kristian tlangau 1 - mizoram synod · kristian tlangau 3 editorial chhang leh loh israel-ho hi...

52
1 Kristian Tlangau www.mizoramsynod.org

Upload: trinhnguyet

Post on 05-Nov-2018

278 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

1Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Page 2: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

2Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Synod PuipateModerator : Rev. LalzuithangaSecretaries : Rev. Lianhmingthanga Sailo (Sr.)

Upa R. Dêngzîkpuia (Jr.)Finance Officers : Rev. P.C. Pachhûnga

Rev. H. RemthangaStatistician : Upa Dr. H. VânlalhlunaSr. Executive Secretary : Rev. Lalramliana PachuauExecutive Secretary : Rev. B. Sângthanga

Kum 106-na June 2017 Bu 1,257-na

Editor : Rev. Dr. C. Chawnghmingliana Ph. 2316411(R)Joint Editors : Rev. P.C. Pachhûnga

Upa H. RonghâkaUpa Prof. R.L. ThanmawiaRev. P.B. Mankima

Business Manager : Upa C. LalbiaktluangaSynod Office, First FloorMission Vêng, Aizâwl – 796 001

Office Phone 2324590; e-mail: [email protected]

Kum khat lâk man : Rs. 50.00A man pe leh a bu la duh chuan Business Manager, Synod Office First

Floor, Mission Vêng, Aizâwl hriattîr tûr.

Thu chhuahte hi Editor ngaih dân a ni vek kher lo.

The Organ of the Presbyterian Church, Mizoram

A CHHÛNGA THU AWMTE

1. Editorial 1

2 . Mizoram Synod 2

3. Lâwrkhâwm 9

4. Zawhna leh Chhânna 14

5. Sermon: (1) A laiah Isua 20

(2) Lal Isua thlen in 25

6. Tar Theology 28

7. Presbyterian Church of Tripura Provisional Synod... 34

8 . South Wales Kohhranten Mission lamah hma thar... 38

9. Sûnna 43

Page 3: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

3Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Editorial

CHHANG LEH LOH

Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atânchhang an urin uluk takin an vil a. A mei dep lam pang ût lo tâwktûrin an let thuai thuai \hîn. Chutianga \ha taka an leh chuan a hminkim a, ei pawh a nuam zaih \hîn. An chhang ur an leh loh erawhchuan a lehlam ût viau siin a lehlam a la hel hle si ang a, ei tlâk a nilo vang. Kan Bible-ah hian Israel-ho chu chhang leh loh nên tehkhinan ni a (Hos 7:8), an tân chuan a chiang viau âwm e.

Pathianin a mite chu nun kawng tinrêngah leh a tâna inpêknaahte hmin kim tûrin a duh a ni. Bawh lam bawh vak a, bawh loh lamhlamchhiah leh viau si te hi kalhmang \ha tâwk a ni lo. Nun lehthiltihah pawh inbûk tâwk a pawimawh. Huho nunah leh mi malnunah pawh inbûk tâwk a ngai. Phungthlu tak leh hawihhâwm tak,ruih hlek avânga buaina siam chîng viau si te hi chhang leh loh nunzia a ni a. Pathian thu sawi tui thei viau si, Pathian ram thilpêkngaihthah leh tlat si te pawh hi chhang leh loh zia a ni bawk.

Hmai chhana mi fak hluak hluaka mi dang bula mi rêl chîng lehhle si te hi ‘inlêng \ha tak, haw paha artui \hâm rûk chîng’ an tih angdeuh hi an ni a, an ninawm duh hle. Hnâng hlai thiam takin pan rualzaiha hnâng an hlai a, hmerh nuam taka an chhuah ang hian kan nunleh thiltihte hi chhah hlei awm lo pan rual thlap, hmerh nuam tak nithei se a va duhawm êm!

Page 4: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

4Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

– Executive Secretaryi/c Publicity, etc.

1. Chhawmdawlna peTûn hnaia harsatna hrang

hrang tâwkte hnênah hetianghian Synod Relief Fund a\anginchhawmdâwlna pêk a ni:

Thlipui tuar chhûngkaw 10hnênah `46,000, in kângchhûngkaw pasarih hnênah`54,000, damlo \anpui ngaichhûngkaw panga hnênah`30,000, khawsak harsachhûngkaw pakhat hnênah`6,000, Biak In leh Vestry thliina tihchhiat kohhran pangahnênah `1,15,000, in chhiachhûngkaw 39 hnênah`2,31,000. A vaiin ̀ 4,82,000.

2. Prison MinistryApril 2, 2017 khân Synod

Prision Ministry hma lâknainCentral Jail-ah rawng bâwl a nia, hetah hian mipa leh hmeichhiaa hranga inkhâwmpui a ni a,

mipa lamah Rev. R. Lalvulluaia,Pastor i/c Prison-in a kaihhruaia, Rev. B. Sângthanga, Exe.Secretary-in thuchah a sawi a,hmeichhe lamah Nl. Vânlal-sâwmi, Co-ordinator, MSSU-inPathian thuchah a sawi bawk.Central Jail-ah hian Bible 40 lehChapal bun 12 hlan a ni.

3. Kohhran Hmeichhiaw April 5 & 6, 2017 khân

Central Kohhran HmeichheCommittee member-te pualinLeadership Training & Retreat,Synod Conference Centre-ahhman a ni a, Rev. Lianhming-thanga Sailo, Synod Secretary(Sr.); Rev. P.C. Pachhûnga,Exe. Secretary, Pi H. Lalpian-thangi, General Secretary; UpaR. Lalmalsâwma, Gen. Manager,PRESCOM leh Tv. Zaihming-thanga, Accountant, SynodOffice ten hun an hmanpui a ni.

Mizoram PresbyterianKohhran Hmeichhia CentralCommittee te hian kum 1993a\ang khân term thar apianginLeadership Training leh Retreathi an hmang \hîn a. Kum 2017 -2019 hruaitute pualin tûn \umahhian an hmang ve leh a ni.

Page 5: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

5Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

w April 27 - 30, 2017chhûnga NEICCWA Mairang,Meghalaya-a neihah Mizorama\angin mi 50 an kal.

4. Worship Deptw April 6-7, 2017 zân khân

Khatla South VêngtharKohhranah Zai hruai Trainingbuatsaih a ni a, Pu Lalromawia,Senior Instructor-in a hmanpuia. April 10-11, 2017 khânSialsûk Bial K|P Conductors’Training chu Pu Lalromawia,Senior Instructor leh UpaThanghuta, Comt. Member tenan hmanpui bawk.

w April 28-29, 2017 khânKolasib Hmârvêng Bial K|Pbuatsaih Vocal Traininghmanpuiin Tv. H. Lal\hazuala,instructor a kal.

5. Mission Boardw April 6, 2017 khân Area

hrang hrang Joint Committee -Milit Samiti chu Synod Office-ahan \hu a, October thlaa KhatlaKohhrana Masihi SangatiConvention neih tûr thlîr lâwknaleh programme kimchang an siamnghâl bawk.

w Hlabu “Stuti Geet” chuchhut thar leh tawh a ni a, bu

khat ̀ 60 zêlin Synod MissionBoard, Synod Office leh MasihiSangati Kendra, Bâwngkâwnahlei theih a ni.

w April 19, 2017 zân khânLeitan South Kohhran Biak InahMissionary lâk thar mi 15-te tirhchhuahna hun hman a ni a, Rev.Lalzuithanga, Moderator-inthuchah a sawi. Missionary tirhchhuahte hian April 5 - 13, 2017chhûng khân JM Lloyd Hall,Synod Office-ah OrientationTraining an lo nei tawh a ni.

w April 26, 2017 khânSynod Mission BoardCommittee Vawi 159-na chuSynod Office- a Lloyd Hall-ahan \hu a, Commiittee hi SynodModerator Rev. Lalzuithangan akaihruai a, Rev. K. Lalrinmawia,Secretary, Synod MissionBoard hnen a\angin reportngaihthlak a ni.

Board committee-ah hianJoint Pastorate MeetingPresbytery-a hlân kaichungchâng te, Dibrugarh BiakIn hming thlâk te, AssamMisssion Field Heaquarters ramhming thlâk thu te, Odisha-aRestoration India Mission in

Page 6: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

6Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Presbyterian Church of India-ainchhûn luh an dîlna te leh thilpawimawh chi hrang hrang te anngaihtuah a ni.

w April 28 - 30, 2017khân Home Mission North, BruConvention vawi 3-na chuTuipuibari Kohhran Biak Inahhman a ni a. Thupui ‘PathianHmangaihna’ tih chu SpeakerDr. Robert S. Halliday,Coordinator, SMB hnên atanginngaihthlâk a ni a, Bible Study -Johana Lehkhathawn pakhatnachu Rev. Zohmunliana, HomeMission North Working Comtt.member-in a zirpui bawk.

He hun hmanpui hian Rev.K. Lalrinmawia, Secretary,SMB, Pu C. Kâpthanga, Pu JKLalêngzauva, Hqrs. Office,Malsâwmdinga Chawngthu lehJerry Lalnundika, Missionary tean kal.

6. Zinw April 3 - 13, 2017 khân

Agartala, Guwahati leh Diphu-ah Field Committee hmanpuiinRev. B. Sângthanga, ExecutiveSecretary, Rev. LalremruataRâlte leh Upa Dênghmingthanga,BEC member te an kal.

w April 15, 2017 khânKolasib Diakkâwn KohhranahRev. Lalramliana Pachuau, Sr.Executive Secretary a kal.w April 18 - 22, 2017 khân

Rev. K. Lalrinmawia,Secretary, SMB chu Councilfor World Mission Programme-in Kolkata-ah a kal.w April 21 - 23, 2017 khân

Zohmun Pastor Bial Inkhâwmpuihmanpui leh Pastor Quartersthar Pathian hnêna hlanna hunhmangin Rev. LalramlianaPachuau, Senior ExecutiveSecretary a kal.w April 27 - 30, 2017 khân

Serampore College Committeeleh Meitei Synod hawnnaahRev. Lalramliana Pachuau, Sr.Executive Secretary a kal.

7. Synod Press-ah WebOffset khâwl thar

April 26, 2017 khân SynodPress-ah lehkha chhutna khâwl(Web Offset) thar chu Rev. PCPachhunga, Executive Secretaryi/c PRESCOM-in Pathianhnênah a hlân. He khâwl tharMudrika Newsliner hi SamnicGraphic System, Faridabadsiam a ni a, a man hi a bun felnanên chuan ̀ 25,00,000 zet a ni.

Page 7: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

7Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Tûna Synod Press khâwlthar hi chuan engkim a chhuthnuah thleh hnih chauh ni lo,thleh lia thleh sain a lo chhuak tathung a, lehkhabu size tlânglâwnber 1/8vo (Demy) tiatin a thlepzo ta nghâl a ni. Technical \awngchuan he web khâwl hian 1/8folder a rawn keng nghâl a ni.

8. MSSUw April 7 - 11, 2017 khân

Delhi Mizo Kohhranah kohhrankalphung zir hona leh SundaySchool Training hun hman a nia, hemi hmanpui hian Rev. P.C.Pachhûnga, Executive Secretaryi/c MSSU, Upa Lal\hahlunaRâlte, MSSU Asst. Coordinatorleh Upa B. Lalhmunliana,Bethlehem Vênglai, MSSUTrainer te an kal.

w April 8, 2017 khânSuarhliap Bialah Sunday SchoolZirtîrtu Training buatsaih a ni a.Hemi hmanpui hian UpaLalrosânga Kâwlni, MSSUOffice leh Upa Zohmangaiha,Zemabawk Vêngthar, MSSUTrainer te an kal.

w April 29, 2017 khânTuivamit Kohhranah SundaySchool Zirtîrtu Training buatsaih

a ni a, hemi hmanpui hian UpaLalrosânga Kâwlni leh PuLalthanchhûnga, Bûngkâwn,MSSU Trainer te an kal.

w April 29, 2017 khânLunglêng-I Bialah SundaySchool Zirtîrtu Trainingbuatsaih a ni a, hemi hmanpuihian Upa Lal\hahluna Râlte lehT. Upa R. Lalhmingthanga,Republic Vêngthlang, MSSUtrainer te an kal.

9. K|Pw April 6, 2017 khân

Diakkâwn Bialah Leadershiptraining neihpuiin Tv. JosephLalsângzuala leh T.UpaLalrinmawma, Comt. Memberte an kal.

w April 8, 2017 khânKei\um Branch Diamond Jubileelawmna hmanpuiin Pu P.C.Biakmuanpuia, Asst. Secretaryleh Dr. Lalrotluanga, Comt.Member te an kal.

w April 8-9, 2017 khânRiangtlei Branch DiamondJubilee lawmna hmanpuiin PuLalchhuanliana leh Dr. David C.Vânlalfakawma, CommitteeMember te an kal.

Page 8: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

8Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

w April 25, 2017 zân khânKulikâwn Branch DiamondJubilee lawmna hmanpuiin UpaZonunmawia, General Secretaryleh Pu Lalchhuanliana, Comt.Member te an kal.

w April 29, 2017 khânHlimen Pastor BialahLeadership & Account Trainingbuatsaih a ni a, hemi hmanpuihian Pu Vânlalpêka, Fin.Secretary leh Nl. Lalfamkimi,Comt. Member te an kal.

10. Missionary TrainingCollege (MTC)w April 12, 2017 khân

Missionary Training Collegechuan Graduation Day Vawi 5-na, kum 2016-17 Session-a B.Miss zir chhuak mi 14-te thlahnahun Pi Zaii Hall, SynodConference Centre-ah an hmang.Synod Moderator Rev.Lalzuithangan Graduation daythuchah a sawi a, CollegeMagazine a tlângzarh bawk.Rev. Lalramliana Pachuau,Senior Executive Secretary-incertificate a hlân a, Rev. P.C.Pachhûnga Executive Secretary-in zirlai ti \hate hnênah lâwmmana hlân.

Graduation Service-ah hianPrincipal kaihhruainain MTC-inSenate of Serampore a\angaFull Affiliation an hmuh lawmnahun hman a ni a, Rev.Lianhmingthanga Sailo, SynodSecretary (Sr.)-in malsâwmnaininkhâwm a \în a ni.

w Synod Mission Boardhnuaia Contract Missionary-tetân Short Course MissionaryTraining chu January 12 - April7, 2017 chhûng khân MTC-ahhman a ni a. Mi 15 training tûrakohten \ha takin training an zothei a. Trainees te hi April 7,khân thlahna hun hman a ni a,he Farewell Programme hiSynod Mission Board SecretaryRev. K. Lalrinmawian ahmanpui a. K. Thangchhûngi,Home Mission North, Pêrsângathawk mêk chu Best Trainee-ahthlan a ni.

w B.Miss zirlaite chuanMarch 3 - April 6, 2017 khânII Semester exam an zo a,chawlh chhûngin FieldEducation neiin B.Miss. IIyrzirlaite hi Arunachal East Field -ah an kal a, B.Miss. I yr zirlaitehi Home Mission North Field-ah an kal thung a ni.

Page 9: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

9Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

11. Revival Deptw April 4 - 8, 2017 khân

Revival Camping Centre-ah aduh apiang tân camping neih leha ni a, Speaker chu Upa C.Sângkhûma, Râlvêngtu team ani. Camp-ah hian Aizâwlkhawpui chhûng leh pâwn a\angte leh kohhran hrang hranga\angin mi 97, mipa 76 lehhmeichhia 21 an lût a,Operation Nehemia rawng-bâwlna avângin mi pasarih laicamp-ah hian an lût bawk.Camping atâna hna \ûl hranghrang te chu Vênghnuai PastorBialten an thawk a ni.

w Revival Dept. bul tumaneih \hin Operation Nehemiachu neih chhunzawm zêl a ni a,a remchân dân anga kalpui \hina ni. He hunah hian StreetPreaching neih \hin a ni bawk a,hei bâkah hian a duh lehmamawhte tân \awng\aisaknaleh Counselling Class te pawhneih \hin a ni.

12. SL & PBApril 28, 2017 zân khân

Ramhlun East KohhranahLiterature Seminar neihpuiin Rev.Dr. C. Chawnghmingliana, Editor,SL&PB leh Upa R. Lalmal-

sâwma, General Manager,PRESCOM te an kal.

13. ATC Valedictory ServiceApril 11, 2017 khân Aizawl

Theological College chuanValedictory Service an hmang a,zirlai kal chhuak tûr mi 52 {D.Th.4, M.Th. 20, BD 24 leh Diplomain Clinical and PastoralCounselling (DCPC) 4} te thlahan ni.

Synod Moderator Rev.Lalzuithangan zir chhuakte fuihnathuchah sawiin Certificate a hlâna, Rev. Lianhmingthanga Sailo,Synod Secretary-in zirlai ti \hatehnênah lâwmman a hlân bawk.

14. Synod Hospital, NursingSchool Graduation Day

Synod Hospital, DurtlângNursing School chuan April 20,2017 khân Nurse zir zotethlahna hun 15th GraduationDay, Synod Hospital Chapel-ahan hmang a. Rev. Lalzuithanga,Synod Moderator chuanKhuallian niin a hmanpui.

15. Campus Ministryw April 13 -16, 2017 khân

Campus Ministry leh Pathfindersfor the Youth \ang kawp chuan

Page 10: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

10Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Good Friday leh Easter Sundaydenchhenin ‘Residential EasterRetreat’ Synod ConferenceCentre-ah a buatsaih a, thupuiatân ‘Journey to the Cross’ tihhman a ni. He hunah hian zirlai350 vêl an tel thei a. Hetiangprogramme hi \um hnih hman ani tawh a, hnam dang zirlaizîngah Baptisma chan tum tepawh an awm a ni. Retreat-ahPathianniah Rev. Lalchungnunga,Director chuan Campus Ministrychanchin sawiin Pathian thuchaha sawi.

w April 13 & 20, 2017 khânGovt. Aizâwl College-ah Tv.Lalhmunzauva Tlau, Counsellor-in Bible Study a neihpui.

w April 24, 2017 khânChawnpui High School-ahCareer Guidance leh AwarenessCampaign-in hun an hmang.

w April 24, 2017 khânGovt. Chawnpui H/S-ah hun anhmang a. April 25, 2017 khânApollo School of Nursing,Luangmual Complex-ah hun anhmang leh a. Hemi hnu hianzirlai Counselling mamawh niainhriate Counsellor-in a kawmzui bawk. April 26 - 28, 2017

chhûng khan Crusade neihchhunzawm leh a ni.

16. Moderator ProgrammeSynod Moderator Rev.

Lalzuithanga chuan hetiang hianhun a hmang:

April 7 - 9, 2017 : Diphu KarbiAnglong Synod Palai

April 13, 2017Zân : Dâwrpui Kohhran

April 14, 2017Chawhma : Samtlâng KohhranChawhnu : North LunglêngKohhranZân : Lunglêng Kohhran

April 16, 2017Chawhma : Falkland KohhranChawhnu : Zuangtui VêngtharKohhranZân : Chawlhhmun NorthKohhran

April 22 & 23, 2017: DelhiKohhran tlawh

April 29, 2017 InrinniZân : Buhchang Kohhran

April 30, 2017 PathianniChawhma : Phaisen KohhranChawhnu : KualmawiKohhranZân : Bilkhawthlîr Kohhran

Page 11: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

11Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Isua lim lian ber siamtum a ni

Khawvêla Muslim tamberna ram Indonesiaa Papuaram bialah chuan Isua Krista limlian ber siam tumin ruahmannaan siam mêk a. Tûna khawvêlaIsua lim lian ber Brazil rama mi‘Christ the Redeemer’ (feet 95)aia lian fê zâwk tûra ngaih a ni.Papua-a Public Works hotupaDjuli Mambaya-in Detik Newsa hrilh dânin, “He lim hiinternational class, khawvêlaropui ber tûra buatsaih a ni dâwna ni,” a ti bawk. He lim hi feet165-a sâng leh a innghahnaringawt pawh feet 328-a siamtum a ni. A sênso tûr pawh hi atam dâwn hle a, Puncak GunungSwajah, Jayapura khawpuiasiam tûrah hian US dollarmaktaduai 22.6 a\angamaktaduai 37.6 vêl sêng tûrahan inngai a ni. He Isua lim siamnatûr hmun hi thlân chhîn ni tawh

mah se, Regional Parliament-insiam phalna an pêk hun tûr langhah mêk a ni. Indonesia-ahhian Kristiante hi an ram mipuimaktaduai 258-ah 10 percentvêl chauh an ni a, Muslim hi mipuizaa 87.2 vêl an ni.

Isua lim hi siam zawh a nihchuan Boliva rama “Christ ofPeace” feet 112 aiin a sângzâwk dâwn bawk a, Isua limsâng ber nia USA Today-in2015-a a târ lan chu Polandkhawthlang lama mi ‘Christ theKing’ feet 118-a sâng a ni.Nigeria ramah pawh ‘Jesus deGreatest’ tih hming puin Isua limhi tûnhnai khân din a ni a, heihian Nigeria rama sakhawbuaina kâra beiseina petu ni tûrasiam a ni.

-CHRISTIANPOST

Tihluihna hmangaHindua inlehtîr tumna

Jharkhand state-aGanaloya khuaa Kristianchhûngkaw palite chu an khawmipuite a\anga vauna,endawngna leh hmuhsitna lehnawrna nasa tak hmangaKristian a\anga Hindua inlet lehtûra tih an ni. An khuaah hian he

Page 12: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

12Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

mite chhûngkaw pali chiah hiKristian an ni a, kum 2010 khânKristianah an inpe a ni. An khawhotute chuan Hindu-a an lo lêtleh lo a nih chuan khua a\angahnawh chhuah hialah an vaubawk a ni. Sunil Kumar Mundu,Pentecostal Church of God-a anSecretary in Global ChristianNews a hrilh dânin, “Hêngchhûngkaw palite hi an rinnaahan ding nghet a, vauna lehhmuhsitna leh tihluihna vângaHindu-a inleh leh an tum lo a ni,”a ti. An khaw \henawm Goratolikhuaa Pentecostal Church ofGod-ah inkhâwm tûrin an kal\hîn a, he kohhran secretaryMundu chuan an kohhranmember te hian hetiang vauna hian la dawn ngai loh thu leh makan tih thu a târlang bawk.

- GLOBALCHRISTIANNEWS

Tumkau nîahKristianten beihna

hrang hrang an tâwkEvangelical Fellowship of

India (EFI)-in a târ lan dâninIndia rama state hrang hrangKristiante chu beih niin harsatnaan tâwk a. Madhya Pradesh-aSitabedi thingtlâng khuaah chuan

RSS member-te chuan policehruaiin inkhâwm mêk lai an tibuaia. Police te chuan Pastor AmarSingh Solanki, Kishore Barelaleh Prabhakar Solanki te leh annupuite chu Piplod Policestation-ah an la a ni. Anmahnimai bâkah hian he inkhâwmnaatel ve Kristiante chu policestation-ah hian hruai a, hrên anni ve bawk a, an man leh hrênchhan ber hi tihluihna hmanginKristianah mite an inlehtîr niapuh an ni a. RSS member-tehian police station hi hualin,Kristiante chungah hremna lekngei tûrin an phût a, police te hianhmeichhia te chu chhuah mah se,mi dangte chu an la hrêng rih ani.

Haryana state-a Kaithalkhuaa inkhâwm neih lai pawhHindu firfiakte chuan tibuaiin anvau a, inkhâwm hruaitu PastorYashpal pawhin kut a tuar bawka ni. He inkhâwm beitute hianPolice te hnênah Kristiantechuan mi tihluihnain Kristianah aninlehtîr niin an hêk a, Police techuan Pastor leh Kristiante chuCivil Lines Police station-ah vênhimna pein an hruai a, a hnulawkah chhuah leh an ni.

Page 13: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

13Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Jahanpur khua, UttarPradesh-ah chuan an PastorKrishna Paul chu mipuiten ansawisa a, a hnuah hêng mitehian police hnênah an hlân a ni.Kristian \henkhatte rawninrawlhin an Pastor pawh chuenkawl tûra chhuahtîr a ni leha ni.

Sri Ganganagar, Rajasthana Church of God-ten inkhâwman neih lai chu Hindu firfiaktenan tibuai bawk a. Pastor SajiMathew leh Kristian pasarih techu man niin police hnênah pêkan ni a. Hindu puithiam leh ankhaw mi \henkhatte chuanKristiante hian mi \henkhatKristianah an inlehtîr tiin ankhaw hotu (Sarpanch) hnênahan hêk a, ani chuan Policehnênah thlenin hêng mite hi manan ni ta a ni. An kohhranhruaituten police hnênah thilawm dân te sawia an kal hnuinhêng an mi mante hi chhuah lehan ni ta a ni. Tamil Nadu state-aDindigul district-a Palani Taluka-ah chuan Pastor Gunasekaran techuan \awngtaina lehinkhâwmna inah nei \hînin kum20 chuang heti ang hianchhûngkaw inkhâwmna leh

\awng\aina hi an nei tawh \hîn a.Mipui vântlâng inkhâwm pawhni loin, chhûngkaw bil inkhâwman ni a. Chuti chung chuan hemikhua Revenue Inspector leh ankhua Administrative Officer techuan ti tawh lo tûrin thu an pea. Hetianga Pathian biakna annei dâwn a nih chuan DistrictCollector hnênah phalna lahmasa tûrin an vau bawk a ni.

- GLOBALCHRISTIANNEWS

Kohhran hruaitutenUttar Pradesh CM

hnênah Kristiante vênghim tûrin an ngênKohhran inzawm khâwm

aiawhten Uttar Pradesh ChiefMinister hmuin Kristiante an himlo zual zêla an hriat thu ansawipui.

Kohhran hrang pasarihaiawh kal khâwmnaah hianArchbishop leh Bishops, RomanCatholic te pawh an tel a. UttarPradesh Chief minister, YogiAdityanath hnênah India ramstate lian berah hian sakhaw tlêmzâwk Kristiante hian tha rumabeihna an tâwk thei reng a,dinhmun hlauhawm takah anding mêk tih an hrilh.

Page 14: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

14Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Uttar Pradesh Chief ministerhnênah hian, Kristiante sa himnabâkah an Pathian biakna hmunleh an hmun serhte a him theihnâna vênna pe tûr leh zalên takahluahthâwn nei miah loa Pathianan biak ve theih nân hma lâksaktûrin an ngên bawk tihHindutantimes palai an hrilh.

He meeting hian minutesâwm leh panga chhung a awha, chutah chuan Kristian sikul te,khawtlâng inrêlbâwlna te sawi tela ni a. Chief Miniter hian dânbawhchhia an awm a nih chuanhrem an nih tûr thu te, mi retheileh harsa te \anpuia zirna pawha thlâwna mi harsa zualte chuanan dawn theih tûr thu te bâkahzalên taka an sakhua \heuh anvawna an Pathian an biak theihtûr thu a lo hrilh a ni.

Hei hi Hindu Yuva Vahini(HYV)-ten Maharajganjdistrict, Dathauli khuaahKristiante inkhâwm lai tibuaiin,an pastor chu tihluihnaa Hindua\anga Kristiana inlehtîra anpuh vâng leh kumin chhûngringawta Uttar Pradesh-ahKristiante laka hleilenna vawisâwm leh pariat lai mai a thlentawh vâng a ni.

A hnuhnung ber hi TheEvangelical Fellowship of India(EFI)-in a chhinchhiah dâninTûmkau ni khân Krishna Paul,Ghazipur District, Jahanpurkhaw pastor chu mipui pungkhâwmin sawisain, chumi hnuahpolice-ah pêk a ni a. Kristianhruaituten police an ngenavângin chhuah zalen a ni.

-GLOBALCHRISTIANNEWS

Pakistana Kristiannaupang kum sawm lehpahnih mi rûk bo a ni

Kristian chhûngkaw pakhatchuan mi sual silai kenin an in anrawkin, an fanu kum sâwm palimi an ru bo niin an sawi. Kumsâwm pali mi chu a chhûngtehnên a\angin April ni 15 zîng lamdâr thum vêl khân rûk bo a ni a.Anmahni hi Gaggo Mandi khua,Vehari district, Punjab,Pakistana chêng an ni.

Bibi nu, Bushra Bibi, kum46 leh a farnu pathumte chumipa hriamhrei kengin an bei a,an in bang te tichhiain, anbungrua tam tak an tihchhiatsakbawk a ni.

Page 15: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

15Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Mi sualte hian in neitute hian silaia tinin, an \hing\hittîr a. A\henin an burua tichhiain, pawisafai chêng sîngkhat leh sângthumbâkah rangkachak chêngsîngnga man hu vêl an la telbawk. Hmeichhe naupangMaria chu hruai luiin, an hmuhkîr tawh loh tûr thu an hrilh a;police an hrilh chuan an that ngeidâwn a ni tih an hrilh bawk.

The British PakistaniChristian Association (BCPA)chuan Pakistan police te chu hethil thleng chhui tûr hian anmuangchâng hle a, an ngaihsaktâwk lo niin an ngai. WilsonChowdhry, BPCA chairmanchuan kan inrawlh ve hma lohchuan FIR hi pawm a ni ngai lo,inru bo leh sualna tam takthlengah hian ngaihzam a ni a.Islam mi firfiak police te zîngahhian an tam niin a sawi.

BPCA hian Maria-i tân hianukil rawihna tûr vehbûr ankhawn mêk a, tûnah hian chêngsînghnih vêl an an khawn chhuaktawh.

-CHRISTIANTODAY

Biak In chhûngaPokemon khelh vângin

manRussian mipa pakhat chu

Biak In chhûnga Pokemon akhelh avângin police-in an mana, an man chhan hi sakhawinhuatna chawk tho theia ngaiha nih avânga man a ni.

Russian rama thubuai remtupakhat chuan RuslanSokolovsky, kum sawmhnih lehpahnih mi chu kum thum leh achanve Jail tâng tûra hremna thua tichhuak a ni. Russian tlangvâlhi internet-ah blog siamtu lâr taka ni a; nikum August thla khânRussian Orthodox Church,Yekaterinburg khawpui Biak Inaa inkhâwm laia games lâr tak‘Pokemon Go’ a khel lai chufiamthu thawh nân YouTube-aha târ lang a. A thil tih chu Kristiansakhaw vuantute hmuhsitna lehsakhaw betu dang dang kârahinhuatna tichhuak thei thila ngaiha nih avângin jail a tâng dâwn taa ni.

-CHRISTIANPOST

Page 16: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

16Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

H. Zaihlîra, East Lungdârzawhna

Z. Kum 1991 Sunday Schoolzirlai 43-ah khân Netherland,Amsterdam-ah WCC hi 1948-ah din a ni a, WCC chu kanLalpa Isua Krista chu Pathianleh chhandamtua pawmtu,kohhran inpâwl khâwmna ani tih a ni a. Chumi hnu 1962-ah thurin tichiang lehzualtûrin hetiang hian ainnghahna chu siam \hat leha ni a, Pathian lehchhandamtu a nih puangtu,Pathian pakhat Pa leh Fapaleh Thlarau Thianghlim aropuina tûra kohna thuhmun,hlen chhuak tûra beituKohhran inpâwl khâwmna ani tiin siam leh a ni a, 1985-ah member 324 an awm a.

Keini PresbyterianKohhran hi kan la tel ve loinWCC member-a tel duh lehduh lote kan inzâwt tawh a,tûn thlengin kan la tel lo niina lang a, eng nge member nih

a harsatna? Kohhran dangang hian hlauh rûk emaw,kohhran doctrine nên he lai hihan tih emaw neih vâng nge?Han ngaih mai chuan ankalphung hi a \ha viauin alang si a, kan tel lohna chhanhi min hrilh thei la chuan kalâwm ngawt ang.Ch. WCC kan Kohhranin azawm lohna chhan chu WCC hia \hat loh êm vâng lam ai mahinkan ram kohhran dinhmun thlîrinzawm rih loh hi \ha zâwkin a hriaa ni ang.

Lalthlamuana Sailo,Chawnpui zawhnate

Z.1. Kumin Puitling SS zirlai16-na, Thupuan 7:4-5 - Israelthlah hnam 12 hming hi hmundanga an hming târ chhuahnên a inan lohna awmin kahria a. Thupuan buah hianDana leh Ephraima a tel lo va,Josefa leh Levia hming telh ani thung a, a chhan eng ngeni ang?Ch. I zawhna hi a chiang viau a,Israel hnam 12 hming ThuthlungHluia a lan dân leh Thupuana alo lan dânah pawh i chiangviauin a hriat a, kan sawi zui vak

Page 17: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

17Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

lo vang. Thuthlung Hlui lama kanhmuh dânin Israelten ram tiaman luha ram an insem khân Leviathlah leh Josepha te khân raman chang ve lo va. Vânah chuankut bengin an awm tawh bîkdâwn lo a ni ang. Kan zirlai buziaktuin, “Tûnah chuan chan annei ve tawh dâwn a ni” a tih hiana sawi fiah viau lo’m ni?

Z.2.Thupuan 1:10 - Lalpaniah chuan Thlarauvin ka loawma a ti a. Lalpa nî tih takmai hi kei chuan Pathianthinurna niah ka lo ngai a.Amosa 5:1, Joela 2:30-31Pathianni (Sunday) kan hman\hin hi khawiah mah Bible-aha lang si lo va, phuahchawpmai a ni lo maw?Ch. Lalpa nî hi Pathian thinurnanî tia ngaih dân i lo nei hi i tisuallo ve. Amaherawhchu, Pathianthinurna ni chu mi sualte tânPathian thinurna ni a nih rualinPathian thu âwihte tân chuanlâwmna ni a ni nghâl bawk tihkan Bible hmun tam takah kanhmu. Tin, chu bâkah Judatechawlhni (sabbath) kha Lalpa nîtiin sawi a ni bawk. Thupuan1:10-a mi pawh hi Judatechawlh ni kâwka ngaih a ni.

Pathianni/Sunday hi chawlhkârkhata ni hmasa ber a ni a. He nihi thihna hneha Lal Isua athawhleh ni a nih avângin Kristianhmasaten hlim leh lâwm takin anlo serh \hîn a ni. Bible-ah chuankan hmu lo naa, phuahchawpmai ni lovin ni pawimawh dangchher chhuahah ngai ila ahahdamthlâk mai âwm e.

Upa T. Thangkima,Tuikhuahtlâng zawhna

Z. Kan Kohhran Presbyteriandin \an tihchianna tihah (kum2013 Synod Gen. 1; SEC250:9 SEC 252:9) tihah hianKohhran din \an 1894January 11 tih a ni a. Hemikumah hian ArthingtonMissionary Pu Buanga leh SapUpate an lo thleng a, kum lian awm kum 1897 August 31-ah Zosâphluia a lo thleng veleh a. Thla li lai an awm ho a,December 31, 1897-ah annipahnih chu an hâwng ta a. Anhnuah Zosâphluia chuan atheih ang angin rawng a bâwla, kum 1899-ah Khuma lehKhâran baptisma an chang taa. Hemi a\angin Kristian an lotam \an chauh a ni si a, 1894-ah hian tu mah Kristian an la

Page 18: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

18Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

awm lo va, Kristian pakhatmah awm lo hian kohhran ading thei em ni? Hei hi en \hata \ha lo maw?Ch. Kan kohhran din \an kumtihchian thu kan rêl thlûk kum takkha chu 2014 Synod kha a nitih lo hre hmasa phawt ila.Synod-in a thiam ang tâwka arêl a ni tawh a, lungawi mai theiha va \ha êm! Lung a awi theingang lo a nih a, ngaihtuah \hatleh kan duh tak tak a nih chuanInkhâwmpui thu thlen kalhmangpângngai (proper channel)-inSynod-ah thlen mai chi a ni ang.

Upa Remthanga, Hortokizawhnate

Z.1. Kum 2016 Nilai lehBeihrual thupui bua mi, April27 zâna zir phêk 52-na,paragraph 2-na, tlar 4-naBible thu la chhuak a, “Achhia leh a \ha hriatna thingrah erawh in ei tûr a ni lo” tihhi, Evi awm hmaa a sawi a nia; chuvângin, i ei tûr a ni lotih ni se a dik zâwk lo maw?Hetiang bawk hian May 4zirlai 1-na paragraph 2-naahhian Genesis 3:22-na thu lachhuakin “keimahni ang an loni ta” tih a ni bawk a, hêngte

hi a fuh lo deuh lo maw? a loni ta a tih a ni bawk si a.Ch. I duh ang ngei hian Evi awmhmaa Pathianin Adama hnêna asawi dân chu, “Huana thingtinrêng rahte hi i duh duhin i eithei e; a chhia leh a \ha hriatnathing rah erawh hi chu i ei tûr ani lo, i ei chuan i ei ni la lain i thingei tûr a ni” a ti rêng alâwm(Gen 2:16-17). Pahnih an lo nihtâkah chuan in tih hi a hmang vechauh zâwk a ni (Gen 2:1-5). Izawh belhna Genesis 3:22 thuerawh hi chu i tidik e. MizoBible-ah chuan ‘keimahni ang alo ni ta’ tih a ni e.

Z.2. Kum 2012-a NupaChungchâng Dân Bu Bung V-na e-na, kan kohhran mi, kandâna innei thei an inrûk chuanthunun tûr an ni tih hi. Kankohhran mi dân chhûngaawm an inrûk chuan thununtûr tih ni ta zâwk se a fuh zâwkang em? Dân chhûnga awmkum 18 tling lote an inru vefo si a, hêng mite hi kanthunun tho si a, nge thununloh mai tûr?Ch. Inru te kha Dân zawhkiman la nih lohvin emaw, dânzawhkim tawh thununna tâwk

Page 19: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

19Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

mêk emaw an nih chuan dânchhûnga awm an ni lo va, ahranpaa thunun an ngai chuanglo, thunun sa an ni e.

Z.3. Tûnlai kan \awngkamhman \hin, “Pathian hnênahlâwm thu awm se la” tih hi\awngkam dik a ni tho em?

Ch. Pathian chungah ka/kanlâwm hle ti zâwk sela a \ha zâwkmai thei e.

Upa B. Zonunsânga,Phulmawi zawhnate

Z.1. Tûna kan Bible hman laiami 2 Korinth 6:3 thua “Kanrawngbâwl hna hi an demlohna tûrin, eng kawngahmah tlûk phahna tûr rêng rêngkan siam lo va” tih thua ‘andem lohna tûrin’ tih hi an demtheih nân emaw, an dem phahnân tih emaw lam hawi niâwm tak a ni a, a tawizâwngin an demna tûrin tiadah tûr ni âwm tak a ni a;mahse, an dem lohna tûrin tiadah a ni a, ‘loh’ tih tak hi ahnawk riau va, a \awngkaminsawi lan a tum hi kan chianêm avângin kan ngai sual lomai niin a lang a; chuvânginBible \awngkam atân chuan,

‘loh’ hi bânin an demna tûrintia dah ni ta zâwk se a fuh hlezâwk lo maw?Ch. Sâp \awng kalphung lehMizo \awng kalphung hi a inangvek lo va. He lai thu hi Bibleletlingtute hian a sâp \awngkalphung angin an letling a. Antisual êm êm bîkah ngai lo ila. Irawtna hi rawtna \ha tak pawha ni ang. Siam \hat i duh a nihchuan Bible Society lamahrawtna thlen mai chi a ni ang a.

Z.2. Tirhkohte Thiltih 20:29-30-ah hian Paulan Ephesiupate a thlahna \awngkam,“Ka kal hnuin chinghnekawlhte in hnênah an lo lûtang a, pâwlho chu an zuahlovang tih ka hria e. In zîngami ngei pawh hi, zirtîrhote inhnêna pakaitîr tûrin, thu hransawi in lo la awm ang” tihthua “an hnêna pakaitîr tihtûr a ni zâwk em? han sawifiah teh.Ch. He lai thu hi lehlin thar(CL)-ah chuan ‘Nangni zîngami ngei ngei pawh hizirtîrhote mahni lama \antîrtumin thu hran sawi in laawm ang’ tiin dah a ni a. Achiang tâwk viau tho lo’m ni?

Page 20: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

20Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

A la chiang tâwk lo deuh a nihchuan Bible lehlin chungchângathu neitu ber Bible Society lamathlen mai chi a ni ang.

Z.3. Lalpa \awng\aina tâwplama ramte, thiltihtheihna te,ropui te, chatuan i ta a ni si a,tia kan sawi \hin hi hmânlaitawh deuhva ropuina te,chatuana i ta a ni si a tia anlo sawi \hin dân kha a fuhzâwk lo maw. Ram te tih lehthiltihtheihna tih hi chu a \haina dik a, ropuina te tih leh,chatuana, tih hmânlai deuhtawha, an lo sawi dân hi tûnlaia ropui te, chatuan tihngawt ai hi chuan a\awngkam hi a fuh zâwk em,han sawi fiah deuh teh.Ch. Nangmah ang bawkaropuinate tih duh pâwl hi mi engemaw zât an la awm reng a.Mahse, kohhran chuan ropuitetih hi a pawm dân a ni rih a,lungawipui ve mai hi a \ha âwme. Tin, chatuan tih ringawtchuan kan hmang chuang hleinêm. Pathian Biak InkhâwmHruaina Bu-ah leh Kristian HlaBu-ah pawh chatuana tiin daha ni alâwm.

Z.4. Tûna kan hla bu (TonicSolfa)-ah hian Hla No. 203-na“A saw râltiang tlângahKraws hlun tak chu a ding”tih thunawn,

Chu Kraws chu pawminka vuan zêl ang,

Thlafam dairial ka chanhma loh chuan;

Thlah lovin ka vuan tlatzêl ang a

Lallukhum hluah ka lachan ang,” tiha kan sak \hintak hi Lallukhum hlu chu kala chang ang kan han ti tadaih mai hi engti zia nge, ahmaa mi thu kha sâp pachalRev. George Bernard phuahdân, lo her danglam em ni ta,kraws vuan tlattute chuanLallukhum hlu chu kan changngei dâwn tih a chiang a,‘Kraws’ Lallukhuma hanchantîr lam hi a dik thei dâwnem ni? Ringtu tân lallukhumtiam a nih bâkah krawslallukhuma han chantîr lehkha lallukhum pahnih khumtûr tihnaah pawh a ngaihtheihin a lang a, han sawifiah teh.

Page 21: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

21Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Ch. He thu hi sawi hlawh takzînga mi a ni a. Synod MusicCommittee pawhin ngun taka angaihtuah hnuah tûna a awmdân hi \ha tâwkah a ngai rih chua ni a. Lungawipui ve rih mai ilaa hahdamthlâk mai ang a. Rilrua hmin thei ngang lo a nih erawhchuan Synod Music Committeelama thlen mai tûr a ni ang.

Upa Thanghulha,Vânchêngpui zawhnate

Z.1. Lal Isua kha a zirtîrten\awng\ai dân tûr an zawh khâna zirtîr a, chu chu a ringtutenkan hman zui zêl tûr ni âwmtak a ni a, inkhâwm bân dâwn\awng\ai nân kan hmang a, Lal\awng\aina kan ti hlauh va, LalIsua a \awng\ai khân ahmangin a lang si lo va,inkhâwm bân dâwnah LalBiakna i sawi rual ang u, tih nise, a dik zâwk lo maw?Ch. Ngaih dân a inrual lo viaumai a, chu vâng chuan kohhranchuan Lalpa |awngtaina tih hikan hman tlân atân a thlang ta a.Chu chu zâwm ila kan rual tlângchu a ni mai maw le.

Z.2. Upa \henkhatin inkhâwmbân nân zîng lam \awng\aina

min hmanpui hian mipuite hikan tui tlâng vak lo va,kohhran hian tih âwm a ni verêng em?

Ch. Pathian Biak InkhâwmHruaina Bu-ah leh Kristian HlaBu-ah hian \awng\aina chi hranghrang dah a ni a. Hei hi a duhapiangin an hman tûra dah a nia, hmang tûra tihluihna erawh aawm lo. Kohhran \henkhatinPathianni chawhma inkhâwmbân dâwna zîng lam \awng\ainahmanga an \awng\ai rual hi ainhmeh viau tho lâwm ni, a thutehi a \ha riau lehnghâl si a.

Z.3. Kohhran \henkhatahKohhran Upa pâwl la theitawh lote lâwmman thlîrpuiinSunday School zirtîrtua hanindah hi lâwmman(chawimawina) lo la ta ngeise, committee emaw, dawngtuemaw kha ei ru a ni thei angem?

Ch. Puitling Sunday SchoolZirtîrtu hi Kohhran Committeeruat an ni a. Sunday Schoolzirtîrtu \ang rei lâwmman a lodawng a nih chuan ei ru angasawi chi em ni dâwn, lâwmpuiviau zâwk tûr a ni dâwn lo’m ni?

Page 22: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

22Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

A LAIAH ISUA

- Rev. VânlalzuataChawlhhmun

“... kraws-ah an khêngbet a, mi dang pahnihnên, a sîr tuakah pakhat ve vein, a laiahIsua,” (Jn 19:18).

Kan thupui sawi tûr hi, “A laiah Isua,” tih a ni a, hemi ruala kanchhinchhiah tûr chu, “A sîrah keimahni,” tih hi a ni. Mihringte hiankeimahni \heuh hi a lai laiah kan indah duh hle a, kan ramah kohhrantinte pawh hian a laiah kan kohhran hi kan indah \heuh va, Lal Isuahi a lai kan kian phal ang em? He zawhna hi ngaihtuah chungin kanthupui pawimawh tak hi hetiang hian i lo zir ang u.

1. Bible lailiah Isua: Kan Biblehi Genesis a\anga Thupuanthleng hian chhiar chhuak ila, engnge a thuchah laipui ber? Lal Isualeh a chhandamna hnathawh hia thuchah ken ber chu a ni.Thuthlung Hluiah hian Lal Isuachungchâng hrilhlâwkna hi vawisângkhat chuang lai awmin anhria a. Chumi zînga sawmriat chuThuthlung Tharah hian lâkchhuah a ni a, chûngte chu a kimbiaiin Lal Isua chungah a thlengdik a. A pian tûr thu te, a nausênlaia Aigupta rama tlân bopui tûra nih thu te, a rawngbâwl dântûr te, an mantîr tûr thu te,kraws-a a thih tûr thu te, tuihâlaa au tûr thute etc. hi zâwlneite

hrilhlâwk ang thlapin a thleng dikvek a. Kum sâng tam tak danami pakhat chungchânghrilhlâwkna dik taka a thleng kimbiai si hi kan marphu piah lamaPathian thil mak tih a ni. “Kawngzawng zawngin Rome a chhun,”an tih angin Bible thu zawngzawng hian Lal Isua a tinzâwnvek a. Thuthlung Hluiah chuanlal leh zâwlnei leh puithiamte chulungthu pathum anga an sakhualeh khawtlâng nuna an ki puitean ni a. Nimahsela, Lal Isua a lolan hnuah erawh chuan hêng michi thumte hian Isua chu kawnglai an lo kian a, kawng sîrah anbiru bo dial a. Lal Isua chuan Lalleh Zâwlnei leh Puithiam office

Page 23: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

23Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

chu a rawn luah a. Chuvângin,Bible lailiah hian Isua a ding a nitih hi phat rual a ni lo.

2. Tirhkohte Theology lailiahIsua: Tirhkohte Thiltih bu kanchhiar chuan Petera sermon te(Tirh 3:11ff), Setephana Sermonte (Tirh 7:2ff), Paula Sermon te(Tirh 17:22ff) kan chhiar \hîn a.A tîrah Nova a\angin emaw,Abrahama a\angin emaw \anmah sela, an sawi an sawi a, LalIsuaah hma an chhuah chuan anduh tâwk \hîn a ni. Chanchin |haThuhril (Kerugma) an tih berpawh hi Lal Isua chanchin a nia, a behbâwm an uar ngai ve lo.Paula chuan Korinth mitehnênah khân, “Isua Krista ankhenbeh thu chauh lo chu engmah rêng in zîngah sawi ka tumloh kha,” tiin Isua chu a thuchahlailiah a dahzia a târ lang a (1Kor 2:2). Lal Isua chanchin nilo, chanchin \ha dang rêng rêngchu ânchhe dawnga awm tûrina keuh thlu tawp mai a ni (Gal1:9). Zirtîrna chungchângahpawh Isua Krista zirtîrna nênainmil tawh lo phawt chu a hnâwla, chutianga zirtîrtute chu inathlentîr lo tûr leh \awngkam \haabe lo tûrin min chah hial a ni (2

Jn 8-11). Chuvângin, tirhkohhmasate khân a laipuia Isuadahna (Christocentric Theology)hi nghet takin an vuan a, thihngamin an humhalh a ni.

3. Thlarau chan dân lailiahIsua: Lal Isua an man lai vêl khachuan zirtîrte kha Isua thuhretupawh ni ngam lovin an tlânchhezo va. An zînga huaisen berPetera ngei pawh khân, “Chumihringa chu ka hre lo ve,” tiinnula hmaah khân Isua a phat a.Nimahsela, Pentikos NiaThlarau Thianghlima harhna anchan chinah chuan Isua chu thihngamin an \an ta. ThlarauThianghlim hnathawh dân tûr hiLal Isuan a lo hrilhlâwk diamtawh a- “In hnêna ka sawizawng zawng a hriattîr leh angche u (Jn 14:26), “Kei minchawimawi ang,” (Jn 16:14),“Thutak zawng zawngah a hruailût ang che u,” (Jn 16:13).Chutichuan Thlarau harhna anchan chuan Lal Isua chu nasalehzualin a \antîr ta a, “Nangninkraws-ah in tihlum a, Pathianina kai tho leh a, keini hi a hretutekan ni e,” tiin tuar huamin Judatechu an cho ta a. Thlarau chandân mak leh dangdai an buaipui

Page 24: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

24Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

ve lo va, awm thlarau ruai an tumhek lo va, thlarauah an awm a,harhnain a kawhhmuh tak Isuaan tuipui a. Thlarau ThianghliminLal Isua a hriat chiantîr ang zêlinan nun a \hang lian a.Rawngbâwl hnaah an inpe zuala, an nun a inngaitlâwm tial tiala, thlarau chuan an thinlung saktinêmin an rilru a tithianghlim \hîna ni. Korinth khuaah harhna athlen pawh khân intithlarau mitak tak an lo chhuak a, pâwlhrang an siam a, an iner tawn\hâm bawk si a. Paula chuan,“Thlarau mite hnêna sawi anginin hnênah thu ka sawi thei lo...tisa mi in la nih fo avângin,” a tia (1 Kor 3:3ff). An thlarau chandân a en vang vangin a laiah Isuaan dah lo tih a hria a, “Chulungphûm chu Isua Krista a ni,”tiin harhna lungphûm a phûmnawnsak a (1 Kor 3:11).

4. Kohhran zirtîrna lailiahIsua: Lal Isuan a tisa put lai niahkhân, “He lungpui chungah hianka kohhranho ka rem chhoang,” tiin a lo sawi tawh a (Mt16:18). Grik \awnga Kohhransawina pakhat Kyriake tih chu“Lalpa ta, Lalpa rochuam,”tihna a ni. Sam phuahtuin, “A

lungphûm chu tlâng thianghlimaha awm,” a tih kha Golgotha-aha lo lang a, Pentikos Ni-ah khâna hmêl kan hmu chiang ta a.Zâwlneiin, “Rochuam ka siamniah chuan ka ta an ni ang,” a tihkha a lo thleng ta a (Mal 3:17).Chutichuan, kohhran chu Lalpata, a rochuam, a duh zâwngchauh ti tûra ding, ama din, amahavânga a din leh ama tâna dinchu a ni. Kohhran hmasate khaan fîmkhur hle a, Lal Isua miziaazirtîrna dik lo a awm zeuh chuanInkhâwmpui an ko va, chutiangzirtîrtute chu kohhran a\angin anhnawt chhuak mai \hîn a ni. Miinthlarau a chan pawhin Lal Isua\an lo chu an hnâwl hmak hmak\hîn (cf. 1 Jn 4:1f).An zirtîrnalailiah Isua an dah a, thlaraunazawng ring lovin Lal Isua hriatchiantîrtu thlarau chauh kha anpawm a. Thlarau an chan dânmak leh mak lohvah an teh lo va,an chan thlarau chuan Isua achawimawitîr em tih chu an tehnafung a ni. Sâp ram kohhran chautak pakhatah pawh hian anchauh chhan chu an Biak Inkawngka lu chunga, “Isuakhenbeh thu kan hril \hîn,” tih antâr chu hmuh theih lohvin

Page 25: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

25Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

pangpârin a zam hliah a, Isuakhenbeh thu an hril tlêm vâng ani tih an hmu chhuak a. Pangpârchu an sâm fai a, thuziak hlu takchu a langsâr leh ta a. An pulpit-ah chuan kraws thu an hril uarleh ta a, an chak phah leh ta a nian ti.

5. Chanchin |ha hril lailiahIsua: Jentail-te hnêna Chanchin|ha hriltu hmasa ber chu TirhkohPaula kha a ni a. Boral mêktetâna âtna kraws chu khawvêlahrilh darh a tum ber chu a ni.“Thu fing inthup, kan ropuinatûra Pathianin khawvêl awmhmaa a lo ruat lâwk tawh chu,chu chu he khawvêl rorêltuterêng rêng hian an hre lo,” tiin ahrilh tûr chu a sawi îtawm tê têa (1 Kor 2:7). Khawvêl miropuiten an hriat ve loh chu LalIsua leh a tuarsakna kraws chua ni. Khawvêl mite hnênah chuanserhtan thu te, baptisma thute hihril sela, chûngte chu khawvêlhuat tham an nih loh avângintihduhdah a tâwk hauh lo vangtih a puang a (cf. 1 Kor 2:17;Gal 5:11). “Kraws thu a hrilerawh chuan buaina a awm\hîn,” a ti a (Gal 5:11b). Chuti anih chuan khawvêlin a huat ber

chu kraws thu hi a ni a, Setanahuat tham Chanchin |ha kan hrildâwn chuan kraws thu kan hrila \ûl a ni. Social Gospel te,serhtan te, baptisma te, Ephraimthuthlung te leh a dangte hi vawisarih pawh khawvêl hi hrilhchhuak ta ila, tihduhdah kan nilo ang. Lal Isua chanchin erawhchu khawvêl huat tham a ni.

6. Kan nun lailiah Isua: Kansawi tawh ang khân ThlarauThianghlim hnathawh hian a tumber chu Lal Isua minchawimawitîr hi a ni a. Harhnahmangin Thlarau Thianghlimchuan Isua chawimawi tûrin minsâwm a. A sâwmna chu thli anghian a lo thaw a, min chhêm virnasa hle \hîn a. A sâwmnadawngtu \henkhatte chuan taksachêtna kan chang a, chang lêmlo an awm bawk a. A \hentechuan lemchan zia an khêl a,inlârnate hmuin thu hrillâwktepawh an nei bawk a. Hêngzawng zawng hi inneih sâwmna(card) kan hmuh ang hi a ni a.Sâwmna chauh duh tâwka Isuaang deuh deuh tûra kan insiam\hat si loh chuan harhnathawrawng kan chang ngei ang.Pathian thlarau chuan kan nunah

Page 26: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

26Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Lal Isua a rawn tuh a, mawi takapâr chhuak a, mi dangte tlan thamrah hlu chhuah tûrin min duh ani. Chuvângin, harhnaa Thlarausâwmna changtute zîngah hianLal Isua pan tak tak si lovin asâwmna fâwn vêlah kan buaithei a ni. Juda Iskariota khân LalIsua a zui ve a, a thil mak tih tamtak a hmu ve ngei a; nimahsela,a mantîr ta mai a. A mantîr tâwkchauhva Isua zui hi a awm theiang em le? Sim si lova thlarauchang, harh si lova phûr êm êm,Isua aia thlarau chan dân dah lalzâwk, a tak chang thiam si lovalemchang nun hi a hlauhawm hle.

Kan thupui a\ang hian hei hingaihtuah zui ila. Kan ramKristiante hian hmânah chuanLal Isua kan tuipui ber a, kannun pawh a tak a. Hun lo inher

zêlah hian Lal Isua aia tuipui tûrleh min awm tleitu kan nei tamta tial tial a, kan nun pawh a lemtial tial a. Sakhuana huangah ngeipawh hian kohhran pâwl hrangheti taka kan tam chhan hi engnge ni ang? Lal Isua tuipui beraneih lohva thuthlung mak pui puite, kan thlarau chan dân tuipuibîkte kan neih vâng niin a lang.Lal Isua hi chaw a ni a, thil \have dangte hi chu chawhmeh anni a. Kan ram Kristiante hichawhmehah kan buai tlat a, mi\henkhat chuan chaw ei lovinchawhmeh kan ring a ni bertawh. Hmâna kan lâwmna berLal Isuaah khân kîr leh ila, a laiahIsua daha a sîrah keimahni kandah phawt chuan kohhran pawhhi huang khatah, a vêngtu pakhatnên kan awm thei ngei ang.

George Nixon Briggs-a Massachusetts Governor a nih laiin a\hiante pathumin ram thianghlim an tlawh a, Golgotha tlângpanga an lâwn chhoh laiin tiang atân thing pakhat an sât a.Chu tiang chu America-ah an hâwn thleng a, Governor chu anpe a. “Kalvari tlânga ka din lai chuan kan rawn hre reng cheasin,” an ti hlut a. Ani chuan an tiang pêk chu lâwm takin adawng a, an hnênah, “|hiante u, chutiang hmun a\anga minrawn hre chhuak chu lâwmawm ka ti hle mai; nimahsela, chuhmuna min hre rengtu mi pakhat, kraws-a min tuarsaktuchunga ka lâwmna chu a nasa zâwk daih tih hi sawi ta ila inngai haw lo vang chu maw,” a ti daih a.

Page 27: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

27Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

LAL ISUA THLEN INLuka 19:5-6

- Albert VL NghâkaRamhlun North

Tin, Isua chu chumi hmun a thlen chuan a dâk a, a hnênah,“Zakai, lo chhuk thuai rawh, vawiinah i inah ka thleng tûr ani,” a ti a. Tin, hmanhmawh takin a chhuk a, hlim takin amahchu a thleng ta a.

He thu Zakai chungchâng hi ni 13.11.2016 zân inkhâwm bânkhân Lalpan min rawn pe nawlh mai a. Zakaia chanchin chu kanhre vek a, Lal Isua hmu tûra theipui kûnga a lâwn a, Lal Isua hmuhloh hlau êm êmtu a nih chu kan hre vek âwm e. A mak khawp mai,mipui khati zozai zîngah khân kan Lal Isua chuan Zakaia kha ahmu fuh bîk tlat mai a ni. Zakaia chauh lo pawh kha Lal Isua hmuduh, hmuh tuma thing kûnga lâwn tam tak an awm ka ring a, keinipawh lâmmual vêla thil tih pui deuh a awm chuan enna chang lothing kûnga lâwn kan tam \hîn ang hian! Eng vânga Zakaia berkher kha hmu fuh tlat nge a nih aw tiin ka ngaihtuah a, eng dangvâng ni lovin, Zakaia khân Lal Isua kha a duh êm a, hmuh loh ahlau a ni. Zakaia anga Lal Isua duhtu leh hmuh loh hlau nih hi a vapawimawh êm! Zakaia chuan a thinlung tak takin a duh a, chuthinlung chu a ni kan Lal Isua khân a hmuh ni.

Zakaia hian nun hlui sim tûrtam tak pawh a lo nei ve maithei. Thil tam tak pawh a lo tisualve tawh mai thei. Amah hichhiahkhawntu a nih kan hre veka, khâng hun lai khânchhiahkhawntute chu hlêp rûkhmang, mi sual, mi bawlhhlawhangaih an ni a, Lal Isua pawhZakaia ina a luh khân “En teh u,mi sual hnêna thleng tûrin a luh

tâk saw” tiin an sawisêl zui a nihkha. Mahse, boralte zawngachhandamtu, mi sualte \hian kanLal Isua khân engtin nge a tihkha, “Vawiinah he inah hianchhandamna a lo thleng ta” a tidaih mai a nih kha. Lal Isua hmuhloh hlau leh amah duh tak taktehnênah kan Pathian hi a thleng\hîn tih a chiang khawp mai.

Page 28: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

28Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Vawiinah hian keini pawhhi Lal Isua duhtu, amah hmuhloh hlau, kan Lal Isua thlennatlâk kan ni em le? He zawhna hia va pawimawh êm! Zakaiathinglung hmu chiangtu kanPathian hian nang leh keiathinlung hi a va hmu chiang dâwnêm! Lalpa ram lo thleng tûr hiankan dîl a, kan \awng\ai \hîn a nilâwm ni? Mahse, Lalpa ram lothleng tak tak tûr hian kanthinlung hi kan hawng phal em?Thinlung kawngkhâr hawng duhmiah si lo hian ‘Lalpa lo lêng angche ka thinlungah, lalna lehthuneihna rawn chang rawh’ tituhnênah hian Lal Isua hi a lengduh/thleng duh hian ka ring lo.

Thinlung entu kan Pathianhian min hmu fiah em! 1Chronicle 28:9 kan en chuan, LalDavidan a fapa Solomonahnênah a zirtîrna/a thu rochhiahpawh kan ti thei ang chu. ‘Tin,Nang ka fapa Solomon, i paPathian hi hria la, thinlung \hafamkim leh rilru phûr takin arawng bâwl ang che! A va mawiêm! He thu chah hian ka rilru aluah reng \hîn. Kan Pathian hithinlung lam entu a ni, pâwn lama en lo. Lal Davida lal atân a thlana\ang khân kan hre chiang viauâwm e. Sam zaiktu pawhin

“Khawngkhâr hlun te u, inchawisâng rawh u; tichuan ropuinaLalpa chu a lo lût dâwn nia” atih kha. “Isu, vawiinah hian kanthinlung bâwng inah, lo piangtharleh la nang, kan chatuan Laltûrin,” tiin thinlung leh tih takzetin i sâwm ang u khai!

Ka ngaihtuah fo \hin,Zakaia ina kan Lal Isua a thlengang khân, vawiinah hian kan inchhûngah a hring a hrânin lothleng ve dâwn ta sela, che buaifê fê kan tam ngawt mai lâwngmaw! Bible-a kan hmuh anghian Zakaia chuan hlim takin LalIsua chu a thleng ta a, a tih anghian Lal Isua hi hlim tak hian kanthleng ve thei ang em le? Kan inchhûngah hian Lal Isua hmuhtîrduh loh hi kan ngah viau ang em?A lo luh rual rual hian a hmu angtih hlauin eng eng emaw hi kanthuk ru sawk sawk mai lo’ngmaw! Zu ûm a rûka hûng tlardul siin Lal Isua hi thlen kan tumvaih chuan kan in chhûngah hiana lo lût hauh lo ang. A nih loh lehkan in leh lo din dânah te hianLal Isua chênna tlâk a ni em le?Lal Isua thlenna tlâk hian athianghlim tâwk em? Kan in leha vêl, kan in chhûng bungruatehi Lal Isua hmuh tlâk a ni em?Engtia kan neih nge? Kan sofa

Page 29: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

29Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

set mawi leh ropui tak takah tehian rawn \hu sela, engtia kanneih nge tih ngaihtuah rauh rauhhian kan îp zawr zawr lo’ngmaw! Thianghlimna duhtu kanPathian mit hmuhah hian kanthinlung, kan in leh lo te hi a lothlen nân a thianghlim tâwk em?Mihring rilru chu mihring bawkina hria tih ang khân nangmah lehnangmah kha han inzâwt teh le!

Awle tûn hma kan nun khachu dah \ha tawh ila, thinlung tharnên kan Pathian hmaah i ding angu. Zakaia pianthar ang khânsimna nun tak tak nên kan LalIsua hi i pan ang u. Tichuan, LalIsuan Zakaia hnênah, “Vawiinahhe inah hian chhandamna a lothleng ta” a tih ang khân kan inchhûngah chhandamna a lothleng ngei ang.

Isaia bung 1:18-a a sawiang hian “Hawh teh u i ngaihtuahtlâng teh ang u khai! In sualte chusen lâr angin awm tawh mahsela, vûr angin a vâr ang; senduk angin sen tawh mah sela;berâm hmul angin a awm ang,”tiin sil faina luiah hian kan Pathianhian min sil fai a duh a ni. Sam51-naa Davida \awng\aina kanhmuh hi a ropuiin a mawi hle mai.He \awng\aina thu hi ngaihtuahchiang ang u khai.

Zakaia ngei pawh kha a inleh lo a dinna kha a hlêp rûkemaw pawh a lo ni thei, a nihloh leh sum thianghlim lo pawha lo hmang thei e; chhiahkhawntua ni tlat a! Kan sawi tawh anginani kha chu hlêp ru tûra ngaih,mi sual tih kha a ni hrim rim maia; nimahsela, Lal Isua kha athleng duh tlat a ni. Kha inahkhân chhandamna a thleng tlat anih kha. Eng vânga chhandamnakha thleng tlat nge a nih aw! Kansawi tawh ang khân Zakaia khanLal Isua kha hmuh a duh tlat a,a mamawh tlat alâwm. Amahhmu tûrin mipui zîng a\angintheipui kûngah a lâwn a, aduhna kha a nasa hle mai.Chutiang chuan kan Lalpa pawhhi nang leh keia inah hian lo thlenhi a duh asin. Lal Isua lo thlentheihna tûr hian tûn chinah chuankan in leh lo te, kan thinlung tehi Lalpa ngaiha a thianghlim theihnân i siam thar leh ang u khai.Siam thar lehna lo chuan serh tanhi eng mah a ni lo va, serh tan lopawh eng mah a ni hek lo tih kanhmuh kha. Zakaian hlim takaLal Isua a thleng ang khân, keinipawh hian Lal Isua hi hlim takakan thlen theih nân i intithianghlimang u. Tichuan, ropuina Lalpa hia lo lût dâwn nia.

Page 30: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

30Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

TAR THEOLOGY(Pathian thu leh thlîrna tlâng dang a\angin)

- Rev. Lalhleia, FG&CCBâwngkâwn

Thuhmahruai: Synod 2014:68 thu angin, “Kum lama upa zâwkinkawm hlimna hmun” din rawtna SEC 252:63 thu chu kan ram lehkohhranin bung thar kaiin he lam rawngbâwlna tûr din kan remti taa nih kha. Kum 2015, February SEC 255:29-in Synod Puipatekuta a dah chu hemi kum tho June thla SEC 256:21 chuan a pawmta a ni. Kan kohhran rorêlna sâng ber chuan, ‘tar’ kan tihte angaihsak avângin anmahni enkawlna kawngah hma a la \an a, duhthu a la sâm lo ngei ang; mahse, bul kan \an chauh a ni a, hma kansâwn zêl tûrah ngai ila. Tûnlai \hangtharten kum upa zâwk te, kannu leh pa, kan pi leh pute kan zah dânah inen \hat kan ngaihna tamtak a awm theih avângin tarte chunga kan rilru put dân tûr Bible-inmin kawh hmuh leh rilru chanchin zirna a\anga la kawpin kan sawidâwn a ni.Tar dinhmun Bible-in a sawidân: Tar tih chin hi kum eng zâtnge tih Bible-in a sawi lang chiahlo va. Abrahaman kum 100 anihin fa a nei, a nupui Sari pawhkum 90 mi a ni. Isaaka lehPuithiam Elia te chu an tar hnuahan mit a fiah lo va (Gen 27:1; 1Sam 3:2), Barzilaia chu kum 80a nih hnuah a tân nuam a awmtawh lo, tui leh tui lo pawh a thliarhrang thei tawh lo va, nula lehtlangvâl zai ri pawh a hre hlei theitawh lo (2 Sam 19:35). Davidachu a tar lamah amahin a mu lum

zo tawh lo va, amah nghêng lumtûrin nula hmêltha tak Abisagi anzawn hmuhsak (1 Lal 1:1-4).Thuhriltuin tar awm dân a sawi-ni leh thla an hmu \ha thei lo va,an bân a khûr a, an ke a zawi a,an ha a bal a, an khaw hmuh afiah hek lo, an beng a ngawngbawk, kawtthlêra thâwm pawhan hre lo a ti (Thuh 12:1-5).

Tara ngaih tûr chin?: Sam90:10-ah hian mihring dam hunchhûng chu kum 70 a ni a,chakna avângin kum 80 pawh ani thei a ti. Tuilêt hma a mihringte

Page 31: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

31Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

kha an dam rei hlawm hle mai,kum 900 chuang dam pawh mi6 lai an awm, chûngte chu-Methusela kum 969, Jareda kum962, Adama kum 930, Sethakum 912, Kenana kum 910,Enosa kum 905 te an ni. Tuilêtdâwna Pathian thusawi, “Kathlarau chuan mihring chu kumkhuain a bei fo lo ang a, annipawh tisa mi an ni si a;nimahsela, kum 120 chu an ladam ang” (Gen 6:3) a ti. He thuhi mi thiamten an hrilhfiah dânchuan tuilêt hnua mihring damchen tûr sawina emaw, he thusawi a nih hnu leh Tuilêt hmaamihring la dam chen tûr sawinaa ni ang, an ti.

Tuilêt hnuah pawh kum120 dam an la awm tho,Abrahama chu kum 175 a dama, Isaka pawh kum 180, Jakobakum 147, Mosia chu kum 120a dam a, a tha pawh a la \hum loa ti kher (Deut 34:7). Judatelehkhabu Mishnah-ah chuankum 60 chin chu ‘tar’ tiin a sawia, rilru lam chanchin zirtutepawhin tar an tih chu mihring hunthen hnuhnung ber kum 60a\anga thih thlengah an dahbawk.

Tarte laka Bible zirtîr dân:Bible chuan tarte chu zah tûr lehchawimawi tûrin min ngên;chuvângin, Lua kêl sam \otehmaah chuan ding zêl \hîn tûr lehtar hmêlte chu zah tûrin min ti a(Lev 19:32a), nu leh pachawimawi tûr kan nihzia leh chuchu thuthiam neih hmasak ber anih thu te (Ex 20:12), lu tuak churopuina lallukhum a nih thu lehfelna kawngah hmuh a nih tûr thukan hmu bawk a (Thuf 16:31).Tu leh fate hi upate lallukhum anni a, fanaute ropuina chu an pate a nih thu kan hmu bawk a(Thuf 17:6). I pa a hringtu chethu pawm la, i nu chu a lo tarinhmusit suh (Thuf 23:27) tih te,nu leh pa ânchhe lawh pawizia,‘a nu emaw a pa emaw ânchhialawhtu chu thim tham lai berah akhâwnvâr tihmihsak a ni ang’(Thuf 20:20) tih te, putar deuhtehau suh la, pa angin thlêm zâwkrawh, pitar deuhte chu nu anginen zâwk tûr kan nih thu min hrilhte hi keini an tu leh fate hian kanngaih pawimawh thar a ngai (1Tim 5:1-2).

Tarte harsatna: Tarte hianan nunah hasatna tam tak antâwk \hîn a, an la tâwk zêl

Page 32: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

32Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

ang, khawvêl nihphung a ni tlata. Chûng an harsatna thilpathum pawimawh tak tak,rilru lam chanchin zirna a\anginhan sawi ila.

(1) Rilru lama harsatna(Emotional problem): Tartehian chhûngkaw nun honakawngah harsatna tam tak antâwk \hîn. An thîk thu a chhia,‘tar chu an naupang \ha leh’ antih kha a thleng dik fo \hîn. Chawrum an ei \ha thei tawh lo va, anduh anga chaw an lo chhumnêmin an tu leh fate zîngah,‘Buhhâwp u âwrh, hetiang...’ loti an awm chuan chawei leh hunan huphurh êm êm thei,chawhmeh pawh hmin deuh hlekan duh. Thlarau lamah harsatna,dam chawhnu lam nia inhriatnaan nei a, anmahni tâwkah mahniinrin tâwkna an neih loh pheichuan hrehawm takin an damchhûng hun an hmang thei. Thihhlauhna leh chhandamna thuahan buai thei a, an duh zâwng lehlâwm zâwng a dang a, tu leh faenkawl kawngah harsatna tamtak an tâwk \hîn.

Kan khawvêl a changkângtawh, hmânlaia a chingal fîr nênathawmhnaw nuai nawk nawk

\hîn kha, tûnah chuan washingmachine-ah kan su a, kan spinvêl a, a hming a\ang ringawtpawh hian engtia tih tûr nge tihan buai nghâl thei. Fah, |hil lehHlai thingpuichang thlasikahnung puaka ai \hîn kha, tûnahchuan in chhûngah thing kan tuahtlêm ta (thingtlâng deuhah tih lohchuan), gas a ni deuh fur tawha, gas-a meilum ai ngawt thu aawm si lo, an lung a lêng \hîn ani. Taima êm êm \hîn kha, ataihmâkna lantîrna tûr chuktuahhuan in hmunah a chang zo veka, ram sang an kai thei tawh lova, an titi duh zâwng lehchhûngkaw titi duh zâwng adang ta. An tu leh faten an nuleh pa, pi leh pu khawvêl an manthiam tawh lo va, inah awm seMobile leh TV kan ensan a, athu deuh deuhin Remote Controlan hum reng a, an en duh zâwngchannel an sawi ngam tawh lova, châwm hlâwm niin an inhriaa, in chhûngah tla hlang niainngaihna a awm sam êm êmbawk. Thil eng emaw hriat thiamloh an lo zawh ve lahin, “Nanghi engkim hriat vek i tum a” tekan ti fo em? Chûng thil chi hranghrang avâng chuan rilru lamahharsatna lian tak an nei \hîn.

Page 33: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

33Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

(2) Chhia leh \ha hriatnakawnga harsatna (Cognitionproblem): Mizoin ‘Tar â’ kantih hi eng vânga lo thleng nge tihhi ngaihtuah a ngai khawp mai.Târ avâng leh hrisêl lohnaavângin Dementia miin a neithei. Dementia awmzia chu-hriatna hloh, thiltih \hanaharsatna neih, thil hai fo, \awngaharsatna neih, thil ngaihtuah zuikawnga harsatna nei, a hmun nilova thil dah fo kawngahharsatna an nei thei. Chutih laiinhmânlai thil thleng erawh chu anhre leh thei viau \hîn. Thil hnaivai an hre thei lo va, an sahdahte, an account bu te, chabi te,gas bu te leh an bag etc. dahnahre lovin ho teah an inzawng rengmai \hîn. Chutih hunah chuan anchênpuiten, “Haihawt lutuk mai,fîmkhur ve ta che” tiin vîn mai aawl. Chu vâng chuanngaihtuahna hman kawngah lehchhia leh \ha hriatna kawngahkan pi leh pu te, kan nu leh patehian harsatna an nei thei tihhriatsak an ngai a, \anpuia hriatthiam an ngai \hîn.

(3) Taksa lama harsatna(Biological problem): Mihringkan lo upat hian taksa lamah

harsatna tam tak an tâwk \hîn.Khaw hmuh a fiah lo va, vun alo chuar a, beng a lo chhêt a,taksa a lo hrisêl lo va, \hen rualkawmah harsatna an nei, an duhzâwng leh lawm zâwng a lodanglam a, anmahniin an inti faithei lo, an thawmhnaw leh mutbua rimtui tâwk lo fo, tihrâwl athâwl a, lu a lo \uak, vun a lochuar a, an taksa a chak tawhloh avângin an rilru an ûm phatawh lo va, khawlai an kalpawhin tlûk leh motor sut te anhlau \hîn a, khawlai lên te anhreh phah \hîn a ni. An khawvêlnunah buaina tam tak a awm\hîn. Mi thiamte sawi dân chuantar an nih hian an sân zâwngthlengin an hniam thei a, chuvâng chuan mipa kum 50-60inkârah inches chanve lehhmeichhia kum 50-75 inkârahinches hnihin an sân zâwng ahniam thei an ti. Kum 60 an tlinhian an rihna a \hang tawh lotlângpuia ngaih a ni bawk.

Tar ho Psychology khai-khâwmtu: Mihring rilru zirtutechuan mihring hun chawhnu lamhi chi hnihin (psychologist\henkhat kum \hen dân a inang

Page 34: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

34Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

lo hret, hei hi Erik Erikson-a \hendânin) an \hen hrang a.

(1) Kum 40-60 inkâr, anrilru put hmang khaikhâwmnachu “Intuaitharna vrs a tâwpchin” tih a ni. Intuaithar leh anduh a; mahse, an nunah kum60 te an lo tlin chuan, an hrisêldân azirin an theihna a lo tlahniamin an nunah a tâwp chinan thleng thei.

(2) Mihring hun \henhnihna chu kum 60 a\anga thihni thleng hi a ni. An rilru puthmang khaikhâwmtu chu“Inzawm khâwm lehna vrsbeidawnna” tih a ni. Hêng anrilru put hmang mi thiamten anzir chhuah a\ang hian engtiaenkawl leh an chunga rilru puttûr nge tih a lang kuar âwm e.

|hangtharte hian eng ngekan zir tâk ang le?: Kan zirtûr tam tak kârah thil pahnihchauh han sawi ila.

(1) Khawtlâng nunah:Hmânah tawh khân, PuLiandâlan, Aia upate zahnakawnga kan inzirna tûr hla ropuitak min phuahsak te kha tûnlai\hangtharte tân hian han kaihthawh leh kan mamawhin ka

hria. Aia upate zah thiam tûramin phûtna ki hêng – an thuteâwiha zawm fo \hin, an thu hnialngai loh, an laka inngaihtlâwm,sual ûr ûr loh, chaw kil honikhuaa upa berin a bâr hmaabâr khalh loh, biak dâwn pawha\awngkam t\ha hman, tar leh upate âwl tum, \anpui ngaite \anpui,unaua upa zâwk zahna neih tûra tih te kha a Pathian thu hle mai.Chu chu Mizo khawtlâng dânahrangkachak aia hlu zâwk hialina ngai a nih kha.

Tûnlaiah hian naupangzâwkten aia upa zahna kantlachham ta hle mai, kan hnialpâng pâng ngam nia. Hei hiankan khawtlâng hmêl a tichhe theitih hre rengin, keini aia hun lehkum lo hmang tam tawhte thu lehhla âwih leh zawmna kawngahhian \an i la thar ang u.

(2) Chhûngkuaah: Bible-in nu leh pa thu âwih dam reina(malsâwm dawnna) a tih hi a loril khawp mai. Unau zîngahpawh hian nu leh pa thu âwih lohi a chênbehah an \ang tlângpui.Hêng tar kan tihte hian inchhûngah leh khawtlângah midangte va hui khâwm leh a sûl

Page 35: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

35Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

su tûr chuan an theihnain a tlinlo a, an beidawn hun a thleng\hîn a ni. Hna kan thawk a kanchhuahsan dâwn te hiankhawhar takin an lo awm thei,kan chhuahsan dâwnah hlim takaina an lo awm theih nân\awngkam hman te hreh lo ta ila.Kan haw hunah pawh vangaihsak hmasa ila, an lawmzâwng tûr thil ho tê pawh ni sean pualin thil hawnsak ila, annunah beidawnna tam tak an neia, nuam an tih zâwng tihpui te,vah chhuahpui te, an birthdaylawmsak te, hunpui nikhuaakawr thar \huisak te etc. a tammai. Hêng thil ho tê nia kanhriatte pawh hi tihsak ta ila antân a va hlu dâwn êm! An kumina tlin tawh loh avângin, an tânkhawvêlah intuai thar leh(generate) tûrin a tâwp chin(stagnation) an thleng \an tawha; mahse, khawvêl thar, nunthar an neih leh theih nân an tuleh fate hi kan pên chhuah ve ahun ta.

An hun âwl hmanna tûrchuktuah huan kan neih \hinpawh in hmunin a khat ta, an \hutlawk tlawk a nih chuan in chu atân hrehawmna hlîrin a khat thei.

Intuaithar leh an mamawh kan tia, an theih ang tâwk hna thawhtûr siamsak te a pawimawh. Kanduat lutukna lamah eng mah lo tisuh tih reng ai chuan an tih theihtâwk âwm, “Ka nu, maian hi minlo hihpui peih ang em?” han titeh, peih lovang a tih ka ring lo,maian hih te chu a thiam zâwngtak a ni, nuam a ti ngawt ang tihka ring.

Nu leh pa duat tûr i la neiem? Duat rawh, i duat dân erawhama tâna \ha tûr zâwngngaihtuah ang che. I nu leh pathu i hnial ngai em? An thu zâwmringawt rawh. Khawvêlah hianan dam rei lo thei asin. Hêngzawng zawngah hian, “Anmahniavânga hetiang ni thei hi i ni” tihtheihnghilh ngai suh, chu chu i tilo a nih chuan thupêk tiam neihhmasa ber i bawhchhia tihna ani thei. Michael W. Smith-a,khawvêla ber nihna paruk lai neikhân, “Khawvêl hi a thlâkdanglam theih loh; mahse, mipakhat nun erawh i thlâkdanglam thei” a ti. Nangmahavâng hian i nu leh pa, i pi lehpute dam chawhnu lam hi nuamtakin i siam danglam thei tih longaihtuah ve chhin teh.

Page 36: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

36Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

PREBYTERIAN CHURCH OF TRIPURAPROVISIONAL SYNOD HAWN A NI TA

- Rev. C. ChawnglianaDawrpui Vengthar

Tripura-a Kohhran a lo pian dân: Kum 1905-ah Mizorama\angin Dokhuma Sailo lal hoin chhûngkaw 130 vêl Tripura-ah anpêm lût a. An zînga mi 70 chu Kristian an ni. Hêng Kristiante hiana theih ang angin Chanchin |ha an hril a, Presbyterian Kohhranmite an ni. Kum 1938-ah New Zealand Baptist Missionary an rawnlût a, an Mission Field atân an neih tâk avângin kan Synod hruaitutenkohhran inpumkhatna rilru puin an kuta lût vek tûrin an ti ta a.Hêng Mizo Kristiante hian Synod lama awm zêl duhin thawhlâwmpawh an hmuh ang ang han chhûn luh an tum a. Mahse, Synodhruaituten an lo dawng duh lo va, Tripura Field neitute kutah pevek tûra an lo tih angin anmahni leh an thilpêkte chu an inpe lût tavek a ni.

Tripura Baptist ChristianUnion in kum eng emaw chen aenkawl hnuah January ni 1,1976-ah Presbyterian Kohhranchu mi \hahnemngai \henkhatinan din leh ta a. Anniho hianMizoram Synod kalphung anhriat bîk vak loh avangin Synodzawmna fee `100 (cheng za)pea zawm tumin Rev. Zairemaan han hmu a, lehkha an pe nghâla. Rev. Zairema chuan,“Affiliation fee tih ang a awm lova, in tangka hi chu la kîr lehula a \ha ang, Synod atân in rawnpe hrim hrim a nih erawh chuana \ha ang,” tiin a lâk kîrtîr leh a

(13th October, 1976). Hun lo kalzêlah 1985 Synod-in TripuraaPresbyterian kohhran din chu apawm leh tâk si avângin July ni20, 1986-ah Synod ModeratorRev. Robawian NoagangKohhranah a zuk hawng ta a.Hotu chan chang tûrin Rev.Thangdêla dah nghâl a ni a, ahnuah Field Secretary atântihngheh a ni. Ani hnuah hianField Secretary pali an awm a,Pastor pawh \hahnem tak dahluh an ni a, Missionary phei chuSynod Mission Board hnuaiaMission Field-ah chuan antamna ber Field a ni ta a ni.

Page 37: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

37Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Synod duh dân anginSMB-in a hma lâkna pêng tinahanmahnia Synod-a an din ve ngeitheihna tûrin hma a la char chara. Rawngbâwltu - Pastor, Upachher chhuah leh sum leh paiaanmahni an intodelh theih nântheihtâwp chhuaha enkawl lehkaihhruai an ni a. Kum 2012Synod chuan 2016-a Synod-ahawn ni se tiin a rêl a, a \ûlapiang bawh zuiin 2014 PCIGeneral Assembly chuanSynod-a hawn a remti ta bawka; tichuan, April ni 2, 2017-ahProvisional Synod-a hawn a loni ta a ni.

Hun hman dan tlângpuihetiang hi a ni. Ni 1.2.2017(Inrinni) zân inkhâwm Rev.Lalêngzîka, Field Secretary-in akaihruai a, Rev. LalramlianaPachuau, Sr. Exe. Secretary-inthuchah a sawi a.

Ni 2.2.2017 (Pathianni)Chawhma (10:30a.m.)Inaugural Service chu PCIModerator Rev. Laldawnglianankaihruaiin Rev. V.L. LuaiaHranleh, Sr. AdministrativeSecretary, PCI-in TPCchanchin tlângpui a sawi a. Rev.B.B. Lamin, Secretary Sr-ininhmêlhriattîrna hun a hman

zawhah Apostle’s Creed chhiarrual a ni. Hemi zawhah hian PCIModerator Rev. Laldawngliananurhsûn leh felfai takinProvisional Synod a hawng a,thuchah \ha tak a sawi bawk.Tripura Provisional SynodModerator thar Rev. Kalu Koloihnênah chibai bûkin charge ahlân a, mipuiin dingin kanhriatpui a ni. Zaipâwl - Tuidu Bial(Kaipeng hla), Burburia Bial(Kokborok hla) leh MizoramSynod Choir ten (English-in) hlamawi tak an sa a. Hla - ‘ForChrist and the Church’ tih kansak zawhah Rev. LalramlianaPachuau, PCI Moderator Elect-in malsâwmna a sawi a.Inkhâwm banah Synod tharlawmna thingpui ruai tuihnai takhlim taka in ho a ni. Inkhâwm himi 1300 chuang zet kan ni.

Chawhnu Inkhâwmathusawi tûra ruat Rev. D.C.Haia a lo kal theih loh avânginRev. V.L. Luaia Hranleh-inthuchah ngaihnawm takin a sawia, zân inkhâwmah Rev.Lalzuithanga, Moderator,Mizoram Synod-in Synod thartâna thu pawimawh tak‘Inpumkhatna’ thu a sawi bawk.Inkhâwm bânah Cultural

Page 38: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

38Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Programme hlimawm tak hmana ni.A beh bâwm1. Mikhual: Synod hrang hrang- Mizoram, KJP Mihngi, KJPSepngi, Ribhoi, CHT, Manipur,Karbi Anglong a\angtein palaipawimawh an lo kal a; Biate,Zou leh Meitei an rawn kal theilo thung. PWF, PYF leh Synodhrang hrangte hian Greetings ansawi \heuh a, Synod thar\anpuina pe an awm nual bawk.

Parent Synod, Mizorama\angin TBZ hun laia harsatnatam tak paltlanga lo thawk tawhmi 20 vêl zet leh Synod Choiran kal a. Barak Area a\anginRev. ZD Lalhmachhuana hoinMissionary 20 vêl an rawn kalbawk. Tripura Field chhûngaPresbytery pali, Pastor Bial 16a\angin Pastor 17, Pro Pastor 1,Upa 80 vêl leh Member \hahnemtak an lo kal a. Anniho hi riaklût 600 vêl leh lehlânga kal 300vêl nia hriat an ni. Mikhual kalzawng zawng hi sângkhat dâwnlai an ni a, Mizoram a\angin 47an kal.2. Inbuatsaihna: OrganisingCommittee Member 9 awmnaTripura North Presbytery

a\angin ruat an ni a, SubCommittee 9 siam a ni bawk.3. Ei leh in lam: NoagangMission Compound-ah ei leh inbuatsaih a ni a, thlen inah ei lovinhmun khata siam vek a ni.4. Zaipâwl: Tuidu Bial, BurburiaBial, Tuingoi Bial, NoagangKohhran leh Mizoram SynodChoir ten thiam takin hla an sa\heuh a ni.5. |awng: A pum puiahEnglish-a inkaihhruai a ni a. Hlachu English, Kokborok hla lehMizo lêngkhâwm hla sak a niber. Thusawi pawh Mizo\awnga sawi leh English-a sawichu Rev. LalchhuanthanganKokborokin a let \hîn a, a thiama, \awng thiam lo tân pawh angaihnawm pha a ni.Provisional Synod Puipa ruattharte:Moderator : Rev. Kalu KoloiSecy. (Sr.) : Rev. LalchhuanthangaSecy. (Jr.) : Upa KanthomoniDebbarmaSr. Exe. Secy. : Rev. ChongmunraiStatistician : Rev. UttamHrangkholModerator elect : Rev.Lalêngzîka, Field Secretary

Page 39: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

39Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Committee hrang hetianghian siam a ni:1. Executive Committee2. Nomination Committee3. Pastoral Committee4. Mission and EvangelismCommittee5. Finance Committee6. Sunday School Committee

PCI Committee chi hranghranga tel tûr pawh ruat vekan ni.Tlângkawmna: TripuraMission Field-a kohhrante hianthilpêkah hma an sâwn \ha hlea, a lâwmawm khawp mai.

Synod hawnna atâna aninbuatsaihna a \ha a, hun chêptaka inbuatsaih an ni na a,sawisêl tûr a awm lo a ni ber e.Hnam hrang 19 dâwn lai awmhona Synod hi an phûr tlângvekin a lang bawk a, a hlimawmhle. Tripuraa PresbyterianKohhran a din hnuah Missionary8 emaw laiin he field-ah hiannunna an lo hlân tawh a,retheihna, harsatna, natnain ahrual tawh Missionary teinpêkna a ropui a, Lalpan mal asâwm ni ngei pawhin a lang.Tûnah hian Kohhran 120,Preaching Station 205-ah

Kohhran Upa 176, chhûngkua6393 leh member 21288 anawm.

Tripura Field-a Bengali,Chakma leh Meitei te hi SMBkutah an la awm zui rih dâwn a.Chu bâkah Tripura Synodhnuaia Mission leh Pastoralrawngbâwlna pawh MizoramSynod nên thui tak thawh ho ala ngaih dâwn avângin FieldSecretary a la awm zêl ang a.An dinhmun enin, anmahni nêninbe rawn zêlin an kutah hlanbelh zêl a ni ang a, a pum puiahlan vek a la ni ang. MizoramSynod-in hun eng emaw chenchu a la puiin, an la thawk hodawn a ni.

Tûnah hian anmahni pualaSynod Office leh \ûl danginbunna tûr ram lei fel a ni tawha, building sak a la nih rih lohavângin Mizoram Synod HouseAgartala-ah Office an kalpui verih dâwn a ni.

Kan Synod hotute hnungzuiin Rev. CM Zalênthanga lehRev. S. Lalmuana nên kan kalve thei hlauh mai a. Tling lo takakum sarih lai ka lo thawh vetawhna Synod-a hlân kai hun kahmang thei hi ka lâwm hle mai.

Page 40: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

40Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

SOUTH WALES KOHHRANTEN MISSIONLAMAH HMA THAR AN LA MÊK

- Rev Dr. H. SângkhûmaMission Enabler

South Wales han tih hian Caldicot (Bristol channel bul) a\angaSt. David’s inkâr a huam a, 326 km bial ang vêla zau a ni. He areazau takah hian sâp \awng hmang Presbytery 2, Tualchhûng Kohhran74, Pastor 5 leh Upa 174 an awm. Chanchin |ha puan darh lamarilru thar an put lehna tûra hma lâkpuiin Mission Enabler hna kathawk mêk.

Mipuite kilkawi, fuih leh Chanchin |ha puan darhnaa an tihtheihte hriattîr leh an hma lâk mêkte fak chunga kawng thar dappuitehi a pawimawh ngawt mai. Thil pawi tak chu nikum 2016 khânkohhran 7 lai khâr a ni. A chhan ni ber chu member awm chhun (8- 25 vêl an ni tlângpui) upat vâng te, sum leh pai harsatnate lehchhûngkaw pakhat kohhran ang maia kal te an awm avânga inhriatthiam lohna vâng te a ni ber. Chanchin |ha hril hi hahthlâk, châkawmloh leh hrehawm hmêl takin lang mah se, ‘koh’ kan nih chhan ber ani si a, kan ni tin nunah eng emaw zâwng talin Chanchin |ha hriltukan ni thei tih in hrilh nawn fo a \ûl. Rawngbâwl dân tlangpuite:

Evangelism Bulletin: Kohhrantam zâwkin internet an neih lohavângin chanchinbu hmangakohhran chanchin leh chêt vêlnate, mission lam hawi thil hranghrang thawn chhuah hi a \angkaiêm êm a, Presbytery bâkah apâwn lam mi tam tak hnênahthawn chhuah \hin a ni. A chakdeuh kohhranin a chak lo

zâwkte ngaihsaka intlawh tawntûra sâwmte leh in\awng\aipui atûlziate târ lan \hin a ni. Kohhranmal a\anga zir thar tûr awmte târlan \hin a ni bawk.

Questionnaire: Kohhranteharsatna leh hma lâkna hriat nânleh zir chianna tûrinquestionnaire buatsaih a ni a, zaa84% lai hmuh lêt a ni.

Page 41: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

41Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Kohhranten Chanchin |ha puandarh hnaa an hma lâkna leh tumdân te, \anpui an ngaih dân te,kohhran leh khawtlânginrêlbâwlna leh inkûngkaihnalama an hma lâk dân te hriat anih phah a. Kohhran lehkhawtlâng nun chhe mêk tun dinlehna tûr atân kohhranahnathawk tûr, nemngheh loh tamzâwk mamawh a nih dân chiangtakin a lang a ni. Hemi bawhzuihian kohhran mal leh Pastor bialte tlawh bâkah sawrkâr lehvântlâng pâwlte nêna thawh hodânte bawhzui mêk a ni.

Fresh Expressions of Church:Hei hian Biak in sak thar lam aiinengtin nge mi tin mamawh kanpêk ang tih lam a thupui ber a.Kohhran hmêl thar a lan theihnân Methodist leh AnglicanKohhrante nêna \ang kawpin,mipuite hnêna thurâwn pêk,tuam hlâwm leh sâwm hna tethawh a ni ber. Ram bial hranghrangah thusawitu ruaiininzirtîrna leh rorêlna hun te hman\hin a ni. Hei hian a tum ber chu‘zirtu dinhmun’ (discipleship) nihhriattîr a ni a, mi nâwlpuite tâncourse hrang hrang zir tûr te

buatsaih a ni bawk. Ina inkhâwm(house group) hi uar thar mêk ani a, \henawm leh \hian ringlotesâwmin hma lâk mêk a ni bawk.

Tualchhûng Kohhranrawngbâwl tûra thuam:‘Ringtu zawng zawngte puithiamhna’ tih lam hawi lehkhabu te(leaflet) hrang hrang buatsaihinchûngte chu kohhran hranghrangah zirpui \hin a ni. Bible zirleh \awng\ai inkhâwmah tehmanpui a ni deuh ber. Hruaituni thei âwm deuhte sâwm chhuahleh chher zui te, nemngheh tûrabuatsaih leh nemngheh hnuahhun bi neia fuih thar nânte hunhman \hin a ni. Hei hian kohhranmamawh a nasat tawh avângaupa thlan chhuah bîkte hnênaSakramen buatsaih thei tûrazirtîr leh a bîka nemngeh thlengina huam. Kohhran mal, PastorBial leh Presbytery thlenginmission worker rawih lam hikalpui mêk a ni.

Rinna infuih tawnna hun:‘Talking of God’ (Pathianchungchâng sawi hona) hi rinnainfuih tawnna hun atâna hman ani. Hun liah \henin a lo telte chu

Page 42: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

42Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

an rinna puang chhuak tûr leh midangte hnêna hril tûra huaisennaleh inrin tâwkna nei tûrin puih anni \hîn.

Welcoming ChurchesCourse: Kan biak In te hi lawiluh châkawm leh nuam a nihtheih nâna nasa lehzuala buatsaihmêk a ni. He course-ah hianmiten Biak In lo kal ringawt duhtâwk lo va, kan zînga mi nih vean duh theih nâna hma lâk dânzir a ni.

Contemporary Worship:Puithu tak leh zângkhai tak siaPathian biak a pawimawhzia te,tûnlai media hrang hrang \angkaizâwka hman dân leh kan hlasakte pawh inbûk tâwk(balance) taka kalpui thiam a\ûlziate kan sawi uar hle.Kohhran tinin Bible leh Hla bucopy eng emaw zât an neihavângin member-ten an ringnghâl mai a. Tûnah phei chuancomputer hmangin puanzâr(screen) lian takah Bible chhiartûr leh hlate an târ tawh avângina awlsam lehzual ta a ni.

Alpha Course: Ringlo mitenêna nun awmzia (meaning of

life) tih thupui hmanga zalên takachawlhkâr riat chhûng zir honaa ni. Inkâwm kâr lakah thingpuiin leh a tâwpah chaw ei ho a ni\hîn. Kum 1992-a Holy TrinityBrompton, London a\anga rawnirh chhuak, khawvêl hmun hranghranga hlawhtling taka kalpuimêk hi a theih ang angin kanhmang ve a. Khawvêl pumah mimaktaduai hnih vêlin he coursehi zir tawhin mi tam takKristianah an siam a ni. Aremchân dân angin Pastor bialemaw, kohhran malah emawkalpui mêk a ni a, ring tharte chukohhrana mi \angkai tak ni zuitate an awm nual bawk.

Building, Mission Reviewsand Audits: Presbytery hiankum nga danah kohhran maltlawh hun a siam \hîn. VisitationSecretary-ah min ruat angin uparemchâng sâwmin ka tlawh kual\hîn. Biak In chhûng leh acompound te en dik a ni a. Healthand Safety leh sum hmuh dân lehhman dânah thurâwnte pêk \hina ni. Hei hi remchânga hmanginChanchin |ha puan darhchungchâng sawipuina, thlîrlêtna, chin felpui leh hma lâk dân

Page 43: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

43Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

tûr sawipui nân hmanpui \hin ani bawk.

Mentoring and counselling:Rawngbâwltu leh memberzîngah mi mal taka fuih leh puihngai an awm \hîn. Hei hianrawngbâwltu thar deuhte sermonleh \awng\ai dân tûrbuatsaihpuite leh chhûngkuaa anharsatna thlenga \anpui a huam.Sâpho zîngah hian in\hen(divorce) an tam avânginrawngbâwltu \henkhat pawhinan tuar nasa a, an kawppui hluitelaka an fate an rawn chhawm a,kar tâwpa an fate awmna tûrzâwk insiam rem a \ûl a,chhûngkuaa chin fel hmasak tûran ngah êm êm \hîn. Hêng mitedinhmun harsatzia hriatthiampuitu niha, phone hmangava biak emaw, va tlawha\awng\aipui mai emaw pawhhian an nunah thûk takin thu asawi \hîn.

Asian leh African Kristiantezîngah: Wales ramah hian Asianleh African Kristiante an pungchak êm êm a. An lawi \hinnakohhran angah an rawn lawi zuiber a. Amaherawhchu, an

Pathian biak dân inang lo lutuk- zalên taka thuhril, zai leh\awng\ai rual ang te avâng hianinpawh leh inpawm tawn a harhle mai. Hêngte avâng leh mahni\awng ngeia inkhâwm duhnaavângin anmahni pualin aninkhâwm hrang ta a. Awmze neizâwka Pathian biak lehrawngbâwl tûra hui khâwm lehtlawh kualin hun ka hmang mêkbawk. He lama hma lâkpui zêltûr hian hotu lamin min beisei tharbawk. Hêngte bâkah hiansakhaw dang nêna inlaichînnachungchângah te, vun rawngvânga buaina te, chi leh chiinthliarna chungchângah te,mihringa sumdâwnnachungchâng leh mi hnuaihnungzâwk te din chhuahna tûr lehchhawmdâwlnaah te ka tel vemêk bawk.

Tlângkawmna: Kohhrante fuihtharna hmanrua leh ring lo miteringtua siam tûra kan hma lâknahian zawi zawiin rah a chhuah vezêl a. Biak In \henkhat mi dangtehîp thei tûr zâwnga chei \hat te,member tlêm vânga an luah lumzawh tawh loh Biak In lian puipui hralha, a aia tê zâwk leh a

Page 44: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

44Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

chhûnga tlângnêl tak leh him takainkhâwm theihna tûra sa thar tatean awm nual mai. Coleg Bala(Youth centre) \ha tak kan neia. Ni tinin rawngbâwlna hranghrang an kalpui bâkahchawlhkâr tâwp apianginPathian thu zir ho leh retreat teneiin \halaite an infuih thar \hîn.An \halaipui ring lote veina liantak an nei a, school, college lehuniversity-a an \hiante Kristianasiam ngei tûrin an infuih nasa hle\hîn. Hêngte avâng hian Welsh\halai, a bîkin Welsh \awnghmang phei chu Kristian \halairinawm tak tak kan nei belh nasahle. Hei bâkah hian upate lehrawngbâwltu dang buatsaihnahmun (Lay centre), colegTrefeca kan nei bawk. Hetahhian tualchhûng leh Presbytery-a training kan neihpui \hintepualin kâr tâwpah retreat teneihpui \hin an ni bawk. Mi malina inkhâwm hi ringtu hnungtawlhte hruai kîr nân leh\henawm leh \hian ringloteringtua siamna hmun pawimawhtak a lo ni. Nemngheh pastor tekan neih belh zêl loh avânginWelsh kohhran kal zêl dân tûr

hi upa te, rawngbâwltupângngaite leh member-te thawhhonaah a innghat thui hle a ni.

(Editorial Comments: Rev. Dr.H. Sângkhûma hi MizoramSynod aiawha Wales ramakan missionary hmasa ber ani a. Chanchin |haa minhringtu kohhran hnênamissionary kan tîr lêt ve theita hial hi Pathian malsâwmnaa ni kan ti lo thei lo ang. Walesram kohhrante hi an chak love tial tial a. An lo chak chhohleh zêl theihna tûrin \an an lanasa ve hle a. Rev. Dr. H.Sângkhûma hi chutiang lamamawhphurtu ber (MissionEnabler) atân ruat a ni. Hemibâkah hian Cytun (churchestogether in Wales) lehEvangelical Alliance Wales tenêna \ang kawpin BlackMinority Ethnic NetworkCoordinator hna part time-ina thawk mêk bawk. A reporta\ang hian an hma lâknatlângpui kan hre thei a, alâwmawm hle a ni.|awng\aipui zêl pawh an ngaihle. Editor).

Page 45: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

45Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

UPA VUNGCHINAARMED VÊNG

Upa Vungchîna (84), PuThangnenga leh Pi Hnûnvungi tefapa hi ni 16.7.1932 khân Selâmkhuaah a piang a. Kum 1960-ah Vungawii nên an innei a, fapathum an nei. Kum 1957-ahAizâwl Armed Vêngah a lo pêma, a nupui hian ni 10.11.2010khan a thihsan.

Kum 1975-ah Tual Upaatân thlan a ni a, term thum achelh hnuah kum 1984 khânAizâwl Hmâr PresbyteryInkhâwmpuiin Armed VêngKohhran Upa atân a nemngheta. Kohhran Chairman,Treasurer, SS Suptd. leh BialChairman a ni tawh a, MSSUchawimawina Diploma Award adawng tawh bawk.

Mi hrisêl tak a ni \hîn a, aupat deuh hnuah zunthlumnatnain a tlâk buak a, a chuap acancer tih hmuh chhuah a ni leha, theih ang anga enkawl a nihlaiin 31.8.2016 khân Lalpahnênah min kalsan ta a ni.

A tûkah amah thlahna hunin lamah Bialtu Pastor B.Lalnghâklianan a hmang a, BiakInah Aizâwl Central PresbyteryModerator, Upa CR Nghîng-lovan a vui leh a, KohhranZaipâwl, Bial Zaipâwl lehPresbytery huam chhûngaMinister, Pastor leh Pro. Pastor,Kohhran Upa leh kohhran mipui\hahnem takin ui takin kan thlahliam ta a ni.

- Upa LalhruailianaArmed Vêng Koh. Ziaktu

UPA HVL NGHÂKAKÂNGHMUN

Upa HVL Nghâka (84), PuThatphunga leh Pi Tlângliani tefapa hi June 15, 1932 khânKânghmunah a lo piang a. Kum1955-ah Rângkûngi nên an inneia, fa paruk an nei.

Kum 1960 vêl a\anginKohhran Committee Member-ah a \ang a, Tual Upa a nih laihian Tualchhûng leh Bialah

Page 46: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

46Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Secretary hna hun eng emawchen a \ang a ni.

Kum 1992-ah Upa atânthlan a ni a, hemi kum vêk hianChhimthlang PresbyteryInkhâwmpuiin KânghmunKohhran Upa atân a nemngheta, Tualchhûng Kohhranahchanvo pawimawh a chelh kima, Bialah Chairman a ni tawhbawk. MSSU chawimawinaDiploma Award a dawng tawha, Bible Society Life member ani a, Kânghmun Kohhrana Lifemember hmasa ber a ni.

Amah hi mi hrisêl tak a ni\hîn a, kum 10 kal ta vêl a\angkhân a chak lo tial tial a, a tu lehfaten duat takin an enkawl a,September 2, 2016 zânah a BPsâng thutin stroke a siam a,doctor te râwnin theihtâwpaenkawl a ni a, \ha chhuak leh maitûra beisei a nih laiin 13.9.2016khân Lalpa hnênah min kalsanta a ni.

A tûkah amah thlahna hunin lamah Upa L. Ramlianan ahmang a, Biak Inah BialtuPastor-in a vui thung a, KohhranZaipâwl leh Bial Zaipâwlte nênui takin kan thlah liam ta a ni.

- Upa H. VânlalhumaKânghmun Kohhran Ziaktu

UPA SÂNGTHANGAN.E. KHAWDUNGSEI

Upa Sângthanga (59), PuNeihthanga leh Pi Niangdemi tefapa hi ni 5.4.1957 khânKhawkâwn khuaah a piang a.Kum 1985-ah Biakchungnunginên an innei a, fa pali an nei. Kum1968-ah rambuai avângin N.E.Khawdungseiah sawi khâwm ani a, chuta \ang chuan N.E.Khawdungseiah hian a awm hlenta a ni.

Kum 1988-ah Tual Upaatân thlan a ni a, kum 1989-ahUpa atân thlan a ni leh a. Hemikum vêk hian HmarchhakPresbytery Inkhâwmpuiin N.E.Khawdungsei Kohhran Upaatân a nemnghet a. TualchhûngKohhranah chanvo pawimawhhrang hrang a chelh kim tawh a,Bialah Chairman, Secretary,Treasurer, Standing, Music lehNomination Committee-ah te atel tawh a. Presbytery-ahModerator, Secretary, Sub-Pastoral, Finance, Nominationleh Standing Committee-ah te atel tawh a, Synod-ah Music,Synod Executive leh SocialFront Committee-ah te a teltawh bawk. Tin, PES

Page 47: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

47Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Management Board Chairman,Secretary leh Treasurer a nitawh.

Hun rei tak zunthlum leh BPsangin a tibuai tawh a, ni16.9.2016-ah stroke avângin abuai a, damdawi in panpui nghâla ni a, theihtâwp chhuahaenkawl a nih laiin Lalpa hnênahmin kalsan ta a ni.

A tûkah amah thlahna hunin lamah Bialtu Pastor, Rev. B.Dârnghâklianan a hmang a, BiakInah Hmârchhak PresbyteryModerator, Upa V. Pamangana vui leh a, Kohhran Zaipâwl,Bial Zaipâwl leh Presbyteryhuam chhûng Pastor, Pro.Pastor, Kohhran Upate lehkohhran mipui \hahnem takin uitakin kan thlah liam ta a ni.

- Upa K. LalbiakthangaN.E. Khawdungsei Kohhran

Ziaktu

UPA LALBIAKLIANAHNAHLÂN

Upa Lalbiakliana (79), PuVungchhînga fapa hi ni25.6.1927 khân Selâm khuaaha piang a. Kum 1958-ahLalkimi nên an innei a, fa 10 annei. A nupui hian kum 1999khân a thihsan tawh a ni.

Kum 1957-1965 chhûngTual Upa a ni a, kum 1966-ahHmârchhak PresbyteryInkhâwmpuiin HnahlânKohhran Upa atân a nemngheta. Tualchhûng Kohhranahchanvo pawimawh hrang hranga chelh kim vek tawh a, BialahChairman, Secretary, Treasurerleh committee pêng hranghrangah a tel tawh a, Presbyterycommittee hrang hrangah a teltawh a, Moderator a ni tawhbawk. Tin, Synod-ah ExecutiveCommittee, Synod MissionBoard leh Pastoral Committee-ah a tel tawh a, Assembly palaiina kal tawh bawk.

Kohhran Upa kum 50chhûng a thawk a, SS zirtîrtuchawimawina Jubilee Award adawng tawh bawk.

Kum 2016 Pastor BialInkhâwmpui zawhah Aizâwllamah inentîrin a kal a, TB a veitih hriat a ni a, thla thum lai ainenkawl hnuah a lo haw leh a,ni 10.9.2016 khân a pum a natavângin Champhai damdawi inpanpui a ni a, \hat lam pan theilovin ni 17.9.2016-ah Lalpahnênah min kalsan ta a ni.

Hemi ni vêk hian amahthlahna hun in lamah Pro. Pastor

Page 48: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

48Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Lalremliana Kâwlni-in a hmanga, Biak Inah Champhai NorthPresbytery Modertor, Rev. H.Vânlalhriatan a vui leh a,Kohhran Zaipâwlin thlahna hlaan sa a, kohhranhoten ui takinkan thlah liam ta a ni.

- Upa C. LiantâwnaHnahlân Kohhran Ziaktu

UPA K.L. RAMMAWIAPHUNCHAWNG

Upa K.L. Rammawia (70),Pu Râlzînga leh Pi Ngûrchhîngite fapa hi January 1, 1946 khânPhulmawi khuaah a piang a.Kum 1971-ah Vânlalawmi nênan innei a, fa paruk an nei.

Eizawnna a awlsam zâwkbeiseiin Phulmawi a\anginHortoki-ah an pêm a, kum1985-ah Hortoki a\anginPhunchawng Mel 6-ah an pêmleh a ni. Kum 1979-1981chhûng valunteer-inTlângkhangah Tirhkoh hna athawk a, hemi hnu pawh hianPathian thu hrilin ram thar lamaha feh chhuak \hîn.

Amah hi PhunchawngKohhran a din theih nâna sûlsutupawimawh tak a ni a, PreachingStation-a a awm lai leh kohhranpuitlinga hlân kai a nih thlenginmawhphurhna hrang hrang achelh a. Kum 2000-ah AizawlWest Presbytery InkhâwmpuiinPhunchawng Kohhran Upa atâna nemnghet a. KohhranChairman, Secretary, Fin.Secretary leh Sub-Committeepêng hrang hrangah Chairmanleh Secretary a ni tawh, MSSUchawimawina Diploma a dawngtawh bawk.

Ni 11.1.2010-a a mu chunikhaw hre lovin a awm a,damdawi in panpui a ni a, strokea nih thu hriat a ni a, hun engemaw chen a inenkawl hnuah inlamah enkawl zui a ni a. Amahpawh \ha chho zêl tûra beisei anih laiin ni 28.9.2016 khânLalpa hnênah min kalsan ta a ni.

A tûkah amah thlahna hunin lamah Bialtu Pastor, Rev.Lalsângberan a hmang a, BiakInah Aizâwl West PresbyteryModerator, Rev. K.Lalhmuchhuakan a vui leh a,kohhranhoten ui takin kan thlahliam ta a ni.

- Upa LalchungnungaPhunchawng Koh. Ziaktu

Page 49: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

49Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

UPA H. LALAWIATUIKUAL SOUTH

Upa H. Lalawia (72), UpaLalliana leh Pi Lalvaii te fapa hini 15.7.1945 khân JamadarVêng (Champhai Vêngsâng)-aha piang a, kum 1965-ah B.Thangzuali nên an innei a, fapanga an nei.

Eizawnna avângin Aizâwl,Tuikual South-ah an rawn pêma. Tual Upaa \um hnih thlan a nihhnu kum 1989 khân KohhranUpa atân thlan a ni a, hemi kumvêk hian Aizâwl PresbyteryInkhâwmpuiin Tuikual SouthKohhran Upa atân a nemngheta ni. Tualchhûng Kohhran, Bialleh Presbytery-ah mawhphurhnahrang hrang a lo chelh tawh \hîna, Tuikual Bial Chairman hmasaber a ni nghe nghe. MSSUchawimawina Jubilee Award adawng tawh a, BSI-ah kumsâwm chuang collector lehcampaigner a lo ni tawh bawk.Kohhrana Pavalai Pâwl a lo dina\angin phûr takin a telpui \hîn.

Kum 2013 a\ang khân a thinlamah harsatna a nei a, Kolkattapanpui a ni a, kum 2015-ahInternal Bleeding avângindamdawi in panpui a ni leh a,September 2016-ah taksa vûngleh kal \ha lovin a tlâk buak leha. A natna chu lo zual zêlinOctober ni 8, 2016 khân Lalpahnênah min kalsan ta a ni.

Hemi ni vêk hian amahthlahna hun in lamah KohhranChairman Upa Râldo\huaman ahmang a, Biak Inah Bialtu Pastor,Rev. R. Lalêngmawian a vui leha, Kohhran Zaipâwlin thlahnahla an sa a, kohhran mipui\hahnem takin ui takin kan thlahliam ta a ni.

- Upa F. LalhmangaihaTuikual South Kohhran

ZiaktuUPA V. THANGLIANA

CHÂLTLÂNG

Upa V. Thangliana (83), PuThangchhînga leh Pi Biakdêngite fapa hi February 5, 1934-ahChâltlâng, Aizâwlah a piang a.

Page 50: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

50Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

February 11, 1960-ahNgûrlâwmi nên an innei a, fapariat an nei. Eizawnna lamahMiddle School zirtîrtu a ni a,hmun hrang hranga a thawh kualhnuah Châltlâng Govt. MiddleSchool Headmaster a\angin apension ta a ni.

Kum 1963-ah Upa atânthlan a ni a, hemi kum vêk hianHmârthlang PresbyteryInkhâwmpuiin ChâltlângKohhran Upa atân a nemngheta. Tualchhûng KohhranahSecretary, Treasurer leh SSSuptd. vawi tam tak a \ang a.Ramthar Committee Chairman,Property Comittee Chairman lehchanvo pawimawh hrang hranga chelh tawh bawk. PresbyterySecretary, Moderator leh Sub-Pastoral Committee member tea ni tawh a. Synod-ah Auditor,Sunday School Committee,Hospital Board leh SynodExecutive Committee member-

ah te a \ang tawh bawk.Kum 2016 laihâwl vêl

a\angin khawsik ser ser leh awmnuam lo deuhvin a awm \hîn a, areh mai loh avângin damdawiinah enkawl a ni a. A chuapahtui a tlin bâkah Pneumonia leh akal lamah harsatna a awm tihhmuh chhuah a ni a. Damdawiin leh in lamah theihtâwpaenkawl a ni a, \ha chhuak leh maitûra beisei a nih laiin 13.10.2016khân Lalpa hnênah min kalsanta a ni.

Hemi ni vêk hian amahthlahna hun in lamah BialtuPastor, Rev. Lalbiaknian ahmang a, Biak Inah Upa JHRamnghînglova, Aizâwl BethelPresbytery Moderator-in a vuileh a, Bial Zaipâwl leh KohhranZaipâwlin thlahna hla an sa a,kohhranhoten ui takin kan thlahliam ta a ni.

- Upa GNP VâlaChâltlâng Kohhran Ziaktu

D.L. Moody-a chu khawthlang lama a rawngbâwlna hmunah thihhlauhawm khawpa natna a tawrh thut avângin Massachusetts-aan inah a haw ngai a. A fapa hnênah heti hian a sawi a, “Lei a ralriai riai a, ka hmaah vân kawngka a inhawng ta! Hei hi maw thihnaan tih chu, a va nuam ngai ve le! Lui kawr ruam a awm lo va,Pathianin min kohnaah khian ka kal ngei dâwn e. Chawimawinaka dawn nî tûr hi a va han ropui tak êm!”

- Leslie B. Flynn

Page 51: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

51Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

SYNOD BOOKROOM LEHKHABU THAR

8 Zoram mamawh chhanna: Mizo hnam, Pi pute a\angami dang thawh chhuah sa ei chu thih hreha hreh \hîn, mahnitâwka hnam induh, pasal\ha ropui tak tak lo hring tawhtutetûna kan khawsa zia hi Lalnunmawia Sailo chuan a thlîr a,mamawh kan neiin a hria. Chu kan mamawh nia a hriat chulehkhabu phek 296 zet hmangin a rawn târ lang ta. Finnatham lehkhabu \ha kan neih belh leh hlauh mai. A man `150.

8 Ka dai ve chin: Mizo pa chhuanawm leh thu thiam P.C.Lâwmkûngan IAS a zawm tirh a\anga hna chi hrang hrang athawh dân leh Chief Secretary a\anga a pension thlenga a thiltawnte chu tluangtlam tak, ngaihnawm bawk siin a rawn ziakchhuak a. Mi tam tak tân a bengvârthlâk bâkah zir tûr tamtak a awm. He lehkhabu hi MAL-in kum 2016 chhûngalehkhabu chhuak tha zual a thlan top 3 zîngah a lang phanghe nghe. A man `200.

8 A va hlu êm 3: Facebook khawvêl lama thuziak chhiarhlawh tak Vincent Pachuau chuan a lehkhabu 3-na a rawnpeih fel leh ta. A lehkhabu hmasa ang bawka thu hlâwmtawi tê tê, nun châwm, ngaihnawm leh ropui tak tak a ni e.A man `100.

8 Mizoram rûl chanchin: Mizorama rûl chi hrang hrangchanchin kimchang leh an thlalâk, Mizorama mi ngei lâkkhâwm, fiah taka chhut chu Dr. H.T. Lalremsânga leh Dr.Samuel Lalronunga te thawh rimna azârah kan nei ta.Research beitute tân a \angkai hle ang. A man `400.

8 Mizoram Diary 2016: Kum 2016 chhûnga Mizoram thilthleng lian tham leh pawimawh, a tahrik indawtachhianchhiahna bu, Lalhmachhuana Zofa buatsaih chu a lochhuak ta. Khua a rei poh leh a hlu tial tial ang. A man `150.

Page 52: Kristian Tlangau 1 - Mizoram Synod · Kristian Tlangau 3  Editorial CHHANG LEH LOH Israel-ho hi chaw atâna chhang ring mi an ni a. Chaw atân chhang an urin uluk takin an vil a

52Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org