महाराç शासन नदणी व मांक jवभागु...

1

महारा शासन न दणी व म ांक वभागु

नाग रकांची सनद

दारा

न दणी महा नर क व म ांक नयं कु , महारा रा य, पणुे.

दनांक 15/08/2014

2

अन म णकाु भाग . वषय प ठ ृ .

1 द यम नबंधक कायालयु 4

1. द त न दणी करणे [Registration of Document] 6 2. द ता या स चची मा णत न कल देणेू

[Certified copy of Index] 10

3. द ताची मा णत न कल देणे [Certified copy of Document]

12

4. शोध उपल ध करणे [Search] 14 5. नोट स ऑफ इं टमेशन फाईल क न घेणे

[Filing of Notice of Intimation] 16

6. जना मळ द त न दणी पण क न परत देणेु ू ू [Returning old document after completion of Registration]

18

7. म ांक श क भर याचे योजनाथ म यांकन अहवाल देणे ु ु ू [Valuation Report for assessment of Stamp Duty]

20

8. द त न दणीसंदभात गहभेट देणेृ [Visit outside Office regarding Registration]

22

9. वशेष कलमख यारप ाचे अ ध माणन क न देणे ु ु [Authentication of Special Power of Attorney]

24

10. म यप क या या म यनंतर म यप नृ ृ ृु ु ु दणी करणे [Registration of Will after death of Testator]

26

2 म ांक िज हा धकार कायालयु 28

1. द ताचे म ांक श काबाबत अ भ नणय करणे ु ु [Adjudication of document for assessment of Stamp Duty]

30

2. म ांक श काचा परतावा देणे ु ु [Refund of Stamps] 33 3 सह िज हा नबंधक कायालय 36

1. न दणी झाले या द त वषयक अ भलेख द तीस परवानगी देणे ु [Correction in Records of Registered Document]

38

2. द त न दणीस सादर कर यासाठ कवा कबलं ु - जबाब दे यासाठ झालेला वलंब मा पत करणे. [Condonation of delay for presenting the document for Registration or for Admission]

40

3. द त न दणीदर यान खोटे नवेदन [False statement] कवा तोतये गर ं [Impersonation] संदभातील त ार वर ल कायवाह

43

3

भाग .

वषय

प ठ ृ .

4. द त न दणी नाकार या या आदेशा व अपीलावर ल कायवाह [Appeal against order of refusal of Registration]

45

5. सह िज हा नबंधक कायालयात न दणी झाले या द ताची/ या द ता या सचीची मा णत न कल देणे ू [Certified copy of Document/Index registered in Joint District Registrar Office ]

47

6. द त न दणी न केले या करणांम य,े ई-पेमट प दतीने भरले या न दणी फ चा परतावा (Refund of Registration Fee paid by e-Payment System, in case of Non-Registration of Document)

49

7. न दणी झाले या द तास जादा भरले या न दणी फ चा परतावा [Refund of excess Registration Fee]

51

8. म यप ाचा सीलबंद लखोटा जमा करणेृ ु , परत घेणे व उघडणे [ Deposit, Withdrawl and Opening of sealed cover of Will ]

53

4 ववाह अ धकार कायालय 55 1. वशेष ववाह कायदा, 1954 अ वये ववाह संप न करणे

[Solemnization of Marriage under Special Marriage Act, 1954] 57

2. ववाह न दणी माणप ा या मा णत नकला देण.े [Certified copies of Marriage Certificate]

59

3. वशेष ववाह कायदयाखाल संप न झाले या / न द वले या ववाहां या न द ंचा शोध उपल ध क न देणे. [Search of entries of marriages solemnized or registered under Special Marriage Act,1954]

61

4. इतर प तीने अगोदरच झाले या ववाहाची वशेष ववाह कायदा, 1954 अंतगत न दणी करण.े [Registration of Marriages celebrated in other forms, under Special Marriage Act,1954]

63

5 न दणी उपमहा नर क कायालय 65

म ांक िज हा धकार यांनी नि चत केलेले म यांकन मा य नस यास ु ूया व द अपील [Appeal against order of Collector of Stamps regarding determination of Market Value]

67

6 अपर म ांक नयं क कायालयु , मंबई ु 69

मंबई वभागातील म ांक िज हा धकार यांनी नि चत केलेले म यांकन मा य ु ु ूनस यास या व द अपील [Appeal against order of Collector of Stamps, in Mumbai, regarding determination of Market Value]

71

7 न दणी महा नर क कायालय 73

म ांक िज हा धकार यांनी द ता या म ांक श काबाबत दलेला नणय मा य ु ु ुनस यास या व द अपील [Appeal against order of Collector of Stamps regarding assessment of Stamp Duty]

75

4

भाग 1

द यम नबंधक कायालयु

5


अ. . वषय प ठ ृ . 1. द त न दणी करणे

[Registration of Document] 6

2. द ता या स चचीू मा णत न कल देण े[Certified copy of Index]

10

3. द ताची मा णत न कल देणे [Certified copy of Document]

12

4. शोध उपल ध करण े[Search] 14 5. नोट स ऑफ इं टमेशन फाईल क न घेण े

[Filing of Notice of Intimation] 16

6. जना मळ द त न दणी पण क न परत देणेु ू ू [Returning old document after completion of Registration]

18

7. म ांक श क भर याचे योजनाथ ु ु म यांकनू अहवाल देणे [Valuation Report for assessment of Stamp Duty]

20

8. द त न दणीसंदभात गहभेट देणे ृ [Visit outside office regarding Registration]

22

9. वशेष कलमख यारप ाचे अ ध माणन क न देणेु ु [Authentication of Special Power of Attorney]

24

10. म यप क या या म यनंतर म यप न दणी करणे ृ ृ ृु ु ु [Registration of Will after death of Testator]

26

6

द यम नबंधक कायालयु नाग रकांची सनद

1. द त न दणी करण े

[Registration of Document]

1. वषयाचा सं त तपशील

न दणी अ ध नयमानसार द ताु ची न दणी करण ेव मळ द त ूप कारास परत देण े

2. आव यक कागदप े 1. मळ द तू 2. श क ु / फ अ. म ांक श कु ु ब. न दणी फ क. द त हाताळणी श कु 3. न दणी अ ध नयम 1908 व महारा न दणी नयम 1961 नसार द त ु कारानसारु जोडावयाची कागदप े- [ स व तर याद न दणी व म ांक ु वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document Registration या ठकाणी उपल ध ] 4. द त कलमख यारप ा याु ु आधारे न पा दत कर यांत आला असेल तर - अ. मळ कलमख यारप ू ुु [ पडताळणीक रता ] ब. कलमख यारप ाची स य त ु ु [द तासोबत / अ भलेखाक रता] क. कलमख यारप अि त वात ु ु [अंमलात] अस याबाबत वह त नम यातील ु घोषणाप [घोषणाप ाचा नमनाु वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध] 5. कबल जबाबासाठ आले या सव ु प कारांची तसेच यांची ओळख पट वणा-या य तींची छाया च ेअसलेल ओळखप े

7

3. आव यक श क ु 1. म ांक अ ध नयमानसार म ांक श क ु ु ु ु 2. न दणी फ त यानसार न दणी फु [न दणी फ त ता वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Fee Structure या ठकाणी उपल ध ] 3. द त हाताळणी श क ु - शासन नणय द. 20/08/2001 नसारु तपान . 20/- दरान े [शासन नणय वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल G.R. या ठकाणी उपल ध ]

4. श क ु / फ भर याची प त

1. म ांक श क ु ु - शासना या GRAS णाल वारे ई-पेमट प तीने कवा कग वारे कवा म ांक कागदा वारे ं ं ंॅ ु 2. न दणी फ - शासना या GRAS णाल वारे ई-पेमट प तीने कवा ं . 300/- पयत रोखीन े3. द त हाताळणी श क ु - रोखीने [GRAS णाल या अ धक मा हतीसाठ पहा https://gras.mahakosh.gov.in]

5. द ताची न दणी क न परत दे यास लागणारा कालावधी

न दणी अ ध नयम व नयमानसारु 1. अ. . 2 म ये नमद के या माणे कागदपू े 2. अ. . 3 म ये नमद के या माणे श केू ु 3. द त क न देणा-या सव प कारांची कबल जबाबाु साठ उपि थती 4. ओळख पडताळणीक रता ओळखदारांची उपि थती

इ याद बाबींची पतता केल अस यास ू द त न दणीसाठ दाखल के यापासनू -

सवसाधारणपणे 30 म नटे. तथा प, द तातील पानांची सं या 50 पे ा जा त अस यास वाढ व येक 50 पानां या पेजींगसाठ वाढ व 10 म नटे

तथा प, वीज परवठा खंडीत होणे कवा गंभीर तां क ु ं अडचणीमळे ु संगणक कत द त न दणी णाल ृ (आय- स रता) खंडीत झा यास द त न दणी परंपरागत प तीने याच दवशी. अशा करणांम ये, संगणक कृत द त न दणी णाल (आय-स रता) पवूवत स झा यानंतर ु क नंग क न ॅ मळ द त ू परत दे यासाठ - तीन दवस

8

6. कायप ती वषयी स व तर

मा हती मळ याचे ठकाण 1. द यम नबंधक कायालय ु 2. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document Registration या ठकाणी

7. कोण या अ ध नयमाचे / नयमाचे आधारे सदर काम केले जाते ?

1. न दणी अ ध नयम, 1908 2. महारा न दणी नयम, 1961 3. महारा म ांक अ ध नयम ु [अ ध नयम व नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts/Rules या ठकाणी उपल ध]

8. संबं धत शासन नणय, आदेश, प रप क इ याद

वेळोवेळी नग मत [ वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल G.R./Circulars या ठकाणी उपल ध ]

9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत द यम नबंधकु 10. द त न दणी वह त

कालावधीम ये न के यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार

अ धकार

संब धत द यम नबंधकु

11. या येबाबत यां याकडे त ार करता येईल तो अ धकार , या कायालयाचा प ता व दर वनी मांकू

संबं धत िज हयाचे सह िज हा नबंधक [ स व तर याद वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Organization या सदराखाल Offices या ठकाणी उपल ध ]

त ार या अनषंगाने ु सह िज हा नबंधक यांनी केले या कायवाह ने नाग रकांचे समाधान न झा यास, नाग रकांनी [email protected] या ई मेलवर आपल त या न दवावी.

9

12. द यम नबंधक यांनी द त ु

न दणी कर याचे नाकार यास यांचे आदेशा व कोण या तरतद नसार कोण या ु ुा धकरणाकडे अपील करता

येईल ?

न दणी अ ध नयम,1908 चे कलम 72 अ वये िज हा नबंधक तथा िज हा धकार यांचेकड े[ संबं धत िज हयाचे सह िज हा नबंधक यांचेमाफत ] द यम नबंधक यां या आदेशापासन ु ू 30 दवसाचे आत

न दणी महा नर क व म ांकु नयं क,

महारा रा य, पणेु

10

2. द ता या सचीची मा णत न कल देणेू [Certified copy of Index]


न दणी पण झाू ले या द ता या सचीची मा णत ू न कल मागणीनसारू देणे [Certified Copy of Index]

2. आव यक कागदप े 1. द त मांक व वष नमद केलेला ू अज [ अजाचा नमना ु न दणी व म ांक ु वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध ]

2. अजास . 5/- चा कोट फ ट पॅ [लेबल व पात] 3. आव यक श क ु 1. न कल फ - न दणी फ त यानसार त न कल ु

. 5/- दराने 2. म ांक श क ु ु - महारा म ांक अ ध नयमाचे अनसची ु ु ू 1 चे अन छेद ु 26 नसारु [ Article 26 of Schedule I ] -- . 20/-

4. श क ु / फ भर याची प त 1. न कल फ - रोखीन े2. म ांकु श कु - कोट फ टॅ प [ लेबल व पात ]

5. सचीू ची मा णत न कल दे यास लागणारा कालावधी

1. न दणी वभागातील संगणक कत द त न दणी णाल स ृ ु झा यानंतर [सन 2002 नंतर ] द त न दणीस दाखल कर यांत आला असेल तर, अज क न न कल फ भर या या दनांकापासन ू कामकाजाचे जा तीत जा त - 3 दवस 2. न दणी वभागातील संगणक कत द त न दणी णाल स ृ ु हो यापव ू [सन 2002 पवू ] द त न दणीस दाखल कर यात आला असेल तर, अज क न न कल फ भर या या दनांकापासन ू कामकाजाचे जा तीत जा त - 15 दवस.

6. कायप ती वषयी स व तर मा हती मळ याचे ठकाण

1. द यम नबंधक कायालय ु 2. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document - Copy & Search या ठकाणी


1. न दणी अ ध नयम, 1908, कलम 57 2. न दणी नयम, 1961, नयम 73 [अ ध नयम व नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts/Rules या ठकाणी उपल ध]

11

8. संबं धत शासन नणय,

आदेश, प रप क इ याद या करणी लाग नाहू .

9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत द यम नबंधकु 10. वह त कालावधीम ये

मा णत न कल न द यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार

अ धकार




त ार या अनषंगानेु सह िज हा नबंधक यांनी केले या कायवाह ने नाग रकांचे समाधान न झा यास, नाग रकांनी [email protected] या ई मेलवर आपल त या न दवावी.

12. द यम नबंधक यांनीु मा णत न कल दे यास

नकार द यास यांचे आदेशा व कोण या तरतद नसाु ु र कोण या ा धकरणाकडे अपील करता

येईल ?

या करणी या करणी लाग नाहू .



12

3. द ताची मा णत न कल देण े [Certified copy of document]


न दणी पण ू झाले या द ताची मा णत न कल मागणीनसारु देणे [Certified Copy of Document]

2. आव यक कागदप े 1. द त मांक व वष नमद केलेला अज ू [ अजाचा नमना न दणी व म ांक वभागा याु ु www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध] 2. अजास . 5/- चा कोट फ ट प ॅ [लेबल व पात]

3 आव यक श क ु 1. न दणी फ त यानसार ु न कल फ - न कल छाया त (Photocopy) क न अथवा

संगणक कत द त न दणीृ णाल या अ भलेखाव न म तु क न दे यात येत असेल तर तपान . 5/- दराने

G.P.R.(Government Photo Registry ) कायालयातील नगे ट हव न अथवा द ता या ह त ल खत तीव न दे यात येत असले, तर त पान . 20/- दराने

2. म ांक श क ु ु - महारा म ांक अ धु नयमाचे अनसची ु ू 1 चे अन छेद ु 26 नसार ु [Article 26 of Schedule I]- . 20/-

4 श कु /फ भर याची प त 1. न कल फ - रोखीन े2. म ांक श कु ु - कोट फ ट प ॅ [ लेबल व पात ]

5. न कल दे यास लागणारा कालावधी

1. न दणी वभागातील संगणक कत द तृ न दणी णाल स ु झा यानंतर [सन 2002 नंतर ] द त न दणीस दाखल कर यांत आला असेल तर, अज क न न कल फ भर या या दनांकापासनू कामकाजाचे जा तीत जा त - 5 दवस 2. न दणी वभागातील संगणक कत द त न दणी णाल स ृ ु हो यापव ू [सन 2002 पवू ] द त न दणीस दाखल कर यात आला असेल तर, अज क न न कल फ भर या या दनांकापासन ू कामकाजाचे जा तीत जा त - 15 दवस.


1. द यम नबंधक कायालय ु 2. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document - Copy & Search या ठकाणी

13

7. कोण या अ ध नयमाचे /

नयमाचे आधारे सदर काम केले जाते ?

1. न दणी अ ध नयम, 1908, कलम 57 2. न दणी नयम, 1961 नयम 73 [ अ ध नयम व नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts/Rules या ठकाणी उपल ध]


या करणी लाग नाहू .

9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत द यम नबंधकु 10. वह त कालावधीम ये द ताची


अ धकार




त ार या अनषंगाने ु सह िज हा नबंधक यांनी केले या कायवाह ने नाग रकांचे समाधान न झा यास, नाग रकांनी [email protected] या ई मेलवर आपल त या न दवावी

12. द यम नबंधक ु यांनी मा णत न कल दे यास

नकार द यास यांचे आदेशा व कोण या तरतद नसार कोण या ु ुा धकरणाकडे अपील करता

येईल ?



महारा रा य, पणेु .

14

4. शोध उपल ध करणे [Search]


द यम नबंधक कायालयात ु - अ. न दणी पण ू झाले या व श ट द ताची / या द ता या सची ू . 2 ची पाहणी करण े कवा ं ब. व श ट मळकतीसंबंधी न दणी पणू झाले या सव द तांची / या द ता या सची ू . 2 ची पाहणी करण े कवा ं क. व श ट य ती प कार असले या सव द तांची पाहणी करणे / या द ता या सचीू . 1 ची पाहणी करण े

2. आव यक कागदप े 1. उपरो त 1 माणे मा हती व कालावधी नमद असलेला ू प रपण ू अज [ अजाचा नमना न दणी व म ांक वभागा याु ु www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध ] 2. अजास . 5/- चा कोट फ ट प ॅ [ लेबल व पात ]

3 आव यक श क ु न दणी फ त याचे अन छेद ु 10 नुसार 1. मळकत नहाय कवा नाव नहाय शोधासाठं येक मळकतीसाठ कवा येक ं नावासाठ तवष . 25/- या दराने 12 वषापयत कमान . 300/- व यापढ ल येक ु वषाक रता . 25/- 2. द त मांक नहाय शोधासाठ त द त . 25/-

4 शलुक्/फ भर याची प त शोध फ - रोखीन े5. शोधासाठ अ भलेख उपल ध

क न दे यास लागणारा कालावधी

अज क न शोध फ भर यानंतर थम आवक थम जावक या त वावर अन माने ु याच दवशी


1. द यम नबंधक कायाु लय 2. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document - Copy & Search या ठकाणी उपल ध


न दणी अ ध नयम 1908, कलम 57 [ अ ध नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts या ठकाणी उपल ध ]



9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत द यम नबंधकु

15

10. वह त कालावधीम ये

शोधासाठ अ भलेख उपल ध न झा यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार अ धकार





12. द यम नबंधक यांनी ु दलेला नणय मा य नस यास याचंे नणय / आदेशा व द कोण या तरतद नसार ु ुकोण या ा धकरणाकडे अपील करता येईल ?




16

5. नोट स ऑफ इं टमेशन फाईल क न घेण.े [Filing of Notice of Intimation]


ह कलेख न ेप [Deposit of Title Deed] प तीने झाले या कज यवहाराम ये, करारनामा कंवा त सम उभयप ी द त न पा दत कर यांत आला नसेल तर कजदार [Mortgagor] यांनी या कज यवहारासंबंधी या मा हतीची नोट स द यम ुनबंधक कायालयाम ये कज यवहाराचे दनांकापासन तीस ूदवसांचे आत फाईल करणे

2. आव यक कागदप े 1. मळ नोट सू [ नोट सीचा नमना न दणी व म ांक वभागा या ु ु www. igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Draft Notices या ठकाणी उपल ध] 2. नोट सक याच ेओळखप 3. पि लक डाटा एं संकेतांक

3. आव यक श क ु 1. महारा म ांक अ ध नयमाु चे अनसची ु ू 1 च ेअन छेदु 6 (1) [Article 6(1) of Schedule I] नसार म ांक श कु ु ु 2. न दणी फ त यानसार फाय लंग फ ु -- . 1000/- 3. द त हाताळणी श कु -- . 300/-

4. श कु /फ भर याची प त 1. म ांक श क ु ु - शासना या GRAS णाल वारे ई-पेमट प तीने कवा कगं ंॅ दारे कवा म ांक ं ु कागदा दारे 2. फाय लंग फ - शासना या GRAS णाल वारे ई-पेमट प तीने. 3. द त हाताळणी श क ु - रोखीन.े [GRAS णाल या अ धक मा हतीसाठ पहा- https://gras. mahakosh.gov.in]

5. नोट स फाईल क न घे यास लागणारा कालावधी

फाय लंगसाठ नोट स सादर के यानंतर थम आले या य तीस थम ाधा य या त वावर - दोन तास


1. द यम नबंधक कायालय ु 2. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Filing of Notices या ठकाणी

17

7.

कोण या अ ध नयमाचे / नयमाचे आधारे सदर काम केले जाते ?

1. न दणी अ ध नयम, 1908 चे कलम 89 ब 2. महारा द तऐवजां या स य ती आ ण नोट सा दाखल करणे नयम, 2013 3. महारा म ांक अ ध नयमु [अ ध नयम व नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts/Rules या ठकाणी उपल ध]


न दणी महा नर क कायालयाची द. 25/03/2013 व द. 25/04/2013 रोजीची प रप के [ वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Circulars या ठकाणी उपल ध ]

9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत द यम नबंधकु 10. वह त कालावधीम ये नोट स

फाईल क न न घेत यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार

अ धकार





12. द यमु नबंधक यांनी दलेला नणय मा य नस यास याचंे नणय / आदेशा व द कोण या तरतद नसार ु ुकोण या ा धकरणाकडे अपील करता येईल ?




18

6. जना मळ द त ु ू न दणी पण कू न परत देणे [Returning old documents after completion of registration]


सन 2002 पव न दणीस दाखल ू केले या द तांपकै न दणी लं बत असले या द ताची न दणी पण क न मळ ू ू द त

संबं धत प कारास परत देण े2. आव यक कागदप े 1. द त म ांक श क फरक वसल साठ लं बत ु ु ु

असेल तर महारा म ांक अ ध नयमानसार म ांक ु ु ु श क फरक व दंड भर याचा परावाु ु तसेच लाग अस यास ू न दणी फ फरक भर याचा परावाु 2. लं बतते या कारणानसार कागदप ाची पतताु ू 3. द त न दणीस सादर करतेवेळी मळालेल न दणी फ भर याची मळ पावतीू

3. आव यक श क ु वतं फ देय नाह मा द त म ांक श क कवा न दणी फ कमी भर याचे ु ु ंकारणा तव तहकब असेल तर म ांक श क फरकू ु ु , यावर ल दंड व न दणी फ फरक भरणे आव यक

4. श कु /फ भर याची प त म ांक श क फरकु ु , दंड व न दणी फ फरक डी.डी. वारे कवा ंशासना या GRAS णाल वारे ई-पेमट प ती वारे [GRAS णाल या अ धक मा हतीसाठ पहा - https://gras. mahakosh.gov.in]

5. जनाु मळ द तू न दणी पण ूक न परत दे यास लागणारा कालावधी

1. द त न दणी पणू करणे - द त न दणी पणू कर यासाठ मळ द त कायालयात उपल धू अस यास, करणपर वे देय म ांक ु श क ु फरक प कारान ेभर यानंतर, म ांकु िज हा धकार यांचेकडन द त ू कायालयात परत आ यानंतर व प कारांनी द तपर वे आव यक कागदप े सादर के यापासनू, कामकाजाचे जा तीत जा त - 3 दवस 2. मळ द त परत करणे ू - द त न दणी पण झा यापासन ू ू कामकाजाचे जा तीत जा त - 2 दवस


1. द यम नबंधक कायालय ु 2. न दणी व म ांक ु वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document Registration या ठकाणी

19


1. न दणी अ ध नयम, 1908 2. महारा न दणी नयम,1961 3. महारा म ांक अ ध नयमु [अ ध नयम व नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts/Rules या ठकाणी उपल ध]


वेळोवेळी नग मत [ वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल G.R./Circular या ठकाणी उपल ध ]

9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत द यम नबंधकु 10. मळ द त ू वह त

कालावधीम ये परत न द यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार अ धकार





12. द यम नबंधक यांनी ु द त न दणी कर याचे नाकार यास याच ेआदेशा व द कोण या तरतद नसार कोण या ु ुा धकरणाकडे अपील करता

येईल ?

न दणी अ ध नयम,1908 च ेकलम 72 अ वये िज हा नबंधक तथा िज हा धकार यांचेकडे [ संबं धत िज हयाचे सह िज हा नबंधक यांचेमाफत ], द यम नबंधक यां या आदेशापासन ु ू 30 दवसाचे आत

न दणी महा नर क व म ांु क नयं क,


20

7. म ांक श क भर याचे योजनाथ ु ु म यांकनू अहवाल देणे [Valuation Report for assessment of Stamp duty]

1. वषयाचा सं त तपशील म ांक श कु ु भर याचे योजनाथ एखा या थावर मळकती या च लत बाजारम य दरानसार होणा या ू ुम यांकनाचा लेखी अहवाल देणेू

2. आव यक कागदप े 1. मळकती या मू यांकनासाठ संबं धत मळकतीबाबत आव यक सव मा हती नमद केलेला प रपू ूण अज. [ अजाचा नमना न दु णी व म ांक वभागा या ु www. igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध ] 2. अजास . 5/- चा कोट फ ट पॅ [ लेबल व पात ] 3. अजात नमद मळकत शेतजमीन अस यासू , या ज मनीचा मागील तीन वषाची पीकपहाणी नमद ू असलेला 7/12 उतारा. 4. अजात नमद मळकत भाव े ात समा व ट ू अस यास व ना- वकास वभागात अस याचा दावा अस यास सहा यक संचालक नगररचना यांचा झोन दाखला. 5. अजात नमद मळकत महानगरपा लका ू / नगरपा लका े ात समा व ट अस यास व ना- वकास वभागात अस याचा दावा अस यास महानगरपा लका / नगरपा लका यांचेकडील झोन दाखला.

3. आव यक श क ु न दणी फ त याचे अन छेद ु 10 नसार ु . 100/- [ त मळकत ] [फ त ता वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Fee Structure या ठकाणी उपल ध ]

4. श कु /फ भर याची प त रोखीन े5 म यांकन अहवाल दे यास लागणारा ू

कालावधी अज क न अहवाल फ भर यानंतर - तीन दवस

21

6 कायप ती वषयी स व तर मा हती

मळ याचे ठकाण 1. द यम नबंधक कायालय ु 2. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Valuation of Property या ठकाणी उपल ध


या करणी लाग नाहू



9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत द यम नबंधकु 10. वह त कालावधीम ये म यांकनू

अहवाल न द यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार अ धकार




त ार या अनषंगाने ु सह िज हा नबधंक यांनी केले या कायवाह ने नाग रकांचे समाधान न झा यास, नाग रकांनी [email protected] या ई मेलवर आपल त या न दवावी

12. द यम नबंधक यांनी दलेला नणय ुमा य नस यास यांचे नणय / आदेशा व द कोण या तरतद नसार ु ुकोण या ा धकरणाकडे अपील करता येईल ?




22

8. द त न दणीसदंभात गहभेट देणे ृ [Visit outside Office regarding Registration]


द त न दणीस सादर कर यासाठ अथवा न दणीस सादर केले या द ताम ये द त न पादनाचा कबलु जबाब दे यासाठ एखा या य तीला द यम नबंधक कायालयात हजर राहणे ुश य नसेल [ उदा. एखा या य तीला गंभीर आजारपणा तव श य नसेल ] तर या या तशा लेखी वनंतीनंतर, द यम ुनबंधक यांना सदर कारण उ चत वाट यास, या य ती या स या या वा त या या ठकाणी जाऊन न दणी संदभातील कायवाह पण क शकतातू

2. आव यक कागदप े 1. या य तीसाठ गहभेट अपे त आहेृ , या य तीचा अज [ अजाचा नमना न दणी व म ांक वभागा याु ु www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध ] 2. गहभेटृ ची नकड दाख वणारा परावा ु [ उदा. अजदार गंभीर आजार अस याबाबतच ेवै यक य माणप ] 3. सदर वषय संवेदनशील अस याने गहभेट येचेृ ि हडीओ श टंू ग क न सी.डी. दे याची अजदाराची तयार

3. आव यक श क ु 1. न दणी फ त याचे अन छेद ु 22 नसार ु गहृभेट फ - अ. महानगरपा लका े ात -- . 300/- ब. उव रत ठकाणी -- . 200/- [ फ त ता वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Fee Structure या ठकाणी उपल ध ] 2. ि हडीओ श टंगचा खच कर याची तयारू

4. श कु /फ भर याची प त रोखीन े5. गहभेट दे यास लागणारा ृ

कालावधी अज के यानंतर द यम नबंधक कायालयात द त न दणीसाठ ुअसले या कामकाजाचा खोळंबा होणार नाह अशा र तीने परंत ुअज के यापासनू जा तीत जा त - 3 दवस


1. द यम नबंधक काु यालय 2. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document Registration या ठकाणी

23



1. न दणी अ ध नयम,1908, कलम 31 2. महारा न दणी नयम,1961 [ अ ध नयम व नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts/Rules या ठकाणी उपल ध]


न दणी महा नर क कायालयाचे प रप क द.12/06/2013. [प रप क वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Circulars या ठकाणी उपल ध ]

9. नणय घेणारे अ धकार द त या द यम नबंधकांकडे न दणीस सादर करावयाचा आहे ुकवा केला आहे ते ं संबं धत द यम नबंधकु

10. वह त कालावधीम ये गहभेट ृन द यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार अ धकार





12. द यम नु बंधक यांनी दलेला नणय मा य नस यास या नणय / आदेशा व द कोण या तरतद नसार ु ुकोण या ा धकरणाकडे अपील करता येईल ?




24

9. वशेष कलमख यारप ाचे अ ध माणनु ु क न देण.े

[Authentication of Special Power of Attorney]


एखा या य तीने न पाद त केलेला द त याचे वतीने द यम ु नबंधक कायालयात न दणीस हजर करणे कवा या ंन पादनाचा कबलु जबाब देणे याक रता यावयाचे वशेष कलमख यारपु ु [Special Power of Attorney] न दणी अ ध नयम,1908 चे कलम 33 अ वये अ ध मा णत [Authenticate] क न देण े

2. आव यक कागदप े 1. वशेष कलमख यारपु ु [Special Power of Attorney] 2. कलमख यारपु ु देणा-या य तीचा ओळख व र हवास परावाु 3. कलमख यारप देणाु ु -या य तीस ओळखणा-या य तीचा ओळख परावाु

3. आव यक श क ु न दणी फ त याचे अन छेद ु 25 नसार ु -- . 25/- [ फ त ता न दणी व म ांक वभागा याु www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Fee Structure या ठकाणी उपल ध ]

4. श कु /फ भर याची प त रोखीन े

5. अ ध माणनासाठ लागणारा कालावधी

1. अ ध माणनासाठ सादर के यानंतर - एक तास 2. तथा प अपवादा मक प रि थतीत जा तीत जा त - याच दवशी


1. द यम नबंधक कायालय ु 2. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document Registration या ठकाणी उपल ध


1. न दणी अ ध नयम,1908 कलम 33 2. महारा न दणी नयम,1961 [ अ ध नयम व नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts/Rules या ठकाणी उपल ध]



9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत द यम नबंधकु

25

10. वह त कालावधीम ये

अ ध माणनाची कायवाह न झा यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार अ धकार





12. द यम नबंधक यांनीु दलेला नणय मा य नस यास या नणय / आदेशा व द कोण या तरतदु नसार ुकोण या ा धकरणाकडे अपील करता येईल ?

या करणी लागू नाह .



26

10. म यप क या या मृ ृु यनंतर म यप न दणी करणेु ुृ [ Registration of Will after death of Testator]


म यप क न ठेवणार ृ ु य ती, सदर म यप न दणी क न न ृ ुघेता मयत झाल असेल तर, या म यप ा वारे लाभाथृ ु असणा-या य ती, न दणी अ ध नयमातील कलम 40 व 41 मधील वह त बाबींची पतता होत अस याू स, उ त म यप ाची ृ ुन दणी क न घेव शकतातू

2. आव यक कागदप े 1. मळ म यपू ुृ 2. म यप क याचा म य दाखलाृ ृु ु 3. उ त म यप म यप क याने न पाद त के याचा परावाृ ृु ु ु जसे क , म यप ावर सह करतेवेळी हजर असले या ृ ू सा ीदारांचे जबाब

3. आव यक श क ु न दणी फ त याचे अन छेद ु 5 नसार ु . 100/- [ फ त ता न दणी व म ांक ु वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Fee Structure या ठकाणी उपल ध ]

4. श कु /फ भर याची प त शासना या GRAS णाल वारे ई-पेमट प तीने कवां रोखीन े[GRAS णाल या अ धक मा हतीसाठ पहा- https://gras. mahakosh.gov.in]

5. येस लागणारा कालावधी न दणीसाठ सादर के यानंतर, 1. उपरो त नकष व कागदप ांची पडताळणी - याच दवशी 2. पडताळणी म ये ट नदशनास आ यास यांची ु पतूता क न फेरसादर के यानंतर न दणीसाठ - दोन तास 3. तथा प अपवादा मक प रि थतीत जा तीत जा त - याच दवशी


1. द यम नबंधक कायालय ु 2. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document Registration या ठकाणी उपल ध


1. न दणी अ ध नयम 1908, कलम 40 व कलम 41 2. महारा न दणी नयम, 1961 [ अ ध नयम व नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts/Rules या ठकाणी उपल ध]

27



9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत द यम नबंधकु 10. वह त कालावधीम ये न दणी

न के यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार अ धकार





12. द यम नु बंधक यांनी म यप ाची नृ ु दणी नाकार यास यांचे आदेशा व द कोण या तरतुद नसार कोण या ुा धकरणाकडे अपील करता

येईल ?

न दणी अ ध नयम,1908 चे कलम 72 अ वये िज हयाचे िज हा नबंधक तथा िज हा धकार यांचेकडे [ सह िज हा नबंधक यांचेमाफत ] द यम नबंधक यांचे आदेशापासन ु ू 30 दवसाचे आत



28

भाग 2

म ांक िज हा धकार कायालयु

29


अ. . वषय प ठ ृ . 1. द ताचे म ांक श काबाबु ु त अ भ नणय करण े

[Adjudication of document for assessment of Stamp Duty] 30

2.

म ांक श काु ु चा परतावा देणे [Refund of Stamp Duty]

33

30

1. द ताचे म ांक श काबाबत अ भ नणय करणेु ु [Adjudication of document for assessment of Stamp Duty]


एखा या द तास महारा म ांक अ ध नयमाु वये कती म ांक ुश क देय आहे याबाबत संबं धत द तातील प कारांनी द ता या ुतीसह लेखी अज के यास या द ताचे म ांक श क नि चत ु ु

क न प कारांना कळ वण े2. आव यक कागदप े 1. अ भ नणयासाठ व हत नम यातील ु अज

[ अजाचा नमनाु न दणी व म ांक वभागा या ु www. igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध ] 2. अजास . 5/- चा कोट फ ट पॅ [ लेबल व पात ] 3. मळ द तू व याची त 4. द ताचे म यांकनू / म ांक श क या बाबींवर अवलंबन ु ु ू आहे या सव बाबी दश वणार कागदप े/ परावे व ु आव यकता अस यास त ाप

3. आव यक श क ु महारा म ांक अ ध नयमाचे कलम ु 31 नसार ु .100/- 4. फ भर याची प त रोखीन े5. या येसाठ लागणारा

कालावधी अजासोबत फ भरणे आ ण म यांकन व म ांक श क ू ु ु

वषयक हण या या प टयथ कागदप े जोडणे आव यकृ या माणे प रपूण अज सादर के यानंतर जा तीत जा त -

45 दवस 6. कायप ती वषयी स व तर

मा हती मळ याचे ठकाण 1. मंबईु शहर व मंबई उपनगर िज हयाम ये ु म ांक ु िज हा धकार कायालय 2. उव रत महारा ात, सह िज हा नबंधक तथा म ांक ु िज हा धकार कायालय 3. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Stamp Duty Collection या ठकाणी उपल ध

31



1. महारा म ांक ु अ ध नयम, कलम 31 2. महारा म ांक ु [ मळकतीचे खरे बाजारम य नू ि चत करणे ] नयम,1995 [ अ ध नयम व नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts/Rules या ठकाणी उपल ध]


वेळोवेळी नग मत [ वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल G.R./Circular या ठकाणी उपल ध ]

9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत म ांक िज हा धकारु 10. वह त कालावधीम ये

अ भ नणय न के यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार

अ धकार .

संबं धत म ांक िज हा धकारु


1. मंबईु शहर व मंबई उपनगर िज हयाचे संदभात ु अपर म ांक ु नयं क, मंबईु 2.उव रत महारा ात, संबं धत ादे शक वभागाचे न दणी उपमहा नर क व म ांक उप नयं क ु [ स व तर याद वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Organization या सदराखाल Offices या ठकाणी उपल ध ] 3. त ार या अनषंगाने ु अपर म ांक नयं कु / न दणी उपमहा नर क यांनी केले या कायवाह ने नाग रकांचे समाधान न झा यास, नाग रकांनी [email protected] या ई मेलवर आपल त या न दवावी

32

12. म ांक िज हा धकार यांनी ु

दलेला नणय मा य नस यास या नणय / आदेशा व द कोण या तरतद नसार कोण या ु ुा धकरणाकडे अपील करता

येईल ?

अ) मू यांकनाबाबतचा नणय मा य नस यास - महारा म ांक अ ध नयमाु चे कलम 32 ब अ वये - मंबईु म ये अपर म ांक नयं कु , मंबई यांचेकडे तरु उवर त महारा ात संबं धत ादे शक वभागाचे न दणी उपमहा नर क व म ांक उप नयं क ु

यांचेकड.े ब) द ताचे वग करण / म ांक श क आकारणीु ु बाबतचा नणय मा य नस यास - महारा म ांकु अ ध नयमाचे कलम 53 अ वये म य नयं क महसल ा धकार तथा न दणी ु ूमहा नर क, महारा रा य, पणे ु यांचेकडे. क) म यांकनू व द ताचे वग करण / म ांक श क ु ु आकारणी या दो ह ह बाबतचा नणय मा य नस यास - म य नयं क ुमहसल ा धकार तथा न दू णी महा नर क, महारा रा य, पणे यांचेकडेु .

न दणी महा नर क व म ांक नयं कु , महारा रा य, पणेु

33

2. म ांक ु श क ु परतावा देण े[Refund of Stamp Duty]


म ांक परता यासाठ ु अजदाराने खाल ल कारणा तव म ांक ुिज हा धकार यांचेकडे अज के यास म ांक परतावा मळ शकतोु ू 1. म ांक खरेद दारांनी वकत घेतलेले म ांु ु क वापर याचे योजन र झाल,े 2. म ांक वापरापव खराब झालेु ू , 3. काह व श ट कारणां या बाबतीत द तावर सह के यानंतर

2. आव यक कागदप े 1. न दणी व म ांक वभागा या ु www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Online Services म ये उपल ध असले या Refund Applicatiion या स वधेचा वापर क न ु Online मा हती भरणे व याची पोचपावती घेण े2. अ. . 1 म ये मा हती भर यानंतर तयार होणारा अज याची ंट काढन सह करणेू 3. अजासोबत मळ म ांक कवा म ां कत द तऐवज ू ु ुं 4. तपासणी सची माणे आव यक ती कागदप ेू [ तपासणी सची वभागा या ू www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Stamp Duty Refund या ठकाणी उपल ध ]

3. आव यक श कु या करणी लाग नाह ू 4. श कु /फ भर याची प त या करणी लाग नाहू 5. या येसाठ लागणारा

कालावधी 1. अजासोबत आव यक ती पण कागदप े सादर के यानंतर ू परतावा आदेश पा रत कर यासाठ - अ. . 1 लाख कवा यापे ा कमी रकमेचा परतावा असेल ं तर - 25 दवस ब. . 1 लाखापे ा जा त व 10 लाखापयत रकमेचा परतावा असेल तर - 35 दवस क. .10 लाखापे ा जा त रकमेचा परतावा असेल तर - 45 दवस 2. परतावा आदेश पा रत के यानंतर कोषागार कायालयाची मा यता घेवन ू अजदारांना धनादेश दे यासाठ लागणारा कालावधी साधारण - 15 दवस

34


मा हती मळ याचे ठकाण 1. मंबई वभागाम येु म ांक िज हा धकार कायालयु 2. उवर त महारा ात सह िज हा नबंधक तथा म ांक ुिज हा धकार कायालय 3. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Stamp Duty Refund या ठकाणी


1. महारा र म ांक अ ध नयमु , कलम 47 ते कलम 52 2. महारा म ांक नयमु ,1939, नयम 22, 22अ [ अ ध नयम व नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts/ Rules या ठकाणी उपल ध ]



9. नणय घेणारे अ धकार कतीह रकमेचा परतावा असला तर परतावा अज म ांक ु िज हा धकार यांचेकडेच सादर करणे आव यक आहे नणय घेणारे अ धकार - 1. . 1 लाख कवा यापे ा कमी रकमेचा परतावा असेल ं तर -- म ांक िज हा धकारु 2. . 1 लाखापे ा जा त व . 10 लाखापयत रकमेचा परतावा असेल तर -- न दणी उपमहा नर क तथा म ांक ु उप नयं क [ मंबईचे बाबतीु त अपर म ांक नयं कु ] 3. . 10 लाखापे ा जा त रकमेचा परतावा असेल तर --- म य नयं क महसल ा धकार तथा न दणी महा नर कु ू , महारा रा य, पुण े

10. वह त कालावधीत म ांक ुपरतावा न द यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार

अ धकार

संबं धत म ांक िज हा धकारु

35


1. मंबई वभागासाठ अपर म ांक नयं क ु ु 2. उव रत महारा ात संबं धत ादे शक वभागाचे न दणी उपमहा नर क व म ांक उप नयं क ु [ स व तर याद वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Organization या सदराखाल Offices या ठकाणी उपल ध ] 3. त ार या अनषंगाने ु अपर म ांक नयं कु / न दणी उपमहा नर क यांनी केले या कायवाह ने नाग रकांचे समाधान न झा यास, नाग रकांनी [email protected] या ई मेलवर आपल त या न दवावी

12. म ांक िज हाु धकार अथवा न दणी उपमहा न र क यांनी दलेला नणय मा य नस यास या नणय / आदेशा व द कोण या तरतद नसार कोण या ु ुा धकरणाकडे अपील करता

येईल ?

महारा म ांक अ ध नयमाचे कलम ु 53 अ वये म य ु नयं क महसल ा धकार तथा न दणी महा न र कू , महारा रा य, पुण ेयांचेकड े


म ांकाचा परतावा मळ याु साठ संबं धत प कारांनी - थमतः ऑनलाईन मा हती भ न याआधारे तयार होणा-या अजाची ींट घेणे आव यक

आहे यानंतर म ांक िज हा धकार कायालयाकडे ु सदर अज सादर करणे आव यक आहे. म ांक िज हा धकार कायालयाकडे वह त मदतीत ु ु [ साधारणपणे म ांक खरेु द या

दनांकापासन ू 6 म ह यांचे आत ] अज करणे आव यक आहे

36

भाग 3

सह िज हा नबंधक कायालय

37


अ. . वषय प ठ ृ . 1. न दणी झाले या द त वषयक अ भलेख द तीस ु परवानगी देणे

[Correction in Records of Registered Documents] 38

2.

द त न दणीस सादर कर यासाठ कवा कबलं ु जबाब दे यासाठ झालेला वलंब मा पत करण े(Condonation of Delay for Presenting the document for Registration or for Admission)

40

3. द त न दणीदर यान खोटे नवेदन [False statement] कवां तोतये गर [Impersonation] संदभातील त ार वर ल कायवाह

43

4. द त न दणी नाकार या या आदेशा व अपीलावर ल कायवाह [Appeal against order of refusal of Registration]

45

5. सह िज हा नबंधक कायालयात न दणी झाले या द ताची/ या द ता या सचीू ची मा णत न कल देणे [Certified copy of Documents/Index registered in Joint District Registrar Office ]

47

6. द त न दणी न केले या करणांम ये, ई-पेमट प दतीन ेभरले या न दणी फ चा परतावा (Refund of Registration Fee paid by e-Payment System, in case of Non-Registration of Document)

49

7. न दणी झाले या द तास जादा भरले या न दणी फ चा परतावा [ Refund of excess Registration Fee]

51

8. म यप ाचा ृ ु सीलबंद लखोटा जमा करण,े परत घेणे व उघडणे [ Deposit, Withdrawl and Opening of sealed cover of Will ]

53

38

1. न दणी झाले या द त वषयक अ भलेख द तीस परवानगी देणेु

[Correction in Records of Registered Documents]


न दणीकत द ताृ या सचीू 2 म ये कवा द तां च ेअ भलेख तयार करताना झाले या चकांची द ती कर यास परवानगीु ु देण े

2. आव यक कागदप े 1. द यम नबंधक यांु चा ताव [प कारांचा अज अस यास यासह] [ अजाचा नमना न दणी व म ांक वभागा या ु ु www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध ] 2. या सचीू 2 [ Index-II ] / अ भलेखाम ये द ती ु करावयाची आहे याची त 3. संबं धत द ताची द यम नबंधक यांनी मा णत केलेल ु त

3. आव यक श कु या करणी लाग नाहू 4. श क ु /फ भर याची प त या करणी लाग नाहू 5. या येसाठ लागणारा

कालावधी 1. प कारांचा अज द यम नबंधक कायालयाकडे ु ा त झा यापासन ू तो सह िज हा नबंधक कायालयाकडे पाठ व यासाठ जा तीत जा त - 7 दवस 2. द यम नबंधक यां याकडन ु ू ताव ा त झा यापासनू सह िज हा नबंधक यांचेकडील कायवाह साठ जा तीत जा त - 7 दवस


1. द यम नबंधकु कायालय 2. सह िज हा नबंधक कायालय 3. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document Registration या ठकाणी


न दणी अ ध नयम, 1908, कलम 68 [ अ ध नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts या ठकाणी उपल ध ]



39

9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत िज हयाचे सह िज हा नबधंक [ िज हा नबंधक यांचे

मा यतेने ] 10. वह त कालावधीम ये द तीस ु

मंजरु न द यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार अ धकार

संबं धत सह िज हा नबंधक


संबं धत ादे शक वभागाचे न दणी उपमहा नर क व म ांु क उप नयं क

[ स व तर याद वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Organization या सदराखाल Offices या ठकाणी उपल ध] त ार या अनषंगाने ु न दणी उपमहा नर क यांनी

केले या कायवाह ने नाग रकांचे समाधान न झा यास, नाग रकांनी [email protected] या ई मेलवर आपल त या न दवावी

12. सह िज हा नबंधक यांनी दलेला नणय मा य नस यास या नणय / आदेशा व द कोण या तरतद नसारु ु कोण या ा धकरणाकडे अपील करता

येईल ?

या करणी लाग नाहू


न दणी झाले या द त वषयक अ भलेखात द ती क न मळणेसाठु संबं धत प कारांनी या द यम नबंधक कायालयात द त नु द वला आहे, याच द यम नबंधक कायालयाु कडे अज सादर करणे आव यक आहे.

40

2. द त द यम नबंधक कायालयात ु न दणीस सादर करणेसाठ कवा कबलं ु जबाब देणसेाठ झालेला वलंब मा पत करण े

(Condonation of Delay for Presenting the document for Registration or for Admission)


1. द तावर सह के यापासन चाू र म ह यांचे आत द त न दणीसाठ सादर न करता यापढ ल चार म ह यांु चे आत न दणीसाठ सादर के यास अशा करणांम ये झालेला वलंब न दणी अ ध नयम, 1908 चे कलम 25 माण ेिज हा नबंधक यांना मा पत करतl येतो 2. याच रतीने उपरो त कालमयादेत एखादा प कार कबलु जबाबासाठ द यम नबंधक यांचेु समोर उपि थत न राहता, यापुढ ल चार म ह याचंे आत कबलु जबाबासाठ उपि थत रा ह यास अशा करणांम ये झालेला वलंब न दणी अ ध नयम, 1908 चे कलम 34 नसार ु िज हा नबंधक यांना मा पत करता येतो

2. आव यक कागदप े 1. द यम नु बंधक यां या अ भ ायासह प कारांचा िज हा नबंधक यांचे नावे ल हलेला वलंब माफ चा अज [ अजाचा नमना न दणी व म ांक वभागा या ु ु www.igrmaharashtra.gov.inया संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध ] 2. प कारा या अजास .5/- चा कोट फ ट प ॅ [ लेबल व पात ] 3. वलंबाचे कारण अप रहाय अस याचे दश वणारा परावाु 4. वलंबासाठ दंड वसल केले या पावतीची तू

3. आव यक श क ु या करणी लाग नाहू . 4. श क ु / फ भर याची प त या करणी लाग नाहू . 5. या येसाठ द यम ु

नबंधक यां याकडन ू लागणारा कालावधी

1. प कारांचा अज द यम नबंधक कायालयाकडे ा त ु झा यापासन तो सह िज हा नबंधक कायालयाकडे ू पाठ व यासाठ जा तीत जा त - 7 दवस 2. सह िज हा नबंधक यांचेकडील कायवाह साठ - 3. द यम नु बंधक यां याकडन ू ताव ा त झा यापासन ू सनावणीची नोट स ु दे यासाठ जा तीत जा त - 7 दवस 4. अं तम सनावणी झा याु पासनू नणयासाठ जा तीत जा त - 15 दवस

41


मा हती मळ याचे ठकाण 1. द यम नबंधक ु कायालय 2. सह िज हा नबंधक कायालय 3. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document Registration या ठकाणी


1. न दणी अ ध नयम, 1908, कलम 25 व 34 2. महारा न दणी नयम, 1961 नयम 25 [ अ ध नयम व नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts/Rules या ठकाणी उपल ध]



9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत िज हयाचे सह िज हा नबंधक [ िज हा नबंधक यांचे मा यतेने ]

10. वह त कालावधीम ये मजंर ुन द यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार अ धकार



संबं धत ादे शक वभागाचे न दणी उपमहा॑ नर क व म ांक उप नयं कु

[ स व तर याद वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Organization या सदराखाल Offices या ठकाणी उपल ध] त ार या अनषंगाने ु न दणी उपमहा नर क यांनी

केले या कायवाह ने नाग रकांचे समाधान न झा यास, नाग रकांनी [email protected] या ई मेलवर आपल त या न दवावी

42

12. सह िज हा नबंधक यांनी

दलेला नणय मा य नस यास या नणय / आदेशा व द कोण या तरतद नसार कोु ु ण या ा धकरणाकडे अपील करता

येईल ?



द त द यम नबंधक कायालयात नु दणीस सादर कर यासाठ कवा कबलं ु जबाब दे यासाठ झालेला वलंब मा पत कर यासाठ चा अज संबं धत प कारांनी या द यम नबंधक कायालयात ुद त न दणीसाठ सादर केला आहे, याच द यम नबंधक कायालयाु कडे करणे आव यक आहे.

43

3. द त न दणीदर यान खोटे नवेदन (False statement) कवा तोतये गर ं (Impersonation) संदभातील त ार वर ल कायवाह 1. वषयाचा सं त तपशील

एखा या द ता या न दणीम ये, बनावट य तीचा वापर, खोट ओळख, बनावट कागदप ाचा वापर इ. गैरक ये के यास ती ृक ये न दणी अ ध नयम ृ 1908 कलम 82 अ वये श ापा गु हा ठरतात. अशा त ार ंची चौकशी क न फौजदार येस परवानगी देणेबाबत नणय घेण.े

2. आव यक कागदप े 1. त ार अज कवा द यम ं ु नबंधक यांचा अहवाल [ अजाचा नमना न दणी व म ांक वभागा या ु ु www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध ] 2. न द वले या द ताची त 3. अनषं गक परा याची कागदप ेु ु

3. आव यक श क ु या करणी लाग नाहू . 4. श क ु / फ भर याची प त या करणी लाग नाहू . 5. या येसाठ लागणारा

कालावधी सवसाधारणपणे 1. त ार / ताव ा त झा यापासन ू सनावणीची नोट स ु नग मत करणे - 7 दवस 2. सनावणीची कायवाह पु ूण कर यास - 30 दवस 3. अं तम सनावणी झाु यापासन ू ग हा दाखल कर याबाबतचा ु नणय घे यासाठ - 7 दवस


1. द यम नबंधक ु कायालय 2. सह िज हा नबंधक कायालय, 3. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document Registration या ठकाणी


न दणी अ ध नयम, 1908 चे कलम 82 व कलम 83 [ अ ध नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts या ठकाणी उपल ध ]


न दणी महा नर क कायालयाचे प रप क द. 30/11/2013 [ प रप क वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Circular या ठकाणी उपल ध ]

44

9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत िज हयाचे सह िज हा नबंधक [ िज हा नबंधक यांचे

मा यतेने ] 10. वह त कालावधीम ये मंजर न ु

द यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार अ धकार



संबं धत ादे शक वभागाचे न दणी उपमहा नर क व म ांक ुउप नयं क [ स व तर याद वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Organization या सदराखाल Offices या ठकाणी उपल ध]

त ार या अनषंगाने ु न दणी उपमहा नर क यांनी केले या कायवाह ने नाग रकांचे समाधान न झा यास, नाग रकांनी [email protected] या ई मेलवर आपल त या न दवावी

12. सह िज हा नबंधक यांनी दलेला नणय मा य नस यास या नणय / आदेशा व द कोण या तरतद नसार कोण या ु ुा धकरणाकडे अपील करता

येईल ?



45

4. द त न दणी नाकार याचे आदेशा व अपीलावर ल कायवाह [Appeal against order of refusal of Registration]


न दणीसाठ सादर केले या द तावर द यम नबंधक यांनी ु' न दणीस नाकारला ' असा शेरा द या या दनांकापासन ू 30 दवसांत संबं धत प कार सह िज हा नबंधक यांचेमाफत िज हा नबंधक यांचेकडे अपील अज दाखल क शकतात. िज हा नबंधक सदर अपील अजावर कायवाह क न नणय घेतात

2. आव यक कागदप े 1. अपील अज (अपील मेमो) [ अजाचा सवसाधारण नमना न दणी व म ांक वभागा या ु ुwww.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध ] 2. न दणी नाकार याचा शेरा दले या द ताची त 3. द यम नबंधक यांनी दलेल प तक ु ु . 2 मधील संबं धत उता-याची त 4. अपील अजावर . 5/- चा कोट फ ट पॅ [लेबल व पात ]

3. आव यक श क ु लाग नाहू 4. श क ु / फ भर याची प त लाग नाहू 5. या येसाठ लागणारा

कालावधी 1. अपील अज ा त झा यापासन ू सनावणीची नोट स दे यासाठ ु - 15 दवस 2. अं तम सनावणी ु झा यापासनू नणय घे यासाठ - 30 दवस


1. द यम नबंधकु कायालय 2. सह िज हा नबंधक कायालय 3. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document Registration या ठकाणी


1. न दणी अ ध नयम,1908, कलम 72 ते कलम 76 2. महारा न दणी नयम,1961 [ अ ध नयम व नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts/Rules या ठकाणी उपल ध]



46

9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत िज हयाचे सह िज हा नबंधक [ िज हा नबंधक यांचे

मा यतेने ] 10. वह त कालावधीम ये

कायवाह न के यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार

अ धकार

संबं धत िज हयाचे सह िज हा नबंधक


संबं धत ादे शक वभागाचे न दणी उपमहा नर क व म ांक उप नयं कु [ स व तर याद वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Organization या सदराखाल Offices या ठकाणी उपल ध ]



येईल ?

न दणी अ ध नयम,1908 चे कलम 77 अ वये संबं धत काय े ासाठ या स म दवाणी यायालयात िज हा नबंधक तथा िज हा धकार यांचे आदेशापासन ू 30 दवसाचे आत


47

5. सह िज हा नबंधक कायालयात न दणी झाले या द ताची/ या द ता या सचीचीू

मा णत न कल देण े[Certified copy of Document/Index registered in Joint District Registrar Office ]


सह िज हा नबंधक कायालयात न दणी अ ध नयम,1908 चे कलम 30 नसार पव ु ू न दणी झाले या द ताची / या द ता या सचीची ू [ Index ] मा णत न कल [ Certified Copy] मागणीनसार देणेु

2. आव यक कागदप े 1) या द ताची/ सचीची न कल पा हजे असेल तो द त मांक ू व वष नमद असलेला अज ू [ अजाचा नमना न दणी ु व म ांक ु वभागा या www. igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध ] 2) अजास . 5/- चा कोट फ ट प ॅ [ लेबल व पात ]

3. आव यक श क ु 1.द ता या नकलेसाठ - न कल छाया त (Photocopy) क न दे यांत येत

असेल तर त पान . 5/- दरान े G.P.R.(Government Photo Registry )

कायालयातील नगे ट हव न अथवा द ता या ह त ल खत तीव न दे यात येत असेल, तर त पान . 20/- या दरान े

2. सची ू . 2 या नकलेसाठ त न कल . 5/- 3. म ांु क श कु - येक नकलेसाठ महारा म ांक ुअ ध नयमाचे अनसची ु ू 1 चे अन छेद ु 26 [ Article 26 of Schedule I ] नसार ु . 20/-

4. श क ु / फ भर याची प त 1. न कल फ - रोखीने 2. म ांक श क ु ु - कोट फ टपॅ (लेबल व पात)

5. या येसाठ लागणारा कालावधी

अज क न न कल फ भर यापासन ू जा तीत जा त -15 दवस


1. सह िज हा नबंधक कायालय 2. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document -Copy & Search या ठकाणी

48



न दणी अ ध नयम 1908, कलम 57 [ अ ध नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts या ठकाणी उपल ध ]

8. संबं धत शासन नणय, आदेश, प रपतर्क इ याद


9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत सह िज हा नबंधक

10. वह त कालावधीम ये मा णत न कल न मळा यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार अ धकार


11. या येबाबत यां याकडे त ार करता येईल, तो अ धकार , या कायालयाचा प ता व दर वनी मांकू

संबं धत ादे शक वभागाचे न दणी उपमहा नर क व म ांक उप नयं कु [ स व तर याद वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Organization या सदराखाल Offices या ठकाणी उपल ध ]



येईल ?



49

6. द त न दणी न केले या करणांम ये, ई-पेमट प दतीने भरले या न दणी फ चा परतावा (Refund of Registration Fee paid by e-Payment System, in case of Non-

Registration of Document) 1. वषयाचा सं त तपशील

द त न दणी कर या या उ ेशाने ई-पेमट प तीने भरले या न दणी फ चा, संबं धत द त न दणी कर याचे योजन र झाल,े तर परतावा देण े

2. आव यक कागदप े 1) प काराचा अज [ अजाचा नमना न दणी व म ांक वभागा या ु ु www. igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध ] 2) ई-पेमट वारे न दणी फ शासन जमा के याचा परावा ु जसे क , GRN व CIN मांक असले या ई-चलनाची त.

3. आव यक श क ु या करणी लाग नाहू 4. श क ु / फ भर याची प त या करणी लाग नाहू 5. या येसाठ लागणारा

कालावधी 1) प काराचा अज द यम नबंधक कायालयाकडे ा त ुझा यापासन तो सह िज हाू नबंधक कायालयाकडे पाठ व यासाठ - 7 दवस 2) द यम नबंधक कायालयाकडन ताव सह िज हा नबंधक ु ूकायालयाकडे ा त झा यापासन परतावा करणांवर नणय ूघे यासाठ – 15 दवस


1) द यम नबंधक कायाु लय 2) सह िज हा नबंधक 3) वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document Registration या ठकाणी उपल ध


1) महारा कोषागार नयमावल , 1969 [सदर काम न दणी फ पोट भरले या रकमेचा, द त न दणी कर यापव परता याचे अस याने यास न दणी अ ध नयमातील ूतरतद लाग होत नसन महारा कोषागार नयमावल मधील ु ू ूतरतद लाग होतातु ू .]

50



9. नणय घेणारे अ धकार या द यम नबंधक कायालयाचे नावाने न दणी फ भर यात ुआलेल आहे, या िज हयाचे सह िज हा नबंधक

10. वह त कालावधीम ये न दणी फ चा परतावा न मळा यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार

अ धकार


11. या येबाबत यां याकडे त ार करता येईल, तो अ धकार , या कायालयाचा प ता व दर वनी मांकू

संबं धत ादे शक वभागाचे न दणी उपमहा नर क व म ांक उप नयं क ु [ स व तर याद वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Organization या सदराखाल Offices या ठकाणी उपल ध ]

त ार या अनषंगाने न दणी उपमहा नर क यांनी ुकेले या कायवाह ने नाग रकांचे समाधान न झा यास, नाग रकांनी [email protected] या ई मेलवर आपल त या न दवावी


येईल ?


न दणी महा नर क व म ांक नयं कु , महारा रा य, पणेु न दणी कर याचे र झाले या करणांम ये भरले या न दणी फ चा परतावा मळ यासाठ चा अज, सदर र कम या द यम नबंधक कायालयाु चे नावे भर यात आल आहे, याच द यम ुनबंधक कायालयाकडे करणे आव यक आहे.

51

7. न दणी झाले या द तास जादा भरले या न दणी फ चा परतावा [Refund of excess Registration Fee]


न दणीकतृ द तास जादा भर यात आले या न दणी फ चा परतावा देण े

2. आव यक कागदप े 1. प काराचा अज [ अजाचा नमना न दणी व म ांक वभागा या ु ु www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध ] 2. न दणीकत ृ द ताची त 3. द यम नबंधक कायालयाकडन मळालेल ु ू न दणी फ भर याची पावती 4. न दणी फ कोषागारात जमा झा याबाबतचे कोषागाराचे माणप

3. आव यक श क ु या करणी लाग नाह ू 4. श क ु / फ भर याची प त या करणी लाग नाहू 5. या येसाठ लागणारा

कालावधी 1. प काराचा अज द यम नबंधक कायालयाकडे ु ा त झा यापासन ू तो सह िज हा नबंधक कायालयाकडे पाठ व यासाठ - 7 दवस 2. द यम नबंधक कायालयाकडन ताव ु ू सह िज हा नबंधक कायालयाकडे ा त झा यापासन ू तो छाननी क न न दणी महा न र क कायालयाकडे पाठ व यासाठ - 7 दवस 3. न दणी महा नर क कायालयाम ये परतावा करणावर नणय घे यासाठ - 15 दवस


1.द यम नबंधक कायालु य 2. सह िज हा नबंधक 3. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document Registration या ठकाणी


न दणी अ ध नयम 1908, कलम 80 अ [ अ ध नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts या ठकाणी उपल ध ]

52



9. नणय घेणारे अ धकार न दणी महा नर क महारा रा य, पणेु 10. वह त कालावधीम ये न दणी

फ चा परतावा न मळा यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार

अ धकार


11. या येबाबत यां याकड ेत ार करता येईल तो अ धकार , या कायालयाचा प ता व दर वनी मांकू

न दणी महा नर क व म ांक नयं कु , महारा रा य, पणेु , नवीन शासक य इमारत, कौि सल हॉलसमोर, पणेु . दर वनी ू . - 020 - 26123826.


येईल ?

या करणी लागू नाह


न दणी झाले या द तास जादा भरले या न दणी फ चा परतावा मळ यासाठ चा अज संबं धत प कारांनी या कायालयात द ताची न दणी केल आहे, याच द यम नबंधक ु कायालयाकडे आव यक आहे.

53

8. म यप ाृ ु चा सीलबंद लखोटा जमा करण,े परत घेण ेव उघडण े◌े

(Deposit, Withdrawl and Opening of sealed cover of Will)


1. म यप कृ ु यास आपले म यप ठेवलेला ृ ु सीलबंद लखोटा संबं धत िज हयाचे सह िज हा नबंधक यांचेकडे जमा करता येतो 2. या माणे जमा केलेला लखोटा म यप कता वतृ ु : या हयातीत के हाह परत घेव ूशकतो 3. म यृ ुप क याने यांचे हयातीत लखोटा परत न घते यास म यप क या या म यनंतरृ ृु ु , दावा सांगणा या य ती या अजाव न असा लखोटा उघडता येतो व यातील म यप ाची ृ ु न द क न अ सल म यप प हा ृ ु ु सर त ठेवले जाते व ु न द वले या म यप ाची ृ ु न कल अजदारास दल जाते

2. आव यक कागदप े 1. सीलबंद लखोटा जमा करणेसाठ - अज, सीलबंद लखोटा व अजदाराचे छाया च असलेले ओळखप 2. जमा केलेला सीलबंद लखोटा परत घे यासाठ - अज व अजदाराच ेछाया च असलेले ओळखप 3. सीलबंद लखोटा उघड यासाठ - अज, अजदाराच ेछाया च असलेले ओळखप व म यृ ुप क या या म यचा दाखलाृ ु 4. उपरो त नमद येक अजास कोट फ ट प ू ॅ . 5/- [ लेबल व पात ] वर ल . 1 ते 3 म ये नमद अजाचे नमने न दणी व म ांक ू ु ुवभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध आहेत.

3. आव यक श क ु 1. लखोटा जमा कर यासाठ -- . 100/- 2. लखोटा परत घे यासाठ -- . 100/- 3. लखोटा उघडन म यप न दणी कर यासाठ ू ुृ -- . 100/-

4. श क ु / फ भर याची प त रोखीन े5. या येसाठ लागणारा

कालावधी आव यक कागदप ासंह प रपूण अज सादर के यानंतर - याच दवशी


1. सह िज हा नबंधक कायालय 2. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Document Registration या ठकाणी

54



न दणी अ ध नयम, 1908, कलम 42 ते कलम 46 [ अ ध नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts या ठकाणी उपल ध ]



9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत िज हयाचे सह िज हा नबंधक 10. वह त कालावधीम ये सेवा न

मळा यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार अ धकार



संबं धत ादे शक वभागाचे न दणी उपमहा नर क व म ांक उप नयं क ु [ स व तर याद वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Organization या सदराखाल Offices या ठकाणी उपल ध ]


12. सह िज हा नबंधक यांनी दलेला नणय मा य नस यास या नणय / आदेशा व द कोण या तरतद नसार कोण याु ु ा धकरणाकडे अपील करता

येईल ?



55

भाग 4

ववाह अ धकार कायालय

56


अ. . वषय प ठ ृ . 1. वशेष ववाह कायदा, 1954 अ वये ववाह संप न करणे

[Solemnization of Marriage under Special Marriage Act, 1954] 57

2.

ववाह न दणी माणप ा या मा णत नकला देण े[Certified copies of Marriage Certificate]

59

3. वशेष ववाह कायदयाखाल संप न झाले या/ न द वले या ववाहां या न द चा शोध उपल ध क न देण े[Search of entries of marriages solemnized /registered under Special Marriage Act,1954]

61

4. इतर प तीन ेअगोदरच झाले या ववाहाची वशेष ववाह कायदा, 1954 अंतगत न दणी करणे [Registration of Marriage celebrated in other forms, under Special Marriage Act, 1954]

63

57

1. वशेष ववाह कायदा, 1954 अ वये ववाह संप न करणे

[Solemnization of Marriage under Special Marriage Act, 1954] 1. वषयाचा सं त तपशील

वशेष ववाह कायदा, 1954 अ वये वशेष ववाह संप न क न याबाबतचे ववाह माणप देण.े या ववाहास च लत भाषेत कोट मरेज असेह संबो धले जातेॅ

2. आव यक कागदप े 1. नयोिजत ववाहाची व हत नम याम ये ु नोट स (नोट सीचा नमना न दणी व म ांक वभागा या ु ुwww.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloadsया सदराखाल Draft Notices या ठकाणीउपल ध) 2. वर आ ण वध यांचे ू अ) वयाचा परावा ु - ज म माणप कवा शाळा सोड याचा ं दाखला इ याद ब) र हवास परावा ु - उदा. वीज बील/टे लफोन बील/ ल ह अँड लायस सची त इ. 3. वर कवा ं वध घट फोू टत अस यास पव या ू ववाहा या घट फोटासंबंधीचा कोट हकु ू मनामा ( ड ) 4. वर हा वधर कवा ू ं वध ह ू वधवा अस यास यां या पव याू ल ना या जोडीदाराचा म यृ ूचा दाखला 5. तीन आव यक सा ीदाराचंी ओळखप ेव र हवास परावाु

3. आव यक श क ु वशेष ववाह कायदा, 1954 अ वये व हत फ त यानसार ु 1. नोट स दे याक रता . 50/- 2. जर वध कवा वर यापैक एक प अ य िजू ं हयातील असेल तर वाढ व . 50/- 3. ववाह अ धकार कायालयाम ये ववाह संप न कर यासाठ . 150/-

4. फ भर याची प त रोखीन े5. ववाह संप न हो यास

लागणारा कालावधी 1. नोट स ि वकार या या कायवाह स लागणारा कालावधी - नोट स सादर के यापासन एक तासू 2. ववाहाची नोट स द यानंतर काह आ ेप नस यास ववाह संप न हो यास लागणारा कालावधी -

कायदयातील कलम 7 नसार नोटु स स द झा यापासन ू30 दवसांचा कालावधी संप यानंतर

मा , नोट स स द झा यापासन ू 31 या दवसापासन ूते 90 या दवसां या आत

अजदारा या इ छेनसार ु पव नयोिजत वेळेनसारू ु -एक तास

58


1. ववाह अ धकार कायालय 2. वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Marriage Registration या ठकाणी


1. वशेष ववाह कायदा, 1954 2. वशेष ववाह कायदा, 1954 अंतगत महारा शासनाने तयार केलेले नयम 1964 [अ ध नयम व नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts/Rules या ठकाणी उपल ध]



9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत ववाह अ धकार . 10. व हत कालावधीम ये नोट स न

ि वकार यास कवा ववाह ंसंप न न के यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार अ धकार

संबं धत ववाह अ धकार .


संबं धत िज हयाचे सह िज हा नबंधक [ स व तर याद वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in

या संकेत थळावर Organization या सदराखाल Offices या ठकाणी उपल ध ]

त ार या अनषंगाने सह िज हा नबंधक यांनी केलेु या कायवाह ने नाग रकांचे समाधान न झा यास, नाग रकांनी [email protected] या ई मेलवर आपल त या न दवावी

12. ववाह अ धका याने ववाह संप न कर यास नकार द यास या या आदेशा व द कोण या तरतद नसार ु ु कोण या ा धकरणाकडे अपील करता

येईल ?

वशेष ववाह कायदा, 1954 चे कलम 8 नसार स म ूयायालयाकडे ववाह अ धका-या या आदेशा या दनांकापासन ू

30 दवसांचे आत

ववाह महा नबंधक तथा न दणी महा नर क व म ांक नयं कु , महारा रा य, पणेु

59

2. ववाह माणप ा या मा णत नकला देण े (Certified copy of Marriage Certificate)


वशेष ववाह कायदा, 1954 अ वये संप न झाले या ववाहां या ववाह माणप ा या मा॑ णत न कल मागणीनसारु देण.े

2. आव यक कागदप े 1. वध ू/ वराचे नाव व ववाहाचा दनांक नमद असलेला अज ू [ अजाचा नमना ु न दणी व म ांक वभागा या ुwww.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध ] 2. अजास पये 5/- चा कोट फ ट पॅ [लेबल व पात ]

3. आव यक श क ु न कल फ . 25/- त न कल 4. फ भर याची प त रोखीने 5. मा णत न कल मळ यास

लागणारा कालावधी 1. संगणक कत अ भलेख ृ [सन 2003 नंतरच]े अस यास अज सादर के यापासन कामकाजाचेू जा तीत जा त - 3 दवस 2. उव रत करणातं अज सादर के यापासन कामकाजा याू जा तीत जा त - 15 दवस




वशेष ववाह कायदा, 1954 [ अ ध नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts या ठकाणी उपल ध ]



9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत ववाह अ धकार 10. वह त कालावधीम ये


अ धकार

संबं धत ववाह अ धकार

60

11. या येबाबत यां याकडे

त ार करता येईल तो अ धकार , या कायालयाचा प ता व दर वनी मांकू

संबं धत िज हयाचे सह िज हा नबंधक [ स व तर याद वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Organization या सदराखाल Offices या ठकाणी उपल ध] त ार या अनषंगानेु सह िज हा नबंधक यांनी केले या

कायवाह ने नाग रकांचे समाधान न झा यास, नाग रकांनी [email protected] या ई मेलवर आपल त या न दवावी

12. ववाह अ धका याने दलेला नणय मा य नस यास या नणय / आदेशा व द कोण या तरतद नसार ु ुकोण या ा धकरणाकडे अपील करता येईल ?


ववाह महा नबंधक तथा न दणी महा नर क व म ांक नयं कु ,

महारा रा य, पुण े

61

3. वशेष ववाह कायदयाखाल संप न झाले या/ न द वले या न द चा शोध उपल ध क न देण.े (Search of entries of marriages solemnized and registered under Special

Marriage Act)


वशेष ववाह काय यातंगत संप न झाले या / न द वले या ववाहा या न द ंचा मागणीनसार उपल ध क न देणेु .

2. आव यक कागदप े 1. व हत नम याु तील अज [ अजाचा नमना न दणी व म ांक वभागा या ु ुwww.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Forms या ठकाणी उपल ध ] 2. अजास पये 5/- चा कोट फ ट पॅ [लेबल व पात ]

3. आव यक श क ु शोध फ - प हले वष - . 5/- पुढ ल येक वषाला -- . 5/- (मा ,जा तीत जा त .25/-)

4. फ भर याची प त रोखीन े5. शोध मळ यास लागणारा

कालावधी अज क न शोध फ भर यानंतर थम आवक थम जावक या त वावर अन माने याच दवशीु




1. वशेष ववाह कायदा, 1954 2. वशष ववाह कायदा, 1954 अंतगत महारा शासनाने तयार केलेले नयम, 1964 [ अ ध नयम व नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts/Rules या ठकाणी उपल ध]



9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत ववाह अ धकार 10. व हत कालावधीम ये

शोधासाठ अ भलेख उपल ध क न न द यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार अ धकार


62

11. याबाबत यां याकडे त ार

करता येईल तो अ धकार , या कायालयाचा प ता व दर वनी मांकू

संबं धत िज हयाचे सह िज हा नबंधक [ स व तर याद वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Organization या सदराखाल Offices या ठकाणी उपल ध]


12. ववाह अ धका याने दलेला नणय मा य नस यास या नणय / आदेशा व द कोण या तरतद नसार ु ुकोण या ा धकरणाकडे अपील करता येईल ?


ववाह महा नबंधक तथा न दणी महा नर क व म ांक नयं कु , महारा रा य, पणेु

63

4. इतर प तीने अगोदरच झाले या ववाहाची वशेष ववाह कायदा, 1954 अतंगत न दणी करणे (Registration of marriage celebrated in other forms, under Special

Marriage Act, 1954)


इतर प तीने अगोदरच झाले या ववाहाची न दणी, वशेष ववाह कायदा, 1954 चे कलम 15 मधील सव तरतद ंची पतता होत ु ूअस यास कलम 16 अ वये करता येत.े या तरतद नसार पती व ु ुप नी यांचेतफ ववाह न दणीसाठ अज द यापासनू 30 दवसानंतर पव नयोिजत ू तार ख व वेळेनसारु ववाह अ धकार उ त ववाहाची न दणी क न ववाह माणप देतात

2. आव यक कागदप े 1. वशेष ववाह कायदा, 1954 मधील कलम 15 माणे व हत नम याम ये अजु ( नोट स ) [ अजाचा (नोट सीचा) नमना न दणी व म ांक वभागा या ु ुwww.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Downloads या सदराखाल Draft Notices या ठकाणी उपल ध] 2. वर आ ण वध यांचे ू अ. वयाचा परावा ु - ज म माणप कवा शाळा सोड याचा ं दाखला इ याद ब. र हवास परावा ु - उदा. वीज बील/टे लफोन बील/ ल ह अँड लायस सची त इ. 3. ववाहाचे वेळी वर कवा वध घट फो टत अस यास ं ू पव या ू ल ना या घट फोटासंबंधीचा कोट हकु ू मनामा ( ड ) 4. ववाहाचे वेळी वर हा वधर कवा वध ह वधवा अस यास ू ूं यां या पवू चा ल ना या जोडीदाराचा म यृ ुचा दाखला 5. तीन आव यक सा ीदारांची ओळखप े व र हवास परावाु

3. आव यक श क ु वशेष ववाह कायदा, 1954 अ वये व हत फ त यानसार ु 1. अज दे याक रता -- . 50/- 2. ववाह न दणी कर यासाठ -- . 100/-

4. फ भर याची प त रोखीन े5. ववाह न दणीस लागणारा

कालावधी 1. अज ि वकार या या कायवाह स लागणारा कालावधी - अज सादर के यापासन एक तासू 2. ववाह न दणी हो यास लागणारा कालावधी -

कायदयातील कलम 16 नसारु अज दाखल के यापासन ू 30 दवसांचा कालावधी संप यानंतर काह आ ेप नस यास

अजदारा या इ छेनसार पव नयोिजत वेळेनसार एक तास ु ू ु

64




1. वशेष ववाह कायदा, 1954 कलम - 16 2. वशष ववाह कायदा, 1954 अंतगत नयम 1964 [ अ ध नयम व नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts/Rules या ठकाणी उपल ध]



9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत ववाह अ धकार

10. व हत कालावधीम ये अज न ि वकार यास कवा ववाह ंन दणी न के यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार अ धकार



संबं धत िज हयाचे सह िज हा नबंधक [ स व तर याद वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in

या संकेत थळावर Organization या सदराखाल Offices या ठकाणी उपल ध ]


12. ववाह अ धका याने ववाह न दणी कर यास नकार द यास या आदेशा व द कोण या तरतद नसार कोण या ु ुा धकरणाकडे अपील करता

येईल ?

वशेष ववाह कायदा, 1954 चे कलम 17 नसार स म ूयायालयाकड े ववाह अ धका-या या आदेशा या दनांकापासन ू 30 दवसांचे आत

\ ववाह महा नबंधक तथा न दणी महा नर क व म ांक नयं कु , महारा रा य, पणेु

65

भाग 5

न दणी उपमहा नर क व म ांक उप नयं क ुकायालय

66


अ. . वषय प ठ ृ . 1. म ांक िज हा धकार यांनी नि चत केलेले म यांकन मा य नस यास ु ू

या व द अपील [Appeal against order of Collector of Stamps regarding determination of Market Value]

67

67

म ांक िज हा धकार यांनी नि चत केु लेले म यांकनू मा य नस यास या व द अपील [Appeal against order of Collector of Stamps regarding determination of

Market Value] 1. वषयाचा सं त तपशील

महारा म ांक अ ध नयमाचे कलम ु 31 [ अ भ नणय ] कवा ंकलम 32 अ [ यो य बाजारभावा माणे म ांु क श क न दले या ुकरणाम ये वसल ु ] इ. अ वये कायवाह अंतगत म ांक ु

िज हा धकार यांनी दले या अं तम आदेशाम ये नि चत केले या बाजारभावा माणे म यांकन मा य नसेल तर संबं धत ूप कार या आदेशा व , उ त अ ध नयमाचे कलम 32 ब अ वये संबं धत ादे शक वभागा या न दणी उपमहा नर क तथा म ांक उप नयं क ु [मंबई वभागा या बाबतीत अपर म ांक ु ुनयं क ] यांचेकडे अपील दाखल क शकतात

2. आव यक कागदप े 1. अपील अज 2. अपील अजास . 5 चा कोट फ ट प ॅ [लेबल व पात] 3. या आदेशा व अपील केले आहे या आदेशाची स य त 4. संबं धत द ताची स य त 5. म यांकनावर प रणाम करणा या बाबी दश वणारा परावाू ु

3. आव यक श क ु अपील फ -- . 300/- 4. अपील फ भर याची प त रोखीन े5. या येसाठ लागणारा

कालावधी 1. महारा मु ांक अ ध नयमाचे कलम 32 ब नसार अपील ु अज दाखल कर यासाठ अन ेय कालावधी ु - म ांक ु िज हा धकार यांचा आदेश ा त झा यापासन ू 60 दवस 2. अपील अज दाखल के यानंतर - अ) प हल सनावणी घे यासाठ ु - 30 दवस ब) अं तम सनावणी झा यानंतर नु णय घे यासाठ - 15 दवस


1. संबं धत ादे शक न दणी उपमहा नर क तथा म ांक ु उप नयं क कायालय 3. न दणी व म ांक वभागा या ु www.igrmaharashtra. gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Stamp Duty Collection या ठकाणी उपल ध

68



महारा म ांक अ ध नयम कलम ु 32 ब [ अ ध नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts या ठकाणी उपल ध ]



9. नणय घेणारे अ धकार संबं धत ादे शक वभागाचे न दणी उपमहा नर क तथा म ांक ुउप नयं क

10. वह त कालावधीम ये कायवाह न झा यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार

अ धकार

संब धत न दणी उपमहा नर क तथा म ांक उप नयं कु



12. न दणी उपमहा नर क यांनी दले या आदेशा व द कोण या तरतद नसार ु ुकोण या ा धकरणाकडे अपील करता येईल ?


न दणी महा नर क व म ांक ुनयंतर्क, महारा रा य, पणेु

69

भाग 6

अपर म ांक नयं क कायालयु , मंबईु

70


अ. . वषय प ठ ृ . 1. मंबई वभागातील म ांक िज हा धकार यांनी नि चत केलेले म यांकन ु ु ू

मा य नस यास या व द अपील [Appeal against order of Collector of Stamps, in Mumbai regarding determination of Market Value]

71

71

मंबई वभागातीलु म ांक िज हा धकार यांनी नि चत केलेले ु म यांकनू मा य नस यास या व द अपील [Appeal against order of Collector of Stamps, in Mumbai

regarding determination of Market Value] 1. वषयाचा सं त तपशील

महारा म ांक अ ध नयमाचे कलम ु 31 [ अ भ नणय ] कवा ंकलम 32 अ [ यो य बाजारभावा माणे म ांक श क न दले या ु ुकरणाम ये वसल ु ] इ. अ वये कायवाह अंतगत म ांक ु

िज हा धकार यांनी दले या अं तम आदेशाम ये नि चत केले या बाजारभावा माणे म यांकन मा य नसेल तर संबं धत ूप कार या आदेशा व , उ त अ ध नयमाचे कलम 32 ब अ वये अपर म ांक नयं कु , मंबई यांचेकडे अपील दाखल क ुशकतात. अपर म ांक नयं कु , मंबई यांचेकडे केवु ळ मंबई वभागातील ुम ांक िज हा धकार यां या आदेशा व अपील करता येतेु ् .

2. आव यक कागदप े 1. अपील अज 2. अपील अजास . 5 चा कोट फ ट प ॅ [लेबल व पात] 3. या आदेशा व अपील केले आहे या आदेशाची स य त 4. संबं धत द ताची स य त 5. म यांकनावर प रणाम करणा या बाबी दश वणारा परावाू ु

3. आव यक श क ु अपील फ -- . 300/- 4. अपील फ भर याची प त रोखीन े5. या येसाठ लागणारा

कालावधी 1. महारा म ांक अ ध नयमाचे कलम ु 32 ब नसार अपील ु अज दाखल कर यासाठ अन ेु य कालावधी - म ांक ु िज हा धकार यांचा आदेश ा त झा यापासन ू 60 दवस 2. अपील अज दाखल के यानंतर - अ) प हल सनावणी घे यासाठ ु - 30 दवस ब) अं तम सनावणी झा यानंतर नणय घे यासाठु - 15 दवस


1. अपर म ांक नयं क कायालयु , मंबईु 2. न दणी व म ांक वभागा या ु www.igrmaharashtra. gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Stamp Duty Collection या ठकाणी उपल ध

72



महारा म ांक अ ध नयम कलम ु 32 ब [ अ ध नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts या ठकाणी उपल ध ]



9. नणय घेणारे अ धकार अपर म ांक नयं कु , मंबई ु

10. वह त कालावधीम ये कायवाह न झा यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार

अ धकार

अपर म ांक नयं क मंबई ु ु

11. या येबाबत यां याकडे त ार करता येईल तो अ धकार , या कायालयाचा प ता व दर वनीू मांक


12. अपर म ांक नयं क ु यांनी दले या आदेशा व द कोण या तरतद नसार ु ुकोण या ा धकरणाकडे अपील करता येईल ?


न दणी महा नर क व म ांक नयंु क, महारा रा य, पणेु

73

भाग 7

न दणी महा नर क व म ांक नयं कु , महारा रा य, पणे कायालयु

74


अ. . वषय प ठ ृ . 1. म ांक िज हा धकार यांनी द ता या म ांक श काबाबत दलेला नणय ु ु ु

मा य नस यास या व द अपील [Appeal against order of Collector of Stamps regarding assessment of Stamp Duty]

75

75

म ांक िज हा धकार यांनी द ता या म ांक शु ु ु काबाबत दलेला नणय मा य नस यास या व द अपील [Appeal against order of Collector of Stamps regarding

assessment of Stamp Duty] 1. वषयाचा सं त तपशील

महारा म ांक अ ध नयमाचे कलम ु 31 व 32 अ अ वये म ांक ुिज हा धकार यांनी दले या आदेशामधील द ताचे म ांक ुश कासाठ वग करण कवा म ांक श क आकारणी मा य नसेल ु ु ुंतर संबं धत प कार असा आदेश ा त झा या या दनांकापासन ू60 दवसां या आत या आदेशा व अ ध नयमाचे कलम 53 अ वये म य नयं क महसल ा धकार तथा न दणी ु ूमहा नर क्षक, महारा रा य, पणे यां याकडे अपील क ुशकतात. तसेच अ ध नयमाचे कलम 47 ते 52 मधील तरतद नसार म ांक श क ु ु ु ु परतावा करणाम ये म ांु क िज हा धकार /न दणी उपमहा नर क/अपर म ांक नयंु क यांनी दले या आदेशा व द देखील या माणे अपील करता येऊ शकत े

2. आव यक कागदप े 1. अपील अज 2. अपील अजास . 5/- चा कोट फ ट प ॅ [लेबल व पात] 3. या आदेशा व अपील केले आहे या आदेशाची स य त 4. संबं धत द ताची स य त 5. अपीलाम ये नमद कथनाचे प टयथ कागदोप ी परावाू ुृ

3. आव यक श क ु अपील फ . 300/- 4. अपील फ भर याची प त रोखीन े5. येसाठ लागणारा

कालावधी 1. अपील अज दाखल करणेसाठ अन ेय कालावधी ु - महारा म ांक अ ध नयमाु चे कलम 53 नसार म ांक िज हा धकार ु ु / न दणी उपमहा नर क तथा म ांक उप नयंु क / अपर म ांक ु नयं क यांचा आदेश ा त झा यापासन ू - 60 दवस 2. अपील अज दाखल के यानंतर प हल सनावणी ु घे यासाठ - 30 दवस. 3. अं तम सनावणी झा यानंतर नणय ु घे यासाठ - 15 दवस.

76


मा हती मळ याचे ठकाण 1. न दणी महा नर क व म ांक नयं कु , महारा रा य, पणे ु यांचे कायालय, नवीन शासक य इमारत, कौि सल हॉलसमोर, पणेु 2. न दणी व म ांक वभागा या ु www.igrmaharashtra. gov.in या संकेत थळावर Activities या सदराखाल Stamp Duty Collection या ठकाणी उपल ध


महारा म ांक अ ध नयमु , कलम 53 [ अ ध नयम वभागा या www.igrmaharashtra.gov.in या संकेत थळावर Publications या सदराखाल Acts या ठकाणी उपल ध ]



9. नणय घेणारे अ धकार म य नयं क महसल ा धकार तथा न दणी महा नर क व ु ूम ांक नयं कु , महारा रा य, पणेु .

10. व हत कालावधीम ये अपीलाचा नणय न द यास याबाबतची कारणे लेखी व पात दे यास जबाबदार

अ धकार

म य नयं क महसल ा धकार तथा न दणी महा नर क व ु ूम ांक नयं कु , महारा रा य, पणेु .


स चव, मदतकाय व पनवसनु , महसल व वन वभागू , मं ालय, मंबईु -32. दर वनी ू . - 022- 22025274

12. म य नयं क महसल ु ूा धकार यांनी दलेला नणय

मा य नस यास या नणय / आदेशा व द कोण या तरतद नसार कोण या ु ुा धकरणाकडे अपील करता

येईल ?

