तेस्रो ऩञ्चवषॉम यणनीनतक मोजनव ...1 त स र...

स्वतन्त्र य ननष्ऩऺ ननववाचन

तेस्रो ऩञ्चवषॉम यणनीनतक मोजनव (२०७६/७७–२०८०/८१)

ननववाचन आमोग, नेऩवर २०७६

भसौदव

नफषम सूची १. ऩषृ्ठबनूभ................................................................................................................................................ 1

२. दोस्रो यणनीनतक मोजनवको सभीऺव ...................................................................................................... 3

३. वताभवन अवस्थवको ववश्लषेण ................................................................................................................ 4

४. यणनीनतको खवकव ................................................................................................................................ 9

५. यणनीनत तथव कवमानीनत...................................................................................................................... 12

५.१ यणनीनत ...................................................................................................................................... 12

५.२ कवमानीनत ..................................................................................................................................... 12

५.३ कवमामोजनव (२०७६/७७–२०८०/८१) ....................................................................................... 15

६. अनगुभन य भूल्मवङ्कन ............................................................................................................................ 62

७. अऩेक्षऺत उऩरक्षधध ............................................................................................................................... 63

८. जोक्षखभको ऩवहचवन तथव न्त्मूनीकयण ................................................................................................... 64

1

तेस्रो ऩञ्चवषॉम यणनीनतक मोजनव

१. ऩषृ्ठबनूभ

नेऩवर सयकवय वैधवननक कवनून, २००४ रे नेऩवरभव ऩवहरो ऩटक जनननववाक्षचत ववनबन्न ननकवमको व्मवस्थव गनुाकव सवथै उभेय ऩगेुकव सफैरे बोट हवल्न ऩवउने हकरवई नवगरयकको भौनरक हकको रूऩभव व्मवस्थव गयेको नथमो । नेऩवरको अन्त्तरयभ शवसन ववधवन, २००७ रे ववधवन ऩरयषदको ननववाचनको नननभत्त भतदवतवहरूको नवभववरी तमवय गने कवभको येखदेख, ननमन्त्रण य ननदेशन गना, ननववाचन गयवउन य ननववाचन सम्फन्त्धी शङ्कव य भदु्दव हेना ननववाचन अदवरत गठन गने सभेतकव कवभ, कताव्म य अनधकवय सवहतको ननववाचन आमोगको व्मवस्थव गयेको ऩवइन्त्छ । अन्त्तरयभ शवसन ववधवन २००७ रे गयेको व्मवस्थव फभोक्षजभ वव.सॊ.२०१५ सवरभव नेऩवरभव ऩवहरो ऩटक प्रनतनननध सबवको ननववाचन सम्ऩन्न बएको हो । नेऩवर अनधयवज्मको सॊववधवन, २०१५ य नेऩवरको सॊववधवन, २०१९ रे सॊवैधवननक ननकवमको रुऩभव ननववाचन आमोगको व्मवस्थव गयेकव नथएनन ्। वव.सॊ. २०२३ भवघ १४ गते नेऩवरको सॊववधवन, २०१९ को ऩवहरो सॊशोधनरे ननववाचन आमोगको गठन य कवभ, कताव्म, अनधकवयरवई सॊववधवनभव व्मवस्थव गयेको ऩवइन्त्छ । नेऩवर अनधयवज्मको सॊववधवन, २०४७ य नेऩवरको अन्त्तरयभ सॊववधवन, २०६३ भव ननववाचन आमोगको गठन एवभ ् कवभ, कताव्म य अनधकवय सम्फन्त्धी व्मवस्थवरवइा ननयन्त्तयतव ददनकुव सवथै प्रभखु ननववाचन आमकु्त य ननववाचन आमकु्तहरुको ननमकु्षक्त सॊवैधवननक ऩरयषदको नसपवरयसभव हनुे व्मवस्थव गरयमो। वव.सॊ २०७२ भव जवयी बएको नेऩवरको सॊववधवनरे ननववाचन आमोगरवइा सॊवैधवननक ननकवमको रूऩभव अविकवय गयेको छ । वव.सॊ. २०६३ सवरको यवजनीनतक ऩरयवतानऩनछ भरुकु नमवॉ यवजनीनतक ऩरयवेशभव प्रवेशसॉगै सॊववधवन सबवको ननववाचन सम्ऩन्न गने सॊवैधवननक क्षजम्भेववयी ननववाचन आमोगभव आमो । वव.सॊ. २०६४ भव ऩवहरो सॊववधवन सबव सदस्म ननववाचन सपरतवऩूवाक सम्ऩन्न बमो । ननववाचन व्मवस्थवऩनरवइा अझ फढी स्वच्छ, स्वतन्त्र य प्रबववकवयी ढॊगरे सम्ऩन्न गनाकव रवनग यणनीनतक मोजनव भवपा त सधुवयकव कवमाक्रभहरू कवमवान्त्वमन गनुाऩने ऩषृ्ठऩोषण प्रवप्त बएसॉगै आमोगरे वव.सॊ. २०६५ सवरभव ऩवहरो य २०७१ सवरभव दोस्रो ऩञ्चफषॉम यणनीनतक मोजनव ननभवाण गयी कवमवान्त्वमनभव ल्मवएको नथमो ।

2

आमोगरवइा प्रवप्त सॊवैधवननक कवभ, कताव्म य अनधकवय फभोक्षजभ ननववाचनरवइा सम्ऩन्न गना रवुटयवहत भतदवतव नवभववरी तमवय गने तथव ननववाचनभव प्रमोग हनुे ववनध य प्रवक्रमवभव प्रववनधको उऩमोग भवपा त सधुवय गने उदे्दश्मरे दईु वटव ऩञ्चफवषाम यणनीनतक मोजनवहरू सम्ऩन्न बैसकेकव छन ् । ववगतकव यणनीनतक मोजनवको सपरतवऩूवाक कवमवान्त्वमनरे गदवा आमोगरे ननववाचन प्रवक्रमव, प्रणवरी तथव भतदवतव नवभववरीभव सधुवय गदै स्वच्छ, स्वतन्त्र, ननष्ऩऺ य ववश्वसनीम ननववाचन सम्ऩन्न गना सपर बएको छ । वव.सॊ. २०७२ भव नेऩवरको सॊववधवन जवयी बइसकेऩनछ आमोगरे वव.सॊ. २०७४ सवरभव सॊघ, प्रदेश य स्थवनीम तहको ननववाचन गने कवमा सपरतवऩूवाक सम्ऩन्न गरयसकेको छ । उऩयोक्त तीन तहकव ननववाचन सम्ऩन्न बए ऩश्चवत सॊघीम रोकतवक्षन्त्रक गणतन्त्रवत्भक शवसन व्मवस्थवको भवध्मभद्ववयव ददगो शवक्षन्त्त,सशुवसन,ववकवस य सभवृिको आकवॊऺव ऩयुव गना ववटो खरेुको छ बने तीनै तहकव सयकवयहरु सॊववधवन कवमवान्त्वमनभव वक्रमवक्षशर यहेकव छन ्।

3

२. दोस्रो यणनीनतक मोजनवको सभीऺव आमोगको दोस्रो ऩञ्चवषॉम यणनीनतक मोजनव (२०७1/७२–२०7५/७६) 2076 सवर असवय भसवन्त्तभव सभवप्त बएको छ । मोजनवभव ४ वटव यणवनीनतक स्तम्ब अन्त्तगात १८ वटव रक्ष्म य १२६ वटव वक्रमवकरवऩहरु कवमामोजनवको रुऩभव सभववेश गरयएको नथमो ।उक्त मोजनव कवमवान्त्वमनको सभीऺव गदवा कूर १२६ वटव वक्रमवकरवऩहरु भध्मे ३9 वटव वक्रमवकरवऩहरु ऩूणा रुऩभव कवमवान्त्वमन बएकव, ६१ वटव वक्रमवकरवऩहरु आॊक्षशक रुऩभव कवमवान्त्वमन बएकव य २६ वटव वक्रमवकरवऩहरु कवमवान्त्वमन हनु नसकेको ऩवईमो।

दोसो ऩञ्चवषॉम यणनीनतक मोजनव अवनधभव Quick Response Code (QR Code) सवहतको भतदवतव ऩरयचमऩर भतदवतवरवइा उऩरधध गयवइा स्थवनीम तह, प्रदेश सबव, सॊघीम सॊसद तथव यवष्डऩनत एवभ ्उऩयवष्डऩनत ऩदको ननववाचन सपरतवऩूवाक सम्ऩन्न बएकव छन ्। ननववाचन व्मवस्थवऩनभव सूचनव प्रववनधको प्रमोग, ननववाचन आमोगको व्मववसववमक ऺभतव य दऺतवभव अनबववृि, दक्षऺण एनसमवरी ऺेरकव ननववाचन व्मवस्थवऩन ननकवमहरूसॉग आऩसी सहमोग य सहकवमाभव ववस्तवय, ननववाचन व्मवस्थवऩनभव सॊरग्न ननकवमहरूफीच ऩवयस्ऩरयक ऻवन य अुनबव आदवन प्रदवन, आमोग य सक्षचववरम फीचको आन्त्तरयक सञ्चवय प्रणवरीभव सधुवय जस्तव भहत्वऩूणा कवमाहरू सम्ऩन्न गरयएकव छन ्। मसकव अनतरयक्त मस अवनधभव नेऩवरको सॊववधवन अनसुवय ननववाचन कवनूनभव सधुवय गयी भतदवतव हनु मोग्म सफै व्मक्षक्तको पोटोसवहतको भतदवतव नवभववरीभव नवभ दतवा तथव अद्यववनधक गना ननयन्त्तय, ववशेष य घमु्ती कवमाक्रभ सॊचवरन, ननववाचन क्षशऺव तथव सूचनव सम्फन्त्धी येनडमो तथव टेनरनबजन कवमाक्रभ प्रसवयण एवभ ् भतदवतव क्षशऺवको प्रमोजनको रवनग ऺरेीम ननववाचन क्षशऺव तथव सूचनव केन्त्रको स्थवऩनव, घमु्ती भतदवतव क्षशऺव सवभग्रीको प्रमोगभव ववस्तवय, दनरत, भवहरव, जनजवनत, भधेशी तथव अन्त्म सभदुवमकव रक्षऺत वगाको यवजनीनतक प्रनतनननधत्व फढवउने सभववेशी कवमाक्रभहरूको सञ्चवरन, ननववाचन अवनधभव Event Tracking System को प्रमोग, जोक्षखभ व्मवस्थवऩनकव प्रववधवनरवई सॊस्थवगत गने सम्फन्त्धी कवमाववनध ननभवाण तथव कवमवान्त्वमन रगवमत ननववाचनको सॊचवरन तथव व्मवस्थवऩनभव आधनुनकीकयण जस्तव भहत्वऩूणा उऩरक्षधध हवॉनसर बएकव छन ्। आमोगको सॊस्थवगत सदुृढीकयण अन्त्तयगत १५ वटव क्षजल्रव ननववाचन कवमवारमहरूको आफ्नै बवन ननभवाण बइा ऩूववाधवय ववकवसभव आमोगको क्रभश: ऺभतव ववकवस बएको छ । आमोगरे रैविक तथव सभववेशीकयण नीनत ननभवाण तथव कवमवान्त्वमन, ननववाचन ववववद ननरूऩण य ननववाचन प्रचवय प्रसवय खचा व्मवस्थवऩन सम्फन्त्धी सफ्टवेमय ननभवाण रगवमतकव भहत्वऩूणा उऩरक्षधध सभेत मसै अवनधभव हवॉनसर गयेको छ ।

4

रोकतन्त्र य ननववाचनकव रवनग दक्षऺण एनसमवरी अध्ममन केन्त्र (SAIDES) को स्थवऩनव, भतऩरभव भवनथकव कुनै ऩनन उम्भेदववयरवइा भेयो भत ददने इच्छव छैन (None Of The Above-

NOTA) बन्ने व्मवस्थव, ननववाचन आचवयसॊवहतवको प्रबववकवयी ऩवरनव य ववद्यतुीम भतदवन मन्त्र (Electronic Voting Machine -EVM) को प्रमोग, ववदेशभव यहेकव नेऩवरी नवगरयकको भतवनधकवयको प्रमोग गने जस्तव भहत्वऩूणा कवमाहरू गने अथक प्रमवस गदवा गदै ऩनन ववनबन्न प्रवववनधक कवयणरे सम्ऩन्न हनु सकेनन ्।

तेस्रो ऩञ्चवषॉम यणनीनतक मोजनव ननभवाणकव रवनग आमोगकव भवननीम आमकु्त श्री इश्वयी प्रसवद ऩौड्यवरको सॊमोजकत्वभव तेस्रो ऩञ्चवषॉम यणनीनतक मोजनव तथव कवमामोजनव ननभवाण गना कवमा तथव स्रोत ऩवहचवन सनभनत गठन गरयएको नथमो । उक्त सनभनतको कवमारवई सघवउ ऩरु् मवउन प्रशवसन भहवशवखव प्रभखुको सॊमोजकत्वभव प्रधवनभन्त्री तथव भक्षन्त्रऩरयषद्को कवमवारम य यववष्डम मोजनव आमोगको सक्षचववरमकव प्रनतनननधहरु सक्षम्भनरत उऩसनभनत गठन बएको नथमो । दोस्रो ऩञ्चफषॉम यणनीनतक मोजनवको सभीऺवफवट प्रवप्त सझुवव/ऩषृ्ठऩोषण, वव.सॊ. २०७४ सवरभव सम्ऩन्न ननववाचनहरूको सभीऺवफवट प्रवप्त सझुववहरू, ऩन्त्रौ मोजनवको आधवयऩर तथव सम्भवननीम यवष्डऩनतज्मूको सभऩुक्षस्थनतभव बएको उच्चस्तयीम अन्त्तयवक्रमव कवमाक्रभफवट प्रवप्त भवगादशान सभेतकव आधवयभव तेस्रो ऩञ्चवषॉम यणनीनतक मोजनव, (२०७६/७७–२०८०/८१) तजुाभव गरयएको छ । सम्भवननीम यवष्डऩनतज्मूको सभऩुक्षस्थनतभव सम्भवननीम प्रधवनभन्त्रीज्मू, ववनबन्न यवजनीनतक दरकव अध्मऺहरु रगवमत ववक्षशष्ट भहवनबुववहरूको उऩक्षस्थनतभव उच्चस्तयीम अन्त्तयवक्रमव कवमाक्रभ सम्ऩन्न गयी सो कवमाक्रभफवट प्रवप्त भवगादशानरे यणनीनतक मोजनव तजुाभव गदवा आमोगरवइा ठूरो हौसरव प्रवप्त बएको छ । सवथै, यणनीनतक मोजनव कवमवान्त्वमनकव रवनग उच्चस्तयीम प्रनतवितव प्रवप्त बएको हुॉदव मसको प्रबववकवयी कवमवान्त्वमन हनु ेकुयवभव आमोग ऩूणा ववश्वस्त यहेको छ । आमोगरे आमोग य अन्त्तगात कवमवारमकव ऩदवनधकवयी तथव कभाचवयीहरू एवभ ्ननववाचन सम्फि अन्त्म सयोकवयववरवसॉग सभेत सघन रूऩभव छरपर एवभ ्अन्त्तयवक्रमव गयी प्रवप्त सझुववहरुरवई सभेत मोजनव तजुाभवको आधवयको रुऩभव ग्रहण गरयएको छ ।

३. वताभवन अवस्थवको ववश्लषेण

5

आमोगकव सफर ऩऺ, कभजोय ऩऺ, अवसय य चनुौतीको ववश्लषेण (SWOT Analysis) देहवम फभोक्षजभ गरिएको छ : सफर ऩऺ

नेऩवरको सॊववधवनको प्रस्तववनवभव फवनरग भतवनधकवय य आवनधक ननववाचनको व्मवस्थवऩन बएको य सॊववधवनत ननववाचन व्मवस्थवऩनको ऩूणा क्षजम्भेववयी आमोगभव यहेको,

ननववाचन व्मवस्थवऩनकव सफै कवमा गने एकर स्वतन्त्र सॊवैधवननक ननकवमको रूऩभव आमोग यहेको एवभ ्आमोगकव कवभ, कताव्म य अनधकवयहरू सॊववधवनरे नै ननददाष्ट गयेको,

आमोगरे कवमा सम्ऩवदन गना आवश्मक कवनूनी सॊयचनवकव सवथै ववषमगत नीनत, यणनीनत एवभ ्आवनधक मोजनव ववद्यभवन यहेकव,

ननववाचन व्मवस्थवऩनभव रवभो प्रवक्रमवगत, सॊस्थवगत तथव कवमागत अनबुव एवभ ्ववश्वसनीम ननववाचन कवमाऩद्दनत यहेको,

ननववाचन व्मवस्थवऩनभव सॊरग्न ववदेशी ननकवमसॉगको सम्फन्त्ध ववस्तवय हुॉदै गएको एवभ ्ववकवस सवझेदवय सॊस्थवहरूको ननयन्त्तय सहमोग य सदबवव यहेको,

सॊघ देक्षख क्षजल्रवस्तयसम्भ आमोगको सॊस्थवगत सॊयचनव यहेको, ननववाचन व्मवस्थवऩनभव सूचनव प्रववनधको प्रमोग फढ्दै गएको, ननववाचन चक्रकव सफै चयणहरूभव रैविकतव य सभववेशीकयणरवई अवरम्फन गरयएको य ननववाचन सम्फन्त्धी कवमाभव सफै यवजनीनतक दर एवभ ् अन्त्म सयोकवयववरव सॊघ-सॊस्थव,

ननकवमरवई प्रबववकवयी सॊमोजन य नेततृ्वदवमी बनूभकव ननववाह गना आमोग सऺभ यहेको ।

कभजोय ऩऺ यणनीनतक मोजनव एवभ ्वववषाक कवमाक्रभ तजुाभव, फजेट य कवमवान्त्वमनफीच ऩमवाप्त तवदत्म्म

हनु नसकेको, अनधकवॊश क्षजल्रव ननववाचन कवमवारमको आफ्नै कवमवारम बवन य आवश्मक बौनतक

सवुवधव ऩमवाप्त नबएको, आमोगको अनबरेख व्मवस्थवऩन प्रबववकवयी नहुॉदव सॊस्थवगत स्भयण कभजोय यहेको, स्रोत सवधनको कभीरे गदवा नववाचन ऩूवाकव य ननववाचन ऩश्चवतकव ववनबन्न भहत्वऩूणा

कवमाक्रभको प्रबववकवयी कवमवान्त्वमन हनु नसकेको, आमेगको सयकवयी एवभ ्अन्त्म ननकवमहरूसॉगको सभन्त्वम य अन्त्तयसम्फन्त्ध प्रबववकवयी हनु

नसकेको,

6

आमोगको प्रदेशस्तयीम कवमवारम स्थवऩनव नहुॉदव प्रदेशस्तयीम सभन्त्वम प्रबववकवयी हनु नसकेको,

ननववाचन कवमाभव सॊरग्न जनशक्षक्तरवई ददइन ेतवनरभ, ऩयुस्कवय, प्रोत्सवहन य दण्ड सम्फन्त्धी कवमारवइा प्रबववकवयी रुऩभव व्मवक्षस्थत गना नसवकएको,

ननववाचन आचवयसवहॊतव ऩवरनवको प्रबववकवयी अनगुभन गना प्रदेश य स्थवनीम तहको सॊमन्त्र नभवाण हनु नसकेको,

आमोगकव ऩदवनधकवयी तथव कभाचवयीको रवनग छुटै्ट आचवयसॊवहॊतव (Code of Ethics) ननभवाण नबएको,

आमोगको अनगुभन तथव भूल्मवङ्कन ऩिनतरवइा वस्तऩुयक, वस्तनुनष्ठ य ननतजवभखुी फनवउन नसवकएको,

ननववाचन व्मवस्थवऩनभव सूचनव तथव सञ्चवय प्रववनधको प्रमोग ऩमवाप्त भवरवभव गना नसवकएको,

ननववाचनकव ववववध ऩऺहरु जस्तै campaign Financing, ववदेशभव यहेकव नेऩवरीरवइा भतवनधकवय ददने सम्फन्त्धी ववषमहरुभव ववस्ततृ अध्ममन अनसुन्त्धवन हनु नसकेको,

भतदवतव नवभववरीभव यहेकव वववयण ऩूणा रूऩभव रटुी यवहत फनवउन नसवकएको, यवजनीनतक ववत्त तथव प्रचवय प्रसवयभव हनु ेखचाको प्रबववकवयी ननमभन तथव अनगुभन हनु

नसकेको, भतदवतव क्षशऺव, सचेतनव अनबववृि, नभनुव भतदवन, अनबुव आदवनप्रदवन य ऺभतव

अनबववृिकव कवमाक्रभरवई ननमनभत रुऩभव व्मवक्षस्थत गना एवॊ व्मवऩक फनवउन आनथाक स्रोतको कभीरे नसवकएको,

कभाचवयीहरुको ननववाचन व्मवस्थवऩन सम्फन्त्धी ऺभतव अनबववृिकव रवनग तवनरभ, अध्ममन भ्रभण तथव अवरोकनको अवसयभव कभी हुॉदै गएको य ववदेशफवट उऩरधध बएकव सफै अवसयहरुको ऩनन ऩूणा रुऩभव उऩमोग गना नसवकएको,

भतदवतव नवभववरी दतवा सप्टवेमयरवई सभमवनकूुर अद्यववनधक गना नसवकएको, ननववाचन व्मवस्थवऩन तथव सञ्चवरनभव तवनरभ प्रवप्त य ननववाचनभव ववशेष अनबुव बएकव

दऺ जनशक्षक्त आमोगको सहभनत ववनव अन्त्म ननकवमभव सरुवव हनुे गयेको । अवसय

ननववाचनको भहत्व य भूल्मको फवयेभव जनचवसो य सयोकवय फढ्दै जवन,ु आवनधक ननववाचनप्रनत यवजनीनतक दरहरू प्रनतफि यहन,ु

7

नेऩवर सयकवय, ववकवस सवझेदवय सॊस्थव एवभ ्अन्त्म सफै सयोकवयववरवहरूफवट ननववाचनभव सहमोग य सभन्त्वम प्रवप्त हनु,ु

यवजनीनतक दर, आभनवगरयक, सञ्चवय जगत, यववष्डम अन्त्तयवावष्डम ऩमावेऺण सॊस्थव, नवगरयक सभवज रगवमत सफै सयोकवयववरवहरुको ननववाचन व्मवस्थवऩन सम्फन्त्धी कवमाभव आमोगप्रनत सकवयवत्भक दृवष्टकोण यहन,ु

सभग्र ननववाचन व्मवस्थवऩनभव आमोग यवजनीनतक दरहरूको ववश्ववस आजान गना सपर यहन,ु

ननववाचन व्मवस्थवऩनभव सूचनव तथव सञ्चवय ऺेरकव नववनतभ प्रववनधहरू प्रमोग गने ववतववयण हनु ु,

ववद्यतुीम भतदवन उऩकयणको प्रमोगफवट वदय भत शनु्त्म गना, भतदवन तथव भतगणनव कवमा नछटो छरयतो गना सवकने अवस्थव ववद्यभवन यहन ु,

दक्षऺण एनसमवरी ननववाचन व्मवस्थवऩन ननकवमहरूको भञ्च (FEMBoSA) रगवमत अन्त्म अन्त्तयय्ववष्डम ननववाचन व्मवस्थवऩन ननकवम तथव सॊघ सॊस्थवसॉगको सहकवमा य अनबुवको आदवन प्रदवनफवट आमोगको व्मववसववमकतवभव ववृि हनुे अवस्थव यहन,ु

यववष्डम य अन्त्तयवावष्डम तहभव आफ्नो सवख अनबववृि गना आमोग सपर हनु,ु ननववाचनको स्वच्छतव, ननश्ऩऺतव य ववश्वसनीमतव अनबववृि गयी ननववाचन सशुवसन प्रविान

गना सक्ने अवस्थवभव आमोग यहन,ु रोकतन्त्र य ननववाचन प्रनत सयोकवयववरवको हौसरव य उत्प्रयेणव ववृि हुॉदै जवन ुय ननववाचन सञ्चवरनभव अनबुव प्रवप्त जनशक्षक्त देशव्मवऩी रूऩभव उऩरधध हनु ु।

चनुौती

सॊवैधवननक एवभ ्कवनूनी रूऩभव आमोगरवइा ऩूणा रूऩभव स्ववमत्त फनवउन,ु आवनधक ननववाचनको सभम तवनरकव ऐनभव व्मवस्थव गयी ननववाचन सञ्चवरन गने ववतववयण

नसजानव गनुा, आमोगकव कवभरवइा ववकेन्त्रीकयण गयी स्थवनीम तहसम्भ ऩरु् मवउन य स्थवनीम एवभ ्प्रदेश

सयकवयफवट स्ववनभत्व नरइ कवमवान्त्वमन गयवउन,ु

ननववाचनभव हनुे खचारवई प्रबववकवयी रूऩभव न्त्मूनीकयण गयी ननववाचन नभतव्ममी य यवज्मको अथातन्त्ररे धवन्न सवकन ेफनवउन,ु

ववकवस सवझेदवयहरूको सहमोग प्रनतको ननबायतव कभ गदै जवन,ु

8

ननववाचन क्षशऺवरवई ननमनभत य प्रबववकवयी रूऩभव रक्षऺत वगा य सभूहसम्भ सघन रूऩभव ऩरु् मवउन,ु

भतदवतव क्षशऺव य नवगरयक सचेतनवकव कवमाक्रभरवई ननमनभत य प्रबववकवयी रुऩभव जनस्तयभव ऩरु् मवई ननववाचन प्रवक्रमवकव फवयेभव आभ नवगरयकरवई जवगरुक य उत्प्ररेयत गयवउन,ु

ननववाचनभव हनुे फदय भत उल्रेख्म रूऩभव न्त्मूनीकयण गनुा, ननववाचनको कवमाभव ववक्षशष्ट ऻवन, सीऩ, अनबुव य ऺभतव बएकव कभाचवयीहरूरवई

अनबप्ररेयत गनुा य आमोगभव वटकवई यवख्न,ु ननववाचन प्रणवरीभव आभ सञ्चवय भवध्मभ तथव सवभवक्षजक सञ्जवरको प्रमोगरवई व्मवऩक

फनवउन ु तथव गवरी गरौज (Hate Speech) रवइा ननववाचन आचवयसॊवहतवको भवध्मभफवट ननमभन तथव ननमन्त्रण गनुा,

भतदवन केन्त्रको ऩनुयववरोकन गयी सयुक्षऺत, व्मवक्षस्थत य भतदवतवभैरी भतदवन केन्त्र ननधवायण गनुा,

ववदेशभव यहेकव नेऩवरी नवगरयकको भतवनधकवय सनुनक्षश्चत गनुा , भतऩरभव भवनथकव कुनै ऩनन उम्भेदववयरवइा भत ददन्न (None Of The Above-NOTA) बन्ने

प्रववधवनरवइा कवनूनभव व्मवस्थव गनुा ।

9

४. यणनीनतको खवकव ४.१ दूयदृवष्ट (Vision) : रोकतन्त्रको सदुृढीकयणकव रवनग स्वच्छ, स्वतन्त्र,

ननश्ऩऺ, ववश्वसनीम एवभ ्नभतव्ममी ननववाचन ।

४.२ ध्मेम (Mission) : आमोगरवई स्ववमत्त, सऺभ य सदुृढ ननकवमको रूऩभव स्थववऩत गयी आवनधक ननववाचनरवई व्मववसववमक, कुशर, ऩवयदशॉ य ववश्वसनीम रूऩफवट सञ्चवरन गने ।

४.३ रक्ष्म (Goal) : स्वच्छ, स्वतन्त्र, ननश्ऩऺ, ववश्वसनीम य नभतव्ममी ननववाचन भवपा त नवगरयकरवइा यवजनीनतक अनधकवयको ननववाध उऩबोग गने अवसय प्रदवन गने ।

४.४ उद्देश्म (Objective)

१. आमोगको सॊस्थवगत ऺभतव एवभ ्व्मववसववमक दऺतव अनबववृि गनुा । २. सफै तहकव ननववाचनरवई स्वच्छ, स्वतन्त्र, ववश्वसनीम, ऩवयदशॉ य नभतव्ममी रूऩभव

सम्ऩन्न गनुा । ३. ननववाचनभव नवगरयकको सहबवनगतव तथव सयोकवयववरवको सहकवमा य सवझेदवयी अनबववृि

गनुा ।

४.५ भवगादशाक नसिवन्त्त (Guiding Principal)

स्ववमत्ततव ननववाचन आमोग स्वतन्त्र सॊवैधवननक ननकवम हो । आमोग ननववाचन व्मवस्थवऩनभव प्रशवसकीम, ववत्तीम, कवमागत, ववनधगत य व्मवहवयगत स्ववमत्ततवको प्रत्मवबनूतको अऩेऺव यवख्दछ । ननष्ऩऺतव आमोगरे ननववाचनको सञ्चवरन, येखदेख, ननदेशन य ननमन्त्रण गने, भतदवतव नवभववरी तमवय गने रगवमतकव कवमासम्ऩवदन गदवा यवजनीनतक दर, उम्भेदववय, व्मक्षक्त, सॊस्थव, नरि, जवतजवनत प्रनत ननष्ऩऺ रूऩभव सभवन व्मवहवयको सनुनक्षश्चततव गदाछ । सभववेक्षशतव ननववाचनभव भवहरव, दनरत, आददववसी जनजवनत, खस आमा, भधेसी, थवरु, भकु्षस्रभ, वऩछनडएको ऺेर, अऩवितव बएकव व्मक्षक्त एवभ ् सभदुवमको सहबवनगतव सनुनक्षश्चत गने तथव सिठनवत्भक

10

सॊयचनव, जनशक्षक्त व्मवस्थवऩन एवभ ्नीनत तथव वक्रमवकरवऩहरू सॊववधवन अनरुूऩ सभववेक्षशतवको नसिवन्त्तफवट ननदेक्षशत हनुेछन ्। ऩवयदक्षशातव कवनूनरे प्रनतफन्त्ध रगवए फवहेककव आमोगफवट हनुे ननणाम एवभ ्कवमासम्ऩवदन प्रवक्रमव ऩवयदशॉ हनुेछन ् । आमोगकव ननणाम तथव कवमासम्ऩवदन ननतजवभव सयोकवयववरव सफैको सहज ऩहुॉच हनुेछ । सेवव प्रववह ननववाचन आमोगफवट प्रदवन गरयने सेववहरु नछटो छरयतो, सहज य गणुस्तयीम तथव आभभतदवतव एवभ ्सेववग्रवहीभैरी हनुेछन ्। क्षजम्भेववयी य जववपदेवहतव सॊववधवन य कवनूनप्रनत उत्तयदवमी हुॉदै उऩरधध स्रोत सवधनको अनधकतभ सदऩुमोग गयी सॊवैधवननक क्षजम्भेववयी ऩूयव गना आमोग सदैफ प्रनतवि य जववपदेही यहनेछ । व्मववसववमक दऺतव य ननष्ठव दऺ, कुशर, उत्प्ररेयत, नैनतक एवभ ् व्मववसववमक रूऩभव प्रनतफि तथव ननववाचनकव भूल्म भवन्त्मतवप्रनत ननष्ठवववन भवनव सॊसवधनको प्रवनप्त य ववकवस गयी आमोगरे आफ्नो व्मववसववमक दऺतव य ननष्ठव अनबववृि गनेछ । ववश्वसनीमतव ननववाचनकव स्थववऩत भूल्म, भवन्त्मतव य नसिवन्त्त अनरुूऩ ननववाचन व्मवस्थवऩनभव व्मववसववमक दऺतव एवभ ्कुशरतव प्रदशान गयी ननयन्त्तय सम्ऩका सभन्त्वम य सहकवमा भवपा त नेऩवर सयकवय रगवमत सम्फि सफै सयोकवयववरव एवभ ् यववष्डम तथव अन्त्तयवावष्डम सभदुवमसॉग आमोगरे आऩसी ववश्ववस सदुृढ फनवउनेछ ।

11

नभतव्मवमतव आमोगफवट सम्ऩवदन हनुे ननववाचन व्मवस्थवऩन सम्फन्त्धी सम्ऩूणा कवमा नभतव्ममी य रवगत प्रबववकवयी हनुेछन ् । यवजनैनतक दर तथव उम्भेदववयफवट गरयन े ननववाचन खचारवई उऩमकु्त सॊमन्त्र फनवइा आमोगरे प्रबववकवयी रूऩभव ननमभन गनेछ । सवझेदवयी य सहकवमा ननववाचन चक्रकव सफै वक्रमवकरवऩरवई व्मवक्षस्थत ढङ्गफवट कवमवान्त्वमन य सञ्चवरन गनाकव रवनग आन्त्तरयक य फवह्य सयोकवयववरवसॉग स-ुसम्फन्त्ध कवमभ गयी आमोगरे सवझेदवयी य सहकवमा प्रविान गनेछ। सभन्त्वम य अन्त्तयसम्फन्त्ध आमोगको सॊगठन सॊयचनव, ननववाचन कवनून, नीनत ननभवाण, ननववाचन व्मवस्थवऩन य ननववाचन प्रकृमवभव सधुवय गना आमोगरे नेऩवर सयकवय, व्मवस्थववऩकव सॊसद, न्त्मवमऩवनरकव, यवजनीनतक दर, नवगरयक सभवज रगवमत अन्त्म सयोकवयववरव सफैसॉग सभन्त्वम, सहकवमा, सहमोग य सम्फन्त्ध कवमभ गनेछ । ऩूवावक्रमवशीरतव ननववाचन व्मवस्थवऩन य सेवव प्रववह, सॊस्थवगत ववकवस, आन्त्तरयक कवमाप्रवक्रमव तथव सॊगठन सॊयचनवको सभमवनकूुर सधुवय गयी आमोगरवइा चसु्त दरुुस्त यवख्न आमोग सदैव ऩूवा वक्रमवशीर यहनेछ । नवप्रवतान आमोगरे ननववाचन व्मवस्थवऩन सधुवयकव रवनग ननववाचनसॉग अन्त्तयसम्फक्षन्त्धत सववरको अध्ममन अनसुन्त्धवनभव जोड ददई नवप्रवतान नीनत क्रभश् अनगकवय गदै जवनेछ ।

12

५. यणनीनत तथव कवमानीनत

५.१ यणनीनत आमोगको तेस्रो ऩञ्चवषॉम यणनीनतक मोजनवकव रवनग देहवमकव यणनीनत ऩवहचवन गरयएको छ । १ : आमोगको सॊस्थवगत सदुृढीकयण गने । २ : प्रववनधमकु्त ननववाचन व्मवस्थवऩन प्रणवरीको ववकवस गने । ३ : ननववाचन सम्फन्त्धी नीनतगत तथव कवनूनी सधुवय गने । ४ : सॊववधवन य कवनून फभोक्षजभ यवजनीनतक दर दतवा य ननमभनरवइा व्मवक्षस्थत गने ।

५ : ननववाचन एवभ ्नवगरयक क्षशऺवभव सवझेदवयी य सहकवमा अनबववृि गने ।

५.२ कवमानीनत

आमोगको तेस्रो ऩञ्चवषॉम यणनीनतक मोजनवकव रवनग ऩवॉचवटव यणनीनत अन्त्तगात ४० वटव कवमानीनत ऩवहचवन गरयएकव छन ्। ऩवहचवन गरयएकव कवमानीनत देहवम फभोक्षजभ यहेकव छन ्:

यणनीनत १ : आमोगको सॊस्थवगत सदुृढीकयण गने कवमानीनत

१.१ आमोगको सॊगठनवत्भक ऩनुसंयचनव गरयनेछ । १.२ भवनव सॊसवधनको ऺभतव अनबववृि गरयनेछ । १.३ आमोग य अन्त्तगात कवमवारमको बौनतक ऩूववाधवय ननभवाण तथव सधुवय गरयनेछ । १.४ मनुनपवइड ऩोटार (एकीकृत ववद्यतुीम तथ्मवङ्क बण्डवय) ववकवस गयी भहत्वऩूणा अनबरेख

तथव तथ्मवङ्करवइा व्मवक्षस्थत गरयनेछ । १.५ आमोगको डवटव सेन्त्टयरवई सदुृढीकयण गरयनेछ । १.६ ननववाचन क्षशऺव तथव सूचनव केन्त्ररवई प्रदेश तहभव ववस्तवय गरयनेछ । १.७ ननतजवभव आधवरयत अनगुभन तथव भूल्मवङ्कन प्रणवरीको ववकवस य कवमवान्त्वमन गरयनेछ। १.८ यववष्डम नीनतको ऩरयनध नबर यही वैदेक्षशक सहवमतव ऩरयचवरन गरयनेछ ।

यणनीनत २ : प्रववनधमकु्त ननववाचन व्मवस्थवऩन प्रणवरीको ववकवस गने कवमानीनत २.१ भतवदवतव नवभववरी दतवा य अद्यववनधक कवमारवइा सूचनव प्रववनधसॉग आफि गयी

नवगरयकको ऩहुॉच ववस्तवय गरयनेछ ।

13

२.२ भतदवतव नवभववरी दतवा तथव अद्यववनधकको कवमारवइा स्थवनीम तहसॉग सभन्त्वम गयी सॊचवरन गरयनेछ ।

२.३ भतदवतव नवभववरी दतवा प्रणवरीरवइा यववष्डम ऩरयचमऩर प्रणवरीसॉग आफि गरयनेछ । २.४ भतदवन केन्त्रहरूको ऩनुयववरोकन गरयनेछ । २.५ सफै भतदवन केन्त्रको वववयण ब-ूसूचनव प्रणवरीभव आफि गयी नक्सवङ्कन (Mapping)

गरयनेछ। २.६ आवनधक ननववाचन क्मवरेण्डय तमवय गयी कवमवान्त्वमनभव ल्मवइनेछ । २.७ ननववाचन सवभग्रीको भवऩदण्ड तमवय गयी व्मवस्थवऩन कवमारवई ववकेक्षन्त्रत गदै

रनगनेछ । २.८ ननववाचन व्मवस्थवऩन खचारवई न्त्मूनीकयण गरयनेछ । २.९ ननववाचन जोक्षखभरवइा घटवउॉदै रनगनेछ। २.१० भतदवन प्रवक्रमवभव ववद्यतुीम भतदवन मन्त्रको प्रमोगरवइा फढवउॉदै रनगनेछ । २.११ ननववाचन आचवयसॊवहतवको ऩवरनवरवई प्रबववकवयी फनवइनेछ। २.१२ भतदवन स्थरभव भतगणनव गने कवमाको थवरनी गरयनेछ । २.१३ ननववाचन नफववद ननरुऩण कवमाववनध तजुाभव गयी कवमवान्त्वमन गरयनेछ ।

२.१४ ननववाचनकव प्रवक्रमवहरूभव सयोकवयववरवको बनूभकव ऩवहचवन गयी सभन्त्वम य सहकवमा गरयनेछ ।

यणनीनत ३ : ननववाचन सम्फन्त्धी नीनतगत तथव कवनूनी सधुवय गने कवमानीनत ३.१ ननववाचन सम्फन्त्धी यववष्डम नीनत तजुाभव गरयनेछ । ३.२ ननववाचन आमोग ऐनभव ऩरयभवजान गरयनेछ । ३.३ एकीकृत ननववाचन कवनूनको तजुाभव गरयनेछ । ३.४ सॊघ, प्रदेश य स्थवनीम तहको ननववाचन नभनत कवनूनभव नै तोक्न ेप्रफन्त्ध नभरवइनेछ । ३.५ जनभत सॊग्रह सम्फन्त्धी कवनून तजुाभव गरयनेछ । ३.६ ववदेशभव यहेकव नेऩवरी नवगरयकहरूको भतवनधकवय सम्फन्त्धभव अध्ममन गयी कवनूनभव

व्मवस्थव नभरवउन ऩहर गरयनेछ। ३.७ ननववाचनसॉग सम्फक्षन्त्धत ननदेक्षशकव तथव कवमाववनधहरूको तजुाभव तथव ऩरयभवजान

गरयनेछ ।

14

यणनीनत ४ : सॊववधवन य कवनून फभोक्षजभ यवजनीनतक दर दतवा य ननमभनरवइा व्मवक्षस्थत गने कवमानीनत 4.1. यवजनीनतक दर दतवा य अनबरेख व्मवस्थवऩनरवइा सूचनव प्रववनधको प्रमोग गयी व्मवक्षस्थत

फनवइनेछ । 4.2. आमोग य यवजनीनतक दर फीचको प्रबववकवयी सभन्त्वमकव रवनग दरको सम्ऩका व्मक्षक्त

तोक्ने य आमोग ऩरयसयभव वऩजन होर (Pigeon Hole) को व्मवस्थव गरयनेछ । 4.3. यवजनीनतक दररवइा ननववाचनको सभमभव ननववाचन खचा फवऩत यवज्मको तपा फवट एकभषु्ट

अनदुवन उऩरधध गयवइनेछ । 4.4. यवजनीनतक दरको आमव्मम य ननववाचन सम्फन्त्धी खचारवइा ऩवयदशॉ फनवउन प्रववनधभव

आधवरयत प्रणवरीको ववकवस गरयनेछ । 4.5. यवजनीनतक दरहरूको स्वभूल्मवङ्कन प्रणवरीको ववकवस गरयनेछ ।

यणनीनत ५ : ननववाचन एवभ ्नवगरयक क्षशऺवभव सवझेदवयी य सहकवमा अनबववृि गने कवमानीनत 5.1. ननववाचन क्षशऺव तथव नवगरयक क्षशऺवभव नवगरयकको ऩहुॉच ववस्तवय गरयनेछ । 5.2. प्रदेश तथव स्थवनीम तहसॉगको सवझेदवयी, सभन्त्वम य सहकवमाभव ननववाचन क्षशऺव सम्फन्त्धी

कवमाक्रभ सञ्चवरन गने व्मवस्थव नभरवइनेछ । 5.3. आमोगको प्रचवय सवभग्री सम्प्रषेणभव नेऩवर सयकवयको कल्मवणकवयी ववऻवऩन

कवमाक्रभको उऩमोग गरयनेछ । 5.4. सववाजननक प्रक्षशऺण केन्त्रहरूफवट सञ्चवरन हनुे ववषमगत तवनरभभव ननववाचन एवभ ्

नवगरयक क्षशऺवरवइा आन्त्तरयकीकयण गयी तवनरभ सॊचवरनको व्मवस्थवऩन नभरवइनेछ । 5.5. ननववाचनकव प्रवक्रमवभव रैविक तथव सभववेक्षशतव अनबववृि गरयनेछ । 5.6. अन्त्तयवावष्डम सॊघ सॊस्थवसॉगको आफितव ववस्तवय गयी सवझेदवयी प्रविान गरयनेछ ।

15

जोखिम महलमा उल्लेि भएका जोखिमका नम्बिहरुसँग सम्बखधित जोखिमहरुका ऺेत्रहरुको विििण पेज नं ६४ मा उल्लेि गरिएको छ ।

5.3 कार्यर्ोजना (२०७६/७७–२०८०/८१) क्र.सॊ. वक्रमवकरवऩ क्षजम्भेववय/ननकवम/

भहवशवखव/शवखव सहमोगी ननकवम/शवखव रवग्न ेसभम (वषा) अनभुवननतफजेट

(रू रवखभव) कवमासम्ऩवदन

सूचक जोक्षखभ

१ २ ३ ४ ५

यणनीनत १: आमोगको सॊस्थवगत सदुृढीकयण गने

कवमानीनत 1.१ आमोगको सॊगठनवत्भक ऩनुसंयचनव गरयनछे

१.१.१ सॊगठन तथव व्मवस्थवऩन सवेऺण (O&M) गयी सॊघीम सॊयचनव अनकूुर आमोगको सॊगठनवत्भक सॊयचनवभव ऩरयभवजान गने

नेऩवर सयकवय प्रशवसन भहवशवखव

5 ऩरयभवक्षजात सॊगठनवत्भक सॊयचनव

१

१.१.२ सफै प्रदेशभव प्रदेश ननववाचन कवमवारम स्थवऩनव गने


35०

७ वटै प्रदेशभव प्रदेश ननववाचन कवमवारमहरुको स्थवऩनव

१

१.१.३ भतदवतव दतवा य ननववाचन क्षशऺव कवमाभव सभन्त्वमको रवनग सफै स्थवनीम तहभव ननववाचन सम्ऩका ईकवइ यहने व्मवस्थव गने

नेऩवर सयकवय सॊघीम भवनभरव तथव सवभवन्त्म प्रशवसन भन्त्रवरम

प्रशवसन भहवशवखव ननववाचन कवमवारमहरु

सफै स्थवनीम तह

ननयन्त्तय

२०

सफै स्थवनीम तहभव ननववाचन सम्ऩका इकवइको व्मवस्थवऩन बइा कवमासम्ऩवदन हनुे,

१,२, १०, १२

16


क्र.सॊ. वक्रमवकरवऩ क्षजम्भेववय/ननकवम/ भहवशवखव/शवखव

सहमोगी ननकवम/शवखव रवग्न ेसभम (वषा) अनभुवननतफजेट (रू रवखभव)

कवमासम्ऩवदन सूचक

जोक्षखभ

१ २ ३ ४ ५

कवमानीनत १.२ भवनव सॊसवधनको ऺभतव अनबववृि गरयनछे

१.२.१ निज रगवमतकव ऺभतव ववकवस सम्फन्त्धी तवनरभ/अनबभखुीकयणकव रवनग तवनरभ ननदेक्षशकव तमवय गयी कवमवान्त्वमन गने

ननववाचन क्षशऺव तथव तवनरभ शवखव,

प्रशवसन शवखव मोजनव, अनगुभन तथव वैदेक्षशक सम्फन्त्ध शवखव

ननयन्त्तय १० अद्यववनधक बएको तवनरभ ननदेक्षशकव

१,८

१.२.२ आमोग य अन्त्तगात कवमायत कभाचवयी य स्थवनीम तहको ननववाचन सम्ऩका ईकवइभव यहने कभाचवयीको रवनग तवनरभ तथव अनबभखुीकयण कवमाक्रभ सञ्चवरन गने

ननववाचन क्षशऺव तथव तवनरभ शवखव

मोजनव, अनगुभन तथव वैदेक्षशक सम्फन्त्ध शवखव

ननयन्त्तय ५००

सञ्चवरन बएकव तवनरभ सॊख्मव

अनबभखुीकयण कवमाक्रभको सॊख्मव

तवनरभ प्रवप्त कभाचवयीहरुको सॊख्मव

अनबभखुीकयण गरयएको कभाचवयीको सॊख्मव

1,२,८

१.२.३ ननववाचन सम्फन्त्धी तवनरभ प्रवप्त जनशक्षक्तहरुको वववयण सॊकरन गयी नडक्षजटर अनबरेख तमवय गने य


मोजनव, अनगुभन तथव वैदेक्षशक सम्फन्त्ध शवखव ननयन्त्तय १० तवनरभ प्रवप्त

जनशक्षक्तको

२,३

17






१ २ ३ ४ ५

त्मस्तो जनशक्षक्तरवइा आमोगफवट सञ्चवरन गयीने ववनबन्न तवनरभभव स्रोतव्मक्षक्तको रुऩभव प्रमोग गने

अनबरेख तमवय बएको हनुे

१.२.४ कवमासम्ऩवदनभव आधवरयत प्रोत्सवहन प्रणवरी रवगू गने



५०००

तमवय बएको कवमाववनध

प्रोत्सवहन यकभ प्रवप्त गने कभाचवयीको सॊख्मव

खचा बएको यकभ

१

१.२.५ अध्ममन/तवनरभ वव अवरोकन भ्रभणको रवनग कभाचवयी भनोनमन सम्फन्त्धी भवऩदण्डरवइा प्रबववकवयी वनवइा रवगू गने

प्रशवसन शवखव मोजनव , अनगुभन तथव वैदेक्षशक सम्फन्त्ध शवखव

ननयन्त्तय ५

कभाचवयी भनोनमन भवऩदण्ड ऩनुयववरोकन एवभ ्स्वीकृत

१.२.६ आमोगकव ऩदवनधकवयी तथव कभाचवयीको आचवयसॊवहतव तमवय गयी रवगू गने

ऐन ननमभ तथव पैसरव कवमवान्त्वमन शवखव

मोजनव , अनगुभन तथव वैदेक्षशक सम्फन्त्ध शवखव

ननयन्त्तय ५ ऩदवनधकवयी तथव कभाचवयीको स्वीकृत

1

18






१ २ ३ ४ ५

आचवयसॊवहतव

कवमानीनत १.३ : आमोग य अन्त्तगात कवमवारमको बौनतक ऩूववाधवय ननभवाण तथव सधुवय गरयनछे

१.३.१ आमोग य अन्त्तगातकव कवमवारमको भौजदुव बवनको भभात सॊबवय गने

प्रशवसन शवखव मोजनव , अनगुभन तथव वैदेक्षशक सम्फन्त्ध शवखव

ननयन्त्तय ५००

भभात बएकव बवनको सॊख्मव

1

१.३.२ आमोगको नमवॉ बवन ननभवाण गने प्रशवसन शवखव मोजनव , अनगुभन तथव वैदेक्षशक सम्फन्त्ध शवखव


५०००

आमोगको नमॉ बवन ननभवाण सम्ऩन्न प्रनतवेदन

1,५

१.३.३ आफ्नो बवन नबएकव क्षजल्रव ननववाचन कवमवारमकव रवनग सयकवयी बवन प्रवप्त गने

प्रशवसन शवखव मोजनव , अनगुभन तथव वैदेक्षशक सम्फन्त्ध शवखव ननयन्त्तय १०

प्रवप्त बएकव सयकवयी बवनको सॊख्मव

1,५

१.३.४ आमोगकव छऩवइ भेक्षशन तथव औजवयहरुको सॊयऺण, भभात सॊबवय य अनधकतभ उऩमोगको व्मवस्थव नभरवउन े

प्रशवसन शवखव सूचनव प्रववनध शवखव

ननयन्त्तय १००

भभात तथव सॊबवय गरयएकव भेनसनको सॊख्मव

१,३

19






१ २ ३ ४ ५

१.३.५ प्रत्मेक प्रदेशभव गोदवभघयको व्मवस्थव गने

प्रशवसन शवखव प्रदेश ननववाचन कवमवारम

७००

गोदवभ घय स्थवऩनव बएकव प्रदेश कवमवारमको सॊख्मव

१,५

कवमानीनत १.४ : मनुनपवइड ऩोटार (एकीकृत ववद्यतुीम तथ्मवङ्क बण्डवय) तमवय गयी भहत्वऩूणा अनबरेख तथव तथ्मवङ्करवई व्मवक्षस्थत गरयनछे

१.४.१ आमोगभव प्रमोगभव यहेकव Integrated Election Information

Management System (IEIMS) रगवमत सफै सफ्टवेमयरवई एकीकृत गयी सफै सफ्टवेमयहरु एउटै Por t al फवट खलु्ने गयी on t op ser vi ce (OTS) सफ्टवेमय ननभवाण गने

प्रशवसन भहवशवखव सूचनव प्रववनध शवखव

५०

On top service सफ्टवेमय ननभवाण बएको हनुे

१,३

१.४.2 ननववाचन सम्फन्त्धी सफै वकनसभकव सूचनव य जवनकवयी प्रदवन गना सवकने गयी Mobile Apps को स्तयोन्ननत गने


ननयन्त्तय 15 स्तयोन्ननत गरयएको Mobile Apps

१,३

20






१ २ ३ ४ ५

१.४.३ आमोगकव ननणामहरु नडक्षजटवइज गयी आकवाईबभव यवख्न े


ननयन्त्तय १५

नडक्षजटवइज अनबरेखीकयण

१,३

१.४.४ आमोग ऩसु्तकवरमको व्मवस्थवऩनभव सूचनव प्रववनधको प्रमोग गयी नछटो छरयतो य व्मवक्षस्थत गयवउने

ननववाचन क्षशऺव तथव तवनरभ शवखव, प्रशवसन शवखव

सूचनव प्रणवरी शवखव प्रशवसन शवखव

ननयन्त्तय २०

ऩसु्तकवरम व्मवस्थवऩन सफ्टवेमय ननभवाण बई प्रमोग बएको हनुे

१,३

१.४.५ वेफ सवइटको ऩनुननभवाण गने प्रशवसन भहवशवखव सूचनव प्रववनध शवखव

१०

ऩनुननभवाण बएको आमोगको वेव सवइट

१,३

१.४.६ आमोगफवट सम्ऩवददत कवभको अनरवईन प्रणवरी भवपा त उजयुी प्रवप्त गयी पर्छ्यौट गने ऩद्दनतको ववकवस य कवमवान्त्वमन गने

सूचनव प्रणवरी शवखव प्रशवसन शवखव १० प्रणवरी ववकवस बई कवमवान्त्वमन बएको हनुे

१,३

कवमानीनत १.५ : आमोगको डवटव सेण्टयरवई सदुृढीकयण गरयन ेछ

१.५.१ भौजदुव सबाय ऩूववाधवयको स्तयोन्नती गने

प्रशवसन भहवशवखव सूचनव प्रणवरी शवखव

१२०० सबाय ऩूववाधवय

Hyper

१,३

21






१ २ ३ ४ ५

Converged

Infrastructure

(HCI) प्रववनधभव आधवरयत बएको हनुे

Load balancer

Firewall

San storage

Database

Licensed

Data center

Room सवहतको ऩूववाधवय ननभवाण बएको हनुे

१.५.२ यववष्डम सूचनव प्रववनध केन्त्रसॉग सभन्त्वम गयी डवटव Bac k u p यवख्न े

प्रशवसन भहवशवखव प्रशवसन शवखव यववष्डम सूचनव

प्रववनध केन्त्र ननयन्त्तय ०

यववष्डम सूचनव प्रववनध केन्त्रभव Backup बएको डवटव

५

१.५.३ ननववाचन आमोग य अन्त्तगातकव प्रशवसन भहवशवखव सूचनव प्रणवरी शवखव ननयन्त्तय ५०

Intranet १,३

22






१ २ ३ ४ ५

कवमवारमहरुफीच data transfer/ data

sharing को व्मवस्थवऩन गना intranet connectivity स्थवऩनव गने

प्रदेश ननववाचन कवमवारम य क्षजल्रव ननववाचन कवमवारम

Connectivity बएकव कवमवारम सॊख्मव

कवमानीनत १.६ ननववाचन क्षशऺव तथव सूचनव केन्त्रको ववस्तवय गरयन ेछ

१.६.१ प्रदेश नॊ. १, २, ३, ५ य कणवारी प्रदेशकव प्रदेश ननववाचन कवमवारमभव ननववाचन क्षशऺव तथव सूचनव केन्त्रको स्थवऩनव य सञ्चवरन गने


प्रशवसन शवखव

ननयन्त्तय २००

स्थवऩनव बएकव ननववाचन क्षशऺव तथव सूचनव केन्त्रको सॊख्मव

१,२,३,

५

१.६.२ सञ्चवरनभव यहेकव ननववाचन क्षशऺव तथव सूचनव केन्त्रको सभमवनकुुर स्तयोन्ननत गने


प्रशवसन शवखव ननयन्त्तय ५०

स्तयोन्ननत बएकव केन्त्रको सॊख्मव

1,३

१.६.३ ननववाचन क्षशऺव तथव सूचनव केन्त्र (EEIC) स्थवऩनव हनु फवॉकी प्रदेशकव प्रदेश यवजधवनी यहेकव क्षजल्रवभव घकु्षम्त ननववाचन क्षशऺव तथव सूचनव केन्त्र ( Mobile EEIC) भवपा त सवभदुववमक ववद्यवरमहरुभव ननववाचन क्षशऺव सञ्चवरन गने


प्रशवसन शवखव सम्फन्त्धीत प्रदेश ननववाचन कवमवारम

ननयन्त्तय २५

Mobile EEIC फवट रवबवक्षन्त्वत हनुेको सॊख्मव

१,२,५

कवमानीनत १.७ ननतजवभव आधवरयत अनगुभन तथव भूल्मवॊकन प्रणवरीको ववकवस य कवमवान्त्वमन गरयनछे

१.७.१ ननतजवभव आधवरयत अनगुभन तथव भूल्मवॊकनकव रवनग सूचकहरुको

मोजनव, अनगुभन तथव वैदेक्षशक


५

स्वीकृत सूचक १

23






१ २ ३ ४ ५

ऩवहचवन गने सम्फन्त्ध शवखव सवहतको अनगुभन तथव भूल्मवॊकन कवमाववनध

अनगुभन तथव भलु्मवङ्कन प्रनतवेरन

१.७.२ अनगुभन प्रनतवेदनभव एकरुऩतव कवमभ गना अनगुभन पवयवभको ढवॉचव तमवय गयी रवगू गने


प्रशवसन शवखव ननयन्त्तय ५

स्वीकृत अनगुभन

पवयवभ

१

१.७.३ अनगुभन प्रनतवेदनरवई सूचनव प्रणवरीसॉग आवि गयी एकीकृत प्रनतवेदन तमवय गने


सूचनव प्रणवरी शवखव


सूचनव प्रणवरीसॉग आवि बएकव अनगुभन प्रनतवेदनको सॊख्मव

फववषाक अनभुगत भलु्मवङ्कन प्रनतवेदन

१,३

१.७.४ स्थवनीम तह, ईरवकव प्रशवसन कवमवारम य क्षजल्रव प्रशवसन कवमवारमफवट सम्ऩवदन बएकव ननववाचन सम्फन्त्धी कवभको भवनसक

भतदवतव नवभववरी तथव ननववाचन सञ्चवरन शवखव

मोजनव, अनगुभन तथव वैदेक्षशक सम्फन्त्ध शवखव ननववाचन कवमारमहरु

ननयन्त्तय ० भवनसक एवभ ्फववषाक प्रनतवेदनको सॊख्मव

5,१०

24






१ २ ३ ४ ५

प्रनतवेदन प्रवप्त गने

कवमानीनत १.८ यववष्डम नीनतको ऩरयनध नबर यही वैदेक्षशक सहवमतव ऩरयचवरन गरयनछे

१.८.१ ननववाचन व्मवस्थवऩनभव वैदेक्षशक सहवमतवको प्रबववकवयी ऩरयचवरनको रवनग कवमाववनध तजुाभव गने

मोजनव अनगुभन तथव वैदेक्षशक सम्फन्त्ध शवखव


५

१

१.८.२ नेऩवर सयकवयको अन्त्तयववष्डम ववकवस सहवमतव ऩरयचवरन नीनत अनरुुऩ वैदेक्षशक सहमोग प्रवनप्त य ऩरयचवरन गने



ननयन्त्तय ० सहमोग प्रवनप्त य ऩरयचवरनको वववयण

५,८

यणनीनत २ : प्रववनधमकु्त ननववाचन व्मवस्थवऩन प्रणवरीको ववकवस गने

कवमानीनत २.१ : भतदवतव नवभववरी दतवा य अद्यववनधक कवमारवई सूचनव प्रववनधसॉग आवि गयी नवगरयकको ऩहुॉच ववस्तवय गरयनछे

२.१.१ सवरवसवरी रुऩभव भतदवतव नवभववरी सॊकरन तथव अद्यववनधक कवमाक्रभ (ननयन्त्तय दतवा, ववशेष दतवा, घमु्ती क्षशववय सभेत) सञ्चवरन गयी अक्षन्त्तभ भतदवतव नवभववरी तमवय गने


ननववाचन कवमवारमहरु, सूचनव प्रववनध शवखव

ननयन्त्तय १२५००

सवरवसवरी रुऩभव स्वीकृत अक्षन्त्तभ भतदवतव नवभववरी

१,२,५,१०

25






१ २ ३ ४ ५

२.१.२ अनरवइन भवपा त भतदवतव नवभववरी दतवा य अद्यववनधक गने प्रणवरी ववकवस गने

सूचनव प्रणवरी शवखव भतदवतव नवभववरी तथव ननववाचन सञ्चवरन शवखव/ ननववाचन कवमवारमहरु

२५०

ववकवस गरयएको अनरवइन भतदवतव दतवा प्रणवरी

१,३

२.१.३ भतदवतव दतवा तथव अद्यववनधक प्रवक्रमवभव नवगरयकहरुको सहबवनगतव फवृिकव रवनग सवभवक्षजक सॊजवरको प्रमोग गने

सूचनव प्रणवरी शवखव सूचनव प्रववनध शवखव

भतदवतव नवभववरी तथव ननववाचन सञ्चवरन शवखव / ननववाचन कवमवारमहरु

ननयन्त्तय २०० प्रमोग बएकव सवभवक्षजक सञ्जवरको वववयण

१,३

२.१.४ भतदवतव दतवा सम्फन्त्धी ननदेक्षशकव तमवय गने


ऐन, ननमभ तथव पैसरव कवमवान्त्वमन शवखव

५ स्वीकृत भतदवतव नवभववरी दतवा ननदेक्षशकव

१

२.१.५ भतदवतव दतवा सम्फन्त्धी सूचनव य जवनकवयीकव रवनग भोफवइर एप्स / एसएभएस भवपा त सन्त्देश प्रववह गने



ननयन्त्तय १००

Mobile Apps

प्रमोगकतवाको सॊख्मव

SMS गरयएको सॊख्मव

१,३

कवमानीनत २.२ :भतदवतव नवभववरी दतवा तथव अद्यववनधक कवमारवई स्थवनीम तहसॉग सभन्त्वम गयी सञ्चवरन गरयन ेछ

26






१ २ ३ ४ ५

२.२.१ भतदवतव दतवा तथव अद्यववनधक कवमाभव स्थवनीम तहको बनूभकव ऩवहचवन गने

भतदवतव नवभववरी तथव ननववाचन सञ्चवरन शवखव,

ननववाचन कवमवारमहरु/ स्थवनीम तहहरु

१० ऩवहचवन गरयएकव कवमाको वववयण

१,१०

२.२.२ भतदवतव दतवा कवमाभव स्थवनीम तहको स्रोत, सवधन य जनशक्षक्तको प्रमोगरवई फढवउॉदै रैजवन े


प्रशवसन शवखव/ स्थवनीम तहहरु

ननयन्त्तय १०

प्रमोग बएको स्थवनीम तहको स्रोत, सवधन य जनशक्षक्तको वववयण

१,१०

२.२.३ ननववाचन कवमवारमरे स्थवनीम तहफवट धमक्षक्तगत घटनव दतवा वववयण प्रवप्त गयी भतदवतव नवभववरी अद्यववनधक गने

ननववाचन कवमवारमहरु, भतदवतव नवभववरी तथव ननववाचन

सञ्चवरन शवखव स्थवनीम तहहरु

ननयन्त्तय १० वववयण प्रवप्त गयी अद्यववनधक गरयएको सॊख्मव

१,१०

कवमानीनत २.३. भतदवतव नवभववरी दतवा प्रणवरीरवई यववष्डम ऩरयचमऩर प्रणवरीसॉग आफि गरयन ेछ

२.३.१ यववष्डम ऩरयचम ऩर प्रवप्त गयेकव नवगरयकको वववयण प्रवप्त गयी भतदवतव नवभववरी तमवय गने


गहृ भन्त्रवरम सूचनव प्रणवरी शवखव ननयन्त्तय ५०

मस सम्फन्त्धी प्रणवरी ववकवस गने फवये नेऩवर सयकवयसॉग बएको छरपर/ऩयवभशा

1,५

27






१ २ ३ ४ ५

कवनूनी व्मवस्थव ववकवस बएको प्रणवरी

प्रणवरीको प्रमोग गयी दतवा बएकव भतदवतव सॊख्मव

२.३.२ यववष्डम ऩरयचम ऩररवई भतदवतव ऩवहचवनको आधवय फनवउन े




मस सम्फन्त्धी कवनूनी व्मवस्थव

१,५,६

कवमानीनत २.४ भतदवन केन्त्रहरुको ऩनुयववरोकन गरयन ेछ

२.४.१ भतदवन केन्त्रको न्त्मूनतभ बौनतक ऩूववाधवयको भवऩदण्ड सवहतको भतदवन केन्त्र ऩनुयववरोकन ननदेक्षशकव तमवय गने

भतदवतव नवभववरी तथव ननववाचन

सञ्चवरन शवखव


१० स्वीकृत बएको ननदेक्षशकव

१,६

२.४.२ भतदवन केन्त्रको ऩनुयववरोकन गने भतदवतव नवभववरी तथव ननववाचन



५००

ऩनुयववरोकन बई कवमभ बएकव भतदवनकेन्त्रको

१,५,९,

१०

28






१ २ ३ ४ ५

वववयण

२.४.३ भवऩदण्ड ऩूयव गना नसकेकव भतदवन केन्त्रको स्तयोन्ननतको रवनग सम्फक्षन्त्धत स्थवनीमतहसॉगको सभन्त्वमभव कवभ गने गयवउन े



ननववाचन कवमवारमहरु

१०

भवऩदण्ड ऩूयव गना नसकेकव भतदवन केन्त्रको सूची

स्तयोन्ननतको रवनग सम्फक्षन्त्धत ननकवमसॉग गरयएको छरपर/ऩरवचवयको वववयण

१,५,९,

१०

कवमानीनत २.५ सफै भतदवन केन्त्रको वववयण ब-ूसूचनव प्रणवरीभव आवि गयी नक्सवॊकन (Mapping) गरयन ेछ

२.५.1 ब-ूसूचनव प्रणवरी (GIS) को प्रमोग गयी Polling Center Master List

(PCML) सॉग सम्फक्षन्त्धत तथ्मवङ्कहरु अध्मववनधक गने




१००

जीआईएस एवॊ जीऩीएस तथ्मवकॊ नरइएकव भतदवन स्थरको सॊख्मव

तथ्मवङ्क अद्यववनधक

१,२,३

29






१ २ ३ ४ ५

बएको Polling

Center Master

List

२.५.२ भतदवन स्थरको वववयणरवई सूचनव प्रणवरीसॉग आवि गने



१०

ववकवस बएको प्रणवरी

१,३

२.५.3 भोफवइर एप्सको प्रमोग गयी भतदवतवरे आफ्नो भतदवन स्थरको जवनकवयी प्रवप्त गना सक्न े व्मवस्थव गने



५ ववकवस बएको प्रणवरी

१,३

कवमानीनत २.६ आवनधक ननववाचन क्मवरेण्डय तमवय गयी कवमवान्त्वमनभव ल्मवइनछे

२.६.१ सफै तहकव ननववाचन सञ्चवरन मोजनव (Election Operation Plan)

तमवय गने



५ स्वीकृत ननववाचन सञ्चवरन मोजनव

1

२.६.२ सफै तहकव आवनधक ननववाचन क्मवरेण्डय तमवय गने



५

तमवय बएकव सफै तहकव आवनधक ननववाचन क्मवरेण्डय

1

30






१ २ ३ ४ ५

२.६.३ यवजनीनतक दर य अन्त्म सयोकवयववरवई ननववाचन सञ्चवरन मोजनव य ननववाचन क्मवरेण्डय फवये जवनकवयी गयवउन े



५

यवजनीनतक दर य सयोकवयववरसॉगको छरपर कवमाक्रभ सॊख्मव

1

कवमानीनत २.७ ननववाचन सवभग्रीको भवऩदण्ड तमवय गयी व्मवस्थवऩन कवमारवई ववकेक्षन्त्रत गदै रनगन ेछ

२.७.१ ननववाचन सवभग्री व्मवस्थवऩन (प्रवनप्त, बण्डवयण, ववतयण, प्रमोग, ऩनु:प्रवनप्त, ऩनु:प्रमोग, नडस्ऩोजर) गना भवऩदण्ड सवहतको ननदेक्षशकव तजुाभव गने

प्रशवसन शवखव भतदवतव नवभववरी तथव ननववाचन सञ्चवरन शवखव

५

आमोगफवट स्वीकृत ननदेक्षशकव

1

२.७.२ भतदवन केन्त्रभव प्रमोग हनुे ननववाचन सवभग्रीको ऩनुयववरोकन गने



१०

ऩनुयववरोकन गरयएको वववयणसवहतको प्रनतवेदन

अनववश्मक देक्षखई हटवइएकव सवभग्रीको सूची

1

२.७.३ ननववाचन प्रमोजनको रवनग अनत प्रशवसन शवखव ननववाचन कवमवारमहरु

०० सॊवेदनशीर य 1,१२

31






१ २ ३ ४ ५

सॊवेदनशीर सवभग्री फवहेक अन्त्म ननववाचन सवभग्री ननववाचन कवमवारमफवट व्मवस्थवऩन गने

कभ सॊवेदनशीर सवभग्रीको सूची

ननववाचन कवमवारमफवट व्मवस्थवऩन गरयने कभ सॊवेदनशीर सवभग्रीको सूची

२.७.४ ववदेशफवट आमवत गनुाऩने ननववाचन सवभग्री मथवसक्म वैदेक्षशक सहमतवफवट जटुवउन े


अथा भन्त्रवरम


००

ववदेशफवट आमवत गनुाऩने ननववाचन सवभग्रीको सूची

फैदेक्षशक सहवमतवफवट प्रवप्त बएकव ननववाचन सवभग्रीको वववयण

१,८

२.७.५ भतऩरको छऩवइ क्षजल्रव/प्रदेश तहभै गने सम्फन्त्धभव अध्ममन गयी प्रवप्त सझुववको आधवयभव कवमवान्त्वमन गदै




१०

अध्ममन प्रनतवेदनको

१,५,९,

१२

32






१ २ ३ ४ ५

जवने प्रवनप्तय कवमवान्त्वमन

कवमानीनत २.८ ननववाचन व्मवस्थवऩन खचारवई न्त्मूनीकयण गरयन ेछ

२.८.१ यवजनीनतक दर य उम्भेदववयफवट हनुे ननववाचन खचा न्त्मूनीकयणकव रवनग अध्ममन गने


यवजनीनतक दर व्मवस्थवऩन शवखव

२०

अध्ममन प्रनतवेदन

1,९

२.८.२ ननववाचन प्रणवरीको सधुवय सम्फन्त्धभव अध्ममन, छरपर तथव अन्त्तयवक्रमव गने


यवजनैनतक दर व्मवस्थवऩन शवखव

छरपर तथव अन्त्तयवक्रमव कवमाक्रभको वववयण य प्रनतवेदन

1,९

२.८.३ सभग्र ननववाचन व्मवस्थवऩनभव आमोगरे गने प्रनत भतदवतव खचारवई न्त्मूनीकयण गने सम्फन्त्धभव अध्ममन गयी कवमवान्त्वमन गने । (भतदवन केन्त्रभव स्थवनीम जनशक्षक्तको य स्थवनीम स्रोत सवधनको प्रमोग, भतदवन केन्त्रभव नै भतगणनव, ननववाचन प्रवक्रमवभव सधुवय रगवमतकव ऺेरभव सभेत अध्ममन गने)



प्रशवसन शवखव, यवजनीनतक दर व्मवस्थवऩन शवखव


अध्ममन प्रनतवेदन, आमोगफवट अवरम्वन गरयएकव उऩवमहरुको वववयण स्वीकृत नीनत

1,५,६,

९,१०,१२

33






१ २ ३ ४ ५

२.८.४ भतदवन केन्त्रभव ऩरयचवरन गने जनशक्षक्त सम्फन्त्धी ननदेक्षशकव अद्यववनधक गयी कवमवान्त्वमन गने




५

अद्यववनधक गरयएको ननदेक्षशकव

1

२.८.५ ननववाचनको सभमभव क्षजल्रवस्तयभव हनुे ननववाचन खचाको फजेट ननकवसव य अक्षख्तमवयी ननववाचन कवमवारमरवई ददने

आनथाक प्रशवसन शवखव भतदवतव नवभववरी तथव ननववाचन सञ्चवरन शवखव

ननयन्त्तय ००

मस प्रकवयको व्मवस्थव गरयएको ननदेक्षशकव/कवमावववयण वव आमोगको ननणाम

1,५,१२

कवमानीनत २.९ ननववाचन जोक्षखभरवई घटवउदै रनगन ेछ

२.९.१ ननववाचन जोक्षखभको व्मवस्थवऩनकव रवनग ननववाचन जोक्षखभकव कवयक तत्व एवॊ घटनव वववयण सॊकरनको कवमाववनध तमवय गने

सूचनव प्रणवरी शवखव भतदवतव नवभववरी तथव ननववाचन सञ्चवरन शवखव

५ स्वीकृत बएको कवमाववनध

1

२.९.२ ननववाचनको सभमभव भतदवन अनधकृतहरुकव रवनग एसएभएस, भोववइर एप्स तथव इबेन्त्ट ट्रमववकङ नसस्टभको प्रमोग गयी सूचनव व्मवस्थवऩनरवई प्रबववकवयी फनवउन े

सूचनव प्रणवरी शवखव भतदवतव नवभवरी तथव ननववाचन सञ्चवरन शवखव


एसएभएस गरयएको सॊख्मव

भोववइर एप्स प्रमोगकतवाको सॊख्मव

1,३

34






१ २ ३ ४ ५

इबेन्त्ट ट्रमववकङ system फवट प्रवप्त वववयण सॊख्मव

२.९.३ सॊमकु्त ननववाचन सन्त्चवरन केन्त्र (Joint Election Operation

Center/JEOC) य कर सेन्त्टय सन्त्चवरन सम्फन्त्धी कवमाववनध तजुाभव गने

प्रशवसन शवखव ऐन ननमभ तथव पैसरव कवमवान्त्वमन शवखव

५

JEOC य कर सेन्त्टय सञ्चवरन सम्फन्त्धी स्वीकृत कवमाववनध

१

२.९.४ सफै सयुऺव ननकवमसॉग सभन्त्वम गयी ननववाचन सयुऺव सूचकवङ्क (Electoral Security Index) को ववकवस य प्रमोग गने

प्रशवसन शवखव गहृ भन्त्रवरम यऺव भन्त्रवरम य अन्त्म सूयऺव ननकवमहरु


सयुऺव ननकवमसॉग बएकव छरपर/अन्त्तयवक्रमव कवमाक्रभ

स्वीकृत बएको Electoral

Security Index

१,५

कवमानीनत २.१० भतदवन प्रवक्रमवभव ववद्यतुीम भतदवन मन्त्र (EVM) को प्रमोगरवई फढवउॉदै रनगन ेछ

२.१०.१ ववद्यतुीम भतदवन मन्त्रको प्रमोगफवये यवजनीनतक दरहरुसॉग ऩयवभशा

भतदवतव नवभववरी तथव ननववाचन सञ्चवरन

यवजनीनतक दर व्मवस्थवऩन शवखव,

१०

दरहरुसॉग १,९,१२

35






१ २ ३ ४ ५

गने शवखव सूचनव प्रववनध शवखव गरयएको ऩयवभशा छरपर/अन्त्तयवक्रमव कवमाक्रभ

प्रवप्त सझुवव सवहतको प्रनतवेदन

२.१०.२ ववद्यतुीम भतदवन मन्त्रकव ववकल्ऩफवये अध्ममन गने

सूचनव प्रववनध शवखव भतदवतव नवभववरी तथव ननववाचन सञ्चवरन शवखव

१०


१,९,१२

२.१०.३ ववद्यतुीम भतदवन मन्त्रको ववकवस य उत्ऩवदन स्वदेशभै गना सवकने सम्फन्त्धभव अध्ममन गने

सूचनव प्रववनध शवखव भतदवतव नवभववरी तथव ननववाचन सञ्चवरन शवखव

१०


१,९,१२

२.१०.४ ववद्यतुीम भतदवन मन्त्रको क्रभश प्रमोग गदै जवने

प्रशवसन शवखव सूचनव प्रववनध शवखव

५०००० खरयद बएको

EVM सॊख्मव

१,८,९

२.१०.५ ववद्यतुीम भतदवन मन्त्रको प्रमोगकव रवनग Operationl Manual फनवइा कवमवान्त्वमन गने

सूचनव प्रववनध शवखव

भतदवतव नवभवरी तथव ननववाचन सञ्चवरन शवखव / ऐन ननमभ तथव पैसरव कवमवान्त्वमन शवखव

५

ववद्यतुीम भतदवन मन्त्र प्रमोग बएकव भतदवन केन्त्रको सॊख्मव

1

कवमानीनत २.११ ननववाचन आचवय सॊवहतवको ऩवरनवरवई प्रबववकवयी फनवइन ेछ

36






१ २ ३ ४ ५

२.११.१ ननववाचन आचवयसॊवहतवको ऩनुयववरोकन गयी ऩरयभवजवान गने (आचवय सॊवहतवको ऩनुयववरोकन गदवा उम्भेद्ववय तथव यवजनीनतक दररे सवझव भञ्चफवट प्रचवय प्रसवय गने, ननववाचनभव बवग नरन े यवजनीनतक दररे ननववाचन आचवय सॊवहतव अनगुभन सनभनत फनवई आमोगरवई जवनकवयी गयवउने, यवजनीनतक दररे ववनबन्न तहभव गठन गने ननववाचन प्रचवय सनभनतको जवनकवयी आमोगरवई गयवउने रगवमत ववषम सभेत सभेट्ने)



५

तमवय बएको ऩनुयववरोकन प्रनतवेदन

1,५,६,७,

९,१२

२.११.२ ननववाचनको सभमभव ननववाचन आचवय सॊवहतव ऩवरनवको अनगुभनको रवनग क्षजल्रव तथव केन्त्रभव यवजनीनतक दरकव प्रनतनननध सभेतको सहबवनगतवभव आचवय सॊवहतव अनगुभन सॊमन्त्र गठन गने य अनगुभन कवमाववनध तमवय गयी कवमवान्त्वमन गने।



५

गठन बएकव आचवय सॊवहतव अनगुभन सॊमन्त्रको वववयण

स्वीकृत अनगुभन कवमाववनध

१,६,९,

११,१२

37






१ २ ३ ४ ५

२.११.३ सॊचवय भवध्मभ अनगुभन कवमाववनध तजुाभव गयी रवग ुगने


ऐन, ननमभ तथव पैसवरव कवमवान्त्वमन शवखव

ननयन्त्तय ५

स्वीकृत सॊचवय भवध्मभ अनगुभन कवमाववनध

१,४,११

२.११.4 ननववाचन ऩमावेऺण सम्फन्त्धी कवमाववनध तजुाभव गने



५ स्वीकृत

कवमाववनध

१,४,११

२.११.५ सोसर नभनडमव अनगुभनको रवनग कवमाववनध तथव सॊमन्त्र तमवय गयी कवमवान्त्वमन गने

मोजनव अनगुभन तथव फैदेक्षशक सम्फन्त्ध शवखव


१०

स्वीकृत अनगुभन कवमाववनध

अनगुभन सॊमन्त्र गठन

१,४,११

कवमानीनत २.१२ भतदवनस्थरभव नै भतगणनव गने कवमाको थवरनी गरयनछे

२.१२.१ भतदवनस्थरभव नै भतगणनव गने सम्फन्त्धभव यवजनीनतक दरहरुसॉग छरपर गयी दरीम सहभनत प्रवप्तगने



१०

यवजनीनतक दरहरुसॉग बएको छरपर कवमाक्रभ य प्रनतवेदन

1,९,१२

२.१२.२ भतगणनव स्थर सम्फन्त्धी भवऩदण्ड य कवमाववनध तमवय गने



तमवय बएको भतगणनव

38






१ २ ३ ४ ५

भवऩदण्ड

२.१२.३ भवऩदण्ड ऩगुेकव भतदवनस्थरभव सयुऺव ननकवमसॉगको सभन्त्वमभव भतगणनव गने



००

भतदवनस्थरभव नै भतगणनव बएकव स्थरको वववयण

५,९

कवमानीनत २.१३ ननववाचन ववववद ननरुऩण कवमाववनध तजुाभव गयी कवमवान्त्वमन गरयनछे

२.१३.१ ननववाचन ववववद ननरुऩण कवमाववनधको भसौदव तजुाभव गने

ऐन ननमभ तथव पैसरव कवमवान्त्ववमन शवखव

यवजनीनतक दर सम्फन्त्ध शवखव

१०

तमवय बएको भसौदव

1,9

२.१३.२ भसौदव उऩय सयोकवयववरवसॉग छरपर गने



छरपरको रवनग आमोक्षजत कवमाक्रभ सॊख्मव

1,9

२.१३.३ कवमाववनध स्वीकृत गयी कवमवान्त्वमन गने



ननयन्त्तय आमोगफवट स्वीकृत कवमाववनध

1,9,११

२.१४ ननववाचन प्रवक्रमवहरुभव सयोकवयववरवहरुको बनूभकव ऩवहचवन गयी सभन्त्वम य सहकवमा गरयनछे

२१४.१ ननववाचनकव सयोकवयववरव ( ववनबन्न तहकव सयकवय, यवजनीनतक दर,

ननववाचन क्षशऺव तथव सूचनव शवखव


२० सयोकवयववरवसॉग

१,४,५

39






१ २ ३ ४ ५

आभ सॊचवय, नवगरयक सभवज तथव ववकवस सवझेदवय सॊस्थव) को बनूभकव ऩवहचवनकव रवनग छरपर अन्त्तयवक्रमव /ऩयवभशा गने।

बएकव छरपर अन्त्तयवक्रमव /

ऩयवभशाको सॊख्मव प्रनतवेदन

२.१४.२ सयोकवयववरवहरुको बनूभकव अनरुुऩको सहमोग प्रवप्त गने


मोजनव अनगुभन तथव वैदेक्षशक सम्फन्त्ध शवखव ननयन्त्तय ००

प्रवप्त बएको सहमोगको वववयण

४,५

२.१४.३ Civic Engagement policy ननभवाण गयी ननववाचनभव नवगरयकको सहबवनगतवरवइा फढवउन े




Civic

Engagement

policy ननभवाण बई कवमवान्त्वम बएको हनुे

१,४

यणनीनत ३ : ननववाचन सम्फन्त्धी नीनतगत तथव कवनूनी सधुवय गने

कवमानीनत ३.१ : ननववाचन सम्फन्त्धी यववष्डम नीनत तजुाभव गरयनछे

३.१.१ ननववाचन सम्फन्त्धी ववववध ववषमको अध्ममन गयी यववष्डम ननववाचन नीनतको भसौदव तजुाभव गने



५ यववष्डम ननववाचन नीनतको प्रवयक्षम्बक भसौदव

१,५,९

40






१ २ ३ ४ ५

३.१.२ प्रवयक्षम्बक भसौदवभव सयोकवयववरवसॉग छरपर, अन्त्तयवक्रमव गयी सझुवव प्रवप्त गने



२०

सझुवव प्रवप्त गना आमोजनव गरयएकव छरपर, अन्त्तयवक्रमव

माक्रभको सॊख्मव य प्रनतवेदन

१,4,9

३.१.३ प्रवप्त सझुवव सभेतको आधवयभव यववष्डम ननववाचन नीनत तजुाभव गयी स्वीकृतीको रवनग ऩेश गने


प्रशवसन शवखव ऐन, ननमभ तथव पैसरव कवमवान्त्वमन शवखव

५

तमवय गरयएको यववष्डम ननववाचन नीनत

1,5

कवमानीनत ३.२ : ननववाचन आमोग ऐनभव ऩरयभवजान गरयनछे

३.२.१ ननववाचन आमोग ऐनभव सॊशोधन गना यवजनीनतक दर रगवमत सयोकवयववरवसॉग छरपर गयी सझुवव प्रवप्त गने



१०

सयोकवयववरवसॉग गरयएकव छरपर, अन्त्तयवक्रमव कवमाक्रभको सॊख्मव

1,4,६,

9

41






१ २ ३ ४ ५

३.२.२ प्रवप्त सझुवव सभेतको आधवयभव भसौदव तमवय गयी स्वीकृनतकव रवनग ऩेश गने


यवजनीनतक दर, व्मवस्थवऩन शवखव

आमोगफवट स्वीकृत बएको भसौदव

1,५,६

कवमानीनत ३.३ : एकीकृत ननववाचन कवनूनको तजुाभव गरयनछे

३.३.१ एकीकृत ननववाचन कवनून तजुाभवको रवनग ननववाचन सम्फन्त्धी ववद्यभवन कवनूनहरुको अध्ममन गयी एवककृत कवनूनको भसौदव तमवय गने



२०


1,६,७,

9

३.३.२ भसौदव उऩय यवजनीनतक दर तथव अन्त्म सयोकवयववरव सॉग छरपर, अन्त्तयवक्रमव गयी सझुवव प्रवप्त गने



सयोकवयववरवसॉग गरयएको छरपर तथव अन्त्तयवक्रमव कवमाक्रभको सॊख्मव य प्रनतवेदन

1,५,६,

९

३.३.३ प्रवप्त सझुवव सभेतकव आधवयभव भसौदव तजुाभव गयी स्वीकृनतकव रवनग ऩेश गने


यवजनीनतक दर व्मवस्थवऩन शवखव प्रशवसन शवखव,

५


1,5,६

42






१ २ ३ ४ ५

कवमानीनत ३.४ सॊघ, प्रदेश य स्थवनीम तहको ननववाचन नभनत कवनूनभव तोवकन ेप्रफन्त्ध नभरवइनछे।

३.४.१ ववनबन्न तहको ननववाचन नभनत कवनूनभव नै तोक्ने सम्फन्त्धभव सयोकवयववरवसॉग छरपर, अन्त्तयवक्रमव गयी सझुवव प्रवप्त गने



१०

सझुवव प्रवप्त गना आमोजनव गरयएकव छरपर, अन्त्तयवक्रमव कवमाक्रभको सॊख्मव य प्रनतवेदन

1,५,६,९,१२

३.४.२ प्रवप्त सझुवव सभेतको आधवयभव कवनूनभव नै ननववाचन नभनत तोक्ने कवनूनी व्मवस्थवको भसौदव तमवय गयी स्वीकृनतकव रवनग ऩेश गने



५


1,5,6

कवमानीनत ३.५ जनभत सॊग्रह सम्फन्त्धी कवनून तजुाभव गरयनछे

३.५.१ जनभत सॊग्रह सम्फन्त्धी कवनूनको अध्ममन गने य जनभत सॊग्रह सम्फन्त्धी ऐनको प्रवयक्षम्बक भसौदव तजुाभव गने



१५


ऐनको प्रवयम्बीक भसौदव

1,५,६,

९

43






१ २ ३ ४ ५

३.५.३ सयोकवयववरवसॉग छरपर,

अन्त्तयवक्रमव गयी सझुवव प्रवप्त गने ऐन ननमभ तथव पैसरव कवमवान्त्वमन शवखव


१०

सयोकवयववरवहरुसॉग बएको छरपर य अन्त्तयवक्रमव कवमाक्रभको सॊख्मव

1,4,5,

9

३.५.४ प्रवप्त सझुवव सभेतकव आधवयभव भसौदव तजुाभव गयी स्वीकृनतकव रवनग ऩेश गने



५


1,५,६

कवमानीनत ३.६ ववदेशभव यहेकव नेऩवरी नवगरयकहरुको भतवनधकवय सम्फन्त्धभव अध्ममन गयी कवनूनभव व्मवस्थव नभरवउन ऩहर गरयनेछ

३.६.१ ववदेशभव यहेकव नेऩवरी नवगरयकहरुको भतवनधकवयको व्मवस्थव गने सम्फन्त्धभव अवश्मक कवनूनी व्मवस्थव गना नेऩवर सयकवय, यवजनीनतक दर य सयोकवयववरवहरुसॉग छरपर गने


नेऩवर सयकवय यवजनीनतक दरहरु ऐन ननमभ तथव पैसरव कवमवान्त्वमन शवखव

२०

यवजनीनतक दरहरुसॉग बएकव छरपर तथव अन्त्तयवक्रमव कवमाक्रभको सॊख्मव

प्रनतवेदन

1,4,5,6,9,12

44






१ २ ३ ४ ५

३.६.२ छरपरफवट प्रवप्त सझुवव य ववगतकव अध्ममन प्रनतवेदनहरु सभेतको आधवयभव कवनूनको भसौदव तजुाभव गयी स्वीकृनतको रवनग ऩेश गने



५


1,5,6

कवमानीनत ३.७ ननववाचनसॉग सम्फक्षन्त्धत ननदेक्षशकव तथव कवमाववनधहरुको तजुाभव तथव ऩरयभवजान गरयनछे

३.७.१ वववन्न तहकव ननववाचनसॉग सम्फक्षन्त्धत ननदेक्षशकव तथव कवमाववनध सभवमवनकुुर ऩरयभवजानकव रवनग भसौदव तजुाभव गने (ननदेक्षशकव तजुाभव गदवा सदय य फदय भत छुट्यवउने सक्षचर व्मवख्मव सवहतको व्मवस्थव गने, भनोनमन दतवा पवयवभरवई सयनरकृत गने य भचुलु्कव पवयवभहरुको सॊख्मव घटवउने सभेतकव ववषम सभेट्ने)



२०

तजुाभव गरयएकव भसौदवको वववयण

1,5,6,9,12

३.७.२ सयोकवयववरव य ववऻसॉग छरपर एवभ ्अन्त्तयवक्रमव गयी भसौदव उऩय सझुवव प्रवप्त गने



१०

अमोजनव बएकव अन्त्तयवक्रमव य छरपर कवमाक्रभ सॊख्मव

1,4,9

45






१ २ ३ ४ ५

३.७.३ प्रवप्त सझुवव सभेतको आधवयभव भसौदव ऩरयभवजान गयी स्वीकृतकव रवनग ऩेश गने।



५


1,५,६

३.७.४ सफै वकनसभकव ननववाचनभव प्रमोग गना सवकने गयी ननववाचन सम्फन्त्धी प्रकृमवगत ववषम सभेटेको कवमाववनध (Electoral Process Manual) तमवय गने


ननववाचन सञ्चवरन तथव भतदवतव नवभववरी

शवखव

५

प्रकृमवगत ववषम सभववेस बएको Process Manual

१

यणनीनत ४ : सॊववधवन य कवनून फभोक्षजभ यवजनीनतक दर दतवा य ननमभनरवइा व्मवक्षस्थत गने

कवमानीनत ४.१ : यवजनीनतक दर दतवा य अनबरेख व्मवस्थवऩनरवई सूचनव प्रववनधको प्रमोग गयी व्मवक्षस्थत फनवइनछे

४.१.१ दर दतवा सम्फन्त्धी कवमाववनध ननभवाण गने



५ स्वीकृत बएको

कवमाववनध

1,४,९

४.१.२ यवजनीनतक दर दतवा सम्फन्त्धी सफ्टवेमयको ननभवाण य कवमवान्त्वमन गने

सूचनव प्रणवरी शवखव यवजनीनतक दर व्मवस्थवऩन शवखव

ननयन्त्तय १5

दर दतवा सम्फन्त्धी सफ्टवेमयको ननभवाण य

1,3,९

46






१ २ ३ ४ ५

कवमवान्त्वमन

४.१.३ यवजनीनतक दरको केन्त्रीम सनभनत रगवमत सफै तहकव सनभनतहरुभव सभवनऩुवनतक सभववेशी प्रनतनननधत्व सम्फन्त्धी व्मवस्थव कवमवान्त्वमनको ननमभन गने



ननमभन गरयएकव यवजनीनतक दरको सॊख्मव

ननमभन प्रनतवेदन

1,९

४.१.४ सॊघ, प्रदेश य स्थवनीम तीनै तहभव यवजनीनतक दरको सूचीकयण, व्मवस्थवऩन य ननमभन गने व्मवस्थव नभरवउन े




यवजनीनतक दरको वववयण अद्यववनधक सम्फन्त्धी कवमाववनध

सूचीकयण बएकव यवजनीनतक दरको वववयण

1,७,९

४.१.५ ननववाचनभव यवजनीनतक दरहरुको बनूभकव स्ऩष्ट गने


ननववाचन क्षशऺव तथव तवनरभ शवखव /भतदवतव नवभववरी तथव ननववाचन सञ्चवरन शवखव

५

ऩवहचवन बएको दरहरुको बनूभकव सम्फन्त्धी वववयण

1,9

४.१.६ यवजनीनतक दररे ववधवन अनसुवय गनुाऩने गतववनधको अनगुभन गना सूचकहरुको ऩवहचवन गयी


मोजनव , अनगुभन तथव वैदेक्षशक सम्फन्त्ध शवखव ननयन्त्तय १० अनगुभन

सूचकको वववयण

1,9,११,१२

47






१ २ ३ ४ ५

कवमवान्त्वमनभव ल्मवउने अनगुभन प्रनतवेदन

कवमानीनत ४.२ आमोग य यवजनीनतक दर फीचको प्रबववकवयी सभन्त्वमकव रवनग दरको सम्ऩका व्मक्षक्त तोक्न ेय आमोग ऩरयसयभव वऩजन होर (pigeon Hole) को व्मवस्थवऩन गरयनछे

४.२.१ सॊघीम सॊसद, प्रदेश सबव तथव स्थवनीम तहभव प्रनतनननधत्व गने यवजनीनतक दरको तपा फवट आमोगभव सम्ऩका कवमभ गने व्मक्षक्त तोक्ने य वऩजन होरको व्मवस्थव गने सम्फन्त्धभव यवजनीनतक दरहरुसॉग छरपर गने



१०

यवजनीनतक दरहरुसॉग बएको छरपर सॊख्मव य प्रनतवेदन

1,९

४.२.२ सॊघीम सॊसद, प्रदेश सबव तथव स्थवनीम तहभव प्रनतनननधत्व गने यवजनीनतक दरको तपा फवट आमोगभव सम्ऩका कवमभ गने व्मक्षक्त तोक्न यवजनीनतक दररवई अनयुोध गने


प्रशवसन शवखव सॊघीम सॊसद, प्रदेश सबव तथव स्थवनीम तहभव प्रनतनननधत्व गने यवजनीनतक दर

०

सम्ऩका व्मक्षक्त तोकी ददन यवजनीनतक दररवई गरयएको ऩरवचवय

यवजनीनतक दररे तोकेको सम्ऩका

48






१ २ ३ ४ ५

व्मक्षक्तहरुको वववयण

४.२.३ सॊघीम सॊसद, प्रदेश सबव तथव स्थवनीम तहभव प्रनतनननधत्व गने यवजनीनतक दरसॉगको सम्ऩका , सभन्त्वम य ऩरवचवयकव रवनग आमोग ऩरयसयभव दरहरुको अरग अरग वऩजन होरको व्मवस्थवऩन गने


प्रशवसन शवखव, यवजनीनतक दरहरु

१५

व्मवस्थवऩन गरयएकव वऩजन होरको सॊख्मव

१

४.२.४ वऩजन होर व्मवस्थवऩनको रवनग कवमाववनध तमवय गयी रवग ुगने



आमोगफवट स्वीकृत कवमाववनध

४.३ यवजनीनतक दररवइा ननववाचनको सभमभव ननववाचन खचा फवऩत यवज्मको तपा फवट एकभषु्ट अनदुवन उऩरधध गयवइन े छ

४.३.१ यवज्मको तपा फवट उऩरधध गयवउने अनदुवन सम्फन्त्धी नफषमभव अध्ममन गने



५ अध्ममन


1,५,९,

१२

४.३.२ यवजनीनतक दर य अन्त्म सयोकवयववरवसॉग छरपर तथव अन्त्तयवक्रमव गने



१५ छरपर/अन्त्तय

वक्रमव सॊख्मव

1,५,९,

१२

४.३.३ कवनूनी व्मवस्थवको रवनग भसौदव तजुाभव गने



१५ तजुाभव बएको

भसौदव

49






१ २ ३ ४ ५

४.३.४ भसौदवभव यवजनीनतक दर य अन्त्म सयोकवयववरवसॉग छरपर य अन्त्तयवक्रमव गने



छरपर अन्त्तयवक्रमव सॊख्मव

1,५,९,

१२

४.३.५ भसौदव तमवय गयी स्वीकृनतकव रवनग ऩेश गने



आमोगफवट स्वीकृत भसौदव

1,५,६

कवमानीनत ४.४ : यवजनीनतक दरको आमव्मम य ननववाचन सम्फन्त्धी खचारवई ऩवयदशॉ फनवउन प्रववनधभव आधवरयत प्रणवरीको ववकवस गरयनछे

४.४.१ यवजनीनतक दरको आम व्मम य ननववाचन खचाको अनबरेख तथव प्रनतवेदनको रवनग सफ्टवेमयको ववकवस य कवमवान्त्वमन गने



१० सफ्टवेमयको ननभवाण य कवमवान्त्वमन

1,३,९

४.४.२ यवजनीनतक दरको आमव्मम अनबरेखको ढवॉचव(पवयवभ) य प्रववष्ट गने ववनध तमवय गयी कवमवान्त्वमनभव ल्मवउन े


५ तमवय बएको पवयवभ

1,९,१२

४.४.३ यवजनीनतक दरको आम व्मम वववयण य ननववाचन खचाको अनबरेख व्मवस्थवऩनको रवनग सम्फक्षन्त्धत दरको रेखव व्मवस्थवऩन हेने कभाचवयी वव ऩदवनधकवयीरवई अनबभखुीकयण गने


मोजनव अनगुभन तथव वैदेक्षशक सम्फन्त्ध शवखव ननववाचन क्षशऺव तथव तवनरभ शवखव आनथाक प्रशवसन शवखव


अनबभखुीकयण गरयएकव कवमाक्रभ तथव सहबवगीको सॊख्मव

1,९

50






१ २ ३ ४ ५

४.४.४ यवजनीनतक दरहरुको आनथाक कवयोफवय फैंवकङ प्रणवरी भवपा त हनुे व्मवस्थव गने



ननयन्त्तय 0

आनथाक कवयोफवय फैंवकङ प्रणवरी भवपा त हनुे व्मवस्थवकव रवनग कवनूनको ऩरयभवक्षजात भसौदव तजुाभव

९,१२

४.४.५ यवजनीनतक दरको ननववाचन खचाको सववाजननकीकयण गने




सववाजननक बएको यवजनीनतक दरहरुको आम व्ममसम्फन्त्धी वववयण

1,९

४.४.६ यवजनीनतक दरको वववषाक आनथाक कवयोववयको ननमनभत रेखवऩयीऺण प्रनतवेदनको सववाजननकीकयण गने


ननयन्त्तय १० सववाजननक गरयइएको रेखव ऩयीऺण प्रनतवेदन

1,९

कवमानीनत ४.५ : यवजनीनतक दरहरुको स्वभूल्मवङ्कन प्रणवरीको ववकवस गरयनछे

51






१ २ ३ ४ ५

४.५.१ यवजनीनतक दरहरुको गनतववनधरवई स्वभूल्मवङ्कनफवट व्मवक्षस्थत गने सम्फन्त्धभव स्वभूल्मवङ्कनकव आधवय तमवय गने


ऐन, ननमभ तथव पैसवरव कवमवान्त्मवन शवखव

५

स्वीकृत बएको स्वभूल्मवङ्कनकव आधवयहरुको वववयणको प्रनतवेदन

1,९,१२

४.५.२ स्वभूल्मवङ्कनकव आधवय य प्रणवरीकव सम्फन्त्धभव यवजनीनतक दरहरुसॉग ऩयवभशा गने,


आमोगभव दतवा यहेकव यवजनीनतक दरहरु

५

यवजनीनतक दरसॉग गरयएकव छरपर तथव ऩयवभशा फैठकको सॊख्मव


1,९,12

४.५.३ स्वभूल्मवङ्कन सम्फन्त्धी सफ्टवेमय तमवय गयी कवमवान्त्वमन गने

सूचनव प्रणवरी शवखव यवजनीनतक दर व्मवस्थवऩन शवखव

१०

सफ्टवेमय ननभवाण य कवमवान्त्वमन प्रनतवेदन

1,३,९

यणनीनत ५ ननववाचन एवभ ्नवगरयक क्षशऺवभव सवझेदवयी य सहकवमा अनबववृि गने

कवमानीनत ५.१ ननववाचन तथव नवगरयक क्षशऺवभव नवगरयकको ऩहुॉच ववस्तवय गरयनछे

५.१.१ ननववाचन क्षशऺव तथव सूचनव केन्त्रफवट ननववाचन क्षशऺव तथव सूचनव प्रववनध शवखव ननयन्त्तय ५० ननववाचन 1,५

52






१ २ ३ ४ ५

ननववाचन क्षशऺव प्रवप्त गने भवध्मनभक ववद्यवरम स्तयकव ववद्यवनथाको सॊख्मव ववृि गने

तवनरभ शवखव आमोगभव यहेको EEIC य प्रवदेक्षशक कवमवारमको EEIC फवट ऩचवस हजवयरे ननववाचन क्षशऺव प्रदवन गयेको हनुे

५.१.२ भतदवतव क्षशऺवकव छवऩव, श्रव्म, श्रव्म–दृश्म सवभग्री तमवय गयी वेवसवइटभव अऩरोड गने




वेवसवइटभव अऩरोड गरयएकव ननववाचन क्षशऺव सवभग्रीको वववयण

१

५.१.३ भतदवतव क्षशऺव सम्फन्त्धी छवऩव, श्रव्म, श्रव्म–दृश्म सवभग्री तमवय गयी सञ्चवय भवध्मभफवट प्रसवयण गने


प्रशवसन शवखव/ क्षशऺव, ववऻवन तथव प्रववनध भन्त्रवरम


तमवय गरयएकव प्रकवक्षशत/ प्रसवरयत सवभग्री सॊख्मव

सञ्चवय भवध्मभफवट प्रकवक्षशत/

१,५

53






१ २ ३ ४ ५

प्रसवरयत सवभग्रीको सॊख्मव

५.१.४ येनडमो नेऩवरफवट ननववाचन सम्फन्त्धी सवप्तववहक कवमाक्रभ प्रसवयण गने


प्रशवसन शवखव/ क्षशऺव, ववऻवन तथव प्रववनध भन्त्रवरम

ननयन्त्तय १०० सञ्चवनरत कवमाक्रभको सॊख्मव

१

५.१.५ ननववाचन तथव भतदवतव क्षशऺवरवई ववधवगत रुऩभव ववक्षशवष्टकृत गयी रक्षऺत वगा अनकुुर ऩवठ्यक्रभ तमवय गने



10

ऩवहचवन गरयएको रक्षऺत वगा को सॊख्मव

तमवय गरयएको ऩवठ्यक्रभ

1,४

५.१.६ ननववाचन प्रवक्रमवभव सहबवनगतव अनबववृि गना सीभवन्त्तकृत वगाकव रवनग ननववाचन क्षशऺव सम्फन्त्धी आभऩहुॉच(Out Reach) कवमाक्रभ सञ्चवरन गने



50

सञ्चवरन बएकव आभऩहुॉच(Outre

ach) कवमाक्रभको सॊख्मव

१,४

54






१ २ ३ ४ ५

५.१.७ अनौऩचवरयक क्षशऺव केन्त्रसॉगको सभन्त्वमभव ननववाचन क्षशऺवरवई सभदुवम तहसम्भ ववस्तवय गने


क्षशऺव ववऻवन तथव प्रववनध भन्त्रवरम

अनौऩचवयी क्षशऺव केन्त्र


अनौऩचवरयक क्षशऺव केन्त्रसॉगको सभन्त्वमवत्भक फैठक तथव छरपर

अनौऩचवरयक क्षशऺवभव ननववाचन क्षशऺव सम्फन्त्धी ऩवठ्यक्रभ य स्रोत सवभग्री

अनौऩचवरयक क्षशऺव केन्त्र भवपा त सञ्चवरन बएकव कवमाक्रभको सॊख्मव

1,५

55






१ २ ३ ४ ५

५.१.८ ननववाचन क्षशऺवरवई भवध्मनभक क्षशऺव अन्त्तगात ११ य १२ कऺवको सवभवक्षजक ववषमको ऩवठ्यक्रभभव सभववेस गयी सञ्चवरन गने


क्षशऺव ववऻवन तथव प्रववनध भन्त्रवरम प्रशवसन शवखव


क्षशऺव ववऻवन तथव प्रववनध भन्त्रवरमसॉग बएको छरपर तथव फैठक सॊख्मव

ननववाचन क्षशऺवरवई भवध्मनभक तहको सवभवक्षजक क्षशऺवको ऩवठ्यक्रभभव सभववेश

1,५,१२

५.१.९ भवध्मवनभक तहकव सवभवक्षजक क्षशऺव क्षशऺक तवनरभ य ववद्यवरम ननववाचन क्षशऺव कवमाक्रभरवई स्थवनीम तहसॉग सभन्त्वम गयी ववस्तवय गने


सॊघीम भवनभरव तथव सवभवन्त्म प्रशवसन भन्त्रवरम

स्थवनीम तहहरु ननयन्त्तय १500

सञ्चवरन बएकव सवभवक्षजक क्षशऺव ववषमक तवनरभको सॊख्मव

तवनरभभव सहबवगी

१,४,५,१०

56






१ २ ३ ४ ५

क्षशऺकहरुको सॊख्मव

तवनरभ सञ्चवरन गने स्थवनीम तहको सॊख्मव

5.1.10 स्थवनीमतहसॉग सभन्त्वम गयी ननववाचन

क्षशऺव सॊचवरनभव टोर ववकवस सॊस्थव, उऩबोक्तव सनभनत, सहकवयी सॊस्थवरवइा ऩरयचवरन गने


सॊघीम भवनभरव तथव सवभवन्त्म प्रशवसन भन्त्रवरम

स्थवनीम तहहरु

१० ऩरयचवरन गरयएकव सॊस्थवको वववयण

1,४,१०,१२

५.२ प्रदेश तथव स्थवनीम तहसॉगको सवझेदवयी, सभन्त्वम य सहकवमाभव ननववाचन क्षशऺव सम्फन्त्धी कवमाक्रभ सञ्चवरन गयन् ेव्मवस्थव नभरवइनछे

५.२.१ ननववाचन क्षशऺव सञ्चवरन ननदेक्षशकव तजुाभव गने



५ स्वीकृत ननववाचन क्षशऺव सञ्चवरन ननदेक्षशकव

१

५.२.२ ननववाचन क्षशऺव सवभग्री तमवय गने ननववाचन क्षशऺव तथव तवनरभ शवखव

भतदवतव नवभववरी तथव ननववाचन सञ्चवरन शवखव ननयन्त्तय ५ स्वीकृत ननववाचन

क्षशऺव सवभग्री

१

57






१ २ ३ ४ ५

५.२.3 प्रदेश सयकवय य स्थवनीम सयकवयसॉगको सहकवमाभव ननववाचन क्षशऺव कवमाक्रभ सञ्चवरन गने


प्रशवसन शवखव / प्रदेश सयकवय / स्थवनीमतह

100 सञ्चवरन गरयएकव कवमाक्रभको सॊख्मव

१,५,१०

५.३ आमोगको प्रचवय सवभग्री सॊप्रषेणभव नऩेवर सयकवयको कल्मवणकवयी ववऻवऩन कवमाक्रभको उऩमोग गरयनछे

५.३.१ सञ्चवय भवध्मभफवट प्रकवशन य प्रसवयण हनुे ननववाचन क्षशऺव सवभग्री ननभवाण गने



१० ननभवाण बएकव ननववाचन क्षशऺव सवभग्री

1,५

५.३.२ ननववाचन क्षशऺव सवभवग्रीरवइा सयकवयको कल्मवणकवयी ववऻवऩन भवपा त सम्फक्षन्त्धत ननकवमसॉग सभन्त्वम गयी प्रकवशन प्रसवयण गने


सञ्चवय तथव सूचनव प्रववनध भन्त्रवरम

5

प्रकवक्षशत/प्रसवरयत ननववाचन क्षशऺव सवभग्रीको सॊख्मव

1,५

५.४ सववाजननक प्रक्षशऺण केन्त्रहरुफवट सञ्चवरन हनु ेनफषमगत तवनरभभव ननववाचन एवभ ्नवगरयक क्षशऺवरवइा आन्त्तरयकीकयण गयी सॊचवरनको व्मवस्थव नभरवइनछे

५.४.१ सववाजननक प्रक्षशऺण केन्त्रहरुको ऩवहचवन गयी सूची तमवय गने



१०

ऩवहचवन गरयएकव प्रक्षशऺण केन्त्रहरुको सूची

1,५

58






१ २ ३ ४ ५

५.४.२ सववाजननक प्रक्षशऺण केन्त्रहरुफवट सञ्चवरन हनुे नफषमगत तवनरभको ऩवठ्यक्रभभव ननववाचन क्षशऺवरवइा सभववेश गना आवश्मक सभन्त्वम य सहकवमा गने ।



सववाजननक प्रक्षशऺण केन्त्रहरुसॊग बएको छरपर तथव फैठक सॊख्मव

ऩवठ्यक्रभभव सभववेश बएकव वववयण

1,४,५,

१२

५.४.३ रोकसेवव आमोग य ववनबन्न ननकवमफवट नरइने प्रनतस्ऩधवात्भक ऩयीऺवको ऩवठ्यक्रभभव ननववाचन सम्फन्त्धी ववषम सभववेस गने


रोकसेवव आमोग प्रशवसन शवखव

५

रोकसेवव आमोगसॉग बएको छरपर तमवयी बएको ऩवठ्यक्रभ

ऩवठ्यक्रभभव सभववेश बएको ववषम

1,५

५.४.४ सयुऺव ननकवमकव तवनरभ केन्त्रफवट त्महवॉकव जनशक्षक्तरवइा प्रदवन गरयने तवनरभभव ननववाचन सयुऺव सम्फन्त्धी


गहृ भन्त्रवरम, यऺव भन्त्रवरम, सयुऺव ननकवमहरु,

ननयन्त्तय ५ गहृ भन्त्रवरम यऺव भन्त्रवरम

1,५

59






१ २ ३ ४ ५

ववषमवस्त ुसभववेश गने

प्रशवसन शवखव सयुऺव ननकवमसॉग बएकव छरपर/वैठक सॊख्मव

सयुऺव ननकवमहरुसॉग बएको सभझदवयी ऩर (MOU)

५.४.5 सववाजननक प्रक्षशऺण केन्त्रहरुफवट सञ्चवनरत तवनरभ कवमाक्रभको अनगुभन गने



50 अनगुभन प्रनतवेदन

१,२

५.५ ननववाचन प्रवक्रमवभव रैविक तथव सभववेक्षशतव अनबववृि गरयनछे

५.५.१ आमोगको रैविक तथव सभववेशीकयण नीनतको ऩरयभवजान गयी कवमवान्त्वमन गने




ऩरयभवयक््षजत रैविक तथव सभववेशीकयण नीनत

तजुाभव बएको आवनधक

1,४,७

60






१ २ ३ ४ ५

कवमामोजनव

५.५.2 ननववाचन व्मवस्थवऩन सम्फन्त्धी नफषमगत तवनरभ स्रोत ऩकु्षस्तकवभव रैविक तथव सभववेक्षशतवकव नफषमवस्तहुरुरवइा अद्यववनधक गने


मोजनव अनगुभन तथव वैदेक्षशक सम्फन्त्ध शवखव ननयन्त्तय १०

अद्यववनधक बएकव स्रोत ऩकु्षस्तकव

१

५.५.3 ननववाचन क्षशऺव सवभग्रीरवइा सभववेशी तथव रैविकभैरी फनवउन े




सभववेशी तथव रैविकभैरी ननववाचन क्षशऺव सवभग्रीको वववयण

१

५.६ अन्त्तयववष्डम सॊघ/सॊस्थवसॉगको आवितव ववस्तवय गयी सवझेदवयी प्रविान गरयनछे

५.६.१ आमोग आवि यहेकव अन्त्तयववष्डम सॊघ सॊस्थवहरुसॉगको सम्फन्त्ध य सहकवमारवइा ननयन्त्तयतव ददने



ननयन्त्तय १५०

ननयन्त्तयतव ददइएकव सॊघ सॊस्थवहरुको सॊख्मव

१,८

५.६.२ नमवॉ ववकवस सवझेदवय सॊस्थवहरुको ऩवहचवन गयी सम्फन्त्ध, सम्ऩका ववस्तवय गने


प्रशवसन शवखव ननयन्त्तय १०

सम्फन्त्ध ववस्तवय गरयएकव सवझेदवय

1,7,८

61






१ २ ३ ४ ५

सॊस्थव

५.६.३ नमवॉ ववकवस सवझेदवय सॊस्थवहरुसॉग MOU गयी सहकवमा गने


प्रशवसन शवखव ननयन्त्तय MOU गरयएकव

सॊस्थवको वववयण

1,7,८

५.६.४ आमोगको आवश्मकतव अनसुवय कवमाक्रभ सञ्चवरनभव ववकवस सवझेदवय सॊस्थवसॉग सहकवमा गने




सहकवमा गरयएकव सॊस्थव य कवमाक्रभको वववयण

1,7,८

५.६.५ ननववाचन व्मवस्थवऩनसॉग सम्फक्षन्त्धत ऺेरीम तथव अन्त्तयवावष्डम सॊघ सॊस्थवसॉगको आवितव ववस्तवय गने



ननयन्त्तय २० आवितव ववस्तवय गरयएकव सॊस्थव

1,7,८

५.६.६ ववनबन्न देशकव ननववाचन व्मवस्थवऩन ननकवम (EMB) सॉग सम्फन्त्ध य सभन्त्वम ववस्तवय गने


प्रशवसन शवखव ननयन्त्तय ५० सम्फन्त्ध ववस्तवय

गरयएकव EMB

1,7,८

जम्भव ८०५६०

62

यणनीनतक मोजनवकव वक्रमवकरवऩहरुको कवमासम्ऩवदन भवऩनकव आधवय (Based on Performance

Measure) कव रुऩभव ननववाचन आमोगको वववषाक प्रनतवेदन, कवमासम्ऩन्न प्रनतवेदनहरु, अनगुभन प्रनतवेदन, रेखवऩयीऺण प्रनतवदेन, चौभवनसक य वववषाक प्रगनत वववयण एवभ ्आमोगकव प्रकवशनरवई नरईएको छ । तेस्रो ऩञ्चवषॉम यणनीनतक मोजनव कवमवान्त्वमन गना ऩवॉच वषाको रवनग जम्भव आठ अफा ऩवॉच कयोड सवठी रवख रवग्ने अनभुवन गरयएको छ । उक्त यकभ नेऩवर सयकवय एवभ ्ववकवस सवझेदवय सॊस्थवहरुफवट प्रवप्त हनुे अऩेऺव गरयएको छ ।

६. अनगुभन य भूल्मवङ्कन

यणनीनतक मोजनवको ननददाष्ट उदे्दश्महरु प्रवनप्तको रवनग ननधवारयत वक्रमवकरवऩहरुको प्रबववकवयी कवमवान्त्वमनको सनुनक्षश्चततव य सो को रवनग ननमनभत रुऩभव अनगुभन तथव भूल्मवङ्कन गने ऩद्दनतको आवश्मकतव ऩदाछ । अनगुभन तथव भूल्मवङ्कन ऩद्दनतको भवध्मभफवट मोजनव प्रबववकवयी रुऩभव कवमवान्त्वमन बए/नबएको एवभ ्कवमवान्त्वमनको क्षशरक्षशरवभव कुनै ववधव, अवयोध वव कदठनवइा बएभव सभमभै सोको ऩवहचवन तथव सम्फोधन गयी मोजनव कवमवान्त्वमनरवइा प्रबववकवयी फनवउन सवकन्त्छ । सोको रवनग मस मोजनवभव अनगुभन भूल्मवङ्कन सम्फन्त्धी देहवमको व्मवस्थव गरयएको छ ।

क. आवनधक सभीऺव

यणनीनतक मोजनव कवमवान्त्वमनको सभीऺव चौभवनसक य वववषाक रुऩभव गरयनेछ । चौभवनसक सभीऺव चौभवनसक अवनध सभवप्त बएको १५ ददन नबर य वववषाक सभीऺव आनथाक वषा सभवप्त बएको ३० ददन नबर गरयनेछ ।

ख. भध्मववनध भूल्मवङ्कन

मोजनव कवमवान्त्वमनको दईु फषा व्मनतत बएऩनछ मोजनवको भध्मववनध भूल्मवङ्कन गरयनेछ । भध्मववनध भूल्मवङ्कन गदवा हवॉनसर बएकव उऩरक्षधध य कवमवान्त्मनभव देक्षखएकव कभी कभजोयीको ववश्लषेण गरयनेछ । भूल्मवङ्कन अवनधभव नीनतगत य कवनूनी सॊयचनवभव बएको ऩरयवतान एवभ ्स्रोत सवधनको अवस्थव सभेतको सभीऺव गयी भूल्मवङ्कनफवट प्रवप्त सझुववहरुको आधवयभव आवश्मकतव अनसुवय वक्रमवकरवऩ एवभ ्फजेट सभेतको ऩरयभवजान गना भद्दत ऩगु्नेछ ।

63

ग. अक्षन्त्तभ भूल्मवङ्कन

मोजनव कवमवान्त्वमनको ऩवॉचौं वषाभव चवर ुयणनीनतक मोजनवको अक्षन्त्तभ भूल्मवङ्कन य आगवभी यणनीनतक मोजनवको तमवयी गनुाऩने य तमवयीको नसरनसरवभव मोजनवको उऩरक्षधधको सभीऺव सभेत गनुाऩने बएकोरे ऩवॉच वषाको ६ भवहनव व्मनतत बएऩनछ मस यणनीनतक मोजनवको अक्षन्त्तभ भूल्मवङ्कनको कवमा प्रवयम्ब गरयनेछ । सो भूल्मवङ्कनफवट प्रवप्त ननतजवरवइा चौथो यणनीनतक मोजनव तजुाभवको आधवयकव रूऩभव नरइनेछ ।

७. अऩेक्षऺत उऩरक्षधध

आमोगको यणनीनतक मोजनवको कवमवान्त्वमनफवट देहवमकव उऩरक्षधध हवनसर बएको हनुेछ ।

ननववाचन सम्फन्त्धी यववष्डम नीनत तजुाभव बएको हनुे, आमोग य अन्त्तगात कवमवारम सॊघीम सॊयचनव अनकूुर हनुेगयी ऩनुसंयचनव बएको हनु,े आमोगको सॊस्थवगत सदुृढीकयण हनुकुो सवथै जनशक्षक्त य भवनव सॊसवधनको ऺभतव ववकवस बएको हनु,े ननववाचन क्मवरेण्डय फभोक्षजभ ननववाचनको व्मवस्थवऩन बएको हनु,े ननववाचन व्मवस्थवऩनकव प्रवक्रमवहरू रैविकभैरी तथव सभववेशी बएको हनुे, ननववाचन चक्रकव वक्रमवकरवऩहरू प्रववनधभैरी बएकव हनुे, मनुनपवइड ऩोटार (एकीकृत ववद्यतुीम तथ्मवङ्क बण्डवय) को भवध्मभफवट भहत्वऩूणा अनबरेख तथव तथ्मवङ्कहरू व्मवक्षस्थत बएको हनुे। सवथै, एकीकृत ननववाचन कवनूनको तजुाभव बएको हनुे, ननववाचन ववववद ननरूऩणको सभमभै प्रबववकवयी रूऩभव सभवधवन बएको हनुे, ननववाचन आचवयसॊवहतवको ऩरयऩवरन बई ननववाचन अझ फढी स्वच्छ, स्वतन्त्र, ननष्ऩऺ, ववश्वसनीम, एवभ ्नभतव्ममी बएको हनुे ।

ननववाचन क्षशऺव एवभ ्नवगरयक क्षशऺवभव भतदवतवको ऩहुॉच अनबववृि बई भतदवनभव सवक्रम सहबवनगतव बएको हनु,े खसेको भतभव सदय भतको अनऩुवतभव उल्रेख्म ववृि बएको हनुे य भतदवतव नवभववरी दतवा तथव अद्यववनधक कवमा एवभ ्भतदवतव एवभ ् नवगरयक क्षशऺव कवमाक्रभ सञ्चवरनभव स्थवनीम तह एवभ ्यवजनीनतक दरहरूको सहबवनगतव ववृि बएको हनु े। सफै तहको ननववाचनको सञ्चवरन ददग्दशान तमवय बएको हनुे, भतदवनस्थरभव नै भतगणनव गने कवमाको थवरनी बएको हनुे य भतदवन केन्त्रभव आवश्मक ऩने सवभवन य जनशक्षक्तको प्रमोगभव स्थवनीम स्रोत सवधनरवइा प्रवथनभकतव ददइएको हनुे ।

यवजनीनतक दरहरूको आमव्मम एवभ ् ननववाचन खचा ऩवयदशॉ बएको हनुे, ननववाचन खचा नभतव्ममी बएको हनु,े ननववाचन खचा (Campaign Financing)फवऩत यवजनीनतक दरहरूरवइा यवज्मको तपा फवट अनदुवन उऩरधध गयवउने व्मवस्थव प्रवयम्ब बएको हनुे, ववनबन्न भरुकुकव ननववाचन व्मवस्थवऩन ननकवम,

64

ननववाचन सम्फन्त्धी ऺेरीम तथव अन्त्तयवावष्डम सॊस्थव, ववकवस सवझेदवय सॊस्थवहरूसॉगको सहमोग एवभ ्सवझेदवयीभव ववस्तवय बएको हनुे ।

८. जोक्षखभको ऩवहचवन तथव न्त्मूनीकयण

यणनीनतक मोजनव कवमवान्त्वमनको क्रभभव आन्त्तरयक वव फवह्य कवयणफवट ववनबन्न प्रकृनतकव जोक्षखभ नसजानव हनु सक्छन ्। त्मसैरे, यणनीनतक मोजनव तजुाभवकव क्रभभव नै मस्तव सम्बवववत जोक्षखभको ववश्लषेण गयी न्त्मूनीकयणकव उऩवम अवरम्वन गनुाऩने हनु्त्छ । आमोगको तेस्रो ऩञ्चवषॉम यणनीनतक मोजनव कवमवान्त्वमनकव क्रभभव आउन सक्ने सम्बवववत जोक्षखभकव ऺेरहरू तऩनसर फभोक्षजभ उल्रेख गरयएको छ :

१. मोजनवभव प्रस्तवववत कवमाक्रभ फभोक्षजभको फजेट उऩरधधतव,

२. जनशक्षक्तको उऩरधधतव य उत्प्रयेणवत्भक ऩऺ,

३. प्रववनधको प्रमोग,

४. सयोकवयववरवसॉगको सवझेदवयी य सहकवमा,

५. अन्त्तयननकवम सभन्त्वम य सहमोग

६. कवनूनी सधुवय,

७. सधुवय कवमाको ननयन्त्तयतव,

८. अऩेक्षऺत ऺेरभव ववकवस सवझेदवय सॊस्थवको सहमोग,

९. यवजनीनतक दरहरूको सकवयवत्भक बनूभकव,

१०. ननववाचन व्मवस्थवऩनभव स्थवनीम तहको अऩेक्षऺत सहमोग य सहकवमा,

११. सम्फि ऩऺफवट आचवयसॊवहतवको ऩवरनव,

१२. ऩरयवतान प्रनतयोध गने सॊस्कृनत ।

तेस्रो ऩञ्चवषॉम यणनीनतक मोजनव ...1 त स र...

Documents