bab 8. projek.pentaksiran.moral

7/22/2019 Bab 8. Projek.pentaksiran.moral

1/25

Bab 8: Penggunaan Projek untuk Menilai Pendidikan Moral

1

BBBaaabbb888:::

PPPEEENNNGGGGGGUUUNNNAAAAAANNNPPPRRROOOJJJEEEKKKUUUNNNTTTUUUKKKPPPEEENNNTTTAAAKKKSSSIIIRRRAAANNNPPPEEENNNDDDIIIDDDIIIKKKAAANNNMMMOOORRRAAALLL

Di akhir bab ini, anda harus boleh:

Menerangkan ciri-ciri kerja projek Menjustifikasi penggunaan projek sebagai alat pentaksiran

Menjelaskan prosedur menggunakan projek sebagai teknik

pentaksiran

8.1 Mukadimah

8.2 Apa itu Projek?

8.3 Apa yang Ditaksir Menggunakan Projek?

8.4 Mereka Bentuk Projek yang Berkesan

8.5 Masalah Penggunaan Projek

8.6 Projek Berkumpulan

8.7 Pentaksiran Kendiri

8.8 Pentaksiran Dirumah

Rujukan


2/25


2

Di samping menggunakan ujian objektid dan esei, kaedah lain mentaksir pelajar juga

digunakan. Dalam bab ini, kita akan menumpukan kepada penggunaan projek sebagai

alat pentaksiran.

Projek boleh dijalankan secara individu atau berkumpulan, dan mungkin aktiviti di

rumah atau di luar sekolah. Projek berasaskan pendekatan konstruktivis dimanapelajar terlibat dengan pembinaan memembina idea baru berdasarkan pengetahuan

sedia ada. Katz & Chard (1989) telah mengenal pasti ciri-ciri berikut tentang projek:

Berpusatkan pelajar

Masalah yang disiasat bermakna kepada pelajar

Fenomena yang dikali boleh diperhatikan secara langsung dalam persektaran

mereka

Membawa kepada kesedaran tentang budaya setempat

Peluang untuk pelajar berinteraksi dengan pelajar lain

Peluang membuat refleksi dan pentaksiran kendiri Produk yang dihasilkan boleh dikongsi

Sesuatu projek itu boleh boleh dilaksanakan dalam masa yang tersedia. Dengan projek

pelajar digalakkan keluar daripada bilik darjah. Projek bertujuan memperkayakan

pengalaman pelajardalam bilik darjah dengan memberi pelajar berpeluang melihat

aplikasi konsep-konsep pendidikan moral dalam dunia seharian. Contohnya, projek

membersihkan halaman rumah orang tua.

Guru akan mengadakan sesi brainstorming dengan pelajar bagi mendapatkan idea

untuk projek mereka, membincangkan kemungkinan dan pilihan, membantu pelajar

membina soalan-soalan yang dapat memandu perjalanan projek, menentukan bahan &kemudahan yang diperlu, tarikh-tarikh penting dan sebagainya (Bryson, 1994;

Rankin, 1993). Secara umumnya, tedapat DUA jenis projek: Projek Berasaskan

Kajian dan Projek Berasaskan Produk.

Projek Berasaskan Kajian: Pelajar dikehendaki menyelesaikan masalahdengan menjalankan sesuatu kajian. Pelajar mengemukakan soalan yang

hendak dijawab atau masalah yang hendak diselesai. Kemudian pelajar

mengumpulkan data melalui soal selidik, temu bual atau pemerhatian.

Contohnya, pelajar ingin menebual penghuni rumah orang tua untuk

mengetahui masalah-masalah yang dihadapi. Berdasarkan penyiasatan ini, satu

laporan dihasilkan.

8.1 Mukadimah

8.2 Apakah itu Projek?


3/25


3

Projek Berasaskan Produk: Pelajar menghasilkan sesuatu produk sepertiobjek, persembahan, pameran dan sebagainya. Contohnya, pelajar

menjalankan kerja amal seperti membersihkan pantai, melawat rumah kanak-

kanak yatim dan sebagainya.

Projek kini digunakan dalam berbagai-bagai mata pelajaran kerana didapat digunakan

untuk mentaksir keupayaan pelajar bekerjasama yang merupakan kemahiran yang

diperlukan dalam dunia pekerjaan. Penglibatan dalam projek mendekati pelajar

dengan dunia sebenar (real world) dan menyedikan mereka dengan pengetahuan,

kemahiran dan nilai-nilai yang diperlukan menghadapi cabaran-cabaran abad ke 21.

Tujuan mentaksir projek pendidikan moral ialah untuk menilai sama ada murid:

mengetahui, memahami dan menghayati nilai-nilai untuk berakhlak mulia

menggunakan pemikiran yang matang berasaskan nilai moral

berkomunikasi berasaskan nilai moral

membuat keputusan dengan berasaskan nilai moral

menyelesaikan masalah berasaskan nilai moral

menghayati keharmonian antara manusia dan alam sekitar

mengamalkan nilai-nilai yang murni dengan penuh iltizam

Pentakrisan projek pendidikan merupakan sebahagian daripada proses pengajaran danpembelajaran dan dilakukan secara berterusan. Berikut ini disenaraikan dengan lebih

terperinci apakah yang ditaksir menggunakan projek:

APLIKASI PENGETAHUAN

Kebolehan merancang sesuatu projek dengan mengaitkan berbagai-bagai

jenis bidang ilmu

Mengembangkan dan menilai idea dan maklumat yang dapat diaplikasi

kepada projek

Kebolehan memilih bahan dan kaedah yang relevan yang dapat diaplikasi

kepada projek

KOMUNIKASI

Kebolehan menyampaikan idea dengan jelas dan koheren dalam bentuk

bertulis dan lisan

Kebolehan membincang dengan guru dan meminta bantuan bagaimana

menjalankan projek

Kebolehan menghasilkan laporan yang merupakan penyelesaian masalah

yang dikaji

8.3 Apakah yang Ditaksir Menggunakan Projek?


4/25


4

KOLABORASI

Menguasai kemahiran kolaboratif dengan bekerja dalam kumpulan dengan

pelajar lain untuk mencapai matlamat bersama

PEMBELAJARAN KENDIRI Kebolehan belajar dengan sendiri tanpa bantuan

Kebolehan mereflek tentang proses pembelajaran sendiri

Kebolehan menyimpan log tentang kemajuan kerja

Kebolehan menilai dengan menulis atau mengatakan secara lisan proses kerja

dan keputusan

[sumber:Harwell, S., & Blank, W. (1997). Connecting high school with the real

world. ERIC Document Reproduction Service No. ED407586]

Mentaksir prestasi pelajar dalam tugasan projek agak berlainan daripada peperiksaanmenggunakan ujian objektif dan soalan esei. Ia menguji keupayaan sekumpulan

pelajar melaksanakan projek. Ini menjadikan tugas mentaksir kemajuan pelajar lebih

rumit berbanding ujian kertas dan pensil di mana semua pelajar dinilai menggunakan

satu skema pemarkahan.

MENTAKSIR PRODUK, PROSES ATAU KEDUANYA?

Sejak awal, guru hendaklah memastikan sama ada projek digunakan untuk menilai

produk atau proses atau kedua-duanya. Sekiranya anda ingin mentaksir proses,

banyak manakah markah akan diperuntukkan untuk proses. Juga penting ialahkriteria dan bagaimana menggunakannya untuk mentaksir proses.

'Saya task kira apa kamu buat

dalam projek. Yang saya

mahu tahu ialah produk akhir

dan bagaimana kamu

mencapai matlamat, itu

terpulang kepada kamu.


5/25


5

Apakkah sebenarnya yang dimaksudkan dengan 'proses'?Guru dan pelajar

harus jelas apa yang dimaksudkan dengan proses. Contohnya, sekiranya anda

ingin mentaksir 'tahap interaksi' dalam kalangan pelajar dalam kumpulan,

mereka perlu tahu apa yang dimaksudkan dengan interaksi tinggi atau

interaksirendah.

Haruskah guru melibatkan dirinya dalam kerja-kerja setiap kumpulan atau

bergantung kepada pentaksiran kendiri atau pentaksiran rakan sebaya. Tentunya,

tidak mungkin guru dapat melibatkan diri di dalam kerja-kerja semua kumpulan.

Banyak manakah pentaksiran harus berumpu kepada produk dan banyak mana

pula memumpu kepada proses? Semakin ramai yang menyedari peri pentingnya

mentaksir kedua-dua proses dan produk sesebuah tugasan projek.

Berikut ini ialah senarai semak yang boleh digunakan untuk MENILAI PROSES bagi

projek pendidikan moral.

Berkomunikasi

Ya Tidak

Harga Diri Berkeyakinan diri

Menjaga maruah diri

Hemah Tinggi Bercakap sopan

Berbudi pekerti

Toleransi Bertolak ansur

Bersabar

Berupaya mengawal diri

Kesederhanaan Bersederhana dalam perlakuan

Bersederhana dalam pertuturan

Kebebasan Bersuara Bebas berucap

Bebas mengeluarka fikiran

Sikap Keterbukaan Memberi dan menerima pandangan

Memberi dan menerima kritikan

Hidup Bersama

Secara Aman Mengamalkan keharmonian dalam

kehidupan

Saling Membantu &

Bejerjasama Berusaha bersama


6/25


6

Membuat Keputusan

Ya Tidak

Bertanggung jawab Sanggup memikul tugas Sanggup melaksanakan

tugas


Bersabar


Mematuhi Peraturan dan Undang-

Udang Menerima peraturan

Mematuhi peraturan

Sikap Keterbukaan Memberi pandangan /pembaharuan / kritikan

Menerima pandangan /pembaharuan / kritikan

Hidup Bersama Secara Aman Mengamalkankeharmonian dalam

kehidupan

Memyelesaikan Masalah

Ya Tidak


Bersabar


Kebebasan Bersuara Bebas mengeluarkanfikiran

Sikap Keterbukaan Memberi pandangan /pembaharuan / kritikan

Menerima pandangan /pembaharuan / kritikan

Hidup Bersama Secara Aman Mengamalkan

keharmonian dalam

kehidupan

Saling Membantu & Bekerjasama Berusaha bersama


7/25


7

Kriteria Pemarkahan Umum Untuk Projek

100 -90% Cemerlang dan kerja yang unggul, mencapai standard profesional.Kemahiran teknikal dan ekspresif yang sangat tinggi. Kerja menunjukkandaya kreativiti dan imaginasi yang sangat baik. Kerja menunjukkan bakatdan keaslian yang tinggi.

89-80% Cemerlang dan kerja yang telah dekembangkan dengan baik, mencapaistandard profesional. Kemahiran teknikal dan ekspresif yang sangat baik.Kerja menunjukkan daya kerativiti dan imaginasi yang tinggi. Kerjamenunjukkan bakat dan keaslian.

79-70% Kerja yang sangat baik dan hampir mencapai standard profesional.Kemahiran teknikal dan ekspresif yang sangat tinggi. Kerja menunjukkandaya kreativiti dan imaginasi yang sangat baik. Kerja menunjukkankeaslian.

69-60% Standard kerja yang baik. Kemahiran teknikal dan ekspresif yang baik.Kerja menunjukkan dayakreativiti dan imaginasi yang baik. Kerjamenunjukkan terdapatnya keaslian.

59-50% Standard kerja yang boleh diterima. Kemahiran teknikal dan ekspresifmemadai. Kerja menunjukkan kecekapan dalam kriteria yang ditaksir,tetapi mungkin mempunyai kekurangan daripada segi kerativiti dan

keaslian.

49-40% Standard kerja yang agak terbatas. Kemahiran teknikal dan ekspresif yangterhad. Kerja menunjukkan beberapa kelemahan dalam criteria yangditaksir dan kelemahan dalam kreativiti atau keaslian.

39-30% Kerja yang terbatas, yang gagal memenuhi standard yang dikehendaki.Kemahiran teknikal dan ekspresif yang lemah. Kerja menunjukkankelemahan yang ketara dalam criteria yang ditaksir.

29-20% Kerja yang lemah. Kemahiran teknikal atau ekspresif yang lemah. KerjaMenunjukkan kelemahan yang asas dan ketara dalam kriteria yang

ditaksir.

19-10% Kerja yang sangat lemah atau kerja yang menunjukkan kurang usaha.Terdapat kurang kemahiran teknikal atau ekspresif. Kerja menunjukkanbanyak kelemahan dalam kriteria yang ditaksir.

9-1% Kerja yang sangat lemah atau kerja yang menunjukkan tiada usaha yang

serius telah dibuat.


8/25


8

Terdapat berbagai jenis projek dan tidak ada satu cara yang betul untuk mereka

bentuk dan mengimplementasi sebuah projek. Dalam mereka bentuk projek, beberapa

soalan perlu dipertimbangkan. Adalah penting agar semua orang yang terlibat jelastentang matlamat projek tersebut. Anda mungkin terperanjat bahawa ramai guru tidak

pasti kenapa mereka menggunakan projek untuk mentaksir pelajar mereka. Guru

harus membuat panduan yang menjelaskan elemen penting dalam projek dan

jangkaan-jangkaan guru. Berikut adalah perkara-perkara yang perlu diberi

pertimbangan (Bottoms & Webb, 1998):

Situasi atau Masalah

Satu atau dua ayat menerangkan isu atau masalah yang projek tersebut cuba

menangani. Contohnya, mengkaji penebangan hutan, pencemaran sungai,

kadar jenayah di kawasan setinggan, budaya lepak di pasaraya dalamkalangan belia, pelajar di kafe internet dalam waktu sekolah dan sebagainya.

Penjelasan dan Matlamat Projek

Suatu penjelasan yang padat tentang matlamat utama projek dan bagaimana

ia menangani situasi atau masalah. Contohnya; pelajar akan mengkaji,

menjalankan kajiselidik, dan membuat usulan tentang bagaimana pelajar

dapat membantu mengurangkan pencemaran sungai. Hasil kajian akan

dipersembahkan dalam makalah, brochure, pameran atau laman web.

Spesifikasi Pelaksanaan

Apakah projek?

Bagaimana projek digunakan sebagai pentaksiran dalam pendidikan

moral?

Apakah pengetahuan, kemahiran dan sikap yang ditaksir

menggunakan projek?

Bezakankan antara pentaksiran produk dan pentaksiran proses

Jelaskan kriteria yang digunakan untuk mentaksir projek pendidikan

moral.

8.4 Mereka Bentuk Projek


9/25


9

Sebuah senarai kriteria atau standard yang projek itu harus penuhi.

Peraturan

Garis panduan menjalankan projek. Masukkan garis waktu dan sasaran

jangka pendek seperti: menyelesaikan temubual pada tarikh tertentu,

menyiapkan kajian pada tarikh tertentu.

Senarai Peserta Projek Serta Peranan Masing-Masing

Peranan ahli kumpulan dan sekiranya warga masyarakat terlibat, kenal pasti

peranan mereka.

Pentaksiran

Bagaimana prestasi pelajar akan dinilai. Dalam tugasan projek, proses

pembelajaran dinilai beserta dengan hasilnya.

SEBELUM MEREKA BENTUK PROJEK:

Kenal pasti Matlamat dan Objektif Pembelajaran. Kemahiran atau konsep-konsep

khusus apakah yang pelajara akan belajar? Herman, Aschbacher, and Winters (1992)

telah mengenal pasti lima soalan untuk dipertimbangkan semasa menentukan

matlamat pembelajaran:

1. Kemahiran kognitif apakah yang saya ingin pelajar kembangkan?(untukmenggunakan algebra untuk menyelesaikan masalah harian, untuk menulis

dengan meyakinkan).

2. Kemahiran sosial dan afektif apakah yang saya ingin pelajar kembangkan?(mengembangkan kemahiran belajar berkumpulan).

3. Kemahiran metakognitif apakah yang saya ingin pelajar kembangkan?(membuat refleksi tentang proses penyelidikan yang digunakan, menilai

keberkesanannya, dan menentukan kaedah penambahbaikan).

4. Masalah jenis apakah yang saya ingin pelajar harus boleh selesaikan? (tahubagaimana menjalankan penyelidikan, mengaplikasi kaedah saintifik).

5. Konsep dan prinsip apakah yang saya ingin pelajar boleh aplikasikan?

(mengaplikasi prinsip-prinsip asas dalam biologi dan geografi dalamkehidupan mereka, memahami hubungan-hubungan sebab-kesan)


10/25


10

PERKARA-PERKARA BERIKUT ADALAH PENTING UNTUKDIPERTIMBANGKAN:

Adakah pelajar mempunyai capaian yang mudah kepada sumber-sumber yangmereka per lukan? Ini sangat penting sekiranya pelajar menggunakan teknologi

khusus atau kepakaran dalam bidang dalam masyarakat.

Adakah pelajar tahu menggunakan sumber-sumber tersebut? Pelajar-pelajaryang mempunyai pengalaman yang sedikit tentang komputer, misalnya, mungkin

memerlukan bantuan tambahan untuk menggunakannya.

Adakah pelajar mempunyai mentor atau jurulatih untuk menyokong merekadalam kerja mereka?Mentor-mentor ini mungkin dalam atau sekolah.

Adakah pelajar jelas tentanf peranan dan tanggungjawab setiap orang dalamkumpulan mereka?

Steinberg (1998) menyediakan sebuah senarai semak untuk mereka bentuk projek

yang berkesan (lihat Jadual dihalaman sebelah). Senarai semak tersebut boleh

digunakan di sepanjang proses bagi membantu guru dan pelajar merancang dan

mengembangkan sebuah projek, serta mentaksir samada projek tersebut berjaya

memenuhi matlamat pembelajaran.


11/25


11

Senarai Semak untuk Projek

[sumber: adaptasi A. Steinberg (1998). Real learning, real work: School-to-work as high school reform. New York, NY: Routledge]

Autentik

Adakah projek lahir daripada masalah atau persoalan yang bermakna kepadapelajar?

Adakah projek itu sama dengan projek yang dijalankan oleh orang dewasa dalammasyarakat atau tempat kerja?

Adakah projek itu memberi pelajar peluang menghasilkan sesuatu yangmempunyai nilai atau makna kepada pelajar, menjangkau sekolah?

Usaha Akademik Adakah projek itu membolehkan pelajar memeroleh dan mengaplikasi

pengetahuan yang penting dalam satu atau lebih disiplin ilmu?

Adakah projek itu mencabar pelajar menggunakan kaedah penyelidikan daripadasatu atau lebih disiplin ilmu (e.g., berfikir seperti seorang ahli sains)?

Adakah pelajar mengembangkan kemahiran berfikir tahap tinggi (e.g., mencaribukti, menggunakan berbagai sudut pandang)?

Aplikasi Adakah pelajar menyelesai masalah yang berdasarkan pekerjaan atau kehidupan

sebenar (e.g., mereka bentuk projek, menyusun atur suatu acara)

Adakah pelajar perlu memeroleh dan menggunakan kemahiran yang dijangkadalam persekitaran pekerjaan berprestasi tinggi (e.g., kerja berpasukan,penyelesaian masalah, komunikasi, atau teknologi)?

Adakah projek memerlukan pelajar mengembangkan kemahiran pengurusan diridan organisasi?

Pengembaraan Aktif Adakah pelajar meluangkan masa yang banyak membuat kerja lapangan, di luar

sekolah?

Adakah projek itu memerlukan pelajar melibatkan diri dalam kerja penyiasatansebenar, menggunakan berbagai kaedah, media, dan sumber?

Adakah pelajar dikehendaki menjelaskan apa dia telah pelajari melalui sebuahpresentasi atau persembahan?

Hubungan Orang Dewasa Adakah pelajar perlu berjumpa dan memerhati orang dewasa yang mempunyai

pengalaman dan kepakaran yang relevan?

Adakah pelajar dapat bekerjasama dengan rapat dengan sekurang-kurangnnya satuorang dewasa?

Adakah orang dewasa dan pelajar itu berkolaborasi dalam mereka bentuk danmentaksir projek itu?

Amalan Pentaksiran Adakah pelajar selalu membuat refleksi tentang pembelajarannya, menggunakan

kriteria jelas yang dia terlibat dalam pembinaannya?

Adakah orang dewasa daripada luar masyarakat membantu pelajarmengembangkan kesedaran tentang standard dalam kehidupan sebenar daripadakerja sebagini?

Adakah kerja pelajar ditaksir secara berkala menggunakan berbagai kaedah,

termasuk portfolio dan pameran?


12/25


12

Antara Projek Pendidikan Moral yang boleh dijalankan ialah:

bergotong royong membersihkan kawasan

mengindahkan atau mencantikkan kawasan membimbing calon lain terutama yang lemah dalam pelajaran atau permainan

menyediakan kemudahan sekolah seperti papan tanda dan peti surat

membaikpulih perabot sekolah

membersihkan taman rekreasi

mengumpul bahan-bahan bacaan untuk perpustakaan

membuat kerja amal di rumah orang tua atau anak yatim

membantu ibu bapa

melakukan kerja-kerja amal lain yang memberi kebaikan kepada masyarakat

Guru yang ingin menggunakan projek sebagai alat pengajaran dan juga sebagai alat

pentaksiran harus berhati-hati tentang beberapa masalah yang mungkin timbul.

Thomas (1998) telah mengenal pasti masalah-masalah berikut semasa menjalankan

pengajaran berasaskan projek:

Menyelaraskan matlamat projek dan matlamat kurikulum mungkin sukar.Lebih menyukarkan, ibubapa tidak sentiasa menyokong projek apabila mereka

tidak dapat melihat perkaitannya dengan pentaksiran pembelajaran secara

keseluruhannya.

Projek selalunya mengambil masa yang lebih daripada jangkaan dan gurumemerlukan masa yang banyak untuk menyediakan projek yang baik dan

authentic.

Pelajar selalu kurang jelas tentang apa yang diperlukan. Guru perlumenyediakan struktur, panduan dan bimbingan secukupnya tentang bagaimana

menjalankan projek.

Perkembangan kakitangan yang intensif harus ada; guru tidak secaratradisinya bersedia menggabungjalin kandungan dengan aktiviti sebenar.

8.5 Masalah-Masalah dengan Penggunaan Projek

Apakah perkara-perkara yang perlu diambil kira dalam mereka bentuk

projek sebagai alat pentaksiran dalam pendidikan moral?


13/25


13

Sumber yang diperlukan untuk tugasan projek mungkin tidak tersedia danmungkin juga terdapat kurang sokongan daripada pihak pentadbiran.

Ada guru mugkin kurang biasa dengan mentaksir projek.

Bekerja dalam kumpulan sudah menjadi lumrah dalam proses pembelajaran

memandangkan ramai telah menyedari manafaat kerja kolaboratif berkumpulan

kepada pelajar. Apabila kumpulan bekerja dengan baik, pelajar akan belajar lebih dan

menghasilkan hasil pembelajaran yang lebih tinggi mutunya.

Apakah beberapa MANAFAAT MEMBUAT PROJEK SECARA

BERKUMPULAN?

Pembelajaran rakan sebaya boleh mempertingkatkan mutu keseluruhanpembelajaran pelajar. Kerja berkumpulan mempertingkatkan kefahaman

pelajar. Pelajar saling belajar daripada rakan yang lain dan mendapat manafaat

daripada aktiviti-aktiviti yang memerlukan mereka bertutur dan menguji

pengetahuan mereka. Kerja kumpulan memberi peluang kepada pelajar untuk

mendapat penjelasan dan memperhalusi kefahaman mereka tentang konsep-

konsep melalui perbincangan dan latihan dengan rakan-rakan. Ramai,

walaupun tidak semua, pelajar menyedari nilai bekerja berkumpulan dan

ditaksir sebagai ahli sesebuah kumpulan, untuk perkembangan peribadi

mereka. Bekerja di dalam kumpulan juga memotivasi sesetengah pelajar.Pentaksiran berkumpulan membantu pelajar membina rasa tanggungjawab:

'Saya rasa kerana seseorang bekerja dalam kumpulan, dia tidak sanggup

ketinggalan atau leka. Saya terpaksa terus bekerja supaya tidak mengecewakan

rakan-rakan lain'.

Kerja kumpulan boleh membantu mengembangkan kemahiran generik tertentuyang diingini oleh majikan. Sebagai suatu respon langsung kepada objektif

mempersiapkan graduan dengan keupayaan berfungsi dengan berkesan

sebagai ahli kumpulan di tempat kerja terdapat suatu trend kebelakangan ini

untuk memasukkan kemahiran generic bersama-sama dengan pengetahuan

khusus-mata pelajaran di dalam hasil pembelajaran di peringkat pengajian

tinggi. Kerja kumpulan boleh membantu perkembangan kemahiran termasuk:

o Kemahiran bekerja dalam kumpulan (kemahiran bekerja dalamdinamika kumpulan; kemahiran kepimpinan);

o Kemahiran analitikal dan kognitif (menganalisis kehendak tugasan;membuat soalan; menginterpretasi bahan dengan kritikal; menilai kerja

orang lain);

o Kemahiran kolaboratif (pengurusan konflik dan penyelesaian;

menerima kritikan intelek; fleksibiliti; tawar menawar dan kompromi);dan

8.6 Projek Berkumpulan


14/25


14

o Kemahiran pengurusan organisasi dan masa: 'Dengan bekerja dalamkumpulan telah mengubah cara saya bekerja. Saya tidak lagi dapat

membuat semua pada saat akhir. Saya terpaksa bekerja dengan lebih

teratur dan cekap'

Kerja kumpulan mungkin mengurangkan beban kerja dalam mentaksir,menggred dan memberi maklum balas kepada pelajar. Kerja kumpulan, dan

pentaksiran berkumpulan khususnya, kadang kala dijalankan dengan harapan

untuk dapat menyelaras pentaksiran dan penggredan tugasan. Dalam erti kata

lain, sekiranya pelajar menyampaikan kerja kumpulan, bilangan tugasan yang

perlu ditaksir akan berkurangan dengan ketara. Prospek ini dialu-alukan oleh

guru yang mempunyai ramai murid.

Kriteria yang digunakan untuk menilai kerja kumpulan boleh ditentukan oleh gurusahaja ataupun oleh kedua-dua guru dan murid melalui rundingan di antara mereka.

Ahli kumpulan boleh dirunding tentang apa yang harus ditaksir dalam sesebuah

projek oleh guru. Yang jelas, anda harus tahu apa hasil pembelajaran yang diinginkan

dalam projek di dalam bidang anda. Hasil pembelajaran merupakan titik tolak yang

baik untuk menentukan kriteria untuk mentaksir sesebuah projek. Apabila hasil

pembelajaran yang lebih umum telah difahami, anda boleh membina kriteria untuk

memeriksa projek tersebut (lihat Jadual 5.3) yang menunjukkan kriteria pemeriksaan

yang umum untuk projek). Secara umumnya, adalah lebih mudah untuk menentukan

kriteria bagi mengukur produk sesebuah tugasan projek dan lebih sukar untuk

mengukur proses-prosesyang terlibat dalam tuugasan projek. Walau bagaimanapun,

disarankan bahawa pentaksiran produk dan proses dibuat berasingan berbandingsekaligus. [Kemudian kita akan membincangkan bagaimana proses dalam tugasan

projek mungkin dinilai].

Apakah masalah yang mungkin timbul semasa menggunakan

projeck dalam pengajaran dan beri cadangan untuk

mengatasinya.

Bincangkan manafaat bekerja dalam kumpulan untuk projek.


15/25


15

SIAPAKAH YANG MENDAPAT MARKAH INDIVIDU ATAU

KUMPULAN?

Kebanyakan projek melibatkan lebih

daripada satu pelajar dan manafaat kerja kumpulan

telah dibincangkan sebelum ini. Salah satu masalah

utama menilai projek yang melibatkan kerja

kumpulan ialah bagaimana untuk memperuntukkan

markah dengan adil dalam kalangan ahli

kumpulan. Seperi yang dikatakan oleh seorang

pelajar, Saya lebih suka guru saya memberitahu

saya berapa banyak usaha dan kerja akan diberi

dan banyak mana markah akan diberi untuknya.

Adakah semua pelajar akan mendapat markahyang sama walaupun usaha mereka berbeza?

Adakah markah diberi kepada sumbangan

individu atau ahli kumpulan?

Soalan-soalan ini yang mengganggu guru,

terutamanya kerana selalu terdapat mereka yang

menumpang dalam kumpulan projek. Berikut

adalah beberapa cadangan bagaimana kerja

kumpulan mungkin ditaksir seperti yang

dicadangkan oleh Winchester-Seeto, T. (2002),

yang bukanlah suatu senarai yang lengkap tetapi

merupakan pilihan yang selalu digunakan danbertujuan sebagai caadangan untuk

dipertimgbangkan semasa mereka bentuk

pentaksiran kumpulan.

Kaedah 1: Markah Kumpulan Bersama

Semua ahli kumpulan menerima markah yang sama untuk kerja yang diserahkan

tidak kira sumbangan individu. Ia merupakan kaedah yang mudah yang

menggalakkan bekerja dalam kumpulan di mana semua ahli Berjaya atau gagalbersama. Walau bagaimanapun, ia mungkin dianggap tidak adil oleh pelajar yang

pintar kerana mereka menganggap dikekang oleh pelajar lemah dan kemungkinan

penumpang adalah tinggi

Joe tidak menyumbang

banyak untuk projek kita.

Adakah dia akan mendapat

markah yang sama dengan

kita?


16/25


16

Kaedah 3: MarkahIndividuSetiap pelajar dalam kumpulan menyerahkan laporan individu berdasarkan tugasan

yang diperuntukkan atau seluruh projek.

a) Tugasan terbahagi : Daripada mula lagi, projek dibahagikan kepada bahagian-bahagian atau tugasan-tugasan berlainan dan setiap pelajar dalam kumpulan

menyiapkan tugasan yang telah diperuntukkan kepada mereka, yang menyumbang

kepada produk akhir kumpulan dan mendapat markah untuk tugasan tersebut.

Kaedah ini adalah suatu cara yang lebih objektif bagi memastikan penyertaan

individu dan mungkin memotivasi pelajar untuk bekerja keras menyiapkan tugasan

atau bahagian masing-masing. Masalahnya ialah membahagikan projek kepadatugasan-tugasan yang sama saiznya atau tahap kerumitannya. Juga, kaedah ini

mungkin tidak menggalakkan kolaborasi dalam kumpulan dan akan ada ahli yang

melambatkan kemajuan kumpulan.

b) Laporan individu: Setiap pelajar menulis dan menyerahkan laporan individuberdasarkan keseluruhan projek. Kaedah ini memastikan usaha individu dan

mungkin dianggap oleh pelajar sebagai adil. Walau bagaimanapun, agak sukar

untuk menentukan bagaimana setiap laporan individu harus berbeza dan pelajar

mungkin dengan sengaja melakukan plagiat.

Kaedah 4: Markah Individu (Peperiksaan)Soalan peperiksaan khususnya mensasarkan projek berkumpulan, dan hanya boleh

dijawab oleh pelajar yang telah terlibat dengan mendalam dalam projek. Kaedah

ini mungkin memotivasi pelajar belajar daripada projek berkumpulan termasuk

belajar daripada ahli kumpulannya. Walau bagaimanapun, ia mungkin kurang

berkesan sebab pelajar mungkin boleh menjawab soalan peperiksaan dengan

membaca laporan kumpulan mereka. Di dalam konteks Malaysia, peperiksaan

nasional mungkin tidak dapat memasukkan soalan-soalan seperti itu kerana ia

melibatkan beratus ribu orang pelajar.

Kaedah 2: Pengagihan Markah

Pelajar dalam kumpulan memutuskan bagaimana jumlah markah harus diagihkandi antara mereka. Contohnya, sejumlah 40 markah diberi oleh guru untuk projek

yang diserahkan. Ada 5 orang ahli kumpulan dan dengsan itu jumlah markah

penuh adalah 5 x 40 = 200. Pelajar seterusnya berkongsi 200 markah itu

bardasarkan sumbangan setiap orang pelajar dalam kumpulan itu; mungkin 35, 45,

42, 38 and 40. Ini merupakan suatu kaedah yang berkesan sekiranya ahli kumpulan

berlaku adil, amanah dan tidak berperasaan dengki di antara satu sama lain. Walau

bagaimanapun, ada kemungkinan markah diagih dengan saksama bagi

mengelakkan dengki mendengki di antara ahli kumpulan.


17/25


17

Kaedah 5: Kombinasi Purata Markah Kumpulan dan Markah Individu

Markah kumpulan diberi kepada setiap ahli dengan suatu mechanisma untukmengubah mengikut sumbangan individu. Kaedah ini mungkin dianggap sebagai

lebih adil daripada markah kumpulan yang dikongsi sama rata. Namun, ia memberi

kerja tambahan kepada guru dalam menentukan sumbangan individu.

Pentaksiran kendiri merupakan suatu proses di

mana pelajar mempelajari tentang dirinya; sebagai

contoh, apa yang mereka telah pelajari daripada

projek, bagaimana mereka mempelajarinya dan

bagaimana mereka bertindakbalas dalam situasi

tertentu semasa menjalankan projek. Melibatkan

pelajar dalam proses pentaksiran merupakan

sebahagian penting dalam pentaksiran seimbang.

Bila pelajar menjadi rakan kongsi dalam proses

pembelajaran, mereka dapat mengenali diri mereka

dengan lebih dekat sebagai pembaca, penulis dan

pemikir.

Sesetengah guru berasa kurang selesa dengan pentaksiran kendiri kerana secara

tradisinya guru bertanggungjawab untuk semua jenis pentaksiran dalam bilik darjah,

Yang manakah di antara LIMA kaedah memberi markah untuk

projek berkumpulan yang anda pernah gunakan di dalam mata

pelajaran anda?

Berikan sebab-sebab pemilihan anda.

Cadangkan kaedah-kaedah lain memberi markah untuk tugasan

projek.

8.7 Pentaksiran Kendiri dalam Projek


18/25


18

dan di sini mereka menyuruh pelajar mentaksir diri mereka sendiri. Pentaksiran

kendiri boleh mengambil berbagai bentuk:

Perbincangan melibatkan seluruh kelas atau kumpulan kecil.

Log refleksi.

Senarai semak atau inventori pentaksiran kendiri.

Temubual Guru-pelajar.

Jenis-jenis pentaksiran kendiri ini mempunyai tema yang sama; mereka menyuruh

pelajar menyemak kerjanya sendiri untuk menentukan apa yang mereka telah pelajari

dan bahagian-bahagian yang mereka masih keliru. Walaupun setiap kaedah mungkin

berbeza sedikit, semuanya memberi masa yang cukup untuk pelajar

mempertimbangkan dengan mendalam dan menilai kemajuan mereka.

Oleh kerana pembelajaran projek berpandukan pelajar, pentaksiran harus juga

berpandukan pelajar. Pelajar boleh menyimpan jurnal dan log untuk mentaksirkemajuan mereka secara berterusan. Suatu esei reflektif akhir atau log boleh memberi

pelajar dan guru maklumat tentang proses-proses berfikir, justifikasi di sebalik

keputusan-keputusan, keupayaan membuat rumusan dan menyampaikan apa yangmereka telah pelajari. Menurut Edwards (2000), berikut adalah beberapa soalan yang

seorang pelajar boleh bertanya kepada dirinya semasa membuat pentaksiran kendiri:

Apakah kejayaan-kejayaan projek ini?

Apakah yang mungkin saya lakukan untuk memperbaiki projek ini?

Bagaimanakah saya mencapai matlamat pembelajaran saya? Apakah perkara

yang paling sukar dalam mencapai matlamat tersebut?

Apakah yang paling memeranjatkan saya semasa melaksanakan projek ini?

Apakah usaha berkumpulan yang paling baik dalam kumpulan kami? Apakah

pula usaha berkumpulan yang paling lemah?

Apakah pandangan saya tentang pendapat orang lain yang terlibat tentang

bagaimana projek ini berjalan?

Apakah kemahiran-kemahiran yang saya gunakan semasa menjalankan

projek ini? Bagaimanakah dapat saya amalkan kemahiran-kemahiran ini di

masa hadapan?


19/25


19

SOAL SELIDIK TINGKAHLAKU MURID DI RUMAH

PERINGATAN:Sila jawab dengan jujur. Borang ini mengandungi maklumat berkaitan

tingkahlaku anak anda. Hasil dapatan ini dapat memberi maklumat sebenarsikap dan tingkah laku anak anda.

BAHAGIAN A:

Nama murid: ________________________________________________

Umur :_____________________________

Bangsa :____________________________

Agama :____________________________

Nama ibu: ___________________________________________________

Pekerjaan:___________________________

Nama ayah: __________________________________________________

Pekerjaan:___________________________

Alamat ibu bapa: _______________________________________________

_______________________________________________

________________________________________________

8.8 Pentaksiran Tingkah Laku Murid Dirumah


20/25


20

Bi

l

Pernyataan Band Ya Tidak

1. Adakah anak anda mengemas tempat tidur sendiri selepas

bangun dari tidur setiap hari. B4D1E1

2. Adakah anak anda membuat bising ketika tetamu datang. B4D12E1

3. Adakah anak anda suka menceritakan perihal keburukan

rakan-rakannya.

B2D9E1

4. Adakah anak anda sering mengucapkan terima kasih

kepada anda selepas menikmati hidangan yang anda

sediakan.

B3D8E1

5. Adakah anak anda memulangkan wang baki kepada anda

selepas membeli barang di kedai

B5D3E1

6. Adakah anak anda memohon maaf selepas melakukan

kesalahan.

B3D3E1

7. Adakah anak anda suka berkongsi barang permainan

dengan adik beradik atau jiran.

B3D4E1

8. Adakah anak anda mandi sekurang-kurangnya sekali

sehari.

B3D1E1

9. Bolehkah anak anda mengucapkan terima kasih dalam

bahasa lain selain daripada bahasa yang digunakan dirumah.

B1D8E1

10

.

Pernahkah anak anda membantu anda melakukan kerja

rumah.

B3D7E1

11

.

Adakah anak anda sentiasa berkomunikasi dengan

beradab sopan.

B6D9E1

12

.

Adakah anak anda bermain dengan alatan tajam semasa

dirumah.

B3D1E2

13

.

Adakah anak anda melibatkan diri ketika anda

membersihkan halaman rumah bersama keluarga.

B3D14E1

14

.

Pernahkah anak anda bercerita mengenai haiwan

kegemarannya.

B2D11E1


21/25


21

KERJASAMA ANDA AMAT DIPERLUKAN DALAM MELENGKAPKAN

SOAL SELIDIK DI BAWAH. SILA LENGKAPKAN TANDAKAN ( / ) PADA

RUANG YANG BERKAITAN BERDASARKAN INSTRUMEN DI BAWAH:

NAMA MURID : ....................................................................................

KELAS : ...............................

BIL. SOALAN 1 2

1. Apabila ditanya anak anda tahu bahawa menggosok gigi adalah cara menjaga kebersihan

gigi.

2. Anak anda boleh menyenaraikan aktiviti yang dilakukan bersama adik-beradik di rumah.

3. Anak anda boleh menyatakan cara menjaga keselamatan diri apabila diganggu orang lain.

4. Anak anda menceritakan semula ucapan terima kasih dalam pelbagai bahasa yang

dipelajarinya di sekolah.

5. Anak anda boleh menerangkan kepentingan datang awal ke sekolah.

6. Anak anda boleh menerangkan cara menjaga kebersihan kuku.

7. Anak anda boleh menceritakan contoh benda ciptaan Tuhan.

8. Anak anda tahu kesan tingkah laku yang bersopan.

9. Anak anda membasuh kasutnya sendiri apabila kotor.

10. Anak anda akan membahagi makanan dengan adik beradiknya

11. Anak anda pernah menyatakan bahawa dia gembira apabila menerima hadiah semasa hari

jadinya.

12. Anak anda membantu mengemas rumah bersama ahli keluarga.

13. Jika bergaduh dengan rakan, anak anda berani mengaku kesalahannya.

14. Setiap pagi anak anda akan mengemaskan tempat tidurnya.

15. Jika mendapat mendapat barang permainan baru, anak anda sering menunjuk-nunjuk

kepada rakannya.

16. Anak anda pernah mengutip sampah dan membuangnya ke dalam tong sampah.

17. Anak anda akan memulangkan baki wang apabila diminta ke kedai untuk membeli barang.

18. Anak anda pernah menolong neneknya menyapu sampah.

19. Setelah pulang dari sekolah, anak anda pernah menceritakan bahawa dia telah menyapu

sampah di kelas.


22/25


22

20. Anak anda pernah terlibat dalam aktiviti gotong-royong di sekolah.

21 Anak anda jarang mengucapkan terima kasih sebagai tanda penghargaan.

22. Setiap hari, anak anda bangun awal dan tiba awal di sekolah.

23. Anak anda sering membantu rakannnya menyiapkan kerja sekolah.

24. Anak anda tidak pernah membuang sampah ke dalam sungai.

BIL SOALAN NILAI BAND

1. Apabila ditanya, anak anda tahu bahawa menggosok gigiadalah cara menjaga kebersihan gigi.

KASIH SAYANG(7.1.1)

B1D1E1

2. Anak anda boleh menyenaraikan aktiviti yang dilakukan

bersama adik-beradik di rumah.

KERJASAMA

(12.1.2)

B1D14E1

3. Anak anda boleh menyatakan cara menjaga keselamatan

diri apabila diganggu orang lain.

KASIH SAYANG

(9.1.1)

B1D1E2

4. Anak anda menceritakan semula ucapan terima kasih

dalam pelbagai bahasa yang dipelajarinya di sekolah.

BERTERIMA KASIH

(4.1.1)

BID8E1

5. Anak anda boleh menerangkan kepentingan datang awal

ke sekolah.

BERTANG-GUNGJAWAB

(3.1.2)

B2D13E1

6. Anak anda boleh menerangkan cara menjaga kebersihan

kuku.

KASIH SAYANG

(7.1.1)

B2D1E1

7. Anak anda boleh menceritakan contoh benda ciptaan

Tuhan.

KEPERCAYAAN KEPADA

TUHAN (1.1.2)

B2D11E1

8. Anak anda tahu kesan tingkah laku yang bersopan. HEMAH TINGGI (5.1.1) B2D9E2

9. Anak anda membasuh kasutnya sendiri apabila kotor. KASIH SAYANG (7.1.5) B4D1E1

10. Anak anda berkongsi makanan dengan adik-beradiknya. KEADILAN

(8.1.4)

B3D2E1


23/25


23

11. Anak anda pernah menyatakan bahawa dia gembira

apabila menerima hadiah.

BERTERIMA KASIH

(4.1.3)

B3D8E1

12. Anak anda membantu mengemas rumah bersama ahli

keluarga.

KERJASAMA

(12.1.4)

B3D14E1

13. Anak anda berani mengaku kesilapannya apabila

melakukan kesalahan.

KEBERANIAN

(9.1.3)

B3D6E1

14. Setiap pagi, anak anda akan mengemaskan tempat

tidurnya.

BERTANG-GUNGJAWAB

(3.1.3)

B4D13E1

15. Adakah anak anda sentiasa bersahabat baik dengan

semua rakan di kelasnya.

KESEDERHA-NAAN

(13.1.3)

B4D5E1

16. Anak anda pernah mengutip sampah dan membuangnya

ke dalam tong sampah

BERTANG-

GUNGJAWAB

(3.1.3)

B4D11E1

17. Anak anda akan memulangkan baki wang apabila diminta

ke kedai untuk membeli barang.

KEJUJURAN

(10.1.4)

B5D3E1

18. Anak anda pernah menolong neneknya menyapu

sampah.

BAIK HATI

(2.1.4)

B5D7E1

19. Setelah pulang dari sekolah, anak anda menceritakan

bahawa dia telah menyapu sampah di kelas.

KERAJINAN

(11.1.3)

B5D13E1

20. Anak anda pernah terlibat dalam aktiviti gotong-royong di

sekolah.

BEKERJASAMA

(12.1.4)

B5D14E1

21. Anak anda pernah mengucapkan terima kasih sebagai

tanda penghargaan.

BERTERIMA KASIH

(4.1.5)

B6D8E1

22. Setiap hari, anak anda tiba awal di sekolah. HORMAT

(6.1.4)

B6D10E1

23. Anak anda pernah membantu adiknya membuat kerja

sekolah.

BAIK HATI

(2.1.4)

B6D7E1

24. Anak anda suka menyiram pokok bunga. KEPERCAYAAN KEPADA

TUHAN (1.1.5)

B6D11E1


24/25


24

RUJUKAN:

Bonthron, S., & Gordon, R. (Eds.). (1999). Service-learning and assessment:A field guide for teachers. Montpelier, VT: Vermont Department of

Education, National Service-Learning and Assessment Study Group.

Bottoms, G., & Webb, L.D. (1998). Connecting the curriculum to real life.Breaking Ranks: Making it happen. Reston, VA: National Association of

Secondary School Principals.

Bryson, E. (1994). Will a project approach to learning provide childrenopportunities to do purposeful reading and writing, as well as provide

opportunities for authentic learning in other curriculum areas? Unpublished

manuscript. (ERIC Document Reproduction Service No. ED392513)

Chard, S. C. (1992). The Project Approach: A Practical Guide for Teachers.Edmonton, Alberta: University of Alberta Printing Services]

Harwell, S., & Blank, W. (1997). Connecting high school with the realworld. ERIC Document Reproduction Service No. ED407586]

Herman, J., Aschbacher, P., & Winters, L. (1992). A practical guide toalternative assessment. Alexandria, VA: Association for Supervision and

Curriculum Develop-ment. (ERIC Document Reproduction Service No.

ED352389)

Katz, L. (1994). The project approach [ERIC digest]. Urbana, IL: ERICClearinghouse on Elementary and Early Childhood Education. (ERIC

Document Reproduction Service No. ED368509)

Katz, L.G., & Chard, S.C. (1998). Issues in selecting topics for projects [ERICdigest]. Champaign, IL: ERIC Clearinghouse on Elementary and Early

Childhood Education.

Rankin, B. (1993). Curriculum development in Reggio Emilia: A long-termcurriculum project about dinosaurs. In C.P. Edwards, L. Gandini, & G.E.Forman (Eds.), Hundred languages of children: The Reggio Emilia approach

to early childhood education (pp. 189211). Norwood, NJ: Ablex.

Sutherland, M. (2003). Checklist for evaluating processes in project work. East SideUnion High School District, San Jose, California.

Steinberg, A. (1998). Real learning, real work: School-to-work as high schoolreform. New York, NY: Routledge.

Stannard, P. (1982). Evaluating Laboratory Performance, The QueenslandScience Teacher, November Issue.


25/25


25

The Australian Science Teachers Association (1980). Bulletin for ScienceTeaching. 24. August Issue. Canberra.

The National Science Teachers Association of America, (1990). Standards forthe Teaching of Science. Washington DC.

Thomas, J.W. (1998). Project based learning overview. Novato, CA: BuckInstitute for Education.

Winchester-Seeto, T. (April, 2002). Assessment of collaborative work collaboration versus assessment. Invited paper presented at the Annual

Uniserve Science Symposium, The University of Sydney

bab 8. projek.pentaksiran.moral

Documents