1

vkse~ rRlr~

‘kakdjHkk”;kuqlkj

Lkqcks/k czãlw=fdaok

osnkUrn’kZu¼oS;kfldU;k;ekyslg-½

miksn~?kkr-

vkjafHkysyk xazFk fufoZ?ui.ksa lekIr Ogkok] R;kphv?;;u-v/;kiu ijaijk vfofPNé pkykoh vkf.kf’k”Vkpkjkpsafg ifjikyu Ogkos] Eg.kwu xq:ewfrZ ;kpmik/khusa ;q‰ v’kk fof’k”V b”VnsorkrŸokykueLdkj d:u xazFkkfo”k;hph izfrKk dfjrkr&

iz.kE; ijekRekua Jhfo|krhFkZ:fi.ke~AoS;kfldU;k;ekyk ÜyksdS% lax`árs LQqVe~AA-1

2

vUo;kFkZ&¿Jhfo|krhFkZ:fi.ka ijekRekua iz.kE;ÀJhfo|krhFkZ:ih ijekRE;kyk iz.kke d:u¿oS;kfldU;k;ekyk ÜyksdS% LQqVa lax`árs&ÀoS;kfldU;k;ekyk Üyksdakuh Li”Vi.ksa lax`fgrdsyh tkrs- ¼ cknjk;.k O;klakuh lakfxrysyh thU;k;ekyk rh oS;kfldU;k;ekyk- U;k; Eg0osnkUrokD;akP;k&mifu”kn~okD;akP;k vFkkZpk fu.kZ;dj.kkjha vf/kdj.ksa- R;akpsa vuqØekusa xzFku dj.ksa&R;k U;k;akuk&vf/kdj.kakuk Øekusa jp.ksa&ghpR;akph ekyk- frpk Li”Vi.ksa laxzg dfjrksa- lw=dkjcknjk;.k o Hkk”;dkj ’kadjkpk;Z ;akuh R;kU;k;akpsa lfoLrj o.kZu dsysa vkgs- rFkkfilw=&Hkk”;kfndakpk cks/k lkekU; yksdakuk gksrukgha- ;kLro R;akP;koj vuqxzg dj.;klkBha rhU;k;ekyk vxnha Li”Vi.ksa o FkksMD;akr lok±ukdGsy v’kk jhrhusa Üyksdakuh xqafQrksa-½ 1-&izR;sdvf/kdj.kkps fo”k;] la’k;] laxfr] iwoZi{k ofln~/kkUr vls iakp vo;o vlrkr] R;akP;klaxzgkpk izdkj nk[kforkr&,dks fo”k;lansgiwoZi{kkoHkkld%AÜyksdks∙ijLrq fln~/kkUroknh laxr;% LQqVk%AA2

3

vUo;kFkZ&;k ekysar ,dsdk vf/kdj.kkpk laxzgdj.kkjs nksu nksu Üyksd dsys vkgsr- R;akrhy ¿,dfo”k;&lansg&iwoZi{kkoHkkld%&À,d-ifgyk Üyksdfo”k;] lansg o iwoZi{k ;akpk voHkkld vkgs-Eg0 R;akrhy ifgY;k ÜyksdkP;k iwokZ/kkZusa fo”k; olansg ;k nksu vo;oakpk o mŸkjk/kkZusa iwoZi{k ;kpoF;k vo;okpk laxzg dsyk vkgs- ¿rq vij%fln~/kkUroknh&À vkf.k nqljk Üyksd fln~/kkUrlakx.kkjk vkgs- vkrak laxfr gk frlkjk vo;ojkfgyk- i.k izR;sd vf/kdj.kkph laxfr lakxrcl.;kpsa dkj.k ukgh- dkj.k T;kykvf/kdj.klaxfr d’kh ykokoh gsa ,dnk dGysysavlrsa R;kyk rh LOkr%p rdkZusa ykorak ;srs v’kkvk’k;kusa Eg.krkr&¿laxr;% LQqVk%&Àlaxfr Li”Vvkgsr- 2&vkrak laxrhpk foHkkx d:u R;akpsaLo:i lakxrkr&

‘kkL=s∙/;k;s rFkk ikns U;k;laxr;fL=/kkA‘kkL=kfnfo”k;s Kkrs rŸkRlaxfr:árke~AA3

vUo;kFkZ&¿’kkL=s v/;k;s rFkk ikns U;k;laxr;%fL=/kk lfUr&À ‘kkL=] v/;k; o ikn ;ake/;sa rhu

4

izdkjP;k U;k;laxfr vkgsr- ¿ ’kkL=kfnfo”k;s KkrsrŸkRlaxfr :árke~&À ‘kkL=kfndakpk fo”k; Kkr>kyk vlrak R;k R;k laxrhph dYiuk djkoh-¼’kkL=kpk izfrik| fo”k; tk.kwu R;ko:u ‘kkL=la-laxrhpk rdZ djkok- v/;k;kpk izfrik| fo”k;tk.kwu v/;k;laxfr vksG[kkoh o iknkpk izfrik|fo”k; letwu ?ksÅu R;ko:u iknlaxrhph dYiukdjkoh- ;kizek.ksa rhu laxfr tk.krak ;srkr-À 3-&vkrak ‘kkL=izfrik| o v/;k;izfrik| fo”k;nk{kforkr&

‘kkL=a czãfopkjk[;a v/;k;k% L;qÜprqfoZ/kk%AleUo;kfojks/kkS n~okS lk/kua p Qya rFkkAA 4AA

vUo;kFkZ&¿czãfopkjk[;a ‘kkL=a&Àgsa czãfopkj&czãeheaklk ;k uakokpsa ‘kkL= vkgs- ¿v/;k;k%prqfoZ/kk% L;q%&À;kps v/;k; pkj vkgsr-¿leUo;&vfojks/kkS n~~okS p lk/kua rFkk QyaÀ ifgykleUo;k/;k;] nqljk vfojks/kk/;k;] frljklk/kuk/;k; o pkSFkk Qyk/;k; vkgs- ¼;k czã&eheaklk‘kkL=kps leUo;kfn pkj v/;k; vkgsr-loZ osnkUr okD;akpsa czãke/;sa rRijrsusa i;Zolkugksrsa] vlsa ifgY;k leUo;k/;k;akr izfriknu dsysa

5

vkgs- nqlÚ;k v/;k;akr R;k mifn”kRleUo;k’kha;s.kkÚ;k fojks/kkpk ifjgkj dsyk vkgs- frlÚ;akrKkulk/kuakpk fu.kZ; dsyk vkgs o ‘ksoVP;k v/;k-;akr KkukP;k Qykpk fu.kZ; dsyk vkgs- vls pkjv/;k;akps pkj izfrik| fo”k; vkgsr-½ 4-&vkrakifgY;k v/;k;kP;k pkj iknakps pkj i`Fkd~izfrik| fo”k; lakxrkr&

leUo;s Li”Vfyaxa vLi”VRos∙I;qikL;xe~AKs;xa inek=a p fpUR;a ikns”ouqØekr~AA5

vUo;kFkZ&¿leUo;s ikns”kq vuqØekr~ Li”Vfyaxe~&À^leUo;* uakokP;k ifgY;k v/;k;akrhy pkj iknak-e/;sa vuqØekusa Li”V czãfyaxakuha ;q‰ vlysY;kokD;akpk ¿vLi”VRos vfi mikL;xa&À vLi”Vczãfyaxakuha ;q‰ vlysY;k i.k mikL; czãcks/kdokD;akpk ¿Ks;xa p inek=a fpUR;aÀ vLi”V czãfp-Ugakuha ;q‰ vlysY;k Ks; czãcks/kd okD;akpk odsoy lafnX/k inakpk fopkj dsyk vkgs- ¼ ifgY;kv/;k;kP;k ifgY;k iknakr Li”V czãfpUgakuha ;q‰vlysY;k okD;akpk fopkj dsyk vkgs- tlsa^vUrLrn~/keksZins’kkr~* 1&1&20-;k vf/kdj.kkP;k

6

fo”k;okD;akr loZKRo&lokZReRo&loZikijkfgR;bR;kfn&Nk- Hkk- 1-6&6] 7&5 i`- 57] 63&gsloZ czãkpsp vlk/kkj.k /keZ vlY;keqGsa rsa czãkpsaLi”V fyax vkgs- vlk/kkj.k Eg0 fo’ks”k&dsoyczãke/;sap vl.kkjs o nqlÚ;k dks.kke/;safg ul.kkjs/keZ- nqlÚ;k iknakr mikL; czãfo”k;d vLi”VfpUgakuha ;q‰ vlysY;k okD;akpk fopkj dsykvkgs- tlsa&R;k iknkP;k ifgY;kp vf/kdj.kkP;kNak- Hkk- 3-14- 1&2 i`-211&13 fo”k;okD;akrhy eukse;Ro izk.k’kjhjRo bR;kfn /keZlksikf/kd czã o tho ;akuk lk/kkj.k vkgsr Eg0rs lksikf/kd czã o tho ;k nksgksae/;safg laHkorkr-R;keqGsa rsa czãkpsa vLi”V fyax vkgs o ^lo± [kyqbna czã rTtykfufr ‘kakr miklhr* vlk R;kokD;kpk vkjaHk vlY;keqGsa rsa mikL; czãfo”k;dokD;fg vkgs- vFkkZr~ ;k v/;k;kP;k ifgY;kiknakr mikL; o Ks; v’kk nksUgh izdkjP;kczãkP;k Li”V fyaxakuha ;q‰ vlysY;k okD;akpkfopkj dsyk vkgs] vlsa tk.kkoas- frlÚ;k iknakrvLi”V fyaxakuha ;q‰ vlysY;kp Ks; czãlaca/khokD;akpk fopkj dsyk vkgs- tlsa&R;k iknkP;kifgY;kp vf/kdj.kakrhy ^;fLeU/kkS% i`fFkohpkUrfj{ka vksra0*&eq- Hkk- 2-25 i`- 73-&;k

7

fo”k;okD;akrhy ^|qyksdkfn xqaQysys vl.ksa* gk/keZ lw=kRek o fgj.;xHkZ ;k nks?kakukfg lk/kkj.kvkgs- Eg0 rks /keZ R;k nksgksae/;safg laHkorks-Eg,kwu rsa czãkpsa vLi”V fyax vkgs o ^resoSdatkuFk vkRekua0 vlsa ;akrp EgVysysa vlY;keqGsarsa Ks; czãfo”k;d okD; vkgs- vkrak ;kv/;k;kP;k nqlÚ;k iknakr dBoY;kfndakrhy czã-rŸofo”k;d okD;akpk Eg0 Ks; czãcks/kdokD;akpk o frlÚ;k iknakr NkUnksX;LFk ngjksiklukokD;akpk fopkj dsyk vkgs] gsa [kjsa( rFkkfivoakrjlaxrhP;k laxrhP;k yksHkkusa izlaxr% rksfopkj djkok ykxyk- R;keqGsa R;k nksUgh iknakP;kizfrik| fo”k;akpk ladj >kyk] vlsa eku.;kpsadkj.k ukgha- ;kizek.ksa rhu iknakuha okD;akpk fopkjd:u poF;k iknakr ^vO;‰* ^vtk* bR;kfnlafnX/k inakpk fopkj dsyk vkgs-½ 5-&vkraknqlÚ;k v/;k;kP;k iknakps izfrik| fo”k;lakxrkr&

n~forh;s Le`frrdkZH;ak vfojks/kks∙U;nq”VrkAHkwrHkksDr`Jqrsfyaxa JqrsjI;fo:n~/krkAA 6AA

8

vUo;kFkZ&¿n~forh;s Le`frrdkZH;ak vfojks/k% vU;nq”Vrk&À nqlÚ;k v/;;akr&R;kP;k ifgY;k iknakrlak[;&;ksx&dk.kkn bR;kfn Le`rha’kha o lak[;k-fndakP;k rdak’kha osnkUrleUo;kpk fojks/k laHkorukgha] vlsa nk[kfoysa vkgs- nqlÚ;k iknakrlak[;kfndakP;k erakpsa lnks”kRo nk[kfoysa vkgs-¿HkwrHkksr`Jqrs% vfo:n~/krk fyaxJqrs% vfi vfo:n~/krkÀfrlÚ;k iknkP;k iwoZHkkxkusa iap egkHkwrakph mRifŸkoxSjs lakx.kkÚ;k JqrhaP;k ijLij fojks/kkpk ifjgkjdsyk vkgs- poF;k iknakr fyax’kjhjfo”k;dJqrhaP;k fojks/kkpkfg ifjgkj dsyk vkgs- ¼nqlÚ;kv/;k;kyk ^vfojks/kk/;k;* Eg.krkr] gsa ojlakfxrysap vkgs- R;kP;k ifgY;k iknakr ifgY;kv/;k;akrhy osnkUrleUo;kpk lak[;&;ksxkfnLe`rha’kha o R;akP;k rdk±’kha vfojks/k dlk vkgs rsalakfxrysa vkgs- nqlÚ;k iknakr lak[;kfndakpha ersalnks”k d’kha vkgsr rsa nk[kfoysa vkgs- frlÚ;kiknakr vxksnj iapHkwrfo”k;d JqrhaP;k ijLijfojks/kkpk o ‘ksoVha thofo”k;d JqrhaP;k ijLijfojks/kkpk ifjgkj dsyk vkgs] vkf.k poF;k iknakrfyax’kjhjfo”k;d ijLij fojks/kkpk ifjgkj dsykvkgs-½ 6-&frlÚ;k v/;k;kP;k iknakps izfrik|fo”k; lakxrkr&

9

r`rh;s fojfrLrŸoainkFkZifj’kks/kue~A-xq.kksilaâfrKkucfgjaxkfn lk/kue~AA 7AA

vUo;kFkZ&¿ r`rh;s fojfr% rŸoainkFkZifj’kks/kua&ÀfrlÚ;k v/;k;kP;k ifgY;k iknakr thokpsaijyksdha xeu o bgyksdha iqu% vkxeu ;akpkfopkj d:u oSjkX;kpsa fu:i.k dsysa vkgs- nqlÚ;kiknkP;k iwoZHkkxkusa ^Roa* inkFkkZpsa ‘kks/ku dsysa vkgso mŸkj Hkkxkusa ^rr~* inkFkkZpsa ‘kks/ku dsysa vkgs-¿xq.kksilaâfr% Kkucfglaxkfn lk/kua&À frlÚ;kiknakr lxq.k czãksiklusarhy xq.kksilagkjkpsa fu:i.kdsysa vkgs o fuxqZ.kksiklusar viqu:‰ inakpkpmilagkj lakfxryk vkgs- poF;k iknakr fuxqZ.kczãKkukpha vkJe] ;K bR;kfn cfgjax lk/kusa o‘ke&ne&fufn/;klukfn varjax lk/kusa ;akpsafu:i.k dsysa vkgs- ¼frlÚ;k lk/kuk/;k;kP;kifgY;k iknakr thokpsa ijyksdha tk.ksa o rsFkwu ;kyksdha ijr ;s.ksa ;kpk oSjkX;klkBha fopkj dsykvkgs- nqlÚ;k iknakr izFke ^Roa* inkFkZ tks thoR;kpsa ‘kks/ku o ‘ksoVha ^rr~* inkFkZ tks bZÜoj R;kpas‘kks/ku dsysa vkgs- ‘kks/ku Eg0 R;akuk mikf/kjfgrd:u nk[kfo.ksa] iapdks’kakiklwu thorŸokpsa

10

foospu dj.ksa o ek;ksik/khiklwu bZ’krŸokpsafoospu dj.ksa&½ vkrak poF;k v/;k;akrhyiknakpsa izfrik| fo”k; lakxrkr&

prqFksZ thorks eqf‰% mRØkfUr% xfr% mŸkjkA- czzãizkfIrczãyksdkfofr iknkFkZlaxzg%AA 8AA

vUo;kFkZ&¿prqFksZ thor% eqf‰% mRØkfUr% mŸkjkxfr%À poF;k v/;k;kP;k ifgY;k iknakrJo.kkfndakP;k vko`Ÿkhusa fuxq.k czãkpk fdaokmiklususa lxq.k czãkpk lk{kkRdkj d:u ?ksÅu&fØ;ek.k iq.;&ikiakpk ysi u ykx.ksa o lafpriq.;&ikiakpk fouk’k gks.kas];k Lo:ikph thoueqf‰lakfxryh vkgs- nqlÚ;k iknakr ej.kkÚ;k thokP;k‘kjhjR;kxkpk izdkj lakfxryk vkgs- frlÚ;k iknakre`r >kysY;k lxq.k czãosŸ;kpk mŸkjk;.k ekxZlakfxryk vkgs o poF;k iknakr ¿czãizkfIrczãyksdkS bfriknkFkZlaxzg%&ÀiwoZHkkxkusa fuxqZ.k czã-osŸ;kyk fonsg dSoY;kph izkfIr o mŸkj Hkkxkusalxq.k czãosŸ;kph czãyksdakrhy fLFkfr lakfxryhvkgs- ;k izek.ksa izR;sd iknkpk izfrik| fo”k;vkgs o rksp vkEgh FkksMD;akr lakfxryk vkgs-¼^Qy*laKd poF;k v/;k;kP;k ifgY;k iknakr

11

Jo.kkfndakP;k vko`Ÿkhusa fuxqZ.k czãkyk omiklusP;k ;ksxkusa lxq.k czãkyk lk{kkr~tk.k.kkÚ;k iq:”kkyk izkIr gks.kkjh thoUeqf‰lakfxryh- nqlÚ;k iknakr ej.kkÚ;k iq:”kkP;kmRØe.kkpk kzdkj lakfxryk- frlÚ;k iknakresysY;k lxq.k czãKkph mŸkjk;.k ekxkZusa xfrlakfxryh o poF;k iknakr vkjaHkh fuxqZ.kczãosŸ;kph fonsg eqf‰ o ‘ksoVha lxq.kczãosŸ;kph czãyksdfLFkfr lakfxryh- ;kizek.ksaczãeheaklsP;k lksGkfg iknakpk FkksMD;akr izfrik|fo”k; vkgs-½ vkrak laxrhpk fuÜp; dlk djkokrsa lakxrkr&

ÅfgRok laxrhfLrLjLrFkkokUrjlarh%AÅgsnk{ksin`”VkUrizR;qnkgj.kkfndk%AA 9AA

vUo;kFkZ&¿frLj% laxrh% ÅfgRok rFkk vk{ksi&n`”VkUr&izR;qnkgj.kkfndk% vokUrjlaxrh% Ågsr~&À;k fo”k;kfndakP;k vuqjks/kkusa ‘kkL=laxfr] v/;k;laxfr o iknlaxfr ;akph dYiuk d:u R;kpU;k;kusa vk{ksilaxfr] n`”VakUrlaxfr] izR;qnkgj.klaxfr] izklafxd laxfr bR;kfn vokUrj laxrhaphdYiuk djkoh- ¼;k ‘kkL=kP;k ifgY;k v/;k;kP;k

12

ifgY;k iknkP;k iakpO;k vf/kdj.kkl bZ{kfrvf/kdj.k Eg,krkr] R;akr ^rnS{kr cgq L;akiztk;s; bfr* Eg0 rsa lr~ eh cgq Ogkosa&vkf/kD;kusa mRié Ogkosa vlsa bZ{k.k&vkykspudfjrsa >kysa-&Nak- Hkk- 6-2 i`- 426 igk-&;kokD;kpk fopkj dsyk vkgs- rks fopkj czãklaca/khavlY;keqGsa R;kph czãfopkj’kkL=laxfr vkgs- ;kokD;kpsa rkRi;Z czãke/;sa vkgs] vlk fu.kZ;dsysyk vlY;keqGsa R;kph leUo;k/;k;k’kha laxfrvkgs- bZ{k.k gk psru czãkpkp vlk/kkj.k /keZvlY;keqGsa rsa Li”V czãfyax vkgs] R;keqGsa R;kphizFke iknk’kha laxfr vkgs- ;kizek.ks loZvf/kdj.kakP;k ;k rhu laxfr ;FkklaHko Lor%pvksG[kkO;k- vk{ksilaxfr] n`”Vakrlaxfr bR;kfnvokUrj laxfr vusd vkgsr] R;kphfg v’khpdYiuk djkoh-½ 9-&vokUrj laxrhph ;kstukd’khdjkoh rsa ,dnk dGysa Eg.ktsfrph dYiuklgt dfjrak ;srs- ;kLro frph ;kstuk d’khdjkoh rasp lakxrkr&

iwoZU;k;L; fln~/kkUr;qf‰a oh{; ijs u;sAiwoZi{kL; ;qf‰a p r=k{ksikfn ;kst;sr~AA 10AA

13

vUo;kFkZ&¿iwoZU;k;L; fln~/kkUr;qf‰a oh{; p ijsu;s iwoZi{kL; ;qf‰a oh{; r= vk{ksikfn;kst;sr~&½ iwokZf/kdj.kakrhy fln~/kkUrkph ;qf‰ikgwu o iq<hy vf/kdj.kakrhy iwoZi{kkph ;qf‰ikgwu R;akr vk{ksi] n`”VkUr] izR;qnkgj.k] izklafxdbR;kfn-;kstkO;k---¼tlsa&-izFkekf/kdj.kakr czãfopkj’kkL=kpk vkjaHk djkok] vlk fln~/kkUr vkgs-^dkj.k czã lafnX/ vkgs* gh R;kph ;qf‰&R;kfo”k;ha miifŸk vkgs- nqlÚ;k vf/kdj.kkpk^txtUekfn gsa czãy{k.k laHkor ukgh* vlkiwoZi{k vkgs- ^dkj.k tUekfnd txfé”B vkgsr* ghR;k iwoZi{kkph ;qf‰ vkgs- gh nksUgh ikgwu R;akrvk{ksikfn laxrhph ;kstuk djkoh- czã lanX/kvlY;keqGsa fppk;Z&fopkj dj.;kl ;ksX; vkgs]gsa Eg.k.ksa v;ksX; vkgs- dkj.k tUe] fLFkfr ouk’k gs /keZ txkps vlY;keqGsa rs czãkpsa y{k.kgksÅa ‘kdr ukghar vkf.k czãkpsa y{k.kp tj ukgharj Lor% czã rjh vkgs] vlsa dlsa fln~/k gksbZy\vFkkZr~ czãp tj ukgha rj R;kpsa lafnX/kRo ofopk;ZRo dksBpsa\ v’kh vk{ksilaxfr vkgs- ;akrpn`”VakUr o izR;qnkgj.k laxrhfg ;kstwu nk[kforak;srkr- tlsa lafnX/kRo ;k gsrwusa czãkyk fopk;ZRovkgs] Eg0 czã lafnX/k vlY;keqGsa fopk;Z vkgs]

14

rlsap tUekfn gs txfé”B vlY;keqGsa czãkpsay{k.k ukghar gh n`”VakUrlaxfr] tlk fopk;ZRokfo”k;ha gsrq vkgs rlk y{k.kkfo”k;ha gsrq ukgh] ghizR;qnkgj.klaxfr- n`”VkUrlaxfr] izR;qnkgj.klaxfrloZ= lqyHk vkgs- dkj.k iwokZf/kdj.kkP;k fln~/kk-Urkizek.ksa mŸkjkf/kdj.kkP;k iwoZi{kakr gsrqeŸokpslkE; o mŸkjkf/kdj.kkP;k fln~/kkUrakr gsrq’kwU;Ro gsaoSy{k.; lk/kj.k O;qRiékykfg dG.kas ‘kD; vkgs-vk{ksilaxfr ek= izR;sd vf/kdj.kakr ;FkklaHkodYikoh- vkrak izklafxd laxrhpsa mnkgj.k nsrksa&ifgY;k v/;k;kP;k frlÚ;k iknakr nsorkf/kdj.kvkgs- rsa R;k iknakrhy vkBos vf/kdj.k gks;-R;akr vf/kdkjkpk fopkj dsyk vkgs- R;keqGsaleUo;k/;k;akr o Ks; czãokD;fo”k;d r`rh;iknakr R;k vf/kdj.kkph laxfr tqGr ukgh- rFkkficqn~f/kLFk vokUrj laxfr vkgs- rh d’kh rsa igk-R;kP;k iwohZP;k Eg0 lkrO;k vf/kdj.kakr dkBdksifu”knakrhy vaxq”Bek=okD;kyk czãijRo vlY;k-eqGsa&rsa okD; czãij vlY;keqGsa czãkpsa vaxq”Bek=Ro gsa izek.k euq”;kP;k ân;kP;k vis{ksusa vkgs-dkj.k ‘kkL= euq”;akuk mÌs’kwu izo`Ÿk >kysysa vkgs]vlsa EgVysa vkgs- R;k izlaxkusa nsorkf/kdkj

15

cqn~f/kLFk vkgs gh izklafxd laxfr gks;-½ 10-&vlks( ;k izek.ks ;k ‘kkL=kph vo’; frrdhloZ ekfgrh lakxwu vkrak izR;sd vf/kdj.kkps]laxfr gk vo;o lksMwu] ckdhps pkj vo;o ojlakfxrY;kizek.ksa nksu nksu Üyksdakuh laxzghr dsystkrkr-

vFk izFkek/;k;L; izFke% ikn%A

¼ 1 czãkps fopk;ZRokf/kdj.k ½

lw=e~ 1&vFkkrks czãftKklk AA 1

lw=kFkZ&vFk&lk/ku prq”V; laiŸkhP;k- vuarjvr%&osnp dekZpsa Qy vfuR; vkgs o KkukpsaQy&eks{k fuR; vkgs] vlsa lakxr vlY;keqGsaczãftKklk&drZO;k&czãkph ftKklk djkoh- 1¼ftKklk Eg0 lk{kkRdkjki;ZUr czãKkukph bPNk-gsa lw= czãeheaklk’kkL=kP;k miksn~?kkr:i vkgs-

16