छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक :...

76

Upload: others

Post on 20-Nov-2020

9 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross

छोट याची मोठी गोषट

ह पसतक विनयमल आह

पण फ़कट नयही

ह ियचलयिर खचच करय ३ वमवनट

१ वमवनट लवखकलय फ़ोन करन ह पसतक कस ियटल त कळिय

१ वमवनट ई सयवहत परवतषठयनलय मल करन ह पसतक कस ियटल त कळिय

१ वमवनट आपल वमतर ि ओळखीचय सिच मरयठी लोकयानय य पसतकयबददल अवण ई सयवहतबददल सयागय

अस न कलयस यपढ आपलयलय पसतक वमळण बाद होऊ शकत

दयम नयही मयगत मयगत आह दयद

सयद आह आमची हिय परवतसयद

दाद महणज सततीच असावी अस नाही पााजळ मत सचना टीका ववरोधी मत यााच सवागत आह पामावणक मत

असाव जयामळ लखकाला पगती करणयासाठी ददशा ठरवणयात मदत होत मराठीत अवधक कसदार लखन वहाव आवण

तयातन वाचक अवधकावधक पगलभ वहावा आवण अखर सापणण समाज एका नवया पबदध उाचीवर जात रहावा

छोटााची मोठी गोषट

कथा

सववता नाबर

ई सावहतय पवतषठान

छोटााची मोठी गोषट

लवखका सववता नाबर

savitanabargmailcom

8149658022

302 NABAR SANKUL

5th Cross Main Road

Rajarampuri Kolhapur 416008

बलॉग httpssavitanabarblogspotin

या पसतकातील लखनाच सवण हकक लवखककड सरवित असन

पसतकाच ककवा तयातील अाशाच पनमणदरण वा नाट वचतरपट

ककवा इतर रपाातर करणयासाठी लवखकची परवानगी घण

आवशयक आह तस न कलयास कायदशीर कारवाई होऊ शकत

पकाशक ई सावहतय पवतषठान

www esahity com

esahitygmail com

पकाशन 23 February 2018

copyesahity Pratishthanreg2018

bull ववनामलय ववतरणासाठी उपलबध

bull आपल वाचन झालयावर आपण ह फ़ॉरवडण कर शकता

bull ह ई पसतक वबसाईटवर ठवणयापवी ककवा वाचनावयवतररकत कोणताही वापर

करणयापवी ई-सावहतय पवतषठानची परवानगी घण आवशयक आह

अपणणपवतरका

माझया लखनाच सतत सफतीसथान असलल

माझ वडील शरी शरीकषण आतमाराम बकनाळकर

यााना सादर अपणण

मनोगत

माझ पवहल ई बक पवसदध झाल

आवण तयाला वाचकााचा फारच सादर पवतसाद

लाभला आणखी काही कथााच दसर ई बक

काढायच ठरल माझया या दसऱया ई बकची

तयारी चाल असतानाच माझया लखनाच सतत

सफतीसथान असलल माझ वडील शरी शरीकषण

आतमाराम बकनाळकर यााच आकवसमक दखद

वनधन झाल तयााचया वनधनान मनावर

झालला आघात पसला जात नवहता पण एका

िणी ठरवल दक माझ वलखाण हीच तयाना

खरी आदरााजली होईल आवण मी पढचया

कामाला लागल

या पसतकातलया कथा खरतर महटल तर सामानयााचया आहत दनाददन

जीवनात आपलयाला भटललया वयकती अशा अस शकतात पण तयााच जीवन कधी

कधी ववशाल सागराचया तळासारखा गढ अगमय अस शकत वरवर पाहता कथा

सामानयााचया आहत पण यातलया पतयक कथतला नायक ककवा नावयका वह

तयाचया ककवा वतचया जीवनात घडललया एखादया पसागान घटनन ढवळन वनघाला

आह एखादयाच घटनन तयााचया आयषयावर वचरसमरणीय ठसा उमटवला आह

एखादी सवणसामानय वयकती पण वतचया आयषयात कशी उलथापालथ होऊ शकत

कधी चाागली तर कधी वाईट महणन कथच नाव ldquoछोटााची मोठी गोषटrdquo अस ददल

आह पवहलया कथा सागरहापमाणच याही कथा वाचकााचया पसातीस उतरतील अशी

आशा आह हीच माझया ववडलाना भावपणण शरदधााजली

माझया इ बक च वडझाईन ल आऊट आवण अथाणतच पवसदधी याची

जबाबदारी इ सावहतय पवतषठानन आपलया वशरावर घतली यासाठी इ सावहतय

पवतषठानचया टीमची मी अतयात आभारी आह तयााचयावशवाय ह ईबक वाचकााना

वमळ शकल नसत कपया आपलया पवतदिया मला आवजणन कळवा

सववता नाबर

savitanabargmailcom

8149658022

या कथासागरहातील सवण कथा कालपवनक आहत

यातील सवण पातर नााव पसाग आवण सथळ कालपवनक असन

तयााच कोणतयाही जीववत अथवा मत वयकतीशी सामय आढळन आलयास

तो वनववळ योगायोग समजावा

कथानिम

पाकतन

पशचातताप

मकसद

इवतहास

सबह का भला

गरदविणा

पतयिाहन पवतमा उतकट

तर माझा काय चकला

ओळख

मवतरणीची गोषट

वारसदार

लागबााध

ह बाध रशमाच

परतफड

पपजरा

सवपन

रााग नाबर

वळण

पताग

जवळच दरच

पाकतन

बऱयाच वराानी ती मला आज भटली कॉलज सापलयानातर वीस वराानी

कॉलज मध असताना कशी रसरशीत ददसायची अथाणतच वयाचा मवहमा होताच

ववशीतली ती आवण चाळीशीतली ती यात फरक असणारच वतचा गाणा आजही सर

होता एकण सासार छान चालला असावा असा आपला माझा अादाज बराचवळ

गपपा झालया वतचा नवरा बााधकाम वयावसावयक होता तयाच दकतीतरी पोजकटस

नावाजणयासारख होत नावलौदकक पसा सख कशालाच कमतरता नवहती

ह सगळा साागता साागता वतचा गळा भरन आला वतचा नवरा काही

मवहनयाापवी कामाचा ताण असहय होऊन हदयववकारान गला आयषय भरभरन

जगताना डाव अरधयाणवरच मोडला होता इलाज नवहता वतचया सोळा वराणचया

मलाला घऊन ती एकटी महालासारखया बागलयात रहात होती बोलता बोलता

कॉलजचया ददवसाावर ववरय आला दकती फलपाखी ददवस होत त आमचया

वगाणतला सकॉलर असललया तयाचा ववरय वनघणा अपररहायणच होता आवण वतचा

तर कधी काळी तो महणज वजवहाळयाचा ववरय होता कालच मला तयाचया ववरयी

कळला होता

तो ददसायला नाकी डोळी दखणा होताच उाच मजबत बाारधयाचा

सावळासा चहऱयावर करारी भाव थोडासा अातमणख सवतमधच रमणारा

अवतशय हशार टबल टवनस छान खळायचा खळाड असला तरी तयाला वमतर

फारस नवहत आवण तो वखलाड वततीचा असला तरी वागताना थोडसा हातचा राखन

वागलयासारखा वागायचा वतला तो जाम आवडायचा आमचा कटलासमट धीरन

कधी वतला तयाचयाशी बोलायचा योग आला नवहता मवतरणी तयाचयावरन वतला

खप वचडवायचया वतला खप वाटायचा दक तयाना आपलयाशी बोलावा ती कॉलजची

गानकोदकळा होती वतला वाटायचा तयाना आपलया गाणयाचा कौतक करावा काहीही

करन बोलावा कदावचत तयालाही वतचयाबददल काही वाटत असल का

नककीच कारण एक दोनदा तयाना वतचयाकड बघन हसलयासारखा कला होता पण

कळत नकळतच दक वतचया मनाचा तो खळ होता पण जाणन बजन तयाचया कधी

पढ पढ करावा असा वतला वाटल नाही वतचया मनातली सपत इचछा मातर होती दक

तयाना आपलयाशी बोलावा अशी पकराणना वाटायचा तयाना आपणहन ववचारावा

लगनाबददल जवहा वतचा लगन ठरला तवहा वतची आशा पार वमटन गली अबोल पीत

मगधच राहन गली

वतचा लगन झाला एका होतकर तरणाशी महतवाकाािी आवण जगणयाची

आसोशी असलला वतचया कलची गणााची कदर असलला सरवातीला खाजगी

नोकरीत अगदी लहानशा पोसटवर असलला वतचा नवरा सवतचया धडाडीवर खप

वरपयात चढत गला नोकरी सोडली आवण छोटा छोटा बााधकामााची कामा घऊन

फार लवकर पगती कली मग मोठया कॉमपलकटसच पोजकटस घयायला लागला

वयवसायाची नस तयाला बरोबर सापडली होती वतला चारीकडन सख होता पण

वनयती महणज काय असता ह वतला काही मवहनयाापवी कळला वतचा नवरा

सासाराचा डाव अरधयाणवर टाकन गला होता

माझया मनात ववचार आला वतचा लगन धीरनशी झाला असता तर

बोलताना ववरय आला होता धीरनचा माझया घशाशी आवाढा आला कठलया

तोडाना मी वतला साागणार होत दक तोही या जगात नाही तो एक आय ए एस

ऑदफसर होता आमचया एका मवतरणी कडनच तयाचया अपघाताची बातमी कळली

होती वतचया सासाराची गाठ कणाशीही बााधली गली असती तरी वववधवलवखत

अटळ होता चाळीशीतच वतला सौभागयापासन फारकत घयायला लागणार होती

तच वतचा पाकतन होता

पशचातताप

वीस फटाावर असणाऱया तरागाचया छोटा वखडकीतन यणारा कोवळया

उनहाचा कवडसा आज वतलोततमा टक लावन बघत होती दकती वरा झाली

लहानपणी आपण हा उनहाचा कवडसा पकडायला बघत अस पण कधी हातातच

यत नवहता आयषय असाच आपलया हातात आह महणता महणता वनसटन गला

दकती छान होता आपला आयषय वनरागस साथ पाणयासारख अचानक वसदधाथण

आयषयात आला आवण आयषय दभागन गला

वतलोततमाचा बालपण खप लाडात गला दोन भावााची लाडकी बवहण

ददसायला अतयात ससवरप वशकायलाही हशार वतना आपला जोडीदार सवतच

वनवडला ददसणयात डावा असलला वसदधाथण हरहननरी होता तयाची जात मातर

वतलोततमाचया कटावबयाना खपली होती महणन लाडकी असली तरी वतचया लगनाला

मातर भावाानी आवण आई ववडलाानी खप ववरोध कला साम दाम दाड भद

कशालाच वतन जमानल नाही घरचयााचया मनाववरदध वतन वसदधाथण बरोबर सासार

मााडला

सवतचया हशारीचया जोरावर वसदधाथण लवकरच नोकरीत खप वर चढत

गला पवबलक ररलशन मरधय असणारा तो पाटाण टाळ शकत नवहता आवण

पाटीमधली दारही हातात आलला सरवातीचा एकच पयाला नातर चार वराणतच

तयाची पजदगी बनला पवहलयाादा आपलया लाडकटया लकीदखत घरात गलास नको

महणन टाळणारा वसदधाथण कालाातरान सटीचया ददवशी रीलकटस होणयासाठी

पयायला लागला तो दारचया इतका आहारी गला दक मग तयाला ददवस रातरीचही

भान रावहल नाही आवण एक ददवस

वयसनापायी तयाची नोकरी गली मलगी लहान घरचयाानी पाठ

दफरवलली अशा वसथतीत वतलोततमा नोकरी कर शकत नवहती गागाजळीवर जवढा

वनभावता यईल तवढा धकवन नला शाात आवण समाजस असलली वतलोततमा आताशा

छोटा छोटा कारणाावरन वचडवचड करत होती नवरा बायको मधला सावाद

आता सापायला लागला होता पसा असल तरच जगणा शकटय होता आरथथक वववाचना

वतला तरसत करत होतीच वशवाय दारसाठी वसदधाथण आता वतचयाकडच पशाची

मागणी करत होता घरातला एक एक दागीनाही दकानाची पायरी चढायला

लागला मोठया फलटचा असणारा वनवारा आता एका कचचया बााधकामाचया खोलीत

बदलला तयासाठीही घरमालकाचा भाडयाचा तगादा सर झाला कोडीत

सापडलली वतलोततमा सरभर झाली होती आवण एका ददवस हदद झाली

वसदधाथणन लकीचया सोनयाचया मनगटाा बायकोकड मावगतलया ती त

दयायला तयार होईना तयान वतचयावर हात उगारला एककाळी आपलयावर

जीवापाड पम करणारा वसदधाथण आपलयावर हात उगारतोय ह बघन एक िणभर

वतलोततमा दखान कोलमडन गली वसदधाथणचा हात थााबत नवहता तोडान तयाची

मागणी चालच होती मार असहय होऊन वतचया दखाची जागा आता रागान

घतली काही कळायचया आतच जवळचा कोयता वतन उचलला तयाला भीती

दाखवायला उगारला पण तयान वतचा हात वरचयावर पकडला दसऱया हातान तो

वतला मारतच रावहला तो चकवत असतानाच कोयतयाचा हात तयाचयावर बसला

घाव वमी लागला होता

वतचया लकीची रवानगी अनाथाशरमात झाली कारण सरळ होत वतच

आईवडील भाऊ वतचयाकड आता तर गनहगार महणनच बघत होत तयाना काही

वतची ककवा वतचया लकीची दया आली नाही वतलोततमाचा मन दखान ववदीणण

झाला एका चागलया घरात जनम घतलली आपली लक सगळयाच सखाना

आपलयामळ मकली वतचा काही दोर नसताना आशरमात आयषय काढणा वतचया

नवशबी आला खरच वसदधाथणशी लगन करन आपण चकलो दक तयाला वयसनापासन

दर करणयात आपण कमी पडलो तयाचया पमान आपल डोळ बाद झाल होत दक

तयाचया वयसनाकड सरवातीला डोळझाक करत होतो दक तयाचा मार खाऊन

सहन करायला पावहज होता तयाचा अवनबाध वागणा लकीचा बाळलणासदधा पणाला

लावायला पावहज होता का

अजनही मला मोह घालणारा हा उनहाचा कवडसा माझया लकीचया

आयषयात मातर रि वाळवाट बनन आलाय माझयामळ आईचया चकीचया वनवडीची

असो ककवा बापाचया वयसनाची सजा असो तयापायी आपलया वनषपाप छकलीचा

आयषय मातर उरधवसत होऊन गला कठला गलया जनमीचा पाप असल दक तया अभागी

जीवाला अशी वशिा वमळावी आई वजवात असताना मलीला अनाथ महणन

जगायला लागावा यापरता दख त काय पशचाततापाचया आगीत वतलोततमा पोळन

वनघत होती

मकसद

रणचया वयाचया पाचवया वराणपासन सौवमतर वतला सााभाळत होता जया

िणी तयाला कळला आपली बहीण गवतमाद आह जवळपास तयाच िणापासन दादा

महणन वतची दखभाल करणयाचा ठका तयान घतला होता सौवमतरला तयाचयाहन

लहान आणखी दोन बवहणी होतया रण नाबर तीनची सखदा आवण सवरदा या

दोघी नॉमणल होतया जवहा लहानपणी रणच उचचार सपषट यायच नाहीत तवहा

सौवमतर त समजन घयायचा ती काय साागतय त तयालाच बरोबबर कळायच आई

ववडलाापिाही जासत तयाला बवहणीची काळजी होती लहानपणी वमतर मवतरणी

रणची चषटा करायच वतचयासारख बोबड बोलन वतला वचडवायच खळायला

घतानाही वहडीस दफडीस करायच या पसागाानी रणचया दादाला खप तरास

वहायचा सौवमतर सतरा वरााचा झाला आवण तयाची आई गली वडील दफरतीचया

नोकरीवर जबाबदारी सौवमतरवरच आली बवहणीना तयााचा आवरन दऊन शाळला

पाठवायचा घरात काय हवा नको त पहायचा आईची जागा सौवमतर भरन काढत

होता वडील असनही तयााची भवमका त पार पाड शकत नवहत सासारासाठी पसा

वमळवायचा एवढा एकच काम तयाना जमत होता सौवमतरची आई गलयापासन तयााचा

मन सासारातन उडन गला होता तयााचा आयषय मवशनवत झाला होता सौवमतर

बवहणीचा मायबाप झाला होता

जसा जसा सौवमतर मोठा होत गला तसा तसा तयाला उमगत गला दक

आपणच रणचा पणण वळ सााभाळ कला पावहज ववडलााचया समजन घणयालाही खप

मयाणदा यायचया आई असताना ती रणचा सााभाळ करायची पण आता रणचया

हालचाली ववशीतही दहा वराणचया मलीसारखया होतया सौवमतरन वतला हळ हळ

वाचनाची आवड लावली वतचयाबरोबर वगवगळया ववरयाावर चचाण करायला

लागला वतला सागीत ऐकवत वतचा कानही असा तयार कला दक कोणताही राग ती

पटकन ओळखायला लागली सागीतात ती रमायला लागली गाणी ऐकणयासाठी ती

कशी लावायची हही तयान वशकवल पण वतचया सागीत वशकणयाला मातर मयाणदा

होती सवपाक वतला यत नवहता पण तयान चहा करायला वशकवला जवण गरम

करन घयायला वशकवला कमी होती फकत वयाचया मानान असणाऱया समजतीची

अशातच सौवमतर एमपीएससी परीिा पास झाला आवण तयाला मलाखतीचा

बोलावणा आला शवटचया िणी तयाना ठरवला आपण ही नोकरी घयायचीच नाही

मग मलाखतीला कशाला जा तयाना दनाददन गरज भागवणारी साधीशी खाजगी

का पनीतली नोकरी पतकरली जणकरन रणसाठी तयाला वळ दता यईल सवतचा

आयषय तयाना रणलाच वावहला होता लगन न करता राहाणयाचा बाधन तयाना सवतहन

सवीकारला होता रण हच तयाचा जग होता तयाचा शवास होता

रण कधी कधी हटट धरन बसायची दादा आज मला बरा वाटत नाही त

कठही जायचा नाही दादा अशावळी पणणपण वतची आई वहायचा काही न बोलता

वतला मााडीवर झोपवायचा रणची आाघोळ वणीफणी सगळाच सौवमतर करायचा

सौवमतरचया दोघी बवहणीची लगना झाली सौवमतरन तीही जबाबदारी पार पाडली

कारण ववडलानी ती जबाबदारी पार पाडायचया आधीच या जगाचा वनरोप घतला

होता नोकरीवर जाताना बाहरन कलप लावन शजाऱयाना साागन तो जायचा

सगळा रटीन वयववसथत बसला होता मोबाईलवर ठराववक एकच नाबर आपलया

दादाचा कसा लावायचा हही तयाना रणला वशकवला होता रोज ठरववक वळी मी

जवल महणन वतचा तयाला फोन यायचा

तयाददवशी वतचा दपारी फोन आला नाही वतन फोनही उचलला नाही

शजाऱयाना फोन करन तयान ववचारल थोडया वळापवीच रण वखडकीतन हात

करन आत गलयाच तयाानी साावगतल तयाचा मन विधा झाला वतला शजाऱयाानी

पावहलाय महणज वावगा काही घडला नाही ककवा वतन भलताच काळजी

करणयासारखा काही कला नाही पण मग फोन का उचलत नाही तयाचया मनात

उगाचच शाकची पाल चकचकली वतला काही झाला तर नसल या भावनना तयाचा

लि कामावरन उडाला पण हातातला काम तर सापवणा गरजचा होता अखर

ऑदफसची वळ सापता सापता थोडा वळ आधीच साहबाना साागन तो वनघाला

तयाचया कौटावबक पररवसथतीची जाणीव साहबानाही होती

दार उघडन कसाबसा घरात गला बडरममरधय जवमनीवर रण

असतावयसत पडली होती तोडातन फस आलला ददसत होता वरकरणी पाहता

वतला आकडी आलयाची शकटयता वाटत होती पण सवपाक घरात ओटावर

झोपचया गोळयााची बाटली सौवमतरला सापडली वतला सहजासहजी वमळ नय

महणन ठवलली बाटली वतचया हाताला लागली होती आवण वतन ती घशात ओतन

ररकामी कली होती काय कारण असल वतला या गोळया घवया आपण असा

वाटाणयाचा आता काही ववचार करणयात अथण नवहता रणचा या जगातला अवसततव

तर सापला होता पण आता सौवमतरसमोर पशन उभा होता आता आपलया आयषयाचा

मकसद काय

इवतहास

बऱयाच मवशकलीना अवनशाचा लगन ठरला लगन न ठरावा असा वावगा

वतचयात काहीच नवहता महणज लगनासाठी आवशयक असणार रप गण सगळाच

वतचया बाबतीत वयववसथत होता नाव ठवायला खोडी काढायला काहीच जागा

नवहती ददसायला ससवरप असणारी अवनशा उाचीपरी बााधसद होती गोल

गोरागोबरा चहरा काळभोर मोठठ डोळ पपगट करळ कस योगय रीतीन पतयक

वरी पास होत पदवीधर झाली होती मग घोडा पड कठ खात होता लगनाचा ववरय

काढला दक वतचया अागावर शहारा यायचा काळभोर डोळ शनयवत वहायच वतची

आई पनहा पनहा समजवायला बघायची अगा एकदा का लगनाचा वय गला दक मग

मली जन ददसायला लागतात नवऱया मलाला मलगी आवडल अशी तर हवी

वशवाय सासार वाढवायचया दषटीनही मलीचा वय वाढता नय गरोदरपण बाळातपण

योगय वळीच वहायला पावहज खप खप समजत घालायची आई पण वतचा आपला

नननाचा पाढा

वतला अवभरकचा सथळ साागन आला नहमीपमाण वतचा नकारच होता

पण अवभरकन वतला बाहर कठतरी वतचया नकळत पावहला होता तयाला ती

आवडली होती काही करन हीच मलगी हवी असा तयाचा हटट होता

मरधयासथााकरवी वनरोप दऊनच अवनशाच सथळ साागन यायला लावल होत

मरधयसथाानी सारखा पाहणयाचा कायणिम करा असा धोशा लावला होता

अवनशाचया आई ववडलााची तयारी होती पण खदद वतचीच तयारी नवहती मोठया

मवशकलीन वतन पवहल दोन कायणिम मनाववरदध पार पाडल होत मलगा आवण

तयाच नातवाईक पाहायला आल दक अवनशा मखखसारखी बसन राहायची

चहऱयावर कठलच भाव नसायच साहवजकच समोरचया माडळीना त पसात पडायच

नाही नकार यायचा आता पनहा एकदा मारन मटकन वतला पहाणयासाठी उभ

करायला पावहज होत

अवभरक पवहलया भटीतच वतचयावर लट झाला पण वतचया चहऱयावर

ककवचतसदधा वसमतररा नवहती अवभरक कडन अवनशाला होकार आला वतचया

आई आवण ववडलाना खपच आनाद झाला पण अवनशान पनहा एकदा तयाला

भटायची इचछा वयकत कली मगच लगनाचा ठरवीन महणाली आता पनहा ही काय

खकट काढत कणास ठाऊक महणन वतचया आईववडलाना घोर लागला

ldquoअाश हो माझी अनशच एवढा तडकाफडकी का बोलावलास भटायलाrdquo

ldquoलगन करताना कोणताही आडपडदा दोघाामरधय असता कामा नय असा

मला वाटताrdquo

ldquo आपला नाता नककीच पारदशी असणार आह दोघाापकी कणीही चकला तर

पामावणकपण दसऱयाला साागायचा हा आपलयातला अवलवखत वनयम असायला

हवा महणज एकमकाावरचा ववशवासही दढ होईल आवण आपला सासारही छान

होईल पटताय नाrdquo

ldquoमला लगनाचीच भीती वाटत महणज आता कसा सााग पण परर

जवळ यणार या भावनन मला अिरश कापरा भरता rdquo

ldquo rdquo

ldquoमी सात वरााची असताना आमचया शजारी राहणाऱया काकाानी मला

नको त करायला लावला होता माझया शरीराशी खळल होत त नको वतथा हात

लावला होता तझ गाल दकती गोबर आहत महणन माझ दकतीतरी पाप घतल होत

तयााचया तोडाला यणारी ताबाखची दगाधी अजनही मला पोटात मळमळ आणत तया

अजाण वयात मला कळला नवहता पण खप घाण वाटली होती कशीतरी मी तयााचया

तडाखयातन सटन पळाल होत काही ददवस तया बाजलाही दफरकल नाही नातर

तयााची बदली झालयाचा कळला आवण वतथन त दसऱया गावी गल घरी आलयावर मी

आईला साावगतला rdquo अवनशा ह साागतानाही थरथरत होती

अवभरक पशनाथणक चहऱयान वतचयाकड बघत रावहला ldquo मग rdquo

ldquo आई बरच ददवस खोदन खोदन चौकशी करत होती मग मीही ववसरन

गल मवतरणीचया शाळा कॉलजचया वराणत मागचा सगळा पसला गला rdquo

ldquoमग आता तला का भीती वाटतयrdquo

ldquoदोन वराापवी एक वसनमा पावहला तयात एका लहान मलीवर होणारा

बलातकार दाखवला होता खरातर पतीकातमक दाखवला होता पण तो सीन मला

माझया लहानपणीचा तो पसाग ताजा करन गला तवहापासन पनहा एकदा पररा

ववरयी तयाचया जवळ यणयाववरयी घणा वाटायला लागली rdquo

ldquoमला ह सगळा साागायला खरा खप लाज वाटत होती नाईलाजासतव

साागायला लागला अजन कणाचा होकार मला आला नवहता तयामळ ह कणाला

साागणयाचा धाररषट करावा लागला नवहता तमचा होकार आला आवण लगन करावा

तर तमचया सखी सासाराचा ववचका होईल आवण न करावा तर नकाराचा कारण

तमहाला काय दणार आईलाही मी ह लगन न करणयाचा कारण सााग शकत नाही

मनाचा खप कोडमारा वहायला लागला शवटी ठरवला काही झाला तरी आज

आपण मन मोकळा करायचा rdquo

अवभरक पसननसा हसला ldquo मला त आवडली आहस आवण तझा हा

पारदशीपणा तर मला खपच भावला त मनात कसलीही भीती बाळग नको मला

तला दोन गोषटी साागायचया आहत एक महणज योवनशचीतचया बरसटललया

कलपनचा गाड समाजमनावर पचाड आह तयामधन एखादया सतरीला सहजासहजी

आजही बाहर पडणा कठीण आह एखादया पररान सतरीवर कललया अतयाचाराला

तया परराऐवजी सतरीलाच जबाबदार धरला जाता आवण तयाचया अतयाचाराच

पडसाद सतरीचया मनावर शरीरावर आवण ववचाराावर अगदी खोल ओरखडा

उमटवतात परर करन सावरन नामावनराळा राह शकतो आवण दसरी महतवाची

गोषट तझयाबाबतीत महणज त झालया पसागाबददल आवण तयाचया वाटत असललया

वभतीबददल सवतला दोरी अवजबात समज नकोस जवहा ह दोरी वाटणयाचा ओझा त

वभरकावन दशील तयािणी त सवतला खप मोकळा समजशील तझया मनावरचा

ताण वनघन जाईल आवण तसा त वहावस असा मला मनापासन वाटताया

आपण तझया मनाचया कलाना घऊ एखादया मनोववकार तजञाला दाखव

तयावर मागण नककीच आह तया जनया एका घटनपायी तझयावर झालला हा पररणाम

आपण दोघा वमळन पसन टाक आवण नवया दमान आयषयाला सरवात कर आता

आपलया जीवनात असा काही घडला होता याचा हळहळ ववचार मनातन काढन टाक

rdquo अवभरकन दाखवललया ववशवासान अवनशाचया मनावरचा दडपण कमी झाला होता

हलकच वतचया चहऱयावर हस उमलला अवनशाला खप हळवारपण घयायला

लागणार होता भववषयकाळात इवतहासाची पनरावतती होणार नाही याची काळजी

आता अवभरकला घयावी लागणार होती

सबह का भला

मकल पराभत होऊन मायदशी परतला होता तयाच आवण डोरोथीच

साबाध आता सापषटात आल होत तयान वतचयाशी जळवन घयायचा खप पयतन कला

पण पावशचमातय सासकतीच पतीक असलली डोरा तडजोड करायला तयार नवहती

कठलयाही बाबतीत सवतचच महणण खर करणारी डोरा तयाला पाधरा वराणत

आपलस कर शकली नवहती तयान हात टकल आवण खचललया मनान भारतात

आला घरात काय वाढन ठवल असणार याची तयाला साधारण कलपना होती आई

आपलयाला सवीकारणार नाही आवण जानहवी तर कठ आह कणास ठाऊक

सवतचयाच पसातीन कललया जानहवीला तयान टाकल होत आता

कठलया तोडान तो डोराववरयी आईकड तिार करणार होता जानहवीशी कलल

लगन ह खरातर आईववडलााचया मनाववरदधच होत रपान समार असलली जानहवी

मकलपिा चार वराणनी मोठी होती ह तया ववरोधामागच खर कारण होत पण

तयाला जर आवडली तर आमची ना नाही या वनमणम हतन तयाानी जानहवीला

सवीकारल होत आता या िणी जानहवी असती तर वतन मला नककीच आधार ददला

असता कवढा भरभककम सपोटण होता वतचा वबचारी पण वबचारी तरी कसा महणावा

वतला ती मनान खाबीर आह कठलयाही साकटाला घाबरन न जाता धीरान तोड

दणारी आह पण जयाचयावर आपण पम कल तयानच पतारणा का करावी असा

वतला नककीच वाटला असणार आपलया वागणयान वतचयावर काय पसाग आला असल

याची तयाला आता कलपना आली पण आता वाटन काहीच उपयोग नवहता

तयावळी आईशी या ववरयावर बरीच झाडाझडती झाली होती बाबााचया नाजक

हदयान लका सनचया सासाराची अशी झालली धळधाण बघन कवहाच राम महटला

होता तयान भारतातलया आपलया आईशीही फारस साबाध ठवल नवहत जानहवीशी

तर नाहीच नाही

जमणनीला गलयावर मकल वतकड वसथरसथावर होईपयात जानहवीचा

आवण तयाचा सासार छान चाल होता आवण एक ददवस डोरोथीशी तयाची जान

पहचान झाली आवण हळहळ तो वतचया पमात पडला तो इतका वतचया पमात

बडाला की जानहवीच तयाचयापिा वयान मोठ असण आता तयाला काच लागल

वतचा समाजसपणा जो तयाला सदगण वाटत होता तोच तयाला बावळटपणा

वाटायला लागला तझयामरधय सपाकण कसा तो नाहीच ह तयाचा नहमीच बोलणा

झाला तयाचया आवडीला पाधानय दणारी जान आता तयाला शळपट वाटायला

लागली

धडधडतया अातकरणान मकलन दाराची बल वाजवली एकदा दोनदा

तीनदा तयान परत जाणयासाठी पाऊल उचलल आवण दाराचा आवाज झाला

वळन बवघतल तर दार उघडायला चौदा पाधरा वरााची एक नाजकशी मलगी आली

होती पशनाथणक मदरन तयान वतला ववचारल ldquoइनामदार इथच रहातात नाrdquo

ldquoहो कोण आलय महणन साागrdquo

ldquoमी मकल इनामदार rdquo

ती एक िणभर पाहतच रावहली आवण आलच हा महणत आत गली

थोडया वळान ती परत आली आवण दार उघडन तयाला ती आत घऊन

गली घराच आतल सवरप खप बदलल होत पभतीवर बाबााचया फोटोशजारी

तयाचया आईचाही फोटो होता फोटोला हार घातला होता तयाचया काळजात

गलबलला

काही वळान जानहवी आली वहील चअरवर होती मकलला

एकापाठोपाठ एक धकक बसत होत पावहलयापिा थोडी बारीक ददसत होती

चहर यावर पोकतपणा आला होता कस अकाली वपकल होत पररवसथतीशी झगडन

आलला समाजसपणा चहर यावरचया सावतवक भावाला दजोरा दत होता पाधरा

वराणत पलाखालन बराच पाणी वाहन गला होता गलल ददवस परत यणा शकटयच

नवहता

ldquo बस थकलला ददसतोयस rdquo जानहवी बोलली

मन त नहमी ववचारतस ना तो हा तझा बाबा rdquo

ldquo rdquo

मन आवण मकल एकमकााकड पहात होती आपण पररवचत आहोत की

अपररवचत या भावनतन रकताच नात असलल दोन जीव एकमकााना अनोळखी

नजरन बघत होत मकलचया चहर यावर अनक पशन ददसत होत तयाला कठन

सरवात करावी समजत नवहत जानहवीन त ओळखल आवण साागायला सरवात

कली मकलन वझडकारलया बरोबर जानहवीला तयाचया आईन पमान आशरय ददला

ती कठ जाणार होती दोन जीवााचया जानहवीला मकलच घर सोडन काही आधार

नवहता आपलयाला सनला लकीसारख सााभाळायच आह ह तयाचया आईन

ओळखल दोघी एकमकीचया आधारान राहायला लागलया मनचा जनम झाला

दोघीना जगायला कारण वमळाला जानहवी नोकरी करत होती आवण घरची

आघाडी मकलची आई पहात होती दोघीत मायलकीच नात वनमाणण झाला होता

वनसगाणचा वनयमच आह की जयाची सहनशवकत अमयाणद आह तयालाच

नहमी सतवपरीिला तोड दयायला लागत जी वयवकत दकरकोळ कारणान नामोहरम

होत तयाला फार कळ सोसावी लागत नाही आठ वराणपवीची गोषट आजी शाळतन

मनला घऊन यत होती समोरन यणारा टरक आजी आवण नातीला आता उडवणार

ह जानहवीचया लिात यायला फारसा वळ लागला नाही वजवाचया आकाातान वतन

दोघीना ढकलल मन आवण वतची आजी बाजला उडन पडलया आवण जानहवीच

दोनही पाय मातर टरकचया चाकाखाली आल मन सरवित रावहली वतला थोडीफार

दखापत झाली आजीन आठ ददवसाानी या जगाचा वनरोप घतला जानहवीचया

नोकरीच सवरप फकत बदलल आजच योगायोगान मनला पनजणनम वमळलयाचा

ददवस होता आवण आज वतचा जनमदाताही वतचयासमोर उभा होता

अागावर सरसरन काटा यावा अशी आयषयाची जीवघणी कहाणी

ऐकलयावर मकलला काय बोलाव हच कळना या सगळया पररवसथतीला नकळत

आपणच जबाबदार अहोत ह तयाला कळन चकल होत आता चकीला पायवशचतत

काय पढ जायच तर कस माग यण शकटय नवहत कोडी फटणार कशी सवतचया

पराभत मनाची कलपना बोलता बोलता तयान ददली होती वतघाामरधय घर खायला

उठणारी शाातता होती कणीच काही बोलत नवहत मकल वनरोप घणयासाठी

उठला दारापयात गला

ldquoबाबा थााबतोस नाrdquo मनचया आवाजान तो थबकला गोधळात

पडललया मकलची नौका दकनाऱयाला लागली होती

गरदविणा

पाडीतजीनी खजाणतला रडज लावला पहाटचया शाात वळी तयााचा धीर

गाभीर सा वशषयाना एकागरवचतत करत होता धकटयाचा पााढरा पडदा हलकच बाजला

सारन रववदकरणाानी दशणन दयाव आवण काही सका दात सािात सयणनारायण पकट

वहाव तसा गळयाचया मलायम बाधातन पावडतजीचा रडज बाहर पडत होता

पावडतजी नहमी वशषयाना साागायच ldquoसवराची आराधना महणज सािात ईशवर

पवणधान परमातमयाशी तादातमय पावणयाचा एकमव मागण सागीत साधना महणज

तपसया आपणच सवतची कलली परीिा इथ अहाकाराला थारा नाही सवरापढ

नतमसतक जो झाला तयाला सवर सारधय झाला आमच गर महणायच एक सर साध

तो सब सीध महणज एक सवर एक तान एक आलाप घोटन बसवला दक तया

पठडीतल सगळ सवर सागीत तमहाला शरण यत rdquo अशा सासकारााचया पठडीत तपन

तयार झाला होता तपन पावडतजीचा अवतशय लाडका वशषयोततम आवण पतर

तपन डोळ वमटन रडजाचया समाधीत गाग होता इतकटयात नाददनीची

असफट कककाळी तयाला ऐक आली ldquoभयया बाबजी तपनच डोळ खाडकन

उघडल तयाचया बाबजीचा रडज गळयातच अडकला होता आवण तानपऱयावर

तयाानी मान टकली होती बाद डोळयातन तयााची समाधी लागलयासारख वाटत होत

तपन झटकन पढ झाला तयान हलकच पावडतजीना झोपवल डॉकटटरााना बोलावल

पण उपयोग झाला नाही

पावडतजी जाऊन मवहना झाला होता माणसााची पचाड रीघ आता कमी

झाली होती दनाददन वयवहार पवणवत सर झालच होत पण दखात अडकललया

तपनला आवण नाददनीला ररयाझ सर करायला काही मन घत नवहत कटलाससाठी

वशषय पररवार सारखा यऊन बसत होता पवणवत गाण सर करणा हीच पावडतजीना

खरी शरदधााजली होती मागची उजळणी झाली आवण तपनन पावडतजीची वचजााची

वही काढली पावडतजीचया गादीला पणाम करन वतलक कामोद मधली चीज सर

कली ldquoनीर भरन कस जाऊा सजनी अब rdquo

कटलास सापलयावर तपनन वहीतलया चीजा बघायला सरवात कली

वहीच पतयक पान जन झालयान ववसकळीत झाल होत तयातच एक पान होत त

एक पतर होत खप जन तही जीणण झालयासारख वाटत होत तयाची उतसकता

चाळवली गली

ldquo वपय तपन

तला ह पतर हातात वमळल तवहा मी या जगात असणार नाही पण

बाळा मी तझा जनमदाता नाही त एका मवशदीचया बाहर मला सापडलास

तयामळ त पहद दक मसलीम मला मावहत नाही नाददनीचा जनम झालयावर तमहा

दोघानाही आमही आमचया पहद सासकारातच वाढवल मी वजवात असपयात तला ह

कळल तर तला मी कदावचत पारखा होईन पतरपमाला मी मकन महणन ह सगळ

गलदसतयातच ठवला

नहमी गर पौरथणमला त मला ववचारायचास दक बाबजी मी जरी तमचा

मलगा असलो तरी तमचयाकडन सागीत ववदया वशकतोय महणन तमही माझयाकडन

गरदविणा घया मला ज काही शकटय आह त मला तमचया पायाशी अपणण कर दया

मी तझया जनमाच रहसय गपत ठवल गानववदया तमहा दोघानाही तला आवण

नाददनीला मी हातची न राखता ददली कदावचत त मसलीम असशील तर तला

तझया मळ सासकारात न वाढवता मी पहद सासकारात वाढवल या सतयान तझया

मनात माझयाबददल कटता वनमाणण होईल महणन मी माझया हयातीत काही

साागायच नाही अस ठरवल तझया या मजबर वपतयाला माफ करशील ना पोरा ही

एवढी गर दविणा दशील का बाळाrdquo

पतयिाहन पवतमा उतकट

अवनरदधचा वथसीस जवळजवळ पणण होत आला होता थोडया रटपस

वलहायचया होतया काही सादभण बघायच रावहल होत तया सादभाणवरन शवटच

पकरण पणण झाल दक शवटचा हात दफरवायचा चार ददवसाानातर एकदा पबाध

वतहाणइत नजरन वयववसथत वाचन काढायचा आवण सबवमट करायचा दक

डॉकटटरटचया यादीत तयाच नााव झळकणार होत बसस आता दोनक मवहनयााच काम

बाकी रावहल होत गल साड तीन वरण ददवसरातर खपन पबाधाचया ववरयाचा

अिरश कीस पाडला होता ववरयाचया मााडणीत मावहतीमरधय काही उणीव राह

नय अस तयाला मनापासन वाटत होत तया दषटीन तो डॉ नगरकर यााचयाशी सतत

सापकाणत होता नगरकर सराानी तयाला खप चाागला मागणदशणन कला होता सर महणज

तयाच आदशण होत त साागतील त पमाण असा वाटायचा आज तयाला सराानी

तातडीन बोलावला होता

ldquoअवनरदध तझया वथसीसमधली चार पकरण आपण बदल मला ती योगय

वाटत नाहीत त चपटर त काढनच टाक तयामरधय मला फारसा काही तथय ददसत

नाही rdquo इतकटया कषटान जमवलली मावहती तयावर कलला अभयास ह सगळ

मातीमोल होणार होता पण सराानी तयाला अवतशय योगय पकार समजावन

साावगतला आवण ती चार पकरण काढायला तो तयार झाला पनहा वगळया

चपटसणचा अभयास करावा लागणार होता डॉकटटरट पढ गली होती

मवहनयाभरान तयाला सारधया भटली खप आनादात ददसत होती वतचा

वथसीस पणण झाला होता वतचही गाईड डॉकटटर नगरकरच होत वतला डॉकटटरट

वमळाली तयान सहजच वतचा पबाध हातात घतला चाळला िणभर तो गोधळन

वतचयाकड पहातच रावहला ही वतची चक दक तयाची दक सरााची तयाची रददबातल

ठरवलली पकरणा वतचया पबाधात जशीचया तशी होती

सहज गपपा मारताना तयाचा वमतर एकदा तयाला महणाला होता ldquoमाणस

दकतीही मोठा झाला ना तरी तयाच पाय मातीच असतात असा बऱयाच वळला

बघायला वमळत गडडी वसनमात धमदर एकावळी चार गाडाना लोळवतो तीच

पवतमा गडडीचया मनात तयाचयाववरयी असत पण तरण अललड जया भादरीचया

मनातली वहरोची पवतमा काढणयासाठी त फकत वसनमातच शकटय असता ह

दाखवायला तयाचयावर खोट मारकरी घालाव लागतात अरधयावतमक माणसाच

मनसदधा तो जवढ चाागल दाखल दतो तवढ चाागल असतच अस नाही बाहयरपावर

आपण भलतो चकाकत त सगळच सोन नसत यावर ववशवास ठवावा लागतो

नाहीतर आपला भरमवनरास होतो कधी कधी हाथी क दात खान क और ददखान क

और अस असत महणनच वळोवळी आपण जयावर ववशवास ठवतो त दकतपत सतय

आह ह पारखन बघाव लागत कधीतरी मतीभाजन आवशयक असत रrdquo

तर माझा काय चकला

यावमनी पवहलयापासन मला आई बाबाानी खप लाडात वाढवला

तोडातन काही बाहर पडायचा अवकाश दक दोघाही मला ती गोषट वमळवन दयायच

पण एक गोषट मातर तयााचया मनात असनही त दऊ शकत नवहत ती महणज वळ

आवण मला तर वळच खायला उठायचा शाळा सटली दक मी घर नावाचया बाददसत

खोलीत एकटीच असायची शाळा सापली कॉलजमधल ददवस मातर अगदी फलपाखी

होत बऱयाच गोषटी आमही मवतरणी शअर करायचो मवतरणीमळ नातर मला

आईबाबााची गरज वाटनाशी झाली तयााचयापासन खपशा गोषटी मी लपवन

ठवायला वशकल आवण ऐन तारणयात मी एका हशार मलाचया पमात पडल

जगाचया दषटीन तो एक डरायवहर होता तयाच आवण आपल सासकार कस जमणार

यापिा कोणतयाही पररवसथतीत दकतीही साकटा आली तरी मी तयाचयाशी सासार

करन हा ववचार पबळ ठरला आमही लगन कल मी अगदी एका खोलीचया घरात

रहायला आल सरवातीच काही ददवस सवपनवत गल आवण काही ददवसातच बाई

आवण बाटली दोनहीचाही तयाला नाद लागला मी वशिणही अधणवट सोडला होता

एक ददवस तो एका घाणरडया बाईला घऊन घरी आला

वतचयाबरोबर मला जायला साावगतला ती बाई मला घऊन नाक आवण मन

गदमरवन टाकणाऱया एररयात आली एका माणसाबरोबर वतन मला जायला

साावगतला पण मी पळत सटल वतथ माझया ओढणीन माझा घात कला ती वतचया

हातात आली तयािणी मी गरकन माग दफरल आवण कााही कळणयाचया आत

माझाच दपटटा वतचया गळया भोवती आवळला समोर ददसणाऱया साकटाची चाहल

लागताच मी वाघीण झाल होत जीवाचया करारान दपटटा आवळत गल आवण काही

वळातच ती वनपवचत पडली मी जाणन बजन गनहा कला नाही चाागलया

सासकारात घडलला माझा जीव नरकात जाणयापासन मी वाचवला एवढाच मी कला

ना तर माझा काय चकला

शयामली माझया मजीववरदध मला कॉलगलण वहावा लागला घरची

पररवसथती खप गरीब आई लोकाकड धणयाभााडयाची कामा करायची आवण बाप

दार वपऊन आईला मारायचा तो काम धादा काहीच करत नवहता पण दारला पस

मातर आईकडन घयायचा एक ददवस दारचया नशत तयान आईचया डोकटयात पाटा

घातला वमाणवर घाव बसला आई खलास झाली बाप तयातन सटला पण माझी

आवण बापाची दोघााचीही जबाबदारी माझयावर पडली मी बारावया वरीच

लोकााकड घरकाम करायला जायला लागल मला वशिणाची आवड होती आई

असपयात शाळा महणज काय ह बवघतल होता घरकाम करन आमचा भागना

गररबीत दोन घास कमी खालल असत पण बापाची दार काही सटत नवहती

वशवाय तयाचया आजारपणाचा खचण वाढत होता शजारचया मवतरणीना सचवला

बारबाला महणन काम करायला लाग डानस बार बाद झालयावर पढ काय हा पशन

उभा रावहला मग या वयवसायात उतरल दोघाजण माझ दोसत झाल तयातलया

एकावर माझा खराखरा पम होता आमही दोघाानी एकतर सासाराचा सवपन बवघतला होता

एक ददवस माझयावरन तया दोघात खप मारामारी झाली माझया वपयकराला मार

बसतोय ह मला बघवना रागान मी हातात वमळाललया हातोडीन दसऱयावर वार

कला तो तयाचया डोकटयावर बसला आवण तो गला माझयासमोर माझया होणाऱया

पतीला मार बसत होता माझया सासाराचा सवपन धळीला वमळवणाऱया तया

माणसाला मी मारला तर माझा काय चकला

कापलदी कररयर खप छान कली मी आयषयात कधी अपयश महणन

बवघतला नाही जया ितरात भाग घईन तयामरधय पवहला नाबर कधीच सोडला नाही

कॉमपयटर इावजवनयर झालयावर कमपस इाटरवय मधच मला वनवडल का पनीचया

कामाचया वनवमततान दशापरदशात खप रठकाणी दफरल जोडीदारही मनासारखा

वमळाला आईववडलाना वर साशोधनाचा तरास नाही पडला सासार वयववसथत

चालला नवरा हौशी पण योगायोगच वववचतर माझया मवतरणीचा नवरा गला ती

एकाकी पडली महणन वतला धीर दयायला दोघ जात होतो दोन अडीच वराानी

माझया लिात आला दक माझा नवरा वतचयात गाततोय पवहलयाादा तयान उडवन

लावल पण नातर तयावरनच आमच वाद वहायला लागल माझा पती माझया

नजरसमोर वतन ओढन नला आमचयातला वाद ववकोपाला पोचला मला आता

नवऱयाबरोबर राहायचाच नवहता पण तवढाही पशनस तयाचयात नवहता एक ददवस

तयान मला दफरायला नल तळयाकाठी आवण ढकलन ददल तयाचा कयास चकला

मला पोहता यत होता घरी परत आलला बवघतलयावर तो हतबदध झाला आवण

आपल पबग बाहर फट नय महणन तयान माझयावर सरीचा वार कला मी कसाबसा

तो चकवला आवण तयाचयाकड दफरवला चकन तो तयाचया वमी बसला माझ

जीवन सापवणाऱया माणसापासन माझा बचाव करत होत मी तर माझा काय

चकला

माणसाना दकतीही ठरवला तरी तो वनयतीचया हातातल खळण आह

मनात यईल त कर शकत नाही कधीकधी तसा कला तर तयाचा पररणाम ववपरीतच

होतो चकला नसला तरी वशिा वमळत आपण सगळीच ववधातयाचया रागमाचावरची

थोडा काळ अवभनय करणारी पातरच आहोत नाही का

ओळख

ldquo कशी झालीय वखचडीrdquo राधान न राहवन ववचारला वखचडीमरधय

चाागला ककवा वाईट होणयासारख काही असता का इवत वनहार कठलाही पदाथण ती

वनगतीना करायची तो काही पवतदिया दणार नाही हही वतला मावहत होता तयाचा

थाड पवतसाद वतचया अागवळणी पडला होता पण तरीही वतचयाचयान

ववचारलयावशवाय गपप बसवत नवहता नहमीचया सरावान ती कामाला लागली

आवण घरचा सगळ आवरन ती ऑदफसला वनघाली

ldquoराधा त आणखी दोन पावला पढ जा अमक एक कलास दक पढची सटप

तला जासत आनाद दईल काहीतरी वमळवलयाचा रधयय सारधय कलयाचा आनाद

होईल rdquo वनहारच बोलणा ह असा असायचा ldquoवजथ आहस वतथन दकतीतरी पढ जायचा

आह तला rdquo पण राधाचया मनात नहमी यायचा ldquoरधययासाठी दकती पढ पढ जावा

माणसाना याला काही मयाणदा आहत दक नाही शवटी रधययाचा पवासच खरा

उपभोगायचा नाrdquo अगदी वनकराचा पयतन करन ती कोणतीही गोषट अतयात छान

करणयाचा पयतन करायची पण तयावर वतला महणावा तसा पवतसाद वनहारकडन

वमळायचा नाही आपण आपलया आनादासाठी करतोय हा ववचार करन मागचा

माग टाकन नवया जोमान पनहा नवया वयापात गाग वहायची कधीतरी सवतकडच

पाहताना खरच आपण काय वमळवला याचा वहशब करत असायची तवहा मनाशी

खातावायची अतयात हशार अशा दोन मलााची ती आई होती आवण वजजञास

बवदधमान कतणतववान माणसाची पतनी पण ही ओळख वतला सवसथ बस दत नवहती

आपलया कषटााच चीज होत नाही असा काहीस वतला वाटायचा कमणणयवावधकारसत

मा फलर कदाचन ह वचन वतला कळायच पण उमगायच नाही

वनहारचया या बोलणयामळ आपण नहमी कमी पडतो असा वतला

वाटायचा सागीत ववशारद असलली राधा गायचीही सरख अनक टरकटस वतन कल

होत एवहरसटचया बस टरक सकट वीस एक वगयाणरोहणाच परािम वतचया खाती

जमा होत सवत कथा वलहायची कथाकथन सपधतही वतन भाग घतला होता

काही ददवसाापवी वतन सवत वलवहलली कथा वनहारला दाखवली होती कथा साधी

सरळ पण मनाचा ठाव घणारी नककीच होती वनहारन तयात एक दोन करत अनक

सधारणा सचवन कथचा मळ गाभाच हलवन टाकला होता

बऱयाच वराानी भटलली वतची शाळमधली मतरीण जयाती मातर वतचया

कतणतवान भारावन गली होती अगा दकतती कायकाय करतस त वळ तरी कसा

वमळतो ह एवढा करायला आवण जयातीन पढचयाच भटीत शाळतील वगण

मतरीणीचया मळावयाला वतला आमावतरत कल चकक पाहणी महणन Jack of all

trades master of none असणारी राधा सटजवर काही बोलायला आपल

अनभव साागायला उभी होती बरोबरीचया मवतरणीपिा कणभर का होईना सरस

होती राधाचया समोर वतचयामाग एक वरण असणाऱया सगळया मलीची महणजच

बायकााची गदी होती जयातीना राधाचया वयवकतमतवाच एक एक पल साागायला

सरवात कली आवण राधाला आपण कणी आहोत याची जाणीव झाली तयाचवळी

वतला इरावती कवनचा पररपती हा लख आठवला अमकटयाची सन तमकटयाची पतनी

ही ओळख लवखकला अपरी वाटत होती आपलया वगाणतलया कवयाणची आई या एका

ओळखीन वतला आपलया वयवकतमतवाची ओळख पररपणण झालयासारख वाटत

राधाचया नजरसमोर एक वगळच वयवकतमतव साकारायला लागला खरच मी इतक

काही करत या भावनतन वतचया चहऱयावर आपोआपच एक समाधान झळकायला

लागला आपलया वयवकतमतवाची पररपणण ओळख जयातीन करन ददली आवण हीच

खरी मी आह अस वतला मनापासन वाटल

मवतरणीची गोषट

ती मतरीणीला साागत होती अगदी मनमोकळा कठलयाही गोषटीचा

आडपडदा मनात न ठवता

मला कनफस करायचा आह

काय

माझयाच बाबतीत चकलला माझा गवणत

मग तयात कनफशन कसला आलय गा

एखादी चक कबल करताना आपण मनात असल त सगळ बोलन टाकतो

ना तसाच मलाही वाटताय माझ खााद जबाबदारीचया ओझयान वाकन गलत गा

लोकााचयाकडन मला वमळणारी कौतकाची थाप हच माझा सवणसव मानला मी

सवतचया मनाचा ववचार कला नाही

बरोबर आह मोठपणाची झल तझया अागावर लहानपणापासनच

पााघरली गली तया ओझयान तझ नाजक खााद जडावन गल ना तझया आईववडलाना

तयाची जाणीव झाली ना तझया नातवाइकाना ना तला सवतला लोकाानी तला

बहाल कलली चाागलपणाची ही उबदार शाल तला तयातच गरफटवन गली

ldquo सनहा त ताई आहस ना मग कसा शहाणयासारखा वागावा बरा वबना

आवण रीनालाही मग आपलया ताईसारखच वागावसा वाटल ना rdquo ldquo सनहाराणी बीना

रीनाचा अभयास झालाय का बघ ग उदया तयााचा पपर आह ना मला सवड नाही

तयााचयाकड लि दयायला आवण ताईन अभयास घतला दक दोघी अगदी खश

असतात rdquo

ldquoजरा मला भाजी वचरन दत सनहा महणज लवकर आटपल काम माझा

rdquo ldquoआवण उदया वनरताई वतचया मलाना घऊन यतय एससल वलडणला तयााना नता

यईल आवण सनहा असली दक कसली काळजी नसत बाई असा वनरताई सदधा

महणाली हो

ldquoआई बाबााचया माघारी बीना रीनाला काही कमी पड ददल नाही अगदी

सवतची आवड बाजला ठवन मोठपणा वाटत होता मला हा तयाग करायला पसागी

तयााची आई झाल मरधयातरी वाट चकललया बीनाला मागाणवर आणल तवहाही

सगळयाानी नावाजला आईची उणीव भास दत नाही पोरीना rdquo

मतरीणीचया कशीत वशरन सनहा मनसोकत रडली खप लहान झाली ती

मला लहान होऊन जगायचाय हटटही करायचत सफा दत हादक दऊन दऊन शराात

कटलाात झालयावर ती तशीच वतचया मााडीवर डोका ठवन शाात पडन रावहली खोटा

कौतकान वाकलली वतची मान झकलल खााद कबड आलली पाठ मतरीणीचया

जादई सपशाणन िणात हलक झाल आवण सनहाला खपच आराम वाटायला लागला

ldquoअगा पतयक वयकतीत एक लहान मल दडलला असत त उगाच थोरपणा

जपायला गलीस आवण सवतचा वयवकततव हरवलास आता तला वमळल आपला मागण

rdquo मतरीण वतचया कसातन अलवारपण बोटा दफरवत रावहली वतचया गालावरन

नाजकपण पमान हात दफरवत रावहली मतरीणीचया वपसासारखया मद मलायम

सपशाणन सनहाला जाग आली वखडकीतन पहाटचा थाडगार वारा पडदयाला लहरवत

होता गालााना जाणवणारा तो पडदयाचया आपलकीचा सपशण तया सपशाणन ती

मनोमन खश झाली पडलया जागवरनच वतन डोळ दकलदकल करन पवहल पडदा

आवण वखडकीचया फटीतन ददसणारा आकाशाचा लावलमा ती अधणवमटलया

डोळयाानी मनसोकत पाहात रावहली रातरीचा अाधार वमटवणारा आवण नवया

ददवसाची नाादी साागणारा नवजात अभणकासारखा आकाशाचा तो लाल तकडा

आपलयात सवतवाची उजाण वनमाणण करतोय असा वाटल वतला आसमातातन हलकच

तरागत यणार भरवच सवर मनाला उतफलल करत होत वतचया पाखाना आता

आतमशकतीच पचाड बळ लाभला होता आता ती ज काही करणार होती जगणार

होती त होता फकत वतचया सवतसाठी लोकााचया कौतकभरलया नजराासाठी नाही

मकत मनान ती उठली मानवरचा जोखड कधीच दर झाला होता आरशातलया

मतरीणीला वतना मनापासन धनयवाद ददल

वारसदार

ववशाल आपलया बदधीचया जोरावर अमररकला गला खरा पण तयासाठी

सरवातीला लागणारा पसा अणणाानी उभा कला पसागी आपलया पॉवहीडाट

फा डमधन तयाानी तयाला अथण सहायय कल कधी आईन आपला चादरहार गहाण ठवन

ववशालसाठी पसा उभा कला ववशाल गरीन काडणधारक झाला अमररकन मलीशी

तयान लगन कल सासार सखात चालला तयान खप नाव पसा लौदकक कमावला

एक दोनदा आई अणणााची अमररका वारीही झाली ववशालला अमररकला जाऊन

अठठावीस वरण झाली

तो भारतात यणार नाही ह तर आई अणणााना माहीतच होत पण आई

जवहा नयमोवनयान आजारी पडली तवहा तयाला ओढ वाटल आवण आईला भटायला

तो यईल अस वतला नककी वाटत होत ती तयाचया वाटकड डोळ लावन बसली होती

वतचा शवास तयाला भटणयासाठीच फकत चाल होता एक ददवस वनरााजनातली वात

ववझन गली शवटी तयाला भटणयाची वतची आस तशीच रावहली तो आला नाही

कारण तो यऊ शकला नाही तयाची कामाची जबाबदारी मलाचया कतणवयापिा शरषठ

ठरली आवण वयाचया चढतया भाजणीन वतच आजारपण वाढत गल आवण तयातच

वतचा अात झाला ती गलयावर अणणााना भटायला अगदी चार ददवसाासाठी तो

भारतात यऊन गला

आई जाऊन दीड वरण झाला एक ददवस अणणााना हलकासा ताप आला

ववशालचा चलत भाऊ आवण ववहनी अणणााची काळजी घत होती तयाना खोकला

झाला आवण तो वाढत गला सरवातीला घरगती औरधा झाली नातर आयवददक

होवमओपवथक अलोपवथक सगळच पकार झाल तयाना पाणीसदधा वगळता यईना

तवहा बायोपसी कली ररपोटण पॉवझरटवह आला पण अथाणतच तयााचया पयात तो

पोचवला नाही पोटात अननच जात नसलयान तयााची पकती खालावत गली

ववशालचा भाऊ तयाची वाट पहात होता आईचया वळची चक तो पनहा करणार

नाही अस तयाला वाटत होत पण या वळीही तयाची बापाची जबाबदारी मलाचया

कतणवयाचया आड आली तयाचया मलाचा गरजयएशन होता त तो चकव शकत नवहता

तो अणणााना भटायला आला नाही शवटी वहायचा तच झाला शवट अटळ होता

अणणाानी राम महटला

चलत भावान फोन करन ववशालला कळवला मॉगणमरधय ठवायचा दक

दियाकमण करायचा यावर ववशालच उततर होता मला सरधया यायला सवड नाही

तवहा बाबााचया पारथथवावर तच अातयसासकार कर तयााचया हॉवसपटलचा आवण

औरधााचा खचण तला पाठवीनच तसाही आता बाबा तर या जगात नाहीतच मी

कणाला भटायला यणार तयााची सगळी कागदपतर एकतर करन ठव वारसदार

महणन सगळीकड माझा नाव असणार तवहा मी पढचया वळी जवहा भारतात यईन

तवहा सगळयाावर सहया करीन

लागबााध

ldquo रोवहत अनया कशी आह वतला काही तरास होत नाही ना आता जरा

जपनच काम कर महणावा वतची काळजी घयायला वतकड कोणीच नाही त वतला

मदत करतोयस नाrdquo काळजीचया सरात रोवहतची आई अनयाची चौकशी करत

होती अनया महणज अथाणतच तयााची सन अनया बततीस वरााची होती वतचा दोन

वळा गभणपात झाला होता तयामळ परदशात असललया गरोदर सनची काळजी

तयाना वाटण साहवजकच होत सास या नातयान रोवहतचया लगनानातर तयाानी वतच

खप कौतक कल होत अनया अवतशय गणी मलगी होती बालमानसशासतरात

डॉकटटरट झालली होती अतयात लाघवी होती सगळयाना सााभाळन घणारी होती

कणाचया मनाला दखावणारी नवहती

लगनानातर सहा मवहनयाानी ती रोहीतकड अमररकला गली अनयान

घराला अगदी आपलसा कला होता ती गली खरी पण मनात एक सल घऊनच

रोवहतचया आजीला ती घरी आण शकली नवहती नातयातली दरी सााधली गली

नवहती

दोन वराानी नातवाडाचया आगमनाची गोड वाताण वमळाली होती

अनयाच बाळातपण जवळ आला तसा रोवहतन आईबाबााना वतकड बोलावला तयाचया

आईन जययत तयारी कली अनयाला आवडणाऱया आवण बाळावतणीला हवया

असललया सगळया वसत पदाथण करन बरोबर घतल बऱयाच वराानी घरात बाळाचा

आगमन होणार होता घराला घरपण यणार होता रोवहतचया आईचा उतसाह

ओसाडन वाहात होता अनयाला बाळातीण महणन कसा वागाव याबददल बऱयाच

गोषटी तयाना साागायचया होतया

ववमानतळावर अनया तयाना घयायला आली होती रोवहतन आपल घर

आईबाबााना दफरन दाखवल गसट रमपाशी त आल दार बाद होत रोवहतन

दारावर टकटक कल दार उघडल एका ऐशी वरााचया वदध आजीबाईनी आजीचया

सरकतललया चहऱयावर पसननता होती रोवहतची आई िणभर अवाक होऊन

पहातच रावहली ती रोवहतची आजी होती ldquo ही माझी आजी आवण ही माझी आई

rdquo वमसकीलपण हसत रोवहतन दोघीची एकमकीशी ओळख करन ददली

सवतची सपस हवी असणाऱया सनन सासला वदधाशरमात ठवल होत

आरथथक पररवसथतीन सवतातर असलली रोवहतची आजी आवण सवतचा अहा

करवाळणारी आई यााचया िािात सास सनत अातर पडल होता दोघीपकी कणीतरी

एक पाउल पढ आवण एक पाउल माग यणा आवशयक होता दोघीही आपलया जागी

ठाम होतया अनयान मातर सासला आवण आजसासला पमान पजकन घतला होता

कधी तयााचया हो ला हो महणन तर कधी थोडस अवधकारवाणीन साागन आपलकी

आवण जवळीक दोघीशीही वाढवली होती आवण आता तया दोघीचाही अनयावाचन

पान हलत नवहता

ldquoआमहा दोघाासाठी तमही दोघीही जवळ असण महतवाच आह काहीही

महटला तरी आपलया नातयााच बाध वचवट आहत एकमकााशी असणार लागबााध अस

सहज सहजी तोडता यत नाहीत आवण त तटतही नाहीत कधीतरी आपला सवतव

जरास बाजला ठवाव लागता इतका च पस दऊनही नाता ववकत वमळत नाही मग ह

बाध तोडायच कशासाठी rdquo काल लगन होऊन आललया पोरीन वतचयापिा दकतीतरी

पावसाळ अवधक पावहललया तया दोघीना वशकवल होत आपलया कतीन

ह बाध रशमाच

राघव शनयात नजर लावन बसला होता बाबााना जाऊन आज आठ

ददवस झाल होत घरात ददवसाला यणार पाहण जासत नवहत खरतर बाबााचया

इतका पमळ माणस राघवन आयषयात पावहला नवहता आईपिाही थोडसा जासतच

पम होता तयााचा राघववर आईचया माघारी तच राघवच आई आवण वडील झाल

होत पण बाबााची मानवसकताच कळत नवहती सवतजवळ बर यापकी पाजी

असतानाही त इतकटया चगटपण का रहात होत त कळत नवहता तयााचया

आजारपणाचा फारसा खचणही त करायला तयार नवहत तयामळ बाबााचया

वागणयाबददल तयाला कोडाच वाटायचा छान छौकीची तर तयााना कधीच आवड

नवहती पण आईलाही तयाानी फारशी हौस मौज करायला ददली नवहती तीही

नवर यान जशा पररवसथतीत ठवल तशात खश होती कधीही तयााचयाकड पस

मावगतल की त सहजासहजी दयायला तयार नसत बाहर खाणयाला तर मजजावच

होता बाकी पम मातर बाबा खपच करत होत राघवला जरासा काही लागला की

टचकन तयााचया डोळयात पाणी यत होत

एकदा राघव लहान असताना तयाला छोटासा अपघात झाला होता

गाडीन मागन यऊन ठोकरल होत तयावळी दवाखानयात बाबा सतत तयाचया

उशापायथयाशी बसन होत तयाचया सवला हजर होत तयावळी तो काय महणल त

तयाला वमळत होता राघवचया तयावळी मनात आला होता आपण असच कायम

हॉवसपटलमरधय पडन रावहलो तर आपल लाड होतील आपलयाला हवया तया वसत

बाबा लगच आणन दतील

बाबााचया जनया वसत काढताना तयााचया टराकत एक डायरी वमळाली

डायरीमदध प न पचा खचण वलवहला होता सगळा राघवसाठी कलला राघवचया

नावान बाकत काही रककम ठवली होती वशवाय आपलया वमळकतीमधन एक

छोटासा पलॉट तयाानी तयाचया नाव घऊन ठवला होता जणकरन तयाचया

हयातीपयात तयाला कठलयाच गोषटीची कमतरता पड नय तयान एक उसासा सोडन

ती डायरी पनहा टराकत ठवणयासाठी टराक उघडली बाबााच काही जन कपड आईचा

शाल घराच कागद अस काहीबाही तयामरधय होता तयात एक पतरही तयाला वमळाला

ldquoआपलया पोटच नसल तरी ह मल महणज दवाचा आशीवाणदच आह अस

महणायला हवा नऊ महीन तयाचा भार उदरात न वाढवता आपलयाला ह वमळाला

आह महणनच तयाचया आईला तयाला आपलया पायरीवर ठवाव अस वाटला

कदावचत हया पोवलओ झाललया मलासाठी खचण करायची वतची ऐपत नसावी पण

आपलया ओटात टाकला आह महणज दवान तयाला वाढवायची जबाबदारी

आपलयावर टाकली आह आपण फकत एकच करायचा तो पोरका आह याची जाणीव

तयाला करन दयायची नाही तयासाठी आपलया खचाणत काटकसर करावी लागली

तरी चालल पण तयाचयावर उपचार करायच rdquo

डोळयात भरललया आसवाानी राघवला पढ काही वाचता यईना

बाबााचा चाागलपणा आवण पम तयाला आठवायला लागल आपलयासाठी

आईबाबाानी जो तयाग कला का जरपण कलला सासार ह सगळ तयाला आठवल

तयाचया हादकटयानी बाबााना मनोभाव शरदधााजली वावहली रकताचा नसलला पण

माणसकीचया नातयाचा बाध दकती जबरदसत वचवट असतो याचा पतयय तयाला यत

होता

परतफड

आज बऱयाच वराानी वनमा आवण अाजली भटलया कॉलज सापलयापासन

दोघीची जवळजवळ तीस वरा भट नवहती दोघीचया ददसणयात वयानरप होणारा

बदल सोडलयास सवभावात फारसा फरक झाला नवहता वनमा पवहलयासारखीच

बडबडी पटकन कठलयाही वनणणयापत यणारी घाईघाईन आपला मत पदशणन

करणारी आपला राग िर पम वयकत करणारी उतावीळ तर अाजली शाात पोकत

पण तरीही हसन खळन समोरचया वयकतीला आदरान वागवणारी दोघीचया

सवभावात वागणयात तसभरही बदल झाला नवहता आज मॉलमरधय अचानक

भटलयावर वनमाला खप आनाद झाला

ldquoचल आपण काहीतरी थाड घऊ तला वळ असल तर थोडा वळ गपपा

मार rdquo वनमाला घाई झाली होती आपलया ववरयी साागणयाची आपला लगन कसा

ठरला इथपासन त सवतचा नवरा कसा कतणबगार आह सासार कसा मसत सखी

आह दशाववदशात दफरत असतो आपला बागला आह मोठठी गाडी आह याच वणणन

करता करता वतची अगदी दमछाक झाली अाजलीच राहणीमान वतला अगदी

साधसच वाटला साधासा अाबाडा साडी चाागली होती पण गळयात महणावा तर

वनमा सारखा चार पदरी मागळसतर नवहता गळयाबरोबर असलला मोतयाचा एक

सर तयालाच एक वाटी खडयााची असल बहतक एकणच वतची आरथथक पररवसथती

बताची असावी असा वनमाचा कयास

ldquo अग तझा काय त कशी आहस बाकी त आहस तशीच आहस महणा

तझा शाातपणा काही गला नाही सासारात खश आहस ना काही लागला तर मी

आह हा मदतीला आता आपण एकाच गावात राहतोय तयामळ आपण वरचवर भट

शक इतकटया वराणत तझया मदतीची परतफड काही करता आली नाही त मला

अभयासात दकती मदत करायचीस rdquo

ldquoआमही इथ यऊन अगदी पाधरा ददवसच झालत पण आता आपण नककी

भटत जाऊ अगा आवण परतफड कसली महणतस त तझया माझया मतरीतल पम

होता rdquo अाजली हसत हसत महणाली

ldquo अाज त वाईट वाटन घऊ नको पण जर तझया वमसटरााना चाागली

नोकरी हवी असल तर माझया नवयाणचया खप रठकाणी ओळखी आहत तयााचा काम

होऊन जाईल rdquo दोघीनी पनहा भटणयाचा आशवासन एकमकीना दऊन वनरोप घतला

आज नवीन पोजकटटसाठी वनमाचया नवऱयाच पझनटशन होता तयान खप

अभयास करन त पझनटशन बनवला होता सारधयाकाळी तो घरी आलयावर वनमा

तयाबाबतीत ऐकायला अगदी उतसक होती तयाचया बॉसनी शरीवासतव साहबाानी

तयाचया पोजकटटच कौतक कला होता

ldquoबरा झाला बाई तमचया कामाचा साथणक झाला नाहीतर नवीन बॉस

खडस असता तर कामाची ककमत शनयच कली असती rdquo

ldquo ह बघ आमच फोटो rdquo तयान मोबाइलवर काढलल फोटो वनमाला

दाखवल

ldquo तमचया फोटोत माझी मतरीण अाज कशी कायrdquo

ldquo महणज तया तझी मतरीण आहत तया शरीवासतव साहबााचया वमसस

आहत तयाानी आमची सगळया सटाफ बरोबर तयााची ओळख करन ददली तयाानीच

तर आमचया पोजकटटचा वडझाईन कलाय तया आकीटकटट आहत आमचया rdquo

आता आ वासणयाची पाळी वनमाची होती

पपजरा

बल वाजली सीताबाई लगबगीन दार उघडायला वनघालया त मनाशी

महणतच आज कोण अभागी जीव आह वबचारा कणास ठाऊक गोधडी अागडी

टोपडी कपाटातन बाहर काढायला पावहजत ववचारातच तयाानी अनाथाशरमाच दार

उघडल समोर समन उभी होती वतच ददवस भरलल ददसत होत ही वतची वतसरी

खप अर दवा वहला कसा समजवावा असा कठवर चालणार ह वतला आत घतला

समनलाही अनाथाशरमात यणा आवण रहाणा अागवळणी पडला होता दोन जीवााची

वतशीची समन अगदी रसरशीत ददसत होती पण आठ ददवस तरी घईल दक नाही

कणास ठाऊक सीताबाईनी मनाशीच अादाज बााधला

खरोखरच तयााचया अादाजापमाण समन आललया सहावया ददवशीच

बाळात झाली मलगा झाला मलाचा सगळ वयववसथत करायची ती सवतच

बाळाला अाघोळ घालणा वगर करायची पण घरन यताना बाळासाठी एवढासा

सदधा कपडा आणायची नाही दक सवतसाठी दोन जासतीचया साडया नसायचया

असायचया तयाही सारधयाशाच सती बाहरचा वारा न लागलली ती छानछोकी

काय करणार वबचारी कमणठ घरातली होती ना ती आशचयण एवढाच वाटायचा दक

घरची माडळी वबनबोभाटपण समनच बाळातपण करवन घयायची पण ती आशरमात

असताना एका अिरानही वतची चौकशी करायची नाहीत ना बाळाला बघायला

यायची ना तयाची चौकशी करायची तीन मवहन झाल दक समन घरी जायची

यावळीही बाळाला सोडन ती चालली वतन तसा साावगतला नवहता पण

एकण वतचा रावराग तसाच वाटत होता आशरमाचया साचावलकााचया सवभावाचा

गरफायदा घताहत ह लोक अस सीताबाईना वाटल आता मातर तयाना राहावला

नाही

ldquoकाय चालवला आहस समन त बाळात झालीस दक मलाला सोडन

वनघन जातस rdquo

ldquoमाई काय करणार बाळाला घऊन जाऊन कामा कशी होणार आवण

नाही गल घरी तर सगळयााचा कसा होईलrdquo

ldquoजर तझयावशवाय होत नाही तर बाळाला का ठऊन घत नाहीतrdquo

ldquoपतयकजण महणतो मल माझा नाही मीही सााग शकत नाही मल कणाचा

त मग कोण तयाचया दखभालीची जबाबदारी उचलणार माईrdquo

आता झीट यऊन पडायची पाळी सीताबाईची होती

ldquo मग त इथच राहा ना नाहीतरी तझा तया घरात कोण आह कशाला

जातस त वतकड तझा नवरा गलयावर तला वतथ काय वागणक वमळत गा चार

घास अनन वमळावा महणन तयाचया भावााकड आवशरतासारखी राहतस इथ राहन

तझया मलाना त सााभाळ शकशील rdquo

ldquo नाही नाही मला गला पावहज माई आता बघा माझयावशवाय थोरलया

ववहनीची काम अडतात मधलया वावहनी तर पणणपण माझयावरच अवलाबन

असतात धाकटीला तर माझाच आधार असतो आबासाहब दादासाहब भाई

आणणा यााचही अडला नडला मलाच बघायला लगत घरात मी नसल दक दकती

गोधळ उडतो नाही मला लवकर जायलाच पावहज कवहा एकदा बाळ होताय

आवण मी घरी जातय असा होता मला rdquo

समन मलाला ठवन तयाना न साागताच वनघन गली सीताबाई ववचार

करायला लागलया एकदा का पाख छाटल असल दक पपजरा उघडला तरी पिी

बाहर जात नाही बाहरचया जगाच तयाला भय वाटता पपजऱयातल आयषय सरवित

वाटता झापड बााधन जगायची सवय होत आपला भलबरा कशात आह याचा

सारासार ववचार खाटतो वबचारी समन आपला सगळ आयषय बाकीचयाासाठी खचण

करतय आपण पपजऱयात अडकलोय याची वतला जाणीवही नाही

सवपन

वनवमर ररयावलटी शोचया टीवहीवरचया गाणयाचया सपधत पवहलया

फरीत दसरा आला दसऱया फरीत पवहला आला आई पपााचया अपिा उाचावलया

तयााच हात गगनाला वभडल पण तो वतसऱया फरीत वतसरा आला आवण अावतम

वनणाणयक फरीत तर तो नाबरात यउच शकला नाही परीिक नहमी सपधणकाना

पोतसावहत करत होत ही सपधाण महणज आयषयाच अावतम रधयय नाही अशा अनक

कसोटा पार पाडायचया आहत आपल पयतन मातर कमी पडता कामा नयत पण

वनवमर सपधत पराभत झाला आवण तयाची आई सटजवरच तयाला पोटाशी धरन

ढसढसा रडली इथच वनवमरचया मनान कच खालली खरतरा आई आवण पपााचया

सवनााची पणणता करताना तयाचा जीव मटाकटीला आला होता तयाला गाणयात

पवहला नाबर नको होता तयाला ना पजकायचा होता ना महाववजता वहायचा तयाच

सवपन होता पण कवळ आईववडलााची वनराशा होऊ नय महणन तयाना मनान

खचलल पाहाण जीवघणा होता महणन तयाचा मन कासावीस होता होता वनववळ

तयााची बचनी तयाला मान खाली घालायला भाग पाडत होती तयााचया अपिााचा

भाग तयाना कला होता वयाचया चौदावया वरी आपण जगणयाला लायक नाही असा

काहीसा वनवमरचया मनान घतला वनराशचया गतत हळहळ तो जायला लागला

तयाचा अभयासातही लि लागना टीवहीवरचया गाणयाची एक सपधाण तयाला

आयषयातन उठवन गली होती नालायक ठरवन गली होती

खरतरा सयशही तयाचयासारखाच पराभत झाला होता पण तयाचया

चहऱयावर दखाची छटा मातर नवहती गरीन रममरधय आलयावर सयश वनवमरजवळ

आला तयाचया खाादयावर तयान थोपटलयासारख कल ldquoअर एवढा रडणयासारखा काय

झालाय पढचया वळी ककवा दसऱया कठलयाही सपधत नककी त पजकशील बघ थोडा

वखलाडपणान घ कणीतरी पजकणार आवण कणीतरी हरणार ह नककीच आवण

आपण हरलो महणज काही जगबडी झाली नाही एवढा मनाला लावन घऊ नकोस

आपण आणखी पयतन करावा महणन सपधाण असतात rdquo वनवमरचया मनाचा समाधान

झाला दक नाही ह तयाला कळल नाही

आवण एक ददवस अचानक एका वसनमाचया गीतासाठी

पाशवणगायनासाठीचा परसकार सयशला वमळाला टीवहीवरची तयाची मलाखत

वनवमर आवण तयाच आई पपा आशचयाणन पहात होत कवळ आठ वराणत सयशन

इतकी मोठी मजल कशी मारली याचा रहसय जाणन घयायला उतसक होत

सयशन तयाचया सारखयाच एका हरललया मलाना तयाला दाखवन ददल

होता अपयशान तो खचन न जाता तयाना जासत जोरात पयतन कल होत सयश

आजचा सवलविटी साागत होता ldquo लहान असताना मी कधी कधी सपधाामरधय भाग

घत होतो पण माझया दषटीन सपधाण ही नाबर काढणयासाठी कधीच नवहती ती फकत

माझयातलया गणााना आणखीन तावन सलाखन पारखन घणारी महणनच मी

तयाकड बघत होतो माझयातलया कलना माझयातलयाच कलशी कलली सपधाण होती

ती माझा सागीताचा ररयाज कायम होता मी कधी अभयासाचाही बाऊ कला नाही

कारण मला गाणयात कररयर करायचा होता आई बाबाानी मला जीवघणया सपधत

उतरवला नाही ह माझा भागय सपधत वमळाललया बविसान मी कधी हरळनही गलो

नाही आवण अपयश वमळालयावर खचनही गलो नाही कधीकधी गाताना सपधत

परीिकाानी ददललया वळपिा जासत वळ लागला पण गाणयातली एखादी हरकत

जागा घता घता असा काही आवाज लागायचा दक तया सवरााचया सपशाणन अागावर

रोमााच उभ रहायच गातानाचा तो िण माझया दषटीन अतयात महतवाचा असायचा

आवण तयाचा आसवाद मी परपर घत होतो मला वमळालला हा परसकार हा माझा

अावतम टपपा नाही माझा गाण लोकाानी आवडीन ऐकाव हाच माझा रधयास राहील

तच माझा सवपन आह rdquo

वनवमरला या िणी जाणवत होता दक खरचा आपला सवपन काय होता याचा

ववचार आपण कधीच कसा कला नाही वनवमरच आई पपा मातर आपला सवपन

धळीला का वमळाला याची कारण मीमाासा शोधन काढणयात गकण होत

रााग नाबर

वपयावदा गलया वरीच या कॉलजमरधय मराठीची पारधयावपका महणन रज

झाली होती चाळीशीचया वपयावदाचा मराठीवर पभतव होता वतचा बोलणा

समोरचयाला गागवन टाकायचा अलपावधीतच ती कॉलजचया मलााची आवडती

पारधयावपका झाली तयाला अियसारखया टारगट मलाचाही अपवाद नवहता

पवहलया लकटचरला तयान तरास दऊन पावहला पण सगळया मलाासमोर वगाणत न

रागवता वपयावदान तयाला कटलास सापलयावर बोलावल आवण समजावल वासतववक

बाकीच पारधयापक वागत तसा सगळयाासमोर तयाला खडसवायला वतला काहीच

हरकत नवहती पण चारचौघात तयाचा पाणउतारा करणा वतला बरोबर वाटल

नाही वतची ही एकच गोषट तयाला पचाड आवडन गली वतचया समजावणयान

अियला मीही सभय आह ही भावना चतवन गली

लासट बनचर असणारा पारधयापकााचया खोडया काढणारा अिय

वपयावदाचया लकटचरला मातर नमान बसायला लागला तयाला वतचा वशकवणा

आवडायला लागला अियना वनववळ वपयावदा मडम वशकवतात महणन एफ वाय

कॉमसणला मराठी घतला बारावीला तयााचया वशकवणयाचा तयाचयावर एवढा पभाव

पडला दक तयाना मराठीच वनवडल तयााचा कववता वशकवणा तर कवळ लाजवाब

होता कवी मग तो कोणीही असो पवदा गरस सरश भट असोत शााता शळक

इाददरा सात ककवा पाडगावकर असोत कववतचा भावाथण साागताना तयामागचा

सादभण कववतचा न जाणवलला पण वतचयात दडलला गरथभताथण कवीची

मनोभवमका समजावन साागताना ती कववता अिरश जगलयासारखा अियला

वाटायचा कानात पाण आणन तयााचा लकटचर तो ऐकायचा

मनाचया आवण शरीराचया दोनहीही सौदयाणचा वमलाफ वपयावदा

मडमचया रठकाणी झालाय असा तयाला वाटायचा वशकवताना दर काही वळान

कळला ना असा महणताना तया मानला नाजक झटका दत तया हलकटयाशा झटकटयान

हलणार तयााचया कानातल झमक तयााचया कसााचया करळया बटााशी अलगद

खळायच तयािणी अियला पशन पडायचा आपलया डोळयाना सौदयाणचा सख

वमळताय दक कानाना कववतची मजवानी तयाचया मनावर तयाानी गारड कला होता

सारखा तयाना पहात राहावा असा तयाला वाटायचा तयााचा ओठ मडपन हसणा तयाला

वड लावायचा मनाची घालमल होत होती

एक ददवस अियन ठरवला दक काही झाला तरी ममना भटन आपला मन

मोकळ करायचा पण कसा आवण कधी हा पशन होता तयाना ममना वचठठी वलहायचा

ठरवला ldquoमम तमही मला आवडता काय कर मला कळत नाहीrdquo वपयावदान वचठठी

वाचली आवण अियला भटायला बोलावला कणाचया बापालाही न घाबरणारा

अिय ममनी बोलवलयावर मातर मनातन सटपटला तयाच हातपाय कापायला

लागल आपलयाला चाागला खडसावणार महणन घाबरतच तो टीचसण रमचया

दाराशी आला चाहल लागताच वपयावदान तयाला आत बोलावला माद वसमत करत

तयाला बाजचया खचीवर बसायला साावगतला आवण बोलायला सरवात कली

ldquoअिय मी तला आवडत यामरधय काही गर आह ह आधी मनातन काढन

टाक वनसगाणचा वनयमच आह दक या वयात वभननपलगी शरीराकरणण वाटायला हवा

तसा नसल तरच काहीतरी चकताय असा मी महणन या वयात असललया शारीर

आकरणणा बरोबरच आपलया मनातही काहीएक आयवडयल आदशण वयवकतमतव

आकार घत असता कधी नकळत आपलया मनात त साकार होत असता तर कधी

आपण जाणीवपवणक त पाहात असतो तसा तझया मनातही आपली जोडीदार वपया

माझयासारखी असावी अशी कलपना नकळत आकार घत आह तझी मनातली

कलपना आवण शरीराचा तरण असणा यामळ माझयाबददल तला आकरणण वाटताय पण

ह खरा नाही कारण वसतवसथती खपच वगळी आह दसरा असा दक आपलया

वयवकतमतवाला अनक बाज असतात तसाच तझया एकण वयकतीमतवात हा भाग

महणज रटप ऑफ द आईसबगण महणावा असा आह तझी कररयर भववषय कौटावबक

पररवसथती तझयात सपतावसथत असलल नततव गण दसऱयाना मदत करणयाची

वतती या गोषटी खप महतवाचया आहत या सगळया गोषटीवरन तझा चररतर ठरणार

आह तवहा काही काळासाठी वाटणारा आकरणण महतवाचा दक तझा वयवकतमतव

महतवाचा ह तला ठरवायला हवा याच वयात आपलया चररतराची बााधणी होत

असत तयाचा पाया इथच घातला जातो आवण तयावर पढचया आयषयाचा भववतवय

ठरता जवहा तझा तच आपलया मनाला ह समजावन साागशील वसतवसथतीचा

आकलन तला होईल तवहा तझया मनातला हा गोधळ नककी दर होईल कणाला तरी

फोन करत असताना कधी लि नसल तर दसराच एखादा नाबर चकन दाबला जातो

आवण मग रााग नाबर लागतो आपलयाला काही समजत नाही अरचया असा कसा

रााग नाबर लागला मनात कठलीही अपराधीपणाची भावना न ठवता सवचछ मनान

आपलया भावनचा ववशलरण कर ह योगय आह का याचा सारासार ववचार कर तला

तझा योगय नाबर नककीच वमळल rdquo

अियचया मनातल ववचारााच मोहोळ वपयावदान हलकटया हातान

सोडवल होत ववचारााचया गतत सापडलला अिय हळहळ भानावर यत होता

वळण

ldquoउदया भटया र राजहास बारमरधय चयायला ती नाझनीन काय माल आह

बघया तरी मसतानी झक मारली असा महणतात rdquo सावहलन चार पाच पग एवहाना

सहज ररचवल होत ररकामा गलास पनहा भरणयासाठी टबलवर वाट बघत होता

तीन पाकीट वसगारट जळन राख झाली होती

ldquo चल ए आता बास साल घरी वाट बघतात लचना कलप उघडल तरी

महातारी ववचारायला यतच उशीर झाला र बळया महणत वाढ का जवतोस का

करत बसत साला कटकट अपनी खद दक पजदगी भी ठीक तरहस गजारन नाही दत

यारrdquo तो डोळ तारवटन तावातावान बोलत होता

ldquo यवडा चकणा खालयाव पोट गपगार वहइल नायत काय हवा वशराय

बी वाव नसतय या ढरीमधी आन कसला जवान खान घयीवन बसतयात कोन जान

लच काळजी करतयात आमी काय ककटकल बाळा हत का कायrdquo गौतयाना आपलया

बोलणयाचा शर टाकला

गौतमला आपण सावहल आवण वनवखलच वमतर आहोत याचा खप

अवभमान तयानाच तर तया दोघाना दार कशी आवण कठ पयायची त वशकवला होता

बारमरधय बारबालााचा नाच पहायला कसा जायचा याबाबतीत तो तयााचा गर होता

कठ कोण बारबाला चाागली आह याची वबतताबातमी गौतमला असायची हाा

पशाचा परवठा मातर तयाला वमतराानी करायचा हा जण अवलवखत वनयमच होता

तसा ठरनच गला होता

रावसाहब आवण सवशलाबाइना सावहलची खप काळजी वाटायची

सखवसत कटाबातला एकलता एक कलदीपक होता तो तयााचा तळहातावरचया

फोडापमाण तयाला दोघाानी जपल होता तो महणल त तयाचयासाठी ताबडतोब हजर

वहायचा मला सनचया माघारी तयाला माया ददली होती तयााचा अकाली अपघातात

जाणयाचा दख दोघाानी या वदधापकाळात सावहलकड बघनच पचवला होता

साहीलला कठलयाही गोषटीची उणीव भास नय महणन त धडपडायच दोघााना

एकच शलय होता सावहल वशकणयात अवजबात रस घत नवहता मग नोकरी वगर

तर दरच राहीला आजकाल तो दोघाना उदधटासारखी दरततर करायचा वाटल तस

पस मागायला लागला होता आपलया सासकारात काय कमी पडला याचा दोघाही

ववचार करायच

तामहण आजोबा महणायच त काही खोटा नवहता ldquo तयाला वळण

लावायला तमही एकच करायला पावहज होता तमही तयाला पररवसथतीच चटक बस

ददल असत महणज समजला असत आपोआपच मागी लागला असता तमच लाड

नडलत rdquo

सावहल नहमीसारखाच रातरी उवशरा घरी आला घरात सामसम

अथाणतच दोघाही झोपल असणार तरी आजी यणारच हा तयाला हसका होता पण

तीही आज जवतोस का बाळ महणन ववचारायला आली नाही तयालाच चकलया

सारख वाटला महणन अादाज घणयासाठी तो आजी आजोबााचया बडरमकड गला

दरवाजा उघडा होता आतमरधय ददवा जळत होता त दोघही मातर खोलीत नवहत

तो आत गला टबलावर फलााचा मोठा बक तयाचयाकड बघन हसत होता अर हो

उदया आपला वाढददवस बकचया खाली एक वलफाफा होता तयान तो उघडला

वाढददवसासाठी काही पस तयाानी ठवल होत पमापोटी आजी

आजोबाना तयाला सधारण कठीण जात होत महणन एक वरण तयाानी तयाचयापासन

लााब रहाणयाचा वनणणय घतला होता

पताग

आज माझा वाढददवस बाकी कणाचयाही लिात नसला तरी माझया तरी

लिात रहायला हवा पण छ आज योगायोगान मला आठवण झाली ती मला मगो

आईसिीम खावस वाटल महणन लहानपणी डडी मला आवडता महणन

वाढददवसाला नहमी मगो आईसिीम आणायच आज फकत आईसिीम घणयापरतच

पस वखशात वशललक आहत अस द आज जवणाला सटटी पतरयाचया भगदाडीतन

बोळातली मलााची मजा पहात खायला लागल

मी पवहलयापासन उाच आवण आडवया बाारधयाची गोरी असल तरी माझ

फीचसण जरास वगळ एखादी परदशी मलगी वाटावी इतपत वगळ वगाणत

मतरीणीही मला फारशा वमसळन घत नसत वहडीस दफडीस करायचया कारण

काही कळायच नाही मी तयाना तयााचयातली का वाटत नवहत माझया मानान तया

अगदी छोटा वाटायचया माझया खाादयाला लागणाऱया राागत वगाणत मी

सगळयात पाठी अभयासात मला काही गमय नवहताच खळात थोडीफार होत

शाळा सापली मला फारशा मवतरणी कणी नवहतयाच कॉलजची दोन वरण कशीबशी

कली

मममीला सासाराच काही खास पम नवहत सवपाक तर वतला मळीच यत

नवहता नहमी बघावा तर पाव आवण अाडी नाहीतर फार फार तर पाव आवण

उसळ वाढतया वयात भक लागायची पण घरात काही खायला नसायचा डडी

आपलया कारखानयाचया कामात मगन असायच डडी कडन कधी पस घऊन बाहर

काहीतरी खायची भययाही तसाच करायचा मग मनात आला नोकरी करन पस

वमळवाव महणज खायला वमळल पसतकाचया दकानात नोकरीला लागल

वाचायची आवड होती महणन ज पस वमळायच त चनीसाठी उडवायची पस

कवहाच सापन जायच

जनी मला वतथच भटली मला समजन घणारी ताई आई आवण मतरीण

जनीमधच एकवटल आह असा वाटायचा वतचयावर खप पम करायला लागल

वतचयावशवाय जगणा अशकटय आह असा वाटायचा दोन दोन ददवस मी वतचयाच

खोलीवर रहात होत पण एक ददवस मला न साागताच ती नयझीलाडला वनघन

गली तयावळी मी अिरश कोसळन पडल मनगटाची नस कापायला बवघतली पण

पयतन अयशसवी झाला मममी डडी भयया याना याववरयी फारशी काही कलपनाच

नवहती

या नराशयातन बाहर पडायला मला राशी आवण वनमा याानी मदत कली

तया माझया मदतीला धावन आलया जनीचया बाजचया खोलीत तया राहायचया

आमही वतघी वमळन रहायला लागलो मममी इतकी बपवाण होती दक ती माझी काही

चौकशीही करायची नाही आराम करणा टीवही बघणा आवण कधीतरी डडीबरोबर

कारखानयात जाणा एवढाच वतचा काम दोन ददवस मलगी घरी यत नाही ती कठ

असत काय करत याची वतन कधी ववचारपस कली नाही राशी वनमा यााचयात मी

खपच गातल तया दोघी खप घवनषठ मवतरणी होतया तयामळ वळ यताच तया दोघीनी

हलकच मला बाजला कल मला न दखवता

समोर आयषय भकास वाटत होता करायला काहीच नवहता माझयाकड

कणीतरी कलपना साावगतली दक त हॉटलमरधय वटरसच काम कर तही कल त करता

करता मसाजर महणन काम करायला लागल कधी मसाज पालणरमरधय तर कधी

हॉटलमरधय कसटमर वमळायला लागल टीप चाागली वमळायला लागली वतथ

फरडररकची ओळख झाली नायजररयातन आललया फरडला मी आवडल फसबकवर

आमच एकतर फोटो बघन डडी चवताळलयासारख झाल तयाानी मी काही ववचार

करायचया आत फरडशी माझा लगन लावन टाकल मी तयावळी लगन करावा दक कर नय

यावर ववचारच कर शकल नाही तयााचया हो ला हो करत गल फरडला फारशी

चाागली नोकरी नवहती तयाचाच खचण भागत नवहता माझया वमळकतीतन घर

चालायचा तयाच आवण माझ तयावरन खटक उडायला लागल पनहा मी एकटी

झाल

मसाजर महणन काम करत होत तवहा माझी आमदानी चाागली होती

भययाना तयाचया आवडीचया मलीशी सासार थाटला होता आवण तो वगळा रहात

होता तयाचा आवण डडीचा पटतच नवहता डडीना दवाखानयात ठवला तयाचा खचण

खपच झाला तयााचया डोकटयावर खप कजण आह ह तयावळी कळल कजण माग ठवन त

गल मममी काही कर शकत नवहती वतला हाय बलडपशर माग लागला तयााचया

पाठोपाठ एक वराणत मममीही गली माझी जमा पाजी सापषटात आली तयानातर मीच

आजारी पडल आवण हाताशी होता त काम वनघन गला एका दकानात सलस गलण

महणन काम वमळाला तया पगारात काय होणार महणन सततर वरााचया ददनशभाई

यााचयाबरोबर का पवनयन महणन रहायला लागल गलया वरी त वारल तयााचया

घरातलयाानी मला घराबाहर काढल तटपाजया पगारात काय होणार या छोटा

पतरयाचया खोलीत रहायला आल आज खायला वमळाला तर उदया वमळल का नाही

याची खातरी नसत

आज वयाची पसतीशी आली मी कठही वसथर नाही खायला वमळायची

भराात अशी अवसथा आह आज आईसिीमची आठवण झाली आवण वनवाातपण माझा

जीवनपट डोळयासमोरन सरकन गला एका उचचवशवित पााढरपशा घरातली

सबदध मलगी वतची अशी अवसथा कोणी कली वतन सवत आईववडलाानी

पररवसथतीन जसा वारा यईल तशी मी वाहात गल पतागाचा मााजा माझया हातात

होता पण तो तटललया पतागासारखी माझी अवसथा झाली खरच मी इतराापिा

वगळी आह का

जवळच दरच

पवाणधण

ldquo अहो तमही ऑदफसमधन आलात की आपण आज वसनमाला जाउया

नाrdquo

ldquo बघ आज कदावचत माझया वमतराबरोबर बाहर जायला लागल तयाचा

जरा पॉबलम झालाय तयाला तयातन बाहर पडायला मदत करायला हवी मला

तला तयातला काही कळणार नाही rdquo

ldquoमला ताजी फडफडीत मासळी खावीशी वाटतय समदराचा खारा वारा

तो वास मला शवासात परपर भरन घयावासा वाटतोय एवहढ तरी डोहाळ परवा

बाई माझrdquo

ldquoअगा डोहाळ कसल घऊन बसली आहस माझी बदली होणार आह ती

रदद करन घणयाचया तयारीत आह मी बॉसला खश करायला सरधया तरी मला रजा

काढता यणार नाही

ldquoबाबा माझया शाळचा आज गदररग आह तमही यणार ना मी नाटकात

भाग घतलाय rdquo

ldquoनाही र पववण आज मला महतवाची वमरटग आह सोसायटीची वतकड

जायलाच पावहज ती चकवन चालणार नाही rdquo

ldquoअहो आज पवतमाचा वाढददवस वतला वतचया आवडीचा डरस घयायला

जाउया काrdquo

ldquo तमहीच दोघीजणी जाऊन आणा ना नाहीतरी पवतमाचयाच आवडीचा

डरस आणायचाय न मला जमलसा वाटत नाही माझया एका वमतराचा वाढददवस

आह तयान मोठी पाटी ठवली आह आवण मखय महणज तयाची सगळी वयवसथा

मलाच बघायला लागणार आह rdquo

ldquo हलो अहो पववणला खप ताप भरलाय तयाला हॉवसपटलमध अडवमट

करावा लागणार असा आपल फवमली डॉकटटर महणताहत लवकर या तमची कामा

आटपायची वाट बघत बस नका असाल तस या माझा जीव टाागणीला लागलाय

अगदी rdquo

ldquo मी यतोय पण असा काय करतस डॉकटटर आपल अगदी घरोबयाच

आहत तयामळ एवढा घाबरन जायचा काही कारण नाही वशवाय एकदा का तयाला

हॉवसपटलमध अडवमट कला दक आपली बरीचशी जबाबदारी कमी होत एसटीन

मला वनघन यायचा महणज सात तास तरी जाणारच ना थोडा धीर धर rdquo

ldquoमला टरीपला सोडायला या नाrdquo ldquo नाही गा बाळा आई यईल नाrdquo

ldquoवनदान नयायला तरी याल काrdquo ldquo रातरी काकीचयाकड सोबतीला झोपायला

जायचाय बाळा तया लवकर झोपतात ना काका गलयापासन एकही ददवस मी

तयााचयाकड जायचा माझा नम चकवला नाहीय rdquo

ldquoबाबा हया सटटीत आपण करळला जावया का सगळजण आमच वमतर

सटटीत कठ ना कठ जात असतात आपण मातर कठच जात नाही rdquo

ldquo मलानो तमहाला सटटी असत पण मला कोण सटटी दणार र कामा

चालच रहातात आवण सटटी काढली तर पढ कामाचा आणखीन भार वाढतच जातो

rdquo

उततराधण

ldquo बरच ददवस मनात यताय आपण दोघा खप वरण झाली वसनमाला गलो

नाही आज जावया का गrdquo

ldquo अहो आज माझी वभशी आह आवण मलाच लागलीय तयामळ आज

वसनमा कनसल rdquo

ldquo पवीण अर कधीतरी वळ काढन बोलत बस माझयाशी सारखा आपला

वमटीगज कॉनफरनस टररग सवतला कधीतरी वळ द र आपलया कटाबासमवत वळ

घालवलास तर कामाचा बराच ताण हलका होतो मलाही हलली वळ कसा

घालवायचा हा मोठा पशनच पडतो बघ पवतमाची नातवाडााची सारखी आठवण

यतय पण ती तरी वतचा सासार सोडन मलााचया शाळा सोडन कशी यणार नाही

काrdquo

जया काकीचया सोबतीला मी जात होतो तया गलयानातर आपलकीची

भावना महणन तयाानी सतळीचा तोडाही माझयासाठी ठवला नाही जयााचयासाठी

माझया लकीचया खशीला मी वझडकारल पवीणचया शाळचया कठलयाही

कायणिमााना मला जाता आला नाही दरवळी काहीतरी कारण असायचा आवण

कायणिम चकायचा मलााचया पमाचा कौतकाचा असा िण पतनीचया आगरहाचा

आजणव वळोवळी मी टाळत गलो जया वमतराासाठी मी माझा वळ ददला त आता कठ

आहत आवण आता माझया हातात मातर काहीच नाही आह फकत वळच वळ आता

मला आपतााची आठवण यतय जवहा मी जवळचयाना दर लोटत होतो दरच मला

आपलस वाटत होत तवहा मी खरच जागा नवहतो का

लवखकची ओळख

नाव सौ सववता कौसतभ नाबर ई

मल savitanabargmailcom फोन

8149658022

पतता 1752 302 नाबर साकल

5th िॉस राजारामपरी मन रोड कोलहापर

४१६००८

वशिण MCom

इतर Dipin Music (vocal) ndashवशवाजी यवनवरथसटी

Dipin Music (Tabla) माबई यवनवरथसटी तबलयाच वशिण क

कशवराव धमाणवधकारी पा ववभव नागशकर सरधया शरी महश दसाई यााचयाकड

सर आह

साातािझ इथलया The Yoga Institute Santacruz इथ योग

पवशिकाचा कोसण कला योग पवशिक महणन अनक रठकाणी काम आयण ववदया

मादीर माबई सट फरावनसस मनजमट institute माबई इथ योग वशिक महणन काम

अनकाना उपचारयकत योग वशकवला

मकत पतरकार महणन गली २२ वर कायणरत महाराषटर टाईमस लोकसतता

सकाळ लोकपभा तरण भारत लोकमत पणयनगरी सा वववक यामरधय अनक

ववरयाावर लखन लोकमत अातनाणद यासारखया अनक ददवाळी अाकाामरधय लखन

पररसावाद

खालील पसतक पकावशत------

१ वकण १०१ ndashअनवाद (ल एवलझाबथ फरीडमन)

२ कताथण मी-- अड वसातराव नावकर यााच चररतर

३ सवाल जबाब पतरकाराशी ndashपतरकार सभार धम यााचयावरील

मलाखतीच पसतक

४ सामथयण आह चळवळीच- दवदासी वनमणलन चळवळीच अरधवयण पा

ववठठल बनन यााच आतमचररतर शबदाादकत

५ माईड पॉवर ndashपरणादायी पसतक

६ सवतला ओळखाmdashपरणादायी पसतक

७ हाऊ ट वबकम सकटससफलmdashपरणादायी

पसतक

८ गरब द ऑपॉचयणवनटी----परणादायी पसतक

९ सकटसस पासवडण-----परणादायी पसतक

ई सावहतय पवतषठान

मराठी वसनमा हा एककाळी भारतात पहदी वसनमाचया तोडीस तोड

ककवा काकणभर वरचढच होता मरधयातरी मराठी वसनमाला उतरती कळा लागली

पिक यईना महणन वथएटर वमळना वथएटरच वमळत नाही महणन चाागल मराठी

वसनमा बननात आवण चाागल वसनमा नाहीत महणन पिक वमळनात अस एक

दषटचि सर झाल मग आला झी मराठी वसनमा आवण तयाचयाच जोडीन छोटा

आकाराची मलटीपलकटस आवण वडवजटल पिपण तयामळ पनहा एकदा मराठी

वसनमा जोमान बहर लागला

काहीशी अशीच पररवसथती मराठी सावहतयाचीही होत आह एककाळी

टॉपला असलल मराठी सावहतय मधलया काळात रटवही आवण वसनमाचया यगात

माग पडल पण आता मोबाईल आवण इाटरनट यााचयामळ मराठी वाचकवगण फ़ार

मोठया पमाणावर वाढतो आह आवण तयाच जोमान तयाचयासाठी वलवहणारा

दजदार लखक वगणही वनमाणण होऊ लागला आह मराठी सावहतयाचया भववषयाबददल

आमही अतयात आशावादी आहोत

आपली साथ मातर पावहज आपलया ओळखीचया जासतीत जासत लोकााना

ई सावहतय बददल साागा तयााच ई मल पतत व whatsapp नाबर कळवा तयााना ई

सावहतयचा मोबाईल app download करायला सचवा आगरह करा ई सावहतयच

माकरटग करा एकदम फ़रा ट फ़टवर यऊन खळ जबरदसत माकरटग कर लाखााच

कोटी कर आवण मराठी सावहतय पनहा नाबर वन ला आण

ई सावहतय पवतषठान

wwwesahityacom

esahitygmailcom

आता ई सावहतय च APP उपलबध आह ई सावहतयचा App आपण खालील

पलकवरन आपलया मोबाईलवर डाऊनलोड करा आवण भरमसाट पसतका फ़री वाचा

httpsplaygooglecomstoreappsdetailsid=comesahitywwwe

sahitybooks

ई सावहतय पवतषठानची ई बकटस Whatsapp broadcast service सर झाली

आह पणणपण फ़ककट पसतका आता आपलया मोबाईलवर थट कपया नााव नोदणीसाठी

7710980841 हा नाबर आपलया मोबाईलवर सवह करा आवण नातर या नाबरवर वॉसऍप

करन आपल नााव व शहराच नााव कळवा आपलयाला वनयवमतपण एक नवीन मराठी ई पसतक

Whats app िार पाठवल जाईल आपण त पसतक आपलया वमतरााना Whatsapp करा आवण

भाव खा

आपलया ओळखीचया दकमान दहा लोकााच मल आय डी आमहाला कळवा तयााना

आमही ववनामलय पसतक पाठव व आपलयाला VIP सभासद बनवल जाईल

Page 2: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross

छोटााची मोठी गोषट

कथा

सववता नाबर

ई सावहतय पवतषठान

छोटााची मोठी गोषट

लवखका सववता नाबर

savitanabargmailcom

8149658022

302 NABAR SANKUL

5th Cross Main Road

Rajarampuri Kolhapur 416008

बलॉग httpssavitanabarblogspotin

या पसतकातील लखनाच सवण हकक लवखककड सरवित असन

पसतकाच ककवा तयातील अाशाच पनमणदरण वा नाट वचतरपट

ककवा इतर रपाातर करणयासाठी लवखकची परवानगी घण

आवशयक आह तस न कलयास कायदशीर कारवाई होऊ शकत

पकाशक ई सावहतय पवतषठान

www esahity com

esahitygmail com

पकाशन 23 February 2018

copyesahity Pratishthanreg2018

bull ववनामलय ववतरणासाठी उपलबध

bull आपल वाचन झालयावर आपण ह फ़ॉरवडण कर शकता

bull ह ई पसतक वबसाईटवर ठवणयापवी ककवा वाचनावयवतररकत कोणताही वापर

करणयापवी ई-सावहतय पवतषठानची परवानगी घण आवशयक आह

अपणणपवतरका

माझया लखनाच सतत सफतीसथान असलल

माझ वडील शरी शरीकषण आतमाराम बकनाळकर

यााना सादर अपणण

मनोगत

माझ पवहल ई बक पवसदध झाल

आवण तयाला वाचकााचा फारच सादर पवतसाद

लाभला आणखी काही कथााच दसर ई बक

काढायच ठरल माझया या दसऱया ई बकची

तयारी चाल असतानाच माझया लखनाच सतत

सफतीसथान असलल माझ वडील शरी शरीकषण

आतमाराम बकनाळकर यााच आकवसमक दखद

वनधन झाल तयााचया वनधनान मनावर

झालला आघात पसला जात नवहता पण एका

िणी ठरवल दक माझ वलखाण हीच तयाना

खरी आदरााजली होईल आवण मी पढचया

कामाला लागल

या पसतकातलया कथा खरतर महटल तर सामानयााचया आहत दनाददन

जीवनात आपलयाला भटललया वयकती अशा अस शकतात पण तयााच जीवन कधी

कधी ववशाल सागराचया तळासारखा गढ अगमय अस शकत वरवर पाहता कथा

सामानयााचया आहत पण यातलया पतयक कथतला नायक ककवा नावयका वह

तयाचया ककवा वतचया जीवनात घडललया एखादया पसागान घटनन ढवळन वनघाला

आह एखादयाच घटनन तयााचया आयषयावर वचरसमरणीय ठसा उमटवला आह

एखादी सवणसामानय वयकती पण वतचया आयषयात कशी उलथापालथ होऊ शकत

कधी चाागली तर कधी वाईट महणन कथच नाव ldquoछोटााची मोठी गोषटrdquo अस ददल

आह पवहलया कथा सागरहापमाणच याही कथा वाचकााचया पसातीस उतरतील अशी

आशा आह हीच माझया ववडलाना भावपणण शरदधााजली

माझया इ बक च वडझाईन ल आऊट आवण अथाणतच पवसदधी याची

जबाबदारी इ सावहतय पवतषठानन आपलया वशरावर घतली यासाठी इ सावहतय

पवतषठानचया टीमची मी अतयात आभारी आह तयााचयावशवाय ह ईबक वाचकााना

वमळ शकल नसत कपया आपलया पवतदिया मला आवजणन कळवा

सववता नाबर

savitanabargmailcom

8149658022

या कथासागरहातील सवण कथा कालपवनक आहत

यातील सवण पातर नााव पसाग आवण सथळ कालपवनक असन

तयााच कोणतयाही जीववत अथवा मत वयकतीशी सामय आढळन आलयास

तो वनववळ योगायोग समजावा

कथानिम

पाकतन

पशचातताप

मकसद

इवतहास

सबह का भला

गरदविणा

पतयिाहन पवतमा उतकट

तर माझा काय चकला

ओळख

मवतरणीची गोषट

वारसदार

लागबााध

ह बाध रशमाच

परतफड

पपजरा

सवपन

रााग नाबर

वळण

पताग

जवळच दरच

पाकतन

बऱयाच वराानी ती मला आज भटली कॉलज सापलयानातर वीस वराानी

कॉलज मध असताना कशी रसरशीत ददसायची अथाणतच वयाचा मवहमा होताच

ववशीतली ती आवण चाळीशीतली ती यात फरक असणारच वतचा गाणा आजही सर

होता एकण सासार छान चालला असावा असा आपला माझा अादाज बराचवळ

गपपा झालया वतचा नवरा बााधकाम वयावसावयक होता तयाच दकतीतरी पोजकटस

नावाजणयासारख होत नावलौदकक पसा सख कशालाच कमतरता नवहती

ह सगळा साागता साागता वतचा गळा भरन आला वतचा नवरा काही

मवहनयाापवी कामाचा ताण असहय होऊन हदयववकारान गला आयषय भरभरन

जगताना डाव अरधयाणवरच मोडला होता इलाज नवहता वतचया सोळा वराणचया

मलाला घऊन ती एकटी महालासारखया बागलयात रहात होती बोलता बोलता

कॉलजचया ददवसाावर ववरय आला दकती फलपाखी ददवस होत त आमचया

वगाणतला सकॉलर असललया तयाचा ववरय वनघणा अपररहायणच होता आवण वतचा

तर कधी काळी तो महणज वजवहाळयाचा ववरय होता कालच मला तयाचया ववरयी

कळला होता

तो ददसायला नाकी डोळी दखणा होताच उाच मजबत बाारधयाचा

सावळासा चहऱयावर करारी भाव थोडासा अातमणख सवतमधच रमणारा

अवतशय हशार टबल टवनस छान खळायचा खळाड असला तरी तयाला वमतर

फारस नवहत आवण तो वखलाड वततीचा असला तरी वागताना थोडसा हातचा राखन

वागलयासारखा वागायचा वतला तो जाम आवडायचा आमचा कटलासमट धीरन

कधी वतला तयाचयाशी बोलायचा योग आला नवहता मवतरणी तयाचयावरन वतला

खप वचडवायचया वतला खप वाटायचा दक तयाना आपलयाशी बोलावा ती कॉलजची

गानकोदकळा होती वतला वाटायचा तयाना आपलया गाणयाचा कौतक करावा काहीही

करन बोलावा कदावचत तयालाही वतचयाबददल काही वाटत असल का

नककीच कारण एक दोनदा तयाना वतचयाकड बघन हसलयासारखा कला होता पण

कळत नकळतच दक वतचया मनाचा तो खळ होता पण जाणन बजन तयाचया कधी

पढ पढ करावा असा वतला वाटल नाही वतचया मनातली सपत इचछा मातर होती दक

तयाना आपलयाशी बोलावा अशी पकराणना वाटायचा तयाना आपणहन ववचारावा

लगनाबददल जवहा वतचा लगन ठरला तवहा वतची आशा पार वमटन गली अबोल पीत

मगधच राहन गली

वतचा लगन झाला एका होतकर तरणाशी महतवाकाािी आवण जगणयाची

आसोशी असलला वतचया कलची गणााची कदर असलला सरवातीला खाजगी

नोकरीत अगदी लहानशा पोसटवर असलला वतचा नवरा सवतचया धडाडीवर खप

वरपयात चढत गला नोकरी सोडली आवण छोटा छोटा बााधकामााची कामा घऊन

फार लवकर पगती कली मग मोठया कॉमपलकटसच पोजकटस घयायला लागला

वयवसायाची नस तयाला बरोबर सापडली होती वतला चारीकडन सख होता पण

वनयती महणज काय असता ह वतला काही मवहनयाापवी कळला वतचा नवरा

सासाराचा डाव अरधयाणवर टाकन गला होता

माझया मनात ववचार आला वतचा लगन धीरनशी झाला असता तर

बोलताना ववरय आला होता धीरनचा माझया घशाशी आवाढा आला कठलया

तोडाना मी वतला साागणार होत दक तोही या जगात नाही तो एक आय ए एस

ऑदफसर होता आमचया एका मवतरणी कडनच तयाचया अपघाताची बातमी कळली

होती वतचया सासाराची गाठ कणाशीही बााधली गली असती तरी वववधवलवखत

अटळ होता चाळीशीतच वतला सौभागयापासन फारकत घयायला लागणार होती

तच वतचा पाकतन होता

पशचातताप

वीस फटाावर असणाऱया तरागाचया छोटा वखडकीतन यणारा कोवळया

उनहाचा कवडसा आज वतलोततमा टक लावन बघत होती दकती वरा झाली

लहानपणी आपण हा उनहाचा कवडसा पकडायला बघत अस पण कधी हातातच

यत नवहता आयषय असाच आपलया हातात आह महणता महणता वनसटन गला

दकती छान होता आपला आयषय वनरागस साथ पाणयासारख अचानक वसदधाथण

आयषयात आला आवण आयषय दभागन गला

वतलोततमाचा बालपण खप लाडात गला दोन भावााची लाडकी बवहण

ददसायला अतयात ससवरप वशकायलाही हशार वतना आपला जोडीदार सवतच

वनवडला ददसणयात डावा असलला वसदधाथण हरहननरी होता तयाची जात मातर

वतलोततमाचया कटावबयाना खपली होती महणन लाडकी असली तरी वतचया लगनाला

मातर भावाानी आवण आई ववडलाानी खप ववरोध कला साम दाम दाड भद

कशालाच वतन जमानल नाही घरचयााचया मनाववरदध वतन वसदधाथण बरोबर सासार

मााडला

सवतचया हशारीचया जोरावर वसदधाथण लवकरच नोकरीत खप वर चढत

गला पवबलक ररलशन मरधय असणारा तो पाटाण टाळ शकत नवहता आवण

पाटीमधली दारही हातात आलला सरवातीचा एकच पयाला नातर चार वराणतच

तयाची पजदगी बनला पवहलयाादा आपलया लाडकटया लकीदखत घरात गलास नको

महणन टाळणारा वसदधाथण कालाातरान सटीचया ददवशी रीलकटस होणयासाठी

पयायला लागला तो दारचया इतका आहारी गला दक मग तयाला ददवस रातरीचही

भान रावहल नाही आवण एक ददवस

वयसनापायी तयाची नोकरी गली मलगी लहान घरचयाानी पाठ

दफरवलली अशा वसथतीत वतलोततमा नोकरी कर शकत नवहती गागाजळीवर जवढा

वनभावता यईल तवढा धकवन नला शाात आवण समाजस असलली वतलोततमा आताशा

छोटा छोटा कारणाावरन वचडवचड करत होती नवरा बायको मधला सावाद

आता सापायला लागला होता पसा असल तरच जगणा शकटय होता आरथथक वववाचना

वतला तरसत करत होतीच वशवाय दारसाठी वसदधाथण आता वतचयाकडच पशाची

मागणी करत होता घरातला एक एक दागीनाही दकानाची पायरी चढायला

लागला मोठया फलटचा असणारा वनवारा आता एका कचचया बााधकामाचया खोलीत

बदलला तयासाठीही घरमालकाचा भाडयाचा तगादा सर झाला कोडीत

सापडलली वतलोततमा सरभर झाली होती आवण एका ददवस हदद झाली

वसदधाथणन लकीचया सोनयाचया मनगटाा बायकोकड मावगतलया ती त

दयायला तयार होईना तयान वतचयावर हात उगारला एककाळी आपलयावर

जीवापाड पम करणारा वसदधाथण आपलयावर हात उगारतोय ह बघन एक िणभर

वतलोततमा दखान कोलमडन गली वसदधाथणचा हात थााबत नवहता तोडान तयाची

मागणी चालच होती मार असहय होऊन वतचया दखाची जागा आता रागान

घतली काही कळायचया आतच जवळचा कोयता वतन उचलला तयाला भीती

दाखवायला उगारला पण तयान वतचा हात वरचयावर पकडला दसऱया हातान तो

वतला मारतच रावहला तो चकवत असतानाच कोयतयाचा हात तयाचयावर बसला

घाव वमी लागला होता

वतचया लकीची रवानगी अनाथाशरमात झाली कारण सरळ होत वतच

आईवडील भाऊ वतचयाकड आता तर गनहगार महणनच बघत होत तयाना काही

वतची ककवा वतचया लकीची दया आली नाही वतलोततमाचा मन दखान ववदीणण

झाला एका चागलया घरात जनम घतलली आपली लक सगळयाच सखाना

आपलयामळ मकली वतचा काही दोर नसताना आशरमात आयषय काढणा वतचया

नवशबी आला खरच वसदधाथणशी लगन करन आपण चकलो दक तयाला वयसनापासन

दर करणयात आपण कमी पडलो तयाचया पमान आपल डोळ बाद झाल होत दक

तयाचया वयसनाकड सरवातीला डोळझाक करत होतो दक तयाचा मार खाऊन

सहन करायला पावहज होता तयाचा अवनबाध वागणा लकीचा बाळलणासदधा पणाला

लावायला पावहज होता का

अजनही मला मोह घालणारा हा उनहाचा कवडसा माझया लकीचया

आयषयात मातर रि वाळवाट बनन आलाय माझयामळ आईचया चकीचया वनवडीची

असो ककवा बापाचया वयसनाची सजा असो तयापायी आपलया वनषपाप छकलीचा

आयषय मातर उरधवसत होऊन गला कठला गलया जनमीचा पाप असल दक तया अभागी

जीवाला अशी वशिा वमळावी आई वजवात असताना मलीला अनाथ महणन

जगायला लागावा यापरता दख त काय पशचाततापाचया आगीत वतलोततमा पोळन

वनघत होती

मकसद

रणचया वयाचया पाचवया वराणपासन सौवमतर वतला सााभाळत होता जया

िणी तयाला कळला आपली बहीण गवतमाद आह जवळपास तयाच िणापासन दादा

महणन वतची दखभाल करणयाचा ठका तयान घतला होता सौवमतरला तयाचयाहन

लहान आणखी दोन बवहणी होतया रण नाबर तीनची सखदा आवण सवरदा या

दोघी नॉमणल होतया जवहा लहानपणी रणच उचचार सपषट यायच नाहीत तवहा

सौवमतर त समजन घयायचा ती काय साागतय त तयालाच बरोबबर कळायच आई

ववडलाापिाही जासत तयाला बवहणीची काळजी होती लहानपणी वमतर मवतरणी

रणची चषटा करायच वतचयासारख बोबड बोलन वतला वचडवायच खळायला

घतानाही वहडीस दफडीस करायच या पसागाानी रणचया दादाला खप तरास

वहायचा सौवमतर सतरा वरााचा झाला आवण तयाची आई गली वडील दफरतीचया

नोकरीवर जबाबदारी सौवमतरवरच आली बवहणीना तयााचा आवरन दऊन शाळला

पाठवायचा घरात काय हवा नको त पहायचा आईची जागा सौवमतर भरन काढत

होता वडील असनही तयााची भवमका त पार पाड शकत नवहत सासारासाठी पसा

वमळवायचा एवढा एकच काम तयाना जमत होता सौवमतरची आई गलयापासन तयााचा

मन सासारातन उडन गला होता तयााचा आयषय मवशनवत झाला होता सौवमतर

बवहणीचा मायबाप झाला होता

जसा जसा सौवमतर मोठा होत गला तसा तसा तयाला उमगत गला दक

आपणच रणचा पणण वळ सााभाळ कला पावहज ववडलााचया समजन घणयालाही खप

मयाणदा यायचया आई असताना ती रणचा सााभाळ करायची पण आता रणचया

हालचाली ववशीतही दहा वराणचया मलीसारखया होतया सौवमतरन वतला हळ हळ

वाचनाची आवड लावली वतचयाबरोबर वगवगळया ववरयाावर चचाण करायला

लागला वतला सागीत ऐकवत वतचा कानही असा तयार कला दक कोणताही राग ती

पटकन ओळखायला लागली सागीतात ती रमायला लागली गाणी ऐकणयासाठी ती

कशी लावायची हही तयान वशकवल पण वतचया सागीत वशकणयाला मातर मयाणदा

होती सवपाक वतला यत नवहता पण तयान चहा करायला वशकवला जवण गरम

करन घयायला वशकवला कमी होती फकत वयाचया मानान असणाऱया समजतीची

अशातच सौवमतर एमपीएससी परीिा पास झाला आवण तयाला मलाखतीचा

बोलावणा आला शवटचया िणी तयाना ठरवला आपण ही नोकरी घयायचीच नाही

मग मलाखतीला कशाला जा तयाना दनाददन गरज भागवणारी साधीशी खाजगी

का पनीतली नोकरी पतकरली जणकरन रणसाठी तयाला वळ दता यईल सवतचा

आयषय तयाना रणलाच वावहला होता लगन न करता राहाणयाचा बाधन तयाना सवतहन

सवीकारला होता रण हच तयाचा जग होता तयाचा शवास होता

रण कधी कधी हटट धरन बसायची दादा आज मला बरा वाटत नाही त

कठही जायचा नाही दादा अशावळी पणणपण वतची आई वहायचा काही न बोलता

वतला मााडीवर झोपवायचा रणची आाघोळ वणीफणी सगळाच सौवमतर करायचा

सौवमतरचया दोघी बवहणीची लगना झाली सौवमतरन तीही जबाबदारी पार पाडली

कारण ववडलानी ती जबाबदारी पार पाडायचया आधीच या जगाचा वनरोप घतला

होता नोकरीवर जाताना बाहरन कलप लावन शजाऱयाना साागन तो जायचा

सगळा रटीन वयववसथत बसला होता मोबाईलवर ठराववक एकच नाबर आपलया

दादाचा कसा लावायचा हही तयाना रणला वशकवला होता रोज ठरववक वळी मी

जवल महणन वतचा तयाला फोन यायचा

तयाददवशी वतचा दपारी फोन आला नाही वतन फोनही उचलला नाही

शजाऱयाना फोन करन तयान ववचारल थोडया वळापवीच रण वखडकीतन हात

करन आत गलयाच तयाानी साावगतल तयाचा मन विधा झाला वतला शजाऱयाानी

पावहलाय महणज वावगा काही घडला नाही ककवा वतन भलताच काळजी

करणयासारखा काही कला नाही पण मग फोन का उचलत नाही तयाचया मनात

उगाचच शाकची पाल चकचकली वतला काही झाला तर नसल या भावनना तयाचा

लि कामावरन उडाला पण हातातला काम तर सापवणा गरजचा होता अखर

ऑदफसची वळ सापता सापता थोडा वळ आधीच साहबाना साागन तो वनघाला

तयाचया कौटावबक पररवसथतीची जाणीव साहबानाही होती

दार उघडन कसाबसा घरात गला बडरममरधय जवमनीवर रण

असतावयसत पडली होती तोडातन फस आलला ददसत होता वरकरणी पाहता

वतला आकडी आलयाची शकटयता वाटत होती पण सवपाक घरात ओटावर

झोपचया गोळयााची बाटली सौवमतरला सापडली वतला सहजासहजी वमळ नय

महणन ठवलली बाटली वतचया हाताला लागली होती आवण वतन ती घशात ओतन

ररकामी कली होती काय कारण असल वतला या गोळया घवया आपण असा

वाटाणयाचा आता काही ववचार करणयात अथण नवहता रणचा या जगातला अवसततव

तर सापला होता पण आता सौवमतरसमोर पशन उभा होता आता आपलया आयषयाचा

मकसद काय

इवतहास

बऱयाच मवशकलीना अवनशाचा लगन ठरला लगन न ठरावा असा वावगा

वतचयात काहीच नवहता महणज लगनासाठी आवशयक असणार रप गण सगळाच

वतचया बाबतीत वयववसथत होता नाव ठवायला खोडी काढायला काहीच जागा

नवहती ददसायला ससवरप असणारी अवनशा उाचीपरी बााधसद होती गोल

गोरागोबरा चहरा काळभोर मोठठ डोळ पपगट करळ कस योगय रीतीन पतयक

वरी पास होत पदवीधर झाली होती मग घोडा पड कठ खात होता लगनाचा ववरय

काढला दक वतचया अागावर शहारा यायचा काळभोर डोळ शनयवत वहायच वतची

आई पनहा पनहा समजवायला बघायची अगा एकदा का लगनाचा वय गला दक मग

मली जन ददसायला लागतात नवऱया मलाला मलगी आवडल अशी तर हवी

वशवाय सासार वाढवायचया दषटीनही मलीचा वय वाढता नय गरोदरपण बाळातपण

योगय वळीच वहायला पावहज खप खप समजत घालायची आई पण वतचा आपला

नननाचा पाढा

वतला अवभरकचा सथळ साागन आला नहमीपमाण वतचा नकारच होता

पण अवभरकन वतला बाहर कठतरी वतचया नकळत पावहला होता तयाला ती

आवडली होती काही करन हीच मलगी हवी असा तयाचा हटट होता

मरधयासथााकरवी वनरोप दऊनच अवनशाच सथळ साागन यायला लावल होत

मरधयसथाानी सारखा पाहणयाचा कायणिम करा असा धोशा लावला होता

अवनशाचया आई ववडलााची तयारी होती पण खदद वतचीच तयारी नवहती मोठया

मवशकलीन वतन पवहल दोन कायणिम मनाववरदध पार पाडल होत मलगा आवण

तयाच नातवाईक पाहायला आल दक अवनशा मखखसारखी बसन राहायची

चहऱयावर कठलच भाव नसायच साहवजकच समोरचया माडळीना त पसात पडायच

नाही नकार यायचा आता पनहा एकदा मारन मटकन वतला पहाणयासाठी उभ

करायला पावहज होत

अवभरक पवहलया भटीतच वतचयावर लट झाला पण वतचया चहऱयावर

ककवचतसदधा वसमतररा नवहती अवभरक कडन अवनशाला होकार आला वतचया

आई आवण ववडलाना खपच आनाद झाला पण अवनशान पनहा एकदा तयाला

भटायची इचछा वयकत कली मगच लगनाचा ठरवीन महणाली आता पनहा ही काय

खकट काढत कणास ठाऊक महणन वतचया आईववडलाना घोर लागला

ldquoअाश हो माझी अनशच एवढा तडकाफडकी का बोलावलास भटायलाrdquo

ldquoलगन करताना कोणताही आडपडदा दोघाामरधय असता कामा नय असा

मला वाटताrdquo

ldquo आपला नाता नककीच पारदशी असणार आह दोघाापकी कणीही चकला तर

पामावणकपण दसऱयाला साागायचा हा आपलयातला अवलवखत वनयम असायला

हवा महणज एकमकाावरचा ववशवासही दढ होईल आवण आपला सासारही छान

होईल पटताय नाrdquo

ldquoमला लगनाचीच भीती वाटत महणज आता कसा सााग पण परर

जवळ यणार या भावनन मला अिरश कापरा भरता rdquo

ldquo rdquo

ldquoमी सात वरााची असताना आमचया शजारी राहणाऱया काकाानी मला

नको त करायला लावला होता माझया शरीराशी खळल होत त नको वतथा हात

लावला होता तझ गाल दकती गोबर आहत महणन माझ दकतीतरी पाप घतल होत

तयााचया तोडाला यणारी ताबाखची दगाधी अजनही मला पोटात मळमळ आणत तया

अजाण वयात मला कळला नवहता पण खप घाण वाटली होती कशीतरी मी तयााचया

तडाखयातन सटन पळाल होत काही ददवस तया बाजलाही दफरकल नाही नातर

तयााची बदली झालयाचा कळला आवण वतथन त दसऱया गावी गल घरी आलयावर मी

आईला साावगतला rdquo अवनशा ह साागतानाही थरथरत होती

अवभरक पशनाथणक चहऱयान वतचयाकड बघत रावहला ldquo मग rdquo

ldquo आई बरच ददवस खोदन खोदन चौकशी करत होती मग मीही ववसरन

गल मवतरणीचया शाळा कॉलजचया वराणत मागचा सगळा पसला गला rdquo

ldquoमग आता तला का भीती वाटतयrdquo

ldquoदोन वराापवी एक वसनमा पावहला तयात एका लहान मलीवर होणारा

बलातकार दाखवला होता खरातर पतीकातमक दाखवला होता पण तो सीन मला

माझया लहानपणीचा तो पसाग ताजा करन गला तवहापासन पनहा एकदा पररा

ववरयी तयाचया जवळ यणयाववरयी घणा वाटायला लागली rdquo

ldquoमला ह सगळा साागायला खरा खप लाज वाटत होती नाईलाजासतव

साागायला लागला अजन कणाचा होकार मला आला नवहता तयामळ ह कणाला

साागणयाचा धाररषट करावा लागला नवहता तमचा होकार आला आवण लगन करावा

तर तमचया सखी सासाराचा ववचका होईल आवण न करावा तर नकाराचा कारण

तमहाला काय दणार आईलाही मी ह लगन न करणयाचा कारण सााग शकत नाही

मनाचा खप कोडमारा वहायला लागला शवटी ठरवला काही झाला तरी आज

आपण मन मोकळा करायचा rdquo

अवभरक पसननसा हसला ldquo मला त आवडली आहस आवण तझा हा

पारदशीपणा तर मला खपच भावला त मनात कसलीही भीती बाळग नको मला

तला दोन गोषटी साागायचया आहत एक महणज योवनशचीतचया बरसटललया

कलपनचा गाड समाजमनावर पचाड आह तयामधन एखादया सतरीला सहजासहजी

आजही बाहर पडणा कठीण आह एखादया पररान सतरीवर कललया अतयाचाराला

तया परराऐवजी सतरीलाच जबाबदार धरला जाता आवण तयाचया अतयाचाराच

पडसाद सतरीचया मनावर शरीरावर आवण ववचाराावर अगदी खोल ओरखडा

उमटवतात परर करन सावरन नामावनराळा राह शकतो आवण दसरी महतवाची

गोषट तझयाबाबतीत महणज त झालया पसागाबददल आवण तयाचया वाटत असललया

वभतीबददल सवतला दोरी अवजबात समज नकोस जवहा ह दोरी वाटणयाचा ओझा त

वभरकावन दशील तयािणी त सवतला खप मोकळा समजशील तझया मनावरचा

ताण वनघन जाईल आवण तसा त वहावस असा मला मनापासन वाटताया

आपण तझया मनाचया कलाना घऊ एखादया मनोववकार तजञाला दाखव

तयावर मागण नककीच आह तया जनया एका घटनपायी तझयावर झालला हा पररणाम

आपण दोघा वमळन पसन टाक आवण नवया दमान आयषयाला सरवात कर आता

आपलया जीवनात असा काही घडला होता याचा हळहळ ववचार मनातन काढन टाक

rdquo अवभरकन दाखवललया ववशवासान अवनशाचया मनावरचा दडपण कमी झाला होता

हलकच वतचया चहऱयावर हस उमलला अवनशाला खप हळवारपण घयायला

लागणार होता भववषयकाळात इवतहासाची पनरावतती होणार नाही याची काळजी

आता अवभरकला घयावी लागणार होती

सबह का भला

मकल पराभत होऊन मायदशी परतला होता तयाच आवण डोरोथीच

साबाध आता सापषटात आल होत तयान वतचयाशी जळवन घयायचा खप पयतन कला

पण पावशचमातय सासकतीच पतीक असलली डोरा तडजोड करायला तयार नवहती

कठलयाही बाबतीत सवतचच महणण खर करणारी डोरा तयाला पाधरा वराणत

आपलस कर शकली नवहती तयान हात टकल आवण खचललया मनान भारतात

आला घरात काय वाढन ठवल असणार याची तयाला साधारण कलपना होती आई

आपलयाला सवीकारणार नाही आवण जानहवी तर कठ आह कणास ठाऊक

सवतचयाच पसातीन कललया जानहवीला तयान टाकल होत आता

कठलया तोडान तो डोराववरयी आईकड तिार करणार होता जानहवीशी कलल

लगन ह खरातर आईववडलााचया मनाववरदधच होत रपान समार असलली जानहवी

मकलपिा चार वराणनी मोठी होती ह तया ववरोधामागच खर कारण होत पण

तयाला जर आवडली तर आमची ना नाही या वनमणम हतन तयाानी जानहवीला

सवीकारल होत आता या िणी जानहवी असती तर वतन मला नककीच आधार ददला

असता कवढा भरभककम सपोटण होता वतचा वबचारी पण वबचारी तरी कसा महणावा

वतला ती मनान खाबीर आह कठलयाही साकटाला घाबरन न जाता धीरान तोड

दणारी आह पण जयाचयावर आपण पम कल तयानच पतारणा का करावी असा

वतला नककीच वाटला असणार आपलया वागणयान वतचयावर काय पसाग आला असल

याची तयाला आता कलपना आली पण आता वाटन काहीच उपयोग नवहता

तयावळी आईशी या ववरयावर बरीच झाडाझडती झाली होती बाबााचया नाजक

हदयान लका सनचया सासाराची अशी झालली धळधाण बघन कवहाच राम महटला

होता तयान भारतातलया आपलया आईशीही फारस साबाध ठवल नवहत जानहवीशी

तर नाहीच नाही

जमणनीला गलयावर मकल वतकड वसथरसथावर होईपयात जानहवीचा

आवण तयाचा सासार छान चाल होता आवण एक ददवस डोरोथीशी तयाची जान

पहचान झाली आवण हळहळ तो वतचया पमात पडला तो इतका वतचया पमात

बडाला की जानहवीच तयाचयापिा वयान मोठ असण आता तयाला काच लागल

वतचा समाजसपणा जो तयाला सदगण वाटत होता तोच तयाला बावळटपणा

वाटायला लागला तझयामरधय सपाकण कसा तो नाहीच ह तयाचा नहमीच बोलणा

झाला तयाचया आवडीला पाधानय दणारी जान आता तयाला शळपट वाटायला

लागली

धडधडतया अातकरणान मकलन दाराची बल वाजवली एकदा दोनदा

तीनदा तयान परत जाणयासाठी पाऊल उचलल आवण दाराचा आवाज झाला

वळन बवघतल तर दार उघडायला चौदा पाधरा वरााची एक नाजकशी मलगी आली

होती पशनाथणक मदरन तयान वतला ववचारल ldquoइनामदार इथच रहातात नाrdquo

ldquoहो कोण आलय महणन साागrdquo

ldquoमी मकल इनामदार rdquo

ती एक िणभर पाहतच रावहली आवण आलच हा महणत आत गली

थोडया वळान ती परत आली आवण दार उघडन तयाला ती आत घऊन

गली घराच आतल सवरप खप बदलल होत पभतीवर बाबााचया फोटोशजारी

तयाचया आईचाही फोटो होता फोटोला हार घातला होता तयाचया काळजात

गलबलला

काही वळान जानहवी आली वहील चअरवर होती मकलला

एकापाठोपाठ एक धकक बसत होत पावहलयापिा थोडी बारीक ददसत होती

चहर यावर पोकतपणा आला होता कस अकाली वपकल होत पररवसथतीशी झगडन

आलला समाजसपणा चहर यावरचया सावतवक भावाला दजोरा दत होता पाधरा

वराणत पलाखालन बराच पाणी वाहन गला होता गलल ददवस परत यणा शकटयच

नवहता

ldquo बस थकलला ददसतोयस rdquo जानहवी बोलली

मन त नहमी ववचारतस ना तो हा तझा बाबा rdquo

ldquo rdquo

मन आवण मकल एकमकााकड पहात होती आपण पररवचत आहोत की

अपररवचत या भावनतन रकताच नात असलल दोन जीव एकमकााना अनोळखी

नजरन बघत होत मकलचया चहर यावर अनक पशन ददसत होत तयाला कठन

सरवात करावी समजत नवहत जानहवीन त ओळखल आवण साागायला सरवात

कली मकलन वझडकारलया बरोबर जानहवीला तयाचया आईन पमान आशरय ददला

ती कठ जाणार होती दोन जीवााचया जानहवीला मकलच घर सोडन काही आधार

नवहता आपलयाला सनला लकीसारख सााभाळायच आह ह तयाचया आईन

ओळखल दोघी एकमकीचया आधारान राहायला लागलया मनचा जनम झाला

दोघीना जगायला कारण वमळाला जानहवी नोकरी करत होती आवण घरची

आघाडी मकलची आई पहात होती दोघीत मायलकीच नात वनमाणण झाला होता

वनसगाणचा वनयमच आह की जयाची सहनशवकत अमयाणद आह तयालाच

नहमी सतवपरीिला तोड दयायला लागत जी वयवकत दकरकोळ कारणान नामोहरम

होत तयाला फार कळ सोसावी लागत नाही आठ वराणपवीची गोषट आजी शाळतन

मनला घऊन यत होती समोरन यणारा टरक आजी आवण नातीला आता उडवणार

ह जानहवीचया लिात यायला फारसा वळ लागला नाही वजवाचया आकाातान वतन

दोघीना ढकलल मन आवण वतची आजी बाजला उडन पडलया आवण जानहवीच

दोनही पाय मातर टरकचया चाकाखाली आल मन सरवित रावहली वतला थोडीफार

दखापत झाली आजीन आठ ददवसाानी या जगाचा वनरोप घतला जानहवीचया

नोकरीच सवरप फकत बदलल आजच योगायोगान मनला पनजणनम वमळलयाचा

ददवस होता आवण आज वतचा जनमदाताही वतचयासमोर उभा होता

अागावर सरसरन काटा यावा अशी आयषयाची जीवघणी कहाणी

ऐकलयावर मकलला काय बोलाव हच कळना या सगळया पररवसथतीला नकळत

आपणच जबाबदार अहोत ह तयाला कळन चकल होत आता चकीला पायवशचतत

काय पढ जायच तर कस माग यण शकटय नवहत कोडी फटणार कशी सवतचया

पराभत मनाची कलपना बोलता बोलता तयान ददली होती वतघाामरधय घर खायला

उठणारी शाातता होती कणीच काही बोलत नवहत मकल वनरोप घणयासाठी

उठला दारापयात गला

ldquoबाबा थााबतोस नाrdquo मनचया आवाजान तो थबकला गोधळात

पडललया मकलची नौका दकनाऱयाला लागली होती

गरदविणा

पाडीतजीनी खजाणतला रडज लावला पहाटचया शाात वळी तयााचा धीर

गाभीर सा वशषयाना एकागरवचतत करत होता धकटयाचा पााढरा पडदा हलकच बाजला

सारन रववदकरणाानी दशणन दयाव आवण काही सका दात सािात सयणनारायण पकट

वहाव तसा गळयाचया मलायम बाधातन पावडतजीचा रडज बाहर पडत होता

पावडतजी नहमी वशषयाना साागायच ldquoसवराची आराधना महणज सािात ईशवर

पवणधान परमातमयाशी तादातमय पावणयाचा एकमव मागण सागीत साधना महणज

तपसया आपणच सवतची कलली परीिा इथ अहाकाराला थारा नाही सवरापढ

नतमसतक जो झाला तयाला सवर सारधय झाला आमच गर महणायच एक सर साध

तो सब सीध महणज एक सवर एक तान एक आलाप घोटन बसवला दक तया

पठडीतल सगळ सवर सागीत तमहाला शरण यत rdquo अशा सासकारााचया पठडीत तपन

तयार झाला होता तपन पावडतजीचा अवतशय लाडका वशषयोततम आवण पतर

तपन डोळ वमटन रडजाचया समाधीत गाग होता इतकटयात नाददनीची

असफट कककाळी तयाला ऐक आली ldquoभयया बाबजी तपनच डोळ खाडकन

उघडल तयाचया बाबजीचा रडज गळयातच अडकला होता आवण तानपऱयावर

तयाानी मान टकली होती बाद डोळयातन तयााची समाधी लागलयासारख वाटत होत

तपन झटकन पढ झाला तयान हलकच पावडतजीना झोपवल डॉकटटरााना बोलावल

पण उपयोग झाला नाही

पावडतजी जाऊन मवहना झाला होता माणसााची पचाड रीघ आता कमी

झाली होती दनाददन वयवहार पवणवत सर झालच होत पण दखात अडकललया

तपनला आवण नाददनीला ररयाझ सर करायला काही मन घत नवहत कटलाससाठी

वशषय पररवार सारखा यऊन बसत होता पवणवत गाण सर करणा हीच पावडतजीना

खरी शरदधााजली होती मागची उजळणी झाली आवण तपनन पावडतजीची वचजााची

वही काढली पावडतजीचया गादीला पणाम करन वतलक कामोद मधली चीज सर

कली ldquoनीर भरन कस जाऊा सजनी अब rdquo

कटलास सापलयावर तपनन वहीतलया चीजा बघायला सरवात कली

वहीच पतयक पान जन झालयान ववसकळीत झाल होत तयातच एक पान होत त

एक पतर होत खप जन तही जीणण झालयासारख वाटत होत तयाची उतसकता

चाळवली गली

ldquo वपय तपन

तला ह पतर हातात वमळल तवहा मी या जगात असणार नाही पण

बाळा मी तझा जनमदाता नाही त एका मवशदीचया बाहर मला सापडलास

तयामळ त पहद दक मसलीम मला मावहत नाही नाददनीचा जनम झालयावर तमहा

दोघानाही आमही आमचया पहद सासकारातच वाढवल मी वजवात असपयात तला ह

कळल तर तला मी कदावचत पारखा होईन पतरपमाला मी मकन महणन ह सगळ

गलदसतयातच ठवला

नहमी गर पौरथणमला त मला ववचारायचास दक बाबजी मी जरी तमचा

मलगा असलो तरी तमचयाकडन सागीत ववदया वशकतोय महणन तमही माझयाकडन

गरदविणा घया मला ज काही शकटय आह त मला तमचया पायाशी अपणण कर दया

मी तझया जनमाच रहसय गपत ठवल गानववदया तमहा दोघानाही तला आवण

नाददनीला मी हातची न राखता ददली कदावचत त मसलीम असशील तर तला

तझया मळ सासकारात न वाढवता मी पहद सासकारात वाढवल या सतयान तझया

मनात माझयाबददल कटता वनमाणण होईल महणन मी माझया हयातीत काही

साागायच नाही अस ठरवल तझया या मजबर वपतयाला माफ करशील ना पोरा ही

एवढी गर दविणा दशील का बाळाrdquo

पतयिाहन पवतमा उतकट

अवनरदधचा वथसीस जवळजवळ पणण होत आला होता थोडया रटपस

वलहायचया होतया काही सादभण बघायच रावहल होत तया सादभाणवरन शवटच

पकरण पणण झाल दक शवटचा हात दफरवायचा चार ददवसाानातर एकदा पबाध

वतहाणइत नजरन वयववसथत वाचन काढायचा आवण सबवमट करायचा दक

डॉकटटरटचया यादीत तयाच नााव झळकणार होत बसस आता दोनक मवहनयााच काम

बाकी रावहल होत गल साड तीन वरण ददवसरातर खपन पबाधाचया ववरयाचा

अिरश कीस पाडला होता ववरयाचया मााडणीत मावहतीमरधय काही उणीव राह

नय अस तयाला मनापासन वाटत होत तया दषटीन तो डॉ नगरकर यााचयाशी सतत

सापकाणत होता नगरकर सराानी तयाला खप चाागला मागणदशणन कला होता सर महणज

तयाच आदशण होत त साागतील त पमाण असा वाटायचा आज तयाला सराानी

तातडीन बोलावला होता

ldquoअवनरदध तझया वथसीसमधली चार पकरण आपण बदल मला ती योगय

वाटत नाहीत त चपटर त काढनच टाक तयामरधय मला फारसा काही तथय ददसत

नाही rdquo इतकटया कषटान जमवलली मावहती तयावर कलला अभयास ह सगळ

मातीमोल होणार होता पण सराानी तयाला अवतशय योगय पकार समजावन

साावगतला आवण ती चार पकरण काढायला तो तयार झाला पनहा वगळया

चपटसणचा अभयास करावा लागणार होता डॉकटटरट पढ गली होती

मवहनयाभरान तयाला सारधया भटली खप आनादात ददसत होती वतचा

वथसीस पणण झाला होता वतचही गाईड डॉकटटर नगरकरच होत वतला डॉकटटरट

वमळाली तयान सहजच वतचा पबाध हातात घतला चाळला िणभर तो गोधळन

वतचयाकड पहातच रावहला ही वतची चक दक तयाची दक सरााची तयाची रददबातल

ठरवलली पकरणा वतचया पबाधात जशीचया तशी होती

सहज गपपा मारताना तयाचा वमतर एकदा तयाला महणाला होता ldquoमाणस

दकतीही मोठा झाला ना तरी तयाच पाय मातीच असतात असा बऱयाच वळला

बघायला वमळत गडडी वसनमात धमदर एकावळी चार गाडाना लोळवतो तीच

पवतमा गडडीचया मनात तयाचयाववरयी असत पण तरण अललड जया भादरीचया

मनातली वहरोची पवतमा काढणयासाठी त फकत वसनमातच शकटय असता ह

दाखवायला तयाचयावर खोट मारकरी घालाव लागतात अरधयावतमक माणसाच

मनसदधा तो जवढ चाागल दाखल दतो तवढ चाागल असतच अस नाही बाहयरपावर

आपण भलतो चकाकत त सगळच सोन नसत यावर ववशवास ठवावा लागतो

नाहीतर आपला भरमवनरास होतो कधी कधी हाथी क दात खान क और ददखान क

और अस असत महणनच वळोवळी आपण जयावर ववशवास ठवतो त दकतपत सतय

आह ह पारखन बघाव लागत कधीतरी मतीभाजन आवशयक असत रrdquo

तर माझा काय चकला

यावमनी पवहलयापासन मला आई बाबाानी खप लाडात वाढवला

तोडातन काही बाहर पडायचा अवकाश दक दोघाही मला ती गोषट वमळवन दयायच

पण एक गोषट मातर तयााचया मनात असनही त दऊ शकत नवहत ती महणज वळ

आवण मला तर वळच खायला उठायचा शाळा सटली दक मी घर नावाचया बाददसत

खोलीत एकटीच असायची शाळा सापली कॉलजमधल ददवस मातर अगदी फलपाखी

होत बऱयाच गोषटी आमही मवतरणी शअर करायचो मवतरणीमळ नातर मला

आईबाबााची गरज वाटनाशी झाली तयााचयापासन खपशा गोषटी मी लपवन

ठवायला वशकल आवण ऐन तारणयात मी एका हशार मलाचया पमात पडल

जगाचया दषटीन तो एक डरायवहर होता तयाच आवण आपल सासकार कस जमणार

यापिा कोणतयाही पररवसथतीत दकतीही साकटा आली तरी मी तयाचयाशी सासार

करन हा ववचार पबळ ठरला आमही लगन कल मी अगदी एका खोलीचया घरात

रहायला आल सरवातीच काही ददवस सवपनवत गल आवण काही ददवसातच बाई

आवण बाटली दोनहीचाही तयाला नाद लागला मी वशिणही अधणवट सोडला होता

एक ददवस तो एका घाणरडया बाईला घऊन घरी आला

वतचयाबरोबर मला जायला साावगतला ती बाई मला घऊन नाक आवण मन

गदमरवन टाकणाऱया एररयात आली एका माणसाबरोबर वतन मला जायला

साावगतला पण मी पळत सटल वतथ माझया ओढणीन माझा घात कला ती वतचया

हातात आली तयािणी मी गरकन माग दफरल आवण कााही कळणयाचया आत

माझाच दपटटा वतचया गळया भोवती आवळला समोर ददसणाऱया साकटाची चाहल

लागताच मी वाघीण झाल होत जीवाचया करारान दपटटा आवळत गल आवण काही

वळातच ती वनपवचत पडली मी जाणन बजन गनहा कला नाही चाागलया

सासकारात घडलला माझा जीव नरकात जाणयापासन मी वाचवला एवढाच मी कला

ना तर माझा काय चकला

शयामली माझया मजीववरदध मला कॉलगलण वहावा लागला घरची

पररवसथती खप गरीब आई लोकाकड धणयाभााडयाची कामा करायची आवण बाप

दार वपऊन आईला मारायचा तो काम धादा काहीच करत नवहता पण दारला पस

मातर आईकडन घयायचा एक ददवस दारचया नशत तयान आईचया डोकटयात पाटा

घातला वमाणवर घाव बसला आई खलास झाली बाप तयातन सटला पण माझी

आवण बापाची दोघााचीही जबाबदारी माझयावर पडली मी बारावया वरीच

लोकााकड घरकाम करायला जायला लागल मला वशिणाची आवड होती आई

असपयात शाळा महणज काय ह बवघतल होता घरकाम करन आमचा भागना

गररबीत दोन घास कमी खालल असत पण बापाची दार काही सटत नवहती

वशवाय तयाचया आजारपणाचा खचण वाढत होता शजारचया मवतरणीना सचवला

बारबाला महणन काम करायला लाग डानस बार बाद झालयावर पढ काय हा पशन

उभा रावहला मग या वयवसायात उतरल दोघाजण माझ दोसत झाल तयातलया

एकावर माझा खराखरा पम होता आमही दोघाानी एकतर सासाराचा सवपन बवघतला होता

एक ददवस माझयावरन तया दोघात खप मारामारी झाली माझया वपयकराला मार

बसतोय ह मला बघवना रागान मी हातात वमळाललया हातोडीन दसऱयावर वार

कला तो तयाचया डोकटयावर बसला आवण तो गला माझयासमोर माझया होणाऱया

पतीला मार बसत होता माझया सासाराचा सवपन धळीला वमळवणाऱया तया

माणसाला मी मारला तर माझा काय चकला

कापलदी कररयर खप छान कली मी आयषयात कधी अपयश महणन

बवघतला नाही जया ितरात भाग घईन तयामरधय पवहला नाबर कधीच सोडला नाही

कॉमपयटर इावजवनयर झालयावर कमपस इाटरवय मधच मला वनवडल का पनीचया

कामाचया वनवमततान दशापरदशात खप रठकाणी दफरल जोडीदारही मनासारखा

वमळाला आईववडलाना वर साशोधनाचा तरास नाही पडला सासार वयववसथत

चालला नवरा हौशी पण योगायोगच वववचतर माझया मवतरणीचा नवरा गला ती

एकाकी पडली महणन वतला धीर दयायला दोघ जात होतो दोन अडीच वराानी

माझया लिात आला दक माझा नवरा वतचयात गाततोय पवहलयाादा तयान उडवन

लावल पण नातर तयावरनच आमच वाद वहायला लागल माझा पती माझया

नजरसमोर वतन ओढन नला आमचयातला वाद ववकोपाला पोचला मला आता

नवऱयाबरोबर राहायचाच नवहता पण तवढाही पशनस तयाचयात नवहता एक ददवस

तयान मला दफरायला नल तळयाकाठी आवण ढकलन ददल तयाचा कयास चकला

मला पोहता यत होता घरी परत आलला बवघतलयावर तो हतबदध झाला आवण

आपल पबग बाहर फट नय महणन तयान माझयावर सरीचा वार कला मी कसाबसा

तो चकवला आवण तयाचयाकड दफरवला चकन तो तयाचया वमी बसला माझ

जीवन सापवणाऱया माणसापासन माझा बचाव करत होत मी तर माझा काय

चकला

माणसाना दकतीही ठरवला तरी तो वनयतीचया हातातल खळण आह

मनात यईल त कर शकत नाही कधीकधी तसा कला तर तयाचा पररणाम ववपरीतच

होतो चकला नसला तरी वशिा वमळत आपण सगळीच ववधातयाचया रागमाचावरची

थोडा काळ अवभनय करणारी पातरच आहोत नाही का

ओळख

ldquo कशी झालीय वखचडीrdquo राधान न राहवन ववचारला वखचडीमरधय

चाागला ककवा वाईट होणयासारख काही असता का इवत वनहार कठलाही पदाथण ती

वनगतीना करायची तो काही पवतदिया दणार नाही हही वतला मावहत होता तयाचा

थाड पवतसाद वतचया अागवळणी पडला होता पण तरीही वतचयाचयान

ववचारलयावशवाय गपप बसवत नवहता नहमीचया सरावान ती कामाला लागली

आवण घरचा सगळ आवरन ती ऑदफसला वनघाली

ldquoराधा त आणखी दोन पावला पढ जा अमक एक कलास दक पढची सटप

तला जासत आनाद दईल काहीतरी वमळवलयाचा रधयय सारधय कलयाचा आनाद

होईल rdquo वनहारच बोलणा ह असा असायचा ldquoवजथ आहस वतथन दकतीतरी पढ जायचा

आह तला rdquo पण राधाचया मनात नहमी यायचा ldquoरधययासाठी दकती पढ पढ जावा

माणसाना याला काही मयाणदा आहत दक नाही शवटी रधययाचा पवासच खरा

उपभोगायचा नाrdquo अगदी वनकराचा पयतन करन ती कोणतीही गोषट अतयात छान

करणयाचा पयतन करायची पण तयावर वतला महणावा तसा पवतसाद वनहारकडन

वमळायचा नाही आपण आपलया आनादासाठी करतोय हा ववचार करन मागचा

माग टाकन नवया जोमान पनहा नवया वयापात गाग वहायची कधीतरी सवतकडच

पाहताना खरच आपण काय वमळवला याचा वहशब करत असायची तवहा मनाशी

खातावायची अतयात हशार अशा दोन मलााची ती आई होती आवण वजजञास

बवदधमान कतणतववान माणसाची पतनी पण ही ओळख वतला सवसथ बस दत नवहती

आपलया कषटााच चीज होत नाही असा काहीस वतला वाटायचा कमणणयवावधकारसत

मा फलर कदाचन ह वचन वतला कळायच पण उमगायच नाही

वनहारचया या बोलणयामळ आपण नहमी कमी पडतो असा वतला

वाटायचा सागीत ववशारद असलली राधा गायचीही सरख अनक टरकटस वतन कल

होत एवहरसटचया बस टरक सकट वीस एक वगयाणरोहणाच परािम वतचया खाती

जमा होत सवत कथा वलहायची कथाकथन सपधतही वतन भाग घतला होता

काही ददवसाापवी वतन सवत वलवहलली कथा वनहारला दाखवली होती कथा साधी

सरळ पण मनाचा ठाव घणारी नककीच होती वनहारन तयात एक दोन करत अनक

सधारणा सचवन कथचा मळ गाभाच हलवन टाकला होता

बऱयाच वराानी भटलली वतची शाळमधली मतरीण जयाती मातर वतचया

कतणतवान भारावन गली होती अगा दकतती कायकाय करतस त वळ तरी कसा

वमळतो ह एवढा करायला आवण जयातीन पढचयाच भटीत शाळतील वगण

मतरीणीचया मळावयाला वतला आमावतरत कल चकक पाहणी महणन Jack of all

trades master of none असणारी राधा सटजवर काही बोलायला आपल

अनभव साागायला उभी होती बरोबरीचया मवतरणीपिा कणभर का होईना सरस

होती राधाचया समोर वतचयामाग एक वरण असणाऱया सगळया मलीची महणजच

बायकााची गदी होती जयातीना राधाचया वयवकतमतवाच एक एक पल साागायला

सरवात कली आवण राधाला आपण कणी आहोत याची जाणीव झाली तयाचवळी

वतला इरावती कवनचा पररपती हा लख आठवला अमकटयाची सन तमकटयाची पतनी

ही ओळख लवखकला अपरी वाटत होती आपलया वगाणतलया कवयाणची आई या एका

ओळखीन वतला आपलया वयवकतमतवाची ओळख पररपणण झालयासारख वाटत

राधाचया नजरसमोर एक वगळच वयवकतमतव साकारायला लागला खरच मी इतक

काही करत या भावनतन वतचया चहऱयावर आपोआपच एक समाधान झळकायला

लागला आपलया वयवकतमतवाची पररपणण ओळख जयातीन करन ददली आवण हीच

खरी मी आह अस वतला मनापासन वाटल

मवतरणीची गोषट

ती मतरीणीला साागत होती अगदी मनमोकळा कठलयाही गोषटीचा

आडपडदा मनात न ठवता

मला कनफस करायचा आह

काय

माझयाच बाबतीत चकलला माझा गवणत

मग तयात कनफशन कसला आलय गा

एखादी चक कबल करताना आपण मनात असल त सगळ बोलन टाकतो

ना तसाच मलाही वाटताय माझ खााद जबाबदारीचया ओझयान वाकन गलत गा

लोकााचयाकडन मला वमळणारी कौतकाची थाप हच माझा सवणसव मानला मी

सवतचया मनाचा ववचार कला नाही

बरोबर आह मोठपणाची झल तझया अागावर लहानपणापासनच

पााघरली गली तया ओझयान तझ नाजक खााद जडावन गल ना तझया आईववडलाना

तयाची जाणीव झाली ना तझया नातवाइकाना ना तला सवतला लोकाानी तला

बहाल कलली चाागलपणाची ही उबदार शाल तला तयातच गरफटवन गली

ldquo सनहा त ताई आहस ना मग कसा शहाणयासारखा वागावा बरा वबना

आवण रीनालाही मग आपलया ताईसारखच वागावसा वाटल ना rdquo ldquo सनहाराणी बीना

रीनाचा अभयास झालाय का बघ ग उदया तयााचा पपर आह ना मला सवड नाही

तयााचयाकड लि दयायला आवण ताईन अभयास घतला दक दोघी अगदी खश

असतात rdquo

ldquoजरा मला भाजी वचरन दत सनहा महणज लवकर आटपल काम माझा

rdquo ldquoआवण उदया वनरताई वतचया मलाना घऊन यतय एससल वलडणला तयााना नता

यईल आवण सनहा असली दक कसली काळजी नसत बाई असा वनरताई सदधा

महणाली हो

ldquoआई बाबााचया माघारी बीना रीनाला काही कमी पड ददल नाही अगदी

सवतची आवड बाजला ठवन मोठपणा वाटत होता मला हा तयाग करायला पसागी

तयााची आई झाल मरधयातरी वाट चकललया बीनाला मागाणवर आणल तवहाही

सगळयाानी नावाजला आईची उणीव भास दत नाही पोरीना rdquo

मतरीणीचया कशीत वशरन सनहा मनसोकत रडली खप लहान झाली ती

मला लहान होऊन जगायचाय हटटही करायचत सफा दत हादक दऊन दऊन शराात

कटलाात झालयावर ती तशीच वतचया मााडीवर डोका ठवन शाात पडन रावहली खोटा

कौतकान वाकलली वतची मान झकलल खााद कबड आलली पाठ मतरीणीचया

जादई सपशाणन िणात हलक झाल आवण सनहाला खपच आराम वाटायला लागला

ldquoअगा पतयक वयकतीत एक लहान मल दडलला असत त उगाच थोरपणा

जपायला गलीस आवण सवतचा वयवकततव हरवलास आता तला वमळल आपला मागण

rdquo मतरीण वतचया कसातन अलवारपण बोटा दफरवत रावहली वतचया गालावरन

नाजकपण पमान हात दफरवत रावहली मतरीणीचया वपसासारखया मद मलायम

सपशाणन सनहाला जाग आली वखडकीतन पहाटचा थाडगार वारा पडदयाला लहरवत

होता गालााना जाणवणारा तो पडदयाचया आपलकीचा सपशण तया सपशाणन ती

मनोमन खश झाली पडलया जागवरनच वतन डोळ दकलदकल करन पवहल पडदा

आवण वखडकीचया फटीतन ददसणारा आकाशाचा लावलमा ती अधणवमटलया

डोळयाानी मनसोकत पाहात रावहली रातरीचा अाधार वमटवणारा आवण नवया

ददवसाची नाादी साागणारा नवजात अभणकासारखा आकाशाचा तो लाल तकडा

आपलयात सवतवाची उजाण वनमाणण करतोय असा वाटल वतला आसमातातन हलकच

तरागत यणार भरवच सवर मनाला उतफलल करत होत वतचया पाखाना आता

आतमशकतीच पचाड बळ लाभला होता आता ती ज काही करणार होती जगणार

होती त होता फकत वतचया सवतसाठी लोकााचया कौतकभरलया नजराासाठी नाही

मकत मनान ती उठली मानवरचा जोखड कधीच दर झाला होता आरशातलया

मतरीणीला वतना मनापासन धनयवाद ददल

वारसदार

ववशाल आपलया बदधीचया जोरावर अमररकला गला खरा पण तयासाठी

सरवातीला लागणारा पसा अणणाानी उभा कला पसागी आपलया पॉवहीडाट

फा डमधन तयाानी तयाला अथण सहायय कल कधी आईन आपला चादरहार गहाण ठवन

ववशालसाठी पसा उभा कला ववशाल गरीन काडणधारक झाला अमररकन मलीशी

तयान लगन कल सासार सखात चालला तयान खप नाव पसा लौदकक कमावला

एक दोनदा आई अणणााची अमररका वारीही झाली ववशालला अमररकला जाऊन

अठठावीस वरण झाली

तो भारतात यणार नाही ह तर आई अणणााना माहीतच होत पण आई

जवहा नयमोवनयान आजारी पडली तवहा तयाला ओढ वाटल आवण आईला भटायला

तो यईल अस वतला नककी वाटत होत ती तयाचया वाटकड डोळ लावन बसली होती

वतचा शवास तयाला भटणयासाठीच फकत चाल होता एक ददवस वनरााजनातली वात

ववझन गली शवटी तयाला भटणयाची वतची आस तशीच रावहली तो आला नाही

कारण तो यऊ शकला नाही तयाची कामाची जबाबदारी मलाचया कतणवयापिा शरषठ

ठरली आवण वयाचया चढतया भाजणीन वतच आजारपण वाढत गल आवण तयातच

वतचा अात झाला ती गलयावर अणणााना भटायला अगदी चार ददवसाासाठी तो

भारतात यऊन गला

आई जाऊन दीड वरण झाला एक ददवस अणणााना हलकासा ताप आला

ववशालचा चलत भाऊ आवण ववहनी अणणााची काळजी घत होती तयाना खोकला

झाला आवण तो वाढत गला सरवातीला घरगती औरधा झाली नातर आयवददक

होवमओपवथक अलोपवथक सगळच पकार झाल तयाना पाणीसदधा वगळता यईना

तवहा बायोपसी कली ररपोटण पॉवझरटवह आला पण अथाणतच तयााचया पयात तो

पोचवला नाही पोटात अननच जात नसलयान तयााची पकती खालावत गली

ववशालचा भाऊ तयाची वाट पहात होता आईचया वळची चक तो पनहा करणार

नाही अस तयाला वाटत होत पण या वळीही तयाची बापाची जबाबदारी मलाचया

कतणवयाचया आड आली तयाचया मलाचा गरजयएशन होता त तो चकव शकत नवहता

तो अणणााना भटायला आला नाही शवटी वहायचा तच झाला शवट अटळ होता

अणणाानी राम महटला

चलत भावान फोन करन ववशालला कळवला मॉगणमरधय ठवायचा दक

दियाकमण करायचा यावर ववशालच उततर होता मला सरधया यायला सवड नाही

तवहा बाबााचया पारथथवावर तच अातयसासकार कर तयााचया हॉवसपटलचा आवण

औरधााचा खचण तला पाठवीनच तसाही आता बाबा तर या जगात नाहीतच मी

कणाला भटायला यणार तयााची सगळी कागदपतर एकतर करन ठव वारसदार

महणन सगळीकड माझा नाव असणार तवहा मी पढचया वळी जवहा भारतात यईन

तवहा सगळयाावर सहया करीन

लागबााध

ldquo रोवहत अनया कशी आह वतला काही तरास होत नाही ना आता जरा

जपनच काम कर महणावा वतची काळजी घयायला वतकड कोणीच नाही त वतला

मदत करतोयस नाrdquo काळजीचया सरात रोवहतची आई अनयाची चौकशी करत

होती अनया महणज अथाणतच तयााची सन अनया बततीस वरााची होती वतचा दोन

वळा गभणपात झाला होता तयामळ परदशात असललया गरोदर सनची काळजी

तयाना वाटण साहवजकच होत सास या नातयान रोवहतचया लगनानातर तयाानी वतच

खप कौतक कल होत अनया अवतशय गणी मलगी होती बालमानसशासतरात

डॉकटटरट झालली होती अतयात लाघवी होती सगळयाना सााभाळन घणारी होती

कणाचया मनाला दखावणारी नवहती

लगनानातर सहा मवहनयाानी ती रोहीतकड अमररकला गली अनयान

घराला अगदी आपलसा कला होता ती गली खरी पण मनात एक सल घऊनच

रोवहतचया आजीला ती घरी आण शकली नवहती नातयातली दरी सााधली गली

नवहती

दोन वराानी नातवाडाचया आगमनाची गोड वाताण वमळाली होती

अनयाच बाळातपण जवळ आला तसा रोवहतन आईबाबााना वतकड बोलावला तयाचया

आईन जययत तयारी कली अनयाला आवडणाऱया आवण बाळावतणीला हवया

असललया सगळया वसत पदाथण करन बरोबर घतल बऱयाच वराानी घरात बाळाचा

आगमन होणार होता घराला घरपण यणार होता रोवहतचया आईचा उतसाह

ओसाडन वाहात होता अनयाला बाळातीण महणन कसा वागाव याबददल बऱयाच

गोषटी तयाना साागायचया होतया

ववमानतळावर अनया तयाना घयायला आली होती रोवहतन आपल घर

आईबाबााना दफरन दाखवल गसट रमपाशी त आल दार बाद होत रोवहतन

दारावर टकटक कल दार उघडल एका ऐशी वरााचया वदध आजीबाईनी आजीचया

सरकतललया चहऱयावर पसननता होती रोवहतची आई िणभर अवाक होऊन

पहातच रावहली ती रोवहतची आजी होती ldquo ही माझी आजी आवण ही माझी आई

rdquo वमसकीलपण हसत रोवहतन दोघीची एकमकीशी ओळख करन ददली

सवतची सपस हवी असणाऱया सनन सासला वदधाशरमात ठवल होत

आरथथक पररवसथतीन सवतातर असलली रोवहतची आजी आवण सवतचा अहा

करवाळणारी आई यााचया िािात सास सनत अातर पडल होता दोघीपकी कणीतरी

एक पाउल पढ आवण एक पाउल माग यणा आवशयक होता दोघीही आपलया जागी

ठाम होतया अनयान मातर सासला आवण आजसासला पमान पजकन घतला होता

कधी तयााचया हो ला हो महणन तर कधी थोडस अवधकारवाणीन साागन आपलकी

आवण जवळीक दोघीशीही वाढवली होती आवण आता तया दोघीचाही अनयावाचन

पान हलत नवहता

ldquoआमहा दोघाासाठी तमही दोघीही जवळ असण महतवाच आह काहीही

महटला तरी आपलया नातयााच बाध वचवट आहत एकमकााशी असणार लागबााध अस

सहज सहजी तोडता यत नाहीत आवण त तटतही नाहीत कधीतरी आपला सवतव

जरास बाजला ठवाव लागता इतका च पस दऊनही नाता ववकत वमळत नाही मग ह

बाध तोडायच कशासाठी rdquo काल लगन होऊन आललया पोरीन वतचयापिा दकतीतरी

पावसाळ अवधक पावहललया तया दोघीना वशकवल होत आपलया कतीन

ह बाध रशमाच

राघव शनयात नजर लावन बसला होता बाबााना जाऊन आज आठ

ददवस झाल होत घरात ददवसाला यणार पाहण जासत नवहत खरतर बाबााचया

इतका पमळ माणस राघवन आयषयात पावहला नवहता आईपिाही थोडसा जासतच

पम होता तयााचा राघववर आईचया माघारी तच राघवच आई आवण वडील झाल

होत पण बाबााची मानवसकताच कळत नवहती सवतजवळ बर यापकी पाजी

असतानाही त इतकटया चगटपण का रहात होत त कळत नवहता तयााचया

आजारपणाचा फारसा खचणही त करायला तयार नवहत तयामळ बाबााचया

वागणयाबददल तयाला कोडाच वाटायचा छान छौकीची तर तयााना कधीच आवड

नवहती पण आईलाही तयाानी फारशी हौस मौज करायला ददली नवहती तीही

नवर यान जशा पररवसथतीत ठवल तशात खश होती कधीही तयााचयाकड पस

मावगतल की त सहजासहजी दयायला तयार नसत बाहर खाणयाला तर मजजावच

होता बाकी पम मातर बाबा खपच करत होत राघवला जरासा काही लागला की

टचकन तयााचया डोळयात पाणी यत होत

एकदा राघव लहान असताना तयाला छोटासा अपघात झाला होता

गाडीन मागन यऊन ठोकरल होत तयावळी दवाखानयात बाबा सतत तयाचया

उशापायथयाशी बसन होत तयाचया सवला हजर होत तयावळी तो काय महणल त

तयाला वमळत होता राघवचया तयावळी मनात आला होता आपण असच कायम

हॉवसपटलमरधय पडन रावहलो तर आपल लाड होतील आपलयाला हवया तया वसत

बाबा लगच आणन दतील

बाबााचया जनया वसत काढताना तयााचया टराकत एक डायरी वमळाली

डायरीमदध प न पचा खचण वलवहला होता सगळा राघवसाठी कलला राघवचया

नावान बाकत काही रककम ठवली होती वशवाय आपलया वमळकतीमधन एक

छोटासा पलॉट तयाानी तयाचया नाव घऊन ठवला होता जणकरन तयाचया

हयातीपयात तयाला कठलयाच गोषटीची कमतरता पड नय तयान एक उसासा सोडन

ती डायरी पनहा टराकत ठवणयासाठी टराक उघडली बाबााच काही जन कपड आईचा

शाल घराच कागद अस काहीबाही तयामरधय होता तयात एक पतरही तयाला वमळाला

ldquoआपलया पोटच नसल तरी ह मल महणज दवाचा आशीवाणदच आह अस

महणायला हवा नऊ महीन तयाचा भार उदरात न वाढवता आपलयाला ह वमळाला

आह महणनच तयाचया आईला तयाला आपलया पायरीवर ठवाव अस वाटला

कदावचत हया पोवलओ झाललया मलासाठी खचण करायची वतची ऐपत नसावी पण

आपलया ओटात टाकला आह महणज दवान तयाला वाढवायची जबाबदारी

आपलयावर टाकली आह आपण फकत एकच करायचा तो पोरका आह याची जाणीव

तयाला करन दयायची नाही तयासाठी आपलया खचाणत काटकसर करावी लागली

तरी चालल पण तयाचयावर उपचार करायच rdquo

डोळयात भरललया आसवाानी राघवला पढ काही वाचता यईना

बाबााचा चाागलपणा आवण पम तयाला आठवायला लागल आपलयासाठी

आईबाबाानी जो तयाग कला का जरपण कलला सासार ह सगळ तयाला आठवल

तयाचया हादकटयानी बाबााना मनोभाव शरदधााजली वावहली रकताचा नसलला पण

माणसकीचया नातयाचा बाध दकती जबरदसत वचवट असतो याचा पतयय तयाला यत

होता

परतफड

आज बऱयाच वराानी वनमा आवण अाजली भटलया कॉलज सापलयापासन

दोघीची जवळजवळ तीस वरा भट नवहती दोघीचया ददसणयात वयानरप होणारा

बदल सोडलयास सवभावात फारसा फरक झाला नवहता वनमा पवहलयासारखीच

बडबडी पटकन कठलयाही वनणणयापत यणारी घाईघाईन आपला मत पदशणन

करणारी आपला राग िर पम वयकत करणारी उतावीळ तर अाजली शाात पोकत

पण तरीही हसन खळन समोरचया वयकतीला आदरान वागवणारी दोघीचया

सवभावात वागणयात तसभरही बदल झाला नवहता आज मॉलमरधय अचानक

भटलयावर वनमाला खप आनाद झाला

ldquoचल आपण काहीतरी थाड घऊ तला वळ असल तर थोडा वळ गपपा

मार rdquo वनमाला घाई झाली होती आपलया ववरयी साागणयाची आपला लगन कसा

ठरला इथपासन त सवतचा नवरा कसा कतणबगार आह सासार कसा मसत सखी

आह दशाववदशात दफरत असतो आपला बागला आह मोठठी गाडी आह याच वणणन

करता करता वतची अगदी दमछाक झाली अाजलीच राहणीमान वतला अगदी

साधसच वाटला साधासा अाबाडा साडी चाागली होती पण गळयात महणावा तर

वनमा सारखा चार पदरी मागळसतर नवहता गळयाबरोबर असलला मोतयाचा एक

सर तयालाच एक वाटी खडयााची असल बहतक एकणच वतची आरथथक पररवसथती

बताची असावी असा वनमाचा कयास

ldquo अग तझा काय त कशी आहस बाकी त आहस तशीच आहस महणा

तझा शाातपणा काही गला नाही सासारात खश आहस ना काही लागला तर मी

आह हा मदतीला आता आपण एकाच गावात राहतोय तयामळ आपण वरचवर भट

शक इतकटया वराणत तझया मदतीची परतफड काही करता आली नाही त मला

अभयासात दकती मदत करायचीस rdquo

ldquoआमही इथ यऊन अगदी पाधरा ददवसच झालत पण आता आपण नककी

भटत जाऊ अगा आवण परतफड कसली महणतस त तझया माझया मतरीतल पम

होता rdquo अाजली हसत हसत महणाली

ldquo अाज त वाईट वाटन घऊ नको पण जर तझया वमसटरााना चाागली

नोकरी हवी असल तर माझया नवयाणचया खप रठकाणी ओळखी आहत तयााचा काम

होऊन जाईल rdquo दोघीनी पनहा भटणयाचा आशवासन एकमकीना दऊन वनरोप घतला

आज नवीन पोजकटटसाठी वनमाचया नवऱयाच पझनटशन होता तयान खप

अभयास करन त पझनटशन बनवला होता सारधयाकाळी तो घरी आलयावर वनमा

तयाबाबतीत ऐकायला अगदी उतसक होती तयाचया बॉसनी शरीवासतव साहबाानी

तयाचया पोजकटटच कौतक कला होता

ldquoबरा झाला बाई तमचया कामाचा साथणक झाला नाहीतर नवीन बॉस

खडस असता तर कामाची ककमत शनयच कली असती rdquo

ldquo ह बघ आमच फोटो rdquo तयान मोबाइलवर काढलल फोटो वनमाला

दाखवल

ldquo तमचया फोटोत माझी मतरीण अाज कशी कायrdquo

ldquo महणज तया तझी मतरीण आहत तया शरीवासतव साहबााचया वमसस

आहत तयाानी आमची सगळया सटाफ बरोबर तयााची ओळख करन ददली तयाानीच

तर आमचया पोजकटटचा वडझाईन कलाय तया आकीटकटट आहत आमचया rdquo

आता आ वासणयाची पाळी वनमाची होती

पपजरा

बल वाजली सीताबाई लगबगीन दार उघडायला वनघालया त मनाशी

महणतच आज कोण अभागी जीव आह वबचारा कणास ठाऊक गोधडी अागडी

टोपडी कपाटातन बाहर काढायला पावहजत ववचारातच तयाानी अनाथाशरमाच दार

उघडल समोर समन उभी होती वतच ददवस भरलल ददसत होत ही वतची वतसरी

खप अर दवा वहला कसा समजवावा असा कठवर चालणार ह वतला आत घतला

समनलाही अनाथाशरमात यणा आवण रहाणा अागवळणी पडला होता दोन जीवााची

वतशीची समन अगदी रसरशीत ददसत होती पण आठ ददवस तरी घईल दक नाही

कणास ठाऊक सीताबाईनी मनाशीच अादाज बााधला

खरोखरच तयााचया अादाजापमाण समन आललया सहावया ददवशीच

बाळात झाली मलगा झाला मलाचा सगळ वयववसथत करायची ती सवतच

बाळाला अाघोळ घालणा वगर करायची पण घरन यताना बाळासाठी एवढासा

सदधा कपडा आणायची नाही दक सवतसाठी दोन जासतीचया साडया नसायचया

असायचया तयाही सारधयाशाच सती बाहरचा वारा न लागलली ती छानछोकी

काय करणार वबचारी कमणठ घरातली होती ना ती आशचयण एवढाच वाटायचा दक

घरची माडळी वबनबोभाटपण समनच बाळातपण करवन घयायची पण ती आशरमात

असताना एका अिरानही वतची चौकशी करायची नाहीत ना बाळाला बघायला

यायची ना तयाची चौकशी करायची तीन मवहन झाल दक समन घरी जायची

यावळीही बाळाला सोडन ती चालली वतन तसा साावगतला नवहता पण

एकण वतचा रावराग तसाच वाटत होता आशरमाचया साचावलकााचया सवभावाचा

गरफायदा घताहत ह लोक अस सीताबाईना वाटल आता मातर तयाना राहावला

नाही

ldquoकाय चालवला आहस समन त बाळात झालीस दक मलाला सोडन

वनघन जातस rdquo

ldquoमाई काय करणार बाळाला घऊन जाऊन कामा कशी होणार आवण

नाही गल घरी तर सगळयााचा कसा होईलrdquo

ldquoजर तझयावशवाय होत नाही तर बाळाला का ठऊन घत नाहीतrdquo

ldquoपतयकजण महणतो मल माझा नाही मीही सााग शकत नाही मल कणाचा

त मग कोण तयाचया दखभालीची जबाबदारी उचलणार माईrdquo

आता झीट यऊन पडायची पाळी सीताबाईची होती

ldquo मग त इथच राहा ना नाहीतरी तझा तया घरात कोण आह कशाला

जातस त वतकड तझा नवरा गलयावर तला वतथ काय वागणक वमळत गा चार

घास अनन वमळावा महणन तयाचया भावााकड आवशरतासारखी राहतस इथ राहन

तझया मलाना त सााभाळ शकशील rdquo

ldquo नाही नाही मला गला पावहज माई आता बघा माझयावशवाय थोरलया

ववहनीची काम अडतात मधलया वावहनी तर पणणपण माझयावरच अवलाबन

असतात धाकटीला तर माझाच आधार असतो आबासाहब दादासाहब भाई

आणणा यााचही अडला नडला मलाच बघायला लगत घरात मी नसल दक दकती

गोधळ उडतो नाही मला लवकर जायलाच पावहज कवहा एकदा बाळ होताय

आवण मी घरी जातय असा होता मला rdquo

समन मलाला ठवन तयाना न साागताच वनघन गली सीताबाई ववचार

करायला लागलया एकदा का पाख छाटल असल दक पपजरा उघडला तरी पिी

बाहर जात नाही बाहरचया जगाच तयाला भय वाटता पपजऱयातल आयषय सरवित

वाटता झापड बााधन जगायची सवय होत आपला भलबरा कशात आह याचा

सारासार ववचार खाटतो वबचारी समन आपला सगळ आयषय बाकीचयाासाठी खचण

करतय आपण पपजऱयात अडकलोय याची वतला जाणीवही नाही

सवपन

वनवमर ररयावलटी शोचया टीवहीवरचया गाणयाचया सपधत पवहलया

फरीत दसरा आला दसऱया फरीत पवहला आला आई पपााचया अपिा उाचावलया

तयााच हात गगनाला वभडल पण तो वतसऱया फरीत वतसरा आला आवण अावतम

वनणाणयक फरीत तर तो नाबरात यउच शकला नाही परीिक नहमी सपधणकाना

पोतसावहत करत होत ही सपधाण महणज आयषयाच अावतम रधयय नाही अशा अनक

कसोटा पार पाडायचया आहत आपल पयतन मातर कमी पडता कामा नयत पण

वनवमर सपधत पराभत झाला आवण तयाची आई सटजवरच तयाला पोटाशी धरन

ढसढसा रडली इथच वनवमरचया मनान कच खालली खरतरा आई आवण पपााचया

सवनााची पणणता करताना तयाचा जीव मटाकटीला आला होता तयाला गाणयात

पवहला नाबर नको होता तयाला ना पजकायचा होता ना महाववजता वहायचा तयाच

सवपन होता पण कवळ आईववडलााची वनराशा होऊ नय महणन तयाना मनान

खचलल पाहाण जीवघणा होता महणन तयाचा मन कासावीस होता होता वनववळ

तयााची बचनी तयाला मान खाली घालायला भाग पाडत होती तयााचया अपिााचा

भाग तयाना कला होता वयाचया चौदावया वरी आपण जगणयाला लायक नाही असा

काहीसा वनवमरचया मनान घतला वनराशचया गतत हळहळ तो जायला लागला

तयाचा अभयासातही लि लागना टीवहीवरचया गाणयाची एक सपधाण तयाला

आयषयातन उठवन गली होती नालायक ठरवन गली होती

खरतरा सयशही तयाचयासारखाच पराभत झाला होता पण तयाचया

चहऱयावर दखाची छटा मातर नवहती गरीन रममरधय आलयावर सयश वनवमरजवळ

आला तयाचया खाादयावर तयान थोपटलयासारख कल ldquoअर एवढा रडणयासारखा काय

झालाय पढचया वळी ककवा दसऱया कठलयाही सपधत नककी त पजकशील बघ थोडा

वखलाडपणान घ कणीतरी पजकणार आवण कणीतरी हरणार ह नककीच आवण

आपण हरलो महणज काही जगबडी झाली नाही एवढा मनाला लावन घऊ नकोस

आपण आणखी पयतन करावा महणन सपधाण असतात rdquo वनवमरचया मनाचा समाधान

झाला दक नाही ह तयाला कळल नाही

आवण एक ददवस अचानक एका वसनमाचया गीतासाठी

पाशवणगायनासाठीचा परसकार सयशला वमळाला टीवहीवरची तयाची मलाखत

वनवमर आवण तयाच आई पपा आशचयाणन पहात होत कवळ आठ वराणत सयशन

इतकी मोठी मजल कशी मारली याचा रहसय जाणन घयायला उतसक होत

सयशन तयाचया सारखयाच एका हरललया मलाना तयाला दाखवन ददल

होता अपयशान तो खचन न जाता तयाना जासत जोरात पयतन कल होत सयश

आजचा सवलविटी साागत होता ldquo लहान असताना मी कधी कधी सपधाामरधय भाग

घत होतो पण माझया दषटीन सपधाण ही नाबर काढणयासाठी कधीच नवहती ती फकत

माझयातलया गणााना आणखीन तावन सलाखन पारखन घणारी महणनच मी

तयाकड बघत होतो माझयातलया कलना माझयातलयाच कलशी कलली सपधाण होती

ती माझा सागीताचा ररयाज कायम होता मी कधी अभयासाचाही बाऊ कला नाही

कारण मला गाणयात कररयर करायचा होता आई बाबाानी मला जीवघणया सपधत

उतरवला नाही ह माझा भागय सपधत वमळाललया बविसान मी कधी हरळनही गलो

नाही आवण अपयश वमळालयावर खचनही गलो नाही कधीकधी गाताना सपधत

परीिकाानी ददललया वळपिा जासत वळ लागला पण गाणयातली एखादी हरकत

जागा घता घता असा काही आवाज लागायचा दक तया सवरााचया सपशाणन अागावर

रोमााच उभ रहायच गातानाचा तो िण माझया दषटीन अतयात महतवाचा असायचा

आवण तयाचा आसवाद मी परपर घत होतो मला वमळालला हा परसकार हा माझा

अावतम टपपा नाही माझा गाण लोकाानी आवडीन ऐकाव हाच माझा रधयास राहील

तच माझा सवपन आह rdquo

वनवमरला या िणी जाणवत होता दक खरचा आपला सवपन काय होता याचा

ववचार आपण कधीच कसा कला नाही वनवमरच आई पपा मातर आपला सवपन

धळीला का वमळाला याची कारण मीमाासा शोधन काढणयात गकण होत

रााग नाबर

वपयावदा गलया वरीच या कॉलजमरधय मराठीची पारधयावपका महणन रज

झाली होती चाळीशीचया वपयावदाचा मराठीवर पभतव होता वतचा बोलणा

समोरचयाला गागवन टाकायचा अलपावधीतच ती कॉलजचया मलााची आवडती

पारधयावपका झाली तयाला अियसारखया टारगट मलाचाही अपवाद नवहता

पवहलया लकटचरला तयान तरास दऊन पावहला पण सगळया मलाासमोर वगाणत न

रागवता वपयावदान तयाला कटलास सापलयावर बोलावल आवण समजावल वासतववक

बाकीच पारधयापक वागत तसा सगळयाासमोर तयाला खडसवायला वतला काहीच

हरकत नवहती पण चारचौघात तयाचा पाणउतारा करणा वतला बरोबर वाटल

नाही वतची ही एकच गोषट तयाला पचाड आवडन गली वतचया समजावणयान

अियला मीही सभय आह ही भावना चतवन गली

लासट बनचर असणारा पारधयापकााचया खोडया काढणारा अिय

वपयावदाचया लकटचरला मातर नमान बसायला लागला तयाला वतचा वशकवणा

आवडायला लागला अियना वनववळ वपयावदा मडम वशकवतात महणन एफ वाय

कॉमसणला मराठी घतला बारावीला तयााचया वशकवणयाचा तयाचयावर एवढा पभाव

पडला दक तयाना मराठीच वनवडल तयााचा कववता वशकवणा तर कवळ लाजवाब

होता कवी मग तो कोणीही असो पवदा गरस सरश भट असोत शााता शळक

इाददरा सात ककवा पाडगावकर असोत कववतचा भावाथण साागताना तयामागचा

सादभण कववतचा न जाणवलला पण वतचयात दडलला गरथभताथण कवीची

मनोभवमका समजावन साागताना ती कववता अिरश जगलयासारखा अियला

वाटायचा कानात पाण आणन तयााचा लकटचर तो ऐकायचा

मनाचया आवण शरीराचया दोनहीही सौदयाणचा वमलाफ वपयावदा

मडमचया रठकाणी झालाय असा तयाला वाटायचा वशकवताना दर काही वळान

कळला ना असा महणताना तया मानला नाजक झटका दत तया हलकटयाशा झटकटयान

हलणार तयााचया कानातल झमक तयााचया कसााचया करळया बटााशी अलगद

खळायच तयािणी अियला पशन पडायचा आपलया डोळयाना सौदयाणचा सख

वमळताय दक कानाना कववतची मजवानी तयाचया मनावर तयाानी गारड कला होता

सारखा तयाना पहात राहावा असा तयाला वाटायचा तयााचा ओठ मडपन हसणा तयाला

वड लावायचा मनाची घालमल होत होती

एक ददवस अियन ठरवला दक काही झाला तरी ममना भटन आपला मन

मोकळ करायचा पण कसा आवण कधी हा पशन होता तयाना ममना वचठठी वलहायचा

ठरवला ldquoमम तमही मला आवडता काय कर मला कळत नाहीrdquo वपयावदान वचठठी

वाचली आवण अियला भटायला बोलावला कणाचया बापालाही न घाबरणारा

अिय ममनी बोलवलयावर मातर मनातन सटपटला तयाच हातपाय कापायला

लागल आपलयाला चाागला खडसावणार महणन घाबरतच तो टीचसण रमचया

दाराशी आला चाहल लागताच वपयावदान तयाला आत बोलावला माद वसमत करत

तयाला बाजचया खचीवर बसायला साावगतला आवण बोलायला सरवात कली

ldquoअिय मी तला आवडत यामरधय काही गर आह ह आधी मनातन काढन

टाक वनसगाणचा वनयमच आह दक या वयात वभननपलगी शरीराकरणण वाटायला हवा

तसा नसल तरच काहीतरी चकताय असा मी महणन या वयात असललया शारीर

आकरणणा बरोबरच आपलया मनातही काहीएक आयवडयल आदशण वयवकतमतव

आकार घत असता कधी नकळत आपलया मनात त साकार होत असता तर कधी

आपण जाणीवपवणक त पाहात असतो तसा तझया मनातही आपली जोडीदार वपया

माझयासारखी असावी अशी कलपना नकळत आकार घत आह तझी मनातली

कलपना आवण शरीराचा तरण असणा यामळ माझयाबददल तला आकरणण वाटताय पण

ह खरा नाही कारण वसतवसथती खपच वगळी आह दसरा असा दक आपलया

वयवकतमतवाला अनक बाज असतात तसाच तझया एकण वयकतीमतवात हा भाग

महणज रटप ऑफ द आईसबगण महणावा असा आह तझी कररयर भववषय कौटावबक

पररवसथती तझयात सपतावसथत असलल नततव गण दसऱयाना मदत करणयाची

वतती या गोषटी खप महतवाचया आहत या सगळया गोषटीवरन तझा चररतर ठरणार

आह तवहा काही काळासाठी वाटणारा आकरणण महतवाचा दक तझा वयवकतमतव

महतवाचा ह तला ठरवायला हवा याच वयात आपलया चररतराची बााधणी होत

असत तयाचा पाया इथच घातला जातो आवण तयावर पढचया आयषयाचा भववतवय

ठरता जवहा तझा तच आपलया मनाला ह समजावन साागशील वसतवसथतीचा

आकलन तला होईल तवहा तझया मनातला हा गोधळ नककी दर होईल कणाला तरी

फोन करत असताना कधी लि नसल तर दसराच एखादा नाबर चकन दाबला जातो

आवण मग रााग नाबर लागतो आपलयाला काही समजत नाही अरचया असा कसा

रााग नाबर लागला मनात कठलीही अपराधीपणाची भावना न ठवता सवचछ मनान

आपलया भावनचा ववशलरण कर ह योगय आह का याचा सारासार ववचार कर तला

तझा योगय नाबर नककीच वमळल rdquo

अियचया मनातल ववचारााच मोहोळ वपयावदान हलकटया हातान

सोडवल होत ववचारााचया गतत सापडलला अिय हळहळ भानावर यत होता

वळण

ldquoउदया भटया र राजहास बारमरधय चयायला ती नाझनीन काय माल आह

बघया तरी मसतानी झक मारली असा महणतात rdquo सावहलन चार पाच पग एवहाना

सहज ररचवल होत ररकामा गलास पनहा भरणयासाठी टबलवर वाट बघत होता

तीन पाकीट वसगारट जळन राख झाली होती

ldquo चल ए आता बास साल घरी वाट बघतात लचना कलप उघडल तरी

महातारी ववचारायला यतच उशीर झाला र बळया महणत वाढ का जवतोस का

करत बसत साला कटकट अपनी खद दक पजदगी भी ठीक तरहस गजारन नाही दत

यारrdquo तो डोळ तारवटन तावातावान बोलत होता

ldquo यवडा चकणा खालयाव पोट गपगार वहइल नायत काय हवा वशराय

बी वाव नसतय या ढरीमधी आन कसला जवान खान घयीवन बसतयात कोन जान

लच काळजी करतयात आमी काय ककटकल बाळा हत का कायrdquo गौतयाना आपलया

बोलणयाचा शर टाकला

गौतमला आपण सावहल आवण वनवखलच वमतर आहोत याचा खप

अवभमान तयानाच तर तया दोघाना दार कशी आवण कठ पयायची त वशकवला होता

बारमरधय बारबालााचा नाच पहायला कसा जायचा याबाबतीत तो तयााचा गर होता

कठ कोण बारबाला चाागली आह याची वबतताबातमी गौतमला असायची हाा

पशाचा परवठा मातर तयाला वमतराानी करायचा हा जण अवलवखत वनयमच होता

तसा ठरनच गला होता

रावसाहब आवण सवशलाबाइना सावहलची खप काळजी वाटायची

सखवसत कटाबातला एकलता एक कलदीपक होता तो तयााचा तळहातावरचया

फोडापमाण तयाला दोघाानी जपल होता तो महणल त तयाचयासाठी ताबडतोब हजर

वहायचा मला सनचया माघारी तयाला माया ददली होती तयााचा अकाली अपघातात

जाणयाचा दख दोघाानी या वदधापकाळात सावहलकड बघनच पचवला होता

साहीलला कठलयाही गोषटीची उणीव भास नय महणन त धडपडायच दोघााना

एकच शलय होता सावहल वशकणयात अवजबात रस घत नवहता मग नोकरी वगर

तर दरच राहीला आजकाल तो दोघाना उदधटासारखी दरततर करायचा वाटल तस

पस मागायला लागला होता आपलया सासकारात काय कमी पडला याचा दोघाही

ववचार करायच

तामहण आजोबा महणायच त काही खोटा नवहता ldquo तयाला वळण

लावायला तमही एकच करायला पावहज होता तमही तयाला पररवसथतीच चटक बस

ददल असत महणज समजला असत आपोआपच मागी लागला असता तमच लाड

नडलत rdquo

सावहल नहमीसारखाच रातरी उवशरा घरी आला घरात सामसम

अथाणतच दोघाही झोपल असणार तरी आजी यणारच हा तयाला हसका होता पण

तीही आज जवतोस का बाळ महणन ववचारायला आली नाही तयालाच चकलया

सारख वाटला महणन अादाज घणयासाठी तो आजी आजोबााचया बडरमकड गला

दरवाजा उघडा होता आतमरधय ददवा जळत होता त दोघही मातर खोलीत नवहत

तो आत गला टबलावर फलााचा मोठा बक तयाचयाकड बघन हसत होता अर हो

उदया आपला वाढददवस बकचया खाली एक वलफाफा होता तयान तो उघडला

वाढददवसासाठी काही पस तयाानी ठवल होत पमापोटी आजी

आजोबाना तयाला सधारण कठीण जात होत महणन एक वरण तयाानी तयाचयापासन

लााब रहाणयाचा वनणणय घतला होता

पताग

आज माझा वाढददवस बाकी कणाचयाही लिात नसला तरी माझया तरी

लिात रहायला हवा पण छ आज योगायोगान मला आठवण झाली ती मला मगो

आईसिीम खावस वाटल महणन लहानपणी डडी मला आवडता महणन

वाढददवसाला नहमी मगो आईसिीम आणायच आज फकत आईसिीम घणयापरतच

पस वखशात वशललक आहत अस द आज जवणाला सटटी पतरयाचया भगदाडीतन

बोळातली मलााची मजा पहात खायला लागल

मी पवहलयापासन उाच आवण आडवया बाारधयाची गोरी असल तरी माझ

फीचसण जरास वगळ एखादी परदशी मलगी वाटावी इतपत वगळ वगाणत

मतरीणीही मला फारशा वमसळन घत नसत वहडीस दफडीस करायचया कारण

काही कळायच नाही मी तयाना तयााचयातली का वाटत नवहत माझया मानान तया

अगदी छोटा वाटायचया माझया खाादयाला लागणाऱया राागत वगाणत मी

सगळयात पाठी अभयासात मला काही गमय नवहताच खळात थोडीफार होत

शाळा सापली मला फारशा मवतरणी कणी नवहतयाच कॉलजची दोन वरण कशीबशी

कली

मममीला सासाराच काही खास पम नवहत सवपाक तर वतला मळीच यत

नवहता नहमी बघावा तर पाव आवण अाडी नाहीतर फार फार तर पाव आवण

उसळ वाढतया वयात भक लागायची पण घरात काही खायला नसायचा डडी

आपलया कारखानयाचया कामात मगन असायच डडी कडन कधी पस घऊन बाहर

काहीतरी खायची भययाही तसाच करायचा मग मनात आला नोकरी करन पस

वमळवाव महणज खायला वमळल पसतकाचया दकानात नोकरीला लागल

वाचायची आवड होती महणन ज पस वमळायच त चनीसाठी उडवायची पस

कवहाच सापन जायच

जनी मला वतथच भटली मला समजन घणारी ताई आई आवण मतरीण

जनीमधच एकवटल आह असा वाटायचा वतचयावर खप पम करायला लागल

वतचयावशवाय जगणा अशकटय आह असा वाटायचा दोन दोन ददवस मी वतचयाच

खोलीवर रहात होत पण एक ददवस मला न साागताच ती नयझीलाडला वनघन

गली तयावळी मी अिरश कोसळन पडल मनगटाची नस कापायला बवघतली पण

पयतन अयशसवी झाला मममी डडी भयया याना याववरयी फारशी काही कलपनाच

नवहती

या नराशयातन बाहर पडायला मला राशी आवण वनमा याानी मदत कली

तया माझया मदतीला धावन आलया जनीचया बाजचया खोलीत तया राहायचया

आमही वतघी वमळन रहायला लागलो मममी इतकी बपवाण होती दक ती माझी काही

चौकशीही करायची नाही आराम करणा टीवही बघणा आवण कधीतरी डडीबरोबर

कारखानयात जाणा एवढाच वतचा काम दोन ददवस मलगी घरी यत नाही ती कठ

असत काय करत याची वतन कधी ववचारपस कली नाही राशी वनमा यााचयात मी

खपच गातल तया दोघी खप घवनषठ मवतरणी होतया तयामळ वळ यताच तया दोघीनी

हलकच मला बाजला कल मला न दखवता

समोर आयषय भकास वाटत होता करायला काहीच नवहता माझयाकड

कणीतरी कलपना साावगतली दक त हॉटलमरधय वटरसच काम कर तही कल त करता

करता मसाजर महणन काम करायला लागल कधी मसाज पालणरमरधय तर कधी

हॉटलमरधय कसटमर वमळायला लागल टीप चाागली वमळायला लागली वतथ

फरडररकची ओळख झाली नायजररयातन आललया फरडला मी आवडल फसबकवर

आमच एकतर फोटो बघन डडी चवताळलयासारख झाल तयाानी मी काही ववचार

करायचया आत फरडशी माझा लगन लावन टाकल मी तयावळी लगन करावा दक कर नय

यावर ववचारच कर शकल नाही तयााचया हो ला हो करत गल फरडला फारशी

चाागली नोकरी नवहती तयाचाच खचण भागत नवहता माझया वमळकतीतन घर

चालायचा तयाच आवण माझ तयावरन खटक उडायला लागल पनहा मी एकटी

झाल

मसाजर महणन काम करत होत तवहा माझी आमदानी चाागली होती

भययाना तयाचया आवडीचया मलीशी सासार थाटला होता आवण तो वगळा रहात

होता तयाचा आवण डडीचा पटतच नवहता डडीना दवाखानयात ठवला तयाचा खचण

खपच झाला तयााचया डोकटयावर खप कजण आह ह तयावळी कळल कजण माग ठवन त

गल मममी काही कर शकत नवहती वतला हाय बलडपशर माग लागला तयााचया

पाठोपाठ एक वराणत मममीही गली माझी जमा पाजी सापषटात आली तयानातर मीच

आजारी पडल आवण हाताशी होता त काम वनघन गला एका दकानात सलस गलण

महणन काम वमळाला तया पगारात काय होणार महणन सततर वरााचया ददनशभाई

यााचयाबरोबर का पवनयन महणन रहायला लागल गलया वरी त वारल तयााचया

घरातलयाानी मला घराबाहर काढल तटपाजया पगारात काय होणार या छोटा

पतरयाचया खोलीत रहायला आल आज खायला वमळाला तर उदया वमळल का नाही

याची खातरी नसत

आज वयाची पसतीशी आली मी कठही वसथर नाही खायला वमळायची

भराात अशी अवसथा आह आज आईसिीमची आठवण झाली आवण वनवाातपण माझा

जीवनपट डोळयासमोरन सरकन गला एका उचचवशवित पााढरपशा घरातली

सबदध मलगी वतची अशी अवसथा कोणी कली वतन सवत आईववडलाानी

पररवसथतीन जसा वारा यईल तशी मी वाहात गल पतागाचा मााजा माझया हातात

होता पण तो तटललया पतागासारखी माझी अवसथा झाली खरच मी इतराापिा

वगळी आह का

जवळच दरच

पवाणधण

ldquo अहो तमही ऑदफसमधन आलात की आपण आज वसनमाला जाउया

नाrdquo

ldquo बघ आज कदावचत माझया वमतराबरोबर बाहर जायला लागल तयाचा

जरा पॉबलम झालाय तयाला तयातन बाहर पडायला मदत करायला हवी मला

तला तयातला काही कळणार नाही rdquo

ldquoमला ताजी फडफडीत मासळी खावीशी वाटतय समदराचा खारा वारा

तो वास मला शवासात परपर भरन घयावासा वाटतोय एवहढ तरी डोहाळ परवा

बाई माझrdquo

ldquoअगा डोहाळ कसल घऊन बसली आहस माझी बदली होणार आह ती

रदद करन घणयाचया तयारीत आह मी बॉसला खश करायला सरधया तरी मला रजा

काढता यणार नाही

ldquoबाबा माझया शाळचा आज गदररग आह तमही यणार ना मी नाटकात

भाग घतलाय rdquo

ldquoनाही र पववण आज मला महतवाची वमरटग आह सोसायटीची वतकड

जायलाच पावहज ती चकवन चालणार नाही rdquo

ldquoअहो आज पवतमाचा वाढददवस वतला वतचया आवडीचा डरस घयायला

जाउया काrdquo

ldquo तमहीच दोघीजणी जाऊन आणा ना नाहीतरी पवतमाचयाच आवडीचा

डरस आणायचाय न मला जमलसा वाटत नाही माझया एका वमतराचा वाढददवस

आह तयान मोठी पाटी ठवली आह आवण मखय महणज तयाची सगळी वयवसथा

मलाच बघायला लागणार आह rdquo

ldquo हलो अहो पववणला खप ताप भरलाय तयाला हॉवसपटलमध अडवमट

करावा लागणार असा आपल फवमली डॉकटटर महणताहत लवकर या तमची कामा

आटपायची वाट बघत बस नका असाल तस या माझा जीव टाागणीला लागलाय

अगदी rdquo

ldquo मी यतोय पण असा काय करतस डॉकटटर आपल अगदी घरोबयाच

आहत तयामळ एवढा घाबरन जायचा काही कारण नाही वशवाय एकदा का तयाला

हॉवसपटलमध अडवमट कला दक आपली बरीचशी जबाबदारी कमी होत एसटीन

मला वनघन यायचा महणज सात तास तरी जाणारच ना थोडा धीर धर rdquo

ldquoमला टरीपला सोडायला या नाrdquo ldquo नाही गा बाळा आई यईल नाrdquo

ldquoवनदान नयायला तरी याल काrdquo ldquo रातरी काकीचयाकड सोबतीला झोपायला

जायचाय बाळा तया लवकर झोपतात ना काका गलयापासन एकही ददवस मी

तयााचयाकड जायचा माझा नम चकवला नाहीय rdquo

ldquoबाबा हया सटटीत आपण करळला जावया का सगळजण आमच वमतर

सटटीत कठ ना कठ जात असतात आपण मातर कठच जात नाही rdquo

ldquo मलानो तमहाला सटटी असत पण मला कोण सटटी दणार र कामा

चालच रहातात आवण सटटी काढली तर पढ कामाचा आणखीन भार वाढतच जातो

rdquo

उततराधण

ldquo बरच ददवस मनात यताय आपण दोघा खप वरण झाली वसनमाला गलो

नाही आज जावया का गrdquo

ldquo अहो आज माझी वभशी आह आवण मलाच लागलीय तयामळ आज

वसनमा कनसल rdquo

ldquo पवीण अर कधीतरी वळ काढन बोलत बस माझयाशी सारखा आपला

वमटीगज कॉनफरनस टररग सवतला कधीतरी वळ द र आपलया कटाबासमवत वळ

घालवलास तर कामाचा बराच ताण हलका होतो मलाही हलली वळ कसा

घालवायचा हा मोठा पशनच पडतो बघ पवतमाची नातवाडााची सारखी आठवण

यतय पण ती तरी वतचा सासार सोडन मलााचया शाळा सोडन कशी यणार नाही

काrdquo

जया काकीचया सोबतीला मी जात होतो तया गलयानातर आपलकीची

भावना महणन तयाानी सतळीचा तोडाही माझयासाठी ठवला नाही जयााचयासाठी

माझया लकीचया खशीला मी वझडकारल पवीणचया शाळचया कठलयाही

कायणिमााना मला जाता आला नाही दरवळी काहीतरी कारण असायचा आवण

कायणिम चकायचा मलााचया पमाचा कौतकाचा असा िण पतनीचया आगरहाचा

आजणव वळोवळी मी टाळत गलो जया वमतराासाठी मी माझा वळ ददला त आता कठ

आहत आवण आता माझया हातात मातर काहीच नाही आह फकत वळच वळ आता

मला आपतााची आठवण यतय जवहा मी जवळचयाना दर लोटत होतो दरच मला

आपलस वाटत होत तवहा मी खरच जागा नवहतो का

लवखकची ओळख

नाव सौ सववता कौसतभ नाबर ई

मल savitanabargmailcom फोन

8149658022

पतता 1752 302 नाबर साकल

5th िॉस राजारामपरी मन रोड कोलहापर

४१६००८

वशिण MCom

इतर Dipin Music (vocal) ndashवशवाजी यवनवरथसटी

Dipin Music (Tabla) माबई यवनवरथसटी तबलयाच वशिण क

कशवराव धमाणवधकारी पा ववभव नागशकर सरधया शरी महश दसाई यााचयाकड

सर आह

साातािझ इथलया The Yoga Institute Santacruz इथ योग

पवशिकाचा कोसण कला योग पवशिक महणन अनक रठकाणी काम आयण ववदया

मादीर माबई सट फरावनसस मनजमट institute माबई इथ योग वशिक महणन काम

अनकाना उपचारयकत योग वशकवला

मकत पतरकार महणन गली २२ वर कायणरत महाराषटर टाईमस लोकसतता

सकाळ लोकपभा तरण भारत लोकमत पणयनगरी सा वववक यामरधय अनक

ववरयाावर लखन लोकमत अातनाणद यासारखया अनक ददवाळी अाकाामरधय लखन

पररसावाद

खालील पसतक पकावशत------

१ वकण १०१ ndashअनवाद (ल एवलझाबथ फरीडमन)

२ कताथण मी-- अड वसातराव नावकर यााच चररतर

३ सवाल जबाब पतरकाराशी ndashपतरकार सभार धम यााचयावरील

मलाखतीच पसतक

४ सामथयण आह चळवळीच- दवदासी वनमणलन चळवळीच अरधवयण पा

ववठठल बनन यााच आतमचररतर शबदाादकत

५ माईड पॉवर ndashपरणादायी पसतक

६ सवतला ओळखाmdashपरणादायी पसतक

७ हाऊ ट वबकम सकटससफलmdashपरणादायी

पसतक

८ गरब द ऑपॉचयणवनटी----परणादायी पसतक

९ सकटसस पासवडण-----परणादायी पसतक

ई सावहतय पवतषठान

मराठी वसनमा हा एककाळी भारतात पहदी वसनमाचया तोडीस तोड

ककवा काकणभर वरचढच होता मरधयातरी मराठी वसनमाला उतरती कळा लागली

पिक यईना महणन वथएटर वमळना वथएटरच वमळत नाही महणन चाागल मराठी

वसनमा बननात आवण चाागल वसनमा नाहीत महणन पिक वमळनात अस एक

दषटचि सर झाल मग आला झी मराठी वसनमा आवण तयाचयाच जोडीन छोटा

आकाराची मलटीपलकटस आवण वडवजटल पिपण तयामळ पनहा एकदा मराठी

वसनमा जोमान बहर लागला

काहीशी अशीच पररवसथती मराठी सावहतयाचीही होत आह एककाळी

टॉपला असलल मराठी सावहतय मधलया काळात रटवही आवण वसनमाचया यगात

माग पडल पण आता मोबाईल आवण इाटरनट यााचयामळ मराठी वाचकवगण फ़ार

मोठया पमाणावर वाढतो आह आवण तयाच जोमान तयाचयासाठी वलवहणारा

दजदार लखक वगणही वनमाणण होऊ लागला आह मराठी सावहतयाचया भववषयाबददल

आमही अतयात आशावादी आहोत

आपली साथ मातर पावहज आपलया ओळखीचया जासतीत जासत लोकााना

ई सावहतय बददल साागा तयााच ई मल पतत व whatsapp नाबर कळवा तयााना ई

सावहतयचा मोबाईल app download करायला सचवा आगरह करा ई सावहतयच

माकरटग करा एकदम फ़रा ट फ़टवर यऊन खळ जबरदसत माकरटग कर लाखााच

कोटी कर आवण मराठी सावहतय पनहा नाबर वन ला आण

ई सावहतय पवतषठान

wwwesahityacom

esahitygmailcom

आता ई सावहतय च APP उपलबध आह ई सावहतयचा App आपण खालील

पलकवरन आपलया मोबाईलवर डाऊनलोड करा आवण भरमसाट पसतका फ़री वाचा

httpsplaygooglecomstoreappsdetailsid=comesahitywwwe

sahitybooks

ई सावहतय पवतषठानची ई बकटस Whatsapp broadcast service सर झाली

आह पणणपण फ़ककट पसतका आता आपलया मोबाईलवर थट कपया नााव नोदणीसाठी

7710980841 हा नाबर आपलया मोबाईलवर सवह करा आवण नातर या नाबरवर वॉसऍप

करन आपल नााव व शहराच नााव कळवा आपलयाला वनयवमतपण एक नवीन मराठी ई पसतक

Whats app िार पाठवल जाईल आपण त पसतक आपलया वमतरााना Whatsapp करा आवण

भाव खा

आपलया ओळखीचया दकमान दहा लोकााच मल आय डी आमहाला कळवा तयााना

आमही ववनामलय पसतक पाठव व आपलयाला VIP सभासद बनवल जाईल

Page 3: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross

छोटााची मोठी गोषट

लवखका सववता नाबर

savitanabargmailcom

8149658022

302 NABAR SANKUL

5th Cross Main Road

Rajarampuri Kolhapur 416008

बलॉग httpssavitanabarblogspotin

या पसतकातील लखनाच सवण हकक लवखककड सरवित असन

पसतकाच ककवा तयातील अाशाच पनमणदरण वा नाट वचतरपट

ककवा इतर रपाातर करणयासाठी लवखकची परवानगी घण

आवशयक आह तस न कलयास कायदशीर कारवाई होऊ शकत

पकाशक ई सावहतय पवतषठान

www esahity com

esahitygmail com

पकाशन 23 February 2018

copyesahity Pratishthanreg2018

bull ववनामलय ववतरणासाठी उपलबध

bull आपल वाचन झालयावर आपण ह फ़ॉरवडण कर शकता

bull ह ई पसतक वबसाईटवर ठवणयापवी ककवा वाचनावयवतररकत कोणताही वापर

करणयापवी ई-सावहतय पवतषठानची परवानगी घण आवशयक आह

अपणणपवतरका

माझया लखनाच सतत सफतीसथान असलल

माझ वडील शरी शरीकषण आतमाराम बकनाळकर

यााना सादर अपणण

मनोगत

माझ पवहल ई बक पवसदध झाल

आवण तयाला वाचकााचा फारच सादर पवतसाद

लाभला आणखी काही कथााच दसर ई बक

काढायच ठरल माझया या दसऱया ई बकची

तयारी चाल असतानाच माझया लखनाच सतत

सफतीसथान असलल माझ वडील शरी शरीकषण

आतमाराम बकनाळकर यााच आकवसमक दखद

वनधन झाल तयााचया वनधनान मनावर

झालला आघात पसला जात नवहता पण एका

िणी ठरवल दक माझ वलखाण हीच तयाना

खरी आदरााजली होईल आवण मी पढचया

कामाला लागल

या पसतकातलया कथा खरतर महटल तर सामानयााचया आहत दनाददन

जीवनात आपलयाला भटललया वयकती अशा अस शकतात पण तयााच जीवन कधी

कधी ववशाल सागराचया तळासारखा गढ अगमय अस शकत वरवर पाहता कथा

सामानयााचया आहत पण यातलया पतयक कथतला नायक ककवा नावयका वह

तयाचया ककवा वतचया जीवनात घडललया एखादया पसागान घटनन ढवळन वनघाला

आह एखादयाच घटनन तयााचया आयषयावर वचरसमरणीय ठसा उमटवला आह

एखादी सवणसामानय वयकती पण वतचया आयषयात कशी उलथापालथ होऊ शकत

कधी चाागली तर कधी वाईट महणन कथच नाव ldquoछोटााची मोठी गोषटrdquo अस ददल

आह पवहलया कथा सागरहापमाणच याही कथा वाचकााचया पसातीस उतरतील अशी

आशा आह हीच माझया ववडलाना भावपणण शरदधााजली

माझया इ बक च वडझाईन ल आऊट आवण अथाणतच पवसदधी याची

जबाबदारी इ सावहतय पवतषठानन आपलया वशरावर घतली यासाठी इ सावहतय

पवतषठानचया टीमची मी अतयात आभारी आह तयााचयावशवाय ह ईबक वाचकााना

वमळ शकल नसत कपया आपलया पवतदिया मला आवजणन कळवा

सववता नाबर

savitanabargmailcom

8149658022

या कथासागरहातील सवण कथा कालपवनक आहत

यातील सवण पातर नााव पसाग आवण सथळ कालपवनक असन

तयााच कोणतयाही जीववत अथवा मत वयकतीशी सामय आढळन आलयास

तो वनववळ योगायोग समजावा

कथानिम

पाकतन

पशचातताप

मकसद

इवतहास

सबह का भला

गरदविणा

पतयिाहन पवतमा उतकट

तर माझा काय चकला

ओळख

मवतरणीची गोषट

वारसदार

लागबााध

ह बाध रशमाच

परतफड

पपजरा

सवपन

रााग नाबर

वळण

पताग

जवळच दरच

पाकतन

बऱयाच वराानी ती मला आज भटली कॉलज सापलयानातर वीस वराानी

कॉलज मध असताना कशी रसरशीत ददसायची अथाणतच वयाचा मवहमा होताच

ववशीतली ती आवण चाळीशीतली ती यात फरक असणारच वतचा गाणा आजही सर

होता एकण सासार छान चालला असावा असा आपला माझा अादाज बराचवळ

गपपा झालया वतचा नवरा बााधकाम वयावसावयक होता तयाच दकतीतरी पोजकटस

नावाजणयासारख होत नावलौदकक पसा सख कशालाच कमतरता नवहती

ह सगळा साागता साागता वतचा गळा भरन आला वतचा नवरा काही

मवहनयाापवी कामाचा ताण असहय होऊन हदयववकारान गला आयषय भरभरन

जगताना डाव अरधयाणवरच मोडला होता इलाज नवहता वतचया सोळा वराणचया

मलाला घऊन ती एकटी महालासारखया बागलयात रहात होती बोलता बोलता

कॉलजचया ददवसाावर ववरय आला दकती फलपाखी ददवस होत त आमचया

वगाणतला सकॉलर असललया तयाचा ववरय वनघणा अपररहायणच होता आवण वतचा

तर कधी काळी तो महणज वजवहाळयाचा ववरय होता कालच मला तयाचया ववरयी

कळला होता

तो ददसायला नाकी डोळी दखणा होताच उाच मजबत बाारधयाचा

सावळासा चहऱयावर करारी भाव थोडासा अातमणख सवतमधच रमणारा

अवतशय हशार टबल टवनस छान खळायचा खळाड असला तरी तयाला वमतर

फारस नवहत आवण तो वखलाड वततीचा असला तरी वागताना थोडसा हातचा राखन

वागलयासारखा वागायचा वतला तो जाम आवडायचा आमचा कटलासमट धीरन

कधी वतला तयाचयाशी बोलायचा योग आला नवहता मवतरणी तयाचयावरन वतला

खप वचडवायचया वतला खप वाटायचा दक तयाना आपलयाशी बोलावा ती कॉलजची

गानकोदकळा होती वतला वाटायचा तयाना आपलया गाणयाचा कौतक करावा काहीही

करन बोलावा कदावचत तयालाही वतचयाबददल काही वाटत असल का

नककीच कारण एक दोनदा तयाना वतचयाकड बघन हसलयासारखा कला होता पण

कळत नकळतच दक वतचया मनाचा तो खळ होता पण जाणन बजन तयाचया कधी

पढ पढ करावा असा वतला वाटल नाही वतचया मनातली सपत इचछा मातर होती दक

तयाना आपलयाशी बोलावा अशी पकराणना वाटायचा तयाना आपणहन ववचारावा

लगनाबददल जवहा वतचा लगन ठरला तवहा वतची आशा पार वमटन गली अबोल पीत

मगधच राहन गली

वतचा लगन झाला एका होतकर तरणाशी महतवाकाािी आवण जगणयाची

आसोशी असलला वतचया कलची गणााची कदर असलला सरवातीला खाजगी

नोकरीत अगदी लहानशा पोसटवर असलला वतचा नवरा सवतचया धडाडीवर खप

वरपयात चढत गला नोकरी सोडली आवण छोटा छोटा बााधकामााची कामा घऊन

फार लवकर पगती कली मग मोठया कॉमपलकटसच पोजकटस घयायला लागला

वयवसायाची नस तयाला बरोबर सापडली होती वतला चारीकडन सख होता पण

वनयती महणज काय असता ह वतला काही मवहनयाापवी कळला वतचा नवरा

सासाराचा डाव अरधयाणवर टाकन गला होता

माझया मनात ववचार आला वतचा लगन धीरनशी झाला असता तर

बोलताना ववरय आला होता धीरनचा माझया घशाशी आवाढा आला कठलया

तोडाना मी वतला साागणार होत दक तोही या जगात नाही तो एक आय ए एस

ऑदफसर होता आमचया एका मवतरणी कडनच तयाचया अपघाताची बातमी कळली

होती वतचया सासाराची गाठ कणाशीही बााधली गली असती तरी वववधवलवखत

अटळ होता चाळीशीतच वतला सौभागयापासन फारकत घयायला लागणार होती

तच वतचा पाकतन होता

पशचातताप

वीस फटाावर असणाऱया तरागाचया छोटा वखडकीतन यणारा कोवळया

उनहाचा कवडसा आज वतलोततमा टक लावन बघत होती दकती वरा झाली

लहानपणी आपण हा उनहाचा कवडसा पकडायला बघत अस पण कधी हातातच

यत नवहता आयषय असाच आपलया हातात आह महणता महणता वनसटन गला

दकती छान होता आपला आयषय वनरागस साथ पाणयासारख अचानक वसदधाथण

आयषयात आला आवण आयषय दभागन गला

वतलोततमाचा बालपण खप लाडात गला दोन भावााची लाडकी बवहण

ददसायला अतयात ससवरप वशकायलाही हशार वतना आपला जोडीदार सवतच

वनवडला ददसणयात डावा असलला वसदधाथण हरहननरी होता तयाची जात मातर

वतलोततमाचया कटावबयाना खपली होती महणन लाडकी असली तरी वतचया लगनाला

मातर भावाानी आवण आई ववडलाानी खप ववरोध कला साम दाम दाड भद

कशालाच वतन जमानल नाही घरचयााचया मनाववरदध वतन वसदधाथण बरोबर सासार

मााडला

सवतचया हशारीचया जोरावर वसदधाथण लवकरच नोकरीत खप वर चढत

गला पवबलक ररलशन मरधय असणारा तो पाटाण टाळ शकत नवहता आवण

पाटीमधली दारही हातात आलला सरवातीचा एकच पयाला नातर चार वराणतच

तयाची पजदगी बनला पवहलयाादा आपलया लाडकटया लकीदखत घरात गलास नको

महणन टाळणारा वसदधाथण कालाातरान सटीचया ददवशी रीलकटस होणयासाठी

पयायला लागला तो दारचया इतका आहारी गला दक मग तयाला ददवस रातरीचही

भान रावहल नाही आवण एक ददवस

वयसनापायी तयाची नोकरी गली मलगी लहान घरचयाानी पाठ

दफरवलली अशा वसथतीत वतलोततमा नोकरी कर शकत नवहती गागाजळीवर जवढा

वनभावता यईल तवढा धकवन नला शाात आवण समाजस असलली वतलोततमा आताशा

छोटा छोटा कारणाावरन वचडवचड करत होती नवरा बायको मधला सावाद

आता सापायला लागला होता पसा असल तरच जगणा शकटय होता आरथथक वववाचना

वतला तरसत करत होतीच वशवाय दारसाठी वसदधाथण आता वतचयाकडच पशाची

मागणी करत होता घरातला एक एक दागीनाही दकानाची पायरी चढायला

लागला मोठया फलटचा असणारा वनवारा आता एका कचचया बााधकामाचया खोलीत

बदलला तयासाठीही घरमालकाचा भाडयाचा तगादा सर झाला कोडीत

सापडलली वतलोततमा सरभर झाली होती आवण एका ददवस हदद झाली

वसदधाथणन लकीचया सोनयाचया मनगटाा बायकोकड मावगतलया ती त

दयायला तयार होईना तयान वतचयावर हात उगारला एककाळी आपलयावर

जीवापाड पम करणारा वसदधाथण आपलयावर हात उगारतोय ह बघन एक िणभर

वतलोततमा दखान कोलमडन गली वसदधाथणचा हात थााबत नवहता तोडान तयाची

मागणी चालच होती मार असहय होऊन वतचया दखाची जागा आता रागान

घतली काही कळायचया आतच जवळचा कोयता वतन उचलला तयाला भीती

दाखवायला उगारला पण तयान वतचा हात वरचयावर पकडला दसऱया हातान तो

वतला मारतच रावहला तो चकवत असतानाच कोयतयाचा हात तयाचयावर बसला

घाव वमी लागला होता

वतचया लकीची रवानगी अनाथाशरमात झाली कारण सरळ होत वतच

आईवडील भाऊ वतचयाकड आता तर गनहगार महणनच बघत होत तयाना काही

वतची ककवा वतचया लकीची दया आली नाही वतलोततमाचा मन दखान ववदीणण

झाला एका चागलया घरात जनम घतलली आपली लक सगळयाच सखाना

आपलयामळ मकली वतचा काही दोर नसताना आशरमात आयषय काढणा वतचया

नवशबी आला खरच वसदधाथणशी लगन करन आपण चकलो दक तयाला वयसनापासन

दर करणयात आपण कमी पडलो तयाचया पमान आपल डोळ बाद झाल होत दक

तयाचया वयसनाकड सरवातीला डोळझाक करत होतो दक तयाचा मार खाऊन

सहन करायला पावहज होता तयाचा अवनबाध वागणा लकीचा बाळलणासदधा पणाला

लावायला पावहज होता का

अजनही मला मोह घालणारा हा उनहाचा कवडसा माझया लकीचया

आयषयात मातर रि वाळवाट बनन आलाय माझयामळ आईचया चकीचया वनवडीची

असो ककवा बापाचया वयसनाची सजा असो तयापायी आपलया वनषपाप छकलीचा

आयषय मातर उरधवसत होऊन गला कठला गलया जनमीचा पाप असल दक तया अभागी

जीवाला अशी वशिा वमळावी आई वजवात असताना मलीला अनाथ महणन

जगायला लागावा यापरता दख त काय पशचाततापाचया आगीत वतलोततमा पोळन

वनघत होती

मकसद

रणचया वयाचया पाचवया वराणपासन सौवमतर वतला सााभाळत होता जया

िणी तयाला कळला आपली बहीण गवतमाद आह जवळपास तयाच िणापासन दादा

महणन वतची दखभाल करणयाचा ठका तयान घतला होता सौवमतरला तयाचयाहन

लहान आणखी दोन बवहणी होतया रण नाबर तीनची सखदा आवण सवरदा या

दोघी नॉमणल होतया जवहा लहानपणी रणच उचचार सपषट यायच नाहीत तवहा

सौवमतर त समजन घयायचा ती काय साागतय त तयालाच बरोबबर कळायच आई

ववडलाापिाही जासत तयाला बवहणीची काळजी होती लहानपणी वमतर मवतरणी

रणची चषटा करायच वतचयासारख बोबड बोलन वतला वचडवायच खळायला

घतानाही वहडीस दफडीस करायच या पसागाानी रणचया दादाला खप तरास

वहायचा सौवमतर सतरा वरााचा झाला आवण तयाची आई गली वडील दफरतीचया

नोकरीवर जबाबदारी सौवमतरवरच आली बवहणीना तयााचा आवरन दऊन शाळला

पाठवायचा घरात काय हवा नको त पहायचा आईची जागा सौवमतर भरन काढत

होता वडील असनही तयााची भवमका त पार पाड शकत नवहत सासारासाठी पसा

वमळवायचा एवढा एकच काम तयाना जमत होता सौवमतरची आई गलयापासन तयााचा

मन सासारातन उडन गला होता तयााचा आयषय मवशनवत झाला होता सौवमतर

बवहणीचा मायबाप झाला होता

जसा जसा सौवमतर मोठा होत गला तसा तसा तयाला उमगत गला दक

आपणच रणचा पणण वळ सााभाळ कला पावहज ववडलााचया समजन घणयालाही खप

मयाणदा यायचया आई असताना ती रणचा सााभाळ करायची पण आता रणचया

हालचाली ववशीतही दहा वराणचया मलीसारखया होतया सौवमतरन वतला हळ हळ

वाचनाची आवड लावली वतचयाबरोबर वगवगळया ववरयाावर चचाण करायला

लागला वतला सागीत ऐकवत वतचा कानही असा तयार कला दक कोणताही राग ती

पटकन ओळखायला लागली सागीतात ती रमायला लागली गाणी ऐकणयासाठी ती

कशी लावायची हही तयान वशकवल पण वतचया सागीत वशकणयाला मातर मयाणदा

होती सवपाक वतला यत नवहता पण तयान चहा करायला वशकवला जवण गरम

करन घयायला वशकवला कमी होती फकत वयाचया मानान असणाऱया समजतीची

अशातच सौवमतर एमपीएससी परीिा पास झाला आवण तयाला मलाखतीचा

बोलावणा आला शवटचया िणी तयाना ठरवला आपण ही नोकरी घयायचीच नाही

मग मलाखतीला कशाला जा तयाना दनाददन गरज भागवणारी साधीशी खाजगी

का पनीतली नोकरी पतकरली जणकरन रणसाठी तयाला वळ दता यईल सवतचा

आयषय तयाना रणलाच वावहला होता लगन न करता राहाणयाचा बाधन तयाना सवतहन

सवीकारला होता रण हच तयाचा जग होता तयाचा शवास होता

रण कधी कधी हटट धरन बसायची दादा आज मला बरा वाटत नाही त

कठही जायचा नाही दादा अशावळी पणणपण वतची आई वहायचा काही न बोलता

वतला मााडीवर झोपवायचा रणची आाघोळ वणीफणी सगळाच सौवमतर करायचा

सौवमतरचया दोघी बवहणीची लगना झाली सौवमतरन तीही जबाबदारी पार पाडली

कारण ववडलानी ती जबाबदारी पार पाडायचया आधीच या जगाचा वनरोप घतला

होता नोकरीवर जाताना बाहरन कलप लावन शजाऱयाना साागन तो जायचा

सगळा रटीन वयववसथत बसला होता मोबाईलवर ठराववक एकच नाबर आपलया

दादाचा कसा लावायचा हही तयाना रणला वशकवला होता रोज ठरववक वळी मी

जवल महणन वतचा तयाला फोन यायचा

तयाददवशी वतचा दपारी फोन आला नाही वतन फोनही उचलला नाही

शजाऱयाना फोन करन तयान ववचारल थोडया वळापवीच रण वखडकीतन हात

करन आत गलयाच तयाानी साावगतल तयाचा मन विधा झाला वतला शजाऱयाानी

पावहलाय महणज वावगा काही घडला नाही ककवा वतन भलताच काळजी

करणयासारखा काही कला नाही पण मग फोन का उचलत नाही तयाचया मनात

उगाचच शाकची पाल चकचकली वतला काही झाला तर नसल या भावनना तयाचा

लि कामावरन उडाला पण हातातला काम तर सापवणा गरजचा होता अखर

ऑदफसची वळ सापता सापता थोडा वळ आधीच साहबाना साागन तो वनघाला

तयाचया कौटावबक पररवसथतीची जाणीव साहबानाही होती

दार उघडन कसाबसा घरात गला बडरममरधय जवमनीवर रण

असतावयसत पडली होती तोडातन फस आलला ददसत होता वरकरणी पाहता

वतला आकडी आलयाची शकटयता वाटत होती पण सवपाक घरात ओटावर

झोपचया गोळयााची बाटली सौवमतरला सापडली वतला सहजासहजी वमळ नय

महणन ठवलली बाटली वतचया हाताला लागली होती आवण वतन ती घशात ओतन

ररकामी कली होती काय कारण असल वतला या गोळया घवया आपण असा

वाटाणयाचा आता काही ववचार करणयात अथण नवहता रणचा या जगातला अवसततव

तर सापला होता पण आता सौवमतरसमोर पशन उभा होता आता आपलया आयषयाचा

मकसद काय

इवतहास

बऱयाच मवशकलीना अवनशाचा लगन ठरला लगन न ठरावा असा वावगा

वतचयात काहीच नवहता महणज लगनासाठी आवशयक असणार रप गण सगळाच

वतचया बाबतीत वयववसथत होता नाव ठवायला खोडी काढायला काहीच जागा

नवहती ददसायला ससवरप असणारी अवनशा उाचीपरी बााधसद होती गोल

गोरागोबरा चहरा काळभोर मोठठ डोळ पपगट करळ कस योगय रीतीन पतयक

वरी पास होत पदवीधर झाली होती मग घोडा पड कठ खात होता लगनाचा ववरय

काढला दक वतचया अागावर शहारा यायचा काळभोर डोळ शनयवत वहायच वतची

आई पनहा पनहा समजवायला बघायची अगा एकदा का लगनाचा वय गला दक मग

मली जन ददसायला लागतात नवऱया मलाला मलगी आवडल अशी तर हवी

वशवाय सासार वाढवायचया दषटीनही मलीचा वय वाढता नय गरोदरपण बाळातपण

योगय वळीच वहायला पावहज खप खप समजत घालायची आई पण वतचा आपला

नननाचा पाढा

वतला अवभरकचा सथळ साागन आला नहमीपमाण वतचा नकारच होता

पण अवभरकन वतला बाहर कठतरी वतचया नकळत पावहला होता तयाला ती

आवडली होती काही करन हीच मलगी हवी असा तयाचा हटट होता

मरधयासथााकरवी वनरोप दऊनच अवनशाच सथळ साागन यायला लावल होत

मरधयसथाानी सारखा पाहणयाचा कायणिम करा असा धोशा लावला होता

अवनशाचया आई ववडलााची तयारी होती पण खदद वतचीच तयारी नवहती मोठया

मवशकलीन वतन पवहल दोन कायणिम मनाववरदध पार पाडल होत मलगा आवण

तयाच नातवाईक पाहायला आल दक अवनशा मखखसारखी बसन राहायची

चहऱयावर कठलच भाव नसायच साहवजकच समोरचया माडळीना त पसात पडायच

नाही नकार यायचा आता पनहा एकदा मारन मटकन वतला पहाणयासाठी उभ

करायला पावहज होत

अवभरक पवहलया भटीतच वतचयावर लट झाला पण वतचया चहऱयावर

ककवचतसदधा वसमतररा नवहती अवभरक कडन अवनशाला होकार आला वतचया

आई आवण ववडलाना खपच आनाद झाला पण अवनशान पनहा एकदा तयाला

भटायची इचछा वयकत कली मगच लगनाचा ठरवीन महणाली आता पनहा ही काय

खकट काढत कणास ठाऊक महणन वतचया आईववडलाना घोर लागला

ldquoअाश हो माझी अनशच एवढा तडकाफडकी का बोलावलास भटायलाrdquo

ldquoलगन करताना कोणताही आडपडदा दोघाामरधय असता कामा नय असा

मला वाटताrdquo

ldquo आपला नाता नककीच पारदशी असणार आह दोघाापकी कणीही चकला तर

पामावणकपण दसऱयाला साागायचा हा आपलयातला अवलवखत वनयम असायला

हवा महणज एकमकाावरचा ववशवासही दढ होईल आवण आपला सासारही छान

होईल पटताय नाrdquo

ldquoमला लगनाचीच भीती वाटत महणज आता कसा सााग पण परर

जवळ यणार या भावनन मला अिरश कापरा भरता rdquo

ldquo rdquo

ldquoमी सात वरााची असताना आमचया शजारी राहणाऱया काकाानी मला

नको त करायला लावला होता माझया शरीराशी खळल होत त नको वतथा हात

लावला होता तझ गाल दकती गोबर आहत महणन माझ दकतीतरी पाप घतल होत

तयााचया तोडाला यणारी ताबाखची दगाधी अजनही मला पोटात मळमळ आणत तया

अजाण वयात मला कळला नवहता पण खप घाण वाटली होती कशीतरी मी तयााचया

तडाखयातन सटन पळाल होत काही ददवस तया बाजलाही दफरकल नाही नातर

तयााची बदली झालयाचा कळला आवण वतथन त दसऱया गावी गल घरी आलयावर मी

आईला साावगतला rdquo अवनशा ह साागतानाही थरथरत होती

अवभरक पशनाथणक चहऱयान वतचयाकड बघत रावहला ldquo मग rdquo

ldquo आई बरच ददवस खोदन खोदन चौकशी करत होती मग मीही ववसरन

गल मवतरणीचया शाळा कॉलजचया वराणत मागचा सगळा पसला गला rdquo

ldquoमग आता तला का भीती वाटतयrdquo

ldquoदोन वराापवी एक वसनमा पावहला तयात एका लहान मलीवर होणारा

बलातकार दाखवला होता खरातर पतीकातमक दाखवला होता पण तो सीन मला

माझया लहानपणीचा तो पसाग ताजा करन गला तवहापासन पनहा एकदा पररा

ववरयी तयाचया जवळ यणयाववरयी घणा वाटायला लागली rdquo

ldquoमला ह सगळा साागायला खरा खप लाज वाटत होती नाईलाजासतव

साागायला लागला अजन कणाचा होकार मला आला नवहता तयामळ ह कणाला

साागणयाचा धाररषट करावा लागला नवहता तमचा होकार आला आवण लगन करावा

तर तमचया सखी सासाराचा ववचका होईल आवण न करावा तर नकाराचा कारण

तमहाला काय दणार आईलाही मी ह लगन न करणयाचा कारण सााग शकत नाही

मनाचा खप कोडमारा वहायला लागला शवटी ठरवला काही झाला तरी आज

आपण मन मोकळा करायचा rdquo

अवभरक पसननसा हसला ldquo मला त आवडली आहस आवण तझा हा

पारदशीपणा तर मला खपच भावला त मनात कसलीही भीती बाळग नको मला

तला दोन गोषटी साागायचया आहत एक महणज योवनशचीतचया बरसटललया

कलपनचा गाड समाजमनावर पचाड आह तयामधन एखादया सतरीला सहजासहजी

आजही बाहर पडणा कठीण आह एखादया पररान सतरीवर कललया अतयाचाराला

तया परराऐवजी सतरीलाच जबाबदार धरला जाता आवण तयाचया अतयाचाराच

पडसाद सतरीचया मनावर शरीरावर आवण ववचाराावर अगदी खोल ओरखडा

उमटवतात परर करन सावरन नामावनराळा राह शकतो आवण दसरी महतवाची

गोषट तझयाबाबतीत महणज त झालया पसागाबददल आवण तयाचया वाटत असललया

वभतीबददल सवतला दोरी अवजबात समज नकोस जवहा ह दोरी वाटणयाचा ओझा त

वभरकावन दशील तयािणी त सवतला खप मोकळा समजशील तझया मनावरचा

ताण वनघन जाईल आवण तसा त वहावस असा मला मनापासन वाटताया

आपण तझया मनाचया कलाना घऊ एखादया मनोववकार तजञाला दाखव

तयावर मागण नककीच आह तया जनया एका घटनपायी तझयावर झालला हा पररणाम

आपण दोघा वमळन पसन टाक आवण नवया दमान आयषयाला सरवात कर आता

आपलया जीवनात असा काही घडला होता याचा हळहळ ववचार मनातन काढन टाक

rdquo अवभरकन दाखवललया ववशवासान अवनशाचया मनावरचा दडपण कमी झाला होता

हलकच वतचया चहऱयावर हस उमलला अवनशाला खप हळवारपण घयायला

लागणार होता भववषयकाळात इवतहासाची पनरावतती होणार नाही याची काळजी

आता अवभरकला घयावी लागणार होती

सबह का भला

मकल पराभत होऊन मायदशी परतला होता तयाच आवण डोरोथीच

साबाध आता सापषटात आल होत तयान वतचयाशी जळवन घयायचा खप पयतन कला

पण पावशचमातय सासकतीच पतीक असलली डोरा तडजोड करायला तयार नवहती

कठलयाही बाबतीत सवतचच महणण खर करणारी डोरा तयाला पाधरा वराणत

आपलस कर शकली नवहती तयान हात टकल आवण खचललया मनान भारतात

आला घरात काय वाढन ठवल असणार याची तयाला साधारण कलपना होती आई

आपलयाला सवीकारणार नाही आवण जानहवी तर कठ आह कणास ठाऊक

सवतचयाच पसातीन कललया जानहवीला तयान टाकल होत आता

कठलया तोडान तो डोराववरयी आईकड तिार करणार होता जानहवीशी कलल

लगन ह खरातर आईववडलााचया मनाववरदधच होत रपान समार असलली जानहवी

मकलपिा चार वराणनी मोठी होती ह तया ववरोधामागच खर कारण होत पण

तयाला जर आवडली तर आमची ना नाही या वनमणम हतन तयाानी जानहवीला

सवीकारल होत आता या िणी जानहवी असती तर वतन मला नककीच आधार ददला

असता कवढा भरभककम सपोटण होता वतचा वबचारी पण वबचारी तरी कसा महणावा

वतला ती मनान खाबीर आह कठलयाही साकटाला घाबरन न जाता धीरान तोड

दणारी आह पण जयाचयावर आपण पम कल तयानच पतारणा का करावी असा

वतला नककीच वाटला असणार आपलया वागणयान वतचयावर काय पसाग आला असल

याची तयाला आता कलपना आली पण आता वाटन काहीच उपयोग नवहता

तयावळी आईशी या ववरयावर बरीच झाडाझडती झाली होती बाबााचया नाजक

हदयान लका सनचया सासाराची अशी झालली धळधाण बघन कवहाच राम महटला

होता तयान भारतातलया आपलया आईशीही फारस साबाध ठवल नवहत जानहवीशी

तर नाहीच नाही

जमणनीला गलयावर मकल वतकड वसथरसथावर होईपयात जानहवीचा

आवण तयाचा सासार छान चाल होता आवण एक ददवस डोरोथीशी तयाची जान

पहचान झाली आवण हळहळ तो वतचया पमात पडला तो इतका वतचया पमात

बडाला की जानहवीच तयाचयापिा वयान मोठ असण आता तयाला काच लागल

वतचा समाजसपणा जो तयाला सदगण वाटत होता तोच तयाला बावळटपणा

वाटायला लागला तझयामरधय सपाकण कसा तो नाहीच ह तयाचा नहमीच बोलणा

झाला तयाचया आवडीला पाधानय दणारी जान आता तयाला शळपट वाटायला

लागली

धडधडतया अातकरणान मकलन दाराची बल वाजवली एकदा दोनदा

तीनदा तयान परत जाणयासाठी पाऊल उचलल आवण दाराचा आवाज झाला

वळन बवघतल तर दार उघडायला चौदा पाधरा वरााची एक नाजकशी मलगी आली

होती पशनाथणक मदरन तयान वतला ववचारल ldquoइनामदार इथच रहातात नाrdquo

ldquoहो कोण आलय महणन साागrdquo

ldquoमी मकल इनामदार rdquo

ती एक िणभर पाहतच रावहली आवण आलच हा महणत आत गली

थोडया वळान ती परत आली आवण दार उघडन तयाला ती आत घऊन

गली घराच आतल सवरप खप बदलल होत पभतीवर बाबााचया फोटोशजारी

तयाचया आईचाही फोटो होता फोटोला हार घातला होता तयाचया काळजात

गलबलला

काही वळान जानहवी आली वहील चअरवर होती मकलला

एकापाठोपाठ एक धकक बसत होत पावहलयापिा थोडी बारीक ददसत होती

चहर यावर पोकतपणा आला होता कस अकाली वपकल होत पररवसथतीशी झगडन

आलला समाजसपणा चहर यावरचया सावतवक भावाला दजोरा दत होता पाधरा

वराणत पलाखालन बराच पाणी वाहन गला होता गलल ददवस परत यणा शकटयच

नवहता

ldquo बस थकलला ददसतोयस rdquo जानहवी बोलली

मन त नहमी ववचारतस ना तो हा तझा बाबा rdquo

ldquo rdquo

मन आवण मकल एकमकााकड पहात होती आपण पररवचत आहोत की

अपररवचत या भावनतन रकताच नात असलल दोन जीव एकमकााना अनोळखी

नजरन बघत होत मकलचया चहर यावर अनक पशन ददसत होत तयाला कठन

सरवात करावी समजत नवहत जानहवीन त ओळखल आवण साागायला सरवात

कली मकलन वझडकारलया बरोबर जानहवीला तयाचया आईन पमान आशरय ददला

ती कठ जाणार होती दोन जीवााचया जानहवीला मकलच घर सोडन काही आधार

नवहता आपलयाला सनला लकीसारख सााभाळायच आह ह तयाचया आईन

ओळखल दोघी एकमकीचया आधारान राहायला लागलया मनचा जनम झाला

दोघीना जगायला कारण वमळाला जानहवी नोकरी करत होती आवण घरची

आघाडी मकलची आई पहात होती दोघीत मायलकीच नात वनमाणण झाला होता

वनसगाणचा वनयमच आह की जयाची सहनशवकत अमयाणद आह तयालाच

नहमी सतवपरीिला तोड दयायला लागत जी वयवकत दकरकोळ कारणान नामोहरम

होत तयाला फार कळ सोसावी लागत नाही आठ वराणपवीची गोषट आजी शाळतन

मनला घऊन यत होती समोरन यणारा टरक आजी आवण नातीला आता उडवणार

ह जानहवीचया लिात यायला फारसा वळ लागला नाही वजवाचया आकाातान वतन

दोघीना ढकलल मन आवण वतची आजी बाजला उडन पडलया आवण जानहवीच

दोनही पाय मातर टरकचया चाकाखाली आल मन सरवित रावहली वतला थोडीफार

दखापत झाली आजीन आठ ददवसाानी या जगाचा वनरोप घतला जानहवीचया

नोकरीच सवरप फकत बदलल आजच योगायोगान मनला पनजणनम वमळलयाचा

ददवस होता आवण आज वतचा जनमदाताही वतचयासमोर उभा होता

अागावर सरसरन काटा यावा अशी आयषयाची जीवघणी कहाणी

ऐकलयावर मकलला काय बोलाव हच कळना या सगळया पररवसथतीला नकळत

आपणच जबाबदार अहोत ह तयाला कळन चकल होत आता चकीला पायवशचतत

काय पढ जायच तर कस माग यण शकटय नवहत कोडी फटणार कशी सवतचया

पराभत मनाची कलपना बोलता बोलता तयान ददली होती वतघाामरधय घर खायला

उठणारी शाातता होती कणीच काही बोलत नवहत मकल वनरोप घणयासाठी

उठला दारापयात गला

ldquoबाबा थााबतोस नाrdquo मनचया आवाजान तो थबकला गोधळात

पडललया मकलची नौका दकनाऱयाला लागली होती

गरदविणा

पाडीतजीनी खजाणतला रडज लावला पहाटचया शाात वळी तयााचा धीर

गाभीर सा वशषयाना एकागरवचतत करत होता धकटयाचा पााढरा पडदा हलकच बाजला

सारन रववदकरणाानी दशणन दयाव आवण काही सका दात सािात सयणनारायण पकट

वहाव तसा गळयाचया मलायम बाधातन पावडतजीचा रडज बाहर पडत होता

पावडतजी नहमी वशषयाना साागायच ldquoसवराची आराधना महणज सािात ईशवर

पवणधान परमातमयाशी तादातमय पावणयाचा एकमव मागण सागीत साधना महणज

तपसया आपणच सवतची कलली परीिा इथ अहाकाराला थारा नाही सवरापढ

नतमसतक जो झाला तयाला सवर सारधय झाला आमच गर महणायच एक सर साध

तो सब सीध महणज एक सवर एक तान एक आलाप घोटन बसवला दक तया

पठडीतल सगळ सवर सागीत तमहाला शरण यत rdquo अशा सासकारााचया पठडीत तपन

तयार झाला होता तपन पावडतजीचा अवतशय लाडका वशषयोततम आवण पतर

तपन डोळ वमटन रडजाचया समाधीत गाग होता इतकटयात नाददनीची

असफट कककाळी तयाला ऐक आली ldquoभयया बाबजी तपनच डोळ खाडकन

उघडल तयाचया बाबजीचा रडज गळयातच अडकला होता आवण तानपऱयावर

तयाानी मान टकली होती बाद डोळयातन तयााची समाधी लागलयासारख वाटत होत

तपन झटकन पढ झाला तयान हलकच पावडतजीना झोपवल डॉकटटरााना बोलावल

पण उपयोग झाला नाही

पावडतजी जाऊन मवहना झाला होता माणसााची पचाड रीघ आता कमी

झाली होती दनाददन वयवहार पवणवत सर झालच होत पण दखात अडकललया

तपनला आवण नाददनीला ररयाझ सर करायला काही मन घत नवहत कटलाससाठी

वशषय पररवार सारखा यऊन बसत होता पवणवत गाण सर करणा हीच पावडतजीना

खरी शरदधााजली होती मागची उजळणी झाली आवण तपनन पावडतजीची वचजााची

वही काढली पावडतजीचया गादीला पणाम करन वतलक कामोद मधली चीज सर

कली ldquoनीर भरन कस जाऊा सजनी अब rdquo

कटलास सापलयावर तपनन वहीतलया चीजा बघायला सरवात कली

वहीच पतयक पान जन झालयान ववसकळीत झाल होत तयातच एक पान होत त

एक पतर होत खप जन तही जीणण झालयासारख वाटत होत तयाची उतसकता

चाळवली गली

ldquo वपय तपन

तला ह पतर हातात वमळल तवहा मी या जगात असणार नाही पण

बाळा मी तझा जनमदाता नाही त एका मवशदीचया बाहर मला सापडलास

तयामळ त पहद दक मसलीम मला मावहत नाही नाददनीचा जनम झालयावर तमहा

दोघानाही आमही आमचया पहद सासकारातच वाढवल मी वजवात असपयात तला ह

कळल तर तला मी कदावचत पारखा होईन पतरपमाला मी मकन महणन ह सगळ

गलदसतयातच ठवला

नहमी गर पौरथणमला त मला ववचारायचास दक बाबजी मी जरी तमचा

मलगा असलो तरी तमचयाकडन सागीत ववदया वशकतोय महणन तमही माझयाकडन

गरदविणा घया मला ज काही शकटय आह त मला तमचया पायाशी अपणण कर दया

मी तझया जनमाच रहसय गपत ठवल गानववदया तमहा दोघानाही तला आवण

नाददनीला मी हातची न राखता ददली कदावचत त मसलीम असशील तर तला

तझया मळ सासकारात न वाढवता मी पहद सासकारात वाढवल या सतयान तझया

मनात माझयाबददल कटता वनमाणण होईल महणन मी माझया हयातीत काही

साागायच नाही अस ठरवल तझया या मजबर वपतयाला माफ करशील ना पोरा ही

एवढी गर दविणा दशील का बाळाrdquo

पतयिाहन पवतमा उतकट

अवनरदधचा वथसीस जवळजवळ पणण होत आला होता थोडया रटपस

वलहायचया होतया काही सादभण बघायच रावहल होत तया सादभाणवरन शवटच

पकरण पणण झाल दक शवटचा हात दफरवायचा चार ददवसाानातर एकदा पबाध

वतहाणइत नजरन वयववसथत वाचन काढायचा आवण सबवमट करायचा दक

डॉकटटरटचया यादीत तयाच नााव झळकणार होत बसस आता दोनक मवहनयााच काम

बाकी रावहल होत गल साड तीन वरण ददवसरातर खपन पबाधाचया ववरयाचा

अिरश कीस पाडला होता ववरयाचया मााडणीत मावहतीमरधय काही उणीव राह

नय अस तयाला मनापासन वाटत होत तया दषटीन तो डॉ नगरकर यााचयाशी सतत

सापकाणत होता नगरकर सराानी तयाला खप चाागला मागणदशणन कला होता सर महणज

तयाच आदशण होत त साागतील त पमाण असा वाटायचा आज तयाला सराानी

तातडीन बोलावला होता

ldquoअवनरदध तझया वथसीसमधली चार पकरण आपण बदल मला ती योगय

वाटत नाहीत त चपटर त काढनच टाक तयामरधय मला फारसा काही तथय ददसत

नाही rdquo इतकटया कषटान जमवलली मावहती तयावर कलला अभयास ह सगळ

मातीमोल होणार होता पण सराानी तयाला अवतशय योगय पकार समजावन

साावगतला आवण ती चार पकरण काढायला तो तयार झाला पनहा वगळया

चपटसणचा अभयास करावा लागणार होता डॉकटटरट पढ गली होती

मवहनयाभरान तयाला सारधया भटली खप आनादात ददसत होती वतचा

वथसीस पणण झाला होता वतचही गाईड डॉकटटर नगरकरच होत वतला डॉकटटरट

वमळाली तयान सहजच वतचा पबाध हातात घतला चाळला िणभर तो गोधळन

वतचयाकड पहातच रावहला ही वतची चक दक तयाची दक सरााची तयाची रददबातल

ठरवलली पकरणा वतचया पबाधात जशीचया तशी होती

सहज गपपा मारताना तयाचा वमतर एकदा तयाला महणाला होता ldquoमाणस

दकतीही मोठा झाला ना तरी तयाच पाय मातीच असतात असा बऱयाच वळला

बघायला वमळत गडडी वसनमात धमदर एकावळी चार गाडाना लोळवतो तीच

पवतमा गडडीचया मनात तयाचयाववरयी असत पण तरण अललड जया भादरीचया

मनातली वहरोची पवतमा काढणयासाठी त फकत वसनमातच शकटय असता ह

दाखवायला तयाचयावर खोट मारकरी घालाव लागतात अरधयावतमक माणसाच

मनसदधा तो जवढ चाागल दाखल दतो तवढ चाागल असतच अस नाही बाहयरपावर

आपण भलतो चकाकत त सगळच सोन नसत यावर ववशवास ठवावा लागतो

नाहीतर आपला भरमवनरास होतो कधी कधी हाथी क दात खान क और ददखान क

और अस असत महणनच वळोवळी आपण जयावर ववशवास ठवतो त दकतपत सतय

आह ह पारखन बघाव लागत कधीतरी मतीभाजन आवशयक असत रrdquo

तर माझा काय चकला

यावमनी पवहलयापासन मला आई बाबाानी खप लाडात वाढवला

तोडातन काही बाहर पडायचा अवकाश दक दोघाही मला ती गोषट वमळवन दयायच

पण एक गोषट मातर तयााचया मनात असनही त दऊ शकत नवहत ती महणज वळ

आवण मला तर वळच खायला उठायचा शाळा सटली दक मी घर नावाचया बाददसत

खोलीत एकटीच असायची शाळा सापली कॉलजमधल ददवस मातर अगदी फलपाखी

होत बऱयाच गोषटी आमही मवतरणी शअर करायचो मवतरणीमळ नातर मला

आईबाबााची गरज वाटनाशी झाली तयााचयापासन खपशा गोषटी मी लपवन

ठवायला वशकल आवण ऐन तारणयात मी एका हशार मलाचया पमात पडल

जगाचया दषटीन तो एक डरायवहर होता तयाच आवण आपल सासकार कस जमणार

यापिा कोणतयाही पररवसथतीत दकतीही साकटा आली तरी मी तयाचयाशी सासार

करन हा ववचार पबळ ठरला आमही लगन कल मी अगदी एका खोलीचया घरात

रहायला आल सरवातीच काही ददवस सवपनवत गल आवण काही ददवसातच बाई

आवण बाटली दोनहीचाही तयाला नाद लागला मी वशिणही अधणवट सोडला होता

एक ददवस तो एका घाणरडया बाईला घऊन घरी आला

वतचयाबरोबर मला जायला साावगतला ती बाई मला घऊन नाक आवण मन

गदमरवन टाकणाऱया एररयात आली एका माणसाबरोबर वतन मला जायला

साावगतला पण मी पळत सटल वतथ माझया ओढणीन माझा घात कला ती वतचया

हातात आली तयािणी मी गरकन माग दफरल आवण कााही कळणयाचया आत

माझाच दपटटा वतचया गळया भोवती आवळला समोर ददसणाऱया साकटाची चाहल

लागताच मी वाघीण झाल होत जीवाचया करारान दपटटा आवळत गल आवण काही

वळातच ती वनपवचत पडली मी जाणन बजन गनहा कला नाही चाागलया

सासकारात घडलला माझा जीव नरकात जाणयापासन मी वाचवला एवढाच मी कला

ना तर माझा काय चकला

शयामली माझया मजीववरदध मला कॉलगलण वहावा लागला घरची

पररवसथती खप गरीब आई लोकाकड धणयाभााडयाची कामा करायची आवण बाप

दार वपऊन आईला मारायचा तो काम धादा काहीच करत नवहता पण दारला पस

मातर आईकडन घयायचा एक ददवस दारचया नशत तयान आईचया डोकटयात पाटा

घातला वमाणवर घाव बसला आई खलास झाली बाप तयातन सटला पण माझी

आवण बापाची दोघााचीही जबाबदारी माझयावर पडली मी बारावया वरीच

लोकााकड घरकाम करायला जायला लागल मला वशिणाची आवड होती आई

असपयात शाळा महणज काय ह बवघतल होता घरकाम करन आमचा भागना

गररबीत दोन घास कमी खालल असत पण बापाची दार काही सटत नवहती

वशवाय तयाचया आजारपणाचा खचण वाढत होता शजारचया मवतरणीना सचवला

बारबाला महणन काम करायला लाग डानस बार बाद झालयावर पढ काय हा पशन

उभा रावहला मग या वयवसायात उतरल दोघाजण माझ दोसत झाल तयातलया

एकावर माझा खराखरा पम होता आमही दोघाानी एकतर सासाराचा सवपन बवघतला होता

एक ददवस माझयावरन तया दोघात खप मारामारी झाली माझया वपयकराला मार

बसतोय ह मला बघवना रागान मी हातात वमळाललया हातोडीन दसऱयावर वार

कला तो तयाचया डोकटयावर बसला आवण तो गला माझयासमोर माझया होणाऱया

पतीला मार बसत होता माझया सासाराचा सवपन धळीला वमळवणाऱया तया

माणसाला मी मारला तर माझा काय चकला

कापलदी कररयर खप छान कली मी आयषयात कधी अपयश महणन

बवघतला नाही जया ितरात भाग घईन तयामरधय पवहला नाबर कधीच सोडला नाही

कॉमपयटर इावजवनयर झालयावर कमपस इाटरवय मधच मला वनवडल का पनीचया

कामाचया वनवमततान दशापरदशात खप रठकाणी दफरल जोडीदारही मनासारखा

वमळाला आईववडलाना वर साशोधनाचा तरास नाही पडला सासार वयववसथत

चालला नवरा हौशी पण योगायोगच वववचतर माझया मवतरणीचा नवरा गला ती

एकाकी पडली महणन वतला धीर दयायला दोघ जात होतो दोन अडीच वराानी

माझया लिात आला दक माझा नवरा वतचयात गाततोय पवहलयाादा तयान उडवन

लावल पण नातर तयावरनच आमच वाद वहायला लागल माझा पती माझया

नजरसमोर वतन ओढन नला आमचयातला वाद ववकोपाला पोचला मला आता

नवऱयाबरोबर राहायचाच नवहता पण तवढाही पशनस तयाचयात नवहता एक ददवस

तयान मला दफरायला नल तळयाकाठी आवण ढकलन ददल तयाचा कयास चकला

मला पोहता यत होता घरी परत आलला बवघतलयावर तो हतबदध झाला आवण

आपल पबग बाहर फट नय महणन तयान माझयावर सरीचा वार कला मी कसाबसा

तो चकवला आवण तयाचयाकड दफरवला चकन तो तयाचया वमी बसला माझ

जीवन सापवणाऱया माणसापासन माझा बचाव करत होत मी तर माझा काय

चकला

माणसाना दकतीही ठरवला तरी तो वनयतीचया हातातल खळण आह

मनात यईल त कर शकत नाही कधीकधी तसा कला तर तयाचा पररणाम ववपरीतच

होतो चकला नसला तरी वशिा वमळत आपण सगळीच ववधातयाचया रागमाचावरची

थोडा काळ अवभनय करणारी पातरच आहोत नाही का

ओळख

ldquo कशी झालीय वखचडीrdquo राधान न राहवन ववचारला वखचडीमरधय

चाागला ककवा वाईट होणयासारख काही असता का इवत वनहार कठलाही पदाथण ती

वनगतीना करायची तो काही पवतदिया दणार नाही हही वतला मावहत होता तयाचा

थाड पवतसाद वतचया अागवळणी पडला होता पण तरीही वतचयाचयान

ववचारलयावशवाय गपप बसवत नवहता नहमीचया सरावान ती कामाला लागली

आवण घरचा सगळ आवरन ती ऑदफसला वनघाली

ldquoराधा त आणखी दोन पावला पढ जा अमक एक कलास दक पढची सटप

तला जासत आनाद दईल काहीतरी वमळवलयाचा रधयय सारधय कलयाचा आनाद

होईल rdquo वनहारच बोलणा ह असा असायचा ldquoवजथ आहस वतथन दकतीतरी पढ जायचा

आह तला rdquo पण राधाचया मनात नहमी यायचा ldquoरधययासाठी दकती पढ पढ जावा

माणसाना याला काही मयाणदा आहत दक नाही शवटी रधययाचा पवासच खरा

उपभोगायचा नाrdquo अगदी वनकराचा पयतन करन ती कोणतीही गोषट अतयात छान

करणयाचा पयतन करायची पण तयावर वतला महणावा तसा पवतसाद वनहारकडन

वमळायचा नाही आपण आपलया आनादासाठी करतोय हा ववचार करन मागचा

माग टाकन नवया जोमान पनहा नवया वयापात गाग वहायची कधीतरी सवतकडच

पाहताना खरच आपण काय वमळवला याचा वहशब करत असायची तवहा मनाशी

खातावायची अतयात हशार अशा दोन मलााची ती आई होती आवण वजजञास

बवदधमान कतणतववान माणसाची पतनी पण ही ओळख वतला सवसथ बस दत नवहती

आपलया कषटााच चीज होत नाही असा काहीस वतला वाटायचा कमणणयवावधकारसत

मा फलर कदाचन ह वचन वतला कळायच पण उमगायच नाही

वनहारचया या बोलणयामळ आपण नहमी कमी पडतो असा वतला

वाटायचा सागीत ववशारद असलली राधा गायचीही सरख अनक टरकटस वतन कल

होत एवहरसटचया बस टरक सकट वीस एक वगयाणरोहणाच परािम वतचया खाती

जमा होत सवत कथा वलहायची कथाकथन सपधतही वतन भाग घतला होता

काही ददवसाापवी वतन सवत वलवहलली कथा वनहारला दाखवली होती कथा साधी

सरळ पण मनाचा ठाव घणारी नककीच होती वनहारन तयात एक दोन करत अनक

सधारणा सचवन कथचा मळ गाभाच हलवन टाकला होता

बऱयाच वराानी भटलली वतची शाळमधली मतरीण जयाती मातर वतचया

कतणतवान भारावन गली होती अगा दकतती कायकाय करतस त वळ तरी कसा

वमळतो ह एवढा करायला आवण जयातीन पढचयाच भटीत शाळतील वगण

मतरीणीचया मळावयाला वतला आमावतरत कल चकक पाहणी महणन Jack of all

trades master of none असणारी राधा सटजवर काही बोलायला आपल

अनभव साागायला उभी होती बरोबरीचया मवतरणीपिा कणभर का होईना सरस

होती राधाचया समोर वतचयामाग एक वरण असणाऱया सगळया मलीची महणजच

बायकााची गदी होती जयातीना राधाचया वयवकतमतवाच एक एक पल साागायला

सरवात कली आवण राधाला आपण कणी आहोत याची जाणीव झाली तयाचवळी

वतला इरावती कवनचा पररपती हा लख आठवला अमकटयाची सन तमकटयाची पतनी

ही ओळख लवखकला अपरी वाटत होती आपलया वगाणतलया कवयाणची आई या एका

ओळखीन वतला आपलया वयवकतमतवाची ओळख पररपणण झालयासारख वाटत

राधाचया नजरसमोर एक वगळच वयवकतमतव साकारायला लागला खरच मी इतक

काही करत या भावनतन वतचया चहऱयावर आपोआपच एक समाधान झळकायला

लागला आपलया वयवकतमतवाची पररपणण ओळख जयातीन करन ददली आवण हीच

खरी मी आह अस वतला मनापासन वाटल

मवतरणीची गोषट

ती मतरीणीला साागत होती अगदी मनमोकळा कठलयाही गोषटीचा

आडपडदा मनात न ठवता

मला कनफस करायचा आह

काय

माझयाच बाबतीत चकलला माझा गवणत

मग तयात कनफशन कसला आलय गा

एखादी चक कबल करताना आपण मनात असल त सगळ बोलन टाकतो

ना तसाच मलाही वाटताय माझ खााद जबाबदारीचया ओझयान वाकन गलत गा

लोकााचयाकडन मला वमळणारी कौतकाची थाप हच माझा सवणसव मानला मी

सवतचया मनाचा ववचार कला नाही

बरोबर आह मोठपणाची झल तझया अागावर लहानपणापासनच

पााघरली गली तया ओझयान तझ नाजक खााद जडावन गल ना तझया आईववडलाना

तयाची जाणीव झाली ना तझया नातवाइकाना ना तला सवतला लोकाानी तला

बहाल कलली चाागलपणाची ही उबदार शाल तला तयातच गरफटवन गली

ldquo सनहा त ताई आहस ना मग कसा शहाणयासारखा वागावा बरा वबना

आवण रीनालाही मग आपलया ताईसारखच वागावसा वाटल ना rdquo ldquo सनहाराणी बीना

रीनाचा अभयास झालाय का बघ ग उदया तयााचा पपर आह ना मला सवड नाही

तयााचयाकड लि दयायला आवण ताईन अभयास घतला दक दोघी अगदी खश

असतात rdquo

ldquoजरा मला भाजी वचरन दत सनहा महणज लवकर आटपल काम माझा

rdquo ldquoआवण उदया वनरताई वतचया मलाना घऊन यतय एससल वलडणला तयााना नता

यईल आवण सनहा असली दक कसली काळजी नसत बाई असा वनरताई सदधा

महणाली हो

ldquoआई बाबााचया माघारी बीना रीनाला काही कमी पड ददल नाही अगदी

सवतची आवड बाजला ठवन मोठपणा वाटत होता मला हा तयाग करायला पसागी

तयााची आई झाल मरधयातरी वाट चकललया बीनाला मागाणवर आणल तवहाही

सगळयाानी नावाजला आईची उणीव भास दत नाही पोरीना rdquo

मतरीणीचया कशीत वशरन सनहा मनसोकत रडली खप लहान झाली ती

मला लहान होऊन जगायचाय हटटही करायचत सफा दत हादक दऊन दऊन शराात

कटलाात झालयावर ती तशीच वतचया मााडीवर डोका ठवन शाात पडन रावहली खोटा

कौतकान वाकलली वतची मान झकलल खााद कबड आलली पाठ मतरीणीचया

जादई सपशाणन िणात हलक झाल आवण सनहाला खपच आराम वाटायला लागला

ldquoअगा पतयक वयकतीत एक लहान मल दडलला असत त उगाच थोरपणा

जपायला गलीस आवण सवतचा वयवकततव हरवलास आता तला वमळल आपला मागण

rdquo मतरीण वतचया कसातन अलवारपण बोटा दफरवत रावहली वतचया गालावरन

नाजकपण पमान हात दफरवत रावहली मतरीणीचया वपसासारखया मद मलायम

सपशाणन सनहाला जाग आली वखडकीतन पहाटचा थाडगार वारा पडदयाला लहरवत

होता गालााना जाणवणारा तो पडदयाचया आपलकीचा सपशण तया सपशाणन ती

मनोमन खश झाली पडलया जागवरनच वतन डोळ दकलदकल करन पवहल पडदा

आवण वखडकीचया फटीतन ददसणारा आकाशाचा लावलमा ती अधणवमटलया

डोळयाानी मनसोकत पाहात रावहली रातरीचा अाधार वमटवणारा आवण नवया

ददवसाची नाादी साागणारा नवजात अभणकासारखा आकाशाचा तो लाल तकडा

आपलयात सवतवाची उजाण वनमाणण करतोय असा वाटल वतला आसमातातन हलकच

तरागत यणार भरवच सवर मनाला उतफलल करत होत वतचया पाखाना आता

आतमशकतीच पचाड बळ लाभला होता आता ती ज काही करणार होती जगणार

होती त होता फकत वतचया सवतसाठी लोकााचया कौतकभरलया नजराासाठी नाही

मकत मनान ती उठली मानवरचा जोखड कधीच दर झाला होता आरशातलया

मतरीणीला वतना मनापासन धनयवाद ददल

वारसदार

ववशाल आपलया बदधीचया जोरावर अमररकला गला खरा पण तयासाठी

सरवातीला लागणारा पसा अणणाानी उभा कला पसागी आपलया पॉवहीडाट

फा डमधन तयाानी तयाला अथण सहायय कल कधी आईन आपला चादरहार गहाण ठवन

ववशालसाठी पसा उभा कला ववशाल गरीन काडणधारक झाला अमररकन मलीशी

तयान लगन कल सासार सखात चालला तयान खप नाव पसा लौदकक कमावला

एक दोनदा आई अणणााची अमररका वारीही झाली ववशालला अमररकला जाऊन

अठठावीस वरण झाली

तो भारतात यणार नाही ह तर आई अणणााना माहीतच होत पण आई

जवहा नयमोवनयान आजारी पडली तवहा तयाला ओढ वाटल आवण आईला भटायला

तो यईल अस वतला नककी वाटत होत ती तयाचया वाटकड डोळ लावन बसली होती

वतचा शवास तयाला भटणयासाठीच फकत चाल होता एक ददवस वनरााजनातली वात

ववझन गली शवटी तयाला भटणयाची वतची आस तशीच रावहली तो आला नाही

कारण तो यऊ शकला नाही तयाची कामाची जबाबदारी मलाचया कतणवयापिा शरषठ

ठरली आवण वयाचया चढतया भाजणीन वतच आजारपण वाढत गल आवण तयातच

वतचा अात झाला ती गलयावर अणणााना भटायला अगदी चार ददवसाासाठी तो

भारतात यऊन गला

आई जाऊन दीड वरण झाला एक ददवस अणणााना हलकासा ताप आला

ववशालचा चलत भाऊ आवण ववहनी अणणााची काळजी घत होती तयाना खोकला

झाला आवण तो वाढत गला सरवातीला घरगती औरधा झाली नातर आयवददक

होवमओपवथक अलोपवथक सगळच पकार झाल तयाना पाणीसदधा वगळता यईना

तवहा बायोपसी कली ररपोटण पॉवझरटवह आला पण अथाणतच तयााचया पयात तो

पोचवला नाही पोटात अननच जात नसलयान तयााची पकती खालावत गली

ववशालचा भाऊ तयाची वाट पहात होता आईचया वळची चक तो पनहा करणार

नाही अस तयाला वाटत होत पण या वळीही तयाची बापाची जबाबदारी मलाचया

कतणवयाचया आड आली तयाचया मलाचा गरजयएशन होता त तो चकव शकत नवहता

तो अणणााना भटायला आला नाही शवटी वहायचा तच झाला शवट अटळ होता

अणणाानी राम महटला

चलत भावान फोन करन ववशालला कळवला मॉगणमरधय ठवायचा दक

दियाकमण करायचा यावर ववशालच उततर होता मला सरधया यायला सवड नाही

तवहा बाबााचया पारथथवावर तच अातयसासकार कर तयााचया हॉवसपटलचा आवण

औरधााचा खचण तला पाठवीनच तसाही आता बाबा तर या जगात नाहीतच मी

कणाला भटायला यणार तयााची सगळी कागदपतर एकतर करन ठव वारसदार

महणन सगळीकड माझा नाव असणार तवहा मी पढचया वळी जवहा भारतात यईन

तवहा सगळयाावर सहया करीन

लागबााध

ldquo रोवहत अनया कशी आह वतला काही तरास होत नाही ना आता जरा

जपनच काम कर महणावा वतची काळजी घयायला वतकड कोणीच नाही त वतला

मदत करतोयस नाrdquo काळजीचया सरात रोवहतची आई अनयाची चौकशी करत

होती अनया महणज अथाणतच तयााची सन अनया बततीस वरााची होती वतचा दोन

वळा गभणपात झाला होता तयामळ परदशात असललया गरोदर सनची काळजी

तयाना वाटण साहवजकच होत सास या नातयान रोवहतचया लगनानातर तयाानी वतच

खप कौतक कल होत अनया अवतशय गणी मलगी होती बालमानसशासतरात

डॉकटटरट झालली होती अतयात लाघवी होती सगळयाना सााभाळन घणारी होती

कणाचया मनाला दखावणारी नवहती

लगनानातर सहा मवहनयाानी ती रोहीतकड अमररकला गली अनयान

घराला अगदी आपलसा कला होता ती गली खरी पण मनात एक सल घऊनच

रोवहतचया आजीला ती घरी आण शकली नवहती नातयातली दरी सााधली गली

नवहती

दोन वराानी नातवाडाचया आगमनाची गोड वाताण वमळाली होती

अनयाच बाळातपण जवळ आला तसा रोवहतन आईबाबााना वतकड बोलावला तयाचया

आईन जययत तयारी कली अनयाला आवडणाऱया आवण बाळावतणीला हवया

असललया सगळया वसत पदाथण करन बरोबर घतल बऱयाच वराानी घरात बाळाचा

आगमन होणार होता घराला घरपण यणार होता रोवहतचया आईचा उतसाह

ओसाडन वाहात होता अनयाला बाळातीण महणन कसा वागाव याबददल बऱयाच

गोषटी तयाना साागायचया होतया

ववमानतळावर अनया तयाना घयायला आली होती रोवहतन आपल घर

आईबाबााना दफरन दाखवल गसट रमपाशी त आल दार बाद होत रोवहतन

दारावर टकटक कल दार उघडल एका ऐशी वरााचया वदध आजीबाईनी आजीचया

सरकतललया चहऱयावर पसननता होती रोवहतची आई िणभर अवाक होऊन

पहातच रावहली ती रोवहतची आजी होती ldquo ही माझी आजी आवण ही माझी आई

rdquo वमसकीलपण हसत रोवहतन दोघीची एकमकीशी ओळख करन ददली

सवतची सपस हवी असणाऱया सनन सासला वदधाशरमात ठवल होत

आरथथक पररवसथतीन सवतातर असलली रोवहतची आजी आवण सवतचा अहा

करवाळणारी आई यााचया िािात सास सनत अातर पडल होता दोघीपकी कणीतरी

एक पाउल पढ आवण एक पाउल माग यणा आवशयक होता दोघीही आपलया जागी

ठाम होतया अनयान मातर सासला आवण आजसासला पमान पजकन घतला होता

कधी तयााचया हो ला हो महणन तर कधी थोडस अवधकारवाणीन साागन आपलकी

आवण जवळीक दोघीशीही वाढवली होती आवण आता तया दोघीचाही अनयावाचन

पान हलत नवहता

ldquoआमहा दोघाासाठी तमही दोघीही जवळ असण महतवाच आह काहीही

महटला तरी आपलया नातयााच बाध वचवट आहत एकमकााशी असणार लागबााध अस

सहज सहजी तोडता यत नाहीत आवण त तटतही नाहीत कधीतरी आपला सवतव

जरास बाजला ठवाव लागता इतका च पस दऊनही नाता ववकत वमळत नाही मग ह

बाध तोडायच कशासाठी rdquo काल लगन होऊन आललया पोरीन वतचयापिा दकतीतरी

पावसाळ अवधक पावहललया तया दोघीना वशकवल होत आपलया कतीन

ह बाध रशमाच

राघव शनयात नजर लावन बसला होता बाबााना जाऊन आज आठ

ददवस झाल होत घरात ददवसाला यणार पाहण जासत नवहत खरतर बाबााचया

इतका पमळ माणस राघवन आयषयात पावहला नवहता आईपिाही थोडसा जासतच

पम होता तयााचा राघववर आईचया माघारी तच राघवच आई आवण वडील झाल

होत पण बाबााची मानवसकताच कळत नवहती सवतजवळ बर यापकी पाजी

असतानाही त इतकटया चगटपण का रहात होत त कळत नवहता तयााचया

आजारपणाचा फारसा खचणही त करायला तयार नवहत तयामळ बाबााचया

वागणयाबददल तयाला कोडाच वाटायचा छान छौकीची तर तयााना कधीच आवड

नवहती पण आईलाही तयाानी फारशी हौस मौज करायला ददली नवहती तीही

नवर यान जशा पररवसथतीत ठवल तशात खश होती कधीही तयााचयाकड पस

मावगतल की त सहजासहजी दयायला तयार नसत बाहर खाणयाला तर मजजावच

होता बाकी पम मातर बाबा खपच करत होत राघवला जरासा काही लागला की

टचकन तयााचया डोळयात पाणी यत होत

एकदा राघव लहान असताना तयाला छोटासा अपघात झाला होता

गाडीन मागन यऊन ठोकरल होत तयावळी दवाखानयात बाबा सतत तयाचया

उशापायथयाशी बसन होत तयाचया सवला हजर होत तयावळी तो काय महणल त

तयाला वमळत होता राघवचया तयावळी मनात आला होता आपण असच कायम

हॉवसपटलमरधय पडन रावहलो तर आपल लाड होतील आपलयाला हवया तया वसत

बाबा लगच आणन दतील

बाबााचया जनया वसत काढताना तयााचया टराकत एक डायरी वमळाली

डायरीमदध प न पचा खचण वलवहला होता सगळा राघवसाठी कलला राघवचया

नावान बाकत काही रककम ठवली होती वशवाय आपलया वमळकतीमधन एक

छोटासा पलॉट तयाानी तयाचया नाव घऊन ठवला होता जणकरन तयाचया

हयातीपयात तयाला कठलयाच गोषटीची कमतरता पड नय तयान एक उसासा सोडन

ती डायरी पनहा टराकत ठवणयासाठी टराक उघडली बाबााच काही जन कपड आईचा

शाल घराच कागद अस काहीबाही तयामरधय होता तयात एक पतरही तयाला वमळाला

ldquoआपलया पोटच नसल तरी ह मल महणज दवाचा आशीवाणदच आह अस

महणायला हवा नऊ महीन तयाचा भार उदरात न वाढवता आपलयाला ह वमळाला

आह महणनच तयाचया आईला तयाला आपलया पायरीवर ठवाव अस वाटला

कदावचत हया पोवलओ झाललया मलासाठी खचण करायची वतची ऐपत नसावी पण

आपलया ओटात टाकला आह महणज दवान तयाला वाढवायची जबाबदारी

आपलयावर टाकली आह आपण फकत एकच करायचा तो पोरका आह याची जाणीव

तयाला करन दयायची नाही तयासाठी आपलया खचाणत काटकसर करावी लागली

तरी चालल पण तयाचयावर उपचार करायच rdquo

डोळयात भरललया आसवाानी राघवला पढ काही वाचता यईना

बाबााचा चाागलपणा आवण पम तयाला आठवायला लागल आपलयासाठी

आईबाबाानी जो तयाग कला का जरपण कलला सासार ह सगळ तयाला आठवल

तयाचया हादकटयानी बाबााना मनोभाव शरदधााजली वावहली रकताचा नसलला पण

माणसकीचया नातयाचा बाध दकती जबरदसत वचवट असतो याचा पतयय तयाला यत

होता

परतफड

आज बऱयाच वराानी वनमा आवण अाजली भटलया कॉलज सापलयापासन

दोघीची जवळजवळ तीस वरा भट नवहती दोघीचया ददसणयात वयानरप होणारा

बदल सोडलयास सवभावात फारसा फरक झाला नवहता वनमा पवहलयासारखीच

बडबडी पटकन कठलयाही वनणणयापत यणारी घाईघाईन आपला मत पदशणन

करणारी आपला राग िर पम वयकत करणारी उतावीळ तर अाजली शाात पोकत

पण तरीही हसन खळन समोरचया वयकतीला आदरान वागवणारी दोघीचया

सवभावात वागणयात तसभरही बदल झाला नवहता आज मॉलमरधय अचानक

भटलयावर वनमाला खप आनाद झाला

ldquoचल आपण काहीतरी थाड घऊ तला वळ असल तर थोडा वळ गपपा

मार rdquo वनमाला घाई झाली होती आपलया ववरयी साागणयाची आपला लगन कसा

ठरला इथपासन त सवतचा नवरा कसा कतणबगार आह सासार कसा मसत सखी

आह दशाववदशात दफरत असतो आपला बागला आह मोठठी गाडी आह याच वणणन

करता करता वतची अगदी दमछाक झाली अाजलीच राहणीमान वतला अगदी

साधसच वाटला साधासा अाबाडा साडी चाागली होती पण गळयात महणावा तर

वनमा सारखा चार पदरी मागळसतर नवहता गळयाबरोबर असलला मोतयाचा एक

सर तयालाच एक वाटी खडयााची असल बहतक एकणच वतची आरथथक पररवसथती

बताची असावी असा वनमाचा कयास

ldquo अग तझा काय त कशी आहस बाकी त आहस तशीच आहस महणा

तझा शाातपणा काही गला नाही सासारात खश आहस ना काही लागला तर मी

आह हा मदतीला आता आपण एकाच गावात राहतोय तयामळ आपण वरचवर भट

शक इतकटया वराणत तझया मदतीची परतफड काही करता आली नाही त मला

अभयासात दकती मदत करायचीस rdquo

ldquoआमही इथ यऊन अगदी पाधरा ददवसच झालत पण आता आपण नककी

भटत जाऊ अगा आवण परतफड कसली महणतस त तझया माझया मतरीतल पम

होता rdquo अाजली हसत हसत महणाली

ldquo अाज त वाईट वाटन घऊ नको पण जर तझया वमसटरााना चाागली

नोकरी हवी असल तर माझया नवयाणचया खप रठकाणी ओळखी आहत तयााचा काम

होऊन जाईल rdquo दोघीनी पनहा भटणयाचा आशवासन एकमकीना दऊन वनरोप घतला

आज नवीन पोजकटटसाठी वनमाचया नवऱयाच पझनटशन होता तयान खप

अभयास करन त पझनटशन बनवला होता सारधयाकाळी तो घरी आलयावर वनमा

तयाबाबतीत ऐकायला अगदी उतसक होती तयाचया बॉसनी शरीवासतव साहबाानी

तयाचया पोजकटटच कौतक कला होता

ldquoबरा झाला बाई तमचया कामाचा साथणक झाला नाहीतर नवीन बॉस

खडस असता तर कामाची ककमत शनयच कली असती rdquo

ldquo ह बघ आमच फोटो rdquo तयान मोबाइलवर काढलल फोटो वनमाला

दाखवल

ldquo तमचया फोटोत माझी मतरीण अाज कशी कायrdquo

ldquo महणज तया तझी मतरीण आहत तया शरीवासतव साहबााचया वमसस

आहत तयाानी आमची सगळया सटाफ बरोबर तयााची ओळख करन ददली तयाानीच

तर आमचया पोजकटटचा वडझाईन कलाय तया आकीटकटट आहत आमचया rdquo

आता आ वासणयाची पाळी वनमाची होती

पपजरा

बल वाजली सीताबाई लगबगीन दार उघडायला वनघालया त मनाशी

महणतच आज कोण अभागी जीव आह वबचारा कणास ठाऊक गोधडी अागडी

टोपडी कपाटातन बाहर काढायला पावहजत ववचारातच तयाानी अनाथाशरमाच दार

उघडल समोर समन उभी होती वतच ददवस भरलल ददसत होत ही वतची वतसरी

खप अर दवा वहला कसा समजवावा असा कठवर चालणार ह वतला आत घतला

समनलाही अनाथाशरमात यणा आवण रहाणा अागवळणी पडला होता दोन जीवााची

वतशीची समन अगदी रसरशीत ददसत होती पण आठ ददवस तरी घईल दक नाही

कणास ठाऊक सीताबाईनी मनाशीच अादाज बााधला

खरोखरच तयााचया अादाजापमाण समन आललया सहावया ददवशीच

बाळात झाली मलगा झाला मलाचा सगळ वयववसथत करायची ती सवतच

बाळाला अाघोळ घालणा वगर करायची पण घरन यताना बाळासाठी एवढासा

सदधा कपडा आणायची नाही दक सवतसाठी दोन जासतीचया साडया नसायचया

असायचया तयाही सारधयाशाच सती बाहरचा वारा न लागलली ती छानछोकी

काय करणार वबचारी कमणठ घरातली होती ना ती आशचयण एवढाच वाटायचा दक

घरची माडळी वबनबोभाटपण समनच बाळातपण करवन घयायची पण ती आशरमात

असताना एका अिरानही वतची चौकशी करायची नाहीत ना बाळाला बघायला

यायची ना तयाची चौकशी करायची तीन मवहन झाल दक समन घरी जायची

यावळीही बाळाला सोडन ती चालली वतन तसा साावगतला नवहता पण

एकण वतचा रावराग तसाच वाटत होता आशरमाचया साचावलकााचया सवभावाचा

गरफायदा घताहत ह लोक अस सीताबाईना वाटल आता मातर तयाना राहावला

नाही

ldquoकाय चालवला आहस समन त बाळात झालीस दक मलाला सोडन

वनघन जातस rdquo

ldquoमाई काय करणार बाळाला घऊन जाऊन कामा कशी होणार आवण

नाही गल घरी तर सगळयााचा कसा होईलrdquo

ldquoजर तझयावशवाय होत नाही तर बाळाला का ठऊन घत नाहीतrdquo

ldquoपतयकजण महणतो मल माझा नाही मीही सााग शकत नाही मल कणाचा

त मग कोण तयाचया दखभालीची जबाबदारी उचलणार माईrdquo

आता झीट यऊन पडायची पाळी सीताबाईची होती

ldquo मग त इथच राहा ना नाहीतरी तझा तया घरात कोण आह कशाला

जातस त वतकड तझा नवरा गलयावर तला वतथ काय वागणक वमळत गा चार

घास अनन वमळावा महणन तयाचया भावााकड आवशरतासारखी राहतस इथ राहन

तझया मलाना त सााभाळ शकशील rdquo

ldquo नाही नाही मला गला पावहज माई आता बघा माझयावशवाय थोरलया

ववहनीची काम अडतात मधलया वावहनी तर पणणपण माझयावरच अवलाबन

असतात धाकटीला तर माझाच आधार असतो आबासाहब दादासाहब भाई

आणणा यााचही अडला नडला मलाच बघायला लगत घरात मी नसल दक दकती

गोधळ उडतो नाही मला लवकर जायलाच पावहज कवहा एकदा बाळ होताय

आवण मी घरी जातय असा होता मला rdquo

समन मलाला ठवन तयाना न साागताच वनघन गली सीताबाई ववचार

करायला लागलया एकदा का पाख छाटल असल दक पपजरा उघडला तरी पिी

बाहर जात नाही बाहरचया जगाच तयाला भय वाटता पपजऱयातल आयषय सरवित

वाटता झापड बााधन जगायची सवय होत आपला भलबरा कशात आह याचा

सारासार ववचार खाटतो वबचारी समन आपला सगळ आयषय बाकीचयाासाठी खचण

करतय आपण पपजऱयात अडकलोय याची वतला जाणीवही नाही

सवपन

वनवमर ररयावलटी शोचया टीवहीवरचया गाणयाचया सपधत पवहलया

फरीत दसरा आला दसऱया फरीत पवहला आला आई पपााचया अपिा उाचावलया

तयााच हात गगनाला वभडल पण तो वतसऱया फरीत वतसरा आला आवण अावतम

वनणाणयक फरीत तर तो नाबरात यउच शकला नाही परीिक नहमी सपधणकाना

पोतसावहत करत होत ही सपधाण महणज आयषयाच अावतम रधयय नाही अशा अनक

कसोटा पार पाडायचया आहत आपल पयतन मातर कमी पडता कामा नयत पण

वनवमर सपधत पराभत झाला आवण तयाची आई सटजवरच तयाला पोटाशी धरन

ढसढसा रडली इथच वनवमरचया मनान कच खालली खरतरा आई आवण पपााचया

सवनााची पणणता करताना तयाचा जीव मटाकटीला आला होता तयाला गाणयात

पवहला नाबर नको होता तयाला ना पजकायचा होता ना महाववजता वहायचा तयाच

सवपन होता पण कवळ आईववडलााची वनराशा होऊ नय महणन तयाना मनान

खचलल पाहाण जीवघणा होता महणन तयाचा मन कासावीस होता होता वनववळ

तयााची बचनी तयाला मान खाली घालायला भाग पाडत होती तयााचया अपिााचा

भाग तयाना कला होता वयाचया चौदावया वरी आपण जगणयाला लायक नाही असा

काहीसा वनवमरचया मनान घतला वनराशचया गतत हळहळ तो जायला लागला

तयाचा अभयासातही लि लागना टीवहीवरचया गाणयाची एक सपधाण तयाला

आयषयातन उठवन गली होती नालायक ठरवन गली होती

खरतरा सयशही तयाचयासारखाच पराभत झाला होता पण तयाचया

चहऱयावर दखाची छटा मातर नवहती गरीन रममरधय आलयावर सयश वनवमरजवळ

आला तयाचया खाादयावर तयान थोपटलयासारख कल ldquoअर एवढा रडणयासारखा काय

झालाय पढचया वळी ककवा दसऱया कठलयाही सपधत नककी त पजकशील बघ थोडा

वखलाडपणान घ कणीतरी पजकणार आवण कणीतरी हरणार ह नककीच आवण

आपण हरलो महणज काही जगबडी झाली नाही एवढा मनाला लावन घऊ नकोस

आपण आणखी पयतन करावा महणन सपधाण असतात rdquo वनवमरचया मनाचा समाधान

झाला दक नाही ह तयाला कळल नाही

आवण एक ददवस अचानक एका वसनमाचया गीतासाठी

पाशवणगायनासाठीचा परसकार सयशला वमळाला टीवहीवरची तयाची मलाखत

वनवमर आवण तयाच आई पपा आशचयाणन पहात होत कवळ आठ वराणत सयशन

इतकी मोठी मजल कशी मारली याचा रहसय जाणन घयायला उतसक होत

सयशन तयाचया सारखयाच एका हरललया मलाना तयाला दाखवन ददल

होता अपयशान तो खचन न जाता तयाना जासत जोरात पयतन कल होत सयश

आजचा सवलविटी साागत होता ldquo लहान असताना मी कधी कधी सपधाामरधय भाग

घत होतो पण माझया दषटीन सपधाण ही नाबर काढणयासाठी कधीच नवहती ती फकत

माझयातलया गणााना आणखीन तावन सलाखन पारखन घणारी महणनच मी

तयाकड बघत होतो माझयातलया कलना माझयातलयाच कलशी कलली सपधाण होती

ती माझा सागीताचा ररयाज कायम होता मी कधी अभयासाचाही बाऊ कला नाही

कारण मला गाणयात कररयर करायचा होता आई बाबाानी मला जीवघणया सपधत

उतरवला नाही ह माझा भागय सपधत वमळाललया बविसान मी कधी हरळनही गलो

नाही आवण अपयश वमळालयावर खचनही गलो नाही कधीकधी गाताना सपधत

परीिकाानी ददललया वळपिा जासत वळ लागला पण गाणयातली एखादी हरकत

जागा घता घता असा काही आवाज लागायचा दक तया सवरााचया सपशाणन अागावर

रोमााच उभ रहायच गातानाचा तो िण माझया दषटीन अतयात महतवाचा असायचा

आवण तयाचा आसवाद मी परपर घत होतो मला वमळालला हा परसकार हा माझा

अावतम टपपा नाही माझा गाण लोकाानी आवडीन ऐकाव हाच माझा रधयास राहील

तच माझा सवपन आह rdquo

वनवमरला या िणी जाणवत होता दक खरचा आपला सवपन काय होता याचा

ववचार आपण कधीच कसा कला नाही वनवमरच आई पपा मातर आपला सवपन

धळीला का वमळाला याची कारण मीमाासा शोधन काढणयात गकण होत

रााग नाबर

वपयावदा गलया वरीच या कॉलजमरधय मराठीची पारधयावपका महणन रज

झाली होती चाळीशीचया वपयावदाचा मराठीवर पभतव होता वतचा बोलणा

समोरचयाला गागवन टाकायचा अलपावधीतच ती कॉलजचया मलााची आवडती

पारधयावपका झाली तयाला अियसारखया टारगट मलाचाही अपवाद नवहता

पवहलया लकटचरला तयान तरास दऊन पावहला पण सगळया मलाासमोर वगाणत न

रागवता वपयावदान तयाला कटलास सापलयावर बोलावल आवण समजावल वासतववक

बाकीच पारधयापक वागत तसा सगळयाासमोर तयाला खडसवायला वतला काहीच

हरकत नवहती पण चारचौघात तयाचा पाणउतारा करणा वतला बरोबर वाटल

नाही वतची ही एकच गोषट तयाला पचाड आवडन गली वतचया समजावणयान

अियला मीही सभय आह ही भावना चतवन गली

लासट बनचर असणारा पारधयापकााचया खोडया काढणारा अिय

वपयावदाचया लकटचरला मातर नमान बसायला लागला तयाला वतचा वशकवणा

आवडायला लागला अियना वनववळ वपयावदा मडम वशकवतात महणन एफ वाय

कॉमसणला मराठी घतला बारावीला तयााचया वशकवणयाचा तयाचयावर एवढा पभाव

पडला दक तयाना मराठीच वनवडल तयााचा कववता वशकवणा तर कवळ लाजवाब

होता कवी मग तो कोणीही असो पवदा गरस सरश भट असोत शााता शळक

इाददरा सात ककवा पाडगावकर असोत कववतचा भावाथण साागताना तयामागचा

सादभण कववतचा न जाणवलला पण वतचयात दडलला गरथभताथण कवीची

मनोभवमका समजावन साागताना ती कववता अिरश जगलयासारखा अियला

वाटायचा कानात पाण आणन तयााचा लकटचर तो ऐकायचा

मनाचया आवण शरीराचया दोनहीही सौदयाणचा वमलाफ वपयावदा

मडमचया रठकाणी झालाय असा तयाला वाटायचा वशकवताना दर काही वळान

कळला ना असा महणताना तया मानला नाजक झटका दत तया हलकटयाशा झटकटयान

हलणार तयााचया कानातल झमक तयााचया कसााचया करळया बटााशी अलगद

खळायच तयािणी अियला पशन पडायचा आपलया डोळयाना सौदयाणचा सख

वमळताय दक कानाना कववतची मजवानी तयाचया मनावर तयाानी गारड कला होता

सारखा तयाना पहात राहावा असा तयाला वाटायचा तयााचा ओठ मडपन हसणा तयाला

वड लावायचा मनाची घालमल होत होती

एक ददवस अियन ठरवला दक काही झाला तरी ममना भटन आपला मन

मोकळ करायचा पण कसा आवण कधी हा पशन होता तयाना ममना वचठठी वलहायचा

ठरवला ldquoमम तमही मला आवडता काय कर मला कळत नाहीrdquo वपयावदान वचठठी

वाचली आवण अियला भटायला बोलावला कणाचया बापालाही न घाबरणारा

अिय ममनी बोलवलयावर मातर मनातन सटपटला तयाच हातपाय कापायला

लागल आपलयाला चाागला खडसावणार महणन घाबरतच तो टीचसण रमचया

दाराशी आला चाहल लागताच वपयावदान तयाला आत बोलावला माद वसमत करत

तयाला बाजचया खचीवर बसायला साावगतला आवण बोलायला सरवात कली

ldquoअिय मी तला आवडत यामरधय काही गर आह ह आधी मनातन काढन

टाक वनसगाणचा वनयमच आह दक या वयात वभननपलगी शरीराकरणण वाटायला हवा

तसा नसल तरच काहीतरी चकताय असा मी महणन या वयात असललया शारीर

आकरणणा बरोबरच आपलया मनातही काहीएक आयवडयल आदशण वयवकतमतव

आकार घत असता कधी नकळत आपलया मनात त साकार होत असता तर कधी

आपण जाणीवपवणक त पाहात असतो तसा तझया मनातही आपली जोडीदार वपया

माझयासारखी असावी अशी कलपना नकळत आकार घत आह तझी मनातली

कलपना आवण शरीराचा तरण असणा यामळ माझयाबददल तला आकरणण वाटताय पण

ह खरा नाही कारण वसतवसथती खपच वगळी आह दसरा असा दक आपलया

वयवकतमतवाला अनक बाज असतात तसाच तझया एकण वयकतीमतवात हा भाग

महणज रटप ऑफ द आईसबगण महणावा असा आह तझी कररयर भववषय कौटावबक

पररवसथती तझयात सपतावसथत असलल नततव गण दसऱयाना मदत करणयाची

वतती या गोषटी खप महतवाचया आहत या सगळया गोषटीवरन तझा चररतर ठरणार

आह तवहा काही काळासाठी वाटणारा आकरणण महतवाचा दक तझा वयवकतमतव

महतवाचा ह तला ठरवायला हवा याच वयात आपलया चररतराची बााधणी होत

असत तयाचा पाया इथच घातला जातो आवण तयावर पढचया आयषयाचा भववतवय

ठरता जवहा तझा तच आपलया मनाला ह समजावन साागशील वसतवसथतीचा

आकलन तला होईल तवहा तझया मनातला हा गोधळ नककी दर होईल कणाला तरी

फोन करत असताना कधी लि नसल तर दसराच एखादा नाबर चकन दाबला जातो

आवण मग रााग नाबर लागतो आपलयाला काही समजत नाही अरचया असा कसा

रााग नाबर लागला मनात कठलीही अपराधीपणाची भावना न ठवता सवचछ मनान

आपलया भावनचा ववशलरण कर ह योगय आह का याचा सारासार ववचार कर तला

तझा योगय नाबर नककीच वमळल rdquo

अियचया मनातल ववचारााच मोहोळ वपयावदान हलकटया हातान

सोडवल होत ववचारााचया गतत सापडलला अिय हळहळ भानावर यत होता

वळण

ldquoउदया भटया र राजहास बारमरधय चयायला ती नाझनीन काय माल आह

बघया तरी मसतानी झक मारली असा महणतात rdquo सावहलन चार पाच पग एवहाना

सहज ररचवल होत ररकामा गलास पनहा भरणयासाठी टबलवर वाट बघत होता

तीन पाकीट वसगारट जळन राख झाली होती

ldquo चल ए आता बास साल घरी वाट बघतात लचना कलप उघडल तरी

महातारी ववचारायला यतच उशीर झाला र बळया महणत वाढ का जवतोस का

करत बसत साला कटकट अपनी खद दक पजदगी भी ठीक तरहस गजारन नाही दत

यारrdquo तो डोळ तारवटन तावातावान बोलत होता

ldquo यवडा चकणा खालयाव पोट गपगार वहइल नायत काय हवा वशराय

बी वाव नसतय या ढरीमधी आन कसला जवान खान घयीवन बसतयात कोन जान

लच काळजी करतयात आमी काय ककटकल बाळा हत का कायrdquo गौतयाना आपलया

बोलणयाचा शर टाकला

गौतमला आपण सावहल आवण वनवखलच वमतर आहोत याचा खप

अवभमान तयानाच तर तया दोघाना दार कशी आवण कठ पयायची त वशकवला होता

बारमरधय बारबालााचा नाच पहायला कसा जायचा याबाबतीत तो तयााचा गर होता

कठ कोण बारबाला चाागली आह याची वबतताबातमी गौतमला असायची हाा

पशाचा परवठा मातर तयाला वमतराानी करायचा हा जण अवलवखत वनयमच होता

तसा ठरनच गला होता

रावसाहब आवण सवशलाबाइना सावहलची खप काळजी वाटायची

सखवसत कटाबातला एकलता एक कलदीपक होता तो तयााचा तळहातावरचया

फोडापमाण तयाला दोघाानी जपल होता तो महणल त तयाचयासाठी ताबडतोब हजर

वहायचा मला सनचया माघारी तयाला माया ददली होती तयााचा अकाली अपघातात

जाणयाचा दख दोघाानी या वदधापकाळात सावहलकड बघनच पचवला होता

साहीलला कठलयाही गोषटीची उणीव भास नय महणन त धडपडायच दोघााना

एकच शलय होता सावहल वशकणयात अवजबात रस घत नवहता मग नोकरी वगर

तर दरच राहीला आजकाल तो दोघाना उदधटासारखी दरततर करायचा वाटल तस

पस मागायला लागला होता आपलया सासकारात काय कमी पडला याचा दोघाही

ववचार करायच

तामहण आजोबा महणायच त काही खोटा नवहता ldquo तयाला वळण

लावायला तमही एकच करायला पावहज होता तमही तयाला पररवसथतीच चटक बस

ददल असत महणज समजला असत आपोआपच मागी लागला असता तमच लाड

नडलत rdquo

सावहल नहमीसारखाच रातरी उवशरा घरी आला घरात सामसम

अथाणतच दोघाही झोपल असणार तरी आजी यणारच हा तयाला हसका होता पण

तीही आज जवतोस का बाळ महणन ववचारायला आली नाही तयालाच चकलया

सारख वाटला महणन अादाज घणयासाठी तो आजी आजोबााचया बडरमकड गला

दरवाजा उघडा होता आतमरधय ददवा जळत होता त दोघही मातर खोलीत नवहत

तो आत गला टबलावर फलााचा मोठा बक तयाचयाकड बघन हसत होता अर हो

उदया आपला वाढददवस बकचया खाली एक वलफाफा होता तयान तो उघडला

वाढददवसासाठी काही पस तयाानी ठवल होत पमापोटी आजी

आजोबाना तयाला सधारण कठीण जात होत महणन एक वरण तयाानी तयाचयापासन

लााब रहाणयाचा वनणणय घतला होता

पताग

आज माझा वाढददवस बाकी कणाचयाही लिात नसला तरी माझया तरी

लिात रहायला हवा पण छ आज योगायोगान मला आठवण झाली ती मला मगो

आईसिीम खावस वाटल महणन लहानपणी डडी मला आवडता महणन

वाढददवसाला नहमी मगो आईसिीम आणायच आज फकत आईसिीम घणयापरतच

पस वखशात वशललक आहत अस द आज जवणाला सटटी पतरयाचया भगदाडीतन

बोळातली मलााची मजा पहात खायला लागल

मी पवहलयापासन उाच आवण आडवया बाारधयाची गोरी असल तरी माझ

फीचसण जरास वगळ एखादी परदशी मलगी वाटावी इतपत वगळ वगाणत

मतरीणीही मला फारशा वमसळन घत नसत वहडीस दफडीस करायचया कारण

काही कळायच नाही मी तयाना तयााचयातली का वाटत नवहत माझया मानान तया

अगदी छोटा वाटायचया माझया खाादयाला लागणाऱया राागत वगाणत मी

सगळयात पाठी अभयासात मला काही गमय नवहताच खळात थोडीफार होत

शाळा सापली मला फारशा मवतरणी कणी नवहतयाच कॉलजची दोन वरण कशीबशी

कली

मममीला सासाराच काही खास पम नवहत सवपाक तर वतला मळीच यत

नवहता नहमी बघावा तर पाव आवण अाडी नाहीतर फार फार तर पाव आवण

उसळ वाढतया वयात भक लागायची पण घरात काही खायला नसायचा डडी

आपलया कारखानयाचया कामात मगन असायच डडी कडन कधी पस घऊन बाहर

काहीतरी खायची भययाही तसाच करायचा मग मनात आला नोकरी करन पस

वमळवाव महणज खायला वमळल पसतकाचया दकानात नोकरीला लागल

वाचायची आवड होती महणन ज पस वमळायच त चनीसाठी उडवायची पस

कवहाच सापन जायच

जनी मला वतथच भटली मला समजन घणारी ताई आई आवण मतरीण

जनीमधच एकवटल आह असा वाटायचा वतचयावर खप पम करायला लागल

वतचयावशवाय जगणा अशकटय आह असा वाटायचा दोन दोन ददवस मी वतचयाच

खोलीवर रहात होत पण एक ददवस मला न साागताच ती नयझीलाडला वनघन

गली तयावळी मी अिरश कोसळन पडल मनगटाची नस कापायला बवघतली पण

पयतन अयशसवी झाला मममी डडी भयया याना याववरयी फारशी काही कलपनाच

नवहती

या नराशयातन बाहर पडायला मला राशी आवण वनमा याानी मदत कली

तया माझया मदतीला धावन आलया जनीचया बाजचया खोलीत तया राहायचया

आमही वतघी वमळन रहायला लागलो मममी इतकी बपवाण होती दक ती माझी काही

चौकशीही करायची नाही आराम करणा टीवही बघणा आवण कधीतरी डडीबरोबर

कारखानयात जाणा एवढाच वतचा काम दोन ददवस मलगी घरी यत नाही ती कठ

असत काय करत याची वतन कधी ववचारपस कली नाही राशी वनमा यााचयात मी

खपच गातल तया दोघी खप घवनषठ मवतरणी होतया तयामळ वळ यताच तया दोघीनी

हलकच मला बाजला कल मला न दखवता

समोर आयषय भकास वाटत होता करायला काहीच नवहता माझयाकड

कणीतरी कलपना साावगतली दक त हॉटलमरधय वटरसच काम कर तही कल त करता

करता मसाजर महणन काम करायला लागल कधी मसाज पालणरमरधय तर कधी

हॉटलमरधय कसटमर वमळायला लागल टीप चाागली वमळायला लागली वतथ

फरडररकची ओळख झाली नायजररयातन आललया फरडला मी आवडल फसबकवर

आमच एकतर फोटो बघन डडी चवताळलयासारख झाल तयाानी मी काही ववचार

करायचया आत फरडशी माझा लगन लावन टाकल मी तयावळी लगन करावा दक कर नय

यावर ववचारच कर शकल नाही तयााचया हो ला हो करत गल फरडला फारशी

चाागली नोकरी नवहती तयाचाच खचण भागत नवहता माझया वमळकतीतन घर

चालायचा तयाच आवण माझ तयावरन खटक उडायला लागल पनहा मी एकटी

झाल

मसाजर महणन काम करत होत तवहा माझी आमदानी चाागली होती

भययाना तयाचया आवडीचया मलीशी सासार थाटला होता आवण तो वगळा रहात

होता तयाचा आवण डडीचा पटतच नवहता डडीना दवाखानयात ठवला तयाचा खचण

खपच झाला तयााचया डोकटयावर खप कजण आह ह तयावळी कळल कजण माग ठवन त

गल मममी काही कर शकत नवहती वतला हाय बलडपशर माग लागला तयााचया

पाठोपाठ एक वराणत मममीही गली माझी जमा पाजी सापषटात आली तयानातर मीच

आजारी पडल आवण हाताशी होता त काम वनघन गला एका दकानात सलस गलण

महणन काम वमळाला तया पगारात काय होणार महणन सततर वरााचया ददनशभाई

यााचयाबरोबर का पवनयन महणन रहायला लागल गलया वरी त वारल तयााचया

घरातलयाानी मला घराबाहर काढल तटपाजया पगारात काय होणार या छोटा

पतरयाचया खोलीत रहायला आल आज खायला वमळाला तर उदया वमळल का नाही

याची खातरी नसत

आज वयाची पसतीशी आली मी कठही वसथर नाही खायला वमळायची

भराात अशी अवसथा आह आज आईसिीमची आठवण झाली आवण वनवाातपण माझा

जीवनपट डोळयासमोरन सरकन गला एका उचचवशवित पााढरपशा घरातली

सबदध मलगी वतची अशी अवसथा कोणी कली वतन सवत आईववडलाानी

पररवसथतीन जसा वारा यईल तशी मी वाहात गल पतागाचा मााजा माझया हातात

होता पण तो तटललया पतागासारखी माझी अवसथा झाली खरच मी इतराापिा

वगळी आह का

जवळच दरच

पवाणधण

ldquo अहो तमही ऑदफसमधन आलात की आपण आज वसनमाला जाउया

नाrdquo

ldquo बघ आज कदावचत माझया वमतराबरोबर बाहर जायला लागल तयाचा

जरा पॉबलम झालाय तयाला तयातन बाहर पडायला मदत करायला हवी मला

तला तयातला काही कळणार नाही rdquo

ldquoमला ताजी फडफडीत मासळी खावीशी वाटतय समदराचा खारा वारा

तो वास मला शवासात परपर भरन घयावासा वाटतोय एवहढ तरी डोहाळ परवा

बाई माझrdquo

ldquoअगा डोहाळ कसल घऊन बसली आहस माझी बदली होणार आह ती

रदद करन घणयाचया तयारीत आह मी बॉसला खश करायला सरधया तरी मला रजा

काढता यणार नाही

ldquoबाबा माझया शाळचा आज गदररग आह तमही यणार ना मी नाटकात

भाग घतलाय rdquo

ldquoनाही र पववण आज मला महतवाची वमरटग आह सोसायटीची वतकड

जायलाच पावहज ती चकवन चालणार नाही rdquo

ldquoअहो आज पवतमाचा वाढददवस वतला वतचया आवडीचा डरस घयायला

जाउया काrdquo

ldquo तमहीच दोघीजणी जाऊन आणा ना नाहीतरी पवतमाचयाच आवडीचा

डरस आणायचाय न मला जमलसा वाटत नाही माझया एका वमतराचा वाढददवस

आह तयान मोठी पाटी ठवली आह आवण मखय महणज तयाची सगळी वयवसथा

मलाच बघायला लागणार आह rdquo

ldquo हलो अहो पववणला खप ताप भरलाय तयाला हॉवसपटलमध अडवमट

करावा लागणार असा आपल फवमली डॉकटटर महणताहत लवकर या तमची कामा

आटपायची वाट बघत बस नका असाल तस या माझा जीव टाागणीला लागलाय

अगदी rdquo

ldquo मी यतोय पण असा काय करतस डॉकटटर आपल अगदी घरोबयाच

आहत तयामळ एवढा घाबरन जायचा काही कारण नाही वशवाय एकदा का तयाला

हॉवसपटलमध अडवमट कला दक आपली बरीचशी जबाबदारी कमी होत एसटीन

मला वनघन यायचा महणज सात तास तरी जाणारच ना थोडा धीर धर rdquo

ldquoमला टरीपला सोडायला या नाrdquo ldquo नाही गा बाळा आई यईल नाrdquo

ldquoवनदान नयायला तरी याल काrdquo ldquo रातरी काकीचयाकड सोबतीला झोपायला

जायचाय बाळा तया लवकर झोपतात ना काका गलयापासन एकही ददवस मी

तयााचयाकड जायचा माझा नम चकवला नाहीय rdquo

ldquoबाबा हया सटटीत आपण करळला जावया का सगळजण आमच वमतर

सटटीत कठ ना कठ जात असतात आपण मातर कठच जात नाही rdquo

ldquo मलानो तमहाला सटटी असत पण मला कोण सटटी दणार र कामा

चालच रहातात आवण सटटी काढली तर पढ कामाचा आणखीन भार वाढतच जातो

rdquo

उततराधण

ldquo बरच ददवस मनात यताय आपण दोघा खप वरण झाली वसनमाला गलो

नाही आज जावया का गrdquo

ldquo अहो आज माझी वभशी आह आवण मलाच लागलीय तयामळ आज

वसनमा कनसल rdquo

ldquo पवीण अर कधीतरी वळ काढन बोलत बस माझयाशी सारखा आपला

वमटीगज कॉनफरनस टररग सवतला कधीतरी वळ द र आपलया कटाबासमवत वळ

घालवलास तर कामाचा बराच ताण हलका होतो मलाही हलली वळ कसा

घालवायचा हा मोठा पशनच पडतो बघ पवतमाची नातवाडााची सारखी आठवण

यतय पण ती तरी वतचा सासार सोडन मलााचया शाळा सोडन कशी यणार नाही

काrdquo

जया काकीचया सोबतीला मी जात होतो तया गलयानातर आपलकीची

भावना महणन तयाानी सतळीचा तोडाही माझयासाठी ठवला नाही जयााचयासाठी

माझया लकीचया खशीला मी वझडकारल पवीणचया शाळचया कठलयाही

कायणिमााना मला जाता आला नाही दरवळी काहीतरी कारण असायचा आवण

कायणिम चकायचा मलााचया पमाचा कौतकाचा असा िण पतनीचया आगरहाचा

आजणव वळोवळी मी टाळत गलो जया वमतराासाठी मी माझा वळ ददला त आता कठ

आहत आवण आता माझया हातात मातर काहीच नाही आह फकत वळच वळ आता

मला आपतााची आठवण यतय जवहा मी जवळचयाना दर लोटत होतो दरच मला

आपलस वाटत होत तवहा मी खरच जागा नवहतो का

लवखकची ओळख

नाव सौ सववता कौसतभ नाबर ई

मल savitanabargmailcom फोन

8149658022

पतता 1752 302 नाबर साकल

5th िॉस राजारामपरी मन रोड कोलहापर

४१६००८

वशिण MCom

इतर Dipin Music (vocal) ndashवशवाजी यवनवरथसटी

Dipin Music (Tabla) माबई यवनवरथसटी तबलयाच वशिण क

कशवराव धमाणवधकारी पा ववभव नागशकर सरधया शरी महश दसाई यााचयाकड

सर आह

साातािझ इथलया The Yoga Institute Santacruz इथ योग

पवशिकाचा कोसण कला योग पवशिक महणन अनक रठकाणी काम आयण ववदया

मादीर माबई सट फरावनसस मनजमट institute माबई इथ योग वशिक महणन काम

अनकाना उपचारयकत योग वशकवला

मकत पतरकार महणन गली २२ वर कायणरत महाराषटर टाईमस लोकसतता

सकाळ लोकपभा तरण भारत लोकमत पणयनगरी सा वववक यामरधय अनक

ववरयाावर लखन लोकमत अातनाणद यासारखया अनक ददवाळी अाकाामरधय लखन

पररसावाद

खालील पसतक पकावशत------

१ वकण १०१ ndashअनवाद (ल एवलझाबथ फरीडमन)

२ कताथण मी-- अड वसातराव नावकर यााच चररतर

३ सवाल जबाब पतरकाराशी ndashपतरकार सभार धम यााचयावरील

मलाखतीच पसतक

४ सामथयण आह चळवळीच- दवदासी वनमणलन चळवळीच अरधवयण पा

ववठठल बनन यााच आतमचररतर शबदाादकत

५ माईड पॉवर ndashपरणादायी पसतक

६ सवतला ओळखाmdashपरणादायी पसतक

७ हाऊ ट वबकम सकटससफलmdashपरणादायी

पसतक

८ गरब द ऑपॉचयणवनटी----परणादायी पसतक

९ सकटसस पासवडण-----परणादायी पसतक

ई सावहतय पवतषठान

मराठी वसनमा हा एककाळी भारतात पहदी वसनमाचया तोडीस तोड

ककवा काकणभर वरचढच होता मरधयातरी मराठी वसनमाला उतरती कळा लागली

पिक यईना महणन वथएटर वमळना वथएटरच वमळत नाही महणन चाागल मराठी

वसनमा बननात आवण चाागल वसनमा नाहीत महणन पिक वमळनात अस एक

दषटचि सर झाल मग आला झी मराठी वसनमा आवण तयाचयाच जोडीन छोटा

आकाराची मलटीपलकटस आवण वडवजटल पिपण तयामळ पनहा एकदा मराठी

वसनमा जोमान बहर लागला

काहीशी अशीच पररवसथती मराठी सावहतयाचीही होत आह एककाळी

टॉपला असलल मराठी सावहतय मधलया काळात रटवही आवण वसनमाचया यगात

माग पडल पण आता मोबाईल आवण इाटरनट यााचयामळ मराठी वाचकवगण फ़ार

मोठया पमाणावर वाढतो आह आवण तयाच जोमान तयाचयासाठी वलवहणारा

दजदार लखक वगणही वनमाणण होऊ लागला आह मराठी सावहतयाचया भववषयाबददल

आमही अतयात आशावादी आहोत

आपली साथ मातर पावहज आपलया ओळखीचया जासतीत जासत लोकााना

ई सावहतय बददल साागा तयााच ई मल पतत व whatsapp नाबर कळवा तयााना ई

सावहतयचा मोबाईल app download करायला सचवा आगरह करा ई सावहतयच

माकरटग करा एकदम फ़रा ट फ़टवर यऊन खळ जबरदसत माकरटग कर लाखााच

कोटी कर आवण मराठी सावहतय पनहा नाबर वन ला आण

ई सावहतय पवतषठान

wwwesahityacom

esahitygmailcom

आता ई सावहतय च APP उपलबध आह ई सावहतयचा App आपण खालील

पलकवरन आपलया मोबाईलवर डाऊनलोड करा आवण भरमसाट पसतका फ़री वाचा

httpsplaygooglecomstoreappsdetailsid=comesahitywwwe

sahitybooks

ई सावहतय पवतषठानची ई बकटस Whatsapp broadcast service सर झाली

आह पणणपण फ़ककट पसतका आता आपलया मोबाईलवर थट कपया नााव नोदणीसाठी

7710980841 हा नाबर आपलया मोबाईलवर सवह करा आवण नातर या नाबरवर वॉसऍप

करन आपल नााव व शहराच नााव कळवा आपलयाला वनयवमतपण एक नवीन मराठी ई पसतक

Whats app िार पाठवल जाईल आपण त पसतक आपलया वमतरााना Whatsapp करा आवण

भाव खा

आपलया ओळखीचया दकमान दहा लोकााच मल आय डी आमहाला कळवा तयााना

आमही ववनामलय पसतक पाठव व आपलयाला VIP सभासद बनवल जाईल

Page 4: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross

अपणणपवतरका

माझया लखनाच सतत सफतीसथान असलल

माझ वडील शरी शरीकषण आतमाराम बकनाळकर

यााना सादर अपणण

मनोगत

माझ पवहल ई बक पवसदध झाल

आवण तयाला वाचकााचा फारच सादर पवतसाद

लाभला आणखी काही कथााच दसर ई बक

काढायच ठरल माझया या दसऱया ई बकची

तयारी चाल असतानाच माझया लखनाच सतत

सफतीसथान असलल माझ वडील शरी शरीकषण

आतमाराम बकनाळकर यााच आकवसमक दखद

वनधन झाल तयााचया वनधनान मनावर

झालला आघात पसला जात नवहता पण एका

िणी ठरवल दक माझ वलखाण हीच तयाना

खरी आदरााजली होईल आवण मी पढचया

कामाला लागल

या पसतकातलया कथा खरतर महटल तर सामानयााचया आहत दनाददन

जीवनात आपलयाला भटललया वयकती अशा अस शकतात पण तयााच जीवन कधी

कधी ववशाल सागराचया तळासारखा गढ अगमय अस शकत वरवर पाहता कथा

सामानयााचया आहत पण यातलया पतयक कथतला नायक ककवा नावयका वह

तयाचया ककवा वतचया जीवनात घडललया एखादया पसागान घटनन ढवळन वनघाला

आह एखादयाच घटनन तयााचया आयषयावर वचरसमरणीय ठसा उमटवला आह

एखादी सवणसामानय वयकती पण वतचया आयषयात कशी उलथापालथ होऊ शकत

कधी चाागली तर कधी वाईट महणन कथच नाव ldquoछोटााची मोठी गोषटrdquo अस ददल

आह पवहलया कथा सागरहापमाणच याही कथा वाचकााचया पसातीस उतरतील अशी

आशा आह हीच माझया ववडलाना भावपणण शरदधााजली

माझया इ बक च वडझाईन ल आऊट आवण अथाणतच पवसदधी याची

जबाबदारी इ सावहतय पवतषठानन आपलया वशरावर घतली यासाठी इ सावहतय

पवतषठानचया टीमची मी अतयात आभारी आह तयााचयावशवाय ह ईबक वाचकााना

वमळ शकल नसत कपया आपलया पवतदिया मला आवजणन कळवा

सववता नाबर

savitanabargmailcom

8149658022

या कथासागरहातील सवण कथा कालपवनक आहत

यातील सवण पातर नााव पसाग आवण सथळ कालपवनक असन

तयााच कोणतयाही जीववत अथवा मत वयकतीशी सामय आढळन आलयास

तो वनववळ योगायोग समजावा

कथानिम

पाकतन

पशचातताप

मकसद

इवतहास

सबह का भला

गरदविणा

पतयिाहन पवतमा उतकट

तर माझा काय चकला

ओळख

मवतरणीची गोषट

वारसदार

लागबााध

ह बाध रशमाच

परतफड

पपजरा

सवपन

रााग नाबर

वळण

पताग

जवळच दरच

पाकतन

बऱयाच वराानी ती मला आज भटली कॉलज सापलयानातर वीस वराानी

कॉलज मध असताना कशी रसरशीत ददसायची अथाणतच वयाचा मवहमा होताच

ववशीतली ती आवण चाळीशीतली ती यात फरक असणारच वतचा गाणा आजही सर

होता एकण सासार छान चालला असावा असा आपला माझा अादाज बराचवळ

गपपा झालया वतचा नवरा बााधकाम वयावसावयक होता तयाच दकतीतरी पोजकटस

नावाजणयासारख होत नावलौदकक पसा सख कशालाच कमतरता नवहती

ह सगळा साागता साागता वतचा गळा भरन आला वतचा नवरा काही

मवहनयाापवी कामाचा ताण असहय होऊन हदयववकारान गला आयषय भरभरन

जगताना डाव अरधयाणवरच मोडला होता इलाज नवहता वतचया सोळा वराणचया

मलाला घऊन ती एकटी महालासारखया बागलयात रहात होती बोलता बोलता

कॉलजचया ददवसाावर ववरय आला दकती फलपाखी ददवस होत त आमचया

वगाणतला सकॉलर असललया तयाचा ववरय वनघणा अपररहायणच होता आवण वतचा

तर कधी काळी तो महणज वजवहाळयाचा ववरय होता कालच मला तयाचया ववरयी

कळला होता

तो ददसायला नाकी डोळी दखणा होताच उाच मजबत बाारधयाचा

सावळासा चहऱयावर करारी भाव थोडासा अातमणख सवतमधच रमणारा

अवतशय हशार टबल टवनस छान खळायचा खळाड असला तरी तयाला वमतर

फारस नवहत आवण तो वखलाड वततीचा असला तरी वागताना थोडसा हातचा राखन

वागलयासारखा वागायचा वतला तो जाम आवडायचा आमचा कटलासमट धीरन

कधी वतला तयाचयाशी बोलायचा योग आला नवहता मवतरणी तयाचयावरन वतला

खप वचडवायचया वतला खप वाटायचा दक तयाना आपलयाशी बोलावा ती कॉलजची

गानकोदकळा होती वतला वाटायचा तयाना आपलया गाणयाचा कौतक करावा काहीही

करन बोलावा कदावचत तयालाही वतचयाबददल काही वाटत असल का

नककीच कारण एक दोनदा तयाना वतचयाकड बघन हसलयासारखा कला होता पण

कळत नकळतच दक वतचया मनाचा तो खळ होता पण जाणन बजन तयाचया कधी

पढ पढ करावा असा वतला वाटल नाही वतचया मनातली सपत इचछा मातर होती दक

तयाना आपलयाशी बोलावा अशी पकराणना वाटायचा तयाना आपणहन ववचारावा

लगनाबददल जवहा वतचा लगन ठरला तवहा वतची आशा पार वमटन गली अबोल पीत

मगधच राहन गली

वतचा लगन झाला एका होतकर तरणाशी महतवाकाािी आवण जगणयाची

आसोशी असलला वतचया कलची गणााची कदर असलला सरवातीला खाजगी

नोकरीत अगदी लहानशा पोसटवर असलला वतचा नवरा सवतचया धडाडीवर खप

वरपयात चढत गला नोकरी सोडली आवण छोटा छोटा बााधकामााची कामा घऊन

फार लवकर पगती कली मग मोठया कॉमपलकटसच पोजकटस घयायला लागला

वयवसायाची नस तयाला बरोबर सापडली होती वतला चारीकडन सख होता पण

वनयती महणज काय असता ह वतला काही मवहनयाापवी कळला वतचा नवरा

सासाराचा डाव अरधयाणवर टाकन गला होता

माझया मनात ववचार आला वतचा लगन धीरनशी झाला असता तर

बोलताना ववरय आला होता धीरनचा माझया घशाशी आवाढा आला कठलया

तोडाना मी वतला साागणार होत दक तोही या जगात नाही तो एक आय ए एस

ऑदफसर होता आमचया एका मवतरणी कडनच तयाचया अपघाताची बातमी कळली

होती वतचया सासाराची गाठ कणाशीही बााधली गली असती तरी वववधवलवखत

अटळ होता चाळीशीतच वतला सौभागयापासन फारकत घयायला लागणार होती

तच वतचा पाकतन होता

पशचातताप

वीस फटाावर असणाऱया तरागाचया छोटा वखडकीतन यणारा कोवळया

उनहाचा कवडसा आज वतलोततमा टक लावन बघत होती दकती वरा झाली

लहानपणी आपण हा उनहाचा कवडसा पकडायला बघत अस पण कधी हातातच

यत नवहता आयषय असाच आपलया हातात आह महणता महणता वनसटन गला

दकती छान होता आपला आयषय वनरागस साथ पाणयासारख अचानक वसदधाथण

आयषयात आला आवण आयषय दभागन गला

वतलोततमाचा बालपण खप लाडात गला दोन भावााची लाडकी बवहण

ददसायला अतयात ससवरप वशकायलाही हशार वतना आपला जोडीदार सवतच

वनवडला ददसणयात डावा असलला वसदधाथण हरहननरी होता तयाची जात मातर

वतलोततमाचया कटावबयाना खपली होती महणन लाडकी असली तरी वतचया लगनाला

मातर भावाानी आवण आई ववडलाानी खप ववरोध कला साम दाम दाड भद

कशालाच वतन जमानल नाही घरचयााचया मनाववरदध वतन वसदधाथण बरोबर सासार

मााडला

सवतचया हशारीचया जोरावर वसदधाथण लवकरच नोकरीत खप वर चढत

गला पवबलक ररलशन मरधय असणारा तो पाटाण टाळ शकत नवहता आवण

पाटीमधली दारही हातात आलला सरवातीचा एकच पयाला नातर चार वराणतच

तयाची पजदगी बनला पवहलयाादा आपलया लाडकटया लकीदखत घरात गलास नको

महणन टाळणारा वसदधाथण कालाातरान सटीचया ददवशी रीलकटस होणयासाठी

पयायला लागला तो दारचया इतका आहारी गला दक मग तयाला ददवस रातरीचही

भान रावहल नाही आवण एक ददवस

वयसनापायी तयाची नोकरी गली मलगी लहान घरचयाानी पाठ

दफरवलली अशा वसथतीत वतलोततमा नोकरी कर शकत नवहती गागाजळीवर जवढा

वनभावता यईल तवढा धकवन नला शाात आवण समाजस असलली वतलोततमा आताशा

छोटा छोटा कारणाावरन वचडवचड करत होती नवरा बायको मधला सावाद

आता सापायला लागला होता पसा असल तरच जगणा शकटय होता आरथथक वववाचना

वतला तरसत करत होतीच वशवाय दारसाठी वसदधाथण आता वतचयाकडच पशाची

मागणी करत होता घरातला एक एक दागीनाही दकानाची पायरी चढायला

लागला मोठया फलटचा असणारा वनवारा आता एका कचचया बााधकामाचया खोलीत

बदलला तयासाठीही घरमालकाचा भाडयाचा तगादा सर झाला कोडीत

सापडलली वतलोततमा सरभर झाली होती आवण एका ददवस हदद झाली

वसदधाथणन लकीचया सोनयाचया मनगटाा बायकोकड मावगतलया ती त

दयायला तयार होईना तयान वतचयावर हात उगारला एककाळी आपलयावर

जीवापाड पम करणारा वसदधाथण आपलयावर हात उगारतोय ह बघन एक िणभर

वतलोततमा दखान कोलमडन गली वसदधाथणचा हात थााबत नवहता तोडान तयाची

मागणी चालच होती मार असहय होऊन वतचया दखाची जागा आता रागान

घतली काही कळायचया आतच जवळचा कोयता वतन उचलला तयाला भीती

दाखवायला उगारला पण तयान वतचा हात वरचयावर पकडला दसऱया हातान तो

वतला मारतच रावहला तो चकवत असतानाच कोयतयाचा हात तयाचयावर बसला

घाव वमी लागला होता

वतचया लकीची रवानगी अनाथाशरमात झाली कारण सरळ होत वतच

आईवडील भाऊ वतचयाकड आता तर गनहगार महणनच बघत होत तयाना काही

वतची ककवा वतचया लकीची दया आली नाही वतलोततमाचा मन दखान ववदीणण

झाला एका चागलया घरात जनम घतलली आपली लक सगळयाच सखाना

आपलयामळ मकली वतचा काही दोर नसताना आशरमात आयषय काढणा वतचया

नवशबी आला खरच वसदधाथणशी लगन करन आपण चकलो दक तयाला वयसनापासन

दर करणयात आपण कमी पडलो तयाचया पमान आपल डोळ बाद झाल होत दक

तयाचया वयसनाकड सरवातीला डोळझाक करत होतो दक तयाचा मार खाऊन

सहन करायला पावहज होता तयाचा अवनबाध वागणा लकीचा बाळलणासदधा पणाला

लावायला पावहज होता का

अजनही मला मोह घालणारा हा उनहाचा कवडसा माझया लकीचया

आयषयात मातर रि वाळवाट बनन आलाय माझयामळ आईचया चकीचया वनवडीची

असो ककवा बापाचया वयसनाची सजा असो तयापायी आपलया वनषपाप छकलीचा

आयषय मातर उरधवसत होऊन गला कठला गलया जनमीचा पाप असल दक तया अभागी

जीवाला अशी वशिा वमळावी आई वजवात असताना मलीला अनाथ महणन

जगायला लागावा यापरता दख त काय पशचाततापाचया आगीत वतलोततमा पोळन

वनघत होती

मकसद

रणचया वयाचया पाचवया वराणपासन सौवमतर वतला सााभाळत होता जया

िणी तयाला कळला आपली बहीण गवतमाद आह जवळपास तयाच िणापासन दादा

महणन वतची दखभाल करणयाचा ठका तयान घतला होता सौवमतरला तयाचयाहन

लहान आणखी दोन बवहणी होतया रण नाबर तीनची सखदा आवण सवरदा या

दोघी नॉमणल होतया जवहा लहानपणी रणच उचचार सपषट यायच नाहीत तवहा

सौवमतर त समजन घयायचा ती काय साागतय त तयालाच बरोबबर कळायच आई

ववडलाापिाही जासत तयाला बवहणीची काळजी होती लहानपणी वमतर मवतरणी

रणची चषटा करायच वतचयासारख बोबड बोलन वतला वचडवायच खळायला

घतानाही वहडीस दफडीस करायच या पसागाानी रणचया दादाला खप तरास

वहायचा सौवमतर सतरा वरााचा झाला आवण तयाची आई गली वडील दफरतीचया

नोकरीवर जबाबदारी सौवमतरवरच आली बवहणीना तयााचा आवरन दऊन शाळला

पाठवायचा घरात काय हवा नको त पहायचा आईची जागा सौवमतर भरन काढत

होता वडील असनही तयााची भवमका त पार पाड शकत नवहत सासारासाठी पसा

वमळवायचा एवढा एकच काम तयाना जमत होता सौवमतरची आई गलयापासन तयााचा

मन सासारातन उडन गला होता तयााचा आयषय मवशनवत झाला होता सौवमतर

बवहणीचा मायबाप झाला होता

जसा जसा सौवमतर मोठा होत गला तसा तसा तयाला उमगत गला दक

आपणच रणचा पणण वळ सााभाळ कला पावहज ववडलााचया समजन घणयालाही खप

मयाणदा यायचया आई असताना ती रणचा सााभाळ करायची पण आता रणचया

हालचाली ववशीतही दहा वराणचया मलीसारखया होतया सौवमतरन वतला हळ हळ

वाचनाची आवड लावली वतचयाबरोबर वगवगळया ववरयाावर चचाण करायला

लागला वतला सागीत ऐकवत वतचा कानही असा तयार कला दक कोणताही राग ती

पटकन ओळखायला लागली सागीतात ती रमायला लागली गाणी ऐकणयासाठी ती

कशी लावायची हही तयान वशकवल पण वतचया सागीत वशकणयाला मातर मयाणदा

होती सवपाक वतला यत नवहता पण तयान चहा करायला वशकवला जवण गरम

करन घयायला वशकवला कमी होती फकत वयाचया मानान असणाऱया समजतीची

अशातच सौवमतर एमपीएससी परीिा पास झाला आवण तयाला मलाखतीचा

बोलावणा आला शवटचया िणी तयाना ठरवला आपण ही नोकरी घयायचीच नाही

मग मलाखतीला कशाला जा तयाना दनाददन गरज भागवणारी साधीशी खाजगी

का पनीतली नोकरी पतकरली जणकरन रणसाठी तयाला वळ दता यईल सवतचा

आयषय तयाना रणलाच वावहला होता लगन न करता राहाणयाचा बाधन तयाना सवतहन

सवीकारला होता रण हच तयाचा जग होता तयाचा शवास होता

रण कधी कधी हटट धरन बसायची दादा आज मला बरा वाटत नाही त

कठही जायचा नाही दादा अशावळी पणणपण वतची आई वहायचा काही न बोलता

वतला मााडीवर झोपवायचा रणची आाघोळ वणीफणी सगळाच सौवमतर करायचा

सौवमतरचया दोघी बवहणीची लगना झाली सौवमतरन तीही जबाबदारी पार पाडली

कारण ववडलानी ती जबाबदारी पार पाडायचया आधीच या जगाचा वनरोप घतला

होता नोकरीवर जाताना बाहरन कलप लावन शजाऱयाना साागन तो जायचा

सगळा रटीन वयववसथत बसला होता मोबाईलवर ठराववक एकच नाबर आपलया

दादाचा कसा लावायचा हही तयाना रणला वशकवला होता रोज ठरववक वळी मी

जवल महणन वतचा तयाला फोन यायचा

तयाददवशी वतचा दपारी फोन आला नाही वतन फोनही उचलला नाही

शजाऱयाना फोन करन तयान ववचारल थोडया वळापवीच रण वखडकीतन हात

करन आत गलयाच तयाानी साावगतल तयाचा मन विधा झाला वतला शजाऱयाानी

पावहलाय महणज वावगा काही घडला नाही ककवा वतन भलताच काळजी

करणयासारखा काही कला नाही पण मग फोन का उचलत नाही तयाचया मनात

उगाचच शाकची पाल चकचकली वतला काही झाला तर नसल या भावनना तयाचा

लि कामावरन उडाला पण हातातला काम तर सापवणा गरजचा होता अखर

ऑदफसची वळ सापता सापता थोडा वळ आधीच साहबाना साागन तो वनघाला

तयाचया कौटावबक पररवसथतीची जाणीव साहबानाही होती

दार उघडन कसाबसा घरात गला बडरममरधय जवमनीवर रण

असतावयसत पडली होती तोडातन फस आलला ददसत होता वरकरणी पाहता

वतला आकडी आलयाची शकटयता वाटत होती पण सवपाक घरात ओटावर

झोपचया गोळयााची बाटली सौवमतरला सापडली वतला सहजासहजी वमळ नय

महणन ठवलली बाटली वतचया हाताला लागली होती आवण वतन ती घशात ओतन

ररकामी कली होती काय कारण असल वतला या गोळया घवया आपण असा

वाटाणयाचा आता काही ववचार करणयात अथण नवहता रणचा या जगातला अवसततव

तर सापला होता पण आता सौवमतरसमोर पशन उभा होता आता आपलया आयषयाचा

मकसद काय

इवतहास

बऱयाच मवशकलीना अवनशाचा लगन ठरला लगन न ठरावा असा वावगा

वतचयात काहीच नवहता महणज लगनासाठी आवशयक असणार रप गण सगळाच

वतचया बाबतीत वयववसथत होता नाव ठवायला खोडी काढायला काहीच जागा

नवहती ददसायला ससवरप असणारी अवनशा उाचीपरी बााधसद होती गोल

गोरागोबरा चहरा काळभोर मोठठ डोळ पपगट करळ कस योगय रीतीन पतयक

वरी पास होत पदवीधर झाली होती मग घोडा पड कठ खात होता लगनाचा ववरय

काढला दक वतचया अागावर शहारा यायचा काळभोर डोळ शनयवत वहायच वतची

आई पनहा पनहा समजवायला बघायची अगा एकदा का लगनाचा वय गला दक मग

मली जन ददसायला लागतात नवऱया मलाला मलगी आवडल अशी तर हवी

वशवाय सासार वाढवायचया दषटीनही मलीचा वय वाढता नय गरोदरपण बाळातपण

योगय वळीच वहायला पावहज खप खप समजत घालायची आई पण वतचा आपला

नननाचा पाढा

वतला अवभरकचा सथळ साागन आला नहमीपमाण वतचा नकारच होता

पण अवभरकन वतला बाहर कठतरी वतचया नकळत पावहला होता तयाला ती

आवडली होती काही करन हीच मलगी हवी असा तयाचा हटट होता

मरधयासथााकरवी वनरोप दऊनच अवनशाच सथळ साागन यायला लावल होत

मरधयसथाानी सारखा पाहणयाचा कायणिम करा असा धोशा लावला होता

अवनशाचया आई ववडलााची तयारी होती पण खदद वतचीच तयारी नवहती मोठया

मवशकलीन वतन पवहल दोन कायणिम मनाववरदध पार पाडल होत मलगा आवण

तयाच नातवाईक पाहायला आल दक अवनशा मखखसारखी बसन राहायची

चहऱयावर कठलच भाव नसायच साहवजकच समोरचया माडळीना त पसात पडायच

नाही नकार यायचा आता पनहा एकदा मारन मटकन वतला पहाणयासाठी उभ

करायला पावहज होत

अवभरक पवहलया भटीतच वतचयावर लट झाला पण वतचया चहऱयावर

ककवचतसदधा वसमतररा नवहती अवभरक कडन अवनशाला होकार आला वतचया

आई आवण ववडलाना खपच आनाद झाला पण अवनशान पनहा एकदा तयाला

भटायची इचछा वयकत कली मगच लगनाचा ठरवीन महणाली आता पनहा ही काय

खकट काढत कणास ठाऊक महणन वतचया आईववडलाना घोर लागला

ldquoअाश हो माझी अनशच एवढा तडकाफडकी का बोलावलास भटायलाrdquo

ldquoलगन करताना कोणताही आडपडदा दोघाामरधय असता कामा नय असा

मला वाटताrdquo

ldquo आपला नाता नककीच पारदशी असणार आह दोघाापकी कणीही चकला तर

पामावणकपण दसऱयाला साागायचा हा आपलयातला अवलवखत वनयम असायला

हवा महणज एकमकाावरचा ववशवासही दढ होईल आवण आपला सासारही छान

होईल पटताय नाrdquo

ldquoमला लगनाचीच भीती वाटत महणज आता कसा सााग पण परर

जवळ यणार या भावनन मला अिरश कापरा भरता rdquo

ldquo rdquo

ldquoमी सात वरााची असताना आमचया शजारी राहणाऱया काकाानी मला

नको त करायला लावला होता माझया शरीराशी खळल होत त नको वतथा हात

लावला होता तझ गाल दकती गोबर आहत महणन माझ दकतीतरी पाप घतल होत

तयााचया तोडाला यणारी ताबाखची दगाधी अजनही मला पोटात मळमळ आणत तया

अजाण वयात मला कळला नवहता पण खप घाण वाटली होती कशीतरी मी तयााचया

तडाखयातन सटन पळाल होत काही ददवस तया बाजलाही दफरकल नाही नातर

तयााची बदली झालयाचा कळला आवण वतथन त दसऱया गावी गल घरी आलयावर मी

आईला साावगतला rdquo अवनशा ह साागतानाही थरथरत होती

अवभरक पशनाथणक चहऱयान वतचयाकड बघत रावहला ldquo मग rdquo

ldquo आई बरच ददवस खोदन खोदन चौकशी करत होती मग मीही ववसरन

गल मवतरणीचया शाळा कॉलजचया वराणत मागचा सगळा पसला गला rdquo

ldquoमग आता तला का भीती वाटतयrdquo

ldquoदोन वराापवी एक वसनमा पावहला तयात एका लहान मलीवर होणारा

बलातकार दाखवला होता खरातर पतीकातमक दाखवला होता पण तो सीन मला

माझया लहानपणीचा तो पसाग ताजा करन गला तवहापासन पनहा एकदा पररा

ववरयी तयाचया जवळ यणयाववरयी घणा वाटायला लागली rdquo

ldquoमला ह सगळा साागायला खरा खप लाज वाटत होती नाईलाजासतव

साागायला लागला अजन कणाचा होकार मला आला नवहता तयामळ ह कणाला

साागणयाचा धाररषट करावा लागला नवहता तमचा होकार आला आवण लगन करावा

तर तमचया सखी सासाराचा ववचका होईल आवण न करावा तर नकाराचा कारण

तमहाला काय दणार आईलाही मी ह लगन न करणयाचा कारण सााग शकत नाही

मनाचा खप कोडमारा वहायला लागला शवटी ठरवला काही झाला तरी आज

आपण मन मोकळा करायचा rdquo

अवभरक पसननसा हसला ldquo मला त आवडली आहस आवण तझा हा

पारदशीपणा तर मला खपच भावला त मनात कसलीही भीती बाळग नको मला

तला दोन गोषटी साागायचया आहत एक महणज योवनशचीतचया बरसटललया

कलपनचा गाड समाजमनावर पचाड आह तयामधन एखादया सतरीला सहजासहजी

आजही बाहर पडणा कठीण आह एखादया पररान सतरीवर कललया अतयाचाराला

तया परराऐवजी सतरीलाच जबाबदार धरला जाता आवण तयाचया अतयाचाराच

पडसाद सतरीचया मनावर शरीरावर आवण ववचाराावर अगदी खोल ओरखडा

उमटवतात परर करन सावरन नामावनराळा राह शकतो आवण दसरी महतवाची

गोषट तझयाबाबतीत महणज त झालया पसागाबददल आवण तयाचया वाटत असललया

वभतीबददल सवतला दोरी अवजबात समज नकोस जवहा ह दोरी वाटणयाचा ओझा त

वभरकावन दशील तयािणी त सवतला खप मोकळा समजशील तझया मनावरचा

ताण वनघन जाईल आवण तसा त वहावस असा मला मनापासन वाटताया

आपण तझया मनाचया कलाना घऊ एखादया मनोववकार तजञाला दाखव

तयावर मागण नककीच आह तया जनया एका घटनपायी तझयावर झालला हा पररणाम

आपण दोघा वमळन पसन टाक आवण नवया दमान आयषयाला सरवात कर आता

आपलया जीवनात असा काही घडला होता याचा हळहळ ववचार मनातन काढन टाक

rdquo अवभरकन दाखवललया ववशवासान अवनशाचया मनावरचा दडपण कमी झाला होता

हलकच वतचया चहऱयावर हस उमलला अवनशाला खप हळवारपण घयायला

लागणार होता भववषयकाळात इवतहासाची पनरावतती होणार नाही याची काळजी

आता अवभरकला घयावी लागणार होती

सबह का भला

मकल पराभत होऊन मायदशी परतला होता तयाच आवण डोरोथीच

साबाध आता सापषटात आल होत तयान वतचयाशी जळवन घयायचा खप पयतन कला

पण पावशचमातय सासकतीच पतीक असलली डोरा तडजोड करायला तयार नवहती

कठलयाही बाबतीत सवतचच महणण खर करणारी डोरा तयाला पाधरा वराणत

आपलस कर शकली नवहती तयान हात टकल आवण खचललया मनान भारतात

आला घरात काय वाढन ठवल असणार याची तयाला साधारण कलपना होती आई

आपलयाला सवीकारणार नाही आवण जानहवी तर कठ आह कणास ठाऊक

सवतचयाच पसातीन कललया जानहवीला तयान टाकल होत आता

कठलया तोडान तो डोराववरयी आईकड तिार करणार होता जानहवीशी कलल

लगन ह खरातर आईववडलााचया मनाववरदधच होत रपान समार असलली जानहवी

मकलपिा चार वराणनी मोठी होती ह तया ववरोधामागच खर कारण होत पण

तयाला जर आवडली तर आमची ना नाही या वनमणम हतन तयाानी जानहवीला

सवीकारल होत आता या िणी जानहवी असती तर वतन मला नककीच आधार ददला

असता कवढा भरभककम सपोटण होता वतचा वबचारी पण वबचारी तरी कसा महणावा

वतला ती मनान खाबीर आह कठलयाही साकटाला घाबरन न जाता धीरान तोड

दणारी आह पण जयाचयावर आपण पम कल तयानच पतारणा का करावी असा

वतला नककीच वाटला असणार आपलया वागणयान वतचयावर काय पसाग आला असल

याची तयाला आता कलपना आली पण आता वाटन काहीच उपयोग नवहता

तयावळी आईशी या ववरयावर बरीच झाडाझडती झाली होती बाबााचया नाजक

हदयान लका सनचया सासाराची अशी झालली धळधाण बघन कवहाच राम महटला

होता तयान भारतातलया आपलया आईशीही फारस साबाध ठवल नवहत जानहवीशी

तर नाहीच नाही

जमणनीला गलयावर मकल वतकड वसथरसथावर होईपयात जानहवीचा

आवण तयाचा सासार छान चाल होता आवण एक ददवस डोरोथीशी तयाची जान

पहचान झाली आवण हळहळ तो वतचया पमात पडला तो इतका वतचया पमात

बडाला की जानहवीच तयाचयापिा वयान मोठ असण आता तयाला काच लागल

वतचा समाजसपणा जो तयाला सदगण वाटत होता तोच तयाला बावळटपणा

वाटायला लागला तझयामरधय सपाकण कसा तो नाहीच ह तयाचा नहमीच बोलणा

झाला तयाचया आवडीला पाधानय दणारी जान आता तयाला शळपट वाटायला

लागली

धडधडतया अातकरणान मकलन दाराची बल वाजवली एकदा दोनदा

तीनदा तयान परत जाणयासाठी पाऊल उचलल आवण दाराचा आवाज झाला

वळन बवघतल तर दार उघडायला चौदा पाधरा वरााची एक नाजकशी मलगी आली

होती पशनाथणक मदरन तयान वतला ववचारल ldquoइनामदार इथच रहातात नाrdquo

ldquoहो कोण आलय महणन साागrdquo

ldquoमी मकल इनामदार rdquo

ती एक िणभर पाहतच रावहली आवण आलच हा महणत आत गली

थोडया वळान ती परत आली आवण दार उघडन तयाला ती आत घऊन

गली घराच आतल सवरप खप बदलल होत पभतीवर बाबााचया फोटोशजारी

तयाचया आईचाही फोटो होता फोटोला हार घातला होता तयाचया काळजात

गलबलला

काही वळान जानहवी आली वहील चअरवर होती मकलला

एकापाठोपाठ एक धकक बसत होत पावहलयापिा थोडी बारीक ददसत होती

चहर यावर पोकतपणा आला होता कस अकाली वपकल होत पररवसथतीशी झगडन

आलला समाजसपणा चहर यावरचया सावतवक भावाला दजोरा दत होता पाधरा

वराणत पलाखालन बराच पाणी वाहन गला होता गलल ददवस परत यणा शकटयच

नवहता

ldquo बस थकलला ददसतोयस rdquo जानहवी बोलली

मन त नहमी ववचारतस ना तो हा तझा बाबा rdquo

ldquo rdquo

मन आवण मकल एकमकााकड पहात होती आपण पररवचत आहोत की

अपररवचत या भावनतन रकताच नात असलल दोन जीव एकमकााना अनोळखी

नजरन बघत होत मकलचया चहर यावर अनक पशन ददसत होत तयाला कठन

सरवात करावी समजत नवहत जानहवीन त ओळखल आवण साागायला सरवात

कली मकलन वझडकारलया बरोबर जानहवीला तयाचया आईन पमान आशरय ददला

ती कठ जाणार होती दोन जीवााचया जानहवीला मकलच घर सोडन काही आधार

नवहता आपलयाला सनला लकीसारख सााभाळायच आह ह तयाचया आईन

ओळखल दोघी एकमकीचया आधारान राहायला लागलया मनचा जनम झाला

दोघीना जगायला कारण वमळाला जानहवी नोकरी करत होती आवण घरची

आघाडी मकलची आई पहात होती दोघीत मायलकीच नात वनमाणण झाला होता

वनसगाणचा वनयमच आह की जयाची सहनशवकत अमयाणद आह तयालाच

नहमी सतवपरीिला तोड दयायला लागत जी वयवकत दकरकोळ कारणान नामोहरम

होत तयाला फार कळ सोसावी लागत नाही आठ वराणपवीची गोषट आजी शाळतन

मनला घऊन यत होती समोरन यणारा टरक आजी आवण नातीला आता उडवणार

ह जानहवीचया लिात यायला फारसा वळ लागला नाही वजवाचया आकाातान वतन

दोघीना ढकलल मन आवण वतची आजी बाजला उडन पडलया आवण जानहवीच

दोनही पाय मातर टरकचया चाकाखाली आल मन सरवित रावहली वतला थोडीफार

दखापत झाली आजीन आठ ददवसाानी या जगाचा वनरोप घतला जानहवीचया

नोकरीच सवरप फकत बदलल आजच योगायोगान मनला पनजणनम वमळलयाचा

ददवस होता आवण आज वतचा जनमदाताही वतचयासमोर उभा होता

अागावर सरसरन काटा यावा अशी आयषयाची जीवघणी कहाणी

ऐकलयावर मकलला काय बोलाव हच कळना या सगळया पररवसथतीला नकळत

आपणच जबाबदार अहोत ह तयाला कळन चकल होत आता चकीला पायवशचतत

काय पढ जायच तर कस माग यण शकटय नवहत कोडी फटणार कशी सवतचया

पराभत मनाची कलपना बोलता बोलता तयान ददली होती वतघाामरधय घर खायला

उठणारी शाातता होती कणीच काही बोलत नवहत मकल वनरोप घणयासाठी

उठला दारापयात गला

ldquoबाबा थााबतोस नाrdquo मनचया आवाजान तो थबकला गोधळात

पडललया मकलची नौका दकनाऱयाला लागली होती

गरदविणा

पाडीतजीनी खजाणतला रडज लावला पहाटचया शाात वळी तयााचा धीर

गाभीर सा वशषयाना एकागरवचतत करत होता धकटयाचा पााढरा पडदा हलकच बाजला

सारन रववदकरणाानी दशणन दयाव आवण काही सका दात सािात सयणनारायण पकट

वहाव तसा गळयाचया मलायम बाधातन पावडतजीचा रडज बाहर पडत होता

पावडतजी नहमी वशषयाना साागायच ldquoसवराची आराधना महणज सािात ईशवर

पवणधान परमातमयाशी तादातमय पावणयाचा एकमव मागण सागीत साधना महणज

तपसया आपणच सवतची कलली परीिा इथ अहाकाराला थारा नाही सवरापढ

नतमसतक जो झाला तयाला सवर सारधय झाला आमच गर महणायच एक सर साध

तो सब सीध महणज एक सवर एक तान एक आलाप घोटन बसवला दक तया

पठडीतल सगळ सवर सागीत तमहाला शरण यत rdquo अशा सासकारााचया पठडीत तपन

तयार झाला होता तपन पावडतजीचा अवतशय लाडका वशषयोततम आवण पतर

तपन डोळ वमटन रडजाचया समाधीत गाग होता इतकटयात नाददनीची

असफट कककाळी तयाला ऐक आली ldquoभयया बाबजी तपनच डोळ खाडकन

उघडल तयाचया बाबजीचा रडज गळयातच अडकला होता आवण तानपऱयावर

तयाानी मान टकली होती बाद डोळयातन तयााची समाधी लागलयासारख वाटत होत

तपन झटकन पढ झाला तयान हलकच पावडतजीना झोपवल डॉकटटरााना बोलावल

पण उपयोग झाला नाही

पावडतजी जाऊन मवहना झाला होता माणसााची पचाड रीघ आता कमी

झाली होती दनाददन वयवहार पवणवत सर झालच होत पण दखात अडकललया

तपनला आवण नाददनीला ररयाझ सर करायला काही मन घत नवहत कटलाससाठी

वशषय पररवार सारखा यऊन बसत होता पवणवत गाण सर करणा हीच पावडतजीना

खरी शरदधााजली होती मागची उजळणी झाली आवण तपनन पावडतजीची वचजााची

वही काढली पावडतजीचया गादीला पणाम करन वतलक कामोद मधली चीज सर

कली ldquoनीर भरन कस जाऊा सजनी अब rdquo

कटलास सापलयावर तपनन वहीतलया चीजा बघायला सरवात कली

वहीच पतयक पान जन झालयान ववसकळीत झाल होत तयातच एक पान होत त

एक पतर होत खप जन तही जीणण झालयासारख वाटत होत तयाची उतसकता

चाळवली गली

ldquo वपय तपन

तला ह पतर हातात वमळल तवहा मी या जगात असणार नाही पण

बाळा मी तझा जनमदाता नाही त एका मवशदीचया बाहर मला सापडलास

तयामळ त पहद दक मसलीम मला मावहत नाही नाददनीचा जनम झालयावर तमहा

दोघानाही आमही आमचया पहद सासकारातच वाढवल मी वजवात असपयात तला ह

कळल तर तला मी कदावचत पारखा होईन पतरपमाला मी मकन महणन ह सगळ

गलदसतयातच ठवला

नहमी गर पौरथणमला त मला ववचारायचास दक बाबजी मी जरी तमचा

मलगा असलो तरी तमचयाकडन सागीत ववदया वशकतोय महणन तमही माझयाकडन

गरदविणा घया मला ज काही शकटय आह त मला तमचया पायाशी अपणण कर दया

मी तझया जनमाच रहसय गपत ठवल गानववदया तमहा दोघानाही तला आवण

नाददनीला मी हातची न राखता ददली कदावचत त मसलीम असशील तर तला

तझया मळ सासकारात न वाढवता मी पहद सासकारात वाढवल या सतयान तझया

मनात माझयाबददल कटता वनमाणण होईल महणन मी माझया हयातीत काही

साागायच नाही अस ठरवल तझया या मजबर वपतयाला माफ करशील ना पोरा ही

एवढी गर दविणा दशील का बाळाrdquo

पतयिाहन पवतमा उतकट

अवनरदधचा वथसीस जवळजवळ पणण होत आला होता थोडया रटपस

वलहायचया होतया काही सादभण बघायच रावहल होत तया सादभाणवरन शवटच

पकरण पणण झाल दक शवटचा हात दफरवायचा चार ददवसाानातर एकदा पबाध

वतहाणइत नजरन वयववसथत वाचन काढायचा आवण सबवमट करायचा दक

डॉकटटरटचया यादीत तयाच नााव झळकणार होत बसस आता दोनक मवहनयााच काम

बाकी रावहल होत गल साड तीन वरण ददवसरातर खपन पबाधाचया ववरयाचा

अिरश कीस पाडला होता ववरयाचया मााडणीत मावहतीमरधय काही उणीव राह

नय अस तयाला मनापासन वाटत होत तया दषटीन तो डॉ नगरकर यााचयाशी सतत

सापकाणत होता नगरकर सराानी तयाला खप चाागला मागणदशणन कला होता सर महणज

तयाच आदशण होत त साागतील त पमाण असा वाटायचा आज तयाला सराानी

तातडीन बोलावला होता

ldquoअवनरदध तझया वथसीसमधली चार पकरण आपण बदल मला ती योगय

वाटत नाहीत त चपटर त काढनच टाक तयामरधय मला फारसा काही तथय ददसत

नाही rdquo इतकटया कषटान जमवलली मावहती तयावर कलला अभयास ह सगळ

मातीमोल होणार होता पण सराानी तयाला अवतशय योगय पकार समजावन

साावगतला आवण ती चार पकरण काढायला तो तयार झाला पनहा वगळया

चपटसणचा अभयास करावा लागणार होता डॉकटटरट पढ गली होती

मवहनयाभरान तयाला सारधया भटली खप आनादात ददसत होती वतचा

वथसीस पणण झाला होता वतचही गाईड डॉकटटर नगरकरच होत वतला डॉकटटरट

वमळाली तयान सहजच वतचा पबाध हातात घतला चाळला िणभर तो गोधळन

वतचयाकड पहातच रावहला ही वतची चक दक तयाची दक सरााची तयाची रददबातल

ठरवलली पकरणा वतचया पबाधात जशीचया तशी होती

सहज गपपा मारताना तयाचा वमतर एकदा तयाला महणाला होता ldquoमाणस

दकतीही मोठा झाला ना तरी तयाच पाय मातीच असतात असा बऱयाच वळला

बघायला वमळत गडडी वसनमात धमदर एकावळी चार गाडाना लोळवतो तीच

पवतमा गडडीचया मनात तयाचयाववरयी असत पण तरण अललड जया भादरीचया

मनातली वहरोची पवतमा काढणयासाठी त फकत वसनमातच शकटय असता ह

दाखवायला तयाचयावर खोट मारकरी घालाव लागतात अरधयावतमक माणसाच

मनसदधा तो जवढ चाागल दाखल दतो तवढ चाागल असतच अस नाही बाहयरपावर

आपण भलतो चकाकत त सगळच सोन नसत यावर ववशवास ठवावा लागतो

नाहीतर आपला भरमवनरास होतो कधी कधी हाथी क दात खान क और ददखान क

और अस असत महणनच वळोवळी आपण जयावर ववशवास ठवतो त दकतपत सतय

आह ह पारखन बघाव लागत कधीतरी मतीभाजन आवशयक असत रrdquo

तर माझा काय चकला

यावमनी पवहलयापासन मला आई बाबाानी खप लाडात वाढवला

तोडातन काही बाहर पडायचा अवकाश दक दोघाही मला ती गोषट वमळवन दयायच

पण एक गोषट मातर तयााचया मनात असनही त दऊ शकत नवहत ती महणज वळ

आवण मला तर वळच खायला उठायचा शाळा सटली दक मी घर नावाचया बाददसत

खोलीत एकटीच असायची शाळा सापली कॉलजमधल ददवस मातर अगदी फलपाखी

होत बऱयाच गोषटी आमही मवतरणी शअर करायचो मवतरणीमळ नातर मला

आईबाबााची गरज वाटनाशी झाली तयााचयापासन खपशा गोषटी मी लपवन

ठवायला वशकल आवण ऐन तारणयात मी एका हशार मलाचया पमात पडल

जगाचया दषटीन तो एक डरायवहर होता तयाच आवण आपल सासकार कस जमणार

यापिा कोणतयाही पररवसथतीत दकतीही साकटा आली तरी मी तयाचयाशी सासार

करन हा ववचार पबळ ठरला आमही लगन कल मी अगदी एका खोलीचया घरात

रहायला आल सरवातीच काही ददवस सवपनवत गल आवण काही ददवसातच बाई

आवण बाटली दोनहीचाही तयाला नाद लागला मी वशिणही अधणवट सोडला होता

एक ददवस तो एका घाणरडया बाईला घऊन घरी आला

वतचयाबरोबर मला जायला साावगतला ती बाई मला घऊन नाक आवण मन

गदमरवन टाकणाऱया एररयात आली एका माणसाबरोबर वतन मला जायला

साावगतला पण मी पळत सटल वतथ माझया ओढणीन माझा घात कला ती वतचया

हातात आली तयािणी मी गरकन माग दफरल आवण कााही कळणयाचया आत

माझाच दपटटा वतचया गळया भोवती आवळला समोर ददसणाऱया साकटाची चाहल

लागताच मी वाघीण झाल होत जीवाचया करारान दपटटा आवळत गल आवण काही

वळातच ती वनपवचत पडली मी जाणन बजन गनहा कला नाही चाागलया

सासकारात घडलला माझा जीव नरकात जाणयापासन मी वाचवला एवढाच मी कला

ना तर माझा काय चकला

शयामली माझया मजीववरदध मला कॉलगलण वहावा लागला घरची

पररवसथती खप गरीब आई लोकाकड धणयाभााडयाची कामा करायची आवण बाप

दार वपऊन आईला मारायचा तो काम धादा काहीच करत नवहता पण दारला पस

मातर आईकडन घयायचा एक ददवस दारचया नशत तयान आईचया डोकटयात पाटा

घातला वमाणवर घाव बसला आई खलास झाली बाप तयातन सटला पण माझी

आवण बापाची दोघााचीही जबाबदारी माझयावर पडली मी बारावया वरीच

लोकााकड घरकाम करायला जायला लागल मला वशिणाची आवड होती आई

असपयात शाळा महणज काय ह बवघतल होता घरकाम करन आमचा भागना

गररबीत दोन घास कमी खालल असत पण बापाची दार काही सटत नवहती

वशवाय तयाचया आजारपणाचा खचण वाढत होता शजारचया मवतरणीना सचवला

बारबाला महणन काम करायला लाग डानस बार बाद झालयावर पढ काय हा पशन

उभा रावहला मग या वयवसायात उतरल दोघाजण माझ दोसत झाल तयातलया

एकावर माझा खराखरा पम होता आमही दोघाानी एकतर सासाराचा सवपन बवघतला होता

एक ददवस माझयावरन तया दोघात खप मारामारी झाली माझया वपयकराला मार

बसतोय ह मला बघवना रागान मी हातात वमळाललया हातोडीन दसऱयावर वार

कला तो तयाचया डोकटयावर बसला आवण तो गला माझयासमोर माझया होणाऱया

पतीला मार बसत होता माझया सासाराचा सवपन धळीला वमळवणाऱया तया

माणसाला मी मारला तर माझा काय चकला

कापलदी कररयर खप छान कली मी आयषयात कधी अपयश महणन

बवघतला नाही जया ितरात भाग घईन तयामरधय पवहला नाबर कधीच सोडला नाही

कॉमपयटर इावजवनयर झालयावर कमपस इाटरवय मधच मला वनवडल का पनीचया

कामाचया वनवमततान दशापरदशात खप रठकाणी दफरल जोडीदारही मनासारखा

वमळाला आईववडलाना वर साशोधनाचा तरास नाही पडला सासार वयववसथत

चालला नवरा हौशी पण योगायोगच वववचतर माझया मवतरणीचा नवरा गला ती

एकाकी पडली महणन वतला धीर दयायला दोघ जात होतो दोन अडीच वराानी

माझया लिात आला दक माझा नवरा वतचयात गाततोय पवहलयाादा तयान उडवन

लावल पण नातर तयावरनच आमच वाद वहायला लागल माझा पती माझया

नजरसमोर वतन ओढन नला आमचयातला वाद ववकोपाला पोचला मला आता

नवऱयाबरोबर राहायचाच नवहता पण तवढाही पशनस तयाचयात नवहता एक ददवस

तयान मला दफरायला नल तळयाकाठी आवण ढकलन ददल तयाचा कयास चकला

मला पोहता यत होता घरी परत आलला बवघतलयावर तो हतबदध झाला आवण

आपल पबग बाहर फट नय महणन तयान माझयावर सरीचा वार कला मी कसाबसा

तो चकवला आवण तयाचयाकड दफरवला चकन तो तयाचया वमी बसला माझ

जीवन सापवणाऱया माणसापासन माझा बचाव करत होत मी तर माझा काय

चकला

माणसाना दकतीही ठरवला तरी तो वनयतीचया हातातल खळण आह

मनात यईल त कर शकत नाही कधीकधी तसा कला तर तयाचा पररणाम ववपरीतच

होतो चकला नसला तरी वशिा वमळत आपण सगळीच ववधातयाचया रागमाचावरची

थोडा काळ अवभनय करणारी पातरच आहोत नाही का

ओळख

ldquo कशी झालीय वखचडीrdquo राधान न राहवन ववचारला वखचडीमरधय

चाागला ककवा वाईट होणयासारख काही असता का इवत वनहार कठलाही पदाथण ती

वनगतीना करायची तो काही पवतदिया दणार नाही हही वतला मावहत होता तयाचा

थाड पवतसाद वतचया अागवळणी पडला होता पण तरीही वतचयाचयान

ववचारलयावशवाय गपप बसवत नवहता नहमीचया सरावान ती कामाला लागली

आवण घरचा सगळ आवरन ती ऑदफसला वनघाली

ldquoराधा त आणखी दोन पावला पढ जा अमक एक कलास दक पढची सटप

तला जासत आनाद दईल काहीतरी वमळवलयाचा रधयय सारधय कलयाचा आनाद

होईल rdquo वनहारच बोलणा ह असा असायचा ldquoवजथ आहस वतथन दकतीतरी पढ जायचा

आह तला rdquo पण राधाचया मनात नहमी यायचा ldquoरधययासाठी दकती पढ पढ जावा

माणसाना याला काही मयाणदा आहत दक नाही शवटी रधययाचा पवासच खरा

उपभोगायचा नाrdquo अगदी वनकराचा पयतन करन ती कोणतीही गोषट अतयात छान

करणयाचा पयतन करायची पण तयावर वतला महणावा तसा पवतसाद वनहारकडन

वमळायचा नाही आपण आपलया आनादासाठी करतोय हा ववचार करन मागचा

माग टाकन नवया जोमान पनहा नवया वयापात गाग वहायची कधीतरी सवतकडच

पाहताना खरच आपण काय वमळवला याचा वहशब करत असायची तवहा मनाशी

खातावायची अतयात हशार अशा दोन मलााची ती आई होती आवण वजजञास

बवदधमान कतणतववान माणसाची पतनी पण ही ओळख वतला सवसथ बस दत नवहती

आपलया कषटााच चीज होत नाही असा काहीस वतला वाटायचा कमणणयवावधकारसत

मा फलर कदाचन ह वचन वतला कळायच पण उमगायच नाही

वनहारचया या बोलणयामळ आपण नहमी कमी पडतो असा वतला

वाटायचा सागीत ववशारद असलली राधा गायचीही सरख अनक टरकटस वतन कल

होत एवहरसटचया बस टरक सकट वीस एक वगयाणरोहणाच परािम वतचया खाती

जमा होत सवत कथा वलहायची कथाकथन सपधतही वतन भाग घतला होता

काही ददवसाापवी वतन सवत वलवहलली कथा वनहारला दाखवली होती कथा साधी

सरळ पण मनाचा ठाव घणारी नककीच होती वनहारन तयात एक दोन करत अनक

सधारणा सचवन कथचा मळ गाभाच हलवन टाकला होता

बऱयाच वराानी भटलली वतची शाळमधली मतरीण जयाती मातर वतचया

कतणतवान भारावन गली होती अगा दकतती कायकाय करतस त वळ तरी कसा

वमळतो ह एवढा करायला आवण जयातीन पढचयाच भटीत शाळतील वगण

मतरीणीचया मळावयाला वतला आमावतरत कल चकक पाहणी महणन Jack of all

trades master of none असणारी राधा सटजवर काही बोलायला आपल

अनभव साागायला उभी होती बरोबरीचया मवतरणीपिा कणभर का होईना सरस

होती राधाचया समोर वतचयामाग एक वरण असणाऱया सगळया मलीची महणजच

बायकााची गदी होती जयातीना राधाचया वयवकतमतवाच एक एक पल साागायला

सरवात कली आवण राधाला आपण कणी आहोत याची जाणीव झाली तयाचवळी

वतला इरावती कवनचा पररपती हा लख आठवला अमकटयाची सन तमकटयाची पतनी

ही ओळख लवखकला अपरी वाटत होती आपलया वगाणतलया कवयाणची आई या एका

ओळखीन वतला आपलया वयवकतमतवाची ओळख पररपणण झालयासारख वाटत

राधाचया नजरसमोर एक वगळच वयवकतमतव साकारायला लागला खरच मी इतक

काही करत या भावनतन वतचया चहऱयावर आपोआपच एक समाधान झळकायला

लागला आपलया वयवकतमतवाची पररपणण ओळख जयातीन करन ददली आवण हीच

खरी मी आह अस वतला मनापासन वाटल

मवतरणीची गोषट

ती मतरीणीला साागत होती अगदी मनमोकळा कठलयाही गोषटीचा

आडपडदा मनात न ठवता

मला कनफस करायचा आह

काय

माझयाच बाबतीत चकलला माझा गवणत

मग तयात कनफशन कसला आलय गा

एखादी चक कबल करताना आपण मनात असल त सगळ बोलन टाकतो

ना तसाच मलाही वाटताय माझ खााद जबाबदारीचया ओझयान वाकन गलत गा

लोकााचयाकडन मला वमळणारी कौतकाची थाप हच माझा सवणसव मानला मी

सवतचया मनाचा ववचार कला नाही

बरोबर आह मोठपणाची झल तझया अागावर लहानपणापासनच

पााघरली गली तया ओझयान तझ नाजक खााद जडावन गल ना तझया आईववडलाना

तयाची जाणीव झाली ना तझया नातवाइकाना ना तला सवतला लोकाानी तला

बहाल कलली चाागलपणाची ही उबदार शाल तला तयातच गरफटवन गली

ldquo सनहा त ताई आहस ना मग कसा शहाणयासारखा वागावा बरा वबना

आवण रीनालाही मग आपलया ताईसारखच वागावसा वाटल ना rdquo ldquo सनहाराणी बीना

रीनाचा अभयास झालाय का बघ ग उदया तयााचा पपर आह ना मला सवड नाही

तयााचयाकड लि दयायला आवण ताईन अभयास घतला दक दोघी अगदी खश

असतात rdquo

ldquoजरा मला भाजी वचरन दत सनहा महणज लवकर आटपल काम माझा

rdquo ldquoआवण उदया वनरताई वतचया मलाना घऊन यतय एससल वलडणला तयााना नता

यईल आवण सनहा असली दक कसली काळजी नसत बाई असा वनरताई सदधा

महणाली हो

ldquoआई बाबााचया माघारी बीना रीनाला काही कमी पड ददल नाही अगदी

सवतची आवड बाजला ठवन मोठपणा वाटत होता मला हा तयाग करायला पसागी

तयााची आई झाल मरधयातरी वाट चकललया बीनाला मागाणवर आणल तवहाही

सगळयाानी नावाजला आईची उणीव भास दत नाही पोरीना rdquo

मतरीणीचया कशीत वशरन सनहा मनसोकत रडली खप लहान झाली ती

मला लहान होऊन जगायचाय हटटही करायचत सफा दत हादक दऊन दऊन शराात

कटलाात झालयावर ती तशीच वतचया मााडीवर डोका ठवन शाात पडन रावहली खोटा

कौतकान वाकलली वतची मान झकलल खााद कबड आलली पाठ मतरीणीचया

जादई सपशाणन िणात हलक झाल आवण सनहाला खपच आराम वाटायला लागला

ldquoअगा पतयक वयकतीत एक लहान मल दडलला असत त उगाच थोरपणा

जपायला गलीस आवण सवतचा वयवकततव हरवलास आता तला वमळल आपला मागण

rdquo मतरीण वतचया कसातन अलवारपण बोटा दफरवत रावहली वतचया गालावरन

नाजकपण पमान हात दफरवत रावहली मतरीणीचया वपसासारखया मद मलायम

सपशाणन सनहाला जाग आली वखडकीतन पहाटचा थाडगार वारा पडदयाला लहरवत

होता गालााना जाणवणारा तो पडदयाचया आपलकीचा सपशण तया सपशाणन ती

मनोमन खश झाली पडलया जागवरनच वतन डोळ दकलदकल करन पवहल पडदा

आवण वखडकीचया फटीतन ददसणारा आकाशाचा लावलमा ती अधणवमटलया

डोळयाानी मनसोकत पाहात रावहली रातरीचा अाधार वमटवणारा आवण नवया

ददवसाची नाादी साागणारा नवजात अभणकासारखा आकाशाचा तो लाल तकडा

आपलयात सवतवाची उजाण वनमाणण करतोय असा वाटल वतला आसमातातन हलकच

तरागत यणार भरवच सवर मनाला उतफलल करत होत वतचया पाखाना आता

आतमशकतीच पचाड बळ लाभला होता आता ती ज काही करणार होती जगणार

होती त होता फकत वतचया सवतसाठी लोकााचया कौतकभरलया नजराासाठी नाही

मकत मनान ती उठली मानवरचा जोखड कधीच दर झाला होता आरशातलया

मतरीणीला वतना मनापासन धनयवाद ददल

वारसदार

ववशाल आपलया बदधीचया जोरावर अमररकला गला खरा पण तयासाठी

सरवातीला लागणारा पसा अणणाानी उभा कला पसागी आपलया पॉवहीडाट

फा डमधन तयाानी तयाला अथण सहायय कल कधी आईन आपला चादरहार गहाण ठवन

ववशालसाठी पसा उभा कला ववशाल गरीन काडणधारक झाला अमररकन मलीशी

तयान लगन कल सासार सखात चालला तयान खप नाव पसा लौदकक कमावला

एक दोनदा आई अणणााची अमररका वारीही झाली ववशालला अमररकला जाऊन

अठठावीस वरण झाली

तो भारतात यणार नाही ह तर आई अणणााना माहीतच होत पण आई

जवहा नयमोवनयान आजारी पडली तवहा तयाला ओढ वाटल आवण आईला भटायला

तो यईल अस वतला नककी वाटत होत ती तयाचया वाटकड डोळ लावन बसली होती

वतचा शवास तयाला भटणयासाठीच फकत चाल होता एक ददवस वनरााजनातली वात

ववझन गली शवटी तयाला भटणयाची वतची आस तशीच रावहली तो आला नाही

कारण तो यऊ शकला नाही तयाची कामाची जबाबदारी मलाचया कतणवयापिा शरषठ

ठरली आवण वयाचया चढतया भाजणीन वतच आजारपण वाढत गल आवण तयातच

वतचा अात झाला ती गलयावर अणणााना भटायला अगदी चार ददवसाासाठी तो

भारतात यऊन गला

आई जाऊन दीड वरण झाला एक ददवस अणणााना हलकासा ताप आला

ववशालचा चलत भाऊ आवण ववहनी अणणााची काळजी घत होती तयाना खोकला

झाला आवण तो वाढत गला सरवातीला घरगती औरधा झाली नातर आयवददक

होवमओपवथक अलोपवथक सगळच पकार झाल तयाना पाणीसदधा वगळता यईना

तवहा बायोपसी कली ररपोटण पॉवझरटवह आला पण अथाणतच तयााचया पयात तो

पोचवला नाही पोटात अननच जात नसलयान तयााची पकती खालावत गली

ववशालचा भाऊ तयाची वाट पहात होता आईचया वळची चक तो पनहा करणार

नाही अस तयाला वाटत होत पण या वळीही तयाची बापाची जबाबदारी मलाचया

कतणवयाचया आड आली तयाचया मलाचा गरजयएशन होता त तो चकव शकत नवहता

तो अणणााना भटायला आला नाही शवटी वहायचा तच झाला शवट अटळ होता

अणणाानी राम महटला

चलत भावान फोन करन ववशालला कळवला मॉगणमरधय ठवायचा दक

दियाकमण करायचा यावर ववशालच उततर होता मला सरधया यायला सवड नाही

तवहा बाबााचया पारथथवावर तच अातयसासकार कर तयााचया हॉवसपटलचा आवण

औरधााचा खचण तला पाठवीनच तसाही आता बाबा तर या जगात नाहीतच मी

कणाला भटायला यणार तयााची सगळी कागदपतर एकतर करन ठव वारसदार

महणन सगळीकड माझा नाव असणार तवहा मी पढचया वळी जवहा भारतात यईन

तवहा सगळयाावर सहया करीन

लागबााध

ldquo रोवहत अनया कशी आह वतला काही तरास होत नाही ना आता जरा

जपनच काम कर महणावा वतची काळजी घयायला वतकड कोणीच नाही त वतला

मदत करतोयस नाrdquo काळजीचया सरात रोवहतची आई अनयाची चौकशी करत

होती अनया महणज अथाणतच तयााची सन अनया बततीस वरााची होती वतचा दोन

वळा गभणपात झाला होता तयामळ परदशात असललया गरोदर सनची काळजी

तयाना वाटण साहवजकच होत सास या नातयान रोवहतचया लगनानातर तयाानी वतच

खप कौतक कल होत अनया अवतशय गणी मलगी होती बालमानसशासतरात

डॉकटटरट झालली होती अतयात लाघवी होती सगळयाना सााभाळन घणारी होती

कणाचया मनाला दखावणारी नवहती

लगनानातर सहा मवहनयाानी ती रोहीतकड अमररकला गली अनयान

घराला अगदी आपलसा कला होता ती गली खरी पण मनात एक सल घऊनच

रोवहतचया आजीला ती घरी आण शकली नवहती नातयातली दरी सााधली गली

नवहती

दोन वराानी नातवाडाचया आगमनाची गोड वाताण वमळाली होती

अनयाच बाळातपण जवळ आला तसा रोवहतन आईबाबााना वतकड बोलावला तयाचया

आईन जययत तयारी कली अनयाला आवडणाऱया आवण बाळावतणीला हवया

असललया सगळया वसत पदाथण करन बरोबर घतल बऱयाच वराानी घरात बाळाचा

आगमन होणार होता घराला घरपण यणार होता रोवहतचया आईचा उतसाह

ओसाडन वाहात होता अनयाला बाळातीण महणन कसा वागाव याबददल बऱयाच

गोषटी तयाना साागायचया होतया

ववमानतळावर अनया तयाना घयायला आली होती रोवहतन आपल घर

आईबाबााना दफरन दाखवल गसट रमपाशी त आल दार बाद होत रोवहतन

दारावर टकटक कल दार उघडल एका ऐशी वरााचया वदध आजीबाईनी आजीचया

सरकतललया चहऱयावर पसननता होती रोवहतची आई िणभर अवाक होऊन

पहातच रावहली ती रोवहतची आजी होती ldquo ही माझी आजी आवण ही माझी आई

rdquo वमसकीलपण हसत रोवहतन दोघीची एकमकीशी ओळख करन ददली

सवतची सपस हवी असणाऱया सनन सासला वदधाशरमात ठवल होत

आरथथक पररवसथतीन सवतातर असलली रोवहतची आजी आवण सवतचा अहा

करवाळणारी आई यााचया िािात सास सनत अातर पडल होता दोघीपकी कणीतरी

एक पाउल पढ आवण एक पाउल माग यणा आवशयक होता दोघीही आपलया जागी

ठाम होतया अनयान मातर सासला आवण आजसासला पमान पजकन घतला होता

कधी तयााचया हो ला हो महणन तर कधी थोडस अवधकारवाणीन साागन आपलकी

आवण जवळीक दोघीशीही वाढवली होती आवण आता तया दोघीचाही अनयावाचन

पान हलत नवहता

ldquoआमहा दोघाासाठी तमही दोघीही जवळ असण महतवाच आह काहीही

महटला तरी आपलया नातयााच बाध वचवट आहत एकमकााशी असणार लागबााध अस

सहज सहजी तोडता यत नाहीत आवण त तटतही नाहीत कधीतरी आपला सवतव

जरास बाजला ठवाव लागता इतका च पस दऊनही नाता ववकत वमळत नाही मग ह

बाध तोडायच कशासाठी rdquo काल लगन होऊन आललया पोरीन वतचयापिा दकतीतरी

पावसाळ अवधक पावहललया तया दोघीना वशकवल होत आपलया कतीन

ह बाध रशमाच

राघव शनयात नजर लावन बसला होता बाबााना जाऊन आज आठ

ददवस झाल होत घरात ददवसाला यणार पाहण जासत नवहत खरतर बाबााचया

इतका पमळ माणस राघवन आयषयात पावहला नवहता आईपिाही थोडसा जासतच

पम होता तयााचा राघववर आईचया माघारी तच राघवच आई आवण वडील झाल

होत पण बाबााची मानवसकताच कळत नवहती सवतजवळ बर यापकी पाजी

असतानाही त इतकटया चगटपण का रहात होत त कळत नवहता तयााचया

आजारपणाचा फारसा खचणही त करायला तयार नवहत तयामळ बाबााचया

वागणयाबददल तयाला कोडाच वाटायचा छान छौकीची तर तयााना कधीच आवड

नवहती पण आईलाही तयाानी फारशी हौस मौज करायला ददली नवहती तीही

नवर यान जशा पररवसथतीत ठवल तशात खश होती कधीही तयााचयाकड पस

मावगतल की त सहजासहजी दयायला तयार नसत बाहर खाणयाला तर मजजावच

होता बाकी पम मातर बाबा खपच करत होत राघवला जरासा काही लागला की

टचकन तयााचया डोळयात पाणी यत होत

एकदा राघव लहान असताना तयाला छोटासा अपघात झाला होता

गाडीन मागन यऊन ठोकरल होत तयावळी दवाखानयात बाबा सतत तयाचया

उशापायथयाशी बसन होत तयाचया सवला हजर होत तयावळी तो काय महणल त

तयाला वमळत होता राघवचया तयावळी मनात आला होता आपण असच कायम

हॉवसपटलमरधय पडन रावहलो तर आपल लाड होतील आपलयाला हवया तया वसत

बाबा लगच आणन दतील

बाबााचया जनया वसत काढताना तयााचया टराकत एक डायरी वमळाली

डायरीमदध प न पचा खचण वलवहला होता सगळा राघवसाठी कलला राघवचया

नावान बाकत काही रककम ठवली होती वशवाय आपलया वमळकतीमधन एक

छोटासा पलॉट तयाानी तयाचया नाव घऊन ठवला होता जणकरन तयाचया

हयातीपयात तयाला कठलयाच गोषटीची कमतरता पड नय तयान एक उसासा सोडन

ती डायरी पनहा टराकत ठवणयासाठी टराक उघडली बाबााच काही जन कपड आईचा

शाल घराच कागद अस काहीबाही तयामरधय होता तयात एक पतरही तयाला वमळाला

ldquoआपलया पोटच नसल तरी ह मल महणज दवाचा आशीवाणदच आह अस

महणायला हवा नऊ महीन तयाचा भार उदरात न वाढवता आपलयाला ह वमळाला

आह महणनच तयाचया आईला तयाला आपलया पायरीवर ठवाव अस वाटला

कदावचत हया पोवलओ झाललया मलासाठी खचण करायची वतची ऐपत नसावी पण

आपलया ओटात टाकला आह महणज दवान तयाला वाढवायची जबाबदारी

आपलयावर टाकली आह आपण फकत एकच करायचा तो पोरका आह याची जाणीव

तयाला करन दयायची नाही तयासाठी आपलया खचाणत काटकसर करावी लागली

तरी चालल पण तयाचयावर उपचार करायच rdquo

डोळयात भरललया आसवाानी राघवला पढ काही वाचता यईना

बाबााचा चाागलपणा आवण पम तयाला आठवायला लागल आपलयासाठी

आईबाबाानी जो तयाग कला का जरपण कलला सासार ह सगळ तयाला आठवल

तयाचया हादकटयानी बाबााना मनोभाव शरदधााजली वावहली रकताचा नसलला पण

माणसकीचया नातयाचा बाध दकती जबरदसत वचवट असतो याचा पतयय तयाला यत

होता

परतफड

आज बऱयाच वराानी वनमा आवण अाजली भटलया कॉलज सापलयापासन

दोघीची जवळजवळ तीस वरा भट नवहती दोघीचया ददसणयात वयानरप होणारा

बदल सोडलयास सवभावात फारसा फरक झाला नवहता वनमा पवहलयासारखीच

बडबडी पटकन कठलयाही वनणणयापत यणारी घाईघाईन आपला मत पदशणन

करणारी आपला राग िर पम वयकत करणारी उतावीळ तर अाजली शाात पोकत

पण तरीही हसन खळन समोरचया वयकतीला आदरान वागवणारी दोघीचया

सवभावात वागणयात तसभरही बदल झाला नवहता आज मॉलमरधय अचानक

भटलयावर वनमाला खप आनाद झाला

ldquoचल आपण काहीतरी थाड घऊ तला वळ असल तर थोडा वळ गपपा

मार rdquo वनमाला घाई झाली होती आपलया ववरयी साागणयाची आपला लगन कसा

ठरला इथपासन त सवतचा नवरा कसा कतणबगार आह सासार कसा मसत सखी

आह दशाववदशात दफरत असतो आपला बागला आह मोठठी गाडी आह याच वणणन

करता करता वतची अगदी दमछाक झाली अाजलीच राहणीमान वतला अगदी

साधसच वाटला साधासा अाबाडा साडी चाागली होती पण गळयात महणावा तर

वनमा सारखा चार पदरी मागळसतर नवहता गळयाबरोबर असलला मोतयाचा एक

सर तयालाच एक वाटी खडयााची असल बहतक एकणच वतची आरथथक पररवसथती

बताची असावी असा वनमाचा कयास

ldquo अग तझा काय त कशी आहस बाकी त आहस तशीच आहस महणा

तझा शाातपणा काही गला नाही सासारात खश आहस ना काही लागला तर मी

आह हा मदतीला आता आपण एकाच गावात राहतोय तयामळ आपण वरचवर भट

शक इतकटया वराणत तझया मदतीची परतफड काही करता आली नाही त मला

अभयासात दकती मदत करायचीस rdquo

ldquoआमही इथ यऊन अगदी पाधरा ददवसच झालत पण आता आपण नककी

भटत जाऊ अगा आवण परतफड कसली महणतस त तझया माझया मतरीतल पम

होता rdquo अाजली हसत हसत महणाली

ldquo अाज त वाईट वाटन घऊ नको पण जर तझया वमसटरााना चाागली

नोकरी हवी असल तर माझया नवयाणचया खप रठकाणी ओळखी आहत तयााचा काम

होऊन जाईल rdquo दोघीनी पनहा भटणयाचा आशवासन एकमकीना दऊन वनरोप घतला

आज नवीन पोजकटटसाठी वनमाचया नवऱयाच पझनटशन होता तयान खप

अभयास करन त पझनटशन बनवला होता सारधयाकाळी तो घरी आलयावर वनमा

तयाबाबतीत ऐकायला अगदी उतसक होती तयाचया बॉसनी शरीवासतव साहबाानी

तयाचया पोजकटटच कौतक कला होता

ldquoबरा झाला बाई तमचया कामाचा साथणक झाला नाहीतर नवीन बॉस

खडस असता तर कामाची ककमत शनयच कली असती rdquo

ldquo ह बघ आमच फोटो rdquo तयान मोबाइलवर काढलल फोटो वनमाला

दाखवल

ldquo तमचया फोटोत माझी मतरीण अाज कशी कायrdquo

ldquo महणज तया तझी मतरीण आहत तया शरीवासतव साहबााचया वमसस

आहत तयाानी आमची सगळया सटाफ बरोबर तयााची ओळख करन ददली तयाानीच

तर आमचया पोजकटटचा वडझाईन कलाय तया आकीटकटट आहत आमचया rdquo

आता आ वासणयाची पाळी वनमाची होती

पपजरा

बल वाजली सीताबाई लगबगीन दार उघडायला वनघालया त मनाशी

महणतच आज कोण अभागी जीव आह वबचारा कणास ठाऊक गोधडी अागडी

टोपडी कपाटातन बाहर काढायला पावहजत ववचारातच तयाानी अनाथाशरमाच दार

उघडल समोर समन उभी होती वतच ददवस भरलल ददसत होत ही वतची वतसरी

खप अर दवा वहला कसा समजवावा असा कठवर चालणार ह वतला आत घतला

समनलाही अनाथाशरमात यणा आवण रहाणा अागवळणी पडला होता दोन जीवााची

वतशीची समन अगदी रसरशीत ददसत होती पण आठ ददवस तरी घईल दक नाही

कणास ठाऊक सीताबाईनी मनाशीच अादाज बााधला

खरोखरच तयााचया अादाजापमाण समन आललया सहावया ददवशीच

बाळात झाली मलगा झाला मलाचा सगळ वयववसथत करायची ती सवतच

बाळाला अाघोळ घालणा वगर करायची पण घरन यताना बाळासाठी एवढासा

सदधा कपडा आणायची नाही दक सवतसाठी दोन जासतीचया साडया नसायचया

असायचया तयाही सारधयाशाच सती बाहरचा वारा न लागलली ती छानछोकी

काय करणार वबचारी कमणठ घरातली होती ना ती आशचयण एवढाच वाटायचा दक

घरची माडळी वबनबोभाटपण समनच बाळातपण करवन घयायची पण ती आशरमात

असताना एका अिरानही वतची चौकशी करायची नाहीत ना बाळाला बघायला

यायची ना तयाची चौकशी करायची तीन मवहन झाल दक समन घरी जायची

यावळीही बाळाला सोडन ती चालली वतन तसा साावगतला नवहता पण

एकण वतचा रावराग तसाच वाटत होता आशरमाचया साचावलकााचया सवभावाचा

गरफायदा घताहत ह लोक अस सीताबाईना वाटल आता मातर तयाना राहावला

नाही

ldquoकाय चालवला आहस समन त बाळात झालीस दक मलाला सोडन

वनघन जातस rdquo

ldquoमाई काय करणार बाळाला घऊन जाऊन कामा कशी होणार आवण

नाही गल घरी तर सगळयााचा कसा होईलrdquo

ldquoजर तझयावशवाय होत नाही तर बाळाला का ठऊन घत नाहीतrdquo

ldquoपतयकजण महणतो मल माझा नाही मीही सााग शकत नाही मल कणाचा

त मग कोण तयाचया दखभालीची जबाबदारी उचलणार माईrdquo

आता झीट यऊन पडायची पाळी सीताबाईची होती

ldquo मग त इथच राहा ना नाहीतरी तझा तया घरात कोण आह कशाला

जातस त वतकड तझा नवरा गलयावर तला वतथ काय वागणक वमळत गा चार

घास अनन वमळावा महणन तयाचया भावााकड आवशरतासारखी राहतस इथ राहन

तझया मलाना त सााभाळ शकशील rdquo

ldquo नाही नाही मला गला पावहज माई आता बघा माझयावशवाय थोरलया

ववहनीची काम अडतात मधलया वावहनी तर पणणपण माझयावरच अवलाबन

असतात धाकटीला तर माझाच आधार असतो आबासाहब दादासाहब भाई

आणणा यााचही अडला नडला मलाच बघायला लगत घरात मी नसल दक दकती

गोधळ उडतो नाही मला लवकर जायलाच पावहज कवहा एकदा बाळ होताय

आवण मी घरी जातय असा होता मला rdquo

समन मलाला ठवन तयाना न साागताच वनघन गली सीताबाई ववचार

करायला लागलया एकदा का पाख छाटल असल दक पपजरा उघडला तरी पिी

बाहर जात नाही बाहरचया जगाच तयाला भय वाटता पपजऱयातल आयषय सरवित

वाटता झापड बााधन जगायची सवय होत आपला भलबरा कशात आह याचा

सारासार ववचार खाटतो वबचारी समन आपला सगळ आयषय बाकीचयाासाठी खचण

करतय आपण पपजऱयात अडकलोय याची वतला जाणीवही नाही

सवपन

वनवमर ररयावलटी शोचया टीवहीवरचया गाणयाचया सपधत पवहलया

फरीत दसरा आला दसऱया फरीत पवहला आला आई पपााचया अपिा उाचावलया

तयााच हात गगनाला वभडल पण तो वतसऱया फरीत वतसरा आला आवण अावतम

वनणाणयक फरीत तर तो नाबरात यउच शकला नाही परीिक नहमी सपधणकाना

पोतसावहत करत होत ही सपधाण महणज आयषयाच अावतम रधयय नाही अशा अनक

कसोटा पार पाडायचया आहत आपल पयतन मातर कमी पडता कामा नयत पण

वनवमर सपधत पराभत झाला आवण तयाची आई सटजवरच तयाला पोटाशी धरन

ढसढसा रडली इथच वनवमरचया मनान कच खालली खरतरा आई आवण पपााचया

सवनााची पणणता करताना तयाचा जीव मटाकटीला आला होता तयाला गाणयात

पवहला नाबर नको होता तयाला ना पजकायचा होता ना महाववजता वहायचा तयाच

सवपन होता पण कवळ आईववडलााची वनराशा होऊ नय महणन तयाना मनान

खचलल पाहाण जीवघणा होता महणन तयाचा मन कासावीस होता होता वनववळ

तयााची बचनी तयाला मान खाली घालायला भाग पाडत होती तयााचया अपिााचा

भाग तयाना कला होता वयाचया चौदावया वरी आपण जगणयाला लायक नाही असा

काहीसा वनवमरचया मनान घतला वनराशचया गतत हळहळ तो जायला लागला

तयाचा अभयासातही लि लागना टीवहीवरचया गाणयाची एक सपधाण तयाला

आयषयातन उठवन गली होती नालायक ठरवन गली होती

खरतरा सयशही तयाचयासारखाच पराभत झाला होता पण तयाचया

चहऱयावर दखाची छटा मातर नवहती गरीन रममरधय आलयावर सयश वनवमरजवळ

आला तयाचया खाादयावर तयान थोपटलयासारख कल ldquoअर एवढा रडणयासारखा काय

झालाय पढचया वळी ककवा दसऱया कठलयाही सपधत नककी त पजकशील बघ थोडा

वखलाडपणान घ कणीतरी पजकणार आवण कणीतरी हरणार ह नककीच आवण

आपण हरलो महणज काही जगबडी झाली नाही एवढा मनाला लावन घऊ नकोस

आपण आणखी पयतन करावा महणन सपधाण असतात rdquo वनवमरचया मनाचा समाधान

झाला दक नाही ह तयाला कळल नाही

आवण एक ददवस अचानक एका वसनमाचया गीतासाठी

पाशवणगायनासाठीचा परसकार सयशला वमळाला टीवहीवरची तयाची मलाखत

वनवमर आवण तयाच आई पपा आशचयाणन पहात होत कवळ आठ वराणत सयशन

इतकी मोठी मजल कशी मारली याचा रहसय जाणन घयायला उतसक होत

सयशन तयाचया सारखयाच एका हरललया मलाना तयाला दाखवन ददल

होता अपयशान तो खचन न जाता तयाना जासत जोरात पयतन कल होत सयश

आजचा सवलविटी साागत होता ldquo लहान असताना मी कधी कधी सपधाामरधय भाग

घत होतो पण माझया दषटीन सपधाण ही नाबर काढणयासाठी कधीच नवहती ती फकत

माझयातलया गणााना आणखीन तावन सलाखन पारखन घणारी महणनच मी

तयाकड बघत होतो माझयातलया कलना माझयातलयाच कलशी कलली सपधाण होती

ती माझा सागीताचा ररयाज कायम होता मी कधी अभयासाचाही बाऊ कला नाही

कारण मला गाणयात कररयर करायचा होता आई बाबाानी मला जीवघणया सपधत

उतरवला नाही ह माझा भागय सपधत वमळाललया बविसान मी कधी हरळनही गलो

नाही आवण अपयश वमळालयावर खचनही गलो नाही कधीकधी गाताना सपधत

परीिकाानी ददललया वळपिा जासत वळ लागला पण गाणयातली एखादी हरकत

जागा घता घता असा काही आवाज लागायचा दक तया सवरााचया सपशाणन अागावर

रोमााच उभ रहायच गातानाचा तो िण माझया दषटीन अतयात महतवाचा असायचा

आवण तयाचा आसवाद मी परपर घत होतो मला वमळालला हा परसकार हा माझा

अावतम टपपा नाही माझा गाण लोकाानी आवडीन ऐकाव हाच माझा रधयास राहील

तच माझा सवपन आह rdquo

वनवमरला या िणी जाणवत होता दक खरचा आपला सवपन काय होता याचा

ववचार आपण कधीच कसा कला नाही वनवमरच आई पपा मातर आपला सवपन

धळीला का वमळाला याची कारण मीमाासा शोधन काढणयात गकण होत

रााग नाबर

वपयावदा गलया वरीच या कॉलजमरधय मराठीची पारधयावपका महणन रज

झाली होती चाळीशीचया वपयावदाचा मराठीवर पभतव होता वतचा बोलणा

समोरचयाला गागवन टाकायचा अलपावधीतच ती कॉलजचया मलााची आवडती

पारधयावपका झाली तयाला अियसारखया टारगट मलाचाही अपवाद नवहता

पवहलया लकटचरला तयान तरास दऊन पावहला पण सगळया मलाासमोर वगाणत न

रागवता वपयावदान तयाला कटलास सापलयावर बोलावल आवण समजावल वासतववक

बाकीच पारधयापक वागत तसा सगळयाासमोर तयाला खडसवायला वतला काहीच

हरकत नवहती पण चारचौघात तयाचा पाणउतारा करणा वतला बरोबर वाटल

नाही वतची ही एकच गोषट तयाला पचाड आवडन गली वतचया समजावणयान

अियला मीही सभय आह ही भावना चतवन गली

लासट बनचर असणारा पारधयापकााचया खोडया काढणारा अिय

वपयावदाचया लकटचरला मातर नमान बसायला लागला तयाला वतचा वशकवणा

आवडायला लागला अियना वनववळ वपयावदा मडम वशकवतात महणन एफ वाय

कॉमसणला मराठी घतला बारावीला तयााचया वशकवणयाचा तयाचयावर एवढा पभाव

पडला दक तयाना मराठीच वनवडल तयााचा कववता वशकवणा तर कवळ लाजवाब

होता कवी मग तो कोणीही असो पवदा गरस सरश भट असोत शााता शळक

इाददरा सात ककवा पाडगावकर असोत कववतचा भावाथण साागताना तयामागचा

सादभण कववतचा न जाणवलला पण वतचयात दडलला गरथभताथण कवीची

मनोभवमका समजावन साागताना ती कववता अिरश जगलयासारखा अियला

वाटायचा कानात पाण आणन तयााचा लकटचर तो ऐकायचा

मनाचया आवण शरीराचया दोनहीही सौदयाणचा वमलाफ वपयावदा

मडमचया रठकाणी झालाय असा तयाला वाटायचा वशकवताना दर काही वळान

कळला ना असा महणताना तया मानला नाजक झटका दत तया हलकटयाशा झटकटयान

हलणार तयााचया कानातल झमक तयााचया कसााचया करळया बटााशी अलगद

खळायच तयािणी अियला पशन पडायचा आपलया डोळयाना सौदयाणचा सख

वमळताय दक कानाना कववतची मजवानी तयाचया मनावर तयाानी गारड कला होता

सारखा तयाना पहात राहावा असा तयाला वाटायचा तयााचा ओठ मडपन हसणा तयाला

वड लावायचा मनाची घालमल होत होती

एक ददवस अियन ठरवला दक काही झाला तरी ममना भटन आपला मन

मोकळ करायचा पण कसा आवण कधी हा पशन होता तयाना ममना वचठठी वलहायचा

ठरवला ldquoमम तमही मला आवडता काय कर मला कळत नाहीrdquo वपयावदान वचठठी

वाचली आवण अियला भटायला बोलावला कणाचया बापालाही न घाबरणारा

अिय ममनी बोलवलयावर मातर मनातन सटपटला तयाच हातपाय कापायला

लागल आपलयाला चाागला खडसावणार महणन घाबरतच तो टीचसण रमचया

दाराशी आला चाहल लागताच वपयावदान तयाला आत बोलावला माद वसमत करत

तयाला बाजचया खचीवर बसायला साावगतला आवण बोलायला सरवात कली

ldquoअिय मी तला आवडत यामरधय काही गर आह ह आधी मनातन काढन

टाक वनसगाणचा वनयमच आह दक या वयात वभननपलगी शरीराकरणण वाटायला हवा

तसा नसल तरच काहीतरी चकताय असा मी महणन या वयात असललया शारीर

आकरणणा बरोबरच आपलया मनातही काहीएक आयवडयल आदशण वयवकतमतव

आकार घत असता कधी नकळत आपलया मनात त साकार होत असता तर कधी

आपण जाणीवपवणक त पाहात असतो तसा तझया मनातही आपली जोडीदार वपया

माझयासारखी असावी अशी कलपना नकळत आकार घत आह तझी मनातली

कलपना आवण शरीराचा तरण असणा यामळ माझयाबददल तला आकरणण वाटताय पण

ह खरा नाही कारण वसतवसथती खपच वगळी आह दसरा असा दक आपलया

वयवकतमतवाला अनक बाज असतात तसाच तझया एकण वयकतीमतवात हा भाग

महणज रटप ऑफ द आईसबगण महणावा असा आह तझी कररयर भववषय कौटावबक

पररवसथती तझयात सपतावसथत असलल नततव गण दसऱयाना मदत करणयाची

वतती या गोषटी खप महतवाचया आहत या सगळया गोषटीवरन तझा चररतर ठरणार

आह तवहा काही काळासाठी वाटणारा आकरणण महतवाचा दक तझा वयवकतमतव

महतवाचा ह तला ठरवायला हवा याच वयात आपलया चररतराची बााधणी होत

असत तयाचा पाया इथच घातला जातो आवण तयावर पढचया आयषयाचा भववतवय

ठरता जवहा तझा तच आपलया मनाला ह समजावन साागशील वसतवसथतीचा

आकलन तला होईल तवहा तझया मनातला हा गोधळ नककी दर होईल कणाला तरी

फोन करत असताना कधी लि नसल तर दसराच एखादा नाबर चकन दाबला जातो

आवण मग रााग नाबर लागतो आपलयाला काही समजत नाही अरचया असा कसा

रााग नाबर लागला मनात कठलीही अपराधीपणाची भावना न ठवता सवचछ मनान

आपलया भावनचा ववशलरण कर ह योगय आह का याचा सारासार ववचार कर तला

तझा योगय नाबर नककीच वमळल rdquo

अियचया मनातल ववचारााच मोहोळ वपयावदान हलकटया हातान

सोडवल होत ववचारााचया गतत सापडलला अिय हळहळ भानावर यत होता

वळण

ldquoउदया भटया र राजहास बारमरधय चयायला ती नाझनीन काय माल आह

बघया तरी मसतानी झक मारली असा महणतात rdquo सावहलन चार पाच पग एवहाना

सहज ररचवल होत ररकामा गलास पनहा भरणयासाठी टबलवर वाट बघत होता

तीन पाकीट वसगारट जळन राख झाली होती

ldquo चल ए आता बास साल घरी वाट बघतात लचना कलप उघडल तरी

महातारी ववचारायला यतच उशीर झाला र बळया महणत वाढ का जवतोस का

करत बसत साला कटकट अपनी खद दक पजदगी भी ठीक तरहस गजारन नाही दत

यारrdquo तो डोळ तारवटन तावातावान बोलत होता

ldquo यवडा चकणा खालयाव पोट गपगार वहइल नायत काय हवा वशराय

बी वाव नसतय या ढरीमधी आन कसला जवान खान घयीवन बसतयात कोन जान

लच काळजी करतयात आमी काय ककटकल बाळा हत का कायrdquo गौतयाना आपलया

बोलणयाचा शर टाकला

गौतमला आपण सावहल आवण वनवखलच वमतर आहोत याचा खप

अवभमान तयानाच तर तया दोघाना दार कशी आवण कठ पयायची त वशकवला होता

बारमरधय बारबालााचा नाच पहायला कसा जायचा याबाबतीत तो तयााचा गर होता

कठ कोण बारबाला चाागली आह याची वबतताबातमी गौतमला असायची हाा

पशाचा परवठा मातर तयाला वमतराानी करायचा हा जण अवलवखत वनयमच होता

तसा ठरनच गला होता

रावसाहब आवण सवशलाबाइना सावहलची खप काळजी वाटायची

सखवसत कटाबातला एकलता एक कलदीपक होता तो तयााचा तळहातावरचया

फोडापमाण तयाला दोघाानी जपल होता तो महणल त तयाचयासाठी ताबडतोब हजर

वहायचा मला सनचया माघारी तयाला माया ददली होती तयााचा अकाली अपघातात

जाणयाचा दख दोघाानी या वदधापकाळात सावहलकड बघनच पचवला होता

साहीलला कठलयाही गोषटीची उणीव भास नय महणन त धडपडायच दोघााना

एकच शलय होता सावहल वशकणयात अवजबात रस घत नवहता मग नोकरी वगर

तर दरच राहीला आजकाल तो दोघाना उदधटासारखी दरततर करायचा वाटल तस

पस मागायला लागला होता आपलया सासकारात काय कमी पडला याचा दोघाही

ववचार करायच

तामहण आजोबा महणायच त काही खोटा नवहता ldquo तयाला वळण

लावायला तमही एकच करायला पावहज होता तमही तयाला पररवसथतीच चटक बस

ददल असत महणज समजला असत आपोआपच मागी लागला असता तमच लाड

नडलत rdquo

सावहल नहमीसारखाच रातरी उवशरा घरी आला घरात सामसम

अथाणतच दोघाही झोपल असणार तरी आजी यणारच हा तयाला हसका होता पण

तीही आज जवतोस का बाळ महणन ववचारायला आली नाही तयालाच चकलया

सारख वाटला महणन अादाज घणयासाठी तो आजी आजोबााचया बडरमकड गला

दरवाजा उघडा होता आतमरधय ददवा जळत होता त दोघही मातर खोलीत नवहत

तो आत गला टबलावर फलााचा मोठा बक तयाचयाकड बघन हसत होता अर हो

उदया आपला वाढददवस बकचया खाली एक वलफाफा होता तयान तो उघडला

वाढददवसासाठी काही पस तयाानी ठवल होत पमापोटी आजी

आजोबाना तयाला सधारण कठीण जात होत महणन एक वरण तयाानी तयाचयापासन

लााब रहाणयाचा वनणणय घतला होता

पताग

आज माझा वाढददवस बाकी कणाचयाही लिात नसला तरी माझया तरी

लिात रहायला हवा पण छ आज योगायोगान मला आठवण झाली ती मला मगो

आईसिीम खावस वाटल महणन लहानपणी डडी मला आवडता महणन

वाढददवसाला नहमी मगो आईसिीम आणायच आज फकत आईसिीम घणयापरतच

पस वखशात वशललक आहत अस द आज जवणाला सटटी पतरयाचया भगदाडीतन

बोळातली मलााची मजा पहात खायला लागल

मी पवहलयापासन उाच आवण आडवया बाारधयाची गोरी असल तरी माझ

फीचसण जरास वगळ एखादी परदशी मलगी वाटावी इतपत वगळ वगाणत

मतरीणीही मला फारशा वमसळन घत नसत वहडीस दफडीस करायचया कारण

काही कळायच नाही मी तयाना तयााचयातली का वाटत नवहत माझया मानान तया

अगदी छोटा वाटायचया माझया खाादयाला लागणाऱया राागत वगाणत मी

सगळयात पाठी अभयासात मला काही गमय नवहताच खळात थोडीफार होत

शाळा सापली मला फारशा मवतरणी कणी नवहतयाच कॉलजची दोन वरण कशीबशी

कली

मममीला सासाराच काही खास पम नवहत सवपाक तर वतला मळीच यत

नवहता नहमी बघावा तर पाव आवण अाडी नाहीतर फार फार तर पाव आवण

उसळ वाढतया वयात भक लागायची पण घरात काही खायला नसायचा डडी

आपलया कारखानयाचया कामात मगन असायच डडी कडन कधी पस घऊन बाहर

काहीतरी खायची भययाही तसाच करायचा मग मनात आला नोकरी करन पस

वमळवाव महणज खायला वमळल पसतकाचया दकानात नोकरीला लागल

वाचायची आवड होती महणन ज पस वमळायच त चनीसाठी उडवायची पस

कवहाच सापन जायच

जनी मला वतथच भटली मला समजन घणारी ताई आई आवण मतरीण

जनीमधच एकवटल आह असा वाटायचा वतचयावर खप पम करायला लागल

वतचयावशवाय जगणा अशकटय आह असा वाटायचा दोन दोन ददवस मी वतचयाच

खोलीवर रहात होत पण एक ददवस मला न साागताच ती नयझीलाडला वनघन

गली तयावळी मी अिरश कोसळन पडल मनगटाची नस कापायला बवघतली पण

पयतन अयशसवी झाला मममी डडी भयया याना याववरयी फारशी काही कलपनाच

नवहती

या नराशयातन बाहर पडायला मला राशी आवण वनमा याानी मदत कली

तया माझया मदतीला धावन आलया जनीचया बाजचया खोलीत तया राहायचया

आमही वतघी वमळन रहायला लागलो मममी इतकी बपवाण होती दक ती माझी काही

चौकशीही करायची नाही आराम करणा टीवही बघणा आवण कधीतरी डडीबरोबर

कारखानयात जाणा एवढाच वतचा काम दोन ददवस मलगी घरी यत नाही ती कठ

असत काय करत याची वतन कधी ववचारपस कली नाही राशी वनमा यााचयात मी

खपच गातल तया दोघी खप घवनषठ मवतरणी होतया तयामळ वळ यताच तया दोघीनी

हलकच मला बाजला कल मला न दखवता

समोर आयषय भकास वाटत होता करायला काहीच नवहता माझयाकड

कणीतरी कलपना साावगतली दक त हॉटलमरधय वटरसच काम कर तही कल त करता

करता मसाजर महणन काम करायला लागल कधी मसाज पालणरमरधय तर कधी

हॉटलमरधय कसटमर वमळायला लागल टीप चाागली वमळायला लागली वतथ

फरडररकची ओळख झाली नायजररयातन आललया फरडला मी आवडल फसबकवर

आमच एकतर फोटो बघन डडी चवताळलयासारख झाल तयाानी मी काही ववचार

करायचया आत फरडशी माझा लगन लावन टाकल मी तयावळी लगन करावा दक कर नय

यावर ववचारच कर शकल नाही तयााचया हो ला हो करत गल फरडला फारशी

चाागली नोकरी नवहती तयाचाच खचण भागत नवहता माझया वमळकतीतन घर

चालायचा तयाच आवण माझ तयावरन खटक उडायला लागल पनहा मी एकटी

झाल

मसाजर महणन काम करत होत तवहा माझी आमदानी चाागली होती

भययाना तयाचया आवडीचया मलीशी सासार थाटला होता आवण तो वगळा रहात

होता तयाचा आवण डडीचा पटतच नवहता डडीना दवाखानयात ठवला तयाचा खचण

खपच झाला तयााचया डोकटयावर खप कजण आह ह तयावळी कळल कजण माग ठवन त

गल मममी काही कर शकत नवहती वतला हाय बलडपशर माग लागला तयााचया

पाठोपाठ एक वराणत मममीही गली माझी जमा पाजी सापषटात आली तयानातर मीच

आजारी पडल आवण हाताशी होता त काम वनघन गला एका दकानात सलस गलण

महणन काम वमळाला तया पगारात काय होणार महणन सततर वरााचया ददनशभाई

यााचयाबरोबर का पवनयन महणन रहायला लागल गलया वरी त वारल तयााचया

घरातलयाानी मला घराबाहर काढल तटपाजया पगारात काय होणार या छोटा

पतरयाचया खोलीत रहायला आल आज खायला वमळाला तर उदया वमळल का नाही

याची खातरी नसत

आज वयाची पसतीशी आली मी कठही वसथर नाही खायला वमळायची

भराात अशी अवसथा आह आज आईसिीमची आठवण झाली आवण वनवाातपण माझा

जीवनपट डोळयासमोरन सरकन गला एका उचचवशवित पााढरपशा घरातली

सबदध मलगी वतची अशी अवसथा कोणी कली वतन सवत आईववडलाानी

पररवसथतीन जसा वारा यईल तशी मी वाहात गल पतागाचा मााजा माझया हातात

होता पण तो तटललया पतागासारखी माझी अवसथा झाली खरच मी इतराापिा

वगळी आह का

जवळच दरच

पवाणधण

ldquo अहो तमही ऑदफसमधन आलात की आपण आज वसनमाला जाउया

नाrdquo

ldquo बघ आज कदावचत माझया वमतराबरोबर बाहर जायला लागल तयाचा

जरा पॉबलम झालाय तयाला तयातन बाहर पडायला मदत करायला हवी मला

तला तयातला काही कळणार नाही rdquo

ldquoमला ताजी फडफडीत मासळी खावीशी वाटतय समदराचा खारा वारा

तो वास मला शवासात परपर भरन घयावासा वाटतोय एवहढ तरी डोहाळ परवा

बाई माझrdquo

ldquoअगा डोहाळ कसल घऊन बसली आहस माझी बदली होणार आह ती

रदद करन घणयाचया तयारीत आह मी बॉसला खश करायला सरधया तरी मला रजा

काढता यणार नाही

ldquoबाबा माझया शाळचा आज गदररग आह तमही यणार ना मी नाटकात

भाग घतलाय rdquo

ldquoनाही र पववण आज मला महतवाची वमरटग आह सोसायटीची वतकड

जायलाच पावहज ती चकवन चालणार नाही rdquo

ldquoअहो आज पवतमाचा वाढददवस वतला वतचया आवडीचा डरस घयायला

जाउया काrdquo

ldquo तमहीच दोघीजणी जाऊन आणा ना नाहीतरी पवतमाचयाच आवडीचा

डरस आणायचाय न मला जमलसा वाटत नाही माझया एका वमतराचा वाढददवस

आह तयान मोठी पाटी ठवली आह आवण मखय महणज तयाची सगळी वयवसथा

मलाच बघायला लागणार आह rdquo

ldquo हलो अहो पववणला खप ताप भरलाय तयाला हॉवसपटलमध अडवमट

करावा लागणार असा आपल फवमली डॉकटटर महणताहत लवकर या तमची कामा

आटपायची वाट बघत बस नका असाल तस या माझा जीव टाागणीला लागलाय

अगदी rdquo

ldquo मी यतोय पण असा काय करतस डॉकटटर आपल अगदी घरोबयाच

आहत तयामळ एवढा घाबरन जायचा काही कारण नाही वशवाय एकदा का तयाला

हॉवसपटलमध अडवमट कला दक आपली बरीचशी जबाबदारी कमी होत एसटीन

मला वनघन यायचा महणज सात तास तरी जाणारच ना थोडा धीर धर rdquo

ldquoमला टरीपला सोडायला या नाrdquo ldquo नाही गा बाळा आई यईल नाrdquo

ldquoवनदान नयायला तरी याल काrdquo ldquo रातरी काकीचयाकड सोबतीला झोपायला

जायचाय बाळा तया लवकर झोपतात ना काका गलयापासन एकही ददवस मी

तयााचयाकड जायचा माझा नम चकवला नाहीय rdquo

ldquoबाबा हया सटटीत आपण करळला जावया का सगळजण आमच वमतर

सटटीत कठ ना कठ जात असतात आपण मातर कठच जात नाही rdquo

ldquo मलानो तमहाला सटटी असत पण मला कोण सटटी दणार र कामा

चालच रहातात आवण सटटी काढली तर पढ कामाचा आणखीन भार वाढतच जातो

rdquo

उततराधण

ldquo बरच ददवस मनात यताय आपण दोघा खप वरण झाली वसनमाला गलो

नाही आज जावया का गrdquo

ldquo अहो आज माझी वभशी आह आवण मलाच लागलीय तयामळ आज

वसनमा कनसल rdquo

ldquo पवीण अर कधीतरी वळ काढन बोलत बस माझयाशी सारखा आपला

वमटीगज कॉनफरनस टररग सवतला कधीतरी वळ द र आपलया कटाबासमवत वळ

घालवलास तर कामाचा बराच ताण हलका होतो मलाही हलली वळ कसा

घालवायचा हा मोठा पशनच पडतो बघ पवतमाची नातवाडााची सारखी आठवण

यतय पण ती तरी वतचा सासार सोडन मलााचया शाळा सोडन कशी यणार नाही

काrdquo

जया काकीचया सोबतीला मी जात होतो तया गलयानातर आपलकीची

भावना महणन तयाानी सतळीचा तोडाही माझयासाठी ठवला नाही जयााचयासाठी

माझया लकीचया खशीला मी वझडकारल पवीणचया शाळचया कठलयाही

कायणिमााना मला जाता आला नाही दरवळी काहीतरी कारण असायचा आवण

कायणिम चकायचा मलााचया पमाचा कौतकाचा असा िण पतनीचया आगरहाचा

आजणव वळोवळी मी टाळत गलो जया वमतराासाठी मी माझा वळ ददला त आता कठ

आहत आवण आता माझया हातात मातर काहीच नाही आह फकत वळच वळ आता

मला आपतााची आठवण यतय जवहा मी जवळचयाना दर लोटत होतो दरच मला

आपलस वाटत होत तवहा मी खरच जागा नवहतो का

लवखकची ओळख

नाव सौ सववता कौसतभ नाबर ई

मल savitanabargmailcom फोन

8149658022

पतता 1752 302 नाबर साकल

5th िॉस राजारामपरी मन रोड कोलहापर

४१६००८

वशिण MCom

इतर Dipin Music (vocal) ndashवशवाजी यवनवरथसटी

Dipin Music (Tabla) माबई यवनवरथसटी तबलयाच वशिण क

कशवराव धमाणवधकारी पा ववभव नागशकर सरधया शरी महश दसाई यााचयाकड

सर आह

साातािझ इथलया The Yoga Institute Santacruz इथ योग

पवशिकाचा कोसण कला योग पवशिक महणन अनक रठकाणी काम आयण ववदया

मादीर माबई सट फरावनसस मनजमट institute माबई इथ योग वशिक महणन काम

अनकाना उपचारयकत योग वशकवला

मकत पतरकार महणन गली २२ वर कायणरत महाराषटर टाईमस लोकसतता

सकाळ लोकपभा तरण भारत लोकमत पणयनगरी सा वववक यामरधय अनक

ववरयाावर लखन लोकमत अातनाणद यासारखया अनक ददवाळी अाकाामरधय लखन

पररसावाद

खालील पसतक पकावशत------

१ वकण १०१ ndashअनवाद (ल एवलझाबथ फरीडमन)

२ कताथण मी-- अड वसातराव नावकर यााच चररतर

३ सवाल जबाब पतरकाराशी ndashपतरकार सभार धम यााचयावरील

मलाखतीच पसतक

४ सामथयण आह चळवळीच- दवदासी वनमणलन चळवळीच अरधवयण पा

ववठठल बनन यााच आतमचररतर शबदाादकत

५ माईड पॉवर ndashपरणादायी पसतक

६ सवतला ओळखाmdashपरणादायी पसतक

७ हाऊ ट वबकम सकटससफलmdashपरणादायी

पसतक

८ गरब द ऑपॉचयणवनटी----परणादायी पसतक

९ सकटसस पासवडण-----परणादायी पसतक

ई सावहतय पवतषठान

मराठी वसनमा हा एककाळी भारतात पहदी वसनमाचया तोडीस तोड

ककवा काकणभर वरचढच होता मरधयातरी मराठी वसनमाला उतरती कळा लागली

पिक यईना महणन वथएटर वमळना वथएटरच वमळत नाही महणन चाागल मराठी

वसनमा बननात आवण चाागल वसनमा नाहीत महणन पिक वमळनात अस एक

दषटचि सर झाल मग आला झी मराठी वसनमा आवण तयाचयाच जोडीन छोटा

आकाराची मलटीपलकटस आवण वडवजटल पिपण तयामळ पनहा एकदा मराठी

वसनमा जोमान बहर लागला

काहीशी अशीच पररवसथती मराठी सावहतयाचीही होत आह एककाळी

टॉपला असलल मराठी सावहतय मधलया काळात रटवही आवण वसनमाचया यगात

माग पडल पण आता मोबाईल आवण इाटरनट यााचयामळ मराठी वाचकवगण फ़ार

मोठया पमाणावर वाढतो आह आवण तयाच जोमान तयाचयासाठी वलवहणारा

दजदार लखक वगणही वनमाणण होऊ लागला आह मराठी सावहतयाचया भववषयाबददल

आमही अतयात आशावादी आहोत

आपली साथ मातर पावहज आपलया ओळखीचया जासतीत जासत लोकााना

ई सावहतय बददल साागा तयााच ई मल पतत व whatsapp नाबर कळवा तयााना ई

सावहतयचा मोबाईल app download करायला सचवा आगरह करा ई सावहतयच

माकरटग करा एकदम फ़रा ट फ़टवर यऊन खळ जबरदसत माकरटग कर लाखााच

कोटी कर आवण मराठी सावहतय पनहा नाबर वन ला आण

ई सावहतय पवतषठान

wwwesahityacom

esahitygmailcom

आता ई सावहतय च APP उपलबध आह ई सावहतयचा App आपण खालील

पलकवरन आपलया मोबाईलवर डाऊनलोड करा आवण भरमसाट पसतका फ़री वाचा

httpsplaygooglecomstoreappsdetailsid=comesahitywwwe

sahitybooks

ई सावहतय पवतषठानची ई बकटस Whatsapp broadcast service सर झाली

आह पणणपण फ़ककट पसतका आता आपलया मोबाईलवर थट कपया नााव नोदणीसाठी

7710980841 हा नाबर आपलया मोबाईलवर सवह करा आवण नातर या नाबरवर वॉसऍप

करन आपल नााव व शहराच नााव कळवा आपलयाला वनयवमतपण एक नवीन मराठी ई पसतक

Whats app िार पाठवल जाईल आपण त पसतक आपलया वमतरााना Whatsapp करा आवण

भाव खा

आपलया ओळखीचया दकमान दहा लोकााच मल आय डी आमहाला कळवा तयााना

आमही ववनामलय पसतक पाठव व आपलयाला VIP सभासद बनवल जाईल

Page 5: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross

मनोगत

माझ पवहल ई बक पवसदध झाल

आवण तयाला वाचकााचा फारच सादर पवतसाद

लाभला आणखी काही कथााच दसर ई बक

काढायच ठरल माझया या दसऱया ई बकची

तयारी चाल असतानाच माझया लखनाच सतत

सफतीसथान असलल माझ वडील शरी शरीकषण

आतमाराम बकनाळकर यााच आकवसमक दखद

वनधन झाल तयााचया वनधनान मनावर

झालला आघात पसला जात नवहता पण एका

िणी ठरवल दक माझ वलखाण हीच तयाना

खरी आदरााजली होईल आवण मी पढचया

कामाला लागल

या पसतकातलया कथा खरतर महटल तर सामानयााचया आहत दनाददन

जीवनात आपलयाला भटललया वयकती अशा अस शकतात पण तयााच जीवन कधी

कधी ववशाल सागराचया तळासारखा गढ अगमय अस शकत वरवर पाहता कथा

सामानयााचया आहत पण यातलया पतयक कथतला नायक ककवा नावयका वह

तयाचया ककवा वतचया जीवनात घडललया एखादया पसागान घटनन ढवळन वनघाला

आह एखादयाच घटनन तयााचया आयषयावर वचरसमरणीय ठसा उमटवला आह

एखादी सवणसामानय वयकती पण वतचया आयषयात कशी उलथापालथ होऊ शकत

कधी चाागली तर कधी वाईट महणन कथच नाव ldquoछोटााची मोठी गोषटrdquo अस ददल

आह पवहलया कथा सागरहापमाणच याही कथा वाचकााचया पसातीस उतरतील अशी

आशा आह हीच माझया ववडलाना भावपणण शरदधााजली

माझया इ बक च वडझाईन ल आऊट आवण अथाणतच पवसदधी याची

जबाबदारी इ सावहतय पवतषठानन आपलया वशरावर घतली यासाठी इ सावहतय

पवतषठानचया टीमची मी अतयात आभारी आह तयााचयावशवाय ह ईबक वाचकााना

वमळ शकल नसत कपया आपलया पवतदिया मला आवजणन कळवा

सववता नाबर

savitanabargmailcom

8149658022

या कथासागरहातील सवण कथा कालपवनक आहत

यातील सवण पातर नााव पसाग आवण सथळ कालपवनक असन

तयााच कोणतयाही जीववत अथवा मत वयकतीशी सामय आढळन आलयास

तो वनववळ योगायोग समजावा

कथानिम

पाकतन

पशचातताप

मकसद

इवतहास

सबह का भला

गरदविणा

पतयिाहन पवतमा उतकट

तर माझा काय चकला

ओळख

मवतरणीची गोषट

वारसदार

लागबााध

ह बाध रशमाच

परतफड

पपजरा

सवपन

रााग नाबर

वळण

पताग

जवळच दरच

पाकतन

बऱयाच वराानी ती मला आज भटली कॉलज सापलयानातर वीस वराानी

कॉलज मध असताना कशी रसरशीत ददसायची अथाणतच वयाचा मवहमा होताच

ववशीतली ती आवण चाळीशीतली ती यात फरक असणारच वतचा गाणा आजही सर

होता एकण सासार छान चालला असावा असा आपला माझा अादाज बराचवळ

गपपा झालया वतचा नवरा बााधकाम वयावसावयक होता तयाच दकतीतरी पोजकटस

नावाजणयासारख होत नावलौदकक पसा सख कशालाच कमतरता नवहती

ह सगळा साागता साागता वतचा गळा भरन आला वतचा नवरा काही

मवहनयाापवी कामाचा ताण असहय होऊन हदयववकारान गला आयषय भरभरन

जगताना डाव अरधयाणवरच मोडला होता इलाज नवहता वतचया सोळा वराणचया

मलाला घऊन ती एकटी महालासारखया बागलयात रहात होती बोलता बोलता

कॉलजचया ददवसाावर ववरय आला दकती फलपाखी ददवस होत त आमचया

वगाणतला सकॉलर असललया तयाचा ववरय वनघणा अपररहायणच होता आवण वतचा

तर कधी काळी तो महणज वजवहाळयाचा ववरय होता कालच मला तयाचया ववरयी

कळला होता

तो ददसायला नाकी डोळी दखणा होताच उाच मजबत बाारधयाचा

सावळासा चहऱयावर करारी भाव थोडासा अातमणख सवतमधच रमणारा

अवतशय हशार टबल टवनस छान खळायचा खळाड असला तरी तयाला वमतर

फारस नवहत आवण तो वखलाड वततीचा असला तरी वागताना थोडसा हातचा राखन

वागलयासारखा वागायचा वतला तो जाम आवडायचा आमचा कटलासमट धीरन

कधी वतला तयाचयाशी बोलायचा योग आला नवहता मवतरणी तयाचयावरन वतला

खप वचडवायचया वतला खप वाटायचा दक तयाना आपलयाशी बोलावा ती कॉलजची

गानकोदकळा होती वतला वाटायचा तयाना आपलया गाणयाचा कौतक करावा काहीही

करन बोलावा कदावचत तयालाही वतचयाबददल काही वाटत असल का

नककीच कारण एक दोनदा तयाना वतचयाकड बघन हसलयासारखा कला होता पण

कळत नकळतच दक वतचया मनाचा तो खळ होता पण जाणन बजन तयाचया कधी

पढ पढ करावा असा वतला वाटल नाही वतचया मनातली सपत इचछा मातर होती दक

तयाना आपलयाशी बोलावा अशी पकराणना वाटायचा तयाना आपणहन ववचारावा

लगनाबददल जवहा वतचा लगन ठरला तवहा वतची आशा पार वमटन गली अबोल पीत

मगधच राहन गली

वतचा लगन झाला एका होतकर तरणाशी महतवाकाािी आवण जगणयाची

आसोशी असलला वतचया कलची गणााची कदर असलला सरवातीला खाजगी

नोकरीत अगदी लहानशा पोसटवर असलला वतचा नवरा सवतचया धडाडीवर खप

वरपयात चढत गला नोकरी सोडली आवण छोटा छोटा बााधकामााची कामा घऊन

फार लवकर पगती कली मग मोठया कॉमपलकटसच पोजकटस घयायला लागला

वयवसायाची नस तयाला बरोबर सापडली होती वतला चारीकडन सख होता पण

वनयती महणज काय असता ह वतला काही मवहनयाापवी कळला वतचा नवरा

सासाराचा डाव अरधयाणवर टाकन गला होता

माझया मनात ववचार आला वतचा लगन धीरनशी झाला असता तर

बोलताना ववरय आला होता धीरनचा माझया घशाशी आवाढा आला कठलया

तोडाना मी वतला साागणार होत दक तोही या जगात नाही तो एक आय ए एस

ऑदफसर होता आमचया एका मवतरणी कडनच तयाचया अपघाताची बातमी कळली

होती वतचया सासाराची गाठ कणाशीही बााधली गली असती तरी वववधवलवखत

अटळ होता चाळीशीतच वतला सौभागयापासन फारकत घयायला लागणार होती

तच वतचा पाकतन होता

पशचातताप

वीस फटाावर असणाऱया तरागाचया छोटा वखडकीतन यणारा कोवळया

उनहाचा कवडसा आज वतलोततमा टक लावन बघत होती दकती वरा झाली

लहानपणी आपण हा उनहाचा कवडसा पकडायला बघत अस पण कधी हातातच

यत नवहता आयषय असाच आपलया हातात आह महणता महणता वनसटन गला

दकती छान होता आपला आयषय वनरागस साथ पाणयासारख अचानक वसदधाथण

आयषयात आला आवण आयषय दभागन गला

वतलोततमाचा बालपण खप लाडात गला दोन भावााची लाडकी बवहण

ददसायला अतयात ससवरप वशकायलाही हशार वतना आपला जोडीदार सवतच

वनवडला ददसणयात डावा असलला वसदधाथण हरहननरी होता तयाची जात मातर

वतलोततमाचया कटावबयाना खपली होती महणन लाडकी असली तरी वतचया लगनाला

मातर भावाानी आवण आई ववडलाानी खप ववरोध कला साम दाम दाड भद

कशालाच वतन जमानल नाही घरचयााचया मनाववरदध वतन वसदधाथण बरोबर सासार

मााडला

सवतचया हशारीचया जोरावर वसदधाथण लवकरच नोकरीत खप वर चढत

गला पवबलक ररलशन मरधय असणारा तो पाटाण टाळ शकत नवहता आवण

पाटीमधली दारही हातात आलला सरवातीचा एकच पयाला नातर चार वराणतच

तयाची पजदगी बनला पवहलयाादा आपलया लाडकटया लकीदखत घरात गलास नको

महणन टाळणारा वसदधाथण कालाातरान सटीचया ददवशी रीलकटस होणयासाठी

पयायला लागला तो दारचया इतका आहारी गला दक मग तयाला ददवस रातरीचही

भान रावहल नाही आवण एक ददवस

वयसनापायी तयाची नोकरी गली मलगी लहान घरचयाानी पाठ

दफरवलली अशा वसथतीत वतलोततमा नोकरी कर शकत नवहती गागाजळीवर जवढा

वनभावता यईल तवढा धकवन नला शाात आवण समाजस असलली वतलोततमा आताशा

छोटा छोटा कारणाावरन वचडवचड करत होती नवरा बायको मधला सावाद

आता सापायला लागला होता पसा असल तरच जगणा शकटय होता आरथथक वववाचना

वतला तरसत करत होतीच वशवाय दारसाठी वसदधाथण आता वतचयाकडच पशाची

मागणी करत होता घरातला एक एक दागीनाही दकानाची पायरी चढायला

लागला मोठया फलटचा असणारा वनवारा आता एका कचचया बााधकामाचया खोलीत

बदलला तयासाठीही घरमालकाचा भाडयाचा तगादा सर झाला कोडीत

सापडलली वतलोततमा सरभर झाली होती आवण एका ददवस हदद झाली

वसदधाथणन लकीचया सोनयाचया मनगटाा बायकोकड मावगतलया ती त

दयायला तयार होईना तयान वतचयावर हात उगारला एककाळी आपलयावर

जीवापाड पम करणारा वसदधाथण आपलयावर हात उगारतोय ह बघन एक िणभर

वतलोततमा दखान कोलमडन गली वसदधाथणचा हात थााबत नवहता तोडान तयाची

मागणी चालच होती मार असहय होऊन वतचया दखाची जागा आता रागान

घतली काही कळायचया आतच जवळचा कोयता वतन उचलला तयाला भीती

दाखवायला उगारला पण तयान वतचा हात वरचयावर पकडला दसऱया हातान तो

वतला मारतच रावहला तो चकवत असतानाच कोयतयाचा हात तयाचयावर बसला

घाव वमी लागला होता

वतचया लकीची रवानगी अनाथाशरमात झाली कारण सरळ होत वतच

आईवडील भाऊ वतचयाकड आता तर गनहगार महणनच बघत होत तयाना काही

वतची ककवा वतचया लकीची दया आली नाही वतलोततमाचा मन दखान ववदीणण

झाला एका चागलया घरात जनम घतलली आपली लक सगळयाच सखाना

आपलयामळ मकली वतचा काही दोर नसताना आशरमात आयषय काढणा वतचया

नवशबी आला खरच वसदधाथणशी लगन करन आपण चकलो दक तयाला वयसनापासन

दर करणयात आपण कमी पडलो तयाचया पमान आपल डोळ बाद झाल होत दक

तयाचया वयसनाकड सरवातीला डोळझाक करत होतो दक तयाचा मार खाऊन

सहन करायला पावहज होता तयाचा अवनबाध वागणा लकीचा बाळलणासदधा पणाला

लावायला पावहज होता का

अजनही मला मोह घालणारा हा उनहाचा कवडसा माझया लकीचया

आयषयात मातर रि वाळवाट बनन आलाय माझयामळ आईचया चकीचया वनवडीची

असो ककवा बापाचया वयसनाची सजा असो तयापायी आपलया वनषपाप छकलीचा

आयषय मातर उरधवसत होऊन गला कठला गलया जनमीचा पाप असल दक तया अभागी

जीवाला अशी वशिा वमळावी आई वजवात असताना मलीला अनाथ महणन

जगायला लागावा यापरता दख त काय पशचाततापाचया आगीत वतलोततमा पोळन

वनघत होती

मकसद

रणचया वयाचया पाचवया वराणपासन सौवमतर वतला सााभाळत होता जया

िणी तयाला कळला आपली बहीण गवतमाद आह जवळपास तयाच िणापासन दादा

महणन वतची दखभाल करणयाचा ठका तयान घतला होता सौवमतरला तयाचयाहन

लहान आणखी दोन बवहणी होतया रण नाबर तीनची सखदा आवण सवरदा या

दोघी नॉमणल होतया जवहा लहानपणी रणच उचचार सपषट यायच नाहीत तवहा

सौवमतर त समजन घयायचा ती काय साागतय त तयालाच बरोबबर कळायच आई

ववडलाापिाही जासत तयाला बवहणीची काळजी होती लहानपणी वमतर मवतरणी

रणची चषटा करायच वतचयासारख बोबड बोलन वतला वचडवायच खळायला

घतानाही वहडीस दफडीस करायच या पसागाानी रणचया दादाला खप तरास

वहायचा सौवमतर सतरा वरााचा झाला आवण तयाची आई गली वडील दफरतीचया

नोकरीवर जबाबदारी सौवमतरवरच आली बवहणीना तयााचा आवरन दऊन शाळला

पाठवायचा घरात काय हवा नको त पहायचा आईची जागा सौवमतर भरन काढत

होता वडील असनही तयााची भवमका त पार पाड शकत नवहत सासारासाठी पसा

वमळवायचा एवढा एकच काम तयाना जमत होता सौवमतरची आई गलयापासन तयााचा

मन सासारातन उडन गला होता तयााचा आयषय मवशनवत झाला होता सौवमतर

बवहणीचा मायबाप झाला होता

जसा जसा सौवमतर मोठा होत गला तसा तसा तयाला उमगत गला दक

आपणच रणचा पणण वळ सााभाळ कला पावहज ववडलााचया समजन घणयालाही खप

मयाणदा यायचया आई असताना ती रणचा सााभाळ करायची पण आता रणचया

हालचाली ववशीतही दहा वराणचया मलीसारखया होतया सौवमतरन वतला हळ हळ

वाचनाची आवड लावली वतचयाबरोबर वगवगळया ववरयाावर चचाण करायला

लागला वतला सागीत ऐकवत वतचा कानही असा तयार कला दक कोणताही राग ती

पटकन ओळखायला लागली सागीतात ती रमायला लागली गाणी ऐकणयासाठी ती

कशी लावायची हही तयान वशकवल पण वतचया सागीत वशकणयाला मातर मयाणदा

होती सवपाक वतला यत नवहता पण तयान चहा करायला वशकवला जवण गरम

करन घयायला वशकवला कमी होती फकत वयाचया मानान असणाऱया समजतीची

अशातच सौवमतर एमपीएससी परीिा पास झाला आवण तयाला मलाखतीचा

बोलावणा आला शवटचया िणी तयाना ठरवला आपण ही नोकरी घयायचीच नाही

मग मलाखतीला कशाला जा तयाना दनाददन गरज भागवणारी साधीशी खाजगी

का पनीतली नोकरी पतकरली जणकरन रणसाठी तयाला वळ दता यईल सवतचा

आयषय तयाना रणलाच वावहला होता लगन न करता राहाणयाचा बाधन तयाना सवतहन

सवीकारला होता रण हच तयाचा जग होता तयाचा शवास होता

रण कधी कधी हटट धरन बसायची दादा आज मला बरा वाटत नाही त

कठही जायचा नाही दादा अशावळी पणणपण वतची आई वहायचा काही न बोलता

वतला मााडीवर झोपवायचा रणची आाघोळ वणीफणी सगळाच सौवमतर करायचा

सौवमतरचया दोघी बवहणीची लगना झाली सौवमतरन तीही जबाबदारी पार पाडली

कारण ववडलानी ती जबाबदारी पार पाडायचया आधीच या जगाचा वनरोप घतला

होता नोकरीवर जाताना बाहरन कलप लावन शजाऱयाना साागन तो जायचा

सगळा रटीन वयववसथत बसला होता मोबाईलवर ठराववक एकच नाबर आपलया

दादाचा कसा लावायचा हही तयाना रणला वशकवला होता रोज ठरववक वळी मी

जवल महणन वतचा तयाला फोन यायचा

तयाददवशी वतचा दपारी फोन आला नाही वतन फोनही उचलला नाही

शजाऱयाना फोन करन तयान ववचारल थोडया वळापवीच रण वखडकीतन हात

करन आत गलयाच तयाानी साावगतल तयाचा मन विधा झाला वतला शजाऱयाानी

पावहलाय महणज वावगा काही घडला नाही ककवा वतन भलताच काळजी

करणयासारखा काही कला नाही पण मग फोन का उचलत नाही तयाचया मनात

उगाचच शाकची पाल चकचकली वतला काही झाला तर नसल या भावनना तयाचा

लि कामावरन उडाला पण हातातला काम तर सापवणा गरजचा होता अखर

ऑदफसची वळ सापता सापता थोडा वळ आधीच साहबाना साागन तो वनघाला

तयाचया कौटावबक पररवसथतीची जाणीव साहबानाही होती

दार उघडन कसाबसा घरात गला बडरममरधय जवमनीवर रण

असतावयसत पडली होती तोडातन फस आलला ददसत होता वरकरणी पाहता

वतला आकडी आलयाची शकटयता वाटत होती पण सवपाक घरात ओटावर

झोपचया गोळयााची बाटली सौवमतरला सापडली वतला सहजासहजी वमळ नय

महणन ठवलली बाटली वतचया हाताला लागली होती आवण वतन ती घशात ओतन

ररकामी कली होती काय कारण असल वतला या गोळया घवया आपण असा

वाटाणयाचा आता काही ववचार करणयात अथण नवहता रणचा या जगातला अवसततव

तर सापला होता पण आता सौवमतरसमोर पशन उभा होता आता आपलया आयषयाचा

मकसद काय

इवतहास

बऱयाच मवशकलीना अवनशाचा लगन ठरला लगन न ठरावा असा वावगा

वतचयात काहीच नवहता महणज लगनासाठी आवशयक असणार रप गण सगळाच

वतचया बाबतीत वयववसथत होता नाव ठवायला खोडी काढायला काहीच जागा

नवहती ददसायला ससवरप असणारी अवनशा उाचीपरी बााधसद होती गोल

गोरागोबरा चहरा काळभोर मोठठ डोळ पपगट करळ कस योगय रीतीन पतयक

वरी पास होत पदवीधर झाली होती मग घोडा पड कठ खात होता लगनाचा ववरय

काढला दक वतचया अागावर शहारा यायचा काळभोर डोळ शनयवत वहायच वतची

आई पनहा पनहा समजवायला बघायची अगा एकदा का लगनाचा वय गला दक मग

मली जन ददसायला लागतात नवऱया मलाला मलगी आवडल अशी तर हवी

वशवाय सासार वाढवायचया दषटीनही मलीचा वय वाढता नय गरोदरपण बाळातपण

योगय वळीच वहायला पावहज खप खप समजत घालायची आई पण वतचा आपला

नननाचा पाढा

वतला अवभरकचा सथळ साागन आला नहमीपमाण वतचा नकारच होता

पण अवभरकन वतला बाहर कठतरी वतचया नकळत पावहला होता तयाला ती

आवडली होती काही करन हीच मलगी हवी असा तयाचा हटट होता

मरधयासथााकरवी वनरोप दऊनच अवनशाच सथळ साागन यायला लावल होत

मरधयसथाानी सारखा पाहणयाचा कायणिम करा असा धोशा लावला होता

अवनशाचया आई ववडलााची तयारी होती पण खदद वतचीच तयारी नवहती मोठया

मवशकलीन वतन पवहल दोन कायणिम मनाववरदध पार पाडल होत मलगा आवण

तयाच नातवाईक पाहायला आल दक अवनशा मखखसारखी बसन राहायची

चहऱयावर कठलच भाव नसायच साहवजकच समोरचया माडळीना त पसात पडायच

नाही नकार यायचा आता पनहा एकदा मारन मटकन वतला पहाणयासाठी उभ

करायला पावहज होत

अवभरक पवहलया भटीतच वतचयावर लट झाला पण वतचया चहऱयावर

ककवचतसदधा वसमतररा नवहती अवभरक कडन अवनशाला होकार आला वतचया

आई आवण ववडलाना खपच आनाद झाला पण अवनशान पनहा एकदा तयाला

भटायची इचछा वयकत कली मगच लगनाचा ठरवीन महणाली आता पनहा ही काय

खकट काढत कणास ठाऊक महणन वतचया आईववडलाना घोर लागला

ldquoअाश हो माझी अनशच एवढा तडकाफडकी का बोलावलास भटायलाrdquo

ldquoलगन करताना कोणताही आडपडदा दोघाामरधय असता कामा नय असा

मला वाटताrdquo

ldquo आपला नाता नककीच पारदशी असणार आह दोघाापकी कणीही चकला तर

पामावणकपण दसऱयाला साागायचा हा आपलयातला अवलवखत वनयम असायला

हवा महणज एकमकाावरचा ववशवासही दढ होईल आवण आपला सासारही छान

होईल पटताय नाrdquo

ldquoमला लगनाचीच भीती वाटत महणज आता कसा सााग पण परर

जवळ यणार या भावनन मला अिरश कापरा भरता rdquo

ldquo rdquo

ldquoमी सात वरााची असताना आमचया शजारी राहणाऱया काकाानी मला

नको त करायला लावला होता माझया शरीराशी खळल होत त नको वतथा हात

लावला होता तझ गाल दकती गोबर आहत महणन माझ दकतीतरी पाप घतल होत

तयााचया तोडाला यणारी ताबाखची दगाधी अजनही मला पोटात मळमळ आणत तया

अजाण वयात मला कळला नवहता पण खप घाण वाटली होती कशीतरी मी तयााचया

तडाखयातन सटन पळाल होत काही ददवस तया बाजलाही दफरकल नाही नातर

तयााची बदली झालयाचा कळला आवण वतथन त दसऱया गावी गल घरी आलयावर मी

आईला साावगतला rdquo अवनशा ह साागतानाही थरथरत होती

अवभरक पशनाथणक चहऱयान वतचयाकड बघत रावहला ldquo मग rdquo

ldquo आई बरच ददवस खोदन खोदन चौकशी करत होती मग मीही ववसरन

गल मवतरणीचया शाळा कॉलजचया वराणत मागचा सगळा पसला गला rdquo

ldquoमग आता तला का भीती वाटतयrdquo

ldquoदोन वराापवी एक वसनमा पावहला तयात एका लहान मलीवर होणारा

बलातकार दाखवला होता खरातर पतीकातमक दाखवला होता पण तो सीन मला

माझया लहानपणीचा तो पसाग ताजा करन गला तवहापासन पनहा एकदा पररा

ववरयी तयाचया जवळ यणयाववरयी घणा वाटायला लागली rdquo

ldquoमला ह सगळा साागायला खरा खप लाज वाटत होती नाईलाजासतव

साागायला लागला अजन कणाचा होकार मला आला नवहता तयामळ ह कणाला

साागणयाचा धाररषट करावा लागला नवहता तमचा होकार आला आवण लगन करावा

तर तमचया सखी सासाराचा ववचका होईल आवण न करावा तर नकाराचा कारण

तमहाला काय दणार आईलाही मी ह लगन न करणयाचा कारण सााग शकत नाही

मनाचा खप कोडमारा वहायला लागला शवटी ठरवला काही झाला तरी आज

आपण मन मोकळा करायचा rdquo

अवभरक पसननसा हसला ldquo मला त आवडली आहस आवण तझा हा

पारदशीपणा तर मला खपच भावला त मनात कसलीही भीती बाळग नको मला

तला दोन गोषटी साागायचया आहत एक महणज योवनशचीतचया बरसटललया

कलपनचा गाड समाजमनावर पचाड आह तयामधन एखादया सतरीला सहजासहजी

आजही बाहर पडणा कठीण आह एखादया पररान सतरीवर कललया अतयाचाराला

तया परराऐवजी सतरीलाच जबाबदार धरला जाता आवण तयाचया अतयाचाराच

पडसाद सतरीचया मनावर शरीरावर आवण ववचाराावर अगदी खोल ओरखडा

उमटवतात परर करन सावरन नामावनराळा राह शकतो आवण दसरी महतवाची

गोषट तझयाबाबतीत महणज त झालया पसागाबददल आवण तयाचया वाटत असललया

वभतीबददल सवतला दोरी अवजबात समज नकोस जवहा ह दोरी वाटणयाचा ओझा त

वभरकावन दशील तयािणी त सवतला खप मोकळा समजशील तझया मनावरचा

ताण वनघन जाईल आवण तसा त वहावस असा मला मनापासन वाटताया

आपण तझया मनाचया कलाना घऊ एखादया मनोववकार तजञाला दाखव

तयावर मागण नककीच आह तया जनया एका घटनपायी तझयावर झालला हा पररणाम

आपण दोघा वमळन पसन टाक आवण नवया दमान आयषयाला सरवात कर आता

आपलया जीवनात असा काही घडला होता याचा हळहळ ववचार मनातन काढन टाक

rdquo अवभरकन दाखवललया ववशवासान अवनशाचया मनावरचा दडपण कमी झाला होता

हलकच वतचया चहऱयावर हस उमलला अवनशाला खप हळवारपण घयायला

लागणार होता भववषयकाळात इवतहासाची पनरावतती होणार नाही याची काळजी

आता अवभरकला घयावी लागणार होती

सबह का भला

मकल पराभत होऊन मायदशी परतला होता तयाच आवण डोरोथीच

साबाध आता सापषटात आल होत तयान वतचयाशी जळवन घयायचा खप पयतन कला

पण पावशचमातय सासकतीच पतीक असलली डोरा तडजोड करायला तयार नवहती

कठलयाही बाबतीत सवतचच महणण खर करणारी डोरा तयाला पाधरा वराणत

आपलस कर शकली नवहती तयान हात टकल आवण खचललया मनान भारतात

आला घरात काय वाढन ठवल असणार याची तयाला साधारण कलपना होती आई

आपलयाला सवीकारणार नाही आवण जानहवी तर कठ आह कणास ठाऊक

सवतचयाच पसातीन कललया जानहवीला तयान टाकल होत आता

कठलया तोडान तो डोराववरयी आईकड तिार करणार होता जानहवीशी कलल

लगन ह खरातर आईववडलााचया मनाववरदधच होत रपान समार असलली जानहवी

मकलपिा चार वराणनी मोठी होती ह तया ववरोधामागच खर कारण होत पण

तयाला जर आवडली तर आमची ना नाही या वनमणम हतन तयाानी जानहवीला

सवीकारल होत आता या िणी जानहवी असती तर वतन मला नककीच आधार ददला

असता कवढा भरभककम सपोटण होता वतचा वबचारी पण वबचारी तरी कसा महणावा

वतला ती मनान खाबीर आह कठलयाही साकटाला घाबरन न जाता धीरान तोड

दणारी आह पण जयाचयावर आपण पम कल तयानच पतारणा का करावी असा

वतला नककीच वाटला असणार आपलया वागणयान वतचयावर काय पसाग आला असल

याची तयाला आता कलपना आली पण आता वाटन काहीच उपयोग नवहता

तयावळी आईशी या ववरयावर बरीच झाडाझडती झाली होती बाबााचया नाजक

हदयान लका सनचया सासाराची अशी झालली धळधाण बघन कवहाच राम महटला

होता तयान भारतातलया आपलया आईशीही फारस साबाध ठवल नवहत जानहवीशी

तर नाहीच नाही

जमणनीला गलयावर मकल वतकड वसथरसथावर होईपयात जानहवीचा

आवण तयाचा सासार छान चाल होता आवण एक ददवस डोरोथीशी तयाची जान

पहचान झाली आवण हळहळ तो वतचया पमात पडला तो इतका वतचया पमात

बडाला की जानहवीच तयाचयापिा वयान मोठ असण आता तयाला काच लागल

वतचा समाजसपणा जो तयाला सदगण वाटत होता तोच तयाला बावळटपणा

वाटायला लागला तझयामरधय सपाकण कसा तो नाहीच ह तयाचा नहमीच बोलणा

झाला तयाचया आवडीला पाधानय दणारी जान आता तयाला शळपट वाटायला

लागली

धडधडतया अातकरणान मकलन दाराची बल वाजवली एकदा दोनदा

तीनदा तयान परत जाणयासाठी पाऊल उचलल आवण दाराचा आवाज झाला

वळन बवघतल तर दार उघडायला चौदा पाधरा वरााची एक नाजकशी मलगी आली

होती पशनाथणक मदरन तयान वतला ववचारल ldquoइनामदार इथच रहातात नाrdquo

ldquoहो कोण आलय महणन साागrdquo

ldquoमी मकल इनामदार rdquo

ती एक िणभर पाहतच रावहली आवण आलच हा महणत आत गली

थोडया वळान ती परत आली आवण दार उघडन तयाला ती आत घऊन

गली घराच आतल सवरप खप बदलल होत पभतीवर बाबााचया फोटोशजारी

तयाचया आईचाही फोटो होता फोटोला हार घातला होता तयाचया काळजात

गलबलला

काही वळान जानहवी आली वहील चअरवर होती मकलला

एकापाठोपाठ एक धकक बसत होत पावहलयापिा थोडी बारीक ददसत होती

चहर यावर पोकतपणा आला होता कस अकाली वपकल होत पररवसथतीशी झगडन

आलला समाजसपणा चहर यावरचया सावतवक भावाला दजोरा दत होता पाधरा

वराणत पलाखालन बराच पाणी वाहन गला होता गलल ददवस परत यणा शकटयच

नवहता

ldquo बस थकलला ददसतोयस rdquo जानहवी बोलली

मन त नहमी ववचारतस ना तो हा तझा बाबा rdquo

ldquo rdquo

मन आवण मकल एकमकााकड पहात होती आपण पररवचत आहोत की

अपररवचत या भावनतन रकताच नात असलल दोन जीव एकमकााना अनोळखी

नजरन बघत होत मकलचया चहर यावर अनक पशन ददसत होत तयाला कठन

सरवात करावी समजत नवहत जानहवीन त ओळखल आवण साागायला सरवात

कली मकलन वझडकारलया बरोबर जानहवीला तयाचया आईन पमान आशरय ददला

ती कठ जाणार होती दोन जीवााचया जानहवीला मकलच घर सोडन काही आधार

नवहता आपलयाला सनला लकीसारख सााभाळायच आह ह तयाचया आईन

ओळखल दोघी एकमकीचया आधारान राहायला लागलया मनचा जनम झाला

दोघीना जगायला कारण वमळाला जानहवी नोकरी करत होती आवण घरची

आघाडी मकलची आई पहात होती दोघीत मायलकीच नात वनमाणण झाला होता

वनसगाणचा वनयमच आह की जयाची सहनशवकत अमयाणद आह तयालाच

नहमी सतवपरीिला तोड दयायला लागत जी वयवकत दकरकोळ कारणान नामोहरम

होत तयाला फार कळ सोसावी लागत नाही आठ वराणपवीची गोषट आजी शाळतन

मनला घऊन यत होती समोरन यणारा टरक आजी आवण नातीला आता उडवणार

ह जानहवीचया लिात यायला फारसा वळ लागला नाही वजवाचया आकाातान वतन

दोघीना ढकलल मन आवण वतची आजी बाजला उडन पडलया आवण जानहवीच

दोनही पाय मातर टरकचया चाकाखाली आल मन सरवित रावहली वतला थोडीफार

दखापत झाली आजीन आठ ददवसाानी या जगाचा वनरोप घतला जानहवीचया

नोकरीच सवरप फकत बदलल आजच योगायोगान मनला पनजणनम वमळलयाचा

ददवस होता आवण आज वतचा जनमदाताही वतचयासमोर उभा होता

अागावर सरसरन काटा यावा अशी आयषयाची जीवघणी कहाणी

ऐकलयावर मकलला काय बोलाव हच कळना या सगळया पररवसथतीला नकळत

आपणच जबाबदार अहोत ह तयाला कळन चकल होत आता चकीला पायवशचतत

काय पढ जायच तर कस माग यण शकटय नवहत कोडी फटणार कशी सवतचया

पराभत मनाची कलपना बोलता बोलता तयान ददली होती वतघाामरधय घर खायला

उठणारी शाातता होती कणीच काही बोलत नवहत मकल वनरोप घणयासाठी

उठला दारापयात गला

ldquoबाबा थााबतोस नाrdquo मनचया आवाजान तो थबकला गोधळात

पडललया मकलची नौका दकनाऱयाला लागली होती

गरदविणा

पाडीतजीनी खजाणतला रडज लावला पहाटचया शाात वळी तयााचा धीर

गाभीर सा वशषयाना एकागरवचतत करत होता धकटयाचा पााढरा पडदा हलकच बाजला

सारन रववदकरणाानी दशणन दयाव आवण काही सका दात सािात सयणनारायण पकट

वहाव तसा गळयाचया मलायम बाधातन पावडतजीचा रडज बाहर पडत होता

पावडतजी नहमी वशषयाना साागायच ldquoसवराची आराधना महणज सािात ईशवर

पवणधान परमातमयाशी तादातमय पावणयाचा एकमव मागण सागीत साधना महणज

तपसया आपणच सवतची कलली परीिा इथ अहाकाराला थारा नाही सवरापढ

नतमसतक जो झाला तयाला सवर सारधय झाला आमच गर महणायच एक सर साध

तो सब सीध महणज एक सवर एक तान एक आलाप घोटन बसवला दक तया

पठडीतल सगळ सवर सागीत तमहाला शरण यत rdquo अशा सासकारााचया पठडीत तपन

तयार झाला होता तपन पावडतजीचा अवतशय लाडका वशषयोततम आवण पतर

तपन डोळ वमटन रडजाचया समाधीत गाग होता इतकटयात नाददनीची

असफट कककाळी तयाला ऐक आली ldquoभयया बाबजी तपनच डोळ खाडकन

उघडल तयाचया बाबजीचा रडज गळयातच अडकला होता आवण तानपऱयावर

तयाानी मान टकली होती बाद डोळयातन तयााची समाधी लागलयासारख वाटत होत

तपन झटकन पढ झाला तयान हलकच पावडतजीना झोपवल डॉकटटरााना बोलावल

पण उपयोग झाला नाही

पावडतजी जाऊन मवहना झाला होता माणसााची पचाड रीघ आता कमी

झाली होती दनाददन वयवहार पवणवत सर झालच होत पण दखात अडकललया

तपनला आवण नाददनीला ररयाझ सर करायला काही मन घत नवहत कटलाससाठी

वशषय पररवार सारखा यऊन बसत होता पवणवत गाण सर करणा हीच पावडतजीना

खरी शरदधााजली होती मागची उजळणी झाली आवण तपनन पावडतजीची वचजााची

वही काढली पावडतजीचया गादीला पणाम करन वतलक कामोद मधली चीज सर

कली ldquoनीर भरन कस जाऊा सजनी अब rdquo

कटलास सापलयावर तपनन वहीतलया चीजा बघायला सरवात कली

वहीच पतयक पान जन झालयान ववसकळीत झाल होत तयातच एक पान होत त

एक पतर होत खप जन तही जीणण झालयासारख वाटत होत तयाची उतसकता

चाळवली गली

ldquo वपय तपन

तला ह पतर हातात वमळल तवहा मी या जगात असणार नाही पण

बाळा मी तझा जनमदाता नाही त एका मवशदीचया बाहर मला सापडलास

तयामळ त पहद दक मसलीम मला मावहत नाही नाददनीचा जनम झालयावर तमहा

दोघानाही आमही आमचया पहद सासकारातच वाढवल मी वजवात असपयात तला ह

कळल तर तला मी कदावचत पारखा होईन पतरपमाला मी मकन महणन ह सगळ

गलदसतयातच ठवला

नहमी गर पौरथणमला त मला ववचारायचास दक बाबजी मी जरी तमचा

मलगा असलो तरी तमचयाकडन सागीत ववदया वशकतोय महणन तमही माझयाकडन

गरदविणा घया मला ज काही शकटय आह त मला तमचया पायाशी अपणण कर दया

मी तझया जनमाच रहसय गपत ठवल गानववदया तमहा दोघानाही तला आवण

नाददनीला मी हातची न राखता ददली कदावचत त मसलीम असशील तर तला

तझया मळ सासकारात न वाढवता मी पहद सासकारात वाढवल या सतयान तझया

मनात माझयाबददल कटता वनमाणण होईल महणन मी माझया हयातीत काही

साागायच नाही अस ठरवल तझया या मजबर वपतयाला माफ करशील ना पोरा ही

एवढी गर दविणा दशील का बाळाrdquo

पतयिाहन पवतमा उतकट

अवनरदधचा वथसीस जवळजवळ पणण होत आला होता थोडया रटपस

वलहायचया होतया काही सादभण बघायच रावहल होत तया सादभाणवरन शवटच

पकरण पणण झाल दक शवटचा हात दफरवायचा चार ददवसाानातर एकदा पबाध

वतहाणइत नजरन वयववसथत वाचन काढायचा आवण सबवमट करायचा दक

डॉकटटरटचया यादीत तयाच नााव झळकणार होत बसस आता दोनक मवहनयााच काम

बाकी रावहल होत गल साड तीन वरण ददवसरातर खपन पबाधाचया ववरयाचा

अिरश कीस पाडला होता ववरयाचया मााडणीत मावहतीमरधय काही उणीव राह

नय अस तयाला मनापासन वाटत होत तया दषटीन तो डॉ नगरकर यााचयाशी सतत

सापकाणत होता नगरकर सराानी तयाला खप चाागला मागणदशणन कला होता सर महणज

तयाच आदशण होत त साागतील त पमाण असा वाटायचा आज तयाला सराानी

तातडीन बोलावला होता

ldquoअवनरदध तझया वथसीसमधली चार पकरण आपण बदल मला ती योगय

वाटत नाहीत त चपटर त काढनच टाक तयामरधय मला फारसा काही तथय ददसत

नाही rdquo इतकटया कषटान जमवलली मावहती तयावर कलला अभयास ह सगळ

मातीमोल होणार होता पण सराानी तयाला अवतशय योगय पकार समजावन

साावगतला आवण ती चार पकरण काढायला तो तयार झाला पनहा वगळया

चपटसणचा अभयास करावा लागणार होता डॉकटटरट पढ गली होती

मवहनयाभरान तयाला सारधया भटली खप आनादात ददसत होती वतचा

वथसीस पणण झाला होता वतचही गाईड डॉकटटर नगरकरच होत वतला डॉकटटरट

वमळाली तयान सहजच वतचा पबाध हातात घतला चाळला िणभर तो गोधळन

वतचयाकड पहातच रावहला ही वतची चक दक तयाची दक सरााची तयाची रददबातल

ठरवलली पकरणा वतचया पबाधात जशीचया तशी होती

सहज गपपा मारताना तयाचा वमतर एकदा तयाला महणाला होता ldquoमाणस

दकतीही मोठा झाला ना तरी तयाच पाय मातीच असतात असा बऱयाच वळला

बघायला वमळत गडडी वसनमात धमदर एकावळी चार गाडाना लोळवतो तीच

पवतमा गडडीचया मनात तयाचयाववरयी असत पण तरण अललड जया भादरीचया

मनातली वहरोची पवतमा काढणयासाठी त फकत वसनमातच शकटय असता ह

दाखवायला तयाचयावर खोट मारकरी घालाव लागतात अरधयावतमक माणसाच

मनसदधा तो जवढ चाागल दाखल दतो तवढ चाागल असतच अस नाही बाहयरपावर

आपण भलतो चकाकत त सगळच सोन नसत यावर ववशवास ठवावा लागतो

नाहीतर आपला भरमवनरास होतो कधी कधी हाथी क दात खान क और ददखान क

और अस असत महणनच वळोवळी आपण जयावर ववशवास ठवतो त दकतपत सतय

आह ह पारखन बघाव लागत कधीतरी मतीभाजन आवशयक असत रrdquo

तर माझा काय चकला

यावमनी पवहलयापासन मला आई बाबाानी खप लाडात वाढवला

तोडातन काही बाहर पडायचा अवकाश दक दोघाही मला ती गोषट वमळवन दयायच

पण एक गोषट मातर तयााचया मनात असनही त दऊ शकत नवहत ती महणज वळ

आवण मला तर वळच खायला उठायचा शाळा सटली दक मी घर नावाचया बाददसत

खोलीत एकटीच असायची शाळा सापली कॉलजमधल ददवस मातर अगदी फलपाखी

होत बऱयाच गोषटी आमही मवतरणी शअर करायचो मवतरणीमळ नातर मला

आईबाबााची गरज वाटनाशी झाली तयााचयापासन खपशा गोषटी मी लपवन

ठवायला वशकल आवण ऐन तारणयात मी एका हशार मलाचया पमात पडल

जगाचया दषटीन तो एक डरायवहर होता तयाच आवण आपल सासकार कस जमणार

यापिा कोणतयाही पररवसथतीत दकतीही साकटा आली तरी मी तयाचयाशी सासार

करन हा ववचार पबळ ठरला आमही लगन कल मी अगदी एका खोलीचया घरात

रहायला आल सरवातीच काही ददवस सवपनवत गल आवण काही ददवसातच बाई

आवण बाटली दोनहीचाही तयाला नाद लागला मी वशिणही अधणवट सोडला होता

एक ददवस तो एका घाणरडया बाईला घऊन घरी आला

वतचयाबरोबर मला जायला साावगतला ती बाई मला घऊन नाक आवण मन

गदमरवन टाकणाऱया एररयात आली एका माणसाबरोबर वतन मला जायला

साावगतला पण मी पळत सटल वतथ माझया ओढणीन माझा घात कला ती वतचया

हातात आली तयािणी मी गरकन माग दफरल आवण कााही कळणयाचया आत

माझाच दपटटा वतचया गळया भोवती आवळला समोर ददसणाऱया साकटाची चाहल

लागताच मी वाघीण झाल होत जीवाचया करारान दपटटा आवळत गल आवण काही

वळातच ती वनपवचत पडली मी जाणन बजन गनहा कला नाही चाागलया

सासकारात घडलला माझा जीव नरकात जाणयापासन मी वाचवला एवढाच मी कला

ना तर माझा काय चकला

शयामली माझया मजीववरदध मला कॉलगलण वहावा लागला घरची

पररवसथती खप गरीब आई लोकाकड धणयाभााडयाची कामा करायची आवण बाप

दार वपऊन आईला मारायचा तो काम धादा काहीच करत नवहता पण दारला पस

मातर आईकडन घयायचा एक ददवस दारचया नशत तयान आईचया डोकटयात पाटा

घातला वमाणवर घाव बसला आई खलास झाली बाप तयातन सटला पण माझी

आवण बापाची दोघााचीही जबाबदारी माझयावर पडली मी बारावया वरीच

लोकााकड घरकाम करायला जायला लागल मला वशिणाची आवड होती आई

असपयात शाळा महणज काय ह बवघतल होता घरकाम करन आमचा भागना

गररबीत दोन घास कमी खालल असत पण बापाची दार काही सटत नवहती

वशवाय तयाचया आजारपणाचा खचण वाढत होता शजारचया मवतरणीना सचवला

बारबाला महणन काम करायला लाग डानस बार बाद झालयावर पढ काय हा पशन

उभा रावहला मग या वयवसायात उतरल दोघाजण माझ दोसत झाल तयातलया

एकावर माझा खराखरा पम होता आमही दोघाानी एकतर सासाराचा सवपन बवघतला होता

एक ददवस माझयावरन तया दोघात खप मारामारी झाली माझया वपयकराला मार

बसतोय ह मला बघवना रागान मी हातात वमळाललया हातोडीन दसऱयावर वार

कला तो तयाचया डोकटयावर बसला आवण तो गला माझयासमोर माझया होणाऱया

पतीला मार बसत होता माझया सासाराचा सवपन धळीला वमळवणाऱया तया

माणसाला मी मारला तर माझा काय चकला

कापलदी कररयर खप छान कली मी आयषयात कधी अपयश महणन

बवघतला नाही जया ितरात भाग घईन तयामरधय पवहला नाबर कधीच सोडला नाही

कॉमपयटर इावजवनयर झालयावर कमपस इाटरवय मधच मला वनवडल का पनीचया

कामाचया वनवमततान दशापरदशात खप रठकाणी दफरल जोडीदारही मनासारखा

वमळाला आईववडलाना वर साशोधनाचा तरास नाही पडला सासार वयववसथत

चालला नवरा हौशी पण योगायोगच वववचतर माझया मवतरणीचा नवरा गला ती

एकाकी पडली महणन वतला धीर दयायला दोघ जात होतो दोन अडीच वराानी

माझया लिात आला दक माझा नवरा वतचयात गाततोय पवहलयाादा तयान उडवन

लावल पण नातर तयावरनच आमच वाद वहायला लागल माझा पती माझया

नजरसमोर वतन ओढन नला आमचयातला वाद ववकोपाला पोचला मला आता

नवऱयाबरोबर राहायचाच नवहता पण तवढाही पशनस तयाचयात नवहता एक ददवस

तयान मला दफरायला नल तळयाकाठी आवण ढकलन ददल तयाचा कयास चकला

मला पोहता यत होता घरी परत आलला बवघतलयावर तो हतबदध झाला आवण

आपल पबग बाहर फट नय महणन तयान माझयावर सरीचा वार कला मी कसाबसा

तो चकवला आवण तयाचयाकड दफरवला चकन तो तयाचया वमी बसला माझ

जीवन सापवणाऱया माणसापासन माझा बचाव करत होत मी तर माझा काय

चकला

माणसाना दकतीही ठरवला तरी तो वनयतीचया हातातल खळण आह

मनात यईल त कर शकत नाही कधीकधी तसा कला तर तयाचा पररणाम ववपरीतच

होतो चकला नसला तरी वशिा वमळत आपण सगळीच ववधातयाचया रागमाचावरची

थोडा काळ अवभनय करणारी पातरच आहोत नाही का

ओळख

ldquo कशी झालीय वखचडीrdquo राधान न राहवन ववचारला वखचडीमरधय

चाागला ककवा वाईट होणयासारख काही असता का इवत वनहार कठलाही पदाथण ती

वनगतीना करायची तो काही पवतदिया दणार नाही हही वतला मावहत होता तयाचा

थाड पवतसाद वतचया अागवळणी पडला होता पण तरीही वतचयाचयान

ववचारलयावशवाय गपप बसवत नवहता नहमीचया सरावान ती कामाला लागली

आवण घरचा सगळ आवरन ती ऑदफसला वनघाली

ldquoराधा त आणखी दोन पावला पढ जा अमक एक कलास दक पढची सटप

तला जासत आनाद दईल काहीतरी वमळवलयाचा रधयय सारधय कलयाचा आनाद

होईल rdquo वनहारच बोलणा ह असा असायचा ldquoवजथ आहस वतथन दकतीतरी पढ जायचा

आह तला rdquo पण राधाचया मनात नहमी यायचा ldquoरधययासाठी दकती पढ पढ जावा

माणसाना याला काही मयाणदा आहत दक नाही शवटी रधययाचा पवासच खरा

उपभोगायचा नाrdquo अगदी वनकराचा पयतन करन ती कोणतीही गोषट अतयात छान

करणयाचा पयतन करायची पण तयावर वतला महणावा तसा पवतसाद वनहारकडन

वमळायचा नाही आपण आपलया आनादासाठी करतोय हा ववचार करन मागचा

माग टाकन नवया जोमान पनहा नवया वयापात गाग वहायची कधीतरी सवतकडच

पाहताना खरच आपण काय वमळवला याचा वहशब करत असायची तवहा मनाशी

खातावायची अतयात हशार अशा दोन मलााची ती आई होती आवण वजजञास

बवदधमान कतणतववान माणसाची पतनी पण ही ओळख वतला सवसथ बस दत नवहती

आपलया कषटााच चीज होत नाही असा काहीस वतला वाटायचा कमणणयवावधकारसत

मा फलर कदाचन ह वचन वतला कळायच पण उमगायच नाही

वनहारचया या बोलणयामळ आपण नहमी कमी पडतो असा वतला

वाटायचा सागीत ववशारद असलली राधा गायचीही सरख अनक टरकटस वतन कल

होत एवहरसटचया बस टरक सकट वीस एक वगयाणरोहणाच परािम वतचया खाती

जमा होत सवत कथा वलहायची कथाकथन सपधतही वतन भाग घतला होता

काही ददवसाापवी वतन सवत वलवहलली कथा वनहारला दाखवली होती कथा साधी

सरळ पण मनाचा ठाव घणारी नककीच होती वनहारन तयात एक दोन करत अनक

सधारणा सचवन कथचा मळ गाभाच हलवन टाकला होता

बऱयाच वराानी भटलली वतची शाळमधली मतरीण जयाती मातर वतचया

कतणतवान भारावन गली होती अगा दकतती कायकाय करतस त वळ तरी कसा

वमळतो ह एवढा करायला आवण जयातीन पढचयाच भटीत शाळतील वगण

मतरीणीचया मळावयाला वतला आमावतरत कल चकक पाहणी महणन Jack of all

trades master of none असणारी राधा सटजवर काही बोलायला आपल

अनभव साागायला उभी होती बरोबरीचया मवतरणीपिा कणभर का होईना सरस

होती राधाचया समोर वतचयामाग एक वरण असणाऱया सगळया मलीची महणजच

बायकााची गदी होती जयातीना राधाचया वयवकतमतवाच एक एक पल साागायला

सरवात कली आवण राधाला आपण कणी आहोत याची जाणीव झाली तयाचवळी

वतला इरावती कवनचा पररपती हा लख आठवला अमकटयाची सन तमकटयाची पतनी

ही ओळख लवखकला अपरी वाटत होती आपलया वगाणतलया कवयाणची आई या एका

ओळखीन वतला आपलया वयवकतमतवाची ओळख पररपणण झालयासारख वाटत

राधाचया नजरसमोर एक वगळच वयवकतमतव साकारायला लागला खरच मी इतक

काही करत या भावनतन वतचया चहऱयावर आपोआपच एक समाधान झळकायला

लागला आपलया वयवकतमतवाची पररपणण ओळख जयातीन करन ददली आवण हीच

खरी मी आह अस वतला मनापासन वाटल

मवतरणीची गोषट

ती मतरीणीला साागत होती अगदी मनमोकळा कठलयाही गोषटीचा

आडपडदा मनात न ठवता

मला कनफस करायचा आह

काय

माझयाच बाबतीत चकलला माझा गवणत

मग तयात कनफशन कसला आलय गा

एखादी चक कबल करताना आपण मनात असल त सगळ बोलन टाकतो

ना तसाच मलाही वाटताय माझ खााद जबाबदारीचया ओझयान वाकन गलत गा

लोकााचयाकडन मला वमळणारी कौतकाची थाप हच माझा सवणसव मानला मी

सवतचया मनाचा ववचार कला नाही

बरोबर आह मोठपणाची झल तझया अागावर लहानपणापासनच

पााघरली गली तया ओझयान तझ नाजक खााद जडावन गल ना तझया आईववडलाना

तयाची जाणीव झाली ना तझया नातवाइकाना ना तला सवतला लोकाानी तला

बहाल कलली चाागलपणाची ही उबदार शाल तला तयातच गरफटवन गली

ldquo सनहा त ताई आहस ना मग कसा शहाणयासारखा वागावा बरा वबना

आवण रीनालाही मग आपलया ताईसारखच वागावसा वाटल ना rdquo ldquo सनहाराणी बीना

रीनाचा अभयास झालाय का बघ ग उदया तयााचा पपर आह ना मला सवड नाही

तयााचयाकड लि दयायला आवण ताईन अभयास घतला दक दोघी अगदी खश

असतात rdquo

ldquoजरा मला भाजी वचरन दत सनहा महणज लवकर आटपल काम माझा

rdquo ldquoआवण उदया वनरताई वतचया मलाना घऊन यतय एससल वलडणला तयााना नता

यईल आवण सनहा असली दक कसली काळजी नसत बाई असा वनरताई सदधा

महणाली हो

ldquoआई बाबााचया माघारी बीना रीनाला काही कमी पड ददल नाही अगदी

सवतची आवड बाजला ठवन मोठपणा वाटत होता मला हा तयाग करायला पसागी

तयााची आई झाल मरधयातरी वाट चकललया बीनाला मागाणवर आणल तवहाही

सगळयाानी नावाजला आईची उणीव भास दत नाही पोरीना rdquo

मतरीणीचया कशीत वशरन सनहा मनसोकत रडली खप लहान झाली ती

मला लहान होऊन जगायचाय हटटही करायचत सफा दत हादक दऊन दऊन शराात

कटलाात झालयावर ती तशीच वतचया मााडीवर डोका ठवन शाात पडन रावहली खोटा

कौतकान वाकलली वतची मान झकलल खााद कबड आलली पाठ मतरीणीचया

जादई सपशाणन िणात हलक झाल आवण सनहाला खपच आराम वाटायला लागला

ldquoअगा पतयक वयकतीत एक लहान मल दडलला असत त उगाच थोरपणा

जपायला गलीस आवण सवतचा वयवकततव हरवलास आता तला वमळल आपला मागण

rdquo मतरीण वतचया कसातन अलवारपण बोटा दफरवत रावहली वतचया गालावरन

नाजकपण पमान हात दफरवत रावहली मतरीणीचया वपसासारखया मद मलायम

सपशाणन सनहाला जाग आली वखडकीतन पहाटचा थाडगार वारा पडदयाला लहरवत

होता गालााना जाणवणारा तो पडदयाचया आपलकीचा सपशण तया सपशाणन ती

मनोमन खश झाली पडलया जागवरनच वतन डोळ दकलदकल करन पवहल पडदा

आवण वखडकीचया फटीतन ददसणारा आकाशाचा लावलमा ती अधणवमटलया

डोळयाानी मनसोकत पाहात रावहली रातरीचा अाधार वमटवणारा आवण नवया

ददवसाची नाादी साागणारा नवजात अभणकासारखा आकाशाचा तो लाल तकडा

आपलयात सवतवाची उजाण वनमाणण करतोय असा वाटल वतला आसमातातन हलकच

तरागत यणार भरवच सवर मनाला उतफलल करत होत वतचया पाखाना आता

आतमशकतीच पचाड बळ लाभला होता आता ती ज काही करणार होती जगणार

होती त होता फकत वतचया सवतसाठी लोकााचया कौतकभरलया नजराासाठी नाही

मकत मनान ती उठली मानवरचा जोखड कधीच दर झाला होता आरशातलया

मतरीणीला वतना मनापासन धनयवाद ददल

वारसदार

ववशाल आपलया बदधीचया जोरावर अमररकला गला खरा पण तयासाठी

सरवातीला लागणारा पसा अणणाानी उभा कला पसागी आपलया पॉवहीडाट

फा डमधन तयाानी तयाला अथण सहायय कल कधी आईन आपला चादरहार गहाण ठवन

ववशालसाठी पसा उभा कला ववशाल गरीन काडणधारक झाला अमररकन मलीशी

तयान लगन कल सासार सखात चालला तयान खप नाव पसा लौदकक कमावला

एक दोनदा आई अणणााची अमररका वारीही झाली ववशालला अमररकला जाऊन

अठठावीस वरण झाली

तो भारतात यणार नाही ह तर आई अणणााना माहीतच होत पण आई

जवहा नयमोवनयान आजारी पडली तवहा तयाला ओढ वाटल आवण आईला भटायला

तो यईल अस वतला नककी वाटत होत ती तयाचया वाटकड डोळ लावन बसली होती

वतचा शवास तयाला भटणयासाठीच फकत चाल होता एक ददवस वनरााजनातली वात

ववझन गली शवटी तयाला भटणयाची वतची आस तशीच रावहली तो आला नाही

कारण तो यऊ शकला नाही तयाची कामाची जबाबदारी मलाचया कतणवयापिा शरषठ

ठरली आवण वयाचया चढतया भाजणीन वतच आजारपण वाढत गल आवण तयातच

वतचा अात झाला ती गलयावर अणणााना भटायला अगदी चार ददवसाासाठी तो

भारतात यऊन गला

आई जाऊन दीड वरण झाला एक ददवस अणणााना हलकासा ताप आला

ववशालचा चलत भाऊ आवण ववहनी अणणााची काळजी घत होती तयाना खोकला

झाला आवण तो वाढत गला सरवातीला घरगती औरधा झाली नातर आयवददक

होवमओपवथक अलोपवथक सगळच पकार झाल तयाना पाणीसदधा वगळता यईना

तवहा बायोपसी कली ररपोटण पॉवझरटवह आला पण अथाणतच तयााचया पयात तो

पोचवला नाही पोटात अननच जात नसलयान तयााची पकती खालावत गली

ववशालचा भाऊ तयाची वाट पहात होता आईचया वळची चक तो पनहा करणार

नाही अस तयाला वाटत होत पण या वळीही तयाची बापाची जबाबदारी मलाचया

कतणवयाचया आड आली तयाचया मलाचा गरजयएशन होता त तो चकव शकत नवहता

तो अणणााना भटायला आला नाही शवटी वहायचा तच झाला शवट अटळ होता

अणणाानी राम महटला

चलत भावान फोन करन ववशालला कळवला मॉगणमरधय ठवायचा दक

दियाकमण करायचा यावर ववशालच उततर होता मला सरधया यायला सवड नाही

तवहा बाबााचया पारथथवावर तच अातयसासकार कर तयााचया हॉवसपटलचा आवण

औरधााचा खचण तला पाठवीनच तसाही आता बाबा तर या जगात नाहीतच मी

कणाला भटायला यणार तयााची सगळी कागदपतर एकतर करन ठव वारसदार

महणन सगळीकड माझा नाव असणार तवहा मी पढचया वळी जवहा भारतात यईन

तवहा सगळयाावर सहया करीन

लागबााध

ldquo रोवहत अनया कशी आह वतला काही तरास होत नाही ना आता जरा

जपनच काम कर महणावा वतची काळजी घयायला वतकड कोणीच नाही त वतला

मदत करतोयस नाrdquo काळजीचया सरात रोवहतची आई अनयाची चौकशी करत

होती अनया महणज अथाणतच तयााची सन अनया बततीस वरााची होती वतचा दोन

वळा गभणपात झाला होता तयामळ परदशात असललया गरोदर सनची काळजी

तयाना वाटण साहवजकच होत सास या नातयान रोवहतचया लगनानातर तयाानी वतच

खप कौतक कल होत अनया अवतशय गणी मलगी होती बालमानसशासतरात

डॉकटटरट झालली होती अतयात लाघवी होती सगळयाना सााभाळन घणारी होती

कणाचया मनाला दखावणारी नवहती

लगनानातर सहा मवहनयाानी ती रोहीतकड अमररकला गली अनयान

घराला अगदी आपलसा कला होता ती गली खरी पण मनात एक सल घऊनच

रोवहतचया आजीला ती घरी आण शकली नवहती नातयातली दरी सााधली गली

नवहती

दोन वराानी नातवाडाचया आगमनाची गोड वाताण वमळाली होती

अनयाच बाळातपण जवळ आला तसा रोवहतन आईबाबााना वतकड बोलावला तयाचया

आईन जययत तयारी कली अनयाला आवडणाऱया आवण बाळावतणीला हवया

असललया सगळया वसत पदाथण करन बरोबर घतल बऱयाच वराानी घरात बाळाचा

आगमन होणार होता घराला घरपण यणार होता रोवहतचया आईचा उतसाह

ओसाडन वाहात होता अनयाला बाळातीण महणन कसा वागाव याबददल बऱयाच

गोषटी तयाना साागायचया होतया

ववमानतळावर अनया तयाना घयायला आली होती रोवहतन आपल घर

आईबाबााना दफरन दाखवल गसट रमपाशी त आल दार बाद होत रोवहतन

दारावर टकटक कल दार उघडल एका ऐशी वरााचया वदध आजीबाईनी आजीचया

सरकतललया चहऱयावर पसननता होती रोवहतची आई िणभर अवाक होऊन

पहातच रावहली ती रोवहतची आजी होती ldquo ही माझी आजी आवण ही माझी आई

rdquo वमसकीलपण हसत रोवहतन दोघीची एकमकीशी ओळख करन ददली

सवतची सपस हवी असणाऱया सनन सासला वदधाशरमात ठवल होत

आरथथक पररवसथतीन सवतातर असलली रोवहतची आजी आवण सवतचा अहा

करवाळणारी आई यााचया िािात सास सनत अातर पडल होता दोघीपकी कणीतरी

एक पाउल पढ आवण एक पाउल माग यणा आवशयक होता दोघीही आपलया जागी

ठाम होतया अनयान मातर सासला आवण आजसासला पमान पजकन घतला होता

कधी तयााचया हो ला हो महणन तर कधी थोडस अवधकारवाणीन साागन आपलकी

आवण जवळीक दोघीशीही वाढवली होती आवण आता तया दोघीचाही अनयावाचन

पान हलत नवहता

ldquoआमहा दोघाासाठी तमही दोघीही जवळ असण महतवाच आह काहीही

महटला तरी आपलया नातयााच बाध वचवट आहत एकमकााशी असणार लागबााध अस

सहज सहजी तोडता यत नाहीत आवण त तटतही नाहीत कधीतरी आपला सवतव

जरास बाजला ठवाव लागता इतका च पस दऊनही नाता ववकत वमळत नाही मग ह

बाध तोडायच कशासाठी rdquo काल लगन होऊन आललया पोरीन वतचयापिा दकतीतरी

पावसाळ अवधक पावहललया तया दोघीना वशकवल होत आपलया कतीन

ह बाध रशमाच

राघव शनयात नजर लावन बसला होता बाबााना जाऊन आज आठ

ददवस झाल होत घरात ददवसाला यणार पाहण जासत नवहत खरतर बाबााचया

इतका पमळ माणस राघवन आयषयात पावहला नवहता आईपिाही थोडसा जासतच

पम होता तयााचा राघववर आईचया माघारी तच राघवच आई आवण वडील झाल

होत पण बाबााची मानवसकताच कळत नवहती सवतजवळ बर यापकी पाजी

असतानाही त इतकटया चगटपण का रहात होत त कळत नवहता तयााचया

आजारपणाचा फारसा खचणही त करायला तयार नवहत तयामळ बाबााचया

वागणयाबददल तयाला कोडाच वाटायचा छान छौकीची तर तयााना कधीच आवड

नवहती पण आईलाही तयाानी फारशी हौस मौज करायला ददली नवहती तीही

नवर यान जशा पररवसथतीत ठवल तशात खश होती कधीही तयााचयाकड पस

मावगतल की त सहजासहजी दयायला तयार नसत बाहर खाणयाला तर मजजावच

होता बाकी पम मातर बाबा खपच करत होत राघवला जरासा काही लागला की

टचकन तयााचया डोळयात पाणी यत होत

एकदा राघव लहान असताना तयाला छोटासा अपघात झाला होता

गाडीन मागन यऊन ठोकरल होत तयावळी दवाखानयात बाबा सतत तयाचया

उशापायथयाशी बसन होत तयाचया सवला हजर होत तयावळी तो काय महणल त

तयाला वमळत होता राघवचया तयावळी मनात आला होता आपण असच कायम

हॉवसपटलमरधय पडन रावहलो तर आपल लाड होतील आपलयाला हवया तया वसत

बाबा लगच आणन दतील

बाबााचया जनया वसत काढताना तयााचया टराकत एक डायरी वमळाली

डायरीमदध प न पचा खचण वलवहला होता सगळा राघवसाठी कलला राघवचया

नावान बाकत काही रककम ठवली होती वशवाय आपलया वमळकतीमधन एक

छोटासा पलॉट तयाानी तयाचया नाव घऊन ठवला होता जणकरन तयाचया

हयातीपयात तयाला कठलयाच गोषटीची कमतरता पड नय तयान एक उसासा सोडन

ती डायरी पनहा टराकत ठवणयासाठी टराक उघडली बाबााच काही जन कपड आईचा

शाल घराच कागद अस काहीबाही तयामरधय होता तयात एक पतरही तयाला वमळाला

ldquoआपलया पोटच नसल तरी ह मल महणज दवाचा आशीवाणदच आह अस

महणायला हवा नऊ महीन तयाचा भार उदरात न वाढवता आपलयाला ह वमळाला

आह महणनच तयाचया आईला तयाला आपलया पायरीवर ठवाव अस वाटला

कदावचत हया पोवलओ झाललया मलासाठी खचण करायची वतची ऐपत नसावी पण

आपलया ओटात टाकला आह महणज दवान तयाला वाढवायची जबाबदारी

आपलयावर टाकली आह आपण फकत एकच करायचा तो पोरका आह याची जाणीव

तयाला करन दयायची नाही तयासाठी आपलया खचाणत काटकसर करावी लागली

तरी चालल पण तयाचयावर उपचार करायच rdquo

डोळयात भरललया आसवाानी राघवला पढ काही वाचता यईना

बाबााचा चाागलपणा आवण पम तयाला आठवायला लागल आपलयासाठी

आईबाबाानी जो तयाग कला का जरपण कलला सासार ह सगळ तयाला आठवल

तयाचया हादकटयानी बाबााना मनोभाव शरदधााजली वावहली रकताचा नसलला पण

माणसकीचया नातयाचा बाध दकती जबरदसत वचवट असतो याचा पतयय तयाला यत

होता

परतफड

आज बऱयाच वराानी वनमा आवण अाजली भटलया कॉलज सापलयापासन

दोघीची जवळजवळ तीस वरा भट नवहती दोघीचया ददसणयात वयानरप होणारा

बदल सोडलयास सवभावात फारसा फरक झाला नवहता वनमा पवहलयासारखीच

बडबडी पटकन कठलयाही वनणणयापत यणारी घाईघाईन आपला मत पदशणन

करणारी आपला राग िर पम वयकत करणारी उतावीळ तर अाजली शाात पोकत

पण तरीही हसन खळन समोरचया वयकतीला आदरान वागवणारी दोघीचया

सवभावात वागणयात तसभरही बदल झाला नवहता आज मॉलमरधय अचानक

भटलयावर वनमाला खप आनाद झाला

ldquoचल आपण काहीतरी थाड घऊ तला वळ असल तर थोडा वळ गपपा

मार rdquo वनमाला घाई झाली होती आपलया ववरयी साागणयाची आपला लगन कसा

ठरला इथपासन त सवतचा नवरा कसा कतणबगार आह सासार कसा मसत सखी

आह दशाववदशात दफरत असतो आपला बागला आह मोठठी गाडी आह याच वणणन

करता करता वतची अगदी दमछाक झाली अाजलीच राहणीमान वतला अगदी

साधसच वाटला साधासा अाबाडा साडी चाागली होती पण गळयात महणावा तर

वनमा सारखा चार पदरी मागळसतर नवहता गळयाबरोबर असलला मोतयाचा एक

सर तयालाच एक वाटी खडयााची असल बहतक एकणच वतची आरथथक पररवसथती

बताची असावी असा वनमाचा कयास

ldquo अग तझा काय त कशी आहस बाकी त आहस तशीच आहस महणा

तझा शाातपणा काही गला नाही सासारात खश आहस ना काही लागला तर मी

आह हा मदतीला आता आपण एकाच गावात राहतोय तयामळ आपण वरचवर भट

शक इतकटया वराणत तझया मदतीची परतफड काही करता आली नाही त मला

अभयासात दकती मदत करायचीस rdquo

ldquoआमही इथ यऊन अगदी पाधरा ददवसच झालत पण आता आपण नककी

भटत जाऊ अगा आवण परतफड कसली महणतस त तझया माझया मतरीतल पम

होता rdquo अाजली हसत हसत महणाली

ldquo अाज त वाईट वाटन घऊ नको पण जर तझया वमसटरााना चाागली

नोकरी हवी असल तर माझया नवयाणचया खप रठकाणी ओळखी आहत तयााचा काम

होऊन जाईल rdquo दोघीनी पनहा भटणयाचा आशवासन एकमकीना दऊन वनरोप घतला

आज नवीन पोजकटटसाठी वनमाचया नवऱयाच पझनटशन होता तयान खप

अभयास करन त पझनटशन बनवला होता सारधयाकाळी तो घरी आलयावर वनमा

तयाबाबतीत ऐकायला अगदी उतसक होती तयाचया बॉसनी शरीवासतव साहबाानी

तयाचया पोजकटटच कौतक कला होता

ldquoबरा झाला बाई तमचया कामाचा साथणक झाला नाहीतर नवीन बॉस

खडस असता तर कामाची ककमत शनयच कली असती rdquo

ldquo ह बघ आमच फोटो rdquo तयान मोबाइलवर काढलल फोटो वनमाला

दाखवल

ldquo तमचया फोटोत माझी मतरीण अाज कशी कायrdquo

ldquo महणज तया तझी मतरीण आहत तया शरीवासतव साहबााचया वमसस

आहत तयाानी आमची सगळया सटाफ बरोबर तयााची ओळख करन ददली तयाानीच

तर आमचया पोजकटटचा वडझाईन कलाय तया आकीटकटट आहत आमचया rdquo

आता आ वासणयाची पाळी वनमाची होती

पपजरा

बल वाजली सीताबाई लगबगीन दार उघडायला वनघालया त मनाशी

महणतच आज कोण अभागी जीव आह वबचारा कणास ठाऊक गोधडी अागडी

टोपडी कपाटातन बाहर काढायला पावहजत ववचारातच तयाानी अनाथाशरमाच दार

उघडल समोर समन उभी होती वतच ददवस भरलल ददसत होत ही वतची वतसरी

खप अर दवा वहला कसा समजवावा असा कठवर चालणार ह वतला आत घतला

समनलाही अनाथाशरमात यणा आवण रहाणा अागवळणी पडला होता दोन जीवााची

वतशीची समन अगदी रसरशीत ददसत होती पण आठ ददवस तरी घईल दक नाही

कणास ठाऊक सीताबाईनी मनाशीच अादाज बााधला

खरोखरच तयााचया अादाजापमाण समन आललया सहावया ददवशीच

बाळात झाली मलगा झाला मलाचा सगळ वयववसथत करायची ती सवतच

बाळाला अाघोळ घालणा वगर करायची पण घरन यताना बाळासाठी एवढासा

सदधा कपडा आणायची नाही दक सवतसाठी दोन जासतीचया साडया नसायचया

असायचया तयाही सारधयाशाच सती बाहरचा वारा न लागलली ती छानछोकी

काय करणार वबचारी कमणठ घरातली होती ना ती आशचयण एवढाच वाटायचा दक

घरची माडळी वबनबोभाटपण समनच बाळातपण करवन घयायची पण ती आशरमात

असताना एका अिरानही वतची चौकशी करायची नाहीत ना बाळाला बघायला

यायची ना तयाची चौकशी करायची तीन मवहन झाल दक समन घरी जायची

यावळीही बाळाला सोडन ती चालली वतन तसा साावगतला नवहता पण

एकण वतचा रावराग तसाच वाटत होता आशरमाचया साचावलकााचया सवभावाचा

गरफायदा घताहत ह लोक अस सीताबाईना वाटल आता मातर तयाना राहावला

नाही

ldquoकाय चालवला आहस समन त बाळात झालीस दक मलाला सोडन

वनघन जातस rdquo

ldquoमाई काय करणार बाळाला घऊन जाऊन कामा कशी होणार आवण

नाही गल घरी तर सगळयााचा कसा होईलrdquo

ldquoजर तझयावशवाय होत नाही तर बाळाला का ठऊन घत नाहीतrdquo

ldquoपतयकजण महणतो मल माझा नाही मीही सााग शकत नाही मल कणाचा

त मग कोण तयाचया दखभालीची जबाबदारी उचलणार माईrdquo

आता झीट यऊन पडायची पाळी सीताबाईची होती

ldquo मग त इथच राहा ना नाहीतरी तझा तया घरात कोण आह कशाला

जातस त वतकड तझा नवरा गलयावर तला वतथ काय वागणक वमळत गा चार

घास अनन वमळावा महणन तयाचया भावााकड आवशरतासारखी राहतस इथ राहन

तझया मलाना त सााभाळ शकशील rdquo

ldquo नाही नाही मला गला पावहज माई आता बघा माझयावशवाय थोरलया

ववहनीची काम अडतात मधलया वावहनी तर पणणपण माझयावरच अवलाबन

असतात धाकटीला तर माझाच आधार असतो आबासाहब दादासाहब भाई

आणणा यााचही अडला नडला मलाच बघायला लगत घरात मी नसल दक दकती

गोधळ उडतो नाही मला लवकर जायलाच पावहज कवहा एकदा बाळ होताय

आवण मी घरी जातय असा होता मला rdquo

समन मलाला ठवन तयाना न साागताच वनघन गली सीताबाई ववचार

करायला लागलया एकदा का पाख छाटल असल दक पपजरा उघडला तरी पिी

बाहर जात नाही बाहरचया जगाच तयाला भय वाटता पपजऱयातल आयषय सरवित

वाटता झापड बााधन जगायची सवय होत आपला भलबरा कशात आह याचा

सारासार ववचार खाटतो वबचारी समन आपला सगळ आयषय बाकीचयाासाठी खचण

करतय आपण पपजऱयात अडकलोय याची वतला जाणीवही नाही

सवपन

वनवमर ररयावलटी शोचया टीवहीवरचया गाणयाचया सपधत पवहलया

फरीत दसरा आला दसऱया फरीत पवहला आला आई पपााचया अपिा उाचावलया

तयााच हात गगनाला वभडल पण तो वतसऱया फरीत वतसरा आला आवण अावतम

वनणाणयक फरीत तर तो नाबरात यउच शकला नाही परीिक नहमी सपधणकाना

पोतसावहत करत होत ही सपधाण महणज आयषयाच अावतम रधयय नाही अशा अनक

कसोटा पार पाडायचया आहत आपल पयतन मातर कमी पडता कामा नयत पण

वनवमर सपधत पराभत झाला आवण तयाची आई सटजवरच तयाला पोटाशी धरन

ढसढसा रडली इथच वनवमरचया मनान कच खालली खरतरा आई आवण पपााचया

सवनााची पणणता करताना तयाचा जीव मटाकटीला आला होता तयाला गाणयात

पवहला नाबर नको होता तयाला ना पजकायचा होता ना महाववजता वहायचा तयाच

सवपन होता पण कवळ आईववडलााची वनराशा होऊ नय महणन तयाना मनान

खचलल पाहाण जीवघणा होता महणन तयाचा मन कासावीस होता होता वनववळ

तयााची बचनी तयाला मान खाली घालायला भाग पाडत होती तयााचया अपिााचा

भाग तयाना कला होता वयाचया चौदावया वरी आपण जगणयाला लायक नाही असा

काहीसा वनवमरचया मनान घतला वनराशचया गतत हळहळ तो जायला लागला

तयाचा अभयासातही लि लागना टीवहीवरचया गाणयाची एक सपधाण तयाला

आयषयातन उठवन गली होती नालायक ठरवन गली होती

खरतरा सयशही तयाचयासारखाच पराभत झाला होता पण तयाचया

चहऱयावर दखाची छटा मातर नवहती गरीन रममरधय आलयावर सयश वनवमरजवळ

आला तयाचया खाादयावर तयान थोपटलयासारख कल ldquoअर एवढा रडणयासारखा काय

झालाय पढचया वळी ककवा दसऱया कठलयाही सपधत नककी त पजकशील बघ थोडा

वखलाडपणान घ कणीतरी पजकणार आवण कणीतरी हरणार ह नककीच आवण

आपण हरलो महणज काही जगबडी झाली नाही एवढा मनाला लावन घऊ नकोस

आपण आणखी पयतन करावा महणन सपधाण असतात rdquo वनवमरचया मनाचा समाधान

झाला दक नाही ह तयाला कळल नाही

आवण एक ददवस अचानक एका वसनमाचया गीतासाठी

पाशवणगायनासाठीचा परसकार सयशला वमळाला टीवहीवरची तयाची मलाखत

वनवमर आवण तयाच आई पपा आशचयाणन पहात होत कवळ आठ वराणत सयशन

इतकी मोठी मजल कशी मारली याचा रहसय जाणन घयायला उतसक होत

सयशन तयाचया सारखयाच एका हरललया मलाना तयाला दाखवन ददल

होता अपयशान तो खचन न जाता तयाना जासत जोरात पयतन कल होत सयश

आजचा सवलविटी साागत होता ldquo लहान असताना मी कधी कधी सपधाामरधय भाग

घत होतो पण माझया दषटीन सपधाण ही नाबर काढणयासाठी कधीच नवहती ती फकत

माझयातलया गणााना आणखीन तावन सलाखन पारखन घणारी महणनच मी

तयाकड बघत होतो माझयातलया कलना माझयातलयाच कलशी कलली सपधाण होती

ती माझा सागीताचा ररयाज कायम होता मी कधी अभयासाचाही बाऊ कला नाही

कारण मला गाणयात कररयर करायचा होता आई बाबाानी मला जीवघणया सपधत

उतरवला नाही ह माझा भागय सपधत वमळाललया बविसान मी कधी हरळनही गलो

नाही आवण अपयश वमळालयावर खचनही गलो नाही कधीकधी गाताना सपधत

परीिकाानी ददललया वळपिा जासत वळ लागला पण गाणयातली एखादी हरकत

जागा घता घता असा काही आवाज लागायचा दक तया सवरााचया सपशाणन अागावर

रोमााच उभ रहायच गातानाचा तो िण माझया दषटीन अतयात महतवाचा असायचा

आवण तयाचा आसवाद मी परपर घत होतो मला वमळालला हा परसकार हा माझा

अावतम टपपा नाही माझा गाण लोकाानी आवडीन ऐकाव हाच माझा रधयास राहील

तच माझा सवपन आह rdquo

वनवमरला या िणी जाणवत होता दक खरचा आपला सवपन काय होता याचा

ववचार आपण कधीच कसा कला नाही वनवमरच आई पपा मातर आपला सवपन

धळीला का वमळाला याची कारण मीमाासा शोधन काढणयात गकण होत

रााग नाबर

वपयावदा गलया वरीच या कॉलजमरधय मराठीची पारधयावपका महणन रज

झाली होती चाळीशीचया वपयावदाचा मराठीवर पभतव होता वतचा बोलणा

समोरचयाला गागवन टाकायचा अलपावधीतच ती कॉलजचया मलााची आवडती

पारधयावपका झाली तयाला अियसारखया टारगट मलाचाही अपवाद नवहता

पवहलया लकटचरला तयान तरास दऊन पावहला पण सगळया मलाासमोर वगाणत न

रागवता वपयावदान तयाला कटलास सापलयावर बोलावल आवण समजावल वासतववक

बाकीच पारधयापक वागत तसा सगळयाासमोर तयाला खडसवायला वतला काहीच

हरकत नवहती पण चारचौघात तयाचा पाणउतारा करणा वतला बरोबर वाटल

नाही वतची ही एकच गोषट तयाला पचाड आवडन गली वतचया समजावणयान

अियला मीही सभय आह ही भावना चतवन गली

लासट बनचर असणारा पारधयापकााचया खोडया काढणारा अिय

वपयावदाचया लकटचरला मातर नमान बसायला लागला तयाला वतचा वशकवणा

आवडायला लागला अियना वनववळ वपयावदा मडम वशकवतात महणन एफ वाय

कॉमसणला मराठी घतला बारावीला तयााचया वशकवणयाचा तयाचयावर एवढा पभाव

पडला दक तयाना मराठीच वनवडल तयााचा कववता वशकवणा तर कवळ लाजवाब

होता कवी मग तो कोणीही असो पवदा गरस सरश भट असोत शााता शळक

इाददरा सात ककवा पाडगावकर असोत कववतचा भावाथण साागताना तयामागचा

सादभण कववतचा न जाणवलला पण वतचयात दडलला गरथभताथण कवीची

मनोभवमका समजावन साागताना ती कववता अिरश जगलयासारखा अियला

वाटायचा कानात पाण आणन तयााचा लकटचर तो ऐकायचा

मनाचया आवण शरीराचया दोनहीही सौदयाणचा वमलाफ वपयावदा

मडमचया रठकाणी झालाय असा तयाला वाटायचा वशकवताना दर काही वळान

कळला ना असा महणताना तया मानला नाजक झटका दत तया हलकटयाशा झटकटयान

हलणार तयााचया कानातल झमक तयााचया कसााचया करळया बटााशी अलगद

खळायच तयािणी अियला पशन पडायचा आपलया डोळयाना सौदयाणचा सख

वमळताय दक कानाना कववतची मजवानी तयाचया मनावर तयाानी गारड कला होता

सारखा तयाना पहात राहावा असा तयाला वाटायचा तयााचा ओठ मडपन हसणा तयाला

वड लावायचा मनाची घालमल होत होती

एक ददवस अियन ठरवला दक काही झाला तरी ममना भटन आपला मन

मोकळ करायचा पण कसा आवण कधी हा पशन होता तयाना ममना वचठठी वलहायचा

ठरवला ldquoमम तमही मला आवडता काय कर मला कळत नाहीrdquo वपयावदान वचठठी

वाचली आवण अियला भटायला बोलावला कणाचया बापालाही न घाबरणारा

अिय ममनी बोलवलयावर मातर मनातन सटपटला तयाच हातपाय कापायला

लागल आपलयाला चाागला खडसावणार महणन घाबरतच तो टीचसण रमचया

दाराशी आला चाहल लागताच वपयावदान तयाला आत बोलावला माद वसमत करत

तयाला बाजचया खचीवर बसायला साावगतला आवण बोलायला सरवात कली

ldquoअिय मी तला आवडत यामरधय काही गर आह ह आधी मनातन काढन

टाक वनसगाणचा वनयमच आह दक या वयात वभननपलगी शरीराकरणण वाटायला हवा

तसा नसल तरच काहीतरी चकताय असा मी महणन या वयात असललया शारीर

आकरणणा बरोबरच आपलया मनातही काहीएक आयवडयल आदशण वयवकतमतव

आकार घत असता कधी नकळत आपलया मनात त साकार होत असता तर कधी

आपण जाणीवपवणक त पाहात असतो तसा तझया मनातही आपली जोडीदार वपया

माझयासारखी असावी अशी कलपना नकळत आकार घत आह तझी मनातली

कलपना आवण शरीराचा तरण असणा यामळ माझयाबददल तला आकरणण वाटताय पण

ह खरा नाही कारण वसतवसथती खपच वगळी आह दसरा असा दक आपलया

वयवकतमतवाला अनक बाज असतात तसाच तझया एकण वयकतीमतवात हा भाग

महणज रटप ऑफ द आईसबगण महणावा असा आह तझी कररयर भववषय कौटावबक

पररवसथती तझयात सपतावसथत असलल नततव गण दसऱयाना मदत करणयाची

वतती या गोषटी खप महतवाचया आहत या सगळया गोषटीवरन तझा चररतर ठरणार

आह तवहा काही काळासाठी वाटणारा आकरणण महतवाचा दक तझा वयवकतमतव

महतवाचा ह तला ठरवायला हवा याच वयात आपलया चररतराची बााधणी होत

असत तयाचा पाया इथच घातला जातो आवण तयावर पढचया आयषयाचा भववतवय

ठरता जवहा तझा तच आपलया मनाला ह समजावन साागशील वसतवसथतीचा

आकलन तला होईल तवहा तझया मनातला हा गोधळ नककी दर होईल कणाला तरी

फोन करत असताना कधी लि नसल तर दसराच एखादा नाबर चकन दाबला जातो

आवण मग रााग नाबर लागतो आपलयाला काही समजत नाही अरचया असा कसा

रााग नाबर लागला मनात कठलीही अपराधीपणाची भावना न ठवता सवचछ मनान

आपलया भावनचा ववशलरण कर ह योगय आह का याचा सारासार ववचार कर तला

तझा योगय नाबर नककीच वमळल rdquo

अियचया मनातल ववचारााच मोहोळ वपयावदान हलकटया हातान

सोडवल होत ववचारााचया गतत सापडलला अिय हळहळ भानावर यत होता

वळण

ldquoउदया भटया र राजहास बारमरधय चयायला ती नाझनीन काय माल आह

बघया तरी मसतानी झक मारली असा महणतात rdquo सावहलन चार पाच पग एवहाना

सहज ररचवल होत ररकामा गलास पनहा भरणयासाठी टबलवर वाट बघत होता

तीन पाकीट वसगारट जळन राख झाली होती

ldquo चल ए आता बास साल घरी वाट बघतात लचना कलप उघडल तरी

महातारी ववचारायला यतच उशीर झाला र बळया महणत वाढ का जवतोस का

करत बसत साला कटकट अपनी खद दक पजदगी भी ठीक तरहस गजारन नाही दत

यारrdquo तो डोळ तारवटन तावातावान बोलत होता

ldquo यवडा चकणा खालयाव पोट गपगार वहइल नायत काय हवा वशराय

बी वाव नसतय या ढरीमधी आन कसला जवान खान घयीवन बसतयात कोन जान

लच काळजी करतयात आमी काय ककटकल बाळा हत का कायrdquo गौतयाना आपलया

बोलणयाचा शर टाकला

गौतमला आपण सावहल आवण वनवखलच वमतर आहोत याचा खप

अवभमान तयानाच तर तया दोघाना दार कशी आवण कठ पयायची त वशकवला होता

बारमरधय बारबालााचा नाच पहायला कसा जायचा याबाबतीत तो तयााचा गर होता

कठ कोण बारबाला चाागली आह याची वबतताबातमी गौतमला असायची हाा

पशाचा परवठा मातर तयाला वमतराानी करायचा हा जण अवलवखत वनयमच होता

तसा ठरनच गला होता

रावसाहब आवण सवशलाबाइना सावहलची खप काळजी वाटायची

सखवसत कटाबातला एकलता एक कलदीपक होता तो तयााचा तळहातावरचया

फोडापमाण तयाला दोघाानी जपल होता तो महणल त तयाचयासाठी ताबडतोब हजर

वहायचा मला सनचया माघारी तयाला माया ददली होती तयााचा अकाली अपघातात

जाणयाचा दख दोघाानी या वदधापकाळात सावहलकड बघनच पचवला होता

साहीलला कठलयाही गोषटीची उणीव भास नय महणन त धडपडायच दोघााना

एकच शलय होता सावहल वशकणयात अवजबात रस घत नवहता मग नोकरी वगर

तर दरच राहीला आजकाल तो दोघाना उदधटासारखी दरततर करायचा वाटल तस

पस मागायला लागला होता आपलया सासकारात काय कमी पडला याचा दोघाही

ववचार करायच

तामहण आजोबा महणायच त काही खोटा नवहता ldquo तयाला वळण

लावायला तमही एकच करायला पावहज होता तमही तयाला पररवसथतीच चटक बस

ददल असत महणज समजला असत आपोआपच मागी लागला असता तमच लाड

नडलत rdquo

सावहल नहमीसारखाच रातरी उवशरा घरी आला घरात सामसम

अथाणतच दोघाही झोपल असणार तरी आजी यणारच हा तयाला हसका होता पण

तीही आज जवतोस का बाळ महणन ववचारायला आली नाही तयालाच चकलया

सारख वाटला महणन अादाज घणयासाठी तो आजी आजोबााचया बडरमकड गला

दरवाजा उघडा होता आतमरधय ददवा जळत होता त दोघही मातर खोलीत नवहत

तो आत गला टबलावर फलााचा मोठा बक तयाचयाकड बघन हसत होता अर हो

उदया आपला वाढददवस बकचया खाली एक वलफाफा होता तयान तो उघडला

वाढददवसासाठी काही पस तयाानी ठवल होत पमापोटी आजी

आजोबाना तयाला सधारण कठीण जात होत महणन एक वरण तयाानी तयाचयापासन

लााब रहाणयाचा वनणणय घतला होता

पताग

आज माझा वाढददवस बाकी कणाचयाही लिात नसला तरी माझया तरी

लिात रहायला हवा पण छ आज योगायोगान मला आठवण झाली ती मला मगो

आईसिीम खावस वाटल महणन लहानपणी डडी मला आवडता महणन

वाढददवसाला नहमी मगो आईसिीम आणायच आज फकत आईसिीम घणयापरतच

पस वखशात वशललक आहत अस द आज जवणाला सटटी पतरयाचया भगदाडीतन

बोळातली मलााची मजा पहात खायला लागल

मी पवहलयापासन उाच आवण आडवया बाारधयाची गोरी असल तरी माझ

फीचसण जरास वगळ एखादी परदशी मलगी वाटावी इतपत वगळ वगाणत

मतरीणीही मला फारशा वमसळन घत नसत वहडीस दफडीस करायचया कारण

काही कळायच नाही मी तयाना तयााचयातली का वाटत नवहत माझया मानान तया

अगदी छोटा वाटायचया माझया खाादयाला लागणाऱया राागत वगाणत मी

सगळयात पाठी अभयासात मला काही गमय नवहताच खळात थोडीफार होत

शाळा सापली मला फारशा मवतरणी कणी नवहतयाच कॉलजची दोन वरण कशीबशी

कली

मममीला सासाराच काही खास पम नवहत सवपाक तर वतला मळीच यत

नवहता नहमी बघावा तर पाव आवण अाडी नाहीतर फार फार तर पाव आवण

उसळ वाढतया वयात भक लागायची पण घरात काही खायला नसायचा डडी

आपलया कारखानयाचया कामात मगन असायच डडी कडन कधी पस घऊन बाहर

काहीतरी खायची भययाही तसाच करायचा मग मनात आला नोकरी करन पस

वमळवाव महणज खायला वमळल पसतकाचया दकानात नोकरीला लागल

वाचायची आवड होती महणन ज पस वमळायच त चनीसाठी उडवायची पस

कवहाच सापन जायच

जनी मला वतथच भटली मला समजन घणारी ताई आई आवण मतरीण

जनीमधच एकवटल आह असा वाटायचा वतचयावर खप पम करायला लागल

वतचयावशवाय जगणा अशकटय आह असा वाटायचा दोन दोन ददवस मी वतचयाच

खोलीवर रहात होत पण एक ददवस मला न साागताच ती नयझीलाडला वनघन

गली तयावळी मी अिरश कोसळन पडल मनगटाची नस कापायला बवघतली पण

पयतन अयशसवी झाला मममी डडी भयया याना याववरयी फारशी काही कलपनाच

नवहती

या नराशयातन बाहर पडायला मला राशी आवण वनमा याानी मदत कली

तया माझया मदतीला धावन आलया जनीचया बाजचया खोलीत तया राहायचया

आमही वतघी वमळन रहायला लागलो मममी इतकी बपवाण होती दक ती माझी काही

चौकशीही करायची नाही आराम करणा टीवही बघणा आवण कधीतरी डडीबरोबर

कारखानयात जाणा एवढाच वतचा काम दोन ददवस मलगी घरी यत नाही ती कठ

असत काय करत याची वतन कधी ववचारपस कली नाही राशी वनमा यााचयात मी

खपच गातल तया दोघी खप घवनषठ मवतरणी होतया तयामळ वळ यताच तया दोघीनी

हलकच मला बाजला कल मला न दखवता

समोर आयषय भकास वाटत होता करायला काहीच नवहता माझयाकड

कणीतरी कलपना साावगतली दक त हॉटलमरधय वटरसच काम कर तही कल त करता

करता मसाजर महणन काम करायला लागल कधी मसाज पालणरमरधय तर कधी

हॉटलमरधय कसटमर वमळायला लागल टीप चाागली वमळायला लागली वतथ

फरडररकची ओळख झाली नायजररयातन आललया फरडला मी आवडल फसबकवर

आमच एकतर फोटो बघन डडी चवताळलयासारख झाल तयाानी मी काही ववचार

करायचया आत फरडशी माझा लगन लावन टाकल मी तयावळी लगन करावा दक कर नय

यावर ववचारच कर शकल नाही तयााचया हो ला हो करत गल फरडला फारशी

चाागली नोकरी नवहती तयाचाच खचण भागत नवहता माझया वमळकतीतन घर

चालायचा तयाच आवण माझ तयावरन खटक उडायला लागल पनहा मी एकटी

झाल

मसाजर महणन काम करत होत तवहा माझी आमदानी चाागली होती

भययाना तयाचया आवडीचया मलीशी सासार थाटला होता आवण तो वगळा रहात

होता तयाचा आवण डडीचा पटतच नवहता डडीना दवाखानयात ठवला तयाचा खचण

खपच झाला तयााचया डोकटयावर खप कजण आह ह तयावळी कळल कजण माग ठवन त

गल मममी काही कर शकत नवहती वतला हाय बलडपशर माग लागला तयााचया

पाठोपाठ एक वराणत मममीही गली माझी जमा पाजी सापषटात आली तयानातर मीच

आजारी पडल आवण हाताशी होता त काम वनघन गला एका दकानात सलस गलण

महणन काम वमळाला तया पगारात काय होणार महणन सततर वरााचया ददनशभाई

यााचयाबरोबर का पवनयन महणन रहायला लागल गलया वरी त वारल तयााचया

घरातलयाानी मला घराबाहर काढल तटपाजया पगारात काय होणार या छोटा

पतरयाचया खोलीत रहायला आल आज खायला वमळाला तर उदया वमळल का नाही

याची खातरी नसत

आज वयाची पसतीशी आली मी कठही वसथर नाही खायला वमळायची

भराात अशी अवसथा आह आज आईसिीमची आठवण झाली आवण वनवाातपण माझा

जीवनपट डोळयासमोरन सरकन गला एका उचचवशवित पााढरपशा घरातली

सबदध मलगी वतची अशी अवसथा कोणी कली वतन सवत आईववडलाानी

पररवसथतीन जसा वारा यईल तशी मी वाहात गल पतागाचा मााजा माझया हातात

होता पण तो तटललया पतागासारखी माझी अवसथा झाली खरच मी इतराापिा

वगळी आह का

जवळच दरच

पवाणधण

ldquo अहो तमही ऑदफसमधन आलात की आपण आज वसनमाला जाउया

नाrdquo

ldquo बघ आज कदावचत माझया वमतराबरोबर बाहर जायला लागल तयाचा

जरा पॉबलम झालाय तयाला तयातन बाहर पडायला मदत करायला हवी मला

तला तयातला काही कळणार नाही rdquo

ldquoमला ताजी फडफडीत मासळी खावीशी वाटतय समदराचा खारा वारा

तो वास मला शवासात परपर भरन घयावासा वाटतोय एवहढ तरी डोहाळ परवा

बाई माझrdquo

ldquoअगा डोहाळ कसल घऊन बसली आहस माझी बदली होणार आह ती

रदद करन घणयाचया तयारीत आह मी बॉसला खश करायला सरधया तरी मला रजा

काढता यणार नाही

ldquoबाबा माझया शाळचा आज गदररग आह तमही यणार ना मी नाटकात

भाग घतलाय rdquo

ldquoनाही र पववण आज मला महतवाची वमरटग आह सोसायटीची वतकड

जायलाच पावहज ती चकवन चालणार नाही rdquo

ldquoअहो आज पवतमाचा वाढददवस वतला वतचया आवडीचा डरस घयायला

जाउया काrdquo

ldquo तमहीच दोघीजणी जाऊन आणा ना नाहीतरी पवतमाचयाच आवडीचा

डरस आणायचाय न मला जमलसा वाटत नाही माझया एका वमतराचा वाढददवस

आह तयान मोठी पाटी ठवली आह आवण मखय महणज तयाची सगळी वयवसथा

मलाच बघायला लागणार आह rdquo

ldquo हलो अहो पववणला खप ताप भरलाय तयाला हॉवसपटलमध अडवमट

करावा लागणार असा आपल फवमली डॉकटटर महणताहत लवकर या तमची कामा

आटपायची वाट बघत बस नका असाल तस या माझा जीव टाागणीला लागलाय

अगदी rdquo

ldquo मी यतोय पण असा काय करतस डॉकटटर आपल अगदी घरोबयाच

आहत तयामळ एवढा घाबरन जायचा काही कारण नाही वशवाय एकदा का तयाला

हॉवसपटलमध अडवमट कला दक आपली बरीचशी जबाबदारी कमी होत एसटीन

मला वनघन यायचा महणज सात तास तरी जाणारच ना थोडा धीर धर rdquo

ldquoमला टरीपला सोडायला या नाrdquo ldquo नाही गा बाळा आई यईल नाrdquo

ldquoवनदान नयायला तरी याल काrdquo ldquo रातरी काकीचयाकड सोबतीला झोपायला

जायचाय बाळा तया लवकर झोपतात ना काका गलयापासन एकही ददवस मी

तयााचयाकड जायचा माझा नम चकवला नाहीय rdquo

ldquoबाबा हया सटटीत आपण करळला जावया का सगळजण आमच वमतर

सटटीत कठ ना कठ जात असतात आपण मातर कठच जात नाही rdquo

ldquo मलानो तमहाला सटटी असत पण मला कोण सटटी दणार र कामा

चालच रहातात आवण सटटी काढली तर पढ कामाचा आणखीन भार वाढतच जातो

rdquo

उततराधण

ldquo बरच ददवस मनात यताय आपण दोघा खप वरण झाली वसनमाला गलो

नाही आज जावया का गrdquo

ldquo अहो आज माझी वभशी आह आवण मलाच लागलीय तयामळ आज

वसनमा कनसल rdquo

ldquo पवीण अर कधीतरी वळ काढन बोलत बस माझयाशी सारखा आपला

वमटीगज कॉनफरनस टररग सवतला कधीतरी वळ द र आपलया कटाबासमवत वळ

घालवलास तर कामाचा बराच ताण हलका होतो मलाही हलली वळ कसा

घालवायचा हा मोठा पशनच पडतो बघ पवतमाची नातवाडााची सारखी आठवण

यतय पण ती तरी वतचा सासार सोडन मलााचया शाळा सोडन कशी यणार नाही

काrdquo

जया काकीचया सोबतीला मी जात होतो तया गलयानातर आपलकीची

भावना महणन तयाानी सतळीचा तोडाही माझयासाठी ठवला नाही जयााचयासाठी

माझया लकीचया खशीला मी वझडकारल पवीणचया शाळचया कठलयाही

कायणिमााना मला जाता आला नाही दरवळी काहीतरी कारण असायचा आवण

कायणिम चकायचा मलााचया पमाचा कौतकाचा असा िण पतनीचया आगरहाचा

आजणव वळोवळी मी टाळत गलो जया वमतराासाठी मी माझा वळ ददला त आता कठ

आहत आवण आता माझया हातात मातर काहीच नाही आह फकत वळच वळ आता

मला आपतााची आठवण यतय जवहा मी जवळचयाना दर लोटत होतो दरच मला

आपलस वाटत होत तवहा मी खरच जागा नवहतो का

लवखकची ओळख

नाव सौ सववता कौसतभ नाबर ई

मल savitanabargmailcom फोन

8149658022

पतता 1752 302 नाबर साकल

5th िॉस राजारामपरी मन रोड कोलहापर

४१६००८

वशिण MCom

इतर Dipin Music (vocal) ndashवशवाजी यवनवरथसटी

Dipin Music (Tabla) माबई यवनवरथसटी तबलयाच वशिण क

कशवराव धमाणवधकारी पा ववभव नागशकर सरधया शरी महश दसाई यााचयाकड

सर आह

साातािझ इथलया The Yoga Institute Santacruz इथ योग

पवशिकाचा कोसण कला योग पवशिक महणन अनक रठकाणी काम आयण ववदया

मादीर माबई सट फरावनसस मनजमट institute माबई इथ योग वशिक महणन काम

अनकाना उपचारयकत योग वशकवला

मकत पतरकार महणन गली २२ वर कायणरत महाराषटर टाईमस लोकसतता

सकाळ लोकपभा तरण भारत लोकमत पणयनगरी सा वववक यामरधय अनक

ववरयाावर लखन लोकमत अातनाणद यासारखया अनक ददवाळी अाकाामरधय लखन

पररसावाद

खालील पसतक पकावशत------

१ वकण १०१ ndashअनवाद (ल एवलझाबथ फरीडमन)

२ कताथण मी-- अड वसातराव नावकर यााच चररतर

३ सवाल जबाब पतरकाराशी ndashपतरकार सभार धम यााचयावरील

मलाखतीच पसतक

४ सामथयण आह चळवळीच- दवदासी वनमणलन चळवळीच अरधवयण पा

ववठठल बनन यााच आतमचररतर शबदाादकत

५ माईड पॉवर ndashपरणादायी पसतक

६ सवतला ओळखाmdashपरणादायी पसतक

७ हाऊ ट वबकम सकटससफलmdashपरणादायी

पसतक

८ गरब द ऑपॉचयणवनटी----परणादायी पसतक

९ सकटसस पासवडण-----परणादायी पसतक

ई सावहतय पवतषठान

मराठी वसनमा हा एककाळी भारतात पहदी वसनमाचया तोडीस तोड

ककवा काकणभर वरचढच होता मरधयातरी मराठी वसनमाला उतरती कळा लागली

पिक यईना महणन वथएटर वमळना वथएटरच वमळत नाही महणन चाागल मराठी

वसनमा बननात आवण चाागल वसनमा नाहीत महणन पिक वमळनात अस एक

दषटचि सर झाल मग आला झी मराठी वसनमा आवण तयाचयाच जोडीन छोटा

आकाराची मलटीपलकटस आवण वडवजटल पिपण तयामळ पनहा एकदा मराठी

वसनमा जोमान बहर लागला

काहीशी अशीच पररवसथती मराठी सावहतयाचीही होत आह एककाळी

टॉपला असलल मराठी सावहतय मधलया काळात रटवही आवण वसनमाचया यगात

माग पडल पण आता मोबाईल आवण इाटरनट यााचयामळ मराठी वाचकवगण फ़ार

मोठया पमाणावर वाढतो आह आवण तयाच जोमान तयाचयासाठी वलवहणारा

दजदार लखक वगणही वनमाणण होऊ लागला आह मराठी सावहतयाचया भववषयाबददल

आमही अतयात आशावादी आहोत

आपली साथ मातर पावहज आपलया ओळखीचया जासतीत जासत लोकााना

ई सावहतय बददल साागा तयााच ई मल पतत व whatsapp नाबर कळवा तयााना ई

सावहतयचा मोबाईल app download करायला सचवा आगरह करा ई सावहतयच

माकरटग करा एकदम फ़रा ट फ़टवर यऊन खळ जबरदसत माकरटग कर लाखााच

कोटी कर आवण मराठी सावहतय पनहा नाबर वन ला आण

ई सावहतय पवतषठान

wwwesahityacom

esahitygmailcom

आता ई सावहतय च APP उपलबध आह ई सावहतयचा App आपण खालील

पलकवरन आपलया मोबाईलवर डाऊनलोड करा आवण भरमसाट पसतका फ़री वाचा

httpsplaygooglecomstoreappsdetailsid=comesahitywwwe

sahitybooks

ई सावहतय पवतषठानची ई बकटस Whatsapp broadcast service सर झाली

आह पणणपण फ़ककट पसतका आता आपलया मोबाईलवर थट कपया नााव नोदणीसाठी

7710980841 हा नाबर आपलया मोबाईलवर सवह करा आवण नातर या नाबरवर वॉसऍप

करन आपल नााव व शहराच नााव कळवा आपलयाला वनयवमतपण एक नवीन मराठी ई पसतक

Whats app िार पाठवल जाईल आपण त पसतक आपलया वमतरााना Whatsapp करा आवण

भाव खा

आपलया ओळखीचया दकमान दहा लोकााच मल आय डी आमहाला कळवा तयााना

आमही ववनामलय पसतक पाठव व आपलयाला VIP सभासद बनवल जाईल

Page 6: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross

आह पवहलया कथा सागरहापमाणच याही कथा वाचकााचया पसातीस उतरतील अशी

आशा आह हीच माझया ववडलाना भावपणण शरदधााजली

माझया इ बक च वडझाईन ल आऊट आवण अथाणतच पवसदधी याची

जबाबदारी इ सावहतय पवतषठानन आपलया वशरावर घतली यासाठी इ सावहतय

पवतषठानचया टीमची मी अतयात आभारी आह तयााचयावशवाय ह ईबक वाचकााना

वमळ शकल नसत कपया आपलया पवतदिया मला आवजणन कळवा

सववता नाबर

savitanabargmailcom

8149658022

या कथासागरहातील सवण कथा कालपवनक आहत

यातील सवण पातर नााव पसाग आवण सथळ कालपवनक असन

तयााच कोणतयाही जीववत अथवा मत वयकतीशी सामय आढळन आलयास

तो वनववळ योगायोग समजावा

कथानिम

पाकतन

पशचातताप

मकसद

इवतहास

सबह का भला

गरदविणा

पतयिाहन पवतमा उतकट

तर माझा काय चकला

ओळख

मवतरणीची गोषट

वारसदार

लागबााध

ह बाध रशमाच

परतफड

पपजरा

सवपन

रााग नाबर

वळण

पताग

जवळच दरच

पाकतन

बऱयाच वराानी ती मला आज भटली कॉलज सापलयानातर वीस वराानी

कॉलज मध असताना कशी रसरशीत ददसायची अथाणतच वयाचा मवहमा होताच

ववशीतली ती आवण चाळीशीतली ती यात फरक असणारच वतचा गाणा आजही सर

होता एकण सासार छान चालला असावा असा आपला माझा अादाज बराचवळ

गपपा झालया वतचा नवरा बााधकाम वयावसावयक होता तयाच दकतीतरी पोजकटस

नावाजणयासारख होत नावलौदकक पसा सख कशालाच कमतरता नवहती

ह सगळा साागता साागता वतचा गळा भरन आला वतचा नवरा काही

मवहनयाापवी कामाचा ताण असहय होऊन हदयववकारान गला आयषय भरभरन

जगताना डाव अरधयाणवरच मोडला होता इलाज नवहता वतचया सोळा वराणचया

मलाला घऊन ती एकटी महालासारखया बागलयात रहात होती बोलता बोलता

कॉलजचया ददवसाावर ववरय आला दकती फलपाखी ददवस होत त आमचया

वगाणतला सकॉलर असललया तयाचा ववरय वनघणा अपररहायणच होता आवण वतचा

तर कधी काळी तो महणज वजवहाळयाचा ववरय होता कालच मला तयाचया ववरयी

कळला होता

तो ददसायला नाकी डोळी दखणा होताच उाच मजबत बाारधयाचा

सावळासा चहऱयावर करारी भाव थोडासा अातमणख सवतमधच रमणारा

अवतशय हशार टबल टवनस छान खळायचा खळाड असला तरी तयाला वमतर

फारस नवहत आवण तो वखलाड वततीचा असला तरी वागताना थोडसा हातचा राखन

वागलयासारखा वागायचा वतला तो जाम आवडायचा आमचा कटलासमट धीरन

कधी वतला तयाचयाशी बोलायचा योग आला नवहता मवतरणी तयाचयावरन वतला

खप वचडवायचया वतला खप वाटायचा दक तयाना आपलयाशी बोलावा ती कॉलजची

गानकोदकळा होती वतला वाटायचा तयाना आपलया गाणयाचा कौतक करावा काहीही

करन बोलावा कदावचत तयालाही वतचयाबददल काही वाटत असल का

नककीच कारण एक दोनदा तयाना वतचयाकड बघन हसलयासारखा कला होता पण

कळत नकळतच दक वतचया मनाचा तो खळ होता पण जाणन बजन तयाचया कधी

पढ पढ करावा असा वतला वाटल नाही वतचया मनातली सपत इचछा मातर होती दक

तयाना आपलयाशी बोलावा अशी पकराणना वाटायचा तयाना आपणहन ववचारावा

लगनाबददल जवहा वतचा लगन ठरला तवहा वतची आशा पार वमटन गली अबोल पीत

मगधच राहन गली

वतचा लगन झाला एका होतकर तरणाशी महतवाकाािी आवण जगणयाची

आसोशी असलला वतचया कलची गणााची कदर असलला सरवातीला खाजगी

नोकरीत अगदी लहानशा पोसटवर असलला वतचा नवरा सवतचया धडाडीवर खप

वरपयात चढत गला नोकरी सोडली आवण छोटा छोटा बााधकामााची कामा घऊन

फार लवकर पगती कली मग मोठया कॉमपलकटसच पोजकटस घयायला लागला

वयवसायाची नस तयाला बरोबर सापडली होती वतला चारीकडन सख होता पण

वनयती महणज काय असता ह वतला काही मवहनयाापवी कळला वतचा नवरा

सासाराचा डाव अरधयाणवर टाकन गला होता

माझया मनात ववचार आला वतचा लगन धीरनशी झाला असता तर

बोलताना ववरय आला होता धीरनचा माझया घशाशी आवाढा आला कठलया

तोडाना मी वतला साागणार होत दक तोही या जगात नाही तो एक आय ए एस

ऑदफसर होता आमचया एका मवतरणी कडनच तयाचया अपघाताची बातमी कळली

होती वतचया सासाराची गाठ कणाशीही बााधली गली असती तरी वववधवलवखत

अटळ होता चाळीशीतच वतला सौभागयापासन फारकत घयायला लागणार होती

तच वतचा पाकतन होता

पशचातताप

वीस फटाावर असणाऱया तरागाचया छोटा वखडकीतन यणारा कोवळया

उनहाचा कवडसा आज वतलोततमा टक लावन बघत होती दकती वरा झाली

लहानपणी आपण हा उनहाचा कवडसा पकडायला बघत अस पण कधी हातातच

यत नवहता आयषय असाच आपलया हातात आह महणता महणता वनसटन गला

दकती छान होता आपला आयषय वनरागस साथ पाणयासारख अचानक वसदधाथण

आयषयात आला आवण आयषय दभागन गला

वतलोततमाचा बालपण खप लाडात गला दोन भावााची लाडकी बवहण

ददसायला अतयात ससवरप वशकायलाही हशार वतना आपला जोडीदार सवतच

वनवडला ददसणयात डावा असलला वसदधाथण हरहननरी होता तयाची जात मातर

वतलोततमाचया कटावबयाना खपली होती महणन लाडकी असली तरी वतचया लगनाला

मातर भावाानी आवण आई ववडलाानी खप ववरोध कला साम दाम दाड भद

कशालाच वतन जमानल नाही घरचयााचया मनाववरदध वतन वसदधाथण बरोबर सासार

मााडला

सवतचया हशारीचया जोरावर वसदधाथण लवकरच नोकरीत खप वर चढत

गला पवबलक ररलशन मरधय असणारा तो पाटाण टाळ शकत नवहता आवण

पाटीमधली दारही हातात आलला सरवातीचा एकच पयाला नातर चार वराणतच

तयाची पजदगी बनला पवहलयाादा आपलया लाडकटया लकीदखत घरात गलास नको

महणन टाळणारा वसदधाथण कालाातरान सटीचया ददवशी रीलकटस होणयासाठी

पयायला लागला तो दारचया इतका आहारी गला दक मग तयाला ददवस रातरीचही

भान रावहल नाही आवण एक ददवस

वयसनापायी तयाची नोकरी गली मलगी लहान घरचयाानी पाठ

दफरवलली अशा वसथतीत वतलोततमा नोकरी कर शकत नवहती गागाजळीवर जवढा

वनभावता यईल तवढा धकवन नला शाात आवण समाजस असलली वतलोततमा आताशा

छोटा छोटा कारणाावरन वचडवचड करत होती नवरा बायको मधला सावाद

आता सापायला लागला होता पसा असल तरच जगणा शकटय होता आरथथक वववाचना

वतला तरसत करत होतीच वशवाय दारसाठी वसदधाथण आता वतचयाकडच पशाची

मागणी करत होता घरातला एक एक दागीनाही दकानाची पायरी चढायला

लागला मोठया फलटचा असणारा वनवारा आता एका कचचया बााधकामाचया खोलीत

बदलला तयासाठीही घरमालकाचा भाडयाचा तगादा सर झाला कोडीत

सापडलली वतलोततमा सरभर झाली होती आवण एका ददवस हदद झाली

वसदधाथणन लकीचया सोनयाचया मनगटाा बायकोकड मावगतलया ती त

दयायला तयार होईना तयान वतचयावर हात उगारला एककाळी आपलयावर

जीवापाड पम करणारा वसदधाथण आपलयावर हात उगारतोय ह बघन एक िणभर

वतलोततमा दखान कोलमडन गली वसदधाथणचा हात थााबत नवहता तोडान तयाची

मागणी चालच होती मार असहय होऊन वतचया दखाची जागा आता रागान

घतली काही कळायचया आतच जवळचा कोयता वतन उचलला तयाला भीती

दाखवायला उगारला पण तयान वतचा हात वरचयावर पकडला दसऱया हातान तो

वतला मारतच रावहला तो चकवत असतानाच कोयतयाचा हात तयाचयावर बसला

घाव वमी लागला होता

वतचया लकीची रवानगी अनाथाशरमात झाली कारण सरळ होत वतच

आईवडील भाऊ वतचयाकड आता तर गनहगार महणनच बघत होत तयाना काही

वतची ककवा वतचया लकीची दया आली नाही वतलोततमाचा मन दखान ववदीणण

झाला एका चागलया घरात जनम घतलली आपली लक सगळयाच सखाना

आपलयामळ मकली वतचा काही दोर नसताना आशरमात आयषय काढणा वतचया

नवशबी आला खरच वसदधाथणशी लगन करन आपण चकलो दक तयाला वयसनापासन

दर करणयात आपण कमी पडलो तयाचया पमान आपल डोळ बाद झाल होत दक

तयाचया वयसनाकड सरवातीला डोळझाक करत होतो दक तयाचा मार खाऊन

सहन करायला पावहज होता तयाचा अवनबाध वागणा लकीचा बाळलणासदधा पणाला

लावायला पावहज होता का

अजनही मला मोह घालणारा हा उनहाचा कवडसा माझया लकीचया

आयषयात मातर रि वाळवाट बनन आलाय माझयामळ आईचया चकीचया वनवडीची

असो ककवा बापाचया वयसनाची सजा असो तयापायी आपलया वनषपाप छकलीचा

आयषय मातर उरधवसत होऊन गला कठला गलया जनमीचा पाप असल दक तया अभागी

जीवाला अशी वशिा वमळावी आई वजवात असताना मलीला अनाथ महणन

जगायला लागावा यापरता दख त काय पशचाततापाचया आगीत वतलोततमा पोळन

वनघत होती

मकसद

रणचया वयाचया पाचवया वराणपासन सौवमतर वतला सााभाळत होता जया

िणी तयाला कळला आपली बहीण गवतमाद आह जवळपास तयाच िणापासन दादा

महणन वतची दखभाल करणयाचा ठका तयान घतला होता सौवमतरला तयाचयाहन

लहान आणखी दोन बवहणी होतया रण नाबर तीनची सखदा आवण सवरदा या

दोघी नॉमणल होतया जवहा लहानपणी रणच उचचार सपषट यायच नाहीत तवहा

सौवमतर त समजन घयायचा ती काय साागतय त तयालाच बरोबबर कळायच आई

ववडलाापिाही जासत तयाला बवहणीची काळजी होती लहानपणी वमतर मवतरणी

रणची चषटा करायच वतचयासारख बोबड बोलन वतला वचडवायच खळायला

घतानाही वहडीस दफडीस करायच या पसागाानी रणचया दादाला खप तरास

वहायचा सौवमतर सतरा वरााचा झाला आवण तयाची आई गली वडील दफरतीचया

नोकरीवर जबाबदारी सौवमतरवरच आली बवहणीना तयााचा आवरन दऊन शाळला

पाठवायचा घरात काय हवा नको त पहायचा आईची जागा सौवमतर भरन काढत

होता वडील असनही तयााची भवमका त पार पाड शकत नवहत सासारासाठी पसा

वमळवायचा एवढा एकच काम तयाना जमत होता सौवमतरची आई गलयापासन तयााचा

मन सासारातन उडन गला होता तयााचा आयषय मवशनवत झाला होता सौवमतर

बवहणीचा मायबाप झाला होता

जसा जसा सौवमतर मोठा होत गला तसा तसा तयाला उमगत गला दक

आपणच रणचा पणण वळ सााभाळ कला पावहज ववडलााचया समजन घणयालाही खप

मयाणदा यायचया आई असताना ती रणचा सााभाळ करायची पण आता रणचया

हालचाली ववशीतही दहा वराणचया मलीसारखया होतया सौवमतरन वतला हळ हळ

वाचनाची आवड लावली वतचयाबरोबर वगवगळया ववरयाावर चचाण करायला

लागला वतला सागीत ऐकवत वतचा कानही असा तयार कला दक कोणताही राग ती

पटकन ओळखायला लागली सागीतात ती रमायला लागली गाणी ऐकणयासाठी ती

कशी लावायची हही तयान वशकवल पण वतचया सागीत वशकणयाला मातर मयाणदा

होती सवपाक वतला यत नवहता पण तयान चहा करायला वशकवला जवण गरम

करन घयायला वशकवला कमी होती फकत वयाचया मानान असणाऱया समजतीची

अशातच सौवमतर एमपीएससी परीिा पास झाला आवण तयाला मलाखतीचा

बोलावणा आला शवटचया िणी तयाना ठरवला आपण ही नोकरी घयायचीच नाही

मग मलाखतीला कशाला जा तयाना दनाददन गरज भागवणारी साधीशी खाजगी

का पनीतली नोकरी पतकरली जणकरन रणसाठी तयाला वळ दता यईल सवतचा

आयषय तयाना रणलाच वावहला होता लगन न करता राहाणयाचा बाधन तयाना सवतहन

सवीकारला होता रण हच तयाचा जग होता तयाचा शवास होता

रण कधी कधी हटट धरन बसायची दादा आज मला बरा वाटत नाही त

कठही जायचा नाही दादा अशावळी पणणपण वतची आई वहायचा काही न बोलता

वतला मााडीवर झोपवायचा रणची आाघोळ वणीफणी सगळाच सौवमतर करायचा

सौवमतरचया दोघी बवहणीची लगना झाली सौवमतरन तीही जबाबदारी पार पाडली

कारण ववडलानी ती जबाबदारी पार पाडायचया आधीच या जगाचा वनरोप घतला

होता नोकरीवर जाताना बाहरन कलप लावन शजाऱयाना साागन तो जायचा

सगळा रटीन वयववसथत बसला होता मोबाईलवर ठराववक एकच नाबर आपलया

दादाचा कसा लावायचा हही तयाना रणला वशकवला होता रोज ठरववक वळी मी

जवल महणन वतचा तयाला फोन यायचा

तयाददवशी वतचा दपारी फोन आला नाही वतन फोनही उचलला नाही

शजाऱयाना फोन करन तयान ववचारल थोडया वळापवीच रण वखडकीतन हात

करन आत गलयाच तयाानी साावगतल तयाचा मन विधा झाला वतला शजाऱयाानी

पावहलाय महणज वावगा काही घडला नाही ककवा वतन भलताच काळजी

करणयासारखा काही कला नाही पण मग फोन का उचलत नाही तयाचया मनात

उगाचच शाकची पाल चकचकली वतला काही झाला तर नसल या भावनना तयाचा

लि कामावरन उडाला पण हातातला काम तर सापवणा गरजचा होता अखर

ऑदफसची वळ सापता सापता थोडा वळ आधीच साहबाना साागन तो वनघाला

तयाचया कौटावबक पररवसथतीची जाणीव साहबानाही होती

दार उघडन कसाबसा घरात गला बडरममरधय जवमनीवर रण

असतावयसत पडली होती तोडातन फस आलला ददसत होता वरकरणी पाहता

वतला आकडी आलयाची शकटयता वाटत होती पण सवपाक घरात ओटावर

झोपचया गोळयााची बाटली सौवमतरला सापडली वतला सहजासहजी वमळ नय

महणन ठवलली बाटली वतचया हाताला लागली होती आवण वतन ती घशात ओतन

ररकामी कली होती काय कारण असल वतला या गोळया घवया आपण असा

वाटाणयाचा आता काही ववचार करणयात अथण नवहता रणचा या जगातला अवसततव

तर सापला होता पण आता सौवमतरसमोर पशन उभा होता आता आपलया आयषयाचा

मकसद काय

इवतहास

बऱयाच मवशकलीना अवनशाचा लगन ठरला लगन न ठरावा असा वावगा

वतचयात काहीच नवहता महणज लगनासाठी आवशयक असणार रप गण सगळाच

वतचया बाबतीत वयववसथत होता नाव ठवायला खोडी काढायला काहीच जागा

नवहती ददसायला ससवरप असणारी अवनशा उाचीपरी बााधसद होती गोल

गोरागोबरा चहरा काळभोर मोठठ डोळ पपगट करळ कस योगय रीतीन पतयक

वरी पास होत पदवीधर झाली होती मग घोडा पड कठ खात होता लगनाचा ववरय

काढला दक वतचया अागावर शहारा यायचा काळभोर डोळ शनयवत वहायच वतची

आई पनहा पनहा समजवायला बघायची अगा एकदा का लगनाचा वय गला दक मग

मली जन ददसायला लागतात नवऱया मलाला मलगी आवडल अशी तर हवी

वशवाय सासार वाढवायचया दषटीनही मलीचा वय वाढता नय गरोदरपण बाळातपण

योगय वळीच वहायला पावहज खप खप समजत घालायची आई पण वतचा आपला

नननाचा पाढा

वतला अवभरकचा सथळ साागन आला नहमीपमाण वतचा नकारच होता

पण अवभरकन वतला बाहर कठतरी वतचया नकळत पावहला होता तयाला ती

आवडली होती काही करन हीच मलगी हवी असा तयाचा हटट होता

मरधयासथााकरवी वनरोप दऊनच अवनशाच सथळ साागन यायला लावल होत

मरधयसथाानी सारखा पाहणयाचा कायणिम करा असा धोशा लावला होता

अवनशाचया आई ववडलााची तयारी होती पण खदद वतचीच तयारी नवहती मोठया

मवशकलीन वतन पवहल दोन कायणिम मनाववरदध पार पाडल होत मलगा आवण

तयाच नातवाईक पाहायला आल दक अवनशा मखखसारखी बसन राहायची

चहऱयावर कठलच भाव नसायच साहवजकच समोरचया माडळीना त पसात पडायच

नाही नकार यायचा आता पनहा एकदा मारन मटकन वतला पहाणयासाठी उभ

करायला पावहज होत

अवभरक पवहलया भटीतच वतचयावर लट झाला पण वतचया चहऱयावर

ककवचतसदधा वसमतररा नवहती अवभरक कडन अवनशाला होकार आला वतचया

आई आवण ववडलाना खपच आनाद झाला पण अवनशान पनहा एकदा तयाला

भटायची इचछा वयकत कली मगच लगनाचा ठरवीन महणाली आता पनहा ही काय

खकट काढत कणास ठाऊक महणन वतचया आईववडलाना घोर लागला

ldquoअाश हो माझी अनशच एवढा तडकाफडकी का बोलावलास भटायलाrdquo

ldquoलगन करताना कोणताही आडपडदा दोघाामरधय असता कामा नय असा

मला वाटताrdquo

ldquo आपला नाता नककीच पारदशी असणार आह दोघाापकी कणीही चकला तर

पामावणकपण दसऱयाला साागायचा हा आपलयातला अवलवखत वनयम असायला

हवा महणज एकमकाावरचा ववशवासही दढ होईल आवण आपला सासारही छान

होईल पटताय नाrdquo

ldquoमला लगनाचीच भीती वाटत महणज आता कसा सााग पण परर

जवळ यणार या भावनन मला अिरश कापरा भरता rdquo

ldquo rdquo

ldquoमी सात वरााची असताना आमचया शजारी राहणाऱया काकाानी मला

नको त करायला लावला होता माझया शरीराशी खळल होत त नको वतथा हात

लावला होता तझ गाल दकती गोबर आहत महणन माझ दकतीतरी पाप घतल होत

तयााचया तोडाला यणारी ताबाखची दगाधी अजनही मला पोटात मळमळ आणत तया

अजाण वयात मला कळला नवहता पण खप घाण वाटली होती कशीतरी मी तयााचया

तडाखयातन सटन पळाल होत काही ददवस तया बाजलाही दफरकल नाही नातर

तयााची बदली झालयाचा कळला आवण वतथन त दसऱया गावी गल घरी आलयावर मी

आईला साावगतला rdquo अवनशा ह साागतानाही थरथरत होती

अवभरक पशनाथणक चहऱयान वतचयाकड बघत रावहला ldquo मग rdquo

ldquo आई बरच ददवस खोदन खोदन चौकशी करत होती मग मीही ववसरन

गल मवतरणीचया शाळा कॉलजचया वराणत मागचा सगळा पसला गला rdquo

ldquoमग आता तला का भीती वाटतयrdquo

ldquoदोन वराापवी एक वसनमा पावहला तयात एका लहान मलीवर होणारा

बलातकार दाखवला होता खरातर पतीकातमक दाखवला होता पण तो सीन मला

माझया लहानपणीचा तो पसाग ताजा करन गला तवहापासन पनहा एकदा पररा

ववरयी तयाचया जवळ यणयाववरयी घणा वाटायला लागली rdquo

ldquoमला ह सगळा साागायला खरा खप लाज वाटत होती नाईलाजासतव

साागायला लागला अजन कणाचा होकार मला आला नवहता तयामळ ह कणाला

साागणयाचा धाररषट करावा लागला नवहता तमचा होकार आला आवण लगन करावा

तर तमचया सखी सासाराचा ववचका होईल आवण न करावा तर नकाराचा कारण

तमहाला काय दणार आईलाही मी ह लगन न करणयाचा कारण सााग शकत नाही

मनाचा खप कोडमारा वहायला लागला शवटी ठरवला काही झाला तरी आज

आपण मन मोकळा करायचा rdquo

अवभरक पसननसा हसला ldquo मला त आवडली आहस आवण तझा हा

पारदशीपणा तर मला खपच भावला त मनात कसलीही भीती बाळग नको मला

तला दोन गोषटी साागायचया आहत एक महणज योवनशचीतचया बरसटललया

कलपनचा गाड समाजमनावर पचाड आह तयामधन एखादया सतरीला सहजासहजी

आजही बाहर पडणा कठीण आह एखादया पररान सतरीवर कललया अतयाचाराला

तया परराऐवजी सतरीलाच जबाबदार धरला जाता आवण तयाचया अतयाचाराच

पडसाद सतरीचया मनावर शरीरावर आवण ववचाराावर अगदी खोल ओरखडा

उमटवतात परर करन सावरन नामावनराळा राह शकतो आवण दसरी महतवाची

गोषट तझयाबाबतीत महणज त झालया पसागाबददल आवण तयाचया वाटत असललया

वभतीबददल सवतला दोरी अवजबात समज नकोस जवहा ह दोरी वाटणयाचा ओझा त

वभरकावन दशील तयािणी त सवतला खप मोकळा समजशील तझया मनावरचा

ताण वनघन जाईल आवण तसा त वहावस असा मला मनापासन वाटताया

आपण तझया मनाचया कलाना घऊ एखादया मनोववकार तजञाला दाखव

तयावर मागण नककीच आह तया जनया एका घटनपायी तझयावर झालला हा पररणाम

आपण दोघा वमळन पसन टाक आवण नवया दमान आयषयाला सरवात कर आता

आपलया जीवनात असा काही घडला होता याचा हळहळ ववचार मनातन काढन टाक

rdquo अवभरकन दाखवललया ववशवासान अवनशाचया मनावरचा दडपण कमी झाला होता

हलकच वतचया चहऱयावर हस उमलला अवनशाला खप हळवारपण घयायला

लागणार होता भववषयकाळात इवतहासाची पनरावतती होणार नाही याची काळजी

आता अवभरकला घयावी लागणार होती

सबह का भला

मकल पराभत होऊन मायदशी परतला होता तयाच आवण डोरोथीच

साबाध आता सापषटात आल होत तयान वतचयाशी जळवन घयायचा खप पयतन कला

पण पावशचमातय सासकतीच पतीक असलली डोरा तडजोड करायला तयार नवहती

कठलयाही बाबतीत सवतचच महणण खर करणारी डोरा तयाला पाधरा वराणत

आपलस कर शकली नवहती तयान हात टकल आवण खचललया मनान भारतात

आला घरात काय वाढन ठवल असणार याची तयाला साधारण कलपना होती आई

आपलयाला सवीकारणार नाही आवण जानहवी तर कठ आह कणास ठाऊक

सवतचयाच पसातीन कललया जानहवीला तयान टाकल होत आता

कठलया तोडान तो डोराववरयी आईकड तिार करणार होता जानहवीशी कलल

लगन ह खरातर आईववडलााचया मनाववरदधच होत रपान समार असलली जानहवी

मकलपिा चार वराणनी मोठी होती ह तया ववरोधामागच खर कारण होत पण

तयाला जर आवडली तर आमची ना नाही या वनमणम हतन तयाानी जानहवीला

सवीकारल होत आता या िणी जानहवी असती तर वतन मला नककीच आधार ददला

असता कवढा भरभककम सपोटण होता वतचा वबचारी पण वबचारी तरी कसा महणावा

वतला ती मनान खाबीर आह कठलयाही साकटाला घाबरन न जाता धीरान तोड

दणारी आह पण जयाचयावर आपण पम कल तयानच पतारणा का करावी असा

वतला नककीच वाटला असणार आपलया वागणयान वतचयावर काय पसाग आला असल

याची तयाला आता कलपना आली पण आता वाटन काहीच उपयोग नवहता

तयावळी आईशी या ववरयावर बरीच झाडाझडती झाली होती बाबााचया नाजक

हदयान लका सनचया सासाराची अशी झालली धळधाण बघन कवहाच राम महटला

होता तयान भारतातलया आपलया आईशीही फारस साबाध ठवल नवहत जानहवीशी

तर नाहीच नाही

जमणनीला गलयावर मकल वतकड वसथरसथावर होईपयात जानहवीचा

आवण तयाचा सासार छान चाल होता आवण एक ददवस डोरोथीशी तयाची जान

पहचान झाली आवण हळहळ तो वतचया पमात पडला तो इतका वतचया पमात

बडाला की जानहवीच तयाचयापिा वयान मोठ असण आता तयाला काच लागल

वतचा समाजसपणा जो तयाला सदगण वाटत होता तोच तयाला बावळटपणा

वाटायला लागला तझयामरधय सपाकण कसा तो नाहीच ह तयाचा नहमीच बोलणा

झाला तयाचया आवडीला पाधानय दणारी जान आता तयाला शळपट वाटायला

लागली

धडधडतया अातकरणान मकलन दाराची बल वाजवली एकदा दोनदा

तीनदा तयान परत जाणयासाठी पाऊल उचलल आवण दाराचा आवाज झाला

वळन बवघतल तर दार उघडायला चौदा पाधरा वरााची एक नाजकशी मलगी आली

होती पशनाथणक मदरन तयान वतला ववचारल ldquoइनामदार इथच रहातात नाrdquo

ldquoहो कोण आलय महणन साागrdquo

ldquoमी मकल इनामदार rdquo

ती एक िणभर पाहतच रावहली आवण आलच हा महणत आत गली

थोडया वळान ती परत आली आवण दार उघडन तयाला ती आत घऊन

गली घराच आतल सवरप खप बदलल होत पभतीवर बाबााचया फोटोशजारी

तयाचया आईचाही फोटो होता फोटोला हार घातला होता तयाचया काळजात

गलबलला

काही वळान जानहवी आली वहील चअरवर होती मकलला

एकापाठोपाठ एक धकक बसत होत पावहलयापिा थोडी बारीक ददसत होती

चहर यावर पोकतपणा आला होता कस अकाली वपकल होत पररवसथतीशी झगडन

आलला समाजसपणा चहर यावरचया सावतवक भावाला दजोरा दत होता पाधरा

वराणत पलाखालन बराच पाणी वाहन गला होता गलल ददवस परत यणा शकटयच

नवहता

ldquo बस थकलला ददसतोयस rdquo जानहवी बोलली

मन त नहमी ववचारतस ना तो हा तझा बाबा rdquo

ldquo rdquo

मन आवण मकल एकमकााकड पहात होती आपण पररवचत आहोत की

अपररवचत या भावनतन रकताच नात असलल दोन जीव एकमकााना अनोळखी

नजरन बघत होत मकलचया चहर यावर अनक पशन ददसत होत तयाला कठन

सरवात करावी समजत नवहत जानहवीन त ओळखल आवण साागायला सरवात

कली मकलन वझडकारलया बरोबर जानहवीला तयाचया आईन पमान आशरय ददला

ती कठ जाणार होती दोन जीवााचया जानहवीला मकलच घर सोडन काही आधार

नवहता आपलयाला सनला लकीसारख सााभाळायच आह ह तयाचया आईन

ओळखल दोघी एकमकीचया आधारान राहायला लागलया मनचा जनम झाला

दोघीना जगायला कारण वमळाला जानहवी नोकरी करत होती आवण घरची

आघाडी मकलची आई पहात होती दोघीत मायलकीच नात वनमाणण झाला होता

वनसगाणचा वनयमच आह की जयाची सहनशवकत अमयाणद आह तयालाच

नहमी सतवपरीिला तोड दयायला लागत जी वयवकत दकरकोळ कारणान नामोहरम

होत तयाला फार कळ सोसावी लागत नाही आठ वराणपवीची गोषट आजी शाळतन

मनला घऊन यत होती समोरन यणारा टरक आजी आवण नातीला आता उडवणार

ह जानहवीचया लिात यायला फारसा वळ लागला नाही वजवाचया आकाातान वतन

दोघीना ढकलल मन आवण वतची आजी बाजला उडन पडलया आवण जानहवीच

दोनही पाय मातर टरकचया चाकाखाली आल मन सरवित रावहली वतला थोडीफार

दखापत झाली आजीन आठ ददवसाानी या जगाचा वनरोप घतला जानहवीचया

नोकरीच सवरप फकत बदलल आजच योगायोगान मनला पनजणनम वमळलयाचा

ददवस होता आवण आज वतचा जनमदाताही वतचयासमोर उभा होता

अागावर सरसरन काटा यावा अशी आयषयाची जीवघणी कहाणी

ऐकलयावर मकलला काय बोलाव हच कळना या सगळया पररवसथतीला नकळत

आपणच जबाबदार अहोत ह तयाला कळन चकल होत आता चकीला पायवशचतत

काय पढ जायच तर कस माग यण शकटय नवहत कोडी फटणार कशी सवतचया

पराभत मनाची कलपना बोलता बोलता तयान ददली होती वतघाामरधय घर खायला

उठणारी शाातता होती कणीच काही बोलत नवहत मकल वनरोप घणयासाठी

उठला दारापयात गला

ldquoबाबा थााबतोस नाrdquo मनचया आवाजान तो थबकला गोधळात

पडललया मकलची नौका दकनाऱयाला लागली होती

गरदविणा

पाडीतजीनी खजाणतला रडज लावला पहाटचया शाात वळी तयााचा धीर

गाभीर सा वशषयाना एकागरवचतत करत होता धकटयाचा पााढरा पडदा हलकच बाजला

सारन रववदकरणाानी दशणन दयाव आवण काही सका दात सािात सयणनारायण पकट

वहाव तसा गळयाचया मलायम बाधातन पावडतजीचा रडज बाहर पडत होता

पावडतजी नहमी वशषयाना साागायच ldquoसवराची आराधना महणज सािात ईशवर

पवणधान परमातमयाशी तादातमय पावणयाचा एकमव मागण सागीत साधना महणज

तपसया आपणच सवतची कलली परीिा इथ अहाकाराला थारा नाही सवरापढ

नतमसतक जो झाला तयाला सवर सारधय झाला आमच गर महणायच एक सर साध

तो सब सीध महणज एक सवर एक तान एक आलाप घोटन बसवला दक तया

पठडीतल सगळ सवर सागीत तमहाला शरण यत rdquo अशा सासकारााचया पठडीत तपन

तयार झाला होता तपन पावडतजीचा अवतशय लाडका वशषयोततम आवण पतर

तपन डोळ वमटन रडजाचया समाधीत गाग होता इतकटयात नाददनीची

असफट कककाळी तयाला ऐक आली ldquoभयया बाबजी तपनच डोळ खाडकन

उघडल तयाचया बाबजीचा रडज गळयातच अडकला होता आवण तानपऱयावर

तयाानी मान टकली होती बाद डोळयातन तयााची समाधी लागलयासारख वाटत होत

तपन झटकन पढ झाला तयान हलकच पावडतजीना झोपवल डॉकटटरााना बोलावल

पण उपयोग झाला नाही

पावडतजी जाऊन मवहना झाला होता माणसााची पचाड रीघ आता कमी

झाली होती दनाददन वयवहार पवणवत सर झालच होत पण दखात अडकललया

तपनला आवण नाददनीला ररयाझ सर करायला काही मन घत नवहत कटलाससाठी

वशषय पररवार सारखा यऊन बसत होता पवणवत गाण सर करणा हीच पावडतजीना

खरी शरदधााजली होती मागची उजळणी झाली आवण तपनन पावडतजीची वचजााची

वही काढली पावडतजीचया गादीला पणाम करन वतलक कामोद मधली चीज सर

कली ldquoनीर भरन कस जाऊा सजनी अब rdquo

कटलास सापलयावर तपनन वहीतलया चीजा बघायला सरवात कली

वहीच पतयक पान जन झालयान ववसकळीत झाल होत तयातच एक पान होत त

एक पतर होत खप जन तही जीणण झालयासारख वाटत होत तयाची उतसकता

चाळवली गली

ldquo वपय तपन

तला ह पतर हातात वमळल तवहा मी या जगात असणार नाही पण

बाळा मी तझा जनमदाता नाही त एका मवशदीचया बाहर मला सापडलास

तयामळ त पहद दक मसलीम मला मावहत नाही नाददनीचा जनम झालयावर तमहा

दोघानाही आमही आमचया पहद सासकारातच वाढवल मी वजवात असपयात तला ह

कळल तर तला मी कदावचत पारखा होईन पतरपमाला मी मकन महणन ह सगळ

गलदसतयातच ठवला

नहमी गर पौरथणमला त मला ववचारायचास दक बाबजी मी जरी तमचा

मलगा असलो तरी तमचयाकडन सागीत ववदया वशकतोय महणन तमही माझयाकडन

गरदविणा घया मला ज काही शकटय आह त मला तमचया पायाशी अपणण कर दया

मी तझया जनमाच रहसय गपत ठवल गानववदया तमहा दोघानाही तला आवण

नाददनीला मी हातची न राखता ददली कदावचत त मसलीम असशील तर तला

तझया मळ सासकारात न वाढवता मी पहद सासकारात वाढवल या सतयान तझया

मनात माझयाबददल कटता वनमाणण होईल महणन मी माझया हयातीत काही

साागायच नाही अस ठरवल तझया या मजबर वपतयाला माफ करशील ना पोरा ही

एवढी गर दविणा दशील का बाळाrdquo

पतयिाहन पवतमा उतकट

अवनरदधचा वथसीस जवळजवळ पणण होत आला होता थोडया रटपस

वलहायचया होतया काही सादभण बघायच रावहल होत तया सादभाणवरन शवटच

पकरण पणण झाल दक शवटचा हात दफरवायचा चार ददवसाानातर एकदा पबाध

वतहाणइत नजरन वयववसथत वाचन काढायचा आवण सबवमट करायचा दक

डॉकटटरटचया यादीत तयाच नााव झळकणार होत बसस आता दोनक मवहनयााच काम

बाकी रावहल होत गल साड तीन वरण ददवसरातर खपन पबाधाचया ववरयाचा

अिरश कीस पाडला होता ववरयाचया मााडणीत मावहतीमरधय काही उणीव राह

नय अस तयाला मनापासन वाटत होत तया दषटीन तो डॉ नगरकर यााचयाशी सतत

सापकाणत होता नगरकर सराानी तयाला खप चाागला मागणदशणन कला होता सर महणज

तयाच आदशण होत त साागतील त पमाण असा वाटायचा आज तयाला सराानी

तातडीन बोलावला होता

ldquoअवनरदध तझया वथसीसमधली चार पकरण आपण बदल मला ती योगय

वाटत नाहीत त चपटर त काढनच टाक तयामरधय मला फारसा काही तथय ददसत

नाही rdquo इतकटया कषटान जमवलली मावहती तयावर कलला अभयास ह सगळ

मातीमोल होणार होता पण सराानी तयाला अवतशय योगय पकार समजावन

साावगतला आवण ती चार पकरण काढायला तो तयार झाला पनहा वगळया

चपटसणचा अभयास करावा लागणार होता डॉकटटरट पढ गली होती

मवहनयाभरान तयाला सारधया भटली खप आनादात ददसत होती वतचा

वथसीस पणण झाला होता वतचही गाईड डॉकटटर नगरकरच होत वतला डॉकटटरट

वमळाली तयान सहजच वतचा पबाध हातात घतला चाळला िणभर तो गोधळन

वतचयाकड पहातच रावहला ही वतची चक दक तयाची दक सरााची तयाची रददबातल

ठरवलली पकरणा वतचया पबाधात जशीचया तशी होती

सहज गपपा मारताना तयाचा वमतर एकदा तयाला महणाला होता ldquoमाणस

दकतीही मोठा झाला ना तरी तयाच पाय मातीच असतात असा बऱयाच वळला

बघायला वमळत गडडी वसनमात धमदर एकावळी चार गाडाना लोळवतो तीच

पवतमा गडडीचया मनात तयाचयाववरयी असत पण तरण अललड जया भादरीचया

मनातली वहरोची पवतमा काढणयासाठी त फकत वसनमातच शकटय असता ह

दाखवायला तयाचयावर खोट मारकरी घालाव लागतात अरधयावतमक माणसाच

मनसदधा तो जवढ चाागल दाखल दतो तवढ चाागल असतच अस नाही बाहयरपावर

आपण भलतो चकाकत त सगळच सोन नसत यावर ववशवास ठवावा लागतो

नाहीतर आपला भरमवनरास होतो कधी कधी हाथी क दात खान क और ददखान क

और अस असत महणनच वळोवळी आपण जयावर ववशवास ठवतो त दकतपत सतय

आह ह पारखन बघाव लागत कधीतरी मतीभाजन आवशयक असत रrdquo

तर माझा काय चकला

यावमनी पवहलयापासन मला आई बाबाानी खप लाडात वाढवला

तोडातन काही बाहर पडायचा अवकाश दक दोघाही मला ती गोषट वमळवन दयायच

पण एक गोषट मातर तयााचया मनात असनही त दऊ शकत नवहत ती महणज वळ

आवण मला तर वळच खायला उठायचा शाळा सटली दक मी घर नावाचया बाददसत

खोलीत एकटीच असायची शाळा सापली कॉलजमधल ददवस मातर अगदी फलपाखी

होत बऱयाच गोषटी आमही मवतरणी शअर करायचो मवतरणीमळ नातर मला

आईबाबााची गरज वाटनाशी झाली तयााचयापासन खपशा गोषटी मी लपवन

ठवायला वशकल आवण ऐन तारणयात मी एका हशार मलाचया पमात पडल

जगाचया दषटीन तो एक डरायवहर होता तयाच आवण आपल सासकार कस जमणार

यापिा कोणतयाही पररवसथतीत दकतीही साकटा आली तरी मी तयाचयाशी सासार

करन हा ववचार पबळ ठरला आमही लगन कल मी अगदी एका खोलीचया घरात

रहायला आल सरवातीच काही ददवस सवपनवत गल आवण काही ददवसातच बाई

आवण बाटली दोनहीचाही तयाला नाद लागला मी वशिणही अधणवट सोडला होता

एक ददवस तो एका घाणरडया बाईला घऊन घरी आला

वतचयाबरोबर मला जायला साावगतला ती बाई मला घऊन नाक आवण मन

गदमरवन टाकणाऱया एररयात आली एका माणसाबरोबर वतन मला जायला

साावगतला पण मी पळत सटल वतथ माझया ओढणीन माझा घात कला ती वतचया

हातात आली तयािणी मी गरकन माग दफरल आवण कााही कळणयाचया आत

माझाच दपटटा वतचया गळया भोवती आवळला समोर ददसणाऱया साकटाची चाहल

लागताच मी वाघीण झाल होत जीवाचया करारान दपटटा आवळत गल आवण काही

वळातच ती वनपवचत पडली मी जाणन बजन गनहा कला नाही चाागलया

सासकारात घडलला माझा जीव नरकात जाणयापासन मी वाचवला एवढाच मी कला

ना तर माझा काय चकला

शयामली माझया मजीववरदध मला कॉलगलण वहावा लागला घरची

पररवसथती खप गरीब आई लोकाकड धणयाभााडयाची कामा करायची आवण बाप

दार वपऊन आईला मारायचा तो काम धादा काहीच करत नवहता पण दारला पस

मातर आईकडन घयायचा एक ददवस दारचया नशत तयान आईचया डोकटयात पाटा

घातला वमाणवर घाव बसला आई खलास झाली बाप तयातन सटला पण माझी

आवण बापाची दोघााचीही जबाबदारी माझयावर पडली मी बारावया वरीच

लोकााकड घरकाम करायला जायला लागल मला वशिणाची आवड होती आई

असपयात शाळा महणज काय ह बवघतल होता घरकाम करन आमचा भागना

गररबीत दोन घास कमी खालल असत पण बापाची दार काही सटत नवहती

वशवाय तयाचया आजारपणाचा खचण वाढत होता शजारचया मवतरणीना सचवला

बारबाला महणन काम करायला लाग डानस बार बाद झालयावर पढ काय हा पशन

उभा रावहला मग या वयवसायात उतरल दोघाजण माझ दोसत झाल तयातलया

एकावर माझा खराखरा पम होता आमही दोघाानी एकतर सासाराचा सवपन बवघतला होता

एक ददवस माझयावरन तया दोघात खप मारामारी झाली माझया वपयकराला मार

बसतोय ह मला बघवना रागान मी हातात वमळाललया हातोडीन दसऱयावर वार

कला तो तयाचया डोकटयावर बसला आवण तो गला माझयासमोर माझया होणाऱया

पतीला मार बसत होता माझया सासाराचा सवपन धळीला वमळवणाऱया तया

माणसाला मी मारला तर माझा काय चकला

कापलदी कररयर खप छान कली मी आयषयात कधी अपयश महणन

बवघतला नाही जया ितरात भाग घईन तयामरधय पवहला नाबर कधीच सोडला नाही

कॉमपयटर इावजवनयर झालयावर कमपस इाटरवय मधच मला वनवडल का पनीचया

कामाचया वनवमततान दशापरदशात खप रठकाणी दफरल जोडीदारही मनासारखा

वमळाला आईववडलाना वर साशोधनाचा तरास नाही पडला सासार वयववसथत

चालला नवरा हौशी पण योगायोगच वववचतर माझया मवतरणीचा नवरा गला ती

एकाकी पडली महणन वतला धीर दयायला दोघ जात होतो दोन अडीच वराानी

माझया लिात आला दक माझा नवरा वतचयात गाततोय पवहलयाादा तयान उडवन

लावल पण नातर तयावरनच आमच वाद वहायला लागल माझा पती माझया

नजरसमोर वतन ओढन नला आमचयातला वाद ववकोपाला पोचला मला आता

नवऱयाबरोबर राहायचाच नवहता पण तवढाही पशनस तयाचयात नवहता एक ददवस

तयान मला दफरायला नल तळयाकाठी आवण ढकलन ददल तयाचा कयास चकला

मला पोहता यत होता घरी परत आलला बवघतलयावर तो हतबदध झाला आवण

आपल पबग बाहर फट नय महणन तयान माझयावर सरीचा वार कला मी कसाबसा

तो चकवला आवण तयाचयाकड दफरवला चकन तो तयाचया वमी बसला माझ

जीवन सापवणाऱया माणसापासन माझा बचाव करत होत मी तर माझा काय

चकला

माणसाना दकतीही ठरवला तरी तो वनयतीचया हातातल खळण आह

मनात यईल त कर शकत नाही कधीकधी तसा कला तर तयाचा पररणाम ववपरीतच

होतो चकला नसला तरी वशिा वमळत आपण सगळीच ववधातयाचया रागमाचावरची

थोडा काळ अवभनय करणारी पातरच आहोत नाही का

ओळख

ldquo कशी झालीय वखचडीrdquo राधान न राहवन ववचारला वखचडीमरधय

चाागला ककवा वाईट होणयासारख काही असता का इवत वनहार कठलाही पदाथण ती

वनगतीना करायची तो काही पवतदिया दणार नाही हही वतला मावहत होता तयाचा

थाड पवतसाद वतचया अागवळणी पडला होता पण तरीही वतचयाचयान

ववचारलयावशवाय गपप बसवत नवहता नहमीचया सरावान ती कामाला लागली

आवण घरचा सगळ आवरन ती ऑदफसला वनघाली

ldquoराधा त आणखी दोन पावला पढ जा अमक एक कलास दक पढची सटप

तला जासत आनाद दईल काहीतरी वमळवलयाचा रधयय सारधय कलयाचा आनाद

होईल rdquo वनहारच बोलणा ह असा असायचा ldquoवजथ आहस वतथन दकतीतरी पढ जायचा

आह तला rdquo पण राधाचया मनात नहमी यायचा ldquoरधययासाठी दकती पढ पढ जावा

माणसाना याला काही मयाणदा आहत दक नाही शवटी रधययाचा पवासच खरा

उपभोगायचा नाrdquo अगदी वनकराचा पयतन करन ती कोणतीही गोषट अतयात छान

करणयाचा पयतन करायची पण तयावर वतला महणावा तसा पवतसाद वनहारकडन

वमळायचा नाही आपण आपलया आनादासाठी करतोय हा ववचार करन मागचा

माग टाकन नवया जोमान पनहा नवया वयापात गाग वहायची कधीतरी सवतकडच

पाहताना खरच आपण काय वमळवला याचा वहशब करत असायची तवहा मनाशी

खातावायची अतयात हशार अशा दोन मलााची ती आई होती आवण वजजञास

बवदधमान कतणतववान माणसाची पतनी पण ही ओळख वतला सवसथ बस दत नवहती

आपलया कषटााच चीज होत नाही असा काहीस वतला वाटायचा कमणणयवावधकारसत

मा फलर कदाचन ह वचन वतला कळायच पण उमगायच नाही

वनहारचया या बोलणयामळ आपण नहमी कमी पडतो असा वतला

वाटायचा सागीत ववशारद असलली राधा गायचीही सरख अनक टरकटस वतन कल

होत एवहरसटचया बस टरक सकट वीस एक वगयाणरोहणाच परािम वतचया खाती

जमा होत सवत कथा वलहायची कथाकथन सपधतही वतन भाग घतला होता

काही ददवसाापवी वतन सवत वलवहलली कथा वनहारला दाखवली होती कथा साधी

सरळ पण मनाचा ठाव घणारी नककीच होती वनहारन तयात एक दोन करत अनक

सधारणा सचवन कथचा मळ गाभाच हलवन टाकला होता

बऱयाच वराानी भटलली वतची शाळमधली मतरीण जयाती मातर वतचया

कतणतवान भारावन गली होती अगा दकतती कायकाय करतस त वळ तरी कसा

वमळतो ह एवढा करायला आवण जयातीन पढचयाच भटीत शाळतील वगण

मतरीणीचया मळावयाला वतला आमावतरत कल चकक पाहणी महणन Jack of all

trades master of none असणारी राधा सटजवर काही बोलायला आपल

अनभव साागायला उभी होती बरोबरीचया मवतरणीपिा कणभर का होईना सरस

होती राधाचया समोर वतचयामाग एक वरण असणाऱया सगळया मलीची महणजच

बायकााची गदी होती जयातीना राधाचया वयवकतमतवाच एक एक पल साागायला

सरवात कली आवण राधाला आपण कणी आहोत याची जाणीव झाली तयाचवळी

वतला इरावती कवनचा पररपती हा लख आठवला अमकटयाची सन तमकटयाची पतनी

ही ओळख लवखकला अपरी वाटत होती आपलया वगाणतलया कवयाणची आई या एका

ओळखीन वतला आपलया वयवकतमतवाची ओळख पररपणण झालयासारख वाटत

राधाचया नजरसमोर एक वगळच वयवकतमतव साकारायला लागला खरच मी इतक

काही करत या भावनतन वतचया चहऱयावर आपोआपच एक समाधान झळकायला

लागला आपलया वयवकतमतवाची पररपणण ओळख जयातीन करन ददली आवण हीच

खरी मी आह अस वतला मनापासन वाटल

मवतरणीची गोषट

ती मतरीणीला साागत होती अगदी मनमोकळा कठलयाही गोषटीचा

आडपडदा मनात न ठवता

मला कनफस करायचा आह

काय

माझयाच बाबतीत चकलला माझा गवणत

मग तयात कनफशन कसला आलय गा

एखादी चक कबल करताना आपण मनात असल त सगळ बोलन टाकतो

ना तसाच मलाही वाटताय माझ खााद जबाबदारीचया ओझयान वाकन गलत गा

लोकााचयाकडन मला वमळणारी कौतकाची थाप हच माझा सवणसव मानला मी

सवतचया मनाचा ववचार कला नाही

बरोबर आह मोठपणाची झल तझया अागावर लहानपणापासनच

पााघरली गली तया ओझयान तझ नाजक खााद जडावन गल ना तझया आईववडलाना

तयाची जाणीव झाली ना तझया नातवाइकाना ना तला सवतला लोकाानी तला

बहाल कलली चाागलपणाची ही उबदार शाल तला तयातच गरफटवन गली

ldquo सनहा त ताई आहस ना मग कसा शहाणयासारखा वागावा बरा वबना

आवण रीनालाही मग आपलया ताईसारखच वागावसा वाटल ना rdquo ldquo सनहाराणी बीना

रीनाचा अभयास झालाय का बघ ग उदया तयााचा पपर आह ना मला सवड नाही

तयााचयाकड लि दयायला आवण ताईन अभयास घतला दक दोघी अगदी खश

असतात rdquo

ldquoजरा मला भाजी वचरन दत सनहा महणज लवकर आटपल काम माझा

rdquo ldquoआवण उदया वनरताई वतचया मलाना घऊन यतय एससल वलडणला तयााना नता

यईल आवण सनहा असली दक कसली काळजी नसत बाई असा वनरताई सदधा

महणाली हो

ldquoआई बाबााचया माघारी बीना रीनाला काही कमी पड ददल नाही अगदी

सवतची आवड बाजला ठवन मोठपणा वाटत होता मला हा तयाग करायला पसागी

तयााची आई झाल मरधयातरी वाट चकललया बीनाला मागाणवर आणल तवहाही

सगळयाानी नावाजला आईची उणीव भास दत नाही पोरीना rdquo

मतरीणीचया कशीत वशरन सनहा मनसोकत रडली खप लहान झाली ती

मला लहान होऊन जगायचाय हटटही करायचत सफा दत हादक दऊन दऊन शराात

कटलाात झालयावर ती तशीच वतचया मााडीवर डोका ठवन शाात पडन रावहली खोटा

कौतकान वाकलली वतची मान झकलल खााद कबड आलली पाठ मतरीणीचया

जादई सपशाणन िणात हलक झाल आवण सनहाला खपच आराम वाटायला लागला

ldquoअगा पतयक वयकतीत एक लहान मल दडलला असत त उगाच थोरपणा

जपायला गलीस आवण सवतचा वयवकततव हरवलास आता तला वमळल आपला मागण

rdquo मतरीण वतचया कसातन अलवारपण बोटा दफरवत रावहली वतचया गालावरन

नाजकपण पमान हात दफरवत रावहली मतरीणीचया वपसासारखया मद मलायम

सपशाणन सनहाला जाग आली वखडकीतन पहाटचा थाडगार वारा पडदयाला लहरवत

होता गालााना जाणवणारा तो पडदयाचया आपलकीचा सपशण तया सपशाणन ती

मनोमन खश झाली पडलया जागवरनच वतन डोळ दकलदकल करन पवहल पडदा

आवण वखडकीचया फटीतन ददसणारा आकाशाचा लावलमा ती अधणवमटलया

डोळयाानी मनसोकत पाहात रावहली रातरीचा अाधार वमटवणारा आवण नवया

ददवसाची नाादी साागणारा नवजात अभणकासारखा आकाशाचा तो लाल तकडा

आपलयात सवतवाची उजाण वनमाणण करतोय असा वाटल वतला आसमातातन हलकच

तरागत यणार भरवच सवर मनाला उतफलल करत होत वतचया पाखाना आता

आतमशकतीच पचाड बळ लाभला होता आता ती ज काही करणार होती जगणार

होती त होता फकत वतचया सवतसाठी लोकााचया कौतकभरलया नजराासाठी नाही

मकत मनान ती उठली मानवरचा जोखड कधीच दर झाला होता आरशातलया

मतरीणीला वतना मनापासन धनयवाद ददल

वारसदार

ववशाल आपलया बदधीचया जोरावर अमररकला गला खरा पण तयासाठी

सरवातीला लागणारा पसा अणणाानी उभा कला पसागी आपलया पॉवहीडाट

फा डमधन तयाानी तयाला अथण सहायय कल कधी आईन आपला चादरहार गहाण ठवन

ववशालसाठी पसा उभा कला ववशाल गरीन काडणधारक झाला अमररकन मलीशी

तयान लगन कल सासार सखात चालला तयान खप नाव पसा लौदकक कमावला

एक दोनदा आई अणणााची अमररका वारीही झाली ववशालला अमररकला जाऊन

अठठावीस वरण झाली

तो भारतात यणार नाही ह तर आई अणणााना माहीतच होत पण आई

जवहा नयमोवनयान आजारी पडली तवहा तयाला ओढ वाटल आवण आईला भटायला

तो यईल अस वतला नककी वाटत होत ती तयाचया वाटकड डोळ लावन बसली होती

वतचा शवास तयाला भटणयासाठीच फकत चाल होता एक ददवस वनरााजनातली वात

ववझन गली शवटी तयाला भटणयाची वतची आस तशीच रावहली तो आला नाही

कारण तो यऊ शकला नाही तयाची कामाची जबाबदारी मलाचया कतणवयापिा शरषठ

ठरली आवण वयाचया चढतया भाजणीन वतच आजारपण वाढत गल आवण तयातच

वतचा अात झाला ती गलयावर अणणााना भटायला अगदी चार ददवसाासाठी तो

भारतात यऊन गला

आई जाऊन दीड वरण झाला एक ददवस अणणााना हलकासा ताप आला

ववशालचा चलत भाऊ आवण ववहनी अणणााची काळजी घत होती तयाना खोकला

झाला आवण तो वाढत गला सरवातीला घरगती औरधा झाली नातर आयवददक

होवमओपवथक अलोपवथक सगळच पकार झाल तयाना पाणीसदधा वगळता यईना

तवहा बायोपसी कली ररपोटण पॉवझरटवह आला पण अथाणतच तयााचया पयात तो

पोचवला नाही पोटात अननच जात नसलयान तयााची पकती खालावत गली

ववशालचा भाऊ तयाची वाट पहात होता आईचया वळची चक तो पनहा करणार

नाही अस तयाला वाटत होत पण या वळीही तयाची बापाची जबाबदारी मलाचया

कतणवयाचया आड आली तयाचया मलाचा गरजयएशन होता त तो चकव शकत नवहता

तो अणणााना भटायला आला नाही शवटी वहायचा तच झाला शवट अटळ होता

अणणाानी राम महटला

चलत भावान फोन करन ववशालला कळवला मॉगणमरधय ठवायचा दक

दियाकमण करायचा यावर ववशालच उततर होता मला सरधया यायला सवड नाही

तवहा बाबााचया पारथथवावर तच अातयसासकार कर तयााचया हॉवसपटलचा आवण

औरधााचा खचण तला पाठवीनच तसाही आता बाबा तर या जगात नाहीतच मी

कणाला भटायला यणार तयााची सगळी कागदपतर एकतर करन ठव वारसदार

महणन सगळीकड माझा नाव असणार तवहा मी पढचया वळी जवहा भारतात यईन

तवहा सगळयाावर सहया करीन

लागबााध

ldquo रोवहत अनया कशी आह वतला काही तरास होत नाही ना आता जरा

जपनच काम कर महणावा वतची काळजी घयायला वतकड कोणीच नाही त वतला

मदत करतोयस नाrdquo काळजीचया सरात रोवहतची आई अनयाची चौकशी करत

होती अनया महणज अथाणतच तयााची सन अनया बततीस वरााची होती वतचा दोन

वळा गभणपात झाला होता तयामळ परदशात असललया गरोदर सनची काळजी

तयाना वाटण साहवजकच होत सास या नातयान रोवहतचया लगनानातर तयाानी वतच

खप कौतक कल होत अनया अवतशय गणी मलगी होती बालमानसशासतरात

डॉकटटरट झालली होती अतयात लाघवी होती सगळयाना सााभाळन घणारी होती

कणाचया मनाला दखावणारी नवहती

लगनानातर सहा मवहनयाानी ती रोहीतकड अमररकला गली अनयान

घराला अगदी आपलसा कला होता ती गली खरी पण मनात एक सल घऊनच

रोवहतचया आजीला ती घरी आण शकली नवहती नातयातली दरी सााधली गली

नवहती

दोन वराानी नातवाडाचया आगमनाची गोड वाताण वमळाली होती

अनयाच बाळातपण जवळ आला तसा रोवहतन आईबाबााना वतकड बोलावला तयाचया

आईन जययत तयारी कली अनयाला आवडणाऱया आवण बाळावतणीला हवया

असललया सगळया वसत पदाथण करन बरोबर घतल बऱयाच वराानी घरात बाळाचा

आगमन होणार होता घराला घरपण यणार होता रोवहतचया आईचा उतसाह

ओसाडन वाहात होता अनयाला बाळातीण महणन कसा वागाव याबददल बऱयाच

गोषटी तयाना साागायचया होतया

ववमानतळावर अनया तयाना घयायला आली होती रोवहतन आपल घर

आईबाबााना दफरन दाखवल गसट रमपाशी त आल दार बाद होत रोवहतन

दारावर टकटक कल दार उघडल एका ऐशी वरााचया वदध आजीबाईनी आजीचया

सरकतललया चहऱयावर पसननता होती रोवहतची आई िणभर अवाक होऊन

पहातच रावहली ती रोवहतची आजी होती ldquo ही माझी आजी आवण ही माझी आई

rdquo वमसकीलपण हसत रोवहतन दोघीची एकमकीशी ओळख करन ददली

सवतची सपस हवी असणाऱया सनन सासला वदधाशरमात ठवल होत

आरथथक पररवसथतीन सवतातर असलली रोवहतची आजी आवण सवतचा अहा

करवाळणारी आई यााचया िािात सास सनत अातर पडल होता दोघीपकी कणीतरी

एक पाउल पढ आवण एक पाउल माग यणा आवशयक होता दोघीही आपलया जागी

ठाम होतया अनयान मातर सासला आवण आजसासला पमान पजकन घतला होता

कधी तयााचया हो ला हो महणन तर कधी थोडस अवधकारवाणीन साागन आपलकी

आवण जवळीक दोघीशीही वाढवली होती आवण आता तया दोघीचाही अनयावाचन

पान हलत नवहता

ldquoआमहा दोघाासाठी तमही दोघीही जवळ असण महतवाच आह काहीही

महटला तरी आपलया नातयााच बाध वचवट आहत एकमकााशी असणार लागबााध अस

सहज सहजी तोडता यत नाहीत आवण त तटतही नाहीत कधीतरी आपला सवतव

जरास बाजला ठवाव लागता इतका च पस दऊनही नाता ववकत वमळत नाही मग ह

बाध तोडायच कशासाठी rdquo काल लगन होऊन आललया पोरीन वतचयापिा दकतीतरी

पावसाळ अवधक पावहललया तया दोघीना वशकवल होत आपलया कतीन

ह बाध रशमाच

राघव शनयात नजर लावन बसला होता बाबााना जाऊन आज आठ

ददवस झाल होत घरात ददवसाला यणार पाहण जासत नवहत खरतर बाबााचया

इतका पमळ माणस राघवन आयषयात पावहला नवहता आईपिाही थोडसा जासतच

पम होता तयााचा राघववर आईचया माघारी तच राघवच आई आवण वडील झाल

होत पण बाबााची मानवसकताच कळत नवहती सवतजवळ बर यापकी पाजी

असतानाही त इतकटया चगटपण का रहात होत त कळत नवहता तयााचया

आजारपणाचा फारसा खचणही त करायला तयार नवहत तयामळ बाबााचया

वागणयाबददल तयाला कोडाच वाटायचा छान छौकीची तर तयााना कधीच आवड

नवहती पण आईलाही तयाानी फारशी हौस मौज करायला ददली नवहती तीही

नवर यान जशा पररवसथतीत ठवल तशात खश होती कधीही तयााचयाकड पस

मावगतल की त सहजासहजी दयायला तयार नसत बाहर खाणयाला तर मजजावच

होता बाकी पम मातर बाबा खपच करत होत राघवला जरासा काही लागला की

टचकन तयााचया डोळयात पाणी यत होत

एकदा राघव लहान असताना तयाला छोटासा अपघात झाला होता

गाडीन मागन यऊन ठोकरल होत तयावळी दवाखानयात बाबा सतत तयाचया

उशापायथयाशी बसन होत तयाचया सवला हजर होत तयावळी तो काय महणल त

तयाला वमळत होता राघवचया तयावळी मनात आला होता आपण असच कायम

हॉवसपटलमरधय पडन रावहलो तर आपल लाड होतील आपलयाला हवया तया वसत

बाबा लगच आणन दतील

बाबााचया जनया वसत काढताना तयााचया टराकत एक डायरी वमळाली

डायरीमदध प न पचा खचण वलवहला होता सगळा राघवसाठी कलला राघवचया

नावान बाकत काही रककम ठवली होती वशवाय आपलया वमळकतीमधन एक

छोटासा पलॉट तयाानी तयाचया नाव घऊन ठवला होता जणकरन तयाचया

हयातीपयात तयाला कठलयाच गोषटीची कमतरता पड नय तयान एक उसासा सोडन

ती डायरी पनहा टराकत ठवणयासाठी टराक उघडली बाबााच काही जन कपड आईचा

शाल घराच कागद अस काहीबाही तयामरधय होता तयात एक पतरही तयाला वमळाला

ldquoआपलया पोटच नसल तरी ह मल महणज दवाचा आशीवाणदच आह अस

महणायला हवा नऊ महीन तयाचा भार उदरात न वाढवता आपलयाला ह वमळाला

आह महणनच तयाचया आईला तयाला आपलया पायरीवर ठवाव अस वाटला

कदावचत हया पोवलओ झाललया मलासाठी खचण करायची वतची ऐपत नसावी पण

आपलया ओटात टाकला आह महणज दवान तयाला वाढवायची जबाबदारी

आपलयावर टाकली आह आपण फकत एकच करायचा तो पोरका आह याची जाणीव

तयाला करन दयायची नाही तयासाठी आपलया खचाणत काटकसर करावी लागली

तरी चालल पण तयाचयावर उपचार करायच rdquo

डोळयात भरललया आसवाानी राघवला पढ काही वाचता यईना

बाबााचा चाागलपणा आवण पम तयाला आठवायला लागल आपलयासाठी

आईबाबाानी जो तयाग कला का जरपण कलला सासार ह सगळ तयाला आठवल

तयाचया हादकटयानी बाबााना मनोभाव शरदधााजली वावहली रकताचा नसलला पण

माणसकीचया नातयाचा बाध दकती जबरदसत वचवट असतो याचा पतयय तयाला यत

होता

परतफड

आज बऱयाच वराानी वनमा आवण अाजली भटलया कॉलज सापलयापासन

दोघीची जवळजवळ तीस वरा भट नवहती दोघीचया ददसणयात वयानरप होणारा

बदल सोडलयास सवभावात फारसा फरक झाला नवहता वनमा पवहलयासारखीच

बडबडी पटकन कठलयाही वनणणयापत यणारी घाईघाईन आपला मत पदशणन

करणारी आपला राग िर पम वयकत करणारी उतावीळ तर अाजली शाात पोकत

पण तरीही हसन खळन समोरचया वयकतीला आदरान वागवणारी दोघीचया

सवभावात वागणयात तसभरही बदल झाला नवहता आज मॉलमरधय अचानक

भटलयावर वनमाला खप आनाद झाला

ldquoचल आपण काहीतरी थाड घऊ तला वळ असल तर थोडा वळ गपपा

मार rdquo वनमाला घाई झाली होती आपलया ववरयी साागणयाची आपला लगन कसा

ठरला इथपासन त सवतचा नवरा कसा कतणबगार आह सासार कसा मसत सखी

आह दशाववदशात दफरत असतो आपला बागला आह मोठठी गाडी आह याच वणणन

करता करता वतची अगदी दमछाक झाली अाजलीच राहणीमान वतला अगदी

साधसच वाटला साधासा अाबाडा साडी चाागली होती पण गळयात महणावा तर

वनमा सारखा चार पदरी मागळसतर नवहता गळयाबरोबर असलला मोतयाचा एक

सर तयालाच एक वाटी खडयााची असल बहतक एकणच वतची आरथथक पररवसथती

बताची असावी असा वनमाचा कयास

ldquo अग तझा काय त कशी आहस बाकी त आहस तशीच आहस महणा

तझा शाातपणा काही गला नाही सासारात खश आहस ना काही लागला तर मी

आह हा मदतीला आता आपण एकाच गावात राहतोय तयामळ आपण वरचवर भट

शक इतकटया वराणत तझया मदतीची परतफड काही करता आली नाही त मला

अभयासात दकती मदत करायचीस rdquo

ldquoआमही इथ यऊन अगदी पाधरा ददवसच झालत पण आता आपण नककी

भटत जाऊ अगा आवण परतफड कसली महणतस त तझया माझया मतरीतल पम

होता rdquo अाजली हसत हसत महणाली

ldquo अाज त वाईट वाटन घऊ नको पण जर तझया वमसटरााना चाागली

नोकरी हवी असल तर माझया नवयाणचया खप रठकाणी ओळखी आहत तयााचा काम

होऊन जाईल rdquo दोघीनी पनहा भटणयाचा आशवासन एकमकीना दऊन वनरोप घतला

आज नवीन पोजकटटसाठी वनमाचया नवऱयाच पझनटशन होता तयान खप

अभयास करन त पझनटशन बनवला होता सारधयाकाळी तो घरी आलयावर वनमा

तयाबाबतीत ऐकायला अगदी उतसक होती तयाचया बॉसनी शरीवासतव साहबाानी

तयाचया पोजकटटच कौतक कला होता

ldquoबरा झाला बाई तमचया कामाचा साथणक झाला नाहीतर नवीन बॉस

खडस असता तर कामाची ककमत शनयच कली असती rdquo

ldquo ह बघ आमच फोटो rdquo तयान मोबाइलवर काढलल फोटो वनमाला

दाखवल

ldquo तमचया फोटोत माझी मतरीण अाज कशी कायrdquo

ldquo महणज तया तझी मतरीण आहत तया शरीवासतव साहबााचया वमसस

आहत तयाानी आमची सगळया सटाफ बरोबर तयााची ओळख करन ददली तयाानीच

तर आमचया पोजकटटचा वडझाईन कलाय तया आकीटकटट आहत आमचया rdquo

आता आ वासणयाची पाळी वनमाची होती

पपजरा

बल वाजली सीताबाई लगबगीन दार उघडायला वनघालया त मनाशी

महणतच आज कोण अभागी जीव आह वबचारा कणास ठाऊक गोधडी अागडी

टोपडी कपाटातन बाहर काढायला पावहजत ववचारातच तयाानी अनाथाशरमाच दार

उघडल समोर समन उभी होती वतच ददवस भरलल ददसत होत ही वतची वतसरी

खप अर दवा वहला कसा समजवावा असा कठवर चालणार ह वतला आत घतला

समनलाही अनाथाशरमात यणा आवण रहाणा अागवळणी पडला होता दोन जीवााची

वतशीची समन अगदी रसरशीत ददसत होती पण आठ ददवस तरी घईल दक नाही

कणास ठाऊक सीताबाईनी मनाशीच अादाज बााधला

खरोखरच तयााचया अादाजापमाण समन आललया सहावया ददवशीच

बाळात झाली मलगा झाला मलाचा सगळ वयववसथत करायची ती सवतच

बाळाला अाघोळ घालणा वगर करायची पण घरन यताना बाळासाठी एवढासा

सदधा कपडा आणायची नाही दक सवतसाठी दोन जासतीचया साडया नसायचया

असायचया तयाही सारधयाशाच सती बाहरचा वारा न लागलली ती छानछोकी

काय करणार वबचारी कमणठ घरातली होती ना ती आशचयण एवढाच वाटायचा दक

घरची माडळी वबनबोभाटपण समनच बाळातपण करवन घयायची पण ती आशरमात

असताना एका अिरानही वतची चौकशी करायची नाहीत ना बाळाला बघायला

यायची ना तयाची चौकशी करायची तीन मवहन झाल दक समन घरी जायची

यावळीही बाळाला सोडन ती चालली वतन तसा साावगतला नवहता पण

एकण वतचा रावराग तसाच वाटत होता आशरमाचया साचावलकााचया सवभावाचा

गरफायदा घताहत ह लोक अस सीताबाईना वाटल आता मातर तयाना राहावला

नाही

ldquoकाय चालवला आहस समन त बाळात झालीस दक मलाला सोडन

वनघन जातस rdquo

ldquoमाई काय करणार बाळाला घऊन जाऊन कामा कशी होणार आवण

नाही गल घरी तर सगळयााचा कसा होईलrdquo

ldquoजर तझयावशवाय होत नाही तर बाळाला का ठऊन घत नाहीतrdquo

ldquoपतयकजण महणतो मल माझा नाही मीही सााग शकत नाही मल कणाचा

त मग कोण तयाचया दखभालीची जबाबदारी उचलणार माईrdquo

आता झीट यऊन पडायची पाळी सीताबाईची होती

ldquo मग त इथच राहा ना नाहीतरी तझा तया घरात कोण आह कशाला

जातस त वतकड तझा नवरा गलयावर तला वतथ काय वागणक वमळत गा चार

घास अनन वमळावा महणन तयाचया भावााकड आवशरतासारखी राहतस इथ राहन

तझया मलाना त सााभाळ शकशील rdquo

ldquo नाही नाही मला गला पावहज माई आता बघा माझयावशवाय थोरलया

ववहनीची काम अडतात मधलया वावहनी तर पणणपण माझयावरच अवलाबन

असतात धाकटीला तर माझाच आधार असतो आबासाहब दादासाहब भाई

आणणा यााचही अडला नडला मलाच बघायला लगत घरात मी नसल दक दकती

गोधळ उडतो नाही मला लवकर जायलाच पावहज कवहा एकदा बाळ होताय

आवण मी घरी जातय असा होता मला rdquo

समन मलाला ठवन तयाना न साागताच वनघन गली सीताबाई ववचार

करायला लागलया एकदा का पाख छाटल असल दक पपजरा उघडला तरी पिी

बाहर जात नाही बाहरचया जगाच तयाला भय वाटता पपजऱयातल आयषय सरवित

वाटता झापड बााधन जगायची सवय होत आपला भलबरा कशात आह याचा

सारासार ववचार खाटतो वबचारी समन आपला सगळ आयषय बाकीचयाासाठी खचण

करतय आपण पपजऱयात अडकलोय याची वतला जाणीवही नाही

सवपन

वनवमर ररयावलटी शोचया टीवहीवरचया गाणयाचया सपधत पवहलया

फरीत दसरा आला दसऱया फरीत पवहला आला आई पपााचया अपिा उाचावलया

तयााच हात गगनाला वभडल पण तो वतसऱया फरीत वतसरा आला आवण अावतम

वनणाणयक फरीत तर तो नाबरात यउच शकला नाही परीिक नहमी सपधणकाना

पोतसावहत करत होत ही सपधाण महणज आयषयाच अावतम रधयय नाही अशा अनक

कसोटा पार पाडायचया आहत आपल पयतन मातर कमी पडता कामा नयत पण

वनवमर सपधत पराभत झाला आवण तयाची आई सटजवरच तयाला पोटाशी धरन

ढसढसा रडली इथच वनवमरचया मनान कच खालली खरतरा आई आवण पपााचया

सवनााची पणणता करताना तयाचा जीव मटाकटीला आला होता तयाला गाणयात

पवहला नाबर नको होता तयाला ना पजकायचा होता ना महाववजता वहायचा तयाच

सवपन होता पण कवळ आईववडलााची वनराशा होऊ नय महणन तयाना मनान

खचलल पाहाण जीवघणा होता महणन तयाचा मन कासावीस होता होता वनववळ

तयााची बचनी तयाला मान खाली घालायला भाग पाडत होती तयााचया अपिााचा

भाग तयाना कला होता वयाचया चौदावया वरी आपण जगणयाला लायक नाही असा

काहीसा वनवमरचया मनान घतला वनराशचया गतत हळहळ तो जायला लागला

तयाचा अभयासातही लि लागना टीवहीवरचया गाणयाची एक सपधाण तयाला

आयषयातन उठवन गली होती नालायक ठरवन गली होती

खरतरा सयशही तयाचयासारखाच पराभत झाला होता पण तयाचया

चहऱयावर दखाची छटा मातर नवहती गरीन रममरधय आलयावर सयश वनवमरजवळ

आला तयाचया खाादयावर तयान थोपटलयासारख कल ldquoअर एवढा रडणयासारखा काय

झालाय पढचया वळी ककवा दसऱया कठलयाही सपधत नककी त पजकशील बघ थोडा

वखलाडपणान घ कणीतरी पजकणार आवण कणीतरी हरणार ह नककीच आवण

आपण हरलो महणज काही जगबडी झाली नाही एवढा मनाला लावन घऊ नकोस

आपण आणखी पयतन करावा महणन सपधाण असतात rdquo वनवमरचया मनाचा समाधान

झाला दक नाही ह तयाला कळल नाही

आवण एक ददवस अचानक एका वसनमाचया गीतासाठी

पाशवणगायनासाठीचा परसकार सयशला वमळाला टीवहीवरची तयाची मलाखत

वनवमर आवण तयाच आई पपा आशचयाणन पहात होत कवळ आठ वराणत सयशन

इतकी मोठी मजल कशी मारली याचा रहसय जाणन घयायला उतसक होत

सयशन तयाचया सारखयाच एका हरललया मलाना तयाला दाखवन ददल

होता अपयशान तो खचन न जाता तयाना जासत जोरात पयतन कल होत सयश

आजचा सवलविटी साागत होता ldquo लहान असताना मी कधी कधी सपधाामरधय भाग

घत होतो पण माझया दषटीन सपधाण ही नाबर काढणयासाठी कधीच नवहती ती फकत

माझयातलया गणााना आणखीन तावन सलाखन पारखन घणारी महणनच मी

तयाकड बघत होतो माझयातलया कलना माझयातलयाच कलशी कलली सपधाण होती

ती माझा सागीताचा ररयाज कायम होता मी कधी अभयासाचाही बाऊ कला नाही

कारण मला गाणयात कररयर करायचा होता आई बाबाानी मला जीवघणया सपधत

उतरवला नाही ह माझा भागय सपधत वमळाललया बविसान मी कधी हरळनही गलो

नाही आवण अपयश वमळालयावर खचनही गलो नाही कधीकधी गाताना सपधत

परीिकाानी ददललया वळपिा जासत वळ लागला पण गाणयातली एखादी हरकत

जागा घता घता असा काही आवाज लागायचा दक तया सवरााचया सपशाणन अागावर

रोमााच उभ रहायच गातानाचा तो िण माझया दषटीन अतयात महतवाचा असायचा

आवण तयाचा आसवाद मी परपर घत होतो मला वमळालला हा परसकार हा माझा

अावतम टपपा नाही माझा गाण लोकाानी आवडीन ऐकाव हाच माझा रधयास राहील

तच माझा सवपन आह rdquo

वनवमरला या िणी जाणवत होता दक खरचा आपला सवपन काय होता याचा

ववचार आपण कधीच कसा कला नाही वनवमरच आई पपा मातर आपला सवपन

धळीला का वमळाला याची कारण मीमाासा शोधन काढणयात गकण होत

रााग नाबर

वपयावदा गलया वरीच या कॉलजमरधय मराठीची पारधयावपका महणन रज

झाली होती चाळीशीचया वपयावदाचा मराठीवर पभतव होता वतचा बोलणा

समोरचयाला गागवन टाकायचा अलपावधीतच ती कॉलजचया मलााची आवडती

पारधयावपका झाली तयाला अियसारखया टारगट मलाचाही अपवाद नवहता

पवहलया लकटचरला तयान तरास दऊन पावहला पण सगळया मलाासमोर वगाणत न

रागवता वपयावदान तयाला कटलास सापलयावर बोलावल आवण समजावल वासतववक

बाकीच पारधयापक वागत तसा सगळयाासमोर तयाला खडसवायला वतला काहीच

हरकत नवहती पण चारचौघात तयाचा पाणउतारा करणा वतला बरोबर वाटल

नाही वतची ही एकच गोषट तयाला पचाड आवडन गली वतचया समजावणयान

अियला मीही सभय आह ही भावना चतवन गली

लासट बनचर असणारा पारधयापकााचया खोडया काढणारा अिय

वपयावदाचया लकटचरला मातर नमान बसायला लागला तयाला वतचा वशकवणा

आवडायला लागला अियना वनववळ वपयावदा मडम वशकवतात महणन एफ वाय

कॉमसणला मराठी घतला बारावीला तयााचया वशकवणयाचा तयाचयावर एवढा पभाव

पडला दक तयाना मराठीच वनवडल तयााचा कववता वशकवणा तर कवळ लाजवाब

होता कवी मग तो कोणीही असो पवदा गरस सरश भट असोत शााता शळक

इाददरा सात ककवा पाडगावकर असोत कववतचा भावाथण साागताना तयामागचा

सादभण कववतचा न जाणवलला पण वतचयात दडलला गरथभताथण कवीची

मनोभवमका समजावन साागताना ती कववता अिरश जगलयासारखा अियला

वाटायचा कानात पाण आणन तयााचा लकटचर तो ऐकायचा

मनाचया आवण शरीराचया दोनहीही सौदयाणचा वमलाफ वपयावदा

मडमचया रठकाणी झालाय असा तयाला वाटायचा वशकवताना दर काही वळान

कळला ना असा महणताना तया मानला नाजक झटका दत तया हलकटयाशा झटकटयान

हलणार तयााचया कानातल झमक तयााचया कसााचया करळया बटााशी अलगद

खळायच तयािणी अियला पशन पडायचा आपलया डोळयाना सौदयाणचा सख

वमळताय दक कानाना कववतची मजवानी तयाचया मनावर तयाानी गारड कला होता

सारखा तयाना पहात राहावा असा तयाला वाटायचा तयााचा ओठ मडपन हसणा तयाला

वड लावायचा मनाची घालमल होत होती

एक ददवस अियन ठरवला दक काही झाला तरी ममना भटन आपला मन

मोकळ करायचा पण कसा आवण कधी हा पशन होता तयाना ममना वचठठी वलहायचा

ठरवला ldquoमम तमही मला आवडता काय कर मला कळत नाहीrdquo वपयावदान वचठठी

वाचली आवण अियला भटायला बोलावला कणाचया बापालाही न घाबरणारा

अिय ममनी बोलवलयावर मातर मनातन सटपटला तयाच हातपाय कापायला

लागल आपलयाला चाागला खडसावणार महणन घाबरतच तो टीचसण रमचया

दाराशी आला चाहल लागताच वपयावदान तयाला आत बोलावला माद वसमत करत

तयाला बाजचया खचीवर बसायला साावगतला आवण बोलायला सरवात कली

ldquoअिय मी तला आवडत यामरधय काही गर आह ह आधी मनातन काढन

टाक वनसगाणचा वनयमच आह दक या वयात वभननपलगी शरीराकरणण वाटायला हवा

तसा नसल तरच काहीतरी चकताय असा मी महणन या वयात असललया शारीर

आकरणणा बरोबरच आपलया मनातही काहीएक आयवडयल आदशण वयवकतमतव

आकार घत असता कधी नकळत आपलया मनात त साकार होत असता तर कधी

आपण जाणीवपवणक त पाहात असतो तसा तझया मनातही आपली जोडीदार वपया

माझयासारखी असावी अशी कलपना नकळत आकार घत आह तझी मनातली

कलपना आवण शरीराचा तरण असणा यामळ माझयाबददल तला आकरणण वाटताय पण

ह खरा नाही कारण वसतवसथती खपच वगळी आह दसरा असा दक आपलया

वयवकतमतवाला अनक बाज असतात तसाच तझया एकण वयकतीमतवात हा भाग

महणज रटप ऑफ द आईसबगण महणावा असा आह तझी कररयर भववषय कौटावबक

पररवसथती तझयात सपतावसथत असलल नततव गण दसऱयाना मदत करणयाची

वतती या गोषटी खप महतवाचया आहत या सगळया गोषटीवरन तझा चररतर ठरणार

आह तवहा काही काळासाठी वाटणारा आकरणण महतवाचा दक तझा वयवकतमतव

महतवाचा ह तला ठरवायला हवा याच वयात आपलया चररतराची बााधणी होत

असत तयाचा पाया इथच घातला जातो आवण तयावर पढचया आयषयाचा भववतवय

ठरता जवहा तझा तच आपलया मनाला ह समजावन साागशील वसतवसथतीचा

आकलन तला होईल तवहा तझया मनातला हा गोधळ नककी दर होईल कणाला तरी

फोन करत असताना कधी लि नसल तर दसराच एखादा नाबर चकन दाबला जातो

आवण मग रााग नाबर लागतो आपलयाला काही समजत नाही अरचया असा कसा

रााग नाबर लागला मनात कठलीही अपराधीपणाची भावना न ठवता सवचछ मनान

आपलया भावनचा ववशलरण कर ह योगय आह का याचा सारासार ववचार कर तला

तझा योगय नाबर नककीच वमळल rdquo

अियचया मनातल ववचारााच मोहोळ वपयावदान हलकटया हातान

सोडवल होत ववचारााचया गतत सापडलला अिय हळहळ भानावर यत होता

वळण

ldquoउदया भटया र राजहास बारमरधय चयायला ती नाझनीन काय माल आह

बघया तरी मसतानी झक मारली असा महणतात rdquo सावहलन चार पाच पग एवहाना

सहज ररचवल होत ररकामा गलास पनहा भरणयासाठी टबलवर वाट बघत होता

तीन पाकीट वसगारट जळन राख झाली होती

ldquo चल ए आता बास साल घरी वाट बघतात लचना कलप उघडल तरी

महातारी ववचारायला यतच उशीर झाला र बळया महणत वाढ का जवतोस का

करत बसत साला कटकट अपनी खद दक पजदगी भी ठीक तरहस गजारन नाही दत

यारrdquo तो डोळ तारवटन तावातावान बोलत होता

ldquo यवडा चकणा खालयाव पोट गपगार वहइल नायत काय हवा वशराय

बी वाव नसतय या ढरीमधी आन कसला जवान खान घयीवन बसतयात कोन जान

लच काळजी करतयात आमी काय ककटकल बाळा हत का कायrdquo गौतयाना आपलया

बोलणयाचा शर टाकला

गौतमला आपण सावहल आवण वनवखलच वमतर आहोत याचा खप

अवभमान तयानाच तर तया दोघाना दार कशी आवण कठ पयायची त वशकवला होता

बारमरधय बारबालााचा नाच पहायला कसा जायचा याबाबतीत तो तयााचा गर होता

कठ कोण बारबाला चाागली आह याची वबतताबातमी गौतमला असायची हाा

पशाचा परवठा मातर तयाला वमतराानी करायचा हा जण अवलवखत वनयमच होता

तसा ठरनच गला होता

रावसाहब आवण सवशलाबाइना सावहलची खप काळजी वाटायची

सखवसत कटाबातला एकलता एक कलदीपक होता तो तयााचा तळहातावरचया

फोडापमाण तयाला दोघाानी जपल होता तो महणल त तयाचयासाठी ताबडतोब हजर

वहायचा मला सनचया माघारी तयाला माया ददली होती तयााचा अकाली अपघातात

जाणयाचा दख दोघाानी या वदधापकाळात सावहलकड बघनच पचवला होता

साहीलला कठलयाही गोषटीची उणीव भास नय महणन त धडपडायच दोघााना

एकच शलय होता सावहल वशकणयात अवजबात रस घत नवहता मग नोकरी वगर

तर दरच राहीला आजकाल तो दोघाना उदधटासारखी दरततर करायचा वाटल तस

पस मागायला लागला होता आपलया सासकारात काय कमी पडला याचा दोघाही

ववचार करायच

तामहण आजोबा महणायच त काही खोटा नवहता ldquo तयाला वळण

लावायला तमही एकच करायला पावहज होता तमही तयाला पररवसथतीच चटक बस

ददल असत महणज समजला असत आपोआपच मागी लागला असता तमच लाड

नडलत rdquo

सावहल नहमीसारखाच रातरी उवशरा घरी आला घरात सामसम

अथाणतच दोघाही झोपल असणार तरी आजी यणारच हा तयाला हसका होता पण

तीही आज जवतोस का बाळ महणन ववचारायला आली नाही तयालाच चकलया

सारख वाटला महणन अादाज घणयासाठी तो आजी आजोबााचया बडरमकड गला

दरवाजा उघडा होता आतमरधय ददवा जळत होता त दोघही मातर खोलीत नवहत

तो आत गला टबलावर फलााचा मोठा बक तयाचयाकड बघन हसत होता अर हो

उदया आपला वाढददवस बकचया खाली एक वलफाफा होता तयान तो उघडला

वाढददवसासाठी काही पस तयाानी ठवल होत पमापोटी आजी

आजोबाना तयाला सधारण कठीण जात होत महणन एक वरण तयाानी तयाचयापासन

लााब रहाणयाचा वनणणय घतला होता

पताग

आज माझा वाढददवस बाकी कणाचयाही लिात नसला तरी माझया तरी

लिात रहायला हवा पण छ आज योगायोगान मला आठवण झाली ती मला मगो

आईसिीम खावस वाटल महणन लहानपणी डडी मला आवडता महणन

वाढददवसाला नहमी मगो आईसिीम आणायच आज फकत आईसिीम घणयापरतच

पस वखशात वशललक आहत अस द आज जवणाला सटटी पतरयाचया भगदाडीतन

बोळातली मलााची मजा पहात खायला लागल

मी पवहलयापासन उाच आवण आडवया बाारधयाची गोरी असल तरी माझ

फीचसण जरास वगळ एखादी परदशी मलगी वाटावी इतपत वगळ वगाणत

मतरीणीही मला फारशा वमसळन घत नसत वहडीस दफडीस करायचया कारण

काही कळायच नाही मी तयाना तयााचयातली का वाटत नवहत माझया मानान तया

अगदी छोटा वाटायचया माझया खाादयाला लागणाऱया राागत वगाणत मी

सगळयात पाठी अभयासात मला काही गमय नवहताच खळात थोडीफार होत

शाळा सापली मला फारशा मवतरणी कणी नवहतयाच कॉलजची दोन वरण कशीबशी

कली

मममीला सासाराच काही खास पम नवहत सवपाक तर वतला मळीच यत

नवहता नहमी बघावा तर पाव आवण अाडी नाहीतर फार फार तर पाव आवण

उसळ वाढतया वयात भक लागायची पण घरात काही खायला नसायचा डडी

आपलया कारखानयाचया कामात मगन असायच डडी कडन कधी पस घऊन बाहर

काहीतरी खायची भययाही तसाच करायचा मग मनात आला नोकरी करन पस

वमळवाव महणज खायला वमळल पसतकाचया दकानात नोकरीला लागल

वाचायची आवड होती महणन ज पस वमळायच त चनीसाठी उडवायची पस

कवहाच सापन जायच

जनी मला वतथच भटली मला समजन घणारी ताई आई आवण मतरीण

जनीमधच एकवटल आह असा वाटायचा वतचयावर खप पम करायला लागल

वतचयावशवाय जगणा अशकटय आह असा वाटायचा दोन दोन ददवस मी वतचयाच

खोलीवर रहात होत पण एक ददवस मला न साागताच ती नयझीलाडला वनघन

गली तयावळी मी अिरश कोसळन पडल मनगटाची नस कापायला बवघतली पण

पयतन अयशसवी झाला मममी डडी भयया याना याववरयी फारशी काही कलपनाच

नवहती

या नराशयातन बाहर पडायला मला राशी आवण वनमा याानी मदत कली

तया माझया मदतीला धावन आलया जनीचया बाजचया खोलीत तया राहायचया

आमही वतघी वमळन रहायला लागलो मममी इतकी बपवाण होती दक ती माझी काही

चौकशीही करायची नाही आराम करणा टीवही बघणा आवण कधीतरी डडीबरोबर

कारखानयात जाणा एवढाच वतचा काम दोन ददवस मलगी घरी यत नाही ती कठ

असत काय करत याची वतन कधी ववचारपस कली नाही राशी वनमा यााचयात मी

खपच गातल तया दोघी खप घवनषठ मवतरणी होतया तयामळ वळ यताच तया दोघीनी

हलकच मला बाजला कल मला न दखवता

समोर आयषय भकास वाटत होता करायला काहीच नवहता माझयाकड

कणीतरी कलपना साावगतली दक त हॉटलमरधय वटरसच काम कर तही कल त करता

करता मसाजर महणन काम करायला लागल कधी मसाज पालणरमरधय तर कधी

हॉटलमरधय कसटमर वमळायला लागल टीप चाागली वमळायला लागली वतथ

फरडररकची ओळख झाली नायजररयातन आललया फरडला मी आवडल फसबकवर

आमच एकतर फोटो बघन डडी चवताळलयासारख झाल तयाानी मी काही ववचार

करायचया आत फरडशी माझा लगन लावन टाकल मी तयावळी लगन करावा दक कर नय

यावर ववचारच कर शकल नाही तयााचया हो ला हो करत गल फरडला फारशी

चाागली नोकरी नवहती तयाचाच खचण भागत नवहता माझया वमळकतीतन घर

चालायचा तयाच आवण माझ तयावरन खटक उडायला लागल पनहा मी एकटी

झाल

मसाजर महणन काम करत होत तवहा माझी आमदानी चाागली होती

भययाना तयाचया आवडीचया मलीशी सासार थाटला होता आवण तो वगळा रहात

होता तयाचा आवण डडीचा पटतच नवहता डडीना दवाखानयात ठवला तयाचा खचण

खपच झाला तयााचया डोकटयावर खप कजण आह ह तयावळी कळल कजण माग ठवन त

गल मममी काही कर शकत नवहती वतला हाय बलडपशर माग लागला तयााचया

पाठोपाठ एक वराणत मममीही गली माझी जमा पाजी सापषटात आली तयानातर मीच

आजारी पडल आवण हाताशी होता त काम वनघन गला एका दकानात सलस गलण

महणन काम वमळाला तया पगारात काय होणार महणन सततर वरााचया ददनशभाई

यााचयाबरोबर का पवनयन महणन रहायला लागल गलया वरी त वारल तयााचया

घरातलयाानी मला घराबाहर काढल तटपाजया पगारात काय होणार या छोटा

पतरयाचया खोलीत रहायला आल आज खायला वमळाला तर उदया वमळल का नाही

याची खातरी नसत

आज वयाची पसतीशी आली मी कठही वसथर नाही खायला वमळायची

भराात अशी अवसथा आह आज आईसिीमची आठवण झाली आवण वनवाातपण माझा

जीवनपट डोळयासमोरन सरकन गला एका उचचवशवित पााढरपशा घरातली

सबदध मलगी वतची अशी अवसथा कोणी कली वतन सवत आईववडलाानी

पररवसथतीन जसा वारा यईल तशी मी वाहात गल पतागाचा मााजा माझया हातात

होता पण तो तटललया पतागासारखी माझी अवसथा झाली खरच मी इतराापिा

वगळी आह का

जवळच दरच

पवाणधण

ldquo अहो तमही ऑदफसमधन आलात की आपण आज वसनमाला जाउया

नाrdquo

ldquo बघ आज कदावचत माझया वमतराबरोबर बाहर जायला लागल तयाचा

जरा पॉबलम झालाय तयाला तयातन बाहर पडायला मदत करायला हवी मला

तला तयातला काही कळणार नाही rdquo

ldquoमला ताजी फडफडीत मासळी खावीशी वाटतय समदराचा खारा वारा

तो वास मला शवासात परपर भरन घयावासा वाटतोय एवहढ तरी डोहाळ परवा

बाई माझrdquo

ldquoअगा डोहाळ कसल घऊन बसली आहस माझी बदली होणार आह ती

रदद करन घणयाचया तयारीत आह मी बॉसला खश करायला सरधया तरी मला रजा

काढता यणार नाही

ldquoबाबा माझया शाळचा आज गदररग आह तमही यणार ना मी नाटकात

भाग घतलाय rdquo

ldquoनाही र पववण आज मला महतवाची वमरटग आह सोसायटीची वतकड

जायलाच पावहज ती चकवन चालणार नाही rdquo

ldquoअहो आज पवतमाचा वाढददवस वतला वतचया आवडीचा डरस घयायला

जाउया काrdquo

ldquo तमहीच दोघीजणी जाऊन आणा ना नाहीतरी पवतमाचयाच आवडीचा

डरस आणायचाय न मला जमलसा वाटत नाही माझया एका वमतराचा वाढददवस

आह तयान मोठी पाटी ठवली आह आवण मखय महणज तयाची सगळी वयवसथा

मलाच बघायला लागणार आह rdquo

ldquo हलो अहो पववणला खप ताप भरलाय तयाला हॉवसपटलमध अडवमट

करावा लागणार असा आपल फवमली डॉकटटर महणताहत लवकर या तमची कामा

आटपायची वाट बघत बस नका असाल तस या माझा जीव टाागणीला लागलाय

अगदी rdquo

ldquo मी यतोय पण असा काय करतस डॉकटटर आपल अगदी घरोबयाच

आहत तयामळ एवढा घाबरन जायचा काही कारण नाही वशवाय एकदा का तयाला

हॉवसपटलमध अडवमट कला दक आपली बरीचशी जबाबदारी कमी होत एसटीन

मला वनघन यायचा महणज सात तास तरी जाणारच ना थोडा धीर धर rdquo

ldquoमला टरीपला सोडायला या नाrdquo ldquo नाही गा बाळा आई यईल नाrdquo

ldquoवनदान नयायला तरी याल काrdquo ldquo रातरी काकीचयाकड सोबतीला झोपायला

जायचाय बाळा तया लवकर झोपतात ना काका गलयापासन एकही ददवस मी

तयााचयाकड जायचा माझा नम चकवला नाहीय rdquo

ldquoबाबा हया सटटीत आपण करळला जावया का सगळजण आमच वमतर

सटटीत कठ ना कठ जात असतात आपण मातर कठच जात नाही rdquo

ldquo मलानो तमहाला सटटी असत पण मला कोण सटटी दणार र कामा

चालच रहातात आवण सटटी काढली तर पढ कामाचा आणखीन भार वाढतच जातो

rdquo

उततराधण

ldquo बरच ददवस मनात यताय आपण दोघा खप वरण झाली वसनमाला गलो

नाही आज जावया का गrdquo

ldquo अहो आज माझी वभशी आह आवण मलाच लागलीय तयामळ आज

वसनमा कनसल rdquo

ldquo पवीण अर कधीतरी वळ काढन बोलत बस माझयाशी सारखा आपला

वमटीगज कॉनफरनस टररग सवतला कधीतरी वळ द र आपलया कटाबासमवत वळ

घालवलास तर कामाचा बराच ताण हलका होतो मलाही हलली वळ कसा

घालवायचा हा मोठा पशनच पडतो बघ पवतमाची नातवाडााची सारखी आठवण

यतय पण ती तरी वतचा सासार सोडन मलााचया शाळा सोडन कशी यणार नाही

काrdquo

जया काकीचया सोबतीला मी जात होतो तया गलयानातर आपलकीची

भावना महणन तयाानी सतळीचा तोडाही माझयासाठी ठवला नाही जयााचयासाठी

माझया लकीचया खशीला मी वझडकारल पवीणचया शाळचया कठलयाही

कायणिमााना मला जाता आला नाही दरवळी काहीतरी कारण असायचा आवण

कायणिम चकायचा मलााचया पमाचा कौतकाचा असा िण पतनीचया आगरहाचा

आजणव वळोवळी मी टाळत गलो जया वमतराासाठी मी माझा वळ ददला त आता कठ

आहत आवण आता माझया हातात मातर काहीच नाही आह फकत वळच वळ आता

मला आपतााची आठवण यतय जवहा मी जवळचयाना दर लोटत होतो दरच मला

आपलस वाटत होत तवहा मी खरच जागा नवहतो का

लवखकची ओळख

नाव सौ सववता कौसतभ नाबर ई

मल savitanabargmailcom फोन

8149658022

पतता 1752 302 नाबर साकल

5th िॉस राजारामपरी मन रोड कोलहापर

४१६००८

वशिण MCom

इतर Dipin Music (vocal) ndashवशवाजी यवनवरथसटी

Dipin Music (Tabla) माबई यवनवरथसटी तबलयाच वशिण क

कशवराव धमाणवधकारी पा ववभव नागशकर सरधया शरी महश दसाई यााचयाकड

सर आह

साातािझ इथलया The Yoga Institute Santacruz इथ योग

पवशिकाचा कोसण कला योग पवशिक महणन अनक रठकाणी काम आयण ववदया

मादीर माबई सट फरावनसस मनजमट institute माबई इथ योग वशिक महणन काम

अनकाना उपचारयकत योग वशकवला

मकत पतरकार महणन गली २२ वर कायणरत महाराषटर टाईमस लोकसतता

सकाळ लोकपभा तरण भारत लोकमत पणयनगरी सा वववक यामरधय अनक

ववरयाावर लखन लोकमत अातनाणद यासारखया अनक ददवाळी अाकाामरधय लखन

पररसावाद

खालील पसतक पकावशत------

१ वकण १०१ ndashअनवाद (ल एवलझाबथ फरीडमन)

२ कताथण मी-- अड वसातराव नावकर यााच चररतर

३ सवाल जबाब पतरकाराशी ndashपतरकार सभार धम यााचयावरील

मलाखतीच पसतक

४ सामथयण आह चळवळीच- दवदासी वनमणलन चळवळीच अरधवयण पा

ववठठल बनन यााच आतमचररतर शबदाादकत

५ माईड पॉवर ndashपरणादायी पसतक

६ सवतला ओळखाmdashपरणादायी पसतक

७ हाऊ ट वबकम सकटससफलmdashपरणादायी

पसतक

८ गरब द ऑपॉचयणवनटी----परणादायी पसतक

९ सकटसस पासवडण-----परणादायी पसतक

ई सावहतय पवतषठान

मराठी वसनमा हा एककाळी भारतात पहदी वसनमाचया तोडीस तोड

ककवा काकणभर वरचढच होता मरधयातरी मराठी वसनमाला उतरती कळा लागली

पिक यईना महणन वथएटर वमळना वथएटरच वमळत नाही महणन चाागल मराठी

वसनमा बननात आवण चाागल वसनमा नाहीत महणन पिक वमळनात अस एक

दषटचि सर झाल मग आला झी मराठी वसनमा आवण तयाचयाच जोडीन छोटा

आकाराची मलटीपलकटस आवण वडवजटल पिपण तयामळ पनहा एकदा मराठी

वसनमा जोमान बहर लागला

काहीशी अशीच पररवसथती मराठी सावहतयाचीही होत आह एककाळी

टॉपला असलल मराठी सावहतय मधलया काळात रटवही आवण वसनमाचया यगात

माग पडल पण आता मोबाईल आवण इाटरनट यााचयामळ मराठी वाचकवगण फ़ार

मोठया पमाणावर वाढतो आह आवण तयाच जोमान तयाचयासाठी वलवहणारा

दजदार लखक वगणही वनमाणण होऊ लागला आह मराठी सावहतयाचया भववषयाबददल

आमही अतयात आशावादी आहोत

आपली साथ मातर पावहज आपलया ओळखीचया जासतीत जासत लोकााना

ई सावहतय बददल साागा तयााच ई मल पतत व whatsapp नाबर कळवा तयााना ई

सावहतयचा मोबाईल app download करायला सचवा आगरह करा ई सावहतयच

माकरटग करा एकदम फ़रा ट फ़टवर यऊन खळ जबरदसत माकरटग कर लाखााच

कोटी कर आवण मराठी सावहतय पनहा नाबर वन ला आण

ई सावहतय पवतषठान

wwwesahityacom

esahitygmailcom

आता ई सावहतय च APP उपलबध आह ई सावहतयचा App आपण खालील

पलकवरन आपलया मोबाईलवर डाऊनलोड करा आवण भरमसाट पसतका फ़री वाचा

httpsplaygooglecomstoreappsdetailsid=comesahitywwwe

sahitybooks

ई सावहतय पवतषठानची ई बकटस Whatsapp broadcast service सर झाली

आह पणणपण फ़ककट पसतका आता आपलया मोबाईलवर थट कपया नााव नोदणीसाठी

7710980841 हा नाबर आपलया मोबाईलवर सवह करा आवण नातर या नाबरवर वॉसऍप

करन आपल नााव व शहराच नााव कळवा आपलयाला वनयवमतपण एक नवीन मराठी ई पसतक

Whats app िार पाठवल जाईल आपण त पसतक आपलया वमतरााना Whatsapp करा आवण

भाव खा

आपलया ओळखीचया दकमान दहा लोकााच मल आय डी आमहाला कळवा तयााना

आमही ववनामलय पसतक पाठव व आपलयाला VIP सभासद बनवल जाईल

Page 7: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross

या कथासागरहातील सवण कथा कालपवनक आहत

यातील सवण पातर नााव पसाग आवण सथळ कालपवनक असन

तयााच कोणतयाही जीववत अथवा मत वयकतीशी सामय आढळन आलयास

तो वनववळ योगायोग समजावा

कथानिम

पाकतन

पशचातताप

मकसद

इवतहास

सबह का भला

गरदविणा

पतयिाहन पवतमा उतकट

तर माझा काय चकला

ओळख

मवतरणीची गोषट

वारसदार

लागबााध

ह बाध रशमाच

परतफड

पपजरा

सवपन

रााग नाबर

वळण

पताग

जवळच दरच

पाकतन

बऱयाच वराानी ती मला आज भटली कॉलज सापलयानातर वीस वराानी

कॉलज मध असताना कशी रसरशीत ददसायची अथाणतच वयाचा मवहमा होताच

ववशीतली ती आवण चाळीशीतली ती यात फरक असणारच वतचा गाणा आजही सर

होता एकण सासार छान चालला असावा असा आपला माझा अादाज बराचवळ

गपपा झालया वतचा नवरा बााधकाम वयावसावयक होता तयाच दकतीतरी पोजकटस

नावाजणयासारख होत नावलौदकक पसा सख कशालाच कमतरता नवहती

ह सगळा साागता साागता वतचा गळा भरन आला वतचा नवरा काही

मवहनयाापवी कामाचा ताण असहय होऊन हदयववकारान गला आयषय भरभरन

जगताना डाव अरधयाणवरच मोडला होता इलाज नवहता वतचया सोळा वराणचया

मलाला घऊन ती एकटी महालासारखया बागलयात रहात होती बोलता बोलता

कॉलजचया ददवसाावर ववरय आला दकती फलपाखी ददवस होत त आमचया

वगाणतला सकॉलर असललया तयाचा ववरय वनघणा अपररहायणच होता आवण वतचा

तर कधी काळी तो महणज वजवहाळयाचा ववरय होता कालच मला तयाचया ववरयी

कळला होता

तो ददसायला नाकी डोळी दखणा होताच उाच मजबत बाारधयाचा

सावळासा चहऱयावर करारी भाव थोडासा अातमणख सवतमधच रमणारा

अवतशय हशार टबल टवनस छान खळायचा खळाड असला तरी तयाला वमतर

फारस नवहत आवण तो वखलाड वततीचा असला तरी वागताना थोडसा हातचा राखन

वागलयासारखा वागायचा वतला तो जाम आवडायचा आमचा कटलासमट धीरन

कधी वतला तयाचयाशी बोलायचा योग आला नवहता मवतरणी तयाचयावरन वतला

खप वचडवायचया वतला खप वाटायचा दक तयाना आपलयाशी बोलावा ती कॉलजची

गानकोदकळा होती वतला वाटायचा तयाना आपलया गाणयाचा कौतक करावा काहीही

करन बोलावा कदावचत तयालाही वतचयाबददल काही वाटत असल का

नककीच कारण एक दोनदा तयाना वतचयाकड बघन हसलयासारखा कला होता पण

कळत नकळतच दक वतचया मनाचा तो खळ होता पण जाणन बजन तयाचया कधी

पढ पढ करावा असा वतला वाटल नाही वतचया मनातली सपत इचछा मातर होती दक

तयाना आपलयाशी बोलावा अशी पकराणना वाटायचा तयाना आपणहन ववचारावा

लगनाबददल जवहा वतचा लगन ठरला तवहा वतची आशा पार वमटन गली अबोल पीत

मगधच राहन गली

वतचा लगन झाला एका होतकर तरणाशी महतवाकाािी आवण जगणयाची

आसोशी असलला वतचया कलची गणााची कदर असलला सरवातीला खाजगी

नोकरीत अगदी लहानशा पोसटवर असलला वतचा नवरा सवतचया धडाडीवर खप

वरपयात चढत गला नोकरी सोडली आवण छोटा छोटा बााधकामााची कामा घऊन

फार लवकर पगती कली मग मोठया कॉमपलकटसच पोजकटस घयायला लागला

वयवसायाची नस तयाला बरोबर सापडली होती वतला चारीकडन सख होता पण

वनयती महणज काय असता ह वतला काही मवहनयाापवी कळला वतचा नवरा

सासाराचा डाव अरधयाणवर टाकन गला होता

माझया मनात ववचार आला वतचा लगन धीरनशी झाला असता तर

बोलताना ववरय आला होता धीरनचा माझया घशाशी आवाढा आला कठलया

तोडाना मी वतला साागणार होत दक तोही या जगात नाही तो एक आय ए एस

ऑदफसर होता आमचया एका मवतरणी कडनच तयाचया अपघाताची बातमी कळली

होती वतचया सासाराची गाठ कणाशीही बााधली गली असती तरी वववधवलवखत

अटळ होता चाळीशीतच वतला सौभागयापासन फारकत घयायला लागणार होती

तच वतचा पाकतन होता

पशचातताप

वीस फटाावर असणाऱया तरागाचया छोटा वखडकीतन यणारा कोवळया

उनहाचा कवडसा आज वतलोततमा टक लावन बघत होती दकती वरा झाली

लहानपणी आपण हा उनहाचा कवडसा पकडायला बघत अस पण कधी हातातच

यत नवहता आयषय असाच आपलया हातात आह महणता महणता वनसटन गला

दकती छान होता आपला आयषय वनरागस साथ पाणयासारख अचानक वसदधाथण

आयषयात आला आवण आयषय दभागन गला

वतलोततमाचा बालपण खप लाडात गला दोन भावााची लाडकी बवहण

ददसायला अतयात ससवरप वशकायलाही हशार वतना आपला जोडीदार सवतच

वनवडला ददसणयात डावा असलला वसदधाथण हरहननरी होता तयाची जात मातर

वतलोततमाचया कटावबयाना खपली होती महणन लाडकी असली तरी वतचया लगनाला

मातर भावाानी आवण आई ववडलाानी खप ववरोध कला साम दाम दाड भद

कशालाच वतन जमानल नाही घरचयााचया मनाववरदध वतन वसदधाथण बरोबर सासार

मााडला

सवतचया हशारीचया जोरावर वसदधाथण लवकरच नोकरीत खप वर चढत

गला पवबलक ररलशन मरधय असणारा तो पाटाण टाळ शकत नवहता आवण

पाटीमधली दारही हातात आलला सरवातीचा एकच पयाला नातर चार वराणतच

तयाची पजदगी बनला पवहलयाादा आपलया लाडकटया लकीदखत घरात गलास नको

महणन टाळणारा वसदधाथण कालाातरान सटीचया ददवशी रीलकटस होणयासाठी

पयायला लागला तो दारचया इतका आहारी गला दक मग तयाला ददवस रातरीचही

भान रावहल नाही आवण एक ददवस

वयसनापायी तयाची नोकरी गली मलगी लहान घरचयाानी पाठ

दफरवलली अशा वसथतीत वतलोततमा नोकरी कर शकत नवहती गागाजळीवर जवढा

वनभावता यईल तवढा धकवन नला शाात आवण समाजस असलली वतलोततमा आताशा

छोटा छोटा कारणाावरन वचडवचड करत होती नवरा बायको मधला सावाद

आता सापायला लागला होता पसा असल तरच जगणा शकटय होता आरथथक वववाचना

वतला तरसत करत होतीच वशवाय दारसाठी वसदधाथण आता वतचयाकडच पशाची

मागणी करत होता घरातला एक एक दागीनाही दकानाची पायरी चढायला

लागला मोठया फलटचा असणारा वनवारा आता एका कचचया बााधकामाचया खोलीत

बदलला तयासाठीही घरमालकाचा भाडयाचा तगादा सर झाला कोडीत

सापडलली वतलोततमा सरभर झाली होती आवण एका ददवस हदद झाली

वसदधाथणन लकीचया सोनयाचया मनगटाा बायकोकड मावगतलया ती त

दयायला तयार होईना तयान वतचयावर हात उगारला एककाळी आपलयावर

जीवापाड पम करणारा वसदधाथण आपलयावर हात उगारतोय ह बघन एक िणभर

वतलोततमा दखान कोलमडन गली वसदधाथणचा हात थााबत नवहता तोडान तयाची

मागणी चालच होती मार असहय होऊन वतचया दखाची जागा आता रागान

घतली काही कळायचया आतच जवळचा कोयता वतन उचलला तयाला भीती

दाखवायला उगारला पण तयान वतचा हात वरचयावर पकडला दसऱया हातान तो

वतला मारतच रावहला तो चकवत असतानाच कोयतयाचा हात तयाचयावर बसला

घाव वमी लागला होता

वतचया लकीची रवानगी अनाथाशरमात झाली कारण सरळ होत वतच

आईवडील भाऊ वतचयाकड आता तर गनहगार महणनच बघत होत तयाना काही

वतची ककवा वतचया लकीची दया आली नाही वतलोततमाचा मन दखान ववदीणण

झाला एका चागलया घरात जनम घतलली आपली लक सगळयाच सखाना

आपलयामळ मकली वतचा काही दोर नसताना आशरमात आयषय काढणा वतचया

नवशबी आला खरच वसदधाथणशी लगन करन आपण चकलो दक तयाला वयसनापासन

दर करणयात आपण कमी पडलो तयाचया पमान आपल डोळ बाद झाल होत दक

तयाचया वयसनाकड सरवातीला डोळझाक करत होतो दक तयाचा मार खाऊन

सहन करायला पावहज होता तयाचा अवनबाध वागणा लकीचा बाळलणासदधा पणाला

लावायला पावहज होता का

अजनही मला मोह घालणारा हा उनहाचा कवडसा माझया लकीचया

आयषयात मातर रि वाळवाट बनन आलाय माझयामळ आईचया चकीचया वनवडीची

असो ककवा बापाचया वयसनाची सजा असो तयापायी आपलया वनषपाप छकलीचा

आयषय मातर उरधवसत होऊन गला कठला गलया जनमीचा पाप असल दक तया अभागी

जीवाला अशी वशिा वमळावी आई वजवात असताना मलीला अनाथ महणन

जगायला लागावा यापरता दख त काय पशचाततापाचया आगीत वतलोततमा पोळन

वनघत होती

मकसद

रणचया वयाचया पाचवया वराणपासन सौवमतर वतला सााभाळत होता जया

िणी तयाला कळला आपली बहीण गवतमाद आह जवळपास तयाच िणापासन दादा

महणन वतची दखभाल करणयाचा ठका तयान घतला होता सौवमतरला तयाचयाहन

लहान आणखी दोन बवहणी होतया रण नाबर तीनची सखदा आवण सवरदा या

दोघी नॉमणल होतया जवहा लहानपणी रणच उचचार सपषट यायच नाहीत तवहा

सौवमतर त समजन घयायचा ती काय साागतय त तयालाच बरोबबर कळायच आई

ववडलाापिाही जासत तयाला बवहणीची काळजी होती लहानपणी वमतर मवतरणी

रणची चषटा करायच वतचयासारख बोबड बोलन वतला वचडवायच खळायला

घतानाही वहडीस दफडीस करायच या पसागाानी रणचया दादाला खप तरास

वहायचा सौवमतर सतरा वरााचा झाला आवण तयाची आई गली वडील दफरतीचया

नोकरीवर जबाबदारी सौवमतरवरच आली बवहणीना तयााचा आवरन दऊन शाळला

पाठवायचा घरात काय हवा नको त पहायचा आईची जागा सौवमतर भरन काढत

होता वडील असनही तयााची भवमका त पार पाड शकत नवहत सासारासाठी पसा

वमळवायचा एवढा एकच काम तयाना जमत होता सौवमतरची आई गलयापासन तयााचा

मन सासारातन उडन गला होता तयााचा आयषय मवशनवत झाला होता सौवमतर

बवहणीचा मायबाप झाला होता

जसा जसा सौवमतर मोठा होत गला तसा तसा तयाला उमगत गला दक

आपणच रणचा पणण वळ सााभाळ कला पावहज ववडलााचया समजन घणयालाही खप

मयाणदा यायचया आई असताना ती रणचा सााभाळ करायची पण आता रणचया

हालचाली ववशीतही दहा वराणचया मलीसारखया होतया सौवमतरन वतला हळ हळ

वाचनाची आवड लावली वतचयाबरोबर वगवगळया ववरयाावर चचाण करायला

लागला वतला सागीत ऐकवत वतचा कानही असा तयार कला दक कोणताही राग ती

पटकन ओळखायला लागली सागीतात ती रमायला लागली गाणी ऐकणयासाठी ती

कशी लावायची हही तयान वशकवल पण वतचया सागीत वशकणयाला मातर मयाणदा

होती सवपाक वतला यत नवहता पण तयान चहा करायला वशकवला जवण गरम

करन घयायला वशकवला कमी होती फकत वयाचया मानान असणाऱया समजतीची

अशातच सौवमतर एमपीएससी परीिा पास झाला आवण तयाला मलाखतीचा

बोलावणा आला शवटचया िणी तयाना ठरवला आपण ही नोकरी घयायचीच नाही

मग मलाखतीला कशाला जा तयाना दनाददन गरज भागवणारी साधीशी खाजगी

का पनीतली नोकरी पतकरली जणकरन रणसाठी तयाला वळ दता यईल सवतचा

आयषय तयाना रणलाच वावहला होता लगन न करता राहाणयाचा बाधन तयाना सवतहन

सवीकारला होता रण हच तयाचा जग होता तयाचा शवास होता

रण कधी कधी हटट धरन बसायची दादा आज मला बरा वाटत नाही त

कठही जायचा नाही दादा अशावळी पणणपण वतची आई वहायचा काही न बोलता

वतला मााडीवर झोपवायचा रणची आाघोळ वणीफणी सगळाच सौवमतर करायचा

सौवमतरचया दोघी बवहणीची लगना झाली सौवमतरन तीही जबाबदारी पार पाडली

कारण ववडलानी ती जबाबदारी पार पाडायचया आधीच या जगाचा वनरोप घतला

होता नोकरीवर जाताना बाहरन कलप लावन शजाऱयाना साागन तो जायचा

सगळा रटीन वयववसथत बसला होता मोबाईलवर ठराववक एकच नाबर आपलया

दादाचा कसा लावायचा हही तयाना रणला वशकवला होता रोज ठरववक वळी मी

जवल महणन वतचा तयाला फोन यायचा

तयाददवशी वतचा दपारी फोन आला नाही वतन फोनही उचलला नाही

शजाऱयाना फोन करन तयान ववचारल थोडया वळापवीच रण वखडकीतन हात

करन आत गलयाच तयाानी साावगतल तयाचा मन विधा झाला वतला शजाऱयाानी

पावहलाय महणज वावगा काही घडला नाही ककवा वतन भलताच काळजी

करणयासारखा काही कला नाही पण मग फोन का उचलत नाही तयाचया मनात

उगाचच शाकची पाल चकचकली वतला काही झाला तर नसल या भावनना तयाचा

लि कामावरन उडाला पण हातातला काम तर सापवणा गरजचा होता अखर

ऑदफसची वळ सापता सापता थोडा वळ आधीच साहबाना साागन तो वनघाला

तयाचया कौटावबक पररवसथतीची जाणीव साहबानाही होती

दार उघडन कसाबसा घरात गला बडरममरधय जवमनीवर रण

असतावयसत पडली होती तोडातन फस आलला ददसत होता वरकरणी पाहता

वतला आकडी आलयाची शकटयता वाटत होती पण सवपाक घरात ओटावर

झोपचया गोळयााची बाटली सौवमतरला सापडली वतला सहजासहजी वमळ नय

महणन ठवलली बाटली वतचया हाताला लागली होती आवण वतन ती घशात ओतन

ररकामी कली होती काय कारण असल वतला या गोळया घवया आपण असा

वाटाणयाचा आता काही ववचार करणयात अथण नवहता रणचा या जगातला अवसततव

तर सापला होता पण आता सौवमतरसमोर पशन उभा होता आता आपलया आयषयाचा

मकसद काय

इवतहास

बऱयाच मवशकलीना अवनशाचा लगन ठरला लगन न ठरावा असा वावगा

वतचयात काहीच नवहता महणज लगनासाठी आवशयक असणार रप गण सगळाच

वतचया बाबतीत वयववसथत होता नाव ठवायला खोडी काढायला काहीच जागा

नवहती ददसायला ससवरप असणारी अवनशा उाचीपरी बााधसद होती गोल

गोरागोबरा चहरा काळभोर मोठठ डोळ पपगट करळ कस योगय रीतीन पतयक

वरी पास होत पदवीधर झाली होती मग घोडा पड कठ खात होता लगनाचा ववरय

काढला दक वतचया अागावर शहारा यायचा काळभोर डोळ शनयवत वहायच वतची

आई पनहा पनहा समजवायला बघायची अगा एकदा का लगनाचा वय गला दक मग

मली जन ददसायला लागतात नवऱया मलाला मलगी आवडल अशी तर हवी

वशवाय सासार वाढवायचया दषटीनही मलीचा वय वाढता नय गरोदरपण बाळातपण

योगय वळीच वहायला पावहज खप खप समजत घालायची आई पण वतचा आपला

नननाचा पाढा

वतला अवभरकचा सथळ साागन आला नहमीपमाण वतचा नकारच होता

पण अवभरकन वतला बाहर कठतरी वतचया नकळत पावहला होता तयाला ती

आवडली होती काही करन हीच मलगी हवी असा तयाचा हटट होता

मरधयासथााकरवी वनरोप दऊनच अवनशाच सथळ साागन यायला लावल होत

मरधयसथाानी सारखा पाहणयाचा कायणिम करा असा धोशा लावला होता

अवनशाचया आई ववडलााची तयारी होती पण खदद वतचीच तयारी नवहती मोठया

मवशकलीन वतन पवहल दोन कायणिम मनाववरदध पार पाडल होत मलगा आवण

तयाच नातवाईक पाहायला आल दक अवनशा मखखसारखी बसन राहायची

चहऱयावर कठलच भाव नसायच साहवजकच समोरचया माडळीना त पसात पडायच

नाही नकार यायचा आता पनहा एकदा मारन मटकन वतला पहाणयासाठी उभ

करायला पावहज होत

अवभरक पवहलया भटीतच वतचयावर लट झाला पण वतचया चहऱयावर

ककवचतसदधा वसमतररा नवहती अवभरक कडन अवनशाला होकार आला वतचया

आई आवण ववडलाना खपच आनाद झाला पण अवनशान पनहा एकदा तयाला

भटायची इचछा वयकत कली मगच लगनाचा ठरवीन महणाली आता पनहा ही काय

खकट काढत कणास ठाऊक महणन वतचया आईववडलाना घोर लागला

ldquoअाश हो माझी अनशच एवढा तडकाफडकी का बोलावलास भटायलाrdquo

ldquoलगन करताना कोणताही आडपडदा दोघाामरधय असता कामा नय असा

मला वाटताrdquo

ldquo आपला नाता नककीच पारदशी असणार आह दोघाापकी कणीही चकला तर

पामावणकपण दसऱयाला साागायचा हा आपलयातला अवलवखत वनयम असायला

हवा महणज एकमकाावरचा ववशवासही दढ होईल आवण आपला सासारही छान

होईल पटताय नाrdquo

ldquoमला लगनाचीच भीती वाटत महणज आता कसा सााग पण परर

जवळ यणार या भावनन मला अिरश कापरा भरता rdquo

ldquo rdquo

ldquoमी सात वरााची असताना आमचया शजारी राहणाऱया काकाानी मला

नको त करायला लावला होता माझया शरीराशी खळल होत त नको वतथा हात

लावला होता तझ गाल दकती गोबर आहत महणन माझ दकतीतरी पाप घतल होत

तयााचया तोडाला यणारी ताबाखची दगाधी अजनही मला पोटात मळमळ आणत तया

अजाण वयात मला कळला नवहता पण खप घाण वाटली होती कशीतरी मी तयााचया

तडाखयातन सटन पळाल होत काही ददवस तया बाजलाही दफरकल नाही नातर

तयााची बदली झालयाचा कळला आवण वतथन त दसऱया गावी गल घरी आलयावर मी

आईला साावगतला rdquo अवनशा ह साागतानाही थरथरत होती

अवभरक पशनाथणक चहऱयान वतचयाकड बघत रावहला ldquo मग rdquo

ldquo आई बरच ददवस खोदन खोदन चौकशी करत होती मग मीही ववसरन

गल मवतरणीचया शाळा कॉलजचया वराणत मागचा सगळा पसला गला rdquo

ldquoमग आता तला का भीती वाटतयrdquo

ldquoदोन वराापवी एक वसनमा पावहला तयात एका लहान मलीवर होणारा

बलातकार दाखवला होता खरातर पतीकातमक दाखवला होता पण तो सीन मला

माझया लहानपणीचा तो पसाग ताजा करन गला तवहापासन पनहा एकदा पररा

ववरयी तयाचया जवळ यणयाववरयी घणा वाटायला लागली rdquo

ldquoमला ह सगळा साागायला खरा खप लाज वाटत होती नाईलाजासतव

साागायला लागला अजन कणाचा होकार मला आला नवहता तयामळ ह कणाला

साागणयाचा धाररषट करावा लागला नवहता तमचा होकार आला आवण लगन करावा

तर तमचया सखी सासाराचा ववचका होईल आवण न करावा तर नकाराचा कारण

तमहाला काय दणार आईलाही मी ह लगन न करणयाचा कारण सााग शकत नाही

मनाचा खप कोडमारा वहायला लागला शवटी ठरवला काही झाला तरी आज

आपण मन मोकळा करायचा rdquo

अवभरक पसननसा हसला ldquo मला त आवडली आहस आवण तझा हा

पारदशीपणा तर मला खपच भावला त मनात कसलीही भीती बाळग नको मला

तला दोन गोषटी साागायचया आहत एक महणज योवनशचीतचया बरसटललया

कलपनचा गाड समाजमनावर पचाड आह तयामधन एखादया सतरीला सहजासहजी

आजही बाहर पडणा कठीण आह एखादया पररान सतरीवर कललया अतयाचाराला

तया परराऐवजी सतरीलाच जबाबदार धरला जाता आवण तयाचया अतयाचाराच

पडसाद सतरीचया मनावर शरीरावर आवण ववचाराावर अगदी खोल ओरखडा

उमटवतात परर करन सावरन नामावनराळा राह शकतो आवण दसरी महतवाची

गोषट तझयाबाबतीत महणज त झालया पसागाबददल आवण तयाचया वाटत असललया

वभतीबददल सवतला दोरी अवजबात समज नकोस जवहा ह दोरी वाटणयाचा ओझा त

वभरकावन दशील तयािणी त सवतला खप मोकळा समजशील तझया मनावरचा

ताण वनघन जाईल आवण तसा त वहावस असा मला मनापासन वाटताया

आपण तझया मनाचया कलाना घऊ एखादया मनोववकार तजञाला दाखव

तयावर मागण नककीच आह तया जनया एका घटनपायी तझयावर झालला हा पररणाम

आपण दोघा वमळन पसन टाक आवण नवया दमान आयषयाला सरवात कर आता

आपलया जीवनात असा काही घडला होता याचा हळहळ ववचार मनातन काढन टाक

rdquo अवभरकन दाखवललया ववशवासान अवनशाचया मनावरचा दडपण कमी झाला होता

हलकच वतचया चहऱयावर हस उमलला अवनशाला खप हळवारपण घयायला

लागणार होता भववषयकाळात इवतहासाची पनरावतती होणार नाही याची काळजी

आता अवभरकला घयावी लागणार होती

सबह का भला

मकल पराभत होऊन मायदशी परतला होता तयाच आवण डोरोथीच

साबाध आता सापषटात आल होत तयान वतचयाशी जळवन घयायचा खप पयतन कला

पण पावशचमातय सासकतीच पतीक असलली डोरा तडजोड करायला तयार नवहती

कठलयाही बाबतीत सवतचच महणण खर करणारी डोरा तयाला पाधरा वराणत

आपलस कर शकली नवहती तयान हात टकल आवण खचललया मनान भारतात

आला घरात काय वाढन ठवल असणार याची तयाला साधारण कलपना होती आई

आपलयाला सवीकारणार नाही आवण जानहवी तर कठ आह कणास ठाऊक

सवतचयाच पसातीन कललया जानहवीला तयान टाकल होत आता

कठलया तोडान तो डोराववरयी आईकड तिार करणार होता जानहवीशी कलल

लगन ह खरातर आईववडलााचया मनाववरदधच होत रपान समार असलली जानहवी

मकलपिा चार वराणनी मोठी होती ह तया ववरोधामागच खर कारण होत पण

तयाला जर आवडली तर आमची ना नाही या वनमणम हतन तयाानी जानहवीला

सवीकारल होत आता या िणी जानहवी असती तर वतन मला नककीच आधार ददला

असता कवढा भरभककम सपोटण होता वतचा वबचारी पण वबचारी तरी कसा महणावा

वतला ती मनान खाबीर आह कठलयाही साकटाला घाबरन न जाता धीरान तोड

दणारी आह पण जयाचयावर आपण पम कल तयानच पतारणा का करावी असा

वतला नककीच वाटला असणार आपलया वागणयान वतचयावर काय पसाग आला असल

याची तयाला आता कलपना आली पण आता वाटन काहीच उपयोग नवहता

तयावळी आईशी या ववरयावर बरीच झाडाझडती झाली होती बाबााचया नाजक

हदयान लका सनचया सासाराची अशी झालली धळधाण बघन कवहाच राम महटला

होता तयान भारतातलया आपलया आईशीही फारस साबाध ठवल नवहत जानहवीशी

तर नाहीच नाही

जमणनीला गलयावर मकल वतकड वसथरसथावर होईपयात जानहवीचा

आवण तयाचा सासार छान चाल होता आवण एक ददवस डोरोथीशी तयाची जान

पहचान झाली आवण हळहळ तो वतचया पमात पडला तो इतका वतचया पमात

बडाला की जानहवीच तयाचयापिा वयान मोठ असण आता तयाला काच लागल

वतचा समाजसपणा जो तयाला सदगण वाटत होता तोच तयाला बावळटपणा

वाटायला लागला तझयामरधय सपाकण कसा तो नाहीच ह तयाचा नहमीच बोलणा

झाला तयाचया आवडीला पाधानय दणारी जान आता तयाला शळपट वाटायला

लागली

धडधडतया अातकरणान मकलन दाराची बल वाजवली एकदा दोनदा

तीनदा तयान परत जाणयासाठी पाऊल उचलल आवण दाराचा आवाज झाला

वळन बवघतल तर दार उघडायला चौदा पाधरा वरााची एक नाजकशी मलगी आली

होती पशनाथणक मदरन तयान वतला ववचारल ldquoइनामदार इथच रहातात नाrdquo

ldquoहो कोण आलय महणन साागrdquo

ldquoमी मकल इनामदार rdquo

ती एक िणभर पाहतच रावहली आवण आलच हा महणत आत गली

थोडया वळान ती परत आली आवण दार उघडन तयाला ती आत घऊन

गली घराच आतल सवरप खप बदलल होत पभतीवर बाबााचया फोटोशजारी

तयाचया आईचाही फोटो होता फोटोला हार घातला होता तयाचया काळजात

गलबलला

काही वळान जानहवी आली वहील चअरवर होती मकलला

एकापाठोपाठ एक धकक बसत होत पावहलयापिा थोडी बारीक ददसत होती

चहर यावर पोकतपणा आला होता कस अकाली वपकल होत पररवसथतीशी झगडन

आलला समाजसपणा चहर यावरचया सावतवक भावाला दजोरा दत होता पाधरा

वराणत पलाखालन बराच पाणी वाहन गला होता गलल ददवस परत यणा शकटयच

नवहता

ldquo बस थकलला ददसतोयस rdquo जानहवी बोलली

मन त नहमी ववचारतस ना तो हा तझा बाबा rdquo

ldquo rdquo

मन आवण मकल एकमकााकड पहात होती आपण पररवचत आहोत की

अपररवचत या भावनतन रकताच नात असलल दोन जीव एकमकााना अनोळखी

नजरन बघत होत मकलचया चहर यावर अनक पशन ददसत होत तयाला कठन

सरवात करावी समजत नवहत जानहवीन त ओळखल आवण साागायला सरवात

कली मकलन वझडकारलया बरोबर जानहवीला तयाचया आईन पमान आशरय ददला

ती कठ जाणार होती दोन जीवााचया जानहवीला मकलच घर सोडन काही आधार

नवहता आपलयाला सनला लकीसारख सााभाळायच आह ह तयाचया आईन

ओळखल दोघी एकमकीचया आधारान राहायला लागलया मनचा जनम झाला

दोघीना जगायला कारण वमळाला जानहवी नोकरी करत होती आवण घरची

आघाडी मकलची आई पहात होती दोघीत मायलकीच नात वनमाणण झाला होता

वनसगाणचा वनयमच आह की जयाची सहनशवकत अमयाणद आह तयालाच

नहमी सतवपरीिला तोड दयायला लागत जी वयवकत दकरकोळ कारणान नामोहरम

होत तयाला फार कळ सोसावी लागत नाही आठ वराणपवीची गोषट आजी शाळतन

मनला घऊन यत होती समोरन यणारा टरक आजी आवण नातीला आता उडवणार

ह जानहवीचया लिात यायला फारसा वळ लागला नाही वजवाचया आकाातान वतन

दोघीना ढकलल मन आवण वतची आजी बाजला उडन पडलया आवण जानहवीच

दोनही पाय मातर टरकचया चाकाखाली आल मन सरवित रावहली वतला थोडीफार

दखापत झाली आजीन आठ ददवसाानी या जगाचा वनरोप घतला जानहवीचया

नोकरीच सवरप फकत बदलल आजच योगायोगान मनला पनजणनम वमळलयाचा

ददवस होता आवण आज वतचा जनमदाताही वतचयासमोर उभा होता

अागावर सरसरन काटा यावा अशी आयषयाची जीवघणी कहाणी

ऐकलयावर मकलला काय बोलाव हच कळना या सगळया पररवसथतीला नकळत

आपणच जबाबदार अहोत ह तयाला कळन चकल होत आता चकीला पायवशचतत

काय पढ जायच तर कस माग यण शकटय नवहत कोडी फटणार कशी सवतचया

पराभत मनाची कलपना बोलता बोलता तयान ददली होती वतघाामरधय घर खायला

उठणारी शाातता होती कणीच काही बोलत नवहत मकल वनरोप घणयासाठी

उठला दारापयात गला

ldquoबाबा थााबतोस नाrdquo मनचया आवाजान तो थबकला गोधळात

पडललया मकलची नौका दकनाऱयाला लागली होती

गरदविणा

पाडीतजीनी खजाणतला रडज लावला पहाटचया शाात वळी तयााचा धीर

गाभीर सा वशषयाना एकागरवचतत करत होता धकटयाचा पााढरा पडदा हलकच बाजला

सारन रववदकरणाानी दशणन दयाव आवण काही सका दात सािात सयणनारायण पकट

वहाव तसा गळयाचया मलायम बाधातन पावडतजीचा रडज बाहर पडत होता

पावडतजी नहमी वशषयाना साागायच ldquoसवराची आराधना महणज सािात ईशवर

पवणधान परमातमयाशी तादातमय पावणयाचा एकमव मागण सागीत साधना महणज

तपसया आपणच सवतची कलली परीिा इथ अहाकाराला थारा नाही सवरापढ

नतमसतक जो झाला तयाला सवर सारधय झाला आमच गर महणायच एक सर साध

तो सब सीध महणज एक सवर एक तान एक आलाप घोटन बसवला दक तया

पठडीतल सगळ सवर सागीत तमहाला शरण यत rdquo अशा सासकारााचया पठडीत तपन

तयार झाला होता तपन पावडतजीचा अवतशय लाडका वशषयोततम आवण पतर

तपन डोळ वमटन रडजाचया समाधीत गाग होता इतकटयात नाददनीची

असफट कककाळी तयाला ऐक आली ldquoभयया बाबजी तपनच डोळ खाडकन

उघडल तयाचया बाबजीचा रडज गळयातच अडकला होता आवण तानपऱयावर

तयाानी मान टकली होती बाद डोळयातन तयााची समाधी लागलयासारख वाटत होत

तपन झटकन पढ झाला तयान हलकच पावडतजीना झोपवल डॉकटटरााना बोलावल

पण उपयोग झाला नाही

पावडतजी जाऊन मवहना झाला होता माणसााची पचाड रीघ आता कमी

झाली होती दनाददन वयवहार पवणवत सर झालच होत पण दखात अडकललया

तपनला आवण नाददनीला ररयाझ सर करायला काही मन घत नवहत कटलाससाठी

वशषय पररवार सारखा यऊन बसत होता पवणवत गाण सर करणा हीच पावडतजीना

खरी शरदधााजली होती मागची उजळणी झाली आवण तपनन पावडतजीची वचजााची

वही काढली पावडतजीचया गादीला पणाम करन वतलक कामोद मधली चीज सर

कली ldquoनीर भरन कस जाऊा सजनी अब rdquo

कटलास सापलयावर तपनन वहीतलया चीजा बघायला सरवात कली

वहीच पतयक पान जन झालयान ववसकळीत झाल होत तयातच एक पान होत त

एक पतर होत खप जन तही जीणण झालयासारख वाटत होत तयाची उतसकता

चाळवली गली

ldquo वपय तपन

तला ह पतर हातात वमळल तवहा मी या जगात असणार नाही पण

बाळा मी तझा जनमदाता नाही त एका मवशदीचया बाहर मला सापडलास

तयामळ त पहद दक मसलीम मला मावहत नाही नाददनीचा जनम झालयावर तमहा

दोघानाही आमही आमचया पहद सासकारातच वाढवल मी वजवात असपयात तला ह

कळल तर तला मी कदावचत पारखा होईन पतरपमाला मी मकन महणन ह सगळ

गलदसतयातच ठवला

नहमी गर पौरथणमला त मला ववचारायचास दक बाबजी मी जरी तमचा

मलगा असलो तरी तमचयाकडन सागीत ववदया वशकतोय महणन तमही माझयाकडन

गरदविणा घया मला ज काही शकटय आह त मला तमचया पायाशी अपणण कर दया

मी तझया जनमाच रहसय गपत ठवल गानववदया तमहा दोघानाही तला आवण

नाददनीला मी हातची न राखता ददली कदावचत त मसलीम असशील तर तला

तझया मळ सासकारात न वाढवता मी पहद सासकारात वाढवल या सतयान तझया

मनात माझयाबददल कटता वनमाणण होईल महणन मी माझया हयातीत काही

साागायच नाही अस ठरवल तझया या मजबर वपतयाला माफ करशील ना पोरा ही

एवढी गर दविणा दशील का बाळाrdquo

पतयिाहन पवतमा उतकट

अवनरदधचा वथसीस जवळजवळ पणण होत आला होता थोडया रटपस

वलहायचया होतया काही सादभण बघायच रावहल होत तया सादभाणवरन शवटच

पकरण पणण झाल दक शवटचा हात दफरवायचा चार ददवसाानातर एकदा पबाध

वतहाणइत नजरन वयववसथत वाचन काढायचा आवण सबवमट करायचा दक

डॉकटटरटचया यादीत तयाच नााव झळकणार होत बसस आता दोनक मवहनयााच काम

बाकी रावहल होत गल साड तीन वरण ददवसरातर खपन पबाधाचया ववरयाचा

अिरश कीस पाडला होता ववरयाचया मााडणीत मावहतीमरधय काही उणीव राह

नय अस तयाला मनापासन वाटत होत तया दषटीन तो डॉ नगरकर यााचयाशी सतत

सापकाणत होता नगरकर सराानी तयाला खप चाागला मागणदशणन कला होता सर महणज

तयाच आदशण होत त साागतील त पमाण असा वाटायचा आज तयाला सराानी

तातडीन बोलावला होता

ldquoअवनरदध तझया वथसीसमधली चार पकरण आपण बदल मला ती योगय

वाटत नाहीत त चपटर त काढनच टाक तयामरधय मला फारसा काही तथय ददसत

नाही rdquo इतकटया कषटान जमवलली मावहती तयावर कलला अभयास ह सगळ

मातीमोल होणार होता पण सराानी तयाला अवतशय योगय पकार समजावन

साावगतला आवण ती चार पकरण काढायला तो तयार झाला पनहा वगळया

चपटसणचा अभयास करावा लागणार होता डॉकटटरट पढ गली होती

मवहनयाभरान तयाला सारधया भटली खप आनादात ददसत होती वतचा

वथसीस पणण झाला होता वतचही गाईड डॉकटटर नगरकरच होत वतला डॉकटटरट

वमळाली तयान सहजच वतचा पबाध हातात घतला चाळला िणभर तो गोधळन

वतचयाकड पहातच रावहला ही वतची चक दक तयाची दक सरााची तयाची रददबातल

ठरवलली पकरणा वतचया पबाधात जशीचया तशी होती

सहज गपपा मारताना तयाचा वमतर एकदा तयाला महणाला होता ldquoमाणस

दकतीही मोठा झाला ना तरी तयाच पाय मातीच असतात असा बऱयाच वळला

बघायला वमळत गडडी वसनमात धमदर एकावळी चार गाडाना लोळवतो तीच

पवतमा गडडीचया मनात तयाचयाववरयी असत पण तरण अललड जया भादरीचया

मनातली वहरोची पवतमा काढणयासाठी त फकत वसनमातच शकटय असता ह

दाखवायला तयाचयावर खोट मारकरी घालाव लागतात अरधयावतमक माणसाच

मनसदधा तो जवढ चाागल दाखल दतो तवढ चाागल असतच अस नाही बाहयरपावर

आपण भलतो चकाकत त सगळच सोन नसत यावर ववशवास ठवावा लागतो

नाहीतर आपला भरमवनरास होतो कधी कधी हाथी क दात खान क और ददखान क

और अस असत महणनच वळोवळी आपण जयावर ववशवास ठवतो त दकतपत सतय

आह ह पारखन बघाव लागत कधीतरी मतीभाजन आवशयक असत रrdquo

तर माझा काय चकला

यावमनी पवहलयापासन मला आई बाबाानी खप लाडात वाढवला

तोडातन काही बाहर पडायचा अवकाश दक दोघाही मला ती गोषट वमळवन दयायच

पण एक गोषट मातर तयााचया मनात असनही त दऊ शकत नवहत ती महणज वळ

आवण मला तर वळच खायला उठायचा शाळा सटली दक मी घर नावाचया बाददसत

खोलीत एकटीच असायची शाळा सापली कॉलजमधल ददवस मातर अगदी फलपाखी

होत बऱयाच गोषटी आमही मवतरणी शअर करायचो मवतरणीमळ नातर मला

आईबाबााची गरज वाटनाशी झाली तयााचयापासन खपशा गोषटी मी लपवन

ठवायला वशकल आवण ऐन तारणयात मी एका हशार मलाचया पमात पडल

जगाचया दषटीन तो एक डरायवहर होता तयाच आवण आपल सासकार कस जमणार

यापिा कोणतयाही पररवसथतीत दकतीही साकटा आली तरी मी तयाचयाशी सासार

करन हा ववचार पबळ ठरला आमही लगन कल मी अगदी एका खोलीचया घरात

रहायला आल सरवातीच काही ददवस सवपनवत गल आवण काही ददवसातच बाई

आवण बाटली दोनहीचाही तयाला नाद लागला मी वशिणही अधणवट सोडला होता

एक ददवस तो एका घाणरडया बाईला घऊन घरी आला

वतचयाबरोबर मला जायला साावगतला ती बाई मला घऊन नाक आवण मन

गदमरवन टाकणाऱया एररयात आली एका माणसाबरोबर वतन मला जायला

साावगतला पण मी पळत सटल वतथ माझया ओढणीन माझा घात कला ती वतचया

हातात आली तयािणी मी गरकन माग दफरल आवण कााही कळणयाचया आत

माझाच दपटटा वतचया गळया भोवती आवळला समोर ददसणाऱया साकटाची चाहल

लागताच मी वाघीण झाल होत जीवाचया करारान दपटटा आवळत गल आवण काही

वळातच ती वनपवचत पडली मी जाणन बजन गनहा कला नाही चाागलया

सासकारात घडलला माझा जीव नरकात जाणयापासन मी वाचवला एवढाच मी कला

ना तर माझा काय चकला

शयामली माझया मजीववरदध मला कॉलगलण वहावा लागला घरची

पररवसथती खप गरीब आई लोकाकड धणयाभााडयाची कामा करायची आवण बाप

दार वपऊन आईला मारायचा तो काम धादा काहीच करत नवहता पण दारला पस

मातर आईकडन घयायचा एक ददवस दारचया नशत तयान आईचया डोकटयात पाटा

घातला वमाणवर घाव बसला आई खलास झाली बाप तयातन सटला पण माझी

आवण बापाची दोघााचीही जबाबदारी माझयावर पडली मी बारावया वरीच

लोकााकड घरकाम करायला जायला लागल मला वशिणाची आवड होती आई

असपयात शाळा महणज काय ह बवघतल होता घरकाम करन आमचा भागना

गररबीत दोन घास कमी खालल असत पण बापाची दार काही सटत नवहती

वशवाय तयाचया आजारपणाचा खचण वाढत होता शजारचया मवतरणीना सचवला

बारबाला महणन काम करायला लाग डानस बार बाद झालयावर पढ काय हा पशन

उभा रावहला मग या वयवसायात उतरल दोघाजण माझ दोसत झाल तयातलया

एकावर माझा खराखरा पम होता आमही दोघाानी एकतर सासाराचा सवपन बवघतला होता

एक ददवस माझयावरन तया दोघात खप मारामारी झाली माझया वपयकराला मार

बसतोय ह मला बघवना रागान मी हातात वमळाललया हातोडीन दसऱयावर वार

कला तो तयाचया डोकटयावर बसला आवण तो गला माझयासमोर माझया होणाऱया

पतीला मार बसत होता माझया सासाराचा सवपन धळीला वमळवणाऱया तया

माणसाला मी मारला तर माझा काय चकला

कापलदी कररयर खप छान कली मी आयषयात कधी अपयश महणन

बवघतला नाही जया ितरात भाग घईन तयामरधय पवहला नाबर कधीच सोडला नाही

कॉमपयटर इावजवनयर झालयावर कमपस इाटरवय मधच मला वनवडल का पनीचया

कामाचया वनवमततान दशापरदशात खप रठकाणी दफरल जोडीदारही मनासारखा

वमळाला आईववडलाना वर साशोधनाचा तरास नाही पडला सासार वयववसथत

चालला नवरा हौशी पण योगायोगच वववचतर माझया मवतरणीचा नवरा गला ती

एकाकी पडली महणन वतला धीर दयायला दोघ जात होतो दोन अडीच वराानी

माझया लिात आला दक माझा नवरा वतचयात गाततोय पवहलयाादा तयान उडवन

लावल पण नातर तयावरनच आमच वाद वहायला लागल माझा पती माझया

नजरसमोर वतन ओढन नला आमचयातला वाद ववकोपाला पोचला मला आता

नवऱयाबरोबर राहायचाच नवहता पण तवढाही पशनस तयाचयात नवहता एक ददवस

तयान मला दफरायला नल तळयाकाठी आवण ढकलन ददल तयाचा कयास चकला

मला पोहता यत होता घरी परत आलला बवघतलयावर तो हतबदध झाला आवण

आपल पबग बाहर फट नय महणन तयान माझयावर सरीचा वार कला मी कसाबसा

तो चकवला आवण तयाचयाकड दफरवला चकन तो तयाचया वमी बसला माझ

जीवन सापवणाऱया माणसापासन माझा बचाव करत होत मी तर माझा काय

चकला

माणसाना दकतीही ठरवला तरी तो वनयतीचया हातातल खळण आह

मनात यईल त कर शकत नाही कधीकधी तसा कला तर तयाचा पररणाम ववपरीतच

होतो चकला नसला तरी वशिा वमळत आपण सगळीच ववधातयाचया रागमाचावरची

थोडा काळ अवभनय करणारी पातरच आहोत नाही का

ओळख

ldquo कशी झालीय वखचडीrdquo राधान न राहवन ववचारला वखचडीमरधय

चाागला ककवा वाईट होणयासारख काही असता का इवत वनहार कठलाही पदाथण ती

वनगतीना करायची तो काही पवतदिया दणार नाही हही वतला मावहत होता तयाचा

थाड पवतसाद वतचया अागवळणी पडला होता पण तरीही वतचयाचयान

ववचारलयावशवाय गपप बसवत नवहता नहमीचया सरावान ती कामाला लागली

आवण घरचा सगळ आवरन ती ऑदफसला वनघाली

ldquoराधा त आणखी दोन पावला पढ जा अमक एक कलास दक पढची सटप

तला जासत आनाद दईल काहीतरी वमळवलयाचा रधयय सारधय कलयाचा आनाद

होईल rdquo वनहारच बोलणा ह असा असायचा ldquoवजथ आहस वतथन दकतीतरी पढ जायचा

आह तला rdquo पण राधाचया मनात नहमी यायचा ldquoरधययासाठी दकती पढ पढ जावा

माणसाना याला काही मयाणदा आहत दक नाही शवटी रधययाचा पवासच खरा

उपभोगायचा नाrdquo अगदी वनकराचा पयतन करन ती कोणतीही गोषट अतयात छान

करणयाचा पयतन करायची पण तयावर वतला महणावा तसा पवतसाद वनहारकडन

वमळायचा नाही आपण आपलया आनादासाठी करतोय हा ववचार करन मागचा

माग टाकन नवया जोमान पनहा नवया वयापात गाग वहायची कधीतरी सवतकडच

पाहताना खरच आपण काय वमळवला याचा वहशब करत असायची तवहा मनाशी

खातावायची अतयात हशार अशा दोन मलााची ती आई होती आवण वजजञास

बवदधमान कतणतववान माणसाची पतनी पण ही ओळख वतला सवसथ बस दत नवहती

आपलया कषटााच चीज होत नाही असा काहीस वतला वाटायचा कमणणयवावधकारसत

मा फलर कदाचन ह वचन वतला कळायच पण उमगायच नाही

वनहारचया या बोलणयामळ आपण नहमी कमी पडतो असा वतला

वाटायचा सागीत ववशारद असलली राधा गायचीही सरख अनक टरकटस वतन कल

होत एवहरसटचया बस टरक सकट वीस एक वगयाणरोहणाच परािम वतचया खाती

जमा होत सवत कथा वलहायची कथाकथन सपधतही वतन भाग घतला होता

काही ददवसाापवी वतन सवत वलवहलली कथा वनहारला दाखवली होती कथा साधी

सरळ पण मनाचा ठाव घणारी नककीच होती वनहारन तयात एक दोन करत अनक

सधारणा सचवन कथचा मळ गाभाच हलवन टाकला होता

बऱयाच वराानी भटलली वतची शाळमधली मतरीण जयाती मातर वतचया

कतणतवान भारावन गली होती अगा दकतती कायकाय करतस त वळ तरी कसा

वमळतो ह एवढा करायला आवण जयातीन पढचयाच भटीत शाळतील वगण

मतरीणीचया मळावयाला वतला आमावतरत कल चकक पाहणी महणन Jack of all

trades master of none असणारी राधा सटजवर काही बोलायला आपल

अनभव साागायला उभी होती बरोबरीचया मवतरणीपिा कणभर का होईना सरस

होती राधाचया समोर वतचयामाग एक वरण असणाऱया सगळया मलीची महणजच

बायकााची गदी होती जयातीना राधाचया वयवकतमतवाच एक एक पल साागायला

सरवात कली आवण राधाला आपण कणी आहोत याची जाणीव झाली तयाचवळी

वतला इरावती कवनचा पररपती हा लख आठवला अमकटयाची सन तमकटयाची पतनी

ही ओळख लवखकला अपरी वाटत होती आपलया वगाणतलया कवयाणची आई या एका

ओळखीन वतला आपलया वयवकतमतवाची ओळख पररपणण झालयासारख वाटत

राधाचया नजरसमोर एक वगळच वयवकतमतव साकारायला लागला खरच मी इतक

काही करत या भावनतन वतचया चहऱयावर आपोआपच एक समाधान झळकायला

लागला आपलया वयवकतमतवाची पररपणण ओळख जयातीन करन ददली आवण हीच

खरी मी आह अस वतला मनापासन वाटल

मवतरणीची गोषट

ती मतरीणीला साागत होती अगदी मनमोकळा कठलयाही गोषटीचा

आडपडदा मनात न ठवता

मला कनफस करायचा आह

काय

माझयाच बाबतीत चकलला माझा गवणत

मग तयात कनफशन कसला आलय गा

एखादी चक कबल करताना आपण मनात असल त सगळ बोलन टाकतो

ना तसाच मलाही वाटताय माझ खााद जबाबदारीचया ओझयान वाकन गलत गा

लोकााचयाकडन मला वमळणारी कौतकाची थाप हच माझा सवणसव मानला मी

सवतचया मनाचा ववचार कला नाही

बरोबर आह मोठपणाची झल तझया अागावर लहानपणापासनच

पााघरली गली तया ओझयान तझ नाजक खााद जडावन गल ना तझया आईववडलाना

तयाची जाणीव झाली ना तझया नातवाइकाना ना तला सवतला लोकाानी तला

बहाल कलली चाागलपणाची ही उबदार शाल तला तयातच गरफटवन गली

ldquo सनहा त ताई आहस ना मग कसा शहाणयासारखा वागावा बरा वबना

आवण रीनालाही मग आपलया ताईसारखच वागावसा वाटल ना rdquo ldquo सनहाराणी बीना

रीनाचा अभयास झालाय का बघ ग उदया तयााचा पपर आह ना मला सवड नाही

तयााचयाकड लि दयायला आवण ताईन अभयास घतला दक दोघी अगदी खश

असतात rdquo

ldquoजरा मला भाजी वचरन दत सनहा महणज लवकर आटपल काम माझा

rdquo ldquoआवण उदया वनरताई वतचया मलाना घऊन यतय एससल वलडणला तयााना नता

यईल आवण सनहा असली दक कसली काळजी नसत बाई असा वनरताई सदधा

महणाली हो

ldquoआई बाबााचया माघारी बीना रीनाला काही कमी पड ददल नाही अगदी

सवतची आवड बाजला ठवन मोठपणा वाटत होता मला हा तयाग करायला पसागी

तयााची आई झाल मरधयातरी वाट चकललया बीनाला मागाणवर आणल तवहाही

सगळयाानी नावाजला आईची उणीव भास दत नाही पोरीना rdquo

मतरीणीचया कशीत वशरन सनहा मनसोकत रडली खप लहान झाली ती

मला लहान होऊन जगायचाय हटटही करायचत सफा दत हादक दऊन दऊन शराात

कटलाात झालयावर ती तशीच वतचया मााडीवर डोका ठवन शाात पडन रावहली खोटा

कौतकान वाकलली वतची मान झकलल खााद कबड आलली पाठ मतरीणीचया

जादई सपशाणन िणात हलक झाल आवण सनहाला खपच आराम वाटायला लागला

ldquoअगा पतयक वयकतीत एक लहान मल दडलला असत त उगाच थोरपणा

जपायला गलीस आवण सवतचा वयवकततव हरवलास आता तला वमळल आपला मागण

rdquo मतरीण वतचया कसातन अलवारपण बोटा दफरवत रावहली वतचया गालावरन

नाजकपण पमान हात दफरवत रावहली मतरीणीचया वपसासारखया मद मलायम

सपशाणन सनहाला जाग आली वखडकीतन पहाटचा थाडगार वारा पडदयाला लहरवत

होता गालााना जाणवणारा तो पडदयाचया आपलकीचा सपशण तया सपशाणन ती

मनोमन खश झाली पडलया जागवरनच वतन डोळ दकलदकल करन पवहल पडदा

आवण वखडकीचया फटीतन ददसणारा आकाशाचा लावलमा ती अधणवमटलया

डोळयाानी मनसोकत पाहात रावहली रातरीचा अाधार वमटवणारा आवण नवया

ददवसाची नाादी साागणारा नवजात अभणकासारखा आकाशाचा तो लाल तकडा

आपलयात सवतवाची उजाण वनमाणण करतोय असा वाटल वतला आसमातातन हलकच

तरागत यणार भरवच सवर मनाला उतफलल करत होत वतचया पाखाना आता

आतमशकतीच पचाड बळ लाभला होता आता ती ज काही करणार होती जगणार

होती त होता फकत वतचया सवतसाठी लोकााचया कौतकभरलया नजराासाठी नाही

मकत मनान ती उठली मानवरचा जोखड कधीच दर झाला होता आरशातलया

मतरीणीला वतना मनापासन धनयवाद ददल

वारसदार

ववशाल आपलया बदधीचया जोरावर अमररकला गला खरा पण तयासाठी

सरवातीला लागणारा पसा अणणाानी उभा कला पसागी आपलया पॉवहीडाट

फा डमधन तयाानी तयाला अथण सहायय कल कधी आईन आपला चादरहार गहाण ठवन

ववशालसाठी पसा उभा कला ववशाल गरीन काडणधारक झाला अमररकन मलीशी

तयान लगन कल सासार सखात चालला तयान खप नाव पसा लौदकक कमावला

एक दोनदा आई अणणााची अमररका वारीही झाली ववशालला अमररकला जाऊन

अठठावीस वरण झाली

तो भारतात यणार नाही ह तर आई अणणााना माहीतच होत पण आई

जवहा नयमोवनयान आजारी पडली तवहा तयाला ओढ वाटल आवण आईला भटायला

तो यईल अस वतला नककी वाटत होत ती तयाचया वाटकड डोळ लावन बसली होती

वतचा शवास तयाला भटणयासाठीच फकत चाल होता एक ददवस वनरााजनातली वात

ववझन गली शवटी तयाला भटणयाची वतची आस तशीच रावहली तो आला नाही

कारण तो यऊ शकला नाही तयाची कामाची जबाबदारी मलाचया कतणवयापिा शरषठ

ठरली आवण वयाचया चढतया भाजणीन वतच आजारपण वाढत गल आवण तयातच

वतचा अात झाला ती गलयावर अणणााना भटायला अगदी चार ददवसाासाठी तो

भारतात यऊन गला

आई जाऊन दीड वरण झाला एक ददवस अणणााना हलकासा ताप आला

ववशालचा चलत भाऊ आवण ववहनी अणणााची काळजी घत होती तयाना खोकला

झाला आवण तो वाढत गला सरवातीला घरगती औरधा झाली नातर आयवददक

होवमओपवथक अलोपवथक सगळच पकार झाल तयाना पाणीसदधा वगळता यईना

तवहा बायोपसी कली ररपोटण पॉवझरटवह आला पण अथाणतच तयााचया पयात तो

पोचवला नाही पोटात अननच जात नसलयान तयााची पकती खालावत गली

ववशालचा भाऊ तयाची वाट पहात होता आईचया वळची चक तो पनहा करणार

नाही अस तयाला वाटत होत पण या वळीही तयाची बापाची जबाबदारी मलाचया

कतणवयाचया आड आली तयाचया मलाचा गरजयएशन होता त तो चकव शकत नवहता

तो अणणााना भटायला आला नाही शवटी वहायचा तच झाला शवट अटळ होता

अणणाानी राम महटला

चलत भावान फोन करन ववशालला कळवला मॉगणमरधय ठवायचा दक

दियाकमण करायचा यावर ववशालच उततर होता मला सरधया यायला सवड नाही

तवहा बाबााचया पारथथवावर तच अातयसासकार कर तयााचया हॉवसपटलचा आवण

औरधााचा खचण तला पाठवीनच तसाही आता बाबा तर या जगात नाहीतच मी

कणाला भटायला यणार तयााची सगळी कागदपतर एकतर करन ठव वारसदार

महणन सगळीकड माझा नाव असणार तवहा मी पढचया वळी जवहा भारतात यईन

तवहा सगळयाावर सहया करीन

लागबााध

ldquo रोवहत अनया कशी आह वतला काही तरास होत नाही ना आता जरा

जपनच काम कर महणावा वतची काळजी घयायला वतकड कोणीच नाही त वतला

मदत करतोयस नाrdquo काळजीचया सरात रोवहतची आई अनयाची चौकशी करत

होती अनया महणज अथाणतच तयााची सन अनया बततीस वरााची होती वतचा दोन

वळा गभणपात झाला होता तयामळ परदशात असललया गरोदर सनची काळजी

तयाना वाटण साहवजकच होत सास या नातयान रोवहतचया लगनानातर तयाानी वतच

खप कौतक कल होत अनया अवतशय गणी मलगी होती बालमानसशासतरात

डॉकटटरट झालली होती अतयात लाघवी होती सगळयाना सााभाळन घणारी होती

कणाचया मनाला दखावणारी नवहती

लगनानातर सहा मवहनयाानी ती रोहीतकड अमररकला गली अनयान

घराला अगदी आपलसा कला होता ती गली खरी पण मनात एक सल घऊनच

रोवहतचया आजीला ती घरी आण शकली नवहती नातयातली दरी सााधली गली

नवहती

दोन वराानी नातवाडाचया आगमनाची गोड वाताण वमळाली होती

अनयाच बाळातपण जवळ आला तसा रोवहतन आईबाबााना वतकड बोलावला तयाचया

आईन जययत तयारी कली अनयाला आवडणाऱया आवण बाळावतणीला हवया

असललया सगळया वसत पदाथण करन बरोबर घतल बऱयाच वराानी घरात बाळाचा

आगमन होणार होता घराला घरपण यणार होता रोवहतचया आईचा उतसाह

ओसाडन वाहात होता अनयाला बाळातीण महणन कसा वागाव याबददल बऱयाच

गोषटी तयाना साागायचया होतया

ववमानतळावर अनया तयाना घयायला आली होती रोवहतन आपल घर

आईबाबााना दफरन दाखवल गसट रमपाशी त आल दार बाद होत रोवहतन

दारावर टकटक कल दार उघडल एका ऐशी वरााचया वदध आजीबाईनी आजीचया

सरकतललया चहऱयावर पसननता होती रोवहतची आई िणभर अवाक होऊन

पहातच रावहली ती रोवहतची आजी होती ldquo ही माझी आजी आवण ही माझी आई

rdquo वमसकीलपण हसत रोवहतन दोघीची एकमकीशी ओळख करन ददली

सवतची सपस हवी असणाऱया सनन सासला वदधाशरमात ठवल होत

आरथथक पररवसथतीन सवतातर असलली रोवहतची आजी आवण सवतचा अहा

करवाळणारी आई यााचया िािात सास सनत अातर पडल होता दोघीपकी कणीतरी

एक पाउल पढ आवण एक पाउल माग यणा आवशयक होता दोघीही आपलया जागी

ठाम होतया अनयान मातर सासला आवण आजसासला पमान पजकन घतला होता

कधी तयााचया हो ला हो महणन तर कधी थोडस अवधकारवाणीन साागन आपलकी

आवण जवळीक दोघीशीही वाढवली होती आवण आता तया दोघीचाही अनयावाचन

पान हलत नवहता

ldquoआमहा दोघाासाठी तमही दोघीही जवळ असण महतवाच आह काहीही

महटला तरी आपलया नातयााच बाध वचवट आहत एकमकााशी असणार लागबााध अस

सहज सहजी तोडता यत नाहीत आवण त तटतही नाहीत कधीतरी आपला सवतव

जरास बाजला ठवाव लागता इतका च पस दऊनही नाता ववकत वमळत नाही मग ह

बाध तोडायच कशासाठी rdquo काल लगन होऊन आललया पोरीन वतचयापिा दकतीतरी

पावसाळ अवधक पावहललया तया दोघीना वशकवल होत आपलया कतीन

ह बाध रशमाच

राघव शनयात नजर लावन बसला होता बाबााना जाऊन आज आठ

ददवस झाल होत घरात ददवसाला यणार पाहण जासत नवहत खरतर बाबााचया

इतका पमळ माणस राघवन आयषयात पावहला नवहता आईपिाही थोडसा जासतच

पम होता तयााचा राघववर आईचया माघारी तच राघवच आई आवण वडील झाल

होत पण बाबााची मानवसकताच कळत नवहती सवतजवळ बर यापकी पाजी

असतानाही त इतकटया चगटपण का रहात होत त कळत नवहता तयााचया

आजारपणाचा फारसा खचणही त करायला तयार नवहत तयामळ बाबााचया

वागणयाबददल तयाला कोडाच वाटायचा छान छौकीची तर तयााना कधीच आवड

नवहती पण आईलाही तयाानी फारशी हौस मौज करायला ददली नवहती तीही

नवर यान जशा पररवसथतीत ठवल तशात खश होती कधीही तयााचयाकड पस

मावगतल की त सहजासहजी दयायला तयार नसत बाहर खाणयाला तर मजजावच

होता बाकी पम मातर बाबा खपच करत होत राघवला जरासा काही लागला की

टचकन तयााचया डोळयात पाणी यत होत

एकदा राघव लहान असताना तयाला छोटासा अपघात झाला होता

गाडीन मागन यऊन ठोकरल होत तयावळी दवाखानयात बाबा सतत तयाचया

उशापायथयाशी बसन होत तयाचया सवला हजर होत तयावळी तो काय महणल त

तयाला वमळत होता राघवचया तयावळी मनात आला होता आपण असच कायम

हॉवसपटलमरधय पडन रावहलो तर आपल लाड होतील आपलयाला हवया तया वसत

बाबा लगच आणन दतील

बाबााचया जनया वसत काढताना तयााचया टराकत एक डायरी वमळाली

डायरीमदध प न पचा खचण वलवहला होता सगळा राघवसाठी कलला राघवचया

नावान बाकत काही रककम ठवली होती वशवाय आपलया वमळकतीमधन एक

छोटासा पलॉट तयाानी तयाचया नाव घऊन ठवला होता जणकरन तयाचया

हयातीपयात तयाला कठलयाच गोषटीची कमतरता पड नय तयान एक उसासा सोडन

ती डायरी पनहा टराकत ठवणयासाठी टराक उघडली बाबााच काही जन कपड आईचा

शाल घराच कागद अस काहीबाही तयामरधय होता तयात एक पतरही तयाला वमळाला

ldquoआपलया पोटच नसल तरी ह मल महणज दवाचा आशीवाणदच आह अस

महणायला हवा नऊ महीन तयाचा भार उदरात न वाढवता आपलयाला ह वमळाला

आह महणनच तयाचया आईला तयाला आपलया पायरीवर ठवाव अस वाटला

कदावचत हया पोवलओ झाललया मलासाठी खचण करायची वतची ऐपत नसावी पण

आपलया ओटात टाकला आह महणज दवान तयाला वाढवायची जबाबदारी

आपलयावर टाकली आह आपण फकत एकच करायचा तो पोरका आह याची जाणीव

तयाला करन दयायची नाही तयासाठी आपलया खचाणत काटकसर करावी लागली

तरी चालल पण तयाचयावर उपचार करायच rdquo

डोळयात भरललया आसवाानी राघवला पढ काही वाचता यईना

बाबााचा चाागलपणा आवण पम तयाला आठवायला लागल आपलयासाठी

आईबाबाानी जो तयाग कला का जरपण कलला सासार ह सगळ तयाला आठवल

तयाचया हादकटयानी बाबााना मनोभाव शरदधााजली वावहली रकताचा नसलला पण

माणसकीचया नातयाचा बाध दकती जबरदसत वचवट असतो याचा पतयय तयाला यत

होता

परतफड

आज बऱयाच वराानी वनमा आवण अाजली भटलया कॉलज सापलयापासन

दोघीची जवळजवळ तीस वरा भट नवहती दोघीचया ददसणयात वयानरप होणारा

बदल सोडलयास सवभावात फारसा फरक झाला नवहता वनमा पवहलयासारखीच

बडबडी पटकन कठलयाही वनणणयापत यणारी घाईघाईन आपला मत पदशणन

करणारी आपला राग िर पम वयकत करणारी उतावीळ तर अाजली शाात पोकत

पण तरीही हसन खळन समोरचया वयकतीला आदरान वागवणारी दोघीचया

सवभावात वागणयात तसभरही बदल झाला नवहता आज मॉलमरधय अचानक

भटलयावर वनमाला खप आनाद झाला

ldquoचल आपण काहीतरी थाड घऊ तला वळ असल तर थोडा वळ गपपा

मार rdquo वनमाला घाई झाली होती आपलया ववरयी साागणयाची आपला लगन कसा

ठरला इथपासन त सवतचा नवरा कसा कतणबगार आह सासार कसा मसत सखी

आह दशाववदशात दफरत असतो आपला बागला आह मोठठी गाडी आह याच वणणन

करता करता वतची अगदी दमछाक झाली अाजलीच राहणीमान वतला अगदी

साधसच वाटला साधासा अाबाडा साडी चाागली होती पण गळयात महणावा तर

वनमा सारखा चार पदरी मागळसतर नवहता गळयाबरोबर असलला मोतयाचा एक

सर तयालाच एक वाटी खडयााची असल बहतक एकणच वतची आरथथक पररवसथती

बताची असावी असा वनमाचा कयास

ldquo अग तझा काय त कशी आहस बाकी त आहस तशीच आहस महणा

तझा शाातपणा काही गला नाही सासारात खश आहस ना काही लागला तर मी

आह हा मदतीला आता आपण एकाच गावात राहतोय तयामळ आपण वरचवर भट

शक इतकटया वराणत तझया मदतीची परतफड काही करता आली नाही त मला

अभयासात दकती मदत करायचीस rdquo

ldquoआमही इथ यऊन अगदी पाधरा ददवसच झालत पण आता आपण नककी

भटत जाऊ अगा आवण परतफड कसली महणतस त तझया माझया मतरीतल पम

होता rdquo अाजली हसत हसत महणाली

ldquo अाज त वाईट वाटन घऊ नको पण जर तझया वमसटरााना चाागली

नोकरी हवी असल तर माझया नवयाणचया खप रठकाणी ओळखी आहत तयााचा काम

होऊन जाईल rdquo दोघीनी पनहा भटणयाचा आशवासन एकमकीना दऊन वनरोप घतला

आज नवीन पोजकटटसाठी वनमाचया नवऱयाच पझनटशन होता तयान खप

अभयास करन त पझनटशन बनवला होता सारधयाकाळी तो घरी आलयावर वनमा

तयाबाबतीत ऐकायला अगदी उतसक होती तयाचया बॉसनी शरीवासतव साहबाानी

तयाचया पोजकटटच कौतक कला होता

ldquoबरा झाला बाई तमचया कामाचा साथणक झाला नाहीतर नवीन बॉस

खडस असता तर कामाची ककमत शनयच कली असती rdquo

ldquo ह बघ आमच फोटो rdquo तयान मोबाइलवर काढलल फोटो वनमाला

दाखवल

ldquo तमचया फोटोत माझी मतरीण अाज कशी कायrdquo

ldquo महणज तया तझी मतरीण आहत तया शरीवासतव साहबााचया वमसस

आहत तयाानी आमची सगळया सटाफ बरोबर तयााची ओळख करन ददली तयाानीच

तर आमचया पोजकटटचा वडझाईन कलाय तया आकीटकटट आहत आमचया rdquo

आता आ वासणयाची पाळी वनमाची होती

पपजरा

बल वाजली सीताबाई लगबगीन दार उघडायला वनघालया त मनाशी

महणतच आज कोण अभागी जीव आह वबचारा कणास ठाऊक गोधडी अागडी

टोपडी कपाटातन बाहर काढायला पावहजत ववचारातच तयाानी अनाथाशरमाच दार

उघडल समोर समन उभी होती वतच ददवस भरलल ददसत होत ही वतची वतसरी

खप अर दवा वहला कसा समजवावा असा कठवर चालणार ह वतला आत घतला

समनलाही अनाथाशरमात यणा आवण रहाणा अागवळणी पडला होता दोन जीवााची

वतशीची समन अगदी रसरशीत ददसत होती पण आठ ददवस तरी घईल दक नाही

कणास ठाऊक सीताबाईनी मनाशीच अादाज बााधला

खरोखरच तयााचया अादाजापमाण समन आललया सहावया ददवशीच

बाळात झाली मलगा झाला मलाचा सगळ वयववसथत करायची ती सवतच

बाळाला अाघोळ घालणा वगर करायची पण घरन यताना बाळासाठी एवढासा

सदधा कपडा आणायची नाही दक सवतसाठी दोन जासतीचया साडया नसायचया

असायचया तयाही सारधयाशाच सती बाहरचा वारा न लागलली ती छानछोकी

काय करणार वबचारी कमणठ घरातली होती ना ती आशचयण एवढाच वाटायचा दक

घरची माडळी वबनबोभाटपण समनच बाळातपण करवन घयायची पण ती आशरमात

असताना एका अिरानही वतची चौकशी करायची नाहीत ना बाळाला बघायला

यायची ना तयाची चौकशी करायची तीन मवहन झाल दक समन घरी जायची

यावळीही बाळाला सोडन ती चालली वतन तसा साावगतला नवहता पण

एकण वतचा रावराग तसाच वाटत होता आशरमाचया साचावलकााचया सवभावाचा

गरफायदा घताहत ह लोक अस सीताबाईना वाटल आता मातर तयाना राहावला

नाही

ldquoकाय चालवला आहस समन त बाळात झालीस दक मलाला सोडन

वनघन जातस rdquo

ldquoमाई काय करणार बाळाला घऊन जाऊन कामा कशी होणार आवण

नाही गल घरी तर सगळयााचा कसा होईलrdquo

ldquoजर तझयावशवाय होत नाही तर बाळाला का ठऊन घत नाहीतrdquo

ldquoपतयकजण महणतो मल माझा नाही मीही सााग शकत नाही मल कणाचा

त मग कोण तयाचया दखभालीची जबाबदारी उचलणार माईrdquo

आता झीट यऊन पडायची पाळी सीताबाईची होती

ldquo मग त इथच राहा ना नाहीतरी तझा तया घरात कोण आह कशाला

जातस त वतकड तझा नवरा गलयावर तला वतथ काय वागणक वमळत गा चार

घास अनन वमळावा महणन तयाचया भावााकड आवशरतासारखी राहतस इथ राहन

तझया मलाना त सााभाळ शकशील rdquo

ldquo नाही नाही मला गला पावहज माई आता बघा माझयावशवाय थोरलया

ववहनीची काम अडतात मधलया वावहनी तर पणणपण माझयावरच अवलाबन

असतात धाकटीला तर माझाच आधार असतो आबासाहब दादासाहब भाई

आणणा यााचही अडला नडला मलाच बघायला लगत घरात मी नसल दक दकती

गोधळ उडतो नाही मला लवकर जायलाच पावहज कवहा एकदा बाळ होताय

आवण मी घरी जातय असा होता मला rdquo

समन मलाला ठवन तयाना न साागताच वनघन गली सीताबाई ववचार

करायला लागलया एकदा का पाख छाटल असल दक पपजरा उघडला तरी पिी

बाहर जात नाही बाहरचया जगाच तयाला भय वाटता पपजऱयातल आयषय सरवित

वाटता झापड बााधन जगायची सवय होत आपला भलबरा कशात आह याचा

सारासार ववचार खाटतो वबचारी समन आपला सगळ आयषय बाकीचयाासाठी खचण

करतय आपण पपजऱयात अडकलोय याची वतला जाणीवही नाही

सवपन

वनवमर ररयावलटी शोचया टीवहीवरचया गाणयाचया सपधत पवहलया

फरीत दसरा आला दसऱया फरीत पवहला आला आई पपााचया अपिा उाचावलया

तयााच हात गगनाला वभडल पण तो वतसऱया फरीत वतसरा आला आवण अावतम

वनणाणयक फरीत तर तो नाबरात यउच शकला नाही परीिक नहमी सपधणकाना

पोतसावहत करत होत ही सपधाण महणज आयषयाच अावतम रधयय नाही अशा अनक

कसोटा पार पाडायचया आहत आपल पयतन मातर कमी पडता कामा नयत पण

वनवमर सपधत पराभत झाला आवण तयाची आई सटजवरच तयाला पोटाशी धरन

ढसढसा रडली इथच वनवमरचया मनान कच खालली खरतरा आई आवण पपााचया

सवनााची पणणता करताना तयाचा जीव मटाकटीला आला होता तयाला गाणयात

पवहला नाबर नको होता तयाला ना पजकायचा होता ना महाववजता वहायचा तयाच

सवपन होता पण कवळ आईववडलााची वनराशा होऊ नय महणन तयाना मनान

खचलल पाहाण जीवघणा होता महणन तयाचा मन कासावीस होता होता वनववळ

तयााची बचनी तयाला मान खाली घालायला भाग पाडत होती तयााचया अपिााचा

भाग तयाना कला होता वयाचया चौदावया वरी आपण जगणयाला लायक नाही असा

काहीसा वनवमरचया मनान घतला वनराशचया गतत हळहळ तो जायला लागला

तयाचा अभयासातही लि लागना टीवहीवरचया गाणयाची एक सपधाण तयाला

आयषयातन उठवन गली होती नालायक ठरवन गली होती

खरतरा सयशही तयाचयासारखाच पराभत झाला होता पण तयाचया

चहऱयावर दखाची छटा मातर नवहती गरीन रममरधय आलयावर सयश वनवमरजवळ

आला तयाचया खाादयावर तयान थोपटलयासारख कल ldquoअर एवढा रडणयासारखा काय

झालाय पढचया वळी ककवा दसऱया कठलयाही सपधत नककी त पजकशील बघ थोडा

वखलाडपणान घ कणीतरी पजकणार आवण कणीतरी हरणार ह नककीच आवण

आपण हरलो महणज काही जगबडी झाली नाही एवढा मनाला लावन घऊ नकोस

आपण आणखी पयतन करावा महणन सपधाण असतात rdquo वनवमरचया मनाचा समाधान

झाला दक नाही ह तयाला कळल नाही

आवण एक ददवस अचानक एका वसनमाचया गीतासाठी

पाशवणगायनासाठीचा परसकार सयशला वमळाला टीवहीवरची तयाची मलाखत

वनवमर आवण तयाच आई पपा आशचयाणन पहात होत कवळ आठ वराणत सयशन

इतकी मोठी मजल कशी मारली याचा रहसय जाणन घयायला उतसक होत

सयशन तयाचया सारखयाच एका हरललया मलाना तयाला दाखवन ददल

होता अपयशान तो खचन न जाता तयाना जासत जोरात पयतन कल होत सयश

आजचा सवलविटी साागत होता ldquo लहान असताना मी कधी कधी सपधाामरधय भाग

घत होतो पण माझया दषटीन सपधाण ही नाबर काढणयासाठी कधीच नवहती ती फकत

माझयातलया गणााना आणखीन तावन सलाखन पारखन घणारी महणनच मी

तयाकड बघत होतो माझयातलया कलना माझयातलयाच कलशी कलली सपधाण होती

ती माझा सागीताचा ररयाज कायम होता मी कधी अभयासाचाही बाऊ कला नाही

कारण मला गाणयात कररयर करायचा होता आई बाबाानी मला जीवघणया सपधत

उतरवला नाही ह माझा भागय सपधत वमळाललया बविसान मी कधी हरळनही गलो

नाही आवण अपयश वमळालयावर खचनही गलो नाही कधीकधी गाताना सपधत

परीिकाानी ददललया वळपिा जासत वळ लागला पण गाणयातली एखादी हरकत

जागा घता घता असा काही आवाज लागायचा दक तया सवरााचया सपशाणन अागावर

रोमााच उभ रहायच गातानाचा तो िण माझया दषटीन अतयात महतवाचा असायचा

आवण तयाचा आसवाद मी परपर घत होतो मला वमळालला हा परसकार हा माझा

अावतम टपपा नाही माझा गाण लोकाानी आवडीन ऐकाव हाच माझा रधयास राहील

तच माझा सवपन आह rdquo

वनवमरला या िणी जाणवत होता दक खरचा आपला सवपन काय होता याचा

ववचार आपण कधीच कसा कला नाही वनवमरच आई पपा मातर आपला सवपन

धळीला का वमळाला याची कारण मीमाासा शोधन काढणयात गकण होत

रााग नाबर

वपयावदा गलया वरीच या कॉलजमरधय मराठीची पारधयावपका महणन रज

झाली होती चाळीशीचया वपयावदाचा मराठीवर पभतव होता वतचा बोलणा

समोरचयाला गागवन टाकायचा अलपावधीतच ती कॉलजचया मलााची आवडती

पारधयावपका झाली तयाला अियसारखया टारगट मलाचाही अपवाद नवहता

पवहलया लकटचरला तयान तरास दऊन पावहला पण सगळया मलाासमोर वगाणत न

रागवता वपयावदान तयाला कटलास सापलयावर बोलावल आवण समजावल वासतववक

बाकीच पारधयापक वागत तसा सगळयाासमोर तयाला खडसवायला वतला काहीच

हरकत नवहती पण चारचौघात तयाचा पाणउतारा करणा वतला बरोबर वाटल

नाही वतची ही एकच गोषट तयाला पचाड आवडन गली वतचया समजावणयान

अियला मीही सभय आह ही भावना चतवन गली

लासट बनचर असणारा पारधयापकााचया खोडया काढणारा अिय

वपयावदाचया लकटचरला मातर नमान बसायला लागला तयाला वतचा वशकवणा

आवडायला लागला अियना वनववळ वपयावदा मडम वशकवतात महणन एफ वाय

कॉमसणला मराठी घतला बारावीला तयााचया वशकवणयाचा तयाचयावर एवढा पभाव

पडला दक तयाना मराठीच वनवडल तयााचा कववता वशकवणा तर कवळ लाजवाब

होता कवी मग तो कोणीही असो पवदा गरस सरश भट असोत शााता शळक

इाददरा सात ककवा पाडगावकर असोत कववतचा भावाथण साागताना तयामागचा

सादभण कववतचा न जाणवलला पण वतचयात दडलला गरथभताथण कवीची

मनोभवमका समजावन साागताना ती कववता अिरश जगलयासारखा अियला

वाटायचा कानात पाण आणन तयााचा लकटचर तो ऐकायचा

मनाचया आवण शरीराचया दोनहीही सौदयाणचा वमलाफ वपयावदा

मडमचया रठकाणी झालाय असा तयाला वाटायचा वशकवताना दर काही वळान

कळला ना असा महणताना तया मानला नाजक झटका दत तया हलकटयाशा झटकटयान

हलणार तयााचया कानातल झमक तयााचया कसााचया करळया बटााशी अलगद

खळायच तयािणी अियला पशन पडायचा आपलया डोळयाना सौदयाणचा सख

वमळताय दक कानाना कववतची मजवानी तयाचया मनावर तयाानी गारड कला होता

सारखा तयाना पहात राहावा असा तयाला वाटायचा तयााचा ओठ मडपन हसणा तयाला

वड लावायचा मनाची घालमल होत होती

एक ददवस अियन ठरवला दक काही झाला तरी ममना भटन आपला मन

मोकळ करायचा पण कसा आवण कधी हा पशन होता तयाना ममना वचठठी वलहायचा

ठरवला ldquoमम तमही मला आवडता काय कर मला कळत नाहीrdquo वपयावदान वचठठी

वाचली आवण अियला भटायला बोलावला कणाचया बापालाही न घाबरणारा

अिय ममनी बोलवलयावर मातर मनातन सटपटला तयाच हातपाय कापायला

लागल आपलयाला चाागला खडसावणार महणन घाबरतच तो टीचसण रमचया

दाराशी आला चाहल लागताच वपयावदान तयाला आत बोलावला माद वसमत करत

तयाला बाजचया खचीवर बसायला साावगतला आवण बोलायला सरवात कली

ldquoअिय मी तला आवडत यामरधय काही गर आह ह आधी मनातन काढन

टाक वनसगाणचा वनयमच आह दक या वयात वभननपलगी शरीराकरणण वाटायला हवा

तसा नसल तरच काहीतरी चकताय असा मी महणन या वयात असललया शारीर

आकरणणा बरोबरच आपलया मनातही काहीएक आयवडयल आदशण वयवकतमतव

आकार घत असता कधी नकळत आपलया मनात त साकार होत असता तर कधी

आपण जाणीवपवणक त पाहात असतो तसा तझया मनातही आपली जोडीदार वपया

माझयासारखी असावी अशी कलपना नकळत आकार घत आह तझी मनातली

कलपना आवण शरीराचा तरण असणा यामळ माझयाबददल तला आकरणण वाटताय पण

ह खरा नाही कारण वसतवसथती खपच वगळी आह दसरा असा दक आपलया

वयवकतमतवाला अनक बाज असतात तसाच तझया एकण वयकतीमतवात हा भाग

महणज रटप ऑफ द आईसबगण महणावा असा आह तझी कररयर भववषय कौटावबक

पररवसथती तझयात सपतावसथत असलल नततव गण दसऱयाना मदत करणयाची

वतती या गोषटी खप महतवाचया आहत या सगळया गोषटीवरन तझा चररतर ठरणार

आह तवहा काही काळासाठी वाटणारा आकरणण महतवाचा दक तझा वयवकतमतव

महतवाचा ह तला ठरवायला हवा याच वयात आपलया चररतराची बााधणी होत

असत तयाचा पाया इथच घातला जातो आवण तयावर पढचया आयषयाचा भववतवय

ठरता जवहा तझा तच आपलया मनाला ह समजावन साागशील वसतवसथतीचा

आकलन तला होईल तवहा तझया मनातला हा गोधळ नककी दर होईल कणाला तरी

फोन करत असताना कधी लि नसल तर दसराच एखादा नाबर चकन दाबला जातो

आवण मग रााग नाबर लागतो आपलयाला काही समजत नाही अरचया असा कसा

रााग नाबर लागला मनात कठलीही अपराधीपणाची भावना न ठवता सवचछ मनान

आपलया भावनचा ववशलरण कर ह योगय आह का याचा सारासार ववचार कर तला

तझा योगय नाबर नककीच वमळल rdquo

अियचया मनातल ववचारााच मोहोळ वपयावदान हलकटया हातान

सोडवल होत ववचारााचया गतत सापडलला अिय हळहळ भानावर यत होता

वळण

ldquoउदया भटया र राजहास बारमरधय चयायला ती नाझनीन काय माल आह

बघया तरी मसतानी झक मारली असा महणतात rdquo सावहलन चार पाच पग एवहाना

सहज ररचवल होत ररकामा गलास पनहा भरणयासाठी टबलवर वाट बघत होता

तीन पाकीट वसगारट जळन राख झाली होती

ldquo चल ए आता बास साल घरी वाट बघतात लचना कलप उघडल तरी

महातारी ववचारायला यतच उशीर झाला र बळया महणत वाढ का जवतोस का

करत बसत साला कटकट अपनी खद दक पजदगी भी ठीक तरहस गजारन नाही दत

यारrdquo तो डोळ तारवटन तावातावान बोलत होता

ldquo यवडा चकणा खालयाव पोट गपगार वहइल नायत काय हवा वशराय

बी वाव नसतय या ढरीमधी आन कसला जवान खान घयीवन बसतयात कोन जान

लच काळजी करतयात आमी काय ककटकल बाळा हत का कायrdquo गौतयाना आपलया

बोलणयाचा शर टाकला

गौतमला आपण सावहल आवण वनवखलच वमतर आहोत याचा खप

अवभमान तयानाच तर तया दोघाना दार कशी आवण कठ पयायची त वशकवला होता

बारमरधय बारबालााचा नाच पहायला कसा जायचा याबाबतीत तो तयााचा गर होता

कठ कोण बारबाला चाागली आह याची वबतताबातमी गौतमला असायची हाा

पशाचा परवठा मातर तयाला वमतराानी करायचा हा जण अवलवखत वनयमच होता

तसा ठरनच गला होता

रावसाहब आवण सवशलाबाइना सावहलची खप काळजी वाटायची

सखवसत कटाबातला एकलता एक कलदीपक होता तो तयााचा तळहातावरचया

फोडापमाण तयाला दोघाानी जपल होता तो महणल त तयाचयासाठी ताबडतोब हजर

वहायचा मला सनचया माघारी तयाला माया ददली होती तयााचा अकाली अपघातात

जाणयाचा दख दोघाानी या वदधापकाळात सावहलकड बघनच पचवला होता

साहीलला कठलयाही गोषटीची उणीव भास नय महणन त धडपडायच दोघााना

एकच शलय होता सावहल वशकणयात अवजबात रस घत नवहता मग नोकरी वगर

तर दरच राहीला आजकाल तो दोघाना उदधटासारखी दरततर करायचा वाटल तस

पस मागायला लागला होता आपलया सासकारात काय कमी पडला याचा दोघाही

ववचार करायच

तामहण आजोबा महणायच त काही खोटा नवहता ldquo तयाला वळण

लावायला तमही एकच करायला पावहज होता तमही तयाला पररवसथतीच चटक बस

ददल असत महणज समजला असत आपोआपच मागी लागला असता तमच लाड

नडलत rdquo

सावहल नहमीसारखाच रातरी उवशरा घरी आला घरात सामसम

अथाणतच दोघाही झोपल असणार तरी आजी यणारच हा तयाला हसका होता पण

तीही आज जवतोस का बाळ महणन ववचारायला आली नाही तयालाच चकलया

सारख वाटला महणन अादाज घणयासाठी तो आजी आजोबााचया बडरमकड गला

दरवाजा उघडा होता आतमरधय ददवा जळत होता त दोघही मातर खोलीत नवहत

तो आत गला टबलावर फलााचा मोठा बक तयाचयाकड बघन हसत होता अर हो

उदया आपला वाढददवस बकचया खाली एक वलफाफा होता तयान तो उघडला

वाढददवसासाठी काही पस तयाानी ठवल होत पमापोटी आजी

आजोबाना तयाला सधारण कठीण जात होत महणन एक वरण तयाानी तयाचयापासन

लााब रहाणयाचा वनणणय घतला होता

पताग

आज माझा वाढददवस बाकी कणाचयाही लिात नसला तरी माझया तरी

लिात रहायला हवा पण छ आज योगायोगान मला आठवण झाली ती मला मगो

आईसिीम खावस वाटल महणन लहानपणी डडी मला आवडता महणन

वाढददवसाला नहमी मगो आईसिीम आणायच आज फकत आईसिीम घणयापरतच

पस वखशात वशललक आहत अस द आज जवणाला सटटी पतरयाचया भगदाडीतन

बोळातली मलााची मजा पहात खायला लागल

मी पवहलयापासन उाच आवण आडवया बाारधयाची गोरी असल तरी माझ

फीचसण जरास वगळ एखादी परदशी मलगी वाटावी इतपत वगळ वगाणत

मतरीणीही मला फारशा वमसळन घत नसत वहडीस दफडीस करायचया कारण

काही कळायच नाही मी तयाना तयााचयातली का वाटत नवहत माझया मानान तया

अगदी छोटा वाटायचया माझया खाादयाला लागणाऱया राागत वगाणत मी

सगळयात पाठी अभयासात मला काही गमय नवहताच खळात थोडीफार होत

शाळा सापली मला फारशा मवतरणी कणी नवहतयाच कॉलजची दोन वरण कशीबशी

कली

मममीला सासाराच काही खास पम नवहत सवपाक तर वतला मळीच यत

नवहता नहमी बघावा तर पाव आवण अाडी नाहीतर फार फार तर पाव आवण

उसळ वाढतया वयात भक लागायची पण घरात काही खायला नसायचा डडी

आपलया कारखानयाचया कामात मगन असायच डडी कडन कधी पस घऊन बाहर

काहीतरी खायची भययाही तसाच करायचा मग मनात आला नोकरी करन पस

वमळवाव महणज खायला वमळल पसतकाचया दकानात नोकरीला लागल

वाचायची आवड होती महणन ज पस वमळायच त चनीसाठी उडवायची पस

कवहाच सापन जायच

जनी मला वतथच भटली मला समजन घणारी ताई आई आवण मतरीण

जनीमधच एकवटल आह असा वाटायचा वतचयावर खप पम करायला लागल

वतचयावशवाय जगणा अशकटय आह असा वाटायचा दोन दोन ददवस मी वतचयाच

खोलीवर रहात होत पण एक ददवस मला न साागताच ती नयझीलाडला वनघन

गली तयावळी मी अिरश कोसळन पडल मनगटाची नस कापायला बवघतली पण

पयतन अयशसवी झाला मममी डडी भयया याना याववरयी फारशी काही कलपनाच

नवहती

या नराशयातन बाहर पडायला मला राशी आवण वनमा याानी मदत कली

तया माझया मदतीला धावन आलया जनीचया बाजचया खोलीत तया राहायचया

आमही वतघी वमळन रहायला लागलो मममी इतकी बपवाण होती दक ती माझी काही

चौकशीही करायची नाही आराम करणा टीवही बघणा आवण कधीतरी डडीबरोबर

कारखानयात जाणा एवढाच वतचा काम दोन ददवस मलगी घरी यत नाही ती कठ

असत काय करत याची वतन कधी ववचारपस कली नाही राशी वनमा यााचयात मी

खपच गातल तया दोघी खप घवनषठ मवतरणी होतया तयामळ वळ यताच तया दोघीनी

हलकच मला बाजला कल मला न दखवता

समोर आयषय भकास वाटत होता करायला काहीच नवहता माझयाकड

कणीतरी कलपना साावगतली दक त हॉटलमरधय वटरसच काम कर तही कल त करता

करता मसाजर महणन काम करायला लागल कधी मसाज पालणरमरधय तर कधी

हॉटलमरधय कसटमर वमळायला लागल टीप चाागली वमळायला लागली वतथ

फरडररकची ओळख झाली नायजररयातन आललया फरडला मी आवडल फसबकवर

आमच एकतर फोटो बघन डडी चवताळलयासारख झाल तयाानी मी काही ववचार

करायचया आत फरडशी माझा लगन लावन टाकल मी तयावळी लगन करावा दक कर नय

यावर ववचारच कर शकल नाही तयााचया हो ला हो करत गल फरडला फारशी

चाागली नोकरी नवहती तयाचाच खचण भागत नवहता माझया वमळकतीतन घर

चालायचा तयाच आवण माझ तयावरन खटक उडायला लागल पनहा मी एकटी

झाल

मसाजर महणन काम करत होत तवहा माझी आमदानी चाागली होती

भययाना तयाचया आवडीचया मलीशी सासार थाटला होता आवण तो वगळा रहात

होता तयाचा आवण डडीचा पटतच नवहता डडीना दवाखानयात ठवला तयाचा खचण

खपच झाला तयााचया डोकटयावर खप कजण आह ह तयावळी कळल कजण माग ठवन त

गल मममी काही कर शकत नवहती वतला हाय बलडपशर माग लागला तयााचया

पाठोपाठ एक वराणत मममीही गली माझी जमा पाजी सापषटात आली तयानातर मीच

आजारी पडल आवण हाताशी होता त काम वनघन गला एका दकानात सलस गलण

महणन काम वमळाला तया पगारात काय होणार महणन सततर वरााचया ददनशभाई

यााचयाबरोबर का पवनयन महणन रहायला लागल गलया वरी त वारल तयााचया

घरातलयाानी मला घराबाहर काढल तटपाजया पगारात काय होणार या छोटा

पतरयाचया खोलीत रहायला आल आज खायला वमळाला तर उदया वमळल का नाही

याची खातरी नसत

आज वयाची पसतीशी आली मी कठही वसथर नाही खायला वमळायची

भराात अशी अवसथा आह आज आईसिीमची आठवण झाली आवण वनवाातपण माझा

जीवनपट डोळयासमोरन सरकन गला एका उचचवशवित पााढरपशा घरातली

सबदध मलगी वतची अशी अवसथा कोणी कली वतन सवत आईववडलाानी

पररवसथतीन जसा वारा यईल तशी मी वाहात गल पतागाचा मााजा माझया हातात

होता पण तो तटललया पतागासारखी माझी अवसथा झाली खरच मी इतराापिा

वगळी आह का

जवळच दरच

पवाणधण

ldquo अहो तमही ऑदफसमधन आलात की आपण आज वसनमाला जाउया

नाrdquo

ldquo बघ आज कदावचत माझया वमतराबरोबर बाहर जायला लागल तयाचा

जरा पॉबलम झालाय तयाला तयातन बाहर पडायला मदत करायला हवी मला

तला तयातला काही कळणार नाही rdquo

ldquoमला ताजी फडफडीत मासळी खावीशी वाटतय समदराचा खारा वारा

तो वास मला शवासात परपर भरन घयावासा वाटतोय एवहढ तरी डोहाळ परवा

बाई माझrdquo

ldquoअगा डोहाळ कसल घऊन बसली आहस माझी बदली होणार आह ती

रदद करन घणयाचया तयारीत आह मी बॉसला खश करायला सरधया तरी मला रजा

काढता यणार नाही

ldquoबाबा माझया शाळचा आज गदररग आह तमही यणार ना मी नाटकात

भाग घतलाय rdquo

ldquoनाही र पववण आज मला महतवाची वमरटग आह सोसायटीची वतकड

जायलाच पावहज ती चकवन चालणार नाही rdquo

ldquoअहो आज पवतमाचा वाढददवस वतला वतचया आवडीचा डरस घयायला

जाउया काrdquo

ldquo तमहीच दोघीजणी जाऊन आणा ना नाहीतरी पवतमाचयाच आवडीचा

डरस आणायचाय न मला जमलसा वाटत नाही माझया एका वमतराचा वाढददवस

आह तयान मोठी पाटी ठवली आह आवण मखय महणज तयाची सगळी वयवसथा

मलाच बघायला लागणार आह rdquo

ldquo हलो अहो पववणला खप ताप भरलाय तयाला हॉवसपटलमध अडवमट

करावा लागणार असा आपल फवमली डॉकटटर महणताहत लवकर या तमची कामा

आटपायची वाट बघत बस नका असाल तस या माझा जीव टाागणीला लागलाय

अगदी rdquo

ldquo मी यतोय पण असा काय करतस डॉकटटर आपल अगदी घरोबयाच

आहत तयामळ एवढा घाबरन जायचा काही कारण नाही वशवाय एकदा का तयाला

हॉवसपटलमध अडवमट कला दक आपली बरीचशी जबाबदारी कमी होत एसटीन

मला वनघन यायचा महणज सात तास तरी जाणारच ना थोडा धीर धर rdquo

ldquoमला टरीपला सोडायला या नाrdquo ldquo नाही गा बाळा आई यईल नाrdquo

ldquoवनदान नयायला तरी याल काrdquo ldquo रातरी काकीचयाकड सोबतीला झोपायला

जायचाय बाळा तया लवकर झोपतात ना काका गलयापासन एकही ददवस मी

तयााचयाकड जायचा माझा नम चकवला नाहीय rdquo

ldquoबाबा हया सटटीत आपण करळला जावया का सगळजण आमच वमतर

सटटीत कठ ना कठ जात असतात आपण मातर कठच जात नाही rdquo

ldquo मलानो तमहाला सटटी असत पण मला कोण सटटी दणार र कामा

चालच रहातात आवण सटटी काढली तर पढ कामाचा आणखीन भार वाढतच जातो

rdquo

उततराधण

ldquo बरच ददवस मनात यताय आपण दोघा खप वरण झाली वसनमाला गलो

नाही आज जावया का गrdquo

ldquo अहो आज माझी वभशी आह आवण मलाच लागलीय तयामळ आज

वसनमा कनसल rdquo

ldquo पवीण अर कधीतरी वळ काढन बोलत बस माझयाशी सारखा आपला

वमटीगज कॉनफरनस टररग सवतला कधीतरी वळ द र आपलया कटाबासमवत वळ

घालवलास तर कामाचा बराच ताण हलका होतो मलाही हलली वळ कसा

घालवायचा हा मोठा पशनच पडतो बघ पवतमाची नातवाडााची सारखी आठवण

यतय पण ती तरी वतचा सासार सोडन मलााचया शाळा सोडन कशी यणार नाही

काrdquo

जया काकीचया सोबतीला मी जात होतो तया गलयानातर आपलकीची

भावना महणन तयाानी सतळीचा तोडाही माझयासाठी ठवला नाही जयााचयासाठी

माझया लकीचया खशीला मी वझडकारल पवीणचया शाळचया कठलयाही

कायणिमााना मला जाता आला नाही दरवळी काहीतरी कारण असायचा आवण

कायणिम चकायचा मलााचया पमाचा कौतकाचा असा िण पतनीचया आगरहाचा

आजणव वळोवळी मी टाळत गलो जया वमतराासाठी मी माझा वळ ददला त आता कठ

आहत आवण आता माझया हातात मातर काहीच नाही आह फकत वळच वळ आता

मला आपतााची आठवण यतय जवहा मी जवळचयाना दर लोटत होतो दरच मला

आपलस वाटत होत तवहा मी खरच जागा नवहतो का

लवखकची ओळख

नाव सौ सववता कौसतभ नाबर ई

मल savitanabargmailcom फोन

8149658022

पतता 1752 302 नाबर साकल

5th िॉस राजारामपरी मन रोड कोलहापर

४१६००८

वशिण MCom

इतर Dipin Music (vocal) ndashवशवाजी यवनवरथसटी

Dipin Music (Tabla) माबई यवनवरथसटी तबलयाच वशिण क

कशवराव धमाणवधकारी पा ववभव नागशकर सरधया शरी महश दसाई यााचयाकड

सर आह

साातािझ इथलया The Yoga Institute Santacruz इथ योग

पवशिकाचा कोसण कला योग पवशिक महणन अनक रठकाणी काम आयण ववदया

मादीर माबई सट फरावनसस मनजमट institute माबई इथ योग वशिक महणन काम

अनकाना उपचारयकत योग वशकवला

मकत पतरकार महणन गली २२ वर कायणरत महाराषटर टाईमस लोकसतता

सकाळ लोकपभा तरण भारत लोकमत पणयनगरी सा वववक यामरधय अनक

ववरयाावर लखन लोकमत अातनाणद यासारखया अनक ददवाळी अाकाामरधय लखन

पररसावाद

खालील पसतक पकावशत------

१ वकण १०१ ndashअनवाद (ल एवलझाबथ फरीडमन)

२ कताथण मी-- अड वसातराव नावकर यााच चररतर

३ सवाल जबाब पतरकाराशी ndashपतरकार सभार धम यााचयावरील

मलाखतीच पसतक

४ सामथयण आह चळवळीच- दवदासी वनमणलन चळवळीच अरधवयण पा

ववठठल बनन यााच आतमचररतर शबदाादकत

५ माईड पॉवर ndashपरणादायी पसतक

६ सवतला ओळखाmdashपरणादायी पसतक

७ हाऊ ट वबकम सकटससफलmdashपरणादायी

पसतक

८ गरब द ऑपॉचयणवनटी----परणादायी पसतक

९ सकटसस पासवडण-----परणादायी पसतक

ई सावहतय पवतषठान

मराठी वसनमा हा एककाळी भारतात पहदी वसनमाचया तोडीस तोड

ककवा काकणभर वरचढच होता मरधयातरी मराठी वसनमाला उतरती कळा लागली

पिक यईना महणन वथएटर वमळना वथएटरच वमळत नाही महणन चाागल मराठी

वसनमा बननात आवण चाागल वसनमा नाहीत महणन पिक वमळनात अस एक

दषटचि सर झाल मग आला झी मराठी वसनमा आवण तयाचयाच जोडीन छोटा

आकाराची मलटीपलकटस आवण वडवजटल पिपण तयामळ पनहा एकदा मराठी

वसनमा जोमान बहर लागला

काहीशी अशीच पररवसथती मराठी सावहतयाचीही होत आह एककाळी

टॉपला असलल मराठी सावहतय मधलया काळात रटवही आवण वसनमाचया यगात

माग पडल पण आता मोबाईल आवण इाटरनट यााचयामळ मराठी वाचकवगण फ़ार

मोठया पमाणावर वाढतो आह आवण तयाच जोमान तयाचयासाठी वलवहणारा

दजदार लखक वगणही वनमाणण होऊ लागला आह मराठी सावहतयाचया भववषयाबददल

आमही अतयात आशावादी आहोत

आपली साथ मातर पावहज आपलया ओळखीचया जासतीत जासत लोकााना

ई सावहतय बददल साागा तयााच ई मल पतत व whatsapp नाबर कळवा तयााना ई

सावहतयचा मोबाईल app download करायला सचवा आगरह करा ई सावहतयच

माकरटग करा एकदम फ़रा ट फ़टवर यऊन खळ जबरदसत माकरटग कर लाखााच

कोटी कर आवण मराठी सावहतय पनहा नाबर वन ला आण

ई सावहतय पवतषठान

wwwesahityacom

esahitygmailcom

आता ई सावहतय च APP उपलबध आह ई सावहतयचा App आपण खालील

पलकवरन आपलया मोबाईलवर डाऊनलोड करा आवण भरमसाट पसतका फ़री वाचा

httpsplaygooglecomstoreappsdetailsid=comesahitywwwe

sahitybooks

ई सावहतय पवतषठानची ई बकटस Whatsapp broadcast service सर झाली

आह पणणपण फ़ककट पसतका आता आपलया मोबाईलवर थट कपया नााव नोदणीसाठी

7710980841 हा नाबर आपलया मोबाईलवर सवह करा आवण नातर या नाबरवर वॉसऍप

करन आपल नााव व शहराच नााव कळवा आपलयाला वनयवमतपण एक नवीन मराठी ई पसतक

Whats app िार पाठवल जाईल आपण त पसतक आपलया वमतरााना Whatsapp करा आवण

भाव खा

आपलया ओळखीचया दकमान दहा लोकााच मल आय डी आमहाला कळवा तयााना

आमही ववनामलय पसतक पाठव व आपलयाला VIP सभासद बनवल जाईल

Page 8: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross

कथानिम

पाकतन

पशचातताप

मकसद

इवतहास

सबह का भला

गरदविणा

पतयिाहन पवतमा उतकट

तर माझा काय चकला

ओळख

मवतरणीची गोषट

वारसदार

लागबााध

ह बाध रशमाच

परतफड

पपजरा

सवपन

रााग नाबर

वळण

पताग

जवळच दरच

पाकतन

बऱयाच वराानी ती मला आज भटली कॉलज सापलयानातर वीस वराानी

कॉलज मध असताना कशी रसरशीत ददसायची अथाणतच वयाचा मवहमा होताच

ववशीतली ती आवण चाळीशीतली ती यात फरक असणारच वतचा गाणा आजही सर

होता एकण सासार छान चालला असावा असा आपला माझा अादाज बराचवळ

गपपा झालया वतचा नवरा बााधकाम वयावसावयक होता तयाच दकतीतरी पोजकटस

नावाजणयासारख होत नावलौदकक पसा सख कशालाच कमतरता नवहती

ह सगळा साागता साागता वतचा गळा भरन आला वतचा नवरा काही

मवहनयाापवी कामाचा ताण असहय होऊन हदयववकारान गला आयषय भरभरन

जगताना डाव अरधयाणवरच मोडला होता इलाज नवहता वतचया सोळा वराणचया

मलाला घऊन ती एकटी महालासारखया बागलयात रहात होती बोलता बोलता

कॉलजचया ददवसाावर ववरय आला दकती फलपाखी ददवस होत त आमचया

वगाणतला सकॉलर असललया तयाचा ववरय वनघणा अपररहायणच होता आवण वतचा

तर कधी काळी तो महणज वजवहाळयाचा ववरय होता कालच मला तयाचया ववरयी

कळला होता

तो ददसायला नाकी डोळी दखणा होताच उाच मजबत बाारधयाचा

सावळासा चहऱयावर करारी भाव थोडासा अातमणख सवतमधच रमणारा

अवतशय हशार टबल टवनस छान खळायचा खळाड असला तरी तयाला वमतर

फारस नवहत आवण तो वखलाड वततीचा असला तरी वागताना थोडसा हातचा राखन

वागलयासारखा वागायचा वतला तो जाम आवडायचा आमचा कटलासमट धीरन

कधी वतला तयाचयाशी बोलायचा योग आला नवहता मवतरणी तयाचयावरन वतला

खप वचडवायचया वतला खप वाटायचा दक तयाना आपलयाशी बोलावा ती कॉलजची

गानकोदकळा होती वतला वाटायचा तयाना आपलया गाणयाचा कौतक करावा काहीही

करन बोलावा कदावचत तयालाही वतचयाबददल काही वाटत असल का

नककीच कारण एक दोनदा तयाना वतचयाकड बघन हसलयासारखा कला होता पण

कळत नकळतच दक वतचया मनाचा तो खळ होता पण जाणन बजन तयाचया कधी

पढ पढ करावा असा वतला वाटल नाही वतचया मनातली सपत इचछा मातर होती दक

तयाना आपलयाशी बोलावा अशी पकराणना वाटायचा तयाना आपणहन ववचारावा

लगनाबददल जवहा वतचा लगन ठरला तवहा वतची आशा पार वमटन गली अबोल पीत

मगधच राहन गली

वतचा लगन झाला एका होतकर तरणाशी महतवाकाािी आवण जगणयाची

आसोशी असलला वतचया कलची गणााची कदर असलला सरवातीला खाजगी

नोकरीत अगदी लहानशा पोसटवर असलला वतचा नवरा सवतचया धडाडीवर खप

वरपयात चढत गला नोकरी सोडली आवण छोटा छोटा बााधकामााची कामा घऊन

फार लवकर पगती कली मग मोठया कॉमपलकटसच पोजकटस घयायला लागला

वयवसायाची नस तयाला बरोबर सापडली होती वतला चारीकडन सख होता पण

वनयती महणज काय असता ह वतला काही मवहनयाापवी कळला वतचा नवरा

सासाराचा डाव अरधयाणवर टाकन गला होता

माझया मनात ववचार आला वतचा लगन धीरनशी झाला असता तर

बोलताना ववरय आला होता धीरनचा माझया घशाशी आवाढा आला कठलया

तोडाना मी वतला साागणार होत दक तोही या जगात नाही तो एक आय ए एस

ऑदफसर होता आमचया एका मवतरणी कडनच तयाचया अपघाताची बातमी कळली

होती वतचया सासाराची गाठ कणाशीही बााधली गली असती तरी वववधवलवखत

अटळ होता चाळीशीतच वतला सौभागयापासन फारकत घयायला लागणार होती

तच वतचा पाकतन होता

पशचातताप

वीस फटाावर असणाऱया तरागाचया छोटा वखडकीतन यणारा कोवळया

उनहाचा कवडसा आज वतलोततमा टक लावन बघत होती दकती वरा झाली

लहानपणी आपण हा उनहाचा कवडसा पकडायला बघत अस पण कधी हातातच

यत नवहता आयषय असाच आपलया हातात आह महणता महणता वनसटन गला

दकती छान होता आपला आयषय वनरागस साथ पाणयासारख अचानक वसदधाथण

आयषयात आला आवण आयषय दभागन गला

वतलोततमाचा बालपण खप लाडात गला दोन भावााची लाडकी बवहण

ददसायला अतयात ससवरप वशकायलाही हशार वतना आपला जोडीदार सवतच

वनवडला ददसणयात डावा असलला वसदधाथण हरहननरी होता तयाची जात मातर

वतलोततमाचया कटावबयाना खपली होती महणन लाडकी असली तरी वतचया लगनाला

मातर भावाानी आवण आई ववडलाानी खप ववरोध कला साम दाम दाड भद

कशालाच वतन जमानल नाही घरचयााचया मनाववरदध वतन वसदधाथण बरोबर सासार

मााडला

सवतचया हशारीचया जोरावर वसदधाथण लवकरच नोकरीत खप वर चढत

गला पवबलक ररलशन मरधय असणारा तो पाटाण टाळ शकत नवहता आवण

पाटीमधली दारही हातात आलला सरवातीचा एकच पयाला नातर चार वराणतच

तयाची पजदगी बनला पवहलयाादा आपलया लाडकटया लकीदखत घरात गलास नको

महणन टाळणारा वसदधाथण कालाातरान सटीचया ददवशी रीलकटस होणयासाठी

पयायला लागला तो दारचया इतका आहारी गला दक मग तयाला ददवस रातरीचही

भान रावहल नाही आवण एक ददवस

वयसनापायी तयाची नोकरी गली मलगी लहान घरचयाानी पाठ

दफरवलली अशा वसथतीत वतलोततमा नोकरी कर शकत नवहती गागाजळीवर जवढा

वनभावता यईल तवढा धकवन नला शाात आवण समाजस असलली वतलोततमा आताशा

छोटा छोटा कारणाावरन वचडवचड करत होती नवरा बायको मधला सावाद

आता सापायला लागला होता पसा असल तरच जगणा शकटय होता आरथथक वववाचना

वतला तरसत करत होतीच वशवाय दारसाठी वसदधाथण आता वतचयाकडच पशाची

मागणी करत होता घरातला एक एक दागीनाही दकानाची पायरी चढायला

लागला मोठया फलटचा असणारा वनवारा आता एका कचचया बााधकामाचया खोलीत

बदलला तयासाठीही घरमालकाचा भाडयाचा तगादा सर झाला कोडीत

सापडलली वतलोततमा सरभर झाली होती आवण एका ददवस हदद झाली

वसदधाथणन लकीचया सोनयाचया मनगटाा बायकोकड मावगतलया ती त

दयायला तयार होईना तयान वतचयावर हात उगारला एककाळी आपलयावर

जीवापाड पम करणारा वसदधाथण आपलयावर हात उगारतोय ह बघन एक िणभर

वतलोततमा दखान कोलमडन गली वसदधाथणचा हात थााबत नवहता तोडान तयाची

मागणी चालच होती मार असहय होऊन वतचया दखाची जागा आता रागान

घतली काही कळायचया आतच जवळचा कोयता वतन उचलला तयाला भीती

दाखवायला उगारला पण तयान वतचा हात वरचयावर पकडला दसऱया हातान तो

वतला मारतच रावहला तो चकवत असतानाच कोयतयाचा हात तयाचयावर बसला

घाव वमी लागला होता

वतचया लकीची रवानगी अनाथाशरमात झाली कारण सरळ होत वतच

आईवडील भाऊ वतचयाकड आता तर गनहगार महणनच बघत होत तयाना काही

वतची ककवा वतचया लकीची दया आली नाही वतलोततमाचा मन दखान ववदीणण

झाला एका चागलया घरात जनम घतलली आपली लक सगळयाच सखाना

आपलयामळ मकली वतचा काही दोर नसताना आशरमात आयषय काढणा वतचया

नवशबी आला खरच वसदधाथणशी लगन करन आपण चकलो दक तयाला वयसनापासन

दर करणयात आपण कमी पडलो तयाचया पमान आपल डोळ बाद झाल होत दक

तयाचया वयसनाकड सरवातीला डोळझाक करत होतो दक तयाचा मार खाऊन

सहन करायला पावहज होता तयाचा अवनबाध वागणा लकीचा बाळलणासदधा पणाला

लावायला पावहज होता का

अजनही मला मोह घालणारा हा उनहाचा कवडसा माझया लकीचया

आयषयात मातर रि वाळवाट बनन आलाय माझयामळ आईचया चकीचया वनवडीची

असो ककवा बापाचया वयसनाची सजा असो तयापायी आपलया वनषपाप छकलीचा

आयषय मातर उरधवसत होऊन गला कठला गलया जनमीचा पाप असल दक तया अभागी

जीवाला अशी वशिा वमळावी आई वजवात असताना मलीला अनाथ महणन

जगायला लागावा यापरता दख त काय पशचाततापाचया आगीत वतलोततमा पोळन

वनघत होती

मकसद

रणचया वयाचया पाचवया वराणपासन सौवमतर वतला सााभाळत होता जया

िणी तयाला कळला आपली बहीण गवतमाद आह जवळपास तयाच िणापासन दादा

महणन वतची दखभाल करणयाचा ठका तयान घतला होता सौवमतरला तयाचयाहन

लहान आणखी दोन बवहणी होतया रण नाबर तीनची सखदा आवण सवरदा या

दोघी नॉमणल होतया जवहा लहानपणी रणच उचचार सपषट यायच नाहीत तवहा

सौवमतर त समजन घयायचा ती काय साागतय त तयालाच बरोबबर कळायच आई

ववडलाापिाही जासत तयाला बवहणीची काळजी होती लहानपणी वमतर मवतरणी

रणची चषटा करायच वतचयासारख बोबड बोलन वतला वचडवायच खळायला

घतानाही वहडीस दफडीस करायच या पसागाानी रणचया दादाला खप तरास

वहायचा सौवमतर सतरा वरााचा झाला आवण तयाची आई गली वडील दफरतीचया

नोकरीवर जबाबदारी सौवमतरवरच आली बवहणीना तयााचा आवरन दऊन शाळला

पाठवायचा घरात काय हवा नको त पहायचा आईची जागा सौवमतर भरन काढत

होता वडील असनही तयााची भवमका त पार पाड शकत नवहत सासारासाठी पसा

वमळवायचा एवढा एकच काम तयाना जमत होता सौवमतरची आई गलयापासन तयााचा

मन सासारातन उडन गला होता तयााचा आयषय मवशनवत झाला होता सौवमतर

बवहणीचा मायबाप झाला होता

जसा जसा सौवमतर मोठा होत गला तसा तसा तयाला उमगत गला दक

आपणच रणचा पणण वळ सााभाळ कला पावहज ववडलााचया समजन घणयालाही खप

मयाणदा यायचया आई असताना ती रणचा सााभाळ करायची पण आता रणचया

हालचाली ववशीतही दहा वराणचया मलीसारखया होतया सौवमतरन वतला हळ हळ

वाचनाची आवड लावली वतचयाबरोबर वगवगळया ववरयाावर चचाण करायला

लागला वतला सागीत ऐकवत वतचा कानही असा तयार कला दक कोणताही राग ती

पटकन ओळखायला लागली सागीतात ती रमायला लागली गाणी ऐकणयासाठी ती

कशी लावायची हही तयान वशकवल पण वतचया सागीत वशकणयाला मातर मयाणदा

होती सवपाक वतला यत नवहता पण तयान चहा करायला वशकवला जवण गरम

करन घयायला वशकवला कमी होती फकत वयाचया मानान असणाऱया समजतीची

अशातच सौवमतर एमपीएससी परीिा पास झाला आवण तयाला मलाखतीचा

बोलावणा आला शवटचया िणी तयाना ठरवला आपण ही नोकरी घयायचीच नाही

मग मलाखतीला कशाला जा तयाना दनाददन गरज भागवणारी साधीशी खाजगी

का पनीतली नोकरी पतकरली जणकरन रणसाठी तयाला वळ दता यईल सवतचा

आयषय तयाना रणलाच वावहला होता लगन न करता राहाणयाचा बाधन तयाना सवतहन

सवीकारला होता रण हच तयाचा जग होता तयाचा शवास होता

रण कधी कधी हटट धरन बसायची दादा आज मला बरा वाटत नाही त

कठही जायचा नाही दादा अशावळी पणणपण वतची आई वहायचा काही न बोलता

वतला मााडीवर झोपवायचा रणची आाघोळ वणीफणी सगळाच सौवमतर करायचा

सौवमतरचया दोघी बवहणीची लगना झाली सौवमतरन तीही जबाबदारी पार पाडली

कारण ववडलानी ती जबाबदारी पार पाडायचया आधीच या जगाचा वनरोप घतला

होता नोकरीवर जाताना बाहरन कलप लावन शजाऱयाना साागन तो जायचा

सगळा रटीन वयववसथत बसला होता मोबाईलवर ठराववक एकच नाबर आपलया

दादाचा कसा लावायचा हही तयाना रणला वशकवला होता रोज ठरववक वळी मी

जवल महणन वतचा तयाला फोन यायचा

तयाददवशी वतचा दपारी फोन आला नाही वतन फोनही उचलला नाही

शजाऱयाना फोन करन तयान ववचारल थोडया वळापवीच रण वखडकीतन हात

करन आत गलयाच तयाानी साावगतल तयाचा मन विधा झाला वतला शजाऱयाानी

पावहलाय महणज वावगा काही घडला नाही ककवा वतन भलताच काळजी

करणयासारखा काही कला नाही पण मग फोन का उचलत नाही तयाचया मनात

उगाचच शाकची पाल चकचकली वतला काही झाला तर नसल या भावनना तयाचा

लि कामावरन उडाला पण हातातला काम तर सापवणा गरजचा होता अखर

ऑदफसची वळ सापता सापता थोडा वळ आधीच साहबाना साागन तो वनघाला

तयाचया कौटावबक पररवसथतीची जाणीव साहबानाही होती

दार उघडन कसाबसा घरात गला बडरममरधय जवमनीवर रण

असतावयसत पडली होती तोडातन फस आलला ददसत होता वरकरणी पाहता

वतला आकडी आलयाची शकटयता वाटत होती पण सवपाक घरात ओटावर

झोपचया गोळयााची बाटली सौवमतरला सापडली वतला सहजासहजी वमळ नय

महणन ठवलली बाटली वतचया हाताला लागली होती आवण वतन ती घशात ओतन

ररकामी कली होती काय कारण असल वतला या गोळया घवया आपण असा

वाटाणयाचा आता काही ववचार करणयात अथण नवहता रणचा या जगातला अवसततव

तर सापला होता पण आता सौवमतरसमोर पशन उभा होता आता आपलया आयषयाचा

मकसद काय

इवतहास

बऱयाच मवशकलीना अवनशाचा लगन ठरला लगन न ठरावा असा वावगा

वतचयात काहीच नवहता महणज लगनासाठी आवशयक असणार रप गण सगळाच

वतचया बाबतीत वयववसथत होता नाव ठवायला खोडी काढायला काहीच जागा

नवहती ददसायला ससवरप असणारी अवनशा उाचीपरी बााधसद होती गोल

गोरागोबरा चहरा काळभोर मोठठ डोळ पपगट करळ कस योगय रीतीन पतयक

वरी पास होत पदवीधर झाली होती मग घोडा पड कठ खात होता लगनाचा ववरय

काढला दक वतचया अागावर शहारा यायचा काळभोर डोळ शनयवत वहायच वतची

आई पनहा पनहा समजवायला बघायची अगा एकदा का लगनाचा वय गला दक मग

मली जन ददसायला लागतात नवऱया मलाला मलगी आवडल अशी तर हवी

वशवाय सासार वाढवायचया दषटीनही मलीचा वय वाढता नय गरोदरपण बाळातपण

योगय वळीच वहायला पावहज खप खप समजत घालायची आई पण वतचा आपला

नननाचा पाढा

वतला अवभरकचा सथळ साागन आला नहमीपमाण वतचा नकारच होता

पण अवभरकन वतला बाहर कठतरी वतचया नकळत पावहला होता तयाला ती

आवडली होती काही करन हीच मलगी हवी असा तयाचा हटट होता

मरधयासथााकरवी वनरोप दऊनच अवनशाच सथळ साागन यायला लावल होत

मरधयसथाानी सारखा पाहणयाचा कायणिम करा असा धोशा लावला होता

अवनशाचया आई ववडलााची तयारी होती पण खदद वतचीच तयारी नवहती मोठया

मवशकलीन वतन पवहल दोन कायणिम मनाववरदध पार पाडल होत मलगा आवण

तयाच नातवाईक पाहायला आल दक अवनशा मखखसारखी बसन राहायची

चहऱयावर कठलच भाव नसायच साहवजकच समोरचया माडळीना त पसात पडायच

नाही नकार यायचा आता पनहा एकदा मारन मटकन वतला पहाणयासाठी उभ

करायला पावहज होत

अवभरक पवहलया भटीतच वतचयावर लट झाला पण वतचया चहऱयावर

ककवचतसदधा वसमतररा नवहती अवभरक कडन अवनशाला होकार आला वतचया

आई आवण ववडलाना खपच आनाद झाला पण अवनशान पनहा एकदा तयाला

भटायची इचछा वयकत कली मगच लगनाचा ठरवीन महणाली आता पनहा ही काय

खकट काढत कणास ठाऊक महणन वतचया आईववडलाना घोर लागला

ldquoअाश हो माझी अनशच एवढा तडकाफडकी का बोलावलास भटायलाrdquo

ldquoलगन करताना कोणताही आडपडदा दोघाामरधय असता कामा नय असा

मला वाटताrdquo

ldquo आपला नाता नककीच पारदशी असणार आह दोघाापकी कणीही चकला तर

पामावणकपण दसऱयाला साागायचा हा आपलयातला अवलवखत वनयम असायला

हवा महणज एकमकाावरचा ववशवासही दढ होईल आवण आपला सासारही छान

होईल पटताय नाrdquo

ldquoमला लगनाचीच भीती वाटत महणज आता कसा सााग पण परर

जवळ यणार या भावनन मला अिरश कापरा भरता rdquo

ldquo rdquo

ldquoमी सात वरााची असताना आमचया शजारी राहणाऱया काकाानी मला

नको त करायला लावला होता माझया शरीराशी खळल होत त नको वतथा हात

लावला होता तझ गाल दकती गोबर आहत महणन माझ दकतीतरी पाप घतल होत

तयााचया तोडाला यणारी ताबाखची दगाधी अजनही मला पोटात मळमळ आणत तया

अजाण वयात मला कळला नवहता पण खप घाण वाटली होती कशीतरी मी तयााचया

तडाखयातन सटन पळाल होत काही ददवस तया बाजलाही दफरकल नाही नातर

तयााची बदली झालयाचा कळला आवण वतथन त दसऱया गावी गल घरी आलयावर मी

आईला साावगतला rdquo अवनशा ह साागतानाही थरथरत होती

अवभरक पशनाथणक चहऱयान वतचयाकड बघत रावहला ldquo मग rdquo

ldquo आई बरच ददवस खोदन खोदन चौकशी करत होती मग मीही ववसरन

गल मवतरणीचया शाळा कॉलजचया वराणत मागचा सगळा पसला गला rdquo

ldquoमग आता तला का भीती वाटतयrdquo

ldquoदोन वराापवी एक वसनमा पावहला तयात एका लहान मलीवर होणारा

बलातकार दाखवला होता खरातर पतीकातमक दाखवला होता पण तो सीन मला

माझया लहानपणीचा तो पसाग ताजा करन गला तवहापासन पनहा एकदा पररा

ववरयी तयाचया जवळ यणयाववरयी घणा वाटायला लागली rdquo

ldquoमला ह सगळा साागायला खरा खप लाज वाटत होती नाईलाजासतव

साागायला लागला अजन कणाचा होकार मला आला नवहता तयामळ ह कणाला

साागणयाचा धाररषट करावा लागला नवहता तमचा होकार आला आवण लगन करावा

तर तमचया सखी सासाराचा ववचका होईल आवण न करावा तर नकाराचा कारण

तमहाला काय दणार आईलाही मी ह लगन न करणयाचा कारण सााग शकत नाही

मनाचा खप कोडमारा वहायला लागला शवटी ठरवला काही झाला तरी आज

आपण मन मोकळा करायचा rdquo

अवभरक पसननसा हसला ldquo मला त आवडली आहस आवण तझा हा

पारदशीपणा तर मला खपच भावला त मनात कसलीही भीती बाळग नको मला

तला दोन गोषटी साागायचया आहत एक महणज योवनशचीतचया बरसटललया

कलपनचा गाड समाजमनावर पचाड आह तयामधन एखादया सतरीला सहजासहजी

आजही बाहर पडणा कठीण आह एखादया पररान सतरीवर कललया अतयाचाराला

तया परराऐवजी सतरीलाच जबाबदार धरला जाता आवण तयाचया अतयाचाराच

पडसाद सतरीचया मनावर शरीरावर आवण ववचाराावर अगदी खोल ओरखडा

उमटवतात परर करन सावरन नामावनराळा राह शकतो आवण दसरी महतवाची

गोषट तझयाबाबतीत महणज त झालया पसागाबददल आवण तयाचया वाटत असललया

वभतीबददल सवतला दोरी अवजबात समज नकोस जवहा ह दोरी वाटणयाचा ओझा त

वभरकावन दशील तयािणी त सवतला खप मोकळा समजशील तझया मनावरचा

ताण वनघन जाईल आवण तसा त वहावस असा मला मनापासन वाटताया

आपण तझया मनाचया कलाना घऊ एखादया मनोववकार तजञाला दाखव

तयावर मागण नककीच आह तया जनया एका घटनपायी तझयावर झालला हा पररणाम

आपण दोघा वमळन पसन टाक आवण नवया दमान आयषयाला सरवात कर आता

आपलया जीवनात असा काही घडला होता याचा हळहळ ववचार मनातन काढन टाक

rdquo अवभरकन दाखवललया ववशवासान अवनशाचया मनावरचा दडपण कमी झाला होता

हलकच वतचया चहऱयावर हस उमलला अवनशाला खप हळवारपण घयायला

लागणार होता भववषयकाळात इवतहासाची पनरावतती होणार नाही याची काळजी

आता अवभरकला घयावी लागणार होती

सबह का भला

मकल पराभत होऊन मायदशी परतला होता तयाच आवण डोरोथीच

साबाध आता सापषटात आल होत तयान वतचयाशी जळवन घयायचा खप पयतन कला

पण पावशचमातय सासकतीच पतीक असलली डोरा तडजोड करायला तयार नवहती

कठलयाही बाबतीत सवतचच महणण खर करणारी डोरा तयाला पाधरा वराणत

आपलस कर शकली नवहती तयान हात टकल आवण खचललया मनान भारतात

आला घरात काय वाढन ठवल असणार याची तयाला साधारण कलपना होती आई

आपलयाला सवीकारणार नाही आवण जानहवी तर कठ आह कणास ठाऊक

सवतचयाच पसातीन कललया जानहवीला तयान टाकल होत आता

कठलया तोडान तो डोराववरयी आईकड तिार करणार होता जानहवीशी कलल

लगन ह खरातर आईववडलााचया मनाववरदधच होत रपान समार असलली जानहवी

मकलपिा चार वराणनी मोठी होती ह तया ववरोधामागच खर कारण होत पण

तयाला जर आवडली तर आमची ना नाही या वनमणम हतन तयाानी जानहवीला

सवीकारल होत आता या िणी जानहवी असती तर वतन मला नककीच आधार ददला

असता कवढा भरभककम सपोटण होता वतचा वबचारी पण वबचारी तरी कसा महणावा

वतला ती मनान खाबीर आह कठलयाही साकटाला घाबरन न जाता धीरान तोड

दणारी आह पण जयाचयावर आपण पम कल तयानच पतारणा का करावी असा

वतला नककीच वाटला असणार आपलया वागणयान वतचयावर काय पसाग आला असल

याची तयाला आता कलपना आली पण आता वाटन काहीच उपयोग नवहता

तयावळी आईशी या ववरयावर बरीच झाडाझडती झाली होती बाबााचया नाजक

हदयान लका सनचया सासाराची अशी झालली धळधाण बघन कवहाच राम महटला

होता तयान भारतातलया आपलया आईशीही फारस साबाध ठवल नवहत जानहवीशी

तर नाहीच नाही

जमणनीला गलयावर मकल वतकड वसथरसथावर होईपयात जानहवीचा

आवण तयाचा सासार छान चाल होता आवण एक ददवस डोरोथीशी तयाची जान

पहचान झाली आवण हळहळ तो वतचया पमात पडला तो इतका वतचया पमात

बडाला की जानहवीच तयाचयापिा वयान मोठ असण आता तयाला काच लागल

वतचा समाजसपणा जो तयाला सदगण वाटत होता तोच तयाला बावळटपणा

वाटायला लागला तझयामरधय सपाकण कसा तो नाहीच ह तयाचा नहमीच बोलणा

झाला तयाचया आवडीला पाधानय दणारी जान आता तयाला शळपट वाटायला

लागली

धडधडतया अातकरणान मकलन दाराची बल वाजवली एकदा दोनदा

तीनदा तयान परत जाणयासाठी पाऊल उचलल आवण दाराचा आवाज झाला

वळन बवघतल तर दार उघडायला चौदा पाधरा वरााची एक नाजकशी मलगी आली

होती पशनाथणक मदरन तयान वतला ववचारल ldquoइनामदार इथच रहातात नाrdquo

ldquoहो कोण आलय महणन साागrdquo

ldquoमी मकल इनामदार rdquo

ती एक िणभर पाहतच रावहली आवण आलच हा महणत आत गली

थोडया वळान ती परत आली आवण दार उघडन तयाला ती आत घऊन

गली घराच आतल सवरप खप बदलल होत पभतीवर बाबााचया फोटोशजारी

तयाचया आईचाही फोटो होता फोटोला हार घातला होता तयाचया काळजात

गलबलला

काही वळान जानहवी आली वहील चअरवर होती मकलला

एकापाठोपाठ एक धकक बसत होत पावहलयापिा थोडी बारीक ददसत होती

चहर यावर पोकतपणा आला होता कस अकाली वपकल होत पररवसथतीशी झगडन

आलला समाजसपणा चहर यावरचया सावतवक भावाला दजोरा दत होता पाधरा

वराणत पलाखालन बराच पाणी वाहन गला होता गलल ददवस परत यणा शकटयच

नवहता

ldquo बस थकलला ददसतोयस rdquo जानहवी बोलली

मन त नहमी ववचारतस ना तो हा तझा बाबा rdquo

ldquo rdquo

मन आवण मकल एकमकााकड पहात होती आपण पररवचत आहोत की

अपररवचत या भावनतन रकताच नात असलल दोन जीव एकमकााना अनोळखी

नजरन बघत होत मकलचया चहर यावर अनक पशन ददसत होत तयाला कठन

सरवात करावी समजत नवहत जानहवीन त ओळखल आवण साागायला सरवात

कली मकलन वझडकारलया बरोबर जानहवीला तयाचया आईन पमान आशरय ददला

ती कठ जाणार होती दोन जीवााचया जानहवीला मकलच घर सोडन काही आधार

नवहता आपलयाला सनला लकीसारख सााभाळायच आह ह तयाचया आईन

ओळखल दोघी एकमकीचया आधारान राहायला लागलया मनचा जनम झाला

दोघीना जगायला कारण वमळाला जानहवी नोकरी करत होती आवण घरची

आघाडी मकलची आई पहात होती दोघीत मायलकीच नात वनमाणण झाला होता

वनसगाणचा वनयमच आह की जयाची सहनशवकत अमयाणद आह तयालाच

नहमी सतवपरीिला तोड दयायला लागत जी वयवकत दकरकोळ कारणान नामोहरम

होत तयाला फार कळ सोसावी लागत नाही आठ वराणपवीची गोषट आजी शाळतन

मनला घऊन यत होती समोरन यणारा टरक आजी आवण नातीला आता उडवणार

ह जानहवीचया लिात यायला फारसा वळ लागला नाही वजवाचया आकाातान वतन

दोघीना ढकलल मन आवण वतची आजी बाजला उडन पडलया आवण जानहवीच

दोनही पाय मातर टरकचया चाकाखाली आल मन सरवित रावहली वतला थोडीफार

दखापत झाली आजीन आठ ददवसाानी या जगाचा वनरोप घतला जानहवीचया

नोकरीच सवरप फकत बदलल आजच योगायोगान मनला पनजणनम वमळलयाचा

ददवस होता आवण आज वतचा जनमदाताही वतचयासमोर उभा होता

अागावर सरसरन काटा यावा अशी आयषयाची जीवघणी कहाणी

ऐकलयावर मकलला काय बोलाव हच कळना या सगळया पररवसथतीला नकळत

आपणच जबाबदार अहोत ह तयाला कळन चकल होत आता चकीला पायवशचतत

काय पढ जायच तर कस माग यण शकटय नवहत कोडी फटणार कशी सवतचया

पराभत मनाची कलपना बोलता बोलता तयान ददली होती वतघाामरधय घर खायला

उठणारी शाातता होती कणीच काही बोलत नवहत मकल वनरोप घणयासाठी

उठला दारापयात गला

ldquoबाबा थााबतोस नाrdquo मनचया आवाजान तो थबकला गोधळात

पडललया मकलची नौका दकनाऱयाला लागली होती

गरदविणा

पाडीतजीनी खजाणतला रडज लावला पहाटचया शाात वळी तयााचा धीर

गाभीर सा वशषयाना एकागरवचतत करत होता धकटयाचा पााढरा पडदा हलकच बाजला

सारन रववदकरणाानी दशणन दयाव आवण काही सका दात सािात सयणनारायण पकट

वहाव तसा गळयाचया मलायम बाधातन पावडतजीचा रडज बाहर पडत होता

पावडतजी नहमी वशषयाना साागायच ldquoसवराची आराधना महणज सािात ईशवर

पवणधान परमातमयाशी तादातमय पावणयाचा एकमव मागण सागीत साधना महणज

तपसया आपणच सवतची कलली परीिा इथ अहाकाराला थारा नाही सवरापढ

नतमसतक जो झाला तयाला सवर सारधय झाला आमच गर महणायच एक सर साध

तो सब सीध महणज एक सवर एक तान एक आलाप घोटन बसवला दक तया

पठडीतल सगळ सवर सागीत तमहाला शरण यत rdquo अशा सासकारााचया पठडीत तपन

तयार झाला होता तपन पावडतजीचा अवतशय लाडका वशषयोततम आवण पतर

तपन डोळ वमटन रडजाचया समाधीत गाग होता इतकटयात नाददनीची

असफट कककाळी तयाला ऐक आली ldquoभयया बाबजी तपनच डोळ खाडकन

उघडल तयाचया बाबजीचा रडज गळयातच अडकला होता आवण तानपऱयावर

तयाानी मान टकली होती बाद डोळयातन तयााची समाधी लागलयासारख वाटत होत

तपन झटकन पढ झाला तयान हलकच पावडतजीना झोपवल डॉकटटरााना बोलावल

पण उपयोग झाला नाही

पावडतजी जाऊन मवहना झाला होता माणसााची पचाड रीघ आता कमी

झाली होती दनाददन वयवहार पवणवत सर झालच होत पण दखात अडकललया

तपनला आवण नाददनीला ररयाझ सर करायला काही मन घत नवहत कटलाससाठी

वशषय पररवार सारखा यऊन बसत होता पवणवत गाण सर करणा हीच पावडतजीना

खरी शरदधााजली होती मागची उजळणी झाली आवण तपनन पावडतजीची वचजााची

वही काढली पावडतजीचया गादीला पणाम करन वतलक कामोद मधली चीज सर

कली ldquoनीर भरन कस जाऊा सजनी अब rdquo

कटलास सापलयावर तपनन वहीतलया चीजा बघायला सरवात कली

वहीच पतयक पान जन झालयान ववसकळीत झाल होत तयातच एक पान होत त

एक पतर होत खप जन तही जीणण झालयासारख वाटत होत तयाची उतसकता

चाळवली गली

ldquo वपय तपन

तला ह पतर हातात वमळल तवहा मी या जगात असणार नाही पण

बाळा मी तझा जनमदाता नाही त एका मवशदीचया बाहर मला सापडलास

तयामळ त पहद दक मसलीम मला मावहत नाही नाददनीचा जनम झालयावर तमहा

दोघानाही आमही आमचया पहद सासकारातच वाढवल मी वजवात असपयात तला ह

कळल तर तला मी कदावचत पारखा होईन पतरपमाला मी मकन महणन ह सगळ

गलदसतयातच ठवला

नहमी गर पौरथणमला त मला ववचारायचास दक बाबजी मी जरी तमचा

मलगा असलो तरी तमचयाकडन सागीत ववदया वशकतोय महणन तमही माझयाकडन

गरदविणा घया मला ज काही शकटय आह त मला तमचया पायाशी अपणण कर दया

मी तझया जनमाच रहसय गपत ठवल गानववदया तमहा दोघानाही तला आवण

नाददनीला मी हातची न राखता ददली कदावचत त मसलीम असशील तर तला

तझया मळ सासकारात न वाढवता मी पहद सासकारात वाढवल या सतयान तझया

मनात माझयाबददल कटता वनमाणण होईल महणन मी माझया हयातीत काही

साागायच नाही अस ठरवल तझया या मजबर वपतयाला माफ करशील ना पोरा ही

एवढी गर दविणा दशील का बाळाrdquo

पतयिाहन पवतमा उतकट

अवनरदधचा वथसीस जवळजवळ पणण होत आला होता थोडया रटपस

वलहायचया होतया काही सादभण बघायच रावहल होत तया सादभाणवरन शवटच

पकरण पणण झाल दक शवटचा हात दफरवायचा चार ददवसाानातर एकदा पबाध

वतहाणइत नजरन वयववसथत वाचन काढायचा आवण सबवमट करायचा दक

डॉकटटरटचया यादीत तयाच नााव झळकणार होत बसस आता दोनक मवहनयााच काम

बाकी रावहल होत गल साड तीन वरण ददवसरातर खपन पबाधाचया ववरयाचा

अिरश कीस पाडला होता ववरयाचया मााडणीत मावहतीमरधय काही उणीव राह

नय अस तयाला मनापासन वाटत होत तया दषटीन तो डॉ नगरकर यााचयाशी सतत

सापकाणत होता नगरकर सराानी तयाला खप चाागला मागणदशणन कला होता सर महणज

तयाच आदशण होत त साागतील त पमाण असा वाटायचा आज तयाला सराानी

तातडीन बोलावला होता

ldquoअवनरदध तझया वथसीसमधली चार पकरण आपण बदल मला ती योगय

वाटत नाहीत त चपटर त काढनच टाक तयामरधय मला फारसा काही तथय ददसत

नाही rdquo इतकटया कषटान जमवलली मावहती तयावर कलला अभयास ह सगळ

मातीमोल होणार होता पण सराानी तयाला अवतशय योगय पकार समजावन

साावगतला आवण ती चार पकरण काढायला तो तयार झाला पनहा वगळया

चपटसणचा अभयास करावा लागणार होता डॉकटटरट पढ गली होती

मवहनयाभरान तयाला सारधया भटली खप आनादात ददसत होती वतचा

वथसीस पणण झाला होता वतचही गाईड डॉकटटर नगरकरच होत वतला डॉकटटरट

वमळाली तयान सहजच वतचा पबाध हातात घतला चाळला िणभर तो गोधळन

वतचयाकड पहातच रावहला ही वतची चक दक तयाची दक सरााची तयाची रददबातल

ठरवलली पकरणा वतचया पबाधात जशीचया तशी होती

सहज गपपा मारताना तयाचा वमतर एकदा तयाला महणाला होता ldquoमाणस

दकतीही मोठा झाला ना तरी तयाच पाय मातीच असतात असा बऱयाच वळला

बघायला वमळत गडडी वसनमात धमदर एकावळी चार गाडाना लोळवतो तीच

पवतमा गडडीचया मनात तयाचयाववरयी असत पण तरण अललड जया भादरीचया

मनातली वहरोची पवतमा काढणयासाठी त फकत वसनमातच शकटय असता ह

दाखवायला तयाचयावर खोट मारकरी घालाव लागतात अरधयावतमक माणसाच

मनसदधा तो जवढ चाागल दाखल दतो तवढ चाागल असतच अस नाही बाहयरपावर

आपण भलतो चकाकत त सगळच सोन नसत यावर ववशवास ठवावा लागतो

नाहीतर आपला भरमवनरास होतो कधी कधी हाथी क दात खान क और ददखान क

और अस असत महणनच वळोवळी आपण जयावर ववशवास ठवतो त दकतपत सतय

आह ह पारखन बघाव लागत कधीतरी मतीभाजन आवशयक असत रrdquo

तर माझा काय चकला

यावमनी पवहलयापासन मला आई बाबाानी खप लाडात वाढवला

तोडातन काही बाहर पडायचा अवकाश दक दोघाही मला ती गोषट वमळवन दयायच

पण एक गोषट मातर तयााचया मनात असनही त दऊ शकत नवहत ती महणज वळ

आवण मला तर वळच खायला उठायचा शाळा सटली दक मी घर नावाचया बाददसत

खोलीत एकटीच असायची शाळा सापली कॉलजमधल ददवस मातर अगदी फलपाखी

होत बऱयाच गोषटी आमही मवतरणी शअर करायचो मवतरणीमळ नातर मला

आईबाबााची गरज वाटनाशी झाली तयााचयापासन खपशा गोषटी मी लपवन

ठवायला वशकल आवण ऐन तारणयात मी एका हशार मलाचया पमात पडल

जगाचया दषटीन तो एक डरायवहर होता तयाच आवण आपल सासकार कस जमणार

यापिा कोणतयाही पररवसथतीत दकतीही साकटा आली तरी मी तयाचयाशी सासार

करन हा ववचार पबळ ठरला आमही लगन कल मी अगदी एका खोलीचया घरात

रहायला आल सरवातीच काही ददवस सवपनवत गल आवण काही ददवसातच बाई

आवण बाटली दोनहीचाही तयाला नाद लागला मी वशिणही अधणवट सोडला होता

एक ददवस तो एका घाणरडया बाईला घऊन घरी आला

वतचयाबरोबर मला जायला साावगतला ती बाई मला घऊन नाक आवण मन

गदमरवन टाकणाऱया एररयात आली एका माणसाबरोबर वतन मला जायला

साावगतला पण मी पळत सटल वतथ माझया ओढणीन माझा घात कला ती वतचया

हातात आली तयािणी मी गरकन माग दफरल आवण कााही कळणयाचया आत

माझाच दपटटा वतचया गळया भोवती आवळला समोर ददसणाऱया साकटाची चाहल

लागताच मी वाघीण झाल होत जीवाचया करारान दपटटा आवळत गल आवण काही

वळातच ती वनपवचत पडली मी जाणन बजन गनहा कला नाही चाागलया

सासकारात घडलला माझा जीव नरकात जाणयापासन मी वाचवला एवढाच मी कला

ना तर माझा काय चकला

शयामली माझया मजीववरदध मला कॉलगलण वहावा लागला घरची

पररवसथती खप गरीब आई लोकाकड धणयाभााडयाची कामा करायची आवण बाप

दार वपऊन आईला मारायचा तो काम धादा काहीच करत नवहता पण दारला पस

मातर आईकडन घयायचा एक ददवस दारचया नशत तयान आईचया डोकटयात पाटा

घातला वमाणवर घाव बसला आई खलास झाली बाप तयातन सटला पण माझी

आवण बापाची दोघााचीही जबाबदारी माझयावर पडली मी बारावया वरीच

लोकााकड घरकाम करायला जायला लागल मला वशिणाची आवड होती आई

असपयात शाळा महणज काय ह बवघतल होता घरकाम करन आमचा भागना

गररबीत दोन घास कमी खालल असत पण बापाची दार काही सटत नवहती

वशवाय तयाचया आजारपणाचा खचण वाढत होता शजारचया मवतरणीना सचवला

बारबाला महणन काम करायला लाग डानस बार बाद झालयावर पढ काय हा पशन

उभा रावहला मग या वयवसायात उतरल दोघाजण माझ दोसत झाल तयातलया

एकावर माझा खराखरा पम होता आमही दोघाानी एकतर सासाराचा सवपन बवघतला होता

एक ददवस माझयावरन तया दोघात खप मारामारी झाली माझया वपयकराला मार

बसतोय ह मला बघवना रागान मी हातात वमळाललया हातोडीन दसऱयावर वार

कला तो तयाचया डोकटयावर बसला आवण तो गला माझयासमोर माझया होणाऱया

पतीला मार बसत होता माझया सासाराचा सवपन धळीला वमळवणाऱया तया

माणसाला मी मारला तर माझा काय चकला

कापलदी कररयर खप छान कली मी आयषयात कधी अपयश महणन

बवघतला नाही जया ितरात भाग घईन तयामरधय पवहला नाबर कधीच सोडला नाही

कॉमपयटर इावजवनयर झालयावर कमपस इाटरवय मधच मला वनवडल का पनीचया

कामाचया वनवमततान दशापरदशात खप रठकाणी दफरल जोडीदारही मनासारखा

वमळाला आईववडलाना वर साशोधनाचा तरास नाही पडला सासार वयववसथत

चालला नवरा हौशी पण योगायोगच वववचतर माझया मवतरणीचा नवरा गला ती

एकाकी पडली महणन वतला धीर दयायला दोघ जात होतो दोन अडीच वराानी

माझया लिात आला दक माझा नवरा वतचयात गाततोय पवहलयाादा तयान उडवन

लावल पण नातर तयावरनच आमच वाद वहायला लागल माझा पती माझया

नजरसमोर वतन ओढन नला आमचयातला वाद ववकोपाला पोचला मला आता

नवऱयाबरोबर राहायचाच नवहता पण तवढाही पशनस तयाचयात नवहता एक ददवस

तयान मला दफरायला नल तळयाकाठी आवण ढकलन ददल तयाचा कयास चकला

मला पोहता यत होता घरी परत आलला बवघतलयावर तो हतबदध झाला आवण

आपल पबग बाहर फट नय महणन तयान माझयावर सरीचा वार कला मी कसाबसा

तो चकवला आवण तयाचयाकड दफरवला चकन तो तयाचया वमी बसला माझ

जीवन सापवणाऱया माणसापासन माझा बचाव करत होत मी तर माझा काय

चकला

माणसाना दकतीही ठरवला तरी तो वनयतीचया हातातल खळण आह

मनात यईल त कर शकत नाही कधीकधी तसा कला तर तयाचा पररणाम ववपरीतच

होतो चकला नसला तरी वशिा वमळत आपण सगळीच ववधातयाचया रागमाचावरची

थोडा काळ अवभनय करणारी पातरच आहोत नाही का

ओळख

ldquo कशी झालीय वखचडीrdquo राधान न राहवन ववचारला वखचडीमरधय

चाागला ककवा वाईट होणयासारख काही असता का इवत वनहार कठलाही पदाथण ती

वनगतीना करायची तो काही पवतदिया दणार नाही हही वतला मावहत होता तयाचा

थाड पवतसाद वतचया अागवळणी पडला होता पण तरीही वतचयाचयान

ववचारलयावशवाय गपप बसवत नवहता नहमीचया सरावान ती कामाला लागली

आवण घरचा सगळ आवरन ती ऑदफसला वनघाली

ldquoराधा त आणखी दोन पावला पढ जा अमक एक कलास दक पढची सटप

तला जासत आनाद दईल काहीतरी वमळवलयाचा रधयय सारधय कलयाचा आनाद

होईल rdquo वनहारच बोलणा ह असा असायचा ldquoवजथ आहस वतथन दकतीतरी पढ जायचा

आह तला rdquo पण राधाचया मनात नहमी यायचा ldquoरधययासाठी दकती पढ पढ जावा

माणसाना याला काही मयाणदा आहत दक नाही शवटी रधययाचा पवासच खरा

उपभोगायचा नाrdquo अगदी वनकराचा पयतन करन ती कोणतीही गोषट अतयात छान

करणयाचा पयतन करायची पण तयावर वतला महणावा तसा पवतसाद वनहारकडन

वमळायचा नाही आपण आपलया आनादासाठी करतोय हा ववचार करन मागचा

माग टाकन नवया जोमान पनहा नवया वयापात गाग वहायची कधीतरी सवतकडच

पाहताना खरच आपण काय वमळवला याचा वहशब करत असायची तवहा मनाशी

खातावायची अतयात हशार अशा दोन मलााची ती आई होती आवण वजजञास

बवदधमान कतणतववान माणसाची पतनी पण ही ओळख वतला सवसथ बस दत नवहती

आपलया कषटााच चीज होत नाही असा काहीस वतला वाटायचा कमणणयवावधकारसत

मा फलर कदाचन ह वचन वतला कळायच पण उमगायच नाही

वनहारचया या बोलणयामळ आपण नहमी कमी पडतो असा वतला

वाटायचा सागीत ववशारद असलली राधा गायचीही सरख अनक टरकटस वतन कल

होत एवहरसटचया बस टरक सकट वीस एक वगयाणरोहणाच परािम वतचया खाती

जमा होत सवत कथा वलहायची कथाकथन सपधतही वतन भाग घतला होता

काही ददवसाापवी वतन सवत वलवहलली कथा वनहारला दाखवली होती कथा साधी

सरळ पण मनाचा ठाव घणारी नककीच होती वनहारन तयात एक दोन करत अनक

सधारणा सचवन कथचा मळ गाभाच हलवन टाकला होता

बऱयाच वराानी भटलली वतची शाळमधली मतरीण जयाती मातर वतचया

कतणतवान भारावन गली होती अगा दकतती कायकाय करतस त वळ तरी कसा

वमळतो ह एवढा करायला आवण जयातीन पढचयाच भटीत शाळतील वगण

मतरीणीचया मळावयाला वतला आमावतरत कल चकक पाहणी महणन Jack of all

trades master of none असणारी राधा सटजवर काही बोलायला आपल

अनभव साागायला उभी होती बरोबरीचया मवतरणीपिा कणभर का होईना सरस

होती राधाचया समोर वतचयामाग एक वरण असणाऱया सगळया मलीची महणजच

बायकााची गदी होती जयातीना राधाचया वयवकतमतवाच एक एक पल साागायला

सरवात कली आवण राधाला आपण कणी आहोत याची जाणीव झाली तयाचवळी

वतला इरावती कवनचा पररपती हा लख आठवला अमकटयाची सन तमकटयाची पतनी

ही ओळख लवखकला अपरी वाटत होती आपलया वगाणतलया कवयाणची आई या एका

ओळखीन वतला आपलया वयवकतमतवाची ओळख पररपणण झालयासारख वाटत

राधाचया नजरसमोर एक वगळच वयवकतमतव साकारायला लागला खरच मी इतक

काही करत या भावनतन वतचया चहऱयावर आपोआपच एक समाधान झळकायला

लागला आपलया वयवकतमतवाची पररपणण ओळख जयातीन करन ददली आवण हीच

खरी मी आह अस वतला मनापासन वाटल

मवतरणीची गोषट

ती मतरीणीला साागत होती अगदी मनमोकळा कठलयाही गोषटीचा

आडपडदा मनात न ठवता

मला कनफस करायचा आह

काय

माझयाच बाबतीत चकलला माझा गवणत

मग तयात कनफशन कसला आलय गा

एखादी चक कबल करताना आपण मनात असल त सगळ बोलन टाकतो

ना तसाच मलाही वाटताय माझ खााद जबाबदारीचया ओझयान वाकन गलत गा

लोकााचयाकडन मला वमळणारी कौतकाची थाप हच माझा सवणसव मानला मी

सवतचया मनाचा ववचार कला नाही

बरोबर आह मोठपणाची झल तझया अागावर लहानपणापासनच

पााघरली गली तया ओझयान तझ नाजक खााद जडावन गल ना तझया आईववडलाना

तयाची जाणीव झाली ना तझया नातवाइकाना ना तला सवतला लोकाानी तला

बहाल कलली चाागलपणाची ही उबदार शाल तला तयातच गरफटवन गली

ldquo सनहा त ताई आहस ना मग कसा शहाणयासारखा वागावा बरा वबना

आवण रीनालाही मग आपलया ताईसारखच वागावसा वाटल ना rdquo ldquo सनहाराणी बीना

रीनाचा अभयास झालाय का बघ ग उदया तयााचा पपर आह ना मला सवड नाही

तयााचयाकड लि दयायला आवण ताईन अभयास घतला दक दोघी अगदी खश

असतात rdquo

ldquoजरा मला भाजी वचरन दत सनहा महणज लवकर आटपल काम माझा

rdquo ldquoआवण उदया वनरताई वतचया मलाना घऊन यतय एससल वलडणला तयााना नता

यईल आवण सनहा असली दक कसली काळजी नसत बाई असा वनरताई सदधा

महणाली हो

ldquoआई बाबााचया माघारी बीना रीनाला काही कमी पड ददल नाही अगदी

सवतची आवड बाजला ठवन मोठपणा वाटत होता मला हा तयाग करायला पसागी

तयााची आई झाल मरधयातरी वाट चकललया बीनाला मागाणवर आणल तवहाही

सगळयाानी नावाजला आईची उणीव भास दत नाही पोरीना rdquo

मतरीणीचया कशीत वशरन सनहा मनसोकत रडली खप लहान झाली ती

मला लहान होऊन जगायचाय हटटही करायचत सफा दत हादक दऊन दऊन शराात

कटलाात झालयावर ती तशीच वतचया मााडीवर डोका ठवन शाात पडन रावहली खोटा

कौतकान वाकलली वतची मान झकलल खााद कबड आलली पाठ मतरीणीचया

जादई सपशाणन िणात हलक झाल आवण सनहाला खपच आराम वाटायला लागला

ldquoअगा पतयक वयकतीत एक लहान मल दडलला असत त उगाच थोरपणा

जपायला गलीस आवण सवतचा वयवकततव हरवलास आता तला वमळल आपला मागण

rdquo मतरीण वतचया कसातन अलवारपण बोटा दफरवत रावहली वतचया गालावरन

नाजकपण पमान हात दफरवत रावहली मतरीणीचया वपसासारखया मद मलायम

सपशाणन सनहाला जाग आली वखडकीतन पहाटचा थाडगार वारा पडदयाला लहरवत

होता गालााना जाणवणारा तो पडदयाचया आपलकीचा सपशण तया सपशाणन ती

मनोमन खश झाली पडलया जागवरनच वतन डोळ दकलदकल करन पवहल पडदा

आवण वखडकीचया फटीतन ददसणारा आकाशाचा लावलमा ती अधणवमटलया

डोळयाानी मनसोकत पाहात रावहली रातरीचा अाधार वमटवणारा आवण नवया

ददवसाची नाादी साागणारा नवजात अभणकासारखा आकाशाचा तो लाल तकडा

आपलयात सवतवाची उजाण वनमाणण करतोय असा वाटल वतला आसमातातन हलकच

तरागत यणार भरवच सवर मनाला उतफलल करत होत वतचया पाखाना आता

आतमशकतीच पचाड बळ लाभला होता आता ती ज काही करणार होती जगणार

होती त होता फकत वतचया सवतसाठी लोकााचया कौतकभरलया नजराासाठी नाही

मकत मनान ती उठली मानवरचा जोखड कधीच दर झाला होता आरशातलया

मतरीणीला वतना मनापासन धनयवाद ददल

वारसदार

ववशाल आपलया बदधीचया जोरावर अमररकला गला खरा पण तयासाठी

सरवातीला लागणारा पसा अणणाानी उभा कला पसागी आपलया पॉवहीडाट

फा डमधन तयाानी तयाला अथण सहायय कल कधी आईन आपला चादरहार गहाण ठवन

ववशालसाठी पसा उभा कला ववशाल गरीन काडणधारक झाला अमररकन मलीशी

तयान लगन कल सासार सखात चालला तयान खप नाव पसा लौदकक कमावला

एक दोनदा आई अणणााची अमररका वारीही झाली ववशालला अमररकला जाऊन

अठठावीस वरण झाली

तो भारतात यणार नाही ह तर आई अणणााना माहीतच होत पण आई

जवहा नयमोवनयान आजारी पडली तवहा तयाला ओढ वाटल आवण आईला भटायला

तो यईल अस वतला नककी वाटत होत ती तयाचया वाटकड डोळ लावन बसली होती

वतचा शवास तयाला भटणयासाठीच फकत चाल होता एक ददवस वनरााजनातली वात

ववझन गली शवटी तयाला भटणयाची वतची आस तशीच रावहली तो आला नाही

कारण तो यऊ शकला नाही तयाची कामाची जबाबदारी मलाचया कतणवयापिा शरषठ

ठरली आवण वयाचया चढतया भाजणीन वतच आजारपण वाढत गल आवण तयातच

वतचा अात झाला ती गलयावर अणणााना भटायला अगदी चार ददवसाासाठी तो

भारतात यऊन गला

आई जाऊन दीड वरण झाला एक ददवस अणणााना हलकासा ताप आला

ववशालचा चलत भाऊ आवण ववहनी अणणााची काळजी घत होती तयाना खोकला

झाला आवण तो वाढत गला सरवातीला घरगती औरधा झाली नातर आयवददक

होवमओपवथक अलोपवथक सगळच पकार झाल तयाना पाणीसदधा वगळता यईना

तवहा बायोपसी कली ररपोटण पॉवझरटवह आला पण अथाणतच तयााचया पयात तो

पोचवला नाही पोटात अननच जात नसलयान तयााची पकती खालावत गली

ववशालचा भाऊ तयाची वाट पहात होता आईचया वळची चक तो पनहा करणार

नाही अस तयाला वाटत होत पण या वळीही तयाची बापाची जबाबदारी मलाचया

कतणवयाचया आड आली तयाचया मलाचा गरजयएशन होता त तो चकव शकत नवहता

तो अणणााना भटायला आला नाही शवटी वहायचा तच झाला शवट अटळ होता

अणणाानी राम महटला

चलत भावान फोन करन ववशालला कळवला मॉगणमरधय ठवायचा दक

दियाकमण करायचा यावर ववशालच उततर होता मला सरधया यायला सवड नाही

तवहा बाबााचया पारथथवावर तच अातयसासकार कर तयााचया हॉवसपटलचा आवण

औरधााचा खचण तला पाठवीनच तसाही आता बाबा तर या जगात नाहीतच मी

कणाला भटायला यणार तयााची सगळी कागदपतर एकतर करन ठव वारसदार

महणन सगळीकड माझा नाव असणार तवहा मी पढचया वळी जवहा भारतात यईन

तवहा सगळयाावर सहया करीन

लागबााध

ldquo रोवहत अनया कशी आह वतला काही तरास होत नाही ना आता जरा

जपनच काम कर महणावा वतची काळजी घयायला वतकड कोणीच नाही त वतला

मदत करतोयस नाrdquo काळजीचया सरात रोवहतची आई अनयाची चौकशी करत

होती अनया महणज अथाणतच तयााची सन अनया बततीस वरााची होती वतचा दोन

वळा गभणपात झाला होता तयामळ परदशात असललया गरोदर सनची काळजी

तयाना वाटण साहवजकच होत सास या नातयान रोवहतचया लगनानातर तयाानी वतच

खप कौतक कल होत अनया अवतशय गणी मलगी होती बालमानसशासतरात

डॉकटटरट झालली होती अतयात लाघवी होती सगळयाना सााभाळन घणारी होती

कणाचया मनाला दखावणारी नवहती

लगनानातर सहा मवहनयाानी ती रोहीतकड अमररकला गली अनयान

घराला अगदी आपलसा कला होता ती गली खरी पण मनात एक सल घऊनच

रोवहतचया आजीला ती घरी आण शकली नवहती नातयातली दरी सााधली गली

नवहती

दोन वराानी नातवाडाचया आगमनाची गोड वाताण वमळाली होती

अनयाच बाळातपण जवळ आला तसा रोवहतन आईबाबााना वतकड बोलावला तयाचया

आईन जययत तयारी कली अनयाला आवडणाऱया आवण बाळावतणीला हवया

असललया सगळया वसत पदाथण करन बरोबर घतल बऱयाच वराानी घरात बाळाचा

आगमन होणार होता घराला घरपण यणार होता रोवहतचया आईचा उतसाह

ओसाडन वाहात होता अनयाला बाळातीण महणन कसा वागाव याबददल बऱयाच

गोषटी तयाना साागायचया होतया

ववमानतळावर अनया तयाना घयायला आली होती रोवहतन आपल घर

आईबाबााना दफरन दाखवल गसट रमपाशी त आल दार बाद होत रोवहतन

दारावर टकटक कल दार उघडल एका ऐशी वरााचया वदध आजीबाईनी आजीचया

सरकतललया चहऱयावर पसननता होती रोवहतची आई िणभर अवाक होऊन

पहातच रावहली ती रोवहतची आजी होती ldquo ही माझी आजी आवण ही माझी आई

rdquo वमसकीलपण हसत रोवहतन दोघीची एकमकीशी ओळख करन ददली

सवतची सपस हवी असणाऱया सनन सासला वदधाशरमात ठवल होत

आरथथक पररवसथतीन सवतातर असलली रोवहतची आजी आवण सवतचा अहा

करवाळणारी आई यााचया िािात सास सनत अातर पडल होता दोघीपकी कणीतरी

एक पाउल पढ आवण एक पाउल माग यणा आवशयक होता दोघीही आपलया जागी

ठाम होतया अनयान मातर सासला आवण आजसासला पमान पजकन घतला होता

कधी तयााचया हो ला हो महणन तर कधी थोडस अवधकारवाणीन साागन आपलकी

आवण जवळीक दोघीशीही वाढवली होती आवण आता तया दोघीचाही अनयावाचन

पान हलत नवहता

ldquoआमहा दोघाासाठी तमही दोघीही जवळ असण महतवाच आह काहीही

महटला तरी आपलया नातयााच बाध वचवट आहत एकमकााशी असणार लागबााध अस

सहज सहजी तोडता यत नाहीत आवण त तटतही नाहीत कधीतरी आपला सवतव

जरास बाजला ठवाव लागता इतका च पस दऊनही नाता ववकत वमळत नाही मग ह

बाध तोडायच कशासाठी rdquo काल लगन होऊन आललया पोरीन वतचयापिा दकतीतरी

पावसाळ अवधक पावहललया तया दोघीना वशकवल होत आपलया कतीन

ह बाध रशमाच

राघव शनयात नजर लावन बसला होता बाबााना जाऊन आज आठ

ददवस झाल होत घरात ददवसाला यणार पाहण जासत नवहत खरतर बाबााचया

इतका पमळ माणस राघवन आयषयात पावहला नवहता आईपिाही थोडसा जासतच

पम होता तयााचा राघववर आईचया माघारी तच राघवच आई आवण वडील झाल

होत पण बाबााची मानवसकताच कळत नवहती सवतजवळ बर यापकी पाजी

असतानाही त इतकटया चगटपण का रहात होत त कळत नवहता तयााचया

आजारपणाचा फारसा खचणही त करायला तयार नवहत तयामळ बाबााचया

वागणयाबददल तयाला कोडाच वाटायचा छान छौकीची तर तयााना कधीच आवड

नवहती पण आईलाही तयाानी फारशी हौस मौज करायला ददली नवहती तीही

नवर यान जशा पररवसथतीत ठवल तशात खश होती कधीही तयााचयाकड पस

मावगतल की त सहजासहजी दयायला तयार नसत बाहर खाणयाला तर मजजावच

होता बाकी पम मातर बाबा खपच करत होत राघवला जरासा काही लागला की

टचकन तयााचया डोळयात पाणी यत होत

एकदा राघव लहान असताना तयाला छोटासा अपघात झाला होता

गाडीन मागन यऊन ठोकरल होत तयावळी दवाखानयात बाबा सतत तयाचया

उशापायथयाशी बसन होत तयाचया सवला हजर होत तयावळी तो काय महणल त

तयाला वमळत होता राघवचया तयावळी मनात आला होता आपण असच कायम

हॉवसपटलमरधय पडन रावहलो तर आपल लाड होतील आपलयाला हवया तया वसत

बाबा लगच आणन दतील

बाबााचया जनया वसत काढताना तयााचया टराकत एक डायरी वमळाली

डायरीमदध प न पचा खचण वलवहला होता सगळा राघवसाठी कलला राघवचया

नावान बाकत काही रककम ठवली होती वशवाय आपलया वमळकतीमधन एक

छोटासा पलॉट तयाानी तयाचया नाव घऊन ठवला होता जणकरन तयाचया

हयातीपयात तयाला कठलयाच गोषटीची कमतरता पड नय तयान एक उसासा सोडन

ती डायरी पनहा टराकत ठवणयासाठी टराक उघडली बाबााच काही जन कपड आईचा

शाल घराच कागद अस काहीबाही तयामरधय होता तयात एक पतरही तयाला वमळाला

ldquoआपलया पोटच नसल तरी ह मल महणज दवाचा आशीवाणदच आह अस

महणायला हवा नऊ महीन तयाचा भार उदरात न वाढवता आपलयाला ह वमळाला

आह महणनच तयाचया आईला तयाला आपलया पायरीवर ठवाव अस वाटला

कदावचत हया पोवलओ झाललया मलासाठी खचण करायची वतची ऐपत नसावी पण

आपलया ओटात टाकला आह महणज दवान तयाला वाढवायची जबाबदारी

आपलयावर टाकली आह आपण फकत एकच करायचा तो पोरका आह याची जाणीव

तयाला करन दयायची नाही तयासाठी आपलया खचाणत काटकसर करावी लागली

तरी चालल पण तयाचयावर उपचार करायच rdquo

डोळयात भरललया आसवाानी राघवला पढ काही वाचता यईना

बाबााचा चाागलपणा आवण पम तयाला आठवायला लागल आपलयासाठी

आईबाबाानी जो तयाग कला का जरपण कलला सासार ह सगळ तयाला आठवल

तयाचया हादकटयानी बाबााना मनोभाव शरदधााजली वावहली रकताचा नसलला पण

माणसकीचया नातयाचा बाध दकती जबरदसत वचवट असतो याचा पतयय तयाला यत

होता

परतफड

आज बऱयाच वराानी वनमा आवण अाजली भटलया कॉलज सापलयापासन

दोघीची जवळजवळ तीस वरा भट नवहती दोघीचया ददसणयात वयानरप होणारा

बदल सोडलयास सवभावात फारसा फरक झाला नवहता वनमा पवहलयासारखीच

बडबडी पटकन कठलयाही वनणणयापत यणारी घाईघाईन आपला मत पदशणन

करणारी आपला राग िर पम वयकत करणारी उतावीळ तर अाजली शाात पोकत

पण तरीही हसन खळन समोरचया वयकतीला आदरान वागवणारी दोघीचया

सवभावात वागणयात तसभरही बदल झाला नवहता आज मॉलमरधय अचानक

भटलयावर वनमाला खप आनाद झाला

ldquoचल आपण काहीतरी थाड घऊ तला वळ असल तर थोडा वळ गपपा

मार rdquo वनमाला घाई झाली होती आपलया ववरयी साागणयाची आपला लगन कसा

ठरला इथपासन त सवतचा नवरा कसा कतणबगार आह सासार कसा मसत सखी

आह दशाववदशात दफरत असतो आपला बागला आह मोठठी गाडी आह याच वणणन

करता करता वतची अगदी दमछाक झाली अाजलीच राहणीमान वतला अगदी

साधसच वाटला साधासा अाबाडा साडी चाागली होती पण गळयात महणावा तर

वनमा सारखा चार पदरी मागळसतर नवहता गळयाबरोबर असलला मोतयाचा एक

सर तयालाच एक वाटी खडयााची असल बहतक एकणच वतची आरथथक पररवसथती

बताची असावी असा वनमाचा कयास

ldquo अग तझा काय त कशी आहस बाकी त आहस तशीच आहस महणा

तझा शाातपणा काही गला नाही सासारात खश आहस ना काही लागला तर मी

आह हा मदतीला आता आपण एकाच गावात राहतोय तयामळ आपण वरचवर भट

शक इतकटया वराणत तझया मदतीची परतफड काही करता आली नाही त मला

अभयासात दकती मदत करायचीस rdquo

ldquoआमही इथ यऊन अगदी पाधरा ददवसच झालत पण आता आपण नककी

भटत जाऊ अगा आवण परतफड कसली महणतस त तझया माझया मतरीतल पम

होता rdquo अाजली हसत हसत महणाली

ldquo अाज त वाईट वाटन घऊ नको पण जर तझया वमसटरााना चाागली

नोकरी हवी असल तर माझया नवयाणचया खप रठकाणी ओळखी आहत तयााचा काम

होऊन जाईल rdquo दोघीनी पनहा भटणयाचा आशवासन एकमकीना दऊन वनरोप घतला

आज नवीन पोजकटटसाठी वनमाचया नवऱयाच पझनटशन होता तयान खप

अभयास करन त पझनटशन बनवला होता सारधयाकाळी तो घरी आलयावर वनमा

तयाबाबतीत ऐकायला अगदी उतसक होती तयाचया बॉसनी शरीवासतव साहबाानी

तयाचया पोजकटटच कौतक कला होता

ldquoबरा झाला बाई तमचया कामाचा साथणक झाला नाहीतर नवीन बॉस

खडस असता तर कामाची ककमत शनयच कली असती rdquo

ldquo ह बघ आमच फोटो rdquo तयान मोबाइलवर काढलल फोटो वनमाला

दाखवल

ldquo तमचया फोटोत माझी मतरीण अाज कशी कायrdquo

ldquo महणज तया तझी मतरीण आहत तया शरीवासतव साहबााचया वमसस

आहत तयाानी आमची सगळया सटाफ बरोबर तयााची ओळख करन ददली तयाानीच

तर आमचया पोजकटटचा वडझाईन कलाय तया आकीटकटट आहत आमचया rdquo

आता आ वासणयाची पाळी वनमाची होती

पपजरा

बल वाजली सीताबाई लगबगीन दार उघडायला वनघालया त मनाशी

महणतच आज कोण अभागी जीव आह वबचारा कणास ठाऊक गोधडी अागडी

टोपडी कपाटातन बाहर काढायला पावहजत ववचारातच तयाानी अनाथाशरमाच दार

उघडल समोर समन उभी होती वतच ददवस भरलल ददसत होत ही वतची वतसरी

खप अर दवा वहला कसा समजवावा असा कठवर चालणार ह वतला आत घतला

समनलाही अनाथाशरमात यणा आवण रहाणा अागवळणी पडला होता दोन जीवााची

वतशीची समन अगदी रसरशीत ददसत होती पण आठ ददवस तरी घईल दक नाही

कणास ठाऊक सीताबाईनी मनाशीच अादाज बााधला

खरोखरच तयााचया अादाजापमाण समन आललया सहावया ददवशीच

बाळात झाली मलगा झाला मलाचा सगळ वयववसथत करायची ती सवतच

बाळाला अाघोळ घालणा वगर करायची पण घरन यताना बाळासाठी एवढासा

सदधा कपडा आणायची नाही दक सवतसाठी दोन जासतीचया साडया नसायचया

असायचया तयाही सारधयाशाच सती बाहरचा वारा न लागलली ती छानछोकी

काय करणार वबचारी कमणठ घरातली होती ना ती आशचयण एवढाच वाटायचा दक

घरची माडळी वबनबोभाटपण समनच बाळातपण करवन घयायची पण ती आशरमात

असताना एका अिरानही वतची चौकशी करायची नाहीत ना बाळाला बघायला

यायची ना तयाची चौकशी करायची तीन मवहन झाल दक समन घरी जायची

यावळीही बाळाला सोडन ती चालली वतन तसा साावगतला नवहता पण

एकण वतचा रावराग तसाच वाटत होता आशरमाचया साचावलकााचया सवभावाचा

गरफायदा घताहत ह लोक अस सीताबाईना वाटल आता मातर तयाना राहावला

नाही

ldquoकाय चालवला आहस समन त बाळात झालीस दक मलाला सोडन

वनघन जातस rdquo

ldquoमाई काय करणार बाळाला घऊन जाऊन कामा कशी होणार आवण

नाही गल घरी तर सगळयााचा कसा होईलrdquo

ldquoजर तझयावशवाय होत नाही तर बाळाला का ठऊन घत नाहीतrdquo

ldquoपतयकजण महणतो मल माझा नाही मीही सााग शकत नाही मल कणाचा

त मग कोण तयाचया दखभालीची जबाबदारी उचलणार माईrdquo

आता झीट यऊन पडायची पाळी सीताबाईची होती

ldquo मग त इथच राहा ना नाहीतरी तझा तया घरात कोण आह कशाला

जातस त वतकड तझा नवरा गलयावर तला वतथ काय वागणक वमळत गा चार

घास अनन वमळावा महणन तयाचया भावााकड आवशरतासारखी राहतस इथ राहन

तझया मलाना त सााभाळ शकशील rdquo

ldquo नाही नाही मला गला पावहज माई आता बघा माझयावशवाय थोरलया

ववहनीची काम अडतात मधलया वावहनी तर पणणपण माझयावरच अवलाबन

असतात धाकटीला तर माझाच आधार असतो आबासाहब दादासाहब भाई

आणणा यााचही अडला नडला मलाच बघायला लगत घरात मी नसल दक दकती

गोधळ उडतो नाही मला लवकर जायलाच पावहज कवहा एकदा बाळ होताय

आवण मी घरी जातय असा होता मला rdquo

समन मलाला ठवन तयाना न साागताच वनघन गली सीताबाई ववचार

करायला लागलया एकदा का पाख छाटल असल दक पपजरा उघडला तरी पिी

बाहर जात नाही बाहरचया जगाच तयाला भय वाटता पपजऱयातल आयषय सरवित

वाटता झापड बााधन जगायची सवय होत आपला भलबरा कशात आह याचा

सारासार ववचार खाटतो वबचारी समन आपला सगळ आयषय बाकीचयाासाठी खचण

करतय आपण पपजऱयात अडकलोय याची वतला जाणीवही नाही

सवपन

वनवमर ररयावलटी शोचया टीवहीवरचया गाणयाचया सपधत पवहलया

फरीत दसरा आला दसऱया फरीत पवहला आला आई पपााचया अपिा उाचावलया

तयााच हात गगनाला वभडल पण तो वतसऱया फरीत वतसरा आला आवण अावतम

वनणाणयक फरीत तर तो नाबरात यउच शकला नाही परीिक नहमी सपधणकाना

पोतसावहत करत होत ही सपधाण महणज आयषयाच अावतम रधयय नाही अशा अनक

कसोटा पार पाडायचया आहत आपल पयतन मातर कमी पडता कामा नयत पण

वनवमर सपधत पराभत झाला आवण तयाची आई सटजवरच तयाला पोटाशी धरन

ढसढसा रडली इथच वनवमरचया मनान कच खालली खरतरा आई आवण पपााचया

सवनााची पणणता करताना तयाचा जीव मटाकटीला आला होता तयाला गाणयात

पवहला नाबर नको होता तयाला ना पजकायचा होता ना महाववजता वहायचा तयाच

सवपन होता पण कवळ आईववडलााची वनराशा होऊ नय महणन तयाना मनान

खचलल पाहाण जीवघणा होता महणन तयाचा मन कासावीस होता होता वनववळ

तयााची बचनी तयाला मान खाली घालायला भाग पाडत होती तयााचया अपिााचा

भाग तयाना कला होता वयाचया चौदावया वरी आपण जगणयाला लायक नाही असा

काहीसा वनवमरचया मनान घतला वनराशचया गतत हळहळ तो जायला लागला

तयाचा अभयासातही लि लागना टीवहीवरचया गाणयाची एक सपधाण तयाला

आयषयातन उठवन गली होती नालायक ठरवन गली होती

खरतरा सयशही तयाचयासारखाच पराभत झाला होता पण तयाचया

चहऱयावर दखाची छटा मातर नवहती गरीन रममरधय आलयावर सयश वनवमरजवळ

आला तयाचया खाादयावर तयान थोपटलयासारख कल ldquoअर एवढा रडणयासारखा काय

झालाय पढचया वळी ककवा दसऱया कठलयाही सपधत नककी त पजकशील बघ थोडा

वखलाडपणान घ कणीतरी पजकणार आवण कणीतरी हरणार ह नककीच आवण

आपण हरलो महणज काही जगबडी झाली नाही एवढा मनाला लावन घऊ नकोस

आपण आणखी पयतन करावा महणन सपधाण असतात rdquo वनवमरचया मनाचा समाधान

झाला दक नाही ह तयाला कळल नाही

आवण एक ददवस अचानक एका वसनमाचया गीतासाठी

पाशवणगायनासाठीचा परसकार सयशला वमळाला टीवहीवरची तयाची मलाखत

वनवमर आवण तयाच आई पपा आशचयाणन पहात होत कवळ आठ वराणत सयशन

इतकी मोठी मजल कशी मारली याचा रहसय जाणन घयायला उतसक होत

सयशन तयाचया सारखयाच एका हरललया मलाना तयाला दाखवन ददल

होता अपयशान तो खचन न जाता तयाना जासत जोरात पयतन कल होत सयश

आजचा सवलविटी साागत होता ldquo लहान असताना मी कधी कधी सपधाामरधय भाग

घत होतो पण माझया दषटीन सपधाण ही नाबर काढणयासाठी कधीच नवहती ती फकत

माझयातलया गणााना आणखीन तावन सलाखन पारखन घणारी महणनच मी

तयाकड बघत होतो माझयातलया कलना माझयातलयाच कलशी कलली सपधाण होती

ती माझा सागीताचा ररयाज कायम होता मी कधी अभयासाचाही बाऊ कला नाही

कारण मला गाणयात कररयर करायचा होता आई बाबाानी मला जीवघणया सपधत

उतरवला नाही ह माझा भागय सपधत वमळाललया बविसान मी कधी हरळनही गलो

नाही आवण अपयश वमळालयावर खचनही गलो नाही कधीकधी गाताना सपधत

परीिकाानी ददललया वळपिा जासत वळ लागला पण गाणयातली एखादी हरकत

जागा घता घता असा काही आवाज लागायचा दक तया सवरााचया सपशाणन अागावर

रोमााच उभ रहायच गातानाचा तो िण माझया दषटीन अतयात महतवाचा असायचा

आवण तयाचा आसवाद मी परपर घत होतो मला वमळालला हा परसकार हा माझा

अावतम टपपा नाही माझा गाण लोकाानी आवडीन ऐकाव हाच माझा रधयास राहील

तच माझा सवपन आह rdquo

वनवमरला या िणी जाणवत होता दक खरचा आपला सवपन काय होता याचा

ववचार आपण कधीच कसा कला नाही वनवमरच आई पपा मातर आपला सवपन

धळीला का वमळाला याची कारण मीमाासा शोधन काढणयात गकण होत

रााग नाबर

वपयावदा गलया वरीच या कॉलजमरधय मराठीची पारधयावपका महणन रज

झाली होती चाळीशीचया वपयावदाचा मराठीवर पभतव होता वतचा बोलणा

समोरचयाला गागवन टाकायचा अलपावधीतच ती कॉलजचया मलााची आवडती

पारधयावपका झाली तयाला अियसारखया टारगट मलाचाही अपवाद नवहता

पवहलया लकटचरला तयान तरास दऊन पावहला पण सगळया मलाासमोर वगाणत न

रागवता वपयावदान तयाला कटलास सापलयावर बोलावल आवण समजावल वासतववक

बाकीच पारधयापक वागत तसा सगळयाासमोर तयाला खडसवायला वतला काहीच

हरकत नवहती पण चारचौघात तयाचा पाणउतारा करणा वतला बरोबर वाटल

नाही वतची ही एकच गोषट तयाला पचाड आवडन गली वतचया समजावणयान

अियला मीही सभय आह ही भावना चतवन गली

लासट बनचर असणारा पारधयापकााचया खोडया काढणारा अिय

वपयावदाचया लकटचरला मातर नमान बसायला लागला तयाला वतचा वशकवणा

आवडायला लागला अियना वनववळ वपयावदा मडम वशकवतात महणन एफ वाय

कॉमसणला मराठी घतला बारावीला तयााचया वशकवणयाचा तयाचयावर एवढा पभाव

पडला दक तयाना मराठीच वनवडल तयााचा कववता वशकवणा तर कवळ लाजवाब

होता कवी मग तो कोणीही असो पवदा गरस सरश भट असोत शााता शळक

इाददरा सात ककवा पाडगावकर असोत कववतचा भावाथण साागताना तयामागचा

सादभण कववतचा न जाणवलला पण वतचयात दडलला गरथभताथण कवीची

मनोभवमका समजावन साागताना ती कववता अिरश जगलयासारखा अियला

वाटायचा कानात पाण आणन तयााचा लकटचर तो ऐकायचा

मनाचया आवण शरीराचया दोनहीही सौदयाणचा वमलाफ वपयावदा

मडमचया रठकाणी झालाय असा तयाला वाटायचा वशकवताना दर काही वळान

कळला ना असा महणताना तया मानला नाजक झटका दत तया हलकटयाशा झटकटयान

हलणार तयााचया कानातल झमक तयााचया कसााचया करळया बटााशी अलगद

खळायच तयािणी अियला पशन पडायचा आपलया डोळयाना सौदयाणचा सख

वमळताय दक कानाना कववतची मजवानी तयाचया मनावर तयाानी गारड कला होता

सारखा तयाना पहात राहावा असा तयाला वाटायचा तयााचा ओठ मडपन हसणा तयाला

वड लावायचा मनाची घालमल होत होती

एक ददवस अियन ठरवला दक काही झाला तरी ममना भटन आपला मन

मोकळ करायचा पण कसा आवण कधी हा पशन होता तयाना ममना वचठठी वलहायचा

ठरवला ldquoमम तमही मला आवडता काय कर मला कळत नाहीrdquo वपयावदान वचठठी

वाचली आवण अियला भटायला बोलावला कणाचया बापालाही न घाबरणारा

अिय ममनी बोलवलयावर मातर मनातन सटपटला तयाच हातपाय कापायला

लागल आपलयाला चाागला खडसावणार महणन घाबरतच तो टीचसण रमचया

दाराशी आला चाहल लागताच वपयावदान तयाला आत बोलावला माद वसमत करत

तयाला बाजचया खचीवर बसायला साावगतला आवण बोलायला सरवात कली

ldquoअिय मी तला आवडत यामरधय काही गर आह ह आधी मनातन काढन

टाक वनसगाणचा वनयमच आह दक या वयात वभननपलगी शरीराकरणण वाटायला हवा

तसा नसल तरच काहीतरी चकताय असा मी महणन या वयात असललया शारीर

आकरणणा बरोबरच आपलया मनातही काहीएक आयवडयल आदशण वयवकतमतव

आकार घत असता कधी नकळत आपलया मनात त साकार होत असता तर कधी

आपण जाणीवपवणक त पाहात असतो तसा तझया मनातही आपली जोडीदार वपया

माझयासारखी असावी अशी कलपना नकळत आकार घत आह तझी मनातली

कलपना आवण शरीराचा तरण असणा यामळ माझयाबददल तला आकरणण वाटताय पण

ह खरा नाही कारण वसतवसथती खपच वगळी आह दसरा असा दक आपलया

वयवकतमतवाला अनक बाज असतात तसाच तझया एकण वयकतीमतवात हा भाग

महणज रटप ऑफ द आईसबगण महणावा असा आह तझी कररयर भववषय कौटावबक

पररवसथती तझयात सपतावसथत असलल नततव गण दसऱयाना मदत करणयाची

वतती या गोषटी खप महतवाचया आहत या सगळया गोषटीवरन तझा चररतर ठरणार

आह तवहा काही काळासाठी वाटणारा आकरणण महतवाचा दक तझा वयवकतमतव

महतवाचा ह तला ठरवायला हवा याच वयात आपलया चररतराची बााधणी होत

असत तयाचा पाया इथच घातला जातो आवण तयावर पढचया आयषयाचा भववतवय

ठरता जवहा तझा तच आपलया मनाला ह समजावन साागशील वसतवसथतीचा

आकलन तला होईल तवहा तझया मनातला हा गोधळ नककी दर होईल कणाला तरी

फोन करत असताना कधी लि नसल तर दसराच एखादा नाबर चकन दाबला जातो

आवण मग रााग नाबर लागतो आपलयाला काही समजत नाही अरचया असा कसा

रााग नाबर लागला मनात कठलीही अपराधीपणाची भावना न ठवता सवचछ मनान

आपलया भावनचा ववशलरण कर ह योगय आह का याचा सारासार ववचार कर तला

तझा योगय नाबर नककीच वमळल rdquo

अियचया मनातल ववचारााच मोहोळ वपयावदान हलकटया हातान

सोडवल होत ववचारााचया गतत सापडलला अिय हळहळ भानावर यत होता

वळण

ldquoउदया भटया र राजहास बारमरधय चयायला ती नाझनीन काय माल आह

बघया तरी मसतानी झक मारली असा महणतात rdquo सावहलन चार पाच पग एवहाना

सहज ररचवल होत ररकामा गलास पनहा भरणयासाठी टबलवर वाट बघत होता

तीन पाकीट वसगारट जळन राख झाली होती

ldquo चल ए आता बास साल घरी वाट बघतात लचना कलप उघडल तरी

महातारी ववचारायला यतच उशीर झाला र बळया महणत वाढ का जवतोस का

करत बसत साला कटकट अपनी खद दक पजदगी भी ठीक तरहस गजारन नाही दत

यारrdquo तो डोळ तारवटन तावातावान बोलत होता

ldquo यवडा चकणा खालयाव पोट गपगार वहइल नायत काय हवा वशराय

बी वाव नसतय या ढरीमधी आन कसला जवान खान घयीवन बसतयात कोन जान

लच काळजी करतयात आमी काय ककटकल बाळा हत का कायrdquo गौतयाना आपलया

बोलणयाचा शर टाकला

गौतमला आपण सावहल आवण वनवखलच वमतर आहोत याचा खप

अवभमान तयानाच तर तया दोघाना दार कशी आवण कठ पयायची त वशकवला होता

बारमरधय बारबालााचा नाच पहायला कसा जायचा याबाबतीत तो तयााचा गर होता

कठ कोण बारबाला चाागली आह याची वबतताबातमी गौतमला असायची हाा

पशाचा परवठा मातर तयाला वमतराानी करायचा हा जण अवलवखत वनयमच होता

तसा ठरनच गला होता

रावसाहब आवण सवशलाबाइना सावहलची खप काळजी वाटायची

सखवसत कटाबातला एकलता एक कलदीपक होता तो तयााचा तळहातावरचया

फोडापमाण तयाला दोघाानी जपल होता तो महणल त तयाचयासाठी ताबडतोब हजर

वहायचा मला सनचया माघारी तयाला माया ददली होती तयााचा अकाली अपघातात

जाणयाचा दख दोघाानी या वदधापकाळात सावहलकड बघनच पचवला होता

साहीलला कठलयाही गोषटीची उणीव भास नय महणन त धडपडायच दोघााना

एकच शलय होता सावहल वशकणयात अवजबात रस घत नवहता मग नोकरी वगर

तर दरच राहीला आजकाल तो दोघाना उदधटासारखी दरततर करायचा वाटल तस

पस मागायला लागला होता आपलया सासकारात काय कमी पडला याचा दोघाही

ववचार करायच

तामहण आजोबा महणायच त काही खोटा नवहता ldquo तयाला वळण

लावायला तमही एकच करायला पावहज होता तमही तयाला पररवसथतीच चटक बस

ददल असत महणज समजला असत आपोआपच मागी लागला असता तमच लाड

नडलत rdquo

सावहल नहमीसारखाच रातरी उवशरा घरी आला घरात सामसम

अथाणतच दोघाही झोपल असणार तरी आजी यणारच हा तयाला हसका होता पण

तीही आज जवतोस का बाळ महणन ववचारायला आली नाही तयालाच चकलया

सारख वाटला महणन अादाज घणयासाठी तो आजी आजोबााचया बडरमकड गला

दरवाजा उघडा होता आतमरधय ददवा जळत होता त दोघही मातर खोलीत नवहत

तो आत गला टबलावर फलााचा मोठा बक तयाचयाकड बघन हसत होता अर हो

उदया आपला वाढददवस बकचया खाली एक वलफाफा होता तयान तो उघडला

वाढददवसासाठी काही पस तयाानी ठवल होत पमापोटी आजी

आजोबाना तयाला सधारण कठीण जात होत महणन एक वरण तयाानी तयाचयापासन

लााब रहाणयाचा वनणणय घतला होता

पताग

आज माझा वाढददवस बाकी कणाचयाही लिात नसला तरी माझया तरी

लिात रहायला हवा पण छ आज योगायोगान मला आठवण झाली ती मला मगो

आईसिीम खावस वाटल महणन लहानपणी डडी मला आवडता महणन

वाढददवसाला नहमी मगो आईसिीम आणायच आज फकत आईसिीम घणयापरतच

पस वखशात वशललक आहत अस द आज जवणाला सटटी पतरयाचया भगदाडीतन

बोळातली मलााची मजा पहात खायला लागल

मी पवहलयापासन उाच आवण आडवया बाारधयाची गोरी असल तरी माझ

फीचसण जरास वगळ एखादी परदशी मलगी वाटावी इतपत वगळ वगाणत

मतरीणीही मला फारशा वमसळन घत नसत वहडीस दफडीस करायचया कारण

काही कळायच नाही मी तयाना तयााचयातली का वाटत नवहत माझया मानान तया

अगदी छोटा वाटायचया माझया खाादयाला लागणाऱया राागत वगाणत मी

सगळयात पाठी अभयासात मला काही गमय नवहताच खळात थोडीफार होत

शाळा सापली मला फारशा मवतरणी कणी नवहतयाच कॉलजची दोन वरण कशीबशी

कली

मममीला सासाराच काही खास पम नवहत सवपाक तर वतला मळीच यत

नवहता नहमी बघावा तर पाव आवण अाडी नाहीतर फार फार तर पाव आवण

उसळ वाढतया वयात भक लागायची पण घरात काही खायला नसायचा डडी

आपलया कारखानयाचया कामात मगन असायच डडी कडन कधी पस घऊन बाहर

काहीतरी खायची भययाही तसाच करायचा मग मनात आला नोकरी करन पस

वमळवाव महणज खायला वमळल पसतकाचया दकानात नोकरीला लागल

वाचायची आवड होती महणन ज पस वमळायच त चनीसाठी उडवायची पस

कवहाच सापन जायच

जनी मला वतथच भटली मला समजन घणारी ताई आई आवण मतरीण

जनीमधच एकवटल आह असा वाटायचा वतचयावर खप पम करायला लागल

वतचयावशवाय जगणा अशकटय आह असा वाटायचा दोन दोन ददवस मी वतचयाच

खोलीवर रहात होत पण एक ददवस मला न साागताच ती नयझीलाडला वनघन

गली तयावळी मी अिरश कोसळन पडल मनगटाची नस कापायला बवघतली पण

पयतन अयशसवी झाला मममी डडी भयया याना याववरयी फारशी काही कलपनाच

नवहती

या नराशयातन बाहर पडायला मला राशी आवण वनमा याानी मदत कली

तया माझया मदतीला धावन आलया जनीचया बाजचया खोलीत तया राहायचया

आमही वतघी वमळन रहायला लागलो मममी इतकी बपवाण होती दक ती माझी काही

चौकशीही करायची नाही आराम करणा टीवही बघणा आवण कधीतरी डडीबरोबर

कारखानयात जाणा एवढाच वतचा काम दोन ददवस मलगी घरी यत नाही ती कठ

असत काय करत याची वतन कधी ववचारपस कली नाही राशी वनमा यााचयात मी

खपच गातल तया दोघी खप घवनषठ मवतरणी होतया तयामळ वळ यताच तया दोघीनी

हलकच मला बाजला कल मला न दखवता

समोर आयषय भकास वाटत होता करायला काहीच नवहता माझयाकड

कणीतरी कलपना साावगतली दक त हॉटलमरधय वटरसच काम कर तही कल त करता

करता मसाजर महणन काम करायला लागल कधी मसाज पालणरमरधय तर कधी

हॉटलमरधय कसटमर वमळायला लागल टीप चाागली वमळायला लागली वतथ

फरडररकची ओळख झाली नायजररयातन आललया फरडला मी आवडल फसबकवर

आमच एकतर फोटो बघन डडी चवताळलयासारख झाल तयाानी मी काही ववचार

करायचया आत फरडशी माझा लगन लावन टाकल मी तयावळी लगन करावा दक कर नय

यावर ववचारच कर शकल नाही तयााचया हो ला हो करत गल फरडला फारशी

चाागली नोकरी नवहती तयाचाच खचण भागत नवहता माझया वमळकतीतन घर

चालायचा तयाच आवण माझ तयावरन खटक उडायला लागल पनहा मी एकटी

झाल

मसाजर महणन काम करत होत तवहा माझी आमदानी चाागली होती

भययाना तयाचया आवडीचया मलीशी सासार थाटला होता आवण तो वगळा रहात

होता तयाचा आवण डडीचा पटतच नवहता डडीना दवाखानयात ठवला तयाचा खचण

खपच झाला तयााचया डोकटयावर खप कजण आह ह तयावळी कळल कजण माग ठवन त

गल मममी काही कर शकत नवहती वतला हाय बलडपशर माग लागला तयााचया

पाठोपाठ एक वराणत मममीही गली माझी जमा पाजी सापषटात आली तयानातर मीच

आजारी पडल आवण हाताशी होता त काम वनघन गला एका दकानात सलस गलण

महणन काम वमळाला तया पगारात काय होणार महणन सततर वरााचया ददनशभाई

यााचयाबरोबर का पवनयन महणन रहायला लागल गलया वरी त वारल तयााचया

घरातलयाानी मला घराबाहर काढल तटपाजया पगारात काय होणार या छोटा

पतरयाचया खोलीत रहायला आल आज खायला वमळाला तर उदया वमळल का नाही

याची खातरी नसत

आज वयाची पसतीशी आली मी कठही वसथर नाही खायला वमळायची

भराात अशी अवसथा आह आज आईसिीमची आठवण झाली आवण वनवाातपण माझा

जीवनपट डोळयासमोरन सरकन गला एका उचचवशवित पााढरपशा घरातली

सबदध मलगी वतची अशी अवसथा कोणी कली वतन सवत आईववडलाानी

पररवसथतीन जसा वारा यईल तशी मी वाहात गल पतागाचा मााजा माझया हातात

होता पण तो तटललया पतागासारखी माझी अवसथा झाली खरच मी इतराापिा

वगळी आह का

जवळच दरच

पवाणधण

ldquo अहो तमही ऑदफसमधन आलात की आपण आज वसनमाला जाउया

नाrdquo

ldquo बघ आज कदावचत माझया वमतराबरोबर बाहर जायला लागल तयाचा

जरा पॉबलम झालाय तयाला तयातन बाहर पडायला मदत करायला हवी मला

तला तयातला काही कळणार नाही rdquo

ldquoमला ताजी फडफडीत मासळी खावीशी वाटतय समदराचा खारा वारा

तो वास मला शवासात परपर भरन घयावासा वाटतोय एवहढ तरी डोहाळ परवा

बाई माझrdquo

ldquoअगा डोहाळ कसल घऊन बसली आहस माझी बदली होणार आह ती

रदद करन घणयाचया तयारीत आह मी बॉसला खश करायला सरधया तरी मला रजा

काढता यणार नाही

ldquoबाबा माझया शाळचा आज गदररग आह तमही यणार ना मी नाटकात

भाग घतलाय rdquo

ldquoनाही र पववण आज मला महतवाची वमरटग आह सोसायटीची वतकड

जायलाच पावहज ती चकवन चालणार नाही rdquo

ldquoअहो आज पवतमाचा वाढददवस वतला वतचया आवडीचा डरस घयायला

जाउया काrdquo

ldquo तमहीच दोघीजणी जाऊन आणा ना नाहीतरी पवतमाचयाच आवडीचा

डरस आणायचाय न मला जमलसा वाटत नाही माझया एका वमतराचा वाढददवस

आह तयान मोठी पाटी ठवली आह आवण मखय महणज तयाची सगळी वयवसथा

मलाच बघायला लागणार आह rdquo

ldquo हलो अहो पववणला खप ताप भरलाय तयाला हॉवसपटलमध अडवमट

करावा लागणार असा आपल फवमली डॉकटटर महणताहत लवकर या तमची कामा

आटपायची वाट बघत बस नका असाल तस या माझा जीव टाागणीला लागलाय

अगदी rdquo

ldquo मी यतोय पण असा काय करतस डॉकटटर आपल अगदी घरोबयाच

आहत तयामळ एवढा घाबरन जायचा काही कारण नाही वशवाय एकदा का तयाला

हॉवसपटलमध अडवमट कला दक आपली बरीचशी जबाबदारी कमी होत एसटीन

मला वनघन यायचा महणज सात तास तरी जाणारच ना थोडा धीर धर rdquo

ldquoमला टरीपला सोडायला या नाrdquo ldquo नाही गा बाळा आई यईल नाrdquo

ldquoवनदान नयायला तरी याल काrdquo ldquo रातरी काकीचयाकड सोबतीला झोपायला

जायचाय बाळा तया लवकर झोपतात ना काका गलयापासन एकही ददवस मी

तयााचयाकड जायचा माझा नम चकवला नाहीय rdquo

ldquoबाबा हया सटटीत आपण करळला जावया का सगळजण आमच वमतर

सटटीत कठ ना कठ जात असतात आपण मातर कठच जात नाही rdquo

ldquo मलानो तमहाला सटटी असत पण मला कोण सटटी दणार र कामा

चालच रहातात आवण सटटी काढली तर पढ कामाचा आणखीन भार वाढतच जातो

rdquo

उततराधण

ldquo बरच ददवस मनात यताय आपण दोघा खप वरण झाली वसनमाला गलो

नाही आज जावया का गrdquo

ldquo अहो आज माझी वभशी आह आवण मलाच लागलीय तयामळ आज

वसनमा कनसल rdquo

ldquo पवीण अर कधीतरी वळ काढन बोलत बस माझयाशी सारखा आपला

वमटीगज कॉनफरनस टररग सवतला कधीतरी वळ द र आपलया कटाबासमवत वळ

घालवलास तर कामाचा बराच ताण हलका होतो मलाही हलली वळ कसा

घालवायचा हा मोठा पशनच पडतो बघ पवतमाची नातवाडााची सारखी आठवण

यतय पण ती तरी वतचा सासार सोडन मलााचया शाळा सोडन कशी यणार नाही

काrdquo

जया काकीचया सोबतीला मी जात होतो तया गलयानातर आपलकीची

भावना महणन तयाानी सतळीचा तोडाही माझयासाठी ठवला नाही जयााचयासाठी

माझया लकीचया खशीला मी वझडकारल पवीणचया शाळचया कठलयाही

कायणिमााना मला जाता आला नाही दरवळी काहीतरी कारण असायचा आवण

कायणिम चकायचा मलााचया पमाचा कौतकाचा असा िण पतनीचया आगरहाचा

आजणव वळोवळी मी टाळत गलो जया वमतराासाठी मी माझा वळ ददला त आता कठ

आहत आवण आता माझया हातात मातर काहीच नाही आह फकत वळच वळ आता

मला आपतााची आठवण यतय जवहा मी जवळचयाना दर लोटत होतो दरच मला

आपलस वाटत होत तवहा मी खरच जागा नवहतो का

लवखकची ओळख

नाव सौ सववता कौसतभ नाबर ई

मल savitanabargmailcom फोन

8149658022

पतता 1752 302 नाबर साकल

5th िॉस राजारामपरी मन रोड कोलहापर

४१६००८

वशिण MCom

इतर Dipin Music (vocal) ndashवशवाजी यवनवरथसटी

Dipin Music (Tabla) माबई यवनवरथसटी तबलयाच वशिण क

कशवराव धमाणवधकारी पा ववभव नागशकर सरधया शरी महश दसाई यााचयाकड

सर आह

साातािझ इथलया The Yoga Institute Santacruz इथ योग

पवशिकाचा कोसण कला योग पवशिक महणन अनक रठकाणी काम आयण ववदया

मादीर माबई सट फरावनसस मनजमट institute माबई इथ योग वशिक महणन काम

अनकाना उपचारयकत योग वशकवला

मकत पतरकार महणन गली २२ वर कायणरत महाराषटर टाईमस लोकसतता

सकाळ लोकपभा तरण भारत लोकमत पणयनगरी सा वववक यामरधय अनक

ववरयाावर लखन लोकमत अातनाणद यासारखया अनक ददवाळी अाकाामरधय लखन

पररसावाद

खालील पसतक पकावशत------

१ वकण १०१ ndashअनवाद (ल एवलझाबथ फरीडमन)

२ कताथण मी-- अड वसातराव नावकर यााच चररतर

३ सवाल जबाब पतरकाराशी ndashपतरकार सभार धम यााचयावरील

मलाखतीच पसतक

४ सामथयण आह चळवळीच- दवदासी वनमणलन चळवळीच अरधवयण पा

ववठठल बनन यााच आतमचररतर शबदाादकत

५ माईड पॉवर ndashपरणादायी पसतक

६ सवतला ओळखाmdashपरणादायी पसतक

७ हाऊ ट वबकम सकटससफलmdashपरणादायी

पसतक

८ गरब द ऑपॉचयणवनटी----परणादायी पसतक

९ सकटसस पासवडण-----परणादायी पसतक

ई सावहतय पवतषठान

मराठी वसनमा हा एककाळी भारतात पहदी वसनमाचया तोडीस तोड

ककवा काकणभर वरचढच होता मरधयातरी मराठी वसनमाला उतरती कळा लागली

पिक यईना महणन वथएटर वमळना वथएटरच वमळत नाही महणन चाागल मराठी

वसनमा बननात आवण चाागल वसनमा नाहीत महणन पिक वमळनात अस एक

दषटचि सर झाल मग आला झी मराठी वसनमा आवण तयाचयाच जोडीन छोटा

आकाराची मलटीपलकटस आवण वडवजटल पिपण तयामळ पनहा एकदा मराठी

वसनमा जोमान बहर लागला

काहीशी अशीच पररवसथती मराठी सावहतयाचीही होत आह एककाळी

टॉपला असलल मराठी सावहतय मधलया काळात रटवही आवण वसनमाचया यगात

माग पडल पण आता मोबाईल आवण इाटरनट यााचयामळ मराठी वाचकवगण फ़ार

मोठया पमाणावर वाढतो आह आवण तयाच जोमान तयाचयासाठी वलवहणारा

दजदार लखक वगणही वनमाणण होऊ लागला आह मराठी सावहतयाचया भववषयाबददल

आमही अतयात आशावादी आहोत

आपली साथ मातर पावहज आपलया ओळखीचया जासतीत जासत लोकााना

ई सावहतय बददल साागा तयााच ई मल पतत व whatsapp नाबर कळवा तयााना ई

सावहतयचा मोबाईल app download करायला सचवा आगरह करा ई सावहतयच

माकरटग करा एकदम फ़रा ट फ़टवर यऊन खळ जबरदसत माकरटग कर लाखााच

कोटी कर आवण मराठी सावहतय पनहा नाबर वन ला आण

ई सावहतय पवतषठान

wwwesahityacom

esahitygmailcom

आता ई सावहतय च APP उपलबध आह ई सावहतयचा App आपण खालील

पलकवरन आपलया मोबाईलवर डाऊनलोड करा आवण भरमसाट पसतका फ़री वाचा

httpsplaygooglecomstoreappsdetailsid=comesahitywwwe

sahitybooks

ई सावहतय पवतषठानची ई बकटस Whatsapp broadcast service सर झाली

आह पणणपण फ़ककट पसतका आता आपलया मोबाईलवर थट कपया नााव नोदणीसाठी

7710980841 हा नाबर आपलया मोबाईलवर सवह करा आवण नातर या नाबरवर वॉसऍप

करन आपल नााव व शहराच नााव कळवा आपलयाला वनयवमतपण एक नवीन मराठी ई पसतक

Whats app िार पाठवल जाईल आपण त पसतक आपलया वमतरााना Whatsapp करा आवण

भाव खा

आपलया ओळखीचया दकमान दहा लोकााच मल आय डी आमहाला कळवा तयााना

आमही ववनामलय पसतक पाठव व आपलयाला VIP सभासद बनवल जाईल

Page 9: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross

पाकतन

बऱयाच वराानी ती मला आज भटली कॉलज सापलयानातर वीस वराानी

कॉलज मध असताना कशी रसरशीत ददसायची अथाणतच वयाचा मवहमा होताच

ववशीतली ती आवण चाळीशीतली ती यात फरक असणारच वतचा गाणा आजही सर

होता एकण सासार छान चालला असावा असा आपला माझा अादाज बराचवळ

गपपा झालया वतचा नवरा बााधकाम वयावसावयक होता तयाच दकतीतरी पोजकटस

नावाजणयासारख होत नावलौदकक पसा सख कशालाच कमतरता नवहती

ह सगळा साागता साागता वतचा गळा भरन आला वतचा नवरा काही

मवहनयाापवी कामाचा ताण असहय होऊन हदयववकारान गला आयषय भरभरन

जगताना डाव अरधयाणवरच मोडला होता इलाज नवहता वतचया सोळा वराणचया

मलाला घऊन ती एकटी महालासारखया बागलयात रहात होती बोलता बोलता

कॉलजचया ददवसाावर ववरय आला दकती फलपाखी ददवस होत त आमचया

वगाणतला सकॉलर असललया तयाचा ववरय वनघणा अपररहायणच होता आवण वतचा

तर कधी काळी तो महणज वजवहाळयाचा ववरय होता कालच मला तयाचया ववरयी

कळला होता

तो ददसायला नाकी डोळी दखणा होताच उाच मजबत बाारधयाचा

सावळासा चहऱयावर करारी भाव थोडासा अातमणख सवतमधच रमणारा

अवतशय हशार टबल टवनस छान खळायचा खळाड असला तरी तयाला वमतर

फारस नवहत आवण तो वखलाड वततीचा असला तरी वागताना थोडसा हातचा राखन

वागलयासारखा वागायचा वतला तो जाम आवडायचा आमचा कटलासमट धीरन

कधी वतला तयाचयाशी बोलायचा योग आला नवहता मवतरणी तयाचयावरन वतला

खप वचडवायचया वतला खप वाटायचा दक तयाना आपलयाशी बोलावा ती कॉलजची

गानकोदकळा होती वतला वाटायचा तयाना आपलया गाणयाचा कौतक करावा काहीही

करन बोलावा कदावचत तयालाही वतचयाबददल काही वाटत असल का

नककीच कारण एक दोनदा तयाना वतचयाकड बघन हसलयासारखा कला होता पण

कळत नकळतच दक वतचया मनाचा तो खळ होता पण जाणन बजन तयाचया कधी

पढ पढ करावा असा वतला वाटल नाही वतचया मनातली सपत इचछा मातर होती दक

तयाना आपलयाशी बोलावा अशी पकराणना वाटायचा तयाना आपणहन ववचारावा

लगनाबददल जवहा वतचा लगन ठरला तवहा वतची आशा पार वमटन गली अबोल पीत

मगधच राहन गली

वतचा लगन झाला एका होतकर तरणाशी महतवाकाािी आवण जगणयाची

आसोशी असलला वतचया कलची गणााची कदर असलला सरवातीला खाजगी

नोकरीत अगदी लहानशा पोसटवर असलला वतचा नवरा सवतचया धडाडीवर खप

वरपयात चढत गला नोकरी सोडली आवण छोटा छोटा बााधकामााची कामा घऊन

फार लवकर पगती कली मग मोठया कॉमपलकटसच पोजकटस घयायला लागला

वयवसायाची नस तयाला बरोबर सापडली होती वतला चारीकडन सख होता पण

वनयती महणज काय असता ह वतला काही मवहनयाापवी कळला वतचा नवरा

सासाराचा डाव अरधयाणवर टाकन गला होता

माझया मनात ववचार आला वतचा लगन धीरनशी झाला असता तर

बोलताना ववरय आला होता धीरनचा माझया घशाशी आवाढा आला कठलया

तोडाना मी वतला साागणार होत दक तोही या जगात नाही तो एक आय ए एस

ऑदफसर होता आमचया एका मवतरणी कडनच तयाचया अपघाताची बातमी कळली

होती वतचया सासाराची गाठ कणाशीही बााधली गली असती तरी वववधवलवखत

अटळ होता चाळीशीतच वतला सौभागयापासन फारकत घयायला लागणार होती

तच वतचा पाकतन होता

पशचातताप

वीस फटाावर असणाऱया तरागाचया छोटा वखडकीतन यणारा कोवळया

उनहाचा कवडसा आज वतलोततमा टक लावन बघत होती दकती वरा झाली

लहानपणी आपण हा उनहाचा कवडसा पकडायला बघत अस पण कधी हातातच

यत नवहता आयषय असाच आपलया हातात आह महणता महणता वनसटन गला

दकती छान होता आपला आयषय वनरागस साथ पाणयासारख अचानक वसदधाथण

आयषयात आला आवण आयषय दभागन गला

वतलोततमाचा बालपण खप लाडात गला दोन भावााची लाडकी बवहण

ददसायला अतयात ससवरप वशकायलाही हशार वतना आपला जोडीदार सवतच

वनवडला ददसणयात डावा असलला वसदधाथण हरहननरी होता तयाची जात मातर

वतलोततमाचया कटावबयाना खपली होती महणन लाडकी असली तरी वतचया लगनाला

मातर भावाानी आवण आई ववडलाानी खप ववरोध कला साम दाम दाड भद

कशालाच वतन जमानल नाही घरचयााचया मनाववरदध वतन वसदधाथण बरोबर सासार

मााडला

सवतचया हशारीचया जोरावर वसदधाथण लवकरच नोकरीत खप वर चढत

गला पवबलक ररलशन मरधय असणारा तो पाटाण टाळ शकत नवहता आवण

पाटीमधली दारही हातात आलला सरवातीचा एकच पयाला नातर चार वराणतच

तयाची पजदगी बनला पवहलयाादा आपलया लाडकटया लकीदखत घरात गलास नको

महणन टाळणारा वसदधाथण कालाातरान सटीचया ददवशी रीलकटस होणयासाठी

पयायला लागला तो दारचया इतका आहारी गला दक मग तयाला ददवस रातरीचही

भान रावहल नाही आवण एक ददवस

वयसनापायी तयाची नोकरी गली मलगी लहान घरचयाानी पाठ

दफरवलली अशा वसथतीत वतलोततमा नोकरी कर शकत नवहती गागाजळीवर जवढा

वनभावता यईल तवढा धकवन नला शाात आवण समाजस असलली वतलोततमा आताशा

छोटा छोटा कारणाावरन वचडवचड करत होती नवरा बायको मधला सावाद

आता सापायला लागला होता पसा असल तरच जगणा शकटय होता आरथथक वववाचना

वतला तरसत करत होतीच वशवाय दारसाठी वसदधाथण आता वतचयाकडच पशाची

मागणी करत होता घरातला एक एक दागीनाही दकानाची पायरी चढायला

लागला मोठया फलटचा असणारा वनवारा आता एका कचचया बााधकामाचया खोलीत

बदलला तयासाठीही घरमालकाचा भाडयाचा तगादा सर झाला कोडीत

सापडलली वतलोततमा सरभर झाली होती आवण एका ददवस हदद झाली

वसदधाथणन लकीचया सोनयाचया मनगटाा बायकोकड मावगतलया ती त

दयायला तयार होईना तयान वतचयावर हात उगारला एककाळी आपलयावर

जीवापाड पम करणारा वसदधाथण आपलयावर हात उगारतोय ह बघन एक िणभर

वतलोततमा दखान कोलमडन गली वसदधाथणचा हात थााबत नवहता तोडान तयाची

मागणी चालच होती मार असहय होऊन वतचया दखाची जागा आता रागान

घतली काही कळायचया आतच जवळचा कोयता वतन उचलला तयाला भीती

दाखवायला उगारला पण तयान वतचा हात वरचयावर पकडला दसऱया हातान तो

वतला मारतच रावहला तो चकवत असतानाच कोयतयाचा हात तयाचयावर बसला

घाव वमी लागला होता

वतचया लकीची रवानगी अनाथाशरमात झाली कारण सरळ होत वतच

आईवडील भाऊ वतचयाकड आता तर गनहगार महणनच बघत होत तयाना काही

वतची ककवा वतचया लकीची दया आली नाही वतलोततमाचा मन दखान ववदीणण

झाला एका चागलया घरात जनम घतलली आपली लक सगळयाच सखाना

आपलयामळ मकली वतचा काही दोर नसताना आशरमात आयषय काढणा वतचया

नवशबी आला खरच वसदधाथणशी लगन करन आपण चकलो दक तयाला वयसनापासन

दर करणयात आपण कमी पडलो तयाचया पमान आपल डोळ बाद झाल होत दक

तयाचया वयसनाकड सरवातीला डोळझाक करत होतो दक तयाचा मार खाऊन

सहन करायला पावहज होता तयाचा अवनबाध वागणा लकीचा बाळलणासदधा पणाला

लावायला पावहज होता का

अजनही मला मोह घालणारा हा उनहाचा कवडसा माझया लकीचया

आयषयात मातर रि वाळवाट बनन आलाय माझयामळ आईचया चकीचया वनवडीची

असो ककवा बापाचया वयसनाची सजा असो तयापायी आपलया वनषपाप छकलीचा

आयषय मातर उरधवसत होऊन गला कठला गलया जनमीचा पाप असल दक तया अभागी

जीवाला अशी वशिा वमळावी आई वजवात असताना मलीला अनाथ महणन

जगायला लागावा यापरता दख त काय पशचाततापाचया आगीत वतलोततमा पोळन

वनघत होती

मकसद

रणचया वयाचया पाचवया वराणपासन सौवमतर वतला सााभाळत होता जया

िणी तयाला कळला आपली बहीण गवतमाद आह जवळपास तयाच िणापासन दादा

महणन वतची दखभाल करणयाचा ठका तयान घतला होता सौवमतरला तयाचयाहन

लहान आणखी दोन बवहणी होतया रण नाबर तीनची सखदा आवण सवरदा या

दोघी नॉमणल होतया जवहा लहानपणी रणच उचचार सपषट यायच नाहीत तवहा

सौवमतर त समजन घयायचा ती काय साागतय त तयालाच बरोबबर कळायच आई

ववडलाापिाही जासत तयाला बवहणीची काळजी होती लहानपणी वमतर मवतरणी

रणची चषटा करायच वतचयासारख बोबड बोलन वतला वचडवायच खळायला

घतानाही वहडीस दफडीस करायच या पसागाानी रणचया दादाला खप तरास

वहायचा सौवमतर सतरा वरााचा झाला आवण तयाची आई गली वडील दफरतीचया

नोकरीवर जबाबदारी सौवमतरवरच आली बवहणीना तयााचा आवरन दऊन शाळला

पाठवायचा घरात काय हवा नको त पहायचा आईची जागा सौवमतर भरन काढत

होता वडील असनही तयााची भवमका त पार पाड शकत नवहत सासारासाठी पसा

वमळवायचा एवढा एकच काम तयाना जमत होता सौवमतरची आई गलयापासन तयााचा

मन सासारातन उडन गला होता तयााचा आयषय मवशनवत झाला होता सौवमतर

बवहणीचा मायबाप झाला होता

जसा जसा सौवमतर मोठा होत गला तसा तसा तयाला उमगत गला दक

आपणच रणचा पणण वळ सााभाळ कला पावहज ववडलााचया समजन घणयालाही खप

मयाणदा यायचया आई असताना ती रणचा सााभाळ करायची पण आता रणचया

हालचाली ववशीतही दहा वराणचया मलीसारखया होतया सौवमतरन वतला हळ हळ

वाचनाची आवड लावली वतचयाबरोबर वगवगळया ववरयाावर चचाण करायला

लागला वतला सागीत ऐकवत वतचा कानही असा तयार कला दक कोणताही राग ती

पटकन ओळखायला लागली सागीतात ती रमायला लागली गाणी ऐकणयासाठी ती

कशी लावायची हही तयान वशकवल पण वतचया सागीत वशकणयाला मातर मयाणदा

होती सवपाक वतला यत नवहता पण तयान चहा करायला वशकवला जवण गरम

करन घयायला वशकवला कमी होती फकत वयाचया मानान असणाऱया समजतीची

अशातच सौवमतर एमपीएससी परीिा पास झाला आवण तयाला मलाखतीचा

बोलावणा आला शवटचया िणी तयाना ठरवला आपण ही नोकरी घयायचीच नाही

मग मलाखतीला कशाला जा तयाना दनाददन गरज भागवणारी साधीशी खाजगी

का पनीतली नोकरी पतकरली जणकरन रणसाठी तयाला वळ दता यईल सवतचा

आयषय तयाना रणलाच वावहला होता लगन न करता राहाणयाचा बाधन तयाना सवतहन

सवीकारला होता रण हच तयाचा जग होता तयाचा शवास होता

रण कधी कधी हटट धरन बसायची दादा आज मला बरा वाटत नाही त

कठही जायचा नाही दादा अशावळी पणणपण वतची आई वहायचा काही न बोलता

वतला मााडीवर झोपवायचा रणची आाघोळ वणीफणी सगळाच सौवमतर करायचा

सौवमतरचया दोघी बवहणीची लगना झाली सौवमतरन तीही जबाबदारी पार पाडली

कारण ववडलानी ती जबाबदारी पार पाडायचया आधीच या जगाचा वनरोप घतला

होता नोकरीवर जाताना बाहरन कलप लावन शजाऱयाना साागन तो जायचा

सगळा रटीन वयववसथत बसला होता मोबाईलवर ठराववक एकच नाबर आपलया

दादाचा कसा लावायचा हही तयाना रणला वशकवला होता रोज ठरववक वळी मी

जवल महणन वतचा तयाला फोन यायचा

तयाददवशी वतचा दपारी फोन आला नाही वतन फोनही उचलला नाही

शजाऱयाना फोन करन तयान ववचारल थोडया वळापवीच रण वखडकीतन हात

करन आत गलयाच तयाानी साावगतल तयाचा मन विधा झाला वतला शजाऱयाानी

पावहलाय महणज वावगा काही घडला नाही ककवा वतन भलताच काळजी

करणयासारखा काही कला नाही पण मग फोन का उचलत नाही तयाचया मनात

उगाचच शाकची पाल चकचकली वतला काही झाला तर नसल या भावनना तयाचा

लि कामावरन उडाला पण हातातला काम तर सापवणा गरजचा होता अखर

ऑदफसची वळ सापता सापता थोडा वळ आधीच साहबाना साागन तो वनघाला

तयाचया कौटावबक पररवसथतीची जाणीव साहबानाही होती

दार उघडन कसाबसा घरात गला बडरममरधय जवमनीवर रण

असतावयसत पडली होती तोडातन फस आलला ददसत होता वरकरणी पाहता

वतला आकडी आलयाची शकटयता वाटत होती पण सवपाक घरात ओटावर

झोपचया गोळयााची बाटली सौवमतरला सापडली वतला सहजासहजी वमळ नय

महणन ठवलली बाटली वतचया हाताला लागली होती आवण वतन ती घशात ओतन

ररकामी कली होती काय कारण असल वतला या गोळया घवया आपण असा

वाटाणयाचा आता काही ववचार करणयात अथण नवहता रणचा या जगातला अवसततव

तर सापला होता पण आता सौवमतरसमोर पशन उभा होता आता आपलया आयषयाचा

मकसद काय

इवतहास

बऱयाच मवशकलीना अवनशाचा लगन ठरला लगन न ठरावा असा वावगा

वतचयात काहीच नवहता महणज लगनासाठी आवशयक असणार रप गण सगळाच

वतचया बाबतीत वयववसथत होता नाव ठवायला खोडी काढायला काहीच जागा

नवहती ददसायला ससवरप असणारी अवनशा उाचीपरी बााधसद होती गोल

गोरागोबरा चहरा काळभोर मोठठ डोळ पपगट करळ कस योगय रीतीन पतयक

वरी पास होत पदवीधर झाली होती मग घोडा पड कठ खात होता लगनाचा ववरय

काढला दक वतचया अागावर शहारा यायचा काळभोर डोळ शनयवत वहायच वतची

आई पनहा पनहा समजवायला बघायची अगा एकदा का लगनाचा वय गला दक मग

मली जन ददसायला लागतात नवऱया मलाला मलगी आवडल अशी तर हवी

वशवाय सासार वाढवायचया दषटीनही मलीचा वय वाढता नय गरोदरपण बाळातपण

योगय वळीच वहायला पावहज खप खप समजत घालायची आई पण वतचा आपला

नननाचा पाढा

वतला अवभरकचा सथळ साागन आला नहमीपमाण वतचा नकारच होता

पण अवभरकन वतला बाहर कठतरी वतचया नकळत पावहला होता तयाला ती

आवडली होती काही करन हीच मलगी हवी असा तयाचा हटट होता

मरधयासथााकरवी वनरोप दऊनच अवनशाच सथळ साागन यायला लावल होत

मरधयसथाानी सारखा पाहणयाचा कायणिम करा असा धोशा लावला होता

अवनशाचया आई ववडलााची तयारी होती पण खदद वतचीच तयारी नवहती मोठया

मवशकलीन वतन पवहल दोन कायणिम मनाववरदध पार पाडल होत मलगा आवण

तयाच नातवाईक पाहायला आल दक अवनशा मखखसारखी बसन राहायची

चहऱयावर कठलच भाव नसायच साहवजकच समोरचया माडळीना त पसात पडायच

नाही नकार यायचा आता पनहा एकदा मारन मटकन वतला पहाणयासाठी उभ

करायला पावहज होत

अवभरक पवहलया भटीतच वतचयावर लट झाला पण वतचया चहऱयावर

ककवचतसदधा वसमतररा नवहती अवभरक कडन अवनशाला होकार आला वतचया

आई आवण ववडलाना खपच आनाद झाला पण अवनशान पनहा एकदा तयाला

भटायची इचछा वयकत कली मगच लगनाचा ठरवीन महणाली आता पनहा ही काय

खकट काढत कणास ठाऊक महणन वतचया आईववडलाना घोर लागला

ldquoअाश हो माझी अनशच एवढा तडकाफडकी का बोलावलास भटायलाrdquo

ldquoलगन करताना कोणताही आडपडदा दोघाामरधय असता कामा नय असा

मला वाटताrdquo

ldquo आपला नाता नककीच पारदशी असणार आह दोघाापकी कणीही चकला तर

पामावणकपण दसऱयाला साागायचा हा आपलयातला अवलवखत वनयम असायला

हवा महणज एकमकाावरचा ववशवासही दढ होईल आवण आपला सासारही छान

होईल पटताय नाrdquo

ldquoमला लगनाचीच भीती वाटत महणज आता कसा सााग पण परर

जवळ यणार या भावनन मला अिरश कापरा भरता rdquo

ldquo rdquo

ldquoमी सात वरााची असताना आमचया शजारी राहणाऱया काकाानी मला

नको त करायला लावला होता माझया शरीराशी खळल होत त नको वतथा हात

लावला होता तझ गाल दकती गोबर आहत महणन माझ दकतीतरी पाप घतल होत

तयााचया तोडाला यणारी ताबाखची दगाधी अजनही मला पोटात मळमळ आणत तया

अजाण वयात मला कळला नवहता पण खप घाण वाटली होती कशीतरी मी तयााचया

तडाखयातन सटन पळाल होत काही ददवस तया बाजलाही दफरकल नाही नातर

तयााची बदली झालयाचा कळला आवण वतथन त दसऱया गावी गल घरी आलयावर मी

आईला साावगतला rdquo अवनशा ह साागतानाही थरथरत होती

अवभरक पशनाथणक चहऱयान वतचयाकड बघत रावहला ldquo मग rdquo

ldquo आई बरच ददवस खोदन खोदन चौकशी करत होती मग मीही ववसरन

गल मवतरणीचया शाळा कॉलजचया वराणत मागचा सगळा पसला गला rdquo

ldquoमग आता तला का भीती वाटतयrdquo

ldquoदोन वराापवी एक वसनमा पावहला तयात एका लहान मलीवर होणारा

बलातकार दाखवला होता खरातर पतीकातमक दाखवला होता पण तो सीन मला

माझया लहानपणीचा तो पसाग ताजा करन गला तवहापासन पनहा एकदा पररा

ववरयी तयाचया जवळ यणयाववरयी घणा वाटायला लागली rdquo

ldquoमला ह सगळा साागायला खरा खप लाज वाटत होती नाईलाजासतव

साागायला लागला अजन कणाचा होकार मला आला नवहता तयामळ ह कणाला

साागणयाचा धाररषट करावा लागला नवहता तमचा होकार आला आवण लगन करावा

तर तमचया सखी सासाराचा ववचका होईल आवण न करावा तर नकाराचा कारण

तमहाला काय दणार आईलाही मी ह लगन न करणयाचा कारण सााग शकत नाही

मनाचा खप कोडमारा वहायला लागला शवटी ठरवला काही झाला तरी आज

आपण मन मोकळा करायचा rdquo

अवभरक पसननसा हसला ldquo मला त आवडली आहस आवण तझा हा

पारदशीपणा तर मला खपच भावला त मनात कसलीही भीती बाळग नको मला

तला दोन गोषटी साागायचया आहत एक महणज योवनशचीतचया बरसटललया

कलपनचा गाड समाजमनावर पचाड आह तयामधन एखादया सतरीला सहजासहजी

आजही बाहर पडणा कठीण आह एखादया पररान सतरीवर कललया अतयाचाराला

तया परराऐवजी सतरीलाच जबाबदार धरला जाता आवण तयाचया अतयाचाराच

पडसाद सतरीचया मनावर शरीरावर आवण ववचाराावर अगदी खोल ओरखडा

उमटवतात परर करन सावरन नामावनराळा राह शकतो आवण दसरी महतवाची

गोषट तझयाबाबतीत महणज त झालया पसागाबददल आवण तयाचया वाटत असललया

वभतीबददल सवतला दोरी अवजबात समज नकोस जवहा ह दोरी वाटणयाचा ओझा त

वभरकावन दशील तयािणी त सवतला खप मोकळा समजशील तझया मनावरचा

ताण वनघन जाईल आवण तसा त वहावस असा मला मनापासन वाटताया

आपण तझया मनाचया कलाना घऊ एखादया मनोववकार तजञाला दाखव

तयावर मागण नककीच आह तया जनया एका घटनपायी तझयावर झालला हा पररणाम

आपण दोघा वमळन पसन टाक आवण नवया दमान आयषयाला सरवात कर आता

आपलया जीवनात असा काही घडला होता याचा हळहळ ववचार मनातन काढन टाक

rdquo अवभरकन दाखवललया ववशवासान अवनशाचया मनावरचा दडपण कमी झाला होता

हलकच वतचया चहऱयावर हस उमलला अवनशाला खप हळवारपण घयायला

लागणार होता भववषयकाळात इवतहासाची पनरावतती होणार नाही याची काळजी

आता अवभरकला घयावी लागणार होती

सबह का भला

मकल पराभत होऊन मायदशी परतला होता तयाच आवण डोरोथीच

साबाध आता सापषटात आल होत तयान वतचयाशी जळवन घयायचा खप पयतन कला

पण पावशचमातय सासकतीच पतीक असलली डोरा तडजोड करायला तयार नवहती

कठलयाही बाबतीत सवतचच महणण खर करणारी डोरा तयाला पाधरा वराणत

आपलस कर शकली नवहती तयान हात टकल आवण खचललया मनान भारतात

आला घरात काय वाढन ठवल असणार याची तयाला साधारण कलपना होती आई

आपलयाला सवीकारणार नाही आवण जानहवी तर कठ आह कणास ठाऊक

सवतचयाच पसातीन कललया जानहवीला तयान टाकल होत आता

कठलया तोडान तो डोराववरयी आईकड तिार करणार होता जानहवीशी कलल

लगन ह खरातर आईववडलााचया मनाववरदधच होत रपान समार असलली जानहवी

मकलपिा चार वराणनी मोठी होती ह तया ववरोधामागच खर कारण होत पण

तयाला जर आवडली तर आमची ना नाही या वनमणम हतन तयाानी जानहवीला

सवीकारल होत आता या िणी जानहवी असती तर वतन मला नककीच आधार ददला

असता कवढा भरभककम सपोटण होता वतचा वबचारी पण वबचारी तरी कसा महणावा

वतला ती मनान खाबीर आह कठलयाही साकटाला घाबरन न जाता धीरान तोड

दणारी आह पण जयाचयावर आपण पम कल तयानच पतारणा का करावी असा

वतला नककीच वाटला असणार आपलया वागणयान वतचयावर काय पसाग आला असल

याची तयाला आता कलपना आली पण आता वाटन काहीच उपयोग नवहता

तयावळी आईशी या ववरयावर बरीच झाडाझडती झाली होती बाबााचया नाजक

हदयान लका सनचया सासाराची अशी झालली धळधाण बघन कवहाच राम महटला

होता तयान भारतातलया आपलया आईशीही फारस साबाध ठवल नवहत जानहवीशी

तर नाहीच नाही

जमणनीला गलयावर मकल वतकड वसथरसथावर होईपयात जानहवीचा

आवण तयाचा सासार छान चाल होता आवण एक ददवस डोरोथीशी तयाची जान

पहचान झाली आवण हळहळ तो वतचया पमात पडला तो इतका वतचया पमात

बडाला की जानहवीच तयाचयापिा वयान मोठ असण आता तयाला काच लागल

वतचा समाजसपणा जो तयाला सदगण वाटत होता तोच तयाला बावळटपणा

वाटायला लागला तझयामरधय सपाकण कसा तो नाहीच ह तयाचा नहमीच बोलणा

झाला तयाचया आवडीला पाधानय दणारी जान आता तयाला शळपट वाटायला

लागली

धडधडतया अातकरणान मकलन दाराची बल वाजवली एकदा दोनदा

तीनदा तयान परत जाणयासाठी पाऊल उचलल आवण दाराचा आवाज झाला

वळन बवघतल तर दार उघडायला चौदा पाधरा वरााची एक नाजकशी मलगी आली

होती पशनाथणक मदरन तयान वतला ववचारल ldquoइनामदार इथच रहातात नाrdquo

ldquoहो कोण आलय महणन साागrdquo

ldquoमी मकल इनामदार rdquo

ती एक िणभर पाहतच रावहली आवण आलच हा महणत आत गली

थोडया वळान ती परत आली आवण दार उघडन तयाला ती आत घऊन

गली घराच आतल सवरप खप बदलल होत पभतीवर बाबााचया फोटोशजारी

तयाचया आईचाही फोटो होता फोटोला हार घातला होता तयाचया काळजात

गलबलला

काही वळान जानहवी आली वहील चअरवर होती मकलला

एकापाठोपाठ एक धकक बसत होत पावहलयापिा थोडी बारीक ददसत होती

चहर यावर पोकतपणा आला होता कस अकाली वपकल होत पररवसथतीशी झगडन

आलला समाजसपणा चहर यावरचया सावतवक भावाला दजोरा दत होता पाधरा

वराणत पलाखालन बराच पाणी वाहन गला होता गलल ददवस परत यणा शकटयच

नवहता

ldquo बस थकलला ददसतोयस rdquo जानहवी बोलली

मन त नहमी ववचारतस ना तो हा तझा बाबा rdquo

ldquo rdquo

मन आवण मकल एकमकााकड पहात होती आपण पररवचत आहोत की

अपररवचत या भावनतन रकताच नात असलल दोन जीव एकमकााना अनोळखी

नजरन बघत होत मकलचया चहर यावर अनक पशन ददसत होत तयाला कठन

सरवात करावी समजत नवहत जानहवीन त ओळखल आवण साागायला सरवात

कली मकलन वझडकारलया बरोबर जानहवीला तयाचया आईन पमान आशरय ददला

ती कठ जाणार होती दोन जीवााचया जानहवीला मकलच घर सोडन काही आधार

नवहता आपलयाला सनला लकीसारख सााभाळायच आह ह तयाचया आईन

ओळखल दोघी एकमकीचया आधारान राहायला लागलया मनचा जनम झाला

दोघीना जगायला कारण वमळाला जानहवी नोकरी करत होती आवण घरची

आघाडी मकलची आई पहात होती दोघीत मायलकीच नात वनमाणण झाला होता

वनसगाणचा वनयमच आह की जयाची सहनशवकत अमयाणद आह तयालाच

नहमी सतवपरीिला तोड दयायला लागत जी वयवकत दकरकोळ कारणान नामोहरम

होत तयाला फार कळ सोसावी लागत नाही आठ वराणपवीची गोषट आजी शाळतन

मनला घऊन यत होती समोरन यणारा टरक आजी आवण नातीला आता उडवणार

ह जानहवीचया लिात यायला फारसा वळ लागला नाही वजवाचया आकाातान वतन

दोघीना ढकलल मन आवण वतची आजी बाजला उडन पडलया आवण जानहवीच

दोनही पाय मातर टरकचया चाकाखाली आल मन सरवित रावहली वतला थोडीफार

दखापत झाली आजीन आठ ददवसाानी या जगाचा वनरोप घतला जानहवीचया

नोकरीच सवरप फकत बदलल आजच योगायोगान मनला पनजणनम वमळलयाचा

ददवस होता आवण आज वतचा जनमदाताही वतचयासमोर उभा होता

अागावर सरसरन काटा यावा अशी आयषयाची जीवघणी कहाणी

ऐकलयावर मकलला काय बोलाव हच कळना या सगळया पररवसथतीला नकळत

आपणच जबाबदार अहोत ह तयाला कळन चकल होत आता चकीला पायवशचतत

काय पढ जायच तर कस माग यण शकटय नवहत कोडी फटणार कशी सवतचया

पराभत मनाची कलपना बोलता बोलता तयान ददली होती वतघाामरधय घर खायला

उठणारी शाातता होती कणीच काही बोलत नवहत मकल वनरोप घणयासाठी

उठला दारापयात गला

ldquoबाबा थााबतोस नाrdquo मनचया आवाजान तो थबकला गोधळात

पडललया मकलची नौका दकनाऱयाला लागली होती

गरदविणा

पाडीतजीनी खजाणतला रडज लावला पहाटचया शाात वळी तयााचा धीर

गाभीर सा वशषयाना एकागरवचतत करत होता धकटयाचा पााढरा पडदा हलकच बाजला

सारन रववदकरणाानी दशणन दयाव आवण काही सका दात सािात सयणनारायण पकट

वहाव तसा गळयाचया मलायम बाधातन पावडतजीचा रडज बाहर पडत होता

पावडतजी नहमी वशषयाना साागायच ldquoसवराची आराधना महणज सािात ईशवर

पवणधान परमातमयाशी तादातमय पावणयाचा एकमव मागण सागीत साधना महणज

तपसया आपणच सवतची कलली परीिा इथ अहाकाराला थारा नाही सवरापढ

नतमसतक जो झाला तयाला सवर सारधय झाला आमच गर महणायच एक सर साध

तो सब सीध महणज एक सवर एक तान एक आलाप घोटन बसवला दक तया

पठडीतल सगळ सवर सागीत तमहाला शरण यत rdquo अशा सासकारााचया पठडीत तपन

तयार झाला होता तपन पावडतजीचा अवतशय लाडका वशषयोततम आवण पतर

तपन डोळ वमटन रडजाचया समाधीत गाग होता इतकटयात नाददनीची

असफट कककाळी तयाला ऐक आली ldquoभयया बाबजी तपनच डोळ खाडकन

उघडल तयाचया बाबजीचा रडज गळयातच अडकला होता आवण तानपऱयावर

तयाानी मान टकली होती बाद डोळयातन तयााची समाधी लागलयासारख वाटत होत

तपन झटकन पढ झाला तयान हलकच पावडतजीना झोपवल डॉकटटरााना बोलावल

पण उपयोग झाला नाही

पावडतजी जाऊन मवहना झाला होता माणसााची पचाड रीघ आता कमी

झाली होती दनाददन वयवहार पवणवत सर झालच होत पण दखात अडकललया

तपनला आवण नाददनीला ररयाझ सर करायला काही मन घत नवहत कटलाससाठी

वशषय पररवार सारखा यऊन बसत होता पवणवत गाण सर करणा हीच पावडतजीना

खरी शरदधााजली होती मागची उजळणी झाली आवण तपनन पावडतजीची वचजााची

वही काढली पावडतजीचया गादीला पणाम करन वतलक कामोद मधली चीज सर

कली ldquoनीर भरन कस जाऊा सजनी अब rdquo

कटलास सापलयावर तपनन वहीतलया चीजा बघायला सरवात कली

वहीच पतयक पान जन झालयान ववसकळीत झाल होत तयातच एक पान होत त

एक पतर होत खप जन तही जीणण झालयासारख वाटत होत तयाची उतसकता

चाळवली गली

ldquo वपय तपन

तला ह पतर हातात वमळल तवहा मी या जगात असणार नाही पण

बाळा मी तझा जनमदाता नाही त एका मवशदीचया बाहर मला सापडलास

तयामळ त पहद दक मसलीम मला मावहत नाही नाददनीचा जनम झालयावर तमहा

दोघानाही आमही आमचया पहद सासकारातच वाढवल मी वजवात असपयात तला ह

कळल तर तला मी कदावचत पारखा होईन पतरपमाला मी मकन महणन ह सगळ

गलदसतयातच ठवला

नहमी गर पौरथणमला त मला ववचारायचास दक बाबजी मी जरी तमचा

मलगा असलो तरी तमचयाकडन सागीत ववदया वशकतोय महणन तमही माझयाकडन

गरदविणा घया मला ज काही शकटय आह त मला तमचया पायाशी अपणण कर दया

मी तझया जनमाच रहसय गपत ठवल गानववदया तमहा दोघानाही तला आवण

नाददनीला मी हातची न राखता ददली कदावचत त मसलीम असशील तर तला

तझया मळ सासकारात न वाढवता मी पहद सासकारात वाढवल या सतयान तझया

मनात माझयाबददल कटता वनमाणण होईल महणन मी माझया हयातीत काही

साागायच नाही अस ठरवल तझया या मजबर वपतयाला माफ करशील ना पोरा ही

एवढी गर दविणा दशील का बाळाrdquo

पतयिाहन पवतमा उतकट

अवनरदधचा वथसीस जवळजवळ पणण होत आला होता थोडया रटपस

वलहायचया होतया काही सादभण बघायच रावहल होत तया सादभाणवरन शवटच

पकरण पणण झाल दक शवटचा हात दफरवायचा चार ददवसाानातर एकदा पबाध

वतहाणइत नजरन वयववसथत वाचन काढायचा आवण सबवमट करायचा दक

डॉकटटरटचया यादीत तयाच नााव झळकणार होत बसस आता दोनक मवहनयााच काम

बाकी रावहल होत गल साड तीन वरण ददवसरातर खपन पबाधाचया ववरयाचा

अिरश कीस पाडला होता ववरयाचया मााडणीत मावहतीमरधय काही उणीव राह

नय अस तयाला मनापासन वाटत होत तया दषटीन तो डॉ नगरकर यााचयाशी सतत

सापकाणत होता नगरकर सराानी तयाला खप चाागला मागणदशणन कला होता सर महणज

तयाच आदशण होत त साागतील त पमाण असा वाटायचा आज तयाला सराानी

तातडीन बोलावला होता

ldquoअवनरदध तझया वथसीसमधली चार पकरण आपण बदल मला ती योगय

वाटत नाहीत त चपटर त काढनच टाक तयामरधय मला फारसा काही तथय ददसत

नाही rdquo इतकटया कषटान जमवलली मावहती तयावर कलला अभयास ह सगळ

मातीमोल होणार होता पण सराानी तयाला अवतशय योगय पकार समजावन

साावगतला आवण ती चार पकरण काढायला तो तयार झाला पनहा वगळया

चपटसणचा अभयास करावा लागणार होता डॉकटटरट पढ गली होती

मवहनयाभरान तयाला सारधया भटली खप आनादात ददसत होती वतचा

वथसीस पणण झाला होता वतचही गाईड डॉकटटर नगरकरच होत वतला डॉकटटरट

वमळाली तयान सहजच वतचा पबाध हातात घतला चाळला िणभर तो गोधळन

वतचयाकड पहातच रावहला ही वतची चक दक तयाची दक सरााची तयाची रददबातल

ठरवलली पकरणा वतचया पबाधात जशीचया तशी होती

सहज गपपा मारताना तयाचा वमतर एकदा तयाला महणाला होता ldquoमाणस

दकतीही मोठा झाला ना तरी तयाच पाय मातीच असतात असा बऱयाच वळला

बघायला वमळत गडडी वसनमात धमदर एकावळी चार गाडाना लोळवतो तीच

पवतमा गडडीचया मनात तयाचयाववरयी असत पण तरण अललड जया भादरीचया

मनातली वहरोची पवतमा काढणयासाठी त फकत वसनमातच शकटय असता ह

दाखवायला तयाचयावर खोट मारकरी घालाव लागतात अरधयावतमक माणसाच

मनसदधा तो जवढ चाागल दाखल दतो तवढ चाागल असतच अस नाही बाहयरपावर

आपण भलतो चकाकत त सगळच सोन नसत यावर ववशवास ठवावा लागतो

नाहीतर आपला भरमवनरास होतो कधी कधी हाथी क दात खान क और ददखान क

और अस असत महणनच वळोवळी आपण जयावर ववशवास ठवतो त दकतपत सतय

आह ह पारखन बघाव लागत कधीतरी मतीभाजन आवशयक असत रrdquo

तर माझा काय चकला

यावमनी पवहलयापासन मला आई बाबाानी खप लाडात वाढवला

तोडातन काही बाहर पडायचा अवकाश दक दोघाही मला ती गोषट वमळवन दयायच

पण एक गोषट मातर तयााचया मनात असनही त दऊ शकत नवहत ती महणज वळ

आवण मला तर वळच खायला उठायचा शाळा सटली दक मी घर नावाचया बाददसत

खोलीत एकटीच असायची शाळा सापली कॉलजमधल ददवस मातर अगदी फलपाखी

होत बऱयाच गोषटी आमही मवतरणी शअर करायचो मवतरणीमळ नातर मला

आईबाबााची गरज वाटनाशी झाली तयााचयापासन खपशा गोषटी मी लपवन

ठवायला वशकल आवण ऐन तारणयात मी एका हशार मलाचया पमात पडल

जगाचया दषटीन तो एक डरायवहर होता तयाच आवण आपल सासकार कस जमणार

यापिा कोणतयाही पररवसथतीत दकतीही साकटा आली तरी मी तयाचयाशी सासार

करन हा ववचार पबळ ठरला आमही लगन कल मी अगदी एका खोलीचया घरात

रहायला आल सरवातीच काही ददवस सवपनवत गल आवण काही ददवसातच बाई

आवण बाटली दोनहीचाही तयाला नाद लागला मी वशिणही अधणवट सोडला होता

एक ददवस तो एका घाणरडया बाईला घऊन घरी आला

वतचयाबरोबर मला जायला साावगतला ती बाई मला घऊन नाक आवण मन

गदमरवन टाकणाऱया एररयात आली एका माणसाबरोबर वतन मला जायला

साावगतला पण मी पळत सटल वतथ माझया ओढणीन माझा घात कला ती वतचया

हातात आली तयािणी मी गरकन माग दफरल आवण कााही कळणयाचया आत

माझाच दपटटा वतचया गळया भोवती आवळला समोर ददसणाऱया साकटाची चाहल

लागताच मी वाघीण झाल होत जीवाचया करारान दपटटा आवळत गल आवण काही

वळातच ती वनपवचत पडली मी जाणन बजन गनहा कला नाही चाागलया

सासकारात घडलला माझा जीव नरकात जाणयापासन मी वाचवला एवढाच मी कला

ना तर माझा काय चकला

शयामली माझया मजीववरदध मला कॉलगलण वहावा लागला घरची

पररवसथती खप गरीब आई लोकाकड धणयाभााडयाची कामा करायची आवण बाप

दार वपऊन आईला मारायचा तो काम धादा काहीच करत नवहता पण दारला पस

मातर आईकडन घयायचा एक ददवस दारचया नशत तयान आईचया डोकटयात पाटा

घातला वमाणवर घाव बसला आई खलास झाली बाप तयातन सटला पण माझी

आवण बापाची दोघााचीही जबाबदारी माझयावर पडली मी बारावया वरीच

लोकााकड घरकाम करायला जायला लागल मला वशिणाची आवड होती आई

असपयात शाळा महणज काय ह बवघतल होता घरकाम करन आमचा भागना

गररबीत दोन घास कमी खालल असत पण बापाची दार काही सटत नवहती

वशवाय तयाचया आजारपणाचा खचण वाढत होता शजारचया मवतरणीना सचवला

बारबाला महणन काम करायला लाग डानस बार बाद झालयावर पढ काय हा पशन

उभा रावहला मग या वयवसायात उतरल दोघाजण माझ दोसत झाल तयातलया

एकावर माझा खराखरा पम होता आमही दोघाानी एकतर सासाराचा सवपन बवघतला होता

एक ददवस माझयावरन तया दोघात खप मारामारी झाली माझया वपयकराला मार

बसतोय ह मला बघवना रागान मी हातात वमळाललया हातोडीन दसऱयावर वार

कला तो तयाचया डोकटयावर बसला आवण तो गला माझयासमोर माझया होणाऱया

पतीला मार बसत होता माझया सासाराचा सवपन धळीला वमळवणाऱया तया

माणसाला मी मारला तर माझा काय चकला

कापलदी कररयर खप छान कली मी आयषयात कधी अपयश महणन

बवघतला नाही जया ितरात भाग घईन तयामरधय पवहला नाबर कधीच सोडला नाही

कॉमपयटर इावजवनयर झालयावर कमपस इाटरवय मधच मला वनवडल का पनीचया

कामाचया वनवमततान दशापरदशात खप रठकाणी दफरल जोडीदारही मनासारखा

वमळाला आईववडलाना वर साशोधनाचा तरास नाही पडला सासार वयववसथत

चालला नवरा हौशी पण योगायोगच वववचतर माझया मवतरणीचा नवरा गला ती

एकाकी पडली महणन वतला धीर दयायला दोघ जात होतो दोन अडीच वराानी

माझया लिात आला दक माझा नवरा वतचयात गाततोय पवहलयाादा तयान उडवन

लावल पण नातर तयावरनच आमच वाद वहायला लागल माझा पती माझया

नजरसमोर वतन ओढन नला आमचयातला वाद ववकोपाला पोचला मला आता

नवऱयाबरोबर राहायचाच नवहता पण तवढाही पशनस तयाचयात नवहता एक ददवस

तयान मला दफरायला नल तळयाकाठी आवण ढकलन ददल तयाचा कयास चकला

मला पोहता यत होता घरी परत आलला बवघतलयावर तो हतबदध झाला आवण

आपल पबग बाहर फट नय महणन तयान माझयावर सरीचा वार कला मी कसाबसा

तो चकवला आवण तयाचयाकड दफरवला चकन तो तयाचया वमी बसला माझ

जीवन सापवणाऱया माणसापासन माझा बचाव करत होत मी तर माझा काय

चकला

माणसाना दकतीही ठरवला तरी तो वनयतीचया हातातल खळण आह

मनात यईल त कर शकत नाही कधीकधी तसा कला तर तयाचा पररणाम ववपरीतच

होतो चकला नसला तरी वशिा वमळत आपण सगळीच ववधातयाचया रागमाचावरची

थोडा काळ अवभनय करणारी पातरच आहोत नाही का

ओळख

ldquo कशी झालीय वखचडीrdquo राधान न राहवन ववचारला वखचडीमरधय

चाागला ककवा वाईट होणयासारख काही असता का इवत वनहार कठलाही पदाथण ती

वनगतीना करायची तो काही पवतदिया दणार नाही हही वतला मावहत होता तयाचा

थाड पवतसाद वतचया अागवळणी पडला होता पण तरीही वतचयाचयान

ववचारलयावशवाय गपप बसवत नवहता नहमीचया सरावान ती कामाला लागली

आवण घरचा सगळ आवरन ती ऑदफसला वनघाली

ldquoराधा त आणखी दोन पावला पढ जा अमक एक कलास दक पढची सटप

तला जासत आनाद दईल काहीतरी वमळवलयाचा रधयय सारधय कलयाचा आनाद

होईल rdquo वनहारच बोलणा ह असा असायचा ldquoवजथ आहस वतथन दकतीतरी पढ जायचा

आह तला rdquo पण राधाचया मनात नहमी यायचा ldquoरधययासाठी दकती पढ पढ जावा

माणसाना याला काही मयाणदा आहत दक नाही शवटी रधययाचा पवासच खरा

उपभोगायचा नाrdquo अगदी वनकराचा पयतन करन ती कोणतीही गोषट अतयात छान

करणयाचा पयतन करायची पण तयावर वतला महणावा तसा पवतसाद वनहारकडन

वमळायचा नाही आपण आपलया आनादासाठी करतोय हा ववचार करन मागचा

माग टाकन नवया जोमान पनहा नवया वयापात गाग वहायची कधीतरी सवतकडच

पाहताना खरच आपण काय वमळवला याचा वहशब करत असायची तवहा मनाशी

खातावायची अतयात हशार अशा दोन मलााची ती आई होती आवण वजजञास

बवदधमान कतणतववान माणसाची पतनी पण ही ओळख वतला सवसथ बस दत नवहती

आपलया कषटााच चीज होत नाही असा काहीस वतला वाटायचा कमणणयवावधकारसत

मा फलर कदाचन ह वचन वतला कळायच पण उमगायच नाही

वनहारचया या बोलणयामळ आपण नहमी कमी पडतो असा वतला

वाटायचा सागीत ववशारद असलली राधा गायचीही सरख अनक टरकटस वतन कल

होत एवहरसटचया बस टरक सकट वीस एक वगयाणरोहणाच परािम वतचया खाती

जमा होत सवत कथा वलहायची कथाकथन सपधतही वतन भाग घतला होता

काही ददवसाापवी वतन सवत वलवहलली कथा वनहारला दाखवली होती कथा साधी

सरळ पण मनाचा ठाव घणारी नककीच होती वनहारन तयात एक दोन करत अनक

सधारणा सचवन कथचा मळ गाभाच हलवन टाकला होता

बऱयाच वराानी भटलली वतची शाळमधली मतरीण जयाती मातर वतचया

कतणतवान भारावन गली होती अगा दकतती कायकाय करतस त वळ तरी कसा

वमळतो ह एवढा करायला आवण जयातीन पढचयाच भटीत शाळतील वगण

मतरीणीचया मळावयाला वतला आमावतरत कल चकक पाहणी महणन Jack of all

trades master of none असणारी राधा सटजवर काही बोलायला आपल

अनभव साागायला उभी होती बरोबरीचया मवतरणीपिा कणभर का होईना सरस

होती राधाचया समोर वतचयामाग एक वरण असणाऱया सगळया मलीची महणजच

बायकााची गदी होती जयातीना राधाचया वयवकतमतवाच एक एक पल साागायला

सरवात कली आवण राधाला आपण कणी आहोत याची जाणीव झाली तयाचवळी

वतला इरावती कवनचा पररपती हा लख आठवला अमकटयाची सन तमकटयाची पतनी

ही ओळख लवखकला अपरी वाटत होती आपलया वगाणतलया कवयाणची आई या एका

ओळखीन वतला आपलया वयवकतमतवाची ओळख पररपणण झालयासारख वाटत

राधाचया नजरसमोर एक वगळच वयवकतमतव साकारायला लागला खरच मी इतक

काही करत या भावनतन वतचया चहऱयावर आपोआपच एक समाधान झळकायला

लागला आपलया वयवकतमतवाची पररपणण ओळख जयातीन करन ददली आवण हीच

खरी मी आह अस वतला मनापासन वाटल

मवतरणीची गोषट

ती मतरीणीला साागत होती अगदी मनमोकळा कठलयाही गोषटीचा

आडपडदा मनात न ठवता

मला कनफस करायचा आह

काय

माझयाच बाबतीत चकलला माझा गवणत

मग तयात कनफशन कसला आलय गा

एखादी चक कबल करताना आपण मनात असल त सगळ बोलन टाकतो

ना तसाच मलाही वाटताय माझ खााद जबाबदारीचया ओझयान वाकन गलत गा

लोकााचयाकडन मला वमळणारी कौतकाची थाप हच माझा सवणसव मानला मी

सवतचया मनाचा ववचार कला नाही

बरोबर आह मोठपणाची झल तझया अागावर लहानपणापासनच

पााघरली गली तया ओझयान तझ नाजक खााद जडावन गल ना तझया आईववडलाना

तयाची जाणीव झाली ना तझया नातवाइकाना ना तला सवतला लोकाानी तला

बहाल कलली चाागलपणाची ही उबदार शाल तला तयातच गरफटवन गली

ldquo सनहा त ताई आहस ना मग कसा शहाणयासारखा वागावा बरा वबना

आवण रीनालाही मग आपलया ताईसारखच वागावसा वाटल ना rdquo ldquo सनहाराणी बीना

रीनाचा अभयास झालाय का बघ ग उदया तयााचा पपर आह ना मला सवड नाही

तयााचयाकड लि दयायला आवण ताईन अभयास घतला दक दोघी अगदी खश

असतात rdquo

ldquoजरा मला भाजी वचरन दत सनहा महणज लवकर आटपल काम माझा

rdquo ldquoआवण उदया वनरताई वतचया मलाना घऊन यतय एससल वलडणला तयााना नता

यईल आवण सनहा असली दक कसली काळजी नसत बाई असा वनरताई सदधा

महणाली हो

ldquoआई बाबााचया माघारी बीना रीनाला काही कमी पड ददल नाही अगदी

सवतची आवड बाजला ठवन मोठपणा वाटत होता मला हा तयाग करायला पसागी

तयााची आई झाल मरधयातरी वाट चकललया बीनाला मागाणवर आणल तवहाही

सगळयाानी नावाजला आईची उणीव भास दत नाही पोरीना rdquo

मतरीणीचया कशीत वशरन सनहा मनसोकत रडली खप लहान झाली ती

मला लहान होऊन जगायचाय हटटही करायचत सफा दत हादक दऊन दऊन शराात

कटलाात झालयावर ती तशीच वतचया मााडीवर डोका ठवन शाात पडन रावहली खोटा

कौतकान वाकलली वतची मान झकलल खााद कबड आलली पाठ मतरीणीचया

जादई सपशाणन िणात हलक झाल आवण सनहाला खपच आराम वाटायला लागला

ldquoअगा पतयक वयकतीत एक लहान मल दडलला असत त उगाच थोरपणा

जपायला गलीस आवण सवतचा वयवकततव हरवलास आता तला वमळल आपला मागण

rdquo मतरीण वतचया कसातन अलवारपण बोटा दफरवत रावहली वतचया गालावरन

नाजकपण पमान हात दफरवत रावहली मतरीणीचया वपसासारखया मद मलायम

सपशाणन सनहाला जाग आली वखडकीतन पहाटचा थाडगार वारा पडदयाला लहरवत

होता गालााना जाणवणारा तो पडदयाचया आपलकीचा सपशण तया सपशाणन ती

मनोमन खश झाली पडलया जागवरनच वतन डोळ दकलदकल करन पवहल पडदा

आवण वखडकीचया फटीतन ददसणारा आकाशाचा लावलमा ती अधणवमटलया

डोळयाानी मनसोकत पाहात रावहली रातरीचा अाधार वमटवणारा आवण नवया

ददवसाची नाादी साागणारा नवजात अभणकासारखा आकाशाचा तो लाल तकडा

आपलयात सवतवाची उजाण वनमाणण करतोय असा वाटल वतला आसमातातन हलकच

तरागत यणार भरवच सवर मनाला उतफलल करत होत वतचया पाखाना आता

आतमशकतीच पचाड बळ लाभला होता आता ती ज काही करणार होती जगणार

होती त होता फकत वतचया सवतसाठी लोकााचया कौतकभरलया नजराासाठी नाही

मकत मनान ती उठली मानवरचा जोखड कधीच दर झाला होता आरशातलया

मतरीणीला वतना मनापासन धनयवाद ददल

वारसदार

ववशाल आपलया बदधीचया जोरावर अमररकला गला खरा पण तयासाठी

सरवातीला लागणारा पसा अणणाानी उभा कला पसागी आपलया पॉवहीडाट

फा डमधन तयाानी तयाला अथण सहायय कल कधी आईन आपला चादरहार गहाण ठवन

ववशालसाठी पसा उभा कला ववशाल गरीन काडणधारक झाला अमररकन मलीशी

तयान लगन कल सासार सखात चालला तयान खप नाव पसा लौदकक कमावला

एक दोनदा आई अणणााची अमररका वारीही झाली ववशालला अमररकला जाऊन

अठठावीस वरण झाली

तो भारतात यणार नाही ह तर आई अणणााना माहीतच होत पण आई

जवहा नयमोवनयान आजारी पडली तवहा तयाला ओढ वाटल आवण आईला भटायला

तो यईल अस वतला नककी वाटत होत ती तयाचया वाटकड डोळ लावन बसली होती

वतचा शवास तयाला भटणयासाठीच फकत चाल होता एक ददवस वनरााजनातली वात

ववझन गली शवटी तयाला भटणयाची वतची आस तशीच रावहली तो आला नाही

कारण तो यऊ शकला नाही तयाची कामाची जबाबदारी मलाचया कतणवयापिा शरषठ

ठरली आवण वयाचया चढतया भाजणीन वतच आजारपण वाढत गल आवण तयातच

वतचा अात झाला ती गलयावर अणणााना भटायला अगदी चार ददवसाासाठी तो

भारतात यऊन गला

आई जाऊन दीड वरण झाला एक ददवस अणणााना हलकासा ताप आला

ववशालचा चलत भाऊ आवण ववहनी अणणााची काळजी घत होती तयाना खोकला

झाला आवण तो वाढत गला सरवातीला घरगती औरधा झाली नातर आयवददक

होवमओपवथक अलोपवथक सगळच पकार झाल तयाना पाणीसदधा वगळता यईना

तवहा बायोपसी कली ररपोटण पॉवझरटवह आला पण अथाणतच तयााचया पयात तो

पोचवला नाही पोटात अननच जात नसलयान तयााची पकती खालावत गली

ववशालचा भाऊ तयाची वाट पहात होता आईचया वळची चक तो पनहा करणार

नाही अस तयाला वाटत होत पण या वळीही तयाची बापाची जबाबदारी मलाचया

कतणवयाचया आड आली तयाचया मलाचा गरजयएशन होता त तो चकव शकत नवहता

तो अणणााना भटायला आला नाही शवटी वहायचा तच झाला शवट अटळ होता

अणणाानी राम महटला

चलत भावान फोन करन ववशालला कळवला मॉगणमरधय ठवायचा दक

दियाकमण करायचा यावर ववशालच उततर होता मला सरधया यायला सवड नाही

तवहा बाबााचया पारथथवावर तच अातयसासकार कर तयााचया हॉवसपटलचा आवण

औरधााचा खचण तला पाठवीनच तसाही आता बाबा तर या जगात नाहीतच मी

कणाला भटायला यणार तयााची सगळी कागदपतर एकतर करन ठव वारसदार

महणन सगळीकड माझा नाव असणार तवहा मी पढचया वळी जवहा भारतात यईन

तवहा सगळयाावर सहया करीन

लागबााध

ldquo रोवहत अनया कशी आह वतला काही तरास होत नाही ना आता जरा

जपनच काम कर महणावा वतची काळजी घयायला वतकड कोणीच नाही त वतला

मदत करतोयस नाrdquo काळजीचया सरात रोवहतची आई अनयाची चौकशी करत

होती अनया महणज अथाणतच तयााची सन अनया बततीस वरााची होती वतचा दोन

वळा गभणपात झाला होता तयामळ परदशात असललया गरोदर सनची काळजी

तयाना वाटण साहवजकच होत सास या नातयान रोवहतचया लगनानातर तयाानी वतच

खप कौतक कल होत अनया अवतशय गणी मलगी होती बालमानसशासतरात

डॉकटटरट झालली होती अतयात लाघवी होती सगळयाना सााभाळन घणारी होती

कणाचया मनाला दखावणारी नवहती

लगनानातर सहा मवहनयाानी ती रोहीतकड अमररकला गली अनयान

घराला अगदी आपलसा कला होता ती गली खरी पण मनात एक सल घऊनच

रोवहतचया आजीला ती घरी आण शकली नवहती नातयातली दरी सााधली गली

नवहती

दोन वराानी नातवाडाचया आगमनाची गोड वाताण वमळाली होती

अनयाच बाळातपण जवळ आला तसा रोवहतन आईबाबााना वतकड बोलावला तयाचया

आईन जययत तयारी कली अनयाला आवडणाऱया आवण बाळावतणीला हवया

असललया सगळया वसत पदाथण करन बरोबर घतल बऱयाच वराानी घरात बाळाचा

आगमन होणार होता घराला घरपण यणार होता रोवहतचया आईचा उतसाह

ओसाडन वाहात होता अनयाला बाळातीण महणन कसा वागाव याबददल बऱयाच

गोषटी तयाना साागायचया होतया

ववमानतळावर अनया तयाना घयायला आली होती रोवहतन आपल घर

आईबाबााना दफरन दाखवल गसट रमपाशी त आल दार बाद होत रोवहतन

दारावर टकटक कल दार उघडल एका ऐशी वरााचया वदध आजीबाईनी आजीचया

सरकतललया चहऱयावर पसननता होती रोवहतची आई िणभर अवाक होऊन

पहातच रावहली ती रोवहतची आजी होती ldquo ही माझी आजी आवण ही माझी आई

rdquo वमसकीलपण हसत रोवहतन दोघीची एकमकीशी ओळख करन ददली

सवतची सपस हवी असणाऱया सनन सासला वदधाशरमात ठवल होत

आरथथक पररवसथतीन सवतातर असलली रोवहतची आजी आवण सवतचा अहा

करवाळणारी आई यााचया िािात सास सनत अातर पडल होता दोघीपकी कणीतरी

एक पाउल पढ आवण एक पाउल माग यणा आवशयक होता दोघीही आपलया जागी

ठाम होतया अनयान मातर सासला आवण आजसासला पमान पजकन घतला होता

कधी तयााचया हो ला हो महणन तर कधी थोडस अवधकारवाणीन साागन आपलकी

आवण जवळीक दोघीशीही वाढवली होती आवण आता तया दोघीचाही अनयावाचन

पान हलत नवहता

ldquoआमहा दोघाासाठी तमही दोघीही जवळ असण महतवाच आह काहीही

महटला तरी आपलया नातयााच बाध वचवट आहत एकमकााशी असणार लागबााध अस

सहज सहजी तोडता यत नाहीत आवण त तटतही नाहीत कधीतरी आपला सवतव

जरास बाजला ठवाव लागता इतका च पस दऊनही नाता ववकत वमळत नाही मग ह

बाध तोडायच कशासाठी rdquo काल लगन होऊन आललया पोरीन वतचयापिा दकतीतरी

पावसाळ अवधक पावहललया तया दोघीना वशकवल होत आपलया कतीन

ह बाध रशमाच

राघव शनयात नजर लावन बसला होता बाबााना जाऊन आज आठ

ददवस झाल होत घरात ददवसाला यणार पाहण जासत नवहत खरतर बाबााचया

इतका पमळ माणस राघवन आयषयात पावहला नवहता आईपिाही थोडसा जासतच

पम होता तयााचा राघववर आईचया माघारी तच राघवच आई आवण वडील झाल

होत पण बाबााची मानवसकताच कळत नवहती सवतजवळ बर यापकी पाजी

असतानाही त इतकटया चगटपण का रहात होत त कळत नवहता तयााचया

आजारपणाचा फारसा खचणही त करायला तयार नवहत तयामळ बाबााचया

वागणयाबददल तयाला कोडाच वाटायचा छान छौकीची तर तयााना कधीच आवड

नवहती पण आईलाही तयाानी फारशी हौस मौज करायला ददली नवहती तीही

नवर यान जशा पररवसथतीत ठवल तशात खश होती कधीही तयााचयाकड पस

मावगतल की त सहजासहजी दयायला तयार नसत बाहर खाणयाला तर मजजावच

होता बाकी पम मातर बाबा खपच करत होत राघवला जरासा काही लागला की

टचकन तयााचया डोळयात पाणी यत होत

एकदा राघव लहान असताना तयाला छोटासा अपघात झाला होता

गाडीन मागन यऊन ठोकरल होत तयावळी दवाखानयात बाबा सतत तयाचया

उशापायथयाशी बसन होत तयाचया सवला हजर होत तयावळी तो काय महणल त

तयाला वमळत होता राघवचया तयावळी मनात आला होता आपण असच कायम

हॉवसपटलमरधय पडन रावहलो तर आपल लाड होतील आपलयाला हवया तया वसत

बाबा लगच आणन दतील

बाबााचया जनया वसत काढताना तयााचया टराकत एक डायरी वमळाली

डायरीमदध प न पचा खचण वलवहला होता सगळा राघवसाठी कलला राघवचया

नावान बाकत काही रककम ठवली होती वशवाय आपलया वमळकतीमधन एक

छोटासा पलॉट तयाानी तयाचया नाव घऊन ठवला होता जणकरन तयाचया

हयातीपयात तयाला कठलयाच गोषटीची कमतरता पड नय तयान एक उसासा सोडन

ती डायरी पनहा टराकत ठवणयासाठी टराक उघडली बाबााच काही जन कपड आईचा

शाल घराच कागद अस काहीबाही तयामरधय होता तयात एक पतरही तयाला वमळाला

ldquoआपलया पोटच नसल तरी ह मल महणज दवाचा आशीवाणदच आह अस

महणायला हवा नऊ महीन तयाचा भार उदरात न वाढवता आपलयाला ह वमळाला

आह महणनच तयाचया आईला तयाला आपलया पायरीवर ठवाव अस वाटला

कदावचत हया पोवलओ झाललया मलासाठी खचण करायची वतची ऐपत नसावी पण

आपलया ओटात टाकला आह महणज दवान तयाला वाढवायची जबाबदारी

आपलयावर टाकली आह आपण फकत एकच करायचा तो पोरका आह याची जाणीव

तयाला करन दयायची नाही तयासाठी आपलया खचाणत काटकसर करावी लागली

तरी चालल पण तयाचयावर उपचार करायच rdquo

डोळयात भरललया आसवाानी राघवला पढ काही वाचता यईना

बाबााचा चाागलपणा आवण पम तयाला आठवायला लागल आपलयासाठी

आईबाबाानी जो तयाग कला का जरपण कलला सासार ह सगळ तयाला आठवल

तयाचया हादकटयानी बाबााना मनोभाव शरदधााजली वावहली रकताचा नसलला पण

माणसकीचया नातयाचा बाध दकती जबरदसत वचवट असतो याचा पतयय तयाला यत

होता

परतफड

आज बऱयाच वराानी वनमा आवण अाजली भटलया कॉलज सापलयापासन

दोघीची जवळजवळ तीस वरा भट नवहती दोघीचया ददसणयात वयानरप होणारा

बदल सोडलयास सवभावात फारसा फरक झाला नवहता वनमा पवहलयासारखीच

बडबडी पटकन कठलयाही वनणणयापत यणारी घाईघाईन आपला मत पदशणन

करणारी आपला राग िर पम वयकत करणारी उतावीळ तर अाजली शाात पोकत

पण तरीही हसन खळन समोरचया वयकतीला आदरान वागवणारी दोघीचया

सवभावात वागणयात तसभरही बदल झाला नवहता आज मॉलमरधय अचानक

भटलयावर वनमाला खप आनाद झाला

ldquoचल आपण काहीतरी थाड घऊ तला वळ असल तर थोडा वळ गपपा

मार rdquo वनमाला घाई झाली होती आपलया ववरयी साागणयाची आपला लगन कसा

ठरला इथपासन त सवतचा नवरा कसा कतणबगार आह सासार कसा मसत सखी

आह दशाववदशात दफरत असतो आपला बागला आह मोठठी गाडी आह याच वणणन

करता करता वतची अगदी दमछाक झाली अाजलीच राहणीमान वतला अगदी

साधसच वाटला साधासा अाबाडा साडी चाागली होती पण गळयात महणावा तर

वनमा सारखा चार पदरी मागळसतर नवहता गळयाबरोबर असलला मोतयाचा एक

सर तयालाच एक वाटी खडयााची असल बहतक एकणच वतची आरथथक पररवसथती

बताची असावी असा वनमाचा कयास

ldquo अग तझा काय त कशी आहस बाकी त आहस तशीच आहस महणा

तझा शाातपणा काही गला नाही सासारात खश आहस ना काही लागला तर मी

आह हा मदतीला आता आपण एकाच गावात राहतोय तयामळ आपण वरचवर भट

शक इतकटया वराणत तझया मदतीची परतफड काही करता आली नाही त मला

अभयासात दकती मदत करायचीस rdquo

ldquoआमही इथ यऊन अगदी पाधरा ददवसच झालत पण आता आपण नककी

भटत जाऊ अगा आवण परतफड कसली महणतस त तझया माझया मतरीतल पम

होता rdquo अाजली हसत हसत महणाली

ldquo अाज त वाईट वाटन घऊ नको पण जर तझया वमसटरााना चाागली

नोकरी हवी असल तर माझया नवयाणचया खप रठकाणी ओळखी आहत तयााचा काम

होऊन जाईल rdquo दोघीनी पनहा भटणयाचा आशवासन एकमकीना दऊन वनरोप घतला

आज नवीन पोजकटटसाठी वनमाचया नवऱयाच पझनटशन होता तयान खप

अभयास करन त पझनटशन बनवला होता सारधयाकाळी तो घरी आलयावर वनमा

तयाबाबतीत ऐकायला अगदी उतसक होती तयाचया बॉसनी शरीवासतव साहबाानी

तयाचया पोजकटटच कौतक कला होता

ldquoबरा झाला बाई तमचया कामाचा साथणक झाला नाहीतर नवीन बॉस

खडस असता तर कामाची ककमत शनयच कली असती rdquo

ldquo ह बघ आमच फोटो rdquo तयान मोबाइलवर काढलल फोटो वनमाला

दाखवल

ldquo तमचया फोटोत माझी मतरीण अाज कशी कायrdquo

ldquo महणज तया तझी मतरीण आहत तया शरीवासतव साहबााचया वमसस

आहत तयाानी आमची सगळया सटाफ बरोबर तयााची ओळख करन ददली तयाानीच

तर आमचया पोजकटटचा वडझाईन कलाय तया आकीटकटट आहत आमचया rdquo

आता आ वासणयाची पाळी वनमाची होती

पपजरा

बल वाजली सीताबाई लगबगीन दार उघडायला वनघालया त मनाशी

महणतच आज कोण अभागी जीव आह वबचारा कणास ठाऊक गोधडी अागडी

टोपडी कपाटातन बाहर काढायला पावहजत ववचारातच तयाानी अनाथाशरमाच दार

उघडल समोर समन उभी होती वतच ददवस भरलल ददसत होत ही वतची वतसरी

खप अर दवा वहला कसा समजवावा असा कठवर चालणार ह वतला आत घतला

समनलाही अनाथाशरमात यणा आवण रहाणा अागवळणी पडला होता दोन जीवााची

वतशीची समन अगदी रसरशीत ददसत होती पण आठ ददवस तरी घईल दक नाही

कणास ठाऊक सीताबाईनी मनाशीच अादाज बााधला

खरोखरच तयााचया अादाजापमाण समन आललया सहावया ददवशीच

बाळात झाली मलगा झाला मलाचा सगळ वयववसथत करायची ती सवतच

बाळाला अाघोळ घालणा वगर करायची पण घरन यताना बाळासाठी एवढासा

सदधा कपडा आणायची नाही दक सवतसाठी दोन जासतीचया साडया नसायचया

असायचया तयाही सारधयाशाच सती बाहरचा वारा न लागलली ती छानछोकी

काय करणार वबचारी कमणठ घरातली होती ना ती आशचयण एवढाच वाटायचा दक

घरची माडळी वबनबोभाटपण समनच बाळातपण करवन घयायची पण ती आशरमात

असताना एका अिरानही वतची चौकशी करायची नाहीत ना बाळाला बघायला

यायची ना तयाची चौकशी करायची तीन मवहन झाल दक समन घरी जायची

यावळीही बाळाला सोडन ती चालली वतन तसा साावगतला नवहता पण

एकण वतचा रावराग तसाच वाटत होता आशरमाचया साचावलकााचया सवभावाचा

गरफायदा घताहत ह लोक अस सीताबाईना वाटल आता मातर तयाना राहावला

नाही

ldquoकाय चालवला आहस समन त बाळात झालीस दक मलाला सोडन

वनघन जातस rdquo

ldquoमाई काय करणार बाळाला घऊन जाऊन कामा कशी होणार आवण

नाही गल घरी तर सगळयााचा कसा होईलrdquo

ldquoजर तझयावशवाय होत नाही तर बाळाला का ठऊन घत नाहीतrdquo

ldquoपतयकजण महणतो मल माझा नाही मीही सााग शकत नाही मल कणाचा

त मग कोण तयाचया दखभालीची जबाबदारी उचलणार माईrdquo

आता झीट यऊन पडायची पाळी सीताबाईची होती

ldquo मग त इथच राहा ना नाहीतरी तझा तया घरात कोण आह कशाला

जातस त वतकड तझा नवरा गलयावर तला वतथ काय वागणक वमळत गा चार

घास अनन वमळावा महणन तयाचया भावााकड आवशरतासारखी राहतस इथ राहन

तझया मलाना त सााभाळ शकशील rdquo

ldquo नाही नाही मला गला पावहज माई आता बघा माझयावशवाय थोरलया

ववहनीची काम अडतात मधलया वावहनी तर पणणपण माझयावरच अवलाबन

असतात धाकटीला तर माझाच आधार असतो आबासाहब दादासाहब भाई

आणणा यााचही अडला नडला मलाच बघायला लगत घरात मी नसल दक दकती

गोधळ उडतो नाही मला लवकर जायलाच पावहज कवहा एकदा बाळ होताय

आवण मी घरी जातय असा होता मला rdquo

समन मलाला ठवन तयाना न साागताच वनघन गली सीताबाई ववचार

करायला लागलया एकदा का पाख छाटल असल दक पपजरा उघडला तरी पिी

बाहर जात नाही बाहरचया जगाच तयाला भय वाटता पपजऱयातल आयषय सरवित

वाटता झापड बााधन जगायची सवय होत आपला भलबरा कशात आह याचा

सारासार ववचार खाटतो वबचारी समन आपला सगळ आयषय बाकीचयाासाठी खचण

करतय आपण पपजऱयात अडकलोय याची वतला जाणीवही नाही

सवपन

वनवमर ररयावलटी शोचया टीवहीवरचया गाणयाचया सपधत पवहलया

फरीत दसरा आला दसऱया फरीत पवहला आला आई पपााचया अपिा उाचावलया

तयााच हात गगनाला वभडल पण तो वतसऱया फरीत वतसरा आला आवण अावतम

वनणाणयक फरीत तर तो नाबरात यउच शकला नाही परीिक नहमी सपधणकाना

पोतसावहत करत होत ही सपधाण महणज आयषयाच अावतम रधयय नाही अशा अनक

कसोटा पार पाडायचया आहत आपल पयतन मातर कमी पडता कामा नयत पण

वनवमर सपधत पराभत झाला आवण तयाची आई सटजवरच तयाला पोटाशी धरन

ढसढसा रडली इथच वनवमरचया मनान कच खालली खरतरा आई आवण पपााचया

सवनााची पणणता करताना तयाचा जीव मटाकटीला आला होता तयाला गाणयात

पवहला नाबर नको होता तयाला ना पजकायचा होता ना महाववजता वहायचा तयाच

सवपन होता पण कवळ आईववडलााची वनराशा होऊ नय महणन तयाना मनान

खचलल पाहाण जीवघणा होता महणन तयाचा मन कासावीस होता होता वनववळ

तयााची बचनी तयाला मान खाली घालायला भाग पाडत होती तयााचया अपिााचा

भाग तयाना कला होता वयाचया चौदावया वरी आपण जगणयाला लायक नाही असा

काहीसा वनवमरचया मनान घतला वनराशचया गतत हळहळ तो जायला लागला

तयाचा अभयासातही लि लागना टीवहीवरचया गाणयाची एक सपधाण तयाला

आयषयातन उठवन गली होती नालायक ठरवन गली होती

खरतरा सयशही तयाचयासारखाच पराभत झाला होता पण तयाचया

चहऱयावर दखाची छटा मातर नवहती गरीन रममरधय आलयावर सयश वनवमरजवळ

आला तयाचया खाादयावर तयान थोपटलयासारख कल ldquoअर एवढा रडणयासारखा काय

झालाय पढचया वळी ककवा दसऱया कठलयाही सपधत नककी त पजकशील बघ थोडा

वखलाडपणान घ कणीतरी पजकणार आवण कणीतरी हरणार ह नककीच आवण

आपण हरलो महणज काही जगबडी झाली नाही एवढा मनाला लावन घऊ नकोस

आपण आणखी पयतन करावा महणन सपधाण असतात rdquo वनवमरचया मनाचा समाधान

झाला दक नाही ह तयाला कळल नाही

आवण एक ददवस अचानक एका वसनमाचया गीतासाठी

पाशवणगायनासाठीचा परसकार सयशला वमळाला टीवहीवरची तयाची मलाखत

वनवमर आवण तयाच आई पपा आशचयाणन पहात होत कवळ आठ वराणत सयशन

इतकी मोठी मजल कशी मारली याचा रहसय जाणन घयायला उतसक होत

सयशन तयाचया सारखयाच एका हरललया मलाना तयाला दाखवन ददल

होता अपयशान तो खचन न जाता तयाना जासत जोरात पयतन कल होत सयश

आजचा सवलविटी साागत होता ldquo लहान असताना मी कधी कधी सपधाामरधय भाग

घत होतो पण माझया दषटीन सपधाण ही नाबर काढणयासाठी कधीच नवहती ती फकत

माझयातलया गणााना आणखीन तावन सलाखन पारखन घणारी महणनच मी

तयाकड बघत होतो माझयातलया कलना माझयातलयाच कलशी कलली सपधाण होती

ती माझा सागीताचा ररयाज कायम होता मी कधी अभयासाचाही बाऊ कला नाही

कारण मला गाणयात कररयर करायचा होता आई बाबाानी मला जीवघणया सपधत

उतरवला नाही ह माझा भागय सपधत वमळाललया बविसान मी कधी हरळनही गलो

नाही आवण अपयश वमळालयावर खचनही गलो नाही कधीकधी गाताना सपधत

परीिकाानी ददललया वळपिा जासत वळ लागला पण गाणयातली एखादी हरकत

जागा घता घता असा काही आवाज लागायचा दक तया सवरााचया सपशाणन अागावर

रोमााच उभ रहायच गातानाचा तो िण माझया दषटीन अतयात महतवाचा असायचा

आवण तयाचा आसवाद मी परपर घत होतो मला वमळालला हा परसकार हा माझा

अावतम टपपा नाही माझा गाण लोकाानी आवडीन ऐकाव हाच माझा रधयास राहील

तच माझा सवपन आह rdquo

वनवमरला या िणी जाणवत होता दक खरचा आपला सवपन काय होता याचा

ववचार आपण कधीच कसा कला नाही वनवमरच आई पपा मातर आपला सवपन

धळीला का वमळाला याची कारण मीमाासा शोधन काढणयात गकण होत

रााग नाबर

वपयावदा गलया वरीच या कॉलजमरधय मराठीची पारधयावपका महणन रज

झाली होती चाळीशीचया वपयावदाचा मराठीवर पभतव होता वतचा बोलणा

समोरचयाला गागवन टाकायचा अलपावधीतच ती कॉलजचया मलााची आवडती

पारधयावपका झाली तयाला अियसारखया टारगट मलाचाही अपवाद नवहता

पवहलया लकटचरला तयान तरास दऊन पावहला पण सगळया मलाासमोर वगाणत न

रागवता वपयावदान तयाला कटलास सापलयावर बोलावल आवण समजावल वासतववक

बाकीच पारधयापक वागत तसा सगळयाासमोर तयाला खडसवायला वतला काहीच

हरकत नवहती पण चारचौघात तयाचा पाणउतारा करणा वतला बरोबर वाटल

नाही वतची ही एकच गोषट तयाला पचाड आवडन गली वतचया समजावणयान

अियला मीही सभय आह ही भावना चतवन गली

लासट बनचर असणारा पारधयापकााचया खोडया काढणारा अिय

वपयावदाचया लकटचरला मातर नमान बसायला लागला तयाला वतचा वशकवणा

आवडायला लागला अियना वनववळ वपयावदा मडम वशकवतात महणन एफ वाय

कॉमसणला मराठी घतला बारावीला तयााचया वशकवणयाचा तयाचयावर एवढा पभाव

पडला दक तयाना मराठीच वनवडल तयााचा कववता वशकवणा तर कवळ लाजवाब

होता कवी मग तो कोणीही असो पवदा गरस सरश भट असोत शााता शळक

इाददरा सात ककवा पाडगावकर असोत कववतचा भावाथण साागताना तयामागचा

सादभण कववतचा न जाणवलला पण वतचयात दडलला गरथभताथण कवीची

मनोभवमका समजावन साागताना ती कववता अिरश जगलयासारखा अियला

वाटायचा कानात पाण आणन तयााचा लकटचर तो ऐकायचा

मनाचया आवण शरीराचया दोनहीही सौदयाणचा वमलाफ वपयावदा

मडमचया रठकाणी झालाय असा तयाला वाटायचा वशकवताना दर काही वळान

कळला ना असा महणताना तया मानला नाजक झटका दत तया हलकटयाशा झटकटयान

हलणार तयााचया कानातल झमक तयााचया कसााचया करळया बटााशी अलगद

खळायच तयािणी अियला पशन पडायचा आपलया डोळयाना सौदयाणचा सख

वमळताय दक कानाना कववतची मजवानी तयाचया मनावर तयाानी गारड कला होता

सारखा तयाना पहात राहावा असा तयाला वाटायचा तयााचा ओठ मडपन हसणा तयाला

वड लावायचा मनाची घालमल होत होती

एक ददवस अियन ठरवला दक काही झाला तरी ममना भटन आपला मन

मोकळ करायचा पण कसा आवण कधी हा पशन होता तयाना ममना वचठठी वलहायचा

ठरवला ldquoमम तमही मला आवडता काय कर मला कळत नाहीrdquo वपयावदान वचठठी

वाचली आवण अियला भटायला बोलावला कणाचया बापालाही न घाबरणारा

अिय ममनी बोलवलयावर मातर मनातन सटपटला तयाच हातपाय कापायला

लागल आपलयाला चाागला खडसावणार महणन घाबरतच तो टीचसण रमचया

दाराशी आला चाहल लागताच वपयावदान तयाला आत बोलावला माद वसमत करत

तयाला बाजचया खचीवर बसायला साावगतला आवण बोलायला सरवात कली

ldquoअिय मी तला आवडत यामरधय काही गर आह ह आधी मनातन काढन

टाक वनसगाणचा वनयमच आह दक या वयात वभननपलगी शरीराकरणण वाटायला हवा

तसा नसल तरच काहीतरी चकताय असा मी महणन या वयात असललया शारीर

आकरणणा बरोबरच आपलया मनातही काहीएक आयवडयल आदशण वयवकतमतव

आकार घत असता कधी नकळत आपलया मनात त साकार होत असता तर कधी

आपण जाणीवपवणक त पाहात असतो तसा तझया मनातही आपली जोडीदार वपया

माझयासारखी असावी अशी कलपना नकळत आकार घत आह तझी मनातली

कलपना आवण शरीराचा तरण असणा यामळ माझयाबददल तला आकरणण वाटताय पण

ह खरा नाही कारण वसतवसथती खपच वगळी आह दसरा असा दक आपलया

वयवकतमतवाला अनक बाज असतात तसाच तझया एकण वयकतीमतवात हा भाग

महणज रटप ऑफ द आईसबगण महणावा असा आह तझी कररयर भववषय कौटावबक

पररवसथती तझयात सपतावसथत असलल नततव गण दसऱयाना मदत करणयाची

वतती या गोषटी खप महतवाचया आहत या सगळया गोषटीवरन तझा चररतर ठरणार

आह तवहा काही काळासाठी वाटणारा आकरणण महतवाचा दक तझा वयवकतमतव

महतवाचा ह तला ठरवायला हवा याच वयात आपलया चररतराची बााधणी होत

असत तयाचा पाया इथच घातला जातो आवण तयावर पढचया आयषयाचा भववतवय

ठरता जवहा तझा तच आपलया मनाला ह समजावन साागशील वसतवसथतीचा

आकलन तला होईल तवहा तझया मनातला हा गोधळ नककी दर होईल कणाला तरी

फोन करत असताना कधी लि नसल तर दसराच एखादा नाबर चकन दाबला जातो

आवण मग रााग नाबर लागतो आपलयाला काही समजत नाही अरचया असा कसा

रााग नाबर लागला मनात कठलीही अपराधीपणाची भावना न ठवता सवचछ मनान

आपलया भावनचा ववशलरण कर ह योगय आह का याचा सारासार ववचार कर तला

तझा योगय नाबर नककीच वमळल rdquo

अियचया मनातल ववचारााच मोहोळ वपयावदान हलकटया हातान

सोडवल होत ववचारााचया गतत सापडलला अिय हळहळ भानावर यत होता

वळण

ldquoउदया भटया र राजहास बारमरधय चयायला ती नाझनीन काय माल आह

बघया तरी मसतानी झक मारली असा महणतात rdquo सावहलन चार पाच पग एवहाना

सहज ररचवल होत ररकामा गलास पनहा भरणयासाठी टबलवर वाट बघत होता

तीन पाकीट वसगारट जळन राख झाली होती

ldquo चल ए आता बास साल घरी वाट बघतात लचना कलप उघडल तरी

महातारी ववचारायला यतच उशीर झाला र बळया महणत वाढ का जवतोस का

करत बसत साला कटकट अपनी खद दक पजदगी भी ठीक तरहस गजारन नाही दत

यारrdquo तो डोळ तारवटन तावातावान बोलत होता

ldquo यवडा चकणा खालयाव पोट गपगार वहइल नायत काय हवा वशराय

बी वाव नसतय या ढरीमधी आन कसला जवान खान घयीवन बसतयात कोन जान

लच काळजी करतयात आमी काय ककटकल बाळा हत का कायrdquo गौतयाना आपलया

बोलणयाचा शर टाकला

गौतमला आपण सावहल आवण वनवखलच वमतर आहोत याचा खप

अवभमान तयानाच तर तया दोघाना दार कशी आवण कठ पयायची त वशकवला होता

बारमरधय बारबालााचा नाच पहायला कसा जायचा याबाबतीत तो तयााचा गर होता

कठ कोण बारबाला चाागली आह याची वबतताबातमी गौतमला असायची हाा

पशाचा परवठा मातर तयाला वमतराानी करायचा हा जण अवलवखत वनयमच होता

तसा ठरनच गला होता

रावसाहब आवण सवशलाबाइना सावहलची खप काळजी वाटायची

सखवसत कटाबातला एकलता एक कलदीपक होता तो तयााचा तळहातावरचया

फोडापमाण तयाला दोघाानी जपल होता तो महणल त तयाचयासाठी ताबडतोब हजर

वहायचा मला सनचया माघारी तयाला माया ददली होती तयााचा अकाली अपघातात

जाणयाचा दख दोघाानी या वदधापकाळात सावहलकड बघनच पचवला होता

साहीलला कठलयाही गोषटीची उणीव भास नय महणन त धडपडायच दोघााना

एकच शलय होता सावहल वशकणयात अवजबात रस घत नवहता मग नोकरी वगर

तर दरच राहीला आजकाल तो दोघाना उदधटासारखी दरततर करायचा वाटल तस

पस मागायला लागला होता आपलया सासकारात काय कमी पडला याचा दोघाही

ववचार करायच

तामहण आजोबा महणायच त काही खोटा नवहता ldquo तयाला वळण

लावायला तमही एकच करायला पावहज होता तमही तयाला पररवसथतीच चटक बस

ददल असत महणज समजला असत आपोआपच मागी लागला असता तमच लाड

नडलत rdquo

सावहल नहमीसारखाच रातरी उवशरा घरी आला घरात सामसम

अथाणतच दोघाही झोपल असणार तरी आजी यणारच हा तयाला हसका होता पण

तीही आज जवतोस का बाळ महणन ववचारायला आली नाही तयालाच चकलया

सारख वाटला महणन अादाज घणयासाठी तो आजी आजोबााचया बडरमकड गला

दरवाजा उघडा होता आतमरधय ददवा जळत होता त दोघही मातर खोलीत नवहत

तो आत गला टबलावर फलााचा मोठा बक तयाचयाकड बघन हसत होता अर हो

उदया आपला वाढददवस बकचया खाली एक वलफाफा होता तयान तो उघडला

वाढददवसासाठी काही पस तयाानी ठवल होत पमापोटी आजी

आजोबाना तयाला सधारण कठीण जात होत महणन एक वरण तयाानी तयाचयापासन

लााब रहाणयाचा वनणणय घतला होता

पताग

आज माझा वाढददवस बाकी कणाचयाही लिात नसला तरी माझया तरी

लिात रहायला हवा पण छ आज योगायोगान मला आठवण झाली ती मला मगो

आईसिीम खावस वाटल महणन लहानपणी डडी मला आवडता महणन

वाढददवसाला नहमी मगो आईसिीम आणायच आज फकत आईसिीम घणयापरतच

पस वखशात वशललक आहत अस द आज जवणाला सटटी पतरयाचया भगदाडीतन

बोळातली मलााची मजा पहात खायला लागल

मी पवहलयापासन उाच आवण आडवया बाारधयाची गोरी असल तरी माझ

फीचसण जरास वगळ एखादी परदशी मलगी वाटावी इतपत वगळ वगाणत

मतरीणीही मला फारशा वमसळन घत नसत वहडीस दफडीस करायचया कारण

काही कळायच नाही मी तयाना तयााचयातली का वाटत नवहत माझया मानान तया

अगदी छोटा वाटायचया माझया खाादयाला लागणाऱया राागत वगाणत मी

सगळयात पाठी अभयासात मला काही गमय नवहताच खळात थोडीफार होत

शाळा सापली मला फारशा मवतरणी कणी नवहतयाच कॉलजची दोन वरण कशीबशी

कली

मममीला सासाराच काही खास पम नवहत सवपाक तर वतला मळीच यत

नवहता नहमी बघावा तर पाव आवण अाडी नाहीतर फार फार तर पाव आवण

उसळ वाढतया वयात भक लागायची पण घरात काही खायला नसायचा डडी

आपलया कारखानयाचया कामात मगन असायच डडी कडन कधी पस घऊन बाहर

काहीतरी खायची भययाही तसाच करायचा मग मनात आला नोकरी करन पस

वमळवाव महणज खायला वमळल पसतकाचया दकानात नोकरीला लागल

वाचायची आवड होती महणन ज पस वमळायच त चनीसाठी उडवायची पस

कवहाच सापन जायच

जनी मला वतथच भटली मला समजन घणारी ताई आई आवण मतरीण

जनीमधच एकवटल आह असा वाटायचा वतचयावर खप पम करायला लागल

वतचयावशवाय जगणा अशकटय आह असा वाटायचा दोन दोन ददवस मी वतचयाच

खोलीवर रहात होत पण एक ददवस मला न साागताच ती नयझीलाडला वनघन

गली तयावळी मी अिरश कोसळन पडल मनगटाची नस कापायला बवघतली पण

पयतन अयशसवी झाला मममी डडी भयया याना याववरयी फारशी काही कलपनाच

नवहती

या नराशयातन बाहर पडायला मला राशी आवण वनमा याानी मदत कली

तया माझया मदतीला धावन आलया जनीचया बाजचया खोलीत तया राहायचया

आमही वतघी वमळन रहायला लागलो मममी इतकी बपवाण होती दक ती माझी काही

चौकशीही करायची नाही आराम करणा टीवही बघणा आवण कधीतरी डडीबरोबर

कारखानयात जाणा एवढाच वतचा काम दोन ददवस मलगी घरी यत नाही ती कठ

असत काय करत याची वतन कधी ववचारपस कली नाही राशी वनमा यााचयात मी

खपच गातल तया दोघी खप घवनषठ मवतरणी होतया तयामळ वळ यताच तया दोघीनी

हलकच मला बाजला कल मला न दखवता

समोर आयषय भकास वाटत होता करायला काहीच नवहता माझयाकड

कणीतरी कलपना साावगतली दक त हॉटलमरधय वटरसच काम कर तही कल त करता

करता मसाजर महणन काम करायला लागल कधी मसाज पालणरमरधय तर कधी

हॉटलमरधय कसटमर वमळायला लागल टीप चाागली वमळायला लागली वतथ

फरडररकची ओळख झाली नायजररयातन आललया फरडला मी आवडल फसबकवर

आमच एकतर फोटो बघन डडी चवताळलयासारख झाल तयाानी मी काही ववचार

करायचया आत फरडशी माझा लगन लावन टाकल मी तयावळी लगन करावा दक कर नय

यावर ववचारच कर शकल नाही तयााचया हो ला हो करत गल फरडला फारशी

चाागली नोकरी नवहती तयाचाच खचण भागत नवहता माझया वमळकतीतन घर

चालायचा तयाच आवण माझ तयावरन खटक उडायला लागल पनहा मी एकटी

झाल

मसाजर महणन काम करत होत तवहा माझी आमदानी चाागली होती

भययाना तयाचया आवडीचया मलीशी सासार थाटला होता आवण तो वगळा रहात

होता तयाचा आवण डडीचा पटतच नवहता डडीना दवाखानयात ठवला तयाचा खचण

खपच झाला तयााचया डोकटयावर खप कजण आह ह तयावळी कळल कजण माग ठवन त

गल मममी काही कर शकत नवहती वतला हाय बलडपशर माग लागला तयााचया

पाठोपाठ एक वराणत मममीही गली माझी जमा पाजी सापषटात आली तयानातर मीच

आजारी पडल आवण हाताशी होता त काम वनघन गला एका दकानात सलस गलण

महणन काम वमळाला तया पगारात काय होणार महणन सततर वरााचया ददनशभाई

यााचयाबरोबर का पवनयन महणन रहायला लागल गलया वरी त वारल तयााचया

घरातलयाानी मला घराबाहर काढल तटपाजया पगारात काय होणार या छोटा

पतरयाचया खोलीत रहायला आल आज खायला वमळाला तर उदया वमळल का नाही

याची खातरी नसत

आज वयाची पसतीशी आली मी कठही वसथर नाही खायला वमळायची

भराात अशी अवसथा आह आज आईसिीमची आठवण झाली आवण वनवाातपण माझा

जीवनपट डोळयासमोरन सरकन गला एका उचचवशवित पााढरपशा घरातली

सबदध मलगी वतची अशी अवसथा कोणी कली वतन सवत आईववडलाानी

पररवसथतीन जसा वारा यईल तशी मी वाहात गल पतागाचा मााजा माझया हातात

होता पण तो तटललया पतागासारखी माझी अवसथा झाली खरच मी इतराापिा

वगळी आह का

जवळच दरच

पवाणधण

ldquo अहो तमही ऑदफसमधन आलात की आपण आज वसनमाला जाउया

नाrdquo

ldquo बघ आज कदावचत माझया वमतराबरोबर बाहर जायला लागल तयाचा

जरा पॉबलम झालाय तयाला तयातन बाहर पडायला मदत करायला हवी मला

तला तयातला काही कळणार नाही rdquo

ldquoमला ताजी फडफडीत मासळी खावीशी वाटतय समदराचा खारा वारा

तो वास मला शवासात परपर भरन घयावासा वाटतोय एवहढ तरी डोहाळ परवा

बाई माझrdquo

ldquoअगा डोहाळ कसल घऊन बसली आहस माझी बदली होणार आह ती

रदद करन घणयाचया तयारीत आह मी बॉसला खश करायला सरधया तरी मला रजा

काढता यणार नाही

ldquoबाबा माझया शाळचा आज गदररग आह तमही यणार ना मी नाटकात

भाग घतलाय rdquo

ldquoनाही र पववण आज मला महतवाची वमरटग आह सोसायटीची वतकड

जायलाच पावहज ती चकवन चालणार नाही rdquo

ldquoअहो आज पवतमाचा वाढददवस वतला वतचया आवडीचा डरस घयायला

जाउया काrdquo

ldquo तमहीच दोघीजणी जाऊन आणा ना नाहीतरी पवतमाचयाच आवडीचा

डरस आणायचाय न मला जमलसा वाटत नाही माझया एका वमतराचा वाढददवस

आह तयान मोठी पाटी ठवली आह आवण मखय महणज तयाची सगळी वयवसथा

मलाच बघायला लागणार आह rdquo

ldquo हलो अहो पववणला खप ताप भरलाय तयाला हॉवसपटलमध अडवमट

करावा लागणार असा आपल फवमली डॉकटटर महणताहत लवकर या तमची कामा

आटपायची वाट बघत बस नका असाल तस या माझा जीव टाागणीला लागलाय

अगदी rdquo

ldquo मी यतोय पण असा काय करतस डॉकटटर आपल अगदी घरोबयाच

आहत तयामळ एवढा घाबरन जायचा काही कारण नाही वशवाय एकदा का तयाला

हॉवसपटलमध अडवमट कला दक आपली बरीचशी जबाबदारी कमी होत एसटीन

मला वनघन यायचा महणज सात तास तरी जाणारच ना थोडा धीर धर rdquo

ldquoमला टरीपला सोडायला या नाrdquo ldquo नाही गा बाळा आई यईल नाrdquo

ldquoवनदान नयायला तरी याल काrdquo ldquo रातरी काकीचयाकड सोबतीला झोपायला

जायचाय बाळा तया लवकर झोपतात ना काका गलयापासन एकही ददवस मी

तयााचयाकड जायचा माझा नम चकवला नाहीय rdquo

ldquoबाबा हया सटटीत आपण करळला जावया का सगळजण आमच वमतर

सटटीत कठ ना कठ जात असतात आपण मातर कठच जात नाही rdquo

ldquo मलानो तमहाला सटटी असत पण मला कोण सटटी दणार र कामा

चालच रहातात आवण सटटी काढली तर पढ कामाचा आणखीन भार वाढतच जातो

rdquo

उततराधण

ldquo बरच ददवस मनात यताय आपण दोघा खप वरण झाली वसनमाला गलो

नाही आज जावया का गrdquo

ldquo अहो आज माझी वभशी आह आवण मलाच लागलीय तयामळ आज

वसनमा कनसल rdquo

ldquo पवीण अर कधीतरी वळ काढन बोलत बस माझयाशी सारखा आपला

वमटीगज कॉनफरनस टररग सवतला कधीतरी वळ द र आपलया कटाबासमवत वळ

घालवलास तर कामाचा बराच ताण हलका होतो मलाही हलली वळ कसा

घालवायचा हा मोठा पशनच पडतो बघ पवतमाची नातवाडााची सारखी आठवण

यतय पण ती तरी वतचा सासार सोडन मलााचया शाळा सोडन कशी यणार नाही

काrdquo

जया काकीचया सोबतीला मी जात होतो तया गलयानातर आपलकीची

भावना महणन तयाानी सतळीचा तोडाही माझयासाठी ठवला नाही जयााचयासाठी

माझया लकीचया खशीला मी वझडकारल पवीणचया शाळचया कठलयाही

कायणिमााना मला जाता आला नाही दरवळी काहीतरी कारण असायचा आवण

कायणिम चकायचा मलााचया पमाचा कौतकाचा असा िण पतनीचया आगरहाचा

आजणव वळोवळी मी टाळत गलो जया वमतराासाठी मी माझा वळ ददला त आता कठ

आहत आवण आता माझया हातात मातर काहीच नाही आह फकत वळच वळ आता

मला आपतााची आठवण यतय जवहा मी जवळचयाना दर लोटत होतो दरच मला

आपलस वाटत होत तवहा मी खरच जागा नवहतो का

लवखकची ओळख

नाव सौ सववता कौसतभ नाबर ई

मल savitanabargmailcom फोन

8149658022

पतता 1752 302 नाबर साकल

5th िॉस राजारामपरी मन रोड कोलहापर

४१६००८

वशिण MCom

इतर Dipin Music (vocal) ndashवशवाजी यवनवरथसटी

Dipin Music (Tabla) माबई यवनवरथसटी तबलयाच वशिण क

कशवराव धमाणवधकारी पा ववभव नागशकर सरधया शरी महश दसाई यााचयाकड

सर आह

साातािझ इथलया The Yoga Institute Santacruz इथ योग

पवशिकाचा कोसण कला योग पवशिक महणन अनक रठकाणी काम आयण ववदया

मादीर माबई सट फरावनसस मनजमट institute माबई इथ योग वशिक महणन काम

अनकाना उपचारयकत योग वशकवला

मकत पतरकार महणन गली २२ वर कायणरत महाराषटर टाईमस लोकसतता

सकाळ लोकपभा तरण भारत लोकमत पणयनगरी सा वववक यामरधय अनक

ववरयाावर लखन लोकमत अातनाणद यासारखया अनक ददवाळी अाकाामरधय लखन

पररसावाद

खालील पसतक पकावशत------

१ वकण १०१ ndashअनवाद (ल एवलझाबथ फरीडमन)

२ कताथण मी-- अड वसातराव नावकर यााच चररतर

३ सवाल जबाब पतरकाराशी ndashपतरकार सभार धम यााचयावरील

मलाखतीच पसतक

४ सामथयण आह चळवळीच- दवदासी वनमणलन चळवळीच अरधवयण पा

ववठठल बनन यााच आतमचररतर शबदाादकत

५ माईड पॉवर ndashपरणादायी पसतक

६ सवतला ओळखाmdashपरणादायी पसतक

७ हाऊ ट वबकम सकटससफलmdashपरणादायी

पसतक

८ गरब द ऑपॉचयणवनटी----परणादायी पसतक

९ सकटसस पासवडण-----परणादायी पसतक

ई सावहतय पवतषठान

मराठी वसनमा हा एककाळी भारतात पहदी वसनमाचया तोडीस तोड

ककवा काकणभर वरचढच होता मरधयातरी मराठी वसनमाला उतरती कळा लागली

पिक यईना महणन वथएटर वमळना वथएटरच वमळत नाही महणन चाागल मराठी

वसनमा बननात आवण चाागल वसनमा नाहीत महणन पिक वमळनात अस एक

दषटचि सर झाल मग आला झी मराठी वसनमा आवण तयाचयाच जोडीन छोटा

आकाराची मलटीपलकटस आवण वडवजटल पिपण तयामळ पनहा एकदा मराठी

वसनमा जोमान बहर लागला

काहीशी अशीच पररवसथती मराठी सावहतयाचीही होत आह एककाळी

टॉपला असलल मराठी सावहतय मधलया काळात रटवही आवण वसनमाचया यगात

माग पडल पण आता मोबाईल आवण इाटरनट यााचयामळ मराठी वाचकवगण फ़ार

मोठया पमाणावर वाढतो आह आवण तयाच जोमान तयाचयासाठी वलवहणारा

दजदार लखक वगणही वनमाणण होऊ लागला आह मराठी सावहतयाचया भववषयाबददल

आमही अतयात आशावादी आहोत

आपली साथ मातर पावहज आपलया ओळखीचया जासतीत जासत लोकााना

ई सावहतय बददल साागा तयााच ई मल पतत व whatsapp नाबर कळवा तयााना ई

सावहतयचा मोबाईल app download करायला सचवा आगरह करा ई सावहतयच

माकरटग करा एकदम फ़रा ट फ़टवर यऊन खळ जबरदसत माकरटग कर लाखााच

कोटी कर आवण मराठी सावहतय पनहा नाबर वन ला आण

ई सावहतय पवतषठान

wwwesahityacom

esahitygmailcom

आता ई सावहतय च APP उपलबध आह ई सावहतयचा App आपण खालील

पलकवरन आपलया मोबाईलवर डाऊनलोड करा आवण भरमसाट पसतका फ़री वाचा

httpsplaygooglecomstoreappsdetailsid=comesahitywwwe

sahitybooks

ई सावहतय पवतषठानची ई बकटस Whatsapp broadcast service सर झाली

आह पणणपण फ़ककट पसतका आता आपलया मोबाईलवर थट कपया नााव नोदणीसाठी

7710980841 हा नाबर आपलया मोबाईलवर सवह करा आवण नातर या नाबरवर वॉसऍप

करन आपल नााव व शहराच नााव कळवा आपलयाला वनयवमतपण एक नवीन मराठी ई पसतक

Whats app िार पाठवल जाईल आपण त पसतक आपलया वमतरााना Whatsapp करा आवण

भाव खा

आपलया ओळखीचया दकमान दहा लोकााच मल आय डी आमहाला कळवा तयााना

आमही ववनामलय पसतक पाठव व आपलयाला VIP सभासद बनवल जाईल

Page 10: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross

वागलयासारखा वागायचा वतला तो जाम आवडायचा आमचा कटलासमट धीरन

कधी वतला तयाचयाशी बोलायचा योग आला नवहता मवतरणी तयाचयावरन वतला

खप वचडवायचया वतला खप वाटायचा दक तयाना आपलयाशी बोलावा ती कॉलजची

गानकोदकळा होती वतला वाटायचा तयाना आपलया गाणयाचा कौतक करावा काहीही

करन बोलावा कदावचत तयालाही वतचयाबददल काही वाटत असल का

नककीच कारण एक दोनदा तयाना वतचयाकड बघन हसलयासारखा कला होता पण

कळत नकळतच दक वतचया मनाचा तो खळ होता पण जाणन बजन तयाचया कधी

पढ पढ करावा असा वतला वाटल नाही वतचया मनातली सपत इचछा मातर होती दक

तयाना आपलयाशी बोलावा अशी पकराणना वाटायचा तयाना आपणहन ववचारावा

लगनाबददल जवहा वतचा लगन ठरला तवहा वतची आशा पार वमटन गली अबोल पीत

मगधच राहन गली

वतचा लगन झाला एका होतकर तरणाशी महतवाकाािी आवण जगणयाची

आसोशी असलला वतचया कलची गणााची कदर असलला सरवातीला खाजगी

नोकरीत अगदी लहानशा पोसटवर असलला वतचा नवरा सवतचया धडाडीवर खप

वरपयात चढत गला नोकरी सोडली आवण छोटा छोटा बााधकामााची कामा घऊन

फार लवकर पगती कली मग मोठया कॉमपलकटसच पोजकटस घयायला लागला

वयवसायाची नस तयाला बरोबर सापडली होती वतला चारीकडन सख होता पण

वनयती महणज काय असता ह वतला काही मवहनयाापवी कळला वतचा नवरा

सासाराचा डाव अरधयाणवर टाकन गला होता

माझया मनात ववचार आला वतचा लगन धीरनशी झाला असता तर

बोलताना ववरय आला होता धीरनचा माझया घशाशी आवाढा आला कठलया

तोडाना मी वतला साागणार होत दक तोही या जगात नाही तो एक आय ए एस

ऑदफसर होता आमचया एका मवतरणी कडनच तयाचया अपघाताची बातमी कळली

होती वतचया सासाराची गाठ कणाशीही बााधली गली असती तरी वववधवलवखत

अटळ होता चाळीशीतच वतला सौभागयापासन फारकत घयायला लागणार होती

तच वतचा पाकतन होता

पशचातताप

वीस फटाावर असणाऱया तरागाचया छोटा वखडकीतन यणारा कोवळया

उनहाचा कवडसा आज वतलोततमा टक लावन बघत होती दकती वरा झाली

लहानपणी आपण हा उनहाचा कवडसा पकडायला बघत अस पण कधी हातातच

यत नवहता आयषय असाच आपलया हातात आह महणता महणता वनसटन गला

दकती छान होता आपला आयषय वनरागस साथ पाणयासारख अचानक वसदधाथण

आयषयात आला आवण आयषय दभागन गला

वतलोततमाचा बालपण खप लाडात गला दोन भावााची लाडकी बवहण

ददसायला अतयात ससवरप वशकायलाही हशार वतना आपला जोडीदार सवतच

वनवडला ददसणयात डावा असलला वसदधाथण हरहननरी होता तयाची जात मातर

वतलोततमाचया कटावबयाना खपली होती महणन लाडकी असली तरी वतचया लगनाला

मातर भावाानी आवण आई ववडलाानी खप ववरोध कला साम दाम दाड भद

कशालाच वतन जमानल नाही घरचयााचया मनाववरदध वतन वसदधाथण बरोबर सासार

मााडला

सवतचया हशारीचया जोरावर वसदधाथण लवकरच नोकरीत खप वर चढत

गला पवबलक ररलशन मरधय असणारा तो पाटाण टाळ शकत नवहता आवण

पाटीमधली दारही हातात आलला सरवातीचा एकच पयाला नातर चार वराणतच

तयाची पजदगी बनला पवहलयाादा आपलया लाडकटया लकीदखत घरात गलास नको

महणन टाळणारा वसदधाथण कालाातरान सटीचया ददवशी रीलकटस होणयासाठी

पयायला लागला तो दारचया इतका आहारी गला दक मग तयाला ददवस रातरीचही

भान रावहल नाही आवण एक ददवस

वयसनापायी तयाची नोकरी गली मलगी लहान घरचयाानी पाठ

दफरवलली अशा वसथतीत वतलोततमा नोकरी कर शकत नवहती गागाजळीवर जवढा

वनभावता यईल तवढा धकवन नला शाात आवण समाजस असलली वतलोततमा आताशा

छोटा छोटा कारणाावरन वचडवचड करत होती नवरा बायको मधला सावाद

आता सापायला लागला होता पसा असल तरच जगणा शकटय होता आरथथक वववाचना

वतला तरसत करत होतीच वशवाय दारसाठी वसदधाथण आता वतचयाकडच पशाची

मागणी करत होता घरातला एक एक दागीनाही दकानाची पायरी चढायला

लागला मोठया फलटचा असणारा वनवारा आता एका कचचया बााधकामाचया खोलीत

बदलला तयासाठीही घरमालकाचा भाडयाचा तगादा सर झाला कोडीत

सापडलली वतलोततमा सरभर झाली होती आवण एका ददवस हदद झाली

वसदधाथणन लकीचया सोनयाचया मनगटाा बायकोकड मावगतलया ती त

दयायला तयार होईना तयान वतचयावर हात उगारला एककाळी आपलयावर

जीवापाड पम करणारा वसदधाथण आपलयावर हात उगारतोय ह बघन एक िणभर

वतलोततमा दखान कोलमडन गली वसदधाथणचा हात थााबत नवहता तोडान तयाची

मागणी चालच होती मार असहय होऊन वतचया दखाची जागा आता रागान

घतली काही कळायचया आतच जवळचा कोयता वतन उचलला तयाला भीती

दाखवायला उगारला पण तयान वतचा हात वरचयावर पकडला दसऱया हातान तो

वतला मारतच रावहला तो चकवत असतानाच कोयतयाचा हात तयाचयावर बसला

घाव वमी लागला होता

वतचया लकीची रवानगी अनाथाशरमात झाली कारण सरळ होत वतच

आईवडील भाऊ वतचयाकड आता तर गनहगार महणनच बघत होत तयाना काही

वतची ककवा वतचया लकीची दया आली नाही वतलोततमाचा मन दखान ववदीणण

झाला एका चागलया घरात जनम घतलली आपली लक सगळयाच सखाना

आपलयामळ मकली वतचा काही दोर नसताना आशरमात आयषय काढणा वतचया

नवशबी आला खरच वसदधाथणशी लगन करन आपण चकलो दक तयाला वयसनापासन

दर करणयात आपण कमी पडलो तयाचया पमान आपल डोळ बाद झाल होत दक

तयाचया वयसनाकड सरवातीला डोळझाक करत होतो दक तयाचा मार खाऊन

सहन करायला पावहज होता तयाचा अवनबाध वागणा लकीचा बाळलणासदधा पणाला

लावायला पावहज होता का

अजनही मला मोह घालणारा हा उनहाचा कवडसा माझया लकीचया

आयषयात मातर रि वाळवाट बनन आलाय माझयामळ आईचया चकीचया वनवडीची

असो ककवा बापाचया वयसनाची सजा असो तयापायी आपलया वनषपाप छकलीचा

आयषय मातर उरधवसत होऊन गला कठला गलया जनमीचा पाप असल दक तया अभागी

जीवाला अशी वशिा वमळावी आई वजवात असताना मलीला अनाथ महणन

जगायला लागावा यापरता दख त काय पशचाततापाचया आगीत वतलोततमा पोळन

वनघत होती

मकसद

रणचया वयाचया पाचवया वराणपासन सौवमतर वतला सााभाळत होता जया

िणी तयाला कळला आपली बहीण गवतमाद आह जवळपास तयाच िणापासन दादा

महणन वतची दखभाल करणयाचा ठका तयान घतला होता सौवमतरला तयाचयाहन

लहान आणखी दोन बवहणी होतया रण नाबर तीनची सखदा आवण सवरदा या

दोघी नॉमणल होतया जवहा लहानपणी रणच उचचार सपषट यायच नाहीत तवहा

सौवमतर त समजन घयायचा ती काय साागतय त तयालाच बरोबबर कळायच आई

ववडलाापिाही जासत तयाला बवहणीची काळजी होती लहानपणी वमतर मवतरणी

रणची चषटा करायच वतचयासारख बोबड बोलन वतला वचडवायच खळायला

घतानाही वहडीस दफडीस करायच या पसागाानी रणचया दादाला खप तरास

वहायचा सौवमतर सतरा वरााचा झाला आवण तयाची आई गली वडील दफरतीचया

नोकरीवर जबाबदारी सौवमतरवरच आली बवहणीना तयााचा आवरन दऊन शाळला

पाठवायचा घरात काय हवा नको त पहायचा आईची जागा सौवमतर भरन काढत

होता वडील असनही तयााची भवमका त पार पाड शकत नवहत सासारासाठी पसा

वमळवायचा एवढा एकच काम तयाना जमत होता सौवमतरची आई गलयापासन तयााचा

मन सासारातन उडन गला होता तयााचा आयषय मवशनवत झाला होता सौवमतर

बवहणीचा मायबाप झाला होता

जसा जसा सौवमतर मोठा होत गला तसा तसा तयाला उमगत गला दक

आपणच रणचा पणण वळ सााभाळ कला पावहज ववडलााचया समजन घणयालाही खप

मयाणदा यायचया आई असताना ती रणचा सााभाळ करायची पण आता रणचया

हालचाली ववशीतही दहा वराणचया मलीसारखया होतया सौवमतरन वतला हळ हळ

वाचनाची आवड लावली वतचयाबरोबर वगवगळया ववरयाावर चचाण करायला

लागला वतला सागीत ऐकवत वतचा कानही असा तयार कला दक कोणताही राग ती

पटकन ओळखायला लागली सागीतात ती रमायला लागली गाणी ऐकणयासाठी ती

कशी लावायची हही तयान वशकवल पण वतचया सागीत वशकणयाला मातर मयाणदा

होती सवपाक वतला यत नवहता पण तयान चहा करायला वशकवला जवण गरम

करन घयायला वशकवला कमी होती फकत वयाचया मानान असणाऱया समजतीची

अशातच सौवमतर एमपीएससी परीिा पास झाला आवण तयाला मलाखतीचा

बोलावणा आला शवटचया िणी तयाना ठरवला आपण ही नोकरी घयायचीच नाही

मग मलाखतीला कशाला जा तयाना दनाददन गरज भागवणारी साधीशी खाजगी

का पनीतली नोकरी पतकरली जणकरन रणसाठी तयाला वळ दता यईल सवतचा

आयषय तयाना रणलाच वावहला होता लगन न करता राहाणयाचा बाधन तयाना सवतहन

सवीकारला होता रण हच तयाचा जग होता तयाचा शवास होता

रण कधी कधी हटट धरन बसायची दादा आज मला बरा वाटत नाही त

कठही जायचा नाही दादा अशावळी पणणपण वतची आई वहायचा काही न बोलता

वतला मााडीवर झोपवायचा रणची आाघोळ वणीफणी सगळाच सौवमतर करायचा

सौवमतरचया दोघी बवहणीची लगना झाली सौवमतरन तीही जबाबदारी पार पाडली

कारण ववडलानी ती जबाबदारी पार पाडायचया आधीच या जगाचा वनरोप घतला

होता नोकरीवर जाताना बाहरन कलप लावन शजाऱयाना साागन तो जायचा

सगळा रटीन वयववसथत बसला होता मोबाईलवर ठराववक एकच नाबर आपलया

दादाचा कसा लावायचा हही तयाना रणला वशकवला होता रोज ठरववक वळी मी

जवल महणन वतचा तयाला फोन यायचा

तयाददवशी वतचा दपारी फोन आला नाही वतन फोनही उचलला नाही

शजाऱयाना फोन करन तयान ववचारल थोडया वळापवीच रण वखडकीतन हात

करन आत गलयाच तयाानी साावगतल तयाचा मन विधा झाला वतला शजाऱयाानी

पावहलाय महणज वावगा काही घडला नाही ककवा वतन भलताच काळजी

करणयासारखा काही कला नाही पण मग फोन का उचलत नाही तयाचया मनात

उगाचच शाकची पाल चकचकली वतला काही झाला तर नसल या भावनना तयाचा

लि कामावरन उडाला पण हातातला काम तर सापवणा गरजचा होता अखर

ऑदफसची वळ सापता सापता थोडा वळ आधीच साहबाना साागन तो वनघाला

तयाचया कौटावबक पररवसथतीची जाणीव साहबानाही होती

दार उघडन कसाबसा घरात गला बडरममरधय जवमनीवर रण

असतावयसत पडली होती तोडातन फस आलला ददसत होता वरकरणी पाहता

वतला आकडी आलयाची शकटयता वाटत होती पण सवपाक घरात ओटावर

झोपचया गोळयााची बाटली सौवमतरला सापडली वतला सहजासहजी वमळ नय

महणन ठवलली बाटली वतचया हाताला लागली होती आवण वतन ती घशात ओतन

ररकामी कली होती काय कारण असल वतला या गोळया घवया आपण असा

वाटाणयाचा आता काही ववचार करणयात अथण नवहता रणचा या जगातला अवसततव

तर सापला होता पण आता सौवमतरसमोर पशन उभा होता आता आपलया आयषयाचा

मकसद काय

इवतहास

बऱयाच मवशकलीना अवनशाचा लगन ठरला लगन न ठरावा असा वावगा

वतचयात काहीच नवहता महणज लगनासाठी आवशयक असणार रप गण सगळाच

वतचया बाबतीत वयववसथत होता नाव ठवायला खोडी काढायला काहीच जागा

नवहती ददसायला ससवरप असणारी अवनशा उाचीपरी बााधसद होती गोल

गोरागोबरा चहरा काळभोर मोठठ डोळ पपगट करळ कस योगय रीतीन पतयक

वरी पास होत पदवीधर झाली होती मग घोडा पड कठ खात होता लगनाचा ववरय

काढला दक वतचया अागावर शहारा यायचा काळभोर डोळ शनयवत वहायच वतची

आई पनहा पनहा समजवायला बघायची अगा एकदा का लगनाचा वय गला दक मग

मली जन ददसायला लागतात नवऱया मलाला मलगी आवडल अशी तर हवी

वशवाय सासार वाढवायचया दषटीनही मलीचा वय वाढता नय गरोदरपण बाळातपण

योगय वळीच वहायला पावहज खप खप समजत घालायची आई पण वतचा आपला

नननाचा पाढा

वतला अवभरकचा सथळ साागन आला नहमीपमाण वतचा नकारच होता

पण अवभरकन वतला बाहर कठतरी वतचया नकळत पावहला होता तयाला ती

आवडली होती काही करन हीच मलगी हवी असा तयाचा हटट होता

मरधयासथााकरवी वनरोप दऊनच अवनशाच सथळ साागन यायला लावल होत

मरधयसथाानी सारखा पाहणयाचा कायणिम करा असा धोशा लावला होता

अवनशाचया आई ववडलााची तयारी होती पण खदद वतचीच तयारी नवहती मोठया

मवशकलीन वतन पवहल दोन कायणिम मनाववरदध पार पाडल होत मलगा आवण

तयाच नातवाईक पाहायला आल दक अवनशा मखखसारखी बसन राहायची

चहऱयावर कठलच भाव नसायच साहवजकच समोरचया माडळीना त पसात पडायच

नाही नकार यायचा आता पनहा एकदा मारन मटकन वतला पहाणयासाठी उभ

करायला पावहज होत

अवभरक पवहलया भटीतच वतचयावर लट झाला पण वतचया चहऱयावर

ककवचतसदधा वसमतररा नवहती अवभरक कडन अवनशाला होकार आला वतचया

आई आवण ववडलाना खपच आनाद झाला पण अवनशान पनहा एकदा तयाला

भटायची इचछा वयकत कली मगच लगनाचा ठरवीन महणाली आता पनहा ही काय

खकट काढत कणास ठाऊक महणन वतचया आईववडलाना घोर लागला

ldquoअाश हो माझी अनशच एवढा तडकाफडकी का बोलावलास भटायलाrdquo

ldquoलगन करताना कोणताही आडपडदा दोघाामरधय असता कामा नय असा

मला वाटताrdquo

ldquo आपला नाता नककीच पारदशी असणार आह दोघाापकी कणीही चकला तर

पामावणकपण दसऱयाला साागायचा हा आपलयातला अवलवखत वनयम असायला

हवा महणज एकमकाावरचा ववशवासही दढ होईल आवण आपला सासारही छान

होईल पटताय नाrdquo

ldquoमला लगनाचीच भीती वाटत महणज आता कसा सााग पण परर

जवळ यणार या भावनन मला अिरश कापरा भरता rdquo

ldquo rdquo

ldquoमी सात वरााची असताना आमचया शजारी राहणाऱया काकाानी मला

नको त करायला लावला होता माझया शरीराशी खळल होत त नको वतथा हात

लावला होता तझ गाल दकती गोबर आहत महणन माझ दकतीतरी पाप घतल होत

तयााचया तोडाला यणारी ताबाखची दगाधी अजनही मला पोटात मळमळ आणत तया

अजाण वयात मला कळला नवहता पण खप घाण वाटली होती कशीतरी मी तयााचया

तडाखयातन सटन पळाल होत काही ददवस तया बाजलाही दफरकल नाही नातर

तयााची बदली झालयाचा कळला आवण वतथन त दसऱया गावी गल घरी आलयावर मी

आईला साावगतला rdquo अवनशा ह साागतानाही थरथरत होती

अवभरक पशनाथणक चहऱयान वतचयाकड बघत रावहला ldquo मग rdquo

ldquo आई बरच ददवस खोदन खोदन चौकशी करत होती मग मीही ववसरन

गल मवतरणीचया शाळा कॉलजचया वराणत मागचा सगळा पसला गला rdquo

ldquoमग आता तला का भीती वाटतयrdquo

ldquoदोन वराापवी एक वसनमा पावहला तयात एका लहान मलीवर होणारा

बलातकार दाखवला होता खरातर पतीकातमक दाखवला होता पण तो सीन मला

माझया लहानपणीचा तो पसाग ताजा करन गला तवहापासन पनहा एकदा पररा

ववरयी तयाचया जवळ यणयाववरयी घणा वाटायला लागली rdquo

ldquoमला ह सगळा साागायला खरा खप लाज वाटत होती नाईलाजासतव

साागायला लागला अजन कणाचा होकार मला आला नवहता तयामळ ह कणाला

साागणयाचा धाररषट करावा लागला नवहता तमचा होकार आला आवण लगन करावा

तर तमचया सखी सासाराचा ववचका होईल आवण न करावा तर नकाराचा कारण

तमहाला काय दणार आईलाही मी ह लगन न करणयाचा कारण सााग शकत नाही

मनाचा खप कोडमारा वहायला लागला शवटी ठरवला काही झाला तरी आज

आपण मन मोकळा करायचा rdquo

अवभरक पसननसा हसला ldquo मला त आवडली आहस आवण तझा हा

पारदशीपणा तर मला खपच भावला त मनात कसलीही भीती बाळग नको मला

तला दोन गोषटी साागायचया आहत एक महणज योवनशचीतचया बरसटललया

कलपनचा गाड समाजमनावर पचाड आह तयामधन एखादया सतरीला सहजासहजी

आजही बाहर पडणा कठीण आह एखादया पररान सतरीवर कललया अतयाचाराला

तया परराऐवजी सतरीलाच जबाबदार धरला जाता आवण तयाचया अतयाचाराच

पडसाद सतरीचया मनावर शरीरावर आवण ववचाराावर अगदी खोल ओरखडा

उमटवतात परर करन सावरन नामावनराळा राह शकतो आवण दसरी महतवाची

गोषट तझयाबाबतीत महणज त झालया पसागाबददल आवण तयाचया वाटत असललया

वभतीबददल सवतला दोरी अवजबात समज नकोस जवहा ह दोरी वाटणयाचा ओझा त

वभरकावन दशील तयािणी त सवतला खप मोकळा समजशील तझया मनावरचा

ताण वनघन जाईल आवण तसा त वहावस असा मला मनापासन वाटताया

आपण तझया मनाचया कलाना घऊ एखादया मनोववकार तजञाला दाखव

तयावर मागण नककीच आह तया जनया एका घटनपायी तझयावर झालला हा पररणाम

आपण दोघा वमळन पसन टाक आवण नवया दमान आयषयाला सरवात कर आता

आपलया जीवनात असा काही घडला होता याचा हळहळ ववचार मनातन काढन टाक

rdquo अवभरकन दाखवललया ववशवासान अवनशाचया मनावरचा दडपण कमी झाला होता

हलकच वतचया चहऱयावर हस उमलला अवनशाला खप हळवारपण घयायला

लागणार होता भववषयकाळात इवतहासाची पनरावतती होणार नाही याची काळजी

आता अवभरकला घयावी लागणार होती

सबह का भला

मकल पराभत होऊन मायदशी परतला होता तयाच आवण डोरोथीच

साबाध आता सापषटात आल होत तयान वतचयाशी जळवन घयायचा खप पयतन कला

पण पावशचमातय सासकतीच पतीक असलली डोरा तडजोड करायला तयार नवहती

कठलयाही बाबतीत सवतचच महणण खर करणारी डोरा तयाला पाधरा वराणत

आपलस कर शकली नवहती तयान हात टकल आवण खचललया मनान भारतात

आला घरात काय वाढन ठवल असणार याची तयाला साधारण कलपना होती आई

आपलयाला सवीकारणार नाही आवण जानहवी तर कठ आह कणास ठाऊक

सवतचयाच पसातीन कललया जानहवीला तयान टाकल होत आता

कठलया तोडान तो डोराववरयी आईकड तिार करणार होता जानहवीशी कलल

लगन ह खरातर आईववडलााचया मनाववरदधच होत रपान समार असलली जानहवी

मकलपिा चार वराणनी मोठी होती ह तया ववरोधामागच खर कारण होत पण

तयाला जर आवडली तर आमची ना नाही या वनमणम हतन तयाानी जानहवीला

सवीकारल होत आता या िणी जानहवी असती तर वतन मला नककीच आधार ददला

असता कवढा भरभककम सपोटण होता वतचा वबचारी पण वबचारी तरी कसा महणावा

वतला ती मनान खाबीर आह कठलयाही साकटाला घाबरन न जाता धीरान तोड

दणारी आह पण जयाचयावर आपण पम कल तयानच पतारणा का करावी असा

वतला नककीच वाटला असणार आपलया वागणयान वतचयावर काय पसाग आला असल

याची तयाला आता कलपना आली पण आता वाटन काहीच उपयोग नवहता

तयावळी आईशी या ववरयावर बरीच झाडाझडती झाली होती बाबााचया नाजक

हदयान लका सनचया सासाराची अशी झालली धळधाण बघन कवहाच राम महटला

होता तयान भारतातलया आपलया आईशीही फारस साबाध ठवल नवहत जानहवीशी

तर नाहीच नाही

जमणनीला गलयावर मकल वतकड वसथरसथावर होईपयात जानहवीचा

आवण तयाचा सासार छान चाल होता आवण एक ददवस डोरोथीशी तयाची जान

पहचान झाली आवण हळहळ तो वतचया पमात पडला तो इतका वतचया पमात

बडाला की जानहवीच तयाचयापिा वयान मोठ असण आता तयाला काच लागल

वतचा समाजसपणा जो तयाला सदगण वाटत होता तोच तयाला बावळटपणा

वाटायला लागला तझयामरधय सपाकण कसा तो नाहीच ह तयाचा नहमीच बोलणा

झाला तयाचया आवडीला पाधानय दणारी जान आता तयाला शळपट वाटायला

लागली

धडधडतया अातकरणान मकलन दाराची बल वाजवली एकदा दोनदा

तीनदा तयान परत जाणयासाठी पाऊल उचलल आवण दाराचा आवाज झाला

वळन बवघतल तर दार उघडायला चौदा पाधरा वरााची एक नाजकशी मलगी आली

होती पशनाथणक मदरन तयान वतला ववचारल ldquoइनामदार इथच रहातात नाrdquo

ldquoहो कोण आलय महणन साागrdquo

ldquoमी मकल इनामदार rdquo

ती एक िणभर पाहतच रावहली आवण आलच हा महणत आत गली

थोडया वळान ती परत आली आवण दार उघडन तयाला ती आत घऊन

गली घराच आतल सवरप खप बदलल होत पभतीवर बाबााचया फोटोशजारी

तयाचया आईचाही फोटो होता फोटोला हार घातला होता तयाचया काळजात

गलबलला

काही वळान जानहवी आली वहील चअरवर होती मकलला

एकापाठोपाठ एक धकक बसत होत पावहलयापिा थोडी बारीक ददसत होती

चहर यावर पोकतपणा आला होता कस अकाली वपकल होत पररवसथतीशी झगडन

आलला समाजसपणा चहर यावरचया सावतवक भावाला दजोरा दत होता पाधरा

वराणत पलाखालन बराच पाणी वाहन गला होता गलल ददवस परत यणा शकटयच

नवहता

ldquo बस थकलला ददसतोयस rdquo जानहवी बोलली

मन त नहमी ववचारतस ना तो हा तझा बाबा rdquo

ldquo rdquo

मन आवण मकल एकमकााकड पहात होती आपण पररवचत आहोत की

अपररवचत या भावनतन रकताच नात असलल दोन जीव एकमकााना अनोळखी

नजरन बघत होत मकलचया चहर यावर अनक पशन ददसत होत तयाला कठन

सरवात करावी समजत नवहत जानहवीन त ओळखल आवण साागायला सरवात

कली मकलन वझडकारलया बरोबर जानहवीला तयाचया आईन पमान आशरय ददला

ती कठ जाणार होती दोन जीवााचया जानहवीला मकलच घर सोडन काही आधार

नवहता आपलयाला सनला लकीसारख सााभाळायच आह ह तयाचया आईन

ओळखल दोघी एकमकीचया आधारान राहायला लागलया मनचा जनम झाला

दोघीना जगायला कारण वमळाला जानहवी नोकरी करत होती आवण घरची

आघाडी मकलची आई पहात होती दोघीत मायलकीच नात वनमाणण झाला होता

वनसगाणचा वनयमच आह की जयाची सहनशवकत अमयाणद आह तयालाच

नहमी सतवपरीिला तोड दयायला लागत जी वयवकत दकरकोळ कारणान नामोहरम

होत तयाला फार कळ सोसावी लागत नाही आठ वराणपवीची गोषट आजी शाळतन

मनला घऊन यत होती समोरन यणारा टरक आजी आवण नातीला आता उडवणार

ह जानहवीचया लिात यायला फारसा वळ लागला नाही वजवाचया आकाातान वतन

दोघीना ढकलल मन आवण वतची आजी बाजला उडन पडलया आवण जानहवीच

दोनही पाय मातर टरकचया चाकाखाली आल मन सरवित रावहली वतला थोडीफार

दखापत झाली आजीन आठ ददवसाानी या जगाचा वनरोप घतला जानहवीचया

नोकरीच सवरप फकत बदलल आजच योगायोगान मनला पनजणनम वमळलयाचा

ददवस होता आवण आज वतचा जनमदाताही वतचयासमोर उभा होता

अागावर सरसरन काटा यावा अशी आयषयाची जीवघणी कहाणी

ऐकलयावर मकलला काय बोलाव हच कळना या सगळया पररवसथतीला नकळत

आपणच जबाबदार अहोत ह तयाला कळन चकल होत आता चकीला पायवशचतत

काय पढ जायच तर कस माग यण शकटय नवहत कोडी फटणार कशी सवतचया

पराभत मनाची कलपना बोलता बोलता तयान ददली होती वतघाामरधय घर खायला

उठणारी शाातता होती कणीच काही बोलत नवहत मकल वनरोप घणयासाठी

उठला दारापयात गला

ldquoबाबा थााबतोस नाrdquo मनचया आवाजान तो थबकला गोधळात

पडललया मकलची नौका दकनाऱयाला लागली होती

गरदविणा

पाडीतजीनी खजाणतला रडज लावला पहाटचया शाात वळी तयााचा धीर

गाभीर सा वशषयाना एकागरवचतत करत होता धकटयाचा पााढरा पडदा हलकच बाजला

सारन रववदकरणाानी दशणन दयाव आवण काही सका दात सािात सयणनारायण पकट

वहाव तसा गळयाचया मलायम बाधातन पावडतजीचा रडज बाहर पडत होता

पावडतजी नहमी वशषयाना साागायच ldquoसवराची आराधना महणज सािात ईशवर

पवणधान परमातमयाशी तादातमय पावणयाचा एकमव मागण सागीत साधना महणज

तपसया आपणच सवतची कलली परीिा इथ अहाकाराला थारा नाही सवरापढ

नतमसतक जो झाला तयाला सवर सारधय झाला आमच गर महणायच एक सर साध

तो सब सीध महणज एक सवर एक तान एक आलाप घोटन बसवला दक तया

पठडीतल सगळ सवर सागीत तमहाला शरण यत rdquo अशा सासकारााचया पठडीत तपन

तयार झाला होता तपन पावडतजीचा अवतशय लाडका वशषयोततम आवण पतर

तपन डोळ वमटन रडजाचया समाधीत गाग होता इतकटयात नाददनीची

असफट कककाळी तयाला ऐक आली ldquoभयया बाबजी तपनच डोळ खाडकन

उघडल तयाचया बाबजीचा रडज गळयातच अडकला होता आवण तानपऱयावर

तयाानी मान टकली होती बाद डोळयातन तयााची समाधी लागलयासारख वाटत होत

तपन झटकन पढ झाला तयान हलकच पावडतजीना झोपवल डॉकटटरााना बोलावल

पण उपयोग झाला नाही

पावडतजी जाऊन मवहना झाला होता माणसााची पचाड रीघ आता कमी

झाली होती दनाददन वयवहार पवणवत सर झालच होत पण दखात अडकललया

तपनला आवण नाददनीला ररयाझ सर करायला काही मन घत नवहत कटलाससाठी

वशषय पररवार सारखा यऊन बसत होता पवणवत गाण सर करणा हीच पावडतजीना

खरी शरदधााजली होती मागची उजळणी झाली आवण तपनन पावडतजीची वचजााची

वही काढली पावडतजीचया गादीला पणाम करन वतलक कामोद मधली चीज सर

कली ldquoनीर भरन कस जाऊा सजनी अब rdquo

कटलास सापलयावर तपनन वहीतलया चीजा बघायला सरवात कली

वहीच पतयक पान जन झालयान ववसकळीत झाल होत तयातच एक पान होत त

एक पतर होत खप जन तही जीणण झालयासारख वाटत होत तयाची उतसकता

चाळवली गली

ldquo वपय तपन

तला ह पतर हातात वमळल तवहा मी या जगात असणार नाही पण

बाळा मी तझा जनमदाता नाही त एका मवशदीचया बाहर मला सापडलास

तयामळ त पहद दक मसलीम मला मावहत नाही नाददनीचा जनम झालयावर तमहा

दोघानाही आमही आमचया पहद सासकारातच वाढवल मी वजवात असपयात तला ह

कळल तर तला मी कदावचत पारखा होईन पतरपमाला मी मकन महणन ह सगळ

गलदसतयातच ठवला

नहमी गर पौरथणमला त मला ववचारायचास दक बाबजी मी जरी तमचा

मलगा असलो तरी तमचयाकडन सागीत ववदया वशकतोय महणन तमही माझयाकडन

गरदविणा घया मला ज काही शकटय आह त मला तमचया पायाशी अपणण कर दया

मी तझया जनमाच रहसय गपत ठवल गानववदया तमहा दोघानाही तला आवण

नाददनीला मी हातची न राखता ददली कदावचत त मसलीम असशील तर तला

तझया मळ सासकारात न वाढवता मी पहद सासकारात वाढवल या सतयान तझया

मनात माझयाबददल कटता वनमाणण होईल महणन मी माझया हयातीत काही

साागायच नाही अस ठरवल तझया या मजबर वपतयाला माफ करशील ना पोरा ही

एवढी गर दविणा दशील का बाळाrdquo

पतयिाहन पवतमा उतकट

अवनरदधचा वथसीस जवळजवळ पणण होत आला होता थोडया रटपस

वलहायचया होतया काही सादभण बघायच रावहल होत तया सादभाणवरन शवटच

पकरण पणण झाल दक शवटचा हात दफरवायचा चार ददवसाानातर एकदा पबाध

वतहाणइत नजरन वयववसथत वाचन काढायचा आवण सबवमट करायचा दक

डॉकटटरटचया यादीत तयाच नााव झळकणार होत बसस आता दोनक मवहनयााच काम

बाकी रावहल होत गल साड तीन वरण ददवसरातर खपन पबाधाचया ववरयाचा

अिरश कीस पाडला होता ववरयाचया मााडणीत मावहतीमरधय काही उणीव राह

नय अस तयाला मनापासन वाटत होत तया दषटीन तो डॉ नगरकर यााचयाशी सतत

सापकाणत होता नगरकर सराानी तयाला खप चाागला मागणदशणन कला होता सर महणज

तयाच आदशण होत त साागतील त पमाण असा वाटायचा आज तयाला सराानी

तातडीन बोलावला होता

ldquoअवनरदध तझया वथसीसमधली चार पकरण आपण बदल मला ती योगय

वाटत नाहीत त चपटर त काढनच टाक तयामरधय मला फारसा काही तथय ददसत

नाही rdquo इतकटया कषटान जमवलली मावहती तयावर कलला अभयास ह सगळ

मातीमोल होणार होता पण सराानी तयाला अवतशय योगय पकार समजावन

साावगतला आवण ती चार पकरण काढायला तो तयार झाला पनहा वगळया

चपटसणचा अभयास करावा लागणार होता डॉकटटरट पढ गली होती

मवहनयाभरान तयाला सारधया भटली खप आनादात ददसत होती वतचा

वथसीस पणण झाला होता वतचही गाईड डॉकटटर नगरकरच होत वतला डॉकटटरट

वमळाली तयान सहजच वतचा पबाध हातात घतला चाळला िणभर तो गोधळन

वतचयाकड पहातच रावहला ही वतची चक दक तयाची दक सरााची तयाची रददबातल

ठरवलली पकरणा वतचया पबाधात जशीचया तशी होती

सहज गपपा मारताना तयाचा वमतर एकदा तयाला महणाला होता ldquoमाणस

दकतीही मोठा झाला ना तरी तयाच पाय मातीच असतात असा बऱयाच वळला

बघायला वमळत गडडी वसनमात धमदर एकावळी चार गाडाना लोळवतो तीच

पवतमा गडडीचया मनात तयाचयाववरयी असत पण तरण अललड जया भादरीचया

मनातली वहरोची पवतमा काढणयासाठी त फकत वसनमातच शकटय असता ह

दाखवायला तयाचयावर खोट मारकरी घालाव लागतात अरधयावतमक माणसाच

मनसदधा तो जवढ चाागल दाखल दतो तवढ चाागल असतच अस नाही बाहयरपावर

आपण भलतो चकाकत त सगळच सोन नसत यावर ववशवास ठवावा लागतो

नाहीतर आपला भरमवनरास होतो कधी कधी हाथी क दात खान क और ददखान क

और अस असत महणनच वळोवळी आपण जयावर ववशवास ठवतो त दकतपत सतय

आह ह पारखन बघाव लागत कधीतरी मतीभाजन आवशयक असत रrdquo

तर माझा काय चकला

यावमनी पवहलयापासन मला आई बाबाानी खप लाडात वाढवला

तोडातन काही बाहर पडायचा अवकाश दक दोघाही मला ती गोषट वमळवन दयायच

पण एक गोषट मातर तयााचया मनात असनही त दऊ शकत नवहत ती महणज वळ

आवण मला तर वळच खायला उठायचा शाळा सटली दक मी घर नावाचया बाददसत

खोलीत एकटीच असायची शाळा सापली कॉलजमधल ददवस मातर अगदी फलपाखी

होत बऱयाच गोषटी आमही मवतरणी शअर करायचो मवतरणीमळ नातर मला

आईबाबााची गरज वाटनाशी झाली तयााचयापासन खपशा गोषटी मी लपवन

ठवायला वशकल आवण ऐन तारणयात मी एका हशार मलाचया पमात पडल

जगाचया दषटीन तो एक डरायवहर होता तयाच आवण आपल सासकार कस जमणार

यापिा कोणतयाही पररवसथतीत दकतीही साकटा आली तरी मी तयाचयाशी सासार

करन हा ववचार पबळ ठरला आमही लगन कल मी अगदी एका खोलीचया घरात

रहायला आल सरवातीच काही ददवस सवपनवत गल आवण काही ददवसातच बाई

आवण बाटली दोनहीचाही तयाला नाद लागला मी वशिणही अधणवट सोडला होता

एक ददवस तो एका घाणरडया बाईला घऊन घरी आला

वतचयाबरोबर मला जायला साावगतला ती बाई मला घऊन नाक आवण मन

गदमरवन टाकणाऱया एररयात आली एका माणसाबरोबर वतन मला जायला

साावगतला पण मी पळत सटल वतथ माझया ओढणीन माझा घात कला ती वतचया

हातात आली तयािणी मी गरकन माग दफरल आवण कााही कळणयाचया आत

माझाच दपटटा वतचया गळया भोवती आवळला समोर ददसणाऱया साकटाची चाहल

लागताच मी वाघीण झाल होत जीवाचया करारान दपटटा आवळत गल आवण काही

वळातच ती वनपवचत पडली मी जाणन बजन गनहा कला नाही चाागलया

सासकारात घडलला माझा जीव नरकात जाणयापासन मी वाचवला एवढाच मी कला

ना तर माझा काय चकला

शयामली माझया मजीववरदध मला कॉलगलण वहावा लागला घरची

पररवसथती खप गरीब आई लोकाकड धणयाभााडयाची कामा करायची आवण बाप

दार वपऊन आईला मारायचा तो काम धादा काहीच करत नवहता पण दारला पस

मातर आईकडन घयायचा एक ददवस दारचया नशत तयान आईचया डोकटयात पाटा

घातला वमाणवर घाव बसला आई खलास झाली बाप तयातन सटला पण माझी

आवण बापाची दोघााचीही जबाबदारी माझयावर पडली मी बारावया वरीच

लोकााकड घरकाम करायला जायला लागल मला वशिणाची आवड होती आई

असपयात शाळा महणज काय ह बवघतल होता घरकाम करन आमचा भागना

गररबीत दोन घास कमी खालल असत पण बापाची दार काही सटत नवहती

वशवाय तयाचया आजारपणाचा खचण वाढत होता शजारचया मवतरणीना सचवला

बारबाला महणन काम करायला लाग डानस बार बाद झालयावर पढ काय हा पशन

उभा रावहला मग या वयवसायात उतरल दोघाजण माझ दोसत झाल तयातलया

एकावर माझा खराखरा पम होता आमही दोघाानी एकतर सासाराचा सवपन बवघतला होता

एक ददवस माझयावरन तया दोघात खप मारामारी झाली माझया वपयकराला मार

बसतोय ह मला बघवना रागान मी हातात वमळाललया हातोडीन दसऱयावर वार

कला तो तयाचया डोकटयावर बसला आवण तो गला माझयासमोर माझया होणाऱया

पतीला मार बसत होता माझया सासाराचा सवपन धळीला वमळवणाऱया तया

माणसाला मी मारला तर माझा काय चकला

कापलदी कररयर खप छान कली मी आयषयात कधी अपयश महणन

बवघतला नाही जया ितरात भाग घईन तयामरधय पवहला नाबर कधीच सोडला नाही

कॉमपयटर इावजवनयर झालयावर कमपस इाटरवय मधच मला वनवडल का पनीचया

कामाचया वनवमततान दशापरदशात खप रठकाणी दफरल जोडीदारही मनासारखा

वमळाला आईववडलाना वर साशोधनाचा तरास नाही पडला सासार वयववसथत

चालला नवरा हौशी पण योगायोगच वववचतर माझया मवतरणीचा नवरा गला ती

एकाकी पडली महणन वतला धीर दयायला दोघ जात होतो दोन अडीच वराानी

माझया लिात आला दक माझा नवरा वतचयात गाततोय पवहलयाादा तयान उडवन

लावल पण नातर तयावरनच आमच वाद वहायला लागल माझा पती माझया

नजरसमोर वतन ओढन नला आमचयातला वाद ववकोपाला पोचला मला आता

नवऱयाबरोबर राहायचाच नवहता पण तवढाही पशनस तयाचयात नवहता एक ददवस

तयान मला दफरायला नल तळयाकाठी आवण ढकलन ददल तयाचा कयास चकला

मला पोहता यत होता घरी परत आलला बवघतलयावर तो हतबदध झाला आवण

आपल पबग बाहर फट नय महणन तयान माझयावर सरीचा वार कला मी कसाबसा

तो चकवला आवण तयाचयाकड दफरवला चकन तो तयाचया वमी बसला माझ

जीवन सापवणाऱया माणसापासन माझा बचाव करत होत मी तर माझा काय

चकला

माणसाना दकतीही ठरवला तरी तो वनयतीचया हातातल खळण आह

मनात यईल त कर शकत नाही कधीकधी तसा कला तर तयाचा पररणाम ववपरीतच

होतो चकला नसला तरी वशिा वमळत आपण सगळीच ववधातयाचया रागमाचावरची

थोडा काळ अवभनय करणारी पातरच आहोत नाही का

ओळख

ldquo कशी झालीय वखचडीrdquo राधान न राहवन ववचारला वखचडीमरधय

चाागला ककवा वाईट होणयासारख काही असता का इवत वनहार कठलाही पदाथण ती

वनगतीना करायची तो काही पवतदिया दणार नाही हही वतला मावहत होता तयाचा

थाड पवतसाद वतचया अागवळणी पडला होता पण तरीही वतचयाचयान

ववचारलयावशवाय गपप बसवत नवहता नहमीचया सरावान ती कामाला लागली

आवण घरचा सगळ आवरन ती ऑदफसला वनघाली

ldquoराधा त आणखी दोन पावला पढ जा अमक एक कलास दक पढची सटप

तला जासत आनाद दईल काहीतरी वमळवलयाचा रधयय सारधय कलयाचा आनाद

होईल rdquo वनहारच बोलणा ह असा असायचा ldquoवजथ आहस वतथन दकतीतरी पढ जायचा

आह तला rdquo पण राधाचया मनात नहमी यायचा ldquoरधययासाठी दकती पढ पढ जावा

माणसाना याला काही मयाणदा आहत दक नाही शवटी रधययाचा पवासच खरा

उपभोगायचा नाrdquo अगदी वनकराचा पयतन करन ती कोणतीही गोषट अतयात छान

करणयाचा पयतन करायची पण तयावर वतला महणावा तसा पवतसाद वनहारकडन

वमळायचा नाही आपण आपलया आनादासाठी करतोय हा ववचार करन मागचा

माग टाकन नवया जोमान पनहा नवया वयापात गाग वहायची कधीतरी सवतकडच

पाहताना खरच आपण काय वमळवला याचा वहशब करत असायची तवहा मनाशी

खातावायची अतयात हशार अशा दोन मलााची ती आई होती आवण वजजञास

बवदधमान कतणतववान माणसाची पतनी पण ही ओळख वतला सवसथ बस दत नवहती

आपलया कषटााच चीज होत नाही असा काहीस वतला वाटायचा कमणणयवावधकारसत

मा फलर कदाचन ह वचन वतला कळायच पण उमगायच नाही

वनहारचया या बोलणयामळ आपण नहमी कमी पडतो असा वतला

वाटायचा सागीत ववशारद असलली राधा गायचीही सरख अनक टरकटस वतन कल

होत एवहरसटचया बस टरक सकट वीस एक वगयाणरोहणाच परािम वतचया खाती

जमा होत सवत कथा वलहायची कथाकथन सपधतही वतन भाग घतला होता

काही ददवसाापवी वतन सवत वलवहलली कथा वनहारला दाखवली होती कथा साधी

सरळ पण मनाचा ठाव घणारी नककीच होती वनहारन तयात एक दोन करत अनक

सधारणा सचवन कथचा मळ गाभाच हलवन टाकला होता

बऱयाच वराानी भटलली वतची शाळमधली मतरीण जयाती मातर वतचया

कतणतवान भारावन गली होती अगा दकतती कायकाय करतस त वळ तरी कसा

वमळतो ह एवढा करायला आवण जयातीन पढचयाच भटीत शाळतील वगण

मतरीणीचया मळावयाला वतला आमावतरत कल चकक पाहणी महणन Jack of all

trades master of none असणारी राधा सटजवर काही बोलायला आपल

अनभव साागायला उभी होती बरोबरीचया मवतरणीपिा कणभर का होईना सरस

होती राधाचया समोर वतचयामाग एक वरण असणाऱया सगळया मलीची महणजच

बायकााची गदी होती जयातीना राधाचया वयवकतमतवाच एक एक पल साागायला

सरवात कली आवण राधाला आपण कणी आहोत याची जाणीव झाली तयाचवळी

वतला इरावती कवनचा पररपती हा लख आठवला अमकटयाची सन तमकटयाची पतनी

ही ओळख लवखकला अपरी वाटत होती आपलया वगाणतलया कवयाणची आई या एका

ओळखीन वतला आपलया वयवकतमतवाची ओळख पररपणण झालयासारख वाटत

राधाचया नजरसमोर एक वगळच वयवकतमतव साकारायला लागला खरच मी इतक

काही करत या भावनतन वतचया चहऱयावर आपोआपच एक समाधान झळकायला

लागला आपलया वयवकतमतवाची पररपणण ओळख जयातीन करन ददली आवण हीच

खरी मी आह अस वतला मनापासन वाटल

मवतरणीची गोषट

ती मतरीणीला साागत होती अगदी मनमोकळा कठलयाही गोषटीचा

आडपडदा मनात न ठवता

मला कनफस करायचा आह

काय

माझयाच बाबतीत चकलला माझा गवणत

मग तयात कनफशन कसला आलय गा

एखादी चक कबल करताना आपण मनात असल त सगळ बोलन टाकतो

ना तसाच मलाही वाटताय माझ खााद जबाबदारीचया ओझयान वाकन गलत गा

लोकााचयाकडन मला वमळणारी कौतकाची थाप हच माझा सवणसव मानला मी

सवतचया मनाचा ववचार कला नाही

बरोबर आह मोठपणाची झल तझया अागावर लहानपणापासनच

पााघरली गली तया ओझयान तझ नाजक खााद जडावन गल ना तझया आईववडलाना

तयाची जाणीव झाली ना तझया नातवाइकाना ना तला सवतला लोकाानी तला

बहाल कलली चाागलपणाची ही उबदार शाल तला तयातच गरफटवन गली

ldquo सनहा त ताई आहस ना मग कसा शहाणयासारखा वागावा बरा वबना

आवण रीनालाही मग आपलया ताईसारखच वागावसा वाटल ना rdquo ldquo सनहाराणी बीना

रीनाचा अभयास झालाय का बघ ग उदया तयााचा पपर आह ना मला सवड नाही

तयााचयाकड लि दयायला आवण ताईन अभयास घतला दक दोघी अगदी खश

असतात rdquo

ldquoजरा मला भाजी वचरन दत सनहा महणज लवकर आटपल काम माझा

rdquo ldquoआवण उदया वनरताई वतचया मलाना घऊन यतय एससल वलडणला तयााना नता

यईल आवण सनहा असली दक कसली काळजी नसत बाई असा वनरताई सदधा

महणाली हो

ldquoआई बाबााचया माघारी बीना रीनाला काही कमी पड ददल नाही अगदी

सवतची आवड बाजला ठवन मोठपणा वाटत होता मला हा तयाग करायला पसागी

तयााची आई झाल मरधयातरी वाट चकललया बीनाला मागाणवर आणल तवहाही

सगळयाानी नावाजला आईची उणीव भास दत नाही पोरीना rdquo

मतरीणीचया कशीत वशरन सनहा मनसोकत रडली खप लहान झाली ती

मला लहान होऊन जगायचाय हटटही करायचत सफा दत हादक दऊन दऊन शराात

कटलाात झालयावर ती तशीच वतचया मााडीवर डोका ठवन शाात पडन रावहली खोटा

कौतकान वाकलली वतची मान झकलल खााद कबड आलली पाठ मतरीणीचया

जादई सपशाणन िणात हलक झाल आवण सनहाला खपच आराम वाटायला लागला

ldquoअगा पतयक वयकतीत एक लहान मल दडलला असत त उगाच थोरपणा

जपायला गलीस आवण सवतचा वयवकततव हरवलास आता तला वमळल आपला मागण

rdquo मतरीण वतचया कसातन अलवारपण बोटा दफरवत रावहली वतचया गालावरन

नाजकपण पमान हात दफरवत रावहली मतरीणीचया वपसासारखया मद मलायम

सपशाणन सनहाला जाग आली वखडकीतन पहाटचा थाडगार वारा पडदयाला लहरवत

होता गालााना जाणवणारा तो पडदयाचया आपलकीचा सपशण तया सपशाणन ती

मनोमन खश झाली पडलया जागवरनच वतन डोळ दकलदकल करन पवहल पडदा

आवण वखडकीचया फटीतन ददसणारा आकाशाचा लावलमा ती अधणवमटलया

डोळयाानी मनसोकत पाहात रावहली रातरीचा अाधार वमटवणारा आवण नवया

ददवसाची नाादी साागणारा नवजात अभणकासारखा आकाशाचा तो लाल तकडा

आपलयात सवतवाची उजाण वनमाणण करतोय असा वाटल वतला आसमातातन हलकच

तरागत यणार भरवच सवर मनाला उतफलल करत होत वतचया पाखाना आता

आतमशकतीच पचाड बळ लाभला होता आता ती ज काही करणार होती जगणार

होती त होता फकत वतचया सवतसाठी लोकााचया कौतकभरलया नजराासाठी नाही

मकत मनान ती उठली मानवरचा जोखड कधीच दर झाला होता आरशातलया

मतरीणीला वतना मनापासन धनयवाद ददल

वारसदार

ववशाल आपलया बदधीचया जोरावर अमररकला गला खरा पण तयासाठी

सरवातीला लागणारा पसा अणणाानी उभा कला पसागी आपलया पॉवहीडाट

फा डमधन तयाानी तयाला अथण सहायय कल कधी आईन आपला चादरहार गहाण ठवन

ववशालसाठी पसा उभा कला ववशाल गरीन काडणधारक झाला अमररकन मलीशी

तयान लगन कल सासार सखात चालला तयान खप नाव पसा लौदकक कमावला

एक दोनदा आई अणणााची अमररका वारीही झाली ववशालला अमररकला जाऊन

अठठावीस वरण झाली

तो भारतात यणार नाही ह तर आई अणणााना माहीतच होत पण आई

जवहा नयमोवनयान आजारी पडली तवहा तयाला ओढ वाटल आवण आईला भटायला

तो यईल अस वतला नककी वाटत होत ती तयाचया वाटकड डोळ लावन बसली होती

वतचा शवास तयाला भटणयासाठीच फकत चाल होता एक ददवस वनरााजनातली वात

ववझन गली शवटी तयाला भटणयाची वतची आस तशीच रावहली तो आला नाही

कारण तो यऊ शकला नाही तयाची कामाची जबाबदारी मलाचया कतणवयापिा शरषठ

ठरली आवण वयाचया चढतया भाजणीन वतच आजारपण वाढत गल आवण तयातच

वतचा अात झाला ती गलयावर अणणााना भटायला अगदी चार ददवसाासाठी तो

भारतात यऊन गला

आई जाऊन दीड वरण झाला एक ददवस अणणााना हलकासा ताप आला

ववशालचा चलत भाऊ आवण ववहनी अणणााची काळजी घत होती तयाना खोकला

झाला आवण तो वाढत गला सरवातीला घरगती औरधा झाली नातर आयवददक

होवमओपवथक अलोपवथक सगळच पकार झाल तयाना पाणीसदधा वगळता यईना

तवहा बायोपसी कली ररपोटण पॉवझरटवह आला पण अथाणतच तयााचया पयात तो

पोचवला नाही पोटात अननच जात नसलयान तयााची पकती खालावत गली

ववशालचा भाऊ तयाची वाट पहात होता आईचया वळची चक तो पनहा करणार

नाही अस तयाला वाटत होत पण या वळीही तयाची बापाची जबाबदारी मलाचया

कतणवयाचया आड आली तयाचया मलाचा गरजयएशन होता त तो चकव शकत नवहता

तो अणणााना भटायला आला नाही शवटी वहायचा तच झाला शवट अटळ होता

अणणाानी राम महटला

चलत भावान फोन करन ववशालला कळवला मॉगणमरधय ठवायचा दक

दियाकमण करायचा यावर ववशालच उततर होता मला सरधया यायला सवड नाही

तवहा बाबााचया पारथथवावर तच अातयसासकार कर तयााचया हॉवसपटलचा आवण

औरधााचा खचण तला पाठवीनच तसाही आता बाबा तर या जगात नाहीतच मी

कणाला भटायला यणार तयााची सगळी कागदपतर एकतर करन ठव वारसदार

महणन सगळीकड माझा नाव असणार तवहा मी पढचया वळी जवहा भारतात यईन

तवहा सगळयाावर सहया करीन

लागबााध

ldquo रोवहत अनया कशी आह वतला काही तरास होत नाही ना आता जरा

जपनच काम कर महणावा वतची काळजी घयायला वतकड कोणीच नाही त वतला

मदत करतोयस नाrdquo काळजीचया सरात रोवहतची आई अनयाची चौकशी करत

होती अनया महणज अथाणतच तयााची सन अनया बततीस वरााची होती वतचा दोन

वळा गभणपात झाला होता तयामळ परदशात असललया गरोदर सनची काळजी

तयाना वाटण साहवजकच होत सास या नातयान रोवहतचया लगनानातर तयाानी वतच

खप कौतक कल होत अनया अवतशय गणी मलगी होती बालमानसशासतरात

डॉकटटरट झालली होती अतयात लाघवी होती सगळयाना सााभाळन घणारी होती

कणाचया मनाला दखावणारी नवहती

लगनानातर सहा मवहनयाानी ती रोहीतकड अमररकला गली अनयान

घराला अगदी आपलसा कला होता ती गली खरी पण मनात एक सल घऊनच

रोवहतचया आजीला ती घरी आण शकली नवहती नातयातली दरी सााधली गली

नवहती

दोन वराानी नातवाडाचया आगमनाची गोड वाताण वमळाली होती

अनयाच बाळातपण जवळ आला तसा रोवहतन आईबाबााना वतकड बोलावला तयाचया

आईन जययत तयारी कली अनयाला आवडणाऱया आवण बाळावतणीला हवया

असललया सगळया वसत पदाथण करन बरोबर घतल बऱयाच वराानी घरात बाळाचा

आगमन होणार होता घराला घरपण यणार होता रोवहतचया आईचा उतसाह

ओसाडन वाहात होता अनयाला बाळातीण महणन कसा वागाव याबददल बऱयाच

गोषटी तयाना साागायचया होतया

ववमानतळावर अनया तयाना घयायला आली होती रोवहतन आपल घर

आईबाबााना दफरन दाखवल गसट रमपाशी त आल दार बाद होत रोवहतन

दारावर टकटक कल दार उघडल एका ऐशी वरााचया वदध आजीबाईनी आजीचया

सरकतललया चहऱयावर पसननता होती रोवहतची आई िणभर अवाक होऊन

पहातच रावहली ती रोवहतची आजी होती ldquo ही माझी आजी आवण ही माझी आई

rdquo वमसकीलपण हसत रोवहतन दोघीची एकमकीशी ओळख करन ददली

सवतची सपस हवी असणाऱया सनन सासला वदधाशरमात ठवल होत

आरथथक पररवसथतीन सवतातर असलली रोवहतची आजी आवण सवतचा अहा

करवाळणारी आई यााचया िािात सास सनत अातर पडल होता दोघीपकी कणीतरी

एक पाउल पढ आवण एक पाउल माग यणा आवशयक होता दोघीही आपलया जागी

ठाम होतया अनयान मातर सासला आवण आजसासला पमान पजकन घतला होता

कधी तयााचया हो ला हो महणन तर कधी थोडस अवधकारवाणीन साागन आपलकी

आवण जवळीक दोघीशीही वाढवली होती आवण आता तया दोघीचाही अनयावाचन

पान हलत नवहता

ldquoआमहा दोघाासाठी तमही दोघीही जवळ असण महतवाच आह काहीही

महटला तरी आपलया नातयााच बाध वचवट आहत एकमकााशी असणार लागबााध अस

सहज सहजी तोडता यत नाहीत आवण त तटतही नाहीत कधीतरी आपला सवतव

जरास बाजला ठवाव लागता इतका च पस दऊनही नाता ववकत वमळत नाही मग ह

बाध तोडायच कशासाठी rdquo काल लगन होऊन आललया पोरीन वतचयापिा दकतीतरी

पावसाळ अवधक पावहललया तया दोघीना वशकवल होत आपलया कतीन

ह बाध रशमाच

राघव शनयात नजर लावन बसला होता बाबााना जाऊन आज आठ

ददवस झाल होत घरात ददवसाला यणार पाहण जासत नवहत खरतर बाबााचया

इतका पमळ माणस राघवन आयषयात पावहला नवहता आईपिाही थोडसा जासतच

पम होता तयााचा राघववर आईचया माघारी तच राघवच आई आवण वडील झाल

होत पण बाबााची मानवसकताच कळत नवहती सवतजवळ बर यापकी पाजी

असतानाही त इतकटया चगटपण का रहात होत त कळत नवहता तयााचया

आजारपणाचा फारसा खचणही त करायला तयार नवहत तयामळ बाबााचया

वागणयाबददल तयाला कोडाच वाटायचा छान छौकीची तर तयााना कधीच आवड

नवहती पण आईलाही तयाानी फारशी हौस मौज करायला ददली नवहती तीही

नवर यान जशा पररवसथतीत ठवल तशात खश होती कधीही तयााचयाकड पस

मावगतल की त सहजासहजी दयायला तयार नसत बाहर खाणयाला तर मजजावच

होता बाकी पम मातर बाबा खपच करत होत राघवला जरासा काही लागला की

टचकन तयााचया डोळयात पाणी यत होत

एकदा राघव लहान असताना तयाला छोटासा अपघात झाला होता

गाडीन मागन यऊन ठोकरल होत तयावळी दवाखानयात बाबा सतत तयाचया

उशापायथयाशी बसन होत तयाचया सवला हजर होत तयावळी तो काय महणल त

तयाला वमळत होता राघवचया तयावळी मनात आला होता आपण असच कायम

हॉवसपटलमरधय पडन रावहलो तर आपल लाड होतील आपलयाला हवया तया वसत

बाबा लगच आणन दतील

बाबााचया जनया वसत काढताना तयााचया टराकत एक डायरी वमळाली

डायरीमदध प न पचा खचण वलवहला होता सगळा राघवसाठी कलला राघवचया

नावान बाकत काही रककम ठवली होती वशवाय आपलया वमळकतीमधन एक

छोटासा पलॉट तयाानी तयाचया नाव घऊन ठवला होता जणकरन तयाचया

हयातीपयात तयाला कठलयाच गोषटीची कमतरता पड नय तयान एक उसासा सोडन

ती डायरी पनहा टराकत ठवणयासाठी टराक उघडली बाबााच काही जन कपड आईचा

शाल घराच कागद अस काहीबाही तयामरधय होता तयात एक पतरही तयाला वमळाला

ldquoआपलया पोटच नसल तरी ह मल महणज दवाचा आशीवाणदच आह अस

महणायला हवा नऊ महीन तयाचा भार उदरात न वाढवता आपलयाला ह वमळाला

आह महणनच तयाचया आईला तयाला आपलया पायरीवर ठवाव अस वाटला

कदावचत हया पोवलओ झाललया मलासाठी खचण करायची वतची ऐपत नसावी पण

आपलया ओटात टाकला आह महणज दवान तयाला वाढवायची जबाबदारी

आपलयावर टाकली आह आपण फकत एकच करायचा तो पोरका आह याची जाणीव

तयाला करन दयायची नाही तयासाठी आपलया खचाणत काटकसर करावी लागली

तरी चालल पण तयाचयावर उपचार करायच rdquo

डोळयात भरललया आसवाानी राघवला पढ काही वाचता यईना

बाबााचा चाागलपणा आवण पम तयाला आठवायला लागल आपलयासाठी

आईबाबाानी जो तयाग कला का जरपण कलला सासार ह सगळ तयाला आठवल

तयाचया हादकटयानी बाबााना मनोभाव शरदधााजली वावहली रकताचा नसलला पण

माणसकीचया नातयाचा बाध दकती जबरदसत वचवट असतो याचा पतयय तयाला यत

होता

परतफड

आज बऱयाच वराानी वनमा आवण अाजली भटलया कॉलज सापलयापासन

दोघीची जवळजवळ तीस वरा भट नवहती दोघीचया ददसणयात वयानरप होणारा

बदल सोडलयास सवभावात फारसा फरक झाला नवहता वनमा पवहलयासारखीच

बडबडी पटकन कठलयाही वनणणयापत यणारी घाईघाईन आपला मत पदशणन

करणारी आपला राग िर पम वयकत करणारी उतावीळ तर अाजली शाात पोकत

पण तरीही हसन खळन समोरचया वयकतीला आदरान वागवणारी दोघीचया

सवभावात वागणयात तसभरही बदल झाला नवहता आज मॉलमरधय अचानक

भटलयावर वनमाला खप आनाद झाला

ldquoचल आपण काहीतरी थाड घऊ तला वळ असल तर थोडा वळ गपपा

मार rdquo वनमाला घाई झाली होती आपलया ववरयी साागणयाची आपला लगन कसा

ठरला इथपासन त सवतचा नवरा कसा कतणबगार आह सासार कसा मसत सखी

आह दशाववदशात दफरत असतो आपला बागला आह मोठठी गाडी आह याच वणणन

करता करता वतची अगदी दमछाक झाली अाजलीच राहणीमान वतला अगदी

साधसच वाटला साधासा अाबाडा साडी चाागली होती पण गळयात महणावा तर

वनमा सारखा चार पदरी मागळसतर नवहता गळयाबरोबर असलला मोतयाचा एक

सर तयालाच एक वाटी खडयााची असल बहतक एकणच वतची आरथथक पररवसथती

बताची असावी असा वनमाचा कयास

ldquo अग तझा काय त कशी आहस बाकी त आहस तशीच आहस महणा

तझा शाातपणा काही गला नाही सासारात खश आहस ना काही लागला तर मी

आह हा मदतीला आता आपण एकाच गावात राहतोय तयामळ आपण वरचवर भट

शक इतकटया वराणत तझया मदतीची परतफड काही करता आली नाही त मला

अभयासात दकती मदत करायचीस rdquo

ldquoआमही इथ यऊन अगदी पाधरा ददवसच झालत पण आता आपण नककी

भटत जाऊ अगा आवण परतफड कसली महणतस त तझया माझया मतरीतल पम

होता rdquo अाजली हसत हसत महणाली

ldquo अाज त वाईट वाटन घऊ नको पण जर तझया वमसटरााना चाागली

नोकरी हवी असल तर माझया नवयाणचया खप रठकाणी ओळखी आहत तयााचा काम

होऊन जाईल rdquo दोघीनी पनहा भटणयाचा आशवासन एकमकीना दऊन वनरोप घतला

आज नवीन पोजकटटसाठी वनमाचया नवऱयाच पझनटशन होता तयान खप

अभयास करन त पझनटशन बनवला होता सारधयाकाळी तो घरी आलयावर वनमा

तयाबाबतीत ऐकायला अगदी उतसक होती तयाचया बॉसनी शरीवासतव साहबाानी

तयाचया पोजकटटच कौतक कला होता

ldquoबरा झाला बाई तमचया कामाचा साथणक झाला नाहीतर नवीन बॉस

खडस असता तर कामाची ककमत शनयच कली असती rdquo

ldquo ह बघ आमच फोटो rdquo तयान मोबाइलवर काढलल फोटो वनमाला

दाखवल

ldquo तमचया फोटोत माझी मतरीण अाज कशी कायrdquo

ldquo महणज तया तझी मतरीण आहत तया शरीवासतव साहबााचया वमसस

आहत तयाानी आमची सगळया सटाफ बरोबर तयााची ओळख करन ददली तयाानीच

तर आमचया पोजकटटचा वडझाईन कलाय तया आकीटकटट आहत आमचया rdquo

आता आ वासणयाची पाळी वनमाची होती

पपजरा

बल वाजली सीताबाई लगबगीन दार उघडायला वनघालया त मनाशी

महणतच आज कोण अभागी जीव आह वबचारा कणास ठाऊक गोधडी अागडी

टोपडी कपाटातन बाहर काढायला पावहजत ववचारातच तयाानी अनाथाशरमाच दार

उघडल समोर समन उभी होती वतच ददवस भरलल ददसत होत ही वतची वतसरी

खप अर दवा वहला कसा समजवावा असा कठवर चालणार ह वतला आत घतला

समनलाही अनाथाशरमात यणा आवण रहाणा अागवळणी पडला होता दोन जीवााची

वतशीची समन अगदी रसरशीत ददसत होती पण आठ ददवस तरी घईल दक नाही

कणास ठाऊक सीताबाईनी मनाशीच अादाज बााधला

खरोखरच तयााचया अादाजापमाण समन आललया सहावया ददवशीच

बाळात झाली मलगा झाला मलाचा सगळ वयववसथत करायची ती सवतच

बाळाला अाघोळ घालणा वगर करायची पण घरन यताना बाळासाठी एवढासा

सदधा कपडा आणायची नाही दक सवतसाठी दोन जासतीचया साडया नसायचया

असायचया तयाही सारधयाशाच सती बाहरचा वारा न लागलली ती छानछोकी

काय करणार वबचारी कमणठ घरातली होती ना ती आशचयण एवढाच वाटायचा दक

घरची माडळी वबनबोभाटपण समनच बाळातपण करवन घयायची पण ती आशरमात

असताना एका अिरानही वतची चौकशी करायची नाहीत ना बाळाला बघायला

यायची ना तयाची चौकशी करायची तीन मवहन झाल दक समन घरी जायची

यावळीही बाळाला सोडन ती चालली वतन तसा साावगतला नवहता पण

एकण वतचा रावराग तसाच वाटत होता आशरमाचया साचावलकााचया सवभावाचा

गरफायदा घताहत ह लोक अस सीताबाईना वाटल आता मातर तयाना राहावला

नाही

ldquoकाय चालवला आहस समन त बाळात झालीस दक मलाला सोडन

वनघन जातस rdquo

ldquoमाई काय करणार बाळाला घऊन जाऊन कामा कशी होणार आवण

नाही गल घरी तर सगळयााचा कसा होईलrdquo

ldquoजर तझयावशवाय होत नाही तर बाळाला का ठऊन घत नाहीतrdquo

ldquoपतयकजण महणतो मल माझा नाही मीही सााग शकत नाही मल कणाचा

त मग कोण तयाचया दखभालीची जबाबदारी उचलणार माईrdquo

आता झीट यऊन पडायची पाळी सीताबाईची होती

ldquo मग त इथच राहा ना नाहीतरी तझा तया घरात कोण आह कशाला

जातस त वतकड तझा नवरा गलयावर तला वतथ काय वागणक वमळत गा चार

घास अनन वमळावा महणन तयाचया भावााकड आवशरतासारखी राहतस इथ राहन

तझया मलाना त सााभाळ शकशील rdquo

ldquo नाही नाही मला गला पावहज माई आता बघा माझयावशवाय थोरलया

ववहनीची काम अडतात मधलया वावहनी तर पणणपण माझयावरच अवलाबन

असतात धाकटीला तर माझाच आधार असतो आबासाहब दादासाहब भाई

आणणा यााचही अडला नडला मलाच बघायला लगत घरात मी नसल दक दकती

गोधळ उडतो नाही मला लवकर जायलाच पावहज कवहा एकदा बाळ होताय

आवण मी घरी जातय असा होता मला rdquo

समन मलाला ठवन तयाना न साागताच वनघन गली सीताबाई ववचार

करायला लागलया एकदा का पाख छाटल असल दक पपजरा उघडला तरी पिी

बाहर जात नाही बाहरचया जगाच तयाला भय वाटता पपजऱयातल आयषय सरवित

वाटता झापड बााधन जगायची सवय होत आपला भलबरा कशात आह याचा

सारासार ववचार खाटतो वबचारी समन आपला सगळ आयषय बाकीचयाासाठी खचण

करतय आपण पपजऱयात अडकलोय याची वतला जाणीवही नाही

सवपन

वनवमर ररयावलटी शोचया टीवहीवरचया गाणयाचया सपधत पवहलया

फरीत दसरा आला दसऱया फरीत पवहला आला आई पपााचया अपिा उाचावलया

तयााच हात गगनाला वभडल पण तो वतसऱया फरीत वतसरा आला आवण अावतम

वनणाणयक फरीत तर तो नाबरात यउच शकला नाही परीिक नहमी सपधणकाना

पोतसावहत करत होत ही सपधाण महणज आयषयाच अावतम रधयय नाही अशा अनक

कसोटा पार पाडायचया आहत आपल पयतन मातर कमी पडता कामा नयत पण

वनवमर सपधत पराभत झाला आवण तयाची आई सटजवरच तयाला पोटाशी धरन

ढसढसा रडली इथच वनवमरचया मनान कच खालली खरतरा आई आवण पपााचया

सवनााची पणणता करताना तयाचा जीव मटाकटीला आला होता तयाला गाणयात

पवहला नाबर नको होता तयाला ना पजकायचा होता ना महाववजता वहायचा तयाच

सवपन होता पण कवळ आईववडलााची वनराशा होऊ नय महणन तयाना मनान

खचलल पाहाण जीवघणा होता महणन तयाचा मन कासावीस होता होता वनववळ

तयााची बचनी तयाला मान खाली घालायला भाग पाडत होती तयााचया अपिााचा

भाग तयाना कला होता वयाचया चौदावया वरी आपण जगणयाला लायक नाही असा

काहीसा वनवमरचया मनान घतला वनराशचया गतत हळहळ तो जायला लागला

तयाचा अभयासातही लि लागना टीवहीवरचया गाणयाची एक सपधाण तयाला

आयषयातन उठवन गली होती नालायक ठरवन गली होती

खरतरा सयशही तयाचयासारखाच पराभत झाला होता पण तयाचया

चहऱयावर दखाची छटा मातर नवहती गरीन रममरधय आलयावर सयश वनवमरजवळ

आला तयाचया खाादयावर तयान थोपटलयासारख कल ldquoअर एवढा रडणयासारखा काय

झालाय पढचया वळी ककवा दसऱया कठलयाही सपधत नककी त पजकशील बघ थोडा

वखलाडपणान घ कणीतरी पजकणार आवण कणीतरी हरणार ह नककीच आवण

आपण हरलो महणज काही जगबडी झाली नाही एवढा मनाला लावन घऊ नकोस

आपण आणखी पयतन करावा महणन सपधाण असतात rdquo वनवमरचया मनाचा समाधान

झाला दक नाही ह तयाला कळल नाही

आवण एक ददवस अचानक एका वसनमाचया गीतासाठी

पाशवणगायनासाठीचा परसकार सयशला वमळाला टीवहीवरची तयाची मलाखत

वनवमर आवण तयाच आई पपा आशचयाणन पहात होत कवळ आठ वराणत सयशन

इतकी मोठी मजल कशी मारली याचा रहसय जाणन घयायला उतसक होत

सयशन तयाचया सारखयाच एका हरललया मलाना तयाला दाखवन ददल

होता अपयशान तो खचन न जाता तयाना जासत जोरात पयतन कल होत सयश

आजचा सवलविटी साागत होता ldquo लहान असताना मी कधी कधी सपधाामरधय भाग

घत होतो पण माझया दषटीन सपधाण ही नाबर काढणयासाठी कधीच नवहती ती फकत

माझयातलया गणााना आणखीन तावन सलाखन पारखन घणारी महणनच मी

तयाकड बघत होतो माझयातलया कलना माझयातलयाच कलशी कलली सपधाण होती

ती माझा सागीताचा ररयाज कायम होता मी कधी अभयासाचाही बाऊ कला नाही

कारण मला गाणयात कररयर करायचा होता आई बाबाानी मला जीवघणया सपधत

उतरवला नाही ह माझा भागय सपधत वमळाललया बविसान मी कधी हरळनही गलो

नाही आवण अपयश वमळालयावर खचनही गलो नाही कधीकधी गाताना सपधत

परीिकाानी ददललया वळपिा जासत वळ लागला पण गाणयातली एखादी हरकत

जागा घता घता असा काही आवाज लागायचा दक तया सवरााचया सपशाणन अागावर

रोमााच उभ रहायच गातानाचा तो िण माझया दषटीन अतयात महतवाचा असायचा

आवण तयाचा आसवाद मी परपर घत होतो मला वमळालला हा परसकार हा माझा

अावतम टपपा नाही माझा गाण लोकाानी आवडीन ऐकाव हाच माझा रधयास राहील

तच माझा सवपन आह rdquo

वनवमरला या िणी जाणवत होता दक खरचा आपला सवपन काय होता याचा

ववचार आपण कधीच कसा कला नाही वनवमरच आई पपा मातर आपला सवपन

धळीला का वमळाला याची कारण मीमाासा शोधन काढणयात गकण होत

रााग नाबर

वपयावदा गलया वरीच या कॉलजमरधय मराठीची पारधयावपका महणन रज

झाली होती चाळीशीचया वपयावदाचा मराठीवर पभतव होता वतचा बोलणा

समोरचयाला गागवन टाकायचा अलपावधीतच ती कॉलजचया मलााची आवडती

पारधयावपका झाली तयाला अियसारखया टारगट मलाचाही अपवाद नवहता

पवहलया लकटचरला तयान तरास दऊन पावहला पण सगळया मलाासमोर वगाणत न

रागवता वपयावदान तयाला कटलास सापलयावर बोलावल आवण समजावल वासतववक

बाकीच पारधयापक वागत तसा सगळयाासमोर तयाला खडसवायला वतला काहीच

हरकत नवहती पण चारचौघात तयाचा पाणउतारा करणा वतला बरोबर वाटल

नाही वतची ही एकच गोषट तयाला पचाड आवडन गली वतचया समजावणयान

अियला मीही सभय आह ही भावना चतवन गली

लासट बनचर असणारा पारधयापकााचया खोडया काढणारा अिय

वपयावदाचया लकटचरला मातर नमान बसायला लागला तयाला वतचा वशकवणा

आवडायला लागला अियना वनववळ वपयावदा मडम वशकवतात महणन एफ वाय

कॉमसणला मराठी घतला बारावीला तयााचया वशकवणयाचा तयाचयावर एवढा पभाव

पडला दक तयाना मराठीच वनवडल तयााचा कववता वशकवणा तर कवळ लाजवाब

होता कवी मग तो कोणीही असो पवदा गरस सरश भट असोत शााता शळक

इाददरा सात ककवा पाडगावकर असोत कववतचा भावाथण साागताना तयामागचा

सादभण कववतचा न जाणवलला पण वतचयात दडलला गरथभताथण कवीची

मनोभवमका समजावन साागताना ती कववता अिरश जगलयासारखा अियला

वाटायचा कानात पाण आणन तयााचा लकटचर तो ऐकायचा

मनाचया आवण शरीराचया दोनहीही सौदयाणचा वमलाफ वपयावदा

मडमचया रठकाणी झालाय असा तयाला वाटायचा वशकवताना दर काही वळान

कळला ना असा महणताना तया मानला नाजक झटका दत तया हलकटयाशा झटकटयान

हलणार तयााचया कानातल झमक तयााचया कसााचया करळया बटााशी अलगद

खळायच तयािणी अियला पशन पडायचा आपलया डोळयाना सौदयाणचा सख

वमळताय दक कानाना कववतची मजवानी तयाचया मनावर तयाानी गारड कला होता

सारखा तयाना पहात राहावा असा तयाला वाटायचा तयााचा ओठ मडपन हसणा तयाला

वड लावायचा मनाची घालमल होत होती

एक ददवस अियन ठरवला दक काही झाला तरी ममना भटन आपला मन

मोकळ करायचा पण कसा आवण कधी हा पशन होता तयाना ममना वचठठी वलहायचा

ठरवला ldquoमम तमही मला आवडता काय कर मला कळत नाहीrdquo वपयावदान वचठठी

वाचली आवण अियला भटायला बोलावला कणाचया बापालाही न घाबरणारा

अिय ममनी बोलवलयावर मातर मनातन सटपटला तयाच हातपाय कापायला

लागल आपलयाला चाागला खडसावणार महणन घाबरतच तो टीचसण रमचया

दाराशी आला चाहल लागताच वपयावदान तयाला आत बोलावला माद वसमत करत

तयाला बाजचया खचीवर बसायला साावगतला आवण बोलायला सरवात कली

ldquoअिय मी तला आवडत यामरधय काही गर आह ह आधी मनातन काढन

टाक वनसगाणचा वनयमच आह दक या वयात वभननपलगी शरीराकरणण वाटायला हवा

तसा नसल तरच काहीतरी चकताय असा मी महणन या वयात असललया शारीर

आकरणणा बरोबरच आपलया मनातही काहीएक आयवडयल आदशण वयवकतमतव

आकार घत असता कधी नकळत आपलया मनात त साकार होत असता तर कधी

आपण जाणीवपवणक त पाहात असतो तसा तझया मनातही आपली जोडीदार वपया

माझयासारखी असावी अशी कलपना नकळत आकार घत आह तझी मनातली

कलपना आवण शरीराचा तरण असणा यामळ माझयाबददल तला आकरणण वाटताय पण

ह खरा नाही कारण वसतवसथती खपच वगळी आह दसरा असा दक आपलया

वयवकतमतवाला अनक बाज असतात तसाच तझया एकण वयकतीमतवात हा भाग

महणज रटप ऑफ द आईसबगण महणावा असा आह तझी कररयर भववषय कौटावबक

पररवसथती तझयात सपतावसथत असलल नततव गण दसऱयाना मदत करणयाची

वतती या गोषटी खप महतवाचया आहत या सगळया गोषटीवरन तझा चररतर ठरणार

आह तवहा काही काळासाठी वाटणारा आकरणण महतवाचा दक तझा वयवकतमतव

महतवाचा ह तला ठरवायला हवा याच वयात आपलया चररतराची बााधणी होत

असत तयाचा पाया इथच घातला जातो आवण तयावर पढचया आयषयाचा भववतवय

ठरता जवहा तझा तच आपलया मनाला ह समजावन साागशील वसतवसथतीचा

आकलन तला होईल तवहा तझया मनातला हा गोधळ नककी दर होईल कणाला तरी

फोन करत असताना कधी लि नसल तर दसराच एखादा नाबर चकन दाबला जातो

आवण मग रााग नाबर लागतो आपलयाला काही समजत नाही अरचया असा कसा

रााग नाबर लागला मनात कठलीही अपराधीपणाची भावना न ठवता सवचछ मनान

आपलया भावनचा ववशलरण कर ह योगय आह का याचा सारासार ववचार कर तला

तझा योगय नाबर नककीच वमळल rdquo

अियचया मनातल ववचारााच मोहोळ वपयावदान हलकटया हातान

सोडवल होत ववचारााचया गतत सापडलला अिय हळहळ भानावर यत होता

वळण

ldquoउदया भटया र राजहास बारमरधय चयायला ती नाझनीन काय माल आह

बघया तरी मसतानी झक मारली असा महणतात rdquo सावहलन चार पाच पग एवहाना

सहज ररचवल होत ररकामा गलास पनहा भरणयासाठी टबलवर वाट बघत होता

तीन पाकीट वसगारट जळन राख झाली होती

ldquo चल ए आता बास साल घरी वाट बघतात लचना कलप उघडल तरी

महातारी ववचारायला यतच उशीर झाला र बळया महणत वाढ का जवतोस का

करत बसत साला कटकट अपनी खद दक पजदगी भी ठीक तरहस गजारन नाही दत

यारrdquo तो डोळ तारवटन तावातावान बोलत होता

ldquo यवडा चकणा खालयाव पोट गपगार वहइल नायत काय हवा वशराय

बी वाव नसतय या ढरीमधी आन कसला जवान खान घयीवन बसतयात कोन जान

लच काळजी करतयात आमी काय ककटकल बाळा हत का कायrdquo गौतयाना आपलया

बोलणयाचा शर टाकला

गौतमला आपण सावहल आवण वनवखलच वमतर आहोत याचा खप

अवभमान तयानाच तर तया दोघाना दार कशी आवण कठ पयायची त वशकवला होता

बारमरधय बारबालााचा नाच पहायला कसा जायचा याबाबतीत तो तयााचा गर होता

कठ कोण बारबाला चाागली आह याची वबतताबातमी गौतमला असायची हाा

पशाचा परवठा मातर तयाला वमतराानी करायचा हा जण अवलवखत वनयमच होता

तसा ठरनच गला होता

रावसाहब आवण सवशलाबाइना सावहलची खप काळजी वाटायची

सखवसत कटाबातला एकलता एक कलदीपक होता तो तयााचा तळहातावरचया

फोडापमाण तयाला दोघाानी जपल होता तो महणल त तयाचयासाठी ताबडतोब हजर

वहायचा मला सनचया माघारी तयाला माया ददली होती तयााचा अकाली अपघातात

जाणयाचा दख दोघाानी या वदधापकाळात सावहलकड बघनच पचवला होता

साहीलला कठलयाही गोषटीची उणीव भास नय महणन त धडपडायच दोघााना

एकच शलय होता सावहल वशकणयात अवजबात रस घत नवहता मग नोकरी वगर

तर दरच राहीला आजकाल तो दोघाना उदधटासारखी दरततर करायचा वाटल तस

पस मागायला लागला होता आपलया सासकारात काय कमी पडला याचा दोघाही

ववचार करायच

तामहण आजोबा महणायच त काही खोटा नवहता ldquo तयाला वळण

लावायला तमही एकच करायला पावहज होता तमही तयाला पररवसथतीच चटक बस

ददल असत महणज समजला असत आपोआपच मागी लागला असता तमच लाड

नडलत rdquo

सावहल नहमीसारखाच रातरी उवशरा घरी आला घरात सामसम

अथाणतच दोघाही झोपल असणार तरी आजी यणारच हा तयाला हसका होता पण

तीही आज जवतोस का बाळ महणन ववचारायला आली नाही तयालाच चकलया

सारख वाटला महणन अादाज घणयासाठी तो आजी आजोबााचया बडरमकड गला

दरवाजा उघडा होता आतमरधय ददवा जळत होता त दोघही मातर खोलीत नवहत

तो आत गला टबलावर फलााचा मोठा बक तयाचयाकड बघन हसत होता अर हो

उदया आपला वाढददवस बकचया खाली एक वलफाफा होता तयान तो उघडला

वाढददवसासाठी काही पस तयाानी ठवल होत पमापोटी आजी

आजोबाना तयाला सधारण कठीण जात होत महणन एक वरण तयाानी तयाचयापासन

लााब रहाणयाचा वनणणय घतला होता

पताग

आज माझा वाढददवस बाकी कणाचयाही लिात नसला तरी माझया तरी

लिात रहायला हवा पण छ आज योगायोगान मला आठवण झाली ती मला मगो

आईसिीम खावस वाटल महणन लहानपणी डडी मला आवडता महणन

वाढददवसाला नहमी मगो आईसिीम आणायच आज फकत आईसिीम घणयापरतच

पस वखशात वशललक आहत अस द आज जवणाला सटटी पतरयाचया भगदाडीतन

बोळातली मलााची मजा पहात खायला लागल

मी पवहलयापासन उाच आवण आडवया बाारधयाची गोरी असल तरी माझ

फीचसण जरास वगळ एखादी परदशी मलगी वाटावी इतपत वगळ वगाणत

मतरीणीही मला फारशा वमसळन घत नसत वहडीस दफडीस करायचया कारण

काही कळायच नाही मी तयाना तयााचयातली का वाटत नवहत माझया मानान तया

अगदी छोटा वाटायचया माझया खाादयाला लागणाऱया राागत वगाणत मी

सगळयात पाठी अभयासात मला काही गमय नवहताच खळात थोडीफार होत

शाळा सापली मला फारशा मवतरणी कणी नवहतयाच कॉलजची दोन वरण कशीबशी

कली

मममीला सासाराच काही खास पम नवहत सवपाक तर वतला मळीच यत

नवहता नहमी बघावा तर पाव आवण अाडी नाहीतर फार फार तर पाव आवण

उसळ वाढतया वयात भक लागायची पण घरात काही खायला नसायचा डडी

आपलया कारखानयाचया कामात मगन असायच डडी कडन कधी पस घऊन बाहर

काहीतरी खायची भययाही तसाच करायचा मग मनात आला नोकरी करन पस

वमळवाव महणज खायला वमळल पसतकाचया दकानात नोकरीला लागल

वाचायची आवड होती महणन ज पस वमळायच त चनीसाठी उडवायची पस

कवहाच सापन जायच

जनी मला वतथच भटली मला समजन घणारी ताई आई आवण मतरीण

जनीमधच एकवटल आह असा वाटायचा वतचयावर खप पम करायला लागल

वतचयावशवाय जगणा अशकटय आह असा वाटायचा दोन दोन ददवस मी वतचयाच

खोलीवर रहात होत पण एक ददवस मला न साागताच ती नयझीलाडला वनघन

गली तयावळी मी अिरश कोसळन पडल मनगटाची नस कापायला बवघतली पण

पयतन अयशसवी झाला मममी डडी भयया याना याववरयी फारशी काही कलपनाच

नवहती

या नराशयातन बाहर पडायला मला राशी आवण वनमा याानी मदत कली

तया माझया मदतीला धावन आलया जनीचया बाजचया खोलीत तया राहायचया

आमही वतघी वमळन रहायला लागलो मममी इतकी बपवाण होती दक ती माझी काही

चौकशीही करायची नाही आराम करणा टीवही बघणा आवण कधीतरी डडीबरोबर

कारखानयात जाणा एवढाच वतचा काम दोन ददवस मलगी घरी यत नाही ती कठ

असत काय करत याची वतन कधी ववचारपस कली नाही राशी वनमा यााचयात मी

खपच गातल तया दोघी खप घवनषठ मवतरणी होतया तयामळ वळ यताच तया दोघीनी

हलकच मला बाजला कल मला न दखवता

समोर आयषय भकास वाटत होता करायला काहीच नवहता माझयाकड

कणीतरी कलपना साावगतली दक त हॉटलमरधय वटरसच काम कर तही कल त करता

करता मसाजर महणन काम करायला लागल कधी मसाज पालणरमरधय तर कधी

हॉटलमरधय कसटमर वमळायला लागल टीप चाागली वमळायला लागली वतथ

फरडररकची ओळख झाली नायजररयातन आललया फरडला मी आवडल फसबकवर

आमच एकतर फोटो बघन डडी चवताळलयासारख झाल तयाानी मी काही ववचार

करायचया आत फरडशी माझा लगन लावन टाकल मी तयावळी लगन करावा दक कर नय

यावर ववचारच कर शकल नाही तयााचया हो ला हो करत गल फरडला फारशी

चाागली नोकरी नवहती तयाचाच खचण भागत नवहता माझया वमळकतीतन घर

चालायचा तयाच आवण माझ तयावरन खटक उडायला लागल पनहा मी एकटी

झाल

मसाजर महणन काम करत होत तवहा माझी आमदानी चाागली होती

भययाना तयाचया आवडीचया मलीशी सासार थाटला होता आवण तो वगळा रहात

होता तयाचा आवण डडीचा पटतच नवहता डडीना दवाखानयात ठवला तयाचा खचण

खपच झाला तयााचया डोकटयावर खप कजण आह ह तयावळी कळल कजण माग ठवन त

गल मममी काही कर शकत नवहती वतला हाय बलडपशर माग लागला तयााचया

पाठोपाठ एक वराणत मममीही गली माझी जमा पाजी सापषटात आली तयानातर मीच

आजारी पडल आवण हाताशी होता त काम वनघन गला एका दकानात सलस गलण

महणन काम वमळाला तया पगारात काय होणार महणन सततर वरााचया ददनशभाई

यााचयाबरोबर का पवनयन महणन रहायला लागल गलया वरी त वारल तयााचया

घरातलयाानी मला घराबाहर काढल तटपाजया पगारात काय होणार या छोटा

पतरयाचया खोलीत रहायला आल आज खायला वमळाला तर उदया वमळल का नाही

याची खातरी नसत

आज वयाची पसतीशी आली मी कठही वसथर नाही खायला वमळायची

भराात अशी अवसथा आह आज आईसिीमची आठवण झाली आवण वनवाातपण माझा

जीवनपट डोळयासमोरन सरकन गला एका उचचवशवित पााढरपशा घरातली

सबदध मलगी वतची अशी अवसथा कोणी कली वतन सवत आईववडलाानी

पररवसथतीन जसा वारा यईल तशी मी वाहात गल पतागाचा मााजा माझया हातात

होता पण तो तटललया पतागासारखी माझी अवसथा झाली खरच मी इतराापिा

वगळी आह का

जवळच दरच

पवाणधण

ldquo अहो तमही ऑदफसमधन आलात की आपण आज वसनमाला जाउया

नाrdquo

ldquo बघ आज कदावचत माझया वमतराबरोबर बाहर जायला लागल तयाचा

जरा पॉबलम झालाय तयाला तयातन बाहर पडायला मदत करायला हवी मला

तला तयातला काही कळणार नाही rdquo

ldquoमला ताजी फडफडीत मासळी खावीशी वाटतय समदराचा खारा वारा

तो वास मला शवासात परपर भरन घयावासा वाटतोय एवहढ तरी डोहाळ परवा

बाई माझrdquo

ldquoअगा डोहाळ कसल घऊन बसली आहस माझी बदली होणार आह ती

रदद करन घणयाचया तयारीत आह मी बॉसला खश करायला सरधया तरी मला रजा

काढता यणार नाही

ldquoबाबा माझया शाळचा आज गदररग आह तमही यणार ना मी नाटकात

भाग घतलाय rdquo

ldquoनाही र पववण आज मला महतवाची वमरटग आह सोसायटीची वतकड

जायलाच पावहज ती चकवन चालणार नाही rdquo

ldquoअहो आज पवतमाचा वाढददवस वतला वतचया आवडीचा डरस घयायला

जाउया काrdquo

ldquo तमहीच दोघीजणी जाऊन आणा ना नाहीतरी पवतमाचयाच आवडीचा

डरस आणायचाय न मला जमलसा वाटत नाही माझया एका वमतराचा वाढददवस

आह तयान मोठी पाटी ठवली आह आवण मखय महणज तयाची सगळी वयवसथा

मलाच बघायला लागणार आह rdquo

ldquo हलो अहो पववणला खप ताप भरलाय तयाला हॉवसपटलमध अडवमट

करावा लागणार असा आपल फवमली डॉकटटर महणताहत लवकर या तमची कामा

आटपायची वाट बघत बस नका असाल तस या माझा जीव टाागणीला लागलाय

अगदी rdquo

ldquo मी यतोय पण असा काय करतस डॉकटटर आपल अगदी घरोबयाच

आहत तयामळ एवढा घाबरन जायचा काही कारण नाही वशवाय एकदा का तयाला

हॉवसपटलमध अडवमट कला दक आपली बरीचशी जबाबदारी कमी होत एसटीन

मला वनघन यायचा महणज सात तास तरी जाणारच ना थोडा धीर धर rdquo

ldquoमला टरीपला सोडायला या नाrdquo ldquo नाही गा बाळा आई यईल नाrdquo

ldquoवनदान नयायला तरी याल काrdquo ldquo रातरी काकीचयाकड सोबतीला झोपायला

जायचाय बाळा तया लवकर झोपतात ना काका गलयापासन एकही ददवस मी

तयााचयाकड जायचा माझा नम चकवला नाहीय rdquo

ldquoबाबा हया सटटीत आपण करळला जावया का सगळजण आमच वमतर

सटटीत कठ ना कठ जात असतात आपण मातर कठच जात नाही rdquo

ldquo मलानो तमहाला सटटी असत पण मला कोण सटटी दणार र कामा

चालच रहातात आवण सटटी काढली तर पढ कामाचा आणखीन भार वाढतच जातो

rdquo

उततराधण

ldquo बरच ददवस मनात यताय आपण दोघा खप वरण झाली वसनमाला गलो

नाही आज जावया का गrdquo

ldquo अहो आज माझी वभशी आह आवण मलाच लागलीय तयामळ आज

वसनमा कनसल rdquo

ldquo पवीण अर कधीतरी वळ काढन बोलत बस माझयाशी सारखा आपला

वमटीगज कॉनफरनस टररग सवतला कधीतरी वळ द र आपलया कटाबासमवत वळ

घालवलास तर कामाचा बराच ताण हलका होतो मलाही हलली वळ कसा

घालवायचा हा मोठा पशनच पडतो बघ पवतमाची नातवाडााची सारखी आठवण

यतय पण ती तरी वतचा सासार सोडन मलााचया शाळा सोडन कशी यणार नाही

काrdquo

जया काकीचया सोबतीला मी जात होतो तया गलयानातर आपलकीची

भावना महणन तयाानी सतळीचा तोडाही माझयासाठी ठवला नाही जयााचयासाठी

माझया लकीचया खशीला मी वझडकारल पवीणचया शाळचया कठलयाही

कायणिमााना मला जाता आला नाही दरवळी काहीतरी कारण असायचा आवण

कायणिम चकायचा मलााचया पमाचा कौतकाचा असा िण पतनीचया आगरहाचा

आजणव वळोवळी मी टाळत गलो जया वमतराासाठी मी माझा वळ ददला त आता कठ

आहत आवण आता माझया हातात मातर काहीच नाही आह फकत वळच वळ आता

मला आपतााची आठवण यतय जवहा मी जवळचयाना दर लोटत होतो दरच मला

आपलस वाटत होत तवहा मी खरच जागा नवहतो का

लवखकची ओळख

नाव सौ सववता कौसतभ नाबर ई

मल savitanabargmailcom फोन

8149658022

पतता 1752 302 नाबर साकल

5th िॉस राजारामपरी मन रोड कोलहापर

४१६००८

वशिण MCom

इतर Dipin Music (vocal) ndashवशवाजी यवनवरथसटी

Dipin Music (Tabla) माबई यवनवरथसटी तबलयाच वशिण क

कशवराव धमाणवधकारी पा ववभव नागशकर सरधया शरी महश दसाई यााचयाकड

सर आह

साातािझ इथलया The Yoga Institute Santacruz इथ योग

पवशिकाचा कोसण कला योग पवशिक महणन अनक रठकाणी काम आयण ववदया

मादीर माबई सट फरावनसस मनजमट institute माबई इथ योग वशिक महणन काम

अनकाना उपचारयकत योग वशकवला

मकत पतरकार महणन गली २२ वर कायणरत महाराषटर टाईमस लोकसतता

सकाळ लोकपभा तरण भारत लोकमत पणयनगरी सा वववक यामरधय अनक

ववरयाावर लखन लोकमत अातनाणद यासारखया अनक ददवाळी अाकाामरधय लखन

पररसावाद

खालील पसतक पकावशत------

१ वकण १०१ ndashअनवाद (ल एवलझाबथ फरीडमन)

२ कताथण मी-- अड वसातराव नावकर यााच चररतर

३ सवाल जबाब पतरकाराशी ndashपतरकार सभार धम यााचयावरील

मलाखतीच पसतक

४ सामथयण आह चळवळीच- दवदासी वनमणलन चळवळीच अरधवयण पा

ववठठल बनन यााच आतमचररतर शबदाादकत

५ माईड पॉवर ndashपरणादायी पसतक

६ सवतला ओळखाmdashपरणादायी पसतक

७ हाऊ ट वबकम सकटससफलmdashपरणादायी

पसतक

८ गरब द ऑपॉचयणवनटी----परणादायी पसतक

९ सकटसस पासवडण-----परणादायी पसतक

ई सावहतय पवतषठान

मराठी वसनमा हा एककाळी भारतात पहदी वसनमाचया तोडीस तोड

ककवा काकणभर वरचढच होता मरधयातरी मराठी वसनमाला उतरती कळा लागली

पिक यईना महणन वथएटर वमळना वथएटरच वमळत नाही महणन चाागल मराठी

वसनमा बननात आवण चाागल वसनमा नाहीत महणन पिक वमळनात अस एक

दषटचि सर झाल मग आला झी मराठी वसनमा आवण तयाचयाच जोडीन छोटा

आकाराची मलटीपलकटस आवण वडवजटल पिपण तयामळ पनहा एकदा मराठी

वसनमा जोमान बहर लागला

काहीशी अशीच पररवसथती मराठी सावहतयाचीही होत आह एककाळी

टॉपला असलल मराठी सावहतय मधलया काळात रटवही आवण वसनमाचया यगात

माग पडल पण आता मोबाईल आवण इाटरनट यााचयामळ मराठी वाचकवगण फ़ार

मोठया पमाणावर वाढतो आह आवण तयाच जोमान तयाचयासाठी वलवहणारा

दजदार लखक वगणही वनमाणण होऊ लागला आह मराठी सावहतयाचया भववषयाबददल

आमही अतयात आशावादी आहोत

आपली साथ मातर पावहज आपलया ओळखीचया जासतीत जासत लोकााना

ई सावहतय बददल साागा तयााच ई मल पतत व whatsapp नाबर कळवा तयााना ई

सावहतयचा मोबाईल app download करायला सचवा आगरह करा ई सावहतयच

माकरटग करा एकदम फ़रा ट फ़टवर यऊन खळ जबरदसत माकरटग कर लाखााच

कोटी कर आवण मराठी सावहतय पनहा नाबर वन ला आण

ई सावहतय पवतषठान

wwwesahityacom

esahitygmailcom

आता ई सावहतय च APP उपलबध आह ई सावहतयचा App आपण खालील

पलकवरन आपलया मोबाईलवर डाऊनलोड करा आवण भरमसाट पसतका फ़री वाचा

httpsplaygooglecomstoreappsdetailsid=comesahitywwwe

sahitybooks

ई सावहतय पवतषठानची ई बकटस Whatsapp broadcast service सर झाली

आह पणणपण फ़ककट पसतका आता आपलया मोबाईलवर थट कपया नााव नोदणीसाठी

7710980841 हा नाबर आपलया मोबाईलवर सवह करा आवण नातर या नाबरवर वॉसऍप

करन आपल नााव व शहराच नााव कळवा आपलयाला वनयवमतपण एक नवीन मराठी ई पसतक

Whats app िार पाठवल जाईल आपण त पसतक आपलया वमतरााना Whatsapp करा आवण

भाव खा

आपलया ओळखीचया दकमान दहा लोकााच मल आय डी आमहाला कळवा तयााना

आमही ववनामलय पसतक पाठव व आपलयाला VIP सभासद बनवल जाईल

Page 11: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross

माझया मनात ववचार आला वतचा लगन धीरनशी झाला असता तर

बोलताना ववरय आला होता धीरनचा माझया घशाशी आवाढा आला कठलया

तोडाना मी वतला साागणार होत दक तोही या जगात नाही तो एक आय ए एस

ऑदफसर होता आमचया एका मवतरणी कडनच तयाचया अपघाताची बातमी कळली

होती वतचया सासाराची गाठ कणाशीही बााधली गली असती तरी वववधवलवखत

अटळ होता चाळीशीतच वतला सौभागयापासन फारकत घयायला लागणार होती

तच वतचा पाकतन होता

पशचातताप

वीस फटाावर असणाऱया तरागाचया छोटा वखडकीतन यणारा कोवळया

उनहाचा कवडसा आज वतलोततमा टक लावन बघत होती दकती वरा झाली

लहानपणी आपण हा उनहाचा कवडसा पकडायला बघत अस पण कधी हातातच

यत नवहता आयषय असाच आपलया हातात आह महणता महणता वनसटन गला

दकती छान होता आपला आयषय वनरागस साथ पाणयासारख अचानक वसदधाथण

आयषयात आला आवण आयषय दभागन गला

वतलोततमाचा बालपण खप लाडात गला दोन भावााची लाडकी बवहण

ददसायला अतयात ससवरप वशकायलाही हशार वतना आपला जोडीदार सवतच

वनवडला ददसणयात डावा असलला वसदधाथण हरहननरी होता तयाची जात मातर

वतलोततमाचया कटावबयाना खपली होती महणन लाडकी असली तरी वतचया लगनाला

मातर भावाानी आवण आई ववडलाानी खप ववरोध कला साम दाम दाड भद

कशालाच वतन जमानल नाही घरचयााचया मनाववरदध वतन वसदधाथण बरोबर सासार

मााडला

सवतचया हशारीचया जोरावर वसदधाथण लवकरच नोकरीत खप वर चढत

गला पवबलक ररलशन मरधय असणारा तो पाटाण टाळ शकत नवहता आवण

पाटीमधली दारही हातात आलला सरवातीचा एकच पयाला नातर चार वराणतच

तयाची पजदगी बनला पवहलयाादा आपलया लाडकटया लकीदखत घरात गलास नको

महणन टाळणारा वसदधाथण कालाातरान सटीचया ददवशी रीलकटस होणयासाठी

पयायला लागला तो दारचया इतका आहारी गला दक मग तयाला ददवस रातरीचही

भान रावहल नाही आवण एक ददवस

वयसनापायी तयाची नोकरी गली मलगी लहान घरचयाानी पाठ

दफरवलली अशा वसथतीत वतलोततमा नोकरी कर शकत नवहती गागाजळीवर जवढा

वनभावता यईल तवढा धकवन नला शाात आवण समाजस असलली वतलोततमा आताशा

छोटा छोटा कारणाावरन वचडवचड करत होती नवरा बायको मधला सावाद

आता सापायला लागला होता पसा असल तरच जगणा शकटय होता आरथथक वववाचना

वतला तरसत करत होतीच वशवाय दारसाठी वसदधाथण आता वतचयाकडच पशाची

मागणी करत होता घरातला एक एक दागीनाही दकानाची पायरी चढायला

लागला मोठया फलटचा असणारा वनवारा आता एका कचचया बााधकामाचया खोलीत

बदलला तयासाठीही घरमालकाचा भाडयाचा तगादा सर झाला कोडीत

सापडलली वतलोततमा सरभर झाली होती आवण एका ददवस हदद झाली

वसदधाथणन लकीचया सोनयाचया मनगटाा बायकोकड मावगतलया ती त

दयायला तयार होईना तयान वतचयावर हात उगारला एककाळी आपलयावर

जीवापाड पम करणारा वसदधाथण आपलयावर हात उगारतोय ह बघन एक िणभर

वतलोततमा दखान कोलमडन गली वसदधाथणचा हात थााबत नवहता तोडान तयाची

मागणी चालच होती मार असहय होऊन वतचया दखाची जागा आता रागान

घतली काही कळायचया आतच जवळचा कोयता वतन उचलला तयाला भीती

दाखवायला उगारला पण तयान वतचा हात वरचयावर पकडला दसऱया हातान तो

वतला मारतच रावहला तो चकवत असतानाच कोयतयाचा हात तयाचयावर बसला

घाव वमी लागला होता

वतचया लकीची रवानगी अनाथाशरमात झाली कारण सरळ होत वतच

आईवडील भाऊ वतचयाकड आता तर गनहगार महणनच बघत होत तयाना काही

वतची ककवा वतचया लकीची दया आली नाही वतलोततमाचा मन दखान ववदीणण

झाला एका चागलया घरात जनम घतलली आपली लक सगळयाच सखाना

आपलयामळ मकली वतचा काही दोर नसताना आशरमात आयषय काढणा वतचया

नवशबी आला खरच वसदधाथणशी लगन करन आपण चकलो दक तयाला वयसनापासन

दर करणयात आपण कमी पडलो तयाचया पमान आपल डोळ बाद झाल होत दक

तयाचया वयसनाकड सरवातीला डोळझाक करत होतो दक तयाचा मार खाऊन

सहन करायला पावहज होता तयाचा अवनबाध वागणा लकीचा बाळलणासदधा पणाला

लावायला पावहज होता का

अजनही मला मोह घालणारा हा उनहाचा कवडसा माझया लकीचया

आयषयात मातर रि वाळवाट बनन आलाय माझयामळ आईचया चकीचया वनवडीची

असो ककवा बापाचया वयसनाची सजा असो तयापायी आपलया वनषपाप छकलीचा

आयषय मातर उरधवसत होऊन गला कठला गलया जनमीचा पाप असल दक तया अभागी

जीवाला अशी वशिा वमळावी आई वजवात असताना मलीला अनाथ महणन

जगायला लागावा यापरता दख त काय पशचाततापाचया आगीत वतलोततमा पोळन

वनघत होती

मकसद

रणचया वयाचया पाचवया वराणपासन सौवमतर वतला सााभाळत होता जया

िणी तयाला कळला आपली बहीण गवतमाद आह जवळपास तयाच िणापासन दादा

महणन वतची दखभाल करणयाचा ठका तयान घतला होता सौवमतरला तयाचयाहन

लहान आणखी दोन बवहणी होतया रण नाबर तीनची सखदा आवण सवरदा या

दोघी नॉमणल होतया जवहा लहानपणी रणच उचचार सपषट यायच नाहीत तवहा

सौवमतर त समजन घयायचा ती काय साागतय त तयालाच बरोबबर कळायच आई

ववडलाापिाही जासत तयाला बवहणीची काळजी होती लहानपणी वमतर मवतरणी

रणची चषटा करायच वतचयासारख बोबड बोलन वतला वचडवायच खळायला

घतानाही वहडीस दफडीस करायच या पसागाानी रणचया दादाला खप तरास

वहायचा सौवमतर सतरा वरााचा झाला आवण तयाची आई गली वडील दफरतीचया

नोकरीवर जबाबदारी सौवमतरवरच आली बवहणीना तयााचा आवरन दऊन शाळला

पाठवायचा घरात काय हवा नको त पहायचा आईची जागा सौवमतर भरन काढत

होता वडील असनही तयााची भवमका त पार पाड शकत नवहत सासारासाठी पसा

वमळवायचा एवढा एकच काम तयाना जमत होता सौवमतरची आई गलयापासन तयााचा

मन सासारातन उडन गला होता तयााचा आयषय मवशनवत झाला होता सौवमतर

बवहणीचा मायबाप झाला होता

जसा जसा सौवमतर मोठा होत गला तसा तसा तयाला उमगत गला दक

आपणच रणचा पणण वळ सााभाळ कला पावहज ववडलााचया समजन घणयालाही खप

मयाणदा यायचया आई असताना ती रणचा सााभाळ करायची पण आता रणचया

हालचाली ववशीतही दहा वराणचया मलीसारखया होतया सौवमतरन वतला हळ हळ

वाचनाची आवड लावली वतचयाबरोबर वगवगळया ववरयाावर चचाण करायला

लागला वतला सागीत ऐकवत वतचा कानही असा तयार कला दक कोणताही राग ती

पटकन ओळखायला लागली सागीतात ती रमायला लागली गाणी ऐकणयासाठी ती

कशी लावायची हही तयान वशकवल पण वतचया सागीत वशकणयाला मातर मयाणदा

होती सवपाक वतला यत नवहता पण तयान चहा करायला वशकवला जवण गरम

करन घयायला वशकवला कमी होती फकत वयाचया मानान असणाऱया समजतीची

अशातच सौवमतर एमपीएससी परीिा पास झाला आवण तयाला मलाखतीचा

बोलावणा आला शवटचया िणी तयाना ठरवला आपण ही नोकरी घयायचीच नाही

मग मलाखतीला कशाला जा तयाना दनाददन गरज भागवणारी साधीशी खाजगी

का पनीतली नोकरी पतकरली जणकरन रणसाठी तयाला वळ दता यईल सवतचा

आयषय तयाना रणलाच वावहला होता लगन न करता राहाणयाचा बाधन तयाना सवतहन

सवीकारला होता रण हच तयाचा जग होता तयाचा शवास होता

रण कधी कधी हटट धरन बसायची दादा आज मला बरा वाटत नाही त

कठही जायचा नाही दादा अशावळी पणणपण वतची आई वहायचा काही न बोलता

वतला मााडीवर झोपवायचा रणची आाघोळ वणीफणी सगळाच सौवमतर करायचा

सौवमतरचया दोघी बवहणीची लगना झाली सौवमतरन तीही जबाबदारी पार पाडली

कारण ववडलानी ती जबाबदारी पार पाडायचया आधीच या जगाचा वनरोप घतला

होता नोकरीवर जाताना बाहरन कलप लावन शजाऱयाना साागन तो जायचा

सगळा रटीन वयववसथत बसला होता मोबाईलवर ठराववक एकच नाबर आपलया

दादाचा कसा लावायचा हही तयाना रणला वशकवला होता रोज ठरववक वळी मी

जवल महणन वतचा तयाला फोन यायचा

तयाददवशी वतचा दपारी फोन आला नाही वतन फोनही उचलला नाही

शजाऱयाना फोन करन तयान ववचारल थोडया वळापवीच रण वखडकीतन हात

करन आत गलयाच तयाानी साावगतल तयाचा मन विधा झाला वतला शजाऱयाानी

पावहलाय महणज वावगा काही घडला नाही ककवा वतन भलताच काळजी

करणयासारखा काही कला नाही पण मग फोन का उचलत नाही तयाचया मनात

उगाचच शाकची पाल चकचकली वतला काही झाला तर नसल या भावनना तयाचा

लि कामावरन उडाला पण हातातला काम तर सापवणा गरजचा होता अखर

ऑदफसची वळ सापता सापता थोडा वळ आधीच साहबाना साागन तो वनघाला

तयाचया कौटावबक पररवसथतीची जाणीव साहबानाही होती

दार उघडन कसाबसा घरात गला बडरममरधय जवमनीवर रण

असतावयसत पडली होती तोडातन फस आलला ददसत होता वरकरणी पाहता

वतला आकडी आलयाची शकटयता वाटत होती पण सवपाक घरात ओटावर

झोपचया गोळयााची बाटली सौवमतरला सापडली वतला सहजासहजी वमळ नय

महणन ठवलली बाटली वतचया हाताला लागली होती आवण वतन ती घशात ओतन

ररकामी कली होती काय कारण असल वतला या गोळया घवया आपण असा

वाटाणयाचा आता काही ववचार करणयात अथण नवहता रणचा या जगातला अवसततव

तर सापला होता पण आता सौवमतरसमोर पशन उभा होता आता आपलया आयषयाचा

मकसद काय

इवतहास

बऱयाच मवशकलीना अवनशाचा लगन ठरला लगन न ठरावा असा वावगा

वतचयात काहीच नवहता महणज लगनासाठी आवशयक असणार रप गण सगळाच

वतचया बाबतीत वयववसथत होता नाव ठवायला खोडी काढायला काहीच जागा

नवहती ददसायला ससवरप असणारी अवनशा उाचीपरी बााधसद होती गोल

गोरागोबरा चहरा काळभोर मोठठ डोळ पपगट करळ कस योगय रीतीन पतयक

वरी पास होत पदवीधर झाली होती मग घोडा पड कठ खात होता लगनाचा ववरय

काढला दक वतचया अागावर शहारा यायचा काळभोर डोळ शनयवत वहायच वतची

आई पनहा पनहा समजवायला बघायची अगा एकदा का लगनाचा वय गला दक मग

मली जन ददसायला लागतात नवऱया मलाला मलगी आवडल अशी तर हवी

वशवाय सासार वाढवायचया दषटीनही मलीचा वय वाढता नय गरोदरपण बाळातपण

योगय वळीच वहायला पावहज खप खप समजत घालायची आई पण वतचा आपला

नननाचा पाढा

वतला अवभरकचा सथळ साागन आला नहमीपमाण वतचा नकारच होता

पण अवभरकन वतला बाहर कठतरी वतचया नकळत पावहला होता तयाला ती

आवडली होती काही करन हीच मलगी हवी असा तयाचा हटट होता

मरधयासथााकरवी वनरोप दऊनच अवनशाच सथळ साागन यायला लावल होत

मरधयसथाानी सारखा पाहणयाचा कायणिम करा असा धोशा लावला होता

अवनशाचया आई ववडलााची तयारी होती पण खदद वतचीच तयारी नवहती मोठया

मवशकलीन वतन पवहल दोन कायणिम मनाववरदध पार पाडल होत मलगा आवण

तयाच नातवाईक पाहायला आल दक अवनशा मखखसारखी बसन राहायची

चहऱयावर कठलच भाव नसायच साहवजकच समोरचया माडळीना त पसात पडायच

नाही नकार यायचा आता पनहा एकदा मारन मटकन वतला पहाणयासाठी उभ

करायला पावहज होत

अवभरक पवहलया भटीतच वतचयावर लट झाला पण वतचया चहऱयावर

ककवचतसदधा वसमतररा नवहती अवभरक कडन अवनशाला होकार आला वतचया

आई आवण ववडलाना खपच आनाद झाला पण अवनशान पनहा एकदा तयाला

भटायची इचछा वयकत कली मगच लगनाचा ठरवीन महणाली आता पनहा ही काय

खकट काढत कणास ठाऊक महणन वतचया आईववडलाना घोर लागला

ldquoअाश हो माझी अनशच एवढा तडकाफडकी का बोलावलास भटायलाrdquo

ldquoलगन करताना कोणताही आडपडदा दोघाामरधय असता कामा नय असा

मला वाटताrdquo

ldquo आपला नाता नककीच पारदशी असणार आह दोघाापकी कणीही चकला तर

पामावणकपण दसऱयाला साागायचा हा आपलयातला अवलवखत वनयम असायला

हवा महणज एकमकाावरचा ववशवासही दढ होईल आवण आपला सासारही छान

होईल पटताय नाrdquo

ldquoमला लगनाचीच भीती वाटत महणज आता कसा सााग पण परर

जवळ यणार या भावनन मला अिरश कापरा भरता rdquo

ldquo rdquo

ldquoमी सात वरााची असताना आमचया शजारी राहणाऱया काकाानी मला

नको त करायला लावला होता माझया शरीराशी खळल होत त नको वतथा हात

लावला होता तझ गाल दकती गोबर आहत महणन माझ दकतीतरी पाप घतल होत

तयााचया तोडाला यणारी ताबाखची दगाधी अजनही मला पोटात मळमळ आणत तया

अजाण वयात मला कळला नवहता पण खप घाण वाटली होती कशीतरी मी तयााचया

तडाखयातन सटन पळाल होत काही ददवस तया बाजलाही दफरकल नाही नातर

तयााची बदली झालयाचा कळला आवण वतथन त दसऱया गावी गल घरी आलयावर मी

आईला साावगतला rdquo अवनशा ह साागतानाही थरथरत होती

अवभरक पशनाथणक चहऱयान वतचयाकड बघत रावहला ldquo मग rdquo

ldquo आई बरच ददवस खोदन खोदन चौकशी करत होती मग मीही ववसरन

गल मवतरणीचया शाळा कॉलजचया वराणत मागचा सगळा पसला गला rdquo

ldquoमग आता तला का भीती वाटतयrdquo

ldquoदोन वराापवी एक वसनमा पावहला तयात एका लहान मलीवर होणारा

बलातकार दाखवला होता खरातर पतीकातमक दाखवला होता पण तो सीन मला

माझया लहानपणीचा तो पसाग ताजा करन गला तवहापासन पनहा एकदा पररा

ववरयी तयाचया जवळ यणयाववरयी घणा वाटायला लागली rdquo

ldquoमला ह सगळा साागायला खरा खप लाज वाटत होती नाईलाजासतव

साागायला लागला अजन कणाचा होकार मला आला नवहता तयामळ ह कणाला

साागणयाचा धाररषट करावा लागला नवहता तमचा होकार आला आवण लगन करावा

तर तमचया सखी सासाराचा ववचका होईल आवण न करावा तर नकाराचा कारण

तमहाला काय दणार आईलाही मी ह लगन न करणयाचा कारण सााग शकत नाही

मनाचा खप कोडमारा वहायला लागला शवटी ठरवला काही झाला तरी आज

आपण मन मोकळा करायचा rdquo

अवभरक पसननसा हसला ldquo मला त आवडली आहस आवण तझा हा

पारदशीपणा तर मला खपच भावला त मनात कसलीही भीती बाळग नको मला

तला दोन गोषटी साागायचया आहत एक महणज योवनशचीतचया बरसटललया

कलपनचा गाड समाजमनावर पचाड आह तयामधन एखादया सतरीला सहजासहजी

आजही बाहर पडणा कठीण आह एखादया पररान सतरीवर कललया अतयाचाराला

तया परराऐवजी सतरीलाच जबाबदार धरला जाता आवण तयाचया अतयाचाराच

पडसाद सतरीचया मनावर शरीरावर आवण ववचाराावर अगदी खोल ओरखडा

उमटवतात परर करन सावरन नामावनराळा राह शकतो आवण दसरी महतवाची

गोषट तझयाबाबतीत महणज त झालया पसागाबददल आवण तयाचया वाटत असललया

वभतीबददल सवतला दोरी अवजबात समज नकोस जवहा ह दोरी वाटणयाचा ओझा त

वभरकावन दशील तयािणी त सवतला खप मोकळा समजशील तझया मनावरचा

ताण वनघन जाईल आवण तसा त वहावस असा मला मनापासन वाटताया

आपण तझया मनाचया कलाना घऊ एखादया मनोववकार तजञाला दाखव

तयावर मागण नककीच आह तया जनया एका घटनपायी तझयावर झालला हा पररणाम

आपण दोघा वमळन पसन टाक आवण नवया दमान आयषयाला सरवात कर आता

आपलया जीवनात असा काही घडला होता याचा हळहळ ववचार मनातन काढन टाक

rdquo अवभरकन दाखवललया ववशवासान अवनशाचया मनावरचा दडपण कमी झाला होता

हलकच वतचया चहऱयावर हस उमलला अवनशाला खप हळवारपण घयायला

लागणार होता भववषयकाळात इवतहासाची पनरावतती होणार नाही याची काळजी

आता अवभरकला घयावी लागणार होती

सबह का भला

मकल पराभत होऊन मायदशी परतला होता तयाच आवण डोरोथीच

साबाध आता सापषटात आल होत तयान वतचयाशी जळवन घयायचा खप पयतन कला

पण पावशचमातय सासकतीच पतीक असलली डोरा तडजोड करायला तयार नवहती

कठलयाही बाबतीत सवतचच महणण खर करणारी डोरा तयाला पाधरा वराणत

आपलस कर शकली नवहती तयान हात टकल आवण खचललया मनान भारतात

आला घरात काय वाढन ठवल असणार याची तयाला साधारण कलपना होती आई

आपलयाला सवीकारणार नाही आवण जानहवी तर कठ आह कणास ठाऊक

सवतचयाच पसातीन कललया जानहवीला तयान टाकल होत आता

कठलया तोडान तो डोराववरयी आईकड तिार करणार होता जानहवीशी कलल

लगन ह खरातर आईववडलााचया मनाववरदधच होत रपान समार असलली जानहवी

मकलपिा चार वराणनी मोठी होती ह तया ववरोधामागच खर कारण होत पण

तयाला जर आवडली तर आमची ना नाही या वनमणम हतन तयाानी जानहवीला

सवीकारल होत आता या िणी जानहवी असती तर वतन मला नककीच आधार ददला

असता कवढा भरभककम सपोटण होता वतचा वबचारी पण वबचारी तरी कसा महणावा

वतला ती मनान खाबीर आह कठलयाही साकटाला घाबरन न जाता धीरान तोड

दणारी आह पण जयाचयावर आपण पम कल तयानच पतारणा का करावी असा

वतला नककीच वाटला असणार आपलया वागणयान वतचयावर काय पसाग आला असल

याची तयाला आता कलपना आली पण आता वाटन काहीच उपयोग नवहता

तयावळी आईशी या ववरयावर बरीच झाडाझडती झाली होती बाबााचया नाजक

हदयान लका सनचया सासाराची अशी झालली धळधाण बघन कवहाच राम महटला

होता तयान भारतातलया आपलया आईशीही फारस साबाध ठवल नवहत जानहवीशी

तर नाहीच नाही

जमणनीला गलयावर मकल वतकड वसथरसथावर होईपयात जानहवीचा

आवण तयाचा सासार छान चाल होता आवण एक ददवस डोरोथीशी तयाची जान

पहचान झाली आवण हळहळ तो वतचया पमात पडला तो इतका वतचया पमात

बडाला की जानहवीच तयाचयापिा वयान मोठ असण आता तयाला काच लागल

वतचा समाजसपणा जो तयाला सदगण वाटत होता तोच तयाला बावळटपणा

वाटायला लागला तझयामरधय सपाकण कसा तो नाहीच ह तयाचा नहमीच बोलणा

झाला तयाचया आवडीला पाधानय दणारी जान आता तयाला शळपट वाटायला

लागली

धडधडतया अातकरणान मकलन दाराची बल वाजवली एकदा दोनदा

तीनदा तयान परत जाणयासाठी पाऊल उचलल आवण दाराचा आवाज झाला

वळन बवघतल तर दार उघडायला चौदा पाधरा वरााची एक नाजकशी मलगी आली

होती पशनाथणक मदरन तयान वतला ववचारल ldquoइनामदार इथच रहातात नाrdquo

ldquoहो कोण आलय महणन साागrdquo

ldquoमी मकल इनामदार rdquo

ती एक िणभर पाहतच रावहली आवण आलच हा महणत आत गली

थोडया वळान ती परत आली आवण दार उघडन तयाला ती आत घऊन

गली घराच आतल सवरप खप बदलल होत पभतीवर बाबााचया फोटोशजारी

तयाचया आईचाही फोटो होता फोटोला हार घातला होता तयाचया काळजात

गलबलला

काही वळान जानहवी आली वहील चअरवर होती मकलला

एकापाठोपाठ एक धकक बसत होत पावहलयापिा थोडी बारीक ददसत होती

चहर यावर पोकतपणा आला होता कस अकाली वपकल होत पररवसथतीशी झगडन

आलला समाजसपणा चहर यावरचया सावतवक भावाला दजोरा दत होता पाधरा

वराणत पलाखालन बराच पाणी वाहन गला होता गलल ददवस परत यणा शकटयच

नवहता

ldquo बस थकलला ददसतोयस rdquo जानहवी बोलली

मन त नहमी ववचारतस ना तो हा तझा बाबा rdquo

ldquo rdquo

मन आवण मकल एकमकााकड पहात होती आपण पररवचत आहोत की

अपररवचत या भावनतन रकताच नात असलल दोन जीव एकमकााना अनोळखी

नजरन बघत होत मकलचया चहर यावर अनक पशन ददसत होत तयाला कठन

सरवात करावी समजत नवहत जानहवीन त ओळखल आवण साागायला सरवात

कली मकलन वझडकारलया बरोबर जानहवीला तयाचया आईन पमान आशरय ददला

ती कठ जाणार होती दोन जीवााचया जानहवीला मकलच घर सोडन काही आधार

नवहता आपलयाला सनला लकीसारख सााभाळायच आह ह तयाचया आईन

ओळखल दोघी एकमकीचया आधारान राहायला लागलया मनचा जनम झाला

दोघीना जगायला कारण वमळाला जानहवी नोकरी करत होती आवण घरची

आघाडी मकलची आई पहात होती दोघीत मायलकीच नात वनमाणण झाला होता

वनसगाणचा वनयमच आह की जयाची सहनशवकत अमयाणद आह तयालाच

नहमी सतवपरीिला तोड दयायला लागत जी वयवकत दकरकोळ कारणान नामोहरम

होत तयाला फार कळ सोसावी लागत नाही आठ वराणपवीची गोषट आजी शाळतन

मनला घऊन यत होती समोरन यणारा टरक आजी आवण नातीला आता उडवणार

ह जानहवीचया लिात यायला फारसा वळ लागला नाही वजवाचया आकाातान वतन

दोघीना ढकलल मन आवण वतची आजी बाजला उडन पडलया आवण जानहवीच

दोनही पाय मातर टरकचया चाकाखाली आल मन सरवित रावहली वतला थोडीफार

दखापत झाली आजीन आठ ददवसाानी या जगाचा वनरोप घतला जानहवीचया

नोकरीच सवरप फकत बदलल आजच योगायोगान मनला पनजणनम वमळलयाचा

ददवस होता आवण आज वतचा जनमदाताही वतचयासमोर उभा होता

अागावर सरसरन काटा यावा अशी आयषयाची जीवघणी कहाणी

ऐकलयावर मकलला काय बोलाव हच कळना या सगळया पररवसथतीला नकळत

आपणच जबाबदार अहोत ह तयाला कळन चकल होत आता चकीला पायवशचतत

काय पढ जायच तर कस माग यण शकटय नवहत कोडी फटणार कशी सवतचया

पराभत मनाची कलपना बोलता बोलता तयान ददली होती वतघाामरधय घर खायला

उठणारी शाातता होती कणीच काही बोलत नवहत मकल वनरोप घणयासाठी

उठला दारापयात गला

ldquoबाबा थााबतोस नाrdquo मनचया आवाजान तो थबकला गोधळात

पडललया मकलची नौका दकनाऱयाला लागली होती

गरदविणा

पाडीतजीनी खजाणतला रडज लावला पहाटचया शाात वळी तयााचा धीर

गाभीर सा वशषयाना एकागरवचतत करत होता धकटयाचा पााढरा पडदा हलकच बाजला

सारन रववदकरणाानी दशणन दयाव आवण काही सका दात सािात सयणनारायण पकट

वहाव तसा गळयाचया मलायम बाधातन पावडतजीचा रडज बाहर पडत होता

पावडतजी नहमी वशषयाना साागायच ldquoसवराची आराधना महणज सािात ईशवर

पवणधान परमातमयाशी तादातमय पावणयाचा एकमव मागण सागीत साधना महणज

तपसया आपणच सवतची कलली परीिा इथ अहाकाराला थारा नाही सवरापढ

नतमसतक जो झाला तयाला सवर सारधय झाला आमच गर महणायच एक सर साध

तो सब सीध महणज एक सवर एक तान एक आलाप घोटन बसवला दक तया

पठडीतल सगळ सवर सागीत तमहाला शरण यत rdquo अशा सासकारााचया पठडीत तपन

तयार झाला होता तपन पावडतजीचा अवतशय लाडका वशषयोततम आवण पतर

तपन डोळ वमटन रडजाचया समाधीत गाग होता इतकटयात नाददनीची

असफट कककाळी तयाला ऐक आली ldquoभयया बाबजी तपनच डोळ खाडकन

उघडल तयाचया बाबजीचा रडज गळयातच अडकला होता आवण तानपऱयावर

तयाानी मान टकली होती बाद डोळयातन तयााची समाधी लागलयासारख वाटत होत

तपन झटकन पढ झाला तयान हलकच पावडतजीना झोपवल डॉकटटरााना बोलावल

पण उपयोग झाला नाही

पावडतजी जाऊन मवहना झाला होता माणसााची पचाड रीघ आता कमी

झाली होती दनाददन वयवहार पवणवत सर झालच होत पण दखात अडकललया

तपनला आवण नाददनीला ररयाझ सर करायला काही मन घत नवहत कटलाससाठी

वशषय पररवार सारखा यऊन बसत होता पवणवत गाण सर करणा हीच पावडतजीना

खरी शरदधााजली होती मागची उजळणी झाली आवण तपनन पावडतजीची वचजााची

वही काढली पावडतजीचया गादीला पणाम करन वतलक कामोद मधली चीज सर

कली ldquoनीर भरन कस जाऊा सजनी अब rdquo

कटलास सापलयावर तपनन वहीतलया चीजा बघायला सरवात कली

वहीच पतयक पान जन झालयान ववसकळीत झाल होत तयातच एक पान होत त

एक पतर होत खप जन तही जीणण झालयासारख वाटत होत तयाची उतसकता

चाळवली गली

ldquo वपय तपन

तला ह पतर हातात वमळल तवहा मी या जगात असणार नाही पण

बाळा मी तझा जनमदाता नाही त एका मवशदीचया बाहर मला सापडलास

तयामळ त पहद दक मसलीम मला मावहत नाही नाददनीचा जनम झालयावर तमहा

दोघानाही आमही आमचया पहद सासकारातच वाढवल मी वजवात असपयात तला ह

कळल तर तला मी कदावचत पारखा होईन पतरपमाला मी मकन महणन ह सगळ

गलदसतयातच ठवला

नहमी गर पौरथणमला त मला ववचारायचास दक बाबजी मी जरी तमचा

मलगा असलो तरी तमचयाकडन सागीत ववदया वशकतोय महणन तमही माझयाकडन

गरदविणा घया मला ज काही शकटय आह त मला तमचया पायाशी अपणण कर दया

मी तझया जनमाच रहसय गपत ठवल गानववदया तमहा दोघानाही तला आवण

नाददनीला मी हातची न राखता ददली कदावचत त मसलीम असशील तर तला

तझया मळ सासकारात न वाढवता मी पहद सासकारात वाढवल या सतयान तझया

मनात माझयाबददल कटता वनमाणण होईल महणन मी माझया हयातीत काही

साागायच नाही अस ठरवल तझया या मजबर वपतयाला माफ करशील ना पोरा ही

एवढी गर दविणा दशील का बाळाrdquo

पतयिाहन पवतमा उतकट

अवनरदधचा वथसीस जवळजवळ पणण होत आला होता थोडया रटपस

वलहायचया होतया काही सादभण बघायच रावहल होत तया सादभाणवरन शवटच

पकरण पणण झाल दक शवटचा हात दफरवायचा चार ददवसाानातर एकदा पबाध

वतहाणइत नजरन वयववसथत वाचन काढायचा आवण सबवमट करायचा दक

डॉकटटरटचया यादीत तयाच नााव झळकणार होत बसस आता दोनक मवहनयााच काम

बाकी रावहल होत गल साड तीन वरण ददवसरातर खपन पबाधाचया ववरयाचा

अिरश कीस पाडला होता ववरयाचया मााडणीत मावहतीमरधय काही उणीव राह

नय अस तयाला मनापासन वाटत होत तया दषटीन तो डॉ नगरकर यााचयाशी सतत

सापकाणत होता नगरकर सराानी तयाला खप चाागला मागणदशणन कला होता सर महणज

तयाच आदशण होत त साागतील त पमाण असा वाटायचा आज तयाला सराानी

तातडीन बोलावला होता

ldquoअवनरदध तझया वथसीसमधली चार पकरण आपण बदल मला ती योगय

वाटत नाहीत त चपटर त काढनच टाक तयामरधय मला फारसा काही तथय ददसत

नाही rdquo इतकटया कषटान जमवलली मावहती तयावर कलला अभयास ह सगळ

मातीमोल होणार होता पण सराानी तयाला अवतशय योगय पकार समजावन

साावगतला आवण ती चार पकरण काढायला तो तयार झाला पनहा वगळया

चपटसणचा अभयास करावा लागणार होता डॉकटटरट पढ गली होती

मवहनयाभरान तयाला सारधया भटली खप आनादात ददसत होती वतचा

वथसीस पणण झाला होता वतचही गाईड डॉकटटर नगरकरच होत वतला डॉकटटरट

वमळाली तयान सहजच वतचा पबाध हातात घतला चाळला िणभर तो गोधळन

वतचयाकड पहातच रावहला ही वतची चक दक तयाची दक सरााची तयाची रददबातल

ठरवलली पकरणा वतचया पबाधात जशीचया तशी होती

सहज गपपा मारताना तयाचा वमतर एकदा तयाला महणाला होता ldquoमाणस

दकतीही मोठा झाला ना तरी तयाच पाय मातीच असतात असा बऱयाच वळला

बघायला वमळत गडडी वसनमात धमदर एकावळी चार गाडाना लोळवतो तीच

पवतमा गडडीचया मनात तयाचयाववरयी असत पण तरण अललड जया भादरीचया

मनातली वहरोची पवतमा काढणयासाठी त फकत वसनमातच शकटय असता ह

दाखवायला तयाचयावर खोट मारकरी घालाव लागतात अरधयावतमक माणसाच

मनसदधा तो जवढ चाागल दाखल दतो तवढ चाागल असतच अस नाही बाहयरपावर

आपण भलतो चकाकत त सगळच सोन नसत यावर ववशवास ठवावा लागतो

नाहीतर आपला भरमवनरास होतो कधी कधी हाथी क दात खान क और ददखान क

और अस असत महणनच वळोवळी आपण जयावर ववशवास ठवतो त दकतपत सतय

आह ह पारखन बघाव लागत कधीतरी मतीभाजन आवशयक असत रrdquo

तर माझा काय चकला

यावमनी पवहलयापासन मला आई बाबाानी खप लाडात वाढवला

तोडातन काही बाहर पडायचा अवकाश दक दोघाही मला ती गोषट वमळवन दयायच

पण एक गोषट मातर तयााचया मनात असनही त दऊ शकत नवहत ती महणज वळ

आवण मला तर वळच खायला उठायचा शाळा सटली दक मी घर नावाचया बाददसत

खोलीत एकटीच असायची शाळा सापली कॉलजमधल ददवस मातर अगदी फलपाखी

होत बऱयाच गोषटी आमही मवतरणी शअर करायचो मवतरणीमळ नातर मला

आईबाबााची गरज वाटनाशी झाली तयााचयापासन खपशा गोषटी मी लपवन

ठवायला वशकल आवण ऐन तारणयात मी एका हशार मलाचया पमात पडल

जगाचया दषटीन तो एक डरायवहर होता तयाच आवण आपल सासकार कस जमणार

यापिा कोणतयाही पररवसथतीत दकतीही साकटा आली तरी मी तयाचयाशी सासार

करन हा ववचार पबळ ठरला आमही लगन कल मी अगदी एका खोलीचया घरात

रहायला आल सरवातीच काही ददवस सवपनवत गल आवण काही ददवसातच बाई

आवण बाटली दोनहीचाही तयाला नाद लागला मी वशिणही अधणवट सोडला होता

एक ददवस तो एका घाणरडया बाईला घऊन घरी आला

वतचयाबरोबर मला जायला साावगतला ती बाई मला घऊन नाक आवण मन

गदमरवन टाकणाऱया एररयात आली एका माणसाबरोबर वतन मला जायला

साावगतला पण मी पळत सटल वतथ माझया ओढणीन माझा घात कला ती वतचया

हातात आली तयािणी मी गरकन माग दफरल आवण कााही कळणयाचया आत

माझाच दपटटा वतचया गळया भोवती आवळला समोर ददसणाऱया साकटाची चाहल

लागताच मी वाघीण झाल होत जीवाचया करारान दपटटा आवळत गल आवण काही

वळातच ती वनपवचत पडली मी जाणन बजन गनहा कला नाही चाागलया

सासकारात घडलला माझा जीव नरकात जाणयापासन मी वाचवला एवढाच मी कला

ना तर माझा काय चकला

शयामली माझया मजीववरदध मला कॉलगलण वहावा लागला घरची

पररवसथती खप गरीब आई लोकाकड धणयाभााडयाची कामा करायची आवण बाप

दार वपऊन आईला मारायचा तो काम धादा काहीच करत नवहता पण दारला पस

मातर आईकडन घयायचा एक ददवस दारचया नशत तयान आईचया डोकटयात पाटा

घातला वमाणवर घाव बसला आई खलास झाली बाप तयातन सटला पण माझी

आवण बापाची दोघााचीही जबाबदारी माझयावर पडली मी बारावया वरीच

लोकााकड घरकाम करायला जायला लागल मला वशिणाची आवड होती आई

असपयात शाळा महणज काय ह बवघतल होता घरकाम करन आमचा भागना

गररबीत दोन घास कमी खालल असत पण बापाची दार काही सटत नवहती

वशवाय तयाचया आजारपणाचा खचण वाढत होता शजारचया मवतरणीना सचवला

बारबाला महणन काम करायला लाग डानस बार बाद झालयावर पढ काय हा पशन

उभा रावहला मग या वयवसायात उतरल दोघाजण माझ दोसत झाल तयातलया

एकावर माझा खराखरा पम होता आमही दोघाानी एकतर सासाराचा सवपन बवघतला होता

एक ददवस माझयावरन तया दोघात खप मारामारी झाली माझया वपयकराला मार

बसतोय ह मला बघवना रागान मी हातात वमळाललया हातोडीन दसऱयावर वार

कला तो तयाचया डोकटयावर बसला आवण तो गला माझयासमोर माझया होणाऱया

पतीला मार बसत होता माझया सासाराचा सवपन धळीला वमळवणाऱया तया

माणसाला मी मारला तर माझा काय चकला

कापलदी कररयर खप छान कली मी आयषयात कधी अपयश महणन

बवघतला नाही जया ितरात भाग घईन तयामरधय पवहला नाबर कधीच सोडला नाही

कॉमपयटर इावजवनयर झालयावर कमपस इाटरवय मधच मला वनवडल का पनीचया

कामाचया वनवमततान दशापरदशात खप रठकाणी दफरल जोडीदारही मनासारखा

वमळाला आईववडलाना वर साशोधनाचा तरास नाही पडला सासार वयववसथत

चालला नवरा हौशी पण योगायोगच वववचतर माझया मवतरणीचा नवरा गला ती

एकाकी पडली महणन वतला धीर दयायला दोघ जात होतो दोन अडीच वराानी

माझया लिात आला दक माझा नवरा वतचयात गाततोय पवहलयाादा तयान उडवन

लावल पण नातर तयावरनच आमच वाद वहायला लागल माझा पती माझया

नजरसमोर वतन ओढन नला आमचयातला वाद ववकोपाला पोचला मला आता

नवऱयाबरोबर राहायचाच नवहता पण तवढाही पशनस तयाचयात नवहता एक ददवस

तयान मला दफरायला नल तळयाकाठी आवण ढकलन ददल तयाचा कयास चकला

मला पोहता यत होता घरी परत आलला बवघतलयावर तो हतबदध झाला आवण

आपल पबग बाहर फट नय महणन तयान माझयावर सरीचा वार कला मी कसाबसा

तो चकवला आवण तयाचयाकड दफरवला चकन तो तयाचया वमी बसला माझ

जीवन सापवणाऱया माणसापासन माझा बचाव करत होत मी तर माझा काय

चकला

माणसाना दकतीही ठरवला तरी तो वनयतीचया हातातल खळण आह

मनात यईल त कर शकत नाही कधीकधी तसा कला तर तयाचा पररणाम ववपरीतच

होतो चकला नसला तरी वशिा वमळत आपण सगळीच ववधातयाचया रागमाचावरची

थोडा काळ अवभनय करणारी पातरच आहोत नाही का

ओळख

ldquo कशी झालीय वखचडीrdquo राधान न राहवन ववचारला वखचडीमरधय

चाागला ककवा वाईट होणयासारख काही असता का इवत वनहार कठलाही पदाथण ती

वनगतीना करायची तो काही पवतदिया दणार नाही हही वतला मावहत होता तयाचा

थाड पवतसाद वतचया अागवळणी पडला होता पण तरीही वतचयाचयान

ववचारलयावशवाय गपप बसवत नवहता नहमीचया सरावान ती कामाला लागली

आवण घरचा सगळ आवरन ती ऑदफसला वनघाली

ldquoराधा त आणखी दोन पावला पढ जा अमक एक कलास दक पढची सटप

तला जासत आनाद दईल काहीतरी वमळवलयाचा रधयय सारधय कलयाचा आनाद

होईल rdquo वनहारच बोलणा ह असा असायचा ldquoवजथ आहस वतथन दकतीतरी पढ जायचा

आह तला rdquo पण राधाचया मनात नहमी यायचा ldquoरधययासाठी दकती पढ पढ जावा

माणसाना याला काही मयाणदा आहत दक नाही शवटी रधययाचा पवासच खरा

उपभोगायचा नाrdquo अगदी वनकराचा पयतन करन ती कोणतीही गोषट अतयात छान

करणयाचा पयतन करायची पण तयावर वतला महणावा तसा पवतसाद वनहारकडन

वमळायचा नाही आपण आपलया आनादासाठी करतोय हा ववचार करन मागचा

माग टाकन नवया जोमान पनहा नवया वयापात गाग वहायची कधीतरी सवतकडच

पाहताना खरच आपण काय वमळवला याचा वहशब करत असायची तवहा मनाशी

खातावायची अतयात हशार अशा दोन मलााची ती आई होती आवण वजजञास

बवदधमान कतणतववान माणसाची पतनी पण ही ओळख वतला सवसथ बस दत नवहती

आपलया कषटााच चीज होत नाही असा काहीस वतला वाटायचा कमणणयवावधकारसत

मा फलर कदाचन ह वचन वतला कळायच पण उमगायच नाही

वनहारचया या बोलणयामळ आपण नहमी कमी पडतो असा वतला

वाटायचा सागीत ववशारद असलली राधा गायचीही सरख अनक टरकटस वतन कल

होत एवहरसटचया बस टरक सकट वीस एक वगयाणरोहणाच परािम वतचया खाती

जमा होत सवत कथा वलहायची कथाकथन सपधतही वतन भाग घतला होता

काही ददवसाापवी वतन सवत वलवहलली कथा वनहारला दाखवली होती कथा साधी

सरळ पण मनाचा ठाव घणारी नककीच होती वनहारन तयात एक दोन करत अनक

सधारणा सचवन कथचा मळ गाभाच हलवन टाकला होता

बऱयाच वराानी भटलली वतची शाळमधली मतरीण जयाती मातर वतचया

कतणतवान भारावन गली होती अगा दकतती कायकाय करतस त वळ तरी कसा

वमळतो ह एवढा करायला आवण जयातीन पढचयाच भटीत शाळतील वगण

मतरीणीचया मळावयाला वतला आमावतरत कल चकक पाहणी महणन Jack of all

trades master of none असणारी राधा सटजवर काही बोलायला आपल

अनभव साागायला उभी होती बरोबरीचया मवतरणीपिा कणभर का होईना सरस

होती राधाचया समोर वतचयामाग एक वरण असणाऱया सगळया मलीची महणजच

बायकााची गदी होती जयातीना राधाचया वयवकतमतवाच एक एक पल साागायला

सरवात कली आवण राधाला आपण कणी आहोत याची जाणीव झाली तयाचवळी

वतला इरावती कवनचा पररपती हा लख आठवला अमकटयाची सन तमकटयाची पतनी

ही ओळख लवखकला अपरी वाटत होती आपलया वगाणतलया कवयाणची आई या एका

ओळखीन वतला आपलया वयवकतमतवाची ओळख पररपणण झालयासारख वाटत

राधाचया नजरसमोर एक वगळच वयवकतमतव साकारायला लागला खरच मी इतक

काही करत या भावनतन वतचया चहऱयावर आपोआपच एक समाधान झळकायला

लागला आपलया वयवकतमतवाची पररपणण ओळख जयातीन करन ददली आवण हीच

खरी मी आह अस वतला मनापासन वाटल

मवतरणीची गोषट

ती मतरीणीला साागत होती अगदी मनमोकळा कठलयाही गोषटीचा

आडपडदा मनात न ठवता

मला कनफस करायचा आह

काय

माझयाच बाबतीत चकलला माझा गवणत

मग तयात कनफशन कसला आलय गा

एखादी चक कबल करताना आपण मनात असल त सगळ बोलन टाकतो

ना तसाच मलाही वाटताय माझ खााद जबाबदारीचया ओझयान वाकन गलत गा

लोकााचयाकडन मला वमळणारी कौतकाची थाप हच माझा सवणसव मानला मी

सवतचया मनाचा ववचार कला नाही

बरोबर आह मोठपणाची झल तझया अागावर लहानपणापासनच

पााघरली गली तया ओझयान तझ नाजक खााद जडावन गल ना तझया आईववडलाना

तयाची जाणीव झाली ना तझया नातवाइकाना ना तला सवतला लोकाानी तला

बहाल कलली चाागलपणाची ही उबदार शाल तला तयातच गरफटवन गली

ldquo सनहा त ताई आहस ना मग कसा शहाणयासारखा वागावा बरा वबना

आवण रीनालाही मग आपलया ताईसारखच वागावसा वाटल ना rdquo ldquo सनहाराणी बीना

रीनाचा अभयास झालाय का बघ ग उदया तयााचा पपर आह ना मला सवड नाही

तयााचयाकड लि दयायला आवण ताईन अभयास घतला दक दोघी अगदी खश

असतात rdquo

ldquoजरा मला भाजी वचरन दत सनहा महणज लवकर आटपल काम माझा

rdquo ldquoआवण उदया वनरताई वतचया मलाना घऊन यतय एससल वलडणला तयााना नता

यईल आवण सनहा असली दक कसली काळजी नसत बाई असा वनरताई सदधा

महणाली हो

ldquoआई बाबााचया माघारी बीना रीनाला काही कमी पड ददल नाही अगदी

सवतची आवड बाजला ठवन मोठपणा वाटत होता मला हा तयाग करायला पसागी

तयााची आई झाल मरधयातरी वाट चकललया बीनाला मागाणवर आणल तवहाही

सगळयाानी नावाजला आईची उणीव भास दत नाही पोरीना rdquo

मतरीणीचया कशीत वशरन सनहा मनसोकत रडली खप लहान झाली ती

मला लहान होऊन जगायचाय हटटही करायचत सफा दत हादक दऊन दऊन शराात

कटलाात झालयावर ती तशीच वतचया मााडीवर डोका ठवन शाात पडन रावहली खोटा

कौतकान वाकलली वतची मान झकलल खााद कबड आलली पाठ मतरीणीचया

जादई सपशाणन िणात हलक झाल आवण सनहाला खपच आराम वाटायला लागला

ldquoअगा पतयक वयकतीत एक लहान मल दडलला असत त उगाच थोरपणा

जपायला गलीस आवण सवतचा वयवकततव हरवलास आता तला वमळल आपला मागण

rdquo मतरीण वतचया कसातन अलवारपण बोटा दफरवत रावहली वतचया गालावरन

नाजकपण पमान हात दफरवत रावहली मतरीणीचया वपसासारखया मद मलायम

सपशाणन सनहाला जाग आली वखडकीतन पहाटचा थाडगार वारा पडदयाला लहरवत

होता गालााना जाणवणारा तो पडदयाचया आपलकीचा सपशण तया सपशाणन ती

मनोमन खश झाली पडलया जागवरनच वतन डोळ दकलदकल करन पवहल पडदा

आवण वखडकीचया फटीतन ददसणारा आकाशाचा लावलमा ती अधणवमटलया

डोळयाानी मनसोकत पाहात रावहली रातरीचा अाधार वमटवणारा आवण नवया

ददवसाची नाादी साागणारा नवजात अभणकासारखा आकाशाचा तो लाल तकडा

आपलयात सवतवाची उजाण वनमाणण करतोय असा वाटल वतला आसमातातन हलकच

तरागत यणार भरवच सवर मनाला उतफलल करत होत वतचया पाखाना आता

आतमशकतीच पचाड बळ लाभला होता आता ती ज काही करणार होती जगणार

होती त होता फकत वतचया सवतसाठी लोकााचया कौतकभरलया नजराासाठी नाही

मकत मनान ती उठली मानवरचा जोखड कधीच दर झाला होता आरशातलया

मतरीणीला वतना मनापासन धनयवाद ददल

वारसदार

ववशाल आपलया बदधीचया जोरावर अमररकला गला खरा पण तयासाठी

सरवातीला लागणारा पसा अणणाानी उभा कला पसागी आपलया पॉवहीडाट

फा डमधन तयाानी तयाला अथण सहायय कल कधी आईन आपला चादरहार गहाण ठवन

ववशालसाठी पसा उभा कला ववशाल गरीन काडणधारक झाला अमररकन मलीशी

तयान लगन कल सासार सखात चालला तयान खप नाव पसा लौदकक कमावला

एक दोनदा आई अणणााची अमररका वारीही झाली ववशालला अमररकला जाऊन

अठठावीस वरण झाली

तो भारतात यणार नाही ह तर आई अणणााना माहीतच होत पण आई

जवहा नयमोवनयान आजारी पडली तवहा तयाला ओढ वाटल आवण आईला भटायला

तो यईल अस वतला नककी वाटत होत ती तयाचया वाटकड डोळ लावन बसली होती

वतचा शवास तयाला भटणयासाठीच फकत चाल होता एक ददवस वनरााजनातली वात

ववझन गली शवटी तयाला भटणयाची वतची आस तशीच रावहली तो आला नाही

कारण तो यऊ शकला नाही तयाची कामाची जबाबदारी मलाचया कतणवयापिा शरषठ

ठरली आवण वयाचया चढतया भाजणीन वतच आजारपण वाढत गल आवण तयातच

वतचा अात झाला ती गलयावर अणणााना भटायला अगदी चार ददवसाासाठी तो

भारतात यऊन गला

आई जाऊन दीड वरण झाला एक ददवस अणणााना हलकासा ताप आला

ववशालचा चलत भाऊ आवण ववहनी अणणााची काळजी घत होती तयाना खोकला

झाला आवण तो वाढत गला सरवातीला घरगती औरधा झाली नातर आयवददक

होवमओपवथक अलोपवथक सगळच पकार झाल तयाना पाणीसदधा वगळता यईना

तवहा बायोपसी कली ररपोटण पॉवझरटवह आला पण अथाणतच तयााचया पयात तो

पोचवला नाही पोटात अननच जात नसलयान तयााची पकती खालावत गली

ववशालचा भाऊ तयाची वाट पहात होता आईचया वळची चक तो पनहा करणार

नाही अस तयाला वाटत होत पण या वळीही तयाची बापाची जबाबदारी मलाचया

कतणवयाचया आड आली तयाचया मलाचा गरजयएशन होता त तो चकव शकत नवहता

तो अणणााना भटायला आला नाही शवटी वहायचा तच झाला शवट अटळ होता

अणणाानी राम महटला

चलत भावान फोन करन ववशालला कळवला मॉगणमरधय ठवायचा दक

दियाकमण करायचा यावर ववशालच उततर होता मला सरधया यायला सवड नाही

तवहा बाबााचया पारथथवावर तच अातयसासकार कर तयााचया हॉवसपटलचा आवण

औरधााचा खचण तला पाठवीनच तसाही आता बाबा तर या जगात नाहीतच मी

कणाला भटायला यणार तयााची सगळी कागदपतर एकतर करन ठव वारसदार

महणन सगळीकड माझा नाव असणार तवहा मी पढचया वळी जवहा भारतात यईन

तवहा सगळयाावर सहया करीन

लागबााध

ldquo रोवहत अनया कशी आह वतला काही तरास होत नाही ना आता जरा

जपनच काम कर महणावा वतची काळजी घयायला वतकड कोणीच नाही त वतला

मदत करतोयस नाrdquo काळजीचया सरात रोवहतची आई अनयाची चौकशी करत

होती अनया महणज अथाणतच तयााची सन अनया बततीस वरााची होती वतचा दोन

वळा गभणपात झाला होता तयामळ परदशात असललया गरोदर सनची काळजी

तयाना वाटण साहवजकच होत सास या नातयान रोवहतचया लगनानातर तयाानी वतच

खप कौतक कल होत अनया अवतशय गणी मलगी होती बालमानसशासतरात

डॉकटटरट झालली होती अतयात लाघवी होती सगळयाना सााभाळन घणारी होती

कणाचया मनाला दखावणारी नवहती

लगनानातर सहा मवहनयाानी ती रोहीतकड अमररकला गली अनयान

घराला अगदी आपलसा कला होता ती गली खरी पण मनात एक सल घऊनच

रोवहतचया आजीला ती घरी आण शकली नवहती नातयातली दरी सााधली गली

नवहती

दोन वराानी नातवाडाचया आगमनाची गोड वाताण वमळाली होती

अनयाच बाळातपण जवळ आला तसा रोवहतन आईबाबााना वतकड बोलावला तयाचया

आईन जययत तयारी कली अनयाला आवडणाऱया आवण बाळावतणीला हवया

असललया सगळया वसत पदाथण करन बरोबर घतल बऱयाच वराानी घरात बाळाचा

आगमन होणार होता घराला घरपण यणार होता रोवहतचया आईचा उतसाह

ओसाडन वाहात होता अनयाला बाळातीण महणन कसा वागाव याबददल बऱयाच

गोषटी तयाना साागायचया होतया

ववमानतळावर अनया तयाना घयायला आली होती रोवहतन आपल घर

आईबाबााना दफरन दाखवल गसट रमपाशी त आल दार बाद होत रोवहतन

दारावर टकटक कल दार उघडल एका ऐशी वरााचया वदध आजीबाईनी आजीचया

सरकतललया चहऱयावर पसननता होती रोवहतची आई िणभर अवाक होऊन

पहातच रावहली ती रोवहतची आजी होती ldquo ही माझी आजी आवण ही माझी आई

rdquo वमसकीलपण हसत रोवहतन दोघीची एकमकीशी ओळख करन ददली

सवतची सपस हवी असणाऱया सनन सासला वदधाशरमात ठवल होत

आरथथक पररवसथतीन सवतातर असलली रोवहतची आजी आवण सवतचा अहा

करवाळणारी आई यााचया िािात सास सनत अातर पडल होता दोघीपकी कणीतरी

एक पाउल पढ आवण एक पाउल माग यणा आवशयक होता दोघीही आपलया जागी

ठाम होतया अनयान मातर सासला आवण आजसासला पमान पजकन घतला होता

कधी तयााचया हो ला हो महणन तर कधी थोडस अवधकारवाणीन साागन आपलकी

आवण जवळीक दोघीशीही वाढवली होती आवण आता तया दोघीचाही अनयावाचन

पान हलत नवहता

ldquoआमहा दोघाासाठी तमही दोघीही जवळ असण महतवाच आह काहीही

महटला तरी आपलया नातयााच बाध वचवट आहत एकमकााशी असणार लागबााध अस

सहज सहजी तोडता यत नाहीत आवण त तटतही नाहीत कधीतरी आपला सवतव

जरास बाजला ठवाव लागता इतका च पस दऊनही नाता ववकत वमळत नाही मग ह

बाध तोडायच कशासाठी rdquo काल लगन होऊन आललया पोरीन वतचयापिा दकतीतरी

पावसाळ अवधक पावहललया तया दोघीना वशकवल होत आपलया कतीन

ह बाध रशमाच

राघव शनयात नजर लावन बसला होता बाबााना जाऊन आज आठ

ददवस झाल होत घरात ददवसाला यणार पाहण जासत नवहत खरतर बाबााचया

इतका पमळ माणस राघवन आयषयात पावहला नवहता आईपिाही थोडसा जासतच

पम होता तयााचा राघववर आईचया माघारी तच राघवच आई आवण वडील झाल

होत पण बाबााची मानवसकताच कळत नवहती सवतजवळ बर यापकी पाजी

असतानाही त इतकटया चगटपण का रहात होत त कळत नवहता तयााचया

आजारपणाचा फारसा खचणही त करायला तयार नवहत तयामळ बाबााचया

वागणयाबददल तयाला कोडाच वाटायचा छान छौकीची तर तयााना कधीच आवड

नवहती पण आईलाही तयाानी फारशी हौस मौज करायला ददली नवहती तीही

नवर यान जशा पररवसथतीत ठवल तशात खश होती कधीही तयााचयाकड पस

मावगतल की त सहजासहजी दयायला तयार नसत बाहर खाणयाला तर मजजावच

होता बाकी पम मातर बाबा खपच करत होत राघवला जरासा काही लागला की

टचकन तयााचया डोळयात पाणी यत होत

एकदा राघव लहान असताना तयाला छोटासा अपघात झाला होता

गाडीन मागन यऊन ठोकरल होत तयावळी दवाखानयात बाबा सतत तयाचया

उशापायथयाशी बसन होत तयाचया सवला हजर होत तयावळी तो काय महणल त

तयाला वमळत होता राघवचया तयावळी मनात आला होता आपण असच कायम

हॉवसपटलमरधय पडन रावहलो तर आपल लाड होतील आपलयाला हवया तया वसत

बाबा लगच आणन दतील

बाबााचया जनया वसत काढताना तयााचया टराकत एक डायरी वमळाली

डायरीमदध प न पचा खचण वलवहला होता सगळा राघवसाठी कलला राघवचया

नावान बाकत काही रककम ठवली होती वशवाय आपलया वमळकतीमधन एक

छोटासा पलॉट तयाानी तयाचया नाव घऊन ठवला होता जणकरन तयाचया

हयातीपयात तयाला कठलयाच गोषटीची कमतरता पड नय तयान एक उसासा सोडन

ती डायरी पनहा टराकत ठवणयासाठी टराक उघडली बाबााच काही जन कपड आईचा

शाल घराच कागद अस काहीबाही तयामरधय होता तयात एक पतरही तयाला वमळाला

ldquoआपलया पोटच नसल तरी ह मल महणज दवाचा आशीवाणदच आह अस

महणायला हवा नऊ महीन तयाचा भार उदरात न वाढवता आपलयाला ह वमळाला

आह महणनच तयाचया आईला तयाला आपलया पायरीवर ठवाव अस वाटला

कदावचत हया पोवलओ झाललया मलासाठी खचण करायची वतची ऐपत नसावी पण

आपलया ओटात टाकला आह महणज दवान तयाला वाढवायची जबाबदारी

आपलयावर टाकली आह आपण फकत एकच करायचा तो पोरका आह याची जाणीव

तयाला करन दयायची नाही तयासाठी आपलया खचाणत काटकसर करावी लागली

तरी चालल पण तयाचयावर उपचार करायच rdquo

डोळयात भरललया आसवाानी राघवला पढ काही वाचता यईना

बाबााचा चाागलपणा आवण पम तयाला आठवायला लागल आपलयासाठी

आईबाबाानी जो तयाग कला का जरपण कलला सासार ह सगळ तयाला आठवल

तयाचया हादकटयानी बाबााना मनोभाव शरदधााजली वावहली रकताचा नसलला पण

माणसकीचया नातयाचा बाध दकती जबरदसत वचवट असतो याचा पतयय तयाला यत

होता

परतफड

आज बऱयाच वराानी वनमा आवण अाजली भटलया कॉलज सापलयापासन

दोघीची जवळजवळ तीस वरा भट नवहती दोघीचया ददसणयात वयानरप होणारा

बदल सोडलयास सवभावात फारसा फरक झाला नवहता वनमा पवहलयासारखीच

बडबडी पटकन कठलयाही वनणणयापत यणारी घाईघाईन आपला मत पदशणन

करणारी आपला राग िर पम वयकत करणारी उतावीळ तर अाजली शाात पोकत

पण तरीही हसन खळन समोरचया वयकतीला आदरान वागवणारी दोघीचया

सवभावात वागणयात तसभरही बदल झाला नवहता आज मॉलमरधय अचानक

भटलयावर वनमाला खप आनाद झाला

ldquoचल आपण काहीतरी थाड घऊ तला वळ असल तर थोडा वळ गपपा

मार rdquo वनमाला घाई झाली होती आपलया ववरयी साागणयाची आपला लगन कसा

ठरला इथपासन त सवतचा नवरा कसा कतणबगार आह सासार कसा मसत सखी

आह दशाववदशात दफरत असतो आपला बागला आह मोठठी गाडी आह याच वणणन

करता करता वतची अगदी दमछाक झाली अाजलीच राहणीमान वतला अगदी

साधसच वाटला साधासा अाबाडा साडी चाागली होती पण गळयात महणावा तर

वनमा सारखा चार पदरी मागळसतर नवहता गळयाबरोबर असलला मोतयाचा एक

सर तयालाच एक वाटी खडयााची असल बहतक एकणच वतची आरथथक पररवसथती

बताची असावी असा वनमाचा कयास

ldquo अग तझा काय त कशी आहस बाकी त आहस तशीच आहस महणा

तझा शाातपणा काही गला नाही सासारात खश आहस ना काही लागला तर मी

आह हा मदतीला आता आपण एकाच गावात राहतोय तयामळ आपण वरचवर भट

शक इतकटया वराणत तझया मदतीची परतफड काही करता आली नाही त मला

अभयासात दकती मदत करायचीस rdquo

ldquoआमही इथ यऊन अगदी पाधरा ददवसच झालत पण आता आपण नककी

भटत जाऊ अगा आवण परतफड कसली महणतस त तझया माझया मतरीतल पम

होता rdquo अाजली हसत हसत महणाली

ldquo अाज त वाईट वाटन घऊ नको पण जर तझया वमसटरााना चाागली

नोकरी हवी असल तर माझया नवयाणचया खप रठकाणी ओळखी आहत तयााचा काम

होऊन जाईल rdquo दोघीनी पनहा भटणयाचा आशवासन एकमकीना दऊन वनरोप घतला

आज नवीन पोजकटटसाठी वनमाचया नवऱयाच पझनटशन होता तयान खप

अभयास करन त पझनटशन बनवला होता सारधयाकाळी तो घरी आलयावर वनमा

तयाबाबतीत ऐकायला अगदी उतसक होती तयाचया बॉसनी शरीवासतव साहबाानी

तयाचया पोजकटटच कौतक कला होता

ldquoबरा झाला बाई तमचया कामाचा साथणक झाला नाहीतर नवीन बॉस

खडस असता तर कामाची ककमत शनयच कली असती rdquo

ldquo ह बघ आमच फोटो rdquo तयान मोबाइलवर काढलल फोटो वनमाला

दाखवल

ldquo तमचया फोटोत माझी मतरीण अाज कशी कायrdquo

ldquo महणज तया तझी मतरीण आहत तया शरीवासतव साहबााचया वमसस

आहत तयाानी आमची सगळया सटाफ बरोबर तयााची ओळख करन ददली तयाानीच

तर आमचया पोजकटटचा वडझाईन कलाय तया आकीटकटट आहत आमचया rdquo

आता आ वासणयाची पाळी वनमाची होती

पपजरा

बल वाजली सीताबाई लगबगीन दार उघडायला वनघालया त मनाशी

महणतच आज कोण अभागी जीव आह वबचारा कणास ठाऊक गोधडी अागडी

टोपडी कपाटातन बाहर काढायला पावहजत ववचारातच तयाानी अनाथाशरमाच दार

उघडल समोर समन उभी होती वतच ददवस भरलल ददसत होत ही वतची वतसरी

खप अर दवा वहला कसा समजवावा असा कठवर चालणार ह वतला आत घतला

समनलाही अनाथाशरमात यणा आवण रहाणा अागवळणी पडला होता दोन जीवााची

वतशीची समन अगदी रसरशीत ददसत होती पण आठ ददवस तरी घईल दक नाही

कणास ठाऊक सीताबाईनी मनाशीच अादाज बााधला

खरोखरच तयााचया अादाजापमाण समन आललया सहावया ददवशीच

बाळात झाली मलगा झाला मलाचा सगळ वयववसथत करायची ती सवतच

बाळाला अाघोळ घालणा वगर करायची पण घरन यताना बाळासाठी एवढासा

सदधा कपडा आणायची नाही दक सवतसाठी दोन जासतीचया साडया नसायचया

असायचया तयाही सारधयाशाच सती बाहरचा वारा न लागलली ती छानछोकी

काय करणार वबचारी कमणठ घरातली होती ना ती आशचयण एवढाच वाटायचा दक

घरची माडळी वबनबोभाटपण समनच बाळातपण करवन घयायची पण ती आशरमात

असताना एका अिरानही वतची चौकशी करायची नाहीत ना बाळाला बघायला

यायची ना तयाची चौकशी करायची तीन मवहन झाल दक समन घरी जायची

यावळीही बाळाला सोडन ती चालली वतन तसा साावगतला नवहता पण

एकण वतचा रावराग तसाच वाटत होता आशरमाचया साचावलकााचया सवभावाचा

गरफायदा घताहत ह लोक अस सीताबाईना वाटल आता मातर तयाना राहावला

नाही

ldquoकाय चालवला आहस समन त बाळात झालीस दक मलाला सोडन

वनघन जातस rdquo

ldquoमाई काय करणार बाळाला घऊन जाऊन कामा कशी होणार आवण

नाही गल घरी तर सगळयााचा कसा होईलrdquo

ldquoजर तझयावशवाय होत नाही तर बाळाला का ठऊन घत नाहीतrdquo

ldquoपतयकजण महणतो मल माझा नाही मीही सााग शकत नाही मल कणाचा

त मग कोण तयाचया दखभालीची जबाबदारी उचलणार माईrdquo

आता झीट यऊन पडायची पाळी सीताबाईची होती

ldquo मग त इथच राहा ना नाहीतरी तझा तया घरात कोण आह कशाला

जातस त वतकड तझा नवरा गलयावर तला वतथ काय वागणक वमळत गा चार

घास अनन वमळावा महणन तयाचया भावााकड आवशरतासारखी राहतस इथ राहन

तझया मलाना त सााभाळ शकशील rdquo

ldquo नाही नाही मला गला पावहज माई आता बघा माझयावशवाय थोरलया

ववहनीची काम अडतात मधलया वावहनी तर पणणपण माझयावरच अवलाबन

असतात धाकटीला तर माझाच आधार असतो आबासाहब दादासाहब भाई

आणणा यााचही अडला नडला मलाच बघायला लगत घरात मी नसल दक दकती

गोधळ उडतो नाही मला लवकर जायलाच पावहज कवहा एकदा बाळ होताय

आवण मी घरी जातय असा होता मला rdquo

समन मलाला ठवन तयाना न साागताच वनघन गली सीताबाई ववचार

करायला लागलया एकदा का पाख छाटल असल दक पपजरा उघडला तरी पिी

बाहर जात नाही बाहरचया जगाच तयाला भय वाटता पपजऱयातल आयषय सरवित

वाटता झापड बााधन जगायची सवय होत आपला भलबरा कशात आह याचा

सारासार ववचार खाटतो वबचारी समन आपला सगळ आयषय बाकीचयाासाठी खचण

करतय आपण पपजऱयात अडकलोय याची वतला जाणीवही नाही

सवपन

वनवमर ररयावलटी शोचया टीवहीवरचया गाणयाचया सपधत पवहलया

फरीत दसरा आला दसऱया फरीत पवहला आला आई पपााचया अपिा उाचावलया

तयााच हात गगनाला वभडल पण तो वतसऱया फरीत वतसरा आला आवण अावतम

वनणाणयक फरीत तर तो नाबरात यउच शकला नाही परीिक नहमी सपधणकाना

पोतसावहत करत होत ही सपधाण महणज आयषयाच अावतम रधयय नाही अशा अनक

कसोटा पार पाडायचया आहत आपल पयतन मातर कमी पडता कामा नयत पण

वनवमर सपधत पराभत झाला आवण तयाची आई सटजवरच तयाला पोटाशी धरन

ढसढसा रडली इथच वनवमरचया मनान कच खालली खरतरा आई आवण पपााचया

सवनााची पणणता करताना तयाचा जीव मटाकटीला आला होता तयाला गाणयात

पवहला नाबर नको होता तयाला ना पजकायचा होता ना महाववजता वहायचा तयाच

सवपन होता पण कवळ आईववडलााची वनराशा होऊ नय महणन तयाना मनान

खचलल पाहाण जीवघणा होता महणन तयाचा मन कासावीस होता होता वनववळ

तयााची बचनी तयाला मान खाली घालायला भाग पाडत होती तयााचया अपिााचा

भाग तयाना कला होता वयाचया चौदावया वरी आपण जगणयाला लायक नाही असा

काहीसा वनवमरचया मनान घतला वनराशचया गतत हळहळ तो जायला लागला

तयाचा अभयासातही लि लागना टीवहीवरचया गाणयाची एक सपधाण तयाला

आयषयातन उठवन गली होती नालायक ठरवन गली होती

खरतरा सयशही तयाचयासारखाच पराभत झाला होता पण तयाचया

चहऱयावर दखाची छटा मातर नवहती गरीन रममरधय आलयावर सयश वनवमरजवळ

आला तयाचया खाादयावर तयान थोपटलयासारख कल ldquoअर एवढा रडणयासारखा काय

झालाय पढचया वळी ककवा दसऱया कठलयाही सपधत नककी त पजकशील बघ थोडा

वखलाडपणान घ कणीतरी पजकणार आवण कणीतरी हरणार ह नककीच आवण

आपण हरलो महणज काही जगबडी झाली नाही एवढा मनाला लावन घऊ नकोस

आपण आणखी पयतन करावा महणन सपधाण असतात rdquo वनवमरचया मनाचा समाधान

झाला दक नाही ह तयाला कळल नाही

आवण एक ददवस अचानक एका वसनमाचया गीतासाठी

पाशवणगायनासाठीचा परसकार सयशला वमळाला टीवहीवरची तयाची मलाखत

वनवमर आवण तयाच आई पपा आशचयाणन पहात होत कवळ आठ वराणत सयशन

इतकी मोठी मजल कशी मारली याचा रहसय जाणन घयायला उतसक होत

सयशन तयाचया सारखयाच एका हरललया मलाना तयाला दाखवन ददल

होता अपयशान तो खचन न जाता तयाना जासत जोरात पयतन कल होत सयश

आजचा सवलविटी साागत होता ldquo लहान असताना मी कधी कधी सपधाामरधय भाग

घत होतो पण माझया दषटीन सपधाण ही नाबर काढणयासाठी कधीच नवहती ती फकत

माझयातलया गणााना आणखीन तावन सलाखन पारखन घणारी महणनच मी

तयाकड बघत होतो माझयातलया कलना माझयातलयाच कलशी कलली सपधाण होती

ती माझा सागीताचा ररयाज कायम होता मी कधी अभयासाचाही बाऊ कला नाही

कारण मला गाणयात कररयर करायचा होता आई बाबाानी मला जीवघणया सपधत

उतरवला नाही ह माझा भागय सपधत वमळाललया बविसान मी कधी हरळनही गलो

नाही आवण अपयश वमळालयावर खचनही गलो नाही कधीकधी गाताना सपधत

परीिकाानी ददललया वळपिा जासत वळ लागला पण गाणयातली एखादी हरकत

जागा घता घता असा काही आवाज लागायचा दक तया सवरााचया सपशाणन अागावर

रोमााच उभ रहायच गातानाचा तो िण माझया दषटीन अतयात महतवाचा असायचा

आवण तयाचा आसवाद मी परपर घत होतो मला वमळालला हा परसकार हा माझा

अावतम टपपा नाही माझा गाण लोकाानी आवडीन ऐकाव हाच माझा रधयास राहील

तच माझा सवपन आह rdquo

वनवमरला या िणी जाणवत होता दक खरचा आपला सवपन काय होता याचा

ववचार आपण कधीच कसा कला नाही वनवमरच आई पपा मातर आपला सवपन

धळीला का वमळाला याची कारण मीमाासा शोधन काढणयात गकण होत

रााग नाबर

वपयावदा गलया वरीच या कॉलजमरधय मराठीची पारधयावपका महणन रज

झाली होती चाळीशीचया वपयावदाचा मराठीवर पभतव होता वतचा बोलणा

समोरचयाला गागवन टाकायचा अलपावधीतच ती कॉलजचया मलााची आवडती

पारधयावपका झाली तयाला अियसारखया टारगट मलाचाही अपवाद नवहता

पवहलया लकटचरला तयान तरास दऊन पावहला पण सगळया मलाासमोर वगाणत न

रागवता वपयावदान तयाला कटलास सापलयावर बोलावल आवण समजावल वासतववक

बाकीच पारधयापक वागत तसा सगळयाासमोर तयाला खडसवायला वतला काहीच

हरकत नवहती पण चारचौघात तयाचा पाणउतारा करणा वतला बरोबर वाटल

नाही वतची ही एकच गोषट तयाला पचाड आवडन गली वतचया समजावणयान

अियला मीही सभय आह ही भावना चतवन गली

लासट बनचर असणारा पारधयापकााचया खोडया काढणारा अिय

वपयावदाचया लकटचरला मातर नमान बसायला लागला तयाला वतचा वशकवणा

आवडायला लागला अियना वनववळ वपयावदा मडम वशकवतात महणन एफ वाय

कॉमसणला मराठी घतला बारावीला तयााचया वशकवणयाचा तयाचयावर एवढा पभाव

पडला दक तयाना मराठीच वनवडल तयााचा कववता वशकवणा तर कवळ लाजवाब

होता कवी मग तो कोणीही असो पवदा गरस सरश भट असोत शााता शळक

इाददरा सात ककवा पाडगावकर असोत कववतचा भावाथण साागताना तयामागचा

सादभण कववतचा न जाणवलला पण वतचयात दडलला गरथभताथण कवीची

मनोभवमका समजावन साागताना ती कववता अिरश जगलयासारखा अियला

वाटायचा कानात पाण आणन तयााचा लकटचर तो ऐकायचा

मनाचया आवण शरीराचया दोनहीही सौदयाणचा वमलाफ वपयावदा

मडमचया रठकाणी झालाय असा तयाला वाटायचा वशकवताना दर काही वळान

कळला ना असा महणताना तया मानला नाजक झटका दत तया हलकटयाशा झटकटयान

हलणार तयााचया कानातल झमक तयााचया कसााचया करळया बटााशी अलगद

खळायच तयािणी अियला पशन पडायचा आपलया डोळयाना सौदयाणचा सख

वमळताय दक कानाना कववतची मजवानी तयाचया मनावर तयाानी गारड कला होता

सारखा तयाना पहात राहावा असा तयाला वाटायचा तयााचा ओठ मडपन हसणा तयाला

वड लावायचा मनाची घालमल होत होती

एक ददवस अियन ठरवला दक काही झाला तरी ममना भटन आपला मन

मोकळ करायचा पण कसा आवण कधी हा पशन होता तयाना ममना वचठठी वलहायचा

ठरवला ldquoमम तमही मला आवडता काय कर मला कळत नाहीrdquo वपयावदान वचठठी

वाचली आवण अियला भटायला बोलावला कणाचया बापालाही न घाबरणारा

अिय ममनी बोलवलयावर मातर मनातन सटपटला तयाच हातपाय कापायला

लागल आपलयाला चाागला खडसावणार महणन घाबरतच तो टीचसण रमचया

दाराशी आला चाहल लागताच वपयावदान तयाला आत बोलावला माद वसमत करत

तयाला बाजचया खचीवर बसायला साावगतला आवण बोलायला सरवात कली

ldquoअिय मी तला आवडत यामरधय काही गर आह ह आधी मनातन काढन

टाक वनसगाणचा वनयमच आह दक या वयात वभननपलगी शरीराकरणण वाटायला हवा

तसा नसल तरच काहीतरी चकताय असा मी महणन या वयात असललया शारीर

आकरणणा बरोबरच आपलया मनातही काहीएक आयवडयल आदशण वयवकतमतव

आकार घत असता कधी नकळत आपलया मनात त साकार होत असता तर कधी

आपण जाणीवपवणक त पाहात असतो तसा तझया मनातही आपली जोडीदार वपया

माझयासारखी असावी अशी कलपना नकळत आकार घत आह तझी मनातली

कलपना आवण शरीराचा तरण असणा यामळ माझयाबददल तला आकरणण वाटताय पण

ह खरा नाही कारण वसतवसथती खपच वगळी आह दसरा असा दक आपलया

वयवकतमतवाला अनक बाज असतात तसाच तझया एकण वयकतीमतवात हा भाग

महणज रटप ऑफ द आईसबगण महणावा असा आह तझी कररयर भववषय कौटावबक

पररवसथती तझयात सपतावसथत असलल नततव गण दसऱयाना मदत करणयाची

वतती या गोषटी खप महतवाचया आहत या सगळया गोषटीवरन तझा चररतर ठरणार

आह तवहा काही काळासाठी वाटणारा आकरणण महतवाचा दक तझा वयवकतमतव

महतवाचा ह तला ठरवायला हवा याच वयात आपलया चररतराची बााधणी होत

असत तयाचा पाया इथच घातला जातो आवण तयावर पढचया आयषयाचा भववतवय

ठरता जवहा तझा तच आपलया मनाला ह समजावन साागशील वसतवसथतीचा

आकलन तला होईल तवहा तझया मनातला हा गोधळ नककी दर होईल कणाला तरी

फोन करत असताना कधी लि नसल तर दसराच एखादा नाबर चकन दाबला जातो

आवण मग रााग नाबर लागतो आपलयाला काही समजत नाही अरचया असा कसा

रााग नाबर लागला मनात कठलीही अपराधीपणाची भावना न ठवता सवचछ मनान

आपलया भावनचा ववशलरण कर ह योगय आह का याचा सारासार ववचार कर तला

तझा योगय नाबर नककीच वमळल rdquo

अियचया मनातल ववचारााच मोहोळ वपयावदान हलकटया हातान

सोडवल होत ववचारााचया गतत सापडलला अिय हळहळ भानावर यत होता

वळण

ldquoउदया भटया र राजहास बारमरधय चयायला ती नाझनीन काय माल आह

बघया तरी मसतानी झक मारली असा महणतात rdquo सावहलन चार पाच पग एवहाना

सहज ररचवल होत ररकामा गलास पनहा भरणयासाठी टबलवर वाट बघत होता

तीन पाकीट वसगारट जळन राख झाली होती

ldquo चल ए आता बास साल घरी वाट बघतात लचना कलप उघडल तरी

महातारी ववचारायला यतच उशीर झाला र बळया महणत वाढ का जवतोस का

करत बसत साला कटकट अपनी खद दक पजदगी भी ठीक तरहस गजारन नाही दत

यारrdquo तो डोळ तारवटन तावातावान बोलत होता

ldquo यवडा चकणा खालयाव पोट गपगार वहइल नायत काय हवा वशराय

बी वाव नसतय या ढरीमधी आन कसला जवान खान घयीवन बसतयात कोन जान

लच काळजी करतयात आमी काय ककटकल बाळा हत का कायrdquo गौतयाना आपलया

बोलणयाचा शर टाकला

गौतमला आपण सावहल आवण वनवखलच वमतर आहोत याचा खप

अवभमान तयानाच तर तया दोघाना दार कशी आवण कठ पयायची त वशकवला होता

बारमरधय बारबालााचा नाच पहायला कसा जायचा याबाबतीत तो तयााचा गर होता

कठ कोण बारबाला चाागली आह याची वबतताबातमी गौतमला असायची हाा

पशाचा परवठा मातर तयाला वमतराानी करायचा हा जण अवलवखत वनयमच होता

तसा ठरनच गला होता

रावसाहब आवण सवशलाबाइना सावहलची खप काळजी वाटायची

सखवसत कटाबातला एकलता एक कलदीपक होता तो तयााचा तळहातावरचया

फोडापमाण तयाला दोघाानी जपल होता तो महणल त तयाचयासाठी ताबडतोब हजर

वहायचा मला सनचया माघारी तयाला माया ददली होती तयााचा अकाली अपघातात

जाणयाचा दख दोघाानी या वदधापकाळात सावहलकड बघनच पचवला होता

साहीलला कठलयाही गोषटीची उणीव भास नय महणन त धडपडायच दोघााना

एकच शलय होता सावहल वशकणयात अवजबात रस घत नवहता मग नोकरी वगर

तर दरच राहीला आजकाल तो दोघाना उदधटासारखी दरततर करायचा वाटल तस

पस मागायला लागला होता आपलया सासकारात काय कमी पडला याचा दोघाही

ववचार करायच

तामहण आजोबा महणायच त काही खोटा नवहता ldquo तयाला वळण

लावायला तमही एकच करायला पावहज होता तमही तयाला पररवसथतीच चटक बस

ददल असत महणज समजला असत आपोआपच मागी लागला असता तमच लाड

नडलत rdquo

सावहल नहमीसारखाच रातरी उवशरा घरी आला घरात सामसम

अथाणतच दोघाही झोपल असणार तरी आजी यणारच हा तयाला हसका होता पण

तीही आज जवतोस का बाळ महणन ववचारायला आली नाही तयालाच चकलया

सारख वाटला महणन अादाज घणयासाठी तो आजी आजोबााचया बडरमकड गला

दरवाजा उघडा होता आतमरधय ददवा जळत होता त दोघही मातर खोलीत नवहत

तो आत गला टबलावर फलााचा मोठा बक तयाचयाकड बघन हसत होता अर हो

उदया आपला वाढददवस बकचया खाली एक वलफाफा होता तयान तो उघडला

वाढददवसासाठी काही पस तयाानी ठवल होत पमापोटी आजी

आजोबाना तयाला सधारण कठीण जात होत महणन एक वरण तयाानी तयाचयापासन

लााब रहाणयाचा वनणणय घतला होता

पताग

आज माझा वाढददवस बाकी कणाचयाही लिात नसला तरी माझया तरी

लिात रहायला हवा पण छ आज योगायोगान मला आठवण झाली ती मला मगो

आईसिीम खावस वाटल महणन लहानपणी डडी मला आवडता महणन

वाढददवसाला नहमी मगो आईसिीम आणायच आज फकत आईसिीम घणयापरतच

पस वखशात वशललक आहत अस द आज जवणाला सटटी पतरयाचया भगदाडीतन

बोळातली मलााची मजा पहात खायला लागल

मी पवहलयापासन उाच आवण आडवया बाारधयाची गोरी असल तरी माझ

फीचसण जरास वगळ एखादी परदशी मलगी वाटावी इतपत वगळ वगाणत

मतरीणीही मला फारशा वमसळन घत नसत वहडीस दफडीस करायचया कारण

काही कळायच नाही मी तयाना तयााचयातली का वाटत नवहत माझया मानान तया

अगदी छोटा वाटायचया माझया खाादयाला लागणाऱया राागत वगाणत मी

सगळयात पाठी अभयासात मला काही गमय नवहताच खळात थोडीफार होत

शाळा सापली मला फारशा मवतरणी कणी नवहतयाच कॉलजची दोन वरण कशीबशी

कली

मममीला सासाराच काही खास पम नवहत सवपाक तर वतला मळीच यत

नवहता नहमी बघावा तर पाव आवण अाडी नाहीतर फार फार तर पाव आवण

उसळ वाढतया वयात भक लागायची पण घरात काही खायला नसायचा डडी

आपलया कारखानयाचया कामात मगन असायच डडी कडन कधी पस घऊन बाहर

काहीतरी खायची भययाही तसाच करायचा मग मनात आला नोकरी करन पस

वमळवाव महणज खायला वमळल पसतकाचया दकानात नोकरीला लागल

वाचायची आवड होती महणन ज पस वमळायच त चनीसाठी उडवायची पस

कवहाच सापन जायच

जनी मला वतथच भटली मला समजन घणारी ताई आई आवण मतरीण

जनीमधच एकवटल आह असा वाटायचा वतचयावर खप पम करायला लागल

वतचयावशवाय जगणा अशकटय आह असा वाटायचा दोन दोन ददवस मी वतचयाच

खोलीवर रहात होत पण एक ददवस मला न साागताच ती नयझीलाडला वनघन

गली तयावळी मी अिरश कोसळन पडल मनगटाची नस कापायला बवघतली पण

पयतन अयशसवी झाला मममी डडी भयया याना याववरयी फारशी काही कलपनाच

नवहती

या नराशयातन बाहर पडायला मला राशी आवण वनमा याानी मदत कली

तया माझया मदतीला धावन आलया जनीचया बाजचया खोलीत तया राहायचया

आमही वतघी वमळन रहायला लागलो मममी इतकी बपवाण होती दक ती माझी काही

चौकशीही करायची नाही आराम करणा टीवही बघणा आवण कधीतरी डडीबरोबर

कारखानयात जाणा एवढाच वतचा काम दोन ददवस मलगी घरी यत नाही ती कठ

असत काय करत याची वतन कधी ववचारपस कली नाही राशी वनमा यााचयात मी

खपच गातल तया दोघी खप घवनषठ मवतरणी होतया तयामळ वळ यताच तया दोघीनी

हलकच मला बाजला कल मला न दखवता

समोर आयषय भकास वाटत होता करायला काहीच नवहता माझयाकड

कणीतरी कलपना साावगतली दक त हॉटलमरधय वटरसच काम कर तही कल त करता

करता मसाजर महणन काम करायला लागल कधी मसाज पालणरमरधय तर कधी

हॉटलमरधय कसटमर वमळायला लागल टीप चाागली वमळायला लागली वतथ

फरडररकची ओळख झाली नायजररयातन आललया फरडला मी आवडल फसबकवर

आमच एकतर फोटो बघन डडी चवताळलयासारख झाल तयाानी मी काही ववचार

करायचया आत फरडशी माझा लगन लावन टाकल मी तयावळी लगन करावा दक कर नय

यावर ववचारच कर शकल नाही तयााचया हो ला हो करत गल फरडला फारशी

चाागली नोकरी नवहती तयाचाच खचण भागत नवहता माझया वमळकतीतन घर

चालायचा तयाच आवण माझ तयावरन खटक उडायला लागल पनहा मी एकटी

झाल

मसाजर महणन काम करत होत तवहा माझी आमदानी चाागली होती

भययाना तयाचया आवडीचया मलीशी सासार थाटला होता आवण तो वगळा रहात

होता तयाचा आवण डडीचा पटतच नवहता डडीना दवाखानयात ठवला तयाचा खचण

खपच झाला तयााचया डोकटयावर खप कजण आह ह तयावळी कळल कजण माग ठवन त

गल मममी काही कर शकत नवहती वतला हाय बलडपशर माग लागला तयााचया

पाठोपाठ एक वराणत मममीही गली माझी जमा पाजी सापषटात आली तयानातर मीच

आजारी पडल आवण हाताशी होता त काम वनघन गला एका दकानात सलस गलण

महणन काम वमळाला तया पगारात काय होणार महणन सततर वरााचया ददनशभाई

यााचयाबरोबर का पवनयन महणन रहायला लागल गलया वरी त वारल तयााचया

घरातलयाानी मला घराबाहर काढल तटपाजया पगारात काय होणार या छोटा

पतरयाचया खोलीत रहायला आल आज खायला वमळाला तर उदया वमळल का नाही

याची खातरी नसत

आज वयाची पसतीशी आली मी कठही वसथर नाही खायला वमळायची

भराात अशी अवसथा आह आज आईसिीमची आठवण झाली आवण वनवाातपण माझा

जीवनपट डोळयासमोरन सरकन गला एका उचचवशवित पााढरपशा घरातली

सबदध मलगी वतची अशी अवसथा कोणी कली वतन सवत आईववडलाानी

पररवसथतीन जसा वारा यईल तशी मी वाहात गल पतागाचा मााजा माझया हातात

होता पण तो तटललया पतागासारखी माझी अवसथा झाली खरच मी इतराापिा

वगळी आह का

जवळच दरच

पवाणधण

ldquo अहो तमही ऑदफसमधन आलात की आपण आज वसनमाला जाउया

नाrdquo

ldquo बघ आज कदावचत माझया वमतराबरोबर बाहर जायला लागल तयाचा

जरा पॉबलम झालाय तयाला तयातन बाहर पडायला मदत करायला हवी मला

तला तयातला काही कळणार नाही rdquo

ldquoमला ताजी फडफडीत मासळी खावीशी वाटतय समदराचा खारा वारा

तो वास मला शवासात परपर भरन घयावासा वाटतोय एवहढ तरी डोहाळ परवा

बाई माझrdquo

ldquoअगा डोहाळ कसल घऊन बसली आहस माझी बदली होणार आह ती

रदद करन घणयाचया तयारीत आह मी बॉसला खश करायला सरधया तरी मला रजा

काढता यणार नाही

ldquoबाबा माझया शाळचा आज गदररग आह तमही यणार ना मी नाटकात

भाग घतलाय rdquo

ldquoनाही र पववण आज मला महतवाची वमरटग आह सोसायटीची वतकड

जायलाच पावहज ती चकवन चालणार नाही rdquo

ldquoअहो आज पवतमाचा वाढददवस वतला वतचया आवडीचा डरस घयायला

जाउया काrdquo

ldquo तमहीच दोघीजणी जाऊन आणा ना नाहीतरी पवतमाचयाच आवडीचा

डरस आणायचाय न मला जमलसा वाटत नाही माझया एका वमतराचा वाढददवस

आह तयान मोठी पाटी ठवली आह आवण मखय महणज तयाची सगळी वयवसथा

मलाच बघायला लागणार आह rdquo

ldquo हलो अहो पववणला खप ताप भरलाय तयाला हॉवसपटलमध अडवमट

करावा लागणार असा आपल फवमली डॉकटटर महणताहत लवकर या तमची कामा

आटपायची वाट बघत बस नका असाल तस या माझा जीव टाागणीला लागलाय

अगदी rdquo

ldquo मी यतोय पण असा काय करतस डॉकटटर आपल अगदी घरोबयाच

आहत तयामळ एवढा घाबरन जायचा काही कारण नाही वशवाय एकदा का तयाला

हॉवसपटलमध अडवमट कला दक आपली बरीचशी जबाबदारी कमी होत एसटीन

मला वनघन यायचा महणज सात तास तरी जाणारच ना थोडा धीर धर rdquo

ldquoमला टरीपला सोडायला या नाrdquo ldquo नाही गा बाळा आई यईल नाrdquo

ldquoवनदान नयायला तरी याल काrdquo ldquo रातरी काकीचयाकड सोबतीला झोपायला

जायचाय बाळा तया लवकर झोपतात ना काका गलयापासन एकही ददवस मी

तयााचयाकड जायचा माझा नम चकवला नाहीय rdquo

ldquoबाबा हया सटटीत आपण करळला जावया का सगळजण आमच वमतर

सटटीत कठ ना कठ जात असतात आपण मातर कठच जात नाही rdquo

ldquo मलानो तमहाला सटटी असत पण मला कोण सटटी दणार र कामा

चालच रहातात आवण सटटी काढली तर पढ कामाचा आणखीन भार वाढतच जातो

rdquo

उततराधण

ldquo बरच ददवस मनात यताय आपण दोघा खप वरण झाली वसनमाला गलो

नाही आज जावया का गrdquo

ldquo अहो आज माझी वभशी आह आवण मलाच लागलीय तयामळ आज

वसनमा कनसल rdquo

ldquo पवीण अर कधीतरी वळ काढन बोलत बस माझयाशी सारखा आपला

वमटीगज कॉनफरनस टररग सवतला कधीतरी वळ द र आपलया कटाबासमवत वळ

घालवलास तर कामाचा बराच ताण हलका होतो मलाही हलली वळ कसा

घालवायचा हा मोठा पशनच पडतो बघ पवतमाची नातवाडााची सारखी आठवण

यतय पण ती तरी वतचा सासार सोडन मलााचया शाळा सोडन कशी यणार नाही

काrdquo

जया काकीचया सोबतीला मी जात होतो तया गलयानातर आपलकीची

भावना महणन तयाानी सतळीचा तोडाही माझयासाठी ठवला नाही जयााचयासाठी

माझया लकीचया खशीला मी वझडकारल पवीणचया शाळचया कठलयाही

कायणिमााना मला जाता आला नाही दरवळी काहीतरी कारण असायचा आवण

कायणिम चकायचा मलााचया पमाचा कौतकाचा असा िण पतनीचया आगरहाचा

आजणव वळोवळी मी टाळत गलो जया वमतराासाठी मी माझा वळ ददला त आता कठ

आहत आवण आता माझया हातात मातर काहीच नाही आह फकत वळच वळ आता

मला आपतााची आठवण यतय जवहा मी जवळचयाना दर लोटत होतो दरच मला

आपलस वाटत होत तवहा मी खरच जागा नवहतो का

लवखकची ओळख

नाव सौ सववता कौसतभ नाबर ई

मल savitanabargmailcom फोन

8149658022

पतता 1752 302 नाबर साकल

5th िॉस राजारामपरी मन रोड कोलहापर

४१६००८

वशिण MCom

इतर Dipin Music (vocal) ndashवशवाजी यवनवरथसटी

Dipin Music (Tabla) माबई यवनवरथसटी तबलयाच वशिण क

कशवराव धमाणवधकारी पा ववभव नागशकर सरधया शरी महश दसाई यााचयाकड

सर आह

साातािझ इथलया The Yoga Institute Santacruz इथ योग

पवशिकाचा कोसण कला योग पवशिक महणन अनक रठकाणी काम आयण ववदया

मादीर माबई सट फरावनसस मनजमट institute माबई इथ योग वशिक महणन काम

अनकाना उपचारयकत योग वशकवला

मकत पतरकार महणन गली २२ वर कायणरत महाराषटर टाईमस लोकसतता

सकाळ लोकपभा तरण भारत लोकमत पणयनगरी सा वववक यामरधय अनक

ववरयाावर लखन लोकमत अातनाणद यासारखया अनक ददवाळी अाकाामरधय लखन

पररसावाद

खालील पसतक पकावशत------

१ वकण १०१ ndashअनवाद (ल एवलझाबथ फरीडमन)

२ कताथण मी-- अड वसातराव नावकर यााच चररतर

३ सवाल जबाब पतरकाराशी ndashपतरकार सभार धम यााचयावरील

मलाखतीच पसतक

४ सामथयण आह चळवळीच- दवदासी वनमणलन चळवळीच अरधवयण पा

ववठठल बनन यााच आतमचररतर शबदाादकत

५ माईड पॉवर ndashपरणादायी पसतक

६ सवतला ओळखाmdashपरणादायी पसतक

७ हाऊ ट वबकम सकटससफलmdashपरणादायी

पसतक

८ गरब द ऑपॉचयणवनटी----परणादायी पसतक

९ सकटसस पासवडण-----परणादायी पसतक

ई सावहतय पवतषठान

मराठी वसनमा हा एककाळी भारतात पहदी वसनमाचया तोडीस तोड

ककवा काकणभर वरचढच होता मरधयातरी मराठी वसनमाला उतरती कळा लागली

पिक यईना महणन वथएटर वमळना वथएटरच वमळत नाही महणन चाागल मराठी

वसनमा बननात आवण चाागल वसनमा नाहीत महणन पिक वमळनात अस एक

दषटचि सर झाल मग आला झी मराठी वसनमा आवण तयाचयाच जोडीन छोटा

आकाराची मलटीपलकटस आवण वडवजटल पिपण तयामळ पनहा एकदा मराठी

वसनमा जोमान बहर लागला

काहीशी अशीच पररवसथती मराठी सावहतयाचीही होत आह एककाळी

टॉपला असलल मराठी सावहतय मधलया काळात रटवही आवण वसनमाचया यगात

माग पडल पण आता मोबाईल आवण इाटरनट यााचयामळ मराठी वाचकवगण फ़ार

मोठया पमाणावर वाढतो आह आवण तयाच जोमान तयाचयासाठी वलवहणारा

दजदार लखक वगणही वनमाणण होऊ लागला आह मराठी सावहतयाचया भववषयाबददल

आमही अतयात आशावादी आहोत

आपली साथ मातर पावहज आपलया ओळखीचया जासतीत जासत लोकााना

ई सावहतय बददल साागा तयााच ई मल पतत व whatsapp नाबर कळवा तयााना ई

सावहतयचा मोबाईल app download करायला सचवा आगरह करा ई सावहतयच

माकरटग करा एकदम फ़रा ट फ़टवर यऊन खळ जबरदसत माकरटग कर लाखााच

कोटी कर आवण मराठी सावहतय पनहा नाबर वन ला आण

ई सावहतय पवतषठान

wwwesahityacom

esahitygmailcom

आता ई सावहतय च APP उपलबध आह ई सावहतयचा App आपण खालील

पलकवरन आपलया मोबाईलवर डाऊनलोड करा आवण भरमसाट पसतका फ़री वाचा

httpsplaygooglecomstoreappsdetailsid=comesahitywwwe

sahitybooks

ई सावहतय पवतषठानची ई बकटस Whatsapp broadcast service सर झाली

आह पणणपण फ़ककट पसतका आता आपलया मोबाईलवर थट कपया नााव नोदणीसाठी

7710980841 हा नाबर आपलया मोबाईलवर सवह करा आवण नातर या नाबरवर वॉसऍप

करन आपल नााव व शहराच नााव कळवा आपलयाला वनयवमतपण एक नवीन मराठी ई पसतक

Whats app िार पाठवल जाईल आपण त पसतक आपलया वमतरााना Whatsapp करा आवण

भाव खा

आपलया ओळखीचया दकमान दहा लोकााच मल आय डी आमहाला कळवा तयााना

आमही ववनामलय पसतक पाठव व आपलयाला VIP सभासद बनवल जाईल

Page 12: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross

पशचातताप

वीस फटाावर असणाऱया तरागाचया छोटा वखडकीतन यणारा कोवळया

उनहाचा कवडसा आज वतलोततमा टक लावन बघत होती दकती वरा झाली

लहानपणी आपण हा उनहाचा कवडसा पकडायला बघत अस पण कधी हातातच

यत नवहता आयषय असाच आपलया हातात आह महणता महणता वनसटन गला

दकती छान होता आपला आयषय वनरागस साथ पाणयासारख अचानक वसदधाथण

आयषयात आला आवण आयषय दभागन गला

वतलोततमाचा बालपण खप लाडात गला दोन भावााची लाडकी बवहण

ददसायला अतयात ससवरप वशकायलाही हशार वतना आपला जोडीदार सवतच

वनवडला ददसणयात डावा असलला वसदधाथण हरहननरी होता तयाची जात मातर

वतलोततमाचया कटावबयाना खपली होती महणन लाडकी असली तरी वतचया लगनाला

मातर भावाानी आवण आई ववडलाानी खप ववरोध कला साम दाम दाड भद

कशालाच वतन जमानल नाही घरचयााचया मनाववरदध वतन वसदधाथण बरोबर सासार

मााडला

सवतचया हशारीचया जोरावर वसदधाथण लवकरच नोकरीत खप वर चढत

गला पवबलक ररलशन मरधय असणारा तो पाटाण टाळ शकत नवहता आवण

पाटीमधली दारही हातात आलला सरवातीचा एकच पयाला नातर चार वराणतच

तयाची पजदगी बनला पवहलयाादा आपलया लाडकटया लकीदखत घरात गलास नको

महणन टाळणारा वसदधाथण कालाातरान सटीचया ददवशी रीलकटस होणयासाठी

पयायला लागला तो दारचया इतका आहारी गला दक मग तयाला ददवस रातरीचही

भान रावहल नाही आवण एक ददवस

वयसनापायी तयाची नोकरी गली मलगी लहान घरचयाानी पाठ

दफरवलली अशा वसथतीत वतलोततमा नोकरी कर शकत नवहती गागाजळीवर जवढा

वनभावता यईल तवढा धकवन नला शाात आवण समाजस असलली वतलोततमा आताशा

छोटा छोटा कारणाावरन वचडवचड करत होती नवरा बायको मधला सावाद

आता सापायला लागला होता पसा असल तरच जगणा शकटय होता आरथथक वववाचना

वतला तरसत करत होतीच वशवाय दारसाठी वसदधाथण आता वतचयाकडच पशाची

मागणी करत होता घरातला एक एक दागीनाही दकानाची पायरी चढायला

लागला मोठया फलटचा असणारा वनवारा आता एका कचचया बााधकामाचया खोलीत

बदलला तयासाठीही घरमालकाचा भाडयाचा तगादा सर झाला कोडीत

सापडलली वतलोततमा सरभर झाली होती आवण एका ददवस हदद झाली

वसदधाथणन लकीचया सोनयाचया मनगटाा बायकोकड मावगतलया ती त

दयायला तयार होईना तयान वतचयावर हात उगारला एककाळी आपलयावर

जीवापाड पम करणारा वसदधाथण आपलयावर हात उगारतोय ह बघन एक िणभर

वतलोततमा दखान कोलमडन गली वसदधाथणचा हात थााबत नवहता तोडान तयाची

मागणी चालच होती मार असहय होऊन वतचया दखाची जागा आता रागान

घतली काही कळायचया आतच जवळचा कोयता वतन उचलला तयाला भीती

दाखवायला उगारला पण तयान वतचा हात वरचयावर पकडला दसऱया हातान तो

वतला मारतच रावहला तो चकवत असतानाच कोयतयाचा हात तयाचयावर बसला

घाव वमी लागला होता

वतचया लकीची रवानगी अनाथाशरमात झाली कारण सरळ होत वतच

आईवडील भाऊ वतचयाकड आता तर गनहगार महणनच बघत होत तयाना काही

वतची ककवा वतचया लकीची दया आली नाही वतलोततमाचा मन दखान ववदीणण

झाला एका चागलया घरात जनम घतलली आपली लक सगळयाच सखाना

आपलयामळ मकली वतचा काही दोर नसताना आशरमात आयषय काढणा वतचया

नवशबी आला खरच वसदधाथणशी लगन करन आपण चकलो दक तयाला वयसनापासन

दर करणयात आपण कमी पडलो तयाचया पमान आपल डोळ बाद झाल होत दक

तयाचया वयसनाकड सरवातीला डोळझाक करत होतो दक तयाचा मार खाऊन

सहन करायला पावहज होता तयाचा अवनबाध वागणा लकीचा बाळलणासदधा पणाला

लावायला पावहज होता का

अजनही मला मोह घालणारा हा उनहाचा कवडसा माझया लकीचया

आयषयात मातर रि वाळवाट बनन आलाय माझयामळ आईचया चकीचया वनवडीची

असो ककवा बापाचया वयसनाची सजा असो तयापायी आपलया वनषपाप छकलीचा

आयषय मातर उरधवसत होऊन गला कठला गलया जनमीचा पाप असल दक तया अभागी

जीवाला अशी वशिा वमळावी आई वजवात असताना मलीला अनाथ महणन

जगायला लागावा यापरता दख त काय पशचाततापाचया आगीत वतलोततमा पोळन

वनघत होती

मकसद

रणचया वयाचया पाचवया वराणपासन सौवमतर वतला सााभाळत होता जया

िणी तयाला कळला आपली बहीण गवतमाद आह जवळपास तयाच िणापासन दादा

महणन वतची दखभाल करणयाचा ठका तयान घतला होता सौवमतरला तयाचयाहन

लहान आणखी दोन बवहणी होतया रण नाबर तीनची सखदा आवण सवरदा या

दोघी नॉमणल होतया जवहा लहानपणी रणच उचचार सपषट यायच नाहीत तवहा

सौवमतर त समजन घयायचा ती काय साागतय त तयालाच बरोबबर कळायच आई

ववडलाापिाही जासत तयाला बवहणीची काळजी होती लहानपणी वमतर मवतरणी

रणची चषटा करायच वतचयासारख बोबड बोलन वतला वचडवायच खळायला

घतानाही वहडीस दफडीस करायच या पसागाानी रणचया दादाला खप तरास

वहायचा सौवमतर सतरा वरााचा झाला आवण तयाची आई गली वडील दफरतीचया

नोकरीवर जबाबदारी सौवमतरवरच आली बवहणीना तयााचा आवरन दऊन शाळला

पाठवायचा घरात काय हवा नको त पहायचा आईची जागा सौवमतर भरन काढत

होता वडील असनही तयााची भवमका त पार पाड शकत नवहत सासारासाठी पसा

वमळवायचा एवढा एकच काम तयाना जमत होता सौवमतरची आई गलयापासन तयााचा

मन सासारातन उडन गला होता तयााचा आयषय मवशनवत झाला होता सौवमतर

बवहणीचा मायबाप झाला होता

जसा जसा सौवमतर मोठा होत गला तसा तसा तयाला उमगत गला दक

आपणच रणचा पणण वळ सााभाळ कला पावहज ववडलााचया समजन घणयालाही खप

मयाणदा यायचया आई असताना ती रणचा सााभाळ करायची पण आता रणचया

हालचाली ववशीतही दहा वराणचया मलीसारखया होतया सौवमतरन वतला हळ हळ

वाचनाची आवड लावली वतचयाबरोबर वगवगळया ववरयाावर चचाण करायला

लागला वतला सागीत ऐकवत वतचा कानही असा तयार कला दक कोणताही राग ती

पटकन ओळखायला लागली सागीतात ती रमायला लागली गाणी ऐकणयासाठी ती

कशी लावायची हही तयान वशकवल पण वतचया सागीत वशकणयाला मातर मयाणदा

होती सवपाक वतला यत नवहता पण तयान चहा करायला वशकवला जवण गरम

करन घयायला वशकवला कमी होती फकत वयाचया मानान असणाऱया समजतीची

अशातच सौवमतर एमपीएससी परीिा पास झाला आवण तयाला मलाखतीचा

बोलावणा आला शवटचया िणी तयाना ठरवला आपण ही नोकरी घयायचीच नाही

मग मलाखतीला कशाला जा तयाना दनाददन गरज भागवणारी साधीशी खाजगी

का पनीतली नोकरी पतकरली जणकरन रणसाठी तयाला वळ दता यईल सवतचा

आयषय तयाना रणलाच वावहला होता लगन न करता राहाणयाचा बाधन तयाना सवतहन

सवीकारला होता रण हच तयाचा जग होता तयाचा शवास होता

रण कधी कधी हटट धरन बसायची दादा आज मला बरा वाटत नाही त

कठही जायचा नाही दादा अशावळी पणणपण वतची आई वहायचा काही न बोलता

वतला मााडीवर झोपवायचा रणची आाघोळ वणीफणी सगळाच सौवमतर करायचा

सौवमतरचया दोघी बवहणीची लगना झाली सौवमतरन तीही जबाबदारी पार पाडली

कारण ववडलानी ती जबाबदारी पार पाडायचया आधीच या जगाचा वनरोप घतला

होता नोकरीवर जाताना बाहरन कलप लावन शजाऱयाना साागन तो जायचा

सगळा रटीन वयववसथत बसला होता मोबाईलवर ठराववक एकच नाबर आपलया

दादाचा कसा लावायचा हही तयाना रणला वशकवला होता रोज ठरववक वळी मी

जवल महणन वतचा तयाला फोन यायचा

तयाददवशी वतचा दपारी फोन आला नाही वतन फोनही उचलला नाही

शजाऱयाना फोन करन तयान ववचारल थोडया वळापवीच रण वखडकीतन हात

करन आत गलयाच तयाानी साावगतल तयाचा मन विधा झाला वतला शजाऱयाानी

पावहलाय महणज वावगा काही घडला नाही ककवा वतन भलताच काळजी

करणयासारखा काही कला नाही पण मग फोन का उचलत नाही तयाचया मनात

उगाचच शाकची पाल चकचकली वतला काही झाला तर नसल या भावनना तयाचा

लि कामावरन उडाला पण हातातला काम तर सापवणा गरजचा होता अखर

ऑदफसची वळ सापता सापता थोडा वळ आधीच साहबाना साागन तो वनघाला

तयाचया कौटावबक पररवसथतीची जाणीव साहबानाही होती

दार उघडन कसाबसा घरात गला बडरममरधय जवमनीवर रण

असतावयसत पडली होती तोडातन फस आलला ददसत होता वरकरणी पाहता

वतला आकडी आलयाची शकटयता वाटत होती पण सवपाक घरात ओटावर

झोपचया गोळयााची बाटली सौवमतरला सापडली वतला सहजासहजी वमळ नय

महणन ठवलली बाटली वतचया हाताला लागली होती आवण वतन ती घशात ओतन

ररकामी कली होती काय कारण असल वतला या गोळया घवया आपण असा

वाटाणयाचा आता काही ववचार करणयात अथण नवहता रणचा या जगातला अवसततव

तर सापला होता पण आता सौवमतरसमोर पशन उभा होता आता आपलया आयषयाचा

मकसद काय

इवतहास

बऱयाच मवशकलीना अवनशाचा लगन ठरला लगन न ठरावा असा वावगा

वतचयात काहीच नवहता महणज लगनासाठी आवशयक असणार रप गण सगळाच

वतचया बाबतीत वयववसथत होता नाव ठवायला खोडी काढायला काहीच जागा

नवहती ददसायला ससवरप असणारी अवनशा उाचीपरी बााधसद होती गोल

गोरागोबरा चहरा काळभोर मोठठ डोळ पपगट करळ कस योगय रीतीन पतयक

वरी पास होत पदवीधर झाली होती मग घोडा पड कठ खात होता लगनाचा ववरय

काढला दक वतचया अागावर शहारा यायचा काळभोर डोळ शनयवत वहायच वतची

आई पनहा पनहा समजवायला बघायची अगा एकदा का लगनाचा वय गला दक मग

मली जन ददसायला लागतात नवऱया मलाला मलगी आवडल अशी तर हवी

वशवाय सासार वाढवायचया दषटीनही मलीचा वय वाढता नय गरोदरपण बाळातपण

योगय वळीच वहायला पावहज खप खप समजत घालायची आई पण वतचा आपला

नननाचा पाढा

वतला अवभरकचा सथळ साागन आला नहमीपमाण वतचा नकारच होता

पण अवभरकन वतला बाहर कठतरी वतचया नकळत पावहला होता तयाला ती

आवडली होती काही करन हीच मलगी हवी असा तयाचा हटट होता

मरधयासथााकरवी वनरोप दऊनच अवनशाच सथळ साागन यायला लावल होत

मरधयसथाानी सारखा पाहणयाचा कायणिम करा असा धोशा लावला होता

अवनशाचया आई ववडलााची तयारी होती पण खदद वतचीच तयारी नवहती मोठया

मवशकलीन वतन पवहल दोन कायणिम मनाववरदध पार पाडल होत मलगा आवण

तयाच नातवाईक पाहायला आल दक अवनशा मखखसारखी बसन राहायची

चहऱयावर कठलच भाव नसायच साहवजकच समोरचया माडळीना त पसात पडायच

नाही नकार यायचा आता पनहा एकदा मारन मटकन वतला पहाणयासाठी उभ

करायला पावहज होत

अवभरक पवहलया भटीतच वतचयावर लट झाला पण वतचया चहऱयावर

ककवचतसदधा वसमतररा नवहती अवभरक कडन अवनशाला होकार आला वतचया

आई आवण ववडलाना खपच आनाद झाला पण अवनशान पनहा एकदा तयाला

भटायची इचछा वयकत कली मगच लगनाचा ठरवीन महणाली आता पनहा ही काय

खकट काढत कणास ठाऊक महणन वतचया आईववडलाना घोर लागला

ldquoअाश हो माझी अनशच एवढा तडकाफडकी का बोलावलास भटायलाrdquo

ldquoलगन करताना कोणताही आडपडदा दोघाामरधय असता कामा नय असा

मला वाटताrdquo

ldquo आपला नाता नककीच पारदशी असणार आह दोघाापकी कणीही चकला तर

पामावणकपण दसऱयाला साागायचा हा आपलयातला अवलवखत वनयम असायला

हवा महणज एकमकाावरचा ववशवासही दढ होईल आवण आपला सासारही छान

होईल पटताय नाrdquo

ldquoमला लगनाचीच भीती वाटत महणज आता कसा सााग पण परर

जवळ यणार या भावनन मला अिरश कापरा भरता rdquo

ldquo rdquo

ldquoमी सात वरााची असताना आमचया शजारी राहणाऱया काकाानी मला

नको त करायला लावला होता माझया शरीराशी खळल होत त नको वतथा हात

लावला होता तझ गाल दकती गोबर आहत महणन माझ दकतीतरी पाप घतल होत

तयााचया तोडाला यणारी ताबाखची दगाधी अजनही मला पोटात मळमळ आणत तया

अजाण वयात मला कळला नवहता पण खप घाण वाटली होती कशीतरी मी तयााचया

तडाखयातन सटन पळाल होत काही ददवस तया बाजलाही दफरकल नाही नातर

तयााची बदली झालयाचा कळला आवण वतथन त दसऱया गावी गल घरी आलयावर मी

आईला साावगतला rdquo अवनशा ह साागतानाही थरथरत होती

अवभरक पशनाथणक चहऱयान वतचयाकड बघत रावहला ldquo मग rdquo

ldquo आई बरच ददवस खोदन खोदन चौकशी करत होती मग मीही ववसरन

गल मवतरणीचया शाळा कॉलजचया वराणत मागचा सगळा पसला गला rdquo

ldquoमग आता तला का भीती वाटतयrdquo

ldquoदोन वराापवी एक वसनमा पावहला तयात एका लहान मलीवर होणारा

बलातकार दाखवला होता खरातर पतीकातमक दाखवला होता पण तो सीन मला

माझया लहानपणीचा तो पसाग ताजा करन गला तवहापासन पनहा एकदा पररा

ववरयी तयाचया जवळ यणयाववरयी घणा वाटायला लागली rdquo

ldquoमला ह सगळा साागायला खरा खप लाज वाटत होती नाईलाजासतव

साागायला लागला अजन कणाचा होकार मला आला नवहता तयामळ ह कणाला

साागणयाचा धाररषट करावा लागला नवहता तमचा होकार आला आवण लगन करावा

तर तमचया सखी सासाराचा ववचका होईल आवण न करावा तर नकाराचा कारण

तमहाला काय दणार आईलाही मी ह लगन न करणयाचा कारण सााग शकत नाही

मनाचा खप कोडमारा वहायला लागला शवटी ठरवला काही झाला तरी आज

आपण मन मोकळा करायचा rdquo

अवभरक पसननसा हसला ldquo मला त आवडली आहस आवण तझा हा

पारदशीपणा तर मला खपच भावला त मनात कसलीही भीती बाळग नको मला

तला दोन गोषटी साागायचया आहत एक महणज योवनशचीतचया बरसटललया

कलपनचा गाड समाजमनावर पचाड आह तयामधन एखादया सतरीला सहजासहजी

आजही बाहर पडणा कठीण आह एखादया पररान सतरीवर कललया अतयाचाराला

तया परराऐवजी सतरीलाच जबाबदार धरला जाता आवण तयाचया अतयाचाराच

पडसाद सतरीचया मनावर शरीरावर आवण ववचाराावर अगदी खोल ओरखडा

उमटवतात परर करन सावरन नामावनराळा राह शकतो आवण दसरी महतवाची

गोषट तझयाबाबतीत महणज त झालया पसागाबददल आवण तयाचया वाटत असललया

वभतीबददल सवतला दोरी अवजबात समज नकोस जवहा ह दोरी वाटणयाचा ओझा त

वभरकावन दशील तयािणी त सवतला खप मोकळा समजशील तझया मनावरचा

ताण वनघन जाईल आवण तसा त वहावस असा मला मनापासन वाटताया

आपण तझया मनाचया कलाना घऊ एखादया मनोववकार तजञाला दाखव

तयावर मागण नककीच आह तया जनया एका घटनपायी तझयावर झालला हा पररणाम

आपण दोघा वमळन पसन टाक आवण नवया दमान आयषयाला सरवात कर आता

आपलया जीवनात असा काही घडला होता याचा हळहळ ववचार मनातन काढन टाक

rdquo अवभरकन दाखवललया ववशवासान अवनशाचया मनावरचा दडपण कमी झाला होता

हलकच वतचया चहऱयावर हस उमलला अवनशाला खप हळवारपण घयायला

लागणार होता भववषयकाळात इवतहासाची पनरावतती होणार नाही याची काळजी

आता अवभरकला घयावी लागणार होती

सबह का भला

मकल पराभत होऊन मायदशी परतला होता तयाच आवण डोरोथीच

साबाध आता सापषटात आल होत तयान वतचयाशी जळवन घयायचा खप पयतन कला

पण पावशचमातय सासकतीच पतीक असलली डोरा तडजोड करायला तयार नवहती

कठलयाही बाबतीत सवतचच महणण खर करणारी डोरा तयाला पाधरा वराणत

आपलस कर शकली नवहती तयान हात टकल आवण खचललया मनान भारतात

आला घरात काय वाढन ठवल असणार याची तयाला साधारण कलपना होती आई

आपलयाला सवीकारणार नाही आवण जानहवी तर कठ आह कणास ठाऊक

सवतचयाच पसातीन कललया जानहवीला तयान टाकल होत आता

कठलया तोडान तो डोराववरयी आईकड तिार करणार होता जानहवीशी कलल

लगन ह खरातर आईववडलााचया मनाववरदधच होत रपान समार असलली जानहवी

मकलपिा चार वराणनी मोठी होती ह तया ववरोधामागच खर कारण होत पण

तयाला जर आवडली तर आमची ना नाही या वनमणम हतन तयाानी जानहवीला

सवीकारल होत आता या िणी जानहवी असती तर वतन मला नककीच आधार ददला

असता कवढा भरभककम सपोटण होता वतचा वबचारी पण वबचारी तरी कसा महणावा

वतला ती मनान खाबीर आह कठलयाही साकटाला घाबरन न जाता धीरान तोड

दणारी आह पण जयाचयावर आपण पम कल तयानच पतारणा का करावी असा

वतला नककीच वाटला असणार आपलया वागणयान वतचयावर काय पसाग आला असल

याची तयाला आता कलपना आली पण आता वाटन काहीच उपयोग नवहता

तयावळी आईशी या ववरयावर बरीच झाडाझडती झाली होती बाबााचया नाजक

हदयान लका सनचया सासाराची अशी झालली धळधाण बघन कवहाच राम महटला

होता तयान भारतातलया आपलया आईशीही फारस साबाध ठवल नवहत जानहवीशी

तर नाहीच नाही

जमणनीला गलयावर मकल वतकड वसथरसथावर होईपयात जानहवीचा

आवण तयाचा सासार छान चाल होता आवण एक ददवस डोरोथीशी तयाची जान

पहचान झाली आवण हळहळ तो वतचया पमात पडला तो इतका वतचया पमात

बडाला की जानहवीच तयाचयापिा वयान मोठ असण आता तयाला काच लागल

वतचा समाजसपणा जो तयाला सदगण वाटत होता तोच तयाला बावळटपणा

वाटायला लागला तझयामरधय सपाकण कसा तो नाहीच ह तयाचा नहमीच बोलणा

झाला तयाचया आवडीला पाधानय दणारी जान आता तयाला शळपट वाटायला

लागली

धडधडतया अातकरणान मकलन दाराची बल वाजवली एकदा दोनदा

तीनदा तयान परत जाणयासाठी पाऊल उचलल आवण दाराचा आवाज झाला

वळन बवघतल तर दार उघडायला चौदा पाधरा वरााची एक नाजकशी मलगी आली

होती पशनाथणक मदरन तयान वतला ववचारल ldquoइनामदार इथच रहातात नाrdquo

ldquoहो कोण आलय महणन साागrdquo

ldquoमी मकल इनामदार rdquo

ती एक िणभर पाहतच रावहली आवण आलच हा महणत आत गली

थोडया वळान ती परत आली आवण दार उघडन तयाला ती आत घऊन

गली घराच आतल सवरप खप बदलल होत पभतीवर बाबााचया फोटोशजारी

तयाचया आईचाही फोटो होता फोटोला हार घातला होता तयाचया काळजात

गलबलला

काही वळान जानहवी आली वहील चअरवर होती मकलला

एकापाठोपाठ एक धकक बसत होत पावहलयापिा थोडी बारीक ददसत होती

चहर यावर पोकतपणा आला होता कस अकाली वपकल होत पररवसथतीशी झगडन

आलला समाजसपणा चहर यावरचया सावतवक भावाला दजोरा दत होता पाधरा

वराणत पलाखालन बराच पाणी वाहन गला होता गलल ददवस परत यणा शकटयच

नवहता

ldquo बस थकलला ददसतोयस rdquo जानहवी बोलली

मन त नहमी ववचारतस ना तो हा तझा बाबा rdquo

ldquo rdquo

मन आवण मकल एकमकााकड पहात होती आपण पररवचत आहोत की

अपररवचत या भावनतन रकताच नात असलल दोन जीव एकमकााना अनोळखी

नजरन बघत होत मकलचया चहर यावर अनक पशन ददसत होत तयाला कठन

सरवात करावी समजत नवहत जानहवीन त ओळखल आवण साागायला सरवात

कली मकलन वझडकारलया बरोबर जानहवीला तयाचया आईन पमान आशरय ददला

ती कठ जाणार होती दोन जीवााचया जानहवीला मकलच घर सोडन काही आधार

नवहता आपलयाला सनला लकीसारख सााभाळायच आह ह तयाचया आईन

ओळखल दोघी एकमकीचया आधारान राहायला लागलया मनचा जनम झाला

दोघीना जगायला कारण वमळाला जानहवी नोकरी करत होती आवण घरची

आघाडी मकलची आई पहात होती दोघीत मायलकीच नात वनमाणण झाला होता

वनसगाणचा वनयमच आह की जयाची सहनशवकत अमयाणद आह तयालाच

नहमी सतवपरीिला तोड दयायला लागत जी वयवकत दकरकोळ कारणान नामोहरम

होत तयाला फार कळ सोसावी लागत नाही आठ वराणपवीची गोषट आजी शाळतन

मनला घऊन यत होती समोरन यणारा टरक आजी आवण नातीला आता उडवणार

ह जानहवीचया लिात यायला फारसा वळ लागला नाही वजवाचया आकाातान वतन

दोघीना ढकलल मन आवण वतची आजी बाजला उडन पडलया आवण जानहवीच

दोनही पाय मातर टरकचया चाकाखाली आल मन सरवित रावहली वतला थोडीफार

दखापत झाली आजीन आठ ददवसाानी या जगाचा वनरोप घतला जानहवीचया

नोकरीच सवरप फकत बदलल आजच योगायोगान मनला पनजणनम वमळलयाचा

ददवस होता आवण आज वतचा जनमदाताही वतचयासमोर उभा होता

अागावर सरसरन काटा यावा अशी आयषयाची जीवघणी कहाणी

ऐकलयावर मकलला काय बोलाव हच कळना या सगळया पररवसथतीला नकळत

आपणच जबाबदार अहोत ह तयाला कळन चकल होत आता चकीला पायवशचतत

काय पढ जायच तर कस माग यण शकटय नवहत कोडी फटणार कशी सवतचया

पराभत मनाची कलपना बोलता बोलता तयान ददली होती वतघाामरधय घर खायला

उठणारी शाातता होती कणीच काही बोलत नवहत मकल वनरोप घणयासाठी

उठला दारापयात गला

ldquoबाबा थााबतोस नाrdquo मनचया आवाजान तो थबकला गोधळात

पडललया मकलची नौका दकनाऱयाला लागली होती

गरदविणा

पाडीतजीनी खजाणतला रडज लावला पहाटचया शाात वळी तयााचा धीर

गाभीर सा वशषयाना एकागरवचतत करत होता धकटयाचा पााढरा पडदा हलकच बाजला

सारन रववदकरणाानी दशणन दयाव आवण काही सका दात सािात सयणनारायण पकट

वहाव तसा गळयाचया मलायम बाधातन पावडतजीचा रडज बाहर पडत होता

पावडतजी नहमी वशषयाना साागायच ldquoसवराची आराधना महणज सािात ईशवर

पवणधान परमातमयाशी तादातमय पावणयाचा एकमव मागण सागीत साधना महणज

तपसया आपणच सवतची कलली परीिा इथ अहाकाराला थारा नाही सवरापढ

नतमसतक जो झाला तयाला सवर सारधय झाला आमच गर महणायच एक सर साध

तो सब सीध महणज एक सवर एक तान एक आलाप घोटन बसवला दक तया

पठडीतल सगळ सवर सागीत तमहाला शरण यत rdquo अशा सासकारााचया पठडीत तपन

तयार झाला होता तपन पावडतजीचा अवतशय लाडका वशषयोततम आवण पतर

तपन डोळ वमटन रडजाचया समाधीत गाग होता इतकटयात नाददनीची

असफट कककाळी तयाला ऐक आली ldquoभयया बाबजी तपनच डोळ खाडकन

उघडल तयाचया बाबजीचा रडज गळयातच अडकला होता आवण तानपऱयावर

तयाानी मान टकली होती बाद डोळयातन तयााची समाधी लागलयासारख वाटत होत

तपन झटकन पढ झाला तयान हलकच पावडतजीना झोपवल डॉकटटरााना बोलावल

पण उपयोग झाला नाही

पावडतजी जाऊन मवहना झाला होता माणसााची पचाड रीघ आता कमी

झाली होती दनाददन वयवहार पवणवत सर झालच होत पण दखात अडकललया

तपनला आवण नाददनीला ररयाझ सर करायला काही मन घत नवहत कटलाससाठी

वशषय पररवार सारखा यऊन बसत होता पवणवत गाण सर करणा हीच पावडतजीना

खरी शरदधााजली होती मागची उजळणी झाली आवण तपनन पावडतजीची वचजााची

वही काढली पावडतजीचया गादीला पणाम करन वतलक कामोद मधली चीज सर

कली ldquoनीर भरन कस जाऊा सजनी अब rdquo

कटलास सापलयावर तपनन वहीतलया चीजा बघायला सरवात कली

वहीच पतयक पान जन झालयान ववसकळीत झाल होत तयातच एक पान होत त

एक पतर होत खप जन तही जीणण झालयासारख वाटत होत तयाची उतसकता

चाळवली गली

ldquo वपय तपन

तला ह पतर हातात वमळल तवहा मी या जगात असणार नाही पण

बाळा मी तझा जनमदाता नाही त एका मवशदीचया बाहर मला सापडलास

तयामळ त पहद दक मसलीम मला मावहत नाही नाददनीचा जनम झालयावर तमहा

दोघानाही आमही आमचया पहद सासकारातच वाढवल मी वजवात असपयात तला ह

कळल तर तला मी कदावचत पारखा होईन पतरपमाला मी मकन महणन ह सगळ

गलदसतयातच ठवला

नहमी गर पौरथणमला त मला ववचारायचास दक बाबजी मी जरी तमचा

मलगा असलो तरी तमचयाकडन सागीत ववदया वशकतोय महणन तमही माझयाकडन

गरदविणा घया मला ज काही शकटय आह त मला तमचया पायाशी अपणण कर दया

मी तझया जनमाच रहसय गपत ठवल गानववदया तमहा दोघानाही तला आवण

नाददनीला मी हातची न राखता ददली कदावचत त मसलीम असशील तर तला

तझया मळ सासकारात न वाढवता मी पहद सासकारात वाढवल या सतयान तझया

मनात माझयाबददल कटता वनमाणण होईल महणन मी माझया हयातीत काही

साागायच नाही अस ठरवल तझया या मजबर वपतयाला माफ करशील ना पोरा ही

एवढी गर दविणा दशील का बाळाrdquo

पतयिाहन पवतमा उतकट

अवनरदधचा वथसीस जवळजवळ पणण होत आला होता थोडया रटपस

वलहायचया होतया काही सादभण बघायच रावहल होत तया सादभाणवरन शवटच

पकरण पणण झाल दक शवटचा हात दफरवायचा चार ददवसाानातर एकदा पबाध

वतहाणइत नजरन वयववसथत वाचन काढायचा आवण सबवमट करायचा दक

डॉकटटरटचया यादीत तयाच नााव झळकणार होत बसस आता दोनक मवहनयााच काम

बाकी रावहल होत गल साड तीन वरण ददवसरातर खपन पबाधाचया ववरयाचा

अिरश कीस पाडला होता ववरयाचया मााडणीत मावहतीमरधय काही उणीव राह

नय अस तयाला मनापासन वाटत होत तया दषटीन तो डॉ नगरकर यााचयाशी सतत

सापकाणत होता नगरकर सराानी तयाला खप चाागला मागणदशणन कला होता सर महणज

तयाच आदशण होत त साागतील त पमाण असा वाटायचा आज तयाला सराानी

तातडीन बोलावला होता

ldquoअवनरदध तझया वथसीसमधली चार पकरण आपण बदल मला ती योगय

वाटत नाहीत त चपटर त काढनच टाक तयामरधय मला फारसा काही तथय ददसत

नाही rdquo इतकटया कषटान जमवलली मावहती तयावर कलला अभयास ह सगळ

मातीमोल होणार होता पण सराानी तयाला अवतशय योगय पकार समजावन

साावगतला आवण ती चार पकरण काढायला तो तयार झाला पनहा वगळया

चपटसणचा अभयास करावा लागणार होता डॉकटटरट पढ गली होती

मवहनयाभरान तयाला सारधया भटली खप आनादात ददसत होती वतचा

वथसीस पणण झाला होता वतचही गाईड डॉकटटर नगरकरच होत वतला डॉकटटरट

वमळाली तयान सहजच वतचा पबाध हातात घतला चाळला िणभर तो गोधळन

वतचयाकड पहातच रावहला ही वतची चक दक तयाची दक सरााची तयाची रददबातल

ठरवलली पकरणा वतचया पबाधात जशीचया तशी होती

सहज गपपा मारताना तयाचा वमतर एकदा तयाला महणाला होता ldquoमाणस

दकतीही मोठा झाला ना तरी तयाच पाय मातीच असतात असा बऱयाच वळला

बघायला वमळत गडडी वसनमात धमदर एकावळी चार गाडाना लोळवतो तीच

पवतमा गडडीचया मनात तयाचयाववरयी असत पण तरण अललड जया भादरीचया

मनातली वहरोची पवतमा काढणयासाठी त फकत वसनमातच शकटय असता ह

दाखवायला तयाचयावर खोट मारकरी घालाव लागतात अरधयावतमक माणसाच

मनसदधा तो जवढ चाागल दाखल दतो तवढ चाागल असतच अस नाही बाहयरपावर

आपण भलतो चकाकत त सगळच सोन नसत यावर ववशवास ठवावा लागतो

नाहीतर आपला भरमवनरास होतो कधी कधी हाथी क दात खान क और ददखान क

और अस असत महणनच वळोवळी आपण जयावर ववशवास ठवतो त दकतपत सतय

आह ह पारखन बघाव लागत कधीतरी मतीभाजन आवशयक असत रrdquo

तर माझा काय चकला

यावमनी पवहलयापासन मला आई बाबाानी खप लाडात वाढवला

तोडातन काही बाहर पडायचा अवकाश दक दोघाही मला ती गोषट वमळवन दयायच

पण एक गोषट मातर तयााचया मनात असनही त दऊ शकत नवहत ती महणज वळ

आवण मला तर वळच खायला उठायचा शाळा सटली दक मी घर नावाचया बाददसत

खोलीत एकटीच असायची शाळा सापली कॉलजमधल ददवस मातर अगदी फलपाखी

होत बऱयाच गोषटी आमही मवतरणी शअर करायचो मवतरणीमळ नातर मला

आईबाबााची गरज वाटनाशी झाली तयााचयापासन खपशा गोषटी मी लपवन

ठवायला वशकल आवण ऐन तारणयात मी एका हशार मलाचया पमात पडल

जगाचया दषटीन तो एक डरायवहर होता तयाच आवण आपल सासकार कस जमणार

यापिा कोणतयाही पररवसथतीत दकतीही साकटा आली तरी मी तयाचयाशी सासार

करन हा ववचार पबळ ठरला आमही लगन कल मी अगदी एका खोलीचया घरात

रहायला आल सरवातीच काही ददवस सवपनवत गल आवण काही ददवसातच बाई

आवण बाटली दोनहीचाही तयाला नाद लागला मी वशिणही अधणवट सोडला होता

एक ददवस तो एका घाणरडया बाईला घऊन घरी आला

वतचयाबरोबर मला जायला साावगतला ती बाई मला घऊन नाक आवण मन

गदमरवन टाकणाऱया एररयात आली एका माणसाबरोबर वतन मला जायला

साावगतला पण मी पळत सटल वतथ माझया ओढणीन माझा घात कला ती वतचया

हातात आली तयािणी मी गरकन माग दफरल आवण कााही कळणयाचया आत

माझाच दपटटा वतचया गळया भोवती आवळला समोर ददसणाऱया साकटाची चाहल

लागताच मी वाघीण झाल होत जीवाचया करारान दपटटा आवळत गल आवण काही

वळातच ती वनपवचत पडली मी जाणन बजन गनहा कला नाही चाागलया

सासकारात घडलला माझा जीव नरकात जाणयापासन मी वाचवला एवढाच मी कला

ना तर माझा काय चकला

शयामली माझया मजीववरदध मला कॉलगलण वहावा लागला घरची

पररवसथती खप गरीब आई लोकाकड धणयाभााडयाची कामा करायची आवण बाप

दार वपऊन आईला मारायचा तो काम धादा काहीच करत नवहता पण दारला पस

मातर आईकडन घयायचा एक ददवस दारचया नशत तयान आईचया डोकटयात पाटा

घातला वमाणवर घाव बसला आई खलास झाली बाप तयातन सटला पण माझी

आवण बापाची दोघााचीही जबाबदारी माझयावर पडली मी बारावया वरीच

लोकााकड घरकाम करायला जायला लागल मला वशिणाची आवड होती आई

असपयात शाळा महणज काय ह बवघतल होता घरकाम करन आमचा भागना

गररबीत दोन घास कमी खालल असत पण बापाची दार काही सटत नवहती

वशवाय तयाचया आजारपणाचा खचण वाढत होता शजारचया मवतरणीना सचवला

बारबाला महणन काम करायला लाग डानस बार बाद झालयावर पढ काय हा पशन

उभा रावहला मग या वयवसायात उतरल दोघाजण माझ दोसत झाल तयातलया

एकावर माझा खराखरा पम होता आमही दोघाानी एकतर सासाराचा सवपन बवघतला होता

एक ददवस माझयावरन तया दोघात खप मारामारी झाली माझया वपयकराला मार

बसतोय ह मला बघवना रागान मी हातात वमळाललया हातोडीन दसऱयावर वार

कला तो तयाचया डोकटयावर बसला आवण तो गला माझयासमोर माझया होणाऱया

पतीला मार बसत होता माझया सासाराचा सवपन धळीला वमळवणाऱया तया

माणसाला मी मारला तर माझा काय चकला

कापलदी कररयर खप छान कली मी आयषयात कधी अपयश महणन

बवघतला नाही जया ितरात भाग घईन तयामरधय पवहला नाबर कधीच सोडला नाही

कॉमपयटर इावजवनयर झालयावर कमपस इाटरवय मधच मला वनवडल का पनीचया

कामाचया वनवमततान दशापरदशात खप रठकाणी दफरल जोडीदारही मनासारखा

वमळाला आईववडलाना वर साशोधनाचा तरास नाही पडला सासार वयववसथत

चालला नवरा हौशी पण योगायोगच वववचतर माझया मवतरणीचा नवरा गला ती

एकाकी पडली महणन वतला धीर दयायला दोघ जात होतो दोन अडीच वराानी

माझया लिात आला दक माझा नवरा वतचयात गाततोय पवहलयाादा तयान उडवन

लावल पण नातर तयावरनच आमच वाद वहायला लागल माझा पती माझया

नजरसमोर वतन ओढन नला आमचयातला वाद ववकोपाला पोचला मला आता

नवऱयाबरोबर राहायचाच नवहता पण तवढाही पशनस तयाचयात नवहता एक ददवस

तयान मला दफरायला नल तळयाकाठी आवण ढकलन ददल तयाचा कयास चकला

मला पोहता यत होता घरी परत आलला बवघतलयावर तो हतबदध झाला आवण

आपल पबग बाहर फट नय महणन तयान माझयावर सरीचा वार कला मी कसाबसा

तो चकवला आवण तयाचयाकड दफरवला चकन तो तयाचया वमी बसला माझ

जीवन सापवणाऱया माणसापासन माझा बचाव करत होत मी तर माझा काय

चकला

माणसाना दकतीही ठरवला तरी तो वनयतीचया हातातल खळण आह

मनात यईल त कर शकत नाही कधीकधी तसा कला तर तयाचा पररणाम ववपरीतच

होतो चकला नसला तरी वशिा वमळत आपण सगळीच ववधातयाचया रागमाचावरची

थोडा काळ अवभनय करणारी पातरच आहोत नाही का

ओळख

ldquo कशी झालीय वखचडीrdquo राधान न राहवन ववचारला वखचडीमरधय

चाागला ककवा वाईट होणयासारख काही असता का इवत वनहार कठलाही पदाथण ती

वनगतीना करायची तो काही पवतदिया दणार नाही हही वतला मावहत होता तयाचा

थाड पवतसाद वतचया अागवळणी पडला होता पण तरीही वतचयाचयान

ववचारलयावशवाय गपप बसवत नवहता नहमीचया सरावान ती कामाला लागली

आवण घरचा सगळ आवरन ती ऑदफसला वनघाली

ldquoराधा त आणखी दोन पावला पढ जा अमक एक कलास दक पढची सटप

तला जासत आनाद दईल काहीतरी वमळवलयाचा रधयय सारधय कलयाचा आनाद

होईल rdquo वनहारच बोलणा ह असा असायचा ldquoवजथ आहस वतथन दकतीतरी पढ जायचा

आह तला rdquo पण राधाचया मनात नहमी यायचा ldquoरधययासाठी दकती पढ पढ जावा

माणसाना याला काही मयाणदा आहत दक नाही शवटी रधययाचा पवासच खरा

उपभोगायचा नाrdquo अगदी वनकराचा पयतन करन ती कोणतीही गोषट अतयात छान

करणयाचा पयतन करायची पण तयावर वतला महणावा तसा पवतसाद वनहारकडन

वमळायचा नाही आपण आपलया आनादासाठी करतोय हा ववचार करन मागचा

माग टाकन नवया जोमान पनहा नवया वयापात गाग वहायची कधीतरी सवतकडच

पाहताना खरच आपण काय वमळवला याचा वहशब करत असायची तवहा मनाशी

खातावायची अतयात हशार अशा दोन मलााची ती आई होती आवण वजजञास

बवदधमान कतणतववान माणसाची पतनी पण ही ओळख वतला सवसथ बस दत नवहती

आपलया कषटााच चीज होत नाही असा काहीस वतला वाटायचा कमणणयवावधकारसत

मा फलर कदाचन ह वचन वतला कळायच पण उमगायच नाही

वनहारचया या बोलणयामळ आपण नहमी कमी पडतो असा वतला

वाटायचा सागीत ववशारद असलली राधा गायचीही सरख अनक टरकटस वतन कल

होत एवहरसटचया बस टरक सकट वीस एक वगयाणरोहणाच परािम वतचया खाती

जमा होत सवत कथा वलहायची कथाकथन सपधतही वतन भाग घतला होता

काही ददवसाापवी वतन सवत वलवहलली कथा वनहारला दाखवली होती कथा साधी

सरळ पण मनाचा ठाव घणारी नककीच होती वनहारन तयात एक दोन करत अनक

सधारणा सचवन कथचा मळ गाभाच हलवन टाकला होता

बऱयाच वराानी भटलली वतची शाळमधली मतरीण जयाती मातर वतचया

कतणतवान भारावन गली होती अगा दकतती कायकाय करतस त वळ तरी कसा

वमळतो ह एवढा करायला आवण जयातीन पढचयाच भटीत शाळतील वगण

मतरीणीचया मळावयाला वतला आमावतरत कल चकक पाहणी महणन Jack of all

trades master of none असणारी राधा सटजवर काही बोलायला आपल

अनभव साागायला उभी होती बरोबरीचया मवतरणीपिा कणभर का होईना सरस

होती राधाचया समोर वतचयामाग एक वरण असणाऱया सगळया मलीची महणजच

बायकााची गदी होती जयातीना राधाचया वयवकतमतवाच एक एक पल साागायला

सरवात कली आवण राधाला आपण कणी आहोत याची जाणीव झाली तयाचवळी

वतला इरावती कवनचा पररपती हा लख आठवला अमकटयाची सन तमकटयाची पतनी

ही ओळख लवखकला अपरी वाटत होती आपलया वगाणतलया कवयाणची आई या एका

ओळखीन वतला आपलया वयवकतमतवाची ओळख पररपणण झालयासारख वाटत

राधाचया नजरसमोर एक वगळच वयवकतमतव साकारायला लागला खरच मी इतक

काही करत या भावनतन वतचया चहऱयावर आपोआपच एक समाधान झळकायला

लागला आपलया वयवकतमतवाची पररपणण ओळख जयातीन करन ददली आवण हीच

खरी मी आह अस वतला मनापासन वाटल

मवतरणीची गोषट

ती मतरीणीला साागत होती अगदी मनमोकळा कठलयाही गोषटीचा

आडपडदा मनात न ठवता

मला कनफस करायचा आह

काय

माझयाच बाबतीत चकलला माझा गवणत

मग तयात कनफशन कसला आलय गा

एखादी चक कबल करताना आपण मनात असल त सगळ बोलन टाकतो

ना तसाच मलाही वाटताय माझ खााद जबाबदारीचया ओझयान वाकन गलत गा

लोकााचयाकडन मला वमळणारी कौतकाची थाप हच माझा सवणसव मानला मी

सवतचया मनाचा ववचार कला नाही

बरोबर आह मोठपणाची झल तझया अागावर लहानपणापासनच

पााघरली गली तया ओझयान तझ नाजक खााद जडावन गल ना तझया आईववडलाना

तयाची जाणीव झाली ना तझया नातवाइकाना ना तला सवतला लोकाानी तला

बहाल कलली चाागलपणाची ही उबदार शाल तला तयातच गरफटवन गली

ldquo सनहा त ताई आहस ना मग कसा शहाणयासारखा वागावा बरा वबना

आवण रीनालाही मग आपलया ताईसारखच वागावसा वाटल ना rdquo ldquo सनहाराणी बीना

रीनाचा अभयास झालाय का बघ ग उदया तयााचा पपर आह ना मला सवड नाही

तयााचयाकड लि दयायला आवण ताईन अभयास घतला दक दोघी अगदी खश

असतात rdquo

ldquoजरा मला भाजी वचरन दत सनहा महणज लवकर आटपल काम माझा

rdquo ldquoआवण उदया वनरताई वतचया मलाना घऊन यतय एससल वलडणला तयााना नता

यईल आवण सनहा असली दक कसली काळजी नसत बाई असा वनरताई सदधा

महणाली हो

ldquoआई बाबााचया माघारी बीना रीनाला काही कमी पड ददल नाही अगदी

सवतची आवड बाजला ठवन मोठपणा वाटत होता मला हा तयाग करायला पसागी

तयााची आई झाल मरधयातरी वाट चकललया बीनाला मागाणवर आणल तवहाही

सगळयाानी नावाजला आईची उणीव भास दत नाही पोरीना rdquo

मतरीणीचया कशीत वशरन सनहा मनसोकत रडली खप लहान झाली ती

मला लहान होऊन जगायचाय हटटही करायचत सफा दत हादक दऊन दऊन शराात

कटलाात झालयावर ती तशीच वतचया मााडीवर डोका ठवन शाात पडन रावहली खोटा

कौतकान वाकलली वतची मान झकलल खााद कबड आलली पाठ मतरीणीचया

जादई सपशाणन िणात हलक झाल आवण सनहाला खपच आराम वाटायला लागला

ldquoअगा पतयक वयकतीत एक लहान मल दडलला असत त उगाच थोरपणा

जपायला गलीस आवण सवतचा वयवकततव हरवलास आता तला वमळल आपला मागण

rdquo मतरीण वतचया कसातन अलवारपण बोटा दफरवत रावहली वतचया गालावरन

नाजकपण पमान हात दफरवत रावहली मतरीणीचया वपसासारखया मद मलायम

सपशाणन सनहाला जाग आली वखडकीतन पहाटचा थाडगार वारा पडदयाला लहरवत

होता गालााना जाणवणारा तो पडदयाचया आपलकीचा सपशण तया सपशाणन ती

मनोमन खश झाली पडलया जागवरनच वतन डोळ दकलदकल करन पवहल पडदा

आवण वखडकीचया फटीतन ददसणारा आकाशाचा लावलमा ती अधणवमटलया

डोळयाानी मनसोकत पाहात रावहली रातरीचा अाधार वमटवणारा आवण नवया

ददवसाची नाादी साागणारा नवजात अभणकासारखा आकाशाचा तो लाल तकडा

आपलयात सवतवाची उजाण वनमाणण करतोय असा वाटल वतला आसमातातन हलकच

तरागत यणार भरवच सवर मनाला उतफलल करत होत वतचया पाखाना आता

आतमशकतीच पचाड बळ लाभला होता आता ती ज काही करणार होती जगणार

होती त होता फकत वतचया सवतसाठी लोकााचया कौतकभरलया नजराासाठी नाही

मकत मनान ती उठली मानवरचा जोखड कधीच दर झाला होता आरशातलया

मतरीणीला वतना मनापासन धनयवाद ददल

वारसदार

ववशाल आपलया बदधीचया जोरावर अमररकला गला खरा पण तयासाठी

सरवातीला लागणारा पसा अणणाानी उभा कला पसागी आपलया पॉवहीडाट

फा डमधन तयाानी तयाला अथण सहायय कल कधी आईन आपला चादरहार गहाण ठवन

ववशालसाठी पसा उभा कला ववशाल गरीन काडणधारक झाला अमररकन मलीशी

तयान लगन कल सासार सखात चालला तयान खप नाव पसा लौदकक कमावला

एक दोनदा आई अणणााची अमररका वारीही झाली ववशालला अमररकला जाऊन

अठठावीस वरण झाली

तो भारतात यणार नाही ह तर आई अणणााना माहीतच होत पण आई

जवहा नयमोवनयान आजारी पडली तवहा तयाला ओढ वाटल आवण आईला भटायला

तो यईल अस वतला नककी वाटत होत ती तयाचया वाटकड डोळ लावन बसली होती

वतचा शवास तयाला भटणयासाठीच फकत चाल होता एक ददवस वनरााजनातली वात

ववझन गली शवटी तयाला भटणयाची वतची आस तशीच रावहली तो आला नाही

कारण तो यऊ शकला नाही तयाची कामाची जबाबदारी मलाचया कतणवयापिा शरषठ

ठरली आवण वयाचया चढतया भाजणीन वतच आजारपण वाढत गल आवण तयातच

वतचा अात झाला ती गलयावर अणणााना भटायला अगदी चार ददवसाासाठी तो

भारतात यऊन गला

आई जाऊन दीड वरण झाला एक ददवस अणणााना हलकासा ताप आला

ववशालचा चलत भाऊ आवण ववहनी अणणााची काळजी घत होती तयाना खोकला

झाला आवण तो वाढत गला सरवातीला घरगती औरधा झाली नातर आयवददक

होवमओपवथक अलोपवथक सगळच पकार झाल तयाना पाणीसदधा वगळता यईना

तवहा बायोपसी कली ररपोटण पॉवझरटवह आला पण अथाणतच तयााचया पयात तो

पोचवला नाही पोटात अननच जात नसलयान तयााची पकती खालावत गली

ववशालचा भाऊ तयाची वाट पहात होता आईचया वळची चक तो पनहा करणार

नाही अस तयाला वाटत होत पण या वळीही तयाची बापाची जबाबदारी मलाचया

कतणवयाचया आड आली तयाचया मलाचा गरजयएशन होता त तो चकव शकत नवहता

तो अणणााना भटायला आला नाही शवटी वहायचा तच झाला शवट अटळ होता

अणणाानी राम महटला

चलत भावान फोन करन ववशालला कळवला मॉगणमरधय ठवायचा दक

दियाकमण करायचा यावर ववशालच उततर होता मला सरधया यायला सवड नाही

तवहा बाबााचया पारथथवावर तच अातयसासकार कर तयााचया हॉवसपटलचा आवण

औरधााचा खचण तला पाठवीनच तसाही आता बाबा तर या जगात नाहीतच मी

कणाला भटायला यणार तयााची सगळी कागदपतर एकतर करन ठव वारसदार

महणन सगळीकड माझा नाव असणार तवहा मी पढचया वळी जवहा भारतात यईन

तवहा सगळयाावर सहया करीन

लागबााध

ldquo रोवहत अनया कशी आह वतला काही तरास होत नाही ना आता जरा

जपनच काम कर महणावा वतची काळजी घयायला वतकड कोणीच नाही त वतला

मदत करतोयस नाrdquo काळजीचया सरात रोवहतची आई अनयाची चौकशी करत

होती अनया महणज अथाणतच तयााची सन अनया बततीस वरााची होती वतचा दोन

वळा गभणपात झाला होता तयामळ परदशात असललया गरोदर सनची काळजी

तयाना वाटण साहवजकच होत सास या नातयान रोवहतचया लगनानातर तयाानी वतच

खप कौतक कल होत अनया अवतशय गणी मलगी होती बालमानसशासतरात

डॉकटटरट झालली होती अतयात लाघवी होती सगळयाना सााभाळन घणारी होती

कणाचया मनाला दखावणारी नवहती

लगनानातर सहा मवहनयाानी ती रोहीतकड अमररकला गली अनयान

घराला अगदी आपलसा कला होता ती गली खरी पण मनात एक सल घऊनच

रोवहतचया आजीला ती घरी आण शकली नवहती नातयातली दरी सााधली गली

नवहती

दोन वराानी नातवाडाचया आगमनाची गोड वाताण वमळाली होती

अनयाच बाळातपण जवळ आला तसा रोवहतन आईबाबााना वतकड बोलावला तयाचया

आईन जययत तयारी कली अनयाला आवडणाऱया आवण बाळावतणीला हवया

असललया सगळया वसत पदाथण करन बरोबर घतल बऱयाच वराानी घरात बाळाचा

आगमन होणार होता घराला घरपण यणार होता रोवहतचया आईचा उतसाह

ओसाडन वाहात होता अनयाला बाळातीण महणन कसा वागाव याबददल बऱयाच

गोषटी तयाना साागायचया होतया

ववमानतळावर अनया तयाना घयायला आली होती रोवहतन आपल घर

आईबाबााना दफरन दाखवल गसट रमपाशी त आल दार बाद होत रोवहतन

दारावर टकटक कल दार उघडल एका ऐशी वरााचया वदध आजीबाईनी आजीचया

सरकतललया चहऱयावर पसननता होती रोवहतची आई िणभर अवाक होऊन

पहातच रावहली ती रोवहतची आजी होती ldquo ही माझी आजी आवण ही माझी आई

rdquo वमसकीलपण हसत रोवहतन दोघीची एकमकीशी ओळख करन ददली

सवतची सपस हवी असणाऱया सनन सासला वदधाशरमात ठवल होत

आरथथक पररवसथतीन सवतातर असलली रोवहतची आजी आवण सवतचा अहा

करवाळणारी आई यााचया िािात सास सनत अातर पडल होता दोघीपकी कणीतरी

एक पाउल पढ आवण एक पाउल माग यणा आवशयक होता दोघीही आपलया जागी

ठाम होतया अनयान मातर सासला आवण आजसासला पमान पजकन घतला होता

कधी तयााचया हो ला हो महणन तर कधी थोडस अवधकारवाणीन साागन आपलकी

आवण जवळीक दोघीशीही वाढवली होती आवण आता तया दोघीचाही अनयावाचन

पान हलत नवहता

ldquoआमहा दोघाासाठी तमही दोघीही जवळ असण महतवाच आह काहीही

महटला तरी आपलया नातयााच बाध वचवट आहत एकमकााशी असणार लागबााध अस

सहज सहजी तोडता यत नाहीत आवण त तटतही नाहीत कधीतरी आपला सवतव

जरास बाजला ठवाव लागता इतका च पस दऊनही नाता ववकत वमळत नाही मग ह

बाध तोडायच कशासाठी rdquo काल लगन होऊन आललया पोरीन वतचयापिा दकतीतरी

पावसाळ अवधक पावहललया तया दोघीना वशकवल होत आपलया कतीन

ह बाध रशमाच

राघव शनयात नजर लावन बसला होता बाबााना जाऊन आज आठ

ददवस झाल होत घरात ददवसाला यणार पाहण जासत नवहत खरतर बाबााचया

इतका पमळ माणस राघवन आयषयात पावहला नवहता आईपिाही थोडसा जासतच

पम होता तयााचा राघववर आईचया माघारी तच राघवच आई आवण वडील झाल

होत पण बाबााची मानवसकताच कळत नवहती सवतजवळ बर यापकी पाजी

असतानाही त इतकटया चगटपण का रहात होत त कळत नवहता तयााचया

आजारपणाचा फारसा खचणही त करायला तयार नवहत तयामळ बाबााचया

वागणयाबददल तयाला कोडाच वाटायचा छान छौकीची तर तयााना कधीच आवड

नवहती पण आईलाही तयाानी फारशी हौस मौज करायला ददली नवहती तीही

नवर यान जशा पररवसथतीत ठवल तशात खश होती कधीही तयााचयाकड पस

मावगतल की त सहजासहजी दयायला तयार नसत बाहर खाणयाला तर मजजावच

होता बाकी पम मातर बाबा खपच करत होत राघवला जरासा काही लागला की

टचकन तयााचया डोळयात पाणी यत होत

एकदा राघव लहान असताना तयाला छोटासा अपघात झाला होता

गाडीन मागन यऊन ठोकरल होत तयावळी दवाखानयात बाबा सतत तयाचया

उशापायथयाशी बसन होत तयाचया सवला हजर होत तयावळी तो काय महणल त

तयाला वमळत होता राघवचया तयावळी मनात आला होता आपण असच कायम

हॉवसपटलमरधय पडन रावहलो तर आपल लाड होतील आपलयाला हवया तया वसत

बाबा लगच आणन दतील

बाबााचया जनया वसत काढताना तयााचया टराकत एक डायरी वमळाली

डायरीमदध प न पचा खचण वलवहला होता सगळा राघवसाठी कलला राघवचया

नावान बाकत काही रककम ठवली होती वशवाय आपलया वमळकतीमधन एक

छोटासा पलॉट तयाानी तयाचया नाव घऊन ठवला होता जणकरन तयाचया

हयातीपयात तयाला कठलयाच गोषटीची कमतरता पड नय तयान एक उसासा सोडन

ती डायरी पनहा टराकत ठवणयासाठी टराक उघडली बाबााच काही जन कपड आईचा

शाल घराच कागद अस काहीबाही तयामरधय होता तयात एक पतरही तयाला वमळाला

ldquoआपलया पोटच नसल तरी ह मल महणज दवाचा आशीवाणदच आह अस

महणायला हवा नऊ महीन तयाचा भार उदरात न वाढवता आपलयाला ह वमळाला

आह महणनच तयाचया आईला तयाला आपलया पायरीवर ठवाव अस वाटला

कदावचत हया पोवलओ झाललया मलासाठी खचण करायची वतची ऐपत नसावी पण

आपलया ओटात टाकला आह महणज दवान तयाला वाढवायची जबाबदारी

आपलयावर टाकली आह आपण फकत एकच करायचा तो पोरका आह याची जाणीव

तयाला करन दयायची नाही तयासाठी आपलया खचाणत काटकसर करावी लागली

तरी चालल पण तयाचयावर उपचार करायच rdquo

डोळयात भरललया आसवाानी राघवला पढ काही वाचता यईना

बाबााचा चाागलपणा आवण पम तयाला आठवायला लागल आपलयासाठी

आईबाबाानी जो तयाग कला का जरपण कलला सासार ह सगळ तयाला आठवल

तयाचया हादकटयानी बाबााना मनोभाव शरदधााजली वावहली रकताचा नसलला पण

माणसकीचया नातयाचा बाध दकती जबरदसत वचवट असतो याचा पतयय तयाला यत

होता

परतफड

आज बऱयाच वराानी वनमा आवण अाजली भटलया कॉलज सापलयापासन

दोघीची जवळजवळ तीस वरा भट नवहती दोघीचया ददसणयात वयानरप होणारा

बदल सोडलयास सवभावात फारसा फरक झाला नवहता वनमा पवहलयासारखीच

बडबडी पटकन कठलयाही वनणणयापत यणारी घाईघाईन आपला मत पदशणन

करणारी आपला राग िर पम वयकत करणारी उतावीळ तर अाजली शाात पोकत

पण तरीही हसन खळन समोरचया वयकतीला आदरान वागवणारी दोघीचया

सवभावात वागणयात तसभरही बदल झाला नवहता आज मॉलमरधय अचानक

भटलयावर वनमाला खप आनाद झाला

ldquoचल आपण काहीतरी थाड घऊ तला वळ असल तर थोडा वळ गपपा

मार rdquo वनमाला घाई झाली होती आपलया ववरयी साागणयाची आपला लगन कसा

ठरला इथपासन त सवतचा नवरा कसा कतणबगार आह सासार कसा मसत सखी

आह दशाववदशात दफरत असतो आपला बागला आह मोठठी गाडी आह याच वणणन

करता करता वतची अगदी दमछाक झाली अाजलीच राहणीमान वतला अगदी

साधसच वाटला साधासा अाबाडा साडी चाागली होती पण गळयात महणावा तर

वनमा सारखा चार पदरी मागळसतर नवहता गळयाबरोबर असलला मोतयाचा एक

सर तयालाच एक वाटी खडयााची असल बहतक एकणच वतची आरथथक पररवसथती

बताची असावी असा वनमाचा कयास

ldquo अग तझा काय त कशी आहस बाकी त आहस तशीच आहस महणा

तझा शाातपणा काही गला नाही सासारात खश आहस ना काही लागला तर मी

आह हा मदतीला आता आपण एकाच गावात राहतोय तयामळ आपण वरचवर भट

शक इतकटया वराणत तझया मदतीची परतफड काही करता आली नाही त मला

अभयासात दकती मदत करायचीस rdquo

ldquoआमही इथ यऊन अगदी पाधरा ददवसच झालत पण आता आपण नककी

भटत जाऊ अगा आवण परतफड कसली महणतस त तझया माझया मतरीतल पम

होता rdquo अाजली हसत हसत महणाली

ldquo अाज त वाईट वाटन घऊ नको पण जर तझया वमसटरााना चाागली

नोकरी हवी असल तर माझया नवयाणचया खप रठकाणी ओळखी आहत तयााचा काम

होऊन जाईल rdquo दोघीनी पनहा भटणयाचा आशवासन एकमकीना दऊन वनरोप घतला

आज नवीन पोजकटटसाठी वनमाचया नवऱयाच पझनटशन होता तयान खप

अभयास करन त पझनटशन बनवला होता सारधयाकाळी तो घरी आलयावर वनमा

तयाबाबतीत ऐकायला अगदी उतसक होती तयाचया बॉसनी शरीवासतव साहबाानी

तयाचया पोजकटटच कौतक कला होता

ldquoबरा झाला बाई तमचया कामाचा साथणक झाला नाहीतर नवीन बॉस

खडस असता तर कामाची ककमत शनयच कली असती rdquo

ldquo ह बघ आमच फोटो rdquo तयान मोबाइलवर काढलल फोटो वनमाला

दाखवल

ldquo तमचया फोटोत माझी मतरीण अाज कशी कायrdquo

ldquo महणज तया तझी मतरीण आहत तया शरीवासतव साहबााचया वमसस

आहत तयाानी आमची सगळया सटाफ बरोबर तयााची ओळख करन ददली तयाानीच

तर आमचया पोजकटटचा वडझाईन कलाय तया आकीटकटट आहत आमचया rdquo

आता आ वासणयाची पाळी वनमाची होती

पपजरा

बल वाजली सीताबाई लगबगीन दार उघडायला वनघालया त मनाशी

महणतच आज कोण अभागी जीव आह वबचारा कणास ठाऊक गोधडी अागडी

टोपडी कपाटातन बाहर काढायला पावहजत ववचारातच तयाानी अनाथाशरमाच दार

उघडल समोर समन उभी होती वतच ददवस भरलल ददसत होत ही वतची वतसरी

खप अर दवा वहला कसा समजवावा असा कठवर चालणार ह वतला आत घतला

समनलाही अनाथाशरमात यणा आवण रहाणा अागवळणी पडला होता दोन जीवााची

वतशीची समन अगदी रसरशीत ददसत होती पण आठ ददवस तरी घईल दक नाही

कणास ठाऊक सीताबाईनी मनाशीच अादाज बााधला

खरोखरच तयााचया अादाजापमाण समन आललया सहावया ददवशीच

बाळात झाली मलगा झाला मलाचा सगळ वयववसथत करायची ती सवतच

बाळाला अाघोळ घालणा वगर करायची पण घरन यताना बाळासाठी एवढासा

सदधा कपडा आणायची नाही दक सवतसाठी दोन जासतीचया साडया नसायचया

असायचया तयाही सारधयाशाच सती बाहरचा वारा न लागलली ती छानछोकी

काय करणार वबचारी कमणठ घरातली होती ना ती आशचयण एवढाच वाटायचा दक

घरची माडळी वबनबोभाटपण समनच बाळातपण करवन घयायची पण ती आशरमात

असताना एका अिरानही वतची चौकशी करायची नाहीत ना बाळाला बघायला

यायची ना तयाची चौकशी करायची तीन मवहन झाल दक समन घरी जायची

यावळीही बाळाला सोडन ती चालली वतन तसा साावगतला नवहता पण

एकण वतचा रावराग तसाच वाटत होता आशरमाचया साचावलकााचया सवभावाचा

गरफायदा घताहत ह लोक अस सीताबाईना वाटल आता मातर तयाना राहावला

नाही

ldquoकाय चालवला आहस समन त बाळात झालीस दक मलाला सोडन

वनघन जातस rdquo

ldquoमाई काय करणार बाळाला घऊन जाऊन कामा कशी होणार आवण

नाही गल घरी तर सगळयााचा कसा होईलrdquo

ldquoजर तझयावशवाय होत नाही तर बाळाला का ठऊन घत नाहीतrdquo

ldquoपतयकजण महणतो मल माझा नाही मीही सााग शकत नाही मल कणाचा

त मग कोण तयाचया दखभालीची जबाबदारी उचलणार माईrdquo

आता झीट यऊन पडायची पाळी सीताबाईची होती

ldquo मग त इथच राहा ना नाहीतरी तझा तया घरात कोण आह कशाला

जातस त वतकड तझा नवरा गलयावर तला वतथ काय वागणक वमळत गा चार

घास अनन वमळावा महणन तयाचया भावााकड आवशरतासारखी राहतस इथ राहन

तझया मलाना त सााभाळ शकशील rdquo

ldquo नाही नाही मला गला पावहज माई आता बघा माझयावशवाय थोरलया

ववहनीची काम अडतात मधलया वावहनी तर पणणपण माझयावरच अवलाबन

असतात धाकटीला तर माझाच आधार असतो आबासाहब दादासाहब भाई

आणणा यााचही अडला नडला मलाच बघायला लगत घरात मी नसल दक दकती

गोधळ उडतो नाही मला लवकर जायलाच पावहज कवहा एकदा बाळ होताय

आवण मी घरी जातय असा होता मला rdquo

समन मलाला ठवन तयाना न साागताच वनघन गली सीताबाई ववचार

करायला लागलया एकदा का पाख छाटल असल दक पपजरा उघडला तरी पिी

बाहर जात नाही बाहरचया जगाच तयाला भय वाटता पपजऱयातल आयषय सरवित

वाटता झापड बााधन जगायची सवय होत आपला भलबरा कशात आह याचा

सारासार ववचार खाटतो वबचारी समन आपला सगळ आयषय बाकीचयाासाठी खचण

करतय आपण पपजऱयात अडकलोय याची वतला जाणीवही नाही

सवपन

वनवमर ररयावलटी शोचया टीवहीवरचया गाणयाचया सपधत पवहलया

फरीत दसरा आला दसऱया फरीत पवहला आला आई पपााचया अपिा उाचावलया

तयााच हात गगनाला वभडल पण तो वतसऱया फरीत वतसरा आला आवण अावतम

वनणाणयक फरीत तर तो नाबरात यउच शकला नाही परीिक नहमी सपधणकाना

पोतसावहत करत होत ही सपधाण महणज आयषयाच अावतम रधयय नाही अशा अनक

कसोटा पार पाडायचया आहत आपल पयतन मातर कमी पडता कामा नयत पण

वनवमर सपधत पराभत झाला आवण तयाची आई सटजवरच तयाला पोटाशी धरन

ढसढसा रडली इथच वनवमरचया मनान कच खालली खरतरा आई आवण पपााचया

सवनााची पणणता करताना तयाचा जीव मटाकटीला आला होता तयाला गाणयात

पवहला नाबर नको होता तयाला ना पजकायचा होता ना महाववजता वहायचा तयाच

सवपन होता पण कवळ आईववडलााची वनराशा होऊ नय महणन तयाना मनान

खचलल पाहाण जीवघणा होता महणन तयाचा मन कासावीस होता होता वनववळ

तयााची बचनी तयाला मान खाली घालायला भाग पाडत होती तयााचया अपिााचा

भाग तयाना कला होता वयाचया चौदावया वरी आपण जगणयाला लायक नाही असा

काहीसा वनवमरचया मनान घतला वनराशचया गतत हळहळ तो जायला लागला

तयाचा अभयासातही लि लागना टीवहीवरचया गाणयाची एक सपधाण तयाला

आयषयातन उठवन गली होती नालायक ठरवन गली होती

खरतरा सयशही तयाचयासारखाच पराभत झाला होता पण तयाचया

चहऱयावर दखाची छटा मातर नवहती गरीन रममरधय आलयावर सयश वनवमरजवळ

आला तयाचया खाादयावर तयान थोपटलयासारख कल ldquoअर एवढा रडणयासारखा काय

झालाय पढचया वळी ककवा दसऱया कठलयाही सपधत नककी त पजकशील बघ थोडा

वखलाडपणान घ कणीतरी पजकणार आवण कणीतरी हरणार ह नककीच आवण

आपण हरलो महणज काही जगबडी झाली नाही एवढा मनाला लावन घऊ नकोस

आपण आणखी पयतन करावा महणन सपधाण असतात rdquo वनवमरचया मनाचा समाधान

झाला दक नाही ह तयाला कळल नाही

आवण एक ददवस अचानक एका वसनमाचया गीतासाठी

पाशवणगायनासाठीचा परसकार सयशला वमळाला टीवहीवरची तयाची मलाखत

वनवमर आवण तयाच आई पपा आशचयाणन पहात होत कवळ आठ वराणत सयशन

इतकी मोठी मजल कशी मारली याचा रहसय जाणन घयायला उतसक होत

सयशन तयाचया सारखयाच एका हरललया मलाना तयाला दाखवन ददल

होता अपयशान तो खचन न जाता तयाना जासत जोरात पयतन कल होत सयश

आजचा सवलविटी साागत होता ldquo लहान असताना मी कधी कधी सपधाामरधय भाग

घत होतो पण माझया दषटीन सपधाण ही नाबर काढणयासाठी कधीच नवहती ती फकत

माझयातलया गणााना आणखीन तावन सलाखन पारखन घणारी महणनच मी

तयाकड बघत होतो माझयातलया कलना माझयातलयाच कलशी कलली सपधाण होती

ती माझा सागीताचा ररयाज कायम होता मी कधी अभयासाचाही बाऊ कला नाही

कारण मला गाणयात कररयर करायचा होता आई बाबाानी मला जीवघणया सपधत

उतरवला नाही ह माझा भागय सपधत वमळाललया बविसान मी कधी हरळनही गलो

नाही आवण अपयश वमळालयावर खचनही गलो नाही कधीकधी गाताना सपधत

परीिकाानी ददललया वळपिा जासत वळ लागला पण गाणयातली एखादी हरकत

जागा घता घता असा काही आवाज लागायचा दक तया सवरााचया सपशाणन अागावर

रोमााच उभ रहायच गातानाचा तो िण माझया दषटीन अतयात महतवाचा असायचा

आवण तयाचा आसवाद मी परपर घत होतो मला वमळालला हा परसकार हा माझा

अावतम टपपा नाही माझा गाण लोकाानी आवडीन ऐकाव हाच माझा रधयास राहील

तच माझा सवपन आह rdquo

वनवमरला या िणी जाणवत होता दक खरचा आपला सवपन काय होता याचा

ववचार आपण कधीच कसा कला नाही वनवमरच आई पपा मातर आपला सवपन

धळीला का वमळाला याची कारण मीमाासा शोधन काढणयात गकण होत

रााग नाबर

वपयावदा गलया वरीच या कॉलजमरधय मराठीची पारधयावपका महणन रज

झाली होती चाळीशीचया वपयावदाचा मराठीवर पभतव होता वतचा बोलणा

समोरचयाला गागवन टाकायचा अलपावधीतच ती कॉलजचया मलााची आवडती

पारधयावपका झाली तयाला अियसारखया टारगट मलाचाही अपवाद नवहता

पवहलया लकटचरला तयान तरास दऊन पावहला पण सगळया मलाासमोर वगाणत न

रागवता वपयावदान तयाला कटलास सापलयावर बोलावल आवण समजावल वासतववक

बाकीच पारधयापक वागत तसा सगळयाासमोर तयाला खडसवायला वतला काहीच

हरकत नवहती पण चारचौघात तयाचा पाणउतारा करणा वतला बरोबर वाटल

नाही वतची ही एकच गोषट तयाला पचाड आवडन गली वतचया समजावणयान

अियला मीही सभय आह ही भावना चतवन गली

लासट बनचर असणारा पारधयापकााचया खोडया काढणारा अिय

वपयावदाचया लकटचरला मातर नमान बसायला लागला तयाला वतचा वशकवणा

आवडायला लागला अियना वनववळ वपयावदा मडम वशकवतात महणन एफ वाय

कॉमसणला मराठी घतला बारावीला तयााचया वशकवणयाचा तयाचयावर एवढा पभाव

पडला दक तयाना मराठीच वनवडल तयााचा कववता वशकवणा तर कवळ लाजवाब

होता कवी मग तो कोणीही असो पवदा गरस सरश भट असोत शााता शळक

इाददरा सात ककवा पाडगावकर असोत कववतचा भावाथण साागताना तयामागचा

सादभण कववतचा न जाणवलला पण वतचयात दडलला गरथभताथण कवीची

मनोभवमका समजावन साागताना ती कववता अिरश जगलयासारखा अियला

वाटायचा कानात पाण आणन तयााचा लकटचर तो ऐकायचा

मनाचया आवण शरीराचया दोनहीही सौदयाणचा वमलाफ वपयावदा

मडमचया रठकाणी झालाय असा तयाला वाटायचा वशकवताना दर काही वळान

कळला ना असा महणताना तया मानला नाजक झटका दत तया हलकटयाशा झटकटयान

हलणार तयााचया कानातल झमक तयााचया कसााचया करळया बटााशी अलगद

खळायच तयािणी अियला पशन पडायचा आपलया डोळयाना सौदयाणचा सख

वमळताय दक कानाना कववतची मजवानी तयाचया मनावर तयाानी गारड कला होता

सारखा तयाना पहात राहावा असा तयाला वाटायचा तयााचा ओठ मडपन हसणा तयाला

वड लावायचा मनाची घालमल होत होती

एक ददवस अियन ठरवला दक काही झाला तरी ममना भटन आपला मन

मोकळ करायचा पण कसा आवण कधी हा पशन होता तयाना ममना वचठठी वलहायचा

ठरवला ldquoमम तमही मला आवडता काय कर मला कळत नाहीrdquo वपयावदान वचठठी

वाचली आवण अियला भटायला बोलावला कणाचया बापालाही न घाबरणारा

अिय ममनी बोलवलयावर मातर मनातन सटपटला तयाच हातपाय कापायला

लागल आपलयाला चाागला खडसावणार महणन घाबरतच तो टीचसण रमचया

दाराशी आला चाहल लागताच वपयावदान तयाला आत बोलावला माद वसमत करत

तयाला बाजचया खचीवर बसायला साावगतला आवण बोलायला सरवात कली

ldquoअिय मी तला आवडत यामरधय काही गर आह ह आधी मनातन काढन

टाक वनसगाणचा वनयमच आह दक या वयात वभननपलगी शरीराकरणण वाटायला हवा

तसा नसल तरच काहीतरी चकताय असा मी महणन या वयात असललया शारीर

आकरणणा बरोबरच आपलया मनातही काहीएक आयवडयल आदशण वयवकतमतव

आकार घत असता कधी नकळत आपलया मनात त साकार होत असता तर कधी

आपण जाणीवपवणक त पाहात असतो तसा तझया मनातही आपली जोडीदार वपया

माझयासारखी असावी अशी कलपना नकळत आकार घत आह तझी मनातली

कलपना आवण शरीराचा तरण असणा यामळ माझयाबददल तला आकरणण वाटताय पण

ह खरा नाही कारण वसतवसथती खपच वगळी आह दसरा असा दक आपलया

वयवकतमतवाला अनक बाज असतात तसाच तझया एकण वयकतीमतवात हा भाग

महणज रटप ऑफ द आईसबगण महणावा असा आह तझी कररयर भववषय कौटावबक

पररवसथती तझयात सपतावसथत असलल नततव गण दसऱयाना मदत करणयाची

वतती या गोषटी खप महतवाचया आहत या सगळया गोषटीवरन तझा चररतर ठरणार

आह तवहा काही काळासाठी वाटणारा आकरणण महतवाचा दक तझा वयवकतमतव

महतवाचा ह तला ठरवायला हवा याच वयात आपलया चररतराची बााधणी होत

असत तयाचा पाया इथच घातला जातो आवण तयावर पढचया आयषयाचा भववतवय

ठरता जवहा तझा तच आपलया मनाला ह समजावन साागशील वसतवसथतीचा

आकलन तला होईल तवहा तझया मनातला हा गोधळ नककी दर होईल कणाला तरी

फोन करत असताना कधी लि नसल तर दसराच एखादा नाबर चकन दाबला जातो

आवण मग रााग नाबर लागतो आपलयाला काही समजत नाही अरचया असा कसा

रााग नाबर लागला मनात कठलीही अपराधीपणाची भावना न ठवता सवचछ मनान

आपलया भावनचा ववशलरण कर ह योगय आह का याचा सारासार ववचार कर तला

तझा योगय नाबर नककीच वमळल rdquo

अियचया मनातल ववचारााच मोहोळ वपयावदान हलकटया हातान

सोडवल होत ववचारााचया गतत सापडलला अिय हळहळ भानावर यत होता

वळण

ldquoउदया भटया र राजहास बारमरधय चयायला ती नाझनीन काय माल आह

बघया तरी मसतानी झक मारली असा महणतात rdquo सावहलन चार पाच पग एवहाना

सहज ररचवल होत ररकामा गलास पनहा भरणयासाठी टबलवर वाट बघत होता

तीन पाकीट वसगारट जळन राख झाली होती

ldquo चल ए आता बास साल घरी वाट बघतात लचना कलप उघडल तरी

महातारी ववचारायला यतच उशीर झाला र बळया महणत वाढ का जवतोस का

करत बसत साला कटकट अपनी खद दक पजदगी भी ठीक तरहस गजारन नाही दत

यारrdquo तो डोळ तारवटन तावातावान बोलत होता

ldquo यवडा चकणा खालयाव पोट गपगार वहइल नायत काय हवा वशराय

बी वाव नसतय या ढरीमधी आन कसला जवान खान घयीवन बसतयात कोन जान

लच काळजी करतयात आमी काय ककटकल बाळा हत का कायrdquo गौतयाना आपलया

बोलणयाचा शर टाकला

गौतमला आपण सावहल आवण वनवखलच वमतर आहोत याचा खप

अवभमान तयानाच तर तया दोघाना दार कशी आवण कठ पयायची त वशकवला होता

बारमरधय बारबालााचा नाच पहायला कसा जायचा याबाबतीत तो तयााचा गर होता

कठ कोण बारबाला चाागली आह याची वबतताबातमी गौतमला असायची हाा

पशाचा परवठा मातर तयाला वमतराानी करायचा हा जण अवलवखत वनयमच होता

तसा ठरनच गला होता

रावसाहब आवण सवशलाबाइना सावहलची खप काळजी वाटायची

सखवसत कटाबातला एकलता एक कलदीपक होता तो तयााचा तळहातावरचया

फोडापमाण तयाला दोघाानी जपल होता तो महणल त तयाचयासाठी ताबडतोब हजर

वहायचा मला सनचया माघारी तयाला माया ददली होती तयााचा अकाली अपघातात

जाणयाचा दख दोघाानी या वदधापकाळात सावहलकड बघनच पचवला होता

साहीलला कठलयाही गोषटीची उणीव भास नय महणन त धडपडायच दोघााना

एकच शलय होता सावहल वशकणयात अवजबात रस घत नवहता मग नोकरी वगर

तर दरच राहीला आजकाल तो दोघाना उदधटासारखी दरततर करायचा वाटल तस

पस मागायला लागला होता आपलया सासकारात काय कमी पडला याचा दोघाही

ववचार करायच

तामहण आजोबा महणायच त काही खोटा नवहता ldquo तयाला वळण

लावायला तमही एकच करायला पावहज होता तमही तयाला पररवसथतीच चटक बस

ददल असत महणज समजला असत आपोआपच मागी लागला असता तमच लाड

नडलत rdquo

सावहल नहमीसारखाच रातरी उवशरा घरी आला घरात सामसम

अथाणतच दोघाही झोपल असणार तरी आजी यणारच हा तयाला हसका होता पण

तीही आज जवतोस का बाळ महणन ववचारायला आली नाही तयालाच चकलया

सारख वाटला महणन अादाज घणयासाठी तो आजी आजोबााचया बडरमकड गला

दरवाजा उघडा होता आतमरधय ददवा जळत होता त दोघही मातर खोलीत नवहत

तो आत गला टबलावर फलााचा मोठा बक तयाचयाकड बघन हसत होता अर हो

उदया आपला वाढददवस बकचया खाली एक वलफाफा होता तयान तो उघडला

वाढददवसासाठी काही पस तयाानी ठवल होत पमापोटी आजी

आजोबाना तयाला सधारण कठीण जात होत महणन एक वरण तयाानी तयाचयापासन

लााब रहाणयाचा वनणणय घतला होता

पताग

आज माझा वाढददवस बाकी कणाचयाही लिात नसला तरी माझया तरी

लिात रहायला हवा पण छ आज योगायोगान मला आठवण झाली ती मला मगो

आईसिीम खावस वाटल महणन लहानपणी डडी मला आवडता महणन

वाढददवसाला नहमी मगो आईसिीम आणायच आज फकत आईसिीम घणयापरतच

पस वखशात वशललक आहत अस द आज जवणाला सटटी पतरयाचया भगदाडीतन

बोळातली मलााची मजा पहात खायला लागल

मी पवहलयापासन उाच आवण आडवया बाारधयाची गोरी असल तरी माझ

फीचसण जरास वगळ एखादी परदशी मलगी वाटावी इतपत वगळ वगाणत

मतरीणीही मला फारशा वमसळन घत नसत वहडीस दफडीस करायचया कारण

काही कळायच नाही मी तयाना तयााचयातली का वाटत नवहत माझया मानान तया

अगदी छोटा वाटायचया माझया खाादयाला लागणाऱया राागत वगाणत मी

सगळयात पाठी अभयासात मला काही गमय नवहताच खळात थोडीफार होत

शाळा सापली मला फारशा मवतरणी कणी नवहतयाच कॉलजची दोन वरण कशीबशी

कली

मममीला सासाराच काही खास पम नवहत सवपाक तर वतला मळीच यत

नवहता नहमी बघावा तर पाव आवण अाडी नाहीतर फार फार तर पाव आवण

उसळ वाढतया वयात भक लागायची पण घरात काही खायला नसायचा डडी

आपलया कारखानयाचया कामात मगन असायच डडी कडन कधी पस घऊन बाहर

काहीतरी खायची भययाही तसाच करायचा मग मनात आला नोकरी करन पस

वमळवाव महणज खायला वमळल पसतकाचया दकानात नोकरीला लागल

वाचायची आवड होती महणन ज पस वमळायच त चनीसाठी उडवायची पस

कवहाच सापन जायच

जनी मला वतथच भटली मला समजन घणारी ताई आई आवण मतरीण

जनीमधच एकवटल आह असा वाटायचा वतचयावर खप पम करायला लागल

वतचयावशवाय जगणा अशकटय आह असा वाटायचा दोन दोन ददवस मी वतचयाच

खोलीवर रहात होत पण एक ददवस मला न साागताच ती नयझीलाडला वनघन

गली तयावळी मी अिरश कोसळन पडल मनगटाची नस कापायला बवघतली पण

पयतन अयशसवी झाला मममी डडी भयया याना याववरयी फारशी काही कलपनाच

नवहती

या नराशयातन बाहर पडायला मला राशी आवण वनमा याानी मदत कली

तया माझया मदतीला धावन आलया जनीचया बाजचया खोलीत तया राहायचया

आमही वतघी वमळन रहायला लागलो मममी इतकी बपवाण होती दक ती माझी काही

चौकशीही करायची नाही आराम करणा टीवही बघणा आवण कधीतरी डडीबरोबर

कारखानयात जाणा एवढाच वतचा काम दोन ददवस मलगी घरी यत नाही ती कठ

असत काय करत याची वतन कधी ववचारपस कली नाही राशी वनमा यााचयात मी

खपच गातल तया दोघी खप घवनषठ मवतरणी होतया तयामळ वळ यताच तया दोघीनी

हलकच मला बाजला कल मला न दखवता

समोर आयषय भकास वाटत होता करायला काहीच नवहता माझयाकड

कणीतरी कलपना साावगतली दक त हॉटलमरधय वटरसच काम कर तही कल त करता

करता मसाजर महणन काम करायला लागल कधी मसाज पालणरमरधय तर कधी

हॉटलमरधय कसटमर वमळायला लागल टीप चाागली वमळायला लागली वतथ

फरडररकची ओळख झाली नायजररयातन आललया फरडला मी आवडल फसबकवर

आमच एकतर फोटो बघन डडी चवताळलयासारख झाल तयाानी मी काही ववचार

करायचया आत फरडशी माझा लगन लावन टाकल मी तयावळी लगन करावा दक कर नय

यावर ववचारच कर शकल नाही तयााचया हो ला हो करत गल फरडला फारशी

चाागली नोकरी नवहती तयाचाच खचण भागत नवहता माझया वमळकतीतन घर

चालायचा तयाच आवण माझ तयावरन खटक उडायला लागल पनहा मी एकटी

झाल

मसाजर महणन काम करत होत तवहा माझी आमदानी चाागली होती

भययाना तयाचया आवडीचया मलीशी सासार थाटला होता आवण तो वगळा रहात

होता तयाचा आवण डडीचा पटतच नवहता डडीना दवाखानयात ठवला तयाचा खचण

खपच झाला तयााचया डोकटयावर खप कजण आह ह तयावळी कळल कजण माग ठवन त

गल मममी काही कर शकत नवहती वतला हाय बलडपशर माग लागला तयााचया

पाठोपाठ एक वराणत मममीही गली माझी जमा पाजी सापषटात आली तयानातर मीच

आजारी पडल आवण हाताशी होता त काम वनघन गला एका दकानात सलस गलण

महणन काम वमळाला तया पगारात काय होणार महणन सततर वरााचया ददनशभाई

यााचयाबरोबर का पवनयन महणन रहायला लागल गलया वरी त वारल तयााचया

घरातलयाानी मला घराबाहर काढल तटपाजया पगारात काय होणार या छोटा

पतरयाचया खोलीत रहायला आल आज खायला वमळाला तर उदया वमळल का नाही

याची खातरी नसत

आज वयाची पसतीशी आली मी कठही वसथर नाही खायला वमळायची

भराात अशी अवसथा आह आज आईसिीमची आठवण झाली आवण वनवाातपण माझा

जीवनपट डोळयासमोरन सरकन गला एका उचचवशवित पााढरपशा घरातली

सबदध मलगी वतची अशी अवसथा कोणी कली वतन सवत आईववडलाानी

पररवसथतीन जसा वारा यईल तशी मी वाहात गल पतागाचा मााजा माझया हातात

होता पण तो तटललया पतागासारखी माझी अवसथा झाली खरच मी इतराापिा

वगळी आह का

जवळच दरच

पवाणधण

ldquo अहो तमही ऑदफसमधन आलात की आपण आज वसनमाला जाउया

नाrdquo

ldquo बघ आज कदावचत माझया वमतराबरोबर बाहर जायला लागल तयाचा

जरा पॉबलम झालाय तयाला तयातन बाहर पडायला मदत करायला हवी मला

तला तयातला काही कळणार नाही rdquo

ldquoमला ताजी फडफडीत मासळी खावीशी वाटतय समदराचा खारा वारा

तो वास मला शवासात परपर भरन घयावासा वाटतोय एवहढ तरी डोहाळ परवा

बाई माझrdquo

ldquoअगा डोहाळ कसल घऊन बसली आहस माझी बदली होणार आह ती

रदद करन घणयाचया तयारीत आह मी बॉसला खश करायला सरधया तरी मला रजा

काढता यणार नाही

ldquoबाबा माझया शाळचा आज गदररग आह तमही यणार ना मी नाटकात

भाग घतलाय rdquo

ldquoनाही र पववण आज मला महतवाची वमरटग आह सोसायटीची वतकड

जायलाच पावहज ती चकवन चालणार नाही rdquo

ldquoअहो आज पवतमाचा वाढददवस वतला वतचया आवडीचा डरस घयायला

जाउया काrdquo

ldquo तमहीच दोघीजणी जाऊन आणा ना नाहीतरी पवतमाचयाच आवडीचा

डरस आणायचाय न मला जमलसा वाटत नाही माझया एका वमतराचा वाढददवस

आह तयान मोठी पाटी ठवली आह आवण मखय महणज तयाची सगळी वयवसथा

मलाच बघायला लागणार आह rdquo

ldquo हलो अहो पववणला खप ताप भरलाय तयाला हॉवसपटलमध अडवमट

करावा लागणार असा आपल फवमली डॉकटटर महणताहत लवकर या तमची कामा

आटपायची वाट बघत बस नका असाल तस या माझा जीव टाागणीला लागलाय

अगदी rdquo

ldquo मी यतोय पण असा काय करतस डॉकटटर आपल अगदी घरोबयाच

आहत तयामळ एवढा घाबरन जायचा काही कारण नाही वशवाय एकदा का तयाला

हॉवसपटलमध अडवमट कला दक आपली बरीचशी जबाबदारी कमी होत एसटीन

मला वनघन यायचा महणज सात तास तरी जाणारच ना थोडा धीर धर rdquo

ldquoमला टरीपला सोडायला या नाrdquo ldquo नाही गा बाळा आई यईल नाrdquo

ldquoवनदान नयायला तरी याल काrdquo ldquo रातरी काकीचयाकड सोबतीला झोपायला

जायचाय बाळा तया लवकर झोपतात ना काका गलयापासन एकही ददवस मी

तयााचयाकड जायचा माझा नम चकवला नाहीय rdquo

ldquoबाबा हया सटटीत आपण करळला जावया का सगळजण आमच वमतर

सटटीत कठ ना कठ जात असतात आपण मातर कठच जात नाही rdquo

ldquo मलानो तमहाला सटटी असत पण मला कोण सटटी दणार र कामा

चालच रहातात आवण सटटी काढली तर पढ कामाचा आणखीन भार वाढतच जातो

rdquo

उततराधण

ldquo बरच ददवस मनात यताय आपण दोघा खप वरण झाली वसनमाला गलो

नाही आज जावया का गrdquo

ldquo अहो आज माझी वभशी आह आवण मलाच लागलीय तयामळ आज

वसनमा कनसल rdquo

ldquo पवीण अर कधीतरी वळ काढन बोलत बस माझयाशी सारखा आपला

वमटीगज कॉनफरनस टररग सवतला कधीतरी वळ द र आपलया कटाबासमवत वळ

घालवलास तर कामाचा बराच ताण हलका होतो मलाही हलली वळ कसा

घालवायचा हा मोठा पशनच पडतो बघ पवतमाची नातवाडााची सारखी आठवण

यतय पण ती तरी वतचा सासार सोडन मलााचया शाळा सोडन कशी यणार नाही

काrdquo

जया काकीचया सोबतीला मी जात होतो तया गलयानातर आपलकीची

भावना महणन तयाानी सतळीचा तोडाही माझयासाठी ठवला नाही जयााचयासाठी

माझया लकीचया खशीला मी वझडकारल पवीणचया शाळचया कठलयाही

कायणिमााना मला जाता आला नाही दरवळी काहीतरी कारण असायचा आवण

कायणिम चकायचा मलााचया पमाचा कौतकाचा असा िण पतनीचया आगरहाचा

आजणव वळोवळी मी टाळत गलो जया वमतराासाठी मी माझा वळ ददला त आता कठ

आहत आवण आता माझया हातात मातर काहीच नाही आह फकत वळच वळ आता

मला आपतााची आठवण यतय जवहा मी जवळचयाना दर लोटत होतो दरच मला

आपलस वाटत होत तवहा मी खरच जागा नवहतो का

लवखकची ओळख

नाव सौ सववता कौसतभ नाबर ई

मल savitanabargmailcom फोन

8149658022

पतता 1752 302 नाबर साकल

5th िॉस राजारामपरी मन रोड कोलहापर

४१६००८

वशिण MCom

इतर Dipin Music (vocal) ndashवशवाजी यवनवरथसटी

Dipin Music (Tabla) माबई यवनवरथसटी तबलयाच वशिण क

कशवराव धमाणवधकारी पा ववभव नागशकर सरधया शरी महश दसाई यााचयाकड

सर आह

साातािझ इथलया The Yoga Institute Santacruz इथ योग

पवशिकाचा कोसण कला योग पवशिक महणन अनक रठकाणी काम आयण ववदया

मादीर माबई सट फरावनसस मनजमट institute माबई इथ योग वशिक महणन काम

अनकाना उपचारयकत योग वशकवला

मकत पतरकार महणन गली २२ वर कायणरत महाराषटर टाईमस लोकसतता

सकाळ लोकपभा तरण भारत लोकमत पणयनगरी सा वववक यामरधय अनक

ववरयाावर लखन लोकमत अातनाणद यासारखया अनक ददवाळी अाकाामरधय लखन

पररसावाद

खालील पसतक पकावशत------

१ वकण १०१ ndashअनवाद (ल एवलझाबथ फरीडमन)

२ कताथण मी-- अड वसातराव नावकर यााच चररतर

३ सवाल जबाब पतरकाराशी ndashपतरकार सभार धम यााचयावरील

मलाखतीच पसतक

४ सामथयण आह चळवळीच- दवदासी वनमणलन चळवळीच अरधवयण पा

ववठठल बनन यााच आतमचररतर शबदाादकत

५ माईड पॉवर ndashपरणादायी पसतक

६ सवतला ओळखाmdashपरणादायी पसतक

७ हाऊ ट वबकम सकटससफलmdashपरणादायी

पसतक

८ गरब द ऑपॉचयणवनटी----परणादायी पसतक

९ सकटसस पासवडण-----परणादायी पसतक

ई सावहतय पवतषठान

मराठी वसनमा हा एककाळी भारतात पहदी वसनमाचया तोडीस तोड

ककवा काकणभर वरचढच होता मरधयातरी मराठी वसनमाला उतरती कळा लागली

पिक यईना महणन वथएटर वमळना वथएटरच वमळत नाही महणन चाागल मराठी

वसनमा बननात आवण चाागल वसनमा नाहीत महणन पिक वमळनात अस एक

दषटचि सर झाल मग आला झी मराठी वसनमा आवण तयाचयाच जोडीन छोटा

आकाराची मलटीपलकटस आवण वडवजटल पिपण तयामळ पनहा एकदा मराठी

वसनमा जोमान बहर लागला

काहीशी अशीच पररवसथती मराठी सावहतयाचीही होत आह एककाळी

टॉपला असलल मराठी सावहतय मधलया काळात रटवही आवण वसनमाचया यगात

माग पडल पण आता मोबाईल आवण इाटरनट यााचयामळ मराठी वाचकवगण फ़ार

मोठया पमाणावर वाढतो आह आवण तयाच जोमान तयाचयासाठी वलवहणारा

दजदार लखक वगणही वनमाणण होऊ लागला आह मराठी सावहतयाचया भववषयाबददल

आमही अतयात आशावादी आहोत

आपली साथ मातर पावहज आपलया ओळखीचया जासतीत जासत लोकााना

ई सावहतय बददल साागा तयााच ई मल पतत व whatsapp नाबर कळवा तयााना ई

सावहतयचा मोबाईल app download करायला सचवा आगरह करा ई सावहतयच

माकरटग करा एकदम फ़रा ट फ़टवर यऊन खळ जबरदसत माकरटग कर लाखााच

कोटी कर आवण मराठी सावहतय पनहा नाबर वन ला आण

ई सावहतय पवतषठान

wwwesahityacom

esahitygmailcom

आता ई सावहतय च APP उपलबध आह ई सावहतयचा App आपण खालील

पलकवरन आपलया मोबाईलवर डाऊनलोड करा आवण भरमसाट पसतका फ़री वाचा

httpsplaygooglecomstoreappsdetailsid=comesahitywwwe

sahitybooks

ई सावहतय पवतषठानची ई बकटस Whatsapp broadcast service सर झाली

आह पणणपण फ़ककट पसतका आता आपलया मोबाईलवर थट कपया नााव नोदणीसाठी

7710980841 हा नाबर आपलया मोबाईलवर सवह करा आवण नातर या नाबरवर वॉसऍप

करन आपल नााव व शहराच नााव कळवा आपलयाला वनयवमतपण एक नवीन मराठी ई पसतक

Whats app िार पाठवल जाईल आपण त पसतक आपलया वमतरााना Whatsapp करा आवण

भाव खा

आपलया ओळखीचया दकमान दहा लोकााच मल आय डी आमहाला कळवा तयााना

आमही ववनामलय पसतक पाठव व आपलयाला VIP सभासद बनवल जाईल

Page 13: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross

तयाची पजदगी बनला पवहलयाादा आपलया लाडकटया लकीदखत घरात गलास नको

महणन टाळणारा वसदधाथण कालाातरान सटीचया ददवशी रीलकटस होणयासाठी

पयायला लागला तो दारचया इतका आहारी गला दक मग तयाला ददवस रातरीचही

भान रावहल नाही आवण एक ददवस

वयसनापायी तयाची नोकरी गली मलगी लहान घरचयाानी पाठ

दफरवलली अशा वसथतीत वतलोततमा नोकरी कर शकत नवहती गागाजळीवर जवढा

वनभावता यईल तवढा धकवन नला शाात आवण समाजस असलली वतलोततमा आताशा

छोटा छोटा कारणाावरन वचडवचड करत होती नवरा बायको मधला सावाद

आता सापायला लागला होता पसा असल तरच जगणा शकटय होता आरथथक वववाचना

वतला तरसत करत होतीच वशवाय दारसाठी वसदधाथण आता वतचयाकडच पशाची

मागणी करत होता घरातला एक एक दागीनाही दकानाची पायरी चढायला

लागला मोठया फलटचा असणारा वनवारा आता एका कचचया बााधकामाचया खोलीत

बदलला तयासाठीही घरमालकाचा भाडयाचा तगादा सर झाला कोडीत

सापडलली वतलोततमा सरभर झाली होती आवण एका ददवस हदद झाली

वसदधाथणन लकीचया सोनयाचया मनगटाा बायकोकड मावगतलया ती त

दयायला तयार होईना तयान वतचयावर हात उगारला एककाळी आपलयावर

जीवापाड पम करणारा वसदधाथण आपलयावर हात उगारतोय ह बघन एक िणभर

वतलोततमा दखान कोलमडन गली वसदधाथणचा हात थााबत नवहता तोडान तयाची

मागणी चालच होती मार असहय होऊन वतचया दखाची जागा आता रागान

घतली काही कळायचया आतच जवळचा कोयता वतन उचलला तयाला भीती

दाखवायला उगारला पण तयान वतचा हात वरचयावर पकडला दसऱया हातान तो

वतला मारतच रावहला तो चकवत असतानाच कोयतयाचा हात तयाचयावर बसला

घाव वमी लागला होता

वतचया लकीची रवानगी अनाथाशरमात झाली कारण सरळ होत वतच

आईवडील भाऊ वतचयाकड आता तर गनहगार महणनच बघत होत तयाना काही

वतची ककवा वतचया लकीची दया आली नाही वतलोततमाचा मन दखान ववदीणण

झाला एका चागलया घरात जनम घतलली आपली लक सगळयाच सखाना

आपलयामळ मकली वतचा काही दोर नसताना आशरमात आयषय काढणा वतचया

नवशबी आला खरच वसदधाथणशी लगन करन आपण चकलो दक तयाला वयसनापासन

दर करणयात आपण कमी पडलो तयाचया पमान आपल डोळ बाद झाल होत दक

तयाचया वयसनाकड सरवातीला डोळझाक करत होतो दक तयाचा मार खाऊन

सहन करायला पावहज होता तयाचा अवनबाध वागणा लकीचा बाळलणासदधा पणाला

लावायला पावहज होता का

अजनही मला मोह घालणारा हा उनहाचा कवडसा माझया लकीचया

आयषयात मातर रि वाळवाट बनन आलाय माझयामळ आईचया चकीचया वनवडीची

असो ककवा बापाचया वयसनाची सजा असो तयापायी आपलया वनषपाप छकलीचा

आयषय मातर उरधवसत होऊन गला कठला गलया जनमीचा पाप असल दक तया अभागी

जीवाला अशी वशिा वमळावी आई वजवात असताना मलीला अनाथ महणन

जगायला लागावा यापरता दख त काय पशचाततापाचया आगीत वतलोततमा पोळन

वनघत होती

मकसद

रणचया वयाचया पाचवया वराणपासन सौवमतर वतला सााभाळत होता जया

िणी तयाला कळला आपली बहीण गवतमाद आह जवळपास तयाच िणापासन दादा

महणन वतची दखभाल करणयाचा ठका तयान घतला होता सौवमतरला तयाचयाहन

लहान आणखी दोन बवहणी होतया रण नाबर तीनची सखदा आवण सवरदा या

दोघी नॉमणल होतया जवहा लहानपणी रणच उचचार सपषट यायच नाहीत तवहा

सौवमतर त समजन घयायचा ती काय साागतय त तयालाच बरोबबर कळायच आई

ववडलाापिाही जासत तयाला बवहणीची काळजी होती लहानपणी वमतर मवतरणी

रणची चषटा करायच वतचयासारख बोबड बोलन वतला वचडवायच खळायला

घतानाही वहडीस दफडीस करायच या पसागाानी रणचया दादाला खप तरास

वहायचा सौवमतर सतरा वरााचा झाला आवण तयाची आई गली वडील दफरतीचया

नोकरीवर जबाबदारी सौवमतरवरच आली बवहणीना तयााचा आवरन दऊन शाळला

पाठवायचा घरात काय हवा नको त पहायचा आईची जागा सौवमतर भरन काढत

होता वडील असनही तयााची भवमका त पार पाड शकत नवहत सासारासाठी पसा

वमळवायचा एवढा एकच काम तयाना जमत होता सौवमतरची आई गलयापासन तयााचा

मन सासारातन उडन गला होता तयााचा आयषय मवशनवत झाला होता सौवमतर

बवहणीचा मायबाप झाला होता

जसा जसा सौवमतर मोठा होत गला तसा तसा तयाला उमगत गला दक

आपणच रणचा पणण वळ सााभाळ कला पावहज ववडलााचया समजन घणयालाही खप

मयाणदा यायचया आई असताना ती रणचा सााभाळ करायची पण आता रणचया

हालचाली ववशीतही दहा वराणचया मलीसारखया होतया सौवमतरन वतला हळ हळ

वाचनाची आवड लावली वतचयाबरोबर वगवगळया ववरयाावर चचाण करायला

लागला वतला सागीत ऐकवत वतचा कानही असा तयार कला दक कोणताही राग ती

पटकन ओळखायला लागली सागीतात ती रमायला लागली गाणी ऐकणयासाठी ती

कशी लावायची हही तयान वशकवल पण वतचया सागीत वशकणयाला मातर मयाणदा

होती सवपाक वतला यत नवहता पण तयान चहा करायला वशकवला जवण गरम

करन घयायला वशकवला कमी होती फकत वयाचया मानान असणाऱया समजतीची

अशातच सौवमतर एमपीएससी परीिा पास झाला आवण तयाला मलाखतीचा

बोलावणा आला शवटचया िणी तयाना ठरवला आपण ही नोकरी घयायचीच नाही

मग मलाखतीला कशाला जा तयाना दनाददन गरज भागवणारी साधीशी खाजगी

का पनीतली नोकरी पतकरली जणकरन रणसाठी तयाला वळ दता यईल सवतचा

आयषय तयाना रणलाच वावहला होता लगन न करता राहाणयाचा बाधन तयाना सवतहन

सवीकारला होता रण हच तयाचा जग होता तयाचा शवास होता

रण कधी कधी हटट धरन बसायची दादा आज मला बरा वाटत नाही त

कठही जायचा नाही दादा अशावळी पणणपण वतची आई वहायचा काही न बोलता

वतला मााडीवर झोपवायचा रणची आाघोळ वणीफणी सगळाच सौवमतर करायचा

सौवमतरचया दोघी बवहणीची लगना झाली सौवमतरन तीही जबाबदारी पार पाडली

कारण ववडलानी ती जबाबदारी पार पाडायचया आधीच या जगाचा वनरोप घतला

होता नोकरीवर जाताना बाहरन कलप लावन शजाऱयाना साागन तो जायचा

सगळा रटीन वयववसथत बसला होता मोबाईलवर ठराववक एकच नाबर आपलया

दादाचा कसा लावायचा हही तयाना रणला वशकवला होता रोज ठरववक वळी मी

जवल महणन वतचा तयाला फोन यायचा

तयाददवशी वतचा दपारी फोन आला नाही वतन फोनही उचलला नाही

शजाऱयाना फोन करन तयान ववचारल थोडया वळापवीच रण वखडकीतन हात

करन आत गलयाच तयाानी साावगतल तयाचा मन विधा झाला वतला शजाऱयाानी

पावहलाय महणज वावगा काही घडला नाही ककवा वतन भलताच काळजी

करणयासारखा काही कला नाही पण मग फोन का उचलत नाही तयाचया मनात

उगाचच शाकची पाल चकचकली वतला काही झाला तर नसल या भावनना तयाचा

लि कामावरन उडाला पण हातातला काम तर सापवणा गरजचा होता अखर

ऑदफसची वळ सापता सापता थोडा वळ आधीच साहबाना साागन तो वनघाला

तयाचया कौटावबक पररवसथतीची जाणीव साहबानाही होती

दार उघडन कसाबसा घरात गला बडरममरधय जवमनीवर रण

असतावयसत पडली होती तोडातन फस आलला ददसत होता वरकरणी पाहता

वतला आकडी आलयाची शकटयता वाटत होती पण सवपाक घरात ओटावर

झोपचया गोळयााची बाटली सौवमतरला सापडली वतला सहजासहजी वमळ नय

महणन ठवलली बाटली वतचया हाताला लागली होती आवण वतन ती घशात ओतन

ररकामी कली होती काय कारण असल वतला या गोळया घवया आपण असा

वाटाणयाचा आता काही ववचार करणयात अथण नवहता रणचा या जगातला अवसततव

तर सापला होता पण आता सौवमतरसमोर पशन उभा होता आता आपलया आयषयाचा

मकसद काय

इवतहास

बऱयाच मवशकलीना अवनशाचा लगन ठरला लगन न ठरावा असा वावगा

वतचयात काहीच नवहता महणज लगनासाठी आवशयक असणार रप गण सगळाच

वतचया बाबतीत वयववसथत होता नाव ठवायला खोडी काढायला काहीच जागा

नवहती ददसायला ससवरप असणारी अवनशा उाचीपरी बााधसद होती गोल

गोरागोबरा चहरा काळभोर मोठठ डोळ पपगट करळ कस योगय रीतीन पतयक

वरी पास होत पदवीधर झाली होती मग घोडा पड कठ खात होता लगनाचा ववरय

काढला दक वतचया अागावर शहारा यायचा काळभोर डोळ शनयवत वहायच वतची

आई पनहा पनहा समजवायला बघायची अगा एकदा का लगनाचा वय गला दक मग

मली जन ददसायला लागतात नवऱया मलाला मलगी आवडल अशी तर हवी

वशवाय सासार वाढवायचया दषटीनही मलीचा वय वाढता नय गरोदरपण बाळातपण

योगय वळीच वहायला पावहज खप खप समजत घालायची आई पण वतचा आपला

नननाचा पाढा

वतला अवभरकचा सथळ साागन आला नहमीपमाण वतचा नकारच होता

पण अवभरकन वतला बाहर कठतरी वतचया नकळत पावहला होता तयाला ती

आवडली होती काही करन हीच मलगी हवी असा तयाचा हटट होता

मरधयासथााकरवी वनरोप दऊनच अवनशाच सथळ साागन यायला लावल होत

मरधयसथाानी सारखा पाहणयाचा कायणिम करा असा धोशा लावला होता

अवनशाचया आई ववडलााची तयारी होती पण खदद वतचीच तयारी नवहती मोठया

मवशकलीन वतन पवहल दोन कायणिम मनाववरदध पार पाडल होत मलगा आवण

तयाच नातवाईक पाहायला आल दक अवनशा मखखसारखी बसन राहायची

चहऱयावर कठलच भाव नसायच साहवजकच समोरचया माडळीना त पसात पडायच

नाही नकार यायचा आता पनहा एकदा मारन मटकन वतला पहाणयासाठी उभ

करायला पावहज होत

अवभरक पवहलया भटीतच वतचयावर लट झाला पण वतचया चहऱयावर

ककवचतसदधा वसमतररा नवहती अवभरक कडन अवनशाला होकार आला वतचया

आई आवण ववडलाना खपच आनाद झाला पण अवनशान पनहा एकदा तयाला

भटायची इचछा वयकत कली मगच लगनाचा ठरवीन महणाली आता पनहा ही काय

खकट काढत कणास ठाऊक महणन वतचया आईववडलाना घोर लागला

ldquoअाश हो माझी अनशच एवढा तडकाफडकी का बोलावलास भटायलाrdquo

ldquoलगन करताना कोणताही आडपडदा दोघाामरधय असता कामा नय असा

मला वाटताrdquo

ldquo आपला नाता नककीच पारदशी असणार आह दोघाापकी कणीही चकला तर

पामावणकपण दसऱयाला साागायचा हा आपलयातला अवलवखत वनयम असायला

हवा महणज एकमकाावरचा ववशवासही दढ होईल आवण आपला सासारही छान

होईल पटताय नाrdquo

ldquoमला लगनाचीच भीती वाटत महणज आता कसा सााग पण परर

जवळ यणार या भावनन मला अिरश कापरा भरता rdquo

ldquo rdquo

ldquoमी सात वरााची असताना आमचया शजारी राहणाऱया काकाानी मला

नको त करायला लावला होता माझया शरीराशी खळल होत त नको वतथा हात

लावला होता तझ गाल दकती गोबर आहत महणन माझ दकतीतरी पाप घतल होत

तयााचया तोडाला यणारी ताबाखची दगाधी अजनही मला पोटात मळमळ आणत तया

अजाण वयात मला कळला नवहता पण खप घाण वाटली होती कशीतरी मी तयााचया

तडाखयातन सटन पळाल होत काही ददवस तया बाजलाही दफरकल नाही नातर

तयााची बदली झालयाचा कळला आवण वतथन त दसऱया गावी गल घरी आलयावर मी

आईला साावगतला rdquo अवनशा ह साागतानाही थरथरत होती

अवभरक पशनाथणक चहऱयान वतचयाकड बघत रावहला ldquo मग rdquo

ldquo आई बरच ददवस खोदन खोदन चौकशी करत होती मग मीही ववसरन

गल मवतरणीचया शाळा कॉलजचया वराणत मागचा सगळा पसला गला rdquo

ldquoमग आता तला का भीती वाटतयrdquo

ldquoदोन वराापवी एक वसनमा पावहला तयात एका लहान मलीवर होणारा

बलातकार दाखवला होता खरातर पतीकातमक दाखवला होता पण तो सीन मला

माझया लहानपणीचा तो पसाग ताजा करन गला तवहापासन पनहा एकदा पररा

ववरयी तयाचया जवळ यणयाववरयी घणा वाटायला लागली rdquo

ldquoमला ह सगळा साागायला खरा खप लाज वाटत होती नाईलाजासतव

साागायला लागला अजन कणाचा होकार मला आला नवहता तयामळ ह कणाला

साागणयाचा धाररषट करावा लागला नवहता तमचा होकार आला आवण लगन करावा

तर तमचया सखी सासाराचा ववचका होईल आवण न करावा तर नकाराचा कारण

तमहाला काय दणार आईलाही मी ह लगन न करणयाचा कारण सााग शकत नाही

मनाचा खप कोडमारा वहायला लागला शवटी ठरवला काही झाला तरी आज

आपण मन मोकळा करायचा rdquo

अवभरक पसननसा हसला ldquo मला त आवडली आहस आवण तझा हा

पारदशीपणा तर मला खपच भावला त मनात कसलीही भीती बाळग नको मला

तला दोन गोषटी साागायचया आहत एक महणज योवनशचीतचया बरसटललया

कलपनचा गाड समाजमनावर पचाड आह तयामधन एखादया सतरीला सहजासहजी

आजही बाहर पडणा कठीण आह एखादया पररान सतरीवर कललया अतयाचाराला

तया परराऐवजी सतरीलाच जबाबदार धरला जाता आवण तयाचया अतयाचाराच

पडसाद सतरीचया मनावर शरीरावर आवण ववचाराावर अगदी खोल ओरखडा

उमटवतात परर करन सावरन नामावनराळा राह शकतो आवण दसरी महतवाची

गोषट तझयाबाबतीत महणज त झालया पसागाबददल आवण तयाचया वाटत असललया

वभतीबददल सवतला दोरी अवजबात समज नकोस जवहा ह दोरी वाटणयाचा ओझा त

वभरकावन दशील तयािणी त सवतला खप मोकळा समजशील तझया मनावरचा

ताण वनघन जाईल आवण तसा त वहावस असा मला मनापासन वाटताया

आपण तझया मनाचया कलाना घऊ एखादया मनोववकार तजञाला दाखव

तयावर मागण नककीच आह तया जनया एका घटनपायी तझयावर झालला हा पररणाम

आपण दोघा वमळन पसन टाक आवण नवया दमान आयषयाला सरवात कर आता

आपलया जीवनात असा काही घडला होता याचा हळहळ ववचार मनातन काढन टाक

rdquo अवभरकन दाखवललया ववशवासान अवनशाचया मनावरचा दडपण कमी झाला होता

हलकच वतचया चहऱयावर हस उमलला अवनशाला खप हळवारपण घयायला

लागणार होता भववषयकाळात इवतहासाची पनरावतती होणार नाही याची काळजी

आता अवभरकला घयावी लागणार होती

सबह का भला

मकल पराभत होऊन मायदशी परतला होता तयाच आवण डोरोथीच

साबाध आता सापषटात आल होत तयान वतचयाशी जळवन घयायचा खप पयतन कला

पण पावशचमातय सासकतीच पतीक असलली डोरा तडजोड करायला तयार नवहती

कठलयाही बाबतीत सवतचच महणण खर करणारी डोरा तयाला पाधरा वराणत

आपलस कर शकली नवहती तयान हात टकल आवण खचललया मनान भारतात

आला घरात काय वाढन ठवल असणार याची तयाला साधारण कलपना होती आई

आपलयाला सवीकारणार नाही आवण जानहवी तर कठ आह कणास ठाऊक

सवतचयाच पसातीन कललया जानहवीला तयान टाकल होत आता

कठलया तोडान तो डोराववरयी आईकड तिार करणार होता जानहवीशी कलल

लगन ह खरातर आईववडलााचया मनाववरदधच होत रपान समार असलली जानहवी

मकलपिा चार वराणनी मोठी होती ह तया ववरोधामागच खर कारण होत पण

तयाला जर आवडली तर आमची ना नाही या वनमणम हतन तयाानी जानहवीला

सवीकारल होत आता या िणी जानहवी असती तर वतन मला नककीच आधार ददला

असता कवढा भरभककम सपोटण होता वतचा वबचारी पण वबचारी तरी कसा महणावा

वतला ती मनान खाबीर आह कठलयाही साकटाला घाबरन न जाता धीरान तोड

दणारी आह पण जयाचयावर आपण पम कल तयानच पतारणा का करावी असा

वतला नककीच वाटला असणार आपलया वागणयान वतचयावर काय पसाग आला असल

याची तयाला आता कलपना आली पण आता वाटन काहीच उपयोग नवहता

तयावळी आईशी या ववरयावर बरीच झाडाझडती झाली होती बाबााचया नाजक

हदयान लका सनचया सासाराची अशी झालली धळधाण बघन कवहाच राम महटला

होता तयान भारतातलया आपलया आईशीही फारस साबाध ठवल नवहत जानहवीशी

तर नाहीच नाही

जमणनीला गलयावर मकल वतकड वसथरसथावर होईपयात जानहवीचा

आवण तयाचा सासार छान चाल होता आवण एक ददवस डोरोथीशी तयाची जान

पहचान झाली आवण हळहळ तो वतचया पमात पडला तो इतका वतचया पमात

बडाला की जानहवीच तयाचयापिा वयान मोठ असण आता तयाला काच लागल

वतचा समाजसपणा जो तयाला सदगण वाटत होता तोच तयाला बावळटपणा

वाटायला लागला तझयामरधय सपाकण कसा तो नाहीच ह तयाचा नहमीच बोलणा

झाला तयाचया आवडीला पाधानय दणारी जान आता तयाला शळपट वाटायला

लागली

धडधडतया अातकरणान मकलन दाराची बल वाजवली एकदा दोनदा

तीनदा तयान परत जाणयासाठी पाऊल उचलल आवण दाराचा आवाज झाला

वळन बवघतल तर दार उघडायला चौदा पाधरा वरााची एक नाजकशी मलगी आली

होती पशनाथणक मदरन तयान वतला ववचारल ldquoइनामदार इथच रहातात नाrdquo

ldquoहो कोण आलय महणन साागrdquo

ldquoमी मकल इनामदार rdquo

ती एक िणभर पाहतच रावहली आवण आलच हा महणत आत गली

थोडया वळान ती परत आली आवण दार उघडन तयाला ती आत घऊन

गली घराच आतल सवरप खप बदलल होत पभतीवर बाबााचया फोटोशजारी

तयाचया आईचाही फोटो होता फोटोला हार घातला होता तयाचया काळजात

गलबलला

काही वळान जानहवी आली वहील चअरवर होती मकलला

एकापाठोपाठ एक धकक बसत होत पावहलयापिा थोडी बारीक ददसत होती

चहर यावर पोकतपणा आला होता कस अकाली वपकल होत पररवसथतीशी झगडन

आलला समाजसपणा चहर यावरचया सावतवक भावाला दजोरा दत होता पाधरा

वराणत पलाखालन बराच पाणी वाहन गला होता गलल ददवस परत यणा शकटयच

नवहता

ldquo बस थकलला ददसतोयस rdquo जानहवी बोलली

मन त नहमी ववचारतस ना तो हा तझा बाबा rdquo

ldquo rdquo

मन आवण मकल एकमकााकड पहात होती आपण पररवचत आहोत की

अपररवचत या भावनतन रकताच नात असलल दोन जीव एकमकााना अनोळखी

नजरन बघत होत मकलचया चहर यावर अनक पशन ददसत होत तयाला कठन

सरवात करावी समजत नवहत जानहवीन त ओळखल आवण साागायला सरवात

कली मकलन वझडकारलया बरोबर जानहवीला तयाचया आईन पमान आशरय ददला

ती कठ जाणार होती दोन जीवााचया जानहवीला मकलच घर सोडन काही आधार

नवहता आपलयाला सनला लकीसारख सााभाळायच आह ह तयाचया आईन

ओळखल दोघी एकमकीचया आधारान राहायला लागलया मनचा जनम झाला

दोघीना जगायला कारण वमळाला जानहवी नोकरी करत होती आवण घरची

आघाडी मकलची आई पहात होती दोघीत मायलकीच नात वनमाणण झाला होता

वनसगाणचा वनयमच आह की जयाची सहनशवकत अमयाणद आह तयालाच

नहमी सतवपरीिला तोड दयायला लागत जी वयवकत दकरकोळ कारणान नामोहरम

होत तयाला फार कळ सोसावी लागत नाही आठ वराणपवीची गोषट आजी शाळतन

मनला घऊन यत होती समोरन यणारा टरक आजी आवण नातीला आता उडवणार

ह जानहवीचया लिात यायला फारसा वळ लागला नाही वजवाचया आकाातान वतन

दोघीना ढकलल मन आवण वतची आजी बाजला उडन पडलया आवण जानहवीच

दोनही पाय मातर टरकचया चाकाखाली आल मन सरवित रावहली वतला थोडीफार

दखापत झाली आजीन आठ ददवसाानी या जगाचा वनरोप घतला जानहवीचया

नोकरीच सवरप फकत बदलल आजच योगायोगान मनला पनजणनम वमळलयाचा

ददवस होता आवण आज वतचा जनमदाताही वतचयासमोर उभा होता

अागावर सरसरन काटा यावा अशी आयषयाची जीवघणी कहाणी

ऐकलयावर मकलला काय बोलाव हच कळना या सगळया पररवसथतीला नकळत

आपणच जबाबदार अहोत ह तयाला कळन चकल होत आता चकीला पायवशचतत

काय पढ जायच तर कस माग यण शकटय नवहत कोडी फटणार कशी सवतचया

पराभत मनाची कलपना बोलता बोलता तयान ददली होती वतघाामरधय घर खायला

उठणारी शाातता होती कणीच काही बोलत नवहत मकल वनरोप घणयासाठी

उठला दारापयात गला

ldquoबाबा थााबतोस नाrdquo मनचया आवाजान तो थबकला गोधळात

पडललया मकलची नौका दकनाऱयाला लागली होती

गरदविणा

पाडीतजीनी खजाणतला रडज लावला पहाटचया शाात वळी तयााचा धीर

गाभीर सा वशषयाना एकागरवचतत करत होता धकटयाचा पााढरा पडदा हलकच बाजला

सारन रववदकरणाानी दशणन दयाव आवण काही सका दात सािात सयणनारायण पकट

वहाव तसा गळयाचया मलायम बाधातन पावडतजीचा रडज बाहर पडत होता

पावडतजी नहमी वशषयाना साागायच ldquoसवराची आराधना महणज सािात ईशवर

पवणधान परमातमयाशी तादातमय पावणयाचा एकमव मागण सागीत साधना महणज

तपसया आपणच सवतची कलली परीिा इथ अहाकाराला थारा नाही सवरापढ

नतमसतक जो झाला तयाला सवर सारधय झाला आमच गर महणायच एक सर साध

तो सब सीध महणज एक सवर एक तान एक आलाप घोटन बसवला दक तया

पठडीतल सगळ सवर सागीत तमहाला शरण यत rdquo अशा सासकारााचया पठडीत तपन

तयार झाला होता तपन पावडतजीचा अवतशय लाडका वशषयोततम आवण पतर

तपन डोळ वमटन रडजाचया समाधीत गाग होता इतकटयात नाददनीची

असफट कककाळी तयाला ऐक आली ldquoभयया बाबजी तपनच डोळ खाडकन

उघडल तयाचया बाबजीचा रडज गळयातच अडकला होता आवण तानपऱयावर

तयाानी मान टकली होती बाद डोळयातन तयााची समाधी लागलयासारख वाटत होत

तपन झटकन पढ झाला तयान हलकच पावडतजीना झोपवल डॉकटटरााना बोलावल

पण उपयोग झाला नाही

पावडतजी जाऊन मवहना झाला होता माणसााची पचाड रीघ आता कमी

झाली होती दनाददन वयवहार पवणवत सर झालच होत पण दखात अडकललया

तपनला आवण नाददनीला ररयाझ सर करायला काही मन घत नवहत कटलाससाठी

वशषय पररवार सारखा यऊन बसत होता पवणवत गाण सर करणा हीच पावडतजीना

खरी शरदधााजली होती मागची उजळणी झाली आवण तपनन पावडतजीची वचजााची

वही काढली पावडतजीचया गादीला पणाम करन वतलक कामोद मधली चीज सर

कली ldquoनीर भरन कस जाऊा सजनी अब rdquo

कटलास सापलयावर तपनन वहीतलया चीजा बघायला सरवात कली

वहीच पतयक पान जन झालयान ववसकळीत झाल होत तयातच एक पान होत त

एक पतर होत खप जन तही जीणण झालयासारख वाटत होत तयाची उतसकता

चाळवली गली

ldquo वपय तपन

तला ह पतर हातात वमळल तवहा मी या जगात असणार नाही पण

बाळा मी तझा जनमदाता नाही त एका मवशदीचया बाहर मला सापडलास

तयामळ त पहद दक मसलीम मला मावहत नाही नाददनीचा जनम झालयावर तमहा

दोघानाही आमही आमचया पहद सासकारातच वाढवल मी वजवात असपयात तला ह

कळल तर तला मी कदावचत पारखा होईन पतरपमाला मी मकन महणन ह सगळ

गलदसतयातच ठवला

नहमी गर पौरथणमला त मला ववचारायचास दक बाबजी मी जरी तमचा

मलगा असलो तरी तमचयाकडन सागीत ववदया वशकतोय महणन तमही माझयाकडन

गरदविणा घया मला ज काही शकटय आह त मला तमचया पायाशी अपणण कर दया

मी तझया जनमाच रहसय गपत ठवल गानववदया तमहा दोघानाही तला आवण

नाददनीला मी हातची न राखता ददली कदावचत त मसलीम असशील तर तला

तझया मळ सासकारात न वाढवता मी पहद सासकारात वाढवल या सतयान तझया

मनात माझयाबददल कटता वनमाणण होईल महणन मी माझया हयातीत काही

साागायच नाही अस ठरवल तझया या मजबर वपतयाला माफ करशील ना पोरा ही

एवढी गर दविणा दशील का बाळाrdquo

पतयिाहन पवतमा उतकट

अवनरदधचा वथसीस जवळजवळ पणण होत आला होता थोडया रटपस

वलहायचया होतया काही सादभण बघायच रावहल होत तया सादभाणवरन शवटच

पकरण पणण झाल दक शवटचा हात दफरवायचा चार ददवसाानातर एकदा पबाध

वतहाणइत नजरन वयववसथत वाचन काढायचा आवण सबवमट करायचा दक

डॉकटटरटचया यादीत तयाच नााव झळकणार होत बसस आता दोनक मवहनयााच काम

बाकी रावहल होत गल साड तीन वरण ददवसरातर खपन पबाधाचया ववरयाचा

अिरश कीस पाडला होता ववरयाचया मााडणीत मावहतीमरधय काही उणीव राह

नय अस तयाला मनापासन वाटत होत तया दषटीन तो डॉ नगरकर यााचयाशी सतत

सापकाणत होता नगरकर सराानी तयाला खप चाागला मागणदशणन कला होता सर महणज

तयाच आदशण होत त साागतील त पमाण असा वाटायचा आज तयाला सराानी

तातडीन बोलावला होता

ldquoअवनरदध तझया वथसीसमधली चार पकरण आपण बदल मला ती योगय

वाटत नाहीत त चपटर त काढनच टाक तयामरधय मला फारसा काही तथय ददसत

नाही rdquo इतकटया कषटान जमवलली मावहती तयावर कलला अभयास ह सगळ

मातीमोल होणार होता पण सराानी तयाला अवतशय योगय पकार समजावन

साावगतला आवण ती चार पकरण काढायला तो तयार झाला पनहा वगळया

चपटसणचा अभयास करावा लागणार होता डॉकटटरट पढ गली होती

मवहनयाभरान तयाला सारधया भटली खप आनादात ददसत होती वतचा

वथसीस पणण झाला होता वतचही गाईड डॉकटटर नगरकरच होत वतला डॉकटटरट

वमळाली तयान सहजच वतचा पबाध हातात घतला चाळला िणभर तो गोधळन

वतचयाकड पहातच रावहला ही वतची चक दक तयाची दक सरााची तयाची रददबातल

ठरवलली पकरणा वतचया पबाधात जशीचया तशी होती

सहज गपपा मारताना तयाचा वमतर एकदा तयाला महणाला होता ldquoमाणस

दकतीही मोठा झाला ना तरी तयाच पाय मातीच असतात असा बऱयाच वळला

बघायला वमळत गडडी वसनमात धमदर एकावळी चार गाडाना लोळवतो तीच

पवतमा गडडीचया मनात तयाचयाववरयी असत पण तरण अललड जया भादरीचया

मनातली वहरोची पवतमा काढणयासाठी त फकत वसनमातच शकटय असता ह

दाखवायला तयाचयावर खोट मारकरी घालाव लागतात अरधयावतमक माणसाच

मनसदधा तो जवढ चाागल दाखल दतो तवढ चाागल असतच अस नाही बाहयरपावर

आपण भलतो चकाकत त सगळच सोन नसत यावर ववशवास ठवावा लागतो

नाहीतर आपला भरमवनरास होतो कधी कधी हाथी क दात खान क और ददखान क

और अस असत महणनच वळोवळी आपण जयावर ववशवास ठवतो त दकतपत सतय

आह ह पारखन बघाव लागत कधीतरी मतीभाजन आवशयक असत रrdquo

तर माझा काय चकला

यावमनी पवहलयापासन मला आई बाबाानी खप लाडात वाढवला

तोडातन काही बाहर पडायचा अवकाश दक दोघाही मला ती गोषट वमळवन दयायच

पण एक गोषट मातर तयााचया मनात असनही त दऊ शकत नवहत ती महणज वळ

आवण मला तर वळच खायला उठायचा शाळा सटली दक मी घर नावाचया बाददसत

खोलीत एकटीच असायची शाळा सापली कॉलजमधल ददवस मातर अगदी फलपाखी

होत बऱयाच गोषटी आमही मवतरणी शअर करायचो मवतरणीमळ नातर मला

आईबाबााची गरज वाटनाशी झाली तयााचयापासन खपशा गोषटी मी लपवन

ठवायला वशकल आवण ऐन तारणयात मी एका हशार मलाचया पमात पडल

जगाचया दषटीन तो एक डरायवहर होता तयाच आवण आपल सासकार कस जमणार

यापिा कोणतयाही पररवसथतीत दकतीही साकटा आली तरी मी तयाचयाशी सासार

करन हा ववचार पबळ ठरला आमही लगन कल मी अगदी एका खोलीचया घरात

रहायला आल सरवातीच काही ददवस सवपनवत गल आवण काही ददवसातच बाई

आवण बाटली दोनहीचाही तयाला नाद लागला मी वशिणही अधणवट सोडला होता

एक ददवस तो एका घाणरडया बाईला घऊन घरी आला

वतचयाबरोबर मला जायला साावगतला ती बाई मला घऊन नाक आवण मन

गदमरवन टाकणाऱया एररयात आली एका माणसाबरोबर वतन मला जायला

साावगतला पण मी पळत सटल वतथ माझया ओढणीन माझा घात कला ती वतचया

हातात आली तयािणी मी गरकन माग दफरल आवण कााही कळणयाचया आत

माझाच दपटटा वतचया गळया भोवती आवळला समोर ददसणाऱया साकटाची चाहल

लागताच मी वाघीण झाल होत जीवाचया करारान दपटटा आवळत गल आवण काही

वळातच ती वनपवचत पडली मी जाणन बजन गनहा कला नाही चाागलया

सासकारात घडलला माझा जीव नरकात जाणयापासन मी वाचवला एवढाच मी कला

ना तर माझा काय चकला

शयामली माझया मजीववरदध मला कॉलगलण वहावा लागला घरची

पररवसथती खप गरीब आई लोकाकड धणयाभााडयाची कामा करायची आवण बाप

दार वपऊन आईला मारायचा तो काम धादा काहीच करत नवहता पण दारला पस

मातर आईकडन घयायचा एक ददवस दारचया नशत तयान आईचया डोकटयात पाटा

घातला वमाणवर घाव बसला आई खलास झाली बाप तयातन सटला पण माझी

आवण बापाची दोघााचीही जबाबदारी माझयावर पडली मी बारावया वरीच

लोकााकड घरकाम करायला जायला लागल मला वशिणाची आवड होती आई

असपयात शाळा महणज काय ह बवघतल होता घरकाम करन आमचा भागना

गररबीत दोन घास कमी खालल असत पण बापाची दार काही सटत नवहती

वशवाय तयाचया आजारपणाचा खचण वाढत होता शजारचया मवतरणीना सचवला

बारबाला महणन काम करायला लाग डानस बार बाद झालयावर पढ काय हा पशन

उभा रावहला मग या वयवसायात उतरल दोघाजण माझ दोसत झाल तयातलया

एकावर माझा खराखरा पम होता आमही दोघाानी एकतर सासाराचा सवपन बवघतला होता

एक ददवस माझयावरन तया दोघात खप मारामारी झाली माझया वपयकराला मार

बसतोय ह मला बघवना रागान मी हातात वमळाललया हातोडीन दसऱयावर वार

कला तो तयाचया डोकटयावर बसला आवण तो गला माझयासमोर माझया होणाऱया

पतीला मार बसत होता माझया सासाराचा सवपन धळीला वमळवणाऱया तया

माणसाला मी मारला तर माझा काय चकला

कापलदी कररयर खप छान कली मी आयषयात कधी अपयश महणन

बवघतला नाही जया ितरात भाग घईन तयामरधय पवहला नाबर कधीच सोडला नाही

कॉमपयटर इावजवनयर झालयावर कमपस इाटरवय मधच मला वनवडल का पनीचया

कामाचया वनवमततान दशापरदशात खप रठकाणी दफरल जोडीदारही मनासारखा

वमळाला आईववडलाना वर साशोधनाचा तरास नाही पडला सासार वयववसथत

चालला नवरा हौशी पण योगायोगच वववचतर माझया मवतरणीचा नवरा गला ती

एकाकी पडली महणन वतला धीर दयायला दोघ जात होतो दोन अडीच वराानी

माझया लिात आला दक माझा नवरा वतचयात गाततोय पवहलयाादा तयान उडवन

लावल पण नातर तयावरनच आमच वाद वहायला लागल माझा पती माझया

नजरसमोर वतन ओढन नला आमचयातला वाद ववकोपाला पोचला मला आता

नवऱयाबरोबर राहायचाच नवहता पण तवढाही पशनस तयाचयात नवहता एक ददवस

तयान मला दफरायला नल तळयाकाठी आवण ढकलन ददल तयाचा कयास चकला

मला पोहता यत होता घरी परत आलला बवघतलयावर तो हतबदध झाला आवण

आपल पबग बाहर फट नय महणन तयान माझयावर सरीचा वार कला मी कसाबसा

तो चकवला आवण तयाचयाकड दफरवला चकन तो तयाचया वमी बसला माझ

जीवन सापवणाऱया माणसापासन माझा बचाव करत होत मी तर माझा काय

चकला

माणसाना दकतीही ठरवला तरी तो वनयतीचया हातातल खळण आह

मनात यईल त कर शकत नाही कधीकधी तसा कला तर तयाचा पररणाम ववपरीतच

होतो चकला नसला तरी वशिा वमळत आपण सगळीच ववधातयाचया रागमाचावरची

थोडा काळ अवभनय करणारी पातरच आहोत नाही का

ओळख

ldquo कशी झालीय वखचडीrdquo राधान न राहवन ववचारला वखचडीमरधय

चाागला ककवा वाईट होणयासारख काही असता का इवत वनहार कठलाही पदाथण ती

वनगतीना करायची तो काही पवतदिया दणार नाही हही वतला मावहत होता तयाचा

थाड पवतसाद वतचया अागवळणी पडला होता पण तरीही वतचयाचयान

ववचारलयावशवाय गपप बसवत नवहता नहमीचया सरावान ती कामाला लागली

आवण घरचा सगळ आवरन ती ऑदफसला वनघाली

ldquoराधा त आणखी दोन पावला पढ जा अमक एक कलास दक पढची सटप

तला जासत आनाद दईल काहीतरी वमळवलयाचा रधयय सारधय कलयाचा आनाद

होईल rdquo वनहारच बोलणा ह असा असायचा ldquoवजथ आहस वतथन दकतीतरी पढ जायचा

आह तला rdquo पण राधाचया मनात नहमी यायचा ldquoरधययासाठी दकती पढ पढ जावा

माणसाना याला काही मयाणदा आहत दक नाही शवटी रधययाचा पवासच खरा

उपभोगायचा नाrdquo अगदी वनकराचा पयतन करन ती कोणतीही गोषट अतयात छान

करणयाचा पयतन करायची पण तयावर वतला महणावा तसा पवतसाद वनहारकडन

वमळायचा नाही आपण आपलया आनादासाठी करतोय हा ववचार करन मागचा

माग टाकन नवया जोमान पनहा नवया वयापात गाग वहायची कधीतरी सवतकडच

पाहताना खरच आपण काय वमळवला याचा वहशब करत असायची तवहा मनाशी

खातावायची अतयात हशार अशा दोन मलााची ती आई होती आवण वजजञास

बवदधमान कतणतववान माणसाची पतनी पण ही ओळख वतला सवसथ बस दत नवहती

आपलया कषटााच चीज होत नाही असा काहीस वतला वाटायचा कमणणयवावधकारसत

मा फलर कदाचन ह वचन वतला कळायच पण उमगायच नाही

वनहारचया या बोलणयामळ आपण नहमी कमी पडतो असा वतला

वाटायचा सागीत ववशारद असलली राधा गायचीही सरख अनक टरकटस वतन कल

होत एवहरसटचया बस टरक सकट वीस एक वगयाणरोहणाच परािम वतचया खाती

जमा होत सवत कथा वलहायची कथाकथन सपधतही वतन भाग घतला होता

काही ददवसाापवी वतन सवत वलवहलली कथा वनहारला दाखवली होती कथा साधी

सरळ पण मनाचा ठाव घणारी नककीच होती वनहारन तयात एक दोन करत अनक

सधारणा सचवन कथचा मळ गाभाच हलवन टाकला होता

बऱयाच वराानी भटलली वतची शाळमधली मतरीण जयाती मातर वतचया

कतणतवान भारावन गली होती अगा दकतती कायकाय करतस त वळ तरी कसा

वमळतो ह एवढा करायला आवण जयातीन पढचयाच भटीत शाळतील वगण

मतरीणीचया मळावयाला वतला आमावतरत कल चकक पाहणी महणन Jack of all

trades master of none असणारी राधा सटजवर काही बोलायला आपल

अनभव साागायला उभी होती बरोबरीचया मवतरणीपिा कणभर का होईना सरस

होती राधाचया समोर वतचयामाग एक वरण असणाऱया सगळया मलीची महणजच

बायकााची गदी होती जयातीना राधाचया वयवकतमतवाच एक एक पल साागायला

सरवात कली आवण राधाला आपण कणी आहोत याची जाणीव झाली तयाचवळी

वतला इरावती कवनचा पररपती हा लख आठवला अमकटयाची सन तमकटयाची पतनी

ही ओळख लवखकला अपरी वाटत होती आपलया वगाणतलया कवयाणची आई या एका

ओळखीन वतला आपलया वयवकतमतवाची ओळख पररपणण झालयासारख वाटत

राधाचया नजरसमोर एक वगळच वयवकतमतव साकारायला लागला खरच मी इतक

काही करत या भावनतन वतचया चहऱयावर आपोआपच एक समाधान झळकायला

लागला आपलया वयवकतमतवाची पररपणण ओळख जयातीन करन ददली आवण हीच

खरी मी आह अस वतला मनापासन वाटल

मवतरणीची गोषट

ती मतरीणीला साागत होती अगदी मनमोकळा कठलयाही गोषटीचा

आडपडदा मनात न ठवता

मला कनफस करायचा आह

काय

माझयाच बाबतीत चकलला माझा गवणत

मग तयात कनफशन कसला आलय गा

एखादी चक कबल करताना आपण मनात असल त सगळ बोलन टाकतो

ना तसाच मलाही वाटताय माझ खााद जबाबदारीचया ओझयान वाकन गलत गा

लोकााचयाकडन मला वमळणारी कौतकाची थाप हच माझा सवणसव मानला मी

सवतचया मनाचा ववचार कला नाही

बरोबर आह मोठपणाची झल तझया अागावर लहानपणापासनच

पााघरली गली तया ओझयान तझ नाजक खााद जडावन गल ना तझया आईववडलाना

तयाची जाणीव झाली ना तझया नातवाइकाना ना तला सवतला लोकाानी तला

बहाल कलली चाागलपणाची ही उबदार शाल तला तयातच गरफटवन गली

ldquo सनहा त ताई आहस ना मग कसा शहाणयासारखा वागावा बरा वबना

आवण रीनालाही मग आपलया ताईसारखच वागावसा वाटल ना rdquo ldquo सनहाराणी बीना

रीनाचा अभयास झालाय का बघ ग उदया तयााचा पपर आह ना मला सवड नाही

तयााचयाकड लि दयायला आवण ताईन अभयास घतला दक दोघी अगदी खश

असतात rdquo

ldquoजरा मला भाजी वचरन दत सनहा महणज लवकर आटपल काम माझा

rdquo ldquoआवण उदया वनरताई वतचया मलाना घऊन यतय एससल वलडणला तयााना नता

यईल आवण सनहा असली दक कसली काळजी नसत बाई असा वनरताई सदधा

महणाली हो

ldquoआई बाबााचया माघारी बीना रीनाला काही कमी पड ददल नाही अगदी

सवतची आवड बाजला ठवन मोठपणा वाटत होता मला हा तयाग करायला पसागी

तयााची आई झाल मरधयातरी वाट चकललया बीनाला मागाणवर आणल तवहाही

सगळयाानी नावाजला आईची उणीव भास दत नाही पोरीना rdquo

मतरीणीचया कशीत वशरन सनहा मनसोकत रडली खप लहान झाली ती

मला लहान होऊन जगायचाय हटटही करायचत सफा दत हादक दऊन दऊन शराात

कटलाात झालयावर ती तशीच वतचया मााडीवर डोका ठवन शाात पडन रावहली खोटा

कौतकान वाकलली वतची मान झकलल खााद कबड आलली पाठ मतरीणीचया

जादई सपशाणन िणात हलक झाल आवण सनहाला खपच आराम वाटायला लागला

ldquoअगा पतयक वयकतीत एक लहान मल दडलला असत त उगाच थोरपणा

जपायला गलीस आवण सवतचा वयवकततव हरवलास आता तला वमळल आपला मागण

rdquo मतरीण वतचया कसातन अलवारपण बोटा दफरवत रावहली वतचया गालावरन

नाजकपण पमान हात दफरवत रावहली मतरीणीचया वपसासारखया मद मलायम

सपशाणन सनहाला जाग आली वखडकीतन पहाटचा थाडगार वारा पडदयाला लहरवत

होता गालााना जाणवणारा तो पडदयाचया आपलकीचा सपशण तया सपशाणन ती

मनोमन खश झाली पडलया जागवरनच वतन डोळ दकलदकल करन पवहल पडदा

आवण वखडकीचया फटीतन ददसणारा आकाशाचा लावलमा ती अधणवमटलया

डोळयाानी मनसोकत पाहात रावहली रातरीचा अाधार वमटवणारा आवण नवया

ददवसाची नाादी साागणारा नवजात अभणकासारखा आकाशाचा तो लाल तकडा

आपलयात सवतवाची उजाण वनमाणण करतोय असा वाटल वतला आसमातातन हलकच

तरागत यणार भरवच सवर मनाला उतफलल करत होत वतचया पाखाना आता

आतमशकतीच पचाड बळ लाभला होता आता ती ज काही करणार होती जगणार

होती त होता फकत वतचया सवतसाठी लोकााचया कौतकभरलया नजराासाठी नाही

मकत मनान ती उठली मानवरचा जोखड कधीच दर झाला होता आरशातलया

मतरीणीला वतना मनापासन धनयवाद ददल

वारसदार

ववशाल आपलया बदधीचया जोरावर अमररकला गला खरा पण तयासाठी

सरवातीला लागणारा पसा अणणाानी उभा कला पसागी आपलया पॉवहीडाट

फा डमधन तयाानी तयाला अथण सहायय कल कधी आईन आपला चादरहार गहाण ठवन

ववशालसाठी पसा उभा कला ववशाल गरीन काडणधारक झाला अमररकन मलीशी

तयान लगन कल सासार सखात चालला तयान खप नाव पसा लौदकक कमावला

एक दोनदा आई अणणााची अमररका वारीही झाली ववशालला अमररकला जाऊन

अठठावीस वरण झाली

तो भारतात यणार नाही ह तर आई अणणााना माहीतच होत पण आई

जवहा नयमोवनयान आजारी पडली तवहा तयाला ओढ वाटल आवण आईला भटायला

तो यईल अस वतला नककी वाटत होत ती तयाचया वाटकड डोळ लावन बसली होती

वतचा शवास तयाला भटणयासाठीच फकत चाल होता एक ददवस वनरााजनातली वात

ववझन गली शवटी तयाला भटणयाची वतची आस तशीच रावहली तो आला नाही

कारण तो यऊ शकला नाही तयाची कामाची जबाबदारी मलाचया कतणवयापिा शरषठ

ठरली आवण वयाचया चढतया भाजणीन वतच आजारपण वाढत गल आवण तयातच

वतचा अात झाला ती गलयावर अणणााना भटायला अगदी चार ददवसाासाठी तो

भारतात यऊन गला

आई जाऊन दीड वरण झाला एक ददवस अणणााना हलकासा ताप आला

ववशालचा चलत भाऊ आवण ववहनी अणणााची काळजी घत होती तयाना खोकला

झाला आवण तो वाढत गला सरवातीला घरगती औरधा झाली नातर आयवददक

होवमओपवथक अलोपवथक सगळच पकार झाल तयाना पाणीसदधा वगळता यईना

तवहा बायोपसी कली ररपोटण पॉवझरटवह आला पण अथाणतच तयााचया पयात तो

पोचवला नाही पोटात अननच जात नसलयान तयााची पकती खालावत गली

ववशालचा भाऊ तयाची वाट पहात होता आईचया वळची चक तो पनहा करणार

नाही अस तयाला वाटत होत पण या वळीही तयाची बापाची जबाबदारी मलाचया

कतणवयाचया आड आली तयाचया मलाचा गरजयएशन होता त तो चकव शकत नवहता

तो अणणााना भटायला आला नाही शवटी वहायचा तच झाला शवट अटळ होता

अणणाानी राम महटला

चलत भावान फोन करन ववशालला कळवला मॉगणमरधय ठवायचा दक

दियाकमण करायचा यावर ववशालच उततर होता मला सरधया यायला सवड नाही

तवहा बाबााचया पारथथवावर तच अातयसासकार कर तयााचया हॉवसपटलचा आवण

औरधााचा खचण तला पाठवीनच तसाही आता बाबा तर या जगात नाहीतच मी

कणाला भटायला यणार तयााची सगळी कागदपतर एकतर करन ठव वारसदार

महणन सगळीकड माझा नाव असणार तवहा मी पढचया वळी जवहा भारतात यईन

तवहा सगळयाावर सहया करीन

लागबााध

ldquo रोवहत अनया कशी आह वतला काही तरास होत नाही ना आता जरा

जपनच काम कर महणावा वतची काळजी घयायला वतकड कोणीच नाही त वतला

मदत करतोयस नाrdquo काळजीचया सरात रोवहतची आई अनयाची चौकशी करत

होती अनया महणज अथाणतच तयााची सन अनया बततीस वरााची होती वतचा दोन

वळा गभणपात झाला होता तयामळ परदशात असललया गरोदर सनची काळजी

तयाना वाटण साहवजकच होत सास या नातयान रोवहतचया लगनानातर तयाानी वतच

खप कौतक कल होत अनया अवतशय गणी मलगी होती बालमानसशासतरात

डॉकटटरट झालली होती अतयात लाघवी होती सगळयाना सााभाळन घणारी होती

कणाचया मनाला दखावणारी नवहती

लगनानातर सहा मवहनयाानी ती रोहीतकड अमररकला गली अनयान

घराला अगदी आपलसा कला होता ती गली खरी पण मनात एक सल घऊनच

रोवहतचया आजीला ती घरी आण शकली नवहती नातयातली दरी सााधली गली

नवहती

दोन वराानी नातवाडाचया आगमनाची गोड वाताण वमळाली होती

अनयाच बाळातपण जवळ आला तसा रोवहतन आईबाबााना वतकड बोलावला तयाचया

आईन जययत तयारी कली अनयाला आवडणाऱया आवण बाळावतणीला हवया

असललया सगळया वसत पदाथण करन बरोबर घतल बऱयाच वराानी घरात बाळाचा

आगमन होणार होता घराला घरपण यणार होता रोवहतचया आईचा उतसाह

ओसाडन वाहात होता अनयाला बाळातीण महणन कसा वागाव याबददल बऱयाच

गोषटी तयाना साागायचया होतया

ववमानतळावर अनया तयाना घयायला आली होती रोवहतन आपल घर

आईबाबााना दफरन दाखवल गसट रमपाशी त आल दार बाद होत रोवहतन

दारावर टकटक कल दार उघडल एका ऐशी वरााचया वदध आजीबाईनी आजीचया

सरकतललया चहऱयावर पसननता होती रोवहतची आई िणभर अवाक होऊन

पहातच रावहली ती रोवहतची आजी होती ldquo ही माझी आजी आवण ही माझी आई

rdquo वमसकीलपण हसत रोवहतन दोघीची एकमकीशी ओळख करन ददली

सवतची सपस हवी असणाऱया सनन सासला वदधाशरमात ठवल होत

आरथथक पररवसथतीन सवतातर असलली रोवहतची आजी आवण सवतचा अहा

करवाळणारी आई यााचया िािात सास सनत अातर पडल होता दोघीपकी कणीतरी

एक पाउल पढ आवण एक पाउल माग यणा आवशयक होता दोघीही आपलया जागी

ठाम होतया अनयान मातर सासला आवण आजसासला पमान पजकन घतला होता

कधी तयााचया हो ला हो महणन तर कधी थोडस अवधकारवाणीन साागन आपलकी

आवण जवळीक दोघीशीही वाढवली होती आवण आता तया दोघीचाही अनयावाचन

पान हलत नवहता

ldquoआमहा दोघाासाठी तमही दोघीही जवळ असण महतवाच आह काहीही

महटला तरी आपलया नातयााच बाध वचवट आहत एकमकााशी असणार लागबााध अस

सहज सहजी तोडता यत नाहीत आवण त तटतही नाहीत कधीतरी आपला सवतव

जरास बाजला ठवाव लागता इतका च पस दऊनही नाता ववकत वमळत नाही मग ह

बाध तोडायच कशासाठी rdquo काल लगन होऊन आललया पोरीन वतचयापिा दकतीतरी

पावसाळ अवधक पावहललया तया दोघीना वशकवल होत आपलया कतीन

ह बाध रशमाच

राघव शनयात नजर लावन बसला होता बाबााना जाऊन आज आठ

ददवस झाल होत घरात ददवसाला यणार पाहण जासत नवहत खरतर बाबााचया

इतका पमळ माणस राघवन आयषयात पावहला नवहता आईपिाही थोडसा जासतच

पम होता तयााचा राघववर आईचया माघारी तच राघवच आई आवण वडील झाल

होत पण बाबााची मानवसकताच कळत नवहती सवतजवळ बर यापकी पाजी

असतानाही त इतकटया चगटपण का रहात होत त कळत नवहता तयााचया

आजारपणाचा फारसा खचणही त करायला तयार नवहत तयामळ बाबााचया

वागणयाबददल तयाला कोडाच वाटायचा छान छौकीची तर तयााना कधीच आवड

नवहती पण आईलाही तयाानी फारशी हौस मौज करायला ददली नवहती तीही

नवर यान जशा पररवसथतीत ठवल तशात खश होती कधीही तयााचयाकड पस

मावगतल की त सहजासहजी दयायला तयार नसत बाहर खाणयाला तर मजजावच

होता बाकी पम मातर बाबा खपच करत होत राघवला जरासा काही लागला की

टचकन तयााचया डोळयात पाणी यत होत

एकदा राघव लहान असताना तयाला छोटासा अपघात झाला होता

गाडीन मागन यऊन ठोकरल होत तयावळी दवाखानयात बाबा सतत तयाचया

उशापायथयाशी बसन होत तयाचया सवला हजर होत तयावळी तो काय महणल त

तयाला वमळत होता राघवचया तयावळी मनात आला होता आपण असच कायम

हॉवसपटलमरधय पडन रावहलो तर आपल लाड होतील आपलयाला हवया तया वसत

बाबा लगच आणन दतील

बाबााचया जनया वसत काढताना तयााचया टराकत एक डायरी वमळाली

डायरीमदध प न पचा खचण वलवहला होता सगळा राघवसाठी कलला राघवचया

नावान बाकत काही रककम ठवली होती वशवाय आपलया वमळकतीमधन एक

छोटासा पलॉट तयाानी तयाचया नाव घऊन ठवला होता जणकरन तयाचया

हयातीपयात तयाला कठलयाच गोषटीची कमतरता पड नय तयान एक उसासा सोडन

ती डायरी पनहा टराकत ठवणयासाठी टराक उघडली बाबााच काही जन कपड आईचा

शाल घराच कागद अस काहीबाही तयामरधय होता तयात एक पतरही तयाला वमळाला

ldquoआपलया पोटच नसल तरी ह मल महणज दवाचा आशीवाणदच आह अस

महणायला हवा नऊ महीन तयाचा भार उदरात न वाढवता आपलयाला ह वमळाला

आह महणनच तयाचया आईला तयाला आपलया पायरीवर ठवाव अस वाटला

कदावचत हया पोवलओ झाललया मलासाठी खचण करायची वतची ऐपत नसावी पण

आपलया ओटात टाकला आह महणज दवान तयाला वाढवायची जबाबदारी

आपलयावर टाकली आह आपण फकत एकच करायचा तो पोरका आह याची जाणीव

तयाला करन दयायची नाही तयासाठी आपलया खचाणत काटकसर करावी लागली

तरी चालल पण तयाचयावर उपचार करायच rdquo

डोळयात भरललया आसवाानी राघवला पढ काही वाचता यईना

बाबााचा चाागलपणा आवण पम तयाला आठवायला लागल आपलयासाठी

आईबाबाानी जो तयाग कला का जरपण कलला सासार ह सगळ तयाला आठवल

तयाचया हादकटयानी बाबााना मनोभाव शरदधााजली वावहली रकताचा नसलला पण

माणसकीचया नातयाचा बाध दकती जबरदसत वचवट असतो याचा पतयय तयाला यत

होता

परतफड

आज बऱयाच वराानी वनमा आवण अाजली भटलया कॉलज सापलयापासन

दोघीची जवळजवळ तीस वरा भट नवहती दोघीचया ददसणयात वयानरप होणारा

बदल सोडलयास सवभावात फारसा फरक झाला नवहता वनमा पवहलयासारखीच

बडबडी पटकन कठलयाही वनणणयापत यणारी घाईघाईन आपला मत पदशणन

करणारी आपला राग िर पम वयकत करणारी उतावीळ तर अाजली शाात पोकत

पण तरीही हसन खळन समोरचया वयकतीला आदरान वागवणारी दोघीचया

सवभावात वागणयात तसभरही बदल झाला नवहता आज मॉलमरधय अचानक

भटलयावर वनमाला खप आनाद झाला

ldquoचल आपण काहीतरी थाड घऊ तला वळ असल तर थोडा वळ गपपा

मार rdquo वनमाला घाई झाली होती आपलया ववरयी साागणयाची आपला लगन कसा

ठरला इथपासन त सवतचा नवरा कसा कतणबगार आह सासार कसा मसत सखी

आह दशाववदशात दफरत असतो आपला बागला आह मोठठी गाडी आह याच वणणन

करता करता वतची अगदी दमछाक झाली अाजलीच राहणीमान वतला अगदी

साधसच वाटला साधासा अाबाडा साडी चाागली होती पण गळयात महणावा तर

वनमा सारखा चार पदरी मागळसतर नवहता गळयाबरोबर असलला मोतयाचा एक

सर तयालाच एक वाटी खडयााची असल बहतक एकणच वतची आरथथक पररवसथती

बताची असावी असा वनमाचा कयास

ldquo अग तझा काय त कशी आहस बाकी त आहस तशीच आहस महणा

तझा शाातपणा काही गला नाही सासारात खश आहस ना काही लागला तर मी

आह हा मदतीला आता आपण एकाच गावात राहतोय तयामळ आपण वरचवर भट

शक इतकटया वराणत तझया मदतीची परतफड काही करता आली नाही त मला

अभयासात दकती मदत करायचीस rdquo

ldquoआमही इथ यऊन अगदी पाधरा ददवसच झालत पण आता आपण नककी

भटत जाऊ अगा आवण परतफड कसली महणतस त तझया माझया मतरीतल पम

होता rdquo अाजली हसत हसत महणाली

ldquo अाज त वाईट वाटन घऊ नको पण जर तझया वमसटरााना चाागली

नोकरी हवी असल तर माझया नवयाणचया खप रठकाणी ओळखी आहत तयााचा काम

होऊन जाईल rdquo दोघीनी पनहा भटणयाचा आशवासन एकमकीना दऊन वनरोप घतला

आज नवीन पोजकटटसाठी वनमाचया नवऱयाच पझनटशन होता तयान खप

अभयास करन त पझनटशन बनवला होता सारधयाकाळी तो घरी आलयावर वनमा

तयाबाबतीत ऐकायला अगदी उतसक होती तयाचया बॉसनी शरीवासतव साहबाानी

तयाचया पोजकटटच कौतक कला होता

ldquoबरा झाला बाई तमचया कामाचा साथणक झाला नाहीतर नवीन बॉस

खडस असता तर कामाची ककमत शनयच कली असती rdquo

ldquo ह बघ आमच फोटो rdquo तयान मोबाइलवर काढलल फोटो वनमाला

दाखवल

ldquo तमचया फोटोत माझी मतरीण अाज कशी कायrdquo

ldquo महणज तया तझी मतरीण आहत तया शरीवासतव साहबााचया वमसस

आहत तयाानी आमची सगळया सटाफ बरोबर तयााची ओळख करन ददली तयाानीच

तर आमचया पोजकटटचा वडझाईन कलाय तया आकीटकटट आहत आमचया rdquo

आता आ वासणयाची पाळी वनमाची होती

पपजरा

बल वाजली सीताबाई लगबगीन दार उघडायला वनघालया त मनाशी

महणतच आज कोण अभागी जीव आह वबचारा कणास ठाऊक गोधडी अागडी

टोपडी कपाटातन बाहर काढायला पावहजत ववचारातच तयाानी अनाथाशरमाच दार

उघडल समोर समन उभी होती वतच ददवस भरलल ददसत होत ही वतची वतसरी

खप अर दवा वहला कसा समजवावा असा कठवर चालणार ह वतला आत घतला

समनलाही अनाथाशरमात यणा आवण रहाणा अागवळणी पडला होता दोन जीवााची

वतशीची समन अगदी रसरशीत ददसत होती पण आठ ददवस तरी घईल दक नाही

कणास ठाऊक सीताबाईनी मनाशीच अादाज बााधला

खरोखरच तयााचया अादाजापमाण समन आललया सहावया ददवशीच

बाळात झाली मलगा झाला मलाचा सगळ वयववसथत करायची ती सवतच

बाळाला अाघोळ घालणा वगर करायची पण घरन यताना बाळासाठी एवढासा

सदधा कपडा आणायची नाही दक सवतसाठी दोन जासतीचया साडया नसायचया

असायचया तयाही सारधयाशाच सती बाहरचा वारा न लागलली ती छानछोकी

काय करणार वबचारी कमणठ घरातली होती ना ती आशचयण एवढाच वाटायचा दक

घरची माडळी वबनबोभाटपण समनच बाळातपण करवन घयायची पण ती आशरमात

असताना एका अिरानही वतची चौकशी करायची नाहीत ना बाळाला बघायला

यायची ना तयाची चौकशी करायची तीन मवहन झाल दक समन घरी जायची

यावळीही बाळाला सोडन ती चालली वतन तसा साावगतला नवहता पण

एकण वतचा रावराग तसाच वाटत होता आशरमाचया साचावलकााचया सवभावाचा

गरफायदा घताहत ह लोक अस सीताबाईना वाटल आता मातर तयाना राहावला

नाही

ldquoकाय चालवला आहस समन त बाळात झालीस दक मलाला सोडन

वनघन जातस rdquo

ldquoमाई काय करणार बाळाला घऊन जाऊन कामा कशी होणार आवण

नाही गल घरी तर सगळयााचा कसा होईलrdquo

ldquoजर तझयावशवाय होत नाही तर बाळाला का ठऊन घत नाहीतrdquo

ldquoपतयकजण महणतो मल माझा नाही मीही सााग शकत नाही मल कणाचा

त मग कोण तयाचया दखभालीची जबाबदारी उचलणार माईrdquo

आता झीट यऊन पडायची पाळी सीताबाईची होती

ldquo मग त इथच राहा ना नाहीतरी तझा तया घरात कोण आह कशाला

जातस त वतकड तझा नवरा गलयावर तला वतथ काय वागणक वमळत गा चार

घास अनन वमळावा महणन तयाचया भावााकड आवशरतासारखी राहतस इथ राहन

तझया मलाना त सााभाळ शकशील rdquo

ldquo नाही नाही मला गला पावहज माई आता बघा माझयावशवाय थोरलया

ववहनीची काम अडतात मधलया वावहनी तर पणणपण माझयावरच अवलाबन

असतात धाकटीला तर माझाच आधार असतो आबासाहब दादासाहब भाई

आणणा यााचही अडला नडला मलाच बघायला लगत घरात मी नसल दक दकती

गोधळ उडतो नाही मला लवकर जायलाच पावहज कवहा एकदा बाळ होताय

आवण मी घरी जातय असा होता मला rdquo

समन मलाला ठवन तयाना न साागताच वनघन गली सीताबाई ववचार

करायला लागलया एकदा का पाख छाटल असल दक पपजरा उघडला तरी पिी

बाहर जात नाही बाहरचया जगाच तयाला भय वाटता पपजऱयातल आयषय सरवित

वाटता झापड बााधन जगायची सवय होत आपला भलबरा कशात आह याचा

सारासार ववचार खाटतो वबचारी समन आपला सगळ आयषय बाकीचयाासाठी खचण

करतय आपण पपजऱयात अडकलोय याची वतला जाणीवही नाही

सवपन

वनवमर ररयावलटी शोचया टीवहीवरचया गाणयाचया सपधत पवहलया

फरीत दसरा आला दसऱया फरीत पवहला आला आई पपााचया अपिा उाचावलया

तयााच हात गगनाला वभडल पण तो वतसऱया फरीत वतसरा आला आवण अावतम

वनणाणयक फरीत तर तो नाबरात यउच शकला नाही परीिक नहमी सपधणकाना

पोतसावहत करत होत ही सपधाण महणज आयषयाच अावतम रधयय नाही अशा अनक

कसोटा पार पाडायचया आहत आपल पयतन मातर कमी पडता कामा नयत पण

वनवमर सपधत पराभत झाला आवण तयाची आई सटजवरच तयाला पोटाशी धरन

ढसढसा रडली इथच वनवमरचया मनान कच खालली खरतरा आई आवण पपााचया

सवनााची पणणता करताना तयाचा जीव मटाकटीला आला होता तयाला गाणयात

पवहला नाबर नको होता तयाला ना पजकायचा होता ना महाववजता वहायचा तयाच

सवपन होता पण कवळ आईववडलााची वनराशा होऊ नय महणन तयाना मनान

खचलल पाहाण जीवघणा होता महणन तयाचा मन कासावीस होता होता वनववळ

तयााची बचनी तयाला मान खाली घालायला भाग पाडत होती तयााचया अपिााचा

भाग तयाना कला होता वयाचया चौदावया वरी आपण जगणयाला लायक नाही असा

काहीसा वनवमरचया मनान घतला वनराशचया गतत हळहळ तो जायला लागला

तयाचा अभयासातही लि लागना टीवहीवरचया गाणयाची एक सपधाण तयाला

आयषयातन उठवन गली होती नालायक ठरवन गली होती

खरतरा सयशही तयाचयासारखाच पराभत झाला होता पण तयाचया

चहऱयावर दखाची छटा मातर नवहती गरीन रममरधय आलयावर सयश वनवमरजवळ

आला तयाचया खाादयावर तयान थोपटलयासारख कल ldquoअर एवढा रडणयासारखा काय

झालाय पढचया वळी ककवा दसऱया कठलयाही सपधत नककी त पजकशील बघ थोडा

वखलाडपणान घ कणीतरी पजकणार आवण कणीतरी हरणार ह नककीच आवण

आपण हरलो महणज काही जगबडी झाली नाही एवढा मनाला लावन घऊ नकोस

आपण आणखी पयतन करावा महणन सपधाण असतात rdquo वनवमरचया मनाचा समाधान

झाला दक नाही ह तयाला कळल नाही

आवण एक ददवस अचानक एका वसनमाचया गीतासाठी

पाशवणगायनासाठीचा परसकार सयशला वमळाला टीवहीवरची तयाची मलाखत

वनवमर आवण तयाच आई पपा आशचयाणन पहात होत कवळ आठ वराणत सयशन

इतकी मोठी मजल कशी मारली याचा रहसय जाणन घयायला उतसक होत

सयशन तयाचया सारखयाच एका हरललया मलाना तयाला दाखवन ददल

होता अपयशान तो खचन न जाता तयाना जासत जोरात पयतन कल होत सयश

आजचा सवलविटी साागत होता ldquo लहान असताना मी कधी कधी सपधाामरधय भाग

घत होतो पण माझया दषटीन सपधाण ही नाबर काढणयासाठी कधीच नवहती ती फकत

माझयातलया गणााना आणखीन तावन सलाखन पारखन घणारी महणनच मी

तयाकड बघत होतो माझयातलया कलना माझयातलयाच कलशी कलली सपधाण होती

ती माझा सागीताचा ररयाज कायम होता मी कधी अभयासाचाही बाऊ कला नाही

कारण मला गाणयात कररयर करायचा होता आई बाबाानी मला जीवघणया सपधत

उतरवला नाही ह माझा भागय सपधत वमळाललया बविसान मी कधी हरळनही गलो

नाही आवण अपयश वमळालयावर खचनही गलो नाही कधीकधी गाताना सपधत

परीिकाानी ददललया वळपिा जासत वळ लागला पण गाणयातली एखादी हरकत

जागा घता घता असा काही आवाज लागायचा दक तया सवरााचया सपशाणन अागावर

रोमााच उभ रहायच गातानाचा तो िण माझया दषटीन अतयात महतवाचा असायचा

आवण तयाचा आसवाद मी परपर घत होतो मला वमळालला हा परसकार हा माझा

अावतम टपपा नाही माझा गाण लोकाानी आवडीन ऐकाव हाच माझा रधयास राहील

तच माझा सवपन आह rdquo

वनवमरला या िणी जाणवत होता दक खरचा आपला सवपन काय होता याचा

ववचार आपण कधीच कसा कला नाही वनवमरच आई पपा मातर आपला सवपन

धळीला का वमळाला याची कारण मीमाासा शोधन काढणयात गकण होत

रााग नाबर

वपयावदा गलया वरीच या कॉलजमरधय मराठीची पारधयावपका महणन रज

झाली होती चाळीशीचया वपयावदाचा मराठीवर पभतव होता वतचा बोलणा

समोरचयाला गागवन टाकायचा अलपावधीतच ती कॉलजचया मलााची आवडती

पारधयावपका झाली तयाला अियसारखया टारगट मलाचाही अपवाद नवहता

पवहलया लकटचरला तयान तरास दऊन पावहला पण सगळया मलाासमोर वगाणत न

रागवता वपयावदान तयाला कटलास सापलयावर बोलावल आवण समजावल वासतववक

बाकीच पारधयापक वागत तसा सगळयाासमोर तयाला खडसवायला वतला काहीच

हरकत नवहती पण चारचौघात तयाचा पाणउतारा करणा वतला बरोबर वाटल

नाही वतची ही एकच गोषट तयाला पचाड आवडन गली वतचया समजावणयान

अियला मीही सभय आह ही भावना चतवन गली

लासट बनचर असणारा पारधयापकााचया खोडया काढणारा अिय

वपयावदाचया लकटचरला मातर नमान बसायला लागला तयाला वतचा वशकवणा

आवडायला लागला अियना वनववळ वपयावदा मडम वशकवतात महणन एफ वाय

कॉमसणला मराठी घतला बारावीला तयााचया वशकवणयाचा तयाचयावर एवढा पभाव

पडला दक तयाना मराठीच वनवडल तयााचा कववता वशकवणा तर कवळ लाजवाब

होता कवी मग तो कोणीही असो पवदा गरस सरश भट असोत शााता शळक

इाददरा सात ककवा पाडगावकर असोत कववतचा भावाथण साागताना तयामागचा

सादभण कववतचा न जाणवलला पण वतचयात दडलला गरथभताथण कवीची

मनोभवमका समजावन साागताना ती कववता अिरश जगलयासारखा अियला

वाटायचा कानात पाण आणन तयााचा लकटचर तो ऐकायचा

मनाचया आवण शरीराचया दोनहीही सौदयाणचा वमलाफ वपयावदा

मडमचया रठकाणी झालाय असा तयाला वाटायचा वशकवताना दर काही वळान

कळला ना असा महणताना तया मानला नाजक झटका दत तया हलकटयाशा झटकटयान

हलणार तयााचया कानातल झमक तयााचया कसााचया करळया बटााशी अलगद

खळायच तयािणी अियला पशन पडायचा आपलया डोळयाना सौदयाणचा सख

वमळताय दक कानाना कववतची मजवानी तयाचया मनावर तयाानी गारड कला होता

सारखा तयाना पहात राहावा असा तयाला वाटायचा तयााचा ओठ मडपन हसणा तयाला

वड लावायचा मनाची घालमल होत होती

एक ददवस अियन ठरवला दक काही झाला तरी ममना भटन आपला मन

मोकळ करायचा पण कसा आवण कधी हा पशन होता तयाना ममना वचठठी वलहायचा

ठरवला ldquoमम तमही मला आवडता काय कर मला कळत नाहीrdquo वपयावदान वचठठी

वाचली आवण अियला भटायला बोलावला कणाचया बापालाही न घाबरणारा

अिय ममनी बोलवलयावर मातर मनातन सटपटला तयाच हातपाय कापायला

लागल आपलयाला चाागला खडसावणार महणन घाबरतच तो टीचसण रमचया

दाराशी आला चाहल लागताच वपयावदान तयाला आत बोलावला माद वसमत करत

तयाला बाजचया खचीवर बसायला साावगतला आवण बोलायला सरवात कली

ldquoअिय मी तला आवडत यामरधय काही गर आह ह आधी मनातन काढन

टाक वनसगाणचा वनयमच आह दक या वयात वभननपलगी शरीराकरणण वाटायला हवा

तसा नसल तरच काहीतरी चकताय असा मी महणन या वयात असललया शारीर

आकरणणा बरोबरच आपलया मनातही काहीएक आयवडयल आदशण वयवकतमतव

आकार घत असता कधी नकळत आपलया मनात त साकार होत असता तर कधी

आपण जाणीवपवणक त पाहात असतो तसा तझया मनातही आपली जोडीदार वपया

माझयासारखी असावी अशी कलपना नकळत आकार घत आह तझी मनातली

कलपना आवण शरीराचा तरण असणा यामळ माझयाबददल तला आकरणण वाटताय पण

ह खरा नाही कारण वसतवसथती खपच वगळी आह दसरा असा दक आपलया

वयवकतमतवाला अनक बाज असतात तसाच तझया एकण वयकतीमतवात हा भाग

महणज रटप ऑफ द आईसबगण महणावा असा आह तझी कररयर भववषय कौटावबक

पररवसथती तझयात सपतावसथत असलल नततव गण दसऱयाना मदत करणयाची

वतती या गोषटी खप महतवाचया आहत या सगळया गोषटीवरन तझा चररतर ठरणार

आह तवहा काही काळासाठी वाटणारा आकरणण महतवाचा दक तझा वयवकतमतव

महतवाचा ह तला ठरवायला हवा याच वयात आपलया चररतराची बााधणी होत

असत तयाचा पाया इथच घातला जातो आवण तयावर पढचया आयषयाचा भववतवय

ठरता जवहा तझा तच आपलया मनाला ह समजावन साागशील वसतवसथतीचा

आकलन तला होईल तवहा तझया मनातला हा गोधळ नककी दर होईल कणाला तरी

फोन करत असताना कधी लि नसल तर दसराच एखादा नाबर चकन दाबला जातो

आवण मग रााग नाबर लागतो आपलयाला काही समजत नाही अरचया असा कसा

रााग नाबर लागला मनात कठलीही अपराधीपणाची भावना न ठवता सवचछ मनान

आपलया भावनचा ववशलरण कर ह योगय आह का याचा सारासार ववचार कर तला

तझा योगय नाबर नककीच वमळल rdquo

अियचया मनातल ववचारााच मोहोळ वपयावदान हलकटया हातान

सोडवल होत ववचारााचया गतत सापडलला अिय हळहळ भानावर यत होता

वळण

ldquoउदया भटया र राजहास बारमरधय चयायला ती नाझनीन काय माल आह

बघया तरी मसतानी झक मारली असा महणतात rdquo सावहलन चार पाच पग एवहाना

सहज ररचवल होत ररकामा गलास पनहा भरणयासाठी टबलवर वाट बघत होता

तीन पाकीट वसगारट जळन राख झाली होती

ldquo चल ए आता बास साल घरी वाट बघतात लचना कलप उघडल तरी

महातारी ववचारायला यतच उशीर झाला र बळया महणत वाढ का जवतोस का

करत बसत साला कटकट अपनी खद दक पजदगी भी ठीक तरहस गजारन नाही दत

यारrdquo तो डोळ तारवटन तावातावान बोलत होता

ldquo यवडा चकणा खालयाव पोट गपगार वहइल नायत काय हवा वशराय

बी वाव नसतय या ढरीमधी आन कसला जवान खान घयीवन बसतयात कोन जान

लच काळजी करतयात आमी काय ककटकल बाळा हत का कायrdquo गौतयाना आपलया

बोलणयाचा शर टाकला

गौतमला आपण सावहल आवण वनवखलच वमतर आहोत याचा खप

अवभमान तयानाच तर तया दोघाना दार कशी आवण कठ पयायची त वशकवला होता

बारमरधय बारबालााचा नाच पहायला कसा जायचा याबाबतीत तो तयााचा गर होता

कठ कोण बारबाला चाागली आह याची वबतताबातमी गौतमला असायची हाा

पशाचा परवठा मातर तयाला वमतराानी करायचा हा जण अवलवखत वनयमच होता

तसा ठरनच गला होता

रावसाहब आवण सवशलाबाइना सावहलची खप काळजी वाटायची

सखवसत कटाबातला एकलता एक कलदीपक होता तो तयााचा तळहातावरचया

फोडापमाण तयाला दोघाानी जपल होता तो महणल त तयाचयासाठी ताबडतोब हजर

वहायचा मला सनचया माघारी तयाला माया ददली होती तयााचा अकाली अपघातात

जाणयाचा दख दोघाानी या वदधापकाळात सावहलकड बघनच पचवला होता

साहीलला कठलयाही गोषटीची उणीव भास नय महणन त धडपडायच दोघााना

एकच शलय होता सावहल वशकणयात अवजबात रस घत नवहता मग नोकरी वगर

तर दरच राहीला आजकाल तो दोघाना उदधटासारखी दरततर करायचा वाटल तस

पस मागायला लागला होता आपलया सासकारात काय कमी पडला याचा दोघाही

ववचार करायच

तामहण आजोबा महणायच त काही खोटा नवहता ldquo तयाला वळण

लावायला तमही एकच करायला पावहज होता तमही तयाला पररवसथतीच चटक बस

ददल असत महणज समजला असत आपोआपच मागी लागला असता तमच लाड

नडलत rdquo

सावहल नहमीसारखाच रातरी उवशरा घरी आला घरात सामसम

अथाणतच दोघाही झोपल असणार तरी आजी यणारच हा तयाला हसका होता पण

तीही आज जवतोस का बाळ महणन ववचारायला आली नाही तयालाच चकलया

सारख वाटला महणन अादाज घणयासाठी तो आजी आजोबााचया बडरमकड गला

दरवाजा उघडा होता आतमरधय ददवा जळत होता त दोघही मातर खोलीत नवहत

तो आत गला टबलावर फलााचा मोठा बक तयाचयाकड बघन हसत होता अर हो

उदया आपला वाढददवस बकचया खाली एक वलफाफा होता तयान तो उघडला

वाढददवसासाठी काही पस तयाानी ठवल होत पमापोटी आजी

आजोबाना तयाला सधारण कठीण जात होत महणन एक वरण तयाानी तयाचयापासन

लााब रहाणयाचा वनणणय घतला होता

पताग

आज माझा वाढददवस बाकी कणाचयाही लिात नसला तरी माझया तरी

लिात रहायला हवा पण छ आज योगायोगान मला आठवण झाली ती मला मगो

आईसिीम खावस वाटल महणन लहानपणी डडी मला आवडता महणन

वाढददवसाला नहमी मगो आईसिीम आणायच आज फकत आईसिीम घणयापरतच

पस वखशात वशललक आहत अस द आज जवणाला सटटी पतरयाचया भगदाडीतन

बोळातली मलााची मजा पहात खायला लागल

मी पवहलयापासन उाच आवण आडवया बाारधयाची गोरी असल तरी माझ

फीचसण जरास वगळ एखादी परदशी मलगी वाटावी इतपत वगळ वगाणत

मतरीणीही मला फारशा वमसळन घत नसत वहडीस दफडीस करायचया कारण

काही कळायच नाही मी तयाना तयााचयातली का वाटत नवहत माझया मानान तया

अगदी छोटा वाटायचया माझया खाादयाला लागणाऱया राागत वगाणत मी

सगळयात पाठी अभयासात मला काही गमय नवहताच खळात थोडीफार होत

शाळा सापली मला फारशा मवतरणी कणी नवहतयाच कॉलजची दोन वरण कशीबशी

कली

मममीला सासाराच काही खास पम नवहत सवपाक तर वतला मळीच यत

नवहता नहमी बघावा तर पाव आवण अाडी नाहीतर फार फार तर पाव आवण

उसळ वाढतया वयात भक लागायची पण घरात काही खायला नसायचा डडी

आपलया कारखानयाचया कामात मगन असायच डडी कडन कधी पस घऊन बाहर

काहीतरी खायची भययाही तसाच करायचा मग मनात आला नोकरी करन पस

वमळवाव महणज खायला वमळल पसतकाचया दकानात नोकरीला लागल

वाचायची आवड होती महणन ज पस वमळायच त चनीसाठी उडवायची पस

कवहाच सापन जायच

जनी मला वतथच भटली मला समजन घणारी ताई आई आवण मतरीण

जनीमधच एकवटल आह असा वाटायचा वतचयावर खप पम करायला लागल

वतचयावशवाय जगणा अशकटय आह असा वाटायचा दोन दोन ददवस मी वतचयाच

खोलीवर रहात होत पण एक ददवस मला न साागताच ती नयझीलाडला वनघन

गली तयावळी मी अिरश कोसळन पडल मनगटाची नस कापायला बवघतली पण

पयतन अयशसवी झाला मममी डडी भयया याना याववरयी फारशी काही कलपनाच

नवहती

या नराशयातन बाहर पडायला मला राशी आवण वनमा याानी मदत कली

तया माझया मदतीला धावन आलया जनीचया बाजचया खोलीत तया राहायचया

आमही वतघी वमळन रहायला लागलो मममी इतकी बपवाण होती दक ती माझी काही

चौकशीही करायची नाही आराम करणा टीवही बघणा आवण कधीतरी डडीबरोबर

कारखानयात जाणा एवढाच वतचा काम दोन ददवस मलगी घरी यत नाही ती कठ

असत काय करत याची वतन कधी ववचारपस कली नाही राशी वनमा यााचयात मी

खपच गातल तया दोघी खप घवनषठ मवतरणी होतया तयामळ वळ यताच तया दोघीनी

हलकच मला बाजला कल मला न दखवता

समोर आयषय भकास वाटत होता करायला काहीच नवहता माझयाकड

कणीतरी कलपना साावगतली दक त हॉटलमरधय वटरसच काम कर तही कल त करता

करता मसाजर महणन काम करायला लागल कधी मसाज पालणरमरधय तर कधी

हॉटलमरधय कसटमर वमळायला लागल टीप चाागली वमळायला लागली वतथ

फरडररकची ओळख झाली नायजररयातन आललया फरडला मी आवडल फसबकवर

आमच एकतर फोटो बघन डडी चवताळलयासारख झाल तयाानी मी काही ववचार

करायचया आत फरडशी माझा लगन लावन टाकल मी तयावळी लगन करावा दक कर नय

यावर ववचारच कर शकल नाही तयााचया हो ला हो करत गल फरडला फारशी

चाागली नोकरी नवहती तयाचाच खचण भागत नवहता माझया वमळकतीतन घर

चालायचा तयाच आवण माझ तयावरन खटक उडायला लागल पनहा मी एकटी

झाल

मसाजर महणन काम करत होत तवहा माझी आमदानी चाागली होती

भययाना तयाचया आवडीचया मलीशी सासार थाटला होता आवण तो वगळा रहात

होता तयाचा आवण डडीचा पटतच नवहता डडीना दवाखानयात ठवला तयाचा खचण

खपच झाला तयााचया डोकटयावर खप कजण आह ह तयावळी कळल कजण माग ठवन त

गल मममी काही कर शकत नवहती वतला हाय बलडपशर माग लागला तयााचया

पाठोपाठ एक वराणत मममीही गली माझी जमा पाजी सापषटात आली तयानातर मीच

आजारी पडल आवण हाताशी होता त काम वनघन गला एका दकानात सलस गलण

महणन काम वमळाला तया पगारात काय होणार महणन सततर वरााचया ददनशभाई

यााचयाबरोबर का पवनयन महणन रहायला लागल गलया वरी त वारल तयााचया

घरातलयाानी मला घराबाहर काढल तटपाजया पगारात काय होणार या छोटा

पतरयाचया खोलीत रहायला आल आज खायला वमळाला तर उदया वमळल का नाही

याची खातरी नसत

आज वयाची पसतीशी आली मी कठही वसथर नाही खायला वमळायची

भराात अशी अवसथा आह आज आईसिीमची आठवण झाली आवण वनवाातपण माझा

जीवनपट डोळयासमोरन सरकन गला एका उचचवशवित पााढरपशा घरातली

सबदध मलगी वतची अशी अवसथा कोणी कली वतन सवत आईववडलाानी

पररवसथतीन जसा वारा यईल तशी मी वाहात गल पतागाचा मााजा माझया हातात

होता पण तो तटललया पतागासारखी माझी अवसथा झाली खरच मी इतराापिा

वगळी आह का

जवळच दरच

पवाणधण

ldquo अहो तमही ऑदफसमधन आलात की आपण आज वसनमाला जाउया

नाrdquo

ldquo बघ आज कदावचत माझया वमतराबरोबर बाहर जायला लागल तयाचा

जरा पॉबलम झालाय तयाला तयातन बाहर पडायला मदत करायला हवी मला

तला तयातला काही कळणार नाही rdquo

ldquoमला ताजी फडफडीत मासळी खावीशी वाटतय समदराचा खारा वारा

तो वास मला शवासात परपर भरन घयावासा वाटतोय एवहढ तरी डोहाळ परवा

बाई माझrdquo

ldquoअगा डोहाळ कसल घऊन बसली आहस माझी बदली होणार आह ती

रदद करन घणयाचया तयारीत आह मी बॉसला खश करायला सरधया तरी मला रजा

काढता यणार नाही

ldquoबाबा माझया शाळचा आज गदररग आह तमही यणार ना मी नाटकात

भाग घतलाय rdquo

ldquoनाही र पववण आज मला महतवाची वमरटग आह सोसायटीची वतकड

जायलाच पावहज ती चकवन चालणार नाही rdquo

ldquoअहो आज पवतमाचा वाढददवस वतला वतचया आवडीचा डरस घयायला

जाउया काrdquo

ldquo तमहीच दोघीजणी जाऊन आणा ना नाहीतरी पवतमाचयाच आवडीचा

डरस आणायचाय न मला जमलसा वाटत नाही माझया एका वमतराचा वाढददवस

आह तयान मोठी पाटी ठवली आह आवण मखय महणज तयाची सगळी वयवसथा

मलाच बघायला लागणार आह rdquo

ldquo हलो अहो पववणला खप ताप भरलाय तयाला हॉवसपटलमध अडवमट

करावा लागणार असा आपल फवमली डॉकटटर महणताहत लवकर या तमची कामा

आटपायची वाट बघत बस नका असाल तस या माझा जीव टाागणीला लागलाय

अगदी rdquo

ldquo मी यतोय पण असा काय करतस डॉकटटर आपल अगदी घरोबयाच

आहत तयामळ एवढा घाबरन जायचा काही कारण नाही वशवाय एकदा का तयाला

हॉवसपटलमध अडवमट कला दक आपली बरीचशी जबाबदारी कमी होत एसटीन

मला वनघन यायचा महणज सात तास तरी जाणारच ना थोडा धीर धर rdquo

ldquoमला टरीपला सोडायला या नाrdquo ldquo नाही गा बाळा आई यईल नाrdquo

ldquoवनदान नयायला तरी याल काrdquo ldquo रातरी काकीचयाकड सोबतीला झोपायला

जायचाय बाळा तया लवकर झोपतात ना काका गलयापासन एकही ददवस मी

तयााचयाकड जायचा माझा नम चकवला नाहीय rdquo

ldquoबाबा हया सटटीत आपण करळला जावया का सगळजण आमच वमतर

सटटीत कठ ना कठ जात असतात आपण मातर कठच जात नाही rdquo

ldquo मलानो तमहाला सटटी असत पण मला कोण सटटी दणार र कामा

चालच रहातात आवण सटटी काढली तर पढ कामाचा आणखीन भार वाढतच जातो

rdquo

उततराधण

ldquo बरच ददवस मनात यताय आपण दोघा खप वरण झाली वसनमाला गलो

नाही आज जावया का गrdquo

ldquo अहो आज माझी वभशी आह आवण मलाच लागलीय तयामळ आज

वसनमा कनसल rdquo

ldquo पवीण अर कधीतरी वळ काढन बोलत बस माझयाशी सारखा आपला

वमटीगज कॉनफरनस टररग सवतला कधीतरी वळ द र आपलया कटाबासमवत वळ

घालवलास तर कामाचा बराच ताण हलका होतो मलाही हलली वळ कसा

घालवायचा हा मोठा पशनच पडतो बघ पवतमाची नातवाडााची सारखी आठवण

यतय पण ती तरी वतचा सासार सोडन मलााचया शाळा सोडन कशी यणार नाही

काrdquo

जया काकीचया सोबतीला मी जात होतो तया गलयानातर आपलकीची

भावना महणन तयाानी सतळीचा तोडाही माझयासाठी ठवला नाही जयााचयासाठी

माझया लकीचया खशीला मी वझडकारल पवीणचया शाळचया कठलयाही

कायणिमााना मला जाता आला नाही दरवळी काहीतरी कारण असायचा आवण

कायणिम चकायचा मलााचया पमाचा कौतकाचा असा िण पतनीचया आगरहाचा

आजणव वळोवळी मी टाळत गलो जया वमतराासाठी मी माझा वळ ददला त आता कठ

आहत आवण आता माझया हातात मातर काहीच नाही आह फकत वळच वळ आता

मला आपतााची आठवण यतय जवहा मी जवळचयाना दर लोटत होतो दरच मला

आपलस वाटत होत तवहा मी खरच जागा नवहतो का

लवखकची ओळख

नाव सौ सववता कौसतभ नाबर ई

मल savitanabargmailcom फोन

8149658022

पतता 1752 302 नाबर साकल

5th िॉस राजारामपरी मन रोड कोलहापर

४१६००८

वशिण MCom

इतर Dipin Music (vocal) ndashवशवाजी यवनवरथसटी

Dipin Music (Tabla) माबई यवनवरथसटी तबलयाच वशिण क

कशवराव धमाणवधकारी पा ववभव नागशकर सरधया शरी महश दसाई यााचयाकड

सर आह

साातािझ इथलया The Yoga Institute Santacruz इथ योग

पवशिकाचा कोसण कला योग पवशिक महणन अनक रठकाणी काम आयण ववदया

मादीर माबई सट फरावनसस मनजमट institute माबई इथ योग वशिक महणन काम

अनकाना उपचारयकत योग वशकवला

मकत पतरकार महणन गली २२ वर कायणरत महाराषटर टाईमस लोकसतता

सकाळ लोकपभा तरण भारत लोकमत पणयनगरी सा वववक यामरधय अनक

ववरयाावर लखन लोकमत अातनाणद यासारखया अनक ददवाळी अाकाामरधय लखन

पररसावाद

खालील पसतक पकावशत------

१ वकण १०१ ndashअनवाद (ल एवलझाबथ फरीडमन)

२ कताथण मी-- अड वसातराव नावकर यााच चररतर

३ सवाल जबाब पतरकाराशी ndashपतरकार सभार धम यााचयावरील

मलाखतीच पसतक

४ सामथयण आह चळवळीच- दवदासी वनमणलन चळवळीच अरधवयण पा

ववठठल बनन यााच आतमचररतर शबदाादकत

५ माईड पॉवर ndashपरणादायी पसतक

६ सवतला ओळखाmdashपरणादायी पसतक

७ हाऊ ट वबकम सकटससफलmdashपरणादायी

पसतक

८ गरब द ऑपॉचयणवनटी----परणादायी पसतक

९ सकटसस पासवडण-----परणादायी पसतक

ई सावहतय पवतषठान

मराठी वसनमा हा एककाळी भारतात पहदी वसनमाचया तोडीस तोड

ककवा काकणभर वरचढच होता मरधयातरी मराठी वसनमाला उतरती कळा लागली

पिक यईना महणन वथएटर वमळना वथएटरच वमळत नाही महणन चाागल मराठी

वसनमा बननात आवण चाागल वसनमा नाहीत महणन पिक वमळनात अस एक

दषटचि सर झाल मग आला झी मराठी वसनमा आवण तयाचयाच जोडीन छोटा

आकाराची मलटीपलकटस आवण वडवजटल पिपण तयामळ पनहा एकदा मराठी

वसनमा जोमान बहर लागला

काहीशी अशीच पररवसथती मराठी सावहतयाचीही होत आह एककाळी

टॉपला असलल मराठी सावहतय मधलया काळात रटवही आवण वसनमाचया यगात

माग पडल पण आता मोबाईल आवण इाटरनट यााचयामळ मराठी वाचकवगण फ़ार

मोठया पमाणावर वाढतो आह आवण तयाच जोमान तयाचयासाठी वलवहणारा

दजदार लखक वगणही वनमाणण होऊ लागला आह मराठी सावहतयाचया भववषयाबददल

आमही अतयात आशावादी आहोत

आपली साथ मातर पावहज आपलया ओळखीचया जासतीत जासत लोकााना

ई सावहतय बददल साागा तयााच ई मल पतत व whatsapp नाबर कळवा तयााना ई

सावहतयचा मोबाईल app download करायला सचवा आगरह करा ई सावहतयच

माकरटग करा एकदम फ़रा ट फ़टवर यऊन खळ जबरदसत माकरटग कर लाखााच

कोटी कर आवण मराठी सावहतय पनहा नाबर वन ला आण

ई सावहतय पवतषठान

wwwesahityacom

esahitygmailcom

आता ई सावहतय च APP उपलबध आह ई सावहतयचा App आपण खालील

पलकवरन आपलया मोबाईलवर डाऊनलोड करा आवण भरमसाट पसतका फ़री वाचा

httpsplaygooglecomstoreappsdetailsid=comesahitywwwe

sahitybooks

ई सावहतय पवतषठानची ई बकटस Whatsapp broadcast service सर झाली

आह पणणपण फ़ककट पसतका आता आपलया मोबाईलवर थट कपया नााव नोदणीसाठी

7710980841 हा नाबर आपलया मोबाईलवर सवह करा आवण नातर या नाबरवर वॉसऍप

करन आपल नााव व शहराच नााव कळवा आपलयाला वनयवमतपण एक नवीन मराठी ई पसतक

Whats app िार पाठवल जाईल आपण त पसतक आपलया वमतरााना Whatsapp करा आवण

भाव खा

आपलया ओळखीचया दकमान दहा लोकााच मल आय डी आमहाला कळवा तयााना

आमही ववनामलय पसतक पाठव व आपलयाला VIP सभासद बनवल जाईल

Page 14: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 15: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 16: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 17: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 18: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 19: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 20: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 21: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 22: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 23: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 24: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 25: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 26: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 27: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 28: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 29: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 30: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 31: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 32: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 33: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 34: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 35: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 36: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 37: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 38: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 39: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 40: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 41: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 42: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 43: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 44: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 45: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 46: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 47: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 48: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 49: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 50: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 51: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 52: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 53: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 54: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 55: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 56: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 57: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 58: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 59: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 60: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 61: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 62: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 63: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 64: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 65: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 66: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 67: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 68: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 69: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 70: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 71: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 72: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 73: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross
Page 74: छोट्यांचm मोठm गोट...छ ट च म ठ ग ष ट ल वखक : सववत न बर savitanabar@gmail.com 8149658022 302, NABAR SANKUL, 5th Cross