वि�षयः संस्कृतम् कक्षा- 6 वि�तीयः पाठः –आकारान्तस्त्रील्लि��ङ्गः काय�पत्रम् - 1

प्रमुखं कौशलम् आ�श्यकः शि!क्षणाधि$गमः करणीयाः उपायाःपठनम् उच्चारणं च �ण�परिरचयः

*!ब्दानां पठनम् *�स्तूनां चयनम् ,तेषां स्पष्टरूपेण उच्चारणम् च

शि!क्षकेण वि�द्यार्थि45भि7ः �ैय्यशि:करूपेण सामूवि;करूपेण च अभ्यासः करणीयः

प्रथमः क्रि�याकलापः – अभ्यासः

आ�श्यकः शि!क्षणाधि$गमः (TLO) उच्चारणाभ्यासः१. क्रि�म्�लिलखिखत-शब्दा�ाम् उच्चारणं कुरुत

बा�ा छात्रा शि!भिक्षका मवि;�ा आसन्दिन्दकाअजा वि�द्या सूशिचका माविपका पाठ!ा�ारमा नौका मभिक्षका कशि�का वि�चविCकामा�ा एषा पेटिFका गाधियका विपपीशि�कादो�ा गीता छुरिरका कुल्लिIचका याग!ा�ा�ता सीता स्थाशि�का �ेखिLका उत्पीटिठका

क्रि$तीयः क्रि�याकलापः –२(क) वण(संयोज�े� पदं लिलखत-

आ�श्यकः शि!क्षणाधि$गमः (TLO) !ब्दविनमा�णप्रविCयायाः अभ्यासःउदा. क्+ओ+क्+इ+�्+आ= कोविक�ा

1. म्+अ+क्+ष्+इ+क्+आ=2. च्+अ+F्+अ+क्+आ= 3. L्+अ+F्+�्+आ = 4. स्+ऊ+च्+इ+क्+आ=5. �्+ऋ+द+्$्+आ=

(ख) पदा�ां वण(क्रिवचे्छदं कुरुत –

आ�श्यकः शि!क्षणाधि$गमः (TLO) पदवि�चे्छदनाभ्यासः उदा. पेटि.का= प्+-+.्+-+क्+आ =प्+ए+.्+इ+क्+आ

1. विपपीशि�का = प् + -- + प् + ई + -- +इ+क्+आ

2. कुल्लिIचका= - +उ+ञ+्-+इ+-+आ3. चFके=च्+ - +F्+ - +क्+ए4. बाशि�का=ब् + आ + - + इ + - + आ5. �ीणा=- + ई + - + आ

तृतीयः क्रि�याकलापः

आ�श्यकः शि!क्षणाधि$गमः (TLO) �ाक्यरचनाभ्यासः३ .रिरक्तस्था�ाक्रि� पूरयत-

गच्छतः उत्पतवित अजाः चा�यन्तिन्त बाशि�का श्रधिमका1. .............. कष�वित। 2. ............. नृत्यवित। 3. ............ चरन्तिन्त। 4. चाशि�काः ................।5. मभिक्षका.............। 6. मवि;�े.............. ।

चतुथ(ःक्रि�याकलापः –

आ�श्यकः शि!क्षणाधि$गमः (TLO) �स्तुज्ञानम्४. अभ्यासप्रश्नः - लिचत्राणिण दृष््टवा उपयुक्तलिचत्राणाम् अध: उपयुक्तसंस्कृतपदाक्रि� लिलखत -

मा�ा LF्�ा दो�ा चFका पाठ!ा�ा घटिFका

1 2 3 4 5 6

५.अभ्यासप्रश्नः – उलिचतं सव(�ामपदं लिचत्वा रिरक्तस्था�ाक्रि� पूरयत –

आ�श्यकः शि!क्षणाधि$गमः (TLO) स��नामपदानां ज्ञानम्

उदा – बालिलका पठक्रित ( सा, ते, ताः ) = सा पठक्रित१. बाशि�का Cीडवित । ( सा, ते, ताः ) = ----- Cीडवित ।२. बाशि�काः पठन्तिन्त । ( सा, ते, ताः ) = ------ पठन्तिन्त ।

३. अजे चरतः ।( सा, ते, ताः ) = ---- चरतः।४. मवि;�ा च�वित ।( एषा, एते, एताः ) = ----- च�वित।५. चFके वि�;रतः।( एषा, एते, एताः ) = ----- वि�;रतः।६. गाधियकाः गायन्तिन्त। ( एषा, एते, एताः ) = ----गायन्तिन्त।

७. सौशिचका सीव्यवित। ( का, के, काः ) = ------ सीव्यवित ?८. �ृदे्ध ;सतः। (का, के, काः) = ----- ;सतः ?९. बाशि�काः पठन्तिन्त। (का, के, काः) = ------ पठन्तिन्त ?