અથ 1લસીદાસુ ૃત રામચરતમાનસ eદરકાડુ · pdf...

30
અથ ȱુલસીદાસ Ȣૃત રામચરતમાનસ ɅુƛદરકાƖડ .. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa .. sanskritdocuments.org August 3, 2016

Upload: buiduong

Post on 31-Jan-2018

323 views

Category:

Documents


40 download

TRANSCRIPT

॥અથ લુસીદાસ ૃતરામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

.. atha tulasiidaasa kRitaraamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..

sanskritdocuments.orgAugust 3, 2016

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasasundarakaaNDa ..

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

Document Information

Text title : raamacharitamaanasa (tulasiraamaayaNa)

File name : sundarakaaNDa.itx

Location : doc_z_otherlang_hindi

Author : Goswami Tulasidas

Language : Hindi

Subject : hinduism/religion

Transliterated by : Kalpesh Narsi ([email protected]) Please

see http://www.angelfire.com/id/itihaas/index.html

Proofread by : NA

Description-comments : GitaPress Gorakhpur muula guTakaa edi-

tion

Latest update : May 10, 2004

Send corrections to : [email protected]

Site access : http://sanskritdocuments.org

This text is prepared by volunteers and is to be used for personalstudy and research. The file is not to be copied or reposted forpromotion of any website or individuals or for commercial purposewithout permission.

Please help to maintain respect for volunteer spirit.

August 3, 2016

sanskritdocuments.org

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥ીગણેશાય નમઃ

ી નક વ લભોિવજયતેીરામચ રતમાનસપ મ સોપાન

ુ દરકા ડલોક

શા તં શા તમ મેયમનઘં િનવાણશા ત દંાશ ફુણી સે યમિનશં વેદાતંવે ં િવ ુ ્ ।

રામા યં જગદ રં રુ ુ ું માયામ ુ યં હ રવ દઽહં ક ુણાકરં ર વુરં પૂાલ ડૂ◌़ામણિમ્ ॥ ૧ ॥ના યા હૃા ર પુતે દયેઽ મદ યેસ યં વદાિમ ચ ભવાનખલા તરા મા ।ભ ત ય છ ર ુ ુ વ િનભરાં મેકામા દદોષર હતં ુ ુ માનસં ચ ॥ ૨ ॥અ ુલતબલધામં હમશૈલાભદહંદ જુવન ૃશા ુ ં ાિનનામ ગ ય ્ ।સકલ ણુિનધાનં વાનરાણામધીશંર પુિતિ યભ તં વાત તં નમાિમ ॥ ૩ ॥

મવતં ક બચન હુાએ । િુન હ મુતં દય અિત ભાએ ॥તબ લગ મો હ પ રખે ુ ુ હ ભાઈ । સ હ ુખ કંદ લૂ ફલ ખાઈ ॥ ૧ ॥જબ લગઆવ સીત હ દખી । હોઇ હ કા ુ મો હ હરષ બસેષી ॥યહ કહ નાઇ સબ હ ક ુઁ માથા । ચલેઉ હરિષ હયઁ ધ ર ર નુાથા ॥ ૨ ॥િસ ુ તીર એક ધૂર ુદંર । કૌ કુ ૂ દ ચઢ◌़ ેઉ તા ઊપર ॥બાર બાર ર બુીર સભઁાર । તરકઉ પવનતનય બલ ભાર ॥ ૩ ॥હ ગ ર ચરન દઇ હ મુતંા । ચલેઉ સો ગા પાતાલ રંુતા ॥

જિમ અમોઘ ર પુિત કર બાના ।એહ ભાિઁત ચલેઉ હ મુાના ॥ ૪ ॥જલિનિધ ર પુિત ૂત બચાર । ત મૈનાક હો હ મહાર ॥ ૫ ॥દોહા

હ મુાન તે હ પરસા કર િુન ક હ નામ ।

sundarakaaNDa.pdf 1

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

રામ કા ુ ક હ બ ુ મો હ કહાઁ િવ ામ ॥ ૧ ॥ત પવન તુ દવ હ દખા । ન ક ુઁ બલ ુ બસેષા ॥રુસા નામ અ હ હ ક માતા । પઠઇ હઆઇ કહ તે હ બાતા ॥ ૧ ॥

આ ુ રુ હ મો હ દ હ અહારા । નુત બચન કહ પવન ુમારા ॥રામ કા ુ ક ર ફ ર મઆવ । સીતા કઇ િુધ ુ હ નુાવ ॥ ૨ ॥તબ તવ બદન પૈ ઠહ આઈ । સ ય કહ મો હ ન દ માઈ ॥કવને ુ ઁ જતન દઇ ન હ ના । સિસ ન મો હ કહઉ હ મુાના ॥ ૩ ॥જોજન ભ ર તે હ બદ ુ પસારા । કિપ ત ુ ક હ ુ નુ બ તારા ॥સોરહ જોજન ખુ તે હ ઠયઊ । રુત પવન તુ બિ સ ભયઊ ॥ ૪ ॥જસ જસ રુસા બદ ુ બઢ◌़ાવા । તા ુ ૂન કિપ પ દખાવા ॥સત જોજન તે હ આનન ક હા ।અિત લ ુ પ પવન તુ લી હા ॥ ૫ ॥બદન પઇ ઠ િુન બાહરઆવા । માગા બદા તા હ િસ ુ નાવા ॥મો હ રુ હ હ લા ગ પઠાવા । િુધ બલ મર ુ તોર મ પાવા ॥ ૬ ॥દોહા

રામ કા ુ સ ુ ક રહ ુ ુ હ બલ ુ િનધાન ।આિસષ દઇ ગઈ સો હરિષ ચલેઉ હ મુાન ॥ ૨ ॥

િનિસચ ર એક િસ ુ મ ુઁ રહઈ ॥ ક ર માયા ન ુ ક ખગ ગહઈ ॥વ જ ં ુ ગગન ઉડ◌़ાહીં । જલ બલો ક િત હ ક પ રછાહ ॥ ૧ ॥

ગહઇ છાહઁ સક સો ન ઉડ◌़ાઈ ।એ હ બિધ સદા ગગનચર ખાઈ ॥સોઇ છલ હ મૂાન કહઁ ક હા । તા ુ કપ ુ કિપ રુત હ ચી હા ॥ ૨ ॥તા હ મા ર મા ુત તુ બીરા । બા રિધ પાર ગયઉ મિતધીરા ॥તહાઁ ઇ દખી બન સોભા । ુજંત ચચંર ક મ ુ લોભા ॥ ૩ ॥નાના ત ુ ફલ લ હુાએ । ખગ ગૃ ૃદં દ ખ મન ભાએ ॥સૈલ બસાલ દખ એકઆગ । તા પર ધાઇ ચઢ◌़ ેઉ ભય યાગ ॥ ૪ ॥ઉમા ન ક કિપ ક અિધકાઈ ॥ ુ તાપ જો કાલ હ ખાઈ ॥ગ ર પર ચઢ◌़િલકંા તે હ દખી । ક હ ન ઇ અિત ુગ બસેષી ॥ ૫ ॥અિત ઉતગં જલિનિધ ચ ુ પાસા । કનક કો ટ કર પરમ કાસા ॥ ૬ ॥

2 sanskritdocuments.org

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..

છદંકનક કો ટ બચ મણ ૃત ુદંરાયતના ઘના ।ચઉહ હ બુ બીથ ચા ુ રુ બ ુ બિધ બના ॥ગજ બા જ ખ ચર િનકર પદચર રથ બ થ હ કો ગનૈ ।બ ુ પ િનિસચર ૂથ અિતબલ સેન બરનત ન હ બનૈ ॥ ૧ ॥બન બાગ ઉપબન બા ટકા સર પૂ બાપ સોહહ ।નર નાગ રુ ગધંવ ક યા પ િુન મન મોહહ ॥ક ુઁ માલ દહ બસાલ સૈલ સમાન અિતબલ ગ હ ।નાના અખાર હ ભર હ બ ુ બિધ એક એક હ ત હ ॥ ૨ ॥ક ર જતન ભટ કો ટ હ બકટ તન નગ ુ ચ ુઁ દિસ ર છહ ।ક ુઁ મ હષ મા ષુ ધે ુ ખર અજ ખલ િનસાચર ભ છહ ॥એ હ લા ગ લુસીદાસ ઇ હ ક કથા ક એક હ કહ ।ર બુીર સર તીરથ સર ર હ યા ગ ગિત પૈહ હ સહ ॥ ૩ ॥

દોહારુ રખવાર દખ બ ુ કિપ મન ક હ બચાર ।

અિત લ ુ પ ધર િનિસ નગર કર પઇસાર ॥ ૩ ॥મસક સમાન પ કિપ ધર । લકં હ ચલેઉ િુમ ર નરહર ॥નામ લં કની એક િનિસચર । સો કહ ચલેિસ મો હ િનદર ॥ ૧ ॥ને હ નહ મર ુ સઠ મોરા । મોર અહાર જહાઁ લ ગ ચોરા ॥ુ ઠકા એક મહા કિપ હની । ુ િધર બમત ધરન ડનમની ॥ ૨ ॥િુન સભંા ર ઉઠ સો લકંા । જો ર પાિન કર બનય સસકંા ॥

જબ રાવન હ કર દ હા । ચલત બરં ચ કહા મો હ ચી હા ॥ ૩॥બકલ હોિસ ત કિપ ક માર । તબ ને ુ િનિસચર સઘંાર ॥તાત મોર અિત ુ ય બ તૂા । દખે નયન રામ કર ૂતા ॥ ૪ ॥દોહા

તાત વગ અપબગ ખુ ધ રઅ લુા એક ગ ।લૂ ન તા હ સકલ િમલ જો ખુ લવ સતસગં ॥ ૪ ॥

બિસ નગર ક સબ કા । દયઁ રા ખ કોસલ રુ રા ॥ગરલ ધુા ર ુ કર હ િમતાઈ । ગોપદ િસ ુઅનલ િસતલાઈ ॥ ૧ ॥

sundarakaaNDa.pdf 3

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

ગ ુડ◌़ મુે ુ ર ુ સમ તાહ । રામ ૃપા ક ર ચતવા હ ॥અિત લ ુ પ ધરઉ હ મુાના । પૈઠા નગર િુમ ર ભગવાના ॥ ૨ ॥મં દર મં દર િત ક ર સોધા । દખે જહઁ તહઁ અગિનત જોધા ॥ગયઉ દસાનન મં દર માહ ।અિત બચ ક હ ત સો નાહ ॥ ૩ ॥સયન ક દખા કિપ તેહ । મં દર મ ુઁ ન દ ખ બૈદહ ॥ભવનએક િુન દ ખ હુાવા । હ ર મં દર તહઁ ભ બનાવા ॥ ૪ ॥દોહા

રામા ધુ કત હૃ સોભા બરિન ન ઇ ।નવ લુિસકા ૃદં તહઁ દ ખ હરષ કિપરાઇ ॥ ૫ ॥

લકંા િનિસચર િનકર િનવાસા । ઇહાઁ કહાઁ સ જન કર બાસા ॥મન મ ુઁ તરક કર કિપ લાગા । તેહ સમય બભીષ ુ ગા ॥ ૧ ॥રામ રામ તે હ િુમરન ક હા । દયઁ હરષ કિપ સ જન ચી હા ॥એ હ સન હ ઠ ક રહ પ હચાની । સા ુ તે હોઇ ન કારજ હાની ॥ ૨ ॥બ પ ધ ર બચન નુાએ । નુત બભીષન ઉ ઠ તહઁઆએ ॥ક ર નામ ૂછઁ ુસલાઈ । બ કહ ુ િનજ કથા ઝુાઈ ॥ ૩ ॥ક ુ હ હ ર દાસ હ મહઁ કોઈ । મોર દય ીિત અિત હોઈ ॥ક ુ હ રા ુ દ ન અ રુાગી ।આય ુ મો હ કરન બડ◌़ભાગી ॥ ૪ ॥દોહા

તબ હ મુતં કહ સબ રામ કથા િનજ નામ ।નુત ુગલ તન લુક મન મગન િુમ ર નુ ામ ॥ ૬ ॥

નુ ુ પવન તુ રહિન હમાર । જિમ દસન હ મ ુઁ ભ બચાર ॥તાત કબ ુઁ મો હ િન અનાથા । ક રહ હ ૃપા ભા ુ ુલ નાથા ॥ ૧ ॥તામસ ત ુ ક સાધન નાહ । ીિત ન પદ સરોજ મન માહ ॥અબ મો હ ભા ભરોસ હ મુતંા । બ ુ હ ર ૃપા િમલ હ ન હ સતંા ॥ ૨ ॥જ ર બુીર અ ુ હ ક હા । તૌ ુ હ મો હ દર ુ હ ઠ દ હા ॥નુ ુ બભીષન ુ ક ર તી । કર હ સદા સેવક પર ીતી ॥ ૩ ॥

કહ ુ કવન મ પરમ ુલીના । કિપ ચચંલ સબહ બિધ હ ના ॥ાત લેઇ જો નામ હમારા । તે હ દન તા હ ન િમલે અહારા ॥ ૪ ॥

4 sanskritdocuments.org

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..

દોહાઅસ મ અધમ સખા ુ ુ મો ૂ પર ર બુીર ।ક હ ૃપા િુમ ર નુ ભર બલોચન નીર ॥ ૭ ॥

નત ૂઁ અસ વાિમ બસાર । ફર હ તે કાહ ન હો હ ુખાર ॥એ હ બિધ કહત રામ નુ ામા । પાવા અિનબા ય િવ ામા ॥ ૧ ॥િુન સબ કથા બભીષન કહ । હ બિધ જનક તુા તહઁ રહ ॥

તબ હ મુતં કહા ુ ુ ાતા । દખી ચહ નક માતા ॥ ૨ ॥ુ િુત બભીષન સકલ નુાઈ । ચલેઉ પવન તુ બદા કરાઈ ॥

ક ર સોઇ પ ગયઉ િુન તહવાઁ । બનઅસોક સીતા રહ જહવાઁ॥ ૩ ॥દખ મન હ મ ુઁ ક હ નામા । બૈઠ હ બીિત ત િનિસ મા ॥ૃસ ત ુ સીસ જટા એક બેની । જપિત દયઁ ર પુિત નુ ેની ॥ ૪ ॥દોહા

િનજ પદ નયન દ મન રામ પદ કમલ લીન ।પરમ ુખી ભા પવન તુ દખ નક દ ન ॥ ૮ ॥

ત ુ પ લવ મ ુઁ રહા કુાઈ । કરઇ બચાર કર કા ભાઈ ॥તે હ અવસર રાવ ુ તહઁઆવા । સગં ના ર બ ુ ક બનાવા ॥ ૧ ॥બ ુ બિધ ખલ સીત હ સ ઝુાવા । સામ દાન ભય ભેદ દખાવા ॥કહ રાવ ુ ુ ુ ુ ુ ખ સયાની । મદંોદર આ દ સબ રાની ॥ ૨ ॥તવ અ ચુર કર પન મોરા ।એક બાર બલો ુ મમઓરા ॥નૃ ધ રઓટ કહિત બૈદહ । િુમ ર અવધપિત પરમ સનેહ ॥ ૩ ॥ુ ુ દસ ખુ ખ ોત કાસા । કબ ુઁ ક ન લની કરઇ બકાસા ॥

અસ મન સ ુ કહિત નક । ખલ િુધ ન હ ર બુીર બાન ક ॥ ૪ ॥સઠ નૂ હ રઆને હ મોહ ।અધમ િનલ જ લાજ ન હ તોહ ॥ ૫ ॥દોહા

આ ુ હ િુન ખ ોત સમ રામ હ ભા ુ સમાન ।પ ુષ બચન િુન કાઢ◌़િઅિસ બોલા અિત ખિસઆન ॥ ૯ ॥

સીતા ત મમ ૃત અપમાના । ક ટહ તબ િસર ક ઠન ૃપાના ॥

sundarakaaNDa.pdf 5

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

ના હ ત સપ દ મા ુ મમ બાની । ુ ુ ખ હોિત ન ત વન ની ॥ ૧ ॥યામ સરોજ દામ સમ ુદંર । ુ જુ ક ર કર સમ દસકંદર ॥સો જુ કંઠ ક તવ અિસ ઘોરા । ુ ુ સઠ અસ વાન પન મોરા ॥ ૨ ॥ચં હાસ હ ુ મમ પ રતાપં । ર પુિત બરહ અનલ સં તં॥સીતલ િનિસત બહિસ બર ધારા । કહ સીતા હ ુ મમ ુખ ભારા ॥ ૩ ॥નુત બચન િુન મારન ધાવા । મયતનયાઁ ક હ નીિત ઝુાવા ॥

કહિસ સકલ િનિસચ ર હ બોલાઈ । સીત હ બ ુ બિધ ાસ ુ ઈ ॥ ૪ ॥માસ દવસ મ ુઁ કહા ન માના । તૌ મ માર બ કાઢ◌़િ ૃપાના ॥ ૫ ॥દોહા

ભવન ગયઉ દસકંધર ઇહાઁ િપસા ચિન ૃદં ।સીત હ ાસ દખાવ હ ધર હ પ બ ુ મદં ॥ ૧૦ ॥

િ જટા નામ રા છસી એકા । રામ ચરન રિત િન નુ બબેકા ॥સબ હૌ બો લ નુાએિસ સપના । સીત હ સેઇ કર ુ હત અપના ॥ ૧ ॥સપન બાનર લકંા ર । ધુાન સેના સબ માર ॥ખરઆ ઢ◌़ નગન દસસીસા । ુ ં ડત િસર ખં ડત જુ બીસા ॥ ૨ ॥એ હ બિધ સો દ છન દિસ ઈ । લકંા મન ુઁ બભીષન પાઈ ॥નગર ફર ર બુીર દોહાઈ । તબ ુ સીતા બો લ પઠાઈ ॥ ૩ ॥યહ સપના મ કહ કુાર । હોઇ હ સ ય ગ દન ચાર ॥તા ુ બચન િુન તે સબ ડર । જનક તુા ક ચરન હ પર ॥ ૪ ॥દોહા

જહઁ તહઁ ગ સકલ તબ સીતા કર મન સોચ ।માસ દવસ બીત મો હ મા ર હ િનિસચર પોચ ॥ ૧૧ ॥

િ જટા સન બોલ કર જોર । મા ુ બપિત સંગિન ત મોર ॥તજ દહ ક ુ બે ગ ઉપાઈ । ુ સહ બર ુ અબ ન હ સ હ ઈ ॥ ૧ ॥આિન કાઠ ર ુ ચતા બનાઈ । મા ુઅનલ િુન દ ુ લગાઈ ॥સ ય કર હ મમ ીિત સયાની । નુૈ કો વન લૂ સમ બાની ॥ ૨ ॥નુત બચન પદ ગ હ સ ઝુાએિસ । ુ તાપ બલ જુ ુ નુાએિસ ॥

િનિસ ન અનલ િમલ ુ ુ ુ ુમાર ।અસ ક હ સો િનજ ભવન િસધાર ॥ ૩ ॥

6 sanskritdocuments.org

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..

કહ સીતા બિધ ભા િત લૂા । િમ લ હ ન પાવક િમ ટ હ ન લૂા ॥દખઅત ગટ ગગન ગારા ।અવિન નઆવતએકઉ તારા ॥ ૪ ॥પાવકમય સિસ વત નઆગી । માન ુઁ મો હ િન હતભાગી ॥નુ હ બનય મમ બટપ અસોકા । સ ય નામ ક ુ હ ુ મમ સોકા ॥ ૫ ॥તૂન કસલય અનલ સમાના । દ હ અગિન જિન કર હ િનદાના ॥

દખ પરમ બરહા ુલ સીતા । સો છન કિપ હ કલપ સમ બીતા ॥ ૬ ॥દોહા

કિપ ક ર દયઁ બચાર દ હ ુ કા ડા ર તબ ।જ ુઅસોક ગાર દ હ હરિષ ઉ ઠ કર ગહઉ ॥ ૧૨ ॥

તબ દખી ુ કા મનોહર । રામ નામ કત અિત ુદંર ॥ચ કત ચતવ દુર પ હચાની । હરષ િવષાદ દયઁઅ ુલાની ॥ ૧ ॥િત કો સકઇ અજય ર રુાઈ । માયા ત અિસ રચ ન હ ઈ ॥

સીતા મન બચાર કર નાના । મ રુ બચન બોલેઉ હ મુાના ॥ ૨ ॥રામચં નુ બરન લાગા । નુત હ સીતા કર ુખ ભાગા ॥લાગ નુ વન મન લાઈ ।આદ ુ ત સબ કથા નુાઈ ॥ ૩ ॥વના તૃ હ કથા હુાઈ । કહ સો ગટ હોિત કન ભાઈ ॥

તબ હ મુતં િનકટ ચલ ગયઊ । ફ ર બૈઠ મન બસમય ભયઊ ॥ ૪ ॥રામ ૂત મ મા ુ નક । સ ય સપથ ક ુનાિનધાન ક ॥યહ ુ કા મા ુ મ આની । દ હ રામ ુ હ કહઁ સ હદાની ॥ ૫ ॥નર બાનર હ સગં ક ુ કસ । કહ કથા ભઈ સગંિત સ ॥ ૬ ॥દોહા

કિપ ક બચન સ ેમ િુન ઉપ મન બ વાસ ।ના મન મ બચન યહ ૃપાિસ ુ કર દાસ ॥ ૧૩ ॥

હ રજન હાિન ીિત અિત ગાઢ◌़ી । સજલ નયન લુકાવલ બાઢ◌़ી ॥ડૂ◌़ત બરહ જલિધ હ મુાના । ભય ુ તાત મો ક ુઁ જલ ના ॥ ૧ ॥

અબ ક ુ ુસલ બલહાર ।અ જુ સ હત ખુ ભવન ખરાર ॥કોમલચત ૃપાલ ર રુાઈ । કિપ ક હ હ ુધર િન ુરાઈ ॥ ૨ ॥

sundarakaaNDa.pdf 7

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

સહજ બાિન સેવક ખુ દાયક । કબ ુકઁ રુિત કરત ર નુાયક ॥કબ ુઁ નયન મમ સીતલ તાતા । હોઇહ હ િનર ખ યામ ૃ ુ ગાતા ॥ ૩ ॥બચ ુ નઆવ નયન ભર બાર ।અહહ નાથ હ િનપટ બસાર ॥દખ પરમ બરહા ુલ સીતા । બોલા કિપ ૃ ુ બચન બનીતા ॥ ૪ ॥મા ુ ુસલ ુ અ જુ સમેતા । તવ ુખ ુખી ુ ૃપા િનકતા ॥જિન જનની માન ુ જયઁઊના । ુ હ તે ે ુ રામ ક ૂના ॥ ૫ ॥દોહા

ર પુિત કર સદં ુ અબ ુ ુ જનની ધ ર ધીર ।અસ ક હ કિપ ગદગદ ભયઉ ભર બલોચન નીર ॥ ૧૪ ॥

કહઉ રામ બયોગ તવ સીતા । મો ક ુઁ સકલ ભએ બપર તા ॥નવ ત ુ કસલય મન ુઁ ૃસા ૂ। કાલિનસા સમ િનિસ સિસ ભા ૂ॥ ૧ ॥ુબલય બિપન ુ ંત બન સ રસા । બા રદ તપત તેલ જ ુ બ રસા ॥હત રહ કરત તેઇ પીરા । ઉરગ વાસ સમ િ બધ સમીરા ॥ ૨ ॥

કહ ૂ ત ક ુખ ઘ ટ હોઈ । કા હ કહ યહ ન ન કોઈ ॥ત વ ેમ કર મમ અ ુ તોરા । નત િ યા એ ુ મ ુ મોરા ॥ ૩ ॥સો મ ુ સદા રહત તો હ પાહ । ુ ીિત ર ુએતને હ માહ ॥

ુ સદં ુ નુત બૈદહ । મગન ેમ તન િુધ ન હ તેહ ॥ ૪ ॥કહ કિપ દયઁ ધીર ધ ુ માતા । િુમ ુ રામ સેવક ખુદાતા ॥ઉરઆન ુ ર પુિત તુાઈ । િુન મમ બચન તજ ુ કદરાઈ ॥ ૫ ॥દોહા

િનિસચર િનકર પતગં સમ ર પુિત બાન ૃસા ુ ।જનની દયઁ ધીર ધ ુ જર િનસાચર ુ ॥ ૧૫ ॥

જ ર બુીર હોિત િુધ પાઈ । કરતે ન હ બલં ુ ર રુાઈ ॥રામ બાન રબ ઉ નક । તમ બ થ કહઁ ધુાન ક ॥ ૧ ॥અબ હ મા ુમ લવાઈ । ુ આય ુ ન હ રામ દોહાઈ ॥ક ક દવસ જનની ધ ુ ધીરા । કિપ હ સ હત અઇહ હ ર બુીરા ॥ ૨ ॥િનિસચર મા ર તો હ લૈ હ હ । િત ુ ઁ રુ નારદા દ જ ુ ગૈહ હ ॥હ તુ કિપ સબ ુ હ હ સમાના । ધુાન અિત ભટ બલવાના ॥ ૩ ॥

8 sanskritdocuments.org

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..

મોર દય પરમ સદંહા । િુન કિપ ગટ ક હ િનજ દહા ॥કનક ધૂરાકાર સર રા । સમર ભયકંર અિતબલ બીરા ॥ ૪ ॥સીતા મન ભરોસ તબ ભયઊ । િુન લ ુ પ પવન તુ લયઊ ॥ ૫ ॥દોહા

ુ ુ માતા સાખા ગૃ ન હ બલ ુ બસાલ ।ુ તાપ ત ગ ુડ◌़હિખાઇ પરમ લ ુ યાલ ॥ ૧૬ ॥

મન સતંોષ નુત કિપ બાની । ભગિત તાપ તેજ બલ સાની ॥આિસષ દ હ રામિ ય ના । હો ુ તાત બલ સીલ િનધાના ॥ ૧ ॥અજર અમર નુિનિધ તુ હો ૂ । કર ુઁ બ તુ ર નુાયક છો ૂ॥કર ુઁ ૃપા ુ અસ િુન કાના । િનભર ેમ મગન હ મુાના ॥ ૨ ॥બાર બાર નાએિસ પદ સીસા । બોલા બચન જો ર કર ક સા ॥અબ ૃત ૃ ય ભય મ માતા ।આિસષ તવ અમોઘ બ યાતા ॥ ૩ ॥નુ ુ મા ુ મો હ અિતસય ખૂા । લા ગ દખ ુદંર ફલ ખા ॥ુ ુ તુ કર હ બિપન રખવાર । પરમ ભુટ રજનીચર ભાર ॥ ૪ ॥

િત હ કર ભય માતા મો હ નાહ । જ ુ હ ખુ માન ુ મન માહ ॥ ૫ ॥દોહા

દ ખ ુ બલ િન નુ કિપ કહઉ નક ુ ।ર પુિત ચરન દયઁ ધ ર તાત મ રુ ફલ ખા ુ ॥ ૧૭ ॥

ચલેઉ નાઇ િસ ુ પૈઠઉ બાગા । ફલ ખાએિસ ત ુ તોર લાગા ॥રહ તહાં બ ુ ભટ રખવાર । ક મારિસ ક ઇ કુાર ॥ ૧ ॥નાથ એકઆવા કિપ ભાર । તે હ અસોક બા ટકા ઉ ર ॥ખાએિસ ફલ અ ુ બટપ ઉપાર । ર છક મ દ મ દ મ હ ડાર ॥ ૨ ॥િુન રાવન પઠએ ભટ નાના । િત હ હ દખ ગજઉ હ મુાના ॥

સબ રજનીચર કિપ સઘંાર । ગએ કુારત ક અધમાર ॥ ૩ ॥િુન પઠયઉ તે હ અ છ ુમારા । ચલા સગં લૈ ભુટ અપારા ॥

આવત દખ બટપ ગ હ ત । તા હ િનપાિત મહા િુન ગ ॥ ૪ ॥દોહા

sundarakaaNDa.pdf 9

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

ક મારિસ ક મદિસ ક િમલએિસ ધ ર ૂર ।ક િુન ઇ કુાર ુ મકટ બલ ૂર ॥ ૧૮ ॥

િુન તુ બધ લકંસ રસાના । પઠએિસ મેઘનાદ બલવાના ॥મારિસ જિન તુ બાધઁે ુ તાહ । દખઅ કિપ હ કહાઁ કર આહ ॥ ૧ ॥ચલા જત અ ુલત જોધા । બં ુ િનધન િુન ઉપ ોધા ॥કિપ દખા દા ુન ભટઆવા । કટકટાઇ ગ અ ુ ધાવા ॥ ૨ ॥અિત બસાલ ત ુ એક ઉપારા । બરથ ક હ લકંસ ુમારા ॥રહ મહાભટ તાક સગંા । ગ હ ગ હ કિપ મદઇ િનજ ગા ॥ ૩ ॥િત હ હ િનપાિત તા હ સન બા । ભર ુગલ માન ુઁ ગજરા ॥ુ ઠકા મા ર ચઢ◌़ા ત ુ ઈ । તા હ એક છન ુ ુછા આઈ ॥ ૪ ॥

ઉ ઠ બહો ર ક હિસ બ ુ માયા । િત ન ઇ ભજંન યા ॥ ૫ ॥દોહા

અ તે હ સાધઁા કિપ મન ક હ બચાર ।જ ન સર માન મ હમા િમટઇ અપાર ॥ ૧૯ ॥

બાન કિપ ક ુઁ તે હ મારા । પરિત ુઁ બાર કટ ુ સઘંારા ॥તે હ દખા કિપ ુ ુિછત ભયઉ । નાગપાસ બાધંેિસ લૈ ગયઉ ॥ ૧ ॥

ુ નામ જિપ નુ ુ ભવાની । ભવ બધંન કાટ હ નર યાની ॥તા ુ ૂત ક બધં ત ુ આવા । ુ કારજ લગ કિપ હ બધઁાવા ॥ ૨ ॥કિપ બધંન િુન િનિસચર ધાએ । કૌ કુ લા ગ સભાઁ સબઆએ ॥દસ ખુ સભા દ ખ કિપ ઈ । ક હ ન ઇ ક અિત તુાઈ ॥ ૩ ॥કર જોર રુ દિસપ બનીતા । ૃ ુ ટ બલોકત સકલ સભીતા ॥દખ તાપ ન કિપ મન સકંા । જિમ અ હગન મ ુઁ ગ ુડ◌़અસકંા ॥ ૪ ॥દોહા

કિપ હ બલો ક દસાનન બહસા ક હ ુબાદ ।તુ બધ રુિત ક હ િુન ઉપ દયઁ બષાદ ॥ ૨૦ ॥

કહ લકંસ કવન ત ક સા । ક હ ક બલ ઘાલે હ બન ખીસા ॥ક ધ વન નુે હ ન હ મોહ । દખ અિત અસકં સઠ તોહ ॥ ૧ ॥માર િનિસચર ક હ અપરાધા । ક ુ સઠ તો હ ન ાન કઇ બાધા ॥

10 sanskritdocuments.org

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..

ુ ુ રાવન ાડં િનકાયા । પાઇ ુ બલ બરચિત માયા ॥ ૨ ॥ક બલ બરં ચ હ ર ઈસા । પાલત જૃત હરત દસસીસા ॥બલ સીસ ધરત સહસાનન । ડકોસ સમેત ગ ર કાનન ॥ ૩ ॥

ધરઇ જો બબધ દહ રુ ાતા । ુ હ સે સઠ હ િસખાવ ુ દાતા ॥હર કોદંડ ક ઠન હ ભં । તે હ સમેત પૃ દલ મદ ગં ॥ ૪ ॥ખર ૂષન િ િસરા અ ુ બાલી । બધે સકલ અ ુલત બલસાલી ॥ ૫ ॥દોહા

ક બલ લવલેસ ત જતે ુ ચરાચર ઝા ર ।તા ુ ૂત મ ક ર હ રઆને ુ િ ય ના ર ॥ ૨૧ ॥

નેઉ મ ુ હા ર તુાઈ । સહસબા ુ સન પર લરાઈ ॥સમર બા લ સન ક ર જ ુ પાવા । િુન કિપ બચન બહિસ બહરાવા ॥ ૧ ॥ખાય ફલ ુ લાગી ૂખઁા । કિપ ભુાવ ત તોર ખા ॥સબ ક દહ પરમ િ ય વામી । માર હ મો હ ુમારગ ગામી ॥ ૨ ॥જ હ મો હ મારા તે મ માર । તે હ પર બાધઁે તનયઁ ુ હાર ॥મો હ ન ક બાધેઁ કઇ લા । ક હ ચહ િનજ ુ કર કા ॥ ૩ ॥બનતી કર જો ર કર રાવન । નુ ુ માન ત જ મોર િસખાવન ॥દખ ુ ુ હ િનજ ુલ હ બચાર । મ ત જ ભજ ુ ભગત ભય હાર ॥ ૪ ॥ક ડર અિત કાલ ડરાઈ । જો રુ અ રુ ચરાચર ખાઈ ॥

તાસ બય ુ કબ ુઁ ન હ ક । મોર કહ નક દ ॥ ૫ ॥દોહા

નતપાલ ર નુાયક ક ુના િસ ુ ખરા ર ।ગ સરન ુ રા ખહ તવ અપરાધ બસા ર ॥ ૨૨ ॥

રામ ચરન પકંજ ઉર ધર ૂ । લકંાઁ અચલ રાજ ુ હ કર ૂ॥રિષ લુ ત જ ુ બમલ મયકંા । તે હ સિસ મ ુઁ જિન હો ુ કલકંા ॥ ૧ ॥રામ નામ બ ુ ગરા ન સોહા । દ ુ બચા ર યા ગ મદ મોહા ॥બસન હ ન ન હ સોહ રુાર । સબ ષૂન િૂષત બર નાર ॥ ૨ ॥રામ બ ખુ સપંિત તુાઈ । ઇ રહ પાઈ બ ુ પાઈ ॥

sundarakaaNDa.pdf 11

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

સજલ લૂ જ હ સ રત હ નાહ । બરિષ ગ િુન તબ હ ખુાહ ॥ ૩ ॥ુ ુ દસકંઠ કહ પન રોપી । બ ખુ રામ ાતા ન હ કોપી ॥

સકંર સહસ બ ુઅજ તોહ । સક હ ન રા ખ રામ કર ોહ ॥ ૪ ॥દોહા

મોહ લૂ બ ુ લૂ દ યાગ ુ તમ અભમાન ।ભજ ુ રામ ર નુાયક ૃપા િસ ુ ભગવાન ॥ ૨૩ ॥

જદિપ કહ કિપ અિત હત બાની । ભગિત બબેક બરિત નય સાની ॥બોલા બહિસ મહા અભમાની । િમલા હમ હ કિપ રુ બડ◌़ યાની ॥ ૧ ॥ૃ ુ િનકટઆઈ ખલ તોહ । લાગેિસ અધમ િસખાવન મોહ ॥

ઉલટા હોઇ હ કહ હ મુાના । મિત મ તોર ગટ મ ના ॥ ૨ ॥િુન કિપ બચન બ તુ ખિસઆના । બે ગ ન હર ુ ઢૂ◌़ કર ાના ॥નુત િનસાચર મારન ધાએ । સચવ હ સ હત બભીષ ુઆએ ॥ ૩ ॥

નાઇ સીસ ક ર બનય બ તૂા । નીિત બરોધા ન મા રઅ ૂતા ॥આન દંડ ક ક રઅ ગોસાઈઁ । સબહ કહા મં ભલ ભાઈ ॥ ૪ ॥નુત બહિસ બોલા દસકંધર । ગ ભગં ક ર પઠઇઅ બદંર ॥ ૫ ॥

દોહાકિપ ક મમતા ૂછઁ પર સબ હ કહ સ ઝુાઇ ।તેલ બો ર પટ બાિઁધ િુન પાવક દ ુ લગાઇ ॥ ૨૪ ॥

ૂછઁ હ ન બાનર તહઁ ઇ હ । તબ સઠ િનજ નાથ હ લઇઆઇ હ ॥જ હ ક ક હિસ બ તુ બડ◌़ાઈ । દખ મ િત હ ક તુાઈ ॥ ૧ ॥બચન નુત કિપ મન ુ કુાના । ભઇ સહાય સારદ મ ના ॥

ધુાન િુન રાવન બચના । લાગે રચ ઢૂ◌़ સોઇ રચના ॥ ૨ ॥રહા ન નગર બસન તૃ તેલા । બાઢ◌़ી ૂછઁ ક હ કિપ ખેલા ॥કૌ કુ કહઁઆએ રુબાસી । માર હ ચરન કર હ બ ુ હાસઁી ॥ ૩ ॥બાજ હ ઢોલ દ હ સબ તાર । નગર ફ ર િુન ૂછઁ ર ॥પાવક જરત દખ હ મુતંા । ભયઉ પરમ લ ુ પ રંુતા ॥ ૪ ॥િન ુ ક ચઢ◌़ ેઉ કિપ કનક અટાર । ભ સભીત િનસાચર નાર ॥ ૫ ॥

12 sanskritdocuments.org

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..

દોહાહ ર ે રત તે હ અવસર ચલે મ ુત ઉનચાસ ।અ હાસ ક ર ગ કિપ બઢ◌़િલાગ અકાસ ॥ ૨૫ ॥

દહ બસાલ પરમ હ ુઆઈ । મં દર ત મં દર ચઢ◌़ ધાઈ ॥જરઇ નગર ભા લોગ બહાલા । ઝપટ લપટ બ ુ કો ટ કરાલા ॥ ૧ ॥તાત મા ુ હા િુનઅ કુારા ।એ હ અવસર કો હમ હ ઉબારા ॥હમ જો કહા યહ કિપ ન હ હોઈ । બાનર પ ધર રુ કોઈ ॥ ૨ ॥સા ુઅવ યા કર ફ ુઐસા । જરઇ નગર અનાથ કર સા ॥રા નગર િનિમષ એક માહ ।એક બભીષન કર હૃ નાહ ॥ ૩ ॥

તા કર ૂત અનલ હ િસ ર । જરા ન સો તે હ કારન ગ ર ॥ઉલ ટ પલ ટ લકંા સબ ર । ૂ દ પરા િુન િસ ુ મઝાર ॥ ૪ ॥દોહા

ૂછઁ ઝુાઇ ખોઇ મ ધ ર લ ુ પ બહો ર ।જનક તુા ક આગ ઠાઢ◌़ ભયઉ કર જો ર ॥ ૨૬ ॥

મા ુમો હ દ ક ચી હા । સ ર નુાયક મો હ દ હા ॥ડૂ◌़ામનિઉતા ર તબ દયઊ । હરષ સમેત પવન તુ લયઊ ॥ ૧ ॥

કહ ુ તાત અસ મોર નામા । સબ કાર ુ રૂનકામા ॥દ ન દયાલ બ ર ુ સભઁાર । હર ુ નાથ મમ સકંટ ભાર ॥ ૨ ॥તાત સ તુ કથા નુાએ ુ । બાન તાપ ુ હ સ ઝુાએ ુ ॥માસ દવસ મ ુઁ નાથ નઆવા । તૌ િુન મો હ જઅત ન હ પાવા ॥ ૩ ॥ક ુ કિપ ક હ બિધ રાખ ાના । ુ હ ૂ તાત કહત અબ ના ॥તો હ દખ સીતલ ભઇ છાતી । િુન મો ક ુઁ સોઇ દ ુ સો રાતી ॥ ૪ ॥દોહા

જનક તુ હ સ ઝુાઇ ક ર બ ુ બિધ ધીર ુ દ હ ।ચરન કમલ િસ ુ નાઇ કિપ ગવ ુ રામ પ હ ક હ ॥ ૨૭ ॥

ચલત મહા િુન ગજિસ ભાર । ગભ વ હ િુન િનિસચર નાર ॥નાિઘ િસ ુએ હ પાર હઆવા । સબદ કલ કલા કિપ હ નુાવા ॥ ૧ ॥હરષે સબ બલો ક હ મુાના । તૂન જ મ કિપ હ તબ ના ॥

sundarakaaNDa.pdf 13

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

ખુ સ તન તેજ બરા । ક હિસ રામચં કર કા ॥ ૨ ॥િમલે સકલ અિત ભએ ખુાર । તલફત મીન પાવ જિમ બાર ॥ચલે હરિષ ર નુાયક પાસા । ૂછઁત કહત નવલ ઇિતહાસા ॥ ૩ ॥તબ મ બુન ભીતર સબઆએ । ગદ સમંત મ ુ ફલ ખાએ ॥રખવાર જબ બરજન લાગે । ુ ટ હાર હનત સબ ભાગે ॥ ૪ ॥દોહા

ઇ કુાર તે સબ બન ઉ ર ુબરાજ ।નુ ુ ીવ હરષ કિપ ક રઆએ ુ કાજ ॥ ૨૮ ॥

જ ન હોિત સીતા િુધ પાઈ । મ બુન ક ફલ સક હ ક ખાઈ ॥એ હ બિધ મન બચાર કર રા ।આઇગએ કિપ સ હત સમા ॥ ૧ ॥આઇ સબ હ નાવા પદ સીસા । િમલેઉ સબ હ અિત ેમ કપીસા ॥ૂછઁ ુસલ ુસલ પદ દખી । રામ ૃપાઁ ભા કા ુ બસેષી ॥ ૨ ॥

નાથ કા ુ ક હઉ હ મુાના । રાખે સકલ કિપ હ ક ાના ॥િુન ુ ીવ બ ુ ર તે હ િમલેઊ । કિપ હ સ હત ર પુિત પ હ ચલેઊ ॥ ૩ ॥

રામ કિપ હ જબઆવત દખા । ક કા ુ મન હરષ બસેષા ॥ફ ટક િસલા બૈઠ ૌ ભાઈ । પર સકલ કિપ ચરન હ ઈ ॥ ૪ ॥દોહા

ીિત સ હત સબ ભેટ ર પુિત ક ુના ુજં ।ૂછઁ ુસલ નાથ અબ ુસલ દખ પદ કંજ ॥ ૨૯॥

મવતં કહ ુ ુ ર રુાયા । પર નાથ કર ુ ુ હ દાયા ॥તા હ સદા ભુ ુસલ િનરંતર । રુ નર િુન સ તા ઊપર ॥ ૧ ॥સોઇ બજઈ બનઈ નુ સાગર । તા ુ જુ ુ ૈલોક ઉ ગર ॥

ુ ક ૃપા ભયઉ સબ કા ૂ । જ મ હમાર ફુલ ભા આ ૂ ॥ ૨ ॥નાથ પવન તુ ક હ જો કરની । સહસ ુઁ ખુ ન ઇ સો બરની ॥પવનતનય ક ચ રત હુાએ । મવતં ર પુિત હ નુાએ ॥ ૩ ॥નુત ૃપાિનિધ મન અિત ભાએ । િુન હ મુાન હરિષ હયઁ લાએ ॥

કહ ુ તાત ક હ ભાિઁત નક । રહિત કરિત ર છા વ ાન ક ॥ ૪ ॥દોહા

14 sanskritdocuments.org

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..

નામ પાહ દવસ િનિસ યાન ુ હાર કપાટ ।લોચન િનજ પદ જ ંિ ત હ ાન ક હ બાટ ॥ ૩૦ ॥

ચલત મો હ ડૂ◌़ામનિદ હ । ર પુિત દયઁ લાઇ સોઇ લી હ ॥નાથ ુગલ લોચન ભ ર બાર । બચન કહ ક જનક ુમાર ॥ ૧ ॥અ જુ સમેત ગહ ુ ુ ચરના । દ ન બં ુ નતારિત હરના ॥મન મ બચન ચરન અ રુાગી । ક હ અપરાધ નાથ હ યાગી ॥ ૨॥અવ નુ એક મોર મ માના । બ રત ાન ન ક હ પયાના ॥નાથ સો નયન હ કો અપરાધા । િનસરત ાન કર હ હ ઠ બાધા ॥ ૩ ॥બરહ અગિન ત ુ લૂ સમીરા । વાસ જરઇ છન મા હ સર રા ॥નયન વ હ જ ુ િનજ હત લાગી । જર ન પાવ દહ બરહાગી ॥ ૪ ॥સીતા ક અિત બપિત બસાલા । બન હ કહ ભલ દ નદયાલા ॥ ૫ ॥દોહા

િનિમષ િનિમષ ક ુનાિનિધ હ કલપ સમ બીિત ।બે ગ ચલઅ ુઆિનઅ જુ બલ ખલ દલ િત ॥ ૩૧ ॥

િુન સીતા ુખ ુ ખુ અયના । ભ રઆએ જલ રા જવ નયના ॥બચન કાયઁ મન મમ ગિત હ । સપને ુ ઁ ૂઝઅ બપિત ક તાહ ॥ ૧ ॥કહ હ મુતં બપિત ુ સોઈ । જબ તવ િુમરન ભજન ન હોઈ ॥કિતક બાત ુ ધુાન ક । ર ુ હ િતઆિનબી નક ॥ ૨ ॥ુ ુ કિપ તો હ સમાન ઉપકાર । ન હ કોઉ રુ નર િુન ત ધુાર ॥િત ઉપકાર કર કા તોરા । સન ખુ હોઇ ન સકત મન મોરા ॥ ૩ ॥ુ ુ તુ તો હ ઉ રન મ નાહ । દખે ક ર બચાર મન માહ ॥િુન િુન કિપ હ ચતવ રુ ાતા । લોચન નીર લુક અિત ગાતા ॥ ૪ ॥

દોહાિુન ુ બચન બલો ક ખુ ગાત હરિષ હ મુતં ।

ચરન પરઉ ેમા ુલ ા હ ા હ ભગવતં ॥ ૩૨ ॥બાર બાર ુ ચહઇ ઉઠાવા । ેમ મગન તે હ ઉઠબ ન ભાવા ॥

ુ કર પકંજ કિપ ક સીસા । િુમ ર સો દસા મગન ગૌર સા ॥ ૧ ॥સાવધાન મન ક ર િુન સકંર । લાગે કહન કથા અિત ુદંર ॥

sundarakaaNDa.pdf 15

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

કિપ ઉઠાઇ ુ દયઁ લગાવા । કર ગ હ પરમ િનકટ બૈઠાવા ॥ ૨ ॥ક ુ કિપ રાવન પા લત લકંા । ક હ બિધ દહઉ ુગ અિત બકંા ॥

ુ સ ના હ મુાના । બોલા બચન બગત હ મુાના ॥ ૩ ॥સાખા ગૃ ક બડ◌़િમ સુાઈ । સાખા ત સાખા પર ઈ ॥નાિઘ િસ ુ હાટક રુ રા । િનિસચર ગન બિધ બિપન ઉ રા ॥ ૪ ॥સો સબ તવ તાપ ર રુાઈ । નાથ ન ક મો ર તુાઈ ॥ ૫ ॥દોહા

તા ક ુઁ ુ ક અગમ ન હ પર ુ હ અ ુ લૂ ।તવ ભાવઁ વડ◌़વાનલહિ ર સકઇ ખ ુ લૂ ॥ ૩૩ ॥

નાથ ભગિત અિત ખુદાયની । દ ુ ૃપા ક ર અનપાયની ॥િુન ુ પરમ સરલ કિપ બાની ।એવમ ુતબ કહઉ ભવાની ॥ ૧ ॥

ઉમા રામ ભુાઉ હ ના । તા હ ભજ ુ ત જ ભાવ નઆના ॥યહ સબંાદ ુ ઉરઆવા । ર પુિત ચરન ભગિત સોઇ પાવા ॥ ૨ ॥િુન ુ બચન કહ હ કિપ ૃદંા । જય જય જય ૃપાલ ખુકંદા ॥

તબ ર પુિત કિપપિત હ બોલાવા । કહા ચલ કર કર ુ બનાવા ॥ ૩ ॥અબ બલં ુ ક હ કારન ક । રુત કિપ હ ક ુઁ આય ુ દ ॥કૌ કુ દ ખ મુન બ ુ બરષી । નભ ત ભવન ચલે રુ હરષી ॥ ૪ ॥દોહા

કિપપિત બે ગ બોલાએઆએ ૂથપ ૂથ ।નાના બરન અ લુ બલ બાનર ભા ુ બ થ ॥ ૩૪ ॥

ુ પદ પકંજ નાવ હ સીસા । ગ હ ભા ુ મહાબલ ક સા ॥દખી રામ સકલ કિપ સેના । ચતઇ ૃપા ક ર રા જવ નૈના ॥ ૧ ॥રામ ૃપા બલ પાઇ કિપદા । ભએ પ છ ુત મન ુઁ ગ રદા ॥હરિષ રામ તબ ક હ પયાના । સ નુ ભએ ુદંર ભુ નાના ॥ ૨ ॥

ુ સકલ મગંલમય ક તી । તા ુ પયાન સ નુ યહ નીતી ॥ુ પયાન ના બૈદહ । ફર ક બામ ગ જ ુ ક હ દહ ॥ ૩ ॥

જોઇ જોઇ સ નુ ન ક હ હોઈ ।અસ નુ ભયઉ રાવન હ સોઈ ॥ચલા કટ ુ કો બરન પારા । ગ હ બાનર ભા ુ અપારા ॥ ૪ ॥

16 sanskritdocuments.org

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..

નખઆ ધુ ગ ર પાદપધાર । ચલે ગગન મ હ ઇ છાચાર ॥કહ રનાદ ભા ુ કિપ કરહ । ડગમગા હ દ ગજ ચ રહ ॥ ૫ ॥છદં

ચ ર હ દ ગજ ડોલ મ હ ગ ર લોલ સાગર ખરભર ।મન હરષ સબ ગધંબ રુ િુન નાગ કનર ુખ ટર ॥કટકટ હ મકટ બકટ ભટ બ ુ કો ટ કો ટ હ ધાવહ ।જય રામ બલ તાપ કોસલનાથ નુ ગન ગાવહ ॥ ૧ ॥સ હ સક ન ભાર ઉદાર અ હપિત બાર બાર હ મોહઈ ।ગહ દસન િુન િુન કમઠ ૃ ટ કઠોર સો કિમ સોહઈ ॥ર બુીર ુ ચર યાન થિત િન પરમ હુાવની ।જ ુ કમઠ ખપર સપરાજ સો લખત અબચલ પાવની ॥ ૨ ॥

દોહાએ હ બિધ ઇ ૃપાિનિધ ઉતર સાગર તીર ।જહઁ તહઁ લાગે ખાન ફલ ભા ુ બ લુ કિપ બીર ॥ ૩૫ ॥

ઉહાઁ િનસાચર રહ હ સસકંા । જબ ત ર ગયઉ કિપ લકંા ॥િનજ િનજ હૃ સભ કર હ બચારા । ન હ િનિસચર ુલ કર ઉબારા ॥ ૧ ॥

ુ ૂત બલ બરિન ન ઈ । તે હ આ રુ કવન ભલાઈ ॥ૂ િત હ સન િુન રુજન બાની । મદંોદર અિધક અ ુલાની ॥ ૨ ॥રહિસ જો ર કર પિત પગ લાગી । બોલી બચન નીિત રસ પાગી ॥કંત કરષ હ ર સન પ રહર ૂ । મોર કહા અિત હત હયઁ ધર ૂ॥ ૩ ॥સ ઝુત ુ ૂત કઇ કરની । વ હ ગભ રજનીચર ધરની ॥તા ુ ના ર િનજ સચવ બોલાઈ । પઠવ ુ કંત જો ચહ ુ ભલાઈ ॥ ૪ ॥તવ ુલ કમલ બિપન ુખદાયઈ । સીતા સીત િનસા સમઆઈ ॥નુ ુ નાથ સીતા બ ુ દ હ । હત ન ુ હાર સં ુ અજ ક હ ॥ ૫ ॥

દોહારામ બાન અ હ ગન સ રસ િનકર િનસાચર ભેક ।જબ લગ સત ન તબ લગ જત ુ કર ુ ત જ ટક ॥ ૩૬ ॥

વન િુન સઠ તા ક ર બાની । બહસા જગત બ દત અભમાની ॥

sundarakaaNDa.pdf 17

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

સભય ભુાઉ ના ર કર સાચા । મગંલ મ ુઁ ભય મન અિત કાચા ॥ ૧ ॥જ આવઇ મકટ કટકાઈ । જઅ હ બચાર િનિસચર ખાઈ ॥કંપ હ લોકપ ક ાસા । તા ુ ના ર સભીત બડ◌़િહાસા ॥ ૨ ॥અસ ક હ બહિસ તા હ ઉર લાઈ । ચલેઉ સભાઁ મમતા અિધકાઈ ॥મદંોદર દયઁ કર ચતા । ભયઉ કંત પર બિધ બપર તા ॥ ૩ ॥બૈઠઉ સભાઁ ખબ ર અિસ પાઈ । િસ ુ પાર સેના સબઆઈ ॥ઝૂેિસ સચવ ઉચત મત કહ ૂ । તે સબ હસઁે મ ટ ક ર રહ ૂ॥ ૪ ॥જતે ુ રુા રુ તબ મ નાહ । નર બાનર ક હ લેખે માહ ॥ ૫ ॥દોહા

સ ચવ બૈદ રુ તીિન જ િ ય બોલ હ ભયઆસ ।રાજ ધમ તન તીિન કર હોઇ બે ગહ નાસ ॥ ૩૭ ॥

સોઇ રાવન ક ુઁ બની સહાઈ ।અ િુત કર હ નુાઇ નુાઈ ॥અવસર િન બભીષ ુઆવા । ાતા ચરન સી ુ તે હ નાવા ॥ ૧ ॥િુન િસ ુ નાઇ બૈઠ િનજઆસન । બોલા બચન પાઇ અ સુાસન ॥

જૌ ૃપાલ ૂિઁછ ુ મો હ બાતા । મિત અ ુ પ કહ હત તાતા ॥ ૨ ॥જોઆપન ચાહ ક યાના । જુ ુ મુિત ભુ ગિત ખુ નાના ॥સો પરના ર લલાર ગોસાઈ । તજઉ ચઉિથ ક ચદં ક નાઈ ॥ ૩ ॥ચૌદહ વુન એક પિત હોઈ । તૂ ોહ િત ટઇ ન હ સોઈ ॥નુ સાગર નાગર નર જોઊ ।અલપ લોભ ભલ કહઇ ન કોઊ ॥ ૪ ॥

દોહાકામ ોધ મદ લોભ સબ નાથ નરક ક પથં ।સબ પ રહ ર ર બુીર હ ભજ ુ ભજ હ હ સતં ॥ ૩૮ ॥

તાત રામ ન હ નર પૂાલા । વુને વર કાલ ુ કર કાલા ॥અનામય અજ ભગવતંા । યાપક અ જત અના દ અનતંા ॥ ૧ ॥

ગો જ ધે ુ દવ હતકાર । ૃપા િસ ુ મા ષુ ત ધુાર ॥જન રંજન ભજંન ખલ ાતા । બેદ ધમ ર છક ુ ુ ાતા ॥ ૨ ॥તા હ બય ુ ત જ નાઇઅ માથા । નતારિત ભજંન ર નુાથા ॥દ ુ નાથ ુ ક ુ ઁ બૈદહ । ભજ ુ રામ બ ુ હ ુ સનેહ ॥ ૩ ॥

18 sanskritdocuments.org

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..

સરન ગ ુ તા ુ ન યાગા । બ વ ોહ ૃત અઘ હ લાગા ॥ુ નામ ય તાપ નસાવન । સોઈ ુ ગટ સ ુ જયઁ રાવન ॥ ૪ ॥

દોહાબાર બાર પદ લાગ બનય કર દસસીસ ।પ રહ ર માન મોહ મદ ભજ ુ કોસલાધીસ ॥ ૩૯ ક ॥િુન લુ ત િનજ િસ ય સન ક હ પઠઈ યહ બાત ।રુત સો મ ુ સન કહ પાઇ અુવસ ુ તાત ॥ ૩૯ ખ ॥

મા યવતં અિત સચવ સયાના । તા ુ બચન િુન અિત ખુ માના ॥તાત અ જુ તવ નીિત બ ષૂન । સો ઉર ધર ુ જો કહત બભીષન ॥ ૧ ॥ર ુ ઉતકરષ કહત સઠ દોઊ । ૂ ર ન કર ુ ઇહાઁ હઇ કોઊ ॥મા યવતં હૃ ગયઉ બહોર । કહઇ બભીષ ુ િુન કર જોર ॥ ૨ ॥મુિત ુમિત સબ ક ઉર રહહ । નાથ રુાન િનગમ અસ કહહ ॥

જહાઁ મુિત તહઁ સપંિત નાના । જહાઁ ુમિત તહઁ બપિત િનદાના ॥ ૩ ॥તવ ઉર ુમિત બસી બપર તા । હત અન હત માન ુ ર ુ ીતા ॥કાલરાિત િનિસચર ુલ કર । તે હ સીતા પર ીિત ઘનેર ॥ ૪ ॥દોહા

તાત ચરન ગ હ માગ રાખ ુ મોર ુલાર ।સીત દ ુ રામ ક ુઁ અ હત ન હોઇ ુ હાર ॥ ૪૦ ॥

ધુ રુાન િુત સમંત બાની । કહ બભીષન નીિત બખાની ॥નુત દસાનન ઉઠા રસાઈ । ખલ તો હ િનકટ ૃ ય અબઆઈ ॥ ૧ ॥જઅિસ સદા સઠ મોર જઆવા । ર ુ કર પ છ ઢૂ◌़ તો હ ભાવા ॥કહિસ ન ખલઅસ કો જગ માહ । જુ બલ હ જતા મ નાહ ॥ ૨ ॥મમ રુ બિસ તપિસ હ પર ીતી । સઠ િમ ુ ઇ િત હ હ ક ુ નીતી ॥અસ ક હ ક હિસ ચરન હારા ।અ જુ ગહ પદ બાર હ બારા ॥ ૩ ॥ઉમા સતં કઇ ઇહઇ બડ◌़ાઈ । મદં કરત જો કરઇ ભલાઈ ॥ુ હ િપ ુસ રસ ભલે હ મો હ મારા । રા ુ ભજ હત નાથ ુ હારા ॥ ૪ ॥

સચવ સગં લૈ નભ પથ ગયઊ । સબ હ નુાઇ કહત અસ ભયઊ ॥ ૫ ॥

sundarakaaNDa.pdf 19

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

દોહારા ુ સ યસકં પ ુ સભા કાલબસ તો ર ।મ ર બુીર સરન અબ દ ુ જિન ખો ર ॥ ૪૧ ॥

અસ ક હ ચલા બભીષ ુ જબહ ।આ હૂ ન ભએ સબ તબહ ॥સા ુઅવ યા રુત ભવાની । કર ક યાન અખલ ક હાની ॥ ૧ ॥રાવન જબ હ બભીષન યાગા । ભયઉ બભવ બ ુ તબ હ અભાગા ॥ચલેઉ હરિષ ર નુાયક પાહ । કરત મનોરથ બ ુ મન માહ ॥ ૨ ॥દખહ ઇ ચરન જલ તા ।અ ુન ૃ ુલ સેવક ખુદાતા ॥પદ પરિસ તર રિષનાર । દંડ◌़ક કાનન પાવનકાર ॥ ૩ ॥પદ જનક તુાઁ ઉર લાએ । કપટ ુરંગ સગં ધર ધાએ ॥

હર ઉર સર સરોજ પદ ઈ ।અહોભા ય મ દખહ તેઈ ॥ ૪ ॥દોહા

જ હ પાય હ ક પા ુ ક હ ભર ુ રહ મન લાઇ ।તે પદઆ ુ બલો કહ ઇ હ નયન હ અબ ઇ ॥ ૪૨ ॥

એ હ બિધ કરત સ ેમ બચારા ।આયઉ સપ દ િસ ુએ હ પારા ॥કિપ હ બભીષ ુઆવત દખા । ન કોઉ ર ુ ૂત બસેષા ॥ ૧ ॥તા હ રા ખ કપીસ પ હઆએ । સમાચાર સબ તા હ નુાએ ॥કહ ુ ીવ નુ ુ ર રુાઈ ।આવા િમલન દસાનન ભાઈ ॥ ૨ ॥કહ ુ સખા ૂઝઐ કાહા । કહઇ કપીસ નુ ુ નરનાહા ॥િન ન ઇ િનસાચર માયા । કામ પ ક હ કારનઆયા ॥ ૩ ॥

ભેદ હમાર લેન સઠઆવા । રા ખઅ બાિઁધ મો હ અસ ભાવા ॥સખા નીિત ુ હ ની ક બચાર । મમ પન સરનાગત ભયહાર ॥ ૪ ॥િુન ુ બચન હરષ હ મુાના । સરનાગત બ છલ ભગવાના ॥ ૫ ॥

દોહાસરનાગત ક ુઁ તજ હ િનજ અન હત અ મુાિન ।તે નર પાવરઁ પાપમય િત હ હ બલોકત હાિન ॥ ૪૩ ॥

કો ટ બ બધ લાગ હ ૂ ।આ સરન તજ ન હ તા ૂ॥સન ખુ હોઇ વ મો હ જબહ । જ મ કો ટ અઘ નાસ હ તબહ ॥ ૧ ॥

20 sanskritdocuments.org

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..

પાપવતં કર સહજ ભુાઊ । ભજ ુ મોર તે હ ભાવ ન કાઊ ॥જ પૈ ુ ટ દય સોઇ હોઈ । મોર સન ખુઆવ ક સોઈ ॥ ૨ ॥િનમલ મન જન સો મો હ પાવા । મો હ કપટ છલ િછ ન ભાવા ॥ભેદ લેન પઠવા દસસીસા । તબ ુઁ ન ક ભય હાિન કપીસા ॥ ૩ ॥જગ મ ુઁ સખા િનસાચર તે । લિછમ ુ હનઇ િનિમષ મ ુઁ તેતે ॥જ સભીતઆવા સરના । રા ખહ તા હ ાન ક ના ॥ ૪ ॥દોહા

ઉભય ભાિઁત તે હ આન ુ હિઁસ કહ ૃપાિનકત ।જય ૃપાલ ક હ કિપ ચલે ગદ હ ૂસમેત ॥ ૪૪ ॥

સાદર તે હ આગ ક ર બાનર । ચલે જહાઁ ર પુિત ક ુનાકર ॥ૂ ર હ તે દખે ૌ ાતા । નયનાનદં દાન ક દાતા ॥ ૧ ॥બ ુ ર રામ છબધામ બલોક । રહઉ ઠ ુ ક એકટક પલ રોક ॥જુ લબં કં ુન લોચન । યામલ ગાત નત ભય મોચન ॥ ૨ ॥

િસઘ કંધઆયત ઉર સોહા ।આનનઅિમત મદન મન મોહા ॥નયન નીર લુ કત અિત ગાતા । મન ધ ર ધીર કહ ૃ ુ બાતા ॥ ૩ ॥નાથ દસાનન કર મ ાતા । િનિસચર બસં જનમ રુ ાતા ॥સહજ પાપિ ય તામસ દહા । જથા ઉ કૂ હ તમ પર નેહા ॥ ૪ ॥દોહા

વન જુ ુ િુન આય ુ ભજંન ભવ ભીર ।ા હ ા હ આરિત હરન સરન ખુદ ર બુીર ॥ ૪૫ ॥

અસ ક હ કરત દંડવત દખા । રુત ઉઠ ુ હરષ બસેષા ॥દ ન બચન િુન ુ મન ભાવા । જુ બસાલ ગ હ દયઁ લગાવા ॥ ૧ ॥અ જુ સ હત િમલ ઢગ બૈઠાર । બોલે બચન ભગત ભય હાર ॥ક ુ લકંસ સ હત પ રવારા । ુસલ ુઠાહર બાસ ુ હારા ॥ ૨ ॥ખલ મડંલ બસ ુ દન રાતી । સખા ધરમ િનબહઇ ક હ ભાતઁી ॥મ ન ુ હા ર સબ ર તી ।અિત નય િન નુ ન ભાવ અનીતી ॥ ૩ ॥બ ુ ભલ બાસ નરક કર તાતા । ુ ટ સગં જિન દઇ બધાતા ॥અબ પદ દખ ુસલ ર રુાયા । જ ુ હ ક હ િન જન દાયા ॥ ૪ ॥

sundarakaaNDa.pdf 21

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

દોહાતબ લગ ુસલ ન વ ક ુઁ સપને ુ ઁ મન બ ામ ।જબ લગ ભજન ન રામ ક ુઁ સોક ધામ ત જ કામ ॥ ૪૬ ॥

તબ લગ દયઁબસત ખલ નાના । લોભ મોહ મ છર મદ માના ॥જબ લગ ઉર ન બસત ર નુાથા । ધર ચાપ સાયક ક ટ ભાથા ॥ ૧ ॥મમતા ત ુન તમી િધઆર । રાગ ષે ઉ કૂ ખુકાર ॥તબ લગ બસિત વ મન માહ । જબ લગ ુ તાપ રબ નાહ ॥ ૨ ॥અબ મ ુસલ િમટ ભય ભાર । દખ રામ પદ કમલ ુ હાર ॥ુ હ ૃપાલ પર અ ુ લૂા । તા હ ન યાપ િ બધ ભવ લૂા ॥ ૩ ॥

મ િનિસચર અિત અધમ ભુાઊ । ભુ આચર ુ ક હ ન હ કાઊ ॥ુ પ િુન યાન નઆવા । તે હ ુ હરિષ દયઁ મો હ લાવા ॥ ૪ ॥

દોહાઅહોભા ય મમ અિમત અિત રામ ૃપા ખુ ુજં ।દખે નયન બરં ચ િસવ સે ય ુગલ પદ કંજ ॥ ૪૭ ॥

નુ ુ સખા િનજ કહ ભુાઊ । ન ુ ું ડ સં ુ ગ ર ઊ ॥જ નર હોઇ ચરાચર ોહ ।આવૌ સભય સરન ત ક મોહ ॥ ૧ ॥ત જ મદ મોહ કપટ છલ નાના । કર સ તે હ સા ુ સમાના ॥જનની જનક બં ુ તુ દારા । ત ુ ધ ુ ભવન ુ દ પ રવારા ॥ ૨ ॥સબ ક મમતા તાગ બટોર । મમ પદ મન હ બાધઁ બ ર ડોર ॥સમદરસી ઇ છા ક નાહ । હરષ સોક ભય ન હ મન માહ ॥ ૩ ॥અસ સ જન મમ ઉર બસ કસ । લોભી દયઁ બસઇ ધ ુ સ ॥ુ હ સા રખે સતં િ ય મોર । ધર દહ ન હઆન િનહોર ॥ ૪ ॥

દોહાસ નુ ઉપાસક પર હત િનરત નીિત ૃઢ◌़ નેમ ।તે નર ાન સમાન મમ જ હ ક જ પદ ેમ ॥ ૪૮ ॥

ુ ુ લકંસ સકલ નુ તોર । તાત ુ હ અિતસય િ ય મોર ॥રામ બચન િુન બાનર ૂથા । સકલ કહ હ જય ૃપા બ થા ॥ ૧ ॥

22 sanskritdocuments.org

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..

નુત બભીષ ુ ુ ક બાની । ન હ અઘાત વના તૃ ની ॥પદ જુ ગ હ બાર હ બારા । દયઁ સમાત ન ે ુ અપારા ॥ ૨ ॥નુ ુ દવ સચરાચર વામી । નતપાલ ઉર તર મી ॥

ઉર ક થમ બાસના રહ । ુ પદ ીિત સ રત સો બહ ॥ ૩ ॥અબ ૃપાલ િનજ ભગિત પાવની । દ ુ સદા િસવ મન ભાવની ॥એવમ ુ ક હ ુ રનધીરા । માગા રુત િસ ુ કર નીરા ॥ ૪ ॥જદિપ સખા તવ ઇ છા નાહ । મોર દર ુઅમોઘ જગ માહ ॥અસ ક હ રામ િતલક તે હ સારા । મુન ૃ ટ નભ ભઈ અપારા ॥ ૫ ॥દોહા

રાવન ોધ અનલ િનજ વાસ સમીર ચડં ।જરત બભીષ ુ રાખેઉ દ હઉ રા ુ અખડં ॥ ૪૯ ક ॥જો સપંિત િસવ રાવન હ દ હ દ દસ માથ ।સોઇ સપંદા બભીષન હ સ ુ ચ દ હ ર નુાથ ॥ ૪૯ ખ ॥

અસ ુ છાડ◌़િભજ હ આના । તે નર પ ુ બ ુ ૂછઁ બષાના ॥િનજ જન િન તા હ અપનાવા । ુ ભુાવ કિપ ુલ મન ભાવા ॥ ૧ ॥િુન સબ ય સબ ઉર બાસી । સબ પ સબ ર હત ઉદાસી ॥

બોલે બચન નીિત િતપાલક । કારન મ જુ દ જુ ુલ ઘાલક ॥ ૨ ॥ુ ુ કપીસ લકંાપિત બીરા । ક હ બિધ ત રઅ જલિધ ગભંીરા ॥

સં ુલ મકર ઉરગ ઝષ તી ।અિત અગાધ ુ તર સબ ભાતઁી ॥ ૩ ॥કહ લકંસ નુ ુ ર નુાયક । કો ટ િસ ુ સોષક તવ સાયક ॥જ િપ તદિપ નીિત અિસ ગાઈ । બનય ક રઅ સાગર સન ઈ ॥ ૪ ॥દોહા

ુ ુ હાર ુલ રુ જલિધ ક હ હ ઉપાય બચા ર ।બ ુ યાસ સાગર ત ર હ સકલ ભા ુ કિપ ધા ર ॥ ૫૦ ॥

સખા કહ ુ હ ની ક ઉપાઈ । ક રઅ દવ જ હોઇ સહાઈ ॥મં ન યહ લિછમન મન ભાવા । રામ બચન િુન અિત ુખ પાવા ॥ ૧ ॥નાથ દવ કર કવન ભરોસા । સોિષઅ િસ ુ ક રઅ મન રોસા ॥કાદર મન ક ુઁ એક અધારા । દવ દવઆલસી કુારા ॥ ૨ ॥

sundarakaaNDa.pdf 23

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

નુત બહિસ બોલે ર બુીરા ।ઐસે હ કરબ ધર ુ મન ધીરા ॥અસ ક હ ુઅ જુ હ સ ઝુાઈ । િસિધ સમીપ ગએ ર રુાઈ ॥ ૩ ॥થમ નામ ક હ િસ ુ નાઈ । બૈઠ િુન તટ દભ ડસાઈ ॥

જબ હ બભીષન ુ પ હઆએ । પાછ રાવન ૂત પઠાએ ॥ ૪ ॥દોહા

સકલ ચ રત િત હ દખે ધર કપટ કિપ દહ ।ુ નુ દયઁ સરાહ હ સરનાગત પર નેહ ॥ ૫૧ ॥

ગટ બખાન હ રામ ભુાઊ ।અિત સ ેમ ગા બસ ર ુ રાઊ ॥ર ુ ક ૂત કિપ હ તબ ને । સકલ બાિઁધ કપીસ પ હઆને ॥ ૧ ॥કહ ુ ીવ નુ ુ સબ બાનર । ગ ભગં ક ર પઠવ ુ િનિસચર ॥િુન ુ ીવ બચન કિપ ધાએ । બાિઁધ કટક ચ ુ પાસ ફરાએ ॥ ૨ ॥

બ ુ કાર મારન કિપ લાગે । દ ન કુારત તદિપ ન યાગે ॥જો હમાર હર નાસા કાના । તે હ કોસલાધીસ કઆના ॥ ૩ ॥િુન લિછમન સબ િનકટ બોલાએ । દયા લા ગ હિઁસ રુત છોડ◌़ાએ ॥

રાવન કર દ જ ુ યહ પાતી । લિછમન બચન બા ુ ુલઘાતી ॥ ૪ ॥દોહા

કહ ુ ખુાગર ઢૂ◌़ સન મમ સદં ુ ઉદાર ।સીતા દઇ િમલ ુ ન તઆવા કા ુ ુ હાર ॥ ૫૨ ॥

રુત નાઇ લિછમન પદ માથા । ચલે ૂત બરનત નુ ગાથા ॥કહત રામ જ ુ લકંાઁ આએ । રાવન ચરન સીસ િત હ નાએ ॥ ૧ ॥બહિસ દસાનન ૂછઁ બાતા । કહિસ ન કુ આપિન ુસલાતા ॥િુન ક ુ ખબ ર બભીષન કર । હ ૃ ુઆઈ અિત નેર ॥ ૨ ॥

કરત રાજ લકંા સઠ યાગી । હોઇ હ જવ કર ક ટ અભાગી ॥િુન ક ુ ભા ુ ક સ કટકાઈ । ક ઠન કાલ ે રત ચલઆઈ ॥ ૩ ॥જ હ ક વન કર રખવારા । ભયઉ ૃ ુલ ચત િસ ુ બચારા ॥ક ુ તપિસ હ ક બાત બહોર । જ હ ક દયઁ ાસ અિત મોર ॥ ૪ ॥દોહા

ક ભઇ ભટ ક ફ ર ગએ વન જુ ુ િુન મોર ।

24 sanskritdocuments.org

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..

કહિસ ન ર ુ દલ તેજ બલ બ તુ ચ કત ચત તોર ॥ ૫૩ ॥નાથ ૃપા ક ર ૂછેઁ ુ સ । માન ુ કહા ોધ ત જ તૈસ ॥િમલા ઇ જબ અ જુ ુ હારા । ત હ રામ િતલક તે હ સારા ॥ ૧ ॥રાવન ૂત હમ હ િુન કાના । કિપ હ બાિઁધ દ હ ુખ નાના ॥વન નાિસકા કાટ લાગે । રામ સપથ દ હ હમ યાગે ॥ ૨ ॥ૂિઁછ ુ નાથ રામ કટકાઈ । બદન કો ટ સત બરિન ન ઈ ॥

નાના બરન ભા ુ કિપ ધાર । બકટાનન બસાલ ભયકાર ॥ ૩ ॥હ રુ દહઉ હતેઉ તુ તોરા । સકલ કિપ હ મહઁ તે હ બ ુ થોરા ॥

અિમત નામ ભટ ક ઠન કરાલા ।અિમત નાગ બલ બ લુ બસાલા ॥ ૪ ॥દોહા

બદ મયદં નીલ નલ ગદ ગદ બકટાિસ ।દિધ ખુ કહ ર િનસઠ સઠ મવતં બલરાિસ ॥ ૫૪ ॥

એ કિપ સબ ુ ીવ સમાના । ઇ હ સમ કો ટ હ ગનઇ કો નાના ॥રામ ૃપાઁ અ ુલત બલ િત હહ । નૃ સમાન ૈલોક હ ગનહ ॥ ૧ ॥અસ મ નુા વન દસકંધર । પ ુમ અઠારહ ૂથપ બદંર ॥નાથ કટક મહઁ સો કિપ નાહ । જો ન ુ હ હ તૈ રન માહ ॥ ૨ ॥પરમ ોધ મીજ હ સબ હાથા ।આય ુપૈ ન દ હ ર નુાથા ॥સોષ હ િસ ુ સ હત ઝષ યાલા । રૂ હ ન ત ભ ર ુધર બસાલા ॥ ૩ ॥મ દ ગદ િમલવ હ દસસીસા ।ઐસેઇ બચન કહ હ સબ ક સા ॥ગ હ ત હ સહજ અસકંા । માન ુઁ સન ચહત હ હ લકંા ॥ ૪ ॥દોહા

સહજ રૂ કિપ ભા ુ સબ િુન િસર પર ુ રામ ।રાવન કાલ કો ટ ક ુઁ િત સક હ સં ામ ॥ ૫૫ ॥

રામ તેજ બલ િુધ બ લુાઈ । સેષ સહસ સત સક હ ન ગાઈ ॥સક સર એક સોિષ સત સાગર । તવ ાત હ ૂછેઁઉ નય નાગર ॥ ૧ ॥તા ુ બચન િુન સાગર પાહ । માગત પથં ૃપા મન માહ ॥નુત બચન બહસા દસસીસા । જ અિસ મિત સહાય ૃત ક સા ॥ ૨ ॥

સહજ ભી ુ કર બચન ૃઢ◌़ાઈ । સાગર સન ઠાની મચલાઈ ॥

sundarakaaNDa.pdf 25

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

ઢૂ◌़ ષૃા કા કરિસ બડ◌़ાઈ । ર ુ બલ ુ થાહ મ પાઈ ॥ ૩ ॥સચવ સભીત બભીષન ક । બજય બ િૂત કહાઁ જગ તાક ॥િુન ખલ બચન ૂત રસ બાઢ◌़ી । સમય બચાર પિ કા કાઢ◌़ી ॥ ૪ ॥

રામા જુ દ હ યહ પાતી । નાથ બચાઇ ુડ◌़ાવહુ છાતી ॥બહિસ બામ કર લી હ રાવન । સચવ બો લ સઠ લાગ બચાવન ॥ ૫ ॥દોહા

બાત હ મન હ રઝાઇ સઠ જિન ઘાલિસ ુલ ખીસ ।રામ બરોધ ન ઉબરિસ સરન બ ુઅજ ઈસ ॥ ૫૬ ક ॥ક ત જ માન અ જુ ઇવ ુ પદ પકંજ ૃગં ।હો હ ક રામ સરાનલ ખલ ુલ સ હત પતગં ॥ ૫૬ ખ ॥

નુત સભય મન ખુ ુ કુાઈ । કહત દસાનન સબ હ નુાઈ ॥િૂમ પરા કર ગહત અકાસા । લ ુ તાપસ કર બાગ બલાસા ॥ ૧ ॥

કહ કુ નાથ સ ય સબ બાની । સ ઝુ ુ છાડ◌़િ ૃિત અભમાની ॥નુ ુ બચન મમ પ રહ ર ોધા । નાથ રામ સન તજ ુ બરોધા ॥ ૨ ॥

અિત કોમલ ર બુીર ભુાઊ । જ િપ અખલ લોક કર રાઊ ॥િમલત ૃપા ુ હ પર ુ ક રહ । ઉર અપરાધ ન એકઉ ધરહ ॥ ૩ ॥જનક તુા ર નુાથ હ દ ।એતના કહા મોર ુ ક ॥જબ તે હ કહા દન બૈદહ । ચરન હાર ક હ સઠ તેહ ॥ ૪ ॥નાઇ ચરન િસ ુ ચલા સો તહાઁ । ૃપાિસ ુ ર નુાયક જહાઁ॥ક ર ના ુ િનજ કથા નુાઈ । રામ ૃપાઁઆપિન ગિત પાઈ ॥ ૫ ॥રિષ અગ ત ક સાપ ભવાની । રાછસ ભયઉ રહા િુન યાની ॥બંદ રામ પદ બાર હ બારા । િુન િનજઆ મ ક ુઁ પ ુ ધારા ॥ ૬ ॥દોહા

બનય ન માનત જલિધ જડ◌़ ગએ તીિન દન બીિત ।બોલે રામ સકોપ તબ ભય બ ુ હોઇ ન ીિત ॥ ૫૭ ॥

લિછમન બાન સરાસનઆ ૂ। સોષ બા રિધ બિસખ ૃસા ૂ॥સઠ સન બનય ુ ટલ સન ીતી । સહજ ૃપન સન ુદંર નીતી ॥ ૧ ॥

26 sanskritdocuments.org

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..

મમતા રત સન યાન કહાની ।અિત લોભી સન બરિત બખાની ॥ોિધ હ સમ કાિમ હ હ ર કથા ।ઊસર બીજ બ ફલ જથા ॥ ૨ ॥અસ ક હ ર પુિત ચાપ ચઢ◌़ાવા । યહ મત લિછમન ક મન ભાવા ॥સધંાનેઉ ુ બિસખ કરાલા । ઉઠ ઉદિધ ઉર તર વાલા ॥ ૩ ॥મકર ઉરગ ઝષ ગનઅ ુલાને । જરત જ ં ુ જલિનિધ જબ ને ॥કનક થાર ભ ર મિન ગન નાના । બ પઆયઉ ત જ માના ॥ ૪ ॥

કાટ હ પઇ કદર ફરઇ કો ટ જતન કોઉ સ ચ ।બનય ન માન ખગેસ ુ ુ ડાટ હ પઇ નવ નીચ ॥ ૫૮ ॥

સભય િસ ુ ગ હ પદ ુ કર । છમ ુ નાથ સબ અવ નુ મેર ॥ગગન સમીર અનલ જલ ધરની । ઇ હ કઇ નાથ સહજ જડ◌़ કરની ॥ ૧ ॥તવ ે રત માયાઁ ઉપ એ । ૃ ટ હ ુ સબ થંિન ગાએ ॥

ુ આય ુ હ કહઁ જસ અહઈ । સો તે હ ભાિઁત રહ ખુ લહઈ ॥ ૨ ॥ુ ભલ ક હ મો હ િસખ દ હ । મર દા િુન ુ હર ક હ ॥

ઢોલ ગવઁાર ૂ પ ુ નાર । સકલ તાડ◌़ના ક અિધકાર ॥ ૩ ॥ુ તાપ મ બ ખુાઈ । ઉત ર હ કટ ુ ન મો ર બડ◌़ાઈ ॥ુ અ યા અપેલ િુત ગાઈ । કર સો બે ગ જો ુ હ હ સોહાઈ ॥ ૪ ॥

દોહાનુત બનીત બચન અિત કહ ૃપાલ ુ કુાઇ ।હ બિધ ઉતર કિપ કટ ુ તાત સો કહ ુ ઉપાઇ ॥ ૫૯ ॥

નાથ નીલ નલ કિપ ૌ ભાઈ । લ રકા રિષઆિસષ પાઈ ।િત હ ક પરસ ક ગ ર ભાર । ત રહ હ જલિધ તાપ ુ હાર ॥ ૧ ॥મ િુન ઉર ધ ર ુ તુાઈ । ક રહ બલ અ મુાન સહાઈ ॥એ હ બિધ નાથ પયોિધ બધઁાઇઅ । હ યહ જુ ુ લોક િત ુઁ ગાઇઅ ॥ ૨ ॥એ હ સર મમ ઉ ર તટ બાસી । હત ુ નાથ ખલ નર અઘ રાસી ॥િુન ૃપાલ સાગર મન પીરા । રુત હ હર રામ રન ધીરા ॥ ૩ ॥

દખ રામ બલ પૌ ુષ ભાર । હરિષ પયોિનિધ ભયઉ ખુાર ॥સકલ ચ રત ક હ ુ હ નુાવા । ચરન બં દ પાથોિધ િસધાવા ॥ ૪ ॥છાદં

sundarakaaNDa.pdf 27

॥અથ લુસીદાસ ૃત રામચ રતમાનસ ુ દરકા ડ ॥

િનજ ભવન ગવનેઉ િસ ુ ીર પુિત હ યહ મત ભાયઊ ।યહ ચ રત કલ મલ હર જથામિત દાસ લુસી ગાઉઅઊ ॥ખુ ભવન સસંય સમન દવન બષાદ ર પુિત નુ ગના ।

ત જ સકલઆસ ભરોસ ગાવ હ નુ હ સતંત સઠ મના ॥દોહા

સકલ મુગંલ દાયક ર નુાયક નુ ગાન ।સાદર નુ હ તે તર હ ભવ િસ ુ બના જલ ન ॥ ૬૦ ॥

ઇિત ીમ ામચ રતમાનસે સકલકલક ષુિવ વસંનેપ મઃ સોપાનઃ સમા તઃ ।॥ િસયાવર રામચ ક ॥Encoded by Kalpesh Narsi ([email protected])Please see http://www.angelfire.com/id/itihaas/indextmlProofread using GitaPress Gorakhpur muula guTakaa edition

.. atha tulasiidaasa kRita raamacharitamaanasa sundarakaaNDa ..was typeset on August 3, 2016

Please send corrections to [email protected]

28 sanskritdocuments.org