sribharati.org

॥ श्रीमद्भगवद्गीता ॥

॥ ॐ श्री परमात्मने नमः ॥

अथ प्रथमोऽध्यायः । अर्जुनववषादयोगः

धृतराष्ट्र उवाच ।

धमुक्षेत्र ेकज रुक्षते्र ेसमवेता यजयजत्सवः ।

मामकाः पाण्डवाशै्चव वकमकज वुत सञ्जय ॥ १-१॥

सञ्जय उवाच ।

दृष्ट्वा तज पाण्डवानीकं व्यूढं दजयोधनस्तदा ।

आचायुमजपस्गम्य रार्ा वचनमब्रवीत ्॥ १-२॥

पश्यतैां पाण्डजपजत्राणां - आचायु महती ंचमूम ्।

व्यूढा ंद्रपुदपजत्रेण तव शिष्येण धीमता ॥ १-३॥

अत्र िूरा महेष्वासा भीमार्जुनसमा यजशध ।

यजयजधानो ववराटश्च द्रपुदश्च महारथः ॥ १-४॥

धृष्ट्केतजश्चेवकतानः काशिरार्श्च वीयुवान ्।

पजरुशर्त्कज न्तिभोर्श्च िैब्यश्च नरपज्गमवः ॥ १-५॥

यजधामन्यजश्च ववक्रािः - उत्तमौर्ाश्च वीयुवान् ।

सौभद्रो द्रौपदेयाश्च सव ुएव महारथाः ॥ १-६॥

अस्माकं तज ववशिष्ट्ा ये ताविबोध विर्ोत्तम ।

नायका मम सैन्यस्य संज्ञाथ ंतान्ब्रवीवम त े॥ १-७॥

sribharati.org

भवान्भीष्मश्च कणशु्च कृपश्च सवमवतञ्जयः ।

अश्वत्थामा ववकणशु्च सौमदवत्तस्तथैव च ॥ १-८॥

अन्य ेच बहवः िूराः - मदथ ेत्यक्तर्ीववताः ।

नानािस्त्रप्रहरणाः सव ेयजद्धवविारदाः ॥ १-९॥

अपयाुपं्त तदस्माकं बलं भीष्माशभरशक्षतम ्।

पयाुपं्त शिदमतेेषा ंबलं भीमाशभरशक्षतम ्॥ १-१०॥

अयनेषज च सवेषज यथाभागमवन्तिताः ।

भीष्ममेवाशभरक्षिज भविः सव ुएव वह ॥ १-११॥

तस्य सञ्जनयन्हष ंकज रुवृद्धः वपतामहः ।

शसंहनादं ववनद्योच्ैः िङं्ख दध्मौ प्रतापवान ्॥ १-१२॥

ततः िङ्खाश्च भेयुश्च पणवानकगोमजखाः ।

सहसैवाभ्यहन्यि स िब्दस्तजमजलोऽभवत् ॥ १-१३॥

ततः शे्वतैहुयैयजुके्त महवत स्यन्दन ेन्तितौ ।

माधवः पाण्डवश्चैव वदव्यौ िङ्खौ प्रदध्मतजः ॥ १-१४॥

पाञ्चर्नं्य हृषीकेिः - देवदतं्त धनञ्जयः ।

पौण्डरं दध्मौ महािङं्ख भीमकमा ुवृकोदरः ॥ १-१५॥

अनिववर्यं रार्ा कज िीपजत्रो यजशधविरः ।

नकज लः सहदेवश्च सजघोषमशणपजष्पकौ ॥ १-१६॥

काश्यश्च परमेष्वासः शिखण्डी च महारथः ।

धृष्ट्द्यजम्नो ववराटश्च सात्यवकश्चापराशर्तः ॥ १-१७॥

द्रपुदो द्रौपदेयाश्च सवुिः पृशथवीपत े।

sribharati.org

सौभद्रश्च महाबाहः िङ्खान्दध्मजः पृथक्पथृक् ॥ १-१८॥

स घोषो धातुराष्ट्र ाणां हृदयावन व्यदारयत ्।

नभश्च पृशथवी ंचैव तजमजलो व्यनजनादयन् ॥ १-१९॥

अथ व्यवन्तितान्दषृ्ट्वा धातुराष्ट्र ान् कवपध्वर्ः ।

प्रवृत्त ेिस्त्रसम्पात ेधनजरुद्य्य पाण्डवः ॥ १-२०॥

हृषीकेिं तदा वाकं्य - इदमाह महीपत े।

अर्जुन उवाच ।

सेनयोरुभयोमुध्य ेरथं िापय मेऽच्यजत ॥ १-२१॥

यावदेताविरीक्षेऽहं योद्धजकामानवन्तितान ्।

कैमुया सह योद्धवं्य - अन्तस्मन ्रणसमजद्यम े॥ १-२२॥

योत्स्यमानानवेक्षेऽहं य एतेऽत्र समागताः ।

धातुराष्ट्रस्य दजबजुदे्धः - यजदे्ध वप्रयशचकीषवुः ॥ १-२३॥

सञ्जय उवाच ।

एवमजक्तो हृषीकेिो गजडाकेिेन भारत ।

सेनयोरुभयोमुध्य ेिापवयिा रथोत्तमम ्॥ १-२४॥

भीष्मद्रोणप्रमजखतः सवेषा ंच महीशक्षताम ्।

उवाच पाथ ुपश्यतैान ्- समवतेान्कज रूवनवत ॥ १-२५॥

तत्रापश्यन्तितान्पाथुः वपतॄनथ वपतामहान ्।

आचायाुन्मातजलान्भ्रातॄन ्- पजत्रान्पौत्रान्सखीसं्तथा ॥ १-२६॥

sribharati.org

श्विजरान्सजहृदशै्चव सेनयोरुभयोरवप ।

तान्समीक्ष्य स कौिेयः सवाुन्बन्धूनवन्तितान ्॥ १-२७॥

कृपया परयाववष्ट्ो ववषीदविदमब्रवीत ्।

अर्जुन उवाच ।

दृषे्ट्वमं स्वर्नं कृष्ण यजयजत्सजं समजपन्तितम ्॥ १-२८॥

सीदन्ति मम गात्राशण मजखं च पररिजष्यवत ।

वेपथजश्च िरीरे म ेरोमहषुश्च र्ायत े॥ १-२९॥

गाण्डीवं सं्रसते हस्तात ्- िक्चैव पररदह्यत े।

न च िक्नो्यविातजं भ्रमतीव च म ेमनः ॥ १-३०॥

वनवमत्तावन च पश्यावम ववपरीतावन केिव ।

न च श्रेयोऽनजपश्यावम हिा स्वर्नमाहव े॥ १-३१॥

न काङे्क्ष ववर्यं कृष्ण न च राजं्य सजखावन च ।

वकं नो राजे्यन गोववन्द वकं भोगैर्ीववतेन वा ॥ १-३२॥

येषामथ ेकावङ्क्षतं नः - राजं्य भोगाः सजखावन च ।

त इमेऽवन्तिता यजदे्ध प्राणांस्त्यक्त्वा धनावन च ॥ १-३३॥

आचायाुः वपतरः पजत्राः - तथैव च वपतामहाः ।

मातजलाः श्विजराः पौत्राः श्यालाः सम्बन्तन्धनस्तथा ॥ १-३४॥

एताि हिजवमच्छावम घ्नतोऽवप मधजसूदन ।

अवप त्रैलोक्यराज्यस्य हेतोः वकं नज महीकृत े॥ १-३५॥

वनहत्य धातुराष्ट्र ािः का प्रीवतः स्याज्जनादुन ।

sribharati.org

पापमेवाश्रयेदस्मात ्- हिैतानाततावयनः ॥ १-३६॥

तस्मािाहा ुवयं हिजं धातुराष्ट्र ान्स्वबान्धवान् ।

स्वर्नं वह कथं हिा सजशखनः स्याम माधव ॥ १-३७॥

यद्यप्येत ेन पश्यन्ति लोभोपहतचतेसः ।

कज लक्षयकृतं दोषं वमत्रद्रोहे च पातकम ्॥ १-३८॥

कथं न ज्ञेयमस्माशभः पापादस्माविववतुतजम ्।

कज लक्षयकृतं दोषं प्रपश्यशद्भर्ुनादुन ॥ १-३९॥

कज लक्षय ेप्रणश्यन्ति कज लधमाुः सनातनाः ।

धम ेनषे्ट् कज लं कृतं्स्न - अधमोऽशभभवत्यजत ॥ १-४०॥

अधमाुशभभवातृ्कष्ण प्रदजष्यन्ति कज लशस्त्रयः ।

स्त्रीषज दजष्ट्ासज वाषे्णय र्ायत ेवणुसङ्करः ॥ १-४१॥

सङ्करो नरकायैव कज लघ्नाना ंकज लस्य च ।

पतन्ति वपतरो ह्येषा ंलजप्तवपण्डोदकवक्रयाः ॥ १-४२॥

दोषैरेतैः कज लघ्नाना ंवणुसङ्करकारकैः ।

उत्साद्यि ेर्ावतधमाुः कज लधमाुश्च िाश्वताः ॥ १-४३॥

उत्सिकज लधमाुणा ंमनजष्याणा ंर्नादुन ।

नरके वनयतं वासो भवतीत्यनजिजश्रजम ॥ १-४४॥

अहो बत महत्पापं कतज ंव्यवशसता वयम ्।

यद्राज्यसजखलोभेन हिजं स्वर्नमजद्यताः ॥ १-४५॥

यवद मामप्रतीकारं - अिसं्त्र िस्त्रपाणयः ।

धातुराष्ट्र ा रण ेहन्यजः - तन्म ेक्षमेतरं भवेत् ॥ १-४६॥

sribharati.org

सञ्जय उवाच ।

एवमजक्त्वार्जुनः सङे्ख्य रथोपि उपाववित ्।

ववसृज्य सिरं चापं िोकसंववग्नमानसः ॥ १-४७॥

ॐ तत्सवदवत श्रीमद्भगवद्गीतासज - उपवनषत्सज

ब्रह्मववद्याया ंयोगिास्त्र ेश्रीकृष्णार्जुनसंवादे

अर्जुनववषादयोगो नाम प्रथमोऽध्यायः ॥

sribharati.org

॥ śrīmadbhagavadgītā ॥

॥ oṃ śrī paramātmane namaḥ ॥

atha prathamo'dhyāyaḥ । arjunaviṣādayogaḥ

dhṛtarāṣṭra uvāca ।

dharmakṣetre kurukṣetre samavetā yuyutsavaḥ ।

māmakāḥ pāṇḍavāścaiva kimakurvata sañjaya ॥ 1-1॥

sañjaya uvāca ।

dṛṣṭvā tu pāṇḍavānīkaṃ vyūḍhaṃ duryodhanastadā ।

ācāryamupasaṅgamya rājā vacanamabravīt ॥ 1-2॥

paśyaitāṃ pāṇḍuputrāṇāṃ - ācārya mahatīṃ camūm ।

vyūḍhāṃ drupadaputreṇa tava śiṣyeṇa dhīmatā ॥ 1-3॥

atra śūrā maheṣvāsā bhīmārjunasamā yudhi ।

yuyudhāno virāṭaśca drupadaśca mahārathaḥ ॥ 1-4॥

dhṛṣṭaketuścekitānaḥ kāśirājaśca vīryavān ।

purujitkuntibhojaśca śaibyaśca narapuṅgavaḥ ॥ 1-5॥

yudhāmanyuśca vikrāntaḥ - uttamaujāśca vīryavān ।

saubhadro draupadeyāśca sarva eva mahārathāḥ ॥ 1-6॥

asmākaṃ tu viśiṣṭā ye tānnibodha dvijottama ।

nāyakā mama sainyasya saṃjñārthaṃ tānbravīmi te ॥ 1-7॥

bhavānbhīṣmaśca karṇaśca kṛpaśca samitiñjayaḥ ।

aśvatthāmā vikarṇaśca saumadattistathaiva ca ॥ 1-8॥

anye ca bahavaḥ śūrāḥ - madarthe tyaktajīvitāḥ ।

nānāśastrapraharaṇāḥ sarve yuddhaviśāradāḥ ॥ 1-9॥

sribharati.org

aparyāptaṃ tadasmākaṃ balaṃ bhīṣmābhirakṣitam ।

paryāptaṃ tvidameteṣāṃ balaṃ bhīmābhirakṣitam ॥ 1-10॥

ayaneṣu ca sarveṣu yathābhāgamavasthitāḥ ।

bhīṣmamevābhirakṣantu bhavantaḥ sarva eva hi ॥ 1-11॥

tasya sañjanayanharṣaṃ kuruvṛddhaḥ pitāmahaḥ ।

siṃhanādaṃ vinadyoccaiḥ śaṅkhaṃ dadhmau pratāpavān ॥ 1-12॥

tataḥ śaṅkhāśca bheryaśca paṇavānakagomukhāḥ ।

sahasaivābhyahanyanta sa śabdastumulo'bhavat ॥ 1-13॥

tataḥ śvetairhayairyukte mahati syandane sthitau ।

mādhavaḥ pāṇḍavaścaiva divyau śaṅkhau pradadhmatuḥ ॥ 1-14॥

pāñcajanyaṃ hṛṣīkeśaḥ - devadattaṃ dhanañjayaḥ ।

pauṇḍraṃ dadhmau mahāśaṅkhaṃ bhīmakarmā vṛkodaraḥ ॥ 1-15॥

anantavijayaṃ rājā kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ ।

nakulaḥ sahadevaśca sughoṣamaṇipuṣpakau ॥ 1-16॥

kāśyaśca parameṣvāsaḥ śikhaṇḍī ca mahārathaḥ ।

dhṛṣṭadyumno virāṭaśca sātyakiścāparājitaḥ ॥ 1-17॥

drupado draupadeyāśca sarvaśaḥ pṛthivīpate ।

saubhadraśca mahābāhuḥ śaṅkhāndadhmuḥ pṛthakpṛthak ॥ 1-18॥

sa ghoṣo dhārtarāṣṭrāṇāṃ hṛdayāni vyadārayat ।

nabhaśca pṛthivīṃ caiva tumulo।vyanunādayan ॥ 1-19॥

atha vyavasthitāndṛṣṭvā dhārtarāṣṭrān kapidhvajaḥ ।

pravṛtte śastrasampāte dhanurudyamya pāṇḍavaḥ ॥ 1-20॥

hṛṣīkeśaṃ tadā vākyaṃ - idamāha mahīpate ।

arjuna uvāca ।

senayorubhayormadhye rathaṃ sthāpaya me'cyuta ॥ 1-21॥

yāvadetānnirīkṣe'haṃ yoddhukāmānavasthitān ।

sribharati.org

kairmayā saha yoddhavyaṃ - asmin raṇasamudyame ॥ 1-22॥

yotsyamānānavekṣe'haṃ ya ete'tra samāgatāḥ ।

dhārtarāṣṭrasya durbuddheḥ - yuddhe priyacikīrṣavaḥ ॥ 1-23॥

sañjaya uvāca ।

evamukto hṛṣīkeśo guḍākeśena bhārata ।

senayorubhayormadhye sthāpayitvā rathottamam ॥ 1-24॥

bhīṣmadroṇapramukhataḥ sarveṣāṃ ca mahīkṣitām ।

uvāca pārtha paśyaitān - samavetānkurūniti ॥ 1-25॥

tatrāpaśyatsthitānpārthaḥ pitṝnatha pitāmahān ।

ācāryānmātulānbhrātṝn - putrānpautrānsakhīṃstathā ॥ 1-26॥

śvaśurānsuhṛdaścaiva senayorubhayorapi ।

tānsamīkṣya sa kaunteyaḥ sarvānbandhūnavasthitān ॥ 1-27॥

kṛpayā parayāviṣṭo viṣīdannidamabravīt ।

arjuna uvāca ।

dṛṣṭvemaṃ svajanaṃ kṛṣṇa yuyutsuṃ samupasthitam ॥ 1-28॥

sīdanti mama gātrāṇi mukhaṃ ca pariśuṣyati ।

vepathuśca śarīre me romaharṣaśca jāyate ॥ 1-29॥

gāṇḍīvaṃ sraṃsate hastāt - tvakcaiva paridahyate ।

na ca śaknomyavasthātuṃ bhramatīva ca me manaḥ ॥ 1-30॥

nimittāni ca paśyāmi viparītāni keśava ।

na ca śreyo'nupaśyāmi hatvā svajanamāhave ॥ 1-31॥

na kāṅkṣe vijayaṃ kṛṣṇa na ca rājyaṃ sukhāni ca ।

kiṃ no rājyena govinda kiṃ bhogairjīvitena vā ॥ 1-32॥

yeṣāmarthe kāṅkṣitaṃ naḥ - rājyaṃ bhogāḥ sukhāni ca ।

sribharati.org

ta ime'vasthitā yuddhe prāṇāṃstyaktvā dhanāni ca ॥ 1-33॥

ācāryāḥ pitaraḥ putrāḥ - tathaiva ca pitāmahāḥ ।

mātulāḥ śvaśurāḥ pautrāḥ śyālāḥ sambandhinastathā ॥ 1-34॥

etānna hantumicchāmi ghnato'pi madhusūdana ।

api trailokyarājyasya hetoḥ kiṃ nu mahīkṛte ॥ 1-35॥

nihatya dhārtarāṣṭrānnaḥ kā prītiḥ syājjanārdana ।

pāpamevāśrayedasmāt - hatvaitānātatāyinaḥ ॥ 1-36॥

tasmānnārhā vayaṃ hantuṃ dhārtarāṣṭrānsvabāndhavān ।

svajanaṃ hi kathaṃ hatvā sukhinaḥ syāma mādhava ॥ 1-37॥

yadyapyete na paśyanti lobhopahatacetasaḥ ।

kulakṣayakṛtaṃ doṣaṃ mitradrohe ca pātakam ॥ 1-38॥

kathaṃ na jñeyamasmābhiḥ pāpādasmānnivartitum ।

kulakṣayakṛtaṃ doṣaṃ prapaśyadbhirjanārdana ॥ 1-39॥

kulakṣaye praṇaśyanti kuladharmāḥ sanātanāḥ ।

dharme naṣṭe kulaṃ kṛtsnaṃ - adharmo'bhibhavatyuta ॥ 1-40॥

adharmābhibhavātkṛṣṇa praduṣyanti kulastriyaḥ ।

strīṣu duṣṭāsu vārṣṇeya jāyate varṇasaṅkaraḥ ॥ 1-41॥

saṅkaro narakāyaiva kulaghnānāṃ kulasya ca ।

patanti pitaro hyeṣāṃ luptapiṇḍodakakriyāḥ ॥ 1-42॥

doṣairetaiḥ kulaghnānāṃ varṇasaṅkarakārakaiḥ ।

utsādyante jātidharmāḥ kuladharmāśca śāśvatāḥ ॥ 1-43॥

utsannakuladharmāṇāṃ manuṣyāṇāṃ janārdana ।

narake niyataṃ vāso bhavatītyanuśuśruma ॥ 1-44॥

aho bata mahatpāpaṃ kartuṃ vyavasitā vayam ।

yadrājyasukhalobhena hantuṃ svajanamudyatāḥ ॥ 1-45॥

yadi māmapratīkāraṃ - aśastraṃ śastrapāṇayaḥ ।

dhārtarāṣṭrā raṇe hanyuḥ - tanme kṣemataraṃ bhavet ॥ 1-46॥

sribharati.org

sañjaya uvāca ।

evamuktvārjunaḥ saṅkhye rathopastha upāviśat ।

visṛjya saśaraṃ cāpaṃ śokasaṃvignamānasaḥ ॥ 1-47॥

oṃ tatsaditi śrīmadbhagavadgītāsu - upaniṣatsu

brahmavidyāyāṃ yogaśāstre śrīkṛṣṇārjunasaṃvāde

arjunaviṣādayogo nāma prathamo'dhyāyaḥ ॥

sribharati.org

॥ శ్రీమద్భగవద్గీ తా ॥ ॥ ఓం శీ్ర పరమాత్మన ేనమః ॥ అథ పరథమోఽధ్ాాయః । అరజు నషాదయద్గగః

ధృత్రయష్్టర ఉవయచ । ధరమక్షేతరర కురజక్షేతరర సమవేతా యుయుత్సవః । మామకయః పయణ్డవయశ్చైవ కిమకురవత్ సఞ్ుయ ॥ ౧-౧॥ సఞ్ుయ ఉవయచ । ద్ృదయ్ ా త్ు పయణ్డవయనీకం వయాఢం ద్ురయాధనసతద్ా । ఆచారాముపసఙీ్మా రయజా వచనమబ్రవీత్ ॥ ౧-౨॥ పశ్చాతాం పయణ్ుడ పుతరా ణ్ాం - ఆచారా మహతం చమూమ్ । వయాఢాం ద్ుర పద్పుతరరణ్ త్వ శిష్యాణ్ ధ్గమతా ॥ ౧-౩॥ అత్ర శూరయ మహేదయవసయ భీమారజు నసమా యుధ్ ి। యుయుధ్ానో షారయటశ్ై ద్ుర పద్శ్ై మహారథః ॥ ౧-౪॥

sribharati.org

ధృష్్టకేత్ుశచైకితానః కయశిరయజశ్ై వీరావయన్ । పురజజిత్ుున్తతభోజశ్ై శ్చబ్ాశ్ై నరపుఙీ్వః ॥ ౧-౫॥ యుధ్ామనుాశ్ై షాకయీనత ః - ఉత్తమౌజాశ్ై వీరావయన్ । సౌభద్రర ద్రర పద్రయాశ్ై సరవ ఏవ మహారథాః ॥ ౧-౬॥ అసయమకం త్ు షాశిదయ్ యే తాన్తిబో్ ధ ద్ివజోత్తమ । నాయకయ మమ స ైనాసా సంజాా రథం తాన్రవీమి తర ॥ ౧-౭॥ భవయనీభష్టమశ్ై కరణశ్ై కృపశ్ై సమితిఞ్ుయః । అశ్వతాథ మా షాకరణశ్ై సౌమద్తితసతథ ైవ చ ॥ ౧-౮॥ అనేా చ బ్హవః శూరయః - మద్రేథ త్ాకతజీషాతాః । నానాశ్సత రపరహరణ్ాః సరేవ యుద్ధషాశయరద్ాః ॥ ౧-౯॥ అపరయాపత ం త్ద్సయమకం బ్లం భీదయమభిరక్షిత్మ్ । పరయాపత ం తివద్మేతరదయం బ్లం భీమాభిరక్షిత్మ్ ॥ ౧-౧౦॥ అయనేష్టు చ సరేవష్టు యథాభాగమవసథథతాః । భీష్టమమేవయభిరక్షనుత భవనత ః సరవ ఏవ హి ॥ ౧-౧౧॥ త్సా సఞ్ు నయనహరషం కురజవృద్ధ ః పథతామహః । సథంహనాద్ం షానద్రాచ ైైః శ్ఙ్ఖం ద్ధ్రమ పరతాపవయన్ ॥ ౧-౧౨॥ త్త్ః శ్ఙ్ఖఖ శ్ై భేరాశ్ై పణ్వయనకగయముఖాః ।

sribharati.org

సహస ైవయభాహనానత స శ్బ్దసుత ములోఽభవత్ ॥ ౧-౧౩॥ త్త్ః శచవత ైరహయ ైరజాకేత మహతి సానదన ేసథథతర । మాధవః పయణ్డవశ్చైవ ద్ివయా శ్ఙ్ఖఖ పరద్ధమత్ుః ॥ ౧-౧౪॥ పయఞ్ైజనాం హృష్ీకేశ్ః - ద్రవద్త్తం ధనఞ్ుయః । పౌణ్డ రం ద్ధ్రమ మహాశ్ఙ్ఖం భీమకరయమ వృకోద్రః ॥ ౧-౧౫॥ అననతషాజయం రయజా కునీతపుతరర యుధ్ిష్థి రః । నకులః సహద్రవశ్ై సుఘోష్టమణ్ిపుష్టపకౌ ॥ ౧-౧౬॥ కయశ్ాశ్ై పరమేదయవసః శిఖణ్డడ చ మహారథః । ధృష్్టద్ుామోి షారయటశ్ై సయత్ాకిశయైపరయజిత్ః ॥ ౧-౧౭॥ ద్ుర పద్ర ద్రర పద్రయాశ్ై సరవశ్ః పృథివీపతర । సౌభద్రశ్ై మహాబ్ాహ ః శ్ఙ్ఖఖ నదధుమః పృథకపృథక్ ॥ ౧-౧౮॥ స ఘోదో ధ్ారతరయదయ్ ర ణ్ాం హృద్యాన్త వాద్ారయత్ । నభశ్ై పృథివీం చ ైవ త్ుములో।వానునాద్యన్ ॥ ౧-౧౯॥ అథ వావసథథతానద ృదయ్ ా ధ్ారతరయదయ్ ర న్ కపథధవజః । పరవృతరత శ్సత రసమాపతర ధనురజద్ామా పయణ్డవః ॥ ౧-౨౦॥ హృష్ీకేశ్ం త్ద్ా వయకాం - ఇద్మాహ మహీపతర ।

sribharati.org

అరజు న ఉవయచ । సయనగరజభగరమధ్రా రథం సయథ పయ మేఽచుాత్ ॥ ౧-౨౧॥ యావద్రతాన్తిరీక్షేఽహం గద్ుధ కయమానవసథథతాన్ । క చరమయా సహ గద్ధవాం - అసథమన్ రణ్సముద్ామే ॥ ౧-౨౨॥ గత్సయమానానవేక్షేఽహం య ఏతరఽత్ర సమాగతాః । ధ్ారతరయష్్టరసా ద్ురజుద్రధ ః - యుద్రధ పథరయచికీరషవః ॥ ౧-౨౩॥ సఞ్ుయ ఉవయచ । ఏవముకోత హృష్ీకేశో గుడాకేశచన భారత్ । సయనగరజభగరమధ్రా సయథ పయతావ రథరత్తమమ్ ॥ ౧-౨౪॥ భీష్టమద్రరణ్పరముఖత్ః సరేవదయం చ మహీక్షితామ్ । ఉవయచ పయరథ పశ్చాతాన్ - సమవేతానుురూన్తతి ॥ ౧-౨౫॥ త్తరా పశ్ాతిథితానాపరథః పథత్ౄనథ పథతామహాన్ । ఆచారయానామత్ులానారాత్ౄన్ - పుతరా నయపతరా నసఖంసతథా ॥ ౧-౨౬॥ శ్వశురయనుసహృద్శ్చైవ సయనగరజభగరపథ ।

sribharati.org

తానసమీక్షా స కౌనేతయః సరయవనునధధ నవసథథతాన్ ॥ ౧-౨౭॥ కృపయా పరయాషాదో్ షాష్ీద్న్తిద్మబ్రవీత్ । అరజు న ఉవయచ । ద్ృష్య్ామం సవజనం కృష్టణ యుయుత్ుసం సముపసథథత్మ్ ॥ ౧-౨౮॥ సీద్న్తత మమ గయతరా ణ్ ిముఖం చ పరిశుష్టాతి । వేపథుశ్ై శ్రీరే మే రయమహరషశ్ై జాయతర ॥ ౧-౨౯॥ గయణ్డడవం సరంసతర హసయత త్ - త్వక చైవ పరిద్హాతర । న చ శ్కోిమావసయథ త్ుం భరమతవ చ మే మనః ॥ ౧-౩౦॥ న్తమితాత న్త చ పశయామి షాపరీతాన్త కేశ్వ । న చ శచగీఽనుపశయామి హతావ సవజనమాహవ ే॥ ౧-౩౧॥ న కయఙ్క్షక్ష షాజయం కృష్టణ న చ రయజాం సుఖాన్త చ । కిం నో రయజేాన గయషానద కిం భోగ చరీుషాతరన వయ ॥ ౧-౩౨॥ యేదయమరేథ కయఙ్క్షక్షత్ం నః - రయజాం భోగయః సుఖాన్త చ । త్ ఇమేఽవసథథతా యుద్రధ పయర ణ్ాంసత యకయత ా ధనాన్త చ ॥ ౧-౩౩॥ ఆచారయాః పథత్రః పుతరా ః - త్థ ైవ చ పథతామహాః ।

sribharati.org

మాత్ులాః శ్వశురయః పౌతరా ః శయాలాః సమున్తధనసతథా ॥ ౧-౩౪॥ ఏతాని హనుత మిచాామి ఘ్ితరఽపథ మధుసధద్న । అపథ త ైరలోకారయజాసా హేతరః కిం ను మహీకృతర ॥ ౧-౩౫॥ న్తహత్ా ధ్ారతరయదయ్ ర నిః కయ పీరతిః సయాజునారదన । పయపమేవయశ్యీదే్సయమత్ - హత ైవతానాత్తాయనః ॥ ౧-౩౬॥ త్సయమనాిరయహ వయం హనుత ం ధ్ారతరయదయ్ ర నసాబ్ానధవయన్ । సవజనం హి కథం హతావ సుఖినః సయామ మాధవ ॥ ౧-౩౭॥ యద్ాపయాతర న పశ్ాన్తత లోభోపహత్చరత్సః । కులక్షయకృత్ం ద్రష్టం మిత్రద్రరహ ేచ పయత్కమ్ ॥ ౧-౩౮॥ కథం న జేాయమసయమభిః పయపయద్సయమన్తివరితత్ుమ్ । కులక్షయకృత్ం ద్రష్టం పరపశ్ాద్ిభరునారదన ॥ ౧-౩౯॥ కులక్షయే పరణ్శ్ాన్తత కులధరయమః సనాత్నాః । ధరేమ నష్య్ కులం కృత్సనం - అధరయమఽభిభవత్ుాత్ ॥ ౧-౪౦॥ అధరయమభిభవయత్ుృష్టణ పరద్ుష్టాన్తత కులసథత రయః । సీత రష్టు ద్ుదయ్ సు వయరేణేయ జాయతర వరణసఙ్ురః ॥ ౧-౪౧॥ సఙ్ురయ నరకయయ ైవ కులఘ్ాినాం కులసా చ । పత్న్తత పథత్రయ హేాదయం లుపతపథణ్డడ ద్కకిీయాః ॥ ౧-౪౨॥

sribharati.org

ద్రష్ ైరేత ైః కులఘ్ాినాం వరణసఙ్ురకయరక చః । ఉతాసద్ానేత జాతిధరయమః కులధరయమశ్ై శయశ్వతాః ॥ ౧-౪౩॥ ఉత్సనికులధరయమణ్ాం మనుదయాణ్ాం జనారదన । నరక ేన్తయత్ం వయసో భవతత్ానుశుశీుమ ॥ ౧-౪౪॥ అహో బ్త్ మహతాపపం కరజత ం వావసథతా వయమ్ । యద్రా జాసుఖలోభేన హనుత ం సవజనముద్ాతాః ॥ ౧-౪౫॥ యది్ మామపరతకయరం - అశ్సత రం శ్సత రపయణ్యః । ధ్ారతరయదయ్ ర రణ్ ేహనుాః - త్నేమ క్షేమత్రం భవేత్ ॥ ౧-౪౬॥ సఞ్ుయ ఉవయచ । ఏవముకయత ారజు నః సఙ్షఖయ రథరపసథ ఉపయషాశ్త్ । షాసృజా సశ్రం చాపం శోకసంషాగిమానసః ॥ ౧-౪౭॥ ఓం త్త్సద్ితి శ్రీమద్భగవద్గీ తాసు - ఉపన్తష్టత్ుస బ్రహమషాద్ాాయాం గగశయసయత ర శ్రీకృదయణ రజు నసంవయద్ర అరజు నషాదయద్గగయ నామ పరథమోఽధ్ాాయః ॥

sribharati.org

sribharati.org

॥ ஶ்ரீமத்பகவத்கீதா ॥

॥ ௐ ஶ்ரீ பரமாத்மநே ேமஃ ॥

அத ப்ரதநமாऽத்யாயஃ । அர்ஜுேவிஷாதநயாகஃ

ததராஷ்ட்ர உவாச ।

தர்மநேத்நர குருநேத்நர ஸமநவதா யுயுத்ஸவஃ ।

மாமகாஃ பாண்டவாஶ்சசவ கிமகுர்வத ஸஞ்ஜய ॥ ௧-௧॥

ஸஞ்ஜய உவாச ।

தஷ்ட்வா து பாண்டவாநீகஂ வ்யூடஂ துர்நயாதேஸ்ததா ।

ஆசார்யமுபஸங்கம்ய ராஜா வசேமப்ரவீத் ॥ ௧-௨॥

பஶ்சயதாஂ பாண்டுபுத்ராணாஂ - ஆசார்ய மஹதஂ சமூம் ।

வ்யூடாஂ த்ருபதபுத்நரண தவ ஶிஷ்நயண தமதா ॥ ௧-௩॥

அத்ர ஶூரா மநஹஷ்வாஸா பீமார்ஜுேஸமா யுதி ।

யுயுதாநோ விராடஶ்ச த்ருபதஶ்ச மஹாரதஃ ॥ ௧-௪॥

தஷ்டநகதுஶ்நசகிதாேஃ காஶிராஜஶ்ச வீர்யவாந் ।

புருஜித்குந்திநபாஜஶ்ச சஶப்யஶ்ச ேரபுங்கவஃ ॥ ௧-௫॥

யுதாமந்யுஶ்ச விக்ராந்தஃ - உத்தமமௌஜாஶ்ச வீர்யவாந் ।

மஸௌபத்நரா த்மரௌபநதயாஶ்ச ஸர்வ ஏவ மஹாரதாஃ ॥ ௧-௬॥

அஸ்மாகஂ து விஶிஷ்டா நய தாந்நிநபாத த்விநஜாத்தம ।

ோயகா மம சஸந்யஸ்ய ஸஂஜ்ஞார்தஂ தாந்ப்ரவீமி நத ॥ ௧-௭॥

பவாந்பீஷ்மஶ்ச கர்ணஶ்ச கபஶ்ச ஸமிதிஞ்ஜயஃ ।

அஶ்வத்தாமா விகர்ணஶ்ச மஸௌமதத்திஸ்தசதவ ச ॥ ௧-௮॥

அந்நய ச பஹவஃ ஶூராஃ - மதர்நத த்யக்தஜீவிதாஃ ।

ோோஶஸ்த்ரப்ரஹரணாஃ ஸர்நவ யுத்தவிஶாரதாஃ ॥ ௧-௯॥

அபர்யாப்தஂ ததஸ்மாகஂ பலஂ பீஷ்மாபிரக்ஷிதம் ।

பர்யாப்தஂ த்விதநமநதஷாஂ பலஂ பீமாபிரக்ஷிதம் ॥ ௧-௧௦॥

அயநேஷு ச ஸர்நவஷு யதாபாகமவஸ்திதாஃ ।

பீஷ்மநமவாபிரேந்து பவந்தஃ ஸர்வ ஏவ ஹி ॥ ௧-௧௧॥

தஸ்ய ஸஞ்ஜேயந்ஹர்ஷஂ குருவத்தஃ பிதாமஹஃ ।

ஸஂஹோதஂ விேத்நயாச்சசஃ ஶங்கஂ தத்மமௌ ப்ரதாபவாந் ॥ ௧-௧௨॥

sribharati.org

ததஃ ஶங்காஶ்ச நபர்யஶ்ச பணவாேகநகாமுகாஃ ।

ஸஹசஸவாப்யஹந்யந்த ஸ ஶப்தஸ்துமுநலாऽபவத் ॥ ௧-௧௩॥

ததஃ ஶ்நவசதர்ஹசயர்யுக்நத மஹதி ஸ்யந்தநே ஸ்திமதௌ ।

மாதவஃ பாண்டவஶ்சசவ திவ்மயௌ ஶங்மகௌ ப்ரதத்மதுஃ ॥ ௧-௧௪॥

பாஞ்சஜந்யஂ ஹஷீநகஶஃ - நதவதத்தஂ தேஞ்ஜயஃ ।

மபௌண்ட்ரஂ தத்மமௌ மஹாஶங்கஂ பீமகர்மா வநகாதரஃ ॥ ௧-௧௫॥

அேந்தவிஜயஂ ராஜா குந்தபுத்நரா யுதிஷ்டிரஃ ।

ேகுலஃ ஸஹநதவஶ்ச ஸுநகாஷமணிபுஷ்பமகௌ ॥ ௧-௧௬॥

காஶ்யஶ்ச பரநமஷ்வாஸஃ ஶிகண்டீ ச மஹாரதஃ ।

தஷ்டத்யும்நோ விராடஶ்ச ஸாத்யகிஶ்சாபராஜிதஃ ॥ ௧-௧௭॥

த்ருபநதா த்மரௌபநதயாஶ்ச ஸர்வஶஃ பதிவீபநத ।

மஸௌபத்ரஶ்ச மஹாபாஹுஃ ஶங்காந்தத்முஃ பதக்பதக் ॥ ௧-௧௮॥

ஸ நகாநஷா தார்தராஷ்ட்ராணாஂ ஹதயாநி வ்யதாரயத் ।

ேபஶ்ச பதிவஂீ சசவ துமுநலா।வ்யநுோதயந் ॥ ௧-௧௯॥

அத வ்யவஸ்திதாந்தஷ்ட்வா தார்தராஷ்ட்ராந் கபித்வஜஃ ।

ப்ரவத்நத ஶஸ்த்ரஸம்பாநத தநுருத்யம்ய பாண்டவஃ ॥ ௧-௨௦॥

ஹஷீநகஶஂ ததா வாக்யஂ - இதமாஹ மஹீபநத ।

அர்ஜுே உவாச ।

நஸேநயாருபநயார்மத்நய ரதஂ ஸ்தாபய நமऽச்யுத ॥ ௧-௨௧॥

யாவநததாந்நிரீநேऽஹஂ நயாத்துகாமாேவஸ்திதாந் ।

சகர்மயா ஸஹ நயாத்தவ்யஂ - அஸ்மிந் ரணஸமுத்யநம ॥ ௧-௨௨॥

நயாத்ஸ்யமாோேநவநேऽஹஂ ய ஏநதऽத்ர ஸமாகதாஃ ।

தார்தராஷ்ட்ரஸ்ய துர்புத்நதஃ - யுத்நத ப்ரியசிகீர்ஷவஃ ॥ ௧-௨௩॥

ஸஞ்ஜய உவாச ।

ஏவமுக்நதா ஹஷீநகநஶா குடாநகநஶே பாரத ।

நஸேநயாருபநயார்மத்நய ஸ்தாபயித்வா ரநதாத்தமம் ॥ ௧-௨௪॥

பீஷ்மத்நராணப்ரமுகதஃ ஸர்நவஷாஂ ச மஹீக்ஷிதாம் ।

உவாச பார்த பஶ்சயதாந் - ஸமநவதாந்குரூநிதி ॥ ௧-௨௫॥

தத்ராபஶ்யத்ஸ்திதாந்பார்தஃ பிதேத பிதாமஹாந் ।

ஆசார்யாந்மாதுலாந்ப்ராதந் - புத்ராந்மபௌத்ராந்ஸகஂீஸ்ததா ॥ ௧-௨௬॥

sribharati.org

ஶ்வஶுராந்ஸுஹதஶ்சசவ நஸேநயாருபநயாரபி ।

தாந்ஸமீக்ஷ்ய ஸ மகௌந்நதயஃ ஸர்வாந்பந்தூேவஸ்திதாந் ॥ ௧-௨௭॥

கபயா பரயாவிஷ்நடா விஷீதந்நிதமப்ரவீத் ।

அர்ஜுே உவாச ।

தஷ்ட்நவமஂ ஸ்வஜேஂ கஷ்ண யுயுத்ஸுஂ ஸமுபஸ்திதம் ॥ ௧-௨௮॥

ஸீதந்தி மம காத்ராணி முகஂ ச பரிஶுஷ்யதி ।

நவபதுஶ்ச ஶரீநர நம நராமஹர்ஷஶ்ச ஜாயநத ॥ ௧-௨௯॥

காண்டீவஂ ஸ்ரஂஸநத ஹஸ்தாத் - த்வக்சசவ பரிதஹ்யநத ।

ே ச ஶக்நோம்யவஸ்தாதஂு ப்ரமதவ ச நம மேஃ ॥ ௧-௩௦॥

நிமித்தாநி ச பஶ்யாமி விபரீதாநி நகஶவ ।

ே ச ஶ்நரநயாऽநுபஶ்யாமி ஹத்வா ஸ்வஜேமாஹநவ ॥ ௧-௩௧॥

ே காங்நே விஜயஂ கஷ்ண ே ச ராஜ்யஂ ஸுகாநி ச ।

கஂி நோ ராஜ்நயே நகாவிந்த கஂி நபாசகர்ஜீவிநதே வா ॥ ௧-௩௨॥

நயஷாமர்நத காங்க்ஷிதஂ ேஃ - ராஜ்யஂ நபாகாஃ ஸுகாநி ச ।

த இநமऽவஸ்திதா யுத்நத ப்ராணாஂஸ்த்யக்த்வா தோநி ச ॥ ௧-௩௩॥

ஆசார்யாஃ பிதரஃ புத்ராஃ - தசதவ ச பிதாமஹாஃ ।

மாதுலாஃ ஶ்வஶுராஃ மபௌத்ராஃ ஶ்யாலாஃ ஸம்பந்திேஸ்ததா ॥ ௧-

௩௪॥

ஏதாந்ே ஹந்துமிச்சாமி க்ேநதாऽபி மதுஸூதே ।

அபி த்சரநலாக்யராஜ்யஸ்ய நஹநதாஃ கஂி நு மஹீகநத ॥ ௧-௩௫॥

நிஹத்ய தார்தராஷ்ட்ராந்ேஃ கா ப்ரீதிஃ ஸ்யாஜ்ஜோர்தே ।

பாபநமவாஶ்ரநயதஸ்மாத் - ஹத்சவதாோததாயிேஃ ॥ ௧-௩௬॥

தஸ்மாந்ோர்ஹா வயஂ ஹந்தஂு தார்தராஷ்ட்ராந்ஸ்வபாந்தவாந் ।

ஸ்வஜேஂ ஹி கதஂ ஹத்வா ஸுகிேஃ ஸ்யாம மாதவ ॥ ௧-௩௭॥

யத்யப்நயநத ே பஶ்யந்தி நலாநபாபஹதநசதஸஃ ।

குலேயகதஂ நதாஷஂ மித்ரத்நராநஹ ச பாதகம் ॥ ௧-௩௮॥

கதஂ ே ஜ்நஞயமஸ்மாபிஃ பாபாதஸ்மாந்நிவர்திதும் ।

குலேயகதஂ நதாஷஂ ப்ரபஶ்யத்பிர்ஜோர்தே ॥ ௧-௩௯॥

குலேநய ப்ரணஶ்யந்தி குலதர்மாஃ ஸோதோஃ ।

தர்நம ேஷ்நட குலஂ கத்ஸ்ேஂ - அதர்நமாऽபிபவத்யுத ॥ ௧-௪௦॥

அதர்மாபிபவாத்கஷ்ண ப்ரதுஷ்யந்தி குலஸ்த்ரியஃ ।

ஸ்த்ரீஷு துஷ்டாஸு வார்ஷ்நணய ஜாயநத வர்ணஸங்கரஃ ॥ ௧-௪௧॥

sribharati.org

ஸங்கநரா ேரகாசயவ குலக்ோோஂ குலஸ்ய ச ।

பதந்தி பிதநரா ஹ்நயஷாஂ லுப்தபிண்நடாதகக்ரியாஃ ॥ ௧-௪௨॥

நதாசஷநரசதஃ குலக்ோோஂ வர்ணஸங்கரகாரசகஃ ।

உத்ஸாத்யந்நத ஜாதிதர்மாஃ குலதர்மாஶ்ச ஶாஶ்வதாஃ ॥ ௧-௪௩॥

உத்ஸந்ேகுலதர்மாணாஂ மநுஷ்யாணாஂ ஜோர்தே ।

ேரநக நியதஂ வாநஸா பவதத்யநுஶுஶ்ரும ॥ ௧-௪௪॥

அநஹா பத மஹத்பாபஂ கர்தஂு வ்யவஸதா வயம் ।

யத்ராஜ்யஸுகநலாநபே ஹந்தஂு ஸ்வஜேமுத்யதாஃ ॥ ௧-௪௫॥

யதி மாமப்ரதகாரஂ - அஶஸ்த்ரஂ ஶஸ்த்ரபாணயஃ ।

தார்தராஷ்ட்ரா ரநண ஹந்யுஃ - தந்நம நேமதரஂ பநவத் ॥ ௧-௪௬॥

ஸஞ்ஜய உவாச ।

ஏவமுக்த்வார்ஜுேஃ ஸங்க்நய ரநதாபஸ்த உபாவிஶத் ।

விஸஜ்ய ஸஶரஂ சாபஂ நஶாகஸஂவிக்ேமாேஸஃ ॥ ௧-௪௭॥

ௐ தத்ஸதிதி ஶ்ரீமத்பகவத்கீதாஸு - உபநிஷத்ஸு

ப்ரஹ்மவித்யாயாஂ நயாகஶாஸ்த்நர ஶ்ரீகஷ்ணார்ஜுேஸஂவாநத

அர்ஜுேவிஷாதநயாநகா ோம ப்ரதநமாऽத்யாயஃ ॥