै िश क वा कमचारीलाई पदबाट हटाउनु पन यथे माण ा भएमा नगर कायपािलकाले नीजलाई पदबाट हटाउन स नेछ । तर कायरत पदबाट हटाउनु अिघ

सफाईको मनािसव मौका भने दान ग रने छ ।

18

३९ िश क तथा कमचारीको गुनासो यव थापन:

(१) सामुदाियक िव ालयको िश क र कमचारीको पेशागत गुनासो स बि धत िव ालयका धाना यापक र धाना यापकको गुनासो िव ालय यव थापन सिमित सम पेश गनु पन छ । सो स ब धी गुनासोको

अ ययन गरी स भव उपाय अपनाई स बि धत िनकायले गुनासो फ य ट गनु पन छ । (२) िव ालय तहबाट फय ट हन नसके उिचत कारण खोिल ३० िदन िभ थानीय िश ा अिधकारी सम पेश

गनु पनछ । (३) िव ालय तहबाट ा गुनासोको ३० िदन िभ चिलत कानून अनुसार स बोधन गनु थानीय िश ा

अिधकारीको कत य हने छ । (४) थानीय िश ा अिधकारीले फ य ट गन नसकेको पेशागत गुनासो नगर िश ा सिमितमा पेश ग रने छ । (५) नगर िश ा सिमितले गरेको गुनासो फ य ट अि तम हने छ ।

४०. अदालतको आदेशबाट पुनः बहाली हन स ने:

(१) दफा (४३) मा उ लेख भएका कुनै वा केही आरोपमा सजाय पाई नोकरीबाट हटाइएको वा बखा त भएको िश क कमचारी अदालतको आदेश वा फैसला बमोिजम मा नोकरीमा पुनः बहाली हन स नेछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजम पुनः बहाली भएको िश कले संघीय कानून अनुसार नोकरीबाट हटे देिख पुनःबहाली भएको िमितस मको पूरा तलब, भ ा र तलब वृि आदेश वा फैसला बमोिजम ा गन छ ।

४१. तलब भ ा नपाउने र सेवा अविध गणना नहने : दफा (४०) को उपदफा (२) मा उ लेिखत अव था तथा

दफा (३८) को उपदफा ३ (ख) मा भएको यव थाको ितकूल नहने गरी वा िनयमानुसार िवदा वीकृत गराइ बसेको अव थामा बाहेक िव ालयमा अनुपि थत रहेका िश कले अनुपि थत अविधको तलब, भ ा पाउने छैनन् र य तो अविध िनजको सेवा अविधमा समेत गणना हने छैन ।

४२. दरब दी वीकृत गनु पन :

(१) सामुदाियक िव ालयले सरकारी दरब दीमा बाहेक अ य ोतबाट िश क िनयुि गनको लािग तोिकए बमोिजम थानीय िश ा कायालयबाट िव ालयले आ नो दरब दी िव ेषण तथा कायभार वीकृत गराएर मा गन ु पछ । यसरी दरब दी वीकृत नगरी कुनै िव ालयले िश क िनयु ि गरेमा िनयु िश कलाई भु ानी गरेको तलव भ ा र अ य रकमह िनयु ि गन पदािधकारीले िव ालय कोषमा ितनु पन छ ।

(२) हाल कायरत िश कह स वत २०७५ असार मसा तस म यसै ावधान अनुसार िनयु भएको मािनने छ । सो अविध पिछको हकमा उपदफा (१) अनुसारको कृया पूरा नगरी सेवा िनर तरता िदन पाइने छैन ।

19

प र छेद- ८ द ड र सजाय

४३. द ड सजायः

(१) कसैले िव ालयको स पि िहनािमना वा नो सान गरेमा य तो यि लाई संघीय र ादेिशक कानून बमोिजम मु ा हेन अिधकारीले िबगो असूल गरी िवगो बमोिजम ज रवाना गन स नेछ ।

(२) कसैले देहायका काय गरेमा, गन लगाएमा वा सो काय गन सहयोग पु याएमा य तो यि लाई कसूरको मा ा हेरी संघीय र देिशक कानूनमा यव था भएकोमा सोही बमोिजम र नभएमा एक लाख पैयास म ज रवाना वा ६ मिहनास म कैद वा दु बै सजाय हनेछः

(क) प को गोपनीयता भङ्ग गरेमा, (ख) उ रपु ि तका परी ण गदा लापरबाही वा गैर िज मेवारपणू काय गरेमा, (ग) परी ा के मा स बि धत पदािधकारीको वीकृ ितबेगर वेश गन य न गरेमा वा वेश गरेमा वा

परी ा के िनय णमा िलई अमयािदत काय गरेमा, (घ) परी ाफल काशनमा अिनयिमतता गरेमा, (ङ) अ को तफबाट परी ा िदएमा, (च) परी ाको मयादा भङ्ग हने अ य कुनै काय गरेमा । (छ) िव ाथ भना गदा दान, उपहार वा कुनै रकम िलएमा, (ज) अनुमित निलई कुनै क ा, शैि क काय म, शैि क परामश सेवा, ि ज कोस, भाषा िश ण क ा

तथा पूव तयारी क ा ट्यूशन क ा वा परी ा तयारी क ा स चालन गरेमा, (झ) अनुमित निलई मािथ लो क ा स चालन गरेमा वा स चालन अनुमित नपाएको कुनै क ा स चालन

गरी शैि क माणप जारी गरेमा, (ञ) अ य िव ालयमा अ ययन गन िव ाथ लाई आ नो िव ालयबाट प र ाको लािग रिज ेशन

गराएमा, परी ामा सहभागी गराएमा वा शैि क यो यताको माणप जारी गरेमा, (ट) दफा (४९) अनुसार तोिकएको शु क िवप रत हने गरी कुनै सं थागत िव ालयले शु क िलएमा ।

(३) उपदफा (१) र (२) बमोिजमको कसूरको स ब धमा िव ालयको कुनै िश क वा कमचारी उपर मु ा हेन अिधकारी वा अदालतमा मु ा दायर भएमा य तो िश क वा कमचारी यसरी मु ा दायर भएको िमित देिख मु ाको िकनारा नलागेस म वत िनल बन हनेछ । सो िश क वा कमचारी अदालतबाट कसूरदार ठह रएमा िनजलाई यस ऐन बमोिजम िवभागीय सजाय ग रनेछ ।

(४) उपदफा (१) र (२) मा लेिखए देिख बाहेक कसैले यो ऐन वा यस ऐन अ तरगत बनेको िनयम उ लघन गरेमा तोिकएको अिधकारीले देहाय बमोिजम सजाय गन स नेछ:

(क) िव ालयका िश क र कमचारीलाई िवभागीय सजाय र ज रबाना गन (ख) िव ाथ लाई छा ाबास वा परी ाबाट िन काशन गन (ग) िश क वा अ य यि भए कसूरको मा ा हेरी िबगो असुल गरी िबगो बमोिजम ज रबाना गन

20

(घ) िव ालयलाई सरकारी सहायता घटाउने रो ने वा ब द गन (ङ) िव ालयलाई दान ग रएको अनुमित वा वीकृित र गन ।

४४ स पि स ब धी मु ाको तहिककात र दायरी:संघीय, ादेिशक र थानीय कानूनमा तोिकए बमोिजम हनछे । ४५. पुनरावेदनःतोिकएको अिधकारीले गरेको सजायको आदेश उपर कानून बमोिजम पुनरावेदन ला नेछ ।

प र छेद- ९ िव ालय स पि यव थापन

४६. िव ालयको स पि ः

(१) िव ालयको नाममा रहेको स पि को सुर ा गन मुख दािय व यव थापन सिमित र धाना यापकको हने छ ।

(२) सामुदाियक िव ालयको हकभोगमा रहेको स पि सावजिनक स पि मािननेछ । यस ऐन बमोिजम अनुमित वा वीकृित र ग रएको वा कुनै िव ालयमा गािभएको सामुदाियक िव ालयको स पि नगरपािलकाले अ य िव ालय, सामुदाियक बालिवकास के , नगरपािलका अ तरगतको कुनै कायालय, सामुदाियक िसकाइ के , सङ् ाहलय, सीप िवकास के ,सामुदाियक पु तकालयवा सामुदाियक िहतमा उपयोग गन स ने छ । यसरी योगमा नआउने भएमा चिलत कानून बमोिजम बेच–िबखन गरी ा भएको रकम नगर िश ा कोषमा ज मा गनछ ।

(३) शैि क गुठी अ तगत स चािलत सं थागत िव ालयको स पि सोही िव ालयको नाममा रहने छ । कुनै िव ालय सावजिनक शैि क गुठीको पमा स चालन ग रएकोमा य तो िव ालयको स पि सावजिनक स पि मािननेछ र य तो स पि को व प प रवतन गन पाइने छैन ।

(४) क पनी र सहकारी अ तगत स चािलत सं थागत िव ालयको स पि सोही क पनी वा सहकारीको नाममा रहनेछ ।

(५) सं थागत िव ालयले कुनै यि वा संघ सं थासँग दान दात यको पमा कुनै िकिसमको चल, अचल स पि ा गनु अिघ नगरपािलकाको अनुमित िलनु पनछ । तर िवदेशी यि वा संघ सं थाबाट चल, अचल स पि ा गनु अिघ नेपाल सरकारको पूव वीकृित िलनु पनछ । यसरी ि या नपुगी िलएको स पि वत: नगरपािलकाको हने छ ।

(६) नेपाल सरकारको वीकृितमा ा गरेको स पि नेपाल सरकारको वीकृित बेगर बेचिबखन गन पाइने छैन ।

४७ िव ालय स पि सं र ण सिमित :

(१) सामुदाियक िव ालयको हकभोगमा रहेको स पि को सं र ण तथा सं थागत िव ालयको स पि को शैि क योजनाथ उपयोगको स ब धमा काय गन देहाय अनुसारको िव ालय स पि संर ण सिमित रहने छ: (क) नगर मुख वा िनजको काम गन तोिकएको यि वा नगर मुखले तोकेको कायपािलकाको सद य अ य

21

(ख) मुख शासक य अिधकृत नगरपािलका सद य (ग) मालपोत र नापी शासन स ब धी काम गन नेपाल सरकार वा नगरपािलकाको कि तमा राजप ाङ्िकत तृतीय ेणीको अिधकृत दु ई जना सद य (घ) थानीय िश ा अिधकारी सद य सिचव (२) कुनै िव ालयको ज गाको यव थापन स ब धी िवषयमा छलफल गन आयोिजत वैठकमा सो िव ालयको

धाना यापक र िव ालय यव थापन सिमितका अ य लाई आमि त सद यको पमा सहभागी गराउन सिकनेछ ।

(३) सिमितको काम, कत य र अिधकार तथा बैठक स ब धी कायिविध तोिकए बमोिजम हने छ ।

प र छेद- १० िव ालयको शु क िनधारण स ब धी यव था

४८. िव ालयको वग करणः िव ालयलाई तोिकए बमोिजम बग करण ग रने छ । ४९. सं थागत र सहकारी िव ालयको शु क िनधारण स ब धी यव थाः(१) सं थागत र सहकारी

िव ालयले िव ाथ सङ्ग िलन पाउने शु क िनधारणको लािग देहाय अनुसारको शु क िनधारण सिमित रहने छ : (क) नगर मुख वा िनजको काम गन तोिकएको यि अ य (ख) संयोजक, सामािजक सिमित सद य (ग) मुख शासक य अिधकृत सद य (घ) सं थागत िव ालयको िव ालय यव थापन सिमितका अ य ह म येबाट

नगर िश ा सिमितले मनोिनत गरेको एकजना सद य (ङ) अिभभावकसङ्ग स बि धत सङ्गठन म येबाट नगर िश ा सिमितले मनोिनत गरेको एक जना सद य (च) थानीय िश ा अिधकारी सद य सिचव (२) शु क िनधारण सिमितले तोिकएको आधारमा शु क िनधारण गन छ । (३) शु क िनधारण सिमितको काम कत य र अिधकार तथा बैठक स ब धी कायिविध तोिकए बमोिजम हने छ ।

प र छेद- ११

िविवध ५०. अनुमित वा वीकृित र गन: कुनै सं थागत िव ालयले यो ऐन वा यस ऐन अ तगत बनेको िनयम िवपरीत

अ य कुनै काम गरेमा तोिकएको अिधकारीको िसफा रसमा नगर िश ा सिमितले य तो िव ालयलाई दान ग रएको अनुमित वा वीकृित र गनछ । तर यसरी अनुमित वा वीकृित र गनु अिघ स बि धत िव ालयलाई आ नो सफाई पेश गन मौकाबाट बि चत ग रने छैन ।

22

५१. िव ालयलाई सुरि त े को पमा कायम गनु पनः

(१) िव ालयमा वत र भय रिहत पमा अ ययन, अ यापन गन वातावरण सृजना गन तथा िव ालयिभ कुनै पिन िकिसमको अवाि छत कृयाकलाप हन निदने गरी िव ालयलाई सुरि त े कायम गनु पनछ ।

(२) तोिकए बमोिजम बाहेक कुनै पिन बालबािलकालाई िव ालयबाट िन काशन गन पाईने छैन । (३) िव ालयमा अ ययनरत बालबािलकालाई शारी रक वा मानिसक यातना िदन वा दु यवहार गन पाइने छैन । (४) िव ालय हातािभ कुनै पिन राजनीितक दलको भेला, सेिमनार, गो ी वा आम सभा गन िदइने छैन । (५) बालबािलकालाई बालबािलकासँग स बि धत बाहेक अ य कुनै पिन जुलुस, दशन आिदमा सहभागी

गराईने छैन । (६) उपदफा (१) बमोिजम सुरि त े कायम गदा िव ालयले पालना गनु पन शत तथा मापद ड तोिकए

बमोिजम हनेछ । ५२. शैि क परामश सेवा, िव ालय बािहरको िश ण वा अ य शैि क काय म स चालन स ब धी

यव था

(१) शैि क परामश सेवा, ि ज कोस, भाषा िश ण क ा वा पूव तयारी क ा, ट्यूशन क ा, कोिचङ क ा वा परी ा तयारी क ाको अनुमित िलने स ब धी यव था तोिकए बमोिजम हनेछ ।

(२) िवदेशी मुलुकको कुनै शैि क काय म स चालनको अनुमित संघीय कानून अनुसार हने छ । (३) उपदफा (१) र (२) को यव था िवप रत स चािलत शैि क काय म नगरपािलकाले ब द गन छ भने

य तो सं था वा शैि क काय म स चालकलाई कानून बमोिजम कारवाही ग रने छ । ५३. गित िववरण बुझाउनु पन: येक िव ालयले यके शैि क स सिकएको १ मिहना िभ तोिकए

बमोिजमको िववरणह समावेश गरी बािषक गित िववरण नगर िश ा कायालयमा बुझाउनु पनछ । ५४. िनयम, िनदिशका र कायिविध बनाउने अिधकारः

(१) यस ऐनको उ े य काया वय गन नगरपािलकाले अ य िवषयको अित र देहायका िवषयह मा आव यक िनयम बनाउन स नेछ । (क) िव ालयको नामाकरण, झ डा, िच ह र ाथना, (ख) िव ालयलाई िदइने अनुदान, (ग) आधारभूत िश ा उ ीण परी ा स चालन, (घ) अित र तथा सह कायकलाप, (ङ) िव ाथ भना र िव ाथ सङ् या स ब धी, (च) छा ावासको अनुमित, वीकृित र स चालन तथा अनुगमन, (छ) िव ालयको आय यय जाचँ. (ज) िव ालयको िकताब बही र अ य कागजात तयार गन तथा रा ने त रका,

23

(झ) िव ालयको पाठ्य म, पाठ्यपु तक तथा स दभ साम ी (संघीय र ादेिशक कानूनको प रिधमा रहेर),

(ञ) िश क तथा िव ाथ आचार सिंहता, (ट) िव ालय तथा समुदायमा पु तकालय तथा वाचनालय, (ठ) िश क, कमचारी तथा िव ालय यव थापन स ब धी तािलम, (ड) भाषा िश ण, ट्युशन से टर, तयारी क ा वा अ य य तै िव ालय बािहरका िश ा, (ढ) िव ाथ स लाह, परामश, िनदशन र सुर ा, (ण) िव ाथ प रवहन, (त) सं थागत िव ालयको स चालन स ब धी स पूण िवषयह , (थ) गुठी/सहकारी िव ालय स चालन स ब धी, (द) ोतके र ोत यि र (ध) अ य ऐनमा उि लखत िवषयह

(२) यस ऐनको काया वयनको लािग उपदफा (१) बमोिजमको िनयम अ तरगत रहेर नगर िश ा सिमितले आव येक िनदिशका कायिविध बनाई लागू गन स नेछ ।

५५ सं थागत िव ालयको हकमा लागु नहने: यस ऐनको दफा (३३), दफा (३४), दफा (३५), दफा (३७), दफा

(३८), दफा (३९), दफा (४०) र दफा (४१)सं थागत िव ालयको हकमा लागु हने छैन । ५६. सं मणकालीन यव था: (१)यस ऐनले तोिकए बमोिजम हने भनी यव था गरेको काम िनयमावली

नआउँदास म नगर िश ा सिमितले आव यक कायिविध तोक स पादन गन स नेछ । ५७. बाधा अडकाउ फुकाउने अिधकारःयस ऐनको उ े य काया वयन गन कुनै बाधा–अड्काउ परेमा नगर

कायपािलकाले य तो बाधा अड्काउ हटाउन आदेश जारी गन स नेछ र य तो आदेश यसै ऐन बमोिजम भएको मािननेछ ।

५८. बचाउ र खारेजी:

(१) यो ऐन वा यस ऐन अ तगत बनेका िनयममा यव था भएका जित कुरामा यस ै बमोिजम र यसमा नलेिखएको कुराको हकमा चिलत कानून बमोिजम हनेछ ।

(२) यस ऐनमा लेिखएको कुनै कुराले पिन िव ालयको स पि िहना–िमना गरेको कसूरमा ाचार िनवारण ऐन, २०५९ अ तगत कारवाही चलाउन बाधा पनछैन ।

माणीकरण िमित२०७४/१२/२७ आ ाल,े

िदपराज अिधकारी मुख शासक य अिधकृत

24

भाग-१ गोरखा नगरपािलका

नेपालको सं िवधानको धारा २२६को उपधारा (१) बमोिजम नगर सभाले बनाएको तल लेिखए बमोिजमको ऐन

सवसाधारणको जानकारीको लािग काशन ग रएको छ ।

स बत् २०७४ को ऐन न.ं २

गोरखा नगरपािलकाको सहकारी (दता, स चालन र िनयमन) ऐन, २०७४ तावनाः सहकारीको मू य, मा यता र िस ा त अनु प थानीय तरमा कृषक कािलगढ िमक यून आय समूह एव

सीमा तकृत समुदाय वा सवसाधारण उपभो ा माझ छ रएर रहेको पू ँजी, िविध तथा ितभालाई वाबल बन र पार प रकताका आधारमा एक कृत गद सद यह को आिथक, सामािजक तथा साँ कृितक उ नयन गन, समदुायमा आधा रत, सद य केि त, लोकताि क, वाय र सुशािसत संगठनको पमा सहकारी सं थाह को व न गन, सहकारी खेती, उ ोग, व तु तथा सेवा यवसायका मा यमबाट सामािजक यायका आधारमा आ मिनभर, ती एवं िदगो पमा थानीय अथत लाई सु ढ तु याउन सहकारी संघ सं थाह को दता, स चालन एवम् िनयमन स ब धी यव था गन वा छनीय भएकाले नेपालको सं िवधानको धारा २२६, अनुसूची ८ र थानीय सरकार स चालन ऐन २०७४ को दफा ११(ख) र २१ वमोिजम गोरखा नगरपािलकाको नगरसभाले यो ऐन बनाएको छ ।

प र छेद –१ ारि भक

१. सं ि नाम र ार भ : (१) यस ऐनको नाम 'गोरखा नगरपािलकाको सहकारी (दता, स चालन र िनयमन) ऐन, २०७४' रहेको छ ।

(२) यो ऐन तु त ार भ हनेछ । २. प रभाषा: िवषय वा सङ्गले अक अथ नलागेमा यस ऐनमा,–

(क) 'आ त रक कायिविध' भ नाले सहकारी सं थाले दफा १८ बमोिजम बनाएको आ त रक कायिविध स झनुपछ ।

(ख) 'कसूर' भ नाले दफा ७९ बमोिजमको कसूर स झनुपछ । (ग) 'तोिकएको' वा 'तोिकए बमोिजम' भ नाले यस ऐन अ तगत बनेको िनयममा तोिकएको वा तोिकए बमोिजम

स झनुपछ । (घ) 'प रवार' भ नाले सद यको पित वा प नी, छोरा, बुहारी, छोरी, धमपु , धमपु ी, बाब,ु आमा, सौतेनी आमा

र आफूले पालन पोषण गनु पन दाजु , भाउजु,भाइ, बुहारी र िददी, बिहनी स झनुपछ। तर सो श दले अंशब डा गरी वा मानो छु ई आ-आ नो पेशा यवसाय गरी बसेको प रवारको

सद यलाई जनाउने छैन । (ङ) 'बचत' भ नाले सद यले सहकारी सं थामा ज मा गरेको रकम स झनुपछ ।

25

(च) 'म ालय' भ नाले सहकारी स ब धी िवषय हेन संघीय म ालय स झनुपछ ।

(छ) 'मु य कारोबार' भ नाले सं थाले संचालन गरेको यवसाियक ि याकलापह मा पिछ लो आिथक

वषस ममा प रचािलत बचतको दािय व र पिछ लो आिथक वषको सद यतफको ख रद वा िब

कारोवारमा क तीमा तीस ितशतभ दा बढी िह सा भएको कारोवार स झनुपछ ।

(ज) 'रिज ार' भ नाले संघको रिज ार स झनु पछ ।

(झ) 'लेखा सुपरीवे ण सिमित' भ नाले दफा ३७ बमोिजमको लेखा सुपरीवे ण सिमित स झनुपछ ।

(ञ) 'िविनयम' भ नाले स बि धत सहकारी सं थाको दफा १७ बमोिजम बनाएको िविनयम स झनुपछ ।

(ट) 'िवभाग' भ नाले संघको सहकारी िवभाग स झनुपछ र सो श दले म ालयले सहकारी िनयमन गन तोकेको

महाशाखा समेतलाई जनाउँछ।

(ठ) 'शेयर' भ नाले सहकारी सं थाको शेयर पूजीको अंश स झनुपछ ।

(ड) 'स चालक' भ नाले सिमितको सद य स झनुपछ र सो श दले सिमितको अ य , उपा य , सिचव र

कोषा य समेतलाई जनाउँछ ।

(ड) 'सद य' भ नाले सहकारी स थाको सद यता ा त गरेका यि स झनुपछ।

(ढ) 'सिमित' भ नाले दफा ३० को उपदफा (१) बमोिजमको स चालक सिमित स झनुपछ ।

(ण) 'सहकारी मू य' भ नाले वावल वन, व–उ रदािय व, लोकत , समानता, समता, ऐ यव ता, इमा दारी,

खुलापन, सामािजक उ रदािय व तथा अ को हेरचाह लगायत अ तराि य मा यता ा त सहकारी

स ब धी मू य स झनुपछ ।

(त) 'सं थाको यवसाय' भ नाले िविनयममा यव था भए बमोिजम स चािलत यवसाियक ि याकलाप

स झनुपछ ।

(थ) 'सहकारी िस ा त' भ नाले वैि छक तथा खुला सद यता, सद य ारा लोकताि क िनय ण, सद यको

आिथक सहभािगता, वाय ता र वत ता, िश ा, तािलम र सूचना, सहकारी-सहकारी बीच पार प रक

सहयोग र समुदाय ितको चासो लगायत अ तराि य मा यता ा त सहकारी स ब धी िस ा त स झनुपछ

।

(द) 'सं था' भ नाले दफा ३ बमोिजम गठन भई दफा ६ बमोिजम दता भएको िवषयगत वा बहउ े यीय सहकारी

सं था स झनु पछ ।

(ध) 'साधारणसभा' भ नाले सहकारी सं थाको साधारणसभा स झनुपछ ।

(न) ' ाथिमक पू ँजी कोष' भ नाले शेयर पू ँजी र जगेडा कोष स झनुपछ ।

(प) 'दता गन अिधकारी' भ नाले दफा ६९ बमोिजमको दता गन अिधकारी स झनुपदछ ।

(फ) 'नगरपािलका' भ नाले गोरखा नगरपािलकालाई जनाउने छ ।

26

(ब) 'संघ' भ नाले दफा ३ बमोिजम दता भएको नगर तरीय िवषयगत सहकारी संघ र सहकारी संघ जनाउने छ ।

सो श दले देश तथा संघीय सहकारी ऐन बमोिजम गठन हने संघ तथा महासंघ समतेलाई जनाउने छ । प र छेद–२

सहकारी सं थाको गठन तथा दता ३. सं थाको गठन :

(१) क तीमा पचास जना नेपाली नाग रकह आपसमा िमली िवषयगत वा वहउ े यीय सहकारी सं था गठन गन स नेछन् ।

(२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन िमक, युवा लगायतले आ नो म वा सीपमा आधा रत भइ यवसाय गन सहकारी सं थाको हकमा दश जना नेपाली नाग रकह भए पिन सं था गठन गन स नेछन् ।

(३) यस दफामा अ य जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन नेपाल सरकार, देश सरकार, थानीय तह वा य ता सरकार वा तहको अनुदान वा वािम वमा संचािलत िव ालय, िव िव ालय वा संगिठत

सं थाबाट पा र िमक पाउने पदमा वहाल रहेका क तीमा एक सय जना कमचारी, िश क वा ा यापकह ले आपसमा िमली चिलत कानून बमोिजम दता भएको आ नो पेशागत संगठनका आधारमा

सद यता, ितिनिध व र सेवा संचालनमा तोिकए बमोिजमका शत ब देजह पालना गन गरी सं था गठन गन स नेछन् ।

(४) यस दफा बमोिजम सं था गठन गदा एक प रवार एक सद यका दरले उपदफा (१) वा (२) मा उि लिखत सं या पुगेको हनुपनछ ।

तर सं था दता भई सकेपिछ एकै प रवारका एकभ दा बढी यि ल ेसो सं थाको सद यता िलन बाधा पन छैन ।

(५) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन बचत तथा ऋणको कारोवार गन सं था गठन गदा क तीमा पचास जना थानीय बसोबास भएका नेपाली नाग रकह को सहभािगता हनु पनछ ।

(६) नगर तरीय िवषयगत सहकारी सघको गठन: सहकारी यावसायको िवकास व न र बजारीकरण लगायतको कायह गन दफा ३ बमोिजम गठन भई स चालनमा रहेका कि तमा १० वटा स थाह आपसमा िमिल आ नो िवषयको नगर तरीय िवषयगत सहकारी संघ गठन गन स नेछन् ।

(७) थानीय सहकारी सघको गठन: सहकारी यावसायको िवकास वदन तथा वजारीकरण लगायतका कायमा सहयोग पु याउन दफा ३ बमोिजम गठन भएका कि तमा २० वटा स था वा ५ वटा िवषयगत सहकारी सघ िमिल सहकारी सघ गठन गन स ने छन् ।

(८) सघं गठन गन नसिकन:े दफा ३ को उपदफा ६ र ७ मा जुनसुकै कुरा उ लेख ग रएपिन एकै कृितका एक भ दा बढी नगर तरीय िवषयगत सहकारी सघ वा नगर तरीय सहकारी सघको दता ग रने छैन ।

४. दता नगरी सहकारी स था संचालन गन नहने: कसैले पिन यस ऐन बमोिजम दता नगरी सहकारी थापना

तथा स चालन गन हँदैन ।

27

५. दताको लािग दरखा त िदनु पन :

(१) यस ऐन बमोिजम गठन भएका सरकारी सं थाले दताकालािग दता गन अिधकारी सम अनुसूची-१ को ढाँचामा दरखा त िदनुपनछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजमका दरखा त साथ देहाय बमोिजमका कागजातह संल न गनु पनछ :– (क) सहकारी सं थाको तािवत िविनयम, (ख) सहकारी सं थास चालनको स भा यता अ ययन ितवेदन, (ग) सद यले िलन वीकार गरेको शेयर सं या र शेयर रकमको िववरण ।

६. दता गनु पन : (१) दफा ५ को उपदफा (१) बमोिजम ा त दरखा त सिहतको कागजातह छानिवन गदा देहाय बमोिजम

भएको पाइएमा दता गन अिधकारीले दरखा त परेको िमितले तीस िदनिभ य तो सहकारी सं था दता गरी अनुसूची-२ को ढाँचामा दता माणप िदनु पनछ :– (क) दरखा त साथ पेश भएको िविनयम यो ऐन तथा यस ऐन अ तगत बनेको िनयम बमोिजम रहेको, (ख) तािवत सहकारी सं था सहकारी मू य,मा यता र िस ा त अनु प स चालन हन स ने आधार

रहेको, (ग) सहकारी सं था समुदायमा आधा रत एवम् सद य केि त भई संचालन र िनय ण हन स ने प

आधार रहेको । (२) उपदफा (१) बमोिजम छानिवन गदा तािवत सहकारी सं थाको िविनयमको कुनै कुरामा संशोधन गनुपन

देिखएमा दता गन अिधकारील े य तो संशोधन गनुपन यहोरा खुलाई दरखा त ा त भएको िमितले प िदनिभ िनवेदकलाई सूचना गनु पनछ ।

(३) यस ऐनमा अ य जुनसुकै कुरा लेिखएको भएतापिन यो ऐन ार भ हँदाका बखत दता भई स चालनमा रहेका नगरपािलका िभ काय े कायम ग रएका सहकारी सं था यसै ऐन बमोिजम दता भएको मािनने छ ।

(४) यस दफा बमोिजम सहकारी सं था दता गदा दता गन अिधकारीले य तो सहकारी सं थाले पालना गनु पन गरी कुनै शत तो न स नेछ ।

(५) उपदफा (४) बमोिजम शत तोिकएकोमा सो को पालना गनु स बि धत सहकारी सं थाको कत य हनेछ । ७. दता गन अ वीकार गन स ने :

(१) दफा ६ को उपदफा (१) मा उि लिखत अव था नभएमा, सोही दफा बमोिजम िविनयम संशोधनको लािग सूचना िदएको अबिध िभ िनवेदकले संशोधन गन अ वीकार गरेमा य तो सूचना पाएको िमितले तीस िदनिभ िबिनयम संशोधन नगरेमा वा सूचनामा उ लेख भए बमोिजम हने गरी िबिनयम संशोधन नगरेमा दता गन अिधकारीले य तो सहकारी सं था दता गन अ वीकार गन स नेछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजम सहकारी सं था दता गन अ वीकार गरेकोमा दता गन अिधकारीले कारण खलुाई सात िदन िभ सो को जानकारी स बि धत िनवेदकह लाई िदनु पनछ ।

८. सहकारी सं था संगिठत सं था हने:

28

(१) सहकारी सं था अिवि छ न उ रािधकारवाला एक वशािसत र सङ्गिठत सं था हनेछ । (२) सहकारी सं थाको काम कारबाहीको लािग एउटा छु ै छाप हनेछ । (३) सहकारी सं थाले यस ऐनको अधीनमा रही यि सरह चल अचल स पि ा त, उपभोग, िब वा अ य

यव था गन स नेछ । (४) सहकारी सं थाले यि सरह आ नो नामबाट नािलस उजूर गन र सो उपर पिन सोही नामबाट नािलस उजूर

ला न स नेछ । (५) सहकारी सं थाले यि सरह करार गन स नेछ ।

९. सहकारी सं थाको काय े : (१) दता हँदाका बखत सहकारी सं थाको काय े देहाय बमोिजम हनेछः

(क) बचत तथा ऋणको मु य कारोवार गन सं थाको हकमा दईुवटा वडाह , (ख) अ य सं थाको हकमा एक वडा वा देहायका आधारमा तीन वडास म :

(१) सद यह वीच वाबल बनको पार पा रक अ यासको लािग आपसी साझा व धन (कमन ब ड),

(२) यवसाियक तरमा सेवा संचालन गन आव यक सद य सं या, (३) सं था संचालनमा सद यको सहभािगतामूलक लोकताि क िनय ण कायम हनगेरी पायक पन

थान, (२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भएता पिन सं थाले दता भई यवसाियक सेवा ार भ गरेको द ु ई

वष पिछ देहायको आधारमा जोिडएको भौगोिलक े कायम रहने गरी आ नो काय े थप वडाह मा िव तार गन स ने छ । (क) सं थाको यवसाियक ि याकलापको िवकास ममा सद यता बढाउन थप काय े आव यक

परेको, (ख) सं थाको काय संचालनमा सद यको य िनय ण कायम रा न रचना मक उपायह अवल बन

ग रएको, (ग) बचत तथा ऋणको मु य कारोबार गन सहकारी सं थाको हकमा मापद ड अनुसार भएको ।

(३) उपदफा (१) र (२) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन सं थाको काय े का वडाह मा यावसाियक सेवा स चालन नभएको वा ज मा कारोबारको तोिकएको रकम वा अनुपात भ दा कम रकम वा अनुपातको यावसाियक सेवा स चालन भएको देिखएको ख डमा दता गन अिधकारीले यावसाियक सेवा स चालन

भएका वडा मा काय े कायम गन गरी िविनयम संशोधन गन िनदशन िदन स नेछ । (४) उपदफा (३) बमोिजम दता गन अिधकारीले िनदशन िदएकोमा सहकारी सं थाले एक वषिभ िविनयम

संशोधन गरी आ नो काय े पुनःिनधारण गनुपनछ । (५) यस दफामा अ य जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन सहकारी सं थाले वेि छक पमा जुनसुकै समय

काय े घटाउने गरी पुनःिनधारण गन िविनयम संशोधन गन स नेछ । (६) यस अिघ देिख दता भई स चालनमा रहेका सहकारीह को काय े यस दफा अनुसार पुन िनधारण गदा

हाल स चािलत कारोबारको भौगोिलक े लाई आधार मानी कायालयले तोिकिदन स नेछ । यसकालािग

29

कायालयले तोकेको अिविध िभ सहकारी स थाह ले तोिकए बमोिजमको िववरणह कायालयमा बुझाउनु पन छ ।

(७) काय े पुनः िनधारण स ब धी अ य यव था तोिकए बमोिजम हनेछ । १०. जानकारी िदनुपन: गोरखा नगरपािलका े भ दा बढी काय े कायम राखी दता भई स चालनमा रहेका

ारि भक सहकारी सं थाह ले गोरखा नगरपािलकामा सेवा स चालन गदा दता गन अिधकारीलाई ऐन जारी भएको िमितले छ मिहनािभ नगरपािलकाले तोकेको िववरण बुझाउनु पनछ ।

११. िवषयगत आधारमा वग करण: (१) सहकारी सं थाको वग करण देहाय बमोिजम हनेछः

(क) उ पादक सं थाः कृिष, दु ध, िचया, किफ, उख,ु फलफुल र माछापालन लगायत े िवशेषका िवषयगत उ पादनको योजना समेतका आधारमा अ य उ पादनमूलक सं था; (ख) उपभो ा सं थाः उपभो ा, भ डार, वचत तथा ऋणज ता े िवशेषका िवषयगत अ य उपभोगज य सं था; (ग) सेवामूलकस था: उजा, वा य, िश ा र यातायात ज ता सेवामूलक तथा ाथिमक आव यकता एवम् सेवाको योजना समेतका आधारमा स चािलत सहकारी स था (घ) िमक सं थाः ह तकला, खा प रकार, औ ोिगक उ पादन, भोजनालय र म करार िवशेषका िवषयगत र सीप वा मको िवशेषता एवम् वरोजगारीको योजना समेतका आधारमा अ य ममा आधा रत सं था; (ङ) बहउ े यीय सं थाः उ पादन, उपभोग र म वा सीपमा आधा रत वरोजगारीका सेवा समेत स चालन गन अ य बहमुखी सं था ।

(२) उपदफा (१) को ख ड (क), (ख), (ग), (घ) र (ङ) मा उ लेिखत िवषयमा िविश ीकरण, आम चलन र अ यासको िवकास म समेतको आधारमा तोिकए बमोिजमका िवषयह थप गन सिकनेछ ।

(३) उपदफा (१) र (२) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन उपदफा (१) बमोिजम अ य सं थाह गठन गन बाधा पन छैन ।

१२. कारोवार, यवसाय, उ ोग वा प रयोजना स चालन गन स ने : (१) दफा ६ बमोिजम दता माणप ा त गरे पिछ सं थाले आ नो उ े य ाि का लािग यस ऐन र िविनयमको

अधीनमा रही आव यक कारोवार, यवसाय, उ ोग वा प रयोजना स चालन गन स नेछ । (२) चिलत कानूनमा जुनसुकै कुरा लेिखएको भएतापिन सं थाले उपदफा (१) बमोिजम कारोवार, यवसाय, उ ोग

वा प रयोजना स चालन गन छु ै सं था दता गनुपन छैन । तर य तो कारोवार, यवसाय, उ ोग वा प रयोजना स चालन गन चिलत कानून बमोिजम अनुमितप ,

वीकृित वा इजाजतप िलनु पन रहेछ भने सो बमोिजम अनुमितप , वीकृित वा इजाजतप िलएरमा कारोवार, यवसाय, उ ोग वा प रयोजना स चालन गनु पनछ ।

(३) उपदफा (२) बमोिजम सं थाले चिलत कानून बमोिजम अिधकार पाएको िनकाय वा अिधकारीबाट अनुमितप , वीकृित वा इजाजतप ा त गरेमा प िदनिभ सो को जानकारी दता गन अिधकारीलाई िदनु पनछ ।

(४) दु ई वा दु ईभ दा बढी सं थाले संयु वा साझेदारीमा आ नो उ पादन वा सेवाको बजारीकरणको लािग यस ऐनको अधीनमा रही आव यक कारोवार, यवसाय, उ ोग वा प रयोजना स चालन गन स नेछन ्।

30

(५) उपदफा (४) बमोिजमको कारोवार, यवसाय, उ ोग वा प रयोजना स चालन गन स ब धी अ य यब था तोिकए बमोिजम हनेछ ।

१३. दािय व सीिमत हने : (१) सहकारी सं थाको कारोबारको स ब धमा सद यको दािय व िनजले ख रद गरेको वा ख रद गन वीकार गरेको

शेयरको अिधकतम रकम स ममा सीिमत रहनेछ । (२) सहकारी सं थाको नाममा 'सहकारी' र नामको अ यमा 'िलिमटेड' भ ने श द रा नु पनछ । र अ य कुनै पिन

क पनी, फम वा यि गत यावसायले सहकारी श दको चलन गन पाउने छैन । १४. सहकारीका मू य, मा यता र िस ा त पालना गनु पन: सहकारी सं थाको गठन तथा स चालन गदा

सहकारीका मू य, मा यता र िस ा तको पालना गनु पनछ ।

प र छेद–३ सं था वा संघका उ े य तथा काय

१५. सं था वा सघंको उ े य : काय े मा आधा रत र सद य केि त भई आ ना सद यह को आिथक, सामािजक तथा साँ कृितक उ नयन गनु सं थाको मु य उ े य हनेछ ।

१६. सं था वा सघंको काय : सद यह को लगानी सुरि त गन कायका अित र सं थाका कायह देहाय बमोिजम हनेछन्:- (क) सहकारीका मू य, मा यता र िस ा तह को पालना गन गराउने, (ख) सद यको िहत व न गन गरी यावसाियक सेवाह दान गन, (ग) सद यलाई िश ा, सूचना र तािलम दान गन , (घ) सं थाले गन उ पादन तथा सेवाको मापद ड िनधारण गरी गुण तर सुधार, आिथक थािय व र

जोिखम यव थापन स ब धी काय गन, (ङ) आ त रक िनय ण णाली लागू गन, (च) सं थाको यवसाियक व न तथा िवकास स ब धी ि याकलापह स चालन गन, (छ) म ालय,रिज ार, ादेिशक रिज ार, थानीय तह वा दता गन अिधकारीको िनदशन पालना गन

गराउने, (ज) िवषयगत सहकारीह ले आ नो उदे यमा आधा रत कायह अिनबाय गनु पन छ । उ पादन, शोधन

र बजारीकरण म ये कुनै एक वा सबै काम गन सिकने छ तर स थाले गन चाहेको काय आ नो िवधानमा उ लेख गनपुनछ ।

(झ) िविनयममा उि लिखत कायह गन ।

प र छेद–४ िविनयम तथा आ त रक कायिविध

१७. िविनयम बनाउनु पन : (१) सं थाले यो ऐन, यस ऐन अ तगत बनेको िनयम, िनदिशका, मापद ड र कायिविधको अधीनमा रही आ नो काय स चालनको लािग िविनयम बनाउनु पनछ ।

31

(२) उपदफा (१) बमोिजमको िविनयम दता गन अिधकारीबाट वीकृत भए पिछ लागू हनेछ । १८. आ त रक कायिविध बनाउन स ने :(१) सं थाले यो ऐन, यस ऐन अ तगत बनेको िनयम, िनदिशका,

मापद ड, कायिवधी र िविनयमको अधीनमा रही आव यकता अनुसार आ नो आ त रक कायिविध बनाउन स नेछ । (२) उपदफा (१) बमोिजमको आ त रक कायिविध स बि धत सं थाको साधारणसभाले वीकृत गरेपिछ लागू हनेछ ।

१९. िविनयम र आ त रक कायिविधमा संशोधन :(१) सं थाको साधारणसभाको कुल सद य सं याको बहमतबाट िविनयम र आ त रक कायिविध संशोधन हन स नछे । (२) उपदफा (१) बमोिजम संशोधन भएको िविनयम वा आ त रक कायिविध दता गन अिधकारीबाट वीकृत भएपिछ लागू हनेछ ।

प र छेद–५ सद यता

२०. सं थाको सद यता: (१) अठार वष उमेर पूरा गरेका देहाय बमोिजमका नेपाली नाग रकह सं थाको सद य हन स नेछन्ः

(क) सं थाको काय े िभ थायी बसोबास गरेको, (ख) सं थाको क तीमा एक शेयर ख रद गरेको, (ग) सं थाको िविनयममा उि लिखत शतह पालना गन म जुर गरेको, (घ) सं थाको िज मेवारी पालना गन म जुर भएको, (ङ) सं थाले गरेको कारोवारसँग ित पधा हने गरी कारोवार नगरेको, (च) सं थाको सद यता िलन यो य रहेको वघोषणा गरेको ।

(२) यस ऐनमा अ य जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन नेपाल सरकार, देश सरकारका िनकायह , थानीय तहका साथै सं थाको काय े िभ का सामुदाियक वा सहकारी िव ालय, गुठी, थानीय लब, थानीय तहमा गठन भएका उपभो ा समूहह सं थाको सद य हन बाधा पन छैन ।

(३) यस दफामा अ य जुनसुकै कुरा लेिखएको भएतापिन वा य सहकारी सं थामा सहकारी सं थाले सद यता िलन वाधा पन छैन ।

२१. सद यता ा त गन िनवेदन िदनु पन: (१) सं थाको सद यता िलन चाहने स बि धत यि ले सं थाको सिमित सम िनवेदन िदनु पनछ । (२) उपदफा (१) बमोिजम िनवेदन परेको िमितले पतीस िदन िभ सिमितले यो ऐन, यस ऐन अ तगत बनेको

िनयम तथा िविनयमको अधीनमा रही सद यता दान गन वा नगन िनणय गनु पनछ । (३) उपदफा (२) बमोिजम िनणय गदा सिमितले सद यता दान नगन िनणय गरेमा सो को कारण खोली सात

िदनिभ िनवेदकलाई जानकारी गराउनु पनछ । (४) उपदफा (३) बमोिजम जानकारी पाएको िमितले तीस िदनिभ स बि धत यि ले य तो सं था दता गन

अिधकारी सम उजूर गन स नेछ।

32

(५) उपदफा (४) बमोिजम ा त उजूरी छानिवन गदा िनवेदकलाई सद यता दान गनु पन देिखएमा दता गन अिधकारीले य तो िनवेदकलाई सद यता दान गनको लािग स बि धत सं थालाई आदेश िदन स नेछ ।

(६) उपदफा (५) बमोिजम आदेश भएमा सो आदेश ा त गरेको प िदन िभ स बि धत सं थाले िनवेदकलाई सद यता दान गरी सोको जानकारी दता गन अिधकारीलाई गराउनु पनछ ।

२२. सद य हन नपाउने : (१) कुनै यि एकै कृितको एकभ दा वढी सं थाको सद य हन पाउने छैन ।

तर यो ऐन ार भ हनु अिघ कुनै यि एकै कृितको एकभ दा बढी सं थाको सद य रहेको भए यो ऐन ार भ भएको िमितले तीनवष िभ कुनै एक सं थाको मा सद यता कायम रा नु पनछ ।

(२) यो ऐन ार भ हँदाका बखत कुनै सं थामा नेपाल सरकारको िनकाय वा दफा २० को उपदफा (२) मा उ लेख भएदेिख बाहेकको अ य कुनै कृि म यि सद य भएको भए दु ई वष िभ सद यता अ य गनुपनछ ।

२३. सद यताको समाि : (१) कुनै सद यको सद यता देहायको अव थामा समा हनेछः—

(क) सद यले आ नो सद यता याग गरेमा, (ख) लगातार बािषक साधारणसभामा िबना सूचना तीन पटकस म अनुपि थत भएमा, (ग) यो ऐन,यस ऐन अ तगत वनेको िनयम वा िविनयम बमोिजम सद यले पालना गनुपन ावधानको

बार बार उ लङ्घन गरेमा, (घ) सं थाको सद यको हकमा दफा २० बमोिजमको यो यता नभएमा ।

(२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन कुनै सद यले सं थाबाट ा त वा भु ान गनु पन कुनै रकम भएमा सो फरफारक नभएस म वा िनजले िलएको ऋण, ितनु पन कुनै दािय व वा अ य कुनै सद यको तफबाट िधतो वा जमानत बसेकोमा सोको दािय व फरफारक नभएस म िनजको सद यता समा हने छैन ।

(३) यस दफामा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन साधारणसभा बोलाउने िनणय भइसकेपिछ साधारणसभा स प न नभएस म कसैलाई पिन सद यताबाट हटाउन सिकने छैन ।

२४. सुिवधा ा त गन नस ने : कुनै सद यले सहकारी सं थालाई ितनु पन कुनै दािय व िनधा रत समयिभ भु ान नगरेमा वा यो ऐन तथा यस ऐन अ तगत वनेको िनयम र िविनयम बमोिजम सद यले पालन गनुपन यव थाको बार बार उ लंघन गरेमा य तो सद यले अ य सद य सरहको सु िबधा ा त गन स ने छैन ।

प र छेद –६

साधारणसभा, सिमित तथा लेखा सुप रवे ण सिमित २५. साधारणसभा:

(१) सहकारी सं थाको सव च अङ्गको पमा साधारणसभा हनेछ (२) सहकारी सं थाका सबै सद यह साधारणसभाका सद य हने छन् । (३) सहकारी सं थाको साधारणसभा देहाय बमोिजम हनेछ:–

(क) ारि भक साधारणसभा,

33

(ख) वािषक साधारणसभा, (ग) िवशेष साधारणसभा ।

२६. ारि भक साधारण सभाको काम, कत य र अिधकार: ारि भक साधारणसभाको काम, कत य र अिधकार देहाय बमोिजम हनेछ :– (क) ारि भक साधारणसभा हने अिघ लो िदन स मको काम, कारबाही र आिथक कारोबारको जानकारी

िलन,े (ख) चालू आिथक वषको लािग वािषक काय म तथा बजेट वीकृत गन, (ग) ितवेदन तथा िव ीय िववरण अनुमोदन गन, (घ) िविनयममा उ लेख भए बमोिजम सिमित वा लेखा सुपरीवे ण सिमितको िनवाचन गन, (ङ) आ त रक कायिविध पा रत गन, (च) लेखा परी कको िनयु ि र िनजको पा र िमक िनधारण गन, (छ) िविनयममा तोिकए बमोिजमका अ य कायह गन ।

२७. वािषक साधारणसभाको काम, कत य र अिधकार : वािषक साधारणसभाको काम, कत य र अिधकार देहाय बमोिजम हनेछ :– (क) वािषक काय म तथा बजेट वीकृित गन, (ख) वािषक लेखा परी ण ितवेदन अनुमोदन गन, (ग) सिमित वा लेखा सुपरीवे ण सिमितको िनवाचन तथा िवघटन गन, (घ) स चालक वा लेखा सुपरीवे ण सिमितको संयोजक वा सद यलाई पदबाट हटाउने, (ङ) सिमित वा लेखा सुपरीवे ण सिमितको वािषक ितवेदन पा रत गन, (च) िविनयम संशोधन तथा आ त रक कायिविध पा रत गन, (छ) लेखा परी कको िनयुि र िनजको पा र िमक िनधारण गन, (ज) सं था एक करण वा िवघटन स ब धी िनणय गन, (झ) पा र िमक लगायतका सु िवधा तो न,े (ञ) ऋण तथा अनुदान ा गन स ब धमा िनणय गन, (ट) सद यको दािय व छुट वा िमनाहा िदने, (ठ) सिमितलाई आव यक िनदशन िदन,े (ड) िविनयममा तोिकए बमोिजमका अ य कायह गन ।

२८. साधारणसभाको बैठक : (१) सिमितले सहकारी सं था दता भएको िमितले तीन मिहनािभ ारि भक साधारणसभा बोलाउनु पनछ । (२) सिमितले येक आिथक वष समा भएको िमितले छ मिहनािभ वािषक साधारणसभा बोलाउनु पनछ । (३) सिमितले देहायको अव थामा िवशेष साधारण सभा बोलाउनु पनछ :–

(क) सं थाको काम िवशेषले िवशेष साधारण सभा बोलाउन ुपन सिमितवाट िनणय भएमा, (ख) दफा ३८ को उपदफा (१) को ख ड (छ) बमोिजम लेखा सुपरीवे ण सिमितको िसफा रसमा, (ग) कुनै स चालकले िवशेष साधारणसभा बोलाउन पेश गरेको ताव सिमित ारा पा रत भएमा,

34

(घ) िवशेष साधारणसभा बोलाउनु पन कारण खुलाइ पि चस ितशत वा १५० जना जुन कम ह छ, सद यले सिमित सम िनवेदन िदएमा,

(ङ) दफा २९ को उपदफा (१) बमोिजम दता गन अिधकारीले िनदशन िदएमा, (४) उपदफा (३) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन सं थाको स चालक वा यव थापकबाट आ नो

िज मेवारी पू रा नगरी सं था स चालनमा सम या उ प न भएको अव थामा दता गन अिधकारीलाई जानकारी िदई साधारण सद यह म येबाट बहमत सद य उपि थत भई िवशेष साधारण सभा गन सिकनेछ ।

२९. िवशेष साधारणसभा बोलाउन िनदशन िदन स ने: (१) सं थाको िनरी ण वा सुपरीवे ण गदा वा कसैको उजूरी परी छानिवन गदा देहायको अव था देिखन

आएमा दता गन अिधकारीले य तो सहकारी सं थाको सिमितलाई साधारणसभा बोलाउन िनदशन िदन स नेछ :–

(क) सहकारीको मू य, मा यता तथा िस ा त िवप रत काय गरेमा, (ख) यो ऐन, यस ऐन अ तगत बनेको िनयम, िविनयम तथा आ त रक कायिविध िवपरीत काय गरेमा, (ग) दता गन अिधकारीले िदएको िनदशनको बार बार उ लङ्घन गरेमा, (घ) दफा ३१ को उपदफा (२) बमोिजम दता गन अिधकारीले आदेश िदएमा।

(२) उपदफा (१) बमोिजम साधारणसभा बोलाउन िनदशन ा त भएमा सिमितले सो िनदशन ा त भएको िमितले पतीस िदनिभ साधारणसभाको बैठक बोलाउनु पनछ र साधारणसभाको बैठकमा उजूरी वा िनरी णका ममा देिखएका िवषयमा छलफल गरी सोको ितवेदन दता गन अिधकारी सम पेश गनु पनछ ।

(३) उपदफा (१) वा (२) मा उि लिखत अविधिभ सिमितले साधारणसभा नबोलाएमा दता गन अिधकारीले य तो साधारणसभा बोलाउन स नेछ ।

(४) सहकारी सं थाको साधारणसभाको लािग गणपूरक सं या त काल कायम रहेको सद य सं याको एकाउ न ितशत हनेछ ।

तर पिहलो पटक डािकएको साधारण सभामा गणपुरक सं या नपुगेमा यसको सात िदन िभ दो ो पटक साधारण सभा बोलाउनु पन र यसरी दो ो पटक बोलाइएको साधारण सभामा संचालक सिमितको बहमत सिहत एक ितहाई साधारण सद यह को उपि थित भएमा साधारण सभाको गणपुरक सं या पुगेको मािननेछ ।

(५) उपदफा (४) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन दफा २८ को (४) मा भएको यव था सोही अनुसार हनेछ

(६) दु ई हजार वा सो भ दा बढी सद य भएको सं थाले साधारण सभा गदा समान काय सूचीमा तोिकए बमोिजम सद य सं याको आधारमा वडा-वडा वा अ य पायकको थानमा संचालक सद यह लाई पठाई साधारण सभा गन र य तो सभाको िनणय मािणत गन ितिनिधह छनौट गरी य ता ितिनिधह को उपि थितको सभाले अि तम िनणय मािणत गन यव था िमलाउन स नेछ ।

३०. स चालक सिमित : (१) सहकारी सं थामा साधारणसभाबाट िनवािचत एक स चालक सिमित रहनेछ ।

तर, एउटै यि लगातार एउटै पदमा द ु ई पटकभ दा बढी स चालक हन पाउने छैन ।

35

(२) उपदफा (१) बमोिजमको सिमितमा उपल ध भएस म क तीमा ते ीस ितशत मिहला सद यको ितिनिध व सुिनि त गनु पनछ ।

(३) एउटै प रवारको एकभ दा बढी सद य एकै अविधमा स चालक तथा लेखा सिमितको पदमा उ मेदवार ब न र िनवािचत हन स ने छैन ।

(४) कुनै सं थाको स चालक सोही सं थाको कमचारी वा आ नो सं थाले सद यता िलएको सहकारी संघ वा बैङ्कबाहेक अक कुनै सं थाको संचालक ब न पाउने छैन ।

तर वािषक दु ई करोड पैयाभ दा कमको कारोवार गन सहकारी सं थाको स चालकले य तो सहकारी सं थामा कमचारीको पमा काम गन बाधा पन छैन । वािषक दु ई करोडभ दा बिढ कारोवार गन सं थामा कुनै संचालक कमचारी रहेको भए यो ऐन ार भ भएको िमितले छ मिहनािभ य तो संचालकले कमचारीको पद याग गरी अक कमचारीको यव था गनुपनछ ।

(६) यो ऐन ार भ हनुअिघ कुनै यि एकभ दा बढी सं थाको स चालक वा सोही वा अक सं थाको कमचारी भएकोमा यो ऐन ार भ भएको िमितले एक वषिभ कुनै एक सं थाको मा स चालक वा कमचारी रहनु पनछ

(७) सिमितको कायाविध स थाको िविनयम बमोिजम अिधकतम चार वषको हनेछ । ३१. स चालक सिमितको िनवाचन :

(१) सिमितले आ नो कायाविध समा हनु कि तमा एक मिहना अिघ अक सिमितको िनवाचन गराउनु पनछ । (२) उपदफा (१) बमोिजम सिमितको िनवाचन नगराएको जानकारी ा त भएमा य तो जानकारी ा त भएको

िमितले तीन मिहनािभ सिमितको िनवाचन गराउन दता गन अिधकारील ेस बि धत सिमितलाई आदेश िदन स नेछ ।

(३) उपदफा (२) बमोिजम दता गन अिधकारीले आदेश िदएकोमा स बि धत सिमितले सो आदेश बमोिजमको समयाविधिभ सिमितको िनवाचन गराई दता गन अिधकारीलाई जानकारी गराउनु पनछ।

(४) उपदफा (३) बमोिजम सिमितको िनवाचन नगराएमा दता गन अिधकारीले य तो सं था सद य रहेको नगर तरीय संघ भए सो संघको ितिनिध समेतलाई सहभागीगराई सिमितको िनवाचन स ब धी स पूण काय गन

गराउनेछ । (५) उपदफा (४)बमोिजमको िनवाचन कायमा सहयोग पु याउनु स बि धत सिमित र सघका पदािधकारीह को

कत य हनेछ । (६) उपदफा (५) बमोिजम िनवाचन गराउँदा लागेको स पूण खच स बि धत सं थाले यहोनु पनछ । (७) यस दफा बमोिजम सिमितको अक िनवाचन नभएस मको लािग सिमितले िविनयममा यव था भए

बमोिजम आ नो काय स चालन गनछ । ३२. सिमितको काम, कत य र अिधकार : यस ऐनमा अ य उि लिखत काम, कत य र अिधकारका

अित र सिमितको काम, कत य र अिधकार देहाय बमोिजम हनेछ :– (क) सहकारीका मू य, मा यता र िस ा त बमोिजम सहकारी सं थाको स चालन गन, (ख) आिथक तथा शासक य काय गन, गराउन,े (ग) ारि भक साधारणसभा, वािषक साधारणसभा तथा िवशेष साधारणसभा बोलाउन,े (घ) साधारणसभाका िनणयह काया वयन गन, गराउन,े

36

(ङ) सं थाको नीित, योजना, बजेट तथा बािषक काय मको तजुमा गरी साधारणसभा सम पेश गन, (च) सं थाको सद यता दान गन तथा सद यताबाट हटाउने, (छ) शेयर नामसारी तथा िफता स ब धी काय गन, (ज) स बि धत संघको सद यता िलन,े (झ) िविनयम तथा आ त रक कायिविध तयार गरी साधारणसभामा पेश गन, (ञ) सं थाको काय े िभ सं थाको कारोबार र यवसायको िहत व नको लािग आव यक काय गन,

गराउने, ३३. स चालक पदमा बहाल नरहने: देहायको कुनै अव थामा स चालक आ नो पदमा बहाल रहन स ने

छैन:- (क) िनजले िदएको राजीनामा सिमितबाट वीकृत भएमा, (ख) िनजलाई दफा ३४ उपदफा (१) बमोिजम स चालकबाट हटाउने िनणय भएमा, (ग) िनज अक सं थाको स चालक रहेमा, (घ) िनज सोही वा अक सं थाको कमचारी रहेमा,

तर दफा ३० को उपदफा (४) को ितब धा मक वा यांशमा लेिखएको कुरामा सोही बमोिजम हनेछ । (ङ) िनजसोही वा अक सं थाको लेखा सुपरीवे ण सिमितको पदमा रहेमा (च) िनजको मृ यु भएमा।

३४. स चालकलाई पदबाट हटाउन स ने: (१) साधारणसभाले वहमतको िनणयबाट देहायको कुनै अव थामा स चालकलाई सिमितको स चालक

पदबाट हटाउन स नेछ :– (क) आिथक िहनािमना गरी स बि धत सं थालाई हानी नो सानी पु याएमा, (ख) अनिधकृत तवरले स बि धत सं थाको कारोबार स ब धी िवषयको गोपिनयता भङ्ग गरेमा, (ग) स बि धत सं थाको कारोबार र यवसायसँग ित पधा हने गरी समान कृितको कारोबार वा

यवसाय गरेमा, (घ) स बि धत सं थाको अिहत हने कुनै काय गरेमा, (ङ) िनज शारी रक वा मानिसक पमा काम गन नस ने भएमा, (च) कुनै स चालकमा यो ऐन, यस ऐन अ तगत बनेको िनयम वा िविनयममा उि लिखत यो यता

नरहेमा । (२) कुनै स चालकलाई सिमितको पदबाट हटाउने िनणय गनु अिघ य तो स चालकलाई साधारणसभा सम

सफाई पेश गन मनािसब मािफकको मौका िदइनेछ । (३) उपदफा (२) बमोिजमको अविधिभ कुनै स चालकले सफाई पेश नगरेमा वा िनजले पेश गरेको सफाई

स तोषजनक नभएमा साधारणसभाले य तो स चालकलाई पदबाट हटाउन स नेछ । (४) उपदफा (३) बमोिजम स चालकको पदबाट हटाइएको सद य सिमितको दु ई कायकालस मको िनवाचनमा

उ मेदवार ब न पाउने छैन । (५) उपदफा (३) बमोिजम कुनै स चालक पदबाट हटेमा य तो पदमा साधारणसभाले बाँक अविधको लािग

अक स चालकको िनवाचन गनछ ।

37

३५. नीिज वाथ समावेश भएको िनणय कृयामा संल न हन नहने : (१) स चालकले आ नो नीिज वाथ समावेश भएको िनणय ि यामा संल न हनु हँदैन । (२) स चालकले आफूलाई मा यि गत फाइदा हन ेगरी सं थामा कुनै काय गन गराउन हँदैन । (३) कुनै स चालकले उपदफा (१) को िबपरीत हने गरी वा आ नो अिधकार े भ दा बािहर गई कुनै काम

कारबाही गरे गराएमा य तो काम कारबाही ित य तो स चालक यि गत पमा उ रदायी हनेछ र य तो काम कारबाहीबाट सं थाको, सद य वा अ य कुनै यि लाई हानी नो सानी हन गएको रहेछ भने य तो हानी नो सानी िनजको जायजेथाबाट असूल उपर ग रनेछ ।

३६. सिमितको िवघटन : (१) साधारणसभाले देहायको अव थामा सिमितको िवघटन गन स नेछः–

(क) सिमितको बदिनयतपूण कायबाट सं थाको कारोबार जोिखममा परेमा, (ख) सं थाले ितनुपन दािय व तोिकएको समयिभ भु ान गन नसकेमा, (ग) िविनयममा उि लिखत उ े य र काय िवप रतको काम गरेमा, (घ) सिमितले आ नो िज मेवारी पू रा नगरेमा, (ङ) यो ऐन वा यस ऐन अ तगत बनेको िनयमावलीमा उि लिखत शत वा दता गन अिधकारीले िदएको

िनदशनको बार बार उ लङ्घन गरेमा । (२) उपदफा (१) बमोिजम सिमित िवघटन भएमा साधारणसभाले नयाँ सिमितको िनवाचन गनछ । (३) सिमितले यो ऐन वा यस ऐन अ तगत बनेको िनयम बमोिजम दता गन अिधकारील ेिदएको िनदशन पालना

नगरेमा वा दफा २९ को उपदफा (२) बमोिजम पेश भएको ितवेदन समेतको आधारमा दता गन अिधकारीले सिमितलाई उजूरी वा िनरी णको ममा देिखएका िवषयव तुको गाि भयताको आधारमा बढीमा छ मिहनाको समय िदई सुधार गन मौका िदन स नेछ र य तो समयाविध िभ पिन सुधार नगरेमा य तो सिमित िवघटन गनछ ।

(४) उपदफा (३) बमोिजम सिमित िवघटन भएमा यसरी िवघटन ग रएको िमितले तीन मिहना िभ मा अक सिमितको िनवाचन स प न गराउन र य तो िनवाचन नभएस म सं थाको दैिनक काय स चालन गन दता गन अिधकारीले तोिकए बमोिजमको एक तदथ सिमित गठन गनु पनछ ।

(५) यस दफा बमोिजम अक सिमितको िनवाचन गराउँदा लागेको स पूण खच स बि धत सं थाले यहोनछ । ३७. लेखा सुपरीवे ण सिमितको गठन :

(१) सं थामा आ त रक िनय ण णालीलाई सु ढ गन तोिकए बमोिजमको यो यता पुगेका एकजना संयोजक र द ु ईजना सद यह रहने गरी साधारणसभाले िनवाचनबाट लेखा सुपरीवे ण सिमित गठन गनछ ।

(२) एउटै प रवारको एकभ दा बढी यि एकै अविधमा एउटै सं थाको स चालक वा लेखा सुप रवे ण सिमितको संयोजक वा सद य पदमा उ मेदवार ब न र िनवािचत हन स ने छैन ।

३८. लेखा सुप रवे ण सिमितको काम, कत य र अिधकार : (१) लेखा सुप रवे ण सिमितको काम, कत य र अिधकार देहाय बमोिजम हनेछ :–

(क) येक चौमािसकमा सहकारी सं थाको आ त रक लेखापरी ण गन, गराउन,े (ख) आ त रक लेखापरी ण गदा लेखापरी णका आधारभूत िस ा तको पालना गन, गराउने, (ग) िव ीय तथा आिथक कारोवारको िनरी ण तथा मू याङ्कन गन, गराउने,

38

(घ) सिमितको काम कारवाहीको िनयिमत सुप रवे ण गन र सिमितलाई आव यक सुझाव िदन,े (ङ) साधारणसभाको िनदशन, िनणय तथा सिमितका िनणय काया वयन भए नभएको अनुगमन गन, (च) लेखा स ब धी ितवेदन र सिमितको काम कारबाहीको सुप रवे ण स ब धी वािषक ितवेदन

साधारणसभा सम पेश गन, (छ) आफूले पटक पटक िदएका सुझाव काया वयन नभएको कारणबाट कुनै सं थाको िहतमा ितकूल

असर परेमा वा य तो सं थाको नगद वा िज सी स पि को यापक पमा िहनािमना वा अिनयिमतता भएको वा सं था ग भीर आिथक संकटमा पन लागेकोमा सो को कारण खुलाई िवशेष साधारणसभा बोलाउन सिमित सम िसफा रस गन ।

(ज) आव यक परेमा आ त रक लेखा परी क िनयु ि का लािग तीन जनाको नाम स चालक सिमितमा िसफा रस गन ।

(२) लेखा सुप रवे ण सिमितको संयोजक वा सद य सं थाको दैिनक आिथक शासिनक कायमा सहभागी हन पाउने छैन ।

प र छेद–७ बचत तथा ऋण प रचालन

३९. सद य केि त भई बचत तथा ऋणको कारोबार गनु पन : (१) सं थाले आ ना सद यह को मा बचत वीकार गन, सोको प रचालन गन र सद यलाई मा ऋण दान

गन स नेछ । (२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन बचत तथा ऋणको मु य कारोबार गन गरी दता भएको

सं था बाहेक अ य िवषयगत वा वहउ े यीय सं थाले बचत तथा ऋणको मु य कारोवार गन पाउने छैन । तर यो ऐन ार भ हनु अिघ बहउ े यीय वा िवषयगत सं थाको पमा दता भई मु य कारोवारको

पमा वचत तथा ऋणको कारोवार गद आएको भए य तो सं थाले एक वष िभ मा वचत तथा ऋणको मु य कारोवार नहने गरी दता हँदाका बखतमा उ लेख ग रएको मु य कारोवार गन गरी सं था स चालन गनुपनछ ।

(३) सं थाले सद यलाई दान गन ऋणमा स बि धत स थाको साधारण सभाको िनणयानुसार अिधकतम सु य दशमलव पाच ितशत (०.५) भ दा बढी सेवा शु क िलन पाइने छैन ।

(४) बचत र ऋणको याजदर िबचको अ तर छ ितशतभ दा बढी हने छैन । (५) सं थाले दान गरेको ऋणमा ला ने याजलाई मूल ऋणमा पू ँजीकृत गरी सोको आधारमा याज लगाउन

पाइने छैन । (६) सं थाले कुनैपिन क पनीको शेयर ख रद गन स ने छैन ।

तर (१) सं थाको दािय व ित ितकूल नहने गरी सं थाले व योजनको लािग अचल स पि खरीद तथा पूवाधार

िनमाण एवं सं था र सद यह को िहतमा उ पादन र सेवाको े मा ाथिमक पू ँजी कोष प रचालन गन वाधा पन छैन ।

(२) यो ऐन ार भ हनु अिघ कुनै सं थाले कुनै क पनीको शेयर ख रद गरेको भएमा य तो शेयर यो ऐन ार भ भएको िमितले एक वष अविधिभ ह ता तरण ग रस नु पनछ ।

39

(३) उपदफा (२) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन सं थाले यो ऐन ार भ हनु अिघ दता भएका साना िकसान ारा वि त िव ीय सं थाको शेयर ख रद गन बाधा पनछैन ।

(७) सं थाले शेयर पू ँजी कोषको दश गुणास म वचत संकलन गन स नेछ । (८) सं थाले दता गदाका बखतका सद य बाहेक अ य सद यलाई सद यता ा त गरेको तीन मिहना अविध

यितत नभई ऋण लगानी गन स ने छैन । ४०. स दभ याजदर स ब धी यव थाः

(१) संघीय कानुन बमोिजम रिज ारले बचत तथा ऋणको स दभ याजदर तो न स नेछ । (२) उपदफा (१) बमोिजम तोिकएको स दभ याजदर सं थाका लािग िनदशक याजदर हनेछ ।

४१. यि गत बचतको सीमा: सं थामा सद यको यि गत बचतको सीमा प लाखस म हनेछ ।

प र छेद –९ आिथक ोत प रचालन

४२. शेयर िब तथा िफता स ब धी यब था : (१) सं थाले आ नो सद यलाई शेयर िव गन स नेछ। (२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन सं थाले एकै सद यलाई आ नो कुल शेयर

पू ँजीको बीस ितशतभ दा बढी हने गरी शेयर िब गन स ने छैन । तर नेपाल सरकार, देश सरकार वा थानीय तहको पूण वा आं िशक वािम व वा िनय ण

भएको सं था वा िनकायको हकमा यो ब देज लागू हने छैन। (४) सं थाको शेयरको अं िकत मू य ित शेयर एक सय पैयाँ हनेछ । (५) सं थाको शेयरपू ँजी िविनयममा उ लेख भए बमोिजम हनेछ । (६) सं थाले खलुा बजारमा शेयर िब गन पाउने छैन । (७) सं थाको मूलधनको पमा रहेको कुनै सद यको शेयर सोही सं थाको ऋण वा दािय व बाहेक अ य कुनै ऋण वा दािय व वापत िललाम िब ग रने छैन ।

४३. रकम िफता तथा खाता स चालन स ब धी यव था : (१) कुनै सद यले सं थाको सद यता याग गरी रकम िफता िलन चाहेमा िनजको कुनै दािय व भए य तो

दािय व भु ान गरेको िमितले एक मिहनािभ िनजको बाँक रकम तोिकए बमोिजम िनजलाई िफता गनु पनछ ।

(२) कुनै सद यले सं थामा ज मा गरेको बचत िफता माग गरेमा िनजको कुनै दािय व भए य तो दािय व क ा गरी बाँक रकम तोिकए बमोिजम िनजलाई िफता गनु पनछ।

(३) सं थाले वचत खाताह मा संचालन गन स नेछ । ४४. ऋण वा अनुदान िलन स ने:

(१) सं थाले िवदेशी बक वा िव ीय सं था वा अ य िनकायबाट ऋण वा अनुदान िलन वा य तो िनकायसगँ साझेदारीमा काम गन संघीय कानून वमोिजम वीकृती िलनु पन छ ।

(२) उपदफा (१) वमोिजम िवदेशी बैङ्क वा िनकायबाट ऋण वा अनुदान िलन वीकृतीको लािग तोिकए वमोिजमको िववरणह सिहत दता गन अिधकारी सम िनवेदन िदनु पनछ ।

40

(३) उपदफा (२) वमोिजम िनवेदन ा भएमा दता गन अिधकारीले नगर कायपािलकामा ताव पेश गनु पनछ ।

(४) उपदफा (३) बमोिजमको ताव नगर कायपािलकाले उपयु देखेमा वीकृतीको लािग म ालयमा िसफा रस ग र पठाउनेछ ।

४५. नेपाल सरकारको सुर ण ा त गन स ने: (१) सं थाल े िवदेशी बैङ्क वा िनकायसँग िलने ऋणमा सुर ण ा त गनु पन भएमा संघीय कानून वमोिजम

वीकृितको लािग दता गन अिधकारी सम ताव सिहत िनवेदन िदनु पन छ । (२) उप दफा (१) वमोिजम ा ताव उपयु देिखएमा नगर कायपािलकाले संघीय कानुन बमोिजम

वीकृितको लािग म ालयमा िसफा रस ग र पठाउनु पनछ ।

प र छेद –१० सं थाको कोष

४६ सं थाको कोष : (१) सं थाको कोषमा देहाय बमोिजमको रकम रहनेछ :– (क) शेयर िब बाट ा त रकम, (ख) बचतको पमा ा त रकम, (ग) ऋणको पमा ा त रकम, (घ) नेपाल सरकारबाट ा त अनुदान रकम, (ङ) िवदेशी सरकार वा अ तराि य संघसं थाबाट ा त अनुदान वा सहायताको रकम, (च) यवसाियक कायबाट आिजत रकम, (छ) सद यता वेश शु क, (ज) सं थाको नाममा ा हने अ य जुनसुकै रकम ।

४७. जगेडा कोष :(१) सं थामा एक जगेडा कोष रहनेछ । (२) उपदफा (१) बमोिजमको कोषमा देहाय बमोिजमका रकम रहने छन् :– (क) आिथक वषको खूद बचत रकमको क तीमा प चीस ितशत रकम, (ख) कुनै सं था, संघ वा िनकायले दान गरेको पू ँजीगत अनुदान रकम, (ग) ि थर स पि िव बाट ा त रकम, (घ) अ य ोतबाट ा त रकम । (३) उपदफा (१) बमोिजमको जगेडा कोष अिवभा य हनेछ ।

४८. संरि त पू ँजी िफता कोषः (१) सं थामा एक सं रि त पू ँजी िफता कोष रहनेछ । (२) दफा ४७ बमोिजमको जगेडा कोषमा सो दफाको उपदफा (२) को ख ड (क) बमोिजमको रकम

छु ् याई बाँक रहकेो रकमको क तीमा प चीस ितशत रकम उपदफा (१) बमोिजमको कोषमा वािषक पमा ज मा गनु पनछ ।

41

(३) उपदफा (१) बमोिजमको रकम सद यले गरेको संघीय कानुनमा तोिकए बमोिजमको वािषक कारोवारको आधारमा स बि धत सद यलाई उपल ध गराउनु पनछ ।

४९. सहकारी व न कोषस ब धी यव था:

(१) सं थाले सहकारी यवसायको व न गनको लािग दफा ४७ बमोिजम जगेडा कोषमा सो दफाको उपदफा (२) को ख ड (क) बमोिजमको रकम छुट्याई बाँक रहेको रकमको शू य दशमलव पाँच

ितशतले हन आउने रकम संघीय कानुनमा यव था भएबमोिजमको सहकारी व न कोषमावािषक पमा ज मा गनु पनछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजमको कोषको उपयोग संघीय कानुन यव था भएबमोिजम हनेछ ।

५०. अ य कोष स ब धी यब थाः (१) दफा ४६, ४७, ४८ र ४९ मा उि लिखत कोषका अित र सं थामा सहकारी िश ा कोष, शेयर

लाभांश कोष लगायत तोिकए बमोिजमका अ य कोषह रहन स ने छन् । (२) उपदफा (१) बमोिजमको कोषको रकम सो कोषको उ े य पू ितका लािग िविनयममा तोिकए बमोिजम

उपयोग गन सिकने छ । तर एक वषको शेयर लाभांशको रकम शेयर पू ँजीको प ितशतभ दा बढी हने छैन ।

प र छेद –११

अिभलेख र सूचना ५१. अिभलेख रा नु पन :

(१) सं थाले साधारण सभा, सिमित तथा लेखा सुप रबे ण सिमित बैठकका िनणय तथा काम कारबाहीको अ ाविधक अिभलेख सुरि त साथ रा नु पनछ ।

(२) सं थाले कारोबारसँग स बि धत तथा अ य आव यक अिभलेखह तोिकए बमोिजम सुरि त साथ रा नु पनछ ।

५२. िववरण उपल ध गराउनु पन : (१) सं थाले देहायका िववरणह सिहतको ितवेदन आ.व. समा भएको तीन मिहना िभ दता गन अिधकारी

सम पेश गनु पनछ :– (क) कारोबारको चौमािसक र वािषक ितवेदन तथा लेखापरी ण ितवेदन (ख) बािषक काय म नीित तथा योजना, (ग) खुद बचत स ब धी नीित तथा योजना, (घ) स चालकको नाम तथा बाँक कायाविधको सूची, (ङ) साधारणसभाको बैठक स ब धी जानकारी, (च) शेयर सद य सं या र शेयरपू ँजी, (छ) स चालक वा सद यले िलएको ऋण ितन बाँक रहेको रकम, (ज) दता गन अिधकारील ेसमय समयमा तोिकिदएको अ य िववरण ।

42

प र छेद – १२ लेखा र लेखापरी ण

५३. कारोबारको लेखा: सं थाको कारोबारको लेखा दोहोरो लेखा णालीमा आधा रत र कारोबारको यथाथ

ि थित प पमा देिखने गरी संघीय कानून बमोिजम रिज ारले लागू गरेको लेखामान (एकाउि टङ ट्या डड) र यस ऐन बमोिजम पालना गनुपन अ य शत तथा यव था बमोिजम रा नु पनछ ।

५४. लेखापरी ण: (१) सं थाले येक आिथक वषको लेखापरी ण सो आिथक वष समा भएको िमितले तीन मिहनािभ

चिलत कानून बमोिजम इजाजतप ा त लेखापरी क ारा गराउनु पनछ । (२) उपदफा (१) बमोिजमको अविधिभ कुनै सं थाले लेखापरी ण नगराएको पाइएमा दता गन

अिधकारीले य तो सं थाको लेखा परी ण इजाजतप ा त लेखापरी कबाट गराउन स नेछ। (३) उपदफा (२) बमोिजम लेखापरी ण गराउँदा लेखापरी कलाई िदनु पन पा र िमक लगायतको रकम

स बि धत सं थाले यहोन छ । (४) उपदफा (१) वा (२) बमोिजम लेखापरी कले गरेको लेखापरी ण ितवेदन अनुमोदनको लािग

साधारणसभा सम पेश गनु पनछ । (५) उपदफा (४) बमोिजम पेश भएको लेखापरी ण ितवेदन साधारणसभाबाट अनुमोदन हन नसकेमा

पुनः लेखापरी णको लािग साधारणसभाले दफा ५५ को अधीनमा रही अक लेखापरी क िनयु गनछ ।

५५. लेखापरी कको िनयुि : (१) सं थाको लेखापरी ण स ब धी काय गन चिलत कानून बमोिजम इजाजतप ा त

लेखापरी कह म यबेाट साधारणसभाले एकजना लेखापरी क िनयुि गरी पा र िमक समेत तो नेछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजम लेखापरी क िनयु गदा एउटै यि , फम वा क पनीलाई लगातार तीन आिथक वषभ दा बढी हने गरी िनयु गन सिकने छैन ।

५६. लेखापरी कमा िनयु हन नस ने : (१) देहायका यि लेखापरी कमा िनयु हन तथा िनयु भई सकेको भए सो पदमा बहाल रहन स ने

छैन :- (क) सहकारी सं थाको स चालक, (ख) स बि धत सं थाको सद य, (ग) सहकारी सं थाको िनयिमत पा र िमक पाउने गरी िनयु स लाहकार वा कमचारी, (घ) लेखापरी ण स ब धी कसूरमा सजाय पाएको तीन वषको अविध भु ान नभएको, (ङ) दामासाहीमा परेको, (च) ाचार, ठगी वा नैितक पतन हने अ य फौजदारी कसूरमा सजाय पाएको पाँच वष भु ान

नभएको, (ज) स बि धत सं थासँग वाथ बािझएको यि ।

43

(२) लेखापरी कले आफू िनयु हनुअिघ उपदफा (१) बमोिजम अयो य नभएको कुराको सं था सम वघोषणा गनु पनछ ।

(३) कुनै लेखापरी क आ नो कायकाल समा नहँदै कुनै सं थाको लेखापरी ण गन अयो य भएमा वा सं थाको लेखापरी कको पदमा कायम रहन नस ने ि थित उ प न भएमा िनजल ेलखेापरी ण गनु पन वा ग ररहेको काम त काल रोक सो कुराको जानकारी िलिखत पमा सं थालाई िदनु पनछ ।

(४) यस दफाको ितकूल हन ेगरी िनयु भएको लेखापरी कले गरेको लेखापरी ण मा य हने छैन ।

प र छेद – १३ छुट, सुिवधा र सहिलयत

५७. छुट, सुिवधा र सहिलयत: (१) सं थालाई ा हने छुट, सुिवधा र सहिलयत संघीय कानुन बमोिजम हनेछ । (२) उपदफा (१) मा उ लेिखत छुट, सुिवधा र सहिलयत बाहेक सं थालाई ा हने अ य छुट, सुिवधा र

सहिलयत तोिकए बमोिजम हनेछ ।

प र छेद—१४ ऋण असुली तथा बाँक ब यौता

५८. ऋण असूल गन: (१) कुनै सद यले सं थासँग गरेको ऋण स झौता वा शत कबु िलयतको पालना नगरेमा, िलखतको भाखािभ

ऋणको सावाँ, याज र हजाना चु ा नगरेमा वा ऋण िलएको रकम स बि धत काममा नलगाई िहनािमना गरेको देिखएमा य तो सद यले ऋण िलंदा राखेको िधतोलाई स बि धत सं थाले िललाम िब गरी वा अ य कुनै यव था गरी आ नो साँवा, याज र हजाना असूल उपर गन स नेछ । िधतो स बि धत सं थाले सकारे प ात् पिन ऋणीले साँवा याज दु वै भु ानी गरी िधतो बापतको स पि िफता िलन चाहेमा िफता गनुपनछ ।

(२) कुनै सद यले सं थामा राखेको िधतो कुनै िकिसमले कसैलाई हक छोडी िदएमा वा अ य कुनै कारणबाट य तो िधतोको मू य घट्न गएमा य तो ऋणीलाई िनि त याद िदई थप िधतो सुर ण रा न लगाउन

सिकनेछ । (३) उपदफा (२) बमोिजम ऋणीले थप िधतो नराखेमा वा उपदफा (१) वा (२) बमोिजमको िधतोबाट पिन

साँवा, याज र हजानाको रकम असूल उपर हन नसकेमा य तो ऋणीको हक ला ने अ य जायजेथाबाट पिन साँवा, याज र हजाना असूल उपर गन सिकनेछ ।

(४) यस दफा बमोिजम साँवा, याज र हजना असूल उपर गदा लागेको खचको रकम तथा असूल उपर भएको साँवा, याज र हजानाको रकम क ा गरी बाँक रहन आएको रकम स बि धत ऋणीलाई िफता िदनु पनछ ।

(५) यस दफा बमोिजम कुनै सं थाले ऋणीको िधतो वा अ य जायजेथा िललाम िब गदा िललाम सकान यि को नाममा सो िधतो वा जायजेथा चिलत कानून बमोिजम रिज ेशन वा दािखल खारेज गनको

लािग स बि धत कायालयमा लेखी पठाउन ेछ र स बि धत कायालयले पिन सोही बमोिजम रिज ेशन वा दािखल खारेज गरी सोको जानकारी स बि धत सं थालाई िदनु पनछ ।

44

(६) यस दफा बमोिजम िधतो राखेको स पि िललाम िब गदा कसैले सकार नगरेमा य तो स पि स बि धत सं था आफले सकार गन स नेछ ।

(७) उपदफा (६) बमोिजम आफले सकार गरेमा य तो स पि स बि धत सं थाको नाममा रिज ेशन वा दािखल खारेज गन स बि धत कायालयमा लेखी पठाउन े छ र यसरी लेखी आएमा स बि धत कायालयले सोही बमोिजम रिज ेशन वा दािखल खारेज गरी िदनु पनछ ।

५९. कालो सूची स ब धी यव थाः सं थाबाट ऋण िलई रकमको अपचलन गन वा तोिकएको समयाविध िभ ऋणको साँवा याज िफता नगन यि को नाम नामेशी सिहत कालो सूची काशन स ब धी यव था संघीय कानुन बमोिजम हनेछ ।

६०. कजा सूचना के दर् स ब धी यव थाः कजा सूचना के स ब धी यव था संघीय कानुन बमोिजम हनेछ ।

६१ बाँक ब यौता असूल उपर गन : कसैले सं थालाई ितनु बुझाउनु पन रकम नितरी बाँक राखेमा य तो रकम र सो को याज समेत दता गन अिधकारीले य तो यि वा िनजको प रवारको जायजेथा वा अ य स पि वा सरकारी वा सावजिनक िनकायबाट िनजले भु ानी पाउन बाक रकमबाट असूल उपर ग रिदन स नेछ ।

६२. रो का रा न लेखी पठाउने: (१) सं था वा दता गन अिधकारीले दफा ५८ र ६१ को योजनको लािग कुनै यि को खाता, जायजेथाको

वािम व ह ता तरण, नाम सारी वा िब गन नपाउने गरी रो का रा न स बि धत िनकायमा लेखी पठाउन स नेछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजम रो काको लािग लेखी आएमा स बि धत िनकायले चिलत कानून बमोिजम य तो यि को खाता, जायजेथाको वािम व ह ता तरण, नामसारी वा िब गन नपाउने गरी रो का राखी िदनु

पनछ । ६३. अ ािधकार रहने: कुनै यि ले सं थालाई ितनु पन ऋण वा अ य कुनै दािय व नितरेमा य तो यि को

जायजेथामा नेपाल सरकारको कुनै हक दाबी भए यसको लािग रकम छु ाई बाँक रहन आएको रकममा सं थाको अ ािधकार रहनेछ ।

६४. कायवाही गन वाधा नपन: सं थाले ऋण असुली गन स ब धमा कुनै यि वा सहकारी सं था उपर चलाएको कुनै कारवाहीका कारणबाट य तो यि वा सं था उपर यस ऐन तथा चिलत कानून बमोिजमको कुनै कसूरमा कारवाही चलाउन रोक लगाएको मािनने छैन ।

प र छेद– १५ एक करण, िबघटन तथा दता खारेज

६५. एक करण तथा िवभाजन स ब धी यब था: (१) यस ऐनको अिधनमा रही दु ई वा दु ई भ दा बढी सं थाह एक आपसमा गाभी एक करण गन वा एक

सं थालाई भौगोिलक काय े को आधारमा दु ई वा दु ई भ दा बढी सं थामा िवभाजन गन सिकन ेछ ।

45

(२) उपदफा (१) बमोिजम एक करण वा िवभाजन गदा स बि धत सं थाको कुल कायम रहेका सद य सं याको दु ई ितहाइ बहमतबाट िनणय हनु पनछ ।

(३) उपदफा (२) बमोिजम एक करण वा िवभाजन गन िनणय गदा एक करण वा िवभाजनका शत र कायिविध समेत खुलाउनु पनछ।

६६. िवघटन र दता खारेज: (१) कुनै सं थामा देहायको अव था िव मान भएमा साधारण सभाको त काल कायम रहेका दु ई ितहाइ बहमत

सद यको िनणयबाट य तो सं थाको िवघटन गन िनणय गरी दता खारेजीको वीकृितका लािग सिमितले दता गन अिधकारी सम िनवेदन िदनस नेछ :– (क) िविनयममा उि लिखत उ े य तथा काय हािसल गन स भव नभएमा, (ख) सद यको िहत गन नस ने भएमा ।

(२) उपदफा (१) बमोिजम ा त िनवेदनमा छानिवन गदा य तो सं थाको िवघटन गन उपयु देिखएमा दता गन अिधकारीले य तो सं थाको दता खारेज गन स नेछ।

(३) उपदफा (२) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन दता गन अिधकारील े देहायको अव थामा मा सं थाको दता खारेज गन स नेछ :–

(क) लगातार दु ई वषस म कुनै कारोबार नगरी िन कृय रहेको पाइएमा, (ख) कुनै सं थाले यो ऐन वा यस ऐन अ तगत बनेको िनयमावली िवपरीतको काय बार बार गरेमा, (ग) िविनयममा उि लिखत उ े य िवपरीत काय गरेमा, (घ) सहकारी मू य, मा यता र िस ा त िवपरीत काय गरेमा ।

(४) उपदफा (२) वा (३) बमोिजम दता खारेज गनु अिघ दता गन अिधकारीले य तो सं थालाई सुनुवाईको लािग प िदनको समय िदनु पनछ ।

(५) उपदफा (२) वा (३) बमोिजम सं थाको दता खारेज भएमा य तो सं था िवघटन भएको मािननेछ । (७) उपदफा (२) वा (३) बमोिजम सं थाको दता खारेजी भएमा य तो सं थाको दता माणप वतः र

भएको मािननेछ । ६७. िल वीडेटरको िनयुि :

(१) दफा ६६ बमोिजम कुनै सं थाको दता खारेज भएमा दता गन अिधकारीले िल वीडेटर िनयु गनछ । (२) उपदफामा (१) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भएतापिन संघीय कानुनमा तोिकएको िसमा स मको

स पि भएको सं थाको हकमा दता गन अिधकारील ेकुनै अिधकृत तरका कमचारीलाई िल वीडेटर िनयु ि गन स नेछ ।

६८. िल वीडेशन पिछको स पितको उपयोग: कुनै सं थाको िल वीडेशन प ात् सबै दािय व भु ान गरी बाँक रहन गएको स पि को उपयोग संघीय कानुनमा तोिकए बमोिजम हनेछ ।

प र छेद –१६ दता गन अिधकारी

६९. दता गन अिधकारी: (१) यस ऐन अ तगत दता गन अिधकारीले गनुपन कायह गोरखा नगरपािलकाको मुख शासिकय

अिधकृतले गनछ ।

46

(२) उपदफा (१) बमोिजमको दता गन अिधकारीले यस ऐन बमोिजम आफूमा रहेको कुनै वा स पूण अिधकार आफू मातहतको अिधकृत तरको कमचारीलाई यायोजन गन स नेछ ।

७०. काम, कत य र अिधकार : यस ऐनमा अ य उि लिखत काम, कत य तथा अिधकारको अित र दता गन अिधकारीको काम, कत य र अिधकार तोिकए बमोिजम हनेछ ।

प र छेद –१७

िनरी ण तथा अनुगमन ७१. िनरी ण तथा अिभलेख जाँच गन:

(१) दता गन अिधकारीले सं थाको जुनसुकै वखत िनरी ण तथा अिभलेख परी ण गन, गराउन स नेछ । (२) नेपाल रा बङ्कले जनुसुकै वखत तोिकएको भ दा बढी आिथक कारोवार गन सं थाको िहसाव

िकताव वा िव ीय कारोवारको िनरी ण वा जाँच गन, गराउन स नेछ । (३) उपदफा (२) को योजनको लािग नेपाल रा बैङ्कले आ ना कुनै अिधकारी वा िवशेष खटाई

आब यक िववरण वा सूचनाह सं थाबाट िझकाई िनरी ण तथा सुपरीवे ण गन स नेछ । (४) उपदफा (१) वा (२)बमोिजम िनरी ण वा िहसाब जाँच गदा दता गन अिधकारी वा नेपाल रा

बैङ्कको अिधकार ा अिधकृतले माग गरेको जानकारी स बि धत सं थाले उपल ध गराउनु पनछ । (५) उपदफा (१) वा (२) बमोिजम िनरी ण वा िहसाब जाँच गदा कुनै सं थाको काम कारबाही यो ऐन, यस

ऐन अ तगत बनेको िनयम, िनदिशका, मापद ड वा कायिविध बमोिजम भएको नपाइएमा दता गन अिधकारी वा नेपाल रा बैङ्कले स बि धत सं थालाई आव यक िनदशन िदन स नेछ र य तो िनदशनको पालना गनु य तो सं थाको कत य हनेछ ।

(६) नेपाल रा बैङ्कले यस दफा बमोिजम सं थाको िनरी ण तथा सुपरीवे ण गदा नेपाल रा बैङ्कले चिलत कानून बमोिजमको अिधकार योग गन स नेछ।

(७) यस दफा बमोिजम सं थाको िनरी ण तथा सुपरीवे ण गदा ा त हन आएको जानकारी नेपाल रा बैङ्कले गोरखा नगर कायपािलकालाई उपल ध गराउनु पनछ ।

७२. छानिवन गन स ने : (१) कुनै सं थाको यवसाियक कारोबार स तोषजनक नभएको, सद यको िहत िवपरीत काम भएको वा सो

सं थाको उ े य िवपरीत काय गरेको भनी य तो सं थाको क तीमा वीस ितशत वा २० जना म ये जुन कम ह छ, सद यले छानिवनको लािग िनवेदन िदएमा दता गन अिधकारीले य तो सं थाको छानिवन गन, गराउन स नेछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजम छािनवन गदा माग गरेको िववरण वा कागजात उपल ध गराई सहयोग गनु स बि धत सिमितको कत य हनेछ ।

(३) उपदफा (१) वा (२) बमोिजम ग रएको छानिवनको जानकारी स बि धत सं थालाई िलिखत पमा िदनु पनछ ।

७३. बचत तथा ऋणको कारोबार गन सं थाको िनरी ण तथा अनुगमन स ब धी िवशेष यव था : (१) बचत तथा ऋणको मु य कारोबार गन सं थाले तोिकए बमोिजम अनुगमन णाली अवल बन गनु

पनछ ।

47

(२) दता गन अिधकारीले बचत तथा ऋणको कारोबार गन सं थाको तोिकए बमोिजमको अनुगमन णालीमा आधा रत भई िनरी ण तथा अनुगमन गनछ ।

(३) दता गन अिधकारीले आव यकता अनुसार उपदफा (२) बमोिजम सं थाको िनरी ण तथा अनुगमनमा

नेपाल रा बैङ्क लगायतका अ य िनकायको सहयोग िलन स नेछ ।

७४. वािषक ितवेदन पेश गनुपन :

(१) दता गन अिधकारीले आिथक वष समा भएको िमितले तीन मिहनािभ सं थाको िनरी ण स ब धी

वािषक ितवेदन नगर कायपािलका सम पेश गनु पनछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजमको ितवेदनमा देहायका िववरणह खुलाउनु पनछ:–

(क) स चालनमा रहेका सं थाको िववरण,

(ख) अनुगमन ग रएका सं थाको सं या तथा आिथक कारोवारको िववरण,

(ग) सं थामा सहकारी िस ा त र यो ऐन, यस ऐन अ तगत बनेको िनयम, िविनयम तथा आ त रक

कायिविधको पालनाको अव था,

(घ) सं थाका सद यले ा त गरेको सेवा सुिवधाको अव था,

(ङ) सं थाको ि याकलापमा सद यको सहभािगताको तर अनुपात,

(च) सं थालाई नगरपािलकाबाट दान ग रएको िव ीय अनुदान तथा छुट सुिवधाको सदु पयोिगताको

अव था,

(छ) सं थाको आिथक ि याकलाप तथा िव ीय अव था स ब धी तोिकए बमोिजमका िववरण,

(ज) सं थामा आ त रक िनय ण णालीको अव था,

(झ) सं थामा सुशासन तथा िज मेवारीको अव था,

(ञ) सं थामा रहेका कोषको िववरण,

(ट) संरि त पू ँजी िफता कोष िवतरणको अव था,

(ठ) सहकारीको नीित िनमाणमा सहयोग पु ने आव यक कुराह ,

(ड) सहकारी सं थाको दता, खारेजी तथा िवघटन स ब धी िववरण,

(ढ) सं थाले स चालन गरेको दफा १२ बमोिजमको कारोवार, यवसाय, उ ोग वा प रयोजनाको

िववरण,

(ण) तोिकए बमोिजमका अ य िववरण । ७५. आपसी सुर ण सेवा संचालन स ब धी यव थाः (१) सं थाले संघीय कानुनमा यव था भए

बमोिजम आ ना सद यह को बालीनाली वा व तुभाउमा भएको ितको अंशपू ित गन गरी आपसी सुर ण

सेवा संचालन गन स नेछ ।

48

७६. ि थरीकरण कोष स ब धी यव थाः (१) बचत तथा ऋण िवषयगत सं थाह स भािवत जोिखमबाट

संर णका लािग संघीय कानुनमा यव था भएबमोिजम खडा हने ि थरीकरण कोषमा सहभागी हनेछन् । प र छेद –१८

सम या त सं थाको यव थापन ७७. सं था सम या त भएको घोषणा गन सिकने:

(१) यस ऐन बमोिजम ग रएको िनरी ण वा िहसाब जाँचबाट कुनै सं थामा देहायको अव था िव मान रहेको देिखएमा कायपािलकाले य तो सं थालाई सम या त सं थाको पमा घोषणा गन स नेछ:- (क) सद यको िहत िवपरीत हने गरी कुनै काय गरेको, (ख) सं थाले पूरा गनुपन िव ीय दािय व पूरा नगरेको वा भु ानी गनुपन दािय व भु ानी गन नसकेको वा

भु ानी गन नस ने अव था भएको, (ग) सद यह को बचत िनधा रत शत बमोिजम िफता गन नसकेको, (घ) यो ऐन, यस ऐन अ तगत बनेको िनयम तथा िविनयम िवपरीत हने गरी सं था स चालन भएको, (ङ) सं था दामासाहीमा पन स ने अब थामा भएको वा उ लेखनीय पमा ग भीर आिथक किठनाई

भोिगरहेको, (च) कुनै सं थाले सद यको बचत रकम िफता गनु पन अविधमा िफता नगरेको भनी य तो सं थाका

क तीमा वीस ितशत वा वीस जना म ये जुन कम ह छ सो वरावरका सद यह ले दता गन अिधकारी सम िनवेदन िदएकोमा छानिवन गदा ख ड (क) देिख (ङ) स मको कुनै अव था िव मान भएको देिखएको ।

(२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन चिलत कानून बमोिजम गठन गरेको आयोगले कुनै सं थालाई सम या त सं था घोषणा गन िसफा रस गरेमा वा सम या त भनी पिहचान गरेकोमा वा य तो आयोगमा परेको उजुरी सं या, औिच य समेतको आधारमा कायपािलकाले य तो सं थालाई सम या त सं था घोषणा गन स नेछ ।

७८. यव थापन सिमितको गठन: (१) दफा ७७ बमोिजम सम या त सं था घोषणा भएकोमा य तो सं थाको स पि यव थापन तथा

दािय व भु ानी स ब धी कायका लािग यव थापन सिमितको गठन गन दता गन अिधकारीले कायपािलका सम िसफा रस गनछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजम िशफा रस भई आएमा कायपािलकाले तोिकए वमोिजम यव थापन सिमितको गठन गन स ने छ ।

(३) उपदफा (२) बमोिजम गिठत यव थापन सिमितको काम, कत य र अिधकार तोिकए बमोिजम हनेछ।

प र छेद–१९ कसरू, द ड ज रवाना तथा पुनराबेदन

७९. कसरू गरेको मािनने : कसैले देहायको कुनै काय गरेमा यस ऐन अ तगतको कसरू गरेको मािननेछ ।

49

(क) दता नगरी वा खारेज भएको सं था स चालन गरेमा वा कुनै यि , फम वा क पनीले आ नो नाममा सहकारी श द वा सो श दको अं ेजी पा तरण राखी कुनै कारोबार, यवसाय, सेवा वाह वा अ य कुनै काय गरेमा,

(ख) सद यको बचत यस ऐन र यस ऐन अ तगत बनेको िनयम, िविनयम बमोिजम बाहेक अ य कुनैपिन योजनको लािग योग गरेमा,

(ग) तोिकएको भ दा बढी रकम ऋण दान गदा जमानत वा सुर ण नराखी ऋण दान गरेमा, (घ) सिमितको सद य, यव थापक वा कमचारीले सं थाको स पि , बचत वा शेयर रकम िहनािमना

गरेमा, (ङ) ऋण असूल हन नस ने गरी सिमितका कुनै सद य, िनजको नातेदार वा अ य यि वा कमचारीलाई

ऋण िदई रकम िहनािमना गरेमा, (च) सिमितका कुनै सद यले ए लै वा अ य सद यको िमलोमतोमा सं थाको शेयर वा बचत रकम आफू

खुसी प रचालन गरी सं थालाई हानी नो सानी पु याएमा, (छ) झु ा वा गलत िववरण पेश गरी कजा िलएमा, राखेको िधतो क चा भएमा वा ऋण िहनािमना गरेमा, (ज) सं थाले यस ऐन र यस ऐन अतरग्त बनेका िनयम, िविनयम िवप रत लगानी गरेमा वा लगानी गन उ े यले रकम उठाएमा, (झ) कृि म यवसाय खडा गरी वा गराई ऋण िलएमा वा िदएमा,

(ञ) िधतोको अ वाभािवक पमा बढी मू याङ्कन गरी ऋण िलएमा वा िदएमा, (ट) झु ा िववरणको आधारमा प रयोजनाको लागत अ वाभािवक पमा बढाई बढी ऋण िलएमा वा िदएमा,

(ठ) कुनै यि वा सं थालाई एक पटक िदइसकेको सुर ण रीतपूवक फुकुवा नभई वा सो सुर णले खामेको मू यभ दा बढी हनेगरी सोही सुर ण अ य सं थामा राखी पुनः ऋण िलए वा िदएमा,

(ड) सं थाबाट जुन योजनको लािग ऋण सुिवधा िलएको हो सोही योजनमा नलगाई अ य योग गरे वा गराएमा,

(ढ) सं थाको कुनै कागजात वा खातामा लेिखएको कुनै कुरा कुनै त रकाले हटाइ वा उडाइ अक अथ िन कने यहोरा पारी िमलाई ले ने वा अक िभ नै े ता रा ने ज ता काम गरेबाट आफूलाई वा अ कसैलाई फाइदा वा हािन नो सानी गन उ े यले क त गन वा अकाको हािन नो सानी गन उ े यले नगरे वा नभएको झु ा कुरा गरे वा भएको हो भनी वा िमित, अङ्क वा यहोरा फरक पारी सहीछाप गरी गराई कागजात बनाई वा बनाउन लगाई जालसाजी गरे वा गराएमा,

(ण) ऋणको िधतो व प रािखने चल अचल स पि िललाम िब वा अ य योजनको लािग मू याङ्कन गदा मू याङ्कनकताले बढी, कम वा गलत मू याङ्कन गरी सं थालाई हानी नो सानी पु याउने काय गरे वा गराएमा,

(त) सं थालाई हानी नो सानी पु याउने उ े यले कसैले कुनै काम गराउन वा नगराउन, मोलािहजा गन वा गराउन, कुनै िकिसमको रकम िलन वा िदन, िबना मू य वा कम मू यमा कुनै माल, व तु वा सेवा िलन वा िदन, दान, दात य, उपहार वा च दा िलन वा िदन, गलत िलखत तयार गन वा गराउन, अनुवाद गन वा गराउन वा गैर कानूनी लाभ वा हानीपु याउने बदिनयतले कुनै काय गरे वा गराएमा,

50

(थ) कुन ैसं था वा सोको सद य वा बचतकता वा ती म ये कसैलाई हानी नो सानी पु ने गरी लेखा परी ण गरे गराएमा वा लेखा परी ण गरेको झु ो ितवेदन तयार पारेमा वा पान लगाएमा ।

८०. सजायः

(१) कसैले दफा ७९ को कसूर गरेमा देहाय बमोिजमको सजाय हनेछ :- (क) ख ड (क),(ग),(ड) र (थ) को कसूरमा एक बषस म कैद र एक लाख पै ँ यास म ज रवाना, (ख) ख ड (ठ) को कसूरमा द ु ई बषस म कैद र दु ई लाख पै ँ यास म ज रवाना, (ग) ख ड (ख) को कसूरमा िवगो बराबरको रकम ज रवाना गरी तीन बष स म कैद , (घ) ख ड (घ), (ङ), (च), (छ), (ज), (झ), (ञ), (ट), (ण) र(त) को कसूरमा िवगो भराई िवगो

बमोिजम ज रवाना गरी देहाय बमोिजमको कैद हनेछ :- (१) दश लाख पैयाँस म िबगो भए एक वषस म कैद, (२) दश लाख पैयाँभ दा बढी पचास लाख पैयाँस म िबगो भए दु ई वष देिख तीन वषस म

कैद, (३) पचास लाख पैयाँभ दा बढी एक करोड पैयाँस म िबगो भए तीन वष देिख चार वषस म

कैद, (४) एक करोड पैयाँभ दा बढी दश करोड पैयास म िबगो भए चार वष देिख छ वषस म कैद, (५) दश करोड पयाँभ दा बढी एक अब पैयाँस म िबगो भए छ वष देिख आठ वषस म कैद, (६) एक अब पैयाँभ दा बढी जित सुकै पैयाँ िबगो भए पिन आठ वष देिख दश वषस म कैद,

(ङ) ख ड (ढ) को कसूरमा दश बषस म कैद । (२) दफा ७९ को कसूर गन उ ोग गन वा य तो कसूर गन म त पु याउने यि लाई मु य कसूरदारलाई

हने सजायको आधा सजाय हनेछ । (३) दफा ७९ कोकसूर गन वा य तो कसूर गन म त पु याउन ु कुनै िनकाय सं था भए य तो िनकाय

सं थाको मुख कायकारी वा पदािधकारी वा कायकारी हैिसयतमा काय स पादन गन यि लाई यस ऐन बमोिजम हने सजाय हनेछ ।

८१. ज रवाना हने : (१) दफा ८७ बमोिजम कसैको उजूरी परी वा सं थाको िनरी ण अनुगमन वा िहसाब िकताबको जाँच गदा

वा अ य कुन ै यहोराबाट कसैले देहायको कुनै काय गरेको पाइएमा दता गन अिधकारीले य तो कायको कृित र गा भीयको आधारमा य तो काय गन यि लाई पाँच लाख पै ँ यास म ज रवाना गनछ :-

(क) यो ऐन वा यस ऐन अ तगत बनेका िनयम िवपरीत सद यसँग याज िलएमा, (ख) सं थाले दान गन बचत र ऋणको याजदरबीचको अ तर छ ितशत भ दा बढी कायम गरेमा, (ग) सं थाले दान गरेको ऋणमा ला ने याजलाई मूल कजामा पू ँजीकृत गरी सोको आधारमा याज

लगाएमा, (घ) कुनै सद यलाई आ नो पू ँजी कोषको तोिकए बमोिजमको ितशत भ दा बढी हने गरी ऋण दान

गरेमा,

51

(ङ) सं था दता गदाका बखतका सद य बाहेक अ य सद यलाई सद यता ा त गरेको तीन मिहना अविध यितत नभई ऋण लगानी गरेमा,

(च) ाथिमक पू ँजी कोषको दश गुणा भ दा बढी हने गरी बचत संकलन गरेमा, (छ) शेयर पू ँजीको प ितशत भ दा बढी शेयर लाभांश िवतरण गरेमा, (ज) सं थाले आ नो काय े बािहर गई कारोबार गरेमा वा गैर सद यसंग कारोवार गरेमा, (झ) सं थाले यो ऐन िवपरीत कृि म यि लाई आ नो सद यता िदएमा ।

(२) उपदफा (१) मा लेिखएको यहोराबाट कसैले देहायको कुनै काय गरेको दता गन अिधकारीले य तो कायको कृित र गा भीयको आधारमा य तो काय गन यि लाई तीन लाख पैयाँस म ज रवाना गन स नेछः- (क) यो ऐन वा यस ऐन अ तगत बनेको िनयम बमोिजम िदएको कुनै िनदशन वा तोिकएको मापद डको

पालना नगरेमा, (ख) यो ऐन वा यस ऐन अ तगत बनेको िनयम बमोिजम िदन ु पन कुनै िववरण, कागजात, ितबेदन,

सूचना वा जानकारी निदएमा, (ग) यस ऐन बमोिजम िनवाचन नगरी सिमित तथा लेखा सुपरीवे ण सिमितका पदािधकारीह आफू

खुशी प रवतन गरेमा (घ) कुनै सं थाले दफा ६ को उपदफा (४) बमोिजमको तोिकएको शत पालन नगरेमा, (ङ) यो ऐन वा यस ऐन अ तगत बनेको िनयम िवप रत अ य काय गरेमा ।

(३) उपदफा (१) वा (२) बमोिजमको ज रवाना गनु अिघ दता गन अिधकारीले स बि धत यि वा सं थालाई सफाई पेश गन क तीमा प िदनको समयाविध िदनु पनछ ।

८२. रो का रा ने : (१) दता गन अिधकारीले स बि धत सं थालाई दफा ८१ बमोिजम ज रवाना गनुका अित र तीन मिहनास म

य तो सं थाको कारोबार, स पित तथा बैङ्क खाता रो का रा ने तथा स पि रो का रा न स बि धत िनकायलाई िसफा रस गन स नेछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजमको िसफा रस ा त भएमा य तो सं थाको कारोबार, स पित वा बैङ्क खाता रो का राखी सो को जानकारी दता गन अिधकारीलाई िदनु पनछ ।

८३. दो बर ज रवाना हने: (१) दफा ८१ बमोिजम ज रवाना भएको यि वा सं थाले पुन: सोही कसूर गरेमा य तो यि वा सं थालाई दता गन अिधकारीले दो ो पटक देिख येक पटकको लािग दो बर ज रवाना

गनछ । ८४. अनुस धानको लािग लेखी पठाउन स ने : दता गन अिधकारी वा नेपाल रा बैङ्कले यस ऐन

बमोिजम आ नो काम, कत य र अिधकारको पालना गदा कसैले दफा ७९ बमोिजमको कसूर गरेको थाहा पाएमा य तो कसूरका स ब धमा यस ऐन बमोिजम अनुस धान गनको लािग स बि धत िनकायमा लेखी पठाउन स नेछ ।

८५. मु ास ब धी यव थाः दफा ८० बमोिजम सजाय हने कसूरको मु ा स ब धी यव था संघीय कानुन बमोिजम हन ेछ ।

52

८६. मु ा हेन अिधकारी: दफा ८० बमोिजमको सजाय हने कसूर स ब धी मु ाको कारवाही र िकनारा िज ला अदालतबाट हनेछ ।

८७. उजूरी िदने हद याद : (१) कसैले दफा ८० बमोिजमको सजाय हने कसूर गरेको वा गन लागेको थाहा पाउने यि ले यसरी थाहा

पाएको िमितले न बे िदनिभ दता गन अिधकारी सम उजूरी िदनु पनछ । (२) कसैले दफा ८० बमोिजम ज रवाना हने काय गरेको थाहा पाउने यि ले यसरी थाहा पाएको िमितले

न बे िदन िभ दता गन अिधकारी सम उजूरी िदनु पन छ । ८८. पुनरावेदन गन स ने :

(१) दफा ६ बमोिजम सं था दता गन अ वीकार गरेको वा दफा ६६ बमोिजम सं था दता खारेज गरेकोमा िच नबु नेले सो िनणयको जानकारी पाएको िमितले पतीस िदनिभ दता गन अिधकारीको िनणय उपर कायपािलका सम पुनरावेदन गन स नेछ ।

(२) दफा ८० बमोिजमको ज रवानामा िच नबु ने यि ले य तो िनणयको जानकारी पाएको िमितले पतीस िदनिभ देहाय बमोिजम पुनरावेदन गन स नेछ: (क) दता गन अिधकारी र कायपािलकाल ेगरेको िनणय उपर स बि धत िज ला अदालतमा, (ख) नेपाल रा बैङ्कले गरेको िनणय उपर स बि धत उ च अदालतमा ।

८९. असूल उपर ग रने : यस प र छेद बमोिजम कुनै यि ले ितनु पन ज रवाना वा कुनै रकम नितरी बाँक रहेकोमा य तो ज रवाना वा रकम िनजबाट सरकारी बाँक सरह असूल उपर ग रनेछ ।

प र छेद–२०

िविवध ९०. मतािधकारको योग : कुनै सद यले सं थाको जितसुकै शेयर ख रद गरेको भए तापिन स बि धत

सं थाको काय स चालनमा एक सद य एक मतको आधारमा आ नो मतािधकारको योग गन स नेछ । ९१. सामािजक परी ण गराउन स ने :

(१) सं थाले िविनयममा उि लिखत उ े य ा त गनका लािग सिमितबाट भएका िनणय र काय, सद यह ले ा त गरेका सेवा र स तु ीको तर, सेवा ाि तबाट सद यह को जीवन तरमा आएको आिथक, सामािजक, सां कृितक तथा वातावरणीय प मा सकारा मक प रवतन लगायतका िवषयमा सामािजक परी ण गराउन स नेछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजम भएको सामािजक परी णको ितवेदन छलफलको लािग सिमितले साधारणसभा सम पेश गनछ ।

(३) उपदफा (२) बमोिजम पेश भएको सामािजक परी ण ितवेदन छलफल गरी साधारणसभाले आव यकता अनुसार सिमितलाई िनदशन िदन स नेछ ।

(४) यस दफा बमोिजमको सामािजक परी ण ितवेदनको एक ित स बि धत सं थाले दता गन अिधकारी सम पेश गनु पनछ ।

९२. सहकारी िश ाः सहकारी े को वधनको लािग िव ालय तहको पाठय ममा आधारभूत सहकारी स व धी िवषयव तुलाई समावेश गन सिकनेछ ।

53

९३. आिथक सहयोग गन नहने: (१) सं थाको रकमवाट साधारण सभाले पा रत गरेको कायिविधमा यव था भए बमोिजम सिमितको

िनणय अनुसार सद यह लाई आिथक सहायता दान गन सिकने छ । यसरी दान गन रकमको सीमा कूल आ दानीको ५ ितशत वा अिधकतम एक लाख भ दा बढी हने छैन ।

तर सामािजक कायको लािग गैर सद य यि वा सं थाह लाई समेत आिथक सहयोग गन वाधा पन छैन ।

प ीकरणः यस दफाको योजनको लािग 'सामािजक काय' भ नाले िश ा, वा य, वातावरण सं र ण, मानवीय सहायता, सहका रता ब न स ब धी कायलाई जनाउँछ ।

(२) आिथक सहायता स ब धी थप यव था तोिकए बमोिजम हने छ । ९४. अ तर सहकारी कारोवार गन स नेः सं थाह ले तोिकए बमोिजम एक आपसमा अ तर सहकारी

कारोवार गन स नेछन् । ९५. ठे काप ा िदन नहने: सं थाले आ नो सिमितको कुनै स चालक वा लेखा सुपरीवे ण सिमितको

संयोजक वा सद य वा आ नो कमचारीलाई ठे काप ा िदन हदैन । ९६. सरकारी बाँक सरह असूल उपर हने: कुनै सं थाले ा त गरेको सरकारी अनुदान वा कुनै सेवा सु िवधा

दु पयोग गरेको पाइएमा चिलत कानून बमोिजम सरकारी बाँक सरह असूल उपर ग रनेछ। ९७. क पनी स ब धी चिलत ऐन लागू नहने : यस ऐन अ तगत दता भएको सं थाको हकमा क पनी

स ब धी चिलत ऐन लागू हने छैन । ९८. चिलत कानून बमोिजम कारवाही गन वाधा नपन : यस ऐनमा लेिखएको कुनै कुराले कुनै यि

उपर चिलत कानून बमोिजम अदालतमा मु ा चलाउन बाधा पु याएको मािनने छैन । ९९. स पि शुि करण िनवारण स ब धी काननुी यव थाको पालना गनुपनः सं थाले स पि

शुि करण िनवारण स ब धी संघीय / देश कानुनमा भएका यव थाका साथै तत् स ब धमा म ालयले जारी गरेको मानद ड र नेपाल रा बकको िव ीय जानकारी एकाइबाट जारी भएका िनदिशकाह को पालना गनुपनछ ।

१००. िनयम बनाउने अिधकार: यस ऐनको काया वयनको लािग कायपािलकाले आव यक िनयम बनाउन स नेछ ।

१०१. मापद ड, िनदिशका वा कायिविध बनाई लागू गन स ने: (१) यो ऐन वा यस ऐन अ तगत बनेको िनयमको अधीनमा रही सं थाको दता, स चालन, िनरी ण तथा

अनगुमन लगायतका काम कारबाहीलाई यवि थत र भावकारी पमा स चालन गन कायपािलकाले आव यकता अनुसार मापद ड, िनदिशका वा कायिविध बनाई लागू गन स नेछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजमको मापद ड बनाउँदा आव यकता अनुसार रिज ार, नेपाल रा बैङ्क, म ालय र स बि धत अ य िनकायको परामश िलन सिकनेछ ।

१०२. यो ऐन जारी भएको िमितले छ मिहना िभ यस नगरपािलका े िभ पूण वा आिशंक काय े भई स चालनमा रहेका सबै कारका ारि भक सहकारी स थाह ले आ नो काय े , ाथिमक शेयर पुजी लगानी र स पि को अव था तथा अ य तोिकए बमोिजमको िववरण नगरपािलकामा वुझाउनु पन छ ।

54

अनुसुची १ दता दरखा त नमूना

िमित ी दता गन अिधकारी यू

गोरखा नगर कायपािलकाको कायालय गोरखा ।

िवषय: सहकारी स था दता महोदय, हामी देहायका यि ह देहायको कुरा खोली देहायको स था दता गरी पाउन िनवेदन गदछौ । उ े य अनु प स थाले त काल गन कायह को योजना र तािवत स थाको िविनयम दु ई ित यसै साथ संल न राखी पेश गरेका छौ । सं था स ब धी िववरण क तािवत स थाको नाम ख ठेगाना ग उ े य घ मू य काय ङ काय े च दािय व छ सद य सङ् या ज मा मिहला पु ष ज ा शेयर पुजीको रकम झ ा वेश शु कको रकम

55

अनसूची २ स था दता माण प को नमूना

ी गोरखा नगर कायपािलकाको कायालय, गोरखा

स था दता माण प दता न

गोरखा नगरपािलकाको सहकारी ऐन २०७४ को दफा बमोिजम ी लाई सीिमत दािय व भएको सहकारी स था दता गरी वीकृत िविनयमसिहत यो माण प दान ग रएको छ ।

वग करण दता गरेको िमित द तखत दता गन अिधकारीको नाम कायालयको छाप

माणीकरण िमित २०७४/१२/२७ आ ाल,े

िदपराज अिधकारी मुख शासक य अिधकृत

56

गोरखा नगरपािलका

थानीय राजप ख ड १ सङ् या १ िमित २०७४/१२/२८

भाग-२

गोरखा नगरपािलका थानीय सरकार स चालन ऐन २०७४ को दफा १०२ को उपदफा २ बमोिजम नगर कायपािलकाले बनाएको तल

लेिखए बमोिजमको िनदिशका सवसाधारणको जानकारीको लािग काशन ग रएको छ ।

आधारभूत िश ा उि ण परी ा (स चालन तथा यव थापन), िनदिशका, २०७४

थानीय सरकार स चालन ऐन, २०७४, को दफा १०२ को उपदफा (२) ले िदएको अिधकार योग गरी गोरखा नगर

कायपािलकाले यो िनदिशका बनाएको छ । प र छेद -१

ारि भक (१) सि नाम र ार भ

क. यस िनदिशकाको नाम 'आधारभूत िश ा उ ीण परी ा (स चालन तथा यव थापन), िनदिशका, २०७४'

रहने छ । ख. यो िनदिशका नगरपािलकाबाट जारी भएपिछ गोरखा नगरपािलका भर त काल लागु हनेछ ।

57

(२) प रभाषा िवषय वा सङ्गले अक अथ नलागेमा यस िनदिशकामा :

क 'ऐन' भ नाले थानीय सरकार स चालन ऐन, २०७४ स झनु पछ । ख 'नगरपािलका' भ नाले गोरखा नगरपािलकालाई जनाउने छ । ग 'कायालय' भ नाले गोरखा नगर कायपािलका र सो अ तरगतको नगर िश ा कायालयलाई स झनुपछ । घ 'परी ा सिमित' भ नाले दफा (५)बमोिजम गिठत 'आधारभूत िश ा उ ीण परी ा सिमित'लाई स झनुपछ । ङ ' थानीय िश ा अिधकारी' भ नाले नगर कायपािलका अ तगतको िश ा शाखा वा नगर िश ा कायालयको

िश ा हेन मुख कमचारी स झनु पछ । च 'परी ा के ' भ नाले परी ा स चालन हने के स झनु पछ । छ 'परी ण के ' भ नाले उ रपु ि तका परी ण तथा स परी ण हने के स झनु पछ । ज 'के ा य ' भ नाले परी ा स चालन तथा यव थापन गन तोिकएको मुख पदािधकारी स झनु पछ । झ 'िनरी क' भ नाले के ा य ारा िनयु परी ा स चालन हने के मा िव ाथ ह को िनरी ण र रेखदेख

गन खिटएको यि स झनु पछ ।

प र छेद -२ रिज ेशन/आवेदन स ब धी यव था

(३) रिज ेशन/आवेदन फारम भन याद, थान, द तुर र संल न गनुपन कागजातह रिज ेशन/आवेदन फारम देहाय बमोिजमका सतब देजका अिधनमा रही भनुपन छ :

क. आधारभूत िश ा उि ण परी ामा सि मिलत हन चाहने परी ाथ ह ले आफू अ ययनरत िव ालयमाफत शैि क स सु भएको ६ मिहनािभ अनुसूची १ बमोिजमको रिज ेशन/ आवेदन फाराम भ रस नु पनछ ।

काबु बािहरका कारण परी समयाविध थप गनुपन भएमा परी ा सिमितको िनणयानुसार यव था िमलाउन सिकने छ ।

ख. मािथ उि लिखत िव ालयका परी ाथ ह लाई स बि धत िव ालयले रिज ेशन/आवेदन फारम भराउनु

पनछ । ग. रिज ेशन र आवेदनबापत द तुर ला ने छ । य तो द तुर तोिकएबमोिजम तोिकएको थानबाट बुझाउनु

पनछ । तर सामुदाियक िव ालयबाट परी ामा आवेदन फारम भन िव ाथ ह ले भने आवेदन द तुर बुझाउनु पन छैन ।

घ. रिज ेशन/आवेदन फारामसाथ द तुर बुझाएको बैक भौचर वा नगदी रिसद, कि तमा १ शैि क स अगावै क ा सात (७) वा सो सरहको परी ा उ ीण गरेको माकिसटको ितिलिप र ज मदता माणप को

ितिलिप समेत संल न गनु पन छ । पि करण : यस ख डको योजनका िनि त क ा सात (७) वा सो सरहको परी ा भ नाले िवदेशी

िव ालयबाट क ा ७ उि ण समेतलाई जनाउने छ । य तो माणप स बि धत देशको िश ा हेन सरकारी

58

अिधकारीले मािणत गरेको हनु पनछ । काब ुबािहरको कारणबाट मािणत गरी याउन नस ने अव था परेमा स बि धत िव ालयले उपयु ता परी ण गरी भना गन स ने छ र सो को जानकारी कायालयलाई गराउनु पनछ ।

ङ. रिज ेशन/आवेदन फारम भ रसकेपिछ िव ालयले रिज ेशन न बर कायम गरी फाराम र समि गत

फाराममा धाना यापकले मािणत गरी नगर िश ा कायालयमा बुझाउनु पन छ । च. रिज ेशन/आवेदन फाराम र समि गत फाराममा भनुपन िववरणह िठकसँग भरे नभरेको, आव यक

माणह संल न गरे नगरेको जु गरी िववरण फरक नपन गरी रिज ेशन/ आवेदन फारम थानीय िश ा अिधकारीले वीकृत गनुपन छ । आव यक िववरण नपुगेका, तोिकएको यादिभ नभरेका, तोिकएको

शु क नबुझाएका र रीतपूवक नभरेका फारामह वीकृत हने छैनन् । य ता िव ाथ ह ले परी ा िदन पाउने छैनन् । थानीय िश ा अिधकारीबाट वीकृत भएको रिज ेशन न बर िव ाथ को िस बोल न बर हनेछ ।

छ. नगर िश ा कायालयले रिज ेशन/आवेदन फाराम वीकृत गरेपिछ रिज ेशन र वेश- प को भाग

िव ालयलाई उपल ध गराउनु पनछ र वीकृत फाराम कायालयमा अिभलेख राखी क युटरमा इि गनु पनछ ।

ज. रिज ेशन/आवेदन फाराम तोिकएको यादिभ भराउन,े रीत पु याई भराउने नाम, थर, ज म िमित र िवषय

लगायतका िववरणह पिछस म फरक नपन गरी भराउने कायको स पूण िज मेवारी स बि धत िव ालयका धाना यापक हने तथा फारम वीकृत गन दािय व थानीय िश ा अिधकारीको हनेछ ।

झ. रिज ेशन/आवेदन फारामको नमूना र भन भराउने िनदशन कायालयले तोके बमोिजम हनेछ । ञ. आधारभूत िश ा उि ण परी ामा सि मिलत हनका लािग रिज ेशन/आवेदन फाराम भनु अिनवाय हनेछ ।

फाराम भन िव ाथ को उमेर फाराम भदाको सालको चै मसा तमा १२ वष पूरा हने हनु पनछ । ट. अिघ ला वषह मा रिज ेशन गरी सकेका परी ाथ ह ले पिन पुरानो रिज ेशनको अधक ी राखी

रिज ेशन/आवेदन फारम भनु पनछ । ठ. रिज ेशन/आवेदन फाराममा ज म िमित पिछस म फरक नपन गरी िब म स बत् र इ ी स बतमा समेत

ले नु पनछ । िब म स बत र इ ी स बतको ज म िमित मेल नखाएमा नेपाली परी ाथ को हकमा िब म स बत र िवदेशी परी ाथ को हकमा इ ी स बतको ज म िमित कायम हनेछ ।

ड. रिज ेशन /आवेदन फाराम ा भएपिछ यसको िववरण क युटरमा इि गराउने काम थानीय िश ा

अिधकारीको हनेछ । क युटरमा आव यक िववरण इि गदा सावधानीपूवक गनु पनछ । इि ग रएको िववरण िठक भए नभएको जु गन सहयोग िलन सिकने छ तर यसको िज मेवारी र उ रदािय व इि कताको हनेछ ।

59

प र छेद -३

परी ामा सि मिलत हने परी ाथ ह (४) परी ामा सि मिलत हन स ने:

क. अनुमित वा वीकृित ा आधारभूत वा मा यिमक िव ालयह मा िनयिमत पमा क ा ८ को अ ययन ग ररहेका िन न कृितका िव ालयका िव ाथ ह सि मिलत हन स नछेन् :

१. सामुदाियक िव ालय २. सं थागत िव ालय ३. सहकारी िव ालय ४ . अनौपचा रक ौढ िव ालय ५ . खुला िव ालय ६. धािमक कृितका िव ालय र ७. वैकि पक िव ालय

तर सामुदाियक (धािमक कृितका िव ालयसमेत), सहकारी र सं थागत िव ालयका िव ाथ बाहेक

अ य िव ालयका िव ाथ को हकमा संघीय कानून बमोिजम जारी भएका स बि धत िनदिशकामा यव था भए बमोिजम हनेछ ।

प र छेद ४

आधारभूत िश ा उ ीण परी ा िनदशक सिमित तथा परी ा सिमित (५) आधारभूत िश ा उ ीण परी ा िनदशक सिमित

(१) आधारभूत िश ा उ ीण परी ाको प रचालन र िनय ण गनका स दभमा नीितगत िनणय र िनदशनकालािग देहाय बमोिजमको आधारभूत िश ा उि ण परी ा िनदशक सिमित रहने छ:

क. नगर मुख वा िनजको काम गन तोिकएको यि अ य ख. नगर उप मुख सद य ख. नगरपािलकाका मुख शासक य अिधकृत सद य ग. थानीय िश ा अिधकारी सद य सिचव

यस योजनको लािग थानीय िश ा अिधकारी भ नाले नगरपािलका अ तरगतको िश ा शाखा वा कायालयको मुख स झनु पछ ।

(२) सिमितले स बि धत िवषयका िवशषे लाई परी ा सो सिमितको बैठकमा भाग िलन आम ण गन

स नेछ । (३) सिमितको बैठक स ब धी कायिविध सो सिमित आफैले िनधारण गरे बमोिजम हनेछ । (४) नगरपािलकाको े ािधकारिभ पन शैि क काय मह को परी ा र मु याङ्कनका स ब धमा सिमितले

िदएको िनदशन यस िनदिशकाको अिधनमा रही सबैले पालना गनु पनछ ।

60

(६) आधारभूत िश ा उ ीण परी ा सिमित (१) आधारभूत िश ा उ ीण परी ाको प रचालन र िनय ण गनकालािग देहाय बमोिजमको आधारभूत िश ा

उि ण परी ा सिमित रहने छ:

क. थानीय िश ा अिधकारी अ य ख. आधारभूत (िन नमा यिमक) र मा यिमक तहका िव ालयका िश कह को ितिनिध व हने गरी

सकेस म १ जना मिहला सिहत थानीय िश ा अिधकारीले मनोनीत गरेको तीन जना – सद य

ग. थानीय िश ा अिधकारीले तोकेको सो कायालयको कमचारी सद य सिचव

२. दफा ५ अनुसार गिठत सिमितमा मनोिनत सद यको पदाविध दु ई वषको हनेछ । ३. परी ा सिमितले स बि धत िवषयका िवशेष लाई परी ा सिमितको बैठकमा भाग िलन आम ण गन

स नेछ । ४. परी ा सिमितको बैठक स ब धी कायिविध सो सिमित आफैले िनधारण गरे बमोिजम हनेछ ।

(७) आधारभूत िश ा उ ीण परी ा सिमितको काम, कत य र अिधकार

आधारभूत िश ा उ ीण परी ा सिमितको काम, कत य र अिधकार देहाय बमोिजम हनेछ: १ परी ा प रचालन स ब धी नीित िनधारण गन, २ यूनतम शैि क तर कायम गरेका िव ालयह लाई आ नो िव ालयको परी ा आफै वा समूहगत पमा

स चालन गन अनुमित िदने, ३ परी ा के तो न,े ४ िव ालयह लाई समूहमा िवभाजन गरी परी ा स चालन गन, ५ परी ाफल कािशत गराउने तथा उि ण परी ाथ लाई माणप िदने तर अ राङ्कन मु याङ्कन प ित

काया वयन गन िनणय ग रएपिछ सो स ब धी िनदिशकामा भएको यव था अनुसार माणप उपल ध गराइने छ ।

६ परी ा शु क तथा परी ा स ब धी काममा संल न यि को पा र िमक िनधारण गन । ७ कुनै परी ा के मा अिनयिमतता भएमा आव यकतानसुार परी ा बदर गरी पुन: परी ा गराउने वा य तो

परी ा के ब द गन । ८ दैवी कोप वा अ य कुनै कारणबाट िनधा रत समयमा परी ा स चालन गन वा परी ाफल कािशत गन

बाधा परेमा तु तै आव यक िनणय िलने । ९ राि य परी ा बोड, संघीय र ादेिशक िश ा म ालयले तोके बमोिजम अ य काम गन । १० परी ा सिमितले दफा ६ बमोिजम आफूलाई ा अिधकारम ये आव यकतानुसार केही अिधकार

उपसिमित वा कायटोली गठन गरी वा कुनै अिधकारीलाई सु पन स नेछ । ११ गतवषको परी ाको समी ा गरी आगामी वषको लािग उपयु हने परी ा योजना िनमाण र काया वयन

गन । १२ परी ालाई मयािदत र यवि थत गरी परी ामा शु ता कायम गन परी ा के मा के ा य , सहायक

के ा य र िनरी कको यव था िमलाउने ।

61

१३ परी ामा कुनै परी ाथ ले कुनै िकिसमको अिनयिमत वा अनुशासनहीन काय गरेमा परी ा र गन । १४ परी ामा पदीय मयादा िवप रत काय गन के ा य , सहायक के ा य , िनरी क वा अ य कुनै

कमचारीलाई त कालै हटाई परी ा स ब धी कुनै पिन कायमा सहभागी नगराउने वा कसुरको मा ा हेरी िवभागीय कारवाहीका लािग स बि धत िनकायमा िसफा रस गन ।

१५ नितजा काशनका लािग गनु पन स पूण ि या िमलाउन े१६ नितजा काशन प ात पुनय ग गन, थिगत नितजा काशन गन लगायतका काय गन १७ सिमितले आव कता अनुसार परी ा स ब धी कायमा भावकारीता याउनका लािग कायिविध बनाई

लागु गन स नेछ ।

प र छेद -५ योगा मक परी ा स ब धी यव था

(८) योगा मक परी ा स चालन

आधारभूत तहको चिलत पाठ्य ममा कुनै िवषयमा योगा मक परी ाको यव था भएमा आ त रक योगा मक अङ्क स बि धत िव ालयले नै दान गनछ । योगा मक परी ाको ि याकलापह िनधा रत

पाठ्य ममा यव था भएबमोिजम स चालन गरी सो को अिभलेख स बि धत िव ालयले रा नु पनछ । योगा मक परी ाका बारेमा थप ि याकलापह को यव था गनुपन भएमा स बि धत सिमितले आव यक

िनदशन िदन स नेछ । प र छेद- ६

परी ा के र परी ाथ सहायता स ब धी यव था

(९) परी ा के को िनधारण

क सिमितले आव यकता अनुसार परी ा के कायम गन छ । (१०) िवशेष परी ाथ ह कालािग परी ा स ब धी िवशेष यव था:

क. अपाङ्गता भएका परी ाथ ह लाई िनजको अपाङ्गताको कृित हेदा िनधा रत समयिभ परी ा िदन नस ने देिखएमा बिढमा १ घ टा र ३० िमनेटस म थप समय उपल ध गराउने दािय व थािनय िश ा अिधकारीको िसफा रसमा स बि धत के ा य को हनेछ ।

ख. उपदफा (क) बमोिजमका िव ाथ म ये ि िविहन अपाङ्ग (दु वै हात नच न)े, ले न योग हने हात

भाँिचएका िव ाथ ह को हकमा स बि धत िव ालयको धाना यापकले उ िव ालयमा िनयिमत पमा बिढमा क ा ७ मा अ ययरत िव ाथ लाई परी ाथ को लेखकको पमा िसफा रस गरी पठाएमा

के ा य ले िव ाथ ले भनेका कुरा लेखक ारा लेखाउने यव था गनुपन छ । यसरी ले न लगाँउदा लेखक परी ाथ को फोटो मािणत गरी थािनय िश ा अिधकारीमाफत स बि धत के ा य कहाँ

62

पठाउने िज मेवारी स बि धत िव ालयको धाना यापकको हने छ । तर होस नरहेको वा आ ना भनाइ रा न नस ने परी ाथ को हकमा यो यव था लागु हने छैन। ।

ग उपदफा (ख) बमोिजम बाहेकका िवशेष परी ाथ ह वयले परी ामा ले नु पन छ ।

प र छेद-७ परी ाको पूवतयारी

(११) िवषय िव को नामावली तयार पान क प िनमाण, प प रमाजन गन कामका लािग थािनय िश ा अिधकारीले स बि धत िवषयका

आव यक सङ् यामा िवषय िवशेष ह को नाम समाबेश भएको सूची तयार पारी रा ने र य तो सूचीलाई येक शैि क स मा अ ाविधक गराई रा नु पनछ ।

ख प िनमाणकताले आफूले िनमाण गरेको प प रमाजन गन पाउने छैन । (१२) प िनमाण १. प िनमाणकालािग थानीय िश ा अिधकारीले देहाय बमोिजमका कायह गनु पनछ :

क. प िनमाणका लािग दफा ११ बमोिजमका िवषय िवशेष ह को संल नतामा िनमाण कायशालाको आयोजना गन ।

ख. सहभागी िवषय िवशेष लाई स बि धत िवषयको पाठ्य म, िविशि करण तािलका, पुराना वा नमुना प , प िनमाण स ब धी कायिविध, ले ने कागज, खामब दी गन तोिकएको खामका साथै

अ य आव यक साम ीह उपल ध गराउने ग. प िनमाणकताबाट तयार भएका बु िझिलई क चा खािमएको गो य िसलब दी अव थामा नै

प रमाजन सिमितलाई आ नै रेखदेख र िनय णमा बुझाउने । घ. प प रमाजन सिमितबाट को तर निमलेको वा उपयु ह नभएको भनी कुनै द को बारेमा

सूचना ा भएमा य तो िवषय िवशेप लाई सूचीबाट हटाउने । ङ. प िनमाणकताले भाषा बाहेकका िवषयमा नेपाली र अङ् ेजी दु वै भाषामा तयार गनु पनछ ।

२. प तयार गन प िनमाणकतालाई अनुरोध प तथा िनदशन अनुसूची २ र कवुिलयतप अनुसूची ३ बमोिजम हनेछ ।

(१३) प प रमाजन

१. थानीय िश ा अिधकारी वा िनजले तोकेको कमचारीको य रेखदेख र िनय णमा ा प रमाजन (मोडरेशन) गन बिढमा ३ जना िवषय िवशेष ह रहेको िवषयगत प प रमाजन सिमित गठन गनुपनछ ।

२. प प रमाजन गन ममा थानीय िश ा अिधकारीले आव यक सङ् यामा प खािमएका खामह िवषय िवशेष ह को रोहवरमा मुचु का गरी खो नु पनछ ।

३. प रमाजनको काम समा भएपिछ िवषयगत र आव यक सेट सङ या िमलाई थानीय िश ा अिधकारीले रा नु पनछ ।

63

४. काम नला ने कागजात, काबन पेपर आिद थानीय िश ा अिधकारी वा िनजले तोकेको कमचारीको रोहवरमा

न गनु पनछ । ५. प को प रमाजन गदा उ सिमितका िवषय िवशेष ह ले पालना गनुपन िनदशनह अनुसू िच २ बमोिजम

हनेछ । ६. थानीय िश ा अिधकारीले स बि धत िवषयका येक सेटका लािग कि तमा दु ई-दु ई ितका दरले प

प रमाजन गरी रा नुपन छ । ७. प को प रमाजन िवषयगत पमा सामु िहक हनेछ । ८. प रमािजत प लाई भािषक शु ता, भाषानुवाद तथा चिलत पाठ्य म र िविशि करण तािलका बमोिजम

त रयता कायम गराउने दािय व थानीय िश ा अिधकारीको सुप रवे णमा स बि धत प प रमाजन सिमितको हनेछ ।

९. प को भाषानुवाद कायकालािग स बि धत िवषय िश क िव को समेत सहयोग िलन सिकने छ । (१४) प भ डारण १. परी ामा योग हने प रमािजत प ह भ डारण गन कायालयमा एक प भ डारण (Question Bank)

रहने छ । २. उपदफा (१) बमोिजमको भ डारणमा पया ह मौ दात रा न,े सुर ा गन र यवि थत पले भ डारण

गरी यसको रेखदेख र िनय ण गन कत य थानीय िश ा अिधकारीको हनेछ । (१५) प मु ण र यािकङ

१. प प रमाजन सिमितबाट प रमाजन भएका प ह लाई उपयु ताको आधारमा आव यक प थानीय िश ा अिधकारीले छनौट गनछ ।

२. प को गोपिनयता र त रयतालाई स तुिलत बनाउन थानीय िश ा अिधकारीले अ य आव यक ि या अवल बन गन स नेछ ।

३. प रमािजत प लाई पूण गोपिनयताकासाथ क युटरमा टाइप गराउन,े भािषक शु ता कायम गराउने,

प को गोपिनयता कायम गराउने र आव यक सङ् यामा प छपाउने दािय व थानीय िश ा अिधकारीको हनेछ ।

४. कुल परी ाथ सङ् याको बिढमा २५ ितशत थप गरी हन आउने सङ् यामा प छपाइ गनु पनछ । ५. स भव भएस म गोपिनयता र सुर ाका ि ले प छपाइ थानमा नै कपडाको वा अ य सुरि त थैलोमा

के गत र दैिनक िवषयगत यािकङ गन यव था िमलाउनु पनछ । (१६) प िवतरण र सुर ा

१. येक परी ा के को लािग आव यक पन प ह थानीय िश ा अिधकारी वा सो कायालयको अ य कमचारीको य रेखदेख र िनय णमा िवतरण ग रनेछ ।

२. के मा आव यक पन प स बि धत परी ा के को के ा य लाई भपाई गराई उपल ध गराइनेछ ।

64

३. परी ा के लाई आव यक पन प ह कायालयबाट उपल ध गराइएको क ोल िल अनुसार जु गरी बु िझिलने र स बि धत परी ा के स म पु याउने दािय व स बि धत के ा य को हनेछ ।

४. के ा य ले कायालयबाट ा के गत र दैिनक िवषयगत प , ा क ोल िल अनुसार जु गरी पुन:

िवषयगत र दैिनक पमै आ नो पिहचानको िसलब दी गरी रा नु पनछ । र येक िदनको सामा ी िझक सकेपिछ मूल पोकामा आ नो पिहचानको िसलब दी गनु पनछ ।

५. आव यकतानुसार ोतके वा परी ण के म सबै िवषयका केही याकेट प जगेडाको पमा रा न सिकने छ ।

(१७) अिधकार यायोजन स ब धी यव था

१. आधारभूत िश ा परी ा सिमित वा सिमितका अ य ले आफूलाई ा अिधकार म ये आव यकतानुसार केही अिधकार उप सिमित वा काय टोली वा कायालयको कुनै कमचारीलाई सु पन स नेछ ।

२. उपदफा (१) बमोिजम यायोिजत अिधकार योग गनले पूण गोपिनयताकासाथ काय स पादन गनु िनजको

दािय व हनेछ ।

प र छेद- ८ परी ा स चालन

(१८) के ा य को काम, कत य र अिधकार १. परी ा के मा परी ा स चालनका लािग मुखको पमा १ जना के ा य हने छ र िनजको काम, कत य र

अिधकार देहाय बमोिजम हनेछ : क. िनधा रत परी ा के मा शाि तपूण वातावरणमा मयािदत ढङ्गबाट परी ा काय म अनुसार परी ा

स चालन गन । ख. कायालयमा रहेको प िसलब दी याकेट प िववरण अनुसार भए–नभएको थानीय िश ा

अिधकारी वा िनजको ितिनिधको रोहवरमा जाँ ने र नपुग वा छुट भएमा स बि धत पदािधकारीलाई िछटो साधन ारा खबर गन ।

ग. परी ाथ सङ् याको आधारमा उ रपु ि तकाह थानीय िश ा अिधकारीबाट बु िझिलने र उ रपु ि तकाको दु पयोग हन निदने कुराको सु िनि त गन ।

घ. आफूलाई तोिकएको परी ा के मा परी ा हनुभ दा २ िदन अगािड नै पु ने । ङ. थानीय िश ा अिधकारीबाट ा क ोल िल ट र परी ाथ को वेश- प मा िस बोल न बर वा िवषय

फरक पाइएमा वेश- प अनुसार परी ा िदलाई यसको जानकारी यथाशी थानीय िश ा अिधकारीलाई िदने ।

च. परी ा के मा खिटने के ा य ,सहायक के ा य , िनरी क तथा परी ा सहायक (कमचारी) र सहयोगीकालािग प रचय प बनाई के ा य को हकमा स बि धत थानीय िश ा अिधकारी र अ यको हकमा के ा य ले मािणत गरी सबैले दे ने गरी परी ा स चालन अविधभर अिनवाय पमा लगाउनु पन गरी यव था िमलाउने ।

65

छ. परी ा के को हातािभ परी ाथ , परी ा स चालन स ब धी अिधकृत तथा कमचारीबाहेक अ लाई वेश गन निदने यव था गन ।

ज. परी ा भवनमा वेश गनुअगािड परी ाथ को खानतलासी गन यव था गन । झ. परी ा िदने परी ाथ ह ले साथमा याएका पु तक, नोट,गाइड, मोबाइल बा अ य िडिजटल साम ी आिद

परी ा हलिभ लैजान नपाउने यव था गन । ञ. परी ा हलमा होह ला गन, न कल गन/गराउने ज ता अमयािदत काम गन परी ाथ लाई िन कासनस म

गन . ट. परी ामा न कल गन परी ाथ को उ रपुि तकाको मुखपृ मा यहोरा लेखी सोही यहोरा समि गत हािजरी

फारामको कैिफयत महलमा समेत जनाई द तखत गनुपन र उ उ रपुि तकाह छु ै पोकामा राखी पठाउनुपन .

ठ. परी ा समयमा कसैले अिनयिमत काय गरी िन कासनस म गनुपन ि थित भएको तर यसो गदा परी ा के मा नै असर पन गई अ परी ाथ को परी ामा समेत बाधा यावधान खडा हने स भावना देिखएमा परी ा सिकएपिछ गो य पले के ा य ले य तो अिनयिमत काय गन परी ाथ को परी ा र गन िसफा रस गरी उ रपु ि तकासमेत थानीय िश ा अिधकारी सम पठाउने ।

ड. परी ाथ को स ा अक यि ले परी ा िदएकोमा य ता यि लाई परी ाबाट िन कासन गरी चिलत कानुनबमोिजम कारवाही गन अि तयारवाला सम लेखी पठाउन ेर वा तिवक परी ाथ को यस वषका सबै िवषयको परी ा र गरी अक एक वषस म परी ा िदन नपाउने िसफा रस सिहत कारवाहीका लािग थानीय िश ा अिधकारी सम लेखी पठाउने ।

ढ. परी ा हलमा एकले अक परी ाथ को उ रपुि तकाबाट सान लागेको वा आ नो उ रपु ि तका अ लाई सान लगाउने यास गरेकोमा य ता परी ाथ को सो एक िदनको परी ा र चेतावनी िदँदािदँदै पिन अटेर गरी पुनः य तो काय गरेकोमा य ता परी ाथ को पु रै िवषयको परी ा र गन लेखी पठाउने ।

ण. परी ा के को वातावरणलाई खलल पान गरी अवा छनीय एवम् उ छंृखल काय गरेमा य ता परी ाथ को यस वषका सबै िवषयको परी ा र गरी अक एक वषस म परी ा िदन नपाउने गरी कारवाही गन लेखी पठाउने ।

त. परी ा भवनिभ अ परी ाथ लाई बाधा पन गरी अवाि छत यवहार गन, िदइएको िनदशन बेवा ता गन परी ाथ को पु रै परी ा र गन लेखी पठाउने ।

थ. जोिखमपूण हातहितयारसाथ िलई परी ा के मा वेश गन, मादक पदाथ सेवन गरी अनाव यक होह ला गन, हातपात गन, परी ाको कारण परी ा चलेको अविधभर वा यसपिछ पिन रसइबी सा नेज ता काय गन परी ाथ ह लाई परी ाबाट िन कासन गरी चिलत कानुनबमोिजम कारबाही गन थानीय िश ा अिधकारीमाफत अि तयारवाला सम र य ता परी ाथ को यस वषका सबै िवषयको परी ा र गरी अक एक वषस म परी ा िदन नपाउने गरी कारवाही गन थानीय िश ा अिधकारी सम लेखी पठाउने ।

द. परी ा भवनिभ न कल गराउन सहयोग गन िनरी क र कमचारीह लाई चेतावनी िदन,े िन काशन गन र िवभागीय कारवाहीका लािग िसफा रस गन तथा बािहरबाट आई उ काय गन–गराउने यि ह लाई

चिलत कानुनबमोिजम कारवाही गन िसफा रस गन ।

66

ध. परी ा स चालनस ब धी आव यक ब ध परी ा सिमितसँग परामश िलई गन । न. के ा य ले येक उ रपुि तकामा अिनवाय पले ह ता र गनुपन । प. परी ा शु हनुभ दा ३० िमनेट अगािड परी ामा खिटएका सहायक के ा य र िनरी कसिहत उपल ध

भएस म क तीमा पाँचजनाको रोहवरमा प को याकेट खो नुपन । फ. परी ाको तोिकएको समय सिकनासाथ स पूण परी ाथ को उ रपु ि तका सङ्कलन गरी गराई परी ाथ को

िस बोल न बरअनुसार म िमलाई कपडाको थैलामा एक याकेटमा ३०० को सङ् यामा नबढाई िसलव दी गरी परी ा के को नाम, उ रपु ि तका सङ् या, िवषय रिमित उ लेख गरी थानीय िश ा अिधकारीले तोकेको थानमा बुझाई भरपाई िलनुपन ।

ब. परी ा समा भएको तीनिदनिभ परी ाथ ह को हािजरी िववरण, समि गत फाराम, परी ा स ब धी ितवेदन लगायतका स पूण कागजात अिनवाय पमा थानीय िश ा अिधकारीलाई बुझाउनु पन ।

भ. िस बोल न बर कायम नभएका परी ाथ लाई िस बोल न बर कायम गरी परी ा िदने यव था गन पाइन ेछैन । यिद य तो गरेको पाइएमा आचरण िवपरीत काम गरेको ठानी िवभागीय कारवाही ग रने ।

म. परी ा िदने परी ाथ ले उ रपु ि तका नबुझाई आफ लगेमा वा यातेमा वा न गरेमा य ता परी ाथ को िववरण चलानी फाराम, समि गत फाराममा जनाई मुचु का समेत तयार गरी थानीय िश ा अिधकारी सम लेखी पठाउने ।

य. परी ा स चालनको समयमा नगरपािलका, परी ा सिमित वा थािनय िश ा अिधकारीको कायालयबाट खिटआएका सुप रवे कह ले िदएको िनदशन पालना गन, गराउने ।

र. परी ामा योग भई बाँक रहेका प ह सोही िदनको उ र पुि तकाको पोकामा सँगै राखी पठाउनु पनछ ।

(१९) सहायक के ा य को यव था

१. के ा य ले िव ाथ सङ याको आधारमा बढीमा २ जना कि तमा िन नमा यिमक तहका िश कह म येबाट सहायक के ा य िनयु ि गनछ । के ा य को िनदशन र िनय णमा सहायक के ा य ले देहायका कायह गनुपनछ: क. िनरी क एवम् प रचरको िनयु ि को लािग उपयु यि ह को नाम िसफा रस गन । ख. परी ा भवनमा आव यक फिनचर यव था गन र परी ाथ को िसट लान (Seat Plan) गन सहयोग गन । ग. येक परी ा हलकालािग आव यक उ रपु ि तका तथा प िवतरणको यव था गन । घ. परी ा समा भएपिछ येक कोठाको िनरी कह सFग उ रपु ि तका चलानी फाराम अनुसार उ रपुि तका

जु गरेर िलने । ङ. उ रपु ि तकाह िवषयगत तथा समूहगत पमा उ रपु ि तका चलानी फाराम समेत राखी छु ाछु ै

कपडाको वा तोिकएको अ य उपयु थैलोमा पोका बनाई परी ा के , िमित र उ रपु ि तका सङ् या समेत खुलाई िसलब दी गन ।

च. िनरी क तथा प रचरह को कायको रेखदेख गन । छ. परी ा भवनको सुर ा तथा मयािदत पमा परी ा स चालन गराFउन परी ा क ह को िनरी ण गन ।

67

ज. परी ाथ लाई वेश- प मा लेिखएको क ोल िल बाट वीकृत भएको िवषयबाहेक अ य िवषयको परी ामा ब न निदने कायमा के ा य लाई सहयोग गन ।

झ. परी ा क मा परी ाथ ह वेश गनुअिघ खानतलासी गन, परी ाथ ह को हािजरी फाराम अनुसार उ रपु ि तका सङ् या जु गरी सङ् या नपुग भएमा वा कसैले उ रपुि तका नबुझाएको यिकन भएमा यसको कैिफयत खो ने एवम् परी ासFग स बि धत फारामह यवि थत गरी पठाउने कायमा

के ा य लाई सहयोग गन । ञ. परी ा के मा अनुशासन र मयादा कायम गन एवम् अ य भैपरी आउने कायह मा आव यकतानुसार

के ा य लाई सहयोग गन । ट. के ा य ले लाए–अ ाएबमोिजम परी ास ब धी काय गन ।

(२०) िनरी कको यव था

१. के ा य ले िन नमा यिमक÷ ाथिमक िव ालय तहका िश कह म येबाट आव यक सङ् यामा िनरी क िनयु ि गनुपन छ । परी ा मयािदत एवम् व छ पमा स चालन गन िनरी कको मह वपूण भू िमका रहने हनाले िनरी कह ले के ा य को िनदशन र िनय णमा रही देहायका कायह स पादन गनुपन छ: क. परी ाको पिहलो िदन सबै परी ाथ ह आ–आ नो थानमा बसी सकेपिछ परी ाथ ले पालना गनुपन

िनदशनह बारे जानकारी गराउने । अ य िदनह मा पिन पालना गनुपन िनदशनह ित सजग गराउ Fदै िनदशनह िदने ।

ख. परी ाथ लाई िदइने उ रपु ि तकामा अिनवाय पमा द तखत गरी के ा य को समेत द तखत भए–नभएको जु गरी नभए द तखत गराउने काय गन ।

ग. उ रपु ि तकाको कभर पेज एवम् वेश- प मा िदइएका िनदशनह लाई समेत म यनजर राखी िव ाथ लाई दायाँ र वायाँ िकनारा छोड्ने तथा येक को उ र ग रसकेपिछ २–३ हरफ खाली छोड्ने लगायतका आव यक िनदशन िदने ।

घ. उ रपु ि तकाको दु वै पानामा उ र ले न लगाउने, भुलवश खाली हन आएमा स Xिच लगाउन,े तर कभर पेजको िभ प केही पिन ले न निदने ।

ङ. परी ाथ को हािजरी िलँदा प को सु मा िस बल न बर ले न िदएको थानमा िस बल न बर लेखाउने, वेश- प अनुसार नाम, िस बल न बर, िवषय तथा परी ाथ को वेश- प मा भएको फोटोसंग िभडाई जु गरी हािजरी िलने र परी ा अविधभर सो प एक आपसमा साटफेर गन तथा अ य लान निदने ।

च. परी ाथ लाई वेश- प वा क ोल िल मा भएको िवषय बेगरको िवषयको परी ामा ब न निदने । यिद वेश- प र क युटर सूची (control list) मा िवषय फरक देिखएमा वेश- प मा उि लिखत िवषयमा

परी ा िदलाउने यव था गन । छ. परी ाथ ले थप उ रपुि तका माग गरेमा मूल उ रपुि तका लेिखसके पिछमा द तखत गरी थप

उ रपु ि तका िदने र मूल उ रपु ि तकामा + १ गद जाने । ज. परी ाको हािजरीर िस बोल न बरको मअनुसार उ रपु ि तकाह िसलिसलवेार िमलाई सहायक

के ा य लाई बुझाउने ।

68

झ. अनुपि थत रहेको परी ाथ को हािजरी फाराम र उ रपुि तका चलानी फाराममा लेखी अनुपि थत जनाउने ।

ञ. उ रपु ि तका बु दा िस बोल न बर र िवषय जाFचेरमा बु ने । ट. वेश- प न याउने परी ाथ लाई के ा य को िनदशनअनुसार आव यक यव था एवम ्कारवाही गन । ठ. सबै परी ाथीह ित समान यवहार गन । ड. आफूलाई खटाइएको कोठा बाहेक अ य कोठामा नगई िवशु पमा परी ा स चालन गन । अनु िचत

काय गन खो ने परी ाथ लाई स झाउने,चेतावनी िदन े र यित गदा पिन नसु ि एमा िन कासनको लािग के ा य लाई िसफा रस गन ।

ढ. परी ाथ बाट उ रपु ि तका बु दा परी ाको हािजरी फारामको हािजरी महलमा िच लगाएर जु गरी बु ने ।

ण. परी ाथ लाई परी ा कोठामा वेश गनुअिघ खानतलासी गन । त. परी ाथ लाई न बर लेखेर मा उ र ले न िनदशन िदने । थ. परी ाथ ले कुनै पिन को उ र िदं दा उप (Sub qusestion) भए सो सबै ग रसके पिछमा अका

को उ र िदन लगाउने । ज तै न बर १ का ३ वटा उप भए ती ितनवटै उप को उ र लेिखसके पिछमा न बर २ को उ र ले न लगाउने ।

द. आफूलाई तोिकएको कोठाको उ रपु ि तका हराएको, नपुग भएको वा उ रपु ि तकामा अनिधकृत पमा कािटएको पाइएमा यसको िज मेवारी स बि धत िनरी कको हने हनाले सतकताका साथ िनरी ण काय गन ।

ध. परी ाथ ह लाई बािहर पठाउँदा समय तोकेर पठाउने, तर परी ा समा हनुअिघको आधा घ टा बाँक मा नपठाउने ।

न. के ा य ले लगाए अ ाएका अ य कायह गन गराउने । (२१) परी ाथ ह ले पालना गनुपन िनयमह र आचारसिंहता

परी ाथ ह ले दहेाएका आचारसं िहता र िनयमह पालना गनुपनछ : क. परी ा सु हने पिहलो िदन परी ा सु हनुभ दा आधा घ टा र अ िदनमा १५ िमनेट पिहले मा परी ा

भवनमा वेश गनुपन छ । ख. एक घ टाभ दा िढलो गरी आउने परी ाथ ले परी ामा ब न पाउने छैन । ग. के ा य को अनुमित िबना आ नो थान वा परी ा भवन छोडी बािहर जान पाइने छैन । घ. परी ा भवनमा आउFदा आ नो वेश- प अिनवाय पमा याउनुपनछ र के ा य वा िनरी कले माग

गरेमा देखाउन ुपनछ । ङ. परी ा भवनिभ कुनै िकिसमका पु तक, नोटबुक, गाइड, िचट, मोबाइल फोन, हातहितयार, अवैध

पदाथ आिद कुनै पिन व तुसाथमा लगेमा य ता परी ाथ लाई परी ा भवनबाट िन कासन ग रनेछ र परी ासमेत र ग रने छ ।

च. एउटा परी ाथ ले कुनै अका परी ाथ को उ रपु ि तकाबाट न कल गरेको पाइएमा न कल गन र गन िदने दु वै परी ाथ िन कािसत हनेछन् ।

69

छ. के ा य ले िदएको िनदशनको पालना गरी िनिद थानमा बसी परी ा िदनुपनछ । के ा य वा िनजले तोकेको यि वा सुप र वे ण टोलीले जुनसुकै बेला पिन खानतलासी गनस नेछ ।

ज. परी ाथ ले प पाएको एक घ टा निबितकन परी ा भवनबाट बािहर जान पाइने छैन । झ. परी ाथ ले एकपटक आपm्नो उ रपु ि तका बुझाई कोठा बािहर गई सकेपिछ कुनै हालतमा पिन िनजले

पुनः परी ा िदन पाउने छैन । ञ. परी ाथ ले आवेदन फाराममा एक िवषय भरी अक िवषयमा परी ा िदएको वा आवेदन फाराममा उ लेख

नगरेको िवषयमा परी ा िदएमा परी ाफल र हनेछ । ट. परी ाको मयादा भङ्ग हन,े परी ा ख बिलने आिद कुनै अिनयिमत काम गरेमा र एक यि को स ा

अक यि परी ाथ भई परी ा िदएमा, िनरी कलाई उ रपु ि तका नबझुाई आफ लगेमा वा यातेमा वा न गरेमा य ता परी ाथ को परी ाफल वतः र हनेछ ।

ठ. मािथ उि लिखत िनयमका अलावा अ य िनयमह वेश- प को पीठमा उ लेख भएबमोिजम र के ा य बाट िनदिशत गरे बमोिजम हनेछन् ।

(२२) परी ा के मा सुप रवे कको यव था

१. परी ा व छ, िन प र मयािदत पमा स चालन भए–नभएको सुप रवे ण गन परी ा स चालनको समयमा नगरपािलका र थानीय िश ा अिधकारीले सुप रवे कह खटाउन स नेछन् ।

२. उपदफा (१) बमोिजम खिटने यि ले िन नानुसार काय गनुपनछ : क. आफूलाई सुप रवे णका िनि त खटाइएको यहोरा प हने प र आ नो प रचयप अिनवाय पमा

देखाएरमा परी ा के मा िनरी ण गन । ख. थानीय िश ा अिधकारीले खटाएका सुप रवे कले परी ा अविधभर परी ा के मा नै रहेर सुप रवे ण

गरी त याङ्क र सुझाब सिहतको ितवेदन बुझाउनु पनछ । ग. त कालै परी ाथ लाई िन कासन गनुपन भएमा के ा य माफत सो काय गन लगाई वा िव ाथ ले

अिनयिमत काय गरेको आव यक माणसिहत परी ा र गनकालािग थानीय िश ा अिधकारी सम िसफा रस गन ।

(२३) के ा य िनयुि को यव था

१. परी ा स चालनको लािग के ा य इमा दार, िनिभक र कत यिन हनु पनछ । के ा य को िनयु ि थानीय िश ा अिधकारीको िसफा रसमा परी ा सिमितले गनछ । के ा य मा िनयुि का लािग सामुदाियक वा सं थागत िन नमा यिमक वा मा यिमक िव ालयको दरब दीमा कायरत धाना यापक वा िश क हनु पनछ ।

२. मािथ जे सुकै भिनएपिन जुन िव ालयमा परी ा के कायम ग रने हो सो िव ालयका उपदफा (१) बमोिजम यो यता पुगेका िश कलाई परी ा सिमितले के ा य िनयुि गनु पनछ ।

(२४) परी ा र गन स ने

कुनै परी ाथ वा परी ा के को परी ा र गनु परेमा सिमितले गनछ ।

70

प र छेद -९

उ रपुि तका परी ण, स परी ण र नितजा काशनस ब धी यव था

(२५) परी ण के िनधारण

१. परी ा सिमितले आधारभूत िश ा उि ण परी ाका उ र पु ि तकाह परी ण र स परी ण गन कायका लािग ोतके र अ य उपयु थानमा स बि धत िव ालय नपन गरी परी ण के िनधारण गन स नेछ ।

२. के ा य ह ले आ नो के का उ रपिु तकाह तोिकएको परी ण के मा गो य र सुरि तसाथ पठाउनु पन छ ।

(२६) परी ण के को मुखको काम, कत य र अिधकार

१. परी ण के रहेको ोतके वा िव ालयको ोत यि वा धाना यापक नै परी ण के को मुख हनेछ । २. परी ण के मा ा उ रपु ि तकाको सुर ा गन, उ रपु ि तका परी ण र स परी णमा गुण तर कायम रा न,े

तोिकएको समयमा तोिकएको कायिविधअनुसार काय स प न गन, गोपिनयता कायम रा ने दािय व परी ण के मुखको हनेछ ।

३. परी ण के मुखले उ रपु ि तका परी ण र स परी ण कायकालािग आव यक पन परी क र स परी कको िनयु ि गनछ

४. परी क र स परी कलाई परी ण के मा नै रहेर उ रपु ि तका परी ण र स परी ण गन यव था िमलाउने । यसका लािग परी ण के को मुखले आ नो कायालय वा िव ालयको भवनमा काय स चालन गन स नेछ ।

५. परी ण के मुखले परी ण के ह मा उ रपु ि तका परी ण र स परी ण गराउँदा आइपन स ने अिनयिमतताह ज तैः कसैले झोलािभ उ रपुि तका राखेर घर लैजान स ने अव था, तोिकएको परी कको स ामा अ यले उ रपु ि तका परी ण गन स ने अव था, उ रपु ि तकाको पोका हराउन÷िमिसन स ने अव था आिदलाई िनराकरण गन आ नै य िनगरानीमा उ रपु ि तका परी ण, स परी ण गराउने यव थालाई

भावकारी तु याउनुपनछ । ६. स बि धत िव ालयबाट उ रपु ि तका ा भएपिछ त कालै उ रपु ि तकाका याकेट िनमाण गन लगाई

यथाश य िछटो परी णको काय सु गनुपनछ । ७. उ रपु ि तका परी ण÷स परी ण काय नगरपािलका े मा उपल ध भएका द , अनुभवी िन न मा यिमक

तहका िवषय िश कह , िवशेष ह , अवकाश ा िन न मा यिमक िश कह बाट स प न गराउनुपन छ । यस कायका लािग येक परी ण के लाई थानीय िश ा अिधकारीले द , अनुभवी परी क, स परी कह को सूचीलाई अ ाविधक गराई उपल ध गराउने छ ।

८. कुनै िवषयमा नयाँ परी कको िनयु ि गनुपरेमा िन न मा यिमक तहको िश कका लािग तोिकएको यूनतम् शैि क यो यता र स बि धत िवषय अ यापन ग ररहेको अनुभवको िसफा रसप , नाग रकताको माणप आिद माण िभडाएर मा गनुपनछ ।

71

९. कुनै िवषयमा नयाँ स परी कको िनयुि गनुपरेमा िनजल े लगातार क तीमा ३ वषअिघदेिख सोही िवषयको उ रपुि तका परी ण गरेको छ र सोही िवषयको स परी कले िनजले परी ण गरेको उ रपुि तका स परी ण गरी िनजलाई स परी क बनाउन उपयु छ भनी िसफा रस गरेमा मा िनयु ि गनुपनछ ।

१०. िव ालयबाट ा भएका उ रपुि तका चलानीमा उ लेख भएबमोिजम िठक छ छैन जु गरी अिभलेख रा ने र चलानीमा उ लेख भएबमोिजम उ रपु ि तका नभएको अव थामा मुचु का खडा गरी सोको जानकारी थानीय िश ा अिधकारीलाई गराउनुपन छ

११. उ रपु ि तका परी ण तथा स परी ण स ब धी अ य यव था थानीय िश ा अिधकारीले तोके बमोिजम हने छ ।

(२७) उ रपुि तका परी ण

उ रपु ि तका परी णका िनि त देहायबमोिजमको यव था रहने छ: क. परी ण के मा स बि धत िवषयमा अ यापनरत िश क िवषयगत िश कलाई परी कको पमा अनुसूची ४

बमोिजम परी ण के मुखले िनयु ि िदने छ र सोही आधारमा उ रपु ि तकाह उपल ध गराइने छ । ख. आफूलाई ा उ रपुि तकाह तोिकएको सङ् यामा छ छैन यिकन गन र नभएमा परी ण कायमा खिटएका

यि लाई िलिखत जानकारी गराउने, िनयु ि प मा िदइएका िनदशनह र उ रकुि जकाको पूण पालना गरी अ य त गोपनीयताकासाथ शु पमा परी ण गरी परी ण के को मुख वा िनजले तोकेको कमचारीलाई बुझाउने िज मेवारी र दािय व परी कको हनेछ ।

ग. आफूलाई परी ण गन िदइएको उ रपु ि तकाह येक िदन परी ण के को मुख वा िनजले तोकेको कमचारीबाट बु िझिलई परी ण प ात िनजैलाई बुझाई जानुपनछ ।

घ. परी कलाई िदइने िनयु ि प र िनदशनह तोिकए बमोिजम हनेछन् । ङ. परी ण गदा येक उ रपु ि तकामा सबै का उ र जाँिचएका छन्–छैनन्, जाँिचएका उ रमा अङ्क िदइएको

छ–छैन, िभ िदइएको अङ्क बािहर चढाइएको छ–छैन, बािहर चढाइएको अङ्कको जोड िठक छ–छैन, जु गरी अङ्क प रवतन भएमा सो समेत गरी कुल ा ाङ्कसँग िभ िदइएको अङ्कसमेत िभडाई अङ्क र अ र दु वैमा लेखी येक उ रपु ि तकामा परी कले ह ता र गनुपनछ ।

च. तोिकएको समयिभ उ रपु ि तका परी ण गरी नबुझाएमा वा ािविधक ि ले उ रपु ि तका परी णमा लापरवाही गरेको देिखएमा लापरवाहीको मा ा हेरी पुनः परी ण गराउने वा पा र िमक क ा गन, परी कको सूचीबाट नाम हटाइने वा अ य अमयािदत काय गरेमा य ता परी कह मािथ िवभागीय वा अ य चिलत कानुनबमोिजम कारवाही चलाइने छ ।

छ. एक जना परी कलाई ७०० भ दा बढी उ रपु ि तकाह परी ण गन िदइने छैन ।

ज. उ रपु ि तकाह परी ण गन िदइएको िनदशन(अनुसूची ५)उ रपु ि तका परी ण भएको नपाइएमा वा परी ण स तोष द नभएमा य ता परी कलाई परी ास ब धी कुनै पिन िज मेवारी भिव यमा िदइने छैन र िनजको पा र िमकसमेत रो का ग रने छ ।

झ. उ रपु ि तकाह स परी ण गराउँदा कुनै परी कले जाँचेको उ रपु ि तकाको अङ्कमा १५ ितसतभ दा बढी फरक देिखएमा परी कको पा र िमक रो का ग रने छ ।

72

ञ. उ रपुि तका परी ण गरेबापतको पा र िमक नितजा काशन भएपिछ थानीय िश ा अिधकारीको कायालय माफत िदइने छ । भु ानी िलनका लािग िनयु ि प आव यक पन छ, िनयु ि प नबुझाउने परी कलाई पा र िमक िदन बा य हने छैन ।

(२८) उ रपुि तका स परी ण यव था उ रपु ि तका स परी णका िनि त देहायको यव था रहने छ :

क. परी ण के मुखले अनुसूची ६ बमोिजम चालु परी ण िसजनमा स बि धत िवषयमा कि तमा सय ओटा उ रपुि तका परी ण गरेको स बि धत िवषय अ यापनरत िश कलाई मा िवषयगत स परी कको पमा िनयु गनछन् र सोही आधारमा उ रपुि तकाह उपल ध गराइने छ ।

ख. स परी कलाई िदइने िनदशनह अनुसूची ७ मा तोिकए बमोिजम हनेछन् । ग. आफूलाई स परी ण गन िदइएका उ रपु ि तकाह परी ण के को मुख वा िनजले तोकेको कमचारीबाट

बु िझिलई स परी णप ात िनजैलाई बुझाई जानुपन छ । घ. स परी कले आकि मक छनोट (Random Sampling)को आधारमा क तीमा २० ितशत

उ रपु ि तकाह परी ण गरी परी ण तरयु भएको नदेिखएमा स बि धत परी कबाटै पुनः परी ण गराउनुपन छ । यिद पूणाङ्कको १५ ितशत वा सो भ दा बढी अङ्क थपघट गनुपन भएमा परी ण के मुखबाट सहमित िलनुपन छ । सोही िवषयको अ य एक जना स परी कको राय िलई परी ण के मुखले सहमित िदने निदने िन यौल गनुपन छ ।

ङ. स परी ण गदा येक उ रपु ि तकामा सबै का उ र जाँिचएका छन–्छैनन,् जाँिचएका उ रका लािग अङ्क िदइएको छ–छैन, िभ िदइएको अङ्क बािहर चढाइएको छ–छैन, बािहर चढाइएको अङ्कको जोड िठक छ–छैन, जु गरी अङ्क प रवतन भएमा सोसमेत गरी कुल ा ाङ्कसँग िभ िदइएको अङ्कसमते िभडाई अङ्क र अ र दु वैमा लेखी येक उ रपुि तकामा ह ता र गनुपनछ ।

च. एक जना स परी कलाई बढीमा १५०० स म उ रपु ि तका स परी ण गन िदइने छ । छ. तोिकएको समयिभ उ रपु ि तका स परी ण गरी नबुझाउने वा ािविधक ि ले उ रपु ि तका स परी णमा

लापरवाही गन स परी कलाई लापरवाहीको मा ा हेरी िनजैबाट पुनः स परी ण गराउने वा िनजले पाउने पा र िमक क ा गन वा स परी कको सूचीबाट िनजको नाम हटाउने स मको कारबाही ग रने छ । अ य अमयािदत काय गन स परी कलाई िवभागीय कारबाही गन वा चिलत कानुनबमोिजम अ य कारवाहीका लािग लेखी पठाइने छ ।

(२९) उ रपुि तका र माकि लप उ रपु ि तका र माकि लपका स ब धमा देहाय बमोिजमको यव था रहने छ :

क. परी ण र स परी ण प ात उ रपुि तका ६ मिहनास म तोिकएको थानमा सुरि तसाथ रा नु पनछ । ख. माक ि लप र उ रपु ि तका नगरपािलकामा बुझाउनु पन दािय व परी ण के मुखको हनेछ ।

73

(३०) माक ि लप इि , टेबुलेशन तथा नितजा काशन स ब धी यव था क माकि लप यव थापनः

१. परी ण के बाट ा माकि लपलाई थानीय िश ा अिधकारीले आ नो य िनय ण र रेखदेखमा कायालयका कमचारीह लाई काममा लगाई क युटरमा डाटा इ ी गन, टेवुलेशन गन र नितजा काशन गन स ब धी आव यक यव था िमलाउने छ ।

ख नितजा काशनमा टेबुलेटर ( जुकता) को यव थाः

१. क युटरमा इ ी ग रएको ा ाङ्कलाई माकि लपको आधारमा जु गनका लािग परी ा सिमितका अ य बाट वीकृत नामावलीको आधारमा टेबुलेटर ( जुकता) सहायक कमचारी िनयु ि ग रनेछ ।

२. टेबुलेटर/ जुकता (सहायक कमचारीसमेत) को काम, कत य र अिधकार दहेाय बमोिजम हनेछ : क. िनि त समयिभ काय स प न गनु पन भएको हदँा तोिकएको समयिभ अिनवाय पले उपि थत भई

टेबुलेटर/ जुकताले काम गनुपनछ । ख. जु गन कायको िज मा िलई काम सु ग रसकेपिछ िबचमा छोड्न पाइने छैन । ग. आफूलाई तोिकएको लेजरबाहेक अ को लेजर हेन मनशाय रा नुह न र आ नो लेजर पिन अ लाई

देखाउन पाइने छैन । घ. जु गदा अ य त धैयतापूवक फरक नपन गरी यिकनसाथ गनुपनछ । ङ. कुनै िवषयको अङ्क लेजरमा चढाँउन बाँक देिखन आएमा यसको खोजी गरी लेजर बुकमा चढाउनुपन

छ । च. कुनै कारणले कुनै परी ाथ को नितजा थिगत रहेमा पिछ पुनः नितजा काशन गन सहयोगका लािग

कायालयले बोलाएमा तु त स पक रा नुपन छ । छ. आफूले योग गरेका माकि लपह िवषयगत पमा िमलाई फाइल बनाई बुझाउनुपनछ । आ नो

लेजरसँग अस बि धत माकि लप ा भएमा (िमिसन गएको पाइएमा) थानीय िश ा अिधकारीलाई अिनवाय पले िदनुपनछ ।

ज. येक िदन उपयु बमोिजमको काम गन आउँदा आ–आ नो लेजर थानीय िश ा अिधकारीसँग बु िझिलने र जाँदा अिनवाय पले बुझाई जानुपनछ ।

झ. योगा मक अङ्क हने िवषयह मा योगा मक अङ्क नभएमा योगा मक िववरण तािलकाबाट जु गरी अङ्क चढाउने ।

ञ. आफूलाई तोिकएको बुकमा माकि लप अनुसार जु गरी नितजा तयार गन कायमा जुकतालाई पूण िज मेवारी तोिकएको छ । यसरी जु गरी तयार गरेको बुकमा पिछ जुकताको ग ती भएको यिकन भएमा स बि धत बुकको जुकता नै जवाफदेही हनुपन र ग तीको मा ाअनुसार कारवाही ग रने भएकाले सतकताको साथ जु गनुपनछ ।

ट. स बि धत बुकका परी ाथ ह को परी ाफलस ब धी ु िटको स पूण िज मेवारी जुकताको हनेछ । (३१) कृपाङ्क स ब धी यव था

सिमितले औिच यताको आधारमा कृपाङ्क दान गन स नेछ ।

74

(३२) परी ाको मा यम

परी ाको मा यम नेपाली र अङ् ेजी भाषामा हनेछ, तर भाषास ब धी िवषयमा भने परी ाको मा यम सोही भाषा हनेछ ।

१. परी ाको समय, पुणाङ्क र उि णाङ्क

क. पाठ्य ममा उ लेख ग रएको आधारमा येक प मा परी ाको समय, पूणाङ्क र उ ीणाङ्क कायम हनेछ ।

ख. कुनै को ढाँचामा प रवतन गरी परी ाको समय, पूणाङ्क र उ ीणाङ्क प रवतन भएमा यसको जानकारी गराइनेछ ।

२. परी ाफल काशन परी ा समा भएको िमितले सामा यतया एक मिहनािभ चालु शैि क स को अ यस ममा परी ाफल काशन ग रनेछ ।

३. उ ीण र ेणी िनधारण १. सबै िवषयमा तोिकएको उ ीणाङ्क याउने परी ाथ लाई उ ीण भएको मािनने छ । २ परी ामा उ ीण हने परी ाथ ह को कुल ा ाङ्कको ितशतको आधारमा िन नानुसारको ेणी िनधारण

हनेछ : क उ ीणाङ्क देिख ४५ ितशत भ दा कम –तृतीय ेणी (Third Division) ख ४५ ितशत देिख ६० ितशत भ दा कम –ि तीय ेणी (Second Division) ग ६० ितशत देिख ८० ितशत भ दा कम – थम ेणी (First Division) घ ८० ितशत र सो भ दा मािथ – िविश तासिहत थम ेणी (Distinction with First

Division)

मािथ जे सुकै लेिखएपिन परी ा सिमितले अ राङ्कन प ितमा नितजा काशन गन िनणय गरेको िमित देिख संघीय कानून अनुसार पाठ्य म िवकास के ले काशन गरेको िव ाथ मु याङ्कनमा अ राङ्कन प ित काया वयन स ब धी िनदिशका अनुसार नितजा काशन tyf तरवृि परी ा समेत गन सिकनछे । (३३) नितजा थगन र पुन काशन स ब धी यव था

१. परी ामा सि मिलत भएका परी ाथ को कुनै िवषयको योगा मक अङ्क ा नभएमा वा आवेदन फाराममा ज मिमित उ लेख नगरेमा वा उ लेख गरेको भएमा पिन यूनतम उमेर नपुगेको वा कुनै िवषयमा अङ्क चढ्न छुट भएको (Mark Missing) अव थामा नितजा थिगत हनेछ ।

२. परी ाथ को नितजा थिगत भएको कारण खुलाइएको सूचना काशन ग रने छ । ३. नितजा थिगत भएका परी ाथ ह ले नितजा काशन भएको िमितले बिढमा १५ िदन िभ परी ा सिमितले

तोकेका आव यक माणह पेस ग रस न ु पनछ । अ यथा थिगत नितजास ब धी कारवाही गन कायालय बा य हनेछैन ।

75

४. नितजा थिगत भएका परी ाथ बाट आव यक माण ा भएपिछ कायालयले आव यक ि या पूरा गरेर नितजा फुकुवा गरी ल धाङ्क प उपल ध गराउने छ ।

प र छेद -१०

ल धाङ्क प र माक लेजर िवतरण

(३४) ल धाङ्क प र माक लेजर िवतरण गदा अपनाउनु पन ि या

क. स कल ल धाङ्कप (माकिसट) नितजा कािशत भएपिछ स बि धत िव ालयलाई उपल ध गराइने छ । ख. नितजास ब धी अिभलेख रहेको माकलेजर थानीय िश ा अिधकारीको कायालय, ोतके र िव ालयमा

रहने छ । आफूलाई ा अिभलेख संर ण गरी रा ने दािय व स बि धत िनकायको न ैहनेछ । ग. परी ाको नितजा काशन प ात कायालयबाट उपल ध गराइएको माकलेजर र ल धाङ्कप ह को थान

समेतको अिभलेख राखी ोतके ले स बि धत िव ालयह लाई िवतरण गन र िव ालयले िस बोल न बर, नाम, थर र ज म िमित समेत वेश- प को आधारमा िभडाई यिकन गरेरमा िव ाथ लाई िवतरण गन । यिद उ िववरण फरक परेमा स बि धत िव ालयले य ता ल धाङ्क प ह िव ाथ लाई नबुझाई यथाश य िछटो थानीय िश ा अिधकारी सम बुझाउने । थानीय िश ा अिधकारीले पिन य ता ल धाङ्क प ह सङ्कलन

गरी आ नो कायालयमा रहेको अिभलेखसFग िभडाई के हनुपन हो सोही बमोिजम आव यक कारवाही गन । घ. कायालयले आफू ारा जारी गरेका ल धाङ्कप र अ य माणप ह मा सुर ण िच रा न स ने छ ।

प र छेद -११ अिभलेख स याउने स ब धी यव था

(३५) अिभलेख स याउने स ब धी

१. रिज ेसन वा आवेदन फाराम भदा नाम वा थरको िह जे वा ज म िमित फरक पन गएमा परी ा हनुभ दा अगावै परी ाथ ले संशोधनका लािग आव यक माणसिहत स बि धत िव ालयमा िनवेदन िदई िव ालयको िसफा रससाथ थानीय िश ा अिधकारी सम िनवेदन िदनुपनछ । उ माणह को आधारमा कायालयले परी ाफल काशन अगावै अिभलेख संशोधन गनछ ।

२. नाम, थर वा ज म िमित संशोधन गन ु परेमा नितजा काशन भएको िमितले ६ मिहनािभ स बि धत वडा कायालयको िसफा रस , वेश प र ज मदता माण प वा नाग रकताको आधारमा नाम थर वा ज म िमित सशोधन ग रने छ । यस ख ड बमोिजम नाम, थर वा ज म िमित एकपटक भ दा बढी संशोधन ग रने छैन ।

३. ख ड (२) मा जुनसुकै कुरा लेिखएको भए तापिन आवेदन वा रिज ेसन फाराममा भरे अनुसार नाम वा थरको िह जे वा ज मिमित निमलेमा स कल वेश- प वा रिज ेसनको अध क ीसिहत कायालयमा िनवेदन िदई जुनसुकै समयमा संशोधन गन सिकने छ ।

४. परी ाथ को नाम वा थर वा ज मिमित वा अ य िववरण पूरै वा आंिशक पमा फरक पन गएमा परी ाथ बाट आव यक माण िलई कायालयमा रहेको आवेदन फाराम, परी ाथ को दैिनक हािजरी लगायतका माणह िभडाई कायालयले संशोधन गन स नेछ ।

76

५. नाम वा थरमा छपाइको कारणबाट मा ा, अ र छुट वा बढी भएमा र अङ् ेजीमा ले दा िह जेमा फरक पन गएमा िलङ्ग तथा थर प रवतन नहने र ताि वक अथ फरक नपन गरी स बि धत परी ाथ बाट आव यक माण (आवेदन फारम वा वेश प )िलई कायालयले संशोधन गन स नेछ ।

६. माकलेजरमा िववरण मािणत गराउने : संशोधन भएप ात कायम भएका िववरण अिनवाय पमा माकलेजरमा संशोधन गन अिधकृत कमचारी ारा लेखाई मािणत गराई रा नु पनछ ।

प र छेद -१२

पुनय ग र थिगत नितजा काशन स ब धी यव था

(३६) पुनय गको लािग िनवेदन िदनुपन

परी ाको नितजा काशनप ात आफूले ा गरेको कुनै िवषयको ा ाङ्कमा िच नबुझेमा स बि धत परी ाथ ले पुनयग गराउनका लािग तोिकएको शु क र आव यक िववरणसिहत थानीय िश ा अिधकारी सम नितजा काशन भएको िमितले बिढमा १५ िदनिभ िनवेदन िदन स नेछ ।

(३७) पुनय ग गदा अपनाइनुपन ि या र यान िदनुपन कुराह पुनय ग गदा अपनाउनु पन ि या वा यान िदनु पन कुराह यस कार हनेछन् :

१. पुनय गका लािग ा िनवेदनका स ब धमा जाँचबुझ गन ।

२. पुनय गका लािग ा िनवेदनसँग स बि धत उ रपुि तका स बि धत िवषयका द बाट अङ्क पुन: गणना गराउने ।

३. पुनय गबाट ा हन आएको ा ाङ्क यिकन गन । ४. पुनय गमा ा ाङ्क प रवतन नभएका १० ितशत उ रपुि तकाको या डम या पिलङ (randam

sampling) का आधारमा पुनय ग कायको गुण तर परी ण गन । ५. पुनय गमा ा ाङ्क प रवतन हने स पूण उ रपुि तकाको प रवितत ा ाङ्क मािणत गन । ६. उ रपु ि तकाका परी क वा स परी कले गि भर ु िट गरेको पाइएमा आव यक कारवाहीका लािग सिमितसम

िसफा रस गन । ७. पुनय गको लािग िनवेदन िदने परी ाथ ले िस बोल न बर, परी ा के र िवषय प नलेखेमा य ता िनवेदन

उपर कारवाही नगन । ८. पुनय गबाट प रवितत ा ाङ्कले अनु ीण हने परी ाथ को नितजामा ताि वक फरक नपन देिखएमा ा ाङ्क

यथावत् नै कायम गन । तर उ ीण परी ाथ को हकमा यो लागू हने छैन । ९. पुनय गका लािग उ रपुि तका हेन यि ले आफूलाई ा स पुण उ रपुि तकामा िभ िदइएका अङ्क बािहरी

पानामा चढाउँन छुट भएकामा चढाई कुल ा ाङ्क कायम गन । १०. कुनै को उ र परी ण गन छुट भएकोमा थानीय िश ा अिधकारीको पूव वीकृित िलइ परी ण गरी

ा ाङ्क कायम गन । ११. तोिकएको िनदशन र प एव ंउ रकुि जका समेतको आधारमा येक उ रपु ि तकामा पुनय ग गरी ा ाङ्क

यिकन गन । १२. पुनय ग गरी कायम हन आएको ा ाङ्कको पु ् याई सिहत उ रपु ि तका मािणत गन ।

77

१३. पुनय ग काय स प न भएपिछ थानीय िश ा अिधकारी आफै वा कुन ैकमचारीले अिभलेख स याइ मािणत गन ।

(३८) थिगत नितजा काशन

१. परी ाको नितजा काशन हँदा कुनै ु िट हन गएमा समाधान गन, नितजा काशन नभएकाह को नितजा काशन गन र थिगत नितजा फुकुवा गन िसलिसलामा परी ा सिमितले देहाय अनुसारको काम, कत य र

अिधकार योग गनछ :

क. परी ाको नितजा काशन प ात ज म िमित, योगा मक वा सै ाि तक अङ्क छुट भई थिगत रहन गएको नितजा काशन स ब धमा आव यक िनणय िलने ।

ख. योगा मक वा सै ाि तक अङ्क तथा ज म िमित खाली भएमा छुट िववरण कायम गन आव यक िनणय िलने

ग. नाम, थर, ज म िमित, िवषय एवम् योगा मक अङ्कमा ु िट देिखन आएमा आवेदन फाराम एवम् वेश- प र अ य आव यक माणको आधारमा िववरण संशोधन गन ।

घ. िविभ न कारणले परी ाथ को िस बोल न बर उ लेख हन छुट भई नितजा काशन नभएकामा य ता परी ाथ को िस बोल न बर, नाम, थर, ज म िमित र उ रपुि तकाबाट ा ाङ्क चढाई ा ाङ्कको आधारमा नितजा काशन गन आव यक िनणय िलने ।

प र छेद -१३

िविवध

(३९) माणप उपल ध गराउने यव था

िव.सं . २०७३ साल र यस अिघका परी ाका ल धाङ्क प को ितिलिप संघीय कानून अनुसार तोिकएको द तुर िलई स बि धत कानुनमा यव था भए बमोिजमको िनकायबाट उपल ध गराइनेछ ।

(४०) िवशेष प रि थितमा परी ा स चालन स ब धी यव था

बाढी, पिहरोज ता ाकृितक िवपि र आकि मक दुघटना, आगजनी एवम् अ य अ यािशत र अनपेि त कारणह बाट परी ा थिगत गनुपन वा पुन: परी ा िलनु पन कारण उ प न भएमा सो स ब धी आव यक िनणय सिमित ारा ग रने छ र यसको काया वयन यथािस ग रने छ ।

(४१) िवषय सिमित गठन

नगरपािलका ारा स चालन ग रने परी ाह को पूव तयारी, स चालन र प एवम ढाFचाको सुधार समेत तथा शै िणक काययोजना िनमाण लगायतका तपिशलका शैि क कायका लािग िवषय िवशेष को सेवा िलन थािनय िश ा अिधकारीले आव यकतानुसार िविभ न िवषयका सिमितह गठन गन स नेछ :

क. नमुना एवम् प तथा बक (Question Bank) को िनमाण गन । ख. उ रपु ि तका परी ण कुि जका (Marking skim) तयार गन ।

78

ग. तािलम याकेज िनमाण गन । घ. प िव ेषण तथा परी ा सुधार स ब धी अ य अनुस धाना मक काय गन । ङ. वािषक शै िणक योजना तथा वािषक शैि क कायपा ो िनमाण गन च. थानीय िश ा अिधकारीले िश ा परी ा र मु याङ्कन स ब धमा तोकेको अ य काय गन ।

(४२) परी ा स ब धी द तुर र पा र िमक स ब धी

परी ामा िविभ न शीषकमा िलइने द तुर र पा र िमक परी ा सिमितले तोके बमोिजम हनेछ । (४३) परी ा स ब धी काय म

परी ास ब धी वािषक काय म परी ा सिमितले तोके बमोिजम हनेछ । (४४) परी ा स ब धी फाराम र िनदशन पुि तका जारी गन स ने

थानीय िश ा अिधकारीले के ा य िनदशन पु ि तका र परी ा के मा योग ग रने फारामह , अ य आव यक फारामह र िनदशन यस िनदिशकाको अिधनमा रही जारी गन स नेछ ।

(४५) बाधा अड्काउ फुकाउने अिधकार

यो िनदिशका काया वयन गदा कुनै बाधा अड्काउ पन आएमा वा यो िनदिशकामा उ लेख नभएको िवषयका स ब धमा कुनै यव था गन आव यक परेमा परी ा सिमितको िसफ रसमा नगरपािलकाले िनणय गरे बमोिजम हनेछ ।

(४६) अनुसूचीमा हेरफेर र थपघट

नगरपािलकाले यस िनदिशकाको अनुसूचीमा हेरफेर वा थपघट गनस नेछ । (४७) खारेजी र बचाउ

यस िनदिशका जारी हनु भ दा अगािड परी ा सिमितबाट भए गरेका कारबाही यसै िनदिशका बमोिजम भए गरेको मािनने छ ।

79

अनु सूचीह अनुसूची १

िनयम ३ सगं स बि धत आवेदन फारम

GORKHA MUNICIPALITY MUNICIPAL OFFICE OF EDUCATION GORKHA MUNICIPALITY GORKHA

MOE COPY SYMBOL NO.

REGISTRATION NO

YEAR

DISTRICT CODE

LOCAL CODE SCHOOL CODE STUDENT NUMBER

To The Local Education Officer

Municipal Office of Education Gorkha Municipality Gorkha I hereby request to submit this registration and application form with following details for the Basic Level Examination 20….. in condition to reject my failure or absence in Class 8 examination.

STUDENTS NAME IN BLOCK LETTERS

िव ाथ को नाम देवनागरी िलिपमा

SEX BOY GIRL OTHER

FATHERS/MOTHERS NAME

STUDENTS DATE OF BIRTH

YEAR MONTH DAY TYPES OF DISABILITY

BS BLIND DEAF MR IF ANY AD NAME AND ADDRESS OF SCHOOL

TYPES OF SCHOOL COMMUNITY INSTITUTIONAL COOPERATIVE TRUST RELIGIOUS OPEN

SUBJECT TO BE TAKEN IN THE EXAMINATION SN SUBJCET THEORY PRACTICAL SN SUBJCET THEORY PRACTICAL 1 Nepali 75 25 6 Health and Physical

Education 30 20

2 English 75 25 7 Moral Education 25 25 3 Mathematics 100 - 8 Occupation Vocation and

Technical Education 50 50

4 Social Studies and Population Education

75 25 9 Elective subject …….. 100

5 Science and Enviroment 75 25 10 It is certified that the above mentioned descriptions are true . Student Signature School Seal Head Teacher MOE Seal Local Education Officer

80

GORKHA MUNICIPALITY MUNICIPAL OFFICE OF EDUCATION GORKHA MUNICIPALITY GORKHA

ADMISSION CARD SYMBOL NO.

REGISTRATION NO

YEAR

DISTRICT CODE

LOCAL CODE SCHOOL CODE STUDENT NUMBER

To The Local Education Officer

Municipal Office of Education Gorkha Municipality Gorkha I hereby request to submit this registration and application form with following details for the Basic Level Examination 20….. in condition to reject my failure or absence in Class 8 examination.

STUDENTS NAME IN BLOCK LETTERS

िव ाथ को नाम देवनागरी िलिपमा

SEX BOY GIRL OTHER

FATHERS/MOTHERS NAME

STUDENTS DATE OF BIRTH

YEAR MONTH DAY TYPES OF DISABILITY

BS BLIND DEAF MR IF ANY AD NAME AND ADDRESS OF SCHOOL

TYPES OF SCHOOL COMMUNITY INSTITUTIONAL

COOPERATIVE TRUST RELIGIOUS OPEN

SUBJECT TO BE TAKEN IN THE EXAMINATION

SN SUBJCET THEORY PRACTICAL SN SUBJCET THEORY PRACTICAL 1 Nepali 75 25 6 Health and Physical

Education 30 20

2 English 75 25 7 Moral Education 25 25 3 Mathematics 100 - 8 Occupation Vocation and

Technical Education 50 50

4 Social Studies and Population Education

75 25 9 Elective subject …….. 100

5 Science and Enviroment 75 25 10

It is certified that the above mentioned descriptions are true . Student Signature School Seal Head Teacher MOE Seal Local Education Officer

81

GORKHA MUNICIPALITY MUNICIPAL OFFICE OF EDUCATION GORKHA MUNICIPALITY GORKHA

REGISTRATION SLIP SYMBOL NO.

REGISTRATION NO

YEAR

DISTRICT CODE

LOCAL CODE SCHOOL CODE STUDENT NUMBER

To The Local Education Officer

Municipal Office of Education Gorkha Municipality Gorkha I hereby request to submit this registration and application form with following details for the Basic Level Examination 20……. in condition to reject my failure or absence in Class 8 examination.

STUDENTS NAME IN BLOCK LETTERS

िव ाथ को नाम देवनागरी िलिपमा

SEX BOY GIRL OTHER

FATHERS/MOTHERS NAME

STUDENTS DATE OF BIRTH

YEAR MONTH DAY TYPES OF DISABILITY

BS BLIND DEAF MR IF ANY AD NAME AND ADDRESS OF SCHOOL

TYPES OF SCHOOL COMMUNITY

INSTITUTIONAL

COOPERATIVE

TRUST RELIGIOUS OPEN

SUBJECT TO BE TAKEN IN THE EXAMINATION

SN SUBJCET THEORY PRACTICAL SN SUBJCET THEORY PRACTICAL 1 Nepali 75 25 6 Health and Physical

Education 30 20

2 English 75 25 7 Moral Education 25 25 3 Mathematics 100 - 8 Occupation Vocation and

Technical Education 50 50

4 Social Studies and Population Education

75 25 9 Elective subject …….. 100

5 Science and Enviroment 75 25 10

It is certified that the above mentioned descriptions are true . Student Signature School Seal Head Teacher MOE Seal Local Education Officer

82

अनुसूची २ दफा १२ सँग स बि धत

गोरखा नगर कायपािलका नगर िश ा कायालय गोरखा

चन िमित : अ य त ज री /अित गो य

िवषय: प िनमाण/ भाषा तर (अङ् ेजी भाषामा)/ संशोधन गन, उ रकुि जका Marking scheme समेत । ी

ी गोरखा नगर कायपािलका, नगर िश ा कायालय गोरखा ारा स चािलत हने आधारभूत तह (क ा ८) को पाठ्य म अनुसारको आधारभूत िश ा उि ण परी ा २० (२० ) को… िवषयको पुणाङ्क ….. को १ ित प िनमाण / सेट अनुवाद ……… सेट संशोधन गन काममा तपाईलाई िनयु ग रएको छ । यसैसाथ संल न पाठ्य म, िविशि करण तािलका एवम् तपिसलमा उि लिखत िनदशनलाई मनन गरी तपाईलाई सु ि पएको काय यो िनयु ि प ा भएको िमितले िदनिभ गो य पमा तयार गरी तोिकएको खाममा िसलव दी गरी पठाइ िदनुहन अनुरोध ग र छ । यो िनयु ि प परी ा समा नह जेलस म गो य पमा सुरि तसाथ रा नु हन समेत अनुरोध ग र छ । उ काय गरेबापत पा र िमक परी ा समा भएपिछ नगर िश ा कायालयमाफत भु ानी िदइने छ । िनदशनह १ ह कुनै पिन हालतमा पाठ्य म बािहरको र िववादा पद खालको हनु हदैन । साथै प िनमाण गदा वा

संशोधन गदा सकभर पूण पाठ्य म कभर गन गरी तयार गनु पनछ । परी ाथ ह बाट िसजना मक ितभा अिभ य हन स ने खालका ह समावेश हनु पनछ ।

२ पाठ्यपु तकबाट ह -बह उ र उतान निम ने गरी ह बनाउनु पनछ । ३ ह बह उ र आउने नभई भरसक िवशेिषत (Specific) उ र आउने िकिसमका र संल न िविशि करण तािलका

अनु प उ े यमूलक हनु पनछ ४ प क ा ८ को पाठ्य मको आधारमा तयार गनु पनछ । िनमाण गदा स बि धत िवषयको पाठ्य ममा

समािव सबै िवषय े एवम् िवषयव तुको िव तार र मह वलाई यान िदनु पनछ । ५ उ रकुि जका (Mark scheme) बनाउन उपयु हने िकिसमवाट प तयार गनु पनछ । ६ औषत परी ाथ ह (Average students) ले तोिकएको समयिभ उ र ले न स ने िकिसमका प ह हनु

पदछ र तेज परी ाथ ह कालािग उपयु ह समावेश हनु पदछ । दोहोरा अथ ला ने िकिसमका ह समावेश ग रनु हदैन ।

७ समान अङ्क भएका ह तयार गदा उ र ले न ला ने समय र लेखाइका बु ँदाह को लामोपना (Length) लाई समेत उिचत यान िदनु पनछ ।

८ प को िशरमा पुणाङ्क १००, ७५, ५०,------- र समय ३ घ टा, २.५ घ टा,----------िवषय अनुसार प लेिखनु पदछ । येक ले ओगट्ने अङ्क ांश छु याई दाँया प ी प लेिखनु पदछ ।

९ प एक सेट भ दा बिढ भएमा सेट न.ं यित भिन छु ाछु ै लेिख िसलब दी ग रनु पदछ । १० प ह प भाषामा कागजको एकाप मा टाइप ग रएको हनु पनछ । अ ेजीमा Times new roman(font

size 14) र नेपालीमा युिनकोड कोिकला फ ट १६ वा ि ित फ ट १६मा टाइप गरी Hardcopy print गरी िनमाणकता र (संशोधन कता) ले ह ता र गनु पनछ । साथै soft copy पिन बुझाउनु पनछ ।

83

११ प िनमाणकता र (संशोधन कता) ले प को पुछारमा आ नो नाम, ठेगाना र िमित लेखी ह ता र समेत गनु पनछ ।

१२ उ काय आफुले न याउने भए र वा एकाघरका यि यो वषको परी ामा यसै िवषय िलई सि मिलत हने भएमा उ काय नगरी तु त िफता गनु पनछ ।

१३ िनमाण (संशोधन) गनु भएको पाठ्य म प रवतन नह जेलस म पिछ पिन योग हन स ने भएकाले यस स ब धी िवषयलाई सदैव अ य त गो य रा नु पनछ ।

१४ तयार गनु भएको यसैसाथ ेिषत(क) लेिखएको खाममा िसलव दी गरी िसलव दी खामलाई पुन (ख) लेिखएको खाममा िसलब दी गरी पठाउनु पनछ । तयार गरी पठाउँदा (ग) लेिखएको खाममा कबु िलयतनामा छु ै िसल गरी पठाउनु पनछ ।

१५ यस बारे अ य केही जानकारी िलनुपरेमा थानीय िश ा अिधकारी (फोन न ) मा स पक रा नु हन अनुरोध छ ।

84

अनुसुची ३ दफा १२ सँग स बि धत

अ य त ज री अित गो य

ीमान थािनय िश ा अिधकारी यू नगर िश ा कायालय गोरखा नगरपािलका, गोरखा ।

िवषय कबुिलयतनामा प

यस कायालयको िमित को प ानुसार आधारभूत तह क ा ८ को चालु पाठ्य म अनुसारका आधारभूत

िश ा उि ण परी ा को िवषयको पूणाङ्क को सेट अनुवाद उ रकुि जका समेत गरी पठाएको छु ।

ेिषत प म आफैले टाइप गरेको हँ । कसैलाई पिन देखाएको अथवा भनेको छैन । प को ितिलिप मैले राखेको छैन र यस स ब धमा बनाएको िटपोट एव खे ा समेत आगोमा हाली न ग रसकेको छु । क युटरमा गरेको टाइप पूणतया मेटाइ सकेको छु । म यस िवषयको िनमाण कता ह भनी कसैलाई भनेको पिन छैन । न त भिव यमा नै कसैलाई भ ने छु । यस को सवािधकार नगर िश ा कायालय गोरखा नगरपािलकालाई िदएको छु । िनयु ि प मा उ लेिखत िनदशनलाई अनुशरण गरेर नै यो प िनमाण गरेको कुरा िव ास िदलाउछु । िमित

प िनमाण कताको पु रा नाम र थर िव ालयको नाम र ठेगाना घरको पु रा ठेगाना स पक टेिलफोन न िनमाणकताको द तखत

85

अनुसूची ४ दफा २७सँग स बि धत

गोरखा नगर कायपािलका नगर िश ा कायालय गोरखा

……………. परी ण के चन िमित : िवषय: उ रपु ि तका परी कमा िनयु ि

ी । ………..;सालको आधारभूत तह (क ा ८) को िन नानुसारको िवषय र पुणाङ्कको उ रपुि तका परी ण गन परी कको

पमा तपाइलाई िनयु ग रएको छ । संल न िनदशनलाई पुण पमा पालना गन गरी उ रपुि तका परी ण काय स प न गनु हन अनुरोध छ ।

य १ उ रपु ि तका सङ् यामा थपघट भएमा वा िवषय फरक परेमा तु तै परी ण के लाई जानकारी गराउनु पनछ २ आ नो स बि धत यि को के को उ रपु ि तका परेमा तु त उ रपु ि तका याकेट िफता गनु पनछ ।

उ रपु ि तका याकेट िववरण िवषय पूणाङ्क

स उपु सङ या याकेट न

कूल उ रपु ि तका सङ या परी ण अिधकारीको द तखत

भरपाइ यहाको िमित को प ानुसार सालको आधारभूत िश ा उ ीण परी ाको िवषय

पुणाङ्कको उ रपुि तका परी ण गन मेरो म जुरी भएकाले कुल उ रपुि तका सङ या भएको उ रपु ि तका याकेट थान बु िझिलए ।

स याकेट उपु सङ या

ह ता र नामथर ठेगाना फोन न

86

अनुसुची ५

दफा २८ सँग स बि धत

गोरखा नगर कायपािलका नगर िश ा कायालय गोरखा

उ रपु ि तका परी ण िनदिशका । (उ रपु ि तका परी ण पूव यसको अ ययन अिनवाय गनु हन ।)

आधारभूत िश ा उि ण परी ाको नितजा काशन गरेपिछ पुनय ग गदा केिह परी ाथ ह को अङ्क गणनामा फरक

देिखएको उ रपु ि तकाह परी ण गन बाँक रहेको पाइएकाले नितजा काशनमा समेत बाधा पु न गएको हँदा िन न

कुराह मा परी कह को यान आकिषत गराइ छ ।

१ आफुलाई परी ण गन िदएको उ रपु ि तका सङ या िठक छ छैन जु गरी यिकन गन ।

२ मािकङ ि कम भएको िवषयमा ि कममा िनदिशत बु ँदाह लाई अनुशरण गन ।

३ उ रपुि तका परी ण रातो मसीले मा गन ।

४ सबै ह को उ रपु ि तका परी ण गदा दाँया िकनारामा मा अङ्क दान गन ।

५ िभ का सबै को उ रह परी ण गरी उ रपु ि तकाको बािहरी पानामा अङ्क चढाउने ।

६ बािहरी पानामा अङ्क चढाउदा अिनवाय र िनि त समूहबाट गनुपन भ दा बढी गरे नगरे यिकन गन ।

७ आव यकताभ दा बढी को उ र गरेमा बढी उ र र गन । यसरी र गदा कम अङ्कलाई र गन ।

८ खाली पाना पिछ पिन कतै को उ र गरेको छ िक छैन जा ने ।

९ खाली पानाह मा x को रिदने ।

१० बािहरी पानाका सबै को ा ाङ्क र िभ ी पानाको जोड िमले निमलेको िभडाउने ।

११ अङ्क केरमेट भएको सबै ठाँउमा छोटो द तखत गन । अङ्क केरमेट भएको ठाउँमा िटपे सको योग गद नगन

१२ उ रपु ि तका परी ण प ात परी कले द तखत नै गन, छाप नलगाउने ।

१३ आफुलाई िदइएको उ रपुि तकामा अ य िवषयको उ रपुि तका परेको भए तु त उ रपुि तका बुझेको परी ण के मा

िफता गन ।

१४ कुनै उ रपु ि तकामा अिनयिमत वा चोरी भएको प माण वा ठहर भए सोही अनुसारको परी ण के मा िफता गन ।

१५ अङ्क िददा ०.५ मा िदने ०.७ वा ०.८ निदने ।

१६ कुनै को लािग अङ्क दान गदा एउटै िलिप िह द ु अरेिवक वा देवनागरी िलिपको योग गन ।

१७ उ रपु ि तकाह परी ण गन थानीय िश ा अिधकारीबाट िदइएको िनदशन पालना नभएमा वा परी ण स तोष द

नभएमा य ता परी कलाई भिव यमा परी ा स ब धी कुनै काममा पिन सहभागी नगराउने । र पा र िमक समेत रो का

ग रने भएकाले सावधानीपूवक परी ण गन ।

१८ परी कले जाचेका उ रपु ि तकाह स परी कबाट पुन: परी ण गराउदा कुनै परी कले जाचेको उ रपु ि तकाको

अङ्कमा बिढ फरक देिखएमा समेत परी कह को पा र िमक रो ने ।

१९ िदइएका के का उ रपु ि तकाह आफ त वा नातेदार परी ाथ को भएकोमा सो के को उ रपु ि तका परी ण के मा

िफता गरी अक के को उ र पु ि तका िलने ।

87

२० उ रपु ि तकाह परी ण गरी सकेपिछ ा ाङ्क तािलकामा अङ्क र अ रमा परी क वयमले भरी पठाउने

२१ उ रपु ि तका परी ण गरे वापत पाउने पारी िमक नितजा काशन प ात स बि धत परी ण के माफत भु ानी हने

भएकाले परी ण के मा स पक रा ने ।

२२ गलत मनसाय निलएर भूलबस न बर नलेखेको र गलत न राखेर लेिखएको उ रलाई न सग िभडाएर ा ाङ्क

िदने ।

२३ भाषा िवषय बाहेक अ य िवषयको उ र िददा नेपाली र अङ् ेजी जुनसुकै भाषामा िदए पिन िठक छ भने ा ाङ्क िदने

२४ परी कलाई कुनै उ रपु ि तकाको उ र चोरेको /सारेको शङ्का लािग अङ्क दान गन द ु िबधा भएमा कैिफयत महलमा

लेखी ा ाङ्क निदने र सो को जानकारी परी ण के लाई गराउने ।

२५ एउटै उ रपु ि तकामा १ भ दा बढी ह त लेखन भएको अव थामा िनदशन २४ अनुसार नै गन ।

२६ उि णाङ्कको सीमा निजक रहेका उ रपु ि तकाह दोहोयाई पुन: हेनु पन ।

88

अनुसूची ६ दफा २८ सँग स बि धत

गोरखा नगर कायपािलका नगर िश ा कायालय, गोरखा

……………. परी ण के चन िमित :

िवषय: उ रपुि तका स परी कमा िनयुि

ी

। ………..;सालको आधारभूत तह (क ा ८) को िन नानुसारको िवषय र पुणाङ्कको उ रपु ि तका स परी ण गन स परी कको पमा तपाइलाई िनयु ग रएको छ । संल न िनदशनलाई पुण पमा पालना गन गरी उ रपु ि तका स परी ण काय स प न गनुहन अनुरोध छ ।

उ रपु ि तका याकेट िववरण िवषय पूणाङ्क

स उपु सङ या याकेट न

कूल उ रपुि तका सङ या परी ण अिधकारीको द तखत

भरपाइ

यहाको िमित को प ानुसार सालको आधारभूत िश ा उ ीण परी ाको िवषय पुणाङ्कको उ रपु ि तका परी ण गन मेरो म जुरी भएकाले कुल उ रपु ि तका सङ या भएको उ रपुि तका याकेट थान बु िझिलए ।

स याकेट उपु सङ या ह ता र नामथर ठेगाना फोन न

89

अनुसुची ७ दफा २८ सँग स बि धत गोरखा नगर कायपािलका

नगर िश ा कायालय गोरखा चन िमित : उ रपु ि तका स परी ण िनदिशका ।(उ रपुि तका स परी णपूव यसको अ ययन अिनवाय गनु हन ।) १ कुनै जा न टेको भए परी ण गरी बािहरी पानमा समेत चढाई कुल ा ाङ्कमा छोटो सिह गन । २ मािकङ ि कम भएको िवषयमा ि कममा िनदिशत बु ँदाह लाई कडाइका साथ पालना गन । ३ उ रपु ि तका स परी ण ह रयो मसीले मा गन । ४ उ रपु ि तकाह को बािहरी जोड र िभ ी जोड िभडाउने । ५ उ रपुि तकाको ा ाङ्क माक ि लपमा जु गन । ६ येक उ रपु ि तकामा परी क र स परी कको द तखत तथा स परी कको द तखत हनु पन । ७ परी कले सही त रकाले परी ण गरेको नपाइएमा सोही परी क वा अ य परी कलाई परी ण गन लगाउने । ८ परी कह ं को काय मु याङ्क गरी ितवेदन िदने तथा उ कृ , म यम तथा सामा य परी कह को नामावली पेश गन । ९ स परी ण गदा ा ाङ्कमा १५ ितशत वा सो भ दा बिढ अङ्क थप घट हने भएमा थानीय िश ा अिधकारीको िलिखत

िनदशन अनुसार गन । १० उि णाङ्कको निजक रहेका र सबैभ दा बिढ अङ्क ा गन उ रपु ि तकाह दोहो याइ जाच गन । ११ परी कले परी ण गरी उ रपु ि तकामा िदईएको अङ्क र ा ाङ्क तािलका अनुसार चढाएको ा ाङ्क िठक छ छैन हेन र

िठक नभएमा िठक गनु पछ । १२ परी कले परी ण गरेको उ रपु ि तकाम ये कि तमा २० ितशत उ रपु ि तकाह को नमूना परी ण गरी िठक छ छैन हेनु पन ।

नमूना परी ण गदा ५ ितशतभ दा बढी गि त देिखएमा सो उ रपुि तका पुन: परी ण गनु पन। १३ परी कले िदएको अङ्क हेरफेर हने भएमा उ रपु ि तकामा स याउने र स परी कले सिह गन । १४ कुनै परी कले परी ण गरेको िवलकुलै िठक नभएमा यसको िलिखत जानकारी पुन परी णको लािग स बि धत परी ण

के लाई िदने । १५ येक स परी कले परी कको परी णको बारेमा ितवेदन िदइएको परी ण मु याङ्कन फारममा भरी अिनवाय पले

स वि धत परी ण के मा बुझाउने । १६ कैिफयत लेिखएको वा शंका पद उ रपु ि तका भएमा अिवल व स बि धत परी ण के लाई जानकारी गराउने १७ उ र कुि जका भएकोमा यस अनुसार परी ण गरे नगरेको हेन र पूण पमा सो बमोिजम नभएमा त काल स बि धत परी ण

के को मुखबाट आव यक िनदशन िलई काय स पादन गन । १८ उ रपु ि तका स परी ण गदा सबै उ रपु ि तकामा एक पता याउने यास गन । १९ स परी ण भएका उ रपु ि तकाह स बि धत परी ण के मा िफता नग जेल गोपिनयताका साथ सु रि त रा ने । २० उ रपु ि तकाको बािहरी पृ र ा ाङ्क तािलकाको पुछारमा स परी कले द तखत गन । २१ नमूना छनौट गदा िनधा रत ेणी वा िजिपए निजकका ा ाङ्क भएका उ रपु ि तकाह मा िवशेष यान िदने ।

माणीकरण िमित २०७४/१०/१५

आ ाले िदपराज अिधकारी

मुख शासक य अिधकृत

90

भाग-२ गोरखा नगरपािलका

थानीय सरकार स चालन ऐन, २०७४ को दफा १०२ को उपदफा (३) बमोिजम गोरखा नगरपािलकाले बनाएको तल लेिखए बमोिजमको कायिविध सवसाधारणको जानकारीको लािग काशन ग रएको छ ।

थानीय राजप काशन स ब धी कायिविध, २०७४ तावनाः

थानीय सरकार स चालन ऐन २०७४ को दफा १०२ को उपदफा ३ मा नगरपािलकाले बनाएको कानूनको थानीय राजप मा काशन गन यव था भएको तथा थानीय राजप मा रहने िविभ न भागह को यव था गन, थानीयराजप को ढाँचा वीकृत गन तथा थानीय राजप काशन गन अिधकारीको स ब धमा यव था गन, थानीय राजप को अिभलेख तथा मू य िनधारण र िब िवतरणको ब ध गन बा छनीय भएकाले गोरखा नगर कायपािलकाले यो कायिविध वीकृत गरी लाग ुगरेको छ ।

भाग-१ ारि भक

१ कायिविधको नामः यस कायिविधको नाम थानीय राजप काशन स ब धी कायिविध, २०७४ रहेको छ ।

२ कायिविध लागू हनेः यो कायिविध गोरखा नगर कायपािलकाबाट पा रत भएको िमित देिख लागू हनेछ ।

भाग -२

थानीय राजप को भाग र ढाँचा ३ थानीय राजप को भागह : थानीय राजप मा काशन गन िवषयव तुलाई अनुसूची (१) बमोिजमका भागह मा

वग करण ग रएको छ । ४ थानीय राजप को ढाँचाः थानीय राजप को ढाँचा अनुसूची (२ मा उ लेख भए बमोिजम हनेछ ।

५ ख डको यव थाः थानीय राजप को ख ड उ लेख गदा राजप काशन भएको वष (उदाहरणका लािग २०७४

साललाई १, २०७५ साललाई २), कायम गरी यसपिछ मशः जित वष भयो यित नै सं या उ लेख गरी काशन

ग रनेछ । ६ थानीय राजप को सं याः

(१) थानीय राजप को सं या कायम गदा मशः सं या कायम ग रनेछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजम सं या कायम गदा नेपाली बषलाई आधार मानी सो बषभरी पा रत वा िनणय भई काशन

भएका िवषयमा मशः सं या राखी अक बष शु भएपिछ नयाँ सं याबाट शु ग रनेछ ।

(३) थानीय राजप मा काशन गन साम ीः थानीय राजप काशन गदा िबषयव तुसँग स बि धत भागको उ लेख गरी

(ज तै ऐन भए भाग (१ उ लेख गन) यसपिछ काशन साम ी (ऐन, िनयम, कायिविध, िनदिशका, मापद डको

तावनादेिख अि तमस म) को स पूण यहोरा ज ताको त तै राखी काशन ग रनेछ ।

91

(४) थानीय राजप काशन गन अिधकारीः थानीय राजप गोरखा नगरपािलकाको मुख शासक य अिधकृतको

आदेशानुसार काशन हनेछ । यसरी काशन गदा राजप को अ यमा 'आ ाले, 'भ ने यहोरा उ लेख गरी मुख

शासक य अिधकृतको नाम र नगरपािलकाको मुख शासक य अिधकृत भ ने वा यांश राखी वा मुख

शासक य अिधकृतले कुनै अिधकृत तरको कमचारीलाई अिधकार यायोजन गरेको भए य तो अिधकारीको नाम

र िनजको पद उ लेख गरी काशन ग रनेछ ।

भाग -३

थानीय राजप को काशन, अिभलेख तथा िवतरण

७ थानीय राजप काशनको िज मेवारीः (१) कायपािलकाले कुनै शाखा वा एकाइलाई थानीय राजप काशन

स व धी कामका लािग काय िववरण सिहत िज मेवारी तो ने छ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजम तोिकएको शाखा वा एकाइबाट मा थानीय राजप काशन ग रनेछ । ८ काशन पूव स पादन गनु पनः (१) काशन हने साम ी नगर कायपािलकाको कानून स व धी िवषय हेन शाखा वा

एकाइबाट स पादन ग रने छ ।

(२) उपदफा (१) वमोिजमको स पािदत ित माणीकरण गरी राजप काशन गन शाखा वा एकाइमा पठाईनेछ । ९ थानीय राजप को अिभलेख यव थापनः (१) माणीकरण भई आएका साम ीको अिभलेख दु त रािखनेछ ।

(२) उपदफा (१) बमोिजम थानीय राजप को अिभलेख यव थापनका लािग छु ै पु ि तका खडा गरी सोही पु ि तकामा

काशन भएका साम ीको िसलिसलेवार सं या खुलाई अ ाविधक पमा अिभलेख रािखनेछ ।

(३) मुख शासक य अिधकृत वा िनजले तोकेको अिधकृतले उपदफा (२) बमोिजमको अिभलेख पु ि तकालाई

मािणत ग रने छ । १० िनःशु क पमा उपल ध गराउनु पन: नगरपािलकाले थानीय राजप को कािशत ित देहायका िनकायमा

िनःशु क पमा उपल ध गराइने छः

(क) नेपाल सरकार र देश सरकारको संघीय तथा थानीय मािमला हेन म ालय,

(ख) िज ला सम वय सिमित,

(ग) नगरपािलकाको सूचना तथा अिभलेख के ,

(घ) अ तरगतका कायालय शाखा वा इकाइमा

(ङ) नगरपािलकाका येक वडा कायालय ११ वेभ साइटबाट सावजिनक गनुपनः नगरपािलकाबाट कािशत थानीय राजप लाई नगरपािलकाको वेभ साइटमा

छु ै ख ड (अलग पोटल) िनमाण गरी सोबाट समेत सावजिनक ग रनेछ । १२ िव िवतरणको यव था तथा िब मू यः (१) कािशत थानीय राजप नगरपािलकाको वडाह र

नगरपािलकाको सूचना तथा अिभलेख के तथा तोिकएको शाखा वा एकाइमाफत िव िवतरणको यव था

िमलाइनेछ ।

(२) थानीय राजप को देहाय बमोिजमको िब मू य िनधारण ग रएको छ,

92

(क) बािषक सद य बनाई िब गदाः वडा कायालय वा गोरखानगरपािलकाबाट बुिझिलने गरी बािषक सद यता शु क

िलई िब गरेमा बािषक . ५९०÷̵ (पाँच सय न बेमा )

(ख) खु ा िब गदा: थानीय राजप को सद य नभएको कुनै यि वा संघ सं थाले थानीय राजप िलन चाहेमा देहाय

बमोिजमको फुटकर िब मू य तोिकएको छ ।

१ देिख ८ पेज स म एक ितको .५ मा

९ देिख २४ पेज स म एक ितको .१० मा

२५ देिख ४० पेज स म एक ितको .१५ मा

४१ देिख ५६ पेज स म एक ितको .२० मा

५७ देिख ७२ स म एक ितको .२५ मा

७३ देिख ९६ स म एक ितको .५० मा

९७ देिख बढी जित पेज ह छ, यसमा थप ित पेज २८ पैसाका दरले थप शु क िलइने छ । १३ िब बाट ा रकम सि चत कोषमा ज मा गन: थानीय राजप िब बापत ा राज नगरपािलकाको

सि चत कोषमा ज मा ग रनेछ । १४ कायिविधको या याः यस कायिविधको काया वयन गन ममा कुनै ि िवधा उ प भएमा नगर कायपािलकाले

गरेको या या अि तम हनेछ । १५ बचाऊः यो कायिविध लागू हनुभ दा अगावै नगरपािलकाले पा रत गरी लागू गरेका कानुन, ऐन, िनयम, िनदिशका,

कायिविध वा मापद ड यसै कायिविध बमोिजम काशन भएको मािननेछ ।

अनुसूची(दफा ३ सँग स बि धत)

थानीय राजप मा काशन गन िवषयव तु र भागह भाग-१

यस भागमा नगर सभाबाट पा रत भई सभाको अ य बाट माणीकरण भएका ऐन तथा सभाका िनयमह काशन ग रने छ ।

भाग-२ यस भागमा नगर कायपािलकाबाट जारी िनयमावली, िनदिशका, कायिविध, मापद ड तथा नेपाल सरकार, देश सरकार तथा अक थानीय तहसँग भएको स झौताको यहोरा काशन ग रन ेछ ।

93

अनुसूची-२ (दफा ३ तथा अनसूची–१ को भाग–१ सँग स बि धत)

गोरखा नगरपािलका

थानीय राजप

ख ड सङ् या िमित

भाग १

गोरखा नगरपािलका

ऐन तथा सभाले बनाएको िनयमको पूण यहोरा

आ ाले, नाम थर

मुख शासक य अिधकृत

94

अनुसूची-२ (दफा ३ तथा अनसूची–१ को भाग–२ सँग स बि धत)

गोरखा नगरपािलका

थानीय राजप

ख ड सङ् या िमित

भाग २

गोरखा नगरपािलका

कायपािलकाबाट जारी िनयमावली, िनदिशका, कायिविध, मापद ड तथा नेपाल सरकार, देश सरकार वा अक थानीय तहसँग भएको स झौताको यहोरा

आ ाले नाम

मुख शासक य अिधकृत

माणीकरण िमित २०७४/१२/२७

आ ाले िदपराज अिधकारी

मुख शासक य अिधकृत

मनाशलु अपसेट ेस ा.िल. गोरखा नगरपािलका वडा न ६ मा मु ि त । मू य ५०।-