A Nuammi Chungkhar NunnakZeitindah Hmuh KhawhA Si?

A CHUNG UMMI HNA

�THEN CAHMAI

1 A Nuammi Chungkhar a si Khawh nakhngaPathian i Bochan 3

2 Pakhat le pakhat Cungah Zumhawktlaktein um U 6

3 Buaibainak Tonghtham Khawh Ning 9

4 Tangka Hman Ning 12

5 Rualchan hna he Rem tein um KhawhNing 15

6 Fa Ngeih tikah Chungkhar ah Thlennak aum Kho 18

7 Ngakchia Cawnpiak Khawh Ning 22

8 Ngaihchiat Awk A Simi Thil Ton Tikah 26

9 Chungkhar Ningin Jehovah Pathian khaBia U 29

ANuammiChungkharNunnakZeitindahHmuhKhawhASi?Atu bantuk harnak caan ah �thitumnak le chungkhar hna cu i �thencheu dingin hneknakan tong. Cu a si ah a nuammi chungkhar nunnak hmuh ding timi cu a si kho lai maw?Fawi tein cun hmuh khawh a si lo nain bawmhnak tu cu hmuh khawh a si. Mah brochure hihlawhtlingmi chungkhar dirh khawhnak caah lamhruainak ca cu a si lo. Asinain mahbrochure ah zumh khawh a simi Baibal lamhruainak hna le zulhawktlak a simi ruahnakcheuhnak hna aa tel. Mah ruahnak cheuhnak hna ningin nan zulh ahcun nan chungkharah nuamhnak a um lai.

˛

� 2014WATCHTOWERBIBLEANDTRACTSOCIETYOFPENNSYLVANIAANuammiChungkharNunnakZeitindahHmuhKhawhASi?AChuahtuHnaWATCHTOWERBIBLEANDTRACTSOCIETYOFNEWYORK, INC.Brooklyn,NewYork,U.S.A.July 2014ahchuaha siMah cauk hi zuar awk a si lo. Mahle siantawk in pekmi thawhlawm in chuahmia si. Vawleicungpumpi ahaummihna sinBaibal kong cawnpiaknak ahhmanmia si ve. Baibal cacang pawngah zeihmanh aa �tial lo ahcun Lai Baibal Thiang inlakmi a si.NW tiahaa �tial ahcunVawlei Thar LehnakBaibal in lakmi a si.Your FamilyCanBeHappyChin (Hakha) (hf-HK)Made in JapanJapanahnammia si

�TH

EN

1

A NuammiChungkhar a siKhawh nakhngaPathian i Bochan

“A hramthawk in Pathiannih nu le pa in a ser hna.”

—Matthai 19:4

Jehovah� Pathian cu �thitumnak hram a thawktu a si. A hmasa bik minu kha a ser i‘mipa sinah a ratpi’ tiah Baibal nih a ti. Mah tikah Adam cu aa nuam tuk i hitin a ti:“Atu hi pei keimah phun taktak a simi cu a si hi, ka ruh i lakmi ruh, ka sa in lakmisa.” (Genesis 2:22, 23) Jehovah Pathian nih atu tiang aa �thiummi hna kha i nuamhna seh ti a duh peng hna.

Nupi, va na ngeih tikah zei zong vialte tlam a tling dih cang tiah na ruahkhawh men. A taktak ah cun pakhat le pakhat dawtnak taktak he i duh in aa�thiummi hna hmanh nih buaibainak cheukhat an ton. (1 Korin 7:28) Mah brochureah chungkhar a nuamhter hngami Baibal lamhruainak hna kha na hmuh lai. Mahlamhruainak hna kha na zulh ahcun nan i �thitumnak le chungkhar ah nuamhnak aum lai.—Salm 19:8-11.� Pathian min cu Jehovah a si tiah Baibal nih a ti.

4

1

JEHOVAH NIH AN PEKMI RIAN KHA COHLANG

2

NA INNCHUNG HAWI A INTUARNAK KHA THEIHTHIAMPIAK

BAIBAL CHIMMI: Chungkhar lu cu vale an si.—Efesa 5:23.Vale nan si ahcun nan nupile kha dawt zaangfah hna awk

le zohkhenh hna awkah Jehovah Pathian nih aa ruahchan.(1 Piter 3:7) Nanmah bawmtu ding caah nupile kha JehovahPathian nih an pek hna. Cucaah Pathian nih nan nupile khahmaizahnak le dawtnak he pehtlai hna seh ti a duh. (Genesis2:18) Nanmah duhnak nakin nupile duhnak kha hmasa ahchiahnak thawngin nan nupile nan dawt tuk hna kha nanlanghter awk a si.—Efesa 5:25-29.

Nupile nan si ahcun nan vale kha lungtak tein upat hnaawk le an rian an �tuan khawh nakhnga bawmh hna awkahJehovah Pathian nih an hal hna. (1 Korin 11:3; Efesa 5:33) Nanvale biakhiahnak kha cohlang u law nan lungthin dihlak inanmah he �tuan �ti u. (Kolose 3:18) Cutin nan tuah ahcun nanvale hmaiah le Jehovah Pathian hmaiah a man a sungmi nunan si lai.—1 Piter 3:1-6.

NA TUAH KHAWHMI:Zeitindah nupi �tha asiloah va�tha na si khawh ti kha na inn-chung hawi hal. A chimmi kha�tha tein ngai law mah ningintuah awkah i zuamNa lungsau. Nan pahnih ningincaan pe u law ka innchung hawiaa nuamh khawh nakhnga zei-tindah ka tuah lai ti kha hngalhawkah i zuam u

BAIBAL CHIMMI: Na innchung hawi a duhnak kha theihthiamnaa zuam a hau. (Filipi 2:3, 4) Na innchung hawi kha sunsak.Jehovah Pathian nih “mi vialte cungah zaangfahnak” ngeihdingin a salle a hal hna kha philhhlah. (2 Timote 2:24) “Ruahset loin chimmi bia nih cun nam chunh bangin mi a chunh,sihmanhsehlaw mifim mi bia nih cun hma kha a damter” tiahBaibal nih a ti. Cucaah �tha tein na ruah hnuah bia chim.(Phungthlukbia 12:18) Zaangfahnak le dawtnak he bia chimkhawh awkah Jehovah thiang thlarau nih aan bawmh lai.—Galati 5:22, 23; Kolose 4:6.

NA TUAH KHAWHMI:Na innchung hawi he a biapimikong nan i ruah hlanah lungdaihkhawh awk le a �thatnaklei inhmuhnak ngeih khawh awkahthlacamZeidah ka chim lai timi le zeitin-dah ka chim lai timi kha �tha teinruat

5

3

HMUNKHAT TEIN �TUAN �TI AWKAH RUAT

BAIBAL CHIMMI: Nupi, va na ngeih tikah na innchung hawi he“pum khat” nan si cang. (Matthai 19:5) Asinain pum dangveve nan si caah nan hmuhnak cu aa lo lai lo. Cucaah nanruahnak le nan intuarnak cu aa khah khawh nakhnga nancawn a herh. (Filipi 2:2) Nan lung aa rual lawngah biakhiah-nak kha aa khat tein nan tuah khawh lai. Baibal nih hitin a ti:“Lungthin i cheuhnak in khuakhanmi kha a hmun.” (Phung-thlukbia 20:18) Baibal lamhruainak kha cohlang in a biapimibiakhiahnak kha tuah �ti u.—Phungthlukbia 8:32, 33.

NA TUAH KHAWHMI:Na innchung hawi kha buaibai-nak hna le na hmuhning lawngkha chim hlah. Na intuarnakzong kha chimBiakhiahnak na tuah hlanahna innchung hawi he i ruah �tihmasa u

SUALPHAW HLAH, A �THATNAK IN HMUHPIAKNangmah he, na innchung hawi he mitling lo nan si khaphilhhlah. (Salm 103:14; Jeim 3:2) Na innchung hawi i a �that-nak kha hmuhthiam i zuam. Baibal lamhruainak hna khachungkhar ah hman ahcun a �thahnem ti kha zum. Na lungsau.(2 Timote 3:16) Baibal lamhruainak ningin zulh nan i zuam-nak cungah Jehovah Pathian nih thluachuah aan pek hna lai.Chungkhar nan i dawtnak hri zong kumkhat hnu kumkhat in afek chin lai.—Galati 6:9.

HITIN I HAL . . .Keimah le keimah nakinamah ka siaherh deuh tikha ka innchung hawinih a hngal maw?Ka innchung hawi kadawt le ka hmaizah khanihin ah zeitindah kalanghter cang?

�TH

EN

2

Pakhat lePakhatCungahZumhawktlakteinumU

“Pathian nih a fonhmi hna cuminung nih �then awk a si lo.”

—Marka 10:9

Jehovah Pathian nih ‘zumhawktlak’ tein um awkah a kan hal. (Salm 31:23) Mahcu a hleiin na chungkhar caah a biapi. Zeicahtiah zumhawktlak kan si lo ahcunzumhnak a um kho lo. Zumhnak a um lo ahcun dawtnak zong a um kho ti lai lo.

Tuchan ah, nuva hna cu innchung hawi cungah zumhawktlak loin a umter khomithil tampi an tong. Cucaah na chungkhar na kilven khawh nakhnga a kong pahnihtuah dingin biakhiahnak na tuah awk a si.

7

1

NA INNCHUNG HAWI KHA BIAPI AH CHIA

BAIBAL CHIMMI: “A biapi deuhmi thil kha fiang tein hngal.”(Filipi 1:10, NW) Na nunnak ah a biapi bikmi thil hna lakahpakhat cu na chungkhar a si. Cucaah na innchung hawi khabiapi ah na chiah awk a si.

Na innchung hawi zohkhenh ding le amah he ‘nun chungi nuamh �ti’ ding kha Jehovah Pathian nih a duh. (Phungchim-tu 9:9) Innchung hawi kha zeitikhmanh ah daihthlanh lo awkle pakhat le pakhat lawmhnak a hmuhter hnga dingmi lamkha kawl awkah Pathian nih fiang tein a chim. (1 Korin 10:24)Na herh le na sunsak kha na innchung hawi nih hngal seh.

NA TUAH KHAWHMI:Na innchung hawi he a caan peu law bia i ruah u, hmunkhat ah�tuan �ti u law na lungthin dihlakin zohkhenh“Keimah” tiah ruah canah“kanmah” tiin ruat

8

2

NA LUNG KHA �THA TEIN VENG

BAIBAL CHIMMI: “Ahohmanh nih nu kha sual duhnak lung-thin he a zoh ahcun, cu pa cu a lung chungin a sual cang.”(Matthai 5:28) Pakhatkhat nih ziaza a rawhtermi thil kong hnakha a ruah ahcun a innchung hawi cungah zumhawktlak loina um bantuk a si.

Jehovah Pathian nih “na lung kha �tha tein veng” tiah a ti.(Phungthlukbia 4:23; Jeremiah 17:9) Cutin tuah khawh awkahna zohmi thil kha naa ralrin a hau. (Matthai 5:29, 30) Nudang kha sual duhnak lungthin he a zoh sual nakhnga lo amit he biakamnak a tuahmi Job kha i zohchunh. (Job 31:1)Nang zong zeitikhmanh ah a thurhnawmmi hmanthlak khazoh lo awkah biakhiahnak tuah. Na innchung hawi he dah ti locu aho he hmanh i duh lo awkah biakhiahnak tuah.

NA TUAH KHAWHMI:Na innchung hawi cungahzumhawktlak na si kha midanghngalhter hnaNa innchung hawi i a intuarnakkha ruahpiak. Nupa sinak aadangmi he nan i komhmi nih nainnchung hawi kha lungnuamloin a umter ahcun amah he nani komhnak kha ngol colh

NANGMAHLEI IN NA TUAH DING A SIMI KHA TUAHNangmah le nangmah �tha tein i dothlat law na derthawm-nak kha hngalh i zuam. (Salm 15:2) Bawmhnak hal kha naningzak hlah. (Phungthlukbia 1:5) A �thalomi ruahnak nangeih ahcun mah kha do peng. Zeitikhmanh ah na lung donghlah. (Phungthlukbia 24:16) Innchung hawi cungah zumhawk-tlak tein um naa zuammi kha Jehovah Pathian nih thluachuahaan pek lai.

HITIN I HAL . . .Ka innchung hawi caahzeitindah caan tam deuhin ka pek khawh lai?Ka innchung hawi hika hawikom �tha bik a simaw?

�TH

EN

3

BuaibainakTonghthamKhawhNing

“Pakhat le pakhat lungtak tein i daw u, zeicahtiah

dawtnak nih cun sualnak tampi kha a khuh khawh.”

—1 Piter 4:8

Nangmah le na innchung hawi nih chungkhar dirh hram nan thawk tikah buaibai-nak a phunphun nan ton khawh men. Nan ruahnak, nan intuarnak le nan nunningaa dan ruangah buaibainak hna a chuak kho. Chungkhar lenglei in a chuakmibuaibainak hna nan ton khawh bantukin i ruahchan lomi thil hna ruang zongahbuaibainak a chuak kho.

Buaibainak hna kha hrial kan duh ko lai nain mah kha tonghtham awkah Baibalnih tha a kan pek. (Matthai 5:23, 24) Baibal lamhruainak hna kha na zulh ahcunbuaibainak hna kha a �tha bikmi lam in na tonghtham khawh lai.

10

1

BUAIBAINAK KONG KHA I RUAH U

BAIBAL CHIMMI: “Chim caan a um.” (Phungchimtu 3:1, 7)Buaibainak kong kha i ruah awkah a caan pe u. Buaibainakkong he aa tlaiin na intuarnak le na hmuhnak kha a siningtein chim. Na innchung hawi kha a zungzal in “biatak chim.”(Efesa 4:25) Na thin a hun hmanhah i sik lo awkah biakhiak.Buaibainak kong kha dai tein nan i ruah ahcun i sik loin �thatein bia nan i ruah kho lai.—Phungthlukbia 15:4; 26:20.

Na hna a tlak lo hmanhah �tha tein ngaihpiak. Dawtnak lehmaizahnak langhter kha zeitikhmanh ah philhhlah. (Kolose4:6) Buaibainak kha tonghtham colh i zuam law pakhat lepakhat i chawnhbiak loin um hlah u.—Efesa 4:26.

NA TUAH KHAWHMI:Buaibainak kong i ruah awkahaa tlakmi caan kha thim uNangmah ngaih caan a si ahcuna bia tan hlah. Nangmah chimcaan a phanh lawngah chim

2

NGAI LAW HNGALHTHIAMPIAK

3

NAN BIAKHIAHNAK NINGIN TUAH

BAIBAL CHIMMI: ‘Pakhat le pakhat i daw cikcek u law pakhatle pakhat kha i hmaizah u.’ (Rom 12:10) Zeitindah na ngaihtimi cu a biapi tukmi a si. ‘Zawnruahnak le toidornak’ he nainnchung hawi i a hmuhnak kha hngalhthiam khawh i zuam.(1 Piter 3:8; Jeim 1:19) A ngai bantukin i umter hlah. A sikhawh ahcun na �tuan liomi rian hna hmanh kha chiata lawna innchung hawi nih a chimmi bia kha �tha tein ngaihpiak.Asiloah a hnuah i ruah khawh a si le si lo kha hal. Na innchunghawi kha zuamcawhtu in hmuh canah bawmtu in na hmuhahcun ‘na thin naa sum kho lai.’—Phungchimtu 7:9.

NA TUAH KHAWHMI:Na innchung hawi nih a chimmikha na hna a tlak lo hmanhah�tha tein ngaihpiakA chimmi biafang pawl kha siloin a chim duhmi kha hngalhkhawh i zuam. A umtu dan le aaw chuah dan kha theithiam

BAIBAL CHIMMI: “Rian �tuan harnak nih hin �thathnemnak achuahpi, kaa chim men lawng nih cun sifahnak lawng achuahpi ko.” (Phungthlukbia 14:23) Buaibainak tonghthamning kha pahnih hnatlaknak sawhsawh lawngin a za lo. Nanbiakhiahnak ningin tuah zong a biapi. Cutin tuah awkah izuam a hau ko nain tuah man cu a phumi a si. (Phungthlukbia10:4) Nan pahnih ningin rian fakpi in nan �tuan �ti ahcun ‘tamdeuh in nan hmuh lai.’—Phungchimtu 4:9.

NA TUAH KHAWHMI:Buaibainak tonghtham khawhawkah pakhat cio nih tuahhngami zulhawktlak a simi bia-khiahnak kha tuah uNan biakhiahnak ningin nantuah tikah hlawhtlinnak a um leum lo kha atu le atu zoh �than u

BUAIBAINAK HNA KHA TAWNGTHAM �TI UBuaibainak hna kha nan tonghtham �ti ahcun nan chungkharah lungrawh in le nuam lo ngaiin um canah lungrual tein nanum lai i nan i nuam lai. (Phungthlukbia 24:3) A dihciami buai-bainak kong hna kha chim �than ti hlah. Hmailei i nan tuahhnga dingmi tu kha ruat. (Phungthlukbia 17:9) Nan pahnih inhmunkhat ah nan �tuan �ti i Baibal lamhruainak ningin nan zulhahcun zeibantuk buaibainak paoh kha hlawhtling tein nantonghtham khawh lai.

HITIN I HAL . . .Ka innchung hawi he i ruah �tidingmi a biapi bikmi buai-bainak cu zeidah a si?Buaibainak kong he aa tlaiinka innchung hawi i a intuar-nak kha hngalh khawh awk-ah zeidah ka tuah lai?

�TH

EN

4

TangkaHmanNing

‘Lungthin i cheuhnaknih khuakhannak kha

hlawh a tlinter.’—Phungthlukbia 20:18

Tangka ngeih ahcun chungkhar nih an herhmi kha bawmh khawh a si. (Phung-thlukbia 30:8) Mah lengah, “tangka nih a kan huhphenh khawh” tiah Baibal nih ati. (Phungchimtu 7:12, NW) Nuva hna nih tangka kong chim kha nan i harh ko lainain chim loin um hlah u. Tangka ruangah chungkhar ah buaibainak chuahterhlah. (Efesa 4:32) Nuva hna nih zeitindah tangka kan hman lai timi kong biakhiah-nak an tuah tikah pakhat le pakhat i zumh in an �tuan �ti awk a si.

13

1

�THA TEIN TIMHTUAH

BAIBAL CHIMMI: “Nannih lak i pakhatkhat nih inn sakaa timh tikah, ka rian hi a dih tiangin ka phaisa nih a ka zo laimaw zo lai lo ti hngalhnak dingah a �thu hmasa i pei zeizatdah a dih lai ti kha a tuak hmasa cu.” (Luka 14:28) Tangka zei-tindah hman ding timi kong kha i ruah �ti in timhtuah cu a bia-pi tuk. (Amos 3:3) Zeidah cawk a herh timi le mah caahtangka zeizatdah ka hman lai ti kha biakhiak. (Phungthlukbia31:16) Thil pakhatkhat cawk awkah tangka na ngeih hmanhahmah kha cawk ding a si tiah a ti duhnak a si lo. Leiba ngeih loawkah i zuam. Na ngeihmi zat lawng kha hmang.—Phung-thlukbia 21:5; 22:7.

NA TUAH KHAWHMI:Thla dih ah tangka a hleiminan ngeih rih ahcun mah tangkain zeidah kan tuah lai ti khabiakhiahnak tuah �ti uHmuhmi nakin hmanmi tangka atam deuh ahcun nan hmanmikha zeitindah �thumh khawhdeuh a si ti kha �tha tein timh-tuah. Tahchunhnak ah, a leng irawl ei canah nangmah tein rawlnaa chuan khawh

Hmuhmi Hmanmi

14

2

DINGFEL LAW A SINING TEIN UM

BAIBAL CHIMMI: ‘Bawipa hmuh lawngah si loin, minung mithmuh zongah a dingmi thil kha tuah u.’ (2 Korin 8:21) Zeizat-dah na hmuh i na hman ti kha na innchung hawi kha a hmaan-ning tein chim.

Tangka kong ah a biapimi biakhiahnak na tuah hlanahna innchung hawi he i ruah �ti hmasa u. (Phungthlukbia 13:10)Chungkhar ah tangka kong he aa tlaiin nan i ruah �ti ahcun nanchungkhar ah nuamhnak a um lai. Na hmuhmi tangka kha kei-mah pumpak tangka tiah ruat loin chungkhar tangka tiin ruat.—1 Timote 5:8.

NA TUAH KHAWHMI:I ruah �ti hau loin zeizatdah tang-ka hman khawh a si ti kha nanpahnih hnatla in rikhiak uBuaibainak a chuah hlanahtangka kong kha i ruah u

TANGKA CUNGAH NA HMUHNINGTangka cu a biapi ti cu a hmaan ko. Asinain tangkaruangah chungkhar �thencheunak asiloah a herh loin lungretheihnak kha chuahter hlah. (Matthai 6:25-34) Na nunnak ahnaa nuamh khawh nakhnga tangka tampi ngeih a herh lo. Bai-bal nih hitin a ti: “Hakkauhnak kha i veng u.” (Luka 12:15)Na chungkhar nakin man a ngei deuhmi zei thil hmanh a umlo. Cucaah na ngeihmi thil ah lungawi tein um. Pathian henan i pehtlaihnak kha zeitikhmanh ah daihthlanh hlah. Cutinnan tuah ahcun nan chungkhar ah nuamhnak a um lai i Jeho-vah Pathian mithmai �tha zong nan hmuh lai.—Hebru 13:5.

HITIN I HAL . . .Chungkhar ningin leibangeih lo awkah zeidahtuah khawh a si?Tangka kong he aa tlaiinka innchung hawi he �thatein hmanung bik kan iruah �timi cu zeitikah daha si?

�TH

EN

5

Rualchan hna heRemteinumKhawhNing

‘Zaangfahnak, toidornak, nemnak lelungsaunak kha i aih u.’—Kolose 3:12

Nupi, va ngeih timi cu chungkhar thar dirh a si. Nulepa cu a zungzal in dawthna awk le upat hna awk a si ko nain atu ah cun na innchung hawi cu na caah abiapi bikmi a si cang. Mah cu na rualchan hna caah cohlan awkah a har kho men.Chungkhar thar dirh buin rualchan hna he zong rem tein um khawh awkah Baiballamhruainak nih aan bawmh khawh.

16

1

RUALCHAN HNA CUNGAH AA TLAKMI HMUHNAK NGEI

BAIBAL CHIMMI: “Nanu le napa upat hna.” (Efesa 6:2) Kumzeizat na si hmanhah nulepa kha a zungzal in na upat hnaawk le na hmaizah hna awk a si. Na innchung hawi zong fapakhat in a nulepa kha a upat ve hna awk a si ti kha philhhlah.“Dawtnak cu a nah a chuak lo” tiah Baibal nih a ti. Cucaahna innchung hawi nih a nulepa he naih tein a ummi kha zeitik-hmanh ah lungsiarem loin um hlah.—1 Korin 13:4; Galati 5:26.

NA TUAH KHAWHMI:“Na chungkhar nih a zungzalin a kan namneh” asiloah “Nanunih ka tuahmi paoh zeitikhmanhah a �thatnaklei in a ka hmuhpiakbal lo” tibantuk biaperh in chimkha hmang hlahNa innchung hawi zaka inhmuhthiam i zuam

17

2

A HERH AHCUN HLANGFANG TEIN CHIM

BAIBAL CHIMMI: “Cucaah cun pei pa nih a nu le a pa a kaltakhna i a nupi he an i fonh i pumkhat i an can hi a si cu.” (Gene-sis 2:24) Nulepa nih nupi, va na ngeih hnu hmanhah na caahrian kan ngei rih tiah an ruah khawh men. Nan chungkhar ahan i tel awk leng tiangin i thlak an duhmi zong a si kho men.

Nulepa hna kha zeitluk tiangin dah i telnak nawl kanpek hna lai ti kha nan pahnih in biakhiak u law mah kha upat-nak he theihter hna u. Hmaizahnak le a hmaanning tein nanchimh khawh hna. (Phungthlukbia 15:1) Toidornak, nemnak lelungsaunak nan ngeih ahcun nan rualchan hna he nan i peh-tlaihnak a �that lai lengah pakhat le pakhat nan i ngaithiamkho lai i “dawtnak” zong nan ngei peng kho lai.—Efesa 4:2.

NA TUAH KHAWHMI:Chungkhar ah rualchan pawlan i thlak ning kong he pehtlaiinlungsiarem loin na um ahcuncaan aa rem tikah na innchunghawi he mah kong kha i ruah �ti uMah kong kha zeitindah kantonghtham lai ti kha nan pahnihhnatla in biakhiak u

HNGALHTHIAMPIAK KHAWH AWKAH I ZUAMNulepa i an intuarnak le an hmuhnak kha hngalhthiampiak cua biapi tuk. Nan chungkhar ah harnak pek ding timhnak he ani thlak vemi a si lo. Dawtnak he an in zohkhenhmi hna a si.Nulepa lei kap in inn dang a chuakmi nuva in hmuhpiakawkah an i harh khawh men. Kaltak kan si cang ti hmanh in anruah khawh men. Asinain Baibal lamhruainak hna kha zulh ina hmaanning tein nan chawnhbiak hna ahcun nulepa khanan upat peng khawh hna lai. Cun nan chungkhar dawtnak hrizong a fek chin lai.

HITIN I HAL . . .Kan chungkhar ah innchunghawi i a nulepa an i thlakvemi cu zeicah khuaruahhara si lo?Innchung hawi kha hmasaah chiah buin nulepa kaupat hna kha zeitindah kalanghter khawh?

�TH

EN

6

FaNgeihtikahChungkharahThlennakaumKho

“Fale hi BAWIPA sinin kan hmuhmi ro an si.”—Salm 127:3

Nuleva hna nih fa an ngeih tikah an i nuamh bantukin lungretheihnak zong antong kho. Nulepa hun si tikah fa zohkhenhnak caah a caan le thazaang zeitlukindah a dih ti kha nan hun hngalh tikah nan khuaruah a har kho men. Lungduhnakaa thlen caah le mitkuhcim lonak hna zong nih nan chungkhar ah pehtlaihnak arawhter khawh. Fa zohkhenh buin chungkhar dawtnak hri a feh nakhnga nanpahnih in thlennawnnak nan tuah a hau. Harnak tonghtham khawh awkah Baibalah a ummi ruahnak cheuhnak nih zeitindah an bawmh khawh hna?

19

1

FANGEIHTIKAHCHUNGKHARAHTHLENNAKAUMKHOTIKHAHNGAL

BAIBAL CHIMMI: ‘Dawtnak cu a lung a sau, zaangfahnak angei, amah zawn lawng aa ruat lo, a thin a tawi lo.’ (1 Korin 13:4, 5) Fa a ngei kami nu pakhat in na fa caah na buaimi cukhuaruahhar a si lo. Asinain na vapa nih a ka daihthlanh tiaha hun ruah khawh men, cucaah amah zong kha daihthlanhhlah. Fa zohkhenhnak rian cu vale he zong aa pehtlaimi a silengah amah bawmhnak zong na herh kha a hngalh nakhngalungsau tein le nem tein na chimh khawh.

‘Nannih patung hna zong, nan nupile he nan um tikah,hngalhthiamnak ngei u.’ (1 Piter 3:7) Na nupi cu nan fa caah athazaang tampi a hman caah a ba lai ti kha hngalhthiampiak.Rian thar a ngeih cang caah lungrethei, thaba in a um kho.Asiloah lungthader in fawi tein a lung zong a dong kho. Nanupi nih a caan ah na cungah a thin a hun ahcun “thinhunleiah a khul a nuarmi cu thazaang a �thawngmi nakin a �thadeuh” timi Baibal bia kha i cinken in thil sining kha daihterkhawh awkah i zuam. (Phungthlukbia 16:32) Na nupi nih aherhmi thil hna kha hngalhthiam i zuam law bawm.—Phungthlukbia 14:29.

NA TUAH KHAWHMI:Pale hna: Fa zohkhenhnak ah nanupi kha chun he zan he bawm.Na nupi le na fa caah a caantam deuh in na pek khawhnakhnga a dang rian hna caah acaan kha rikhiakNule hna: Fa kong he aa tlaiinna va nih aan bawmhnak khacohlang. �Tha tein fa zohkhenh athiam lo hmanhah sualphawhlah, zeitindah tuah ding a si tikha nem tein chim

20

2

NAN CHUNGKHAR DAWTNAK HRI KHA FEHTER

BAIBAL CHIMMI: ‘Annih cu pumkhat an si lai.’ (Genesis 2:24)Nan chungkhar ah fa nan hun ngeih hmanhah nan pahnih cu“pumkhat” nan si rih ti kha philhhlah. Nan chungkhardawtnak hri a feh peng nakhnga i zuam.

Nupile hna, nan vale bawmhnak le zohkhenhnak cungah ilawm u. Naa lawmhnak na langhtermi nih nan i tlaihchanhnakkha a fehter chin khawh. (Phungthlukbia 12:18) Vale hna, nannupile zeitlukin dah nan dawt hna le nan sunsak hna ti khachim hna u. Chungkhar an zohkhenhmi kha thang �that hna u.—Phungthlukbia 31:10, 28.

“Ahohmanh nih kanmah ca �tha ding lawng kha kan zohawk a si lo, midang ca �tha ding tu kha kan zoh awk deuh asi.” (1 Korin 10:24) Na innchung hawi caah a �tha bik a si hnga-mi thil kha a zungzal in tuah. Nan pahnih tein bia i ruah awk,i thang �that awk le bia i ngaihpiak awkah a caan pe u. Nulevasinak ah mah zawn lawng i ruat hlah. Na innchung hawi nih aherhmi zong kha ruat. Baibal nih hitin a ti: “Nan pahnih hnatlain nan hrial ti dah lo ahcun nuleva sinak kha tuah u.” (1 Korin7:3-5, NW) Cucaah mah kong kha nan pahnih in �tha tein iruah �ti u. Nan lungsaunak le hngalhthiamnak nan ngeihmi nihchungkhar dawtnak hri a fehter lai.

NA TUAH KHAWHMI:Nan nuva caah a dang teincaan pe uNa innchung hawi na dawt khalanghter awk caah ca tawi teinkuat asiloah laksawng pek ti-bantuk thil hmete a simi hnakha tuahpiak

3

NA FA KHA CAWNPIAK

BAIBAL CHIMMI: ‘Na ngakchiat lio tein Cathiang kha a hngal-mi na si; na hngalh bangin Cathiang nih khamhnak i an kalpikhotu fimnak kha an pek.’ (2 Timote 3:15) Na fa kha zeitindahka cawnpiak lai ti kha ruat. Nule paw chung i an um liohmanhah khuaruahhar awk ngaiin cawn khawhnak an ngei.Nauinn chung i an um lio hmanhah nulepa aw kha an hngalhkhawh. Nule i lungduhnak cu fale cungah huham a ngei kho.Hnuk a din lio tein ca relpiak. Na relpiakmi cu a hngalthiam lailo nain mah nih a upat tikah ca rel duhnak lungthin a ngeihterkhawh.

Na fa cu a ngakchiat tuk rih hmanhah Pathian kong nachimhmi kha a theih khawh. Cucaah na fa nih a theih khawhnakhnga aw chuah in Jehovah Pathian sinah thlacam. (Deu-teronomi 11:19) Lente nan i celh �ti lio hmanhah Pathian nih asermi thil kong hna kha chim. (Salm 78:3, 4) Na fa cu a hunupat tikah Jehovah Pathian zeitlukin dah na dawt ti kha ahngalh lai i amah theng zong Pathian kha dawt awkah a cawnve lai.

NA TUAH KHAWHMI:Ka fa ka cawnpiak khawhnakhnga fimnak ka pe tiah mahca bakah thlacamTheihter na duhmi kong khachim lengmang, mah lawngahfale nih hnuk ding �thi an si liotein an cawn khawh lai

FA NGEIHNAK NIH CHUNGKHAR A FEHTER KHAWHNan pahnih in a hnuah cun nulepa in nan i ziak cang lai i mahle mah zumhnak nan hun ngei lai. Fa na zohkhenh caah ahlan nakin dawtnak, lungsaunak le nemnak na hun ngei deuhlai. Nan fa kha nan zohkhenh �ti i pakhat le pakhat nan ibawmh ahcun nan chungkhar dawtnak hri cu a fek chin ko lai.Mah tikah fale cu Pathian nih, “thluachuah a kan pekmi an si”timi Baibal chimmi bia cu nan ca zongah a hmaan ve lai.—Salm 127:3.

HITIN I HAL . . .A luanciami zarhchungah chungkharcaah ka innchung hawinih a tuahmi cungahkaa lawmh kha zeitindahka langhter?Kan fa kong i tel loin kanpahnih kong hmanungbik kan i ruahmi cu zeilioah dah a si?

�TH

EN

7

NgakchiaCawnpiakKhawhNing

“Nihin ah kan pekmi bia hi na lung chungah an riaklai i na fale kha fel tein na cawnpiak hna lai.”—Deuteronomi 6:6, 7

Chungkhar hram a thawktu Jehovah Pathian nih fale zohkhenh hna awkah nulepakha rian a pek hna. (Kolose 3:20) Ngakchia hna nih Jehovah Pathian an dawtnakhnga le �tuanvo a la khomi upa an si khawh nakhnga nulepa nih nan cawnpiakhna awk a si. (2 Timote 1:5; 3:15) Mah lengah fale hna i an lungthin ah zeidah aum ti zong hngalh khawh nan i zuam lai. Nan biachim le nan tuahsernak hna cungakchia caah a biapi tuk. Jehovah Pathian Bia kha a hmasa bikah na lungchungah na chiah ahcun ngakchia hna kha �tha tein na cawnpiak khawh hna lai.—Salm 40:8.

23

1

NGAKCHIAHNANIHNANGMAHHEBIARUAHANDUHNAKHNGABAWMHNA

2

AN CHIM DUHMI KHA HNGALHTHIAM I ZUAM

BAIBAL CHIMMI: ‘Bia theih duhnaklei ah a khul a rangmi si u lawbiachimnaklei ah a khul a nuarmi si u.’ (Jeim 1:19) Ngakchiahna kha nulepa sinah zalawng tein lung chungah a ummi biachim khawh a si ti kha hngalhter na duh ko hna lai. Lung chungaha ummi bia chim an duh tikah nangmahlei in ngaihpiak hna awk-ah timhcia na si kha an hngalh a herh. Nangmahlei in chimhngam dingin na um lawngah anmahlei in zalawng tein chimawkah a fawiter lai. (Jeim 3:18) Aw hrangpi in biachim a hmang-mi asiloah sualnak kawl a hmangmi a si tiah an in ruah ahcun anlung chung i a ummi bia kha an in chim ngam ti lai lo. Cucaah nafale cungah na lungsau law zeitlukin dah na dawt hna ti kha atule atu chim hna.—Matthai 3:17; 1 Korin 8:1.

NA TUAH KHAWHMI:Ngakchia hna nih biachimanduhtikah ngaihpiak hnaBuaibainak a chuah tik lawngahngakchia hna hebia i ruah tiban-tuk si loin hmaan tein bia ruahpenghna

BAIBAL CHIMMI: “Thil pakhat kha a hngalthiammi nih cunhlawhtlinnak a hmuh lai.” (Phungthlukbia 16:20, NW) A caan-caan ah ngakchia hna i an intuarnak taktak kha hngalh khawhawkah an chim duhmi kha hngalhthiam i zuam a herh. Zeicah-tiah mino hna cu biaperh asiloah ruatsetsai loin biachim anhman caah a si. “Bia na leh hlanah ngai hmasa, cu ti na tuahlo ahcun na hruh a si.” (Phungthlukbia 18:13) Cucaah ngak-chia hna cungah na thinhung colh hlah.—Phungthlukbia19:11.

NA TUAH KHAWHMI:Ngakchia hna nih zei an chimpaohah lungcawlcangh in lehrulhcolh asiloah an bia tan tibantuktuah lo awkahbiakhiakNangmah zong anmah �thi nasi lioah zeibantuk ruahnakdahnarak ngeih ti le zei hna dah nacaahabiapi tiah na rak ruah ti khaphilhhlah

24

3

NGAKCHIA HNA HMAIAH LUNGRUALNAK LANGHTER U

BAIBAL CHIMMI: “Ka fapa, na pa cawnpiaknak cu ngai law nanu �thithruainak cu hlaw hlah.” (Phungthlukbia 1:8) JehovahPathian nih ngakchia zohkhenh hna awkah nulepa kha rian apek hna. Cucaah ngakchia hna nih upatnak le nawlngaihnakan ngeih nakhnga nulepa hna nih cawnpiak hna u. (Efesa 6:1-3) Nulepa hna “lungnge tein” le “lungthin khat” tein nan umlo ahcun mah kha ngakchia hna nih an hngalh khawh. (1 Korin1:10) Nan lung aa khah lo hmanhah ngakchia hna kha theihterhna hlah u. Mah lawngah ngakchia hna nih an in upat khawhhna lai.

NA TUAH KHAWHMI:Ngakchia hna kha zeitindah kancawnpiak hna lai ti kha i ruah �ti ulawmahningin tuahuNgakchia hna cawnpiaknak konghe aa tlaiin nan hmuhnak aa khahlo ahcun innchung hawi i ahmuhnak kha hngalhthiam i zuam

“A zulh awk a similam kha ngakchiacu cawnpiak”

25

4

TIMHTUAHNAK NGEI

BAIBAL CHIMMI: “A zulh awk a simi lam kha ngakchia cucawnpiak.” (Phungthlukbia 22:6) Ngakchia hna cu anmah teinfimnak an hung ngei lai lo. Timhtuahnak ngeih in na cawnpiakhna an hau. Mah ah chimhhrinhnak zong aa tel. (Salm 127:4;Phungthlukbia 29:17) Chimhhrinh timi cu dantat men lawngkha a chim duhmi a si lo. Mah ah an caah dingrep na chiah-piak hnanak a ruang kha an theihthiam nakhnga chimh hnazong aa tel. (Phungthlukbia 28:7) Mah lengah Jehovah Pa-thian i a Bia kha an duh nakhnga le a lamhruainak hna kha antheihthiam nakhnga cawnpiak hna. (Salm 1:2) Mah lawngahan chia �tha thleidannak lungthin a �thangcho lai.—Hebru 5:14.

NA TUAH KHAWHMI:Pathian cu bochan khawhmi a siti kha ngakchia hna nih an hmuh-thiamnakhnga cawnpiak hnaInternet in hawikom i ser tibantukziaza a rawhter khomi thil �tihnunghna kha hngalthiam in an hrialkhawhnakhnga ngakchia hna khacawnpiak hna. Nupa sinaklei in amiak a kawlmi hna kha zeitindahhrial khawhan si ti kha an hngalhnakhnga cawnpiak hna

NAA ZUAMNAK CUNGAH JEHOVAH NIH THLUACHUAH ANPEK LAINulepa hna nih ngakchia hna kha Jehovah Pathian a ruah-ning hna kha cawnpiak awkah rian nan ngei. (Efesa 6:4) Cutincawnpiak hna awkah thazaang tampi chuah a hau ti khaJehovah Pathian nih a hngalh. Naa zuamnak nih JehovahPathain thang a �thatter lai i nangmah zong lawmhnak aanhmuhter lai ti kha zum.—Phungthlukbia 23:24.

HITIN I HAL . . .Ngakchia nih zeipaoh a kachimh ngam nakhnga zei-tindah ka tuah lai?A dang nulepa hnanih ngakchia an zohkhenhhna ningin zeidah kaacawnkhawh?

�TH

EN

8

NgaihchiatAwkASimiThilTonTikah

“Nan lung i lawm ko u, hneksaknak tampi nan in ruangahhin atu ah cun nan ngaih chia hmanhsehlaw i lawm ko u.”

—1 Piter 1:6

A nuammi �thitumnak le chungkhar si khawh awkah na si khawh chungin naazuam ko nain naa ruahchan lomi thil nan ton ahcun nan i nuamhnak a tlau khomen. (Phungchimtu 9:11) Harnak ton tikah tonghtham khawh awkah a herhmibawmhnak hna kha Pathian nih a kan timhpiak. A tanglei i a ummi Baibal ruahnakcheuhnak hna kha nan zulh ahcun nangmah le na chungkhar nih a har bikmi thilsining hna hmanh kha nan tei khawh lai.

27

1

JEHOVAH KHA I BOCHAN

2

NANGMAHLENANGMAHITELINNACHUNGKHARKHAZOHKHENHHNA

BAIBAL CHIMMI: “Amah nih an zohkhenh hna caah nan lung-retheihnak vialte kha amah cungah chia dih ko u.” (1 Piter5:7) Sifah harnak nan tonmi cu Pathian ruangah a si lo ti khaphilhhlah. (Jeim 1:13) Pathian he a �thami pehtlaihnak nangeih ahcun a �tha bikmi lam in aan bawmh lai. (Isaiah 41:10)Cucaah Pathian sinah “nan harnak vialte kha chim dih u.”—Salm 62:8.

Baibal kha nifatinte na rel i na hlathlai ahcun hnemhnak nahmuh lai. Mah lengah Jehovah Pathian nih “harnak a phun-phun in a ingmi” hna kha zeitindah a hnemh hna tizong kha na hngalh lai. (2 Korin 1:3, 4; Rom 15:4) “Pathiandaihnak, minung hngalhnak a lonhtu” zong kaan pek laitiah bia aa kam.—Filipi 4:6, 7, 13.

NA TUAH KHAWHMI:Lungdaih khawh awk le �tha teinkhua ruah khawh awkah Jeho-vah Pathian sinah thlacamNa hmuhning vialte kha i chek�than law a �tha bikmi lam in natuah khawh hngami kha i thim

BAIBAL CHIMMI: “Ruahnak a fimmi nih cun hngalhnak khaan i lak chin lengmang i mifim mi nih an hnaa in hngalhnakkha an kawl.” (Phungthlukbia 18:15) A konglam vialte kha ikhon hna. Na chungkhar pakhat cio nih an herhmi kha hngalhi zuam. Bia ruah hna law an chimmi zong kha ngaihpiak hna.—Phungthlukbia 20:5.

Dawtmi pakhatkhat an thih ah tah? Na intuarnak kongchim kha na ningzak hlah. Jesuh hmanh a rak “ �tap” ve ti khaphilhhlah. (Johan 11:35; Phungchimtu 3:4) �Tha tein i dinh leih zong a biapi. (Phungchimtu 4:6) Mah nih na ngaihchiatnakkha inkhawh awkah a fawiter deuh lai.

NA TUAH KHAWHMI:Ngaihchiat awk a simi thil tonhlan in na chungkhar kha peh-tlaihnak tuah peng hna. Mahlawngah harnak ton tikah za-lawng tein nangmah he biaruahan ngamh laiNangmah na ton bantukin atong vemi hna he bia i ruah u

28

3

NA HMUHMI BAWMHNAK KHA COHLANG

BAIBAL CHIMMI: “Hawikom nih cun zei tik paoh ah dawtzungzal a si, u le nau cu harnak i hrawm awkah hrin kan si.”(Phungthlukbia 17:17) Na hawile nih bawmh an in duh ko nainzeidah kan tuahpiak lai ti kha an hngal men lai lo. Cucaah naherh taktakmi thil kha chimh hna awkah i cungcang hlah.(Phungthlukbia 12:25) Mah lengah Baibal lamhruainak hnakha zeitindah hman ding a si ti kha Baibal kong �tha tein ahngalmi hna sinah bawmhnak hal hna. An in pekmi bawmh-nak thawngin �thatnak na hmuh lai.—Jeim 5:14.

Pathian aa bochan i a biakam a zummi hna he hmaan teinnaa komhnak thawngin na herhmi bawmhnak kha na hmuhlai. Thazaang pek a herhmi hna kha thazaang na pek hnanakthawngin nangmah theng hnemhnak na hmuh lai. JehovahPathian le a biakam na zumhnak a ruang kha chim hna.Bawmh a herhmi hna bawmhnak ah na rian i tamter. Nang-mah lawngin a dang tein um hlah, aan daw i na zawn aanruatmi hna he um �ti.—Phungthlukbia 18:1; 1 Korin 15:58.

NA TUAH KHAWHMI:Na hawikom �tha bik he bia iruah u law an bawmhnak khacohlangNa herhmi bawmhnak hna kha ahmaanning tein le a sining teinchim

NA TONMI NGAIHCHIATNAK LAWNG KHA RUAT HLAHNa lungre a theih hmanhah Jehovah Pathian kha na lung-thin pe. Job nih harnak a ton lio hmanhah hitin a ti: “BAWI-PA min cu thang �that si ko seh.” (Job 1:21, 22) Nang zongJob bantukin na lungretheihnak nakin Jehovah Pathian a minle a duhnak kha hmasa ah chia. Naa ruahchanh ningin thil a silo hmanhah na lung dong hlah. Jehovah Pathian kha na lung-thin dihlak in i bochan. “ ‘Nan ca i ka tinhmi cu keimah lawng-lawng nih ka hngalh, tiah BAWIPA nih a ti. Cucu vanchiatnaksi loin thluachuahnak a si lai i nan hnu i a rung um ding tefatampi kong a si lai.’ ”—Jeremiah 29:11.

HITIN I HAL . . .Thil hmete a simi konghna hmanhah JehovahPathian kha ka lungthindihlak in kaa bochanmaw?Jehovah Pathian a �that-nak cungah nifatinte kaalawmhnak langhter awk-ah zei a ruang hna daha um?

�TH

EN

9

ChungkharNinginJehovahPathiankhaBiaU

“Van le vawlei a sertu kha bia u.”

—Biathlam 14:7

Mah brochure na hlathlai dih hnuah Baibal lamhruainak hna cu nangmah le nachungkhar nuamhnak caah bawmtu a si lai. Jehovah Pathian nih i nuam seh ti anduh. Na nunnak ah Jehovah Pathian kha hmasa bik ah na chiah ahcun, ‘thil dangvialte hna zong hi kaan pek �thiam �thiam ko hna lai’ tiah bia a kan kamh. (Matthai6:33) Pathian nih nangmah he hawikom si a duh caah nangmahlei zongin hawi-kom nan si khawh nakhnga na si khawh chungin i zuam. Pathian he hawikom sikhawh cu tinvo sung taktak a si.—Matthai 22:37, 38.

1

JEHOVAH PATHIAN HE NAN I PEHTLAIHNAK KHA FEHTER

2

CHUNGKHAR PUMHNAK* AH I NUAM

BAIBAL CHIMMI: “ ‘Keimah cu nan pa ka si lai i nannih cuka fapale le ka fanule nan si lai, tiah Bawipa Lianngan Bik nih ati,’ tiah a ti.” (2 Korin 6:18) Pathian nih nangmah he i naih a duh.Cutin i naih khawhnak lam khat cu thlacamnak in a si. CucaahJehovah Pathian nih a sinah “a zungzal in thlacam” awkah aansawm. (1 Thessalon 5:17) Pathian nih na lungchung i a ummile na lungretheihnak hna kha ngaihpiak aan duh. (Filipi 4:6) Nachungkhar hna he thla nan cam �ti tikah Jehovah Pathian cu nacaah a um taktakmi a si kha na chungkhar nih an hngalh lai.

Pathian sinah lungchung i a ummi phuan cu a �tha. AsinainPathian nih a chimmi zong kha na ngaih ve a hau. Baibal leBaibal hrambunh in chuahmi cauk hna hlathlai cu Pathian nih achimmi ngaih he aa lo. (Salm 1:1, 2) Na hlathlaimi kong hna kharuat �than. (Salm 77:11, 12) Pathian bia ngaih awkah Khrihfabupumhnak hna ah hmaan tein i pumh zong a herh.—Salm 122:1-4.

Jehovah Pathian he i naih khawhnak a dang lam khat cu mi-dang sinah amah kong chimnak in a si. Jehovah Pathian kongkha midang na chimh deuhdeuh hna tikah amah he nan i naihdeuhdeuh ve lai.—Matthai 28:19, 20.

NA TUAH KHAWHMI:Nifatinte Baibal relnak le thla-camnak caah a caan peNuamhsaihnak le i dinhnak hnanakin biaknaklei he aa tlaimitukha chungkhar ningin hmasa ahchia u

BAIBAL CHIMMI: “Pathian cu naih u law an naih ve hna lai.”(Jeim 4:8) Chungkhar pumhnak hmaan tein nan tuah khawhnakhnga cazin suai law mahning tein tuah u. (Genesis 18:19)Mah lengah na nunnak ah Pathian hngalh buin nifatinte nunzong a herh. Pathian le na chungkhar pehtlaihnak a �that khawhnakhnga “na innchung i na �thut ah siseh, lam i na kal ah siseh,na ih ah siseh, na thawh ah siseh” Pathian kong kha chimlengmang hna. (Deuteronomi 6:6, 7) “Keimah le ka innchung-khar tu nih cun BAWIPA kha kan biak ko lai” tiah Joshua nih achim bantukin nang zong chim khawh ve awkah hmuitinh ngei.—Joshua 24:15.* Tam deuh in hngalh na duh ahcun Tuchan ah Ahote nih DahJehovah Duhnak an Tuah? timi brobure �then 10nak ah a ummi“Chungkhar Pumhnak cu Zeidah a Si? timi biatlang tangah zoh.

NA TUAH KHAWHMI:Chungkhar pumhnak kha ning-cang tein le hmaan tein tuah,mah pumhnak ah chungkharpakhat cio i an herhmi khatelhchih law ruah �ti hna

31

CHUNGKHAR LU A SIMI HNANIH PHILHLO DINGMIChungkhar pumhnak pro-gram kha zei ruang hmanh-ah tuah loin um hlahChungkhar hna nih �tha teinan i timhchung khawhnakhnga nan i ruah hngamikong kha chimcia hnaChungkhar pumhnak ahchungkhar mi dihlak an itel khawh nakhngatimhtuahChungkhar pumhnak ahan zapi in nuam tein an itel khawh nakhnga tuah

JEHOVAH PATHIAN I AA NUAMMI A SALLE HNANa nunnak ah Jehovah Pathian biak nakin a �tha deuhmi zei thilhmanh a um lo. Pathian rian ah nangmah le na chungkhar nihlungtak tein nan i telmi kha Jehovah Pathian nih a hmuh tikahaa nuam. Pathian rian �tuannak ah naa tel ahcun Jehovah Pa-thian kha na dawt deuh lai i amah i zohchunh zong na duhdeuh lai. (Marka 12:30; Efesa 5:1) Chungkhar ah Pathian telter-nak nih chungkhar dawtnak hri a fehter chin. (Phungchimtu 4:12; Isaiah 48:17) “BAWIPA nan Pathian nih thluachuah an pek”hna kha nangmah le na chungkhar nih nan hngalh caah a zung-zal in nan i nuam kho lai.—Deuteronomi 12:7.

HITIN I HAL . . .Kan nuva in hmanungbik thla kan cam �timi cuzeitikah dah a si?Jehovah Pathian cungahzumhfek tein kan umkhawh nakhnga chung-khar ningin zei kong hnadah hlathlai ah a �thatlai?

hf-

HK

14

10

13

Na innchunghawi khahmaizahnakhepehtlai˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛Lunga fahtermi biachimhrial khawhning˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛Bia i al lo awkahzeitindahna tuahkhawh˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛Zeitindah i ngaihthiamawkasi˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛Hawikomhe i naih tuk tikah˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛Innchunghawi nihahleiin bawmhnakaherh tikah˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛Nupi, vaangei �thanmi hnanihhlawhtlinnakanhmuhkhawh˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛Aziaa tammi �thi ngakchiahna tonghthamkhawhning˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛Nan fapumtlamtling loin aumtikah˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛Na fale khanulepasinak kongchimhna˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛Kumhra fai fale nihna zumhnakkongah lunghrin-nakanngeihahcun zeidahna tuahkhawh˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛Kumhra fai hnakhanutlingpatlingansi nakhngatimhtuahhna˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛Kumhra fai na fanihamah le amah fahnakaapektikah˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛Nuei, paei angeimi chungkharhnanihan tonmibuaibainakhna˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛ ˛A kong thar pawl kha hmaan tein kan taar lengmang lai.

Chungkhar Nuamhnakcaah Bawmtu a si Hngamia Kong hna kha

jw.orgWeb site ah ZohPathian Bia, Baibal chungah aatelmi zulhawktlak a simi ruahnakcheuhnak hna le fimnak bia hnakha kan Web site ah zoh. Vawleipumpi ah a ummi chungkhar hnai an hmuhtonnak zong na hmuhlai.

˛

sJehovah TehteHna i Web site

jw.org/mya ahzoh asiloah mahhi scan tuah