bab 1 pengenalan kepada kenegaraan malaysia.docx

7/22/2019 BAB 1 PENGENALAN KEPADA KENEGARAAN MALAYSIA.docx

1/53

1

BAB 1 PENGENALAN KEPADA KENEGARAAN MALAYSIA

PENGENALAN

Kenegaraan

mengajar tentang hal ehwal sesebuah negara untuk melahirkan warganegara yang baik danbertanggungjawab.

Mengenai rakyat, budaya, politik, ekonomi dan sejarah sesebuah negara. membentuk sebuah negara dan bangsa yang bersatu padu dan dihormati di peringkat

antarabangsa.

dalam disiplin sains politik, kenegaraan selalu di rujuk sebagai pembinaan negara bangsa.Warganegara yang baik dan bertanggungjawab;

mempunyai tanggungjawab terhadap diri sendiri, keluarga, masyarakat, dan negara. mengetahui latar belakang warisan budayanya, perkembangan sejarah bangsa dan negaranya -

menghargai perjuangan kemerdekaan dan kemajuan-kemajuan yang telah dicapai oleh negara.

cinta, setia, besyukur serta sedia berkorban mempertahankan kedaulatan negara (patrotisme).Penghayatan sejarah;

boleh membentuk jati diri, kesetiaan dan semangat patriotisme. masyarakat majmuk Malaysia - kompleks yang dipisahkan oleh budaya dan cara hidup yang

berbeza.

jurang perbezaan besar antara kaum tinggalan Inggeris menghalang perpaduan dan integrasikaum.

masyarakat dapat diintegrasikan sebagai satu bangsa dengan lebih berjaya dan sedar bahawanegara kita telah melalui pelbagai zaman dan cabaran.

NEGARA BANGSA

Secara mudah negara bangsa ada tiga komponen utama:

Negara - wilayah kewujudan kelompok manusia

Individu - manusia

Bangsa - satu kesatuan manusia yang hidup dalam sesebuah negara

KENEGARAAN


2/53

2

Negara bangsa adalah dua perkataan yang berbeza iaitu negara dan bangsa. Negara adalah satu unit politik yang mempunyai kedaulatan dan mempunyai tanggungjawab

dan kuasa menjalankan hal ehwal pentadbiran sendiri.

Mengikut undang-undang antarabangsa, empat elemen penting yang mesti ada;- kawasan tertentu yang mempunyai sempadan yang jelas.

- ada penduduk tinggal di situ.

- terdapat sebuah kerajaan yang sah memerintah.

- kerajaan itu pula mestilah berkesan dalam menjalankan pemerintahan.

Bangsa selaluya diertikan sebagai kewujudan dalam kumpulan manusia tertentu denganbeberapa ciri yang sama.

- persamaan dalam unsur-unsur jasmani, politik, dan kebudayaan.

- integrasi etnik tanpa konflik kaum yang merugikan yang dapat menyumbang kepada

kestabilan dan kemakmuran negara.

Kekecualian - tidak ada satu negara pun di dunia ini yang mempunyai penduduk yang terdiridaripada satu keturunan atau satu etnik sahaja.

Ciri-ciri Negara Bangsa

Asas pembentukan negara bangsa;

Pertama, hidup bersatu tanpa fahaman perkauman sempit dan menerima satu nilai kebangsaan Contohnya, Dasar Pendidikan Kebangsaan dan Dasar Kebudayaan Kebangsaan

dasar ini bertujuan menyatukan penduduk dengan mewujudkan nilai yang samasebagai nilai kebangsaan di kalangan mereka untuk dikenali sebagai bangsa

Malaysia.

Kedua, sebilangan besar rakyat mesti berpegang kepada ideologi politik yang sama iaitudemokrasi liberal.

Ketiga, kepercayaan dan keyakinan yang tinggi kepada sistem pemerintahan dan undang-undang negara.

Rakyat patuh kepada undang-undang dan yakin bahawa undang-undang dan sistempentadbiran yang diamalkan mampu memberi perlindungan dan keadilan kepada

mereka.


3/53

3

Faktor yang Boleh Mempengaruhi Negara Bangsa

1. Intergrasi

Integrasi kaum dan wilayah adalah perkara asas bagi mengukuhkan perpaduan dan penyatuan

masyarakat dalam sesebuah negara dengan mengutamakan matlamat kebangsaan.

2. Nasionaliti

Elemen penting yang mengikat seorang warganegara yang baik satu bangsa setia, sayang dan

sanggup berkorban untuk negara.

3. Nasionalisme

Nasionalisme sebagai asas membina semangat kekuatan, keyakinan diri, penyatuan dan

perpaduan nasional, digembelengkan untuk mencapai cita-cita serta kemajuan. Semua kaum mesti

mengutamakan kepentingan nasional daripada kepentingan kaum masing-masing.

4. Patriotisme

Patriotisme adalah semangat sanggup berkorban kerana negara yang lahir dari perasaan

nasionalisme iaitu cintakan negara. Elemen ini menjadikan bangsa itu kuat dan mampu berjuang

membangunkan bangsa daripada kemunduran dan penindasan.

5. Globalisme

Menjadikan dunia begitu kecil dan boleh menjadikan sebagai satu ancaman kepada negara bangsa.

6. Kepelbagaian Budaya

Kepelbagaian budaya yang diamalkan oleh pelbagai kelompok etnik boleh menimbulkan cabaran

yang serius kepada usaha pembinaan bangsa dan negara.

7. Pluralisme

Dasar pecah dan perintah di zaman Inggeris yang membahagikan kaum mengikut sektor telah

menghalang perpaduan kaum sebelum merdeka. Kerajaan telah menyusun semula masayarakat melalui

pelbagai dasar seperti Dasar Ekonomi Baru (DEB) dan sebagainya.

8. Liberalisme

Fahaman liberalisme yang memberikan kebebasan kepada individu, kelompok dan organisasi

tertentu, yang tidak terkawal mampu menghalang pembentukan negara bangsa.

9. Neo-Feudalisme

Penjelmaan neo-kolonialisme dalam sistem budaya, sosial dan politik menyekat demokrasi.

Suasana ini mewujudkan sebilangan kecil elit birokrat dan ahli politik yang kuat dan kebal dari segi

undang-undang.


4/53

4

10. Demokrasi

Syarat utama membina negara bangsa ialah mewujudkan dan menyebarluaskan fahaman dan

amalan demokrasi.

mengambil bahagian yang aktif dalam membentuk segala keputusan. Kritikan yang membina dan bertanggungjawab harus dibenarkan Amalan demokrasi boleh melahirkan warganegara yang tahu kebebasan dan

tanggungjawab kepada bangsa dan negara.

Proses Pembinaan Negara Bangsa

Memakan masa yang panjang. Hague dan Harrop menentukan sesebuah negara bangsa hanyaterbentuk setelah melalui empat proses berikut:

(i) State-building (bina negara)

(ii) Nation-building (bina bangsa)

(iii) Mass participation (penyertaan rakyat)

(iv) Politics of distribution (pengagihan nilai- nilai dalam masyarakat)

Perubahan dari satu tahap kepada satu tahap di atas adalah berbeza dari satu negara ke satunegara yang lain.

Perubahan ini berlaku kerana konflik antara kaum dan perbezaan yang terlalu besar di antaramereka semasa atau selepas penjajahan Inggeris.

Apabila berlaku konflik, maka perubahan perlu dilakukan untuk mengatasi masalah tersebut danproses pembinaan negara dan bangsa akan memasuki tahap selanjutnya sehinggalah

pembentukan sebuah negara bangsa menjadi kenyataan.

Di Malaysia pembentukan negara bermula pada 1948 apabila Persekutuan Tanah Melayu

ditubuhkan dan melonggarkan pemberian kerakyatan bersyarat kepada penduduk

bukan Melayu.

Kemerdekaan Tanah Melayu pada 1957 dan diikuti penubuhan Malaysia tahun 1963sebagai tanda pembentukan negara Malaysia yang berdaulat.

Pada tahap pertama, interaksi dan perpaduan kaum berada pada tahap yang paling rendah.


5/53

5

Pada tahap kedua, memperlihatkan berlakunya perhubungan awal yang longgar antara kaum. interaksi antara mereka berada pada paras minimum. mereka bercampur tetapi tidak bersatu, tinggal berdekatan tetapi terpisah,

mengamalkan budaya, pekerjaan dan pendidikan yang berbeza.

Pada tahap ketiga, Perhubungan kaum menjadi agak rencam, pelbagai dan saling bergantung. Perbezaan antara mereka cuba dirapatkan, persamaan dan kerjasama antara kaum

dicari serta diperluaskan sebagai ikhtiar mewujudkan perpaduan dan integrasi nasional.

Pada tahap ini, masyarakat telah diintegrasikan ke dalam satu bangsa yang bersatudengan memiliki nilai-nilai yang sama, dan membentuk sebuah negara bangsa Malaysia.

NEGARA BANGSA MALAYSIA

Malaysia perlukan sebuah negara bangsa dan rakyat yang bersatu padu, nasionalisme danpatriotisme.

Nasionalisme perlu untuk memelihara keutuhan negara dan membina kekuatandalaman daripada ancaman asing dalam bentuk baru seperti globalisasi.

Rakyat Malaysia terdiri daripada pelbagai kaum dengan pelbagai budaya serta bimbang akandijajah, maka nasionalisme masih perlu ditanam setiap jiwa rakyat Malaysia.

Perbezaan besar yang wujud antara kaum sengaja dibuat oleh Inggeris bagi memenuhikehendak dan matlamat mereka untuk mencari keuntungan.

Perpecahan di kalangan rakyat akan menghalang wujudnya semangat nasionalisme. Sebelum perang berteraskan kepada kaum. Orang bukan Melayu masih menumpukan perhatian ke tanah besar China dan India

kerana mereka tidak menganggap Tanah Melayu sebagai tanahairnya.

Orang Melayu menumpukan perhatian kepada Timur Tengah dan Indonesia sebagaiteras perjuangan mereka.

Penduduk Malaysia masih berpuak-puak walaupun negara telah merdeka. Perasaan iri hati dantidak percaya antara kaum berleluasa sehingga meletus tragedi 13 Mei 1969.

Untuk menyusun semula masyarakat.


6/53

6

Dasar Pelajaran Kebangsaan (DPK), Dasar Ekonomi Baru (DEB), dan Dasar KebudayaanKebangsaan (DKK) diperkenalkankan

Menerapkan nasionalisme Malaysia yang positif, tidak berteras kepada perkauman dan dapatmengikat rakyat menjadi bangsa Malaysia yang bersatu padu.

Perasaan mencintai negara akan wujud jika rakyat mengetahui fakta sejarah negara. Melalui sejarah seseorang itu akan dapat mengetahui dan memahami berbagai

peristiwa termasuk pertumbuhan, perkembangan dan pembangunan malah

kemerosotan sesebuah negara, bangsa dan masyarakat.

Pengetahuan dan pemahaman tentang asal usul dan perkembangan tamadun manusia masalampau boleh membantu generasi hari ini menghargai segala bentuk warisan, usaha dan

sumbangan manusia yang terdahulu.

Ini boleh mendorong seseorang itu memiliki perasaan bangga dan sayang kepada diri,keluarga, bangsa dan tanah air sendiri

Masyarakat Melayu merupakan teras negara, namun kita tidak harus menafikan kewujudanmasyarakat lain yang telah turut sama menyumbang kepada kekukuhan dan kemantapan

negara Malaysia sehingga hari ini.

Kepentingan sejarah sesuatu bangsa khasnya harus berteraskan kepada sejarah masyarakatperibumi bagi pemantapan pembinaan negara bangsa. Dalam hal ini, masyarakat Melayu harus

menjadi tunggak ketuanan, patriotisme dan nasionalisme negara bangsa. Ini boleh memastikan

keutuhan negara dan bangsa akan terjamin.

Budaya sebagai teras keutuhan dan kekuatan bangsa amat penting walaupun setelahpencerobohan kuasa asing. Ia akan terus berperanan walaupun ketika masyarakat khususnya

orang Melayu berada di luar rantau Melayu. Sebab itulah sejarah penting bagi melanjutkan

usaha pembinaan bangsa dan negara berdasarkan peristiwa masa lampau, dan membentuk

perubahan yang bersesuaian dengan keadaan semasa dalam membina dan menghadapi

cabaran paradigma baru.

KESIMPULAN

Malaysia sedang menuju ke arah sebuah negara maju dan terdedah kepada globalisasi. Sikap perkauman yang tebal bermakna Malaysia terdedah kepada konflik perkauman yang akan

berlaku pada bila-bila masa sahaja seperti sebutir bom jangka.

Menyusun semula masyarakat melalui dasar-dasar yang dijalankan selepas peristiwa 13 Mei1969 merupakan langkah baik menuju pembentukan sebuah negara bangsa.


7/53

7

BAB 2 : SISTEM MASYARAKAT MELAYU TRADISIONAL SEBAGAI ASAS PEMBINAAN

NEGARA

PENGENALAN

Sistem masyarakat Melayu tradisional (masyarakat Melayu tradisi atau MMT), merupakan satuperbincangan pensejarahan yang merujuk kepada zaman Kesultanan Melayu Melaka (KMM).

Wujudnya sebuah kerajaan yang mempunyai sistem dan struktur tersendiri, sesetengahnyatelah dapat dikekalkan dan diterima pakai sehingga ke hari ini.

MMT merupakan satu istilah yang mendefinisi siapa itu orang Melayu yang mengamalkansesuatu adat-istiadat yang telah sebati dan kekal secara turun temurun dalam kehidupan

mereka. Tidak begitu terpengaruh dengan perubahan dan suasana sekeliling. Justeru unsur-

unsur tradisi dari segi politik, ekonomi dan sosial yang ada pada masyarakat Melayu dapat

dikekalkan sepanjang zaman.

KONSEP-KONSEP PENTING

1. Sistem

Cara atau kaedah yang teratur dan tersusun baik-baik untuk melakukan sesuatu Kamus

Dewan

2. Struktur

Pola-pola atau corak (patern) yang wujud secara relatif di antara elemen-elemen yang terdapat

dalam struktur itu. Elemen-elemen tersebut ialah kelompok, institusi, hierarki, dan norma-

normanya.

3. Ke -RAJA -an

Dalam MMT, Ke-Raja-an menggambarkan sebuah pemerintahan atau sebuah kerajaan yang

memerintah, bukannya konsep negeri atau negara sebagaimana pengertian hari ini. Ia juga sering

dipanggil Ke-Sultan-an. Ke-RAJA-an juga membawa maksud kekuasaan Raja ke atas

pemerintahannya yang berpusat. Raja itu Kuasa atau kata-kata Raja itu ialah undang-undang.

Dengan kata lain, Raja berkuasa mutlak. Maka pada masa itu sesebuah kerajaan akan dikenali

seperti Kerajaan Melayu Melaka atau Kesultanan Melayu Melaka, Aceh, Kedah, Patani, Perak,

Pahang, Brunei dan lain-lainnya.

4. Melayu

Gambaran tentang siapakah orang Melayu, ciri-ciri dan sifat-sifatnya pada masa itu telahpun

ditulis dengan panjang lebar oleh pengarang seperti Sir Frank Swettenham, Sir Hugh Clifford,

Richard Winstedt dan lain-lainnya (Lihat huraian mereka seperti dalam senarai bacaan). Apa yang

diistilahkan sebagai Melayu dalam perbincangan ini ialah dari segi lokasinya iaitu orang Melayu di

Semenanjung Malaysia sebagai mewakili sebahagian besar Melayu di Alam Melayu


8/53

8

PENEMPATAN

1. Lokasi

Sesebuah Kerajaan Melayu digambarkan bermula dengan sebuah penempatan di kuala atau ditepi sungai

mempunyai ciri-ciri asas seperti ada strategik (pertahanan), berpotensi berkembang(politik dan wilayah) dan mempunyai kemudahan jalan laluan (ekonomi dan

perdagangan).

Rangkaian penempatan di tepi sungai/pantai berkembang ke pedalaman membentuk penempatan yang lebih meluas membentuk

satu kelompok pemerintahan.

akan berkembang maju apabila ia didatangi oleh seorang Raja atau Sultan. Di Kuala Sungai Melaka digambarkan telah mempunyai perkampungan nelayan sebelum

Parameswara berhasrat membuka sebuah kerajaan di situ.

Begitu juga dengan Perak yang telah mempunyai pemerintah atau ketua-ketua tempatan dihulu, hilir, darat dan baruhnya sebelum ketibaan Sultan pertama yang menubuhkan Kerajaan

Melayu Perak.

Penempatan paling asas, Dikenali sebagai kampung atau nama tradisinya dusun. Diketuai oleh ketua kampung atau tok empat atau penghulu. Didiami oleh sebuah keluarga besar ataupun oleh beberapa buah keluarga yang menjadi

peneroka awal.

Ada potensi menjadi sawah padi , dusun buah-buahan (pertanian), tempat perlindungandaripada bencana peperangan, penindasan atau serangan wabak penyakit berjangkit,

tempat persinggahan bermalam (sementara) bagi laluan darat.

Penempatan yang telah berkembang, Rumah-rumah memanjang mengikut arah hulu sungai dan di tanam dengan pokok

kelapa dan pokok buah-buahan kekal.

Pedalamannya dijadikan kawasan tanaman kontan, padi huma dan getah setelahkedatangan penjajah.

Kawasan paya yang luas dan subur dijadikan sawah semasa musim hujan dan tempatmakan binatang ternakan pada musim panas.


9/53

9

2. Kegiatan Kemasyarakatan

Masjid atau surau dan pasar-pasar sehari menjadi tempat masyarakat berkumpul untuk aktivitiharian.

Sesebuah masjid mengandungi ruang sembahyang, anjung tempat berbicara yang terpisah dari ruang sembahyang dan

tempat wudhuk.

Di luar bangunan terdapat tempat memasak terutamanya untuk kegiatan bulan puasaatau hari-hari perayaan kebesaran agama.

Syarat bagi mendirikan masjid bagi sesebuah kariah mestilah pemastautin lelaki balighnyamelebihi 40 orang. Beberapa buah kampung yang dikumpulkan menjadi mukim, disitulah yang

akan didirikan masjid. Kampung yang tidak mempunyai masjid, surau akan memain peranan.

Pasar Sehari tempat berjual beli dan bertukar-tukar barangan. mengamalkan kehidupan yang mudah atau secukup hidup. lokasinya di kuala sungai atau anak sungai kerana faktor jalan laluan dan pengangkutan

yang mudah mempertemukan orang ramai.

Mereka bergerak secara berkumpulan kerana faktor keselamatan, kuatir karam dalam sungai atau dirompak di tengah

perjalanan.

mengiratkan silaturrahim dan berada dalam suasana bermuafakat kerana amatberpegang kepada adat dan agama

adat dan agama telah dapat menyatu dan memperatkan perhubungan dan pergaulandalam MMT.

3. Faktor Penyatuan

Penyatuan yang boleh memberikan persamaan kepada semua MMT di seluruh pelusuk AlamMelayu ialah

penggunaan bahasa Melayu dan perkembangan sastera yang sama, kehidupan sederhana yang penuh dengan budi bahasa dan susur budayanya, agama Islam yang menjadi anutan


10/53

10

pegangan serta pemilikan ke atas tanah adalah hak-milik Raja (tidak ada pemilikan kekalkecuali atas anugerah).

tidak ada batas sempadan kekal (tetap) yang bertanda, yang akan memisahkanantara sesama penduduk tetapi hanya ada perakuan kawasan dan tanda

kesetiaan.

Kekuatan sesebuah kerajaan diukur pada bilangan (ramai) penduduk yang memperakuikekuasaan pemerintahan dengan memberi kesetiaan, bukannya kepada keluasan kawasan

secara mutlak.

PENDUDUK

MMT boleh diklasifikasikan kepada dua kelas,iaitu pemerintah dan rakyat. Golongan pemerintah terdiri daripada Raja/Sultan, kerabat terdekat, pembesar istana

dan pembesar tempatan.

Golongan rakyat terdiri daripada rakyat bebas dan golongan hamba. Mereka ini tinggaldi sepanjang tepi sungai yang sesuai dan di tepi laut dengan membentuk sebuah

penempatan yang berkembang menjadi mukim, daerah/jajahan dan negeri (dalam

istilah hari ini). Penempatan juga berkembang ke pedalaman (darat), iaitu ke hulu

lembahan sungai yang berakhir ke kaki bukit.

Kedudukan sesuatu penempatan mencorakkan jenis pekerjaan penduduknya. Mencari hasil bumi dan galian, hasil hutan atau hasil laut dibuat secara sambilan berselang seli

dengan kerja utama. Bagi yang kerja utamanya ke laut, mereka akan beralih ke kerja galian dan

hutan semasa musim tengkujuh.

Secara keseluruhannya, penduduk mempunyai satu sistem kehidupan yang sederhana denganekonomi sara diri dan bertukar barangan perniagaan antara penduduk di tepi pantai, di tepi

sungai dan lembahannya. Orang tengah (pengantara) dalam perniagaan ialah pemerintah dan

pemimpin tempatan.

Pemerintah

Susun-lapis golongan pemerintah dari kedudukan tertingginya Raja atau Sultan. Kerabat terdekat - dari kalangan isteri-isteri, ibu-ibu, anak-anak, adik beradik dan bapa

serta emak saudara bersama anak-anak mereka.

Pembesar istana yang diketuai oleh Bendahara, diikuti oleh Temenggung, Laksamana,Penghulu Bendahari, Ketua Hulubalang (Hulubalang Besar) dan lain-lain Orang Besar

Istana.


11/53

11

Pembesar Tempatan yang diistilahkan sebagai Orang Besar Empat Lipatan dengangelarannya Orang Besar Empat, Orang Besar Lapan, Orang Besar Enam Belas dan Orang

Besar Tiga Puluh Dua, Dato Penghulu dan Ketua Kampong.

Rakyat

Terbahagi kepada rakyat bebas dan golongan hamba. Rakyat bebas - orang kaya (berharta), ahli agama, orang yang ada kepandaian yang

dikenali sebagai utas, tukang, pemuzik atau ahli Nobat, kerja perbomohan serta

mengurut, peniaga dan pedagang, dan orang biasa yang menjadi petani, penternak atau

nelayan.

Boleh dinaikkan taraf mereka dengan kehendak pemerintah kerana telah membuat jasadan bakti atau melalui perkahwinan. Maka wujudlah di kalangan mereka ini Orang

Bernama, Berjasa atau Bergelar.

Golongan hamba - mereka menjadi sedemikian kerana warisan dari keturunan,berhutang, hukuman, tawanan atau kerana kemahuan sendiri untuk menghambakan

diri atas sebab dan alasan tertentu.

MASYARAKAT SETEMPAT

Masyarakat Melayu meliputi satu rumpun suku-kaum yang besar. Penempatannya, ia meliputidari kawasan Champa di Indo-China sampai ke kepulauan Madagaskar di Afrika.

Suku-kaum yang ada di Semenanjung Malaysia dibahagikan kepada tiga kelompok utama. Pertama ialah orang Melayu yang berasal di sini Kedua ialah orang Melayu datang dari Sumatera, Kalimantan, Jawa, Bugis, Patani dan

Siam yang mengamalkan adat istiadat, cara kehidupan dan agama orang Melayu.

Ketiga ialah orang luar daripada kalangan orang Arab dan India Muslim yang telahmengasimilasikan kehidupan dengan orang Melayu melalui perkahwinan dan Orang

Peranakan (Anak Mami).

BIDANG PEKERJAAN DAN HASIL KELUARAN

Pekerjaan utama MMT banyak dipengaruhi oleh tempat tinggal mereka. Tepi laut nelayan, pedagang. Tepi sungai dan pedalaman - petani atau buat bendang.

Di luar musim kerja utama iaitu bertani, mereka menternak, mencari hasil hutan danmenjalankan kerja-kerja yang bersesuaian.


12/53

12

NILAI-NILAI MURNI MMT: SATU PENGAMATAN KEMBALI

Keadaan penempatan, corak pekerjaan dan suasana pemerintahan MMT telah membentuk satucorak masyarakat yang tersendiri. Mereka telah menghasilkan satu nilai kehidupan yang tidak

sama dengan masyarakat lain.

Sistem PolitikAsas hubungan politik Melayu berteraskan kepada perjanjian dan perakuan antara Demang

Lebar Daun (mewakili rakyat) dengan Sang Si Perba (mewakili Raja atau Pemerintah).

Perjanjian dan perakuan ini berbunyi:- Demang Lebar Daun

Adapun tuanku, segala anak cucu patek sedia akan menjadi hamba ke bawah duli yangdipertuan, hendaklah ia diperbaiki oleh anak cucu duli tuanku, dan jika ia berdosa, sebesar-sebesar

dosanya pun, jangan difadilatkan, dinista dengan kata-kata yang jahat; jikalau besar dosanya

dibunuh, itu pun jika berlaku pada hukum syara.

- Sang Si Perba

Hendaklah pada akhir zaman kelak, anak cucu bapa hamba jangan derhaka pada anak

cucu kita. Jikalau ia zalim dan jahat pekerti sekalipun.

- Demang Lebar Daun

Baiklah tuanku. Tetapi jikalau anak-buah tuanku dahulu mengubahkan ia, maka anak

cucu patek pun mengubahkannya.

- Sang Si Perba

Baiklah, kabullah hamba akan waadat itu.

Inilah perjanjian awal yang telah mengikat kesetiaan dan memberi perlindungan di antarapemerintah dan rakyat dalam MMT.

Wujud beberapa konsep yang menjadi pengikat dan pengerat hubungan antara kedua pihak,iaitu


13/53

13

1. Konsep Taat Setia dan Penaung

Rakyat memberikan taat setia kepada pemerintah. Pemerintah pula memberi perlindungankepada rakyat melalui pemerintahan yang adil dan saksama.

Dalam erti kata lain, rakyat memperakui ketuanan pemerintah dan pemerintah menjadipenaung dan pelindung kepada rakyat.

2. Konsep Budi dan Anugerah

Rakyat memberi perkhidmatan kepada Raja (kerajaan) Pemerintah memberi anugerah kepada rakyat dengan pangkat, gelaran, tanah atau

kawasan sebagai pegangan.

Namun sering digambarkan kita tentang kezaliman, penindasan dan pekara buruk yangdilakukan oleh pemerintah

Sebagai tindak balas adanya penderhakaan atau rakyat melarikan diri dari pemerintahanyang zalim.

Keadaan ini berpunca dari kedua-dua pihak atau salah satunya kerana tidak lagiberpegang pada janji dan perakuan yang dinyatakan di atas.

Tidak mengikut kriteria dan garis panduan dalam membuat perlantikan raja atau pemerintah. Anak lelaki sulung Berakal Berilmu Seboleh-bolehnya anak gahara Mendapat sokongan para pembesar dan ketua-ketua Dilantik dengan penuh adat istiadat

Rasa tidak puas hati di kalangan pewaris, keluarga dan pengikutnyamungkin berakhir denganpemberontakan yang mengakibatkan huru hara.

Kesetiaan dan sokongan membantu melicinkan pemerintahan sesebuah kerajaan. Dalam catatan Sejarah Melayu digambarkan Sultan Alauddin Syah terpaksa

melakukan penyamaran dengan berkawal dan meronda bagi menangkap pencuri dan

perompak kerana Datuk Temenggung tidak menjalankan tugas dengan sempurna.


14/53

14

Begitu juga dengan nasib yang menimpa Raja Muhammad yang tidak dapat menjadiwaris takhta KMM setelah Bendahara Paduka Raja Tun Perak menyatakan: tetapi

janganlah kita bertuankan anak raja seorang ini. Penolakan ini terpaksa diakuri oleh

Sultan Mansor Syah dan menyerahkan Raja Muhammad kepada Seri Bija Diraja untuk

disuruh rajakan di Pahang

Sistem Ekonomi

Pada asasnya MMT mengamalkan ekonomi sara diri. kurang mementingkan keuntungan yang berlebihan tetapi lebih kepada perkhidmatan

sosial (kemasyarakatan).

Ikut ajaran Islam yang menetapkan keuntungan perniagaan sehingga tidak sampai keperingkat menindas pengguna.

Konsep sedekah jariah, sering berlaku memberi lebih dari nilai harga barang Dilakukan sendiri oleh orang Melayu (penduduk tempatan) yang menjadi pembuat dan

penjual dan kemudian

Catatan dari penulis-penulis sebelum ini telah menyatakan bahawa orang Melayu jugamerupakan pedagang dan pelaut terkenal.

Sistem Sosial

Kehidupan penduduk sentiasa dalam suasana bermasyarakat, bergotong royong danbekerjasama.

Kerja-kerja pertanian, dibuat secara gotong royong dari meneroka hutan sehinggalahmendapatkan hasil.

Teknologi direka cipta sendiri - buat baji untuk menebang pokok serta membelah kayu,pasang pelita dan unggun api untuk meluruskan taliair dan dan batas sawah atau

bendang, lesung bagi mengisar padi , arah angin, persenjataan, alat pertukangan, alat

memasak, alat tenunan serta pembinaan kapal layar untuk perdagangan.

Muafakat dalam aktivti keagamaan semasa mengerjakan ibadah puasa dan menyambut hariraya.

Berbuka puasa, memadai dengan membuat sejenis kuih dan menghantar kepadakeluarga sekeliling, tuan rumah tersebut akan mendapat balasan.

Hari Raya selain menziarahi kubur pada sebelah paginya beramai-ramai, kunjungmengunjung ke rumah saudara mara, mengunjung keluarga yang lebih tua dari segi usia

atau kedudukannya dalam keluarga. Semua ini berlaku kerana kuatnya ikatan

kekeluargaan dan juga berpegang pada adat serta mengikut ajaran keagamaan.


15/53

15

KESIMPULAN

Gambaran murni yang menjadi amalan kehidupan MMT sebahagiannya masih diamal sehinggake hari ini.

Nilai-nilai murni ini telah berjaya meletakkan orang Melayu kepada satu tahap kehidupan yangmenjadi sebutan kepada dunia melalui kegemilangan Kerajaan Melayu Melaka dan

kemudiannya diteruskan oleh kerajaan Melayu lain.

Kegemilangan ini mula lenyap setelah kerajaan Melayu dicerobohi oleh penjajahan barat secaraterus yang mengamalkan dasar pecah dan perintah mereka.

Sejauh manakah kesungguhan menghidup dan mengamalkan kembali nilai-nilai murni MMTsetelah negara ini mencapai semula kemerdekaannya.

Ada usaha-usaha untuk mempertidakkan kepentingan dan tingginya nilai-nilai murni orangMelayu yang pernah wujud satu ketika dahulu di negara ini.

Sama-samalah kita menilaikan diri kita sendiri, di manakah kedudukan kita dalam menghayatikehidupan sebagai seorang Melayu khususnya, dan amnya kita sebagai rakyat Malaysia yang

berteraskan kebudayaan Melayu.

Jawapannya ada pada diri kita sendiri. Sesuatu bangsa itu akan lenyap jika tidak dapatmengenal lagi sejarah, tradisi budaya dan adat-istiadat serta agamanya sendiri.


16/53

16

BAB 3 GERAKAN PENJAJAHAN

PENGENALAN

Membincangkan aspek-aspek yang berkaitan dengan gerakan penjajahan yang berlaku di negaraMalaysia.

Penjajahan oleh kuasa-kuasa asing ke atas Tanah Melayu telah bermula pada tahun 1511apabila Portugis menghancurkan keagungan Empayar Melayu Melaka diikuti Belanda, Inggeris

dan Jepun.

Dasar kuasa asing telah mengubah corak kehidupan di Tanah Melayu kehidupan tradisi masyarakat Melayu struktur pentadbiran yang sedia wujud dalam masyarakat.

Perubahan ini berlaku kerana ketamakan serta kerakusan penjajah yang ingin menguasai hasilmahsul dan keuntungan di negara ini.

Definisi

1. Kolonialisme

Dasar sesebuah negara yang mengeksploitasi sesuatu kawasan serta masyarakatnya yangdianggap lemah dari berbagai sudut seperti ekonomi, sosial, budaya, corak pentadbiran, serta

politik.

Plano dan Olton - satu bentuk pemerintahan ke atas sesebuah kawasan dan penduduknya olehsebuah kuasa asing dengan menjalankan polisi imperialisme. Migrasi turut terlibat (dari negara

asal ke kawasan baru) yang membentuk satu entiti politik baru ke atas kaum asal yang

mempunyai pengetahuan dan teknologi (kemajuan) yang rendah seperti di Asia dan Afrika.

Evans dan Newham - memberi ruang rakyat asing yang minoriti mendominasikan politik danekonomi negara tersebut bagi mengukuhkan kekuasaan dan menindas golongan bawahan.

Nadel dan Curtis - lebih menjurus kepada bentuk penjajahan yang buruk, satu penindasan,penghinaan dan pengeksploitasian kehidupan masyarakat peribumi dalam bidang ekonomi,

sosial, politik, petempatan dan sebagainya.

2. Imperialisme

Umumnya sebagai perluasan kawasan dan pengaruh satu bangsa ke atas bangsa lain. Dasar meluaskan sesebuah empayar dengan menjajah negara lain - Kamus Dewan


17/53

17

Negara-negara besar atau kuasa-kuasa besar telah wujud sejak awal sejarah manusia lagi sepertidi Mesir, Mesopotamia, Assyria, dan Persia. Imperialisme kuno mencapai kemuncak di zaman

Rumawi dan Byzantium (Rumawi Timur).

Karl Marx - satu tingkatan dalam perkembangan kapitalisme sewaktu perluasan kuasa Eropahke Asia dan Afrika di sekitar tahun 1750an 1914.

Nadel dan Curtis - satu perkembangan kuasa atau kawalan, sama ada secara langsung atau tidakdalam politik atau ekonomi oleh sesuatu kerajaan, bangsa, atau masyarakat ke atas bangsa atau

masyarakat yang lain.

Fieldhouse - satu kecenderungan sesuatu masyarakat atau pemerintahan untuk mengawalmasyarakat lain dalam pelbagai tujuan.

PERKEMBANGAN GERAKAN PENJAJAHAN

Faktor-Faktor Penggalak Kolonialisme

Para sarjana bersetuju faktor-faktor kedatangan kuasa Eropah ke benua Asia adalah untukmemenuhi inspirasi konsep kolonialisme yang dipengaruhi slogan "Gold, Glory and God". Perry

Marvin telah menjelaskan teori kebangkitan kuasa Eropah sebagai kolonialis atau penjajah

sebagaimana berikut:

1. Gold (Keperluan kepada tanah)

Pengaruh tamadun Islam dan Asia telah mempercepatkan perkembangan masyarakat Eropah. Sistem kesihatan dan perubatan bertambah baik, penduduk bertambah. Sistem pertanian berkembang maju, tanah pertanian berkurangan. Golongan bangsawan mula melihat meneroka tanah yang baru di luar negara khususnya di Asia

dan Afrika sebagai peluang keemasan.

Asia dan Afrika merupakan kawasan yang kaya dengan sumber ekonomi seperti rempah danjuga galian seperti emas.

Asia juga merupakan pusat tumpuan persinggahan pedagang (seperti di Melaka) antara Chinadan India.

Para bangsawan ini tamak dan membuat urus niaga secara langsung dengan pihak pemiliksumber asal terutamanya para pedagang Arab dan Asia yang lain.


18/53

18

2. Glory (Permusuhan tradisi di antara negara-negara Eropah)

Ferdinand The Castille dan Isabella The Aragon di Sepanyol bergabung kuasa dan berjayamenjatuhkan kerajaan Granada di Andalusia, kerajaan Islam terakhir di benua Eropah.

Kerajaan Sepanyol yang baru itu merasa megah dan berhasrat meluaskan lagi tanah jajahanmereka.

Sepanyol bimbang dan iri hati melihat jiran mereka, Portugal yang lebih berjaya dalampenerokaan dunia baru seperti kejayaan Vasco Da Gama, Putera Henry dan Bartholomiew Diaz.

Persaingan untuk keperluan hidup dan kekayaan telah bertukar menjadi satu persaingan rakusmemburu kemegahan.

Kerakusan memburu kemegahan turut disertai pula oleh Belanda, Jerman, Perancis dan Britain.3. God (Agama)

Agama faktor utama membantu perkembangan penguasaan Eropah terhadap kawasan di benuaAsia dan Afrika.

Legenda dan mitos akan wujudnya kerajaan Kristian di Timur yang diketuai oleh seorang"Messiah" atau "The Great Saviour" atau seorang penyelamat bernama Prester John.

Pihak gereja di negara-negara Eropah yang berlumba-lumba menuju ke benua sebelah timur,percaya akan wujudnya sebuah kerajaan Kristian di situ. Mereka percaya dan yakin apabila

ditemui kelak, kerajaan Kristian di benua sebelah timur ini akan dapat bergabung dengan

negara-negara Kristian di Eropah untuk mengalahkan kuasa Islam yang pada ketika itu

menguasai kebanyakan kawasan di Eropah, Asia dan Afrika.

Perasaan ini kuat melekat di hati para peneroka seperti Putera Henry dan juga mereka yangberasal dari kawasan Semenanjung Liberia atau Sepanyol dan Portugal.

Selama 500 tahun mereka berjuang untuk mengalahkan dan menjatuhkan Islam sehinggalahmusnahnya kerajaan Islam Granada. Perasaan kuat menyokong unsur keagamaan ini amat

berkait rapat dengan sistem juga norma-norma kehidupan masyarakat Eropah yang pada ketika

itu kuat diikat oleh pengaruh penguasaan gereja terutamanya di Sepanyol dan Portugal.

Faktor-Faktor Penggalak Imperialisme

Dasar-dasar imperialisme adalah lebih di dorong oleh perkembangan semasa di Eropah yangsibuk memperjuangkan faham nasionalisme dan negara bangsa (nation states). Di antara faktor-

faktor penggalak yang digariskan oleh ramai sarjana ialah:


19/53

19

1. Etnosentrisme

Nasionalisme moden berkembang pada tahun-tahun 1750an hingga 1914, konsep kemegahanmelalui penjajahan berbentuk kolonialisme telah berubah corak kepada kemegahan dan

ketinggian bangsa masing-masing.

Idea bangsa terpilih atau ummatan mukhtarah telah lama diwujudkan oleh kaum bani Israeltetapi dalam tempoh yang tersebut, pemikiran sebegini telah semakin bertambah subur.

Mereka mula memandang hina bangsa lain di dalam benua mereka sendiri dan padakemuncaknya berlakulah Perang Dunia Pertama

2. Jingoisme

Etnosentrisme telah memupuk semangat patriotisme melampau di kalangan kuasa-kuasaEropah. Akibatnya, perasaan benci yang tinggi timbul di antara kaum dan bangsa yang hidup di

Eropah pada ketika itu dan mula meluaskan percakaran mereka keluar negara.

Negara-negara yang lemah di Asia, Amerika dan Afrika sebagai sasaran menunjukkan keegoanjuga bahan penindasan bagi menunjukkan kuasa mereka.

3. Agama

Misi agama Kristian yang membawa tugas suci menyelamatkan umat manusia daripadapenindasan dan ketidakadilan terutama di negara-negara mundur seperti di Asia dan Afrika

telah mewujudkan fahaman "the white men burden" atau "tugas suci orang kulit putih".

Fahaman ini memberi maksud bangsa selain orang kulit putih atau Kristian adalah merupakanbeban yang ditakdirkan Tuhan kepada mereka (orang kulit putih) untuk di uruskan.

Dengan perasaan megah dan bangga diri, kuasa-kuasa Eropah ini lebih agresif melaksanakanaktiviti imperialisme di atas nama untuk menyelamatkan bangsa lain yang mundur.

4. Keinginan Mencapai Kuasa Besar

Kemegahan dan kegilaan mewujudkan keinginan menjadi kuasa besar yang menguasai semuamanusia di muka bumi ini.

Jerman merupakan contoh terbaik bagaimana perasaan nasionalisme yang dipupuk olehBismarck pada tahun-tahun 1800an telah mengakibatkan dunia terheret ke dalam kancahPerang Dunia Pertama. Ini berlaku kerana ketamakan untuk menguasai seluruh Eropah.

Kolonialisme adalah merupakan satu dasar penjajahan di mana penaklukan dibuat ke atassesuatu tempat baru untuk mendapatkan hasil mahsulnya.

Hasil ketamakan mereka, kaum imigran telah dibawa masuk dan kumpulan minoriti orang asingini kemudiannya secara perlahan-lahan menguasai negara yang terjajah tersebut.


20/53

20

Justeru, dalam konteks kolonialisme dasar penjajahan dibuat atas dasar kepentingan pihakpenjajah di segi pendapatan dan menggunakan kaum imigran sebagai batu loncatan untuk

mempunyai kuasa di tanah jajahan mereka.

Imperialisme pula, bolehlah di katakan sebagai satu kesinambungan atau lanjutan daripada sifatkonsep kolonialisme tetapi lebih keras.

Penguasaan ini melibatkan proses perkembangan kuasa dan kawalan melalui idea danpemikiran mereka sendiri terhadap sistem politik dan ekonomi bagi meluaskan kuasa sesuatu

empayar.

Dasar ini lebih cenderung untuk menyebarkan idea kebendaan dan kemegahan dari barat, iaitudengan menonjolkan sifat keunggulan sesuatu bangsa.

GERAKAN PENJAJAHAN BARAT DI TANAH MELAYU

Telah wujud sejak awal lagi dilakukan oleh kerajaan seperti Srivijaya, Majapahit, Pasai, danSiam.

Tidaklah memberi kesan yang jelas seperti kuasa barat yang datang kemudian.Kedatangan Penjajah Barat

Proses penjajahan barat di Tanah Melayu bermula pada tahun 1509 apabila Portugis datanguntuk berdagang.

Ketamakan dan rasa iri hati yang wujud di kalangan orang-orang Melayu akhirnyamengakibatkan penaklukan Empayar Melayu Melaka oleh Portugis pada tahun 1511.

Melaka jatuh ke tangan Belanda pada tahun 1641. British mengambil alih Melaka setelah perjanjian Straits Settlement ditandatangani pada tahun

1824.

Faktor penyebabkan Tanah Melayu menjadi tarikan, iaitu:

1. Kedudukan Geografi Tanah Melayu

Jalan perdagangan di antara benua timur dan barat strategik sebagai sebuah pusatperdagangan.

Selat Melaka jalan laut yang selamat dan terlindung dari taufan, ribut dan gelora lautan. Faktor geografi selamat untuk jalan perdagangan dan perlindungan dari ancaman semula jadi

ataupun yang dilakukan manusia.


21/53

21

2. Bahan Mentah

Tanah Melayu terkenal dengan gelaran Golden Chersoneves ataupun Suvarnabhumi, kayadengan hasil buminya seperti emas dan timah.

Tanah Melayu sering digunakan sebagai pelabuhan entrepot yang mengumpulkan hasil-hasilhutan seperti kayu manis, buah pala, rotan, sagu selain bekalan air dan makanan untuk bekalan

perjalanan mereka.

Penemuan bijih timah secara meluas, Tanah Melayu menjadi bertambah penting bagi kuasa-kuasa penjajah.

3. Pasaran Baru

Eropah pada abad ke-14 dan 15 sedang rancak dengan projek penjelajahan dan penemuan. Revolusi perindustrian menyebabkan kuasa besar di Eropah keluar dari benua Eropah dan

mencari penempatan dan pasaran baru bagi perdagangan mereka.

Kedudukan Tanah Melayu di tengah jalan perdagangan menjadi tarikan kepada kuasa Eropah -Tanah Melayu sebagai pusat pasaran dan perdagangan.

Pasaran di Eropah sukar dan persaingan sengit untuk mendapatkan lokasi dan pasaran barupengeluaran masing-masing.

Keperluan terhadap bahan mentah yang berkaitan dengan industri seperti bijih timah dan besimeningkat dengan mendadak.

4. Pangkalan Tentera

Kedudukan yang sesuai menjadi pangkalan tentera. Sejarah awal kedatangan kuasa penjajah barat ke Tanah Melayu bukan sahaja untuk mencari

sebuah pelabuhan persinggahan tetapi juga kerana strategi ketenteraan untuk keselamatan

angkatan atau rombongan mereka.

Kapten Francis Light ke Pulau Pinang yang dipajak oleh British dari KerajaanKedah sebagai pelabuhan persinggahan dan pangkalan tentera untuk

mengawal ancaman lanun serta kuasa asing seperti Belanda, Perancis, dan

Jerman dari menggugat kapal-kapal perdagangan mereka yang menggunakanlaluan di Selat Melaka. Pulau Pinang kemudiannya telah menjadi antara tempat

terawal dalam senario perluasan kuasa British di Tanah Melayu

5. Prester John

Pihak gereja telah menjanjikan kedatangan seorang Messiah atau The Great Saviour ataupenyelamat agung bernama Prester John yang akan muncul di benua sebelah timur.


22/53

22

Kepercayaan ini menyebabkan orang-orang Kristian seperti Putera Henry dari Portugal telahmelancarkan gerakan mencari Prester John di sebelah timur dengan harapan gabungan kerajaan

Kristian sebelah timur dan kerajaan Kristian mereka dapat menjatuhkan empayar Islam secara

keseluruhannya.

Dasar Campur Tangan British di Tanah Melayu

Datang hanya untuk mengaut hasil keuntungan di Tanah Melayu tanpa peduli dan campurtangan dalam hal ehwal urusan orang Melayu dan negeri-negeri Melayu.

Pada tahun 1874 secara rasmi British mula campur tangan dalam hal ehwal negeri-negeriMelayu dengan termeterainya Perjanjian Pangkor.

British terus mengekalkan kuasa dan pengaruh di negeri-negeri Melayu yang lain sehinggalahkemerdekaan dicapai pada tahun 1957.

Di antara faktor-faktor campur tangan British di Tanah Melayu

1. Faktor Ekonomi

Revolusi industri di Eropah, keperluan bahan mentah seperti bijih timah meningkat. Sektor perlombongan bijih timah yang kebanyakannya dikuasai oleh saudagar-saudagar British

dan Cina yang berkerakyatan British.

Sekatan perdagangan oleh Belanda terhadap pengaruh kuasa lain di Indonesia menyekatkemaraan British di kawasan lain di rantau ini menyebabkan tumpu perhatian kepada Tanah

Melayu bagi mendapatkan hasil yang diperlukan.

2. Faktor Ancaman dan Persaingan Pengaruh Asing

Kuasa-kuasa lain turut berminat dengan Tanah Melayu Bijih timah Jalan perdagangan dunia timur dan barat Penguasaan penuh Belanda di Indonesia dan Sepanyol di Filipina.

Persaingan imperialisme di kalangan negara-negara besar dari Eropah untuk membuka tanahjajahan.

3. Pergolakan Politik di Tanah Melayu

1860an hingga 1880, negeri pantai barat berada dalam keadaan huru hara kerana perebutantakhta dan perang saudara melibatkan kawasan perlombongan dan membabitkan buruh imigran

Cina yang dibawa masuk oleh British.


23/53

23

Perlombongan tidak dapat dijalankan kerana buruh Cina yang menganggotai kumpulan kongsigelap Ghee Hin dan Hai San terlibat dalam pergolakan politik. Peralatan perlombongan musnah

akibat pergaduhan dan peperangan.

Bimbang pergolakan akan merebak ke kawasan atau negeri lain - perang saudara di Larut Perakdibimbangi merebak ke Pulau Pinang yang juga ramai imigran Cina.

4. Perubahan Pucuk Pimpinan di Britain

Parti Konservatif yang diketuai oleh Disraeli telah memenangi pilihan raya di Britain pada tahun1873 dan mengubah dasar Pejabat Tanah Jajahan untuk masuk campur tangan dalam urusan

pentadbiran negeri-negeri di Tanah Melayu.

Perubahan ini di lihat jelas dipengaruhi oleh perkembangan semasa, di mana bentuk penjajahanberbentuk imperialisme yang ditunjangi oleh kemegahan nasionalisme dan jingoisme.

Dasar-Dasar Penjajahan British di Tanah Melayu

Laksana pelbagai dasar meliputi sosial, ekonomi, dan politik yang mengubah wajah asal TanahMelayu dan sistem kehidupan masyarakat Melayu yang sedia ada.

Laksana banyak dasar pecah dan perintah secara berhati-hati dan perlahan-lahan seolah-olahberlaku secara semula jadi.

1. Sosial

Dasar paling utama British ialah kemasukan tanpa had imigran asing dari China dan India keTanah Melayu sebagai buruh-buruh di lombong dan ladang.

Suatu ketika telah hampir mengatasi jumlah penduduk asal negara ini. Mengaut sebanyak-banyak keuntungan dari Tanah Melayu tanpa memperdulikan keadaan

masyarakat Melayu.

Imigran tersebut telah membentuk masyarakat baru dalam negara ini dan diletakkan dikawasan-kawasan yang terpisah daripada kaum-kaum lain untukmenghalang kewujudan

perpaduan antara kaum - dasar pecah dan perintah.

Dasar pendidikan British berdasarkan sistem vernakular yang mana pendidikan dibuatberdasarkan kaum masing-masing

Sekolah Cina dan Tamil dengan bahasa pengantar dan sukatan pelajaran yangdiambil terus daripada negara asal mereka.

Sekolah British dijalankan oleh mubaligh Kristian dan berasaskan pendidikanBritish yang diambil daripada negara Britain sepenuhnya.


24/53

24

Sekolah Melayu pula masih berasaskan pelajaran agama dan bercampur sedikitdengan pendidikan akademik yang mempunyai pengaruh British.

British memastikan taraf pendidikan di sekolah tidak akan seragam dan taraf pendidikan yangditerima terutamanya orang Melayu adalah di tahap yang rendah - Tanah Melayu belum mampu

untuk bebas dan mentadbir negara bersendirian.

Taraf pendidikan orang Melayu sering di banding dengan taraf pendidikan di Britain. Britishsering menanamkan kata-kata bahawa masyarakat Melayu adalah malas dan mudah berpuas

hati. Hakikatnya masyarakat Melayu adalah rajin berasaskan pekerjaan dalam sistem ekonomi

tradisi tetapi tidak diberi kesempatan mendapat pendidikan yang terbaik.

Imigran-imigran asing dari India dibawa bekerja sebagai pendidik di Tanah Melayu. Tarafpendidikan masyarakat Melayu terus kekal tidak dapat melebihi taraf pendidikan Inggeris yang

sebenar kerana mereka hanya dididik oleh pendidik dari negara yang terjajah juga -ketidakikhlasan British memajukan pendidikan orang-orang yang mereka jajah

2. Ekonomi Bermula dengan kewujudan hasil bijih timah di Perak yang menghasilkan Perjanjian Pangkor

1874.

Mengubah hala tuju ekonomi tradisi di Tanah Melayu yang berasaskan ekonomi sara diri kepadabentuk ekonomi moden bersifat komersial dan keuntungan - dasar kolonialisme

Dilakukan oleh British secara berhati-hati bagi memastikan tujuan asal dasar kolonialisme Britishuntuk mengenepikan masyarakat Melayu daripada sebarang kemajuan kerana di lihat sebagai

ancaman kepada pentadbiran penjajah.

Pembesar Melayu terlibat dalam sektor perlombongan , rakyat bawahan disisihkan kononnya menghormati sistem ekonomi tradisi masyarakat Melayu - menaman padi, menangkap ikan

dan menternak dan mencari hasil hutan.

Sektor perlombongan - buruh-buruh yang murah dari negara China yang sedang menghadapipelbagai masalah bencana alam seperti gempa bumi, banjir, dan kebuluran.

Sektor perladangan getah - buruh-buruh dari India. Melayu terus kekal dengan aktiviti-aktiviti ekonomi yang tidak menguntungkan dan pembekal

keperluan makanan kepada British dan buruh-buruh asing yang di bawa masuk.

Konsep kolonialisme awal telah bertukar menjadi lebih agresif hasil daripada sikap tamak untukmenguasai segala-galanya di Tanah Melayu.


25/53

25

Konsep imperialisme yang lebih campurtangan dan menguasai segalanya di tanah jajahandilaksanakan. Ini berdasarkan keperluan semasa di mana negara.

3. Politik

Cuba memastikan raja-raja Melayu atau sultan-sultan akan berada di bawah telunjuk mereka. Selepas Perjanjian Pangkor 1874, sistem residen dilaksanakan di Negeri-Negeri Melayu

BersekutuPerak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang.

Nasihat residen dalam hal-hal selain agama Islam dan adat istiadat orang Melayu haruslahdiikuti raja-raja.

Raja Abdullah, salah seorang waris raja di Perak bersama pembesar dan rakyat bangkitmembunuh Residen JWW Birch.

Campur tangan ke atas negeri Melayu telah lebih awal ke atas Negeri-Negeri Selat - Melaka,Pulau Pinang dan Singapura. British memerintah secara terus dari Pejabat Tanah Jajahan di

London gabenor British Negeri-Negeri Selat.

Sistem Penasihat Negeri di Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu - Kedah, Perlis, Kelantan,Terengganu dan Johor . Penasihat British akan membantu pentadbiran raja-raja dan sultan-

sultan Melayu melainkan dalam hal-hal agama Islam dan adat istiadat orang Melayu.

Penguasaan British menerusi sistem Residen dan Penasihat telah mewujudkan persekutuan,cadangan Malayan Union dan kemudiannya digantikan dengan Persekutuan Tanah Melayu.

Selepas pilihanraya 1952 dan 1955 sistem kerajaan berketua Menteri dan kabinet untukpentadbiran telah dilaksanakan. Menerusi peringkat yang telah anda lihat, secara sedikit demi

sedikit raja-raja disisihkan dari rakyat dan tanggungjawab pemerintahan

Kesan Gerakan Penjajahan Barat di Tanah Melayu

Tanah Melayu bebas dan merdeka pada 31 Ogos 1957. Setelah lebih kurang 400 tahun di bawahcengkaman penjajah barat.

Penjajahan dengan penerapan dasar-dasar kolonialisme dan imperialisme meninggalkan kesankepada pelbagai sudut kehidupan termasuk ekonomi, politik dan sosial masyarakat di Tanah

Melayu.

1. Sosial

Kewujudan masyarakat berbilang kaum di Tanah Melayu - majmuk . Tanah Melayu asalnya di diami masyarakat Melayu sahaja telah dipaksa menerima kedatangan

imigran.


26/53

26

Masyarakat majmuk semasa kerajaan Melayu Melaka bersifat sementara kerana mereka adalahpedagang-pedagang, yang berkahwin mengasimilasikan diri mereka ke dalam kebudayaan dan

adat resam masyarakat Melayu dan tidak mengubah suasana asal masyarakat terutamanya

strukur politik, ekonomi, dan sosial.

Sikap British tidak berhasrat membantu kemajuan orang Melayu dalam pendidikan menjadimereka paling ketinggalan. Melayu cerdik pendidikan menjadi masalah kepada British. Sukatan

pelajaran dan bahasa yang digunakan di sekolah vernakular tidak sedikit pun melambangkan

suasana negara ini dan tidak merangsang berlakunya perpaduan di antara kaum.

2. Ekonomi

Ubah sistem ekonomi tradisi berasaskan ekonomi sara diri kepada sistem ekonomibermatlamatkan keuntungan.

Memisahkan setiap kaum mengikut kegiatan ekonomi India sebagai penoreh getah, Melayusebagai nelayan atau penanam padi dan Cina sebagai pelombong.

Masyarakat di Tanah Melayu terasing mengikut lokaliti kegiatan ekonomi masing-masing -masalah perpaduan kaum.

3. Politik

Kekuasaan raja dan sultan Melayu telah dikurangkan ke peringkat hanya menjadi lambangkepada negeri atau negara.

Semasa pemerintahan Melayu Tradisi segala kerja pentadbiran dijalankan oleh masyarakatMelayu, tetapi setelah kedatangan kaum imigran asing proses pentadbiran telah turut

melibatkan mereka.

Melalui sistem pilihanraya, perdana menteri dan kabinet juga pegawai daerah mula mengambilalih segala tugasan pentadbir Melayu Tradisi, iaitu sultan dan pembesar.

KESIMPULAN

Kolonialisme dan imperialisme adalah berlainan dari sudut dasar, perlakuan atau aktivitipenjajahan.

Kolonialisme ianya jelas dipengaruhi faktor-faktor agama (god), kemegahan(glory), dan keuntungan atau kekayaan (gold).

Imperialisme memperlihatkan aktiviti-aktiviti yang menggambarkankesinambungan sifat-sifat kolonialisme seperti kemegahan, nasionalisme dan

etnosentrisme yang memuliakan kaum sendiri.

Mengubah kehidupan asal yang ada di negara ini meliputi aspek sosial, ekonomi, atau politik.


27/53

27

Dasar-dasar kemasukan imigran, pendidikan vernakular, pemecahan ekonomimengikut kaum, sistem residen dan dasar pemerintahan berpusat telah

mengakibatkan cara hidup tradisi terhimpit dan tidak dihiraukan oleh penjajah

British.

Sistem pemerintahan bertunjangkan sistem beraja dan pembesar dan telahberjaya mengharungi kehidupan ratusan tahun akhirnya hilang sedikit demi

sedikit.

Muncul masyarakat majmuk yang terdiri daripada berbilang kaum dan bangsa,satu sistem ekonomi moden yang mementingkan keuntungan dan

mengamalkan sistem pentadbiran berpusat .

Wujud Tanah Melayu sebagai negara baru dengan rakyat dan sistem kehidupan yang baru.


28/53

28

BAB 4 NASIONALISME

PENGENALAN

Hans Kahn - gerakan untuk menbentuk masyarakat yang lebih terbuka, bagi menjaminkemerdekaan warganegara dan membebaskan akal dan fikiran.

R. S. Chavan - sebagai sentimen, loyalty of sympathy. Juga disebut sebagai fahaman kebangsaan - pemikiran dan tindakan yang menunjukkan cinta

kepada bangsa dan negara.

Bermula di Eropah pada abad ke-18, selepas Revolusi Perancis pada 1789. Asia Tenggara - wujud dalam abad ke-20. Orang Melayu

perjuangan untuk mendapatkan kembali kedudukan unggul dalam negaranya sendiriseperti sebelum kedatangan penjajah.

Tujuan membebaskan diri daripada cengkaman kuasa asing. Melahirkan perasaan bersatu padu

di antara rakyat yang dijajah.

Selepas merdeka perjuangan mempertahankan maruah dan martabat serta kedaulatan negara.

BENTUK DAN PERKEMBANGAN NASIONALISME

Perkembangan nasionalisme di Tanah Melayu dari sudut masyarakat peribumi (Melayu) danmasyarakat imigran.

Peribumi - dua bentuk perkembangan; gerakan radikal (bersenjata), sederhana (tidak bersenjata) - melalui pertubuhan dan desakan media massa.

GERAKAN NASIONALISME BERSENJATA

Bermula Melayu Melaka menentang Portugis dan Belanda, Melayu Kedah menentang Siam.

Penentangan terhadap Inggeris Sosio ekonomi - pengutipan cukai.


29/53

29

Kepimpinan - di lihat sebagai mencabar kewibawaan pembesar Melayu sebagaipemimpin tradisi tempatan.

Campur tangan dalam hal ehwal agama dan adat-adat Melayu. Gerakan nasionalisme bersenjata berlaku di hampir kebanyakan negeri di Tanah Melayu dan

juga di Sabah.

Gagal kerana tiada jaringan yang kukuh di kalangan penduduk di Tanah Melayu dalammenentang penjajah.

berbentuk setempat, sementara dan bergerak secara kecil-kecilan. Tidak wujud perpaduan dan rasa kekitaan di kalangan penduduk. Peristiwa penentangan penjajah;

Sultan Kedah untuk menduduki kembali Pulau Pinang pada tahun 1789, Pemberontakan Dol Said di Naning (1831), Pembunuhan J.W.W. Birch (1875), Pemberontakan Datuk Bahaman di Pahang (1895), Pemberontakan Tok Janggut di Pasir Putih (1915), Penentangan Haji Abdul Rahman Limbong di Terengganu (1928).

Dol Said

Campur tangan dalam pentadbiran Naning Menghalang menyelesaikan kes jenayah di Naning Kuatkuasa undang-undang seperti di Melaka Menghalang hubungan Naning Belanda Melancarkan pemberontakan terhadap British. (1831 sehingga 1833). Kalah dan menyerah diri pada 4 Februari 1833.

Tok Janggut (Haji Mat Hassan)

Berlaku di Pasir Putih, Kelantan Membakar Pejabat Daerah, kebun-kebun, dan kediaman milik pegawai-pegawai British. Penasihat British Kelantan dengan bantuan pasukan polis dari Singapura - Perang Tok Janggut.


30/53

30

Dibunuh mayatnya diarak di Pasir Putih dan Kota Bharu digantung di Padang Merdeka selama beberapa ketika sebelum dikebumikan di Pasir

Pekan.

SEMANGAT NASIONALISME BUKAN BERSENJATA

Tokoh intelektual tempatan membawa perubahan minda melalui media massa, madrasah,sekolah dan pusat-pusat pengajian.

perkembangan pertubuhan Melayu yang bersifat bukan politik, separa politik dan yangbersifat politik.

pengetahuan dan pengalaman mengenai perkembangan politik luar negeri. perkembangan pertubuhan-pertubuhan kaum bukan Melayu - Cina dan India.

Golongan Agama

Kesedaran nasionalisme berkait rapat dengan gerakan pembaharuan / islah Islam yang sedangberkembang di Asia Barat

Syed Jamaluddin Al-Afghani, Syeikh Muhammad Abduh, dan Rashid Ridha. Ideapembaharuan dimuatkan dalam majalah-majalah yang seperti Al-Manar dan Al-

Urwatuk Wuthqa.

Pelajar-pelajar Melayu di Universiti Al-Azhar menubuhkan persatuan kebajikan AlJamiah Al Khariah untuk menjaga kebajikan pelajar-pelajar dan menyatukan mereka.

Kerjasama dalam persatuan Perkumpulan Pemuda Indonesia-Malaya (PERPINDO) persamaan dari segi rumpun bangsa, agama dan bahasa serta keturunan.

Idea reformasi (islah) yang berkembang di Asia Barat dibawa ke Tanah Melayu olehpelajar lepasan universiti di Timur Tengah seperti Syeikh Mohd Tahir Jalaluddin, Haji

Abas Mohammad Taha, dan Syed Syeikh Al-Hadi.

Pandangan reformis - dalam Majalah Al-Iman (1906), Al-Ikhwan (1926) di Singapura, diPulau Pinang Idaran Zaman (1925) dan Saudara (1928)

Guna media untuk mengkritik bangsa Melayu yang masih mengamalkan adat-adat lama dan kolot serta bertentangan dengan ajaran

Islam.

Berlaku pertentangan nilai antara Golongan reformis (Kaum Muda) dengan (Kaum Tua).


31/53

31

Kaum Muda di lihat sebagai golongan anti-establishment dan membawakan gerakanpembaharuan Islam

Reformis Islam golongan yang tidak puas hati dengan keadaan masyarakat Islam telah jauh ketinggalan. umat Islam sendiri tidak mengamalkan ajaran Islam dengan betul sebagaimana

terkandung dalam al-Quran dan hadis.

Kaum Muda melihat ilmu sains dan sistem pendidikan Barat lebih efisien untuk kehidupanmoden.

Menubuhkan Pertubuhan Melayo-Muslim sebagai usaha dan mengasaskan lebihbanyak sekolah moden

Belajar Bahasa Inggeris, asas matematik, mantik (logik), ekonomi dan perdagangan. Sekolah Agama Al-Diniah di Kampung Lalang, Sungai Rengas, Perak (1924), diasaskan

oleh Syeikh Al-Junid dari Sumatera.

Murid-murid didedahkan dengan mata pelajaran perdagangan dari segi teoridan amali di kedai-kedai menjual getah dan kedai-kedai runcit.

Madrasah juga melahirkan pengusaha-pengusaha Muslim dengan mengeluarkanbarangan harian seperti kicap dan sabun.

Haji Wan Mahmud bin Haji Wan Daud (1929) salah seorang pengasas Madrasah Muhammadiah, Kota Bharu menulis buku bahasa Melayu pertama bidang perdagangan Siasah Perniagaan.

Golongan Menengah Melayu

MPSI (1922) - melahirkan pemikir Melayu yang menjadi pelopor kepada gerakan kebangsaantanah air.

Harun Amminurashid, Abdul Hadi Husin, Ibrahim Yaakub, Abdul Ghafar Baba, Senu Ab.Rahman, Syed Nasir, Pak Sako, Buyong Adil.

Guru-guru dari MPSI mendapat banyak idea perjuangan daripada perkembangan semangatkebangsaan di Indonesia - menentang Belanda.

Boedi Utomo, Sarekat Islam, Partai Komunis Indonesia, Muhammadiah, Partai NasionalIndonesia.

Tokoh MPSI seperti Zainal Abidin Ahmad, Buyong Adil, Ibrahim Yaakub dan lain-lain lagi telahmenubuhkan dua buah persatuan;


32/53

32

(i) Ikatan Pemuda Semenanjung (1929) (ii) Ikatan Semenanjung Borneo (1930)

ditubuhkan secara sulit dan bekerjasama dengan beberapa pertubuhan politik Indonesia sepertiPartai Nasional Indonesia yang dipimpin oleh Sukarno.

Pengetua MPSI, O.T. Dussek, banyak memberi dorongan kepada pelajar-pelajar mengenai kepentingan kemajuan dan

pendidikan.

Sedar dan prihatin terhadap kemunduran bangsa Melayu terutamanya dalampendidikan.

Bersimpati terhadap cabaran-cabaran yang terpaksa dihadapi oleh bangsa Melayu. Memberi kelonggaran kepada guru-guru di maktab untuk mengembangkan idea-idea

politik

Berminat dan cenderung terhadap kebudayaan dan bahasa Melayu. Gerakan nasionalisme di MPSI tidak berkekalan;

Kerajaan British menempatkan tokoh-tokoh pendidik muda ke kawasan berlainan dansukar untuk berhubung antara satu sama lain.

1927, Abdul Hadi Husin ditukarkan ke Kelantan dan diberikan jawatan sebagai Nazir. 1936, O.T. Dussek dipencenkan dan kembali ke England. 1939, Harun Aminurrashid dinaikkan pangkat sebagai Pengarah Pelajaran Melayu dan

ditugaskan ke Brunei.

Menyebarkan semangat nasionalisme akhbar seperti Warta Malaya dan Majlis. 1938 - menubuhkan parti politik Melayu pertama,

Kesatuan Melayu Muda (KMM) diasaskan oleh Ibrahim Yaakub. Dilabel sebagai radikal oleh British dan dianggap sebagai parti berhaluan kiri. Menuntut kemerdekaan dari Inggeris dan menubuhkan Kesatuan Malaya Raya -

menggabungkan Tanah Melayu dengan Indonesia.

Ogos 1939, Kongres Melayu di Kuala Lumpur. Tertubuhnya Persatuan Melayu SeMalaya - langkah pertama untuk menyatukan semua

orang Melayu.


33/53

33

British mengesyaki ahli-ahli KMM telah bekerjasama dengan Jepun. 1940 KMM diharamkan. Ibrahim Yaakub dan 150 ahli telah ditangkap

4.4.3 Golongan Bangsawan Melayu

Kolej Melayu Kuala Kangsar (1905), dibina khusus bagi menempatkan anak-anak pembesar-pembesar Melayu Tujuan utama - memberikan latihan kepada anak-anak golongan bangsawan Melayu

untuk mengisi jawatan-jawatan penting dalam pentadbiran Inggeris.

Melahirkan tenaga birokrat Melayu yang akan melaksanakan dasar-dasar British. Simbol kebanggaan yang bersifat elit. Simbol status bagi pembesar-pembesar Melayu.

Tokoh penting MCKK Dato Onn Jaafar Raja Chulan Raja Abdullah Muhammad Eunos Abdullah

merupakan golongan yang menyokong British mempunyai pemikiran yang lebih terbuka dan di lihat oleh British sebagai lebih liberal,

agak sederhana dan boleh dibawa berunding.

Walaupun pro British, mengemukakan banyak tuntutan terhadap British Mengambil lebih banyak langkah untuk memperbaiki taraf hidup orang Melayu, Memberikan peluang pekerjaan yang lebih banyak kepada orang Melayu di dalam

jabatan kerajaan.

Melanjutkan pelajaran ke universiti-universiti termasuk ke Oxford dan Cambrigde. Mengkritikan British mengenai kemasukan masyarakat imigran secara berleluasa ke

Tanah Melayu - akan mengancam peluang-peluang yang sepatutnya dikecapi oleh orang

Melayu. Kritikan disalurkan melalui akhbar seperti Warta Malaya.

1926, Kesatuan Melayu Singapura (KMS) ditubuhkan oleh Eunos Abdullah.


34/53

34

Membimbing masyarakat Melayu Singapura untuk memajukan diri dalam lapanganpolitik, ekonomi, pendidikan, dan kemasyarakatan.

1935, Kesatuan Melayu Selangor ditubuhkan Raja Sir Uda dan Tengku Ismail. Negeri-negeri lain turut menubuhkan parti politik.

bersifat elit dan tidak menyeluruh.4.5 PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ZAMAN PENDUDUKAN JEPUN

Pendudukan Jepun selama lebih tiga tahun (1942-1945) Layanan kaum yang berbeza-beza melahirkan semangat nasionalisme yang berbeza di kalangan

mereka.

Anak Melayu berpeluang menceburi bidang pentadbiran memberikan keyakinan mengenai keupayaan untuk mentadbir tanah air sendiri. peluang ini tidak diperolehi semasa pemerintahan Inggeris dahulu.

Ahli-ahli KMM yang ditahan British dibebaskan. KMM membantu Jepun sebelum kemasukan mereka ke negara ini.

Ibrahim Yaakub dilantik sebagai ketua KMM dan diberikan jawatan penting dalam pentadbiran. Jepun mengharamkan KMM

Konsep Melayu Raya dan hubunngan KMM dengan Malayan People Anti-Japanese Army(MPAJA)

Pejuang Melayu yang selama ini kagum dan menyokong Jepun kecewa dan mula sedarbahawa mereka tersilap langkah kerana penyokong Jepun.

Jepun sebenarnya tidak jujur terhadap orang-orang Melayu Semangat kebangsaan kaum Cina sebelum perang banyak tertumpu kepada tanah asal mereka.

kurang berminat dalam politik tempatan - motif utama penghijrahan keranakepentingan ekonomi dan tidak bercadang untuk menetap di Tanah Melayu.

memperlihatkan minat terhadap fahaman komunis semakin meluas - menubuhkankongsi-kongsi gelap dan parti-parti politik seperti Kuomintang dan Parti Komunis yang

sealiran dengan perkembangan politik di China sendiri.

Fahaman komunis di Tanah Melayu pengaruh dari Parti Komunis China (Communist Party of China CPC)


35/53

35

arahan dari Biro Komunis Antarabangsa Bagi Timur Jauh (Comintern). bergerak selari dengan Parti Komunis China. bermula (1923) mlalui sekolah-sekolah

Cina di Tanah Melayu.

Main School (Sekolah Utama) yang ditubuhkan di sekitar tahun-tahun 1926 hingga1927merupakan badan eksekutif terpenting dalam perkembangan ideologi komunis

di Tanah Melayu.

30 April 1930, Parti Komunis Malaya ditubuhkan gabungan dua pertubuhan Cina yang terkenal di Tanah Melayu, iaitu Parti Komunis

Nanyang dan Kesatuan Sekerja Nanyang (Nanyang General Labour Union).

dikendalikan secara langsung oleh Comintern dan bukan lagi oleh China. Sokongan kuat masyarakat Cina terhadap PKM

tidak puas hati mereka terhadap kerajaan pada masa itu. sering beranggapan bahawa mereka perlu mendapat peluang lebih daripada apa yang

mereka telah perolehi

akan mendapat keutamaan sekiranya PKM memerintah negara ini. PKM

bercita-cita menegakkan sebuah Kerajaan Republik Soviet Malaya melancar pemberontakan bersenjata British tolak Perlembagaan Rakyat oleh barisan parti politik kiri All Malayan Council of

Joint Action (AMCJA) dan Pusat Tenaga Rakyat (PUTERA) yang di dalangi oleh PKM.

Peristiwa Darurat 1948 titik tolak penting dalam perkembangan politik masyarakat Cina di Tanah Melayu. perkembangan ideologi komunis di Tanah Melayu berkait secara langsung dengan soal

perkauman.

Jawatan Kuasa Perhubungan Kaum Ditubuhkan bagi mengalihkan tumpuan dan sokongan masyarakat Cina terhadap PKM

yang disifatkan sebagai parti orang Cina,

British telah menggalakkan pemimpin-pemimpin Cina menubuhkan parti politik Cinayang sah.


36/53

36

Februari 1949, Malayan Chinese Association (MCA) telah ditubuhkan dan diketuai olehTan Cheng Lock.

Parti alternatif bagi orang Cina bagi mengurangkan sokongan masyarakat ini terhadapPKM.

Saluran bagi mengemukakan tuntutan dan kepentingan mereka terhadap British. Semangat nasionalisme orang India juga mengikut pergerakan politik di negara asal mereka,

India.

Mahatma Ghandhi - mempengaruhi pemikiran masyarakat India di Tanah Melayu - agakberpelajaran.

Semasa pendudukan Jepun Indian National Army (INA) ditubuhkan - kerjasama Jepun dengan Subhas Chandra

Bose.

membenarkan Tanah Melayu dijadikan pusat gerakan bagi INA. kerjasama ini lebih berupa sokongan kuat Jepun terhadap rakyat India - membebaskan

negara mereka daripada British.

Jepun telah mengeksploitasi dan memperalatkan pemimpin-pemimpin India Subhas Chandra Bose menekankan bahawa tujuan utama gerakan INA adalah untuk

membebaskan India daripada British. Gunakan cogankata Chalo Delhi (Pergi ke Delhi)

untuk menaikkan semangat nasionalisme di kalangan buruh India.

INA dengan kerjasama Indian Independence Leagua telah membentuk kerajaansementara.

sukarelawan INA mencapai jumlah 16,000 orang. penubuhan pasukan tentera wanita India - The Rani of Jhenshi.

Perang Dunia Kedua tamat kaum India terus memperjuangkan kepentingan politik mereka selari dengan

perkembangan politik di India yang sedang menuntut kemerdekaan dari British.

bermatlamatkan kemenangan bagi perjuangan kebangsaan di India dan menjagakepentingan masyarakat India di Tanah Melayu. Di samping itu, mereka juga turut

bersama-sama memperjuangkan kepentingan politik dengan kaum-kaum lain di negara

ini.


37/53

37

Dengan sokongan dan dorongan daripada pemimpin di India sendiri - Ogos 1949,Kongres India Tanah Melayu atau Malayan Indian Congress (MIC) ditubuhkan - John A.

Thivy sebagai Yang Dipertua Kongres pertama.

PENUBUHAN PARTI PERTUBUHAN MELAYU BERSATU (UMNO)

Orang Melayu bersatu menentang cadangan Malayan Union pada tahun 1945. 1 Mac 1946, persidangan pertubuhan Melayu di Kelab Sultan Sulaiman Kampung Baru.

selama tiga hari dan dihadiri oleh semua persatuan di tanah air termasuklah PersatuanOrang Asli.

bersetuju bergabung - Kongres Melayu Se-Malaya yang dipengerusikan oleh Dato Onnbin Jaafar.

11 Mei 1946 Kebangsaan Melayu Bersatu (PEKEMBAR) atau United Malays National Organisation

(UMNO) ditubuhkan.

KESIMPULAN

Semangat nasionalisme di Tanah Melayu agak perlahan berbanding negara-negara lain di AsiaTenggara.

Faktor pelbagai bangsa, agama, dan adat resam menyebabkan proses pembentukan danpenyatuan kesedaran politik lambat berlaku.

KMM tidak mampu bertahan lama kerana tekanan British. UMNO berjaya menyatukan orang Melayu, bekerjasama dengan Inggeris dan parti-parti bukan

Melayu.

Nasionalisme merupakan satu proses untuk membentuk dan memperkukuhkan identiti sebuahnegara dan bangsa yang bebas merdeka.


38/53

38

BAB 5 KEMERDEKAAN TANAH MELAYUPENGENALAN

Kemerdekaan bebas daripada kongkongan dan cengkaman kuasa asing yang menekan - penjajah.

Kebebasan rakyat berhak mengatur dan memilih corak kehidupan mereka - sistem pemerintahan

dan perlembagaan sendiri tanpa terikat dengan kuasa asing yang menjajah.

Penentangan bermula pertengahan abad ke-16 negeri Melaka kepada Portugis (1511), Belanda (1641), Inggeris menguasai negeri Pulau Pinang (1786), Perak (1874), negeri-negeri Melayu yang lain.

Tanah Melayu pernah dijajah Jepun. Negeri-negeri Melayu di Utara pernah diperintah oleh kerajaan Siam. Kerajaan Brooke di Sarawak Syarikat Berpiagam Borneo Utara di Sabah

PERKEMBANGAN POLITIK TAHUN 1945-1955

British mula menunjukkan sikap bertolak ansur ke arah pemerintahan sendiri. 1946 British perkenalkan Malayan Union

ditentang habis-habisan oleh semua lapisan masyarakat dan pertubuhan Melayu. akhirnya British menggantikan Malayan Union dengan Persekutuan Tanah Melayu.

1948, langkah-langkah ke arah pemerintahan sendiri dibuat. Peristiwa darurat (1948-1960) - banyak nyawa terkorban, beribu juta ringgit dibelanjakan. 1955, British membimbing rakyat ke arah sistem dan pemerintahan berbentuk demokrasi

seperti memperkenalkan sistem pengundian dan mengadakan pilihanraya.


39/53

39

Perpaduan Kaum

British menetapkan syarat bahawa semua kaum di Tanah Melayu mesti bersatu terlebih dahuludalam politik sebelum kemerdekaan dapat diberikan.

Usaha ke Arah Perpaduan

Hasil perbincangan Dato Onn Jaafar dengan Tan Cheng Lock, E.E.C. Thuraisinggam, Malcom MacDonald dan Roland Braddell

Jawatankuasa Perhubungan Antara Kaum (Communities Liaison Committee) telahdibentuk.

Berasaskan tolak ansur antara politik Melayu dan bukan Melayu telah dilaksanakan padatahun 1949.

15 orang anggota terdiri daripada tokoh-tokoh penting daripada kaum Melayu, Cinadan India.

Memupuk persefahaman di antara pemimpin-pemimpin kaum di Tanah Melayu Inisiatif parti politik ke arah perpaduan kaum.

bekerjasama UMNO, MCA dan MIC dalam pilihanraya di dalam Perikatan.PERTUMBUHAN PARTI-PARTI POLITIK

Perang Dunia Pertama sudah ada usaha memperjuangkan kemerdekaan Tanah Melayu melalui penubuhan

beberapa parti politik.

Parti politik Melayu pertama Kesatuan Melayu Muda (1937) diketuai oleh Ibrahim Haji Yaakob. bubar dengan kedatangan Jepun.

Cadangan Malayan Union (1946) cetus penubuhan parti-parti politik Malayan Union merupakan pemangkin utama penyatuan orang Melayu.

Hizbul Muslimin (1948) diketuai oleh Uztaz Abdul Bakar sekutu PKMM dibubarkan oleh British di tahun yang sama.


40/53

40

United Malays National Organization (UMNO)

Dato Onn Jaafar - pengerusi Pergerakan Melayu Johor mencadangkan diadakan Kongres Melayubagi menyatukan seluruh masyarakat Melayu untuk menentang Malayan Union.

Kongres Melayu Se-Malaya diadakan pada 1 hingga 4 Mac 1946 di Kelab SultanSulaiman, Kuala Lumpur.

Dihadiri oleh 41 buah persatuan Melayu. Perlembagaan baru dibuat dan UMNO dengan rasminya ditubuhkan pada 11 Mei 1946

1951 pemimpin pertama UMNO Dato Onn Jaafar meletak jawatan cadangan buka keahlian parti kepada semua bangsa tidak direstui oleh ahli-ahli UMNO.

Diambil alih oleh Tunku Abdul Rahman menukar konsep perjuangan UMNO dari Hidup Melayu kepada Merdeka. 1954, UMNO, MCA dan MIC bergabung dalam Parti PERIKATAN.

Malayan Indian Congress (MIC)

Ditubuhkan pada bulan Ogos tahun 1946 penggabungan persatuan-persatuan India di Tanah Melayu.

Yang Dipertua Kongres pertama - John A. Thivy. Pernah terlibat di dalam Persatuan Pusat India di Tanah Melayu dan juga gerakan

kemerdekaan India.

Peringkat awal perjuangannya bertujuan menyokong perjuangan kemerdekaan di India. kurang mendapat sambutan di kalangan orang India di Tanah Melayu.

Selepas India mencapai kemerdekaan - 1947, tumpuan kepada kegiatan politik di Tanah Melayu. Perjuangkan isu kerakyatan yang merupakan satu daripada isu utama di Tanah Melayu. menjaga kepentingan politik, ekonomi, dan sosial kaum India di Tanah Melayu.

Menyertai IMP pimpinan Dato Onn - tidak berapa berjaya dalam pilihanraya 1952. Bergabung dalam Parti Perikatan (1955) - dapat sambutan orang India di seluruh Tanah Melayu


41/53

41

Malayan Chinese Association (MCA)

Ditubuhkan pada Februari 1949 atas idea British bagi membolehkan sebahagian orang Cina menyokong British dalam menghadapi

darurat.

Parti Komunis Malaya (PKM) merupakan satu-satunya parti yang disertai olehkebanyakan orang Cina.

Presiden MCA yang pertama ialah Tan Cheng Lock. Melindungi hak dan kepentingan ekonomi, politik, dan sosial kaum Cina di Tanah Melayu. Berjanji akan bekerjasama dengan kerajaan untuk mematahkan kegiatan komunis. Membuktikan kepada kerajaan Inggeris akan kesetiaan kaum Cina terhadap Tanah Melayu.Parti Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM)

Ditubuhkan pada bulan Oktober 1945 di Ipoh, Perak, ditubuhkan selepas perang oleh Mokhtaruddin Lasso, Dr. Burhanuddin al-Helmi, Ahmad

Boestamam dan Ishak Hj Mohamad.

Melahirkan kesedaran politik dan menyatukan bangsa Melayu di Tanah Melayu dan diIndonesia

PKMM turut serta sebagai anggota UMNO buat seketika. Percanggahan ideologi, kepimpinan, dan soal bendera, PKMM kemudian keluar dari

UMNO.

Ahli ditangkap dan PKMM dibubarkan.Parti Islam Se-Malaya (PAS)

Ditubuhkan pada tahun 1955 hasil persidangan Persatuan Ulama Se-Malaya di Kuala Lumpur pada 23 Ogos 1951.

Parti ini ditaja oleh Jabatan Agama UMNO. Dianggotai oleh bekas aktivis agama, dan bekas ahli HAMIM yang diharamkan oleh British. Menjadikan agama Islam sebagai agama rasmi, dan bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi, serta

mengetatkan peraturan kerakyatan.


42/53

42

Parti Kemerdekaan Malaya (IMP)

Parti pelbagai kaum pertama dan dipimpin oleh Dato Onn Jaafar. Bekerjasama dengan MIC dari tahun 1951 sehingga tahun 1953. MCA di bawah pimpinan Tan Cheng Lock juga pernah menyertai Dato Onn. 1952 - MCA telah bekerjasama dengan UMNO dalam Parti PERIKATAN. Kegagalan IMP menyebabkan Dato Onn berpatah balik memperjuangkan kepentingan Melayu

melalui Parti Negara.

Parti Negara ditubuhkan pada tahun 1955 Kebanyakan ahlinya terdiri daripada orang Melayu. Untuk menyatupadukan orang Melayu. Untuk mengambil bahagian dalam pilihanraya negeri dan persekutuan yang sedang

dirancangkan ketika itu.

Parti Buruh

Ditubuhkan di Pulau Pinang oleh pemimpin Kesatuan Sekerja atas nama Parti Buruh PulauPinang pada 15 Mei 1951.

Parti yang sama ditubuhkan di Selangor, Negeri Sembilan, Perak, dan Melaka - bergabungmembentuk Parti Buruh SeMalaya di bawah pimpinan Mohd. Sopiee Ibrahim.

Parti ini merancang untuk mencapai kemerdekaan pada 1964. Kurang mendapat sokongan dari orang ramai. Terdapat unsur sosiolisme dan komunisme dalam perjuangan parti. Berfahaman sosiolis yang tidak mahu mengiktiraf hak keistimewaan orang Melayu. Pengalaman kezaliman komunis semasa darurat membimbangkan rakyat untuk

menerima Parti Buruh.

Parti Progresif Perak PPP

ditubuhkan pada 1953 dipimpin oleh DR Senivasagam. menyertai Perikatan dan berjaya menguasai Majlis Perbandaran Ipoh atas nama

Perikatan UMNO-MCA-PPP.

Pilihanraya tahun 1955, PPP keluar dari Perikatan dan menukar nama Parti ProgresifRakyat.


43/53

43

Parti lain

Parti Radikal pimpinan Dr. Lim Chong Eu, National Association of Perak (NAP) dipimpin oleh Dato Bukit Gantang Abdul Wahab Kesatuan Melayu Semenanjung pimpinan Haji Hashim Ghani.PERUBAHAN DASAR BRITISH KE ARAH BERKERAJAAN SENDIRI

Politik di Tanah Melayu semakin rancak ekoran perkembangan penubuhan parti-parti politik kearah berkerajaan sendiri.

Hasrat Kerajaan Inggeris untuk memberikan kemerdekaan dapat di lihat daripada beberapaperistiwa penting yang berlaku pada tahun 1950-an.

Sistem Ahli, Pilihanraya Majlis Tempatan Pilihanraya Umum 1955.

Sistem Ahli

1951 - British memperkenalkan Sistem Ahli dalam Mesyuarat Kerja Persekutuan (MajlisPerundangan Persekutuan).

Langkah penting ke arah mewujudkan perpaduan kaum. Mereka yang dilantik terdiri daripada beberapa warganegara Persekutuan Tanah

Melayu untuk menjadi ahli Majlis serta diberi portfolio bertaraf menteri.

Senarai menteri dan jawatan yang disediakan dalam Sistem Ahli. 1. Dato Onn bin Jaafar Ahli Hal Ehwal Dalam Negeri 2. EEC Thuraisingham Ahli Pelajaran 3. Tunku Yaakob Ahli Pertanian dan Perhutanan 4. Lee Tian Keng Ahli Kesihatan 5. Dato Mahmud Mat Ahli Tanah, Perlombongan

dan Perhubungan

6. J.D. Mead Ahli Kerja Raya danPerumahan

7. J.D. Hodgkinson Ahli Perindustrian danPerhubungan Sosial


44/53

44

8. O.A. Spencer Hal Ehwal Ekonomi Seorang ahli lagi bertanggungjawab mengetuai portfolio Keretapi dan Pos

menjadikan jumlah kesemuanya ialah sembilan orang ahli.

Tokoh-tokoh yang dipilih adalah terdiri daripada semua kaum. Bertanggungjawab untuk mengetuai beberapa jabatan kerajaan. Mereka merupakan pemimpin-pemimpin tempatan. Satu pilihanraya bagi memilih anggota perwakilan di peringkat Penguasa Tempatan sebagai

latihan kepada demokrasi berparlimen.

Pilihanraya Tahun 1951

Pilihanraya pertama pada 1 Disember 1951 memilih perwakilan di majlis tempatan - Majlis Perbandaran Georgetown, Pulau Pinang.

1953 seorang speaker sebagai pengerusi Majlis Mesyuarat Perundangan Persekutuan -

menggantikan tempat Pesuruhjaya Tinggi British yang tidak lagi menganggotai majlis

itu.

Pilihanraya Tahun 1952

Februari 1952 - Pilihanraya Majlis Perbandaran Kuala Lumpur dengan 12 kerusi dipertandingkan. Disertai oleh Perikatan UMNO-MCA, IMP dan calon Bebas.

UMNO-MCA memenangi sembilan kerusi IMP berjaya memenangi dua kerusi Satu kerusi dimenangi oleh calon bebas.

Pilihanraya Majlis Bandaran di Johor Bahru, Ipoh, Melaka dan Seremban turut diadakan. bincang perkara melibatkan kepentingan awam di peringkat tempatan

memberi pengalaman mentadbir kerajaan dan pendedahan awal tentang prosespilihanraya.


45/53

45

Pilihanraya Umum Tahun 1955

1953, Perikatan UMNO-MCA cadang kepada British supaya diadakan pilihanraya MajlisPerundangan Persekutuan.

tuntut 60 peratus ahli dipilih melalui pilihanraya, 40 peratus dilantik British - ditolak olehBritish.

Perikatan memulaukan semua Majlis Mesyuarat Kerajaan di peringkat tempatan, negeri, danpersekutuan

British setuju pada prinsipnya keanggotaan Majlis Perundangan Persekutuan Ahli dipilih oleh rakyat lebih daripada ahli yang dilantik. Perikatan meneruskan pemulauan kerana tidak bersetuju dengan keputusan British

British akhirnya keanggotaan Majlis Perundangan Persekutuan seramai 98 orang. (i) 52 orang dipilih menerusi pilihanraya dengan seorang dilantik menjadi

speaker.

(ii) 3 orang dilantik kerana jawatan - Ketua Setiausaha, PeguamNegara dan Setiausaha Kewangan.

(iii) 11 orang dipilih mewakili negeri. (iv) 22 orang dipilih mewakili berbagai golongan dan pertubuhan. (v) 3 orang dipilih mewakili kaum minoriti seperti Orang Asli, Serani dan

Ceylon.

(vi) 7 orang dilantik oleh Pesuruhjaya Tinggi, setelah berunding denganparti yang mempunyai majoriti.

27 Julai 1955 Pilihanraya Persekutuan diadakan MIC menyertai Perikatan pada tahun yang sama. Tiga parti politik mewakili tiga kaum terbesar di Tanah Melayu bersetuju bergabung dan

bertanding dalam pilihanraya membentuk di dalam Perikatan.

Parti yang bertanding Parti Perikatan bertanding disemua 52 kerusi.

UMNO 35 kerusi (69 %) MCA 15 kerusi (28 %


46/53

46

MIC dua kerusi (3 %). Parti Negara 33 buah kerusi, PAS 11 kerusi Calon Bebas 18 orang

Pecahan pengundi 84.2 % pengundi Melayu 11.2 % pengundi Cina 3.9 % pengundi India

Pilihanraya Tahun 1955: Barisan Calon Mengikut Parti

Parti Melayu Cina India Jumlah

Perikatan 35 15 2 52 Parti Negara 29 1 - 30 Parti Islam SeMalaya 11 - - 11 Persatuan Kebangsaan Perak 8 1 - 9 Parti Buruh - 2 2 4 Ikatan Melayu Perak 3 - - 3 Parti Progresif Perak 1 - 1 2 Bebas 16 1 1 18 Latar belakang pilihanraya

50 daripada 52 adalah kawasan majoriti pengundi Melayu. UMNO boleh menang tanpa sokongan MCA dan MIC. 80% jumlah undi dimenangi oleh UMNO, 20% oleh parti-parti lain orang Melayu telah berkorban demi perpaduan masa depan negara.

Beri kerusi (31%) pada kaum Cina dan India walaupun peratus pengundi hanya15.8%.


47/53

47

Kedudukan Calon Perikatan dalam Pilihanraya1955

Parti Peruntukan Kerusi Peratus Kerusi (%) Peratus Pengundi (%)

UMNO 34 69 84.2

MCA 15 28 11.2

MIC 2 3 3.9

Moto Perikatan ialah Menuju Ke arah Kemerdekaan. Janji Perikatan kepada rakyat;

(i) Pemerintahan berdasarkan demokrasi berparlimen.(ii) Bahasa Melayu dan sebagai bahasa kebangsaan.

(iii) Agama Islam sebagai agama rasmi.

(iv) Melindungi dan mengekalkan institusi beraja Melayu.

(v) Mengubahsuai undang-undang kerakyatan.

(vi) Peningkatan taraf ekonomi Melayu.

(vii) Menjalinkan hubungan antarabangsa.

(viii) Hak asasi manusia.

(ix) Sistem pendidikan kebangsaan.

(i) Kemerdekaan diperoleh dalam tempoh empat tahun. Perikatan berjanji menamatkan darurat secepat mungkin,

menawar pengampunan kepada komunis yang majoritinya terdiri daripada kaum Cina.Rundingan Baling sejurus selepas Pilihanraya 1955.

Kabinet Pertama Persekutuan Tanah Melayu

Ketua Menteri dan Menteri Dalam Negeri Tunku Abdul Rahman

Menteri Pelajaran Dato Abdul Razak Hussein

Menteri Hasil Bumi Dr. Ismail A. Rahman

Menteri Pengangkutan Kolonel H.S. Lee


48/53

48

Menteri Tanam-Tanaman Abdul Aziz Ishak

Menteri Kesihatan Leong Yew Koh

Mengeri Buruh V.T. Sambanthan

Menteri Kerja Raya Sardon Jubir

Menteri Kerajaan Tempatan & Perumahan Sulaiman Abdul Rahman

Menteri Perhubungan, Pos dan Telekom Ong Yoke Ling

Portfolio Kewangan, Hal Ehwal Luar, dan Pertahanan masih dipegang oleh pegawai British.LANGKAH-LANGKAH MENUJU KEMERDEKAAN

Kejayaan besar dalam pilihanraya 1955 Perikatan desak dipercepatkan kemerdekaan Tanah Melayu.

Hasil perbincangan di kalangan Raja-raja Melayu, MCA dan MIC Membuktikan majoriti penduduk di Tanah Melayu sanggup bertolak ansur dan

berkongsi kuasa dalam usaha mewujudkan sebuah pemerintahan sendiri.

Rundingan ke Arah Kemerdekaan

Tunku Abdul Rahman berucap di Majlis Perundangan Persekutuan Untuk mencapai kemerdekaan dalam tempoh dua tahun

Menimbulkan reaksi kontra daripada istana Johor. Memanglah baik untuk melaung-laungkan tentang merdeka, tetapi dimanakah kapal-

kapal perang kamu, kapal terbang kamu dan tentera kamu untuk menghadapi dan

menangkis pencerobohan daripada luar? Kalau orang putih keluar, negeri ini akan susah

99 kali ganda daripada hari ini.

Keanggotaan perwakilan ke majlis perundingan kemerdekaan menjadi isu kontroversi. Berlaku pertentangan dari segi kekuasaan dan kedaulatan

Pihak raja yang mewakili kepentingan pihak istana sahaja? Satu pihak lagi dipilih oleh rakyat dan menjadi wakil kepada rakyat. bersetuju dengan empat wakil raja-raja Melayu dan empat wakil dari Perikatan.


49/53

49

WAKIL RAJA-RAJA MELAYU Dato Panglima Bukit Gantang Abdul Aziz Othman Dato Mohd Seth Dato Nik Ahmed Kamil

WAKIL PARTI PERIKATAN Tunku Abdul Rahman Tun Dr Ismail Tun H.S Lee Tun Abdul Razak Hussein

Misi Kemerdekaan ke London

Januari 1956, lapan orang berangkat ke London, diketuai oleh Tunku Abdul Rahman. British diketuai oleh Lord Lennox Boyd, Setiausaha Tanah Jajahan British.

Rundingan berlangsung dari 18 Januari hingga 8 Februari 1956 Perjanjian London telah ditandatangani pada 8 Februari 1956.

Persetujuan yang dicapai(i) British memberikan kemerdekaan pada 31 Ogos 1957

(ii) Tanah Melayu berada dalam Komanwel dan pemerintahan secara demokrasi

(iii) British mendapat hak menempatkan tenteranya di negara ini

(iv) Suruhanjaya Reid ditubuhkan untuk menggubal perlembagaan Tanah Melayu

(iiv) Raja berpelembagaan dikekalkan

(iiiv) Pembahagian kuasa antara pusat dan negeri diteruskan

Jawatan Setiausaha Kewangan dan Pengarah Gerakan digantikan dengan jawatan MenteriKewangan dan Menteri Pertahanan dan disandang oleh anak tempatan.

British membayar ganti rugi kepada pegawai-pegawai dagangnya yang akan diberhentikanberikutan dengan kemerdekaan tersebut.


50/53

50

Suruhanjaya Reid

Suruhanjaya Reid (1955) Pengerusi Lord Reid (Britain) Ahli Ivor Jennings (Britain)

William McKell (Australia)

Hakim B. Malik (India)

Hakim Abdul Hamid (Pakistan)

mengesyorkan satu perlembagaan Persekutuan berdasarkan demokrasi berparlimen. Jun 1956, Suruhanjaya telah meminta sesiapa yang berminat menghantar memorandum

mengenai perkara-perkara berikut

(i) Pembentukan sebuah kerajaan demokrasi berparlimen(ii) Menjamin kedudukan Raja-raja

(iii) Memilih seorang Ketua Negara dari kalangan Raja-raja Melayu,(iv) Mempertahankan kedudukan istimewa orang Melayu tanpa banyak menjejaskan

kepentingan kepentingan sah kaum-kaum lain.

(v) Membentuk satu rupa bangsa bagi seluruh negara iaitu satu kerakyatan yang sama. Hanya dua memo (drpd 131) dianggap penting iaitu dari Raja-raja Melayu dan Parti Perikatan. Memo Perikatan atas sifat mewakili kaum-kaum terbesar.

(i) satu pakatan murni iaitu persetujuan secara bertolak ansur (5 perkara) demikepentingan semua kaum di Tanah Melayu.

kewarganegaraan, kedudukan istimewa orang Melayu, bahasa Melayu, agama Islam kedudukan Raja-raja Melayu.

Berikut adalah antara kandungannya:(i) Kewujudan Kerajaan Pusat dan Negeri (Federalisme)

bab 1 pengenalan kepada kenegaraan malaysia.docx

Documents