case dm dan tb paru maria

7/24/2019 Case Dm Dan Tb Paru Maria

1/35

BAB I

LAPORAN KASUS

IDENTITAS PASIEN

Nama : Ny I.

No. MR : 00073677

Jenis kelamin : Perempuan

Umur : 56 tahun

Alamat : aum Pan!ak R" 00# R$ %#

Peker&aan : I'u Rumah "an((a

)tatus perka*inan : Menikah

A(ama : Islam

Pen!i!ikan : )+"A

)uku : )un!a

Masuk R) :

ANAMNESIS

,ilakukan se-ara autoanamnesis pa!a tan((al

eluhan Utama : atuk 'er-ampur !arah se&ak 3 hari )MR)

eluhan "am'ahan : atuk 'er!ahak se&ak 3 'ulan yan( lalu/ !emam/ sakit

kepala 'a(ian 'elakan(/ maa(.

Ri*ayat Penyakit sekaran(

Pasien *anita usia tahun !atan( ke rumah sakit 1amily Me!i-al 2enter !en(ankeluhan se&ak 3 hari yan( lalu s 'atuk !arah. $arna !arah merah se(ar 'er-ampur

!en(an !ahak 4 % sen!ok makan/ 'atuk le'ih serin( ter&a!i pa!a saat istirahat. s 'atuk

'er!ahak se&ak 3 'ulan yan( lalu. ,ahak 'er*arna putih kental. s men(aku !emam/

!emamnya naik turun ti!ak 'eraturan. s &u(a men(aku setiap 'atuk tim'ul nyeri !i

!a!a kiri/ nyeri !irasakan ta&am !an ka!an( men&alar sampai ke pun((un(/ nyeri hilan(

saat ti!ak 'atuk. a!an(ka!an( !isertai sesak terutama saat 'atuk !an 'er'arin(/

sesak tanpa 'unyi n(ik. s men(eluh 'erkerin(at 'anyak pa!a pa(i !an malam serta

serin( men((i(il &ika terlam'at makan. Na8su makan masih 'aik 3 kali sehari/ a!a

mual/ ti!ak a!a muntah/ ti!ak a!a nyeri ulu hati/ namun ter&a!i penurunan 'erat 'a!an

%


2/35

selama 6 'ulan terakhir sekitar %9 k(. A lan-ar % kali sehari !an serin( A *arna

kunin( &ernih.

Ri*ayat Penyakit ,ahulu

Ri*ayat pen(o'atan paru selama 6 'ulan !isan(kal

Ri*ayat hipertensi !isan(kal

Ri*ayat ,M se&ak 5 tahun yan( lalu Ri*ayat asma !isan(kal

Ri*ayat aler(i !isan(kal

Ri*ayat penyakit &antun( !isan(kal

Ri*ayat sakit maa( ;;

Nyeri tekan : >

Mukosa hiperemis : >

)erumen : >

)ekret : >

Mulut :

Mukosa 'i'ir normal Oral hygiene'aik

1arin( ti!ak hiperemis

"onsil "%"% tenan(

Leher :

"i!ak a!a pem'esaran kelen&ar (etah 'enin(

"i!ak a!a pem'esaran kelen&ar thyroi!

"rakea letak !i ten(ah ti!ak a!a !eBiasi

JDP 5;%

3


4/35

Thorax

Paru

Inspeksi :

Normo-hest

entuk !a!a simetris saat statis !an !inamis

"i!ak a!a retraksi !in!in( !a!a

Palpasi :

"i!ak a!a nyeri tekan

Dokal 8remitus ;>; simetris

Perkusi :

)onor !iseluruh lapan( paru

atas paru hepar : linea mi!-laBi-ularis !ekstra I2) 5

Auskultasi :

Desikular !ike!ua lapan( paru

Ronkhi >

$heein( >

Jantun(

Inspeksi : Iktus -or!is tak tampak

Palpasi : Iktus -or!is tera'a !i linea mi!-laBi-ularis sinistra I2) 5

Perkusi : atas &antun( kanan linea sternalis !ekstra I2) 9/

atas &antun( kiri !i linea mi!-laBi-ularis sinistra I2) 5

Auskultasi : J % !an J # re(uler/ murmur / (allop

Abdomen

Inspeksi : Perut tampak !atar/ simetris/ sikatriks!l %9%=

Ct 36E F 935%

"rom'osit 969.000E ri'u>mm3 %50900

+?,la&u en!ap !arah< 35E mm>&am G%0

Citun( Jenis

aso8il 0 F 0%

?osino8il 0E F #9

atan( 0E F #6

5


6/35

)e(men 7HE F 5070

+im8osit %9E F #090

Monosit 7 F #=

)putum

"A ;>positi8 >ne(ati8

Pemeriksaan 1oto "horaks AP

2"R ti!ak 'isa !inilai

Jarin(an lunak !an tulan(tulan( !in!in( !a!a 'aik

)inus -osto8renikus paru kanan !an kiri 'aik

"ampak 'er-ak in8iltrat lesi luas pa!a ke!ua ape paru

esan: " paru lesi luas kasus 'aru

RINGKASAN

Pasien lakilaki usia 5% tahun peker&aan karya*an perusahaan A2 !atan( ke I@,

R)A+ !en(an keluhan 'atuk !arah se&ak 3 hari yan( lalu. $arna !arah merah se(ar

'er-ampur !en(an !ahak 4 % sen!ok makan/ 'atuk le'ih serin( ter&a!i pa!a saat

6


7/35

istirahat. s men(aku !emam/ !emamnya naik turun ti!ak 'eraturan. s &u(a men(aku

setiap 'atuk tim'ul nyeri !i !a!a kiri/ nyeri !irasakan ta&am !an ka!an( men&alar

sampai ke pun((un(/ nyeri hilan( saat ti!ak 'atuk. a!an(ka!an( !isertai sesak

terutama saat 'atuk !an 'er'arin(/ sesak tanpa 'unyi n(ik. s men(eluh 'erkerin(at

'anyak pa!a pa(i !an malam serta serin( men((i(il &ika terlam'at makan. Na8su

makan masih 'aik 3 kali sehari/ a!a mual/ ti!ak a!a muntah/ ti!ak a!a nyeri ulu hati/

namun ter&a!i penurunan 'erat 'a!an selama 6 'ulan terakhir sekitar %9 k(. A

lan-ar % kali sehari !an serin( A *arna kunin( &ernih. ,i lin(kun(an ker&a a!a #

teman os yan( sakit 'atuk. Pa!a pemeriksaan 8isik !itemukan un!er*ei(ht IM" %=/3

k(>m#menit menin(kat!l menurun


8/35

er!asarkan pemeriksaan 8isik :

IM" %=/3 un!er*ei(htmenit menin(kat0 H >#0%#/ pukul 05.35

) atuk !arah ;menit/ )uhu : 37/60 2/ Perna8asan : #%>menit

epala : normo-hepali/ Mata : 2A>/ )I>/ Mulut : ti!ak a!a kelainan

+eher : @ ti!ak mem'esar

"horaks : P : )N Besikuler/ Rh>/ $h >/ 2 : J III re(uler/ murmur ;/ e!ema >

@,): #0% m(F

A " paru

,ia'etes Mellitus tipe II

P In8us R+ #0 tpm ; A!ona % amp>kol8 2e8triaone in&eksi #% (ram

Raniti!in #% amp

Dit 3% amp

alne 3% amp

,iet ,M #%00 kal

+antus %%0 unit ##.00

NoBorapi! 35 unit a.-

2ek "A

"an((al #9 >0 H >#0%#/ pukul 06.00

) atuk kerin( ;< blood streak/ nyeri !a!a 'erkuran(/ sesak 70 mmC(/ Na!i : 70>menit/ )uhu : 36/%0 2/ Perna8asan : %6>menit



"horaks : P : )N Besikuler/ Rh;>/ $h >/ 2 : J III re(uler/ murmur ;/ e!ema >

"A sputum ;kol8

2e8triaone in&eksi #% (ram

Raniti!in #% amp

Dit 3% amp

alne 3% amp

,iet ,M #%00 kal

+antus %%0 unit ##.00 NoBorapi! 35 unit a.-

H


10/35

A" 91,2 3% ta'

2ek @, # &am pp

"an((al #5 >0 H >#0%#/ pukul 0 5 .90

) atuk !arah 70 mmC(/ Na!i : =0>menit/ )uhu : 37/H0 2/ Perna8asan : #%>menit




@,#PP: %90 m(>!l>#&am

A " paru "A ;< lesi luas kasus 'aru


P In8us R+ #0 tpm ; A!ona % amp>kol8


Raniti!in #% amp

Dit 3% amp

alne 3% amp

,iet ,M %=00 kal



A" 91,2 3% ta'

"an((al #6 >0 H >#0%#/ pukul 0 5 .50

) atuk 'er!ahak pa!a malam hari/ 'atuk !arah 70 mmC(/ Na!i : =0>menit/ )uhu : 37/%0 2/ Perna8asan : #%>menit




@,#PP: %90 m(>!l>#&am



P In8us R+ #0 tpm ; A!ona % amp>kol8


Raniti!in #% amp

Dit 3% amp

alne 3% amp

,iet ,M %=00 kal +antus %%0 unit ##.00

%0


11/35


A" 91,2 3% ta'

"an((al #7 >0 H >#0%#/ pukul 0 5 .35

) atuk 'er!ahak pa!a malam hari / 'atuk !arah 70 mmC(/ Na!i : ==>menit/ )uhu : 36/50 2/ Perna8asan : #0>menit





,ia'etes Mellitus tipe IIP ,iet ,M %=00 kal



1,2 3 ta' ##.00

"an((al #= >0 H >#0%#/ pukul 0 5 .55

) atuk

U : ")R/ esa!aran : -ompos mentis

", : %%0>=0 mmC(/ Na!i : =9>menit/ )uhu : 36/#0 2/ Perna8asan : ##>menitepala : normo-hepali/ Mata : 2A>/ )I>/ Mulut : ti!ak a!a kelainan





P ,iet ,M %=00 kal



1,2 3 ta' ##.00

Dit. 6 %% ta'

"an((al #H >0 H >#0%#/ pukul 0 7.00

) atuk / ta!i malam muntah -airan %.

U : ")R/ esa!aran : -ompos mentis

", : %#0>=0 mmC(/ Na!i : =0>menit/ )uhu : 36/00 2/ Perna8asan : #%>menit

epala : normo-hepali/ Mata : 2A>/ )I>/ Mulut : ti!ak a!a kelainan+eher : @ ti!ak mem'esar

%%


12/35



,ia'etes Mellitus tipe IIP +antus %%0 unit ##.00


1,2 3 ta' ##.00

n!an-entron 3% ta'

Dit. 6 %% ta'

Dit. % 3% ta'

"an((al 30 >0 H >#0%#/ pukul 0 6.00

) atuk ;/ e!ema >

?kstremitas 'a*ah : akral han(at ;>;/ e!ema >



P +antus %%0 unit ##.00


1,2 3 ta' ##.00

n!an-entron 3% ta'

Dit. 6 %% ta'

Dit. % 3% ta'

"an((al 0% >%0 >#0%#/ pukul 0 5.30

) atuk =0 mmC(/ Na!i : =0>menit/ )uhu : 36/%0 2/ Perna8asan : #0>menit






P +antus %%0 unit ##.00 NoBorapi! 35 unit a.-

%#


13/35

1,2 3 ta' ##.00

n!an-entron 3% ta'

Dit. 6 %% ta'

Dit. % 3% ta'

ANALISA KASUS

Ciper(likemia 'er'ahaya terha!ap 'er'a(ai sel !an sistem or(an karena

pen(aruhnya terha!ap sistem imun/ !apat 'ertin!ak se'a(ai me!iator in8lamasi/

men(aki'atkan respon Baskular/ !an respon sel otak. Pa!a kea!aan hiper(likemia mu!ah

ter&a!i in8eksi karena a!anya !is8un(si 8a(osit. ,ari kasus "n./ !en(an ka!ar (ula le'ih

!ari normal !i !alam !arah memu!ahkan 'akteri untuk 'erkem'an( 'iak !ikarenakan

'anyak (lukosa se'a(ai 'ahan makanan 'akteri.

BAB II

PEMBAHASAN

A. HEMOPTISIS

,e8inisi

Cemoptisis a!alah ekspektorasi !arah atau !ahak yan( men(an!un( 'er-ak

!arah !an 'erasal !ari saluran napas !i 'a*ah (lotis atau per!arahan yan( keluar

melalui saluran napas 'a*ah (lotis. Dolume !arah yan( !i'atukkan 'erBariasi !an

!ahak 'er-ampur !arah !alam &umlah minimal hin((a masi8/ ter(antun( la&u

per!arahan !an lokasi per!arahan. atuk !arah masi8 !apat !iklasi8ikasikan

%3


14/35

'er!asarkan Bolume !arah yan( !ikeluarkan pa!a perio!e tertentu. atuk !arah masi8

a!alah 'atuk !arah antara %00 sampai600 m+ !alam *aktu #9 &am. atuk !arah

masi8 memerlukan penan(anan se(era karena !apat men((an((u pertukaran (as !i

paru !an !apat men((an((un kesta'ilan hemo!inamik pen!erita sehin((a 'ila ti!ak

!itan(ani !en(an 'aik !apat men(an-am &i*a.

lasi8ikasi

lasi8ikasi !i!asarkan pa!a perkiraan &umlah !arah yan( !i'atukkan.

%. er-ak Streaking< : G%5#0 ml>#9 &am

Kan( serin( ter&a!i !arah 'er-ampur !en(an sputum. Umumnya pa!a 'ronkitis.

#. Cemoptisis: #0600 ml>#9 &am

Cal ini 'erarti per!arahan pa!a pem'uluh !arh yan( le'ih 'esar. iasanya pa!a

kanker paru/ pneumonia/ "/ atau em'oli paru.

3. Cemoptisis massi8 : 600 ml>#9 &am

iasanya pa!a kanker paru/ kaBitas pa!a "/ atau 'ronkiektasis.

9. Pseu!ohemoptisis

Merupakan 'atuk !arah !ari struktur saluran napas 'a(ian atas !i atas larin(< atau

!ari saluran -erna atas atau hal ini !apat 'erupa per!arahan 'uatan a!titious


15/35

3. "erasa asin > !arah !an (atal !i

ten((orokan.

9. $arna !arah yan( !i'atukkan merah

se(ar 'er-ampur 'uih/ 'e'erapa hari

kemu!ian *arna men&a!i le'ih tua atau

kehitaman.

5. pC alkalis.

6. isa 'erlan(sun( 'e'erapa hari

7. Penye'a'nya : kelainan paru

9. ,arah 'er*arna merah kehitaman/

'er(umpal(umpal 'er-ampur sisa

makanan.

5. pC asam.

6. 1rekuensi muntah !arah ti!ak

sekerap hemoptoe.

7. Penye'a'nya : sirosis hati/

(astritis.

Penye'a' 'atuk !arah san(at 'era(am antara lain :

%. In8eksi : tu'erkulosis/ staphylo-o--us/ kle'siella/ le(ionella


16/35

yan( merupakan per-a'an(an !ari arteri 'ronkialis le'ih 'anyak merupakan asal !ari

per!arahan pa!a hemoptoe.

Mekanisma ter&a!inya 'atuk !arah a!alah se'a(ai 'erikut :

%. Ra!an( mukosa

Pa!a trakeo'ronkitis akut atau kronis/ mukosa yan( kaya pem'uluh !arah men&a!i

rapuh/ sehin((a trauma yan( rin(an sekalipun su!ah -ukup untuk menim'ulkan 'atuk

!arah.

#. In8ark paru

iasanya !ise'a'kan oleh em'oli paru atau inBasi mikroor(anisme pa!a pem'uluh

!arah/ seperti in8eksi -o--us/ Birus/ !an in8eksi oleh &amur.

3. Pe-ahnya pem'uluh !arah Bena atau kapiler

,istensi pem'uluh !arah aki'at kenaikan tekanan !arah intraluminar seperti pa!a

!ekompensasi -or!is kiri akut !an mitral stenosis.

9. elainan mem'ran alBeolokapiler

Aki'at a!anya reaksi anti'o!i terha!ap mem'ran/ seperti pa!a"oodpasture#s syndrome.

5. Per!arahan kaBitas tu'erkulosa

Pe-ahnya pem'uluh !arah !in!in( kaBitas tu'erkulosis yan( !ikenal !en(an aneurisma

RasmussenL pemekaran pem'uluh !arah ini 'erasal !ari -a'an( pem'uluh !arah

'ronkial. Per!arahan pa!a 'ronkiektasis !ise'a'kan pemekaran pem'uluh !arah -a'an(

'ronkial. ,i!u(a hal ini ter&a!i !ise'a'kan a!anya anastomosis pem'uluh !arah

'ronkial !an pulmonal. Pe-ahnya pem'uluh !arah pulmonal !apat menim'ulkan

hemoptisis masi8.

6. InBasi tumor (anas

7. 2e!era !a!a

Aki'at 'enturan !in!in( !a!a/ maka &arin(an paru akan men(alami transu!asi ke !alam

alBeoli !an kea!aan ini akan mema-u ter&a!inya 'atuk !arah.

ila ter&a!i hemoptisis/ maka harus !ilakukan penilaian terha!ap *arna !arah

untuk mem'e!akannya !en(an hematemesis/ lamanya per!arahan/ ter&a!inya men(i

*heein(< untuk menilai 'esarnya o'struksi/ serta kea!aan umum pasien/ tekanan !arah/

na!i/ respirasi !an tin(kat kesa!aran.

Penatalaksanaan

Pa!a prinsipnya/ terapi yan( !apat !ilakukan a!alah :

%6


17/35

%. "erapi konserBati8

Pasien harus !alam kea!aan posisi istirahat/ yakni posisi mirin( lateral

!e-u'itus


18/35

#. Jumlah !arah yan( !ikeluarkan selama ter&a!inya hemoptoe !apat menim'ulkan

ren&atan hipoBolemik.

3. Aspirasi/ yaitu kea!aan masuknya 'ekuan !arah maupun sisa makanan ke !alam

&arin(an paru yan( sehat 'ersama inspirasi.

B. TB PARU

,?1INI)I

Tuberkulosis TB< a!alah suatu penyakit in8eksi yan( !ise'a'kan oleh 'akteri

Mikobakterium tuberkulosa. Penye'a' penyakit ini a!alah 'akteri kompleks

My!oba!terium tuber!ulosis. My-o'a-teria termasuk !alam 8amili My-o'a-teria-eae !antermasuk !alam or!o A-tinomy-etales. ompleksMy!oba!terium tuber!ulosis meliputiM$

tuber!ulosis/M$ bo%is/M$ ari!anum/M$ mi!roti/ !anM$ !anettii. ,ari 'e'erapa kompleks

terse'ut/ M$ tuber!ulosis merupakan &enis yan( terpentin( !an palin( serin( !i&umpai.

akteri ini merupakan 'akteri 'asil yan( san(at kuat sehin((a memerlukan *aktu lama

untuk men(o'atinya. akteri ini le'ih serin( men(in8eksi or(an paruparu H0Fum. Kan( ter(olon(

!alam kuman My-o'a-terium tu'er-ulosae -omple a!alah: %. M. tu'er-ulosae/ #. Darian

Asian/ 3. &arian Ari!an '/ 9. &arian Ari!an ''/ 5. M$ bo%is. Pem'a(ian terse'ut

'er!asarkan per'e!aan se-ara epi!emiolo(i.

)e'a(ian 'esar !in!in( kuman ter!iri atas asam lemak lipi!


20/35

"empat masuk kuman M$ tuber!ulosisa!alah saluran pernapasan/ saluran

pen-ernaan !an luka ter'uka pa!a kulit. e'anyakan in8eksi tu'er-ulosis ter&a!i melalui

u!ara (airborne


21/35

Pem'entukan !an perkem'an(an lesilesi !an penyem'uhannya atau pro(resi8nya

terutama !itentukan oleh:

%. Jumlah kuman yan( masuk !an perkem'an('iakan selan&utnya.

#. Resistensi !an hipersensiBitas !ari hospes.

)aat masuk ke tu'uh manusia kuman my!oba!terium tuber!ulosisakan mem'entuk

!ua tipe lesi utama:

%. Tipe eksudati/ ini ter!iri !ari reaksi pera!an(an akut/ lekosit polimor8onuklir !an

kemu!ian/ monosit sekitar 'asil tu'erkel. "ipe ini terlihat pa!a &arin(an paruparu/

!imana lesi ini mirip !en(an pnemonia 'akterie/ tipe ini !apat sem'uh !en(an

resolusi sehin((a seluruh eksu!at !i a'sorpsi sehin((a men(aki'atkan nekrosis

massi8 !ari &arin(an atau !apat 'erkem'an( men&a!i tipe pro!ukti8/ selama 8ase ini

tes tu'er-ulin positi8.

#. Tipe produkti/ 'ila 'erkem'an( maksimal lesi ini akan men&a!i suatu (ranuloma

menahun yan( ter!iri !ari 3 !aerah:

,aerah sentral yan( luas/ yan( mempunyai sel sel inti 'anyak yan(

men(an!un( 'asil tu'erkel.

,aerah ten(ah ter!iri !ari selsel epiteloi! pu-at.

,erah peri8er yan( ter!iri !ari 8i'ro'las/ lim8osit !an monosit kemu!ian

ter'entuk &arin(an 8i'rosa peri8er !an !aerah sentral men(alami nekrosis !an

mem'entuk ka%erne/ selan&utnya lesi ini sem'uh !en(an 8i'rosis atau

kalsi8ikasi.

asil &u(a menye'ar melalui (etah 'enin( menu&u kelen&ar (etah 'enin( re(ional/

'asil !apat menye'ar le'ih lan&ut !an men-apai aliran !arah yan( selan&utnya menye'ar

ke seluruh or(an/ tetapi kuman ini mutlak hi!up !itempat yan( memiliki kan!un(an

oksi(en yan( tin((i oleh karena itu lokasi utama penyakit ini a!alah !i paru.

Makro8a( yan( men(a!akan in8iltrasi men&a!i le'ih pan&an( !an 'ersatu sehin((a

mem'entuk sel tu'erkel epiteloi! yan( !i kelilin(i oleh lim8osit/ reaksi ini mem'utuhkan

*aktu %0 sampai #0 hari. Nekrosis 'a(ian sentral lesi mem'erikan (am'aran yan( relati8

pa!at !an seperti ke&u/ lesi seperti ini !ise'ut !en(an nekrosis kaseosa$

+esi primer paruparu !inamakan 8okus @hon !an (a'un(an terseran(nya kelen&ar

(etah 'enin( re(ional !an lesi primer !inamakan kompleks @hon. Ini !apat !ilihat pa!a

oran( sehat yan( selalu men&alani pemeriksaan ra!iolo(i.

2ara penularan kuman my-o'a-terium tu'er-ulosis:

#%


22/35

%. uman !i'atukkan atau !i'ersinkan oleh pen!erita " men&a!i !roplet nu-lei

partikel ke-il yan( merupakan (a'un(an antara sel tu'uh !an sel yan( su!ah

terin8eksi. )etiap kali pen!erita " 'atuk akan !ikeluarkan 3000 !roplet yan( in8ekti8

memiliki kemampuan men(in8eksi


23/35

,ahak sputum>***.pulmonolo(y-hannel. -om>hemoptysis >treatment>shtml

7.http>>***. en!onurse.-om>arti-les>07>apr8eat5.html

=. Ja-o' +/ Ro'ert $P. Cemoptysis: ,ia(nosis an! Mana(ement. ABaila'le at :

http:>>***.aa8p.or(>a8p>#005>%00%>p%#53.html. a--esse! July %3/ #0%#.H. Rasmin M. Cemoptisis e!itorial Jurnal Respirolo(i In!onesia. aBaila'le at :

&urnalrespirolo(i.or(>&urnal>April0H>C?MP"I)I)F#0e!itorial.p!8. a--esse! July %3/ #0%#

%0. Ra' "./rinsip "awat /aru. e!.#. ?@2. Jakarta. %HH6. p. %=5 #0%

%%. $oo!ley M. $helan A./edoman /engobatan. Manual o8 Me!i-al "herapeuti-s

case dm dan tb paru maria

Documents