bahan rujukan tugasan

7/22/2019 bahan rujukan tugasan

1/25

Tuesday, 4 December 2012

Kanak-kanak Berkeperluan Khas Unit 1-5 (Modul UPSI-PJJ)

Unit 1 : Definisi dan Konsep Pendidikan Khas

1.Program Pendidikan Khas di Malaysia terdiri daripada :

i) Kanak-kanak Bermasalah Pembelajaran (KKBP)

ii) Kanak-kanak Bermasalah Pendengaran

iii) Kanak-kanak Bermasalah Penglihatan

2. KKBP terdiri daripada :

i) Sindrom Downii) Perkembangan Lewat

iii) Autismeiv) Hiperaktif

v) Cerebral Palsy

vi) Epiletikvii) Masalah Emosi

viii) Masalah Pertuturan

3. Falsafah Pendidikan Khas di Malaysia : Satu usaha berterusan untuk melahirkan insan yang

berkemahiran, berhaluan, berupaya, beriman, berdikari, mampu merancang dan menguruskankehidupan serta menyedari potensi diri sendiri sebagai seorang individu dan ahli masyarakat yang

seimbang dan produktif selaras denga Falsafah Pndidikan Negara.

4. Tiga prinsip dalam pendidikan khas ;

a) Pendidikan menyeluruh dan bersepadu : Fokus meliputi aspek jasmani, rohani, intelek dan sosial.

(Penglibatan kumpulan pelbagai disiplin secara kolaboratif dan bersepadu )

b) Pembelajaran yang menggembirakan dan bermakna : Merangsang dan mengekalkan minat murid

berkeperluan khas untuk belajar. Suasana pembelajaran yang kondusif agar muridmenguasai pengetahuan dan kemahiran.

c) Pendidikan sepanjang hayat : Pemerolehan ilmu pengetahuan dan kemahiran untuk

digunakan dalam kehidupan seharian.

5. Pendekatan pdp dan penilaian dibentuk mengikut keperluan murid :

a) Bidang pengurusan kehidupan :pengurusan diri, kemahiran manipulatif, tingkahlaku dan

kemahiran hidup.

b) Bidang akademik : komponen m/p - BM, M3, BI, TMKc) Bidang kerohanian dan nilai-nilai murni : Komponen m/p - Pendidikan Agama Islam dan Pendidikan Moral.

d) Bidang sosial, riadah dan kreativiti : Komponen PJK, MZ, Gerakan dan Drama, Sains, Sosial dan AlamSekitar.

6. Model-model Pelaksanaan Pendidikan Khas:a) Model Sosial (Social model)

b) Model Perubatan (Medical model)

7. Pasukan pelbagai disiplin dalam menjayakan program pendidikan khas:

a) Ibu bapab) Sekolah

c) Pakar Perubatan

d) Bahagian Pendidikan Khas

e) Jabatan Kebajikan


2/25

f) Badan Pertubuhan Bukan Kerajaan (NGO)

g) Masyarakat.

8. Fungsi keseluruhan kumpulan pelbagai disiplin meliputipengenalpastian masalah iaitu :

a) Menaksirkan dan memperincikan masalah asal atau spesifik ( kognitif, fizikal, pendengaran, penglihatan,komunikasi, emosi atau tingkah laku).

b)Mengkaji semula intervensi

. Mengenalpasti keberkesanan strategi untuk pemulihandan menilai kesesuaian program.

c) Mencari alternatif: Memberi pelbagai cadangan/pendekatan untuk pemulihan.

d) Mengenalpasti keperluan khas : Merekod keperluan kanak-kanak.

e) Pemilihan penyelesaian : Cadangan rancangan pengajaran individu dalam program pendidikan.

f) Rancangan pendidikan : Bertanggungjawab menjalankan dan memantapkannya.

9. Peranan pakar perubatan;

a) Pediatrik: Punca genetik, kewarisan, prenatal dan postnatal

b) Neurologi : Diagnostik dan mengubati penyakit seperti kecacatan otak, hiperaktif dan memberi ubat "Ritalin"

untuk mengawal keaktifan.

c) Terapi pertuturan : Mengesan masalah komunikasi dan menjalankan terapi pertuturan untuk gagap, sumbing

dan yang mempunyai masalah artikulasi untuk bertutur.

d) Terapi fizikal : Menaksir fungsi motor halus dan kasar, membantu dan melatih kemahiran

hidup dan diri.e) Audiologi : Mengesan fungsi pendengaran.

f) Oftomologi : Menaksir penglihatan pelajar.

Unit 2 : Sejarah Perkembangan Pendidikan Khas

1. Sejarah Pendidikan Khas boleh dibahagikan kepada tiga peringkat iaitu :a) Peringkat Pertama ( Awal 1947) : Peranan utama oleh institusi keluarga dan

masyarakat iaitu pertubuhan agama, etnik, ibu bapa dan badan sukarela. Pada awalpenubuhan memberi penekanan dan tumpuan pada masalah penglihatan.Sekolah Rendah Pendidikan Khas yang paling awal ialah St. Nicholas di Pulau Pinang(1926)dan Princes Elizabeth di Johor Bharu (1949). Sekolah Menengah Pendidikan Khas

Persekutuan Pulau Pinang pula dibina khusus untuk masalah pendengaran.

Bourgeault (1970) : Di zaman penjajahan British, pendidikan khas untuk masalahpenglihatan dipelopori oleh pergerakan sosial iaitu institusi-institusi bercorakkeagamaan.Chua Tee Tee : Pendidikan khas di negara ini bermula apabila Misi Anglicanmendirikan rumah dan Sekolah St. Nicholas bagi OKUP di Melaka pada 1926 yang kemudiandipindahkan ke Pulau Pinang. b) Peringkat Kedua (1948 1980 ) : Historical milestone dengan memperlihatkanperanan dan penglibatan pihak kerajaan membuka dan menubuhkan sekolah pendidikankhas.Pelbagai langkah diperkenalkan dan diperkemaskan untuk meningkatkan mutu pendidikaniaitu model penyampaian baru dan komunikasi seluruh diperkenalkan kepada guru-guru pendidikan

khas bermasalah pendengaran dari 1979 -1981 dan 1984-1986.

Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu mempertingkatkan kemudahan di semua sekolahkhas,mengalami zaman anjakan paradigma, merangka dasar pendidikan nasional yang

komprehensif, menyediakan keperluan asas bagi pelajar-pelajar yang istimewa.

Latihan guru-guru khas dimulakan pada tahun 1962 dalam bidang pendidikan kanak-kanak


3/25


4/25

Rancangan percantuman bagi pendidikan kanak-kanak cacat penglihatan di SR dan

SM.

1977 : Permulaan latihan perguruan khas di MPIK

1978 : Penubuhan Jawatankuasa Utama Pembentukan kod Braille Bahasa Melayu.

1983 : Pengambilalihan SRPK oleh Kementerian Pendidikan

1984 : Penubuhan Jawatankuasa Kod Braille Al-Quran, bahan-bahan dalam braille

seperti buku teks dan penyelenggaraan alatan braille.

b) Program Pendidikan Khas Bermasalah Pendengaran

1954 : Pembukaan kelas pendidikan khas di Jalan Northam Pulau Pinang.

1963 : Pembukaan kelas-kelas Pendidikan Khas Rancangan Percantuman Cacat Pendengaran SR dan SM.

Latihan perguruan pendidikan khas cacat pendengaran di MPIK.

1978 : Pengenalan kaedah komunikasi seluruh oleh KPM untuk menggubal sistem bahasa Melayu kod

tangan.

1987 : Pembukaan SMPK Vokasional Shah Alam.

c) Program Pendidikan Khas Bermasalah Pembelajaran

1988 : KPM memulakan kelas perintis untuk murid-murid peringkat rendah masalahpembelajaran.

d) Program Pendidikan Khas Terencat akal

1955 : Pembukaan Rumah Jubilee Johor Bahru oleh Kementerian Kebajikan Am.

1964 : Penubuhan Persatuan Terencat Akal Selangor.

1966 -1988 : Penubuhan sekolah-sekolah terencat akal di Ipoh, Pulau Pinang, Johor

Bahru, Seremban, Kuala Terengganu, Kuala Kubu Baru dan Tanjung Aru.

e) Program Pendidikan Khas Percantuman/Inklusif

1962 : program percantuman dan inklusif bagi murid-murid cacat penglihatan

1988 : kelas perintis untuk murid-murid bermasalah pembelajaran.

1993 : 3 pelajar di Tingkatan 6 Bawah SM Methodist (L) Kuala Lumpur. 1994 : program rintis di 14 buah sekolah seluruh negara.

1995 : Program Bermasalah pembelajaran peringkat menengah dimulakan.

Unit 3 : Punca dan pencegahan

1. Etiologi atau punca-punca kecacatan :

a) biologi

b) psikologi

c) persekitaran

2. Menurut Winzer (1996) , wujud 3 kategori utama faktor risiko iaitu risiko yang telah lama wujud (established

risk), risiko biologi dan risiko persekitaran.

3. Faktor risiko biologi terbahagi kepada 3 iaituPeringkat Prenatal (Penghamilan), Peringkat Prinatal (7 bulan -

2 minggu lahir) dan Postnatal (semasa membesar)

a)Peringkat Prenatal (Penghamilan)


5/25

Jenis darah tidak sesuai (faktor Rh). Kewujudan protein menghasilkan Rh+ dan Rh-. Jika Rh ibu dan janin

berlainan, darah ibu, akan menghasilkan antibodi yang menyerang darah janin. Kesannya lahir tidak cukup

bulan, kuning dan kecacatan otak.

Jangkitan penyakit ibu semasa mengandung; kencing manis, meningitis, demam kuning, sifilis, rubella dan

virus.

Toksemia ; racun pada darah ibu.

Anemia; bekalan oksigen ke otak terputus. Lahir tak cukup bulan/prematang

Kurang makan makanan berzat.

Ketidaknormalan kromosom; Genetik (Sebelum lahir 23 pasang kromosom - 1 daripada ibu dan 1 daripada

bapa)

Stres semasa mengandung (emosi terganggu) akibat kemiskinan dan lain-lain. Sekiranya berpanjangan

akan mengeluarkan hormon kortisone yang mengalir ke saluran darah. ( Tidak dapat oksigen yang cukup

akan menyebabkan ADHD.

Faktor umur ibu ; ideal (22-25 tahun), tua menyebabkan anak sindrom down, muda akan menyebabkan

sukar lahir.

Resapan bahan luaran (terotogen) oleh uri melalui pemakanan atau kulit atau deria.

Pengambilan dadah atau ubatan atau bahan khayalan menyebabkan kecacatan anggota (thalidomide).

Amalan merokok menyebabkan saluran darah dalam uri mengecut dan mengurangkan oksigen dan zatmakanan sampai ke janin. Degupan jantung janin cepat, keguguran, kecacatan dan prestasi akademik

rendah.

Pengambilan alkohol berbahaya pada tiga bulan terakhir. Saiz bayi kecil, sindrom penarikan (withdrawal)

lambat dalam pembelajaran dan tidak cergas.

Pendedahan Pancaran Radiasi - X-ray menyebabkan mutasi genetik iaitu kecacatan sistem saraf.

Menghadapi tumor, leukemia dan pembesaran terbantut.

b) Peringkat Perinatal (Semasa kelahiran)

Sebelum melahirkan (labour-situasi sakit untuk melahirkan). Masa melahirkan panjang (8-11 jam)

menyebabkan lemas, kecacatan dan kerencatan akal. Proses yang terlalu lama menyebabkan terputusnya

bekalan oksigen.

Bersalin (delivery) akibat melintang atau songsang, air mentuban pecah terlalu awal menyebabkan

jangkitan , uri berada di kedudukan yang tidak betul dan kesukaran bersalin. Forcep atau ubat penahan sakituntuk membantu kelahiran boleh membahayakan bayi. Anoksia (tali pusat terbelit) dan memutuskan

bekalan oksigen ke otak. Bayi boleh dijangkiti virus yang dibawa oleh ibu seperti herpes (lepuh-lepuh

berair pada kulit) yang menyebabkan cerebral palsy, sawan dan kerencatan akal, buta, pekak dan lain-lain

lagi.

c) Postnatal (Selepas kelahiran)

Kemalangan, penyakit (demam panas), meningitis. Virus menyerang selaput/penutup otak dan saraf

tunjang (spinal cord), kekurangan oksigen (lemas, menghidu bahan toksik, tercekik), pendarahan serangan

terhadap tisu-tisu otak seperti ensefalitis. Kemalangan boleh menyebabkan kerosakan tisu otak ataupun

sistem saraf tunjang.

Keracunan seperti keracunan plumbum (lead poisoning) menyebabkan kerosakan neurologi yang

berterusan. Pemakanan kanak-kanak yang tidak sempurna

Faktor persekitaran di mana kanak-kanak itu dibesarkan.

4. Risiko persekitaran timbul disebabkan oleh faktor persekitaran seperti kemiskinan, permasalahan

keluarga, trauma, pendedahan pergaulan dan lain-lain.

Faktor psikologi : perkembangan emosi dan sosial. Kurang mendapat kasih sayang. Gangguan hiperaktif

Pencemaran toksin : kesan pada autisme. Contohnya kilang yang mengeluarkan asap yang banyak di Brick

Township, New Jersey menyebabkan kes kanak-kanak autistik.


6/25

Bahan Pengawet dan pewarna tiruan : menyebabkan perilaku hiperaktif. Kadar timah (lead) dalam serum

darah anak yang meningkat.

Mendapat penyakit berjangkit : disebabkan oleh bakteria dan virus.

5. Pencegahan berlakunya kecacatan :

Imunisasiuntuk golongan remaja dan wanita iaituRubellabertujugan untuk mengelakkan jangkitan

Rubella (German Measles) yang menyerang ibu mengandung pada tiga bulan pertama. Mengelakkan pengambilan dadah dan alkoholyang boleh menyebabkan kecacatan pendengaran.

Sekiranya telah dikenalpasti seawal tiga bulan, kanak-kanak diberi bantuan alat pendengaran dan

pembedahan koklea. Mereka masih ada harapan untuk mendengar.

Mengelakkan mengandung ketika usia mencecah atau melebihi 35 tahun yang boleh menyebabkan

Sindrom Down. Ibu boleh menjalani ujian imbasan kehamilan tiga bulan pertama atau FTPS.

Menguji sel yang dikenali sebagai Pensempelan Vilus Korion bagi pengesanan sebaran kecacatan genetik.

Kaedah lain ialah melakukan ujian Amnonsentesis.

Program kerjasama antara pelbagai disiplin termasuk terapi bahasa, terapi pertuturan, ahli psikologi, guru

pendidikan khas, pentadbir dan lain-lain untuk mengembangkan potensi kanak-kanak. Pengesanan dan

intervensi awal penting untuk mengenalpasti kecacatan yang dialami. Contoh disleksia seperti Thomas

Edison, Leonardo de Vinci, Winston Churchill, George Pattorn dan William Butler Yeats.

Tidak membiarkan anak mengalami demam panas berpanjangan yang boleh menyebabkan penyakit sawan

(epilepsi).

Elakkan daripada kemalangan yang boleh menyebabkan kecacatan seperti hentakan kuat pada kepala yang

boleh merosakkan sistem saraf dan kerencatan akal.

Ibu mengandung mengambil makanan seimbang. Kekurangan gula, kalsium dan magnesium di dalam

darah mengakibatkan epilepsi kepada bayi.

Lawatan ke klinik mengikut jadual bagi mengetahui perkembangan kandungan bayi.

Elakkan daripada terdedah pada keracunan plumbum seperti bau cat, petrol dan sebagainya.

Rehat yang mencukupi dan tiada tekanan.

Elakkan mengambil minuman keras dan makanan yang tidak berkhasiat.

Unit 4 : Kanak-kanak bermasalah pembelajaran, komunikasi dan tingkahlaku

1. Kanak-kanak bermasalah pembelajaran, komunikasi dan tingkahlaku terdiri daripada pelbagai

kategori sepertiSindrom Down, Perkembangan Lewat, Autisme dan Hiperaktif.

2. MenurutSmith (1996) , kanak-kanak yang 'specific difficulties'adalah mereka yang tidak

mempunyai kecacatan pancaindera dan kerosakan organik yang nyata, mempunyai masalah

kesukaran dalam pembelajaran seperti membaca, menulis, mengeja dan matematik sertakanak-

kanak tidak memberi tindak balas terhadap pengajaran normal.

3. Jenis-jenis bermasalah pembelajaran ialah ;

a) Oral language difficulties ; terdiri daripada dua jenis iaituDysphasia (sebahagiahketidakupayaan untuk memahami percakapan dan sukar bercakap) danAphasia (hilang

keupayaan untuk memahami, memanipulasi atau mengekspresi perkataan dalam

percakapan dan gaya penulisan)

b)Reading difficulties ; terbahagi kepada disleksia (sebahagian ketidakbolehan untuk membaca atau memahami

apa yang dibaca dan alexia (kanak-kanak yang kehilangan keupayaan untuk membaca, menulis ataupun

menterjemahkan bahasa.)

c) Writting difficulties ; terbahagi kepadaDysgraphia ( sebahagian ketidakbolehan menulis) dan Agraphia

(ketidakbolehan menulis secara keseluruhan ). Formulation danSyntax Disorder

adalah ketidakupayaan untuk menyusun idea dengan jelas dan meringkaskan corak perkataan.


7/25


8/25

Komunikasi, Pertuturan dan Bahasa

Kecelaruan pertuturan

Kecelaruan bahasa

Kecelaruan suara

Masalah artikulasi

Masalah kelancaran

http://sitihajarjamaludin.blogspot.com/2010/04/kanak-kanak-berkeperluan-khas.html

Thursday, April 8, 2010

KANAK-KANAK BERKEPERLUAN KHAS

DEFINISI

Maksud definisi menurut kamus dewan edisi ke 3 ialah kenyataan yg ringkas dan padat bagi menjelaskan

konsep atau makna sesuatu kata, frasa dan lain-lain takrif. Dalam topik ini akan membincangkan definisi

kanak-kanak berkeperluan khas dan definisi masalah bahasa dan komunikasi.

Kanak-kanak berkeperluan khas

Kanak-kanak berkeperluan khas adalah merujuk kepada kanak-kanak yang memerlukan perhatian dan

penjagaan yang berbeza berbanding dengan kanak-kanak normal. Kanak-kanak ini berbeza daripada

kanak-kanak normal dari segi ciri-ciri mental, keupayaan deria, keupayaan berkomunikasi, tingkah laku

dan emosi dan ciri-ciri fizikal.

Kirk et al (1993) menjelaskan difinisi kanak-kanak berkeperluan khas sebagai kanak-kanak yang berbeza

dari kanak-kanak sederhana atau biasa dalam ciri- ciri mental

keupayaan-keupayaan deria dalam ciri-ciri saraf dan otot atau fizikal dalam tingkahlaku
http://sitihajarjamaludin.blogspot.com/2010/04/kanak-kanak-berkeperluan-khas.htmlhttp://sitihajarjamaludin.blogspot.com/2010/04/kanak-kanak-berkeperluan-khas.htmlhttp://sitihajarjamaludin.blogspot.com/2010/04/kanak-kanak-berkeperluan-khas.htmlhttp://sitihajarjamaludin.blogspot.com/2010/04/kanak-kanak-berkeperluan-khas.html


9/25

sosial atau emosi dalam keupayaan komunikasai atau dalam pelbagai kekurangan sehinggakan ia memerlukan

amalan-amalan sekolah yang diubahsuai atau perkhidmatan pendidikan khas, supaya ia boleh berkembang sehingga

kemampuan yang maksimum.

Menurut Jamila (2005), kanak-kanak khas berbeza dalam aspek ciri-ciri mental, keupayaan

sensori atau deria, keupayaan komunikasi, tingkah laku sosial dan ciri-ciri fizikal. Oleh yang demikian

kanak-kanak khas memerlukan modifikasi atau perubahan dalam aktiviti-aktiviti sekolah ataupun

perkhidmatan pendidikan khas bertujuan mengembangkan potensi diri kanak-kanak khas ke tahap yang

optimum dan tidak terabai seperti kanak-kanak normal.

McDonnell et a (1995) menglkasifikasikan murid berkeperluan khas kepada rencatan akal,

gangguan tingkah laku, autisme, gangguan pembelajaran, kecacatan deria serta kecacatan fizikal dan

kesihatan yang lain. Ada juga yang yang mempunyai gangguan yang pelbagai seperti rencatan akal dan

gangguan tingkah laku.

Garciulo (2003) pula mendefinisikan kanak-kanak berkeperluan khas seperti yang di bawah;

"Individuals who differ from societal or community standards of normalcy. These

differences may be due to significant physical, sensory, kognitif, or behavioral

characteristics. Many of these children may require educational programs customized to

their unique needs."

Akta Pendidikan 1996 seksyen 312 (Farrel. 2003) menyatakan kanak-kanak itu dikatakan

memerlukan keperluan khas jika mereka mempunyai masalah dalam aspek pembelajaran yang

memerlukan peruntukan pendidikan khusus terhadap mereka. Mereka dikatakan menghadapi masalah

dalam aspek pembelajaran jika mereka:

1. mempunyai masalah pembelajaran yang yang besar berbanding kanak-kanak sebaya

dengannya,

2.mempunyai kecacatan yang menghalangnya menggunakan kemudahan pendidikan yang

digunakan oleh kanak-kanak yang sebaya dengannya.

3.Adalah di bawah umur wajib bersekolah dan berada di kategori (2) di atas.

Sheila & Samsilah (2006) mengkategorikan murid berkeperluan khas adalah kanak-kanak yang

memerlukan pendekatan pengajaran dan pembelajaran yang berbeza daripada murid biasa. Murid

berkeperluan khas terbahagi kepada murid bermasalah penglihatan, bermasalah pendengaran dan

bermasalah pembelajaran (Maklumat Pendidikan Khas 2003 dalam Sheila & Samsilah 2006).


10/25

Kanak-kanak berkeperluan khas dianggap kanak-kanak yang dianggap berhadapan dengan

batasan keupayaan dengan sendirinya bagi memperoleh keperluan biasa dan untuk hidup bermasyarakat

kerana had fizikal dan mentalnya (Mahmood Nazar, 2000).

Kesimpulannya, kanak-kanak berkeperluan khas dapat dimaksudkan dengan kanak-kanak yang

mempunyai masalah dalam pembelajaran dan mereka memerlukan kaedah pengajaran dan

pembelajaran yang berbeza berbanding dengan kanak-kanak biasa.

Masalah bahasa dan komunikasi

Masalah bahasa ialah kelemahan lisan dan tulisan. Ia juga melibatkan kelemahan dalam bentuk bahasa, kandungan

bahasa dan pragmatik bahasa.

Komunikasi ialah proses penyampaian atau pemindahan mesej dari seorang kepada yang lain.Ia juga

adalah proses mewujudkan kefahaman orang lain mengenai mesej yang disampaikandan kedua-duanya

mempunyai kefahaman yang dikongsi bersama.

Komunikasi normal biasanya bergantung kepada pertuturan dan bahasa. Pertuturan ialah

kemampuan mengeluarkan bunyi-bunyi yang difahami seperti perkataan dan ayat. Bahasa pula

merupakan apa yang orang lain nyatakan dan kemampuan menggambarkan dalam pemikiran bentuk

simbolik seperti perkataan ataupun pergerakan yang mewakili perkataan. Masalah komunikasi mungkin

berpunca dariada masalah pertuturan, masalah bahasa ataupun keduanya sekali.

Pertuturan ialah gabungan bunyi-bunyi bahasa yang dilafazkan atau dihasilkan oleh alat-alatartikulasi dan dapat diungkapkan dengan sempurna. Ia berlaku pada peringkat penglahiran atau produktif

level. Ia berlaku setelah si penutur dapat mendengar dan memahami dengan baik apa yang

diperdengarkan. Individu lebih banyak bertutur melalui pengalaman daripada kecergasan otak

Kemahiran bertutur merujuk kepada keupayaan pelajar menyampaikan maklumat, pendapat,

perasaan, serta idea yang kritis dan kreatif secara lisan dengan sebutan dan intonasi yang betul secara

sopan. Penekanan diberikan pada keyakinan pelajar untuk bertutur serta penggunaan pengucapan yang

menggunakan tatabahasa yang sesuai. Namun begitu, murid berkeperluan khas mengalami masalah

bahasa.

Masalah pertuturan yang dialami oleh kanak-kanak memberi kesan terhadap bunyi yang

dikeluarkan. Perbezaan cara kanak-kanak bercakap menjadi suatu masalah apabila pertuturannya tidak

dapat difahami oleh orang lain yang mendengar. Kanak-kanak yang mengalami masalah pertuturan ini

juga mengalami masalah lain seperti sumbing, palsi serebrum, dyspraxia dan masalah pendengaran.

Antara ciri-ciri kecacatan ini ialah :


11/25

1.Lewat dalam kemampuan mengeluarkan bunyi da menggunakan bunyi dalam perkataan

disebabkan masalah artikulasi ataupun fonologi.

2.Mempunyai suara yang kasar.

3.Tiada bunyi yang keluar apabila kanak-kanak cuba bercakap.

4.Bunyi sengaun ataupun bunyi dengungan walaupun kanak-kanak tidak menghadapi penyakit

lain.

5.Gagap iaitu kanak-kanak mengulang perkataan yang sama beberapa kali.

Kanak-kanak yang mengalami masalah pertuturan tidak mampu menyatakan keperluan,

kehendak dan perassan mereka kepada orang lain. Hal ini seterusnya menjejaskan pembelajaran dan

interaksi mereka dengan orang lain. Apabila orang sekeliling tidak tidak memahami apa yang mereka

sampaikan, mereka akan merasa kecewa seterusnya menunjukkan tingkah laku yang agresif. Biasanya

kanak-kanak yang mengalami masalah pertuturan mengalami masalah dalam bersosial kerana diabaikan

rakan-rakan yang lain kerana tidak faham apa yang mereka tuturkan. Keadaan ini seterusnya

membuatkan perkembangan bahasa kanak-kanak lambat terutamanya dalam kemahiran interaksi sosial

kerana peluang untuk mereka berinteraksi terhad.

Masalah perkembangan bahasa pula mungkin terjadi dalam bahasa reseptifiaitu kemampuan

memahami dan mengingat apa yang dikatakan oleh orang lain atau dalam bahasa ekspresifiaitu

kemampuan untuk menyatakan idea dalam perkataan ataupun simbol. Masalah dalam aspek bahasa

terbahagi kepada dua iaitu :

1.Perkembangan lambat: melibatkan kemahiran berbahasa yang berkembang dalam kadar yang

lambat tetapi dalam urutan normal bagi aspek bahasa seperti pembentukan perkataan, ayat

dan perbualan. Keadaan persekitaran rumah yang tidak menyumbang kepada masalah

perkembangan bahasa meruapakan salah satu faktor lewat perkembangan bahasa.

2.Kecacatan bahasa. Ia dapat dikesan semasa aktivti pengajaran dijalankan. Kanak-kank ini

dapat dikesan dengan tanda-tanda seperti ayat yang digunakan tidak berkaitan dengan

perbualan misalnya memberi jawapan yang tidak sesuai dengan soalan. Mereka juga tidak

menggunakan tatabahasa yang tidak tepat, sukar mengingat sesuatu nama dan percakapan

mereka terganggu kerana tidak mengetahui perkataan untuk disebut.

BAHASA DAN KOMUNIKASI KANAK-KANAK BERKEPERLUAN KHAS

Terdapat 4 kategori kanak-kanak berkeperluan khas iaitu bermasalah pendengaran, bermasalah penglihatan,

bermasalah pembelajaran dan pelajar berbakat atau pintar cerdas.

i) Bermasalah pendengaran


12/25

Murid yang menghadapi masalah pendengaran ialah murid yang pendengarannya tidak jelas dan memerlukan alat

bantuan mendengar. Murid yang mengalami masalah ini perkembangan pertuturan dan bahasanya akan terganggu

dan lambat. Kanak-kanak tidak langsung dapat mendengar pula akan juga tidak dapat bercakap (bisu).

Mereka yang menghadapi kesukaran mendengar atau kekurangan pendengaran yang jelas ( Bee H. 1995).

Menurut International Encylopedia Volume 5 (1975) , cacat pendengaran bermakna kehilangan atau

kekurangan daya pendengaran pada satu telinga atau kedua-keduanya kekurangan atau kehilangan daya

pendengaran.

ii) Bermasalah penglihatan

Kanak-kanak bermasalah penglihatan dikategorikan kepada dua iaitu buta yang langsung tidak dapat melihat dan

separuh buta yang kabur penglihatan. Kanak-kanak ini belajar melalui deria sentuhan, pendengaran, menghidu dan

merasa. Mereka menggunakan tulisan Braille untuk membaca dan tongkot untuk bergerak ke sesuatu tempat. Dapat

disimpulkan bahawa:

Definisi masalah penglihatan dari segi pendidikan bermaksud sekumpulan kanak-kanak yang memerlukan

pendidikan khas kerana masalah penglihatan

Kaedah penyampaian pembelajaran dan bahan bantu mengajar perlu diadaptasikan dengan keperluan kanak-

kanak ini supaya dapat mengoptimakan pembelajaran dan pencapaian mereka(Barrage 1992)

iii) Bermasalah pembelajaran

Kanak-kanak bermasalah pembelajaran ialah kanak-kanak yang tekah dikenal pasti dan disahkan oleh pakar-pakar

klinikal sebagai mengalami kecacatan yang mengganggu proses pembelajaran. Kanak-kanak ini mengalami masalah

seperti berikut:

lambat untuk menguasai kemahiran berkomunikasi

lambat berkembang persepsi pendengaran dan penglihatan

menghadapi kesukaran untuk membaca, mengeja, menulis dan mengira.

Kanak-kanak ini memerlukan perhatian dan keprihatinan yang lebih daripada masyarakat terhadap masalah yan

mereka hadapi supaya dapat menjalani kehidupan seharian bersama orang lain.

iv) Pintar cerdas


13/25

Mengikut Pusat Perkembangan Kurikulum, Kementerian Pelajaran Malaysia, kanak-kanak pintar cerdas ialah

kanak-kanak yang maju atau berbakat dalam pelajaran dan boleh menerima pelajaran lebih awal atau lebih cepat

daripada pelajar normal. Kanak-kanak ini dianggap mempunyai kebolehan luar biasa.

Dalam topik ini akan membincangkan mengenai dua kategori kanak-kanak berkeperluan khas di bawah masalah

pembelajaran iaitu kanak-kanak yang mengalami sindrom down dan juga lembam. Antara yang akan dibincangkan

termasuklah punca berlaku sindrom down dan lembam, ciri-ciri yang ditunjukkan oleh kanak-kanak ini, masalah

bahasa dan komunikasi, masalah lain yang dihadapi mereka dan lain-lain lagi.

Sindrom down

Sindrom bermakna kehadiran sekumpulan gejala dan tanda yang boleh menunjukkan kepada

sesuatu penyakit. Sindrom ini mengambil nama seorang doktor Inggeris bernama Dr. Langdon Down iaitu

orang pertama yang menjelaskan penyakit ini pada tahun 1866. Kadar kejadian keseluruhannya ialah

satu pada setiap 800 kelahiran. Berdasarkan kajian, risiko melahirkan anak sindrom down menjadi tinggi

dilahirkan oleh ibu yang berumur 35 tahun ke atas.

Sindrom Down berlaku adalah disebabkan oleh keadaan kromosom yang abnormal. Sindrom

Down ialah penyakit keturunan disebabkan oleh kromosom tambahan pada kromosom nombor 21 yang

terdapat pada seseorang kanak-kanak. Tiga salinan kromosom 21 terdapat dalam setiap satu sel yang

biasanya hanya mempunnyai dua salinan. Penyakit ini juga dikenali sebagai Trisomy 21.

Kanak-kanak sindrom down dapat dikesan sejak lahir kerana ciri-ciri fizikal mereka jelas

menunjukkan kategori ini. Ciri-ciri fizikal kanak-kanak ini adalah mata condong ke bawah atau ke atas,

belahan kelopak mata pendek dan terdapat lapisan kulit di dalam mata, bentuk muka leper, kepala lebih

kecil daripada kebiasaan, bentuk leher lebih pendek dan lain-lain lagi. Biasanya kanak-kanak ini

cenderung menjadi gemuk dan lebih rendah berbanding rakan sebaya mereka.

Dari segi emosi, kanak-kanak ini mengalami terencat akal sama ada ringan, sederhana, teruk

dan sangat teruk. Kanak-kanak sindrom down ringan masih boleh dididik. Menangis merupakan isyarat

utama kanak-kanak ini dan mereka juga mempunyai masalah pendengaran. Kanak-kanak sindrom down

merupakan kanak-kanak yang manja dan memerlukan perhatian seperti suka dipeluk. Kadangkala

mereka mempunyai masalah yang lain iaitu hiperaktif dan masalah tumpuan singkat (Jamila 2005).

Masalah bahasa kanak-kanak Sindrom Down.

Kanak-kanak SD menghadapi masalah memproses dan mengingati maklumat verbal. Pada hakikatnya,

kebolehan belajar untuk berkomunikasi menggunakan bahasa mempunyai impak terhadap perkembangan kanak-

kanak termasuklah perkembangan sosial dan emosi, serta kebolehan kognitif. Kita menggunakan kata untuk


14/25

membina pengetahuan, berfikir, menaakul, mengingati, dan berkomunikasi dengan dunia di sekitar kita. Terdapat

dua jenis pemerolehan bahasa, iaitu pertama, menggunakan kata (bahasa ekspresif) dan kedua, memahami kata

(bahasa reseptif).

Kajian ini mendapati kanak-kanak Sindrom Down merupakan pelajar visual (lihat) daripada pelajar auditori

(dengar). Oleh itu, kajian ini mendapati bahawa perkembangan kemahiran bahasa verbal disokong oleh penggunaan

bahasa bukan verbal seperti gerak badan, bahasa isyarat, tanda, gambar postur dan sebagainya supaya dapat

memperkembang bahasa kanak-kanak tersebut.

Lembam (Slow Learner)

Brennan (1974) mendefinisikan murid lembam sebagai murid yang gagal melaksanakan kerja

normal sekolah seperti kumpulan sebaya mereka tetapi kegagalan mereka tidak boleh dikatakan

disebabkan oleh kecacatan. Murid lembam selalunya kurang aktif dan kurang berminat untuk menyertai

kegiatan pelajaran di dalam bilik darjah.

Jamila (2005) menyatakan kanak-kanak lembam dikenali sebagai kanak-kanak yang memerlukan

pendidikan kelas pemulihan. Selalunya kanak-kanak ini dikenal pasti pada peringkat awal setelah

mendapati tidak dapat menguasai kemahiran membaca menulis dan mengira dalam pendidikan. Walau

bagaimanapun adalah sukar untuk menyediakan garis pemisah yang jelas di peringkat awal

perkembangan kanak-kanak antara kanak-kanak normal dengan kanak-kanak lembam kerana

permasalahan mereka tidak begitu ketara. Hanya selepas mereka memasuki alam persekolahan

permasalahan mereka dapat dikesan.

Kanak - kanak ini tidak boleh mengikuti pelajaran di kelas atau kurikulum atau belajar di sekolah biasa.

Mereka ini terlalu lambat untuk mencapai satu - satu objektif pengajaran yang mudah atau objektif jangka pendek

dan juga mempunyai daya rangsangan serta daya pengamatan yang lemah dan rendah.

Menurut Messe (2001) dalam modul Universiti Terbuka Malaysia, keupayaan intelektual kanak-

kanak ini berada tahap sederhana iaitu pada tahap 85 atau lebih di dalam skor ujian saringan

kecerdasan. Mereka juga mempunyai masalah dalam memberi perhatian, mengumpul atau memprosesmaklumat yang diterima di dalam ingatan mereka.

Di samping itu, kanak-kanak lembam mudah hilang tumpuan, mudah membuat kesalahan akibat

kecuaian, sukar untuk menyiapkan tugasan dan kepayahan membuat tugasan yang berturutan. Di dalam

mata pelajaran matematik, mereka menunjukkan kesukaran dalam mengingati simbol-simbol yang

digunakan dan mengingati turutan proses dalam penyelesaian matematik (Jamila 2005).


15/25

Disebabkan masalah kurang tumpuan, sukar memproses maklumat, sukar menyiapkan tugasan

dan lain-lain lagi menyebabkan mereka mempunyai masalah sosial-emosi. Tingkah laku kanak-kanak

lembam sering mengganggu rakan-rakan.

Ciriciri kanak kanak lembam adalah

pencapaian pelajaran atau akedemik berbeza. Kanak-kanak ini pendiam, tidak aktif dan tidak banyak cakap dan

sukar menerima arahan. Mereka tidak dapat berkomunikasi seperti kanak-kanak biasa. Menyebut huruf-huruf yang

tidak tepat dan salah dan selalu bertukar-tukar huruf. Ketika membaca dan menulis, mereka akan meninggalkan

huruf,sukukata atau perkataan dan kerap melakukan kesalahan dalam ejaan dan tanda bacaan. Tulisan kanak-kanak

lembam selalunya buruk dan sukar dibaca apabila mereka menulis tanpa ketetapan sama ada menaik dan menurun,

menulis huruf terbalik atau turutan dan arah yang salah. Perbendaharaan kata yang terhad dan tatabahasa yang tidak

tepat.

Punca berlakunya masalah pembelajaran.

Punca ini boleh pdibahagikan kepada dua kategori iaitu punca biologi yang merangkumi faktor-faktor baka

dan penyakit -penyakit yang menjejaskan fungsi otak dan urat saraf. Kekurangan oksigen sewaktu kelahiran ,

lembam lapisan otak dan sawan yang berpanjangan disfungsi urat saraf. kandungan plumbum yang tinggi dalam

darah seseorang kanak -kanak wujudnya masalah pembelajaran. Kedua ialah punca psikososial Pengaruh sekitaran

yang tidak sihat kurang rangsangan dan kurang perhatian ibu bapa kepada kanak-kanak dan juga kemiskinan hidup

Masalah bahasa kanak-kanak bermasalah pembelajaran

Dari segi fonologi, kanak-kanak bermasalah bahasa ini mengalami masalah untuk mengeluarkan kata.

Menghadapi masalah dari aspek pendengaran dan sistem saraf mulut yang tidak normal. Juga mengalami

masalah untuk menyebut perkataan dengan jelas dan bunyi yang betul. Menggunakan bacaan bibir untuk

memahami pertuturan .

Bagi morfologi, mereka tidak boleh menggunakan bahasa atau penggunaan perkataan yang betul dalam

pertuturan seharian mereka. Mereka mengambil masa yang lama untuk menguasai kemahiran menyebut kata-kata.

Selain itu, menghadapi masalah untuk menggunakan ayat yang panjang kerana penambahan purata panjangujarannya amat lemah. Mereka juga mengalami masalah kelewatan di dalam pemerolehan bentuk kata kerja yang

betul.

Dalam sintaksis, kanak-kanak bermasalah pembelajaran gagal memberitahu maklumat yang dikehendaki.

Mereka jarang sekali bertanya atau meminta penjelasan yang lebih lanjut sekiranya tidak memhami sesuatu. Mereka

lebih suka mendiamkan diri daripada melibatkan diri di dalam perbualan.


16/25

Dari segi sematik, kanak-kanak ini mengalami kesukaran untuk memahami makna perkataan mengikut

kategori, kuantiti, ruang, dan masa yang diajarkan kepada ereka. Oleh sebab itu mereka mengambll masa yang

panjang untuk memahami sesuatu makna. Mreka juga mempunyai masalah kekurangan perbendaharaan kata secara

kualitatif dan kuantitatif.

Dalam bidang pragmatik pula, mereka menghadapi kesukaran dalam menentukan giliran di dalam

perbualan mereka. Oleh sebab itu, mereka akan bercakap bila-bila masa sahaja tanpa menunggu giliran mereka

untuk bercakap.

KAEDAH INTERVENSI

Kanak-kanak berkeperluan khas memerlukan pengesanan pada peringkat awal lagi bagi

membolehkan mereka mengikuti suatu sistem persekolahan yang terancang bagi mengembangkan

potensi diri mereka.

Setiap kanak-kanak perlu diberi intervensi awal iaitu satu program yang tersusun, berstruktur,

dan berperingkat. Intervensi awal mendidik kanak-kanak bekeperluan khas dari masa lahir hingga

prasekolah. Selain itu juga melibatkan kolaborasi pelbagai disiplin (Zarin, Safani & Soon 2004).

Intervensi awal ini juga memberi kesan positif pada perkembangan kanak-kanak berkeperluan

khas antaranya ia dapat member pendekatan penambahan komunikasi. Sesetengah individu

memerlukan intervensi melalui kaedah komunikasi selain daripada bahasa lisan. Selain itu, dalamsesetengah kes, individu tersebut tidak boleh bertutur disebabkan oleh masalah fizikal atau keupayaan

kognitif. Oleh itu, kaedah komunikasi yang tidak melibatkan pertuturan hendaklah direka dan

dilaksanakan untuknya.

Di Amerika syarikat, program intervensi dijalankan melalui kerjasama di antara agensi seperti

perkhidmatan dan bantuan teknologi, perkhidmatan jururawat sekolah, latihan dan kaunseling ibu bapa,

perkhidmatan pemakanan nutrisi, program kebudayaan dan kesenian, terapi cara kerja dan terapi bahasa

dan pertuturan.

Guru perlu mempunyai pengetahuan yang luas supaya dapat melaksanakan pengajaran dan

pembelajaran yang berkesan. Selain itu, kemahiran mengurus tingkah laku akan dapat membantu guru

mengawal dan membentuk tingkah laku muridnya. Oleh itu guru perlu bijak menyusun teknik dan strategi

untuk membentuk tingkah laku positif dari murid-murid berkeperluan khas ini.


17/25

Dari aspek bahasa pula, cadangan kaedah intervensi adalah dari segi fonologi,langkah intervensi

yang boleh diambil ialah dengan menjalankan terapi pertuturan seperti meniup belon, meniup ke dalam air dengan

menggunakan straw, menjilat lolipop menggunakan lidah, menjilat ais krim serta pernafasan iaitu dengan menahan

nafas di dalam air. Teknik ini secara tidak langsung sebagai senaman untuk menguatkan otot mulut.

Bagi morfologi pula, intervensi yang hendak dilakukan perlu mengambil kira kecerdasan dan masalah

tingkah laku. Tujuan utama adalah untuk membantu perkembangan bahasa kanak-kanak yang lambat adalah

dengan mengubahsuai kaedah pengajaran dan pembelajaran serta penggunaan alat bantu mengajar yang

pelbagai. Antara kaedah intervensi untuk morfologi adalah:

1. Kaedah skills pembinaan komunikasi iaitu satu contoh bahan komersil yang digunakan untuk

memperkayakan perkembangan pembentukan kata.

2. Kaedah reformulate. Contohnya, guru memperkenalkan murid dengan perkataan kadang-kadang, semalam,

esok dan sekarang mengikut situasi dan konteks yang betul supaya murid boleh menceritakan sesuatu

berdasarkanmasa.

3. Latihan penggunaaan imbuhan awalan dan akhiran juga diberi penekanan agar murid dapat menggunakanpenambahan imbuhan tersebut mengikut konteks ayat yang betul. Contoh: imbuhan mem dan an. Saya

membeli makanan ... Saya membeli makanan di kantin.

Dari segi sintaksis pula intervensi yang boleh dijalankan ialah dengan melakukan perubahan daripada

belajar secara individu kepada pembelajaran kumpulan. Fokus pengajaran di sini guru perlulah melebihkan tumpuan

kepada aspek pembinaan perkataan, membaca dan menulis ayat yang mudah. Antara aktiviti yang boleh dijalankan

oleh guru kepada murid-murid ini adalah dengan penggunaan perkataan di dalam permainan bahasa.

Bagi semantik pula, langkah intervensi yang perlu diambil ialah dengan memberi penekanan

kepada aspek kofnitif, linguistik, logik, persekitaran dan motivasi kepada murid. Aktiviti yang membantu

ialah mengajar perkataan di dalam pertuturan dialek harian serta bahasa kiasan yang sering digunakan

kerana perkataan tersebut tidak ditemui di dalam kamus.

Intervensi yang boleh dijalankan untuk komponen pragmatik ialah dengan menjalankan penilaian

dan pemulihan khusus. Pemulihan yang dijalankan merangkumi aspek tingkah laku, psikolonguistik dan

interaksi sosial untuk menggalakkan mereka berinteraksi dan berkomunikasi dengan penggunaan konteks

bahasa yang betul. Contoh: latihan komunikasi melalui aktiviti lakonan. Latihan teknik penyoalan perlu

ditekan untuk membimbing murid mengemukakan dan memahami soalan apabila diterangkan oleh guru.

Antara kegiatan pembelajaran yang sesuai dijalankan oleh guru untuk meningkatkan kemahiran bertutur di

kalangan murid ialah mengadakan latih tubi sebutan untuk membetulkan kesalahan penyebutan yang telah dikenal

pasti. Perbualan secara terpimpin, dialog dan soal jawab boleh dijalankan untuk memberi peluang kepada pelajar

bercakap tanpa perasaan malu, takut, dan bosan. Guru juga boleh mempersembahkan satu daya kreatif berdasarkan

skrip yang sedia ada atau yang dicipta oleh murid sendiri. Guru dan murid boleh membincangkan berita dan


18/25

peristiwa semasa, membincang isi yang terdapat dalam satu gambar bersiri, membincang aspek-aspek satu filem

atau slaid yang telah diperlihatkan.

Kebolehan menulis memerlukan kematangan urat saraf dan urat daging yang mengawal jari dan

tangan. Ini amat penting untuk pelarasan bagi membolehkan seseorang menulis. Kanak-kanak sewaktu

berumur dua tahun telah boleh menggunakan jari dan tangan mereka untuk menconteng dan membuat

gambar mengikut tanggapan mereka. Latihan peringkat rendah menekankan aktiviti seperti melakukan

latihan pergerakan tangan. Kemudian meggalakkan murid menguasai gerak tangan yang bebas suapaya

mereka boleh menulis dengan selesa dan sempurna.

Dalam sukatan pelajaran bahasa Melayu KBSR, kemahiran menulis merupakan objektif untuk

melihat keupayaan murid menulis perkataan dan membina ayat, serta dapat mengeluarkan idea melalui

pelbagai jenis penulisan. Ini termasuk penulisan tentang pengalaman peribadi yang dilalui, bahan sastera

serta bahan berunsur ilmu. Penulisan hendaklah menggunakan ayat yang gramatis serta tanda baca dan

ejaan yang betul. Tulisan berangkai yang jelas dan cantik hendaklah digalakkan kepada setiap murid.

Hasil pembelajaran bagi kemahiran menulis ialah keupayaan menggunakan pelbagai jenis ayat dan

wacana, mencatat dan menyusun maklumat, menghasilkan penulisan kreatif dan bukan kreatif dan

membuat ulasan.

Latihan atau aktiviti yang boleh dilakukan untuk kemahiran menulis ini ialah aktiviti seperti

membuat corak, menekap dan membentuk huruf. Latihan menulis ini dikenali sebagai kemahiran menulis

secara mekani kemahiran ini perlu dikuasai pada peringkat awal supaya murid dapat menghasilkan

tulisan yang kemas dan mudah dibaca oleh orang lain. Ini dapat membantu murid menguasai kemahiran

selanjutnya.

RUMUSAN

Terdapat banyak kategori kanak-kanak berkeperluan khas. Berdasarkan kajian dan pemerhatian yang

dilakukan kanak-kanak berkeperluan khas sememangnya menghadapi masalah dalam bahasa dan komunikasi

disebabkan oleh beberapa faktor seperti genetik dan persekitaran. Kekurangan yang terdapat pada diri mereka

mengakibatkan mereka susah dan lambat mempelajari bahasa dan berkomunikasi berbanding dengan kanak-kanak

normal yang lain.

Bagi kanak-kanak Sindrom Down, ciri- ciri fizikal yang dihadapi tidak boleh diubah lagi namun masalah

pembelajaran yang dihadapi masih boleh dibaiki. Ciri-ciri fizikal yang dialami disebabkan oleh faktor genetik iaitu

mempunyai tiga pasang kromosom pada pasangan kormosom ke 21. Ini memberikan ciri-ciri yang telah

dibincangkan di atas tadi seperti bertubuh pendek, kepala kecil, mata sepet dan lain-lain lagi.


19/25

Bagi masalah lembam pula terjadi disebabkan faktor baka dan juga persekitran. Baka yang diperoleh dari

keturunan yang mempunyai masalah lembam akan diperturunkan kepada anak-anak. Faktor persekitaran pula

memberi kesan kepada kanak-kanak menjadi lembam kerana tidak ada perhatian dan komunikasi daripada ibu bapa

menyebabkan anak kurang terdedah dengan perkataan dan interaksi dengan orang lain.

Pendidikan yang diberikan kepada kanak-kanak berkeperluan khas ini bukanlah untuk menjadikan mereka

bijak cemerlang dan dipandang tinggi oleh masyarakat tetapi pendidikan yang diberikan adalah untuk memastikan

kanak-kanak ini boleh menguruskan diri sendiri tanpa bergantung sepenuhnya kepada orang lain. Pendidikan ini

bukan hanya terletak di bahu guru-guru pendidikan khas malah sepatut semua pihak perlu memberi sumbangan dan

galakan kepada kanak-kanak istimewa ini.

Posted by SiTi HaJaR JaMaLuDiN at 2:43 AM

http://anuarsped.blogspot.com/2009/04/masalah-bahasa-dan-komunikasi.html

Rabu, 15 April 2009

MASALAH BAHASA DAN KOMUNIKASI

TAJUK 2 MASALAH BAHASA DAN KOMUNIKASI

Masalah Bahasa

Definisi bahasa yang telah dibincangkan dalam tajuk 1 dengan jelas menyatakan bahawa bahasa adalah merupakan

alat untuk manusia berkomunikasi. Oleh itu ketidakupayaan berbahasa akan menjejaskan keberkesanan komunikasi

seseorang.

The National Information Center for Children and Youth with Disabilities (1996), USA telah mendefinisikanmasalah bahasa sebagai;

adalah kelemahan dalam keupayaan untuk memahami

dan/atau menggunakan perkataan-perkataan mengikut konteks,

sama ada secara verbal dan bukan verbal. Di antara ciri masalah

bahasa termasuklah penggunaan perkataan dan maknanya yang

kurang sesuai, tidak upaya menyampaikan idea, bentuk tatabahasa

yang kurang sesuai, kurang perbendaharaan kata, dan tidakupaya mengikut arahan.

The American Speech-Language-Hearing Association (ASHA) (1982) telah memberikan definisi dan jenis masalah

bahasa yang lebih perinci seperti berikut;

Masalah bahasa adalah kecacatan atau perkembangan

pemahaman yang menyimpang atau kandungan bahasa ataupenggunaan dalam pertuturan, tulisan (atau kedua-duanya),

atau sistem simbol yang lain. Masalah tersebut mungkin melibatkan

satu atau gabungan mana-mana aspek bahasa berikut; (1) bentuk

bahasa ( sistem fonologi, morfologi, dan sintaksis), (2) kandungan

bahasa ( sistem semantik), atau (3) fungsi bahasa dalam

komunikasi (sistem pragmatik).
http://sitihajarjamaludin.blogspot.com/2010/04/kanak-kanak-berkeperluan-khas.htmlhttp://sitihajarjamaludin.blogspot.com/2010/04/kanak-kanak-berkeperluan-khas.htmlhttp://anuarsped.blogspot.com/2009/04/masalah-bahasa-dan-komunikasi.htmlhttp://sitihajarjamaludin.blogspot.com/2010/04/kanak-kanak-berkeperluan-khas.htmlhttp://anuarsped.blogspot.com/2009/04/masalah-bahasa-dan-komunikasi.html


20/25

Bentuk bahasa

a. Fonologi adalah sistem bunyi bahasa dan peraturan linguistik yang menentukan kombinasi bunyi.

b. Morfologi adalah peraturan linguistik yang menentukan struktur perkataan dan pembentukan perkataan daripadaunsur makna yang asas (morfem).

c. Sintaksis adalah peraturan linguistik yang menentukan susunan dan gabungan perkataan-perkataan bagi

membentuk ayat dan hubungan di antara unsur dalam lingkungan ayat tersebut.

Kandungan Bahasa

a. Semantik adalah sistem psikolinguistik yang mencorak kandungan pertuturan, kehendak, dan makna perkataan

dan ayat.

Fungsi Bahasa

a. Pragmatik adalah sistem sosiolinguistik yang mencorak penggunaan bahasa

dalam komunikasi, yang mungkin disampaikan secara pergerakan ataupercakapan.

Berdasarkan definisi masalah bahasa di atas, masalah-masalah yang dihadapi adalah seperti berikut;

i. Fonologi

Kanak-kanak dengan masalah fonologi berkemungkinan menghadapi

masalah dalam bahasa lisan. Mereka kerap membuat kesalahan

menggantikan bunyi dalam perkataan seperti nama untuk mama, blinkuntuk drink.

ii. Morfologi

Kecelaruan yang melibatkan morfologi termasuklah penggunaan imbuhan

yang luar biasa, struktur ayat yang salah, dan penggunaan tenses yang

salah (bahasa Inggeris).

iii. Sintaksis

Masalah yang berkaitan sintaksis (ayat) pula melibatkan kesalahan

tatabahasa yang boleh memberi kesan dalam menyusun dan

menyampaikan pendapat yang kompleks.

iv. Semantik

Masalah semantik dapat dilihat melalui perkembangan perbendaharaan kata

yang lemah, menggunakan makna perkataan yang tidak sesuai, dan tidakberupaya memahami makna perkataan.

v. Pragmatik

Masalah berkaitan pragmatik melibatkan ketidakupayaan kanak-kanak

memahami atau menggunakan bahasa dalam konteks atau perbualan dalam

situasi yang berbeza.


21/25

Apakah masalah bahasa yang dihadapi oleh kanak-kanak masalah pembelajaran?

Kanak-kanak masalah pembelajaran kebiasaannya menghadapi masalah bahasa yang serius. Masalah bahasa yang

mereka hadapi lebih tertumpu kepada ketidakupayaan memperoleh dan menguasai bahasa penerimaan yang tepat,ketidakupayaan memproses bahasa dengan tepat, dan ketidakupayaan menguasai serta melahirkan bahasa pelahiran.

Masalah bahasa yang dihadapi oleh kanak-kanak masalah pembelajaran secara khusus adalah seperti berikut:

i. mengingat kembali perkataan

ii. menyatakan perkara atau bentuk yang abstrak

iii. memahami perkataan yang mempunyai pelbagai makna

iv. menggunakan ayat yang betul dan lengkapv. meminta penjelasan untuk mesej yang kurang difahami

vi. menghasilkan mesej yang kompleks dari segi sintaksis

vii. memaklumkan sesuatu maklumat kepada orang lain

viii. mempelbagaikan gaya berkomunikasi untuk menyesuaikannya dengan pendengar yang berbeza

2.1.2 Intervensi Pengajaran Bahasa

Kanak-kanak yang dikenal pasti menghadapi masalah bahasa hendaklahlah diberi perhatian untuk dipulihkan

dengan segera. Tindakan awal untk membantu memulihkan atau mengurangkan masalah yang dihadapi oleh kanak-kanak ini dikenali sebagai intervensi. Apabila mengajar bahasa kepada kanak-kanak terutamanya kanak-kanak

masalah pembelajaran, guru hendaklah menggunakan beberapa teknik pengajaran yang khusus bagi memenuhi

keperluan bahasa kanak-kanak tersebut. Di antara intervensi pengajaran bahasa yang mungkin dapat membantu

kanak-kanak mengatasi masalah penguasaan bahasa mereka adalah seperti berikut:

i. Ajar bahasa di dalam situasi

Mengajar bahasa di dalam situasi yang diadakan akan membantu kanak-kanak memahami isi pelajaran dan

seterusnya menguasai kemahiran bahasa yang diajar. Contoh: membantu ayah di kebun.

ii. Ikut urutan perkembangan bahasa normal

Pengajaran bahasa hendaklah berdasarkan kemampuan berbahasa kanak-kanak mengikut peringkat umur mereka.

iii. Guna strategi pengajaran yang khusus dan berkesan ketika memperkenalkan konsep baru

Pelbagai strategi pengajaran khusus boleh digunakan untuk mengajar kanak-kanak masalah pembelajaran seperti

teknik REBUS, kaedah VAKT, kaedah fonik dan sebagainya.

iv. Bercakap tentang apa yang mereka fikir atau lakukan

Kanak-kanak mesti dilatih bercakap dan menyampaikan buah fikiran mereka. Satu cara mudah merangsang merekabercakap adalah dengan meminta mereka bercakap tentang apa yang mereka sedang fikirkan atau perkara yang

mereka sedang lakukan.

v. Terangkan apa yang orang lain lakukan

Kemahiran menerang boleh ditingkatkan dengan cara meminta mereka menceritakan perkara yang dilakukan oleh

orang lain. Menceritakan apa yang dilihat adalah lebih mudah dilakukan oleh kanak-kanak masalah pembelajaran.

vi. Gunakan contoh yang betul untuk memberikan latihan bagi kemahiran bahasa yang khususMenunjukkan contoh yang betul atau modeling digunakan supaya kanak-kanak dapat meniru kemahiran bahasa

yang betul. Kemahiran bacaan mekanis misalnya boleh dajar dengan cara guru menunjukkan cara bacaan yang betul

atau menayangkan rakaman pembaca berita TV membaca berita.

vii. Gunakan aktiviti harian dalam menyediakan latihan kemahiran-kemahiran bahasa dalam lingkungan konteksnya

Aktiviti harian kanak-kanak sama ada di rumah atau di sekolah boleh dimanfaatkan untuk menyediakan

pengalaman-pengalaman bahasa yang boleh mereka pelajari. Selain itu, aktiviti harian pelajar juga boleh digunakan


22/25

sebagai bahan atau tema pengajaran bahasa.

Dalam merangka intervensi pengajaran dan pembelajaran bahasa kepada kanak-kanak masalah pembelajaran,

aktiviti hendaklah berfokuskan pelajar.

Latihan 2.3

Apakah yang dimaksudkan dengan intervensi awal?

Apakah bentuk intervensi awal yang boleh dilakjukan untk membantu kanak-kanak yang menghadapi masalah

bahasa.

2.2 Masalah Pertuturan

Pertuturan adalah bentuk ekspresi bahasa yang paling biasa dan memerlukan koordinasi di antara alat artikulasi,

pernafasan, dan suara. Pertuturan melibatkan simbol-simbol yang diwakili oleh bunyi dalam bentuk bahasa yang

formal bertujuan untuk melahirkan idea dan bertukar-tukar fikiran.

2.2.1 Unsur-unsur pertuturan

Pertuturan mempunyai empat unsur, iaitu suara, bunyi atau talun (resonance), artikulasi, dan kelancaran.

a. Suara terbentuk dalam tiga komponen iaitu (1) pic (pitch) yang merujuk kepada tinggi rendah nada suara, (2)

kekuatan, atau kenyaringan suara, dan (3) kualiti suara.

b. Bunyi atau resonan adalah aspek bunyi-bunyi pertuturan dan ada kalanya dianggap sebagai sebahagian daripada

suara. Ada individu yang mempunyai suara yang kuat dan ada pula yang suaranya lemah atau pun terlalu nyaring.

c. Artikulasi melibatkan gigi, lelangit, bibir, lelangit, dan pergerakan lidah untuk mengeluarkan bunyi-bunyi bahasa.

d. Kelancaran adalah keupayaan bertutur tanpa teragak-agak atau tersekat-sekat yang boleh mengganggu

komunikasi.

2.2.2 Kategori masalah pertuturan

Apakah yang dikatakan pertuturan normal?

Pertuturan yang normal merujuk kepada keupayaan mengeluarkan bunyi-bunyi bahasa melalui mulut, dilafazkan

dengan baik, mempunyai kualiti semula jadi, rentak dan kadar yang baik, dan mempunyai perbendaharaan kata yang

mencukupi sesuai dengan peringkat umur.

Masalah pertuturan boleh dibahagikan kepada tiga kategori besar, iaitu masalah artikulasi, masalah suara, dan

masalah kelancaran.

i. Masalah artikulasi

Masalah artikulasi atau gangguan artikulasi adalah pengeluaran bunyi-bunyi pertuturan yang abnormal, sehingga

menyebabkan percakapan menjadi tidak tepat atau percakapan yang tidak sesuai. Masalah artikulasi terdiri daripada

perkara-perkara berikut:

penggantian


23/25

pengguguran

pengubahan, dan

penambahan

Penggantian bunyi terjadi apabila bunyi tertentu dalam sesuatu perkataan digantikan dengan bunyi yang lain,misalnya malan untuk makan wabbit untuk rabbit. Kesilapan ini sering berlaku kepada kanak-kanak yang

masih belum matang.

Pengguguran bunyi pula melibatkan pengguguran atau menghilangkan sesuatu bunyi konsonan. Pengguguran boleh

berlaku di permulaan, tengah, atau akhir perkataan, misalnya idung untuk hidung, besa untuk besar, dan

lain-lain.

Pengubahan bunyi terjadi apabila sebutan asal diubah sehingga boleh menghilangkan maknanya. Masalah ini ketaradalam penyebutan bahasa Inggeris misalnya perkataan sip disebut shlip. Sekiranya untuk perkataan susah,

konsonan s disebut dengan hembusan angin yang kuat atau keterlaluan boleh mengubah bunyi perkataan tersebut,

misalnya sssyusyah

Penambahan bermaksud menambah bunyi tertentu dalam perkataan seperti bawa disebut bawah atau bawuah,

animal disebut ammanimal atau ammaminal.

a) Punca masalah artikulasi

Masalah artikulasi boleh dikaitkan dengan beberapa faktor yang menyebabkan gangguan artikulasi. Di antaranya

adalah seperti sumbing bibir atau sumbing lelangit, kecacatan lidah, penyakit ataupun kecacatan pada hidung atau

tekak, kelumpuhan otak, peniruan pertuturan yang salah ketika mula belajar bercakap sewaktu kanak-kanak, dan

juga faktor persekitaran.

Sumbing, iaitu kecacatan lelangit atau bibir ialah kerenggangan tulang mulut, tisu lembut, dan struktur bahagian atas

bibir yang mengganggu pengeluaran udara melalui hidung dan menghasilkan suara yang sengau.

Masalah pertuturan juga boleh berpunca daripada kelumpuhan otak (brain damage) yang mengawal sistem saraf

tunjang dan pergerakan otot alat pertuturan. Kanak-kanak akan menjadi sukar menerima atau mengeluarkan bunyi

atau suara yang betul.

Ketika masih bayi lagi, kanak-kanak belajar bertutur dengan meniru pertuturan orang dewasa. Kebiasaannya sebutan

perkataan sengaja tidak lengkap bagi memudahkan mereka meniru sebutan perkataan. Mereka juga menyebut

perkataan dengan pelat, misalnya nacik untuk nasi, be ak untuk berak dan sebagainya. Sekiranya kesilapan

sebutan ini tidak dibetulkan, maka kanak-kanak tersebut akan mengalami masalah menyebut perkataan denganbetul.

Faktor persekitaran juga mempengaruhi keupayaan bertutur kanak-kanak misalnya persekitaran keluarga yang tidak

banyak bercakap, menggunakan dua atau lebih bahasa , tekanan emosi, atau juga kanak-kanak yang terbiar tanpa

bimbingan orang dewasa sebagai model..

b) Strategi Intervensi Masalah Artikulasi

Terdapat beberapa cara yang boleh dilakukan untuk membantu kanaka-kanak yang menghadapi masalah artikulasi

sebelum masalah itu berlarutan dan memberi kesan yang negatif kepada kanak-kanak tersebut. Di antaranya adalahseperti terapi pertuturan, pendekatan interaktif, dan komunikasi tambahan (augmented communication).

Terapi Pertuturan

Ahli terapi pertuturan akan menjalankan terapi bersama kanak-kanak secara individu, dalam kumpulan kecil, atau

secara terus di dalam kelas untuk mengatasi masalah pertuturan kanak-kanak. Di antara strategi yang digunakan


24/25

adalah:

aktiviti intervensi bahasa iaitu ahli terapi pertuturan akan berinteraksi dengan kanak-kanak dan bercakap dengan

mereka. Bahan-bahan seperti gambar, buku, objek, atau peristiwa yang berlaku digunakan untuk merangsang

perkembangan bahasa kanak-kanak . Ahli terapi juga akan menunjukkan cara penyebutan yang betul danmenggunakan kaedah latih tubi untuk membina kemahiran bertutur dan juga bahasa.

Terapi artikulasi (alat pertuturan), iaitu melibatkan artikulasi, penghasilan bunyi, dan latihan-latihan melalui tunjuk

cara penyebutan yang betul kepada kanak-kanak. Terapi ini dilaksanakan melalui aktiviti permainan. Misalnya ahli

terapi akan menunjukkan cara menyebut sesuatu huruf, misalnya r . Selain itu dia juga akan menunjukkan cara

bagaimana lidah perlu digerakkan untuk menghasilkan bunyi r sebut.

Pendekatan Interaktif

Melalui pendekatan interaktif ini, ahli intervensi yang mungkin terdiri daripada ibu bapa, guru pendidikan khas, atau

ahli terapi pertuturan akan cuba menggunakan sifat semula jadi kanak-kanak untuk bercakap tentang apa yang dia

sedang lakukan, merancang untuk lakukan, ataupun perkara yang dia ingin lakukan. Sesi pemulihan ini dilakukan

semasa kanak-kanak sedang bermain, makan, atau semasa pergi ke restoran dengan menggunakan bahasa dan

sebutan yang betul. Menurut Bloom (1991), tujuan pendekatan ini adalah untuk merangsang kanak-kanak supaya

kanak-kanak banyak. Justeru, sebutan mereka akan menjadi lebih tepat di samping meningkatkan lagiperbendaharaan kata mereka.

Komunikasi Tambahan

Ada kalanya terdapat kanak-kanak bermasalah pembelajaran yang mengalami masalah pertuturan yang serius tidak

dapat bercakap dengan baik. Oleh itu, komunikasi tambahan diperkenalkan kepada kanak-kanak ini. Satu bentuk

komunikasi tambahan adalah bahasa isyarat kod tangan yang biasanya digunakan oleh golongan masalah

pendengaran.

ii. Masalah suara

Masalah atau gangguan suara melibatkan kualiti bunyi (akustik) suara yang tidak normal atau luar biasa yangdihasilkan ketika kanak-kanak bercakap. Semua suara berbeza dari segi nada, kualiti suara, dan punca suara

dihasilkan. Suara kurang menyenangkan apabila dikeluarkan secara sengau, serak atau garau (hoarseness), dan

berbisik. Semua ini akan mengganggu komunikasi yang berkesan.

Pertuturan sengau terhasil apabila udara dari paru-paru yang sepatutnya keluar melalui rongga mulut telah keluarmengikut rongga hidung ketika bercakap. Keadaan ini menjadikan suara sengau atau seperti hidung tersumbat . Oleh

itu kanak-kanak sumbing akan menyebut kebanyakan konsonan secara sengau kecuali bunyi vokal dan bunyi-bunyi

konsonan n, m, dan ng .

Masalah suara akibat jeritan, sorakan yang terlalu kuat hanyalah bersifat sementara dan akan pulih apabila tekak

diubati dan kekuatan bunyi pertuturan dikurangkan.

Guru akan dapat mengenal pasti pelajarnya yang menghadapi masalah suara berdasarkan petunjuk-petunjuk berikut:

i. suara sengauii. suara orang yang sesak nafas

iii. suara berbunyi kasar atau suara seperti orang menarik nafas sambil

bercakap

iv. suara sangat perlahan

v. bercakap seperti berlagu

vi. bercakap senada (monotone voice)

vii. pic (pitch) suara biasanya tinggi atau rendah


25/25

viii. corak penekanan perkataan dalam ayat yang berlainan daripada biasa, dan

ix. bersusah payah menyebut perkataan ( cth: mengejip mata, muka berkerut, menggenggam tangan, dsb)

Bagi kanak-kanak yang mengalami masalah suara, mereka boleh dipulihkan melalui intervensi terapi pertuturan

seperti yang dibincangkan sebelum ini.

bahan rujukan tugasan

Documents